ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΣΠΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ Σχ. χρονιές : 2003-04 και 2004-05 ΘΕΜΑ «ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΟΡΜΟΥ ΑΝΤΙΚΥΡΑΣ» Υπεύθυνοι καθηγητές : Αντωνάτος Αντ., Βιεννάς Σεραφείμ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αγγέλου Κ., Δασοπούλου Μαρία, Καραγιάννη Ιωάννα, Καρανίσας Στέφ., Κοκκίνου Γ., Κουντουριώτης Αντ., Λιακατάς Δημ., Μαργαρίτης Ευστ., Μοιραναίου Κων/να, Μπάκος Φ., Μπουφούνου Μαρία-Αγγελική, Νικολαϊδου Μαρία- Αδαμαντία,Νικολακάκης Εμ., Ξυραφάκης Αθ., Πάνου Ειρ., Παπουλάκος Ιωάννης, Σαραγά Γ., Σβιρίν Αρτέμ, Σίβας Βασ., Σούντας Αθ., Τριανταφυλλίδης Άγ., Τριανταφύλλου Στέφ., Φέκας Γρ., Φιλιππίδης Βασ., Χριστοπούλου Ελένη. Oι μαθητές και οι μαθήτριες: Ερεύνησαν πολλές παραμέτρους σε σχέση με τη λειτουργία της εταιρείας «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ» (πότε ιδρύθηκε το εργοστάσιο, τι εγκαταστάσεις έγιναν και ποια η χρησιμότητά τους, πόσοι είναι οι εργαζόμενοι, τι παραγωγικότητα έχει, τι μέτρα προβλέπει η Νομοθεσία και οι διάφορες Συμβάσεις για την προστασία του περιβ/ντος κ.ά.) Μελέτησαν τη γεωγραφική θέση του λιμανιού της περιοχής τους,καθώς και τις γειτονικές περιοχές Ασχολήθηκαν με την προέλευση του ονόματος «Βοιωτία», μιας και η περιοχή τους ανήκει στο Ν.Βοιωτίας. Βρήκαν χάρτες με το λιμάνι τους, παλιότερους και σημερινούς. Ερεύνησαν τις εγκαταστάσεις φόρτωσης της αλουμίνας (προς εξαγωγή) και τη συνολική οργάνωση των Λιμενικών εγκαταστάσεων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα μέτρα για την πρόληψη ή την καταπολέμηση ενδεχόμενων τυχαίων περιστατικών ρύπανσης του θαλάσσιου χώρου
(σχέδια δράσης, μέσα επικοινωνίας, πλωτά μέσα, απορρυπαντικά υλικά κ.λ.π.) Στη θεματική ενότητα «Ιστορία του λιμανιού», εξέτασαν ιστορικές μαρτυρίες κατά την προϊστορία και τους ιστορικούς χρόνους.βρήκαν ότι οι περιοχές Αντίκυρα και Δίστομο ήταν πόλεις ακμάζουσες κατά την αρχαιότητα. Το πρώτο όνομα της Αντίκυρας είναι Κυπάρισσος. Αναφέρεται από τον Όμηρο εξαιτίας της συμμετοχής της στον Τρωικό πόλεμο, αλλά είναι επίσης γνωστή για τις θαυματουργές ιδιότητες του φυτού Ελλέβορος που γιάτρευε την ιερή μανία. Το Δίστομο ονομαζόταν Άμβροσσος ή Αμβρυσσός, πόλη ξακουστή στην αρχαιότητα για τα κρασιά της και σήμερα μαρτυρικό χωριό μετά τη γενοκτονία των κατοίκων της από τους Γερμανούς την 10 η Ιουνίου 1944. Τα Άσπρα Σπίτια και η Αντίκυρα άλλοτε συγχέονται, ταυτίζονται ή παρουσιάζονται ως ξεχωριστοί οικισμοί (όχι φυσικά στη σύγχρονη εποχή). Πρώτος που ξεχωρίζει τα Άσπρα Σπίτια είναι ο Εγγλέζος Sibthorp που έφτασε στην περιοχή το καλοκαίρι του 1794. Στις αρχές του 1870 μια καλοφτιαγμένη ακριβή θαλαμηγός άραξε στον κόλπο των Άσπρων Σπιτιών. Ανήκε στον αρχιδούκα της Αυστρίας Λουδοβίκο Σαλβατώρ της Τοσκάνης, αδελφό του αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ Α. Ο Σαλβατώρ κράτησε σημειώσεις και ζωγράφισε την περιοχή. Το 1876 τύπωσε στην Πράγα το βιβλίο «Περίπατος στον κόλπο της Κορίνθου»,όπου κάνει λόγο για τα Άσπρα Σπίτια και παρεμβάλλει εφτά δικά του σχέδια που σήμερα έχουν ιστορική αξία. Ερεύνησαν τους φορείς και τις υπηρεσίες που λειτουργούν στο λιμάνι: α)το δημόσιο Τελωνείο Αντίκυρας. Εκεί γίνονται διάφορες εργασίες με περιεχόμενο εκτελωνιστικό. β)η ιδιωτική υπηρεσία ΜΕ-ΛΙ στο μέρος που γίνονται οι παραλαβές πρώτων υλών για να αναπαραχθεί το αλουμίνιο.γ)η ιδιωτική υπηρεσία Χυτηρίου στο μέρος που γίνεται η χύτευση αλουμινίου. δ)η ιδιωτική υπηρεσία Ηλεκτρόλυσης, όπου εκεί παράγεται το μέταλλο, δηλαδή το αλουμίνιο. Τέλος, η ιδιωτική υπηρεσία Πάρκο Μηχανημάτων, όπου εκεί όχι μόνο σταθμεύουν τα μηχανήματα ή τα οχήματα, αλλά και συντηρούνται. Μελέτησαν την επιβατική, αλλά, κυρίως, την εμπορευματική κίνηση του λιμανιού τους. Επίσης, τη ναυπηγοεπισκευαστική και την αλιευτική κίνηση.
Ερεύνησαν θέματα σχετικά με την υδροδότηση, τις τηλεπικοινωνίες, τη μαρίνα που υπάρχει κοντά στο λιμάνι και τι εξυπηρετεί, τις τυχόν ρυμουλκήσεις που γίνονται (σύνδεση με το λιμάνι του Πειραιά) και άλλες ευκολίες που παρέχονται. Εξέτασαν τη σύνδεση του λιμανιού τους με το λοιπό συγκοινωνιακό δίκτυο (οδικό, σιδηροδρομικό, με άλλα λιμάνια). Τα λιμάνια με τα οποία συνδέεται κυρίως είναι ξένα (Γαλλικά, Ρωσικά, και, γενικότερα,λιμάνια εργοστασίου με τα οποία συνδέεται εμπορικά το Αλουμίνιον της Ελλάδος και τα οποία ασχολούνται με τη μεταφορά και την επεξεργασία του βωξίτη και του αλουμινίου. Ασχολήθηκαν με τα θαλάσσια μέσα (μεταφορικά και συγκοινωνιακά) σε παλιότερες εποχές, αλλά και σήμερα Σε σχέση με την Οικονομία και τις παραγωγικές δραστηριότητες, ερεύνησαν ποιες ναυτιλιακές επιχειρήσεις υπάρχουν, ποιες βιομηχανίες και βιοτεχνίες, κι όσον αφορά στον τριτογενή τομέα (ποιες τράπεζες λειτουργούν, ποιες εταιρείες μεταφορών, τροφοδοσίας, πρακτορεία, καταστήματα κ.λ.π.). Μελέτησαν τα μόνιμα επαγγέλματα, αλλά και τα εποχιακά, χθες και σήμερα. Στον όρμο των Άσπρων Σπιτιών Αντίκυρας το ψάρεμα
προπολεμικά και μεταπολεμικά αποτελούσε καθημερινή ενασχόληση. Εκτός από τους αλιείς, υπήρχαν και εκείνοι που ασχολούνταν με τη συντήρηση των σκαριών, όπως ο καλαφάτης, οι τρατάρηδες, οι καραβομαραγκοί, επαγγέλματα που σήμερα εκλείπουν. Στη θεματική ενότητα που αφορά στη «Λογοτεχνία, ποίηση και μουσική», έψαξαν διάφορα έντυπα, εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά που κυκλοφόρησαν σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημιουργία του εργοστασίου στα Άσπρα Σπίτια και βρήκαν αρκετά κείμενα και ποιήματα σχετικά με το λιμάνι τους. Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσαν στην ενότητα «Περιβάλλον», όπου μελέτησαν αρκετά την πολιτική που ακολουθεί το εργοστάσιο της περιοχής τους σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Το εργοστάσιο αλουμινίου παρουσιάζει πολλαπλό περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, λόγω των δραστηριοτήτων και του μεγέθους του, καθώς και της γειτνίασής του με τη θάλασσα. Για το σκοπό αυτό η Διεύθυνσή του μελετά και θεσπίζει μια πολιτική περιβάλλοντος και βιομηχανικών κινδύνων, που αποτελεί τη βάση για ένα Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με απαιτήσεις του διεθνούς προτύπου ISO 14001. Η πολιτική αυτή στοχεύει στη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων και του ελέγχου των βιομηχανικών κινδύνων και βασίζεται στις ακόλουθες αρχές: α)τήρηση των νομικών απαιτήσεων, καθώς και των συμφωνιών και των δεσμεύσεων που έχουμε εθελοντικά αναλάβει. β)εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, καταγραφή των κινδύνων, και εκτίμηση του κινδύνου σοβαρών ατυχημάτων από τις παλαιότερες, τις παρούσες και τις μελλοντικές δραστηριότητες. γ) Έλεγχος και, στο μέτρο των τεχνολογικών και οικονομικών δυνατοτήτων, συνεχής μείωση των στερεών, υγρών και αερίων αποβλήτων. δ)βελτίωση της διαχείρισης των καταλοίπων, με την προώθηση διαδικασιών ανακύκλωσης ή αξιοποίησης. ε) Έλεγχος της κατανάλωσης πρώτων υλών και ενέργειας. στ)πρόληψη κάθε κινδύνου μόνιμης ή τυχαίας ρύπανσης, ή άλλων μεγάλων ατυχημάτων: εκπόνηση, δοκιμή και εφαρμογή διαδικασιών άμεσης αντίδρασης σε έκτακτες καταστάσεις. ζ)διατήρηση και εξέλιξη των κατάλληλων μέσων πρόληψης και καταστολής ιδιαίτερα στην περίπτωση τροποποίησης των εγκαταστάσεων. η)διόρθωση κάθε απόκλισης που διαπιστώνεται, με τη θέσπιση και την υλοποίηση σχεδίων διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών. θ)εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και πληροφόρηση του Προσωπικού. ι)παρακίνηση των συνεργατών μας (εργολάβων, προμηθευτών, πελατών) για σεβασμό των ίδιων απαιτήσεων ως προς το περιβάλλον και τη βιομηχανική ασφάλεια.
ια)πραγματοποίηση τακτικών εσωτερικών και εξωτερικών επιθεωρήσεων για την εκτίμηση των επιδόσεων του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. ιβ)η εφαρμογή της πολιτικής θα ανασκοπείται από τη Διεύθυνση, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Οι μαθητές και οι μαθήτριες εστίασαν την προσοχή τους στα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στο λιμάνι,αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, λόγω της λειτουργίας του συγκεκριμένου εργοστασίου. Αυτά είναι : - Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHGs) - Εκπομπές φθορίου, διοξειδίου του θείου (SO2), οξειδίων του αζώτου (NOx) και αρωματικών πολυκυκλικών υδρογονανθράκων (PAHs) - Κατάλοιπα βωξίτη - Στερεά απόβλητα Ασχολήθηκαν με την ενότητα : «Βιώσιμη διαχείριση» και κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα : «Μετά από επίσκεψη που έγινε στο λιμάνι του Αγίου Νικολάου διαπιστώσαμε ότι ο χώρος παρουσιάζει καθαριότητα,υπάρχουν πολλοί κάδοι απορριμμάτων, κάδοι ανακύκλωσης και καθόλου σκουπίδια. Στο λιμάνι μας δε γίνεται επεξεργασία πετρελαίου,ούτε δέρματος,δεν παράγονται γαλακτοκομικά προϊόντα,μύλοι άλεσης,βιομηχανίες τσιμέντων και γενικά βιομηχανία. Το λιμάνι όπως και το σύνολο του εργοστασίου είναι πιστοποιημένο κατά ISO 14001. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε νομοθεσία ή διεθνής σύμβαση υπάρχει έχει εφαρμοσθεί». Τέλος, ερεύνησαν εάν γίνεται βιολογική επεξεργασία των λυμάτων. Διαπίστωσαν ότι το εργοστάσιο διαθέτει βιολογικό σταθμό για την επεξεργασία των λυμάτων. Ακόμη, το λιμάνι δεν έχει χαρακτηριστεί ως σταθμός εκκένωσης των λυμάτων των πλοίων. Αυτό σημαίνει ότι τα πλοία διατηρούν τα λύματά τους σε δεξαμενές κατά την παραμονή τους στο χώρο του λιμανιού. Μία σημαντική εργασία που ανέλαβαν οι μαθητές και οι μαθήτριες στα πλαίσια του Εθνικού Θεματικού Δικτύου «ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ήταν να φτιάξουν τα δικά τους ψηφιδωτά, με θέματα σχετικά με τη θάλασσα!
Kατά τη σχ. χρονιά 2007-08 η περιβαλλοντική ομάδα αποτελείτο από τις μαθήτριες : Αργυρίου Γιάννα, Γιανναράκη Πόπη, Ναβροζίδου Χριστίνα, Νικομάνη Στεφανία, Σαμουήλ Κατερίνα Υπεύθυνη καθηγήτρια : Μιχαλοπούλου Αθηνά