Φώτης Μοσχόπουλος Τµηµατάρχης στη Γενική ιευθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της εργασίας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Φώτης Μοσχόπουλος Τµηµατάρχης στη Γενική ιευθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της εργασίας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι καλές συνθήκες εργασίας είναι συνυφασµένες µε την ασφάλεια, την ποιότητα και την αξιοπρέπεια στην εργασία. Η επένδυση στα θέµατα ασφάλειας αποδίδει στις επιχειρήσεις πολλαπλάσια. Μια σωστή οργάνωση εργασίας και ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι παράγοντες που επηρεάζουν όχι µόνο τη ζωή των εργαζοµένων, αλλά και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων και ολόκληρη την οικονοµική ζωή της χώρας. Η χαµηλή στάθµη συνθηκών εργασίας µεταφράζεται σε απώλεια χρόνου εργασίας λόγω εργατικών ατυχηµάτων ή προβληµάτων υγείας κυρίως από επαγγελµατικές ασθένειες, σε δαπάνες αποζηµιώσεων και αποκαταστάσεων βλαβών από τις ανωτέρω αιτίες κλπ. Ακόµη χειρότερα, µπορεί να προκαλέσει θανάτους, ακρωτηριασµούς, µόνιµες ή πρόσκαιρες ανικανότητες για εργασία και πολύ πόνο. Με την βελτίωση των συνθηκών εργασίας δηµιουργείται ένα αρµονικό εργασιακό περιβάλλον χωρίς προστριβές και χαµένο χρόνο εργασίας, µειώνεται ο αριθµός των εργατικών ατυχηµάτων και των επαγγελµατικών ασθενειών και άρα οι δαπάνες που αυτά συνεπάγονται. Τέλος αυξάνεται η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα των εργαζοµένων και της ίδιας της επιχείρησης. Όπως είναι συνεπώς σαφές ωφελούνται και τα τρία µέρη, και οι εργαζόµενοι και οι εργοδότες, αλλά και η ίδια η πολιτεία που ενδιαφέρεται για την ποιότητα της ζωής των πολιτών της. Επίσης επέρχεται µείωση δαπανών των ασφαλιστικών ταµείων και εργασιακή ειρήνη στις επιχειρήσεις. Για να επιτευχθεί η βελτίωση των συνθηκών εργασίας, απαιτείται συνδυασµός διαφόρων µεθόδων και παρεµβάσεων, όπως: µε νοµοθεσία µε ειλικρινή Κοινωνικό ιάλογο µε την εκπόνηση και χρήση Κωδίκων Πρακτικής µε Οικονοµικά και άλλα κίνητρα µε την ορθή εκπαίδευση των εργοδοτών και των εργαζοµένων µε τη Συνεργασία όλων των εµπλεκόµενων φορέων (Κρατικές αρχές, Κοινωνικοί εταίροι, Ασφαλιστικά ταµεία κλπ)

Η ισχύουσα νοµοθεσία προσπαθεί να καλύψει τα θέµατα ασφάλειας και υγείας της εργασίας, λαµβάνοντας υπόψη και τις συνεχείς οικονοµικές και κοινωνικές αλλαγές του παρόντος και του µέλλοντος. Αλλαγές όπως η αύξηση του αριθµού των γυναικών στην αγορά εργασίας, η αποδοχή και αξιοποίηση των ατόµων µε ειδικές ανάγκες, οι αλλαγές στις µορφές απασχόλησης (τηλε-εργασία, προσωρινή εργασία κλπ) καθώς και η ανάδυση νέων κινδύνων στην εργασία όπως οι διάφορες ακτινοβολίες, το άγχος-στρές, οι κίνδυνοι από τις οθόνες οπτικής απεικόνισης κ.α. Τα κυριότερα νοµοθετήµατα που αποτελούν το Εθνικό µας ίκαιο για θέµατα ασφάλειας και υγείας της εργασίας, µε επιµέρους ρυθµίσεις, αναφέρονται στους πίνακες που ακολουθούν τακτοποιηµένα κατά κατηγορία είδους νοµοθεσίας: Α. ΘEΣMIKOΥ XAPAKTHPA ΓENIKOΥ ΠEPIEXOMENOΥ MEΓAΛHΣ EMBEΛEIAΣ 0 0 N./ Π / Π / Π / Π / Π / Ν. / Π -- Ν. /00 Π 0/ Π / Ν./ Π /00 Π / Π / Π / Ν. /000 Ν. /00 Π /00 Ν. /00 Ν. /00 ΑΠ / Π / «Yγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων» «Mέτρα για τη βελτίωση της Α+Υ των εργαζοµένων κατά την εργασία» Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας «Χώροι εργασίας» «Μέτρα για βελτίωση της Α+Υ των εργαζοµένων κλπ» (τροπ. Π /) «Επέκταση διατάξεων Υγιεινής & Ασφάλειας των εργαζοµένων στο ηµόσιο, ΝΠ και ΟΤΑ» «Ρύθµιση θεµάτων εργασίας κλπ» Γενικές διατάξεις για βιοτεχνίες κλπ «Ρυθµίσεις για προώθηση απασχόλησης» «Σήµανση ασφάλειας και υγείας στην εργασία» «Μέτρα προστασίας εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζοµένων» Ρυθµίσεις για εγκύους ηµόσιου Τροποποίηση / «Μέτρα για την προστασία των νέων κατά την εργασία» «Οργάνωση χρόνου εργασίας» «Όροι ίδρυσης και λειτουργίας ΕΞΥΠΠ» «Προώθηση της απασχόλησης και άλλες διατάξεις» «Μερική απασχόληση κλπ». Άρθρο ρυθµίσεις για εγκύους ηµόσιου Τοµέα «Οργάνωση χρόνου εργασίας» (τροποποίηση) «Κοινωνικός διάλογος κλπ» «Μέτρα για την αντιµετώπιση της ανεργίας και λοιπές διατάξεις» Επέκταση διατάξεων Ν./ στο ηµόσιο, Ν.Π..., Ο.Τ.Α. Υγεία και ασφάλεια σε χώρους εποπτείας Υπουργείου Εθν. Άµυνας

Β. PYΘMIΣEIΣ ΓΙΑ ΦYΣIKOYΣ, XHMIKOYΣ, BIOΛOΓIKOYΣ ΠAPAΓONTEΣ 0 0 Ν. / Π / Π / Π 0/ Ν. / Ν. / Ν. /0 Π /000 Π /0 Π / Π / Π / Π /00 Π /00 Π /00 Π /00 Π /00 Π /00 Π 0/ Π / (Κεφάλαιο Ε) Χηµικοί παράγοντες «Καρκινογόνοι παράγοντες» «Βιολογικοί παράγοντες» «Οριακές τιµές επαγγελµατικής έκθεσης σε χηµικούς παράγοντες» «Βενζόλιο» «Βενζόλιο» «Φώσφορος» «Προστασία εργαζοµένων από καρκινογόνους παράγοντες κλπ» «Βινυλοχλωρίδιο» «Μόλυβδος» «Χηµικοί παράγοντες» «Προστασία εργαζοµένων που εκτίθενται σε αµίαντο» (Τροπ. Π 0α/) «Χηµικοί παράγοντες, µόλυβδος» «Χηµικοί παράγοντες» «Καρκινογόνοι παράγοντες» «Κραδασµοί» «Θόρυβος» «Προστασία εργαζοµένων που εκτίθενται σε αµίαντο» "Προστασία της υγείας των εργαζοµένων που εκτίθενται σε ορισµένους χηµικούς παράγοντες κατά τη διάρκεια της εργασίας τους" Προστασία εργαζοµένων από φυσικούς, χηµικούς βιολογικούς παράγοντες (τροπ. Π 0/) Γ. PYΘMIΣEIΣ ΓIA EI IKEΣ EPΓAΣIEΣ Ή ΓIA EPΓAΣIEΣ ΣE EI IKOYΣ XΩPOYΣ Π / Π / Π / Π / Π /00 ΚΥΑ /0/000 ΑΠ.0// ΑΠ.// «Συγκολλήσεις» Χειρωνακτική διακίνηση φορτίων «Οθόνες οπτικής απεικόνισης» «Μεταφορά ρευστών πυρακτωµένων υλών» «Εκρηκτικές ατµόσφαιρες» «Μέτρα αντιµετώπισης κινδύνων ατυχηµάτων µεγάλης έκτασης από επικίνδυνες ουσίες» «Μέτρα για τη σκόπιµη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιηµένων µικροοργανισµών» «Μέτρα για τη περιορισµένη χρήση γενετικώς τροποποιηµένων µικροοργανισµών»

. ΠPO IAΓPAΦΩΝ AΣΦAΛEIAΣ-TPOΠΩΝ AΣΦAΛOYΣ ΛEITOYPΓIAΣ EPΓAΣIAKΩN MEΣΩN 0 Π -- Π / Π / Π / Π / Π / Π / Π / Π / Π 0/000 Π /00 «Φορητές κλίµακες» «Φορητές κλίµακες» «Μεταφορικές ταινίες» «Θερµοπλαστικές πρέσες» «Πρέσες µε έκκεντρο» «Περονοφόρα οχήµατα για τη µεταφορά ρευστών-πυρακτωµένων υλών» «Χρήση εξοπλισµού εργασίας» «Χρήση εξοπλισµών ατοµικής προστασίας» Τροπ. / Τροπ. Π / Τροπ. / «εξοπλισµός εργασιών σε ύψος» E ΝOMOΘETHMATA KΛA ΩΝ OIKONOMIKHΣ PAΣTHPIOTHTAΣ 0 0 Β -0- Π 0-0- Β -- Β της 0-- Β της -- Β της -- Β 0/ Β / Β / Β 0/ Β / Π /0 Π 0/ Ν / Ν.0/ ΚΥΑ 0/Φ.0.// Π / Π 0/ Π /0 Π 0/0 Π / «αποθήκες σύκων» «αποθήκες σύκων» «αποθήκες σταφίδας» «Ξυλουργικά εργοστάσια» «Σφαγεία» «Αλλαντοποιία» «Αυτοκινητοστάσια» «Βυρσοδεψεία» «Τυπογραφεία» «Συσσωρευτές µολύβδου» «Αποθήκες δερµάτων» «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» - σκαλωσιές «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» - γενικά «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» - Ευθύνες «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» - Ηµερολόγιο µέτρων ασφαλείας Κανονισµός παραγωγής-κατασκευής και χρήσης µεταλλικών σκαλωσιών «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» -Υπόγεια τεχνικά έργα «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» -ΦΑΥ ΣΑΥ -Συντονιστές «Οικοδοµές και τεχνικά έργα» «εξοπλισµός εργασιών σε ύψος» «Ναυπηγικές εργασίες» «Εξορυκτικές εργασίες»

ΣΤ ΝOMOΘETHMATA ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΑΡΜΟ ΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 0 Κύρωση ΣΕ Π / Π /0 Ν. / Π / Ν. /0 Ν. /0 Υπ.Απ.00/0 Π /0 Κ.Υ.Α. /0/000 Ίδρυση επιθεώρησης εργασίας «Οργανισµός Υπουργείου Εργασίας κλπ» «Σύσταση Γενικών ιευθύνσεων Υπουργείου Εργασίας κλπ» «Σύσταση σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)» «Οργάνωση υπηρεσιών Σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας» Γενικές διατάξεις - ίδρυση νέων υπηρεσιών Σ.ΕΠ.Ε. Γενικές διατάξεις - ίδρυση νέας /νσης «Αρµοδιότητες /νσεων Γεν. /νσης Συνθηκών & Υγιεινής της εργασίας» «Σύσταση ιεύθυνσης και Γραφείου» «Τεχνολογικά ατυχήµατα µεγάλης έκτασης» Ζ. ΙΑΦΟΡΕΣ PYΘMIΣEIΣ ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ κλπ 0 Ν / άρθρο ΑΠ 00/ Ν 0/ άρθρο Ν /0 άρθρο ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0/00/ ΑΠ //00/00 ΑΠ /0/00/0 ΑΠ 0/00 ΑΠ /00 Σύσταση και θητεία µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Σύσταση και θητεία µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Σύσταση και θητεία µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Σύσταση και θητεία µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Σύσταση και θητεία µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Αµοιβές µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Αµοιβές µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Αµοιβές µικτών επιτροπών (ΝΕΖ, οικοδοµών) Συγκρότηση επιτροπής για καταγραφή προβληµάτων υγείας που προέρχονται από τον αµίαντο Τροπ. ΑΠ /00 Η. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Τ.Α. 0 ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0 ΑΠ /0 ΑΠ /0 ΑΠ /0 ΑΠ 0/0 ΑΠ 0/0 Επιµόρφωση εργοδοτών - εργαζοµένων για θέµατα άσκησης καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας σε επιχειρήσεις που υπάγονται στην Β ή Γ κατηγορία σύµφωνα µε το π.δ. /

Γενικοί Κίνδυνοι που παρουσιάζονται στις θέσεις εργασίας Εργατικά ατυχήµατα, Κίνδυνοι από χηµικούς παράγοντες, Κίνδυνοι από βιολογικούς παράγοντες, Κίνδυνοι από φυσικούς παράγοντες (ακτινοβολίες, θόρυβος, δονήσεις κλπ), Ενοχλήσεις από περιβαλλοντικούς παράγοντες (θερµοκρασία, εξαερισµός, σχετική υγρασία του αέρα, φωτισµός). Σωµατική, νευρική και πνευµατική υπερκόπωση από: βαριές εργασίες, κακή στάση του σώµατος, οργάνωση της εργασίας, ωράρια, νυκτερινή εργασία, µονοτονία, διακοπές και βλάβες, ρυθµούς που επιβάλλονται από την ανάγκη τήρησης προθεσµιών (ευέλικτα και ολιγοδάπανα συστήµατα βιοµηχανικής παραγωγής για µικρές παρτίδες προϊόντων, µε µεγάλο αριθµό παραλλαγών) Οι διαφορετικοί αυτοί παράγοντες συνδυαζόµενοι µεταξύ τους πολλαπλασιάζουν τις βλαβερές επιπτώσεις τους. Τα προβλήµατα που υπάρχουν στους χώρους εργασίας στα θέµατα ασφάλειας και υγείας των εργαζοµένων, προκαλούν ενοχλήσεις και αντιδράσεις στους ίδιους τους εργαζόµενους, όπως εµφανίζεται σε αποτελέσµατα δηµοσκόπησης που έγινε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, µε το ερώτηµα: «Με ποιο τρόπο η επαγγελµατική σας δραστηριότητα επηρεάζει την υγεία σας;», όπου φαίνεται ότι τα παράπονα των εργαζοµένων είναι πολλά και σηµαντικά. Η αντιµετώπιση των κινδύνων αυτών είναι ο στόχος της επιστήµης της ασφάλειας και υγείας στην εργασία. Τα µέτρα για την προώθηση των θεµάτων υγείας και ασφάλειας της εργασίας µπορεί να καταταχθούν στις εξής γενικές κατηγορίες: Τεχνικά Οργανωτικά ιοικητικά Τα οργανωτικά και τα διοικητικά µέτρα δεν έχουν άµεσες επιπτώσεις, αλλά παράγουν δοµές και νοοτροπίες που σε βάθος χρόνου αποδίδουν πολλαπλάσια, ενώ παράλληλα βοηθούν και στην προώθηση των τεχνικών µέτρων. Στα µέτρα

αυτά ανήκουν οι θεσµοί του τεχνικού ασφάλειας, γιατρού εργασίας, επιτροπών υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, µε τους οποίους γίνεται επιστηµονική αντιµετώπιση των κινδύνων σε επίπεδο της εγκατάστασης της επιχείρησης, όπου ευρίσκονται οι κίνδυνοι και µπορεί να παρατηρηθούν και αντιµετωπισθούν άµεσα. Τα τεχνικά µέτρα είναι τα προφανή - απολύτως απαραίτητα για την άµεση αντιµετώπιση των κινδύνων. Αυτά µπορεί να είναι τα προστατευτικά επικίνδυνων τµηµάτων των µηχανηµάτων, τα ατοµικά µέσα προστασίας κλπ. Είναι βασικό οι κίνδυνοι να αντιµετωπίζονται άµεσα και στο σηµείο που εµφανίζονται. Ένας σηµαντικότατος και πολύ χρήσιµος τρόπος αντιµετώπισης των κινδύνων, είναι η εκτίµηση του επαγγελµατικού κινδύνου, που η νοµοθεσία απαιτεί να υπάρχει σε κάθε χώρο εργασίας και µάλιστα σε γραπτή µορφή και να ελέγχεται σε τακτικά χρονικά διαστήµατα ώστε να συµπληρώνεται όταν αλλάζουν στοιχεία της παραγωγικής διαδικασίας, εισάγεται νέα τεχνολογία ή τέλος αν προκύψουν νέα δεδοµένα για τον εξοπλισµό, τις ουσίες που χρησιµοποιούνται κλπ. Ο εργοδότης έχει καθήκον να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων σε κάθε χώρο εργασίας και η εκτίµηση επαγγελµατικού κινδύνου έχει στόχο να του δώσει τη δυνατότητα µε τρόπο αποτελεσµατικό να λάβει τα αναγκαία µέτρα για την προστασία της ασφάλειας και υγείας των εργαζοµένων. Η εκτίµηση του επαγγελµατικού κινδύνου αποτελείται από ή βήµατα, ανάλογα µε τη µεθοδολογία. Πρώτα αναγνωρίζονται και καταγράφονται οι κίνδυνοι και εντοπίζονται οι πηγές κινδύνων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζοµένων. Μετά οι κίνδυνοι εκτιµούνται και χαρακτηρίζονται ως προς την σοβαρότητά τους (πιθανότητα να συµβούν και µέγεθος επιπτώσεων που µπορεί να προκαλέσουν). ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ Κατηγορία ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Είδος κινδύνου Κατηγορία ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Είδος κινδύνου I Καταστροφικός Α Πιθανός II III Κρίσιµος Β Λογικά πιθανός Οριακός Γ Αποµακρυσµένος IV Ασήµαντος Εξαιρετικά αποµακρυσµένος ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Κίνδυνος αποδεκτός (συνδυασµός III,IV, µε Γ, ) (µικρός ως προς τη σοβαρότητα και αποµακρυσµένος ως προς την πιθανότητα), γεγονός που δεν οδηγεί στην λήψη µέτρων και Κίνδυνος µη ανεκτός (συνδυασµός I,II, µε A,B) (µεγάλος και αυξηµένης πιθανότητας), γεγονός που οδηγεί στην αναγκαιότητα λήψης µέτρων για τη µείωσή του (µείωση σοβαρότητας ή/και µείωση πιθανότητας)

Στη συνέχεια ελέγχεται αν οι σοβαροί κίνδυνοι µπορούν να αντιµετωπισθούν, αντικατασταθούν, περικλειστούν ή αντιµετωπισθούν µε χρήση ατοµικών µέσων προστασίας. Αµέσως µετά γίνεται αξιολόγηση αν οι γενόµενες παρεµβάσεις είναι επαρκείς και ο κίνδυνος έχει πλέον καταστεί ελέγξιµος αλλιώς εξετάζεται ποιες άλλες ενέργειες πρέπει να γίνουν. Μετά καταγράφονται τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν για την µείωση των κινδύνων και στο τέλος γίνεται επανέλεγχος της εκτίµησης. Ο επανέλεγχος αυτός πρέπει να γίνεται συνεχώς στο µέλλον για την αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας των µέτρων που έχουν ληφθεί. Προβλήµατα υπάρχουν και στη κατηγορία των αυτοαπασχολούµενων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκδώσει γι αυτούς σύσταση µε προτάσεις για την παρακολούθηση της υγείας τους και την εκπαίδευση τους στα θέµατα υγείας και ασφάλειας στην εργασία, κυρίως για τις εργασίες µε τις οποίες ασχολούνται. Οι αυτοαπασχολούµενοι στην Ελλάδα αποτελούν σηµαντικό τµήµα του παραγωγικού δυναµικού της χώρας. Η ανάγκη εξειδικευµένης νοµοθεσίας για την αντιµετώπιση των Βιοµηχανικών ατυχηµάτων µεγάλης έκτασης, προέκυψε από τη σοβαρότητα των επιπτώσεων των κινδύνων και την επιρροή που αυτά θα έχουν σε απώλειες ανθρωπίνων ζωών και στο περιβάλλον. Ένα Βιοµηχανικό ατύχηµα µεγάλης έκτασης έχει προκαλέσει στο παρελθόν χιλιάδες νεκρούς, σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον (βραχυπρόθεσµες, µεσο-µακροπρόθεσµες), που χρειάσθηκαν πολλά χρόνια να εξαλειφθούν. Γενικά για την προστασία των εργαζοµένων πρέπει να υπάρχει σε όλους συνείδηση ασφάλειας και να έχει γίνει κατανοητή η ανάγκη των µέτρων που απαιτούνται. Χωρίς τη δική τους σύµπραξη είναι αδύνατο να προστατευθούν από τους κινδύνους. Κανένα έξοδο δεν είναι µεγάλο σε σχέση µε την ανθρώπινη ζωή και ακεραιότητα καθώς και µε τον πόνο που προκαλούν τα εργατικά ατυχήµατα και οι επαγγελµατικές ασθένειες. Όλοι έχουµε δικαίωµα και υποχρέωση προς τις οικογένειές µας και τους φίλους µας, να εργαζόµαστε µε ασφάλεια και να προστατεύουµε τη ζωή µας, ώστε να είµαστε υγιείς. Ακόµη και στην περίπτωση κάποιας ατυχίας, τουλάχιστο να γνωρίζουµε ότι κάναµε ότι µπορούσαµε για να την αποφύγουµε! Η προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών εργασίας πρέπει να είναι συνεχής, να µειώνεται ο αριθµός των εργατικών ατυχηµάτων και επαγγελµατικών ασθενειών, να προστατεύεται η ζωή και η ακεραιότητα των εργαζοµένων, να βελτιώνεται η ποιότητα της ζωής, η αποδοτικότητα των επιχειρήσεων και να ευηµερεί η κοινωνία.

Η εκτίµηση του επαγγελµατικού κινδύνου, η πιστή τήρηση ασφαλών διαδικασιών εργασίας, δεν πρέπει να επαναπαυόµαστε στην τύχη, δεν έχουµε υπέρµετρη εµπιστοσύνη στον εαυτό µας, Πάντα προσεκτικοί, κάτι µπορεί να πάει στραβά, ο άνθρωπος δεν έχει αντισώµατα για τον επαγγελµατικό κίνδυνο. Φώτης Μοσχόπουλος Τµηµατάρχης στη Γενική ιευθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της εργασίας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ