Η πρόκληση της Ευρωπαϊκής Αµυντικής Βιοµηχανίας, ο ρόλος της περιφέρειας και των µικροµεσαίων επιχειρήσεων Κυρίες και Κύριοι Μου δίνεται σήµερα η ευκαιρία να διατυπώσω συγκεκριµένες σκέψεις και προτάσεις σε σχέση µε το µέλλον της Ευρωπαϊκής Αµυντικής Βιοµηχανίας και ιδιαίτερα των Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων, που έχουν πληγεί βαρύτατα από την οικονοµική κρίση και τον άνισο ανταγωνισµό. Είναι γνωστό ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη έχουν περιορίσει τις αµυντικές τους δαπάνες, όµως οι σύγχρονες απειλές δεν έχουν µειωθεί. Αντίθετα. Πέραν των συµβατικών απειλών που δε θα σταµατήσουν ποτέ να µας απασχολούν, έχουν προστεθεί τα δισεπίλυτα προβλήµατα της αντιµετώπισης της τροµοκρατίας, ο κυβερνοπόλεµος, η ανάγκη διαφύλαξης των συνόρων από το οργανωµένο έγκληµα και την παράνοµη µετανάστευση και η περιβαλλοντική ασφάλεια. 1

Οι νέες απειλές, αντιµετωπίζονται µε καινοτόµα τεχνολογία, µε έρευνα και µε ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων. Αυτό το ρόλο επωµίζεται η Αµυντική Βιοµηχανία του 21ου αιώνα. Είναι µια εποχή που κανείς δεν περισσεύει και όλοι κυρίως οι εξειδικευµένες µικροµεσαίες επιχειρήσεις έχουν να προσφέρουν πολλά. Η Ευρωατλαντική συνεργασία είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Ήδη ελληνικές βιοµηχανίες συνεργάζονται µε αµερικανικές και όχι µόνο µε ευρωπαϊκές. Το πλεονέκτηµα των ευρωατλαντικών δοµών είναι η ποιότητα και η πιστοποίηση, όµως έχουµε να αντιµετωπίσουµε ένα χαµηλότατο κόστος από χώρες µε φθηνό εργατικό δυναµικό και αποτελεί πολιτική απόφαση η προσπάθεια ενδυνάµωσης των δοµών και στήριξης των επιχειρήσεων στις δυο πλευρές του Ατλαντικού και όχι η φτωχοποίηση του εργατικού µας δυναµικού. Η χάραξη µιας κοινής Αµυντικής Βιοµηχανικής Στρατηγικής στο πλαίσιο της ΕΕ και λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της Ατλαντικής Συµµαχίας, έχει ιδιαίτερη σηµασία. 2

Με άξονες την εξωστρέφεια, την ανταγωνιστικότητα, την έρευνα και ανάπτυξη, τη διασφάλιση της αλυσίδας εφοδιασµού και τη συνεργασία, θα αναπτυχθεί µια ισχυρή Ευρωπαϊκή Αµυντική, Τεχνολογική και Βιοµηχανική Βάση. Η εξωστρέφεια επιτυγχάνεται µε διείσδυση σε άλλες αγορές µε αιχµή του δόρατος την ποιότητα και την εµπειρία. Η Ευρωπαϊκή Αµυντική Βιοµηχανία πρέπει να ενισχυθεί. Αυτό αποτελεί κοινή πολιτική επιλογή αλλά και επιταγή των καιρών. Όµως για ποια Ευρωπαϊκή Βιοµηχανία συζητάµε; Αντί µιας συγκεντρωτικής Ευρωπαϊκής Βιοµηχανίας, χρειαζόµαστε συνέργεια και αποκέντρωση ούτως ώστε τα κράτη µέλη να µη έχουν αντικρουόµενες, αλλά συγκλίνουσες ανάγκες και να ενισχύουν ως δίκτυο τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Άµυνας, σύµφωνα µε τις αποφάσεις και κατευθύνσεις της Κοινής Πολιτικής Άµυνας και Ασφάλειας. Είναι συνεπώς όχι µόνο επιθυµητή αλλά και εφικτή µέχρι κάποιο βαθµό η αποφυγή επικάλυψης δραστηριοτήτων µεταξύ εταιριών και κρατών της ΕΕ. 3

Η έρευνα και η ανάπτυξη, µε τη σειρά τους, αποτελούν τον µοχλό για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήµατος µέσω καινοτοµίας. Τέλος, η διασφάλιση της εφοδιαστικής αλυσίδας, προϋποθέτει ένα βαθµό αυτονοµίας στις εγχώριες αµυντικές βιοµηχανίες, αλλά και τοπικές περιφερειακές συνεργασίες. Το συγκεκριµένο εγχείρηµα πρέπει να υποστηριχθεί από όλα τα κράτη µέλη της ΕΕ. Κλειδί της επιτυχίας αποτελεί η περιφερειακή συνεργασία αφού κάθε κράτος έχει αναπτύξει ανάλογα µε τις ανάγκες κρίσιµες δυνατότητες και έχει αποκτήσει συγκεκριµένη εµπειρία και συνεπώς συγκριτικό πλεονέκτηµα σε διαφορετικούς τοµείς. Η αυτονοµία και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων των αµυντικών βιοµηχανιών ανά χώρα, µε αποφυγή επικαλύψεων στο µέγιστο δυνατό βαθµό, είναι εν κατακλείδι απαραίτητη για το µέλλον της Ευρωπαϊκής Αµυντικής Βιοµηχανίας. 4

Η Ελλάδα στο εξάµηνο που διανύουµε έχει δώσει ιδιαίτερη έµφαση στο θέµα της ανάπτυξης των δυνατοτήτων, το οποίο µαζί µε τη στρατηγική θαλάσσιας ασφάλειας για την ΕΕ αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στις προσπάθειες µας και τη µέγιστη προτεραιότητα στην Ηµερησία ιάταξή µας. Η Ευρωπαϊκή Αµυντική Στρατηγική θα πρέπει να έχει κάποιους άξονες, στους οποίους θα αναφερθώ στη συνέχεια και οι οποίοι επιγραµµατικά είναι η ευέλικτη εφαρµογή και όχι η παράκαµψη της κοινοτικής οδηγίας 2009/81, η ανάπτυξη και αξιοποίηση των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων, η παραγωγή των προϊόντων διττής χρήσης και βέβαια η θέσπιση κριτηρίων δικαιότερης και αποτελεσµατικότερης ανάθεσης κατασκευαστικών έργων. Οι συνέργειες της άµυνας και της ασφάλειας είναι απόλυτα αυτονόητες και τα προϊόντα διττής χρήσεως πρέπει να αποτελούν την αιχµή του δόρατος µιας εξωστρεφούς αµυντικής βιοµηχανίας. Οι αµυντικές βιοµηχανίες πρέπει να ενθαρρυνθούν για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, για να εκµεταλλευτούν τη διάχυση της τεχνογνωσίας από τον ένα τοµέα στον άλλο και έτσι να δηµιουργήσουν περισσότερες επιχειρηµατικές ευκαιρίες. 5

Παρότι τέτοιες ενέργειες βασίζονται κατά κύριο λόγο στις ίδιες τις αµυντικές βιοµηχανίες και εξαρτώνται εν πολλοίς από τη λειτουργία της αγοράς, κοινοτικοί διαρθρωτικοί πόροι καθώς και πόροι έρευνας και ανάπτυξης θα πρέπει να διατεθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει επίσης να είναι απόλυτα σεβαστή η οδηγία 81 του 2009 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά να ξεπεραστούν τυχόν προβλήµατα. Στόχος παραµένει η καλλιέργεια υγιούς ανταγωνισµού, η διαφάνεια, η παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων, η διατήρηση της ελεύθερης αγοράς και η βελτίωση των παρεχοµένων υπηρεσιών. Η Ελλάδα είναι υπέρµαχος αυτών των αρχών και απόδειξη είναι ότι αποτελεί την πρώτη χώρα που υιοθέτησε στο θεσµικό της πλαίσιο την Ευρωπαϊκή οδηγία και στηρίζει απόλυτα τις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Άµυνας για τη βελτίωση των σχετικών πρακτικών. 6

Αυτό όµως δεν µπορεί να συµβαίνει εις βάρος των µικροµεσαίων επιχειρήσεων, δεν µπορεί να συµβαίνει εις βάρος της ασφάλειας ανεφοδιασµού των κρατών, δεν µπορεί να συµβαίνει καταστρέφοντας υποδοµές και συρρικνώνοντας βιοµηχανίες. Τα υποκατασκευαστικά έργα, οι συµπαραγωγές, η διάθεση κεφαλαιουχικού εξοπλισµού, η παροχή τεχνογνωσίας και οι εξειδικευµένες παραγωγές πρέπει να κατανέµονται δίκαια. Μόνο έτσι όλα τα κράτη µέλη θα αναβαθµίζουν το τεχνολογικό τους επίπεδο και την ανταγωνιστικότητά τους και η Ευρώπη θα συγκλίνει. Πρέπει να τονισθεί ότι δεν πρέπει οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις να περιορίζονται απλά σε ρόλο υποκατασκευαστή. Πρέπει να διαφοροποιήσουν το ρόλο τους και να γίνουν κύριοι παραγωγοί συγκεκριµένων εξειδικευµένων προϊόντων. Η πρόσβαση των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων στην αλυσίδα των προµηθειών αµυντικού υλικού είναι καθοριστικής σηµασίας για την εξέλιξη και ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Αµυντικής Βιοµηχανίας, η οποία µπορεί να είναι, κάτω από προυποθέσεις, αληθινός χρυσός. 7

Είναι πεποίθησή µου ότι τα κριτήρια αναδοχής µέρους των µεγάλων συµβάσεων που ανατίθενται σε µεγάλες βιοµηχανίες, δεν µπορεί και δεν πρέπει να είναι µόνο τεχνοκρατικά. Θα πρέπει να είναι και γεωγραφικά. Θα πρέπει να είναι και πολιτικά. Οι βιοµηχανίες της ΕΕ δεν είναι αντίπαλοι, είναι συνέταιροι και πρέπει να δρουν ανάλογα, αν επιθυµούµε η Ευρωπαϊκή Βιοµηχανική βάση να είναι ποσοτικά συγκρίσιµη και ποιοτικά ανώτερη από άλλες. Οικονοµικά, στρατιωτικά και κυρίως πολιτικά η ΕΕ οφείλει να περάσει ένα καθαρό µήνυµα ισχύος δια της συνεργασίας. εν έχουµε καµία πρόθεση ή διάθεση να διολισθήσουµε σε µια Ευρώπη προµηθευτών και µια άλλη Ευρώπη αγοραστών. Αυτό απέχει πολύ από το όραµά µας για µια ενωµένη Ευρώπη, µια Ευρώπη των λαών, της ασφάλειάς τους και της αλληλεγγύης, µια Ευρώπη των αξιών, µε σχέσεις ισοτιµίας και αλληλοσεβασµού και όχι εξάρτησης. Κυρίες και κύριοι, σε καθαρά πολιτικό επίπεδο, πρέπει να ληφθεί υπόψη πέραν του επιχειρησιακού χαρακτήρα των αµυντικών βιοµηχανιών και των µικροµεσαίων τους επιχειρήσεων και το θέµα της ανεργίας. 8

εν φθάνει µόνο να ανασχέσουµε την οικονοµική κρίση. Αυτό οι Ευρωπαίοι και περισσότερο από όλους οι Έλληνες το κατορθώσαµε µέσα από θυσίες, αγώνες και κοινωνικά προβλήµατα. Η ανάπτυξη την οποία επιθυµούµε, σχεδιάζουµε και θα πετύχουµε τόσο στη χώρα µας όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ, περνάει µέσα από θέσεις εργασίας και η δηµιουργία αυτών των θέσεων εργασίας εξαρτάται από την ύπαρξη και υγιή λειτουργία των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Όταν αυτές κατορθώσουν και αναπτύξουν κρίσιµες δυνατότητες θα αποτελέσουν κινητήριο µοχλό της συνολικής οικονοµίας. Όµως πρέπει να τους παρέχουµε την πολιτική ασπίδα έναντι του αθέµιτου ανταγωνισµού από τους κολοσσούς της Αµυντικής Βιοµηχανίας και να διασφαλίσουµε την προαναφερθείσα δίκαια κατανοµή έργου. Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ δεν µπορεί να είναι θεατές των εξελίξεων, αλλά διαµορφωτές τους. Η συνεργασία των Αµυντικών Βιοµηχανιών υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Αµυντικού Οργανισµού και η συνεργασία µε φορείς έρευνας στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, όπως τα πανεπιστήµια και σηµαντικά ερευνητικά κέντρα αποτελεί µονόδροµο για το µέλλον της Αµυντικής Βιοµηχανίας. 9

Αντιλαµβανόµαστε ότι ειδικά στην ΕΕ, σηµαντικό ρόλο για την υλοποίηση αυτής της σκέψης έχει η αξιοποίηση των διαρθρωτικών ταµείων. Η προσέλκυση επενδύσεων στην αµυντική βιοµηχανία και τεχνογνωσία και η δηµιουργία πολυεθνικών συνεταιριστικών προγραµµάτων, περνάνε µέσα από µια κοινή ευρωπαϊκή αντίληψη, περνάνε µέσα από µια ενωµένη Ευρώπη µε συναντίληψη. Μετά την Ουκρανική κρίση, αλλά και τις αλυσιδωτές αιµατηρές αραβικές εξεγέρσεις από τη Λιβύη έως το Συριακό εµφύλιο, αντιλαµβανόµαστε ότι για τις περιοχές που βρίσκονται εγγύτερα τους, αποτελεί ζωτικής σηµασίας επιλογή η ενίσχυση των υποδοµών στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Τόσο η φύλαξη των συνόρων, όσο και η διεξαγωγή επιχειρήσεων στις περιοχές αυτές απαιτεί ασφάλεια εφοδιασµού που επιτυγχάνεται ή τουλάχιστον διευκολύνεται µε υποστήριξη εκ του σύνεγγυς. Συνεπώς, οι βιοµηχανικές υποδοµές των πλησιέστερων χωρών παίζουν πρωτεύοντα ρόλο και η βελτίωσή τους αποτελεί κοινό ευρωπαϊκό συµφέρον. 10

Πέραν του γεωγραφικού κριτηρίου, σηµαντικό είναι και το πολιτικό κριτήριο. Αυτό αφορά τις λεπτές ισορροπίες µεταξύ των κρατών, τις ισορροπίες µεταξύ των µεγάλων και µικροµεσαίων επιχειρήσεων και τις ισορροπίες µεταξύ των καθαρά αµυντικών βιοµηχανιών και όσων παράγουν προϊόντα διττής χρήσης. Κανένας δε δικαιούται να αποκλείει τους άλλους και η συµµετοχή όλων ενδυναµώνει το τελικό αποτέλεσµα και βελτιώνει τα τελικά προϊόντα. Κυρίες και Κύριοι, η κρίση που έπληξε τη χώρα µας, την ΕΕ και ως ένα βαθµό ολόκληρο τον κόσµο αποτελεί ταυτόχρονα και ευκαιρία για να καταπολεµήσουµε παθογένειες του παρελθόντος και για να δηµιουργήσουµε ή αν προτιµάτε να ολοκληρώσουµε το όραµα µιας ενωµένης Ευρώπης. Οι Αµυντικές Βιοµηχανίες και κυρίως οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις µπορούν να µας δείξουν το δρόµο της συνεργασίας, το δρόµο της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, το δρόµο της ανάπτυξης. Σας ευχαριστώ, 11