Μήνυμα Δημάρχου Κω, Κώστα Καΐσερλη

Μήνυμα Δημάρχου Κω, Κώστα Καΐσερλη υνδημότιςςεσ και υνδημότεσ μου, Αιςκάνομαι τθν ανάγκθ να ςασ μεταφζρω τισ απόψεισ μασ και τισ κζςεισ τθσ Δθμοτικισ Αρχισ όςο πιο ξεκάκαρα γίνεται με τθν ευκαιρία τθσ παρουςίαςθσ του προγράμματοσ τθσ Κοινωνικισ Οικονομίασ «Κωσ- Αςπίσ». Είμαςτε βζβαιοι ότι όςο κακυςτεροφμε τθν προϊκθςθ ςυνεργατικϊν τοπικϊν επιχειρθματικϊν αλυςίδων, τόςο πιο ευάλωτοι γινόμαςτε ςτισ μεγάλεσ εξωτοπικζσ επιχειριςεισ. Είμαςτε βζβαιοι ότι όςο κακυςτεροφμε τισ ςυνεργαςίεσ μεταξφ μασ, τθν αλλθλεγγφθ και τον αλλθλοςεβαςμό, τόςο κα βρίςκονται ξζνεσ δυνάμεισ να εκμεταλλεφονται τον δικό μασ τοπικό πλοφτο. Είμαςτε βζβαιοι ότι όςο κακυςτεροφμε τθν δθμιουργία καινοτόμων και ςφγχρονων μορφϊν επιχειριςεων, τόςο κα βρίςκονται άλλεσ δυνάμεισ που κα τισ δθμιουργιςουν. Οι εξελίξεισ, μασ λζνε κακαρά ότι το κράτοσ ζχει υποκαταςτακεί από διοικιςεισ πζρα από αυτό και άρα θ ιςχυροποίθςθ τθσ τοπικισ κοινωνίασ και των τοπικϊν αρχϊν είναι θ μόνθ διζξοδοσ. Μζςα ςτο πλαίςιο των ευκυνϊν μασ, που πθγάηουν από το Σφνταγμα και τουσ Νόμουσ για τθν μζριμνα τθσ κοινωνικισ και οικονομικισ ανάπτυξθσ του Διμου μασ, επιλζξαμε με αποφάςεισ του κυρίαρχου Δθμοτικοφ Συμβουλίου ωσ μζςο και εργαλείο τισ Επιχειριςεισ Κοινωνικισ Οικονομίασ. Για μασ οι Επιχειριςεισ Κοινωνικισ Οικονομίασ, οι Αςτικζσ μθ Κερδοςκοπικζσ Εταιρείεσ, οι Κοινοπραξίεσ και οι Ομάδεσ Ραραγωγϊν είναι ζνα κίνθμα αλλθλεγγφθσ και ςυνεργαςίασ και ζνασ νζοσ δρόμοσ που κα αγωνιςτοφμε να τον ανοίξουμε όςεσ δυςκολίεσ και εμπόδια και αν υπάρχουν. Το οφείλουμε ςτουσ επιχειρθματίεσ μασ που δθμιοφργθςαν το τουριςτικό καφμα τθσ Κω τα τελευταία 30 χρόνια. Το οφείλουμε ςτουσ νζουσ επιςτιμονεσ μασ πάνω ςτουσ οποίουσ επενδφκθκαν τα όνειρα και οι ελπίδεσ τθσ αυριανισ Κω. Οι αλλαγζσ που χρειάηεται ο τόποσ και οι μεταρρυκμίςεισ που όλοι ευαγγελίηονται, απαιτοφν πίςτθ και τόλμθ. Μαλοφμε τουσ νζουσ και τισ νζεσ μασ να ςυμμετάςχουν, να ςκεφτοφν και να δθμιουργιςουν. Θ Δθμοτικι Αρχι κα είναι κοντά τουσ με όλα τα μζςα και όλεσ τισ δυνάμεισ τθσ. Και κα αγωνιςτεί μαηί τουσ για να επιτφχουμε αυτό που μασ ανικει: Οα πάρουμε τθν τφχθ ςτα χζρια μασ. Ξε εκτίμθςθ, Μϊςτασ Μαΐςερλθσ Διμαρχοσ Μω

ΠΙΟΑΜΑ ΠΕΡΙΕΨΡΞΕΟΩΟ 1.1 Αποςτολι και όραμα του Διμου... 3 1.2. Γενικά για τθν Μοινωνικι Ρικονομία... 5 1.3. Σα βαςικά εργαλεία... 8 1.4. Σο Θεςμικό Πλαίςιο... 8 1.5. Δομι του Ρλοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ Μοινωνικισ Ρικονομίασ ΜΩ ΑΠΙ... 11 1.6. Διαδικαςία Εκπόνθςθσ του ΕΠ... 11 2.1.1. Πλεονεκτιματα... 18 2.1.2. Ξειονεκτιματα... 19 2.1.3. Ευκαιρίεσ... 20 2.2. Αξιολόγθςθ του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ του Διμου Μω... 22 3.1. τρατθγικοί ςτόχοι και επιλογζσ αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ του ΣΕΠ 2012-2014... 24 3.2. τρατθγικοί τόχοι και Άξονεσ Προτεραιότθτασ του ΕΠ ΜΩ-ΑΠΙ... 28 3.4. υνοπτικι Περιγραφι των Επιχειριςεων Μοινωνικισ Ρικονομίασ... 33 3.5. ΝΑΛΜΡ ΙΟΣΙΣΡΤΣΡ ΕΧΑΡΞΡΞΕΟΘ ΕΡΕΤΟΑ ΜΑΙ ΣΕΨΟΡΝΡΓΙΑ «Ρ ΑΓΙΡ ΟΙΜΡΝΑΡ»... 51 3.6. Σοπικό ιμα Ποιότθτασ Οιςου Μω... 55 3.7. Αναλυτικό χζδιο Δράςθσ... 56 Δράςη 2.1: Κοιν..Επ. Χωροταξικοφ χεδιαςμοφ «ΚΩ ΑΠΙ - ΓΑΙΟΡΑΜΑ»... 57 Δράςη 2.2 Κοιν..Επ. Ποιοτικοφ Ελζγχου... 60 Δράςη 2.3 Κοιν..Επ. Προςταςίασ των Δαςών «ΚΩ ΑΠΙ - ΔΡΤΑΔΕ»... 64 Δράςη 2.5 Κοιν..Επ. Κινηματογράφων & Θεαμάτων... 67 Δράςη 2.6 Δίκτυο Κοιν..Επ. Προώθηςησ τοπικήσ γαςτρονομίασ... 70 Δράςη 2.9 Κοιν..Επ. Τπηρεςιών Παιδικήσ Φροντίδασ... 73 Δράςη 2.10 Κοιν..Επ Τπηρεςιών Αςφαλείασ... 75 Δράςη 2.11 Κοιν..Επ Τπηρεςιών Τγείασ... 78 3.8. Ρικονομικόσ Προγραμματιςμόσ Δράςεων... 81 Σελ. 2

1. ΕΙΑΓΩΓΗ 1.1 Αποςτολι και όραμα του Διμου Θ αποςτολι και το όραμα αποτελοφν τουσ ςθμαντικότερουσ παράγοντεσ για τον τρόπο λειτουργίασ και τθν οργάνωςθ του Διμου. Σκοπόσ τθσ διατφπωςθσ τθσ αποςτολισ και του οράματοσ είναι να εξαςφαλίςει πωσ όλοι οι ενδιαφερόμενοι, αιρετοί, υπάλλθλοι και Δθμότεσ, ζχουν τθν ίδια αντίλθψθ για τθ ςθμερινι κατάςταςθ του Διμου και πολφ περιςςότερο να αποςαφθνιςτεί ποια κατεφκυνςθ κα ακολουκιςει και που ςκοπεφει να φκάςει ςτο άμεςο μζλλον. Ο κακοριςμόσ τθσ αποςτολισ και του οράματοσ του Διμου ςυμβάλει ςτον κακοριςμό των προτεραιοτιτων του ίδιου του Διμου ωσ οργανιςμοφ. Θ αποςτολι του Διμου αναφζρεται ςτο ςκοπό τθσ λειτουργίασ του και περιγράφει ουςιαςτικά το λόγο τθσ φπαρξθσ του, ωσ φορζα και ωσ Οργανιςμοφ. Ρεριγράφεται ςε ςθμαντικό βακμό ςτον Κϊδικα Διμων και Κοινοτιτων και το Ν 3852/2010 όπου αναλφεται το περιεχόμενο των αρμοδιοτιτων τθσ Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ Α βακμοφ: «Αποςτολι του Διμου Κω είναι θ Διεφκυνςθ και φκμιςθ όλων των Τοπικϊν Υποκζςεων, ςφμφωνα με τισ αρχζσ τθσ Επικουρικότθτασ και τθσ Εγγφτθτασ, με ςτόχο τθν προςταςία του Ρεριβάλλοντοσ, τθν Ανάπτυξθ και τθ ςυνεχι βελτίωςθ των ςυμφερόντων και τθσ Ροιότθτασ Ηωισ τθσ Τοπικισ Κοινωνίασ» Αναλφοντασ εκτενζςτερα τθν ανωτζρω διατφπωςθ τθσ Αποςτολισ του Διμου, ο Διμοσ ζχει ωσ αποςτολι τα παρακάτω: Ενίςχυςθ τθσ Τοπικισ Ανάπτυξθσ και τθσ Απαςχόλθςθσ Ενίςχυςθ τθσ Ρροςταςίασ και Διαχείριςθσ του Φυςικοφ και Δομθμζνου Ρεριβάλλοντοσ Βελτίωςθ τθσ Ροιότθτασ Ηωισ των πολιτϊν Ενίςχυςθ τθσ Κοινωνικισ Ρροςταςίασ και τθσ Αλλθλεγγφθσ Ρροϊκθςθ τθσ Ραιδείασ, του Ακλθτιςμοφ και του Ρολιτιςμοφ Ενίςχυςθ τθσ Ρολιτικισ Ρροςταςίασ Θ εκπλιρωςθ τθσ Αποςτολισ του Διμου επιτυγχάνεται: Με τθν ιςχυροποίθςθ των διοικθτικϊν και εποπτικϊν μθχανιςμϊν του Με τθν οργάνωςθ τθσ κοινωνίασ και τθν μεταφορά των γνϊςεων ς αυτιν Με τθν απόκτθςθ αποκλειςτικϊν αρμοδιοτιτων τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ Με τθν ποιοτικι λειτουργία υπθρεςιϊν προςταςίασ του περιβάλλοντοσ. Βαςικι προχπόκεςθ για τθν επιτυχία τθσ αποςτολισ και των μελλοντικϊν ςτόχων και επιδιϊξεων του Διμου αποτελεί θ πλιρθσ καταγραφι και αποςαφινιςθ τουσ. Το Πραμα του Διμου ςυνκζτει τθν ιδεατι κατάςταςθ για το μζλλον και αποτυπϊνει τθν εικόνα του Διμου όπωσ αυτι μπορεί να γίνει πραγματικότθτα ςτο μζλλον εάν όλοι οι ενδιάμεςοι ςτόχοι και επιδιϊξεισ επιτευχκοφν με απόλυτθ επιτυχία. Θ διατφπωςθ ενόσ οράματοσ ςε κάκε οργανιςμό ι επιχείρθςθ είναι πολφ ςθμαντικι αφοφ βαςικόσ παράγοντασ τθσ επιτυχίασ του είναι να γίνει κατανοθτό και να πείκει όλουσ τουσ Σελ. 3

εμπλεκόμενουσ - ςτθν προκειμζνθ περίπτωςθ τουσ δθμότεσ αλλά και τουσ υπαλλιλουσ - για τθ ςυμμετοχι τθν υλοποίθςθ του. Με βάςθ τα παραπάνω θ διλωςθ του Οράματοσ τθσ Δθμοτικισ Αρχισ για το νθςί μπορεί να διατυπωκεί ςυνοπτικά ωσ εξισ: Ο Διμοσ τθσ Κω με τθ ςυναίνεςθ και τθ ςυμμετοχι τθσ κοινωνίασ οραματίηεται να κωρακίςει τθν Κω από τθν οικονομικι και πολφπλευρθ κρίςθ, να ενιςχφςει και να αναηοωγονιςει τθν τοπικι οικονομία με τθν αξιοποίθςθ των ςυγκριτικϊν πλεονεκτθμάτων του νθςιοφ, ςυμβάλλοντασ ςτθ δικαιότερθ κατανομι του πλοφτου και τθν αντιμετϊπιςθ τθσ φτϊχειασ. Να εμπλουτίςει τθ πολιτιςτικι και πνευματικι ηωι και να βελτιϊςει τισ υπθρεςίεσ εκπαίδευςθσ κοινωνικισ προςταςίασ και φροντίδασ. Ραράλλθλα, βαςικόσ ςτόχοσ του Διμου τθσ Κω, ςφμφωνα με τθν ξεκάκαρθ πολιτικι κζςθ τθσ Δθμοτικισ Αρχισ, είναι ότι ο Διμοσ κα πρζπει: να εξυπθρετεί ποιοτικά, γριγορα και με χαμθλό κόςτοσ τουσ δθμότεσ και τουσ επιχειρθματίεσ και να ςχεδιάςει και να εκτελζςει ζνα ολοκλθρωμζνο πρόγραμμα τοπικισ οικονομικισ ανάπτυξθσ για τθν αντιμετϊπιςθσ τθσ κρίςθσ. Για τθν αποςαφινιςθ του τρόπου που ο Διμοσ τθσ Κω κα πετφχει ςτο ςτόχο που αφορά ςτθν ποιοτικι εξυπθρζτθςθ των δθμοτϊν και των επιχειριςεων ςυντάχκθκε το ειδικό επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα «ΕΑΤΟΣΚΕΝΘΣ» για τθν Θλεκτρονικι Διακυβζρνθςθ & τθν Βελτίωςθ τθσ Διοικθτικισ Λκανότθτασ του Διμου. Για το δεφτερο ςτόχο αυτοφ του ςχεδιαςμοφ και τθσ εκτζλεςθσ ενόσ ολοκλθρωμζνου προγράμματοσ Τοπικισ Οικονομικισ Ανάπτυξθσ ςυντάχκθκε το Τεχνικό Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα Διμου Κω. Πμωσ εξαιτίασ αφενόσ τθσ κριςιμότθτασ τθσ περιόδου λόγω τθσ οικονομικισ κρίςθσ τθσ χϊρασ και αφετζρου του ειδικοφ βάρουσ που δίδεται από τθν Δθμοτικι Αρχι ςτθν κοινωνικι οικονομία προκειμζνου να υπάρξει δίκαιθ κατανομι του πλοφτου και νζεσ κζςεισ απαςχόλθςθσ, απαιτείται θ εκπόνθςθ ενόσ εξειδικευμζνου Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ για τθν Κοινωνικι Οικονομία που αφενόσ κα αποςαφθνίςει ςε όλουσ τουσ ενδιαφερόμενουσ όλεσ τισ πτυχζσ του κζματοσ αλλά κυρίωσ κα αποτελζςει τον Οδικό Χάρτθ για τθν Εφαρμογι του Ρρογράμματοσ Κοινωνικισ Οικονομίασ του Διμου τθσ Κω για τον μεςοπρόκεςμο ςχεδιαςμό τθσ τριετίασ 2012-2014. Προςεγγίηοντασ το όραμα Για τθν επιτυχι υλοποίθςθ του οράματοσ απαιτείται ο ςαφισ κακοριςμόσ των ςτόχων και κατά ςυνζπεια θ ςαφισ καταγραφι των απαραίτθτων ζργων ςε όλουσ τουσ τομείσ. Μζςω του επιχειρθςιακοφ προγράμματοσ γίνεται θ κωδικοποίθςθ των ζργων ςε άξονεσ και δράςεισ, κακϊσ και ο χρονικόσ και ο οικονομικόσ προγραμματιςμόσ τουσ, βάςει των επιδιϊξεων τθσ Δθμοτικισ Αρχισ και των δυνατοτιτων των Υπθρεςιϊν του Διμου. Σελ. 4

Γίνεται κατανοθτό ότι ο ςτόχοσ τθσ αφξθςθσ του τοπικοφ ειςοδιματοσ και θ δίκαιθ κατανομι και αναδιανομι του κα ςυναντιςουν αντιςτάςεισ και αντιδράςεισ εξ αιτίασ των ςυνθκειϊν και των ςυμφερόντων και γι αυτό το λόγο προχποκζτουν τθν τιρθςθ ςυγκεκριμζνων κανόνων αρχϊν, που είναι: Θ κατανόθςθ των ςτόχων του οράματοσ και θ πίςτθ ς αυτό πρζπει να διαδοκοφν ςτο ςφνολο τθσ κοινωνίασ. Θ τεκμθριωμζνθ γνϊςθ τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ και των μελλοντικϊν εξελίξεων, θ ενότθτα τθσ κοινωνίασ οι ςυνεργατικζσ δράςεισ και ο ιςχυρόσ Διμοσ που είναι απαραίτθτα για τθν επιτυχία οποιουδιποτε ςχεδιαςμοφ Ο ςεβαςμόσ του δθμοςίου και δθμοτικοφ χριματοσ και θ αυςτθρι διαχείριςθ του με τθν οργάνωςθ και αποτελεςματικότθτα των υπθρεςιϊν του είναι εξίςου ςθμαντικι αρχι. Ππωσ προαναφζρκθκε ςτο πλαίςιο τθσ κρίςιμθσ αποςτολισ του Διμου τθσ Κω αυτισ του ςχεδιαςμοφ και τθσ εκτζλεςθσ ενόσ ολοκλθρωμζνου προγράμματοσ Τοπικισ Οικονομικισ Ανάπτυξθσ ςυντάχκθκε το Τεχνικό Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα Διμου Κω. Πμωσ εξαιτίασ αφενόσ τθσ κριςιμότθτασ τθσ περιόδου λόγω τθσ οικονομικισ κρίςθσ τθσ χϊρασ και αφετζρου του ειδικοφ βάρουσ ςτθν κοινωνικι οικονομία αλλά και των ειδικϊν χαρακτθριςτικϊν που δίδονται ςτον τομζα τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ απαιτείται θ εκπόνθςθ ενόσ εξειδικευμζνου Τόμου για τθν Κοινωνικι Οικονομία που αφενόσ κα αποςαφθνίςει ςε όλουσ τουσ ενδιαφερόμενουσ όλεσ τισ πτυχζσ του κζματοσ αλλά κυρίωσ κα αποτελζςει τον Οδικό Χάρτθ για τθν Εφαρμογι του Ρρογράμματοσ Κοινωνικισ Οικονομίασ του Διμου τθσ Κω. 1.2. Γενικά για τθν Μοινωνικι Ρικονομία Θ Κοινωνικι Οικονομία είναι μια οικονομία φτιαγμζνθ από πολίτεσ και όχι καταναλωτζσ, για να καλφπτει τισ ανάγκεσ τουσ, μζςω δίκαιου καταμεριςμοφ του παραγόμενου πλοφτου από τθν αξιοποίθςθ των πλουτοπαραγωγικϊν πθγϊν μιασ περιοχισ. Θ αλλθλεγγφθ και θ δθμοκρατικι ςυμμετοχι είναι βαςικό ςυςτατικό τθσ. Είναι φιλικι με το περιβάλλον, αναπτφςςεται κατά κφριο λόγο τοπικά και με αειφορικζσ τεχνικζσ, ενϊ δε ςτοχεφει ςτθ μεγζκυνςθ των οικονομικϊν μονάδων αλλά δίνει ζμφαςθ ςτθν δθμιουργία κζςεων απαςχόλθςθσ. Μπορεί να χωριςτεί ςτθν οργανωμζνθ κεςμικι κοινωνικι οικονομία που αποτελεί και το αντικείμενο μελζτθσ του παρόντοσ Ολοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ-ςε αυτιν αναφζρεται και ο πρόςφατοσ νόμοσ 4019/2011 περί «Κοινωνικι Οικονομία και Κοινωνικι Επιχειρθματικότθτα και Λοιπζσ Διατάξεισ» του υπουργείου Εργαςίασ, που ειςάγει για πρϊτθ φορά τθν ζννοια τθσ κοινωνικισ ςυνεταιριςτικισ επιχείρθςθσ. Ζνα επίςθσ ενδιαφζρον κομμάτι τθσ το οποίο δεν κα μασ απαςχολιςει προσ το παρόν αλλά που ςτο άμεςο μζλλον μπορεί να αποτελζςει ζνα ακόμα εργαλείο για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ κρίςθσ -είναι θ μθ κεςμικι, θ εναλλακτικι ι αλλθλζγγυα οικονομία. Αυτό το κομμάτι που πειραματίηεται με ανταλλαγζσ, νομίςματα, χαριςτικά δίκτυα, θκικό εμπόριο ενϊ αναηθτά ανκρϊπινεσ λφςεισ, ςε μια δφςκολθ οικονομικι κατάςταςθ ι ωσ μια απάντθςθ ενόσ εναλλακτικοφ τρόπου ηωισ. Σελ. 5

Θ βακμιαία απόςυρςθ του κράτουσ και θ εξάρκρωςθ του κράτουσ πρόνοιασ ςε ςυνδυαςμό με τθν παρατεταμζνθ ςυςτθμικι κρίςθ, δθμιοφργθςαν πρόςφορο ζδαφοσ για τθν επζκταςθ δραςτθριοτιτων ςτον τομζα τθσ κοινωνικισ οικονομίασ. Σε αρκετζσ περιπτϊςεισ υπάρχει μια «εργαλειακι» αντίλθψθ για τουσ κεςμοφσ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ, ςτουσ οποίουσ μετακυλίονται ευκφνεσ με ςκοπό να επωμιςκεί η κοινωνία των πολιτών μζροσ των ευκυνϊν που αναλογοφν ςτο κράτοσ. Σε ςυνκικεσ κρίςθσ καταγράφεται διεκνϊσ μια τάςθ αφξθςθσ του ρυκμοφ δθμιουργίασ νζων κζςεων εργαςίασ ςτο πεδίο τθσ κοινωνικισ οικονομίασ. Το φαινόμενο ζχει δφο όψεισ: θ μία ζχει να κάνει με τθν κινθτοποίθςθ ςε τοπικό, κυρίωσ, επίπεδο, τθσ δθμιουργικισ πρωτοβουλίασ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ που διακζτει εν αφκονία τον τρίτο ςυντελεςτι παραγωγισ, τον εργαςιακό, δθλαδι τον ανκρϊπινο παράγοντα. Τοφτο επιτυγχάνεται με τθν αξιοποίθςθ ενόσ αλλθλζγγυου ςυςτιματοσ παραγωγισ και διάκεςθσ αγακϊν και υπθρεςιϊν που ςυνιςτά τθν κοινωνικι οικονομία τθσ αλλθλεγγφθσ. Το ςφςτθμα αυτό τείνει ςτθ διεφρυνςθ τθσ επιρροισ ενόσ τομζα όπου θ μιςκωτι και εξαρτθμζνθ εργαςία παραχωρεί τθ κζςθ τθσ ςε οριηόντιεσ και δθμοκρατικζσ ςχζςεισ (ςυν)εργαςίασ. Θ άλλθ όψθ - που είναι ςυμβατι με τισ προωκοφμενεσ ςτο πλαίςιο τθσ κοινωνικισ οικονομίασ τθσ αγοράσ δράςεισ - ςυνδζεται αφενόσ με τθ δθμιουργία κζςεων απαςχόλθςθσ για κοινωνικά αποκλειςμζνεσ και ευπακείσ ομάδεσ και τθν τεχνθτι άμβλυνςθ των κοινωνικϊν ςυνεπειϊν τθσ ανεργίασ, και αφετζρου ςυνδζεται με τθν εναρμόνιςθ προσ ςτόχουσ που ζχουν τεκεί ςχετικά με τθν ανταγωνιςτικότθτα και τον περιοριςμό του κοινωνικοφ φορτίου του κράτουσ. τόχοσ & Αρχζσ Μοινωνικισ Ρικονομίασ Συνοπτικά ο ςτόχοσ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ είναι θ δθμιουργία κοινωνικϊν, ςυμμετοχικϊν και δθμοκρατικϊν επιχειριςεων οι οποίεσ κα εργάηονται με γνϊμονα τθν ποιοτικι απαςχόλθςθ, τθν κοινωνικι ζνταξθ, τθν τοπικι ανάπτυξθ και τθν κοινωνικι προςταςία και ςυνοχι που ςε τελικι ανάλυςθ οδθγοφν ςτθ δθμιουργία κζςεων εργαςίασ ςε τοπικό επίπεδο. Οι παραπάνω αρχζσ οργανϊνουν μια βάςθ κοινωνικισ οικονομίασ θ οποία κα μποροφςε να χαρακτθριςτεί από τα παρακάτω 5 κριτιρια: Είναι ςφςτθμα δράςεων των οποίων ο τρόποσ παραγωγισ διαφζρει από αυτόν του ιδιωτικοφ και του δθμόςιου τομζα. Ο τρόποσ κοινωνικισ ολοκλιρωςθσ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ προωκεί τθν αμοιβαιότθτα και τθν κακιςτά κεντρικι ςτθν παραγωγι και ςυςςϊρευςθ κοινωνικοφ κεφαλαίου Ρροκφπτει ωσ αποτζλεςμα τθσ ζλλειψθσ των ιδιωτικϊν και δθμόςιων τομζων να εντοπίςουν ανάγκεσ Είναι μορφι αυτοοργάνωςθσ των πολιτϊν που υλοποιοφν τθν πρακτικι τθσ αυτοβοικειασ Είναι μορφι αυτοοργάνωςθσ που δεν είναι ατομιςτικι αλλά ςυνεταιριςτικι και ςυλλογικι Είναι ςφςτθμα που οργανϊνεται ςε μία αρχι «μθ επίτευξθσ κζρδουσ» το οποίο ςθμαίνει τελικά ότι είναι προςανατολιςμζνο ςε δικαιότερθ κατανομι κερδϊν με βάςθ κοινωνικά κριτιρια. Σελ. 6

Στο νζο αυτό τομζα ο οποίοσ αναπτφςςεται ανάμεςα ςτο κράτοσ και τθν αγορά, περιλαμβάνονται μθ κερδοςκοπικοί οργανιςμοί, κοινωνικζσ επιχειριςεισ, ςυνεταιριςμοί, διάφοροι τφποι ενϊςεων οι οποίεσ ςτθρίηονται ςτθ βάςθ τθσ αυτοοργάνωςθσ των πολιτϊν ςτθν αλλθλεγγφθ τθ ςυνεργαςία, και τθν εκελοντικι προςφορά. Ο τρίτοσ τομζασ καλφπτει ουςιαςτικά κενοφσ χϊρουσ που αφινουν τμιματα τθσ ηιτθςθσ αγακϊν και υπθρεςιϊν, ςυνικωσ κοινωνικοφ χαρακτιρα των οποίων θ παραγωγι και διάκεςθ από τθν ελεφκερθ αγορά κρίνεται ωσ αςφμφορθ, θ δε παροχι από το κράτοσ είναι ανζφικτθ. Οι επιχειριςεισ αυτζσ ωςτόςο διαφζρουν από τισ αντίςτοιχεσ του ιδιωτικοφ τομζα κακϊσ δεν ςτοχεφουν ςτθν επίτευξθ κζρδουσ, αλλά ςτθν δθμιουργία κοινωνικισ υπεραξίασ. Ραράλλθλα διαφζρουν από τον δθμόςιο τομζα κακϊσ δρουν ανεξάρτθτα από αυτόν και καλφπτουν ανάγκεσ που δεν εξυπθρετοφνται από τισ δθμόςιεσ υπθρεςίεσ. Πλεσ οι επιχειριςεισ κοινωνικισ οικονομίασ δθλϊνουν ότι αποδζχονται από κοινοφ πζντε βαςικζσ και αδιαπραγμάτευτεσ αρχζσ και ζναν βαςικό ςτόχο : Ανεξαρτθςία ςε ςχζςθ με το κράτοσ, Ελεφκερθ και αυτόβουλθ ςυμμετοχι των μελϊν, Δθμοκρατικι δομι τθσ εξουςίασ (ζνα πρόςωπο, μια ψιφοσ), Αναπαλλοτρίωτοσ και ςυλλογικόσ χαρακτιρασ του κεφαλαίου τθσ επιχείρθςθσ, Απουςία τθσ ανταμοιβισ του κεφαλαίου (δεν διανζμονται τα κζρδθ), Ο βαςικόσ ςτόχοσ κακορίηεται από τθν παροχι των αγακϊν και των υπθρεςιϊν ςτο βζλτιςτο κόςτοσ, με τρόπο που να εξυπθρετείται το αμοιβαίο ςυμφζρον των μελϊν ι ευρφτερα, να εξαςφαλίηει (να προςφζρει) μια υπθρεςία γενικοφ ςυμφζροντοσ, τθν οποία το Κράτοσ δεν κζλει ι δεν μπορεί να αναλάβει. Τζλοσ από τθν μζχρι ςιμερα εμπειρία θ βιωςιμότθτα των επιχειριςεων τθσ κοινωνικισ οικονομίασ εξαρτάται ςε μεγάλο βακμό από τθν διακεςιμότθτα πόρων. Σφμφωνα με τον ν. 4019/2011 (ΦΕΚ Α. Αρ. 216-30/9/2011) πόροι των επιχειριςεων κοινωνικισ οικονομίασ αποτελοφν το κεφάλαιο τθσ επιχείρθςθσ, δωρεζσ τρίτων, ζςοδα από τθν αξιοποίθςθ τθσ περιουςίασ τθσ, ζςοδα από τθν επιχειρθματικι δραςτθριότθτά τθσ, επιχορθγιςεισ από το Ρρόγραμμα Δθμοςίων Επενδφςεων, τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ, διεκνείσ ι εκνικοφσ οργανιςμοφσ ι Οργανιςμοφσ Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ Αϋ και Βϋ βακμοφ, ζςοδα από άλλα προγράμματα, κεφάλαια από κλθροδοτιματα, δωρεζσ και παραχωριςεισ τθσ χριςθσ περιουςιακϊν ςτοιχείων, κακϊσ και κάκε άλλο ζςοδο από τθν ανάπτυξθ των δραςτθριοτιτων τθσ ςφμφωνα με το καταςτατικό τθσ. Ραράλλθλα νομοκετοφνται οι αναπτυξιακζσ ςυμπράξεισ με τον δθμόςιο τομζα υπό τθν μορφι αςτικϊν μθ κερδοςκοπικϊν εταιρειϊν οι οποίεσ κακίςτανται δικαιοφχοι πράξεων κατά τθν ζννοια τθσ παρ. 5 του άρκρου 1 και του άρκρου 22 του ν. 3614/2007 (Α' 267), όπωσ τροποποιικθκε με το ν. 3840/2010 (Α' 53) για επιλεγμζνεσ δράςεισ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ Ανάπτυξθσ Ανκρϊπινου Δυναμικοφ. Σελ. 7

1.3. Σα βαςικά εργαλεία Για τθν επιτυχι υλοποίθςθ του Ολοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ για τθν κοινωνικι Οικονομία του Διμου τθσ Κω και ανάλογα με τθν φφςθ των προτεινόμενων δράςεων που πρόκειται να αναλάβει μια ομάδα πολιτϊν αλλά και από τθν ιδιότθτα των βαςικϊν μελϊν τθσ ομάδασ αυτισ πρόκειται να αξιοποιθκοφν τα κάτωκι εργαλεία μορφζσ ενϊςεων πολιτϊν : 1. Επιχειριςεισ Κοινωνικισ Οικονομίασ 2. Αςτικζσ Μθ Κερδοςκοπικζσ Οργανϊςεισ 3. Ομάδων Ραραγωγϊν - Αγροτικϊν Συνεταιριςμϊν 4. Κοινοπραξίεσ Υφιςτάμενων Μικρομεςαίων Επιχειριςεων 1.4. Σο Θεςμικό Πλαίςιο Ο πρόςφατοσ νόμοσ 4019/2011 «Κοινωνικι Οικονομία και Κοινωνικι Επιχειρθματικότθτα και Λοιπζσ Διατάξεισ» του υπουργείου Εργαςίασ, ειςάγει για πρϊτθ φορά τθν ζννοια τθσ κοινωνικισ ςυνεταιριςτικισ επιχείρθςθσ. Συνοπτικά θ διάρκρωςθ του νόμου ςε άρκρα ζχει ωσ εξισ: το άρκρο 1 ορίηεται ότι «κοινωνικι οικονομία» είναι το ςφνολο των οικονομικϊν, επιχειρθματικϊν, παραγωγικϊν και κοινωνικϊν δραςτθριοτιτων, οι οποίεσ αναλαμβάνονται από νομικά πρόςωπα ι ενϊςεισ προςϊπων, των οποίων ο καταςτατικόσ ςκοπόσ είναι θ επιδίωξθ του ςυλλογικοφ οφζλουσ και θ εξυπθρζτθςθ γενικότερων κοινωνικϊν ςυμφερόντων. το άρκρο 2. Κεςπίηεται θ Κοινωνικι Συνεταιριςτικι Επιχείρθςθ (Κοιν.Σ.Επ.), ωσ φορζασ τθσ Κοινωνικισ Οικονομίασ. Είναι αςτικόσ ςυνεταιριςμόσ με κοινωνικό ςκοπό και διακζτει εκ του νόμου τθν εμπορικι ιδιότθτα. Ανάλογα με τον ειδικότερο ςκοπό τουσ, οι Κοινωνικζσ Συνεταιριςτικζσ Επιχειριςεισ διακρίνονται ςτισ εξισ κατθγορίεσ: α) Μοινωνικζσ υνεταιριςτικζσ Επιχειριςεισ Ζνταξθσ, οι οποίεσ αφοροφν ςτθν ζνταξθ ςτθν οικονομικι και κοινωνικι ηωι των ατόμων που ανικουν ςτισ Ευάλωτεσ Ομάδεσ Ρλθκυςμοφ. Ροςοςτό 40% κατ ελάχιςτον των εργαηομζνων ςτισ Επιχειριςεισ αυτζσ ανικουν υποχρεωτικά ςτισ Ευάλωτεσ Ομάδεσ Ρλθκυςμοφ. Οι Κοινωνικοί Συνεταιριςμοί Ρεριοριςμζνθσ Ευκφνθσ (Κοι.Σ.Ρ.Ε.) κεωροφνται αυτοδικαίωσ Κοινωνικζσ Συνεταιριςτικζσ Επιχειριςεισ Ζνταξθσ και υπάγονται ςτισ διατάξεισ του παρόντοσ νόμου. Οι Κοι.Σ.Ρ.Ε. διζπονται από τισ διατάξεισ του άρκρου 12 του ν. 2716/1999 και ςυμπλθρωματικά από τισ διατάξεισ του παρόντοσ νόμου και του ν. 1667/1986, κακϊσ και όςων ορίηει το άρκρο 12 του ν. 3842/2010. β) Μοινωνικζσ υνεταιριςτικζσ Επιχειριςεισ Μοινωνικισ Χροντίδασ, οι οποίεσ αφοροφν ςτθν παραγωγι και παροχι προϊόντων και υπθρεςιϊν κοινωνικοφ - προνοιακοφ χαρακτιρα ςε ςυγκεκριμζνεσ ομάδεσ πλθκυςμοφ, όπωσ οι θλικιωμζνοι, τα βρζφθ, τα παιδιά, τα άτομα με αναπθρία και τα άτομα με χρόνιεσ πακιςεισ. γ) Μοινωνικζσ υνεταιριςτικζσ Επιχειριςεισ υλλογικοφ και Παραγωγικοφ κοποφ, οι οποίεσ αφοροφν τθν παραγωγι προϊόντων και παροχι υπθρεςιϊν για τθν ικανοποίθςθ των αναγκϊν τθσ ςυλλογικότθτασ (πολιτιςμόσ, περιβάλλον, οικολογία, εκπαίδευςθ, παροχζσ κοινισ Σελ. 8

ωφζλειασ, αξιοποίθςθ τοπικϊν προϊόντων, διατιρθςθ παραδοςιακϊν δραςτθριοτιτων και επαγγελμάτων κ.α.) που προάγουν το τοπικό και ςυλλογικό ςυμφζρον, τθν προϊκθςθ τθσ απαςχόλθςθσ, τθν ενδυνάμωςθ τθσ κοινωνικισ ςυνοχισ και τθν ενδυνάμωςθ τθσ τοπικισ ι περιφερειακισ ανάπτυξθσ. το άρκρο 3. Για τθ ςφςταςθ τθσ Κοιν.Σ.Επ. τθρείται θ διαδικαςία ίδρυςθσ ενόσ αςτικοφ ςυνεταιριςμοφ. Το καταςτατικό πρζπει να υπογράφεται από επτά τουλάχιςτον πρόςωπα, αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Ζνταξθσ, και από πζντε τουλάχιςτον πρόςωπα αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Κοινωνικισ Φροντίδασ ι Συλλογικοφ Σκοποφ. Για τθ ςφςταςθ μπορεί να γίνει χριςθ πρότυπου καταςτατικοφ, το οποίο ςυμπλθρϊνεται από τουσ ιδρυτζσ τθσ Κοιν.Σ.Επ.. Το περιεχόμενο του προτυποποιθμζνου καταςτατικοφ ορίηεται με τθν απόφαςθ του Υπουργοφ Εργαςίασ και Κοινωνικισ Αςφάλιςθσ τθσ παραγράφου 5 του άρκρου 17. Θ ςυμμετοχι των νομικϊν προςϊπων ςτθν Κοινωνικι Συνεταιριςτικι Επιχείρθςθ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποςοςτό του 1/3 των μελϊν τθσ, ενϊ δεν επιτρζπεται θ ςυμμετοχι ςε αυτιν των Οργανιςμϊν Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ (Ο.Τ.Α.) και των νομικϊν προςϊπων δθμοςίου δικαίου (Ν.Ρ.Δ.Δ.) που υπάγονται ςε αυτοφσ. Σε Κοιν. Σ. Επ. Ζνταξθσ μποροφν να ςυμμετζχουν Ν.Ρ.Δ.Δ. με ζγκριςθ του φορζα που τα εποπτεφει. Το κεφάλαιο τθσ επιχείρθςθσ διαιρείται ςε ςυνεταιριςτικζσ μερίδεσ. Ο αρικμόσ των μερίδων και θ ονομαςτικι τουσ αξία, θ οποία είναι ίδια για κάκε μερίδα, κακορίηονται ςτο καταςτατικό τθσ επιχείρθςθσ. Τα μζλθ τθσ Κοιν.Σ.Επ. διακζτουν τουλάχιςτον από μία υποχρεωτικι ςυνεταιριςτικι μερίδα, ωσ ελάχιςτθ χρθματικι ςυμμετοχι ςτο κεφάλαιο τθσ επιχείρθςθσ, το φψοσ τθσ οποίασ ορίηεται ελεφκερα από το καταςτατικό και είναι ίςο για όλα τα μζλθ. Στο καταςτατικό μπορεί να προβλζπεται θ απόκτθςθ προαιρετικϊν μερίδων χωρίσ δικαίωμα ψιφου. Θ απόκτθςθ ςυνεταιριςτικϊν μερίδων πραγματοποιείται με καταβολι μετρθτϊν. Ρζραν του ποςοφ που καταβάλλει για απόκτθςθ τθσ ςυνεταιριςτικισ μερίδασ, το μζλοσ τθσ Κοιν.Σ.Επ. δεν ζχει καμία άλλθ ευκφνθ ζναντι των δανειςτϊν τθσ. τα άρκρα 4, 5, και 6 αναφζρονται οι ςχζςεισ και οι υποχρεϊςεισ των μελϊν, τθσ Γενικισ Συνζλευςθσ και τθσ Διοικοφςασ Επιτροπισ το άρκρο 7 αναφζρονται ότι τα κζρδθ τθσ Κοινωνικισ Συνεταιριςτικισ Επιχείρθςθσ δεν διανζμονται ςτα μζλθ τθσ, εκτόσ αν τα μζλθ αυτά είναι και εργαηόμενοι ςε αυτι, οπότε εφαρμόηεται θ παράγραφοσ 2. Τα κζρδθ διατίκενται ετθςίωσ κατά ποςοςτό 5% για το ςχθματιςμό αποκεματικοφ, κατά ποςοςτό ζωσ 35% διανζμονται ςτουσ εργαηομζνουσ τθσ επιχείρθςθσ ωσ κίνθτρο παραγωγικότθτασ ςφμφωνα με τα οριηόμενα ςτο καταςτατικό τουσ και το υπόλοιπο διατίκεται για τισ δραςτθριότθτεσ τθσ επιχείρθςθσ και τθ δθμιουργία νζων κζςεων εργαςίασ. το άρκρο 8 προςδιορίηονται οι πόροι τθσ Κοιν.Σ.Επ. που αποτελοφνται από το κεφάλαιο τθσ επιχείρθςθσ, δωρεζσ τρίτων, ζςοδα από τθν αξιοποίθςθ τθσ περιουςίασ τθσ, ζςοδα από τθν επιχειρθματικι δραςτθριότθτά τθσ, επιχορθγιςεισ από το Ρρόγραμμα Δθμοςίων Επενδφςεων, τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ, διεκνείσ ι εκνικοφσ οργανιςμοφσ ι Ρργανιςμοφσ Σοπικισ Σελ. 9

Αυτοδιοίκθςθσ Αϋ και Βϋ βακμοφ, ζςοδα από άλλα προγράμματα, κεφάλαια από κλθροδοτιματα, δωρεζσ και παραχωριςεισ τθσ χριςθσ περιουςιακϊν ςτοιχείων, κακϊσ και κάκε άλλο ζςοδο από τθν ανάπτυξθ των δραςτθριοτιτων τθσ ςφμφωνα με το καταςτατικό τθσ. το άρκρο 9 ορίηεται ότι οι Κοιν.Σ.Επ. χρθματοδοτοφνται από το Ταμείο Κοινωνικισ Οικονομίασ, το οποίο ςυςτινεται με κοινι απόφαςθ των Υπουργϊν Οικονομικϊν, Ανάπτυξθσ, Ανταγωνιςτικότθτασ και Ναυτιλίασ και Εργαςίασ και Κοινωνικισ Αςφάλιςθσ, ςφμφωνα με τθν περίπτωςθ γϋ τθσ παραγράφου 1 του άρκρου 4 του Άρκρου Δεφτερου του ν. 3912/2011 (Αϋ 17), κακϊσ επίςθσ και από το Εκνικό Ταμείο Επιχειρθματικότθτασ και Ανάπτυξθσ και β) δφνανται να εντάςςονται ςτο ν. 3908/2011 (Αϋ 8). το άρκρο 10 παρζχονται οικονομικά και φορολογικά κίνθτρα το άρκρο 11 προςδιορίηονται οι ζλεγχοι και οι κυρϊςεισ επί των Κοιν.Σ.Επ. το άρκρο 12 ορίηεται ότι οι Κοιν.Σ.Επ. μποροφν να ςυνάπτουν ςυμφωνίεσ ςυνεργαςίασ μεταξφ τουσ και προγραμματικζσ ςυμβάςεισ με το δθμόςιο, τον ευρφτερο δθμόςιο τομζα και τουσ ΡΣΑ πρϊτου και δεφτερου βακμοφ για τθν υλοποίθςθ δράςεων που αναφζρονται ςτουσ καταςτατικοφσ ςκοποφσ των αντιςυμβαλλομζνων το άρκρο 13 προβλζπονται οι όροι τθσ λφςθσ και τθσ εκκακάριςθσ των Κοιν.Σ.Επ. το άρκρο 14 προβλζπεται θ ςφςταςθ Γενικοφ Μθτρϊου Κοινωνικισ Οικονομίασ ςτο Υπουργείο Εργαςίασ και οι υποχρεϊςεισ του τα άρκρα 15 και 16 αναφζρονται οι ειδικζσ υπθρεςίεσ και φορείσ πολιτικϊν ανάπτυξθσ τθσ Κοινωνικισ Οικονομίασ και οι Δθμόςιεσ Συμβάςεισ Κοινωνικισ Αναφοράσ. το άρκρο 18 αναπτφςςεται θ οργάνωςθ και θ λειτουργία των αναπτυξιακϊν ςυμπράξεων για δράςεισ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ «Ανάπτυξθ Ανκρϊπινου Δυναμικοφ» του ΕΣΡΑ. Οι αναπτυξιακζσ ςυμπράξεισ είναι Αςτικζσ μθ κερδοςκοπικζσ εταιρείεσ ςτισ οποίεσ μπορεί να ςυμμετζχουν : α) τα νομικά πρόςωπα δθμοςίου δικαίου, β) οι οργανιςμοί τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ α' και β' βακμοφ και οι κοινωφελείσ επιχειριςεισ τουσ, γ) οι δθμόςιοι οργανιςμοί και επιχειριςεισ,, ΑΕΛ και ΤΕΛ δ) οι αναπτυξιακζσ ανϊνυμεσ εταιρείεσ του άρκρου 194 του ν. 3852/2010 (Α' 87) και τθσ περίπτωςθσ βϋ τθσ παρ. 3 του άρκρου 252 του ν. 3463/2006 (Α' 114), ε) τα νομικά πρόςωπα ιδιωτικοφ δικαίου κερδοςκοπικοφ ι μθ κερδοςκοπικοφ χαρακτιρα και ςτ) oι ςυνδικαλιςτικζσ οργανϊςεισ εργοδοτϊν και εργαηομζνων. Ρι δράςεισ που επιχορθγοφνται είναι α) δράςθ 3 «Τοπικζσ δράςεισ κοινωνικισ ζνταξθσ για ευάλωτεσ ομάδεσ» τθσ κατθγορίασ παρζμβαςθσ 1 «Ρρόλθψθ και αντιμετϊπιςθ του κοινωνικοφ αποκλειςμοφ ευπακϊν ομάδων του πλθκυςμοφ» του Κεματικοφ Άξονα Ρροτεραιότθτασ 4 «Ρλιρθσ ενςωμάτωςθ του ςυνόλου του ανκρϊπινου δυναμικοφ ςε μια κοινωνία ίςων ευκαιριϊν», β) δράςθ 1 «Ενίςχυςθ ςχεδίων δράςθσ ςτον τομζα τθσ κοινωνικισ οικονομίασ για τθ δθμιουργία νζων κζςεων απαςχόλθςθσ», τθσ κατθγορίασ παρζμβαςθσ 2 «Ανάπτυξθ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ για τθν απαςχόλθςθ ευάλωτων ομάδων» του Κεματικοφ Άξονα Ρροτεραιότθτασ 4 «Ρλιρθσ ενςωμάτωςθ του ςυνόλου του ανκρϊπινου δυναμικοφ ςε μια κοινωνία ίςων ευκαιριϊν» και γ) δράςθ 7 «Τοπικά ςχζδια για τθν απαςχόλθςθ, προςαρμοςμζνα ςτισ ανάγκεσ των τοπικϊν αγορϊν εργαςίασ» τθσ κατθγορίασ Σελ. 10

παρζμβαςθσ 1 «Ενεργθτικζσ πολιτικζσ απαςχόλθςθσ» του Κεματικοφ Άξονα Ρροτεραιότθτασ 3 «Διευκόλυνςθ τθσ πρόςβαςθσ ςτθν απαςχόλθςθ» 1.5. Δομι του Ρλοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ Μοινωνικισ Ρικονομίασ ΜΩ ΑΠΙ Το Ολοκλθρωμζνο Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα Κοινωνικισ Οικονομίασ δομείται ςε τρία Μζρθ ωσ ακολοφκωσ: 1. Μζροσ Α Υφιςτάμενθ Κατάςταςθ: ςτο πρϊτο μζροσ του Ολοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ ςυνοψίηονται ςτοιχεία τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ τθσ κοινωνικισ οικονομίασ, τα οποία ελιφκθςαν υπ όψιν κατά τθν κατάρτιςθ του. 2. Μζροσ Β Το Ολοκλθρωμζνο Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα: ςτο δεφτερο μζροσ παρουςιάηονται το όραμα, οι ςτρατθγικοί ςτόχοι και οι Άξονεσ Ραρζμβαςθσ του Ολοκλθρωμζνου Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ. 3. Μζροσ Γ Σχζδιο Δράςθσ: ςτο τρίτο μζροσ παρουςιάηονται αναλυτικά οι δράςεισ που απαιτείται να υλοποιθκοφν ανά Άξονα Ραρζμβαςθσ. Σθμειϊνεται ότι το Σχζδιο Δράςθσ διαρκρϊνεται ςε πζντε Άξονεσ Ραρζμβαςθσ οι οποίοι είναι: α) υνολικόσ χεδιαςμόσ Δθμιουργίασ Επιχειριςεων Μοινωνικισ Ρικονομίασ, β) χεδιαςμόσ και Νειτουργία Τποςτθρικτικϊν Δομϊν, γ) Δράςεισ Δικτφωςθσ, δ) Επιμόρφωςθ και Ματάρτιςθ του Ανκρϊπινου Δυναμικοφ και ε) Προβολι Δθμοςιότθτα. Επίςθσ, ςτο Μζροσ Γϋ παρουςιάηονται ςυγκεντρωτικά οι απαιτοφμενεσ ενζργειεσ για τθν υλοποίθςθ των δράςεων, ο χρονικόσ προγραμματιςμόσ των δράςεων και ο οικονομικόσ προγραμματιςμόσ τουσ. 1.6. Διαδικαςία Εκπόνθςθσ του ΕΠ Το Ολοκλθρωμζνο Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα ΚΩΣ ΑΣΡΛΣ εκπονικθκε λαμβάνοντασ υπόψθ: 1. το ιςχφον κεςμικό πλαίςιο για τθν Τοπικι Αυτοδιοίκθςθ και ιδιαίτερα τισ αυξθμζνεσ αρμοδιότθτεσ των Διμων ςτον τομζα τθσ ρφκμιςθσ και του προγραμματιςμοφ τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ, 2. οι προγραμματικζσ κζςεισ τθσ Δθμοτικισ Ραράταξθσ που είναι Δθμοτικι αρχι όπωσ αυτζσ διατυπϊκθκαν προεκλογικά, 3. θ ευρεία διαβοφλευςθ με όλουσ τουσ παραγωγικοφσ φορείσ τουσ τελευταίουσ 12 μινεσ 4. θ ανάγκθ κιντοποίθςθσ των τοπικϊν δυνάμεων για τθν αντιμετϊπιςθ των επιπτϊςεων από τθν κρίςθ χρζουσ τθσ χϊρασ 5. τα ςτατιςτικά ςτοιχεία τθσ ανεργίασ ςτθν περιοχι μασ ιδιαίτερα ςτουσ νζουσ και τισ γυναίκεσ 6. το πάγωμα των προςλιψεων ςτον ςτενό και ευρφτερο δθμόςιο τομζα 7. τθν ανάγκθ ο Διμοσ τθσ Κω να επιτελζςει το ςφνολο των αρμοδιοτιτων που μεταβιβάηονται ζωσ τθν 1/1/2013 όςο γίνεται γρθγορότερα προσ όφελοσ τθσ τοπικισ κοινωνίασ και οικονομίασ Σελ. 11

8. θ μεγάλθ ανταπόκριςθ νζων ανκρϊπων για ςυμμετοχι ςε επιχειριςεισ κοινωνικισ οικονομίασ όπωσ αυτι εκδθλϊκθκε και καταγράφθκε κατά τθν φάςθ επιμόρφωςθσ ςε γενικά κζματα κοινωνικισ οικονομίασ (ςυμμετείχαν ςε δίμθνα ςεμινάρια ςχεδόν 300 νζοι και νζεσ!) 9. το Τεχνικό Επιχειρθςιακό Σχζδιο Διμου Κω για τθν Τριετία 2012-2014 10. το Επιχειρθςιακό Σχζδιο Ερατοςκζνθσ για τθν Θλεκτρονικι Διακυβζρνθςθ και τθν Διοικθτικι Βελτίωςθ 11. τθ ςχετικι διεκνι εμπειρία. Σελ. 12

2. ΤΥΙΣΑΜΕΝΗ ΚΑΣΑΣΑΗ Θ Κωσ, το νθςί του Λπποκράτθ, είναι ζνα από τα νθςιά τθσ Ρεριφζρειασ Νοτίου Αιγαίου με ςθμαντικι ςτρατθγικι ςθμαςία ςε ότι αφορά ςτθ κζςθ. Ζχει πλθκυςμό ςιμερα περίπου 33.300 κατοίκουσ και είναι το τρίτο μεγαλφτερο τθσ Δωδεκανιςου - μετά τθ όδο και τθν Κάρπακο - ςε ζκταςθ και δεφτερο ςε πλθκυςμό. Ρρωτεφουςα είναι θ Κωσ όπου βρίςκεται το κφριο λιμάνι του νθςιοφ. Θ κζςθ τθσ Κω ςτθ Δωδεκάνθςο και θ γειτνίαςθ τθσ με τθν Τουρκία, απζχει περίπου 4 ναυτικά μίλια από τισ ακτζσ τθσ Τουρκίασ, μπορεί να αποτελζςει κακοριςτικό αναπτυξιακό παράγοντα εδραιϊνοντασ τθ κζςθ τθσ ςτθν Ρεριφζρεια, ςτθρίηοντασ τα γφρω μικρότερα νθςιά αλλά και όλα τα νθςιά του Βορείου ςυγκροτιματοσ του νομοφ. Θ φπαρξθ του διεκνοφσ αερολιμζνα και του λιμανιοφ αποτελοφν ςθμαντικζσ παραμζτρουσ για τθν ανάπτυξθ του νθςιοφ ςε όλουσ τουσ τομείσ, κακιςτϊντασ το νθςί πφλθ ειςόδου τθσ χϊρασ. Θ προοπτικι ανάπτυξθσ τθσ Κω ωσ διοικθτικοφ και οικονομικοφ κζντρου του ευρφτερου νθςιωτικοφ ςυμπλζγματοσ επιβάλλει τθν ανάπτυξθ ςυγκοινωνιακϊν ζργων ςτθν γειτνιάηουςα με αυτά περιοχι. Αντίκετα θ περιοχι και οι ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτον κεντρικό λιμζνα αφενόσ δεν επιτρζπουν τθν αναβάκμιςθ τθσ πόλθσ και τθν ςταδιακι δθμιουργία προχποκζςεων ανάδειξθσ του αρχαιολογικοφ τθσ πλοφτου και αφετζρου απαγορεφουν τθν ανάπτυξθ ςφγχρονων ςυνκθκϊν ταχείασ εξυπθρζτθςθσ αλλά και ελλιμενιςμοφ των πλοίων. Ο Διμοσ τθσ Κω διακζτει ζνα εξαιρετικά αξιόλογο φυςικό περιβάλλον με πολλζσ και ποικίλεσ προςτατευόμενεσ περιοχζσ: δάςθ, βιότοπουσ, ακτζσ, αλυκι κλπ. Επιβεβλθμζνθ είναι θ προςταςία του περιβάλλοντοσ νθςιοφ με ειδικζσ δράςεισ ενϊ θ ανάδειξθ και αξιοποίθςθ του μπορεί να αποτελζςει κρίςιμο παράγοντα τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ του Διμου, διαμορφϊνοντασ πεδίο για τθν ανάπτυξθ καινοτόμων δραςτθριοτιτων με ταυτόχρονθ προβολι και ιςχυροποίθςθ των ςυγκριτικϊν πλεονεκτθμάτων του νθςιοφ. Θ Κωσ, ωσ νθςί του Λπποκράτθ, είναι ζνα πλοφςιο ςε ιςτορικά μνθμεία νθςί τα όποία αποτελοφν ελκυςτικό πόλο ζλξθσ χιλιάδων επιςκεπτϊν. Ραράλλθλα διακζτει πολλζσ δυνατότθτεσ ςε κζματα διαμονισ, εςτίαςθσ, ςπορ, εκδρομϊν και ψυχαγωγίασ. Το νθςί τθσ Κω ωσ τουριςτικόσ προοριςμόσ ςυγκεντρϊνει ιδιαίτερα ςοβαρά κετικά χαρακτθριςτικά : Το φυςικό περιβάλλον ζχει πλοφςιεσ εναλλαγζσ του βουνοφ, του κάμπου και των παραλιϊν και διατθρεί εξ αιτίασ του μεγζκουσ του τα περικϊρια τθσ ιπιασ εκμετάλλευςθσ. Τα εκατοντάδεσ χιλιόμετρα μικουσ των παραλιϊν προςφζρουν τεράςτιεσ δυνατότθτεσ ςτθν αναψυχι των φιλοξενουμζνων. Το εφκρατο κλίμα αυξάνει αφενόσ τουσ χρόνουσ επιςκζψεων και αφετζρου κακιςτά τθν επίςκεψθ ανεκτι. Σελ. 13

Θ δόμθςθ των περιςςότερων περιοχϊν τθσ είναι ιπια και ςυμβατι με τισ απαιτιςεισ των τουριςτϊν που αςφυκτιοφν ςτισ μεγαλουπόλεισ. Θ ιδιαιτερότθτα τθσ Κω ςχετίηεται κυρίωσ με τθν ιςτορία τθσ και τθν πλθκϊρα των εναλλακτικϊν δραςτθριοτιτων που προςφζρει εντόσ του χϊρου τθσ αλλά και ςτουσ παραπλιςιουσ τόπουσ επίςκεψθσ. Αρνθτικά χαρακτθριςτικά ςτον τομζα του τουριςμοφ είναι : ο χρόνοσ και το κόςτοσ των καλάςςιων ςυγκοινωνιϊν από τθν θπειρωτικι χϊρα θ μθ οργανωμζνθ και ελεγχόμενθ παροχι εξω-ξενοδοχειακϊν υπθρεςιϊν και το οριακό μζγεκοσ προσ τα άνω των διακζςιμων καταλυμάτων (βλ. Μελζτθ «Εκτίμθςθ φζρουςασ ικανότθτασ τουριςμοφ ςτθ νιςο Κω») Σθμαντικόσ κετικόσ παράγοντασ για τθν ανάπτυξθ του νθςιοφ είναι επίςθσ θ φπαρξθ τθσ πόλθσ τθσ Κω ωσ δυναμικοφ θμιαςτικοφ κζντρου. Οι πλθκυςμιακζσ μεταβολζσ ςε ςυνδυαςμό με τθν ζντονθ τουριςτικι ανάπτυξθ, δθμιουργοφν πιζςεισ, όςον αφορά κφρια τισ ανάγκεσ ςε κοινωνικζσ υποδομζσ ςε όλο το νθςί. Ο πλθκυςμόσ τθσ Κω παρουςίαςε ςθμαντικι αφξθςθ τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ, γεγονόσ που πικανϊσ ςχετίηεται με τθν τουριςτικι ανάπτυξθ του νθςιοφ. Συγκεκριμζνα το 1991 ανερχόταν ςε 26.379 κατοίκουσ και ςιμερα ςτουσ 33.300 όπωσ προαναφζρκθκε. Το μορφωτικό επίπεδο του πλθκυςμοφ είναι γενικά είναι ικανοποιθτικό. Μάλιςτα θ φπαρξθ εκατοντάδων νζων επιςτθμόνων παρζχει τθ δυνατότθτα αξιοποίθςθσ τουσ πζραν των ςυνθκιςμζνων δραςτθριοτιτων του τουριςτικοφ κλάδου. Θ παρουςία μεγάλου αρικμοφ αλλοδαπϊν - εφόςον δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλιματα ςτθν ζνταξι τουσ ςτθν κοινωνία- μπορεί να κεωρθκεί κετικό ςτοιχείο. Ωσ γνωςτόν θ τοπικι οικονομία τθσ Κω ςτθρίηεται κυρίωσ ςτον τριτογενι τομζα και ειδικότερα ςτον τουριςμό. Με τθν τουριςτικι ανάπτυξθ του νθςιοφ ο πρωτογενισ τομζασ ζχει μειωκεί ςθμαντικά και κα πρζπει να ςτθριχκεί και να αναπτυχκεί κακϊσ οι γεωμορφολογικζσ ςυνκικεσ του νθςιοφ ευνοοφν τθν ανάπτυξι του. Το οδικό δίκτυο του νθςιοφ είναι ςε καλι κατάςταςθ χωρίσ ςθμαντικά προβλιματα αλλά θ οικιςτικι ανάπτυξθ και θ απαίτθςθ φπαρξθσ ςφγχρονων προδιαγραφϊν ςτθν καταςκευι και ςτθν επζκταςθ του δθμιουργεί ανάγκεσ παρεμβάςεων. Θ γεωγραφικι κάλυψθ των δικτφων φδρευςθσ κεωρείται ικανοποιθτικι για τθν πόλθ τθσ Κω, παρουςιάηει όμωσ ελλείψεισ ςε Δθμοτικζσ Κοινότθτεσ που πρζπει να αντιμετωπιςτοφν. Θ ανκρϊπινθ επίδραςθ ςτουσ φυςικοφσ πόρουσ είναι εμφανισ κυρίωσ ςτισ παράκτιεσ περιοχζσ και τουσ υδάτινουσ πόρουσ προκαλϊντασ προβλιματα. Θ ςυνεχισ επιβάρυνςθ των παραλιακϊν μετϊπων με τθν ανζγερςθ ξενοδοχειακϊν μονάδων με μεγάλο αρικμό κλινϊν και κατ επζκταςθ ςυγκζντρωςθ πλθκυςμοφ επιβάλλουν τθν προϊκθςθ τθσ ανάπτυξθσ των μεςογειακϊν περιοχϊν τθσ Κω με τθν παράλλθλθ προςταςία τουσ. Σελ. 14

2.1. Αξιολόγηςη του Εξωτερικού Περιβάλλοντοσ του Δήμου Κω - Εντοπιςμόσ Κρίςιμων Ζητημάτων Σοπικήσ Ανάπτυξησ Θ ανάλυςθ τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ του Διμου παρουςιάηεται ςτθ ςυνζχεια μζςω τθσ διαγνωςτικισ ανάλυςθσ εςωτερικοφ και εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ S.W.O.T (Strengths Weakness Opportunities Threats). Θ ςυγκεκριμζνθ μζκοδοσ εντοπίηει και καταγράφει τα εςωτερικά δυνατά και αδφνατα ςθμεία του εξεταηόμενου «αντικειμζνου» και τα ςυςχετίηει με τισ ευκαιρίεσ απειλζσ που προκφπτουν από το εξωτερικό περιβάλλον του, προκειμζνου ςτο επόμενο ςτάδιο να διαμορφωκοφν οι επιμζρουσ ςτόχοι και το όραμα και να γίνει θ ιεράρχθςθ των προτεραιοτιτων. Ο Διμοσ τθσ Κω κατζχει ζνα ςθμαντικό αρικμό πλεονεκτθμάτων τα οποία εκπορεφονται ι προκφπτουν τόςο από τθν γεωγραφικι του κζςθ του όςο και από τθ γεωμορφολογία του νθςιοφ: Στρατθγικι κζςθ ςτθν Ρεριφζρεια Νοτίου Αιγαίου, γειτνίαςθ με Τουρκία Μεγάλθ Ρολιτιςμικι Κλθρονομιά Ρολιτιςτικι Ταυτότθτα Το Νθςί του Λπποκράτθ Ϊριμοσ τουριςτικόσ προοριςμόσ Τουριςτικι Κουλτοφρα Φπαρξθ βαςικϊν υποδομϊν : διεκνζσ αεροδρόμιο, Λιμάνι, Μαρίνα, Συγκοινωνίεσ (ΚΤΕΛ Αςτικι Συγκοινωνία, οδικό δίκτυο Φυςικόσ πλοφτοσ : ορεινόσ όγκοσ Ρράςινο Δάςθ - Υγρότοποι Αλυκι, παραλίεσ Εφφορο ζδαφοσ και καλζσ κλιματολογικζσ ςυνκικεσ Ραράλλθλα θ υφιςτάμενθ κατάςταςθ του νθςιοφ παρουςιάηει και μια ςειρά μειονεκτθμάτων: Θ νθςιωτικότθτα - Απόςταςθ από τθν θπειρωτικι χϊρα και το αυξθμζνο κόςτοσ μετακίνθςθσ. Καλάςςιεσ Μεταφορζσ - Λιμάνι Ρροβλιματα προςζγγιςθσ Συγκοινωνίεσ Ζλλειψθ υποδομϊν ςε όλο το νθςί και μεγάλεσ αποκλίςεισ από περιοχι ςε περιοχι (π.χ. υποδομζσ υγείασ, ζλλειψθ ςε ΒΛΟΚΑ, προβλιματα νεροφ κλπ) Μονοςιμαντθ ανάπτυξθ τουριςμοφ, εξάρτθςθ από μαηικό τουριςμό Συρρίκνωςθ του πρωτογενοφσ και δευτερογενοφσ τομζα Ελλειψθ κατοχφρωςθσ και προβολισ προϊκθςθσ των τοπικϊν προϊόντων Ανεργία και οικονομικι φφεςθ. Σελ. 15

ΔΙΑΓΟΩΣΙΜΘ ΑΟΑΝΤΘ SWOT Πλεονεκτιματα Στρατθγικι κζςθ ςτθν Ρεριφζρεια Νοτίου Αιγαίου, γειτνίαςθ με Τουρκία Μεγάλθ Ρολιτιςμικι Κλθρονομιά Ρολιτιςτικι Ταυτότθτα Το Νθςί του Λπποκράτθ Ϊριμοσ τουριςτικόσ προοριςμόσ Τουριςτικι Κουλτοφρα Φπαρξθ ςθμαντικϊν υποδομϊν (διεκνζσ αεροδρόμιο, Λιμάνι. Μαρίνα, Συγκοινωνίεσ (ΚΤΕΛ Αςτικι Συγκοινωνία), Οδικό Δίκτυο που Φυςικόσ πλοφτοσ : ορεινόσ όγκοσ Ρράςινο, Δάςθ, Υγρότοποι, Αλυκι, παραλίεσ Εφφορο ζδαφοσ και καλζσ κλιματολογικζσ ςυνκικεσ Ευκαιρίεσ Δυνατότθτα και προοπτικι ανάπτυξθσ τθσ Κω ωσ διοικθτικοφ και οικονομικοφ κζντρου του ευρφτερου νθςιωτικοφ ςυμπλζγματοσ, ςφνδεςθ με κοντινά νθςιά Δυνατότθτα αξιοποίθςθσ πολιτιςτικϊν πόρων για τθν ανάδειξθ τθσ ταυτότθτασ τθσ Κω ωσ νθςί του Λπποκράτθ και ανάπτυξθ νζων ςχετικϊν δραςτθριοτιτων Ρροοπτικι βελτίωςθσ τουριςτικοφ προϊόντοσ με τθν αξιοποίθςθ τθσ υπάρχουςασ εμπειρίασ Δυνατότθτα ςυμπλιρωςθσ και ολοκλιρωςθσ των υποδομϊν για τθν βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ ηωισ των κατοίκων, τθν αναβάκμιςθ των παρεχόμενων υπθρεςιϊν ςτουσ επιςκζπτεσ και τθ δθμιουργία ευνοϊκοφ περιβάλλοντοσ για τθν ανάπτυξθ νζων δραςτθριοτιτων Δυνατότθτα ανάπτυξθσ εναλλακτικϊν μορφϊν τουριςμοφ και αξιοποίθςθ των περιοχϊν ιδιαίτερου φυςικοφ κάλουσ με τθν ανάπτυξθ καινοτόμων δραςτθριοτιτων Ξειονεκτιματα Θ νθςιωτικότθτα - Απόςταςθ από τθν θπειρωτικι χϊρα και το αυξθμζνο κόςτοσ μετακίνθςθσ. Καλάςςιεσ Μεταφορζσ - Λιμάνι - Ρροβλιματα προςζγγιςθσ Συγκοινωνίεσ Ζλλειψθ υποδομϊν ςε όλο το νθςί και μεγάλεσ αποκλίςεισ από περιοχι ςε Δυνατότθτα ανάπτυξθσ πρωτογενοφσ τομζα και ςχετικοφ δευτερογενοφσ Απειλζσ Σφγχρονο διεκνζσ οικονομικό περιβάλλον και οικονομικι κατάςταςθ χϊρασ Ανάδειξθ νζων ανταγωνιςτικϊν προοριςμϊν Αδυναμία ελζγχου παρεχόμενων Σελ. 16

περιοχι (π.χ. υποδομζσ υγείασ, ζλλειψθ ςε ΒΛΟΚΑ, προβλιματα νεροφ κλπ) Μονοςιμαντθ ανάπτυξθ τουριςμοφ ςφμφωνα με τα πρότυπα του μαηικοφ τουριςμοφ χωρίσ να λθφκεί υπόψθ θ φζρουςα ικανότθτα. Εξάρτθςθ Συρρίκνωςθ του πρωτογενοφσ και δευτερογενοφσ τομζα Αδυναμία κατοχφρωςθσ, προϊκθςθσ των τοπικϊν προϊόντων υπθρεςιϊν Υποβάκμιςθ περιβάλλοντοσ λόγω ανκρϊπινθσ παρζμβαςθσ Διαρκισ αφξθςθ τθσ ανεργίασ και μάλιςτα κυρίωσ νζων Σφνκλιψθ μικρϊν οικογενειακϊν επιχειριςεων Ανεργία, οικονομικι φφεςθ Σελ. 17

2.1.1. Πλεονεκτιματα τρατθγικι κζςθ ςτθν Περιφζρεια Οοτίου Αιγαίου, γειτνίαςθ με Σουρκία Θ κζςθ του νθςιοφ τθσ Κω είναι ιδιαίτερα ςθμαντικι και παρζχει τθ δυνατότθτα με τον κατάλλθλο ςχεδιαςμό και τθ δθμιουργία των ανάλογων υποδομϊν να εξελιχκεί ςε εμπορικό και διοικθτικό κζντρο που κα εξυπθρετεί τα γειτονικά νθςιά και τα γενικότερα τα νθςιά του βορείου ςυμπλζγματοσ. Ξεγάλθ Πολιτιςμικι Μλθρονομιά, πολιτιςτικι Σαυτότθτα Σο Οθςί του Ιπποκράτθ Θ Κωσ με τθν πλοφςια ιςτορία τθσ, διακζτει μεγάλο αρικμό ςθμαντικϊν αρχαιολογικϊν μνθμείων. Ωσ πατρίδα του Λπποκράτθ μπορεί να αναπτφξει τθν ταυτότθτα τθσ ωσ τουριςτικοφ προοριςμοφ, αξιοποιϊντασ τθν ιςτορία του Λπποκράτθ ςαν βαςικό ςυγκριτικό τθσ πλεονζκτθμα. Ώριμοσ τουριςτικόσ προοριςμόσ Σουριςτικι Μουλτοφρα Θ μζχρι ςιμερα τουριςτικι ανάπτυξθ του νθςιοφ, ζχει καλλιεργιςει τθν ανάλογθ τουριςτικι κουλτοφρα, που δίνει τθ δυνατότθτα τθσ αξιοποίθςθσ τθσ υπάρχουςασ εμπειρίασ για τθν επίλυςθ των προβλθμάτων που ζχουν προκφψει αλλά και τθσ βελτίωςθσ του προϊόντοσ που παρζχεται και κατά ςυνζπεια των ςυνκθκϊν τθσ τοπικισ οικονομίασ. Υπαρξθ ςθμαντικϊν υποδομϊν : διεκνζσ αεροδρόμιο, λιμάνι, μαρίνα, ςυγκοινωνίεσ (ΜΣΕΝ Αςτικι υγκοινωνία), ικανοποιθτικό οδικό δίκτυο Το νθςί διακζτει ικανοποιθτικζσ υποδομζσ, οι οποίεσ βζβαια απαιτοφν ςυμπλιρωςθ και εκςυγχρονιςμό ςε αρκετζσ περιπτϊςεισ για να ικανοποιοφν τισ ςφγχρονεσ απαιτιςεισ και προδιαγραφζσ. Θ φπαρξθ τθσ Μαρίνασ αποτελεί πολφ ςθμαντικό πλεονζκτθμα του νθςιοφ αφοφ είναι θ μόνθ ςφγχρονθ και οργανωμζνθ μαρίνα ςε όλο το Νομό Δωδεκανιςου. Χυςικόσ πλοφτοσ : Ρρεινόσ όγκοσ, Πράςινο, Δάςθ, Τγρότοποι, Αλυκι, Παραλίεσ Το φυςικό περιβάλλον τθσ Κω νθςιοφ είναι ιδιαίτερα πλοφςιο και υπερζχει από άλλα νθςιά αντίςτοιχου μεγζκουσ. Διακζτει το ςθμαντικό ορεινό όγκο του Δικαίου, πανζμορφεσ παραλίεσ, προςτατευόμενεσ περιοχζσ και τοπία ιδιαίτερου φυςικοφ κάλουσ. Οι αξιόλογοι περιβαλλοντικοί πόροι του νθςιοφ πρζπει να προςτατευτοφν και να αναδειχκοφν δίνοντασ προοπτικζσ ανάπτυξθσ εναλλακτικϊν μορφϊν τουριςμοφ και νζων άλλων παραγωγικϊν δραςτθριοτιτων. Εφφορο ζδαφοσ και καλζσ κλιματολογικζσ ςυνκικεσ Το ζδαφοσ του νθςιοφ και το κλίμα του παρζχουν τθ δυνατότθτα ανάπτυξθσ του πρωτογενοφσ τομζα. Ραράλλθλα οι κλιματολογικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτο νθςί επιτρζπουν τθν επζκταςθ τθσ τουριςτικισ περιόδου. Σελ. 18

2.1.2. Ξειονεκτιματα Θ νθςιωτικότθτα - Απόςταςθ από τθν θπειρωτικι χϊρα και το αυξθμζνο κόςτοσ μετακίνθςθσ. Θ ιδιαιτερότθτεσ τθσ νθςιωτικότθτασ προκαλοφν ςτθν Κω τα γνωςτά προβλιματα και μειονεκτιματα. Θ απόςταςθ από τθν θπειρωτικι χϊρα προκαλεί αυξθμζνο κόςτοσ μετακίνθςθσ και μεταφορϊν δθμιουργϊντασ προβλιματα ανταγωνιςτικότθτασ ςε ςχζςθ με άλλουσ τουριςτικοφσ προοριςμοφσ. Θαλάςςιεσ Ξεταφορζσ - Νιμάνι Προβλιματα προςζγγιςθσ υγκοινωνίεσ Οι καλάςςιεσ μεταφορζσ και οι ςυγκοινωνίεσ είναι κακοριςτικζσ για τθν αναπτυξιακι προοπτικι του νθςιοφ. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτθτθ θ επζκταςθ και ςυμπλιρωςθ τουσ. Ζλλειψθ υποδομϊν ςε όλο το νθςί και μεγάλεσ αποκλίςεισ από περιοχι ςε περιοχι (π.χ. υποδομζσ υγείασ, ζλλειψθ ςε ΒΙΡΜΑ, προβλιματα νεροφ κλπ) Στο νθςί τθσ Κω υπάρχουν ελλείψεισ ςε υποδομζσ οι οποίεσ πρζπει να καλυφκοφν, με προτεραιότθτα ςε αυτζσ που ςχετίηονται με τθ διαχείριςθ των υδάτινων πόρων και των υγρϊν και ςτερεϊν αποβλιτων. Ξονοςιμαντθ ανάπτυξθ τουριςμοφ ςφμφωνα με τα πρότυπα του μαηικοφ τουρςιμοφ χωρίσ να λθφκεί υπόψθ θ φζρουςα ικανότθτα. Θ μονοςιμαντθ ανάπτυξθ του τουριςμοφ χωρίσ τον απαραίτθτο ςχεδιαςμό με βάςθ τισ αρχζσ τθσ αειφορίασ και χωρίσ να λαμβάνει υπόψθ τθ φζρουςα ικανότθτα του νθςιοφ ζχει προκαλζςει εμφανι πλζον προβλιματα ςτο νθςί. Τα προβλιματα αυτά αφοροφν ςτο φυςικό περιβάλλον και τθν τοπικι οικονομία. Θ κακιζρωςθ του ςυνόλου του νθςιοφ τθσ Κω ωσ τουριςτικοφ προοριςμοφ τθν τελευταία εικοςαετία ςτθρίχκθκε ςτθ μαηικι προςζλκυςθ των επιςκεπτϊν μζςω των tour operators. H ςυνεργαςία διοργανωτϊν ταξιδιϊν (tour operators) και εταιρειϊν ναυλωμζνων πτιςεων (charter) οδιγθςαν ςτθν προςαρμογι του τουριςτικοφ προϊόντοσ ςτισ προδιαγραφζσ που επικυμοφν. Τα ςυγκριτικά πλεονεκτιματα τθσ περιοχισ δεν ζχουν αναδειχκεί και δεν είναι γνωςτά ςτουσ πικανοφσ μεμονωμζνουσ επιςκζπτεσ θμεδαποφσ ι αλλοδαποφσ. Οι τουριςτικζσ αφίξεισ ςτο νθςί τθσ Κω περιορίηονται ςτθν περίοδο Απριλίου Οκτωβρίου λόγω τθσ αντίςτοιχθσ κίνθςθσ των ναυλωμζνων πτιςεων που προγραμματίηεται από τουσ διοργανωτζσ ταξιδιϊν Θ εξάρτθςθ του νθςιοφ από το μαηικό τουριςμό ςε ςυνδυαςμό με τισ παροφςεσ ςυνκικεσ τθσ οικονομίασ μπορεί να επιφζρει ςτο νθςί ιδιαίτερα δυςμενι αποτελζςματα. υρρίκνωςθ του πρωτογενοφσ και δευτερογενοφσ τομζα Θ μονοκαλλιζργεια του τουριςμοφ και μάλιςτα με βάςθ το μοντζλο του μαηικοφ τουριςμοφ και θ παράλλθλθ ςυρρίκνωςθ του πρωτογενοφσ και δευτερογενοφσ τομζα ςυνιςτοφν ςθμαντικοφσ παράγοντεσ τθσ φφεςθσ τθσ τοπικισ οικονομίασ. Σελ. 19

Αδυναμία κατοχφρωςθσ, προϊκθςθσ των τοπικϊν προϊόντων Ωσ ςυνζπεια τθσ ςυρρίκνωςθσ του πρωτογενοφσ και του δευτερογενοφσ τομζα είναι θ αποςπαςματικι και μθ οργανωμζνθ παραγωγι και προϊκθςθ τοπικϊν προϊόντων. Ανεργία, οικονομικι φφεςθ Θ απαςχόλθςθ του μεγαλφτερου μζρουσ των κατοίκων ςε ξενοδοχειακζσ μονάδεσ και οικογενειακζσ επιχειριςεισ ζχει ςαν αποτζλεςμα τθν υψθλι ανεργία ντόπιου πλθκυςμοφ ιδίωσ ςτον τομζα του τουριςμοφ. Ραράλλθλα θ τουριςτικι περίοδοσ τα τελευταία χρόνια παρουςιάηει όλο και μεγαλφτερθ ςυρρίκνωςθ, ενιςχφοντασ το πρόβλθμα τθσ εποχικότθτασ, δεδομζνου ότι ςτθρίηεται αποκλειςτικά ςτο πρόγραμμα των tour operators. Επιπλζον μεγάλοσ αρικμόσ νζων επιςτθμόνων πλιττεται από τθν ανεργία ι ετεροαπαςχολείται. H ζλλειψθ αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ και προγραμματιςμοφ και οι διαπιςτωμζνεσ αυξθτικζσ τάςεισ τθσ ανεργίασ ςε διεκνζσ επίπεδο λόγω τθσ οικονομικισ φφεςθσ δθμιουργεί κλίμα ζντονθσ αναςφάλειασ ςτουσ κατοίκουσ. 2.1.3. Ευκαιρίεσ Δυνατότθτα και προοπτικι ανάπτυξθσ τθσ Μω ωσ διοικθτικοφ και οικονομικοφ κζντρου του ευρφτερου νθςιωτικοφ ςυμπλζγματοσ, ςφνδεςθ με κοντινά νθςιά. Θ κζςθ του νθςιοφ τθσ Κω όπωσ ζχει ιδθ αναλυκεί μπορεί να τθν αναδείξει μετά από τον κατάλλθλο ςχεδιαςμό ςε ςθμαντικό διοικθτικό και εμπορικό κζντρο για τα νθςιά του βόρειου ςυμπλζγματασ. Ραράλλθλα ο Διμοσ είναι ςε κζςθ να παρζχει υπθρεςίεσ υποςτιριξθσ ςε γειτονικοφσ μικρότερουσ Διμουσ. Δυνατότθτα αξιοποίθςθσ πολιτιςτικϊν πόρων για τθν ανάδειξθ τθσ ταυτότθτασ τθσ Μω ωσ νθςί του Ιπποκράτθ και ανάπτυξθ νζων ςχετικϊν δραςτθριοτιτων. Θ ζλλειψθ ςτρατθγικοφ ςχεδιαςμοφ ςτθν τουριςτικι ανάπτυξθ περιόριςε τθν προβολι του νθςιοφ ςτο γνωςτό πρότυπο «ιλιοσ κάλαςςα». Θ ανάδειξθ των ςυγκριτικϊν πλεονεκτθμάτων του για τθ δθμιουργία τουριςτικισ ταυτότθτασ τθσ περιοχισ δεν ζχει μζχρι τϊρα μελετθκεί και κατά ςυνζπεια δεν ζχει προβλθκεί. Θ αξιοποίθςθ, προβολι και προϊκθςθ των πολιτιςτικϊν πόρων τθσ περιοχισ είναι τομζασ με ςοβαρζσ δυνατότθτεσ ανάπτυξθσ. Ο Λπποκράτθσ και θ ιςτορία του αποτελεί για το νθςί τθσ Κω ςπουδαίο κεφάλαιο το οποίο μζςω τθσ κατάλλθλθσ προβολισ και προϊκθςθσ μπορεί να δθμιουργιςει ευρφ πεδίο ανάπτυξθσ οικονομικϊν δραςτθριοτιτων. Δυνατότθτα ςυμπλιρωςθσ και ολοκλιρωςθσ των υποδομϊν. Θ ςυμπλιρωςθ των υποδομϊν είναι απαραίτθτθ για τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ ηωισ των κατοίκων, τθν αναβάκμιςθ των παρεχόμενων υπθρεςιϊν ςτουσ επιςκζπτεσ αλλά και τθ δθμιουργία ευνοϊκοφ περιβάλλοντοσ για τθν ανάπτυξθ νζων δραςτθριοτιτων. Στο νθςί όπωσ προαναφζρκθκε υπάρχουν ελλείψεισ ςε υποδομζσ αλλά ο Διμοσ Κω είναι ςε κζςθ να τισ ιεραρχιςει και να προγραμματίςει τθν ολοκλιρωςθ τουσ. Σελ. 20

Δυνατότθτα ανάπτυξθσ εναλλακτικϊν μορφϊν τουριςμοφ και αξιοποίθςθ των περιοχϊν ιδιαίτερου φυςικοφ κάλουσ με τθν ανάπτυξθ καινοτόμων δραςτθριοτιτων. Θ Κωσ διακζτει πλοφςια φφςθ, πολλά ςθμαντικά μνθμεία αρχαιολογικά και κρθςκευτικά, μεγάλεσ και ενδιαφζρουςεσ παραλίεσ και μπορεί να υποςτθρίξει τθν ανάπτυξθ εναλλακτικϊν μορφϊν τουριςμοφ. Δυνατότθτα ανάπτυξθσ πρωτογενοφσ τομζα και ςχετικοφ δευτερογενοφσ. Το νθςί τθσ Κω ζχει ςθμαντικζσ δυνατότθτεσ και προοπτικζσ για τθν ανάπτυξθ του πρωτογενοφσ τομζα και κατά ςυνζπεια τθν ανάπτυξθ του δευτερογενοφσ με τθν αναβάκμιςθ και δθμιουργία νζων βιοτεχνιϊν. 2.1.4. Απειλζσ φγχρονο διεκνζσ οικονομικό περιβάλλον και οικονομικι κατάςταςθ χϊρασ. Ο ολοζνα αυξανόμενοσ εμπορικόσ και επενδυτικόσ ανταγωνιςμόσ λόγω τθσ διεφρυνςθσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και τθσ διεκνοποίθςθσ τθσ οικονομίασ οδθγεί ςτθν αφξθςθ του διεκνοφσ εμπορικοφ ανταγωνιςμοφ και του ανταγωνιςμοφ για τθν προςζλκυςθ και διατιρθςθ των επενδφςεων. Ραράλλθλα θ οικονομικι κατάςταςθ τθσ χϊρασ δθμιουργεί δυςμενζσ και αβζβαιο περιβάλλον για τθν οικονομία. Ανάδειξθ νζων ανταγωνιςτικϊν προοριςμϊν. Σιμερα υπάρχει πλικοσ οργανωμζνων τουριςτικϊν υποδομϊν και ςθμαντικι προβολι των ανταγωνιςτικϊν με τθν Κω περιοχϊν. Απαιτείται ςτρατθγικόσ ςχεδιαςμόσ και αξιοποίθςθ των ςυγκριτικϊν πλεονεκτθμάτων του νθςιοφ για τθν ιςχυροποίθςθ τθσ τουριςτικισ ταυτότθτασ. Αδυναμία ελζγχου παρεχόμενων υπθρεςιϊν. Θ προςφορά μθ ελεγχόμενων υπθρεςιϊν από άποψθ ποιότθτασ κζτει ςε ςοβαρό κίνδυνο τθ βιωςιμότθτα του τουριςτικοφ προϊόντοσ. Για το λόγο αυτό ο Διμοσ Κω οργανϊνει τουσ τομείσ παροχισ των κρίςιμων υπθρεςιϊν. Τποβάκμιςθ περιβάλλοντοσ λόγω ανκρϊπινθσ παρζμβαςθσ Θ άναρχθ δόμθςθ και οικιςτικι ανάπτυξθ ςε αρκετζσ περιοχζσ οργάνωςθσ του χϊρου και τθν ζλλειψθ αιςκθτικισ ταυτότθτασ. οδιγθςαν ςτθν ζλλειψθ Επιπλζον θ περιοριςμζνθ επεξεργαςία αποβλιτων ςε αρκετζσ περιοχζσ οδθγεί ςτθν υποβάκμιςθ του φυςικοφ περιβάλλοντοσ γεγονόσ που χριηει άμεςων μζτρων προςταςίασ. Διαρκισ αφξθςθ τθσ ανεργίασ και μάλιςτα κυρίωσ νζων - φνκλιψθ μικρϊν οικογενειακϊν επιχειριςεων Θ ςυγκεκριμζνθ χρονικι περίοδοσ λόγω των ςυνκθκϊν τθσ οικονομίασ, κεωρείται ιδιαίτερα κρίςιμθ και εκτιμάται ότι αν δεν προβλεφκεί μια ςειρά μζτρων ενίςχυςθσ τοπικισ οικονομίασ οι κίνδυνοι για τθν περαιτζρω αφξθςθ τθσ ανεργίασ και τθ ςφνκλιψθ των μικρϊν οικογενειακϊν επιχειριςεων ενδεχόμενα να μθ είναι δυνατό να αποφευχκοφν. Σελ. 21

2.2. Αξιολόγθςθ του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ του Διμου Μω Οι Υπθρεςίεσ του ενιαίου Διμου του νθςιοφ τθσ Κω οργανϊνονται και ςτελεχϊνονται με βάςθ τα νζα δεδομζνα και τισ ανάγκεσ όπωσ ζχουν διαμορφωκεί με τθ ςυνζνωςθ των τριϊν Διμων. Θ αξιολόγθςθ των Υπθρεςιϊν τθ ςυγκεκριμζνθ χρονικι ςτιγμι δε μπορεί να είναι απολφτωσ ρεαλιςτικι και αντικειμενικι λόγω τθσ πρόςφατθσ αναδιοργάνωςθσ τουσ. Πλεονεκτιματα Τα πλεονεκτιματα με βάςθ τισ αρχικζσ εκτιμιςεισ είναι: Ο Νζοσ ΟΕΥ του Διμου διακζτει τθ ςωςτι οργανωτικι δομι που απαιτείται για τθν άςκθςθ των αρμοδιοτιτων και τθν εξυπθρζτθςθ των δθμοτϊν ςε όλο το νθςί, αλλά ακόμθ δεν ζχει δθμοςιευκεί ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ. Τα οικονομικά του Διμου είναι ςχετικϊσ καλά και οφείλονται ςε μεγάλο ποςοςτό ςε τοπικά ζςοδα πράγμα που επιτρζπει τθν ςχετικι ελευκερία προγραμματιςμοφ δράςεων. Μεγάλεσ υποχρεϊςεισ ςε δάνεια δεν υπάρχουν και οι υποχρεϊςεισ του Διμου ςε οφειλζσ υπζρ τρίτων είναι οι ςυνθκιςμζνεσ. Ο Διμοσ διακζτει ικανά ςτελζχθ με εμπειρία, το επίπεδο μθχανοργάνωςθσ είναι Λκανοποιθτικό και μάλιςτα βελτιϊνεται ςυνεχϊσ. Ραράλλθλα οι χριςτεσ είναι εξοικειωμζνοι με τισ εγκατεςτθμζνεσ εφαρμογζσ για τθν εκτζλεςθ των κακθμερινϊν εργαςιϊν και τθν παροχι υπθρεςιϊν προσ τουσ δθμότεσ. Τζλοσ ο Διμοσ διακζτει Διαχειριςτικι Επάρκεια για τθν υλοποίθςθ ςυγχρθματοδοτοφμενων ζργων. Ξειονεκτιματα Τα μειονεκτιματα των Υπθρεςιϊν του Διμου Κω τθ ςυγκεκριμζνθ χρονικι περίοδο ςυνοψίηονται ςτα παρακάτω: Θ ανομοιογζνεια των περιοχϊν που ςυνενϊκθκαν, θ διαφορετικι νοοτροπία των υπαλλιλων των τριϊν Διμων και οι μεγάλεσ αποκλίςεισ ςτθν επάρκεια ζργων υποδομισ από περιοχι ςε περιοχι δθμιουργοφν προβλιματα ςτθν ενοποίθςθ των παρερχομζνων υπθρεςιϊν ςε όλθ τθν ζκταςθ του Διμου. Ο νζοσ προςανατολιςμόσ τθσ Αυτοδιοίκθςθσ ςε ευκφνεσ τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ από τισ παραδοςιακζσ τθσ υποςτιριξθσ τθσ ςε ζργα κυρίωσ υποδομισ εμφανίηεται ζντονα με τθν αδυναμία των υπθρεςιϊν να ανταπεξζλκουν ςτισ νζεσ υποχρεϊςεισ. Οι νζεσ νευραλγικζσ αρμοδιότθτεσ απαιτοφν τθν φπαρξθ εξειδικευμζνου προςωπικοφ. Το μζγεκοσ του νθςιοφ είναι αρκετά μεγάλο ςε ςχζςθ με τισ νζεσ υπθρεςίεσ ενϊ παράλλθλα πρόςκετεσ αρμοδιότθτεσ κα ζπρεπε να μεταβιβαςτοφν ςτο Διμο για τθν εξυπθρζτθςθ των δθμοτϊν. Το αποτζλεςμα είναι θ ςυνεχιηόμενθ υπολειτουργία και θ ανυπαρξία νευραλγικϊν για τθν ανάπτυξθ υπθρεςιϊν. Θ γραφειοκρατικι αντιμετϊπιςθ τθσ διαχείριςθσ των οικονομικϊν και ο ζλεγχοσ τθσ από υπθρεςίεσ που βρίςκονται εκτόσ του νθςιοφ δθμιουργεί ςθμαντικά προβλιματα ςτθν αποτελεςματικότθτα και κατά ςυνζπεια ςτθν ανάπτυξθ. Σελ. 22

Απουςιάηει γενικά ο ςτόχοσ αξιοποίθςθσ τθσ ακίνθτθσ περιουςίασ του Διμου. Τα περιςςότερα νομικά πρόςωπα δεν ζχουν ςυγχωνευκεί με αποτζλεςμα να υπάρχουν προβλιματα ςτθ λειτουργία τουσ. Σελ. 23

ΣΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΠΙΦΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΩ ΑΠΙ Ρριν προχωριςουμε ςτθν αναφορά των ςτρατθγικϊν ςτόχων του ΕΡ ΚΩΣ-ΑΣΡΛΣ κρίνεται ςκόπιμο να περιγράψουμε τουσ ςτρατθγικοφσ ςτόχουσ του Τεχνικοφ Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ του Διμου τθσ Κω για τθν τριετία 2012-2014 μιασ και ςτο ςφνολο του το ΕΡ ΚΩΣ-ΑΣΡΛΣ εντάςςεται ςε αυτό. 3.1. τρατθγικοί ςτόχοι και επιλογζσ αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ του ΣΕΠ 2012-2014 1 οσ ΣΡΑΣΘΓΙΜΡ ΣΡΨΡ: ΕΠΑΧΑΝΙΘ ΣΩΟ ΠΡΡΦΠΡΘΕΕΩΟ Για τθν επιτυχία του οράματοσ όπωσ ζχει τεκεί από τθ Δθμοτικι Αρχι είναι απαραίτθτεσ οι παρακάτω βαςικζσ προχποκζςεισ που εντάςςονται ςτο πλαίςιο του πρϊτου ςτρατθγικοφ ςτόχου ωσ ειδικοί ςτόχοι: I. Ενότθτα και οργάνωςθ τθσ κοινωνίασ Θ ενότθτα τθσ κοινωνίασ επιτυγχάνεται μζςω των ςυνεργατικϊν δραςτθριοτιτων κακϊσ και τθν ανάπτυξθ και αξιοποίθςθ του εκελοντιςμοφ. Ραράλλθλα θ οργάνωςθ τθσ απαιτεί επιςτθμονικι ςτιριξθ με καταγραφι και αξιοποίθςθ τθσ γνϊςθσ τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ του ςυνόλου του νθςιοφ μζςω βάςεων δεδομζνων αλλά και θ δθμιουργία εποπτικϊν μθχανιςμϊν ελζγχου τθσ λειτουργίασ και τθσ ποιότθτασ των βαςικϊν υπθρεςιϊν (π.χ Δθμοτικι Αςτυνομία και εργαςτιριο ελζγχου τθσ ποιότθτασ). II. Ιςχυροποίθςθ των αρμοδιοτιτων και υπθρεςιϊν του Διμου Ο νζοσ διμοσ ζχει πλζον αρκετά ςθμαντικότερεσ αρμοδιότθτεσ ςε ότι αφορά ςτθν ανάπτυξθ. Απαραίτθτθ είναι θ ςυμπλιρωςθ των αρμοδιοτιτων με τθ μεταβίβαςθ μζρουσ που ανικουν ςιμερα ςτθν Ρεριφζρεια για τθν εξυπθρζτθςθ των δθμοτϊν αλλά και τθν ολοκλθρωμζνθ ευκφνθ και αντιμετϊπιςθ των κεμάτων που ςχετίηονται με τισ τοπικζσ υποκζςεισ. Ραράλλθλα μζςω του νζου Οργανιςμοφ Εςωτερικισ Υπθρεςίασ θ λειτουργία του Διμου οργανϊκθκε ςε επιτελικζσ και αποκεντρωμζνεσ υπθρεςίεσ ενϊ κα πρζπει να προχωριςουμε άμεςα ςε εκςυγχρονιςμό του και τθ ςυμπλιρωςθ του απαραίτθτου εξοπλιςμοφ και τθν ανάπτυξθ εφαρμογϊν για τθν θλεκτρονικι διακυβζρνθςθ. III. Εκςυγχρονιςμόσ των κρίςιμων για τθν οικονομία υπθρεςιϊν Θ ενίςχυςθ τθσ οικονομίασ απαιτεί κατ αρχιν τθ κεςμοκζτθςθ των αναπτυξιακϊν επιλογϊν μζςω του χωροταξικοφ ςχεδιαςμοφ που κα κωρακίςει τισ πολιτικζσ αποφάςεισ με κατεφκυνςθ το νζο μοντζλο ανάπτυξθσ για τα επόμενα χρόνια. Ραράλλθλα προχποκζτει τθν προςταςία του φυςικοφ πλοφτου του νθςιοφ και των φυςικϊν διακεςίμων μζςω ςφγχρονων μεκόδων και επιςτθμονικϊν προςεγγίςεων Σελ. 24

κφρια ςτουσ κρίςιμουσ τομείσ όπωσ είναι θ διαχείριςθ των υδάτινων πόρων, των υγρϊν και ςτερεϊν αποβλιτων και θ εξοικονόμθςθσ και αξιοποίθςθσ εναλλακτικϊν μορφϊν ενζργειασ. 1 οσ τρατθγικόσ τόχοσ ΡΡΑΞΑ ΜΤΡΙΡ ΣΡΨΡ : Θ ΕΟΙΨΤΘ ΣΘ ΣΡΠΙΜΘ ΡΙΜΡΟΡΞΙΑ χιμα 3.1. 2 οσ ΣΡΑΣΘΓΙΜΡ ΣΡΨΡ: ΑΟΑΗΩΡΓΡΟΘΘ ΕΠΙΨΕΙΡΘΕΩΟ ΜΑΙ ΑΟΑΒΑΘΞΙΘ ΠΕΡΙΡΨΩΟ Ο 2 οσ Στρατθγικόσ Στόχοσ αφορά ςτθν αναηωογόνθςθ των επιχειριςεων μζςω τθσ αιςκθτικισ αναβάκμιςθσ του οικιςτικοφ και φυςικοφ και κατά ςυνζπεια του επιχειρθματικοφ περιβάλλοντοσ με τθν υλοποίθςθ εςτιαςμζνων παρεμβάςεων ςε ςυγκεκριμζνεσ περιοχζσ που ζχουν υποβακμιςκεί αλλά και ςυγκεκριμζνα αναπτυξιακά ζργα που επθρεάηουν τισ οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ των αντίςτοιχων περιοχϊν. Εκτόσ από τα ζργα που αφοροφν ςε όλο το νθςί και επθρεάηουν όλουσ τουσ τομείσ τθσ οικονομίασ ςθμαντικζσ είναι και οι παρεμβάςεισ που αφοροφν ςτθν ανάπλαςθ και αναβάκμιςθ-αξιοποίθςθ ςυγκεκριμζνων περιοχϊν όπωσ: οι ιαματικζσ πθγζσ, ο βιότοποσ του Ψαλιδίου και θ Αλυκι, θ περιοχι ΑΒΛΚΩ, θ λίμνθ Ρυλίου κλπ Στο πλαίςιο του άξονα κα γίνουν αναπλάςεισ και ςε οικιςμοφσ ςφμφωνα με τισ αντίςτοιχεσ πολεοδομικζσ μελζτεσ και ςε ςυνδυαςμό με τα απαραίτθτα αναπτυξιακά ζργα. Σελ. 25