ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ 9 ΟΥ B A R C E L O N A ιδάσκοντες: Αυγερινού-Κολώνια Σοφία Σερράος Κωνσταντίνος Σπουδαστική οµάδα: Γιαγκούλα Ιόλη Α.Μ.: 04103060 Γουγουλάκης Γεώργιος Α.Μ.: 04103636 1
Περιεχόµενα 1. Εισαγωγικό σηµείωµα...σελ.3 2. Γενικά χαρακτηριστικά...σελ.4 3. Ιστορική εξέλιξη...σελ.5 4. Πολεοδοµική κατάσταση πριν τους ολυµπιακούς αγώνες.σελ.7 5. Επεµβάσεις στον αστικό ιστό για τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 1992...σελ.10 Ο λόφος του Montjuic Η παλιά πόλη Barri Gotic Νέα πόλη - Eixample Πάρκα και δίκτυο πεζοδρόµων 6. Επίλογος...σελ.19 7. Βιβλιογραφία...σελ.20 2
1. Εισαγωγικό σηµείωµα Η Βαρκελώνη δεν είχε πάντοτε τη µορφή που έχει σήµερα. Συγκεκριµένα, η εικόνα της πόλης άλλαξε µετά τους Ολυµπιακούς αγώνες. Στις 17 Οκτωβρίου 1986 ανακηρύχθηκε µε 47 ψήφους πόλη - ανάδοχος των Ολυµπιακών Αγώνων του 1992. Σηµαντικό ρόλο έπαιξαν: η ποιότητα της καταλανικής πρότασης, ο αριθµός των εθελοντών (70.000 έως την κατάθεση της πρότασης) και η έκδηλη διάθεση συνεργασίας εκ µέρους των δηµοσίων φορέων. Στα έξι χρόνια που ακολούθησαν η πόλη µετατράπηκε σε ένα απέραντο εργοτάξιο που υπέστη µια εκ βαθέων µεταµόρφωση - συγκρινόµενη στη δεκαετία του 80 µόνο µε αυτή του Παρισιού ή του Βερολίνου - οδηγώντας πολλούς να πουν ότι η πόλη ξαναγεννήθηκε. Σ αυτό το χρονικό διάστηµα οι δηµόσιοι φορείς από κοινού µε την ιδιωτική πρωτοβουλία, έδωσαν την αµέριστη συµπαράστασή τους κι ο τοπικός πληθυσµός την ενθουσιώδη συµµετοχή του. Αποτέλεσµα: η Βαρκελώνη άλλαξε την εικόνα της στον κόσµο, προβλήθηκε ως η κατεξοχήν κοσµοπολίτικη µητρόπολη στη υτική Μεσόγειο, πρότυπο αστικής οµόνοιας και ανοχής, όπου οι διαφορετικές ιδεολογίες δεν αποτελούν υποκουλτούρες αλλά τάσεις! Λόγω των ιστορικών γεγονότων εκείνης της περιόδου ο πληθυσµός αγκάλιασε τους Ολυµπιακούς µε τέτοιο ενθουσιασµό, συµµετέχοντας 3
ως εξαιρετικός πρωταγωνιστής στην Ιστορία που γραφόταν µπροστά του. 2. Γενικά χαρακτηριστικά Τοποθετείται, σε µια προνοµιούχο θέση στη βορειοανατολική ακτή της ιβηρικής χερσονήσου και τις ακτές της Μεσογείου. Η Βαρκελώνη είναι η δεύτερη µεγαλύτερη πόλη στην Ισπανία σε µέγεθος και πληθυσµό. Είναι επίσης η πρωτεύουσα της Καταλωνίας (µία απο τις δεκαεφτά αυτόνοµες κοινότητες που αποτελούν την Ισπανία). Υπάρχουν δύο επίσηµες προφορικές γλώσσες: τα Καταλανικά και Castillian ισπανικά. Η πόλη της Βαρκελώνης έχει πληθυσµό 1.510.000, αλλά αυτός ο αριθµός κινείται σπειροειδώς και φθάνει τα 4.000.000 εάν συµπεριληφθούν και οι αποµακρυσµένες περιοχές. Η πρωτεύουσα της Καταλωνίας είναι κατηγορηµατικά µεσογειακή πόλη, όχι µόνο λόγω της γεωγραφικής θέσης της αλλά και και προ πάντων λόγω της ιστορίας, της παράδοσης και των πολιτιστικών επιρροών της. Η σύγχρονη Βαρκελώνη αναγεννήθηκε οικονοµικά στην αρχή της εκβιοµηχάνισης κατά τη διάρκεια του δεύτερου µισού του 19 ου αιώνα. Η παγκόσµια έκθεση του 1888 έγινε σύµβολο της ικανότητας για σκληρή εργασία και της διεθνούς 4
προοπτικής που προβλήθηκε από την πόλη. Ο πολιτισµός και οι τέχνες άκµασαν στη Βαρκελώνη και σε όλη Καταλωνία. Τέλος, η λαµπρότητα της πόλης οφείλεται στον καταλανικό µοντερνισµό. 3. Ιστορική εξέλιξη Η Βαρκελώνη (Barcelona) είναι η πρωτεύουσα της κοινότητας (comunitat) της Καταλωνίας. Η πόλη δεν έχει πολύ αρχαία ιστορία, αν και κοντά της βρίσκεται η αρχαία ελληνική αποικία "Εµπόριον". Η σηµερινή πόλη µπορούµε να πούµε ότι ιδρύθηκε κατά τον πρώτο αιώνα στην θέση του παλαιοϊβηρικού µπάρκενο και ονοµάστηκε από τους ρωµαίους Iulia Augusta Paterna Faventia Barcino. Κατά τον 2 ο αιώνα χτίστηκαν τείχη και η πόλη άρχισε να µεγαλώνει ως µέρος της ρωµαϊκής επαρχίας που είχε όµως πρωτεύουσα την Tarraco, σηµερινή Ταραγόνα. Το 415 πέρασε στα χέρια των Βησιγότθων και µετά από αυτούς στα χέρια των Φράγκων του Καρλοµάγνου. Κατά το 985 κατακτήθηκε από τους Άραβες για να ελευθερωθεί σύντοµα από τον κόµη Borrell II το 988, οπότε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη κοµητεία. Το 1137 ο κόµης Ramon Berenguer IV παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά της Αραγωνίας (µε πρωτεύουσα την Θαραγόθα). Το 1228 κατακτήθηκαν οι Βαλεαρίδες, το 1232 η Βαλένθια, το 1282 η Σικελία και το 1311 για µια µικρή περίοδο το δουκάτο της Αθήνας (κατά την εποχή της λατινοκρατίας µετά την πτώση της Πόλης το 1204). Κατά τον 15ο αιώνα η πόλη ήταν στην µεγαλύτερη ακµή της και από αυτήν την εποχή έχουν µείνει και πολλά σηµαντικά κτίρια όπως ο καθεδρικός και άλλα, στο σηµερινό µπαρι γκοτικ (γοτθική γειτονιά). Κατά τον πόλεµο της διαδοχής το 1705-1714 καταλύθηκε η αυτονοµία της Καταλωνίας από γαλλο-καστιλλιάνικες δυνάµεις. Έκτοτε η Καταλωνία και η Βαρκελώνη ανήκουν στην Ισπανία. 5
Η αναγέννηση της πόλης ξεκίνησε κατά το 1850 µε την γρήγορη εκβιοµηχάνιση της. Κατά το 1900 η πόλη είχε ισχυρή αστική τάξη εµπόρων και βιοµηχάνων που επέτρεψε την ανάπτυξη των τεχνών και της αρχιτεκτονικής. Σηµαντικό παράδειγµα, τα κτίρια του Αντόνι Γκαουντί. Το 1929 η πόλη έφτασε το 1.000.00 πληθυσµό. Τον ίδιο χρόνο φιλοξένησε την ιεθνή Έκθεση ένα πολύ σηµαντικό γεγονός της εποχής, για το οποίο δηµιουργήθηκαν πολλοί ειδικοί εκθεσιακοί χώροι και ένα «ισπανικό χωριό» στον λόφο του Μοντζουίκ. Το 1992 η Βαρκελώνη φιλοξένησε τους Ολυµπιακούς Αγώνες, µε τα περισσότερα γήπεδα επίσης στον χώρο του Μοντζουίκ. Οι αγώνες ήταν µια τροµερή επιτυχία για την πόλη που µεταµορφώθη κε, αφήνοντας το στυλ της παρηκµασµένης βιοµηχανικής πόλης και παίρνοντας σιγά σιγά την µορφή µιας από τις πιο επιθυµητές πόλεις για τουρισµό του Σαββατοκύριακου στην Ευρώπη σήµερα. Αλλά και οι πολίτες της κέρδισαν άµεσα, µια και η Βαρκελώνη σήµερα έχει µια από τις καλύτερες ποιότητες ζωής στην Ευρώπη. Πλούσια πολιτιστική ζωή (παιδιά της πόλης είναι ο Σαλβαδόρ Νταλί, 6
ο Χουάν Μιρό, ο Αντόνι Γκαουντί και για ένα διάστηµα και ο Πάµπλο Πικάσσο), µεσογειακό κλίµα, πολύ καλές ευκαιρίες διασκέδασης (πολλά µπαρ, καλά κλαµπ) και ψυχαγωγίας (µερικά πολύ καλά µουσεία όπως το MNAC και MACBA) και καλές θέσεις εργασίας. 4. Πολεοδοµική κατάσταση πριν τους ολυµπιακούς αγώνες Μπορούµε να κατανοήσουµε την τελευταία πολεοδοµική ανάπτυξη της Βαρκελώνης σε τρεις φάσεις: πρώτον, γύρω στο 1987 έγιναν µικρές πολεοδοµικές εργασίες και εργασθήκανε στην κατεύθυνση να αλλάξουν τα τοπικά συστήµατα, αλλά κυρίως να βελτιώσουνε το τοπίο, ώστε να ανταποκρίνεται στις βασικές λειτουργίες του κέντρου της 7
πόλεως. Αυτή όµως η απόφαση δεν ήταν αρκετή για να επιλύσει τα βασικά προβλήµατα της πόλης και ήταν απαραίτητο να γίνουν τροποποιήσεις έτσι ώστε να λυθούν τα βασικά προβλήµατα. Στα 5 χρόνια πριν τους αγώνες ασχολήθηκαν κυρίως µε τους εξωτερικούς χώρους και δηµιούργησαν 145 δρόµους και κήπους µέσα σε 7 χρόνια. Όµως, το 1986 µε την υποψηφιότητα της Βαρκελώνης για τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 1992, έπρεπε να αλλάξει η πολιτική ως προς την πολεοδ οµία. Τα πρώτα χρόνια το πρόβλη µα ήταν να µπουν τα προάστια στον χάρτη της πόλης. Σε δεύτερη φάση το ζήτηµα ήταν να µπει η πόλη της Βαρκελώνης στον παγκόσµιο χάρτη. Τα πρώτα επτά χρόνια έγιναν µικρά τεχνικά έργα σε µεγάλες περιοχές. Αργότερα όµως, οι εργασίες επικεντρώθηκαν σε τέσσερις µόνο περιοχές και ασχολήθηκαν κυρίως µε την υποδοµή της πόλης. Μπορούµε να προσδιορίσουµε τις εργασίες που έγιναν στη Βαρκελώνη µε βάση τρία σηµεία: Πρώτον, είναι η πιο σηµαντική εργασία υποδοµής που έγινε στη Βαρκελώνη τα τελευταία χρόνια. Ασχολήθηκαν κυρίως µε τις συγκοινωνίες και το οδικό δίκτυο. Σχεδιάσθηκε ένας καινούργιος περιφερειακός δρόµος. Μα το βασικότερο έργο ήταν το µετρό. Το 25% των επενδύσεων που έγιναν για τους Ολυµπιακούς αφορούσαν την µελλοντική οργάνωση των υπόγειων χώρων, διότι 8
ήταν βέβαιο ότι αυτό θα ήταν το µέλλον της πόλης. Ασχολήθηκαν µε την υποδοµή, διότι όπως επικρατεί και στην σύγχρονη αρχιτεκτονική, υπάρχει άµεση σχέση µεταξύ αυτής και του πολεοδοµικού σχεδιασµού. Και η υποδοµή είναι το κλειδί για να δηµιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την εποικοδοµητική συµβολή της αρχιτεκτονικής. Γι αυτό και από το συνολικό κονδύλι που διατέθηκε για τους Ολυµπιακούς της Βαρκελώνης µόλις το 11% δαπανήθηκε για την κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων και το 65% για την υποδοµή. εύτερον, δόθηκε σηµασία στο κέντρο της πόλεως και στο ιστορικό της κέντρο. Βασίστηκαν σε ένα σχέδιο πυκνοκατοικηµένης περιοχής στα προάστια και όχι σε µία αχανή πόλη. εν µπορούσαν να βασιστούν στα έργα που αφορούσαν την περιφέρεια, ενώ το κέντρο της πόλης έχει προβλήµατα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι τέσσερις ολυµπιακές περιοχές ήταν στην καρδιά της πόλης, για να βελτιωθεί ακριβώς το κέντρο της. Μόνο µε βάση τα παραπάνω µπορούµε να κατανοήσουµε τα έργα του 1992 ως βελτίωση τόσο του κέντρου, όσο και των περιοχών γύρω από την πόλη. Τρίτον, µια θεωρία του Levy - Stauss αναφέρεται στις πόλεις του δυτικού κόσµου, οι οποίες αναπτύσσονται µε λάθος τρόπο και αυτό, αν και δεν είναι εύκολο να το φανταστεί κανείς, είναι αλήθεια, ιδιαίτερα για την Βαρκελώνη. Το τελευταίο µισό του αιώνα, η Βαρκελώνη αναπτυσσόταν λανθασµένα. H βορειοδυτική πλευρά ήταν πάρα πολύ φτωχή. Ήταν οι βιοµηχανικές περιοχές, που είχαν υποστεί την κρίση της δεκαετίας του 70. Με τις εργασίες που έγιναν το 1992, θέλησαν να σταµατήσουµε αυτήν την ανάπτυξη και θέλησαν να επικεντρωθούν στο βόρειο και το δυτικό τµήµα, διότι εκεί βρίσκονταν και οι πιο φτωχές περιοχές της πόλης. Με βάση αυτά τα τρία στοιχεία, µπορούµε να πούµε ότι στην περίπτωση της Βαρκελώνης ο Ολυµπιακός χάρτης είναι ο πολεοδοµικός χάρτης και ότι οι Ολυµπιακοί είναι µόνο το όνοµα του πακέτου. Στο εσωτερικό του πακέτου όµως υπάρχουν οι νέοι θεµέλιοι λίθοι της καινούργιας πόλης. 9
5.Επεµβάσεις στον αστικό ιστό για τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 1992 Υπεύθυνη για την οµαλή διεξαγωγή των XXV Ολυµπιακών Αγώνων υπήρξε η Οργανωτική Επιτροπή, κοινώς γνωστή ως COOB 92, που οµολογουµένως έφερε σε πέρας το έργο της µε µεγάλη επιτυχία, αφού πρώτον το ισοζύγιο υπήρξε θετικό κι έτσι αποφεύχθηκε η επιβολή κάποιου νέου φόρου λόγω των O.A., αλλά και διότι η πόλη ανανέωσε όλες τις αθλητικές εγκαταστάσεις της και προικίστηκε µε 75 καινούργιες, καθώς και µε έργα υποδοµής, όπως δύο νέους περιφερειακούς δρόµους, δύο πύργους τηλεπικοινωνιών από εξέχοντες αρχιτέκτονες διεθνούς φήµης, που ξεσήκωσαν θύελλα συζητήσεων για την αισθητική τους, ανακαινίσθηκε το διεθνές αεροδρόµιο µε δυνατότητα εξυπηρέτησης άνω ων 12 εκατοµµυρίων ταξιδιωτών το χρόνο, κατασκευάστηκαν µια νέα οικιστική ζώνη µε 2.000 πολυτελείς κατοικίες, 38 χλµ. νέων οδών, 10.000 νέες θέσεις πάρκινγκ, διευκολύνθηκε η πρόσβαση στην πόλη για 900.000 αυτοκίνητα ηµερησίως, ανακαινίσθηκε εκ βαθέων το παραδοσιακό µεσαιωνικό τµήµα της πόλης µε πλήθος επεµβάσεων σε χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων, δηµιουργήθηκαν νέοι χώροι πρασίνου και πραγµατοποιήθηκε ένα παλιό όνειρο της πόλης: το άνοιγµα προς τη Θάλασσα µε την κατασκευή 4 χλµ. νέων ακτών. 10
Ο λόφος του Montjuic Το βουνό Montjuic (Montjuïc στα καταλανικά µερικές φορές γραπτό σε καστιλιάνο επίσης όπως Montjuich, σύµφωνα µε την καταλανική ορθογραφία προηγούµενη στον ορθογραφικό κανόνα Pompeu Fabra), είναι ένα ακρωτήριο που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό σηµείο της πόλης της Βαρκελώνης, από όπου ελέγχεται ο λιιµένας και η παλαιά ζώνη της πόλης. Ίσως το όνοµα σηµαίνει ο λόφος των Εβραίων (καταλανικά στο µεσαίωνα) ή µια δωροδοκία του λατινικού Μονς Jovicus (αυτό σηµαίνει λόφος του ία). Αυτή την περίοδο, συσχετίζεται στενά µε τον αθλητισµό, λόγω των πολλών αθλητικών εγκαταστάσεων που καλωσορίζει, όπως το ολυµπιακό στάδιο Lluis Companys (του οποίου η περίφραξη είναι το µουσείο του ολυµπιακού κινήµατος), το Palau Sant Jordi το οποίο σχεδιάσθηκε από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Arata Isozaki, την πισίνα των αλµάτων και τις πισίνες Picornell και το παλαιό παλάτι Deportes της οδού Lleida, αναδιαµόρφωσε τώρα το Montjuic. Ο ανεφοδιασµός των αθλητικών εγκαταστάσεων, ολοκληρώνει το στάδιο του αθλητισµού Joan Serrahima και τις εγκαταστάσεις του εθνικού ιδρύµατος φυσικής αγωγής της Καταλωνίας (INEF Καταλωνία). Στο 11
Montjuic υπάρχουν επίσης θέσεις ενδιαφέροντος τουριστών όπως το Poble Espanyol, µια περίφραξη που συλλέγει τις οδούς και τις χαρακτηριστικές τοποθεσίες όλης της Ισπανίας. Το βουνό επίσης φιλοξένησε πλήθος σηµαντικών πολιτιστικών οργανώσεων, καθώς και πολυάριθµων αθλητικών εκδηλώσεων όπως το µεγάλο βραβείο της Ισπανίας de Formula 1 (1969.1971.1973 και 1975). Στη λεωφόρο Μαρία Cristina, κύρια είσοδος στο βουνό Montjuic από την έδρα της Ισπανίας, είναι τα περίπτερα του Fira Βαρκελώνη, που κατασκευάσθηκαν στην περίπτωση της καθολικής έκθεσης του 1929, και αυτή οργανώνει τα δείγµατα και τις σηµαντικότερες εκθέσεις της Ισπανίας. Μπροστά από τα περίπτερα του Fira είναι οι διάσηµες πηγές Montjuïc, όπου κατά τη διάρκεια των Παρασκευών, τα Σάββατα και οι Κυριακές παρουσιάζουν µοναδικό θέαµα στον κόσµο του φωτός, της µουσικής και του χρώµατος. Τέλος, είναι µια ιδανική θέση για περίπατο, λόγω των µεγάλων επεκτάσεων των κήπων. 12
Η παλιά πόλη (Barri Gotic) Το Barri Gótic είναι το κέντρο της παλαιάς πόλης της Βαρκελώνης. Πολλά από τα κτήρια χρονολογούνται από τους µεσαιωνικούς χρόνους και µερικά από τη ρωµαϊκή τακτοποίηση της Βαρκελώνης. Το Barri Gòtic διατηρεί ένα δαιδαλώδες σχέδιο οδών, µε πολλές µικρές οδούς ανοίγοντας έξω στα τετράγωνα. Το µεγαλύτερο µέρος του είναι κλειστό στην κανονική κυκλοφορία µε εξαίρεση στα οχήµατα υπηρεσιών και τα ταξί. Η Las Ramblas είναι µια εικονική και πολυάσχολη οδός στην κεντρική Βαρκελώνη, δηµοφιλής στους τουρίστες και στους ντόπιους οµοίως. Μια δενδρώδης για τους πεζούς λεωφόρος, µήκους 1,2 χλµ. στο Barri Gòtic, συνδέει την Plaça Catalunya στο κέντρο, µε το µνηµείο Χριστοφόρου 13
Κολόµβου στο λιµένα Vell. Επίσηµα, η Las Ramblas είναι µια σειρά κοντύτερων οδών, όπου η κάθε µία ονοµάζεται διαφορετικά, ως εκ τούτου η µορφή πληθυντικού «Las Ramblas». Από τη Plaça de Catalunya προς το λιµάνι, η οδός είναι διαδοχικά Rambla de Canaletes, Rambla dels Estudis, Rambla de Sant Josep, Rambla dels Caputxins, και Rambla de Santa Μόνικα. Η κατασκευή του Maremàgnum οδήγησε στις αρχές του 1990 σε µια συνέχεια της Las Ramblas µε µια ξύλινη διάβαση πεζών στο λιµάνι. Κατά το περπάτηµα κάτω από τη Las Ramblas κάποιος µπορεί να επισκεφτεί τα πολλά µικρά καταστήµατά του ή να απολαύσει τους διαφόρους µίµους. Ο ισπανικός ποιητής Federico García Lorca µιά φορά είπε ότι η Las Ramblas ήταν «η µόνη οδός στον κόσµο που δεν επιθυµώ να τελειώσει ποτέ». Το Eixample Το Eixample είναι µια περιοχή της Βαρκελώνης µεταξύ της παλαιάς πόλης (Ciutat Vella) και κάποτε περιέβαλλε τις µικρές κωµοπόλεις (Sants, Gràcia, Sant Andreu κ.λπ.). Κατασκευασµένο το 19 ο αιώνα και στις αρχές του 20 ου, µερικά µέρη του Eixample επηρεάστηκαν βαριά από τους νεωτεριστικούς αρχιτέκτονες, προϊστάµενος µεταξύ των οποίων είναι ο Antoni Gaudí. Η εργασία του στο Eixample περιλαµβάνει τη Casa Milà (που παρονοµάζεται σε La Pedrera) και τη Casa Batlló, καθώς επίσης και τη Sagrada Família. Η Casa Terrades που είναι γνωστή ως Casa de les Punxes είναι ένα πραγµατικά συµπαθητικό κτήριο που σχεδιάζεται από το σύγχρονο αρχιτέκτονα Puig i Cadafalch. Η Casa Batlló είναι µέρος ενός φραγµού αποκαλούµενου Illa de La Discòrdia, µαζί µε δύο άλλες ξεχωριστές εργασίες µοντερνισµού, τη Casa Lleó Morera Lluís Domènech i Montaner και τη Casa Amatller του Josep Puig i Cadafalch. Το Eixample χαρακτηρίζεται από τις µακριές ευθείες οδούς, ένα ακριβές σχέδιο πλέγµατος που διασχίζεται από ευρείες λεωφόρους και τους φραγµούς που περικόπτουν τα τετραγωνα (που ονοµάζονται illes στα καταλανικά, manzanas στα ισπανικά). 14
Αυτό ήταν ένα παραισθησιακό, πρωτοποριακό σχέδιο του Ildefons Cerdà, το οποίο εξέτασε την κυκλοφορία και τη µεταφορά µαζί µε τον εξαερισµό ώστε να βρεί ένα οκτάγωνο διαµορφωµένο µε τους χαρακτηριστικούς φραγµούς του, όπου οι οδοί διευρύνονται σε κάθε διατοµή, που κάνει για τη µεγαλύτερη διαφάνεια, πετυχαίνει τον καλύτερο εξαερισµό και (σήµερα) δηµιουργεί κάποιο διάστηµα χώρων στάθµευσης, µικρής παραµονής. Οι γωνίες κόπηκαν για να επιτρέψουν στα συρµένα από τα άλογα κάρρα να µπορούν να γυρίσουν γύρω από µία περιοχή. Το σχέδιο πλέγµατος παραµένει ως σφραγίδα της Βαρκελώνης, αλλά πολλές από τις άλλες παροχές του αγνοήθηκαν δυστυχώς: οι τέσσερις πλευρές των φραγµών και το εσωτερικό διάστηµα χτίστηκαν αντί των προγραµµατισµένων δύο ή τριών πλευρών γύρω από έναν κήπο, οι οδοί ήταν στενότερες µόνο µια από τις δύο διαγώνιες λεωφόρους που πραγµατοποιήθηκαν και οι κάτοικοι ήταν µιας υψηλότερης κατηγορίας από τη µικτή σύνθεση που ονειρεύτηκε ο Cerdà. Οι σηµαντικές ανάγκες των κατοίκων ενσωµατώθηκαν στο σχέδιό του. Σήµερα, οι 15
περισσότερες από τις αγορές παραµένουν ανοικτές στα σηµεία που ήταν από την αρχή. Οι σηµαντικότερες λεωφόροι στο Eixample είναι η Passeig de Gràcia(κόκκινο χρώµα) (που συνδέει την κεντρική Plaça Catalunya µε την παλαιά πόλη Gràcia), η Avinguda Diagonal (µπορντό)(που περικόπτει το πλέγµα διαγώνια), και η Gran Via de les Corts Catalanes (κοκκινοκαφέ). Άλλες ευρείες λεωφόροι στην περιοχή περιλαµβάνουν τις Carrer d'aragó, Carrer de Balmes και Passeig de Sant Joan. Μερικά µέρη του Eixample είναι µάλλον ευκατάστατες γειτονιές, ειδικά γύρω από τον κεντρικό Passeig de Gràcia, αλλά το Eixample περιέχει επίσης πολλά παλιά κτήρια που κατοικούνται από τους µεγάλης ηλικίας µισθωτές, ειδικά στις περιοχές του περιθωρίου. Το Eixample τέλος, περιέχει ένα από τα οµοφυλοφιλικά χωριά της Βαρκελώνης, το επονοµαζόµενο «gaixample». Πάρκα και δίκτυο πεζοδρόµων Η Βαρκελώνη έχει 68 δηµοτικά πάρκα, που διαιρούνται σε 12 ιστορικά, 5 θεµατικά (βοτανικά), 45 αστικά και 6 δασικά. Κυµαίνονται από τα µικροσκοπικά πάρκα ως τις µεγάλες περιοχές αναψυχής. Τα πάρκα καλύπτουν 10% της πόλης (549.7 εκτάρια), 16
αυξανόµενα περίπου κατά 10 εκτάρια το χρόνο, µε ένα ποσοστό 18.1 µ ² ανά κάτοικο.το πάρκο στο Montjuïc είναι το µεγαλύτερο, µε 203 εκτάρια που βρίσκονται στο βουνό του ίδιου ονόµατος. Ακολουθείται από το Ciutadella Park, που τοποθετείται σε ισχύ της παλαιάς στρατιωτικής ακρόπολης και που στεγάζει το κτήριο του Κοινοβουλίου, το ζωολογικό κήπο και διάφορα µουσεία 31 εκταρίων συµπεριλαµβανοµένου του ζωολογικού κήπου, το πάρκο Guinardó (19 εκτάρια), πάρκο Güell (που σχεδιάσθηκε από τον Antoni Gaudí 17.2 εκτάρια), το Oreneta Castle (επίσης 17.2 εκτάρια), το κεντρικό πάρκο Nou Barris (13.2 εκτάρια), το αθλητικό πάρκο Dragó και το πάρκο Poblenou (και τα δύο 11.9 εκτάρια) και το πάρκο λαβύρινθων (9.10 εκτάρια), που ονοµάσθηκε έτσι από το λαβύρινθο κήπων που περιέχει. Τέλος, κατά µήκος της πόλης απλώνεται ένα δίκτυο πεζοδρόµων, το οποίο καθιστά ευκολότερη τη µετακίνηση των κατοίκων, αυξάνει τους κοινόχρηστους χώρους και εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής. 17
Πεζόδροµος στη Gran Via les cort Catalanes Πεζόδροµος παραλιακής ζώνης Port Olympic 18
6. Επίλογος Συνοψίζοντας, καταλήγουµε στο συµπέρασµα ότι µε την ανάθεση µίας τόσο σηµαντικής διοργάνωσης, όπως είναι οι ολυµπιακοί αγώνες, σε µία πόλη εντοπίζονται πολλά προβλήµατα, τόσο στην δοµή της, όσο και στην λειτουργικότητά της. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα για επίλυση κάποιων βασικών προβληµάτων της κάθε πόλης, µε άµεσο στόχο την καλή και οµαλή διεξαγωγή των αγώνων και µε µακροπρόθεσµο στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής. Τέλος, το χαρακτηριστικότερο παράδειγµα ολυµπιακής πόλης που βελτιώθηκε µετά το πέρας των αγώνων είναι η Βαρκελώνη, της οποίας ανοικοδοµήθηκε το µεγαλύτερο µέρος της. 19
7. Βιβλιογραφία Ιστοσελίδες: http://www.tee.gr/online/epikaira/1998/2012/m14.htm http://en.wikipedia.org/wiki/barri_g%c3%b2tic 20