ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Τεχνολογία Διοίκησης Επιχειρησιακών Διαδικασιών Οδηγός Εργαστηρίου: Περιβάλλον σχεδιασμού BPMN ΓΕΩΡΓΙΟΣ Χ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
Πίνακας Περιεχομένων 1 Εισαγωγή... 3 2 Εγκατάσταση... 3 2.1 Εγκατάσταση NetBeans... 3 2.2 Εγκατάσταση jbpmn plugin... 4 3 Δημιουργία Διαγραμμάτων Περιβάλλοντος... 5 4 Θέματα εργασιών... 7
1 Εισαγωγή Η παρούσα έκδοση του οδηγού έχει ως στόχο την εξοικείωση με το περιβάλλον σχεδιασμού BPMN που στηρίζεται στο περιβάλλον ανάπτυξης NetBeans. Το συγκεκριμένο σχεδιαστικό περιβάλλον προσφέρεται ως plugin στο περιβάλλον NetBeans v7.4. Σκοπός του οδηγού αυτού είναι η εκμάθηση των προσφερόμενων μηχανισμών και του περιβάλλοντος σχεδιασμού, καθώς και η αντιμετώπιση διαφόρων απλών προβλημάτων σχεδιασμού επιχειρησιακών διαδικασιών. 2 Εγκατάσταση Το περιβάλλον σχεδιασμού περιλαμβάνει μεταγενέστερη έκδοση του NetBeans από αυτή που χρησιμοποιείται για τον σχεδιασμό και την περιγραφή BPEL διαδικασιών. Ωστόσο μπορούν κάλλιστα να συνυπάρχουν και οι δύο εκδόσεις (ή και περισσότερες) στο ίδιο μηχάνημα χωρίς προβλήματα. Η διαδικασία την εγκατάστασης ξεκινά με την λήψη της απαραίτητης έκδοσης του NetBeans v7.4 είτε από : το σύνδεσμο του περιβάλλοντος στο δίκτυο www.netbeans.org, είτε από το bundle το οποίο προσφέρεται κατά την διάρκεια του εργαστηρίου. Στα πλαίσια του εργαστηρίου και δεδομένου των περιορισμών που υπάρχουν για την εγκατάσταση εφαρμογών θα πρέπει να προτιμηθεί η δεύτερη εναλλακτική. Στα πλαίσια του οδηγού θα εστιάσουμε στην εγκατάσταση του περιβάλλοντος στα μηχανήματα του εργαστηρίου. 2.1 Εγκατάσταση NetBeans Μετά την λήψη του αρχείου rar με το περιβάλλον του NetBeans, αποσυμπιέζουμε το προσφερόμενο bundle σε κάποιον φάκελο του μηχανήματος στον οποίο θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος >250ΜΒ. Μετά την αποσυμπίεση του NetBeans στον σχετικό φάκελο μπορούμε να εκκινήσουμε το περιβάλλον από την γραμμή διαταγών (command prompt) δίνοντας ως είσοδο την εξής εντολή: $> <NetBeans 7.4 path>\bin\netbeans.exe jdkhome %JAVA_HOME% --userdir <user path> Προσοχή: Στην περίπτωση που το περιβάλλον του NetBeans δεν ξεκινήσει κανονικά δοκιμάστε την παραπάνω εντολή χωρίς την επιλογή του userdir Η συγκεκριμένη διαταγή ξεκινά το NetBeans με την χρήση του JDK που καθορίζεται και αποθηκεύει τα απαραίτητα αρχεία του περιβάλλοντος στο καθορισμένο user path.
2.2 Εγκατάσταση jbpmn plugin Μετά την εγκατάσταση και τη δοκιμή της ορθής λειτουργίας του περιβάλλοντος NetBeans είναι απαραίτητη η λήψη του απαραίτητου plugin, jbpmn (http://plugins.netbeans.org/plugin/50735/jbpmn), για το σχεδιασμό BPMN διαδικασιών (Εικόνα 1). Εικόνα 1: Ιστότοπος jbpmn plugin Το jbpmn έχει ληφθεί με off-line τρόπο (υπάρχει μέσα στο σχετικό bundle) και μπορεί να εγκατασταθεί από το Downloaded tab του παραθύρου εγκατάστασης plugin (Εικόνα 2). Εικόνα 2: Download plugins tab Η εγκατάσταση του απαραίτητου plugin επιτρέπει την εισαγωγή και την επεξεργασία αρχείων BPMN κάτω από οποιοδήποτε τύπο project.
3 Δημιουργία Διαγραμμάτων Περιβάλλοντος Για την δημιουργία ενός διαγράμματος το πρώτο βήμα που χρειάζεται να εκτελεστεί είναι η δημιουργία ενός νέου project στο περιβάλλον του NetBeans. Από το μενού File επιλέγουμε την δημιουργία ενός νέου project (Εικόνα 3). Εικόνα 3: Δημιουργία νέου project Στο παράθυρο που ανοίγει επιλέγουμε την δημιουργία ενός οποιουδήποτε τύπου έργου, αλλά στο παράδειγμα επιλέγουμε ένα Java project (Εικόνα 4) Εικόνα 4: Επιλογή τύπου project Κατόπιν αφού εισάγουμε τα απαραίτητα στοιχεία για το νέο project, δλδ όνομα, φάκελος έργου. Επιλέγοντας την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου βήματος δημιουργείτε το νέο έργο με τους απαραίτητους φακέλους. Για την δημιουργία ενός BPMN διαγράμματος επιλέγουμε τον φάκελο του έργου στον οποίο θέλουμε να
προστεθεί το διάγραμμα και εμφανίζουμε το μενού επιλογών (δεξί κλικ στο ποντίκι) (Εικόνα 5). Εικόνα 5: Μενού επιλογών δημιουργίας αρχείου Από το εμφανιζόμενο μενού επιλέγουμε είτε την δημιουργία ενός BPMN αρχείου είτε την εμφάνιση περισσότερων επιλογών. Στην δεύτερη περίπτωση από το εμφανιζόμενο παράθυρο επιλέγουμε τον τύπο BPMN αρχείων και προχωράμε στο επόμενο βήμα (Εικόνα 6). Εικόνα 6: Επιλογή στοιχείων αρχείου Μετά την εισαγωγή των απαραίτητων πληροφοριών, επιλέγοντας την ολοκλήρωση της δημιουργίας αρχείου, εμφανίζεται το απαραίτητο αρχείο στον επιλεγμένο φάκελο του έργου. Επιλέγοντας το αρχείο και εμφανίζοντας το μενού επιλογών ζητάμε να κάνουμε edit (Εικόνα 7).
Εικόνα 7: Μενού ενεργειών Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας είναι η εμφάνιση του παραθύρου επεξεργασίας στα δεξιά του οποίου εμφανίζονται όλες οι διαθέσιμες επιλογές από στοιχεία τα οποία μπορούν να προστεθούν στο διάγραμμα (Εικόνα 8). 4 Θέματα εργασιών Εικόνα 8: Επεξεργασία διαγράμματος - Ταξιδιωτικό Πρακτορείο: Σχεδιάστε διαδικασία η οποία θα υλοποιεί την εσωτερική λειτουργία τουριστικού πρακτορείου, η οποία επιτρέπει την κράτηση αεροπορικού εισιτηρίου και την παράλληλη εκτέλεση κρατήσεων σε ξενοδοχείο και αυτοκίνητο στον προορισμό ενός επιβάτη για όλο το διάστημα του ταξιδιού του. - Ηλεκτρονικό Κατάστημα: Σχεδιάστε διάγραμμα εσωτερικής διαδικασίας για την επεξεργασία του καλαθιού αγορών ενός πελάτη. Η διαδικασία θα περιλαμβάνει: o την εκτέλεση ελέγχου ως προς την διαθεσιμότητα του κάθε επιλεγμένου αντικειμένου και
o το κόστος του με βάση την επιλεγμένη ποσότητα, το κόστος μονάδας και την συνολική διαθεσιμότητα o ικανότητα αποστολής στην διεύθυνση του παραλήπτη