Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας
Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία χρήση του διαδικτύου Αυτά έχουν συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας
Χαρακτηριστικά της εποχής μας Επιπλέον, χαρακτηριστικά της σημερινής εποχής αποτελούν: Η αύξηση των δαπανών υγείας καθώς και Η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης
Δαπάνες υγείας Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έχει υπολογισθεί ότι οι δαπάνες υγείας: 2005 ήταν 1,8 τρισ. δολάρια 2007- άγγιξαν τα 2,2 τρισ. δολάρια 2010- εκτιμάται ότι θα φθάσουν 2,6 τρισ. δολάρια
Φαρμακευτική δαπάνη Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι η φαρμακευτική δαπάνη
Φαρμακευτική Δαπάνη Παρουσιάζει ρυθμό αύξησης: 17,25% Σήμερα επιθυμία των κυβερνήσεων αποτελεί: Η μείωση των φαρμακευτικών δαπανών Η καλύτερη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων
Που οφείλεται η αύξηση των δαπανών; Σύμφωνα με μια μελέτη του ΙΟΒΕ (Απρίλιος,2010) διαπιστώθηκε ότι: Η αύξηση των δαπανών υγείας οφείλεται στην υπερκατανάλωση των υπηρεσιών. Η Ελλάδα βρίσκεται σε χαμηλή θέση ως προς το δείκτη τιμών των φαρμακευτικών σκευασμάτων σε σύγκριση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
Που οφείλεται η αύξηση των δαπανών; Η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης πρέπει να αναζητηθεί στην κατανάλωση των φάρμακων και όχι στις τιμές τους. Πως δημιουργείται αυτή η κατανάλωση;
Χαρακτηριστικά του φαρμάκου Το φάρμακο είναι ένα προϊόν που κάποιοι το παράγουν και κάποιοι το καταναλώνουν. Η ζήτηση του όμως έχει 4 στάδια: I. Ο γιατρός συνταγογραφεί II. Ο φαρμακοποιός εκτελεί III.Ο Ο ασθενής καταναλώνει IV.Ο Ο ασφαλιστικός φορέας πληρώνει
Χαρακτηριστικά του φαρμάκου Ο αγοραστής ( ασφαλιστικός φορέας) και ο καταναλωτής (ασθενής) του φαρμάκου δεν έχουν καμία σχέση με την επιλογή του φαρμάκου, αφού αυτή γίνεται από τον πελάτη (γιατρό). Πρέπει να βρεθούν μέθοδοι ελέγχου της συνταγογράφηση.
Συνταγογράφηση «Η ολοένα αυξανόμενη φαρμακευτική δαπάνη οφείλεται στην ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση.» (Αν. Καθηγ. Τούντας, 2010) Γιατί και πώς η συνταγογράφηση συνδέεται με την αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών;
Συνταγογράφηση Η συνταγογράφηση είναι η πιο κοινή ιατρική πράξη. Σύμφωνα με μελέτη του Wang et. al (2009), στη Μεγάλη Βρετανία: 1,5 εκατομμύρια συνταγές γράφονται από επιστήμονες υγείας την ημέρα. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός θα αυξάνεται 5% κάθε χρόνο.
Συνταγογράφηση Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής: 4 στους 5 πολίτες που επισκέπτονται το γιατρό φεύγουν με μια συνταγή. Σύμφωνα με τη μελέτη του Alkensee et. al. (2008) 2007: 3,5 δισεκατομμύρια συνταγές 2010: 4,5-5 δισεκατομμύρια συνταγές
Συμπέρασμα Η ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση οδηγεί σε αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης.
Πως μπορεί να ελεγχθεί η συνταγογράφηση; Η συνταγογράφηση μπορεί να ελεγχθεί σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ (Απρίλιος,2010) με: 1. Εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων 2. Εξέταση της εφαρμογής διπλής τιμής των φαρμάκων δηλαδή καθιέρωση ασφαλιστικής τιμής ως ποσοστό της ελεύθερης τιμής
Πως μπορεί να ελεγχθεί η συνταγογράφηση; 1. Λίστα συνταγογραφούμενων φαρμάκων 2. Ηλεκτρονική συνταγογράφηση 3. Την αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης των γενόσημων 4. Την διαμόρφωση της αποζημίωσης των νοσηλευτικών ιδρυμάτων με βάση διαγνωστικές κατηγορίες
Ηλεκτρονική συνταγογράφηση Ο καθηγητής κος Μόσιαλος επισημαίνει σε μια μελέτη του (2009): δεν αρκεί η αλλαγή των τιμών για το περιορισμό των δαπανών, αλλά απαιτείται συνεχής έλεγχος της συνταγογράφησης, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός ηλεκτρονικού συστήματος
Τι είναι ηλεκτρονική συνταγογράφηση; Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση περιλαμβάνει την πλήρη ψηφιοποίηση και μετάφραση των βασικών διαδικασιών που σχετίζονται με τα φαρμακευτικά προϊόντα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα που τις ενσωματώνει.
Στάδια της ηλεκτρονική συνταγογράφηση Ο ασθενής επισκέπτεται το γιατρό του Ο γιατρός μπαίνει σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα και καταγράφει την επίσκεψη του ασθενούς, τη διάγνωση καθώς και την φαρμακευτική αγωγή του. Στην συνέχεια, αποστέλλει τη συνταγή σε μια βάση δεδομένων ή απευθείας στο φαρμακοποιό Ο ασθενής επισκέπτεται το φαρμακοποιό, ο οποίος βρίσκει τη συνταγή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και την εκτελεί.
Στάδια της ηλεκτρονική συνταγογράφησης Οι ασφαλιστικοί φορείς μπορούν να: παρακολουθούν την εκτέλεση των συνταγών ενημερώνονται άμεσα για το πόσο που πρέπει να καλύψουν μετά την εκτέλεση της συνταγής λαμβάνουν ηλεκτρονικά την κατάσταση συνταγών από κάθε φαρμακείο.
Ηλεκτρονική συνταγογράφηση Μέσα από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, δίνεται η δυνατότητα στον γιατρό να έχει πρόσβαση στο ιατρικό αρχείο του ασθενούς. δίνεται η δυνατότητα στο γιατρό να επιλέξει το φθηνότερο σκεύασμα. υπάρχει έλεγχος στη ποσότητα των σκευασμάτων. ενημερώνεται ο γιατρός για επανάληψη κάποιας συνταγής. ενημερώνονται οι φαρμακοποιοί για την αποστολή μιας νέας συνταγής.
Ηλεκτρονική συνταγογράφηση Στην ξένη βιβλιογραφία αναφέρεται ως: E-prescribing Electronic prescription service erx eprescribing
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Εξοικονόμηση πόρων Haas (2006): διαπιστώθηκε ότι υπάρχει έλεγχος για το πότε ο ασθενής επισκέπτεται το γιατρό, για τον αριθμό των σκευασμάτων που χορηγούνται καθώς και για τον αριθμό των συνταγών που εκδίδονται για κάθε ασθενή. Το αποτέλεσμα είναι η μείωση των φαρμακευτικών δαπανών κατά 15%.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Μείωση των ιατρικών λαθών Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2009 στο περιοδικό Journal of American Medical Informatics Association,, κατέδειξε ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση συμβάλλει σημαντικά στη μείωση των ιατρικών λαθών κατά 35%.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Barach et. al (2009) : σχεδόν 100.000 άνθρωποι πεθαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από λάθη που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με τη βοήθεια της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Με τη μείωση των ιατρικών λαθών, επιτυγχάνεται μείωση των φαρμακευτικών δαπανών και εξοικονόμηση σημαντικών διαθέσιμων πόρων λόγω της μείωσης των επισκέψεων των ασθενών σε νοσηλευτικά ιδρύματα.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών Σύμφωνα με έρευνα του Institute of Medication και με τη μελέτη του Rupp et.al (2006) η ηλεκτρονική συνταγογράφηση μπορεί να μειώσει κατά: 3 εκατομμύρια τις ανεπιθύμητες ενέργειες 1,3 εκατομμύρια τις επισκέψεις στους γιατρούς, 190.000 εισαγωγές σε νοσοκομεία Από όλα αυτά υπολογίζεται ότι τα χρήματα που μπορούν να εξοικονομηθούν είναι περίπου 27 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Μείωση της επικοινωνίας με άλλους επιστήμονες Σύμφωνα με έρευνα, αυτό υπολογίζεται σε 66%. Δίνει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί μια σωστή επικοινωνία- συνεργασία μεταξύ γιατρού και φαρμακοποιού κατά τη στιγμή της συνταγογράφησης που να οδηγεί στη χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα της μείωση των δαπανών υγείας.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Μείωση μετακινήσεων Μειώνονται οι μετακινήσεις των ασθενών, λόγω των ελλείπων στοιχείων που μπορεί να υπάρξουν σε μια χειρόγραφη συνταγή Αυτό συμβάλλει στη μείωση των άμεσων μη- ιατρικών δαπανών για την υγεία. Άμεσες μη ιατρικές δαπάνες είναι οι δαπάνες εκείνες που δημιουργούνται από τους ασθενείς και δεν έχουν σχετίζονται με την πάθησή τους.
Οφέλη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Μείωση του χρόνου αναμονής στο φαρμακείο ο ασθενής δε μεταφέρει τη συνταγή με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο χρόνος αναμονής στο φαρμακείο. Αυτό συμβάλλει στη καλύτερη διαχείριση του χρόνου και της πίεσης στο φαρμακείο. Δίνεται στο φαρμακοποιό η δυνατότητα να συμμορφώσει τον ασθενή με βάση τη φαρμακευτική αγωγή.
Τα μειονεκτήματα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Για να εφαρμοσθεί, θα πρέπει να υπάρχουν ηλεκτρονικές υπολογιστές τόσο στους γιατρούς όσο και στα φαρμακεία. Τα περισσότερα φαρμακεία έχουν, αλλά μόνο το 20% των γιατρών διαθέτει υπολογιστή. Απαραίτητη είναι και η μηχανοργάνωση των ασφαλιστικών οργανισμών. Η χρήση της προϋποθέτει τις γνώσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Τα μειονεκτήματα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης Σημαντική παράμετρος είναι η ασφάλεια των δεδομένων που θα διακινούνται μέσα από το σύστημα καθώς και της βάσης δεδομένων στην οποία θα αποθηκεύονται όλα τα στοιχεία
Συμπέρασμα Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση μπορεί να μειώσει τις δαπάνες εξασφαλίσει κάποιους οικονομικούς πόρους, αλλά θα πρέπει να ξεπεραστούν σημαντικά εμπόδια που υπάρχουν για την πλήρη εφαρμογή της. Η πιλοτική της εφαρμογή έχει ξεκινήσει σε 7 από 17 περιφέρειες της Ισπανίας και έχει φέρει τις επιθυμητές μειώσεις στις δαπάνες
Συμπέρασμα Στην Ελλάδα, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης. Για να πετύχει η ηλεκτρονική συνταγογράφηση τους σκοπούς της θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία της πολιτείας και όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η καθηγήτρια κά Μαίρη Γείτονα (Μάρτιος 2010) τονίζει ότι συχνά τα μέτρα δεν είναι βασισμένα σε επιστημονικά κριτήρια και αντικειμενική αξιολόγηση (π.χ. η θεώρηση των συνταγών).
Συμπέρασμα Η οποιαδήποτε προσπάθεια μείωση των δαπανών επιβάλει μια σειρά από μέτρα σε συνδυασμό με το συνεχή έλεγχο για την εφαρμογή τους, αλλιώς δε θα υπάρξουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.