ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Θεσσαλονίκη 26/11/2012 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΥΓΕΙΟΝ. ΕΛΕΓΧΟΥ Επισημάνσεις διαπιστώσεις και προτάσεις της ομάδας εργασίας που συστήθηκε με την υπ αριθμ. ΔΠΥ&ΥΕ 11686/1.11.2012 απόφαση της Υπηρεσίας για την επεξεργασία και την υποβολή προτάσεων για την εφαρμογή της νέας Υγειονομικής Διάταξης Με την έκδοση της νέας υγειονομικής Διάταξης και την μελέτη του κειμένου αυτής, διαπιστώνεται ότι προκύπτουν ερωτήματα που σχετίζονται τόσο με την πρακτική που πρέπει πλέον να ακολουθείται από τις Αρχές ελέγχου και τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων υ.ε., όσο και με τις νέες ρυθμίσεις που εισάγονται (νέες μορφές επιχειρήσεων, κατηγοριοποίηση κτλ) Για να μην προκύψουν προβλήματα στις διαδικασίες αδειοδότησης των επιχειρήσεων, στους τακτικούς υγειονομικούς ελέγχους που διενεργούνται στα πλαίσια του «επίσημου ελέγχου» αλλά και σε παράλληλους ελέγχους που διενεργούν συναρμόδιες Αρχές (Δήμοι, ΕΦΕΤ, Αστυνομία κτλ), θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις με μορφή διευκρινιστικών εγκυκλίων ώστε να υπάρξει ενιαία εφαρμογή. Στα πλαίσια αυτά, θα πρέπει να καθοριστούν και οι διαδικασίες αδειοδότησης των επιχειρήσεων με την κατηγοριοποίηση που πλέον επιβάλλεται. Στο παρόν, αναφέρονται κατ αρχήν προτάσεις που αφορούν την τήρηση διαδικασιών που δεν καθορίζονται ρητά από την διάταξη. Θα πρέπει να καθοριστεί και να τηρείται συγκεκριμένη πρακτική προκειμένου να συνεχίσει δίχως προβλήματα ο έλεγχος και η αδειοδότηση των επιχειρήσεων υ.ε. Στη συνέχεια, υπάρχουν συνημμένα εννέα (9) τεύχη ξεχωριστά για κάθε κατηγορία επιχειρήσεων που η ομάδα εργασίας επιμελήθηκε με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα ενημέρωσης των επαγγελματιών αλλά και σαν τεχνικό βοήθημα σε όλους τους υπαλλήλους που απασχολούνται με το θέμα. Σε ότι αφορά την διαδικασία αδειοδότησης, προτείνονται τα παρακάτω : Μετά την επιλογή του χώρου όπου θα εγκατασταθεί η επιχείρηση και πριν να ξεκινήσει οποιαδήποτε κατασκευή, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσέρχεται στην Υγειονομική Υπηρεσία οποιαδήποτε στιγμή κατά τον σχεδιασμό της επιχείρησής του, ακόμα και πριν την έκδοση προέγκρισης και να υποβάλει αίτηση που θα συνοδεύεται με τεχνική έκθεση ή συνοπτική περιγραφή της υπό ίδρυση επιχείρησής του, σε δύο αντίγραφα. Στην εν λόγω έκθεση πρέπει να περιγράφεται με λεπτομέρεια το σύνολο των δραστηριοτήτων και των προϊόντων που η επιχείρηση σκοπεύει να προσφέρει, των διεργασιών για την παραγωγή τροφίμων, των τρόπων αποθήκευσης και διατήρησης τροφίμων κ.τ.λ. Μαζί θα υποβάλλονται σχεδιαγράμματα κάτοψης, όπου θα υπάρχει αναλυτική αποτύπωση των χώρων με τις χρήσεις τους, η ροή εργασιών, ο σταθερός εξοπλισμός κτλ. Με την εν λόγω αίτηση, θα ζητείται η καταρχήν σύμφωνη γνώμη της Υγειονομικής Υπηρεσίας προκειμένου να ξεκινήσει η συγκρότηση της επιχείρησης. Επί της τεχνικής έκθεσης περιγραφής και επί της κάτοψης πρέπει να τίθεται σχετική θεώρηση εάν υπάρχει σύμφωνη γνώμη της Υπηρεσίας ώστε να κατοχυρώνεται ο επαγγελματίας και να δεσμεύεται η Υπηρεσία, σε ότι αφορά αποκλειστικά τους υγειονομικούς όρους, προκειμένου να γνωμοδοτήσει θετικά για τη λήψη αδείας, όταν υποβληθεί ο σχετικός φάκελος μέσω της αδειοδοτούσας Αρχής. Η Υγειονομική Υπηρεσία πρέπει να αναθέτει την εν λόγω υπόθεση σε συγκεκριμένους υγειονομικούς υπαλλήλους που θα αποφαίνονται δίδοντας οδηγίες ή παρέχοντας την σύμφωνη γνώμη τους. Προς τους συγκεκριμένους αυτούς υπαλλήλους θα κατευθύνονται όλα τα σχετικά ερωτήματα που αφορούν την εν λόγω επιχείρηση. Στους ίδιους δε υπαλλήλους η Υπηρεσία πρέπει να αναθέτει και τον τελικό έλεγχο για την γνωμοδότηση χορήγησης της άδειας λειτουργίας. 1
Είναι ευνόητο ότι αν δεν έχει τηρηθεί η ανωτέρω διαδικασία από την πλευρά του ενδιαφερομένου, η Υπηρεσία θα προβαίνει σε απευθείας έλεγχο και γνωμοδότηση για χορήγηση άδειας ή μη. Όμως στην περίπτωση αυτή τυχόν ελλείψεις ή λάθη κλπ μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητική γνωμοδότηση αν οι ελλείψεις δεν επιδέχονται συμπλήρωσης/αποκατάστασης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Στην περίπτωση μεγάλων επιχειρήσεων, αντί της παραπάνω περιγραφόμενης τεχνικής έκθεσης, μπορεί να προσκομίζεται το σχέδιο HACCP εάν έχει ήδη συνταχθεί,. Μετά την αδειοδότηση της επιχείρησης, η Υγειονομική Υπηρεσία θα διατηρεί στο αρχείο της τα παραπάνω δικαιολογητικά σε ειδικό αρχείο επιχειρήσεων αν είναι εφικτό ή στο γενικό της αρχείο. Σε περίπτωση αλλαγής των αρχικών πλάνων από την πλευρά της επιχείρησης ή την προσθήκη νέας δραστηριότητας, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να το δηλώνει επίσημα με αίτησή του στην Υπηρεσία, με σκοπό την ενημέρωση του σχετικού αρχείου της, δίχως καμία άλλη διαδικασία, εφόσον δεν υπάρχουν βασικές αλλαγές στην άδεια λειτουργίας (λ.χ. αλλαγή κατηγορίας ή προσθήκη νέας). Η Υπηρεσία μπορεί να προγραμματίζει ανάλογα κατά την κρίση της, τακτικούς ελέγχους για την διαπίστωση της εκπλήρωσης των όρων και προϋποθέσεων ή άλλες ενέργειες. Η παραπάνω διαδικασία δεν είναι δεσμευτική για άλλες Υπηρεσίες, αλλά κατοχυρώνει τον ενδιαφερόμενο ως προς την ορθή διαμόρφωση της δομής και της διαρρύθμισης της επιχείρησης από πλευράς υγιεινής. Κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης και εφόσον στην Υπηρεσία έχουν διαβιβαστεί τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή (οικείος Δήμος, Δ/νση Ανάπτυξης κ.τ.λ.), θα πραγματοποιείται αυτοψία στην επιχείρηση προκειμένου να διαπιστωθεί αν πληρούνται οι όροι της ισχύουσας Νομοθεσίας. Στη συνέχεια θα αποστέλλεται η σχετική γνωμοδότηση (θετική ή αρνητική) προς την αδειοδοτούσα αρχή. Για τα κέντρα διασκέδασης, για τα οποία γνωμοδοτικό όργανο για τη χορήγηση άδειας είναι το πρωτοβάθμιο συμβούλιο θεάτρων και κινηματογράφων, η ανωτέρω διαδικασία θα τηρείται ανάλογα. Οι επιχειρήσεις του πεδίου εφαρμογής αυτών των οδηγιών, θα εγκαθιστούν, θα εφαρμόζουν και θα διατηρούν διαδικασίες που βασίζονται στις αρχές του HACCP. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα εγκαθιστούν και θα εφαρμόζουν σύστημα HACCP. Η επιλογή του προτύπου βάσει του οποίου θα εκπονηθεί η μελέτη HACCP είναι επιλογή του ενδιαφερόμενου, αρκεί να περιλαμβάνονται όλες οι διεργασίες της επιχείρησης που εμπλέκονται στην παραγωγή και προσφορά τροφίμων. Οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να εφαρμόζουν τις αρχές του HACCP με την απαιτούμενη ευελιξία. Δεν είναι υποχρεωτική η υποβολή της μελέτης (HACCP) ως δικαιολογητικού για την αδειοδότηση, όμως κατά την αδειοδότηση θα ελέγχονται οι παρακάτω παράμετροι, πάνω στις οποίες θα στηριχθεί ούτως ή άλλως η εγκατάσταση οποιουδήποτε συστήματος αυτοελέγχου βάσει των αρχών του HACCP. Παρακάτω αναφέρονται κατ άρθρο, ερωτήματα που προκύπτουν με τη νέα διάταξη και οι απαντήσεις που κατά την άποψή μας μπορεί να δίδονται σε αυτά : Άρθρο 1 1. Ερώτημα: Δεν ορίζεται από ποιους και πόσους υπαλλήλους των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και Υγειονομικού Ελέγχου ασκείται ο υγειονομικός έλεγχος. Άποψη της Υπηρεσίας: Στο άρθρο 43 παρ. 3 του υπ αριθμ. 4025/2011 Νόμου αναφέρονται αναλυτικά ποια ορίζονται ως αρμόδια υγειονομικά ελεγκτικά όργανα για την εφαρμογή των υγειονομικών διατάξεων. Θεωρούμε ότι η άσκηση υγειονομικού ελέγχου θα πρέπει να γίνεται από δύο (2) αρμόδιους υπαλλήλους. Άρθρο 3 2. Ερώτημα: Γίνεται αναφορά για την πώληση επί αυτοκινήτου (ex-van) τροφίμων και ποτών, χωρίς να ορίζονται οι διαδικασίες αδειοδότησης και οι απαιτούμενες προδιαγραφές. Άποψη της Υπηρεσίας: Πρέπει να δημιουργηθούν προδιαγραφές για τα ex-van (επιφάνειες, χώροι και συνθήκες αποθήκευσης κ.τ.λ.) βλέπε προτεινόμενο οδηγό που επισυνάπτουμε. Αναφορικά με τη διαδικασία αδειοδότησης θεωρούμε ότι η επιχείρηση θα λαμβάνει άδεια από τον οικείο Δήμο (της έδρας) και το όχημα θα λαμβάνει βεβαίωση καταλληλότητας ως προαπαιτούμενο δικαιολογητικό από την αρμόδια Υπηρεσία, ανάλογα με το είδος των πωλούμενων τροφίμων. 2
3. Ερώτημα: Μπορεί ένα όχημα ex-van να χρησιμοποιείται και για τη μεταφορά τροφίμων και ποτών ή και μη, από επιχειρήσεις αποθήκευσης διανομής. Άποψη της Υπηρεσίας: Μπορεί, εφόσον η επιχείρηση διαθέτει μικτή άδεια αποθήκευσης διανομής και μεταφοράς. 4. Ερώτημα: Δεν διευκρινίζονται τα επιτρεπόμενα πωλούμενα είδη από τα ex-van Άποψη της Υπηρεσίας: Μπορούν να εμπορεύονται τρόφιμα και ποτά, χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε μορφή επεξεργασίας τους επί του αυτοκινήτου. Παράλληλα με τα τρόφιμα και ποτά μπορεί να γίνεται εμπορία και άλλων προϊόντων μη τροφίμων και ποτών εφόσον διασφαλίζεται από τον επιχειρηματία η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. 5. Ερώτημα: Δεν διευκρινίζεται η διαδικασία αδειοδότησης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τα επιτρεπόμενα είδη όσον αφορά στα αναπηρικά περίπτερα. Άποψη της Υπηρεσίας: Θεωρούμε ότι αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή είναι ο οικείος Δήμος, ο οποίος και θα πρέπει να καθορίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά βάση των κείμενων διατάξεων. Ως προς τα επιτρεπόμενα είδη προτείνουμε την πώληση μόνο τυποποιημένων τροφίμων και ποτών. 6. Ερώτημα: Γίνεται αναφορά για καντίνες, σκηνές και πάγκους σε πανηγύρια, περίπτερα σε αγορές, τροχήλατα οχήματα πάσης φύσεως, υπαίθρια παρασκευή ή/και διάθεση τροφίμων και ποτών (street food), μικροπωλητές, η πώληση πόρτα-πόρτα, κ.τ.ό. χωρίς να ορίζονται οι διαδικασίες αδειοδότησης, οι απαιτούμενες προδιαγραφές και ποια είδη μπορούν να παρασκευάζονται και να πωλούνται. Άποψη της Υπηρεσίας: Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να διασφαλίζεται η υγιεινή και η ασφάλεια του τελικού προϊόντος, με απώτερο σκοπό τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Βλέπε προτεινόμενο οδηγό που επισυνάπτεται. Άρθρο 4 7. Ερώτημα: Δεν διευκρινίζεται το εύρος των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών που μπορούν να συνυπάρχουν μεταξύ τους ή με επιχειρήσεις μη τροφίμων και ποτών Άποψη της Υπηρεσίας: Σύμφωνα με το άρθρο 10 θεωρούμε ότι όλες οι κατηγορίες και επιμέρους κατηγορίες μπορούν να συνδυάζονται μεταξύ τους προκειμένου να συστήσουν μικτές επιχειρήσεις τροφίμων, με εξαίρεση τις επιχειρήσεις παρασκευαστών που πωλούν λιανικώς σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους. Όσον αφορά τη συνύπαρξη των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών με λοιπές επιχειρήσεις, θεωρούμε ότι οι επιχειρηματίες θα πρέπει να προτρέπονται να προβαίνουν σε σαφή διαχωρισμό, εκτός από περιπτώσεις πώλησης μη ευαλλοίωτων τυποποιημένων τροφίμων, ώστε να αποφεύγεται τυχόν επιμόλυνση (βιολογικοί χημικοί και φυσικοί βλαπτικοί παράγοντες) ή επιβάρυνση της ποιότητας (οσμές, κ.τ.λ.) του τελικού προς διάθεση προϊόντος στον καταναλωτή. Άρθρο 5 8. Ερώτημα: Ποιες είναι οι μικρές επιχειρήσεις οι οποίες θα εφαρμόζουν τις αρχές του HACCP με την απαιτούμενη ευελιξία Άποψη της Υπηρεσίας: Οι επιχειρήσεις όπου απαιτείται η εφαρμογή πλήρους συστήματος HACCP θα πρέπει να είναι οι εξής: οι επιχειρήσεις των άρθρων 11 και 12 οι επιχειρήσεις του άρθρου 13, που διαθέτουν παρασκευαστήριο ορισμένες επιχειρήσεις του άρθρου 13, κατά την κρίση της αρμόδιας Υπηρεσίας (π.χ. σούπερ μάρκετ, μικτές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών με άλλες επιχειρήσεις κ.τ.λ.) από τις επιχειρήσεις του άρθρου 14, οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος και από τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πρόχειρου γεύματος όσες διαθέτουν παρασκευαστήριο για την παραγωγή πρόχειρων γευμάτων τα αρτοποιεία οι εγκαταστάσεις περάτωσης έψησης 3
9. Ερώτημα: Αναφέρεται ότι οι οριζόμενες απαιτήσεις υγιεινής ισχύουν ανάλογα με τις δραστηριότητες που δηλώνονται από την επιχείρηση. Σε ποια φάση της διαδικασίας αδειοδότησης δηλώνονται αυτές οι δραστηριότητες. Άποψη της Υπηρεσίας: Θεωρούμε ότι οι δραστηριότητες αυτές θα πρέπει να δηλώνονται από την αρχή της διαδικασίας αδειοδότησης (πριν την έκδοση προέγκρισης) με την υποβολή από τον ενδιαφερόμενο σχετικής μελέτης ή τεχνικής έκθεσης συνοδευόμενης από σχεδιάγραμμα όπου θα υπάρχει πλήρης αποτύπωση της ροής εργασιών της επιχείρησης καθώς και του ηλεκτρολογικού μηχανολογικού εξοπλισμού της επί των οποίων θα τίθεται σύμφωνη γνώμη της Υπηρεσίας μας για τη σωστή εφαρμογή της παρούσης. Σε περίπτωση αλλαγής των αρχικών πλάνων από την πλευρά της επιχείρησης, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να το δηλώνει στην Υπηρεσίας μας. Είναι ευνόητο ότι αν δεν έχει τηρηθεί η ανωτέρω διαδικασία από την πλευρά του ενδιαφερόμενου, η Υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να προβεί σε απευθείας έλεγχο και γνωμοδότηση για χορήγηση άδειας ή μη, καθόσον δεν αναιρείται το δικαίωμα του πολίτη για εξέταση του αιτήματός του. Όμως στην περίπτωση αυτή τυχόν ελλείψεις ή λάθη κλπ μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητική γνωμοδότηση αν αυτά δεν επιδέχονται συμπλήρωσης/αποκατάστασης εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. 10. Ερώτημα: Ως προς το οίκημα δεν διευκρινίζεται αν θα πρέπει να αναφέρεται η χρήση των χώρων (κύριας, βοηθητικής κ.τ.λ.) μιας επιχείρησης. Άποψη της Υπηρεσίας: Προτείνουμε να διευκρινίζεται ότι το κατάστημα έχει χρήση καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, να γίνεται σαφής αναφορά της χρήσης των χώρων και ανάλογα να χρησιμοποιούνται. 11. Ερώτημα: Δεν γίνεται αναφορά σε περιπτώσεις που μπορεί να υπάρξει επικοινωνία στεγασμένων επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών με ιδιωτικούς χώρους Άποψη της Υπηρεσίας μας: Δεν θα πρέπει να υπάρχει επικοινωνία του οικήματος με ιδιωτικούς χώρους καθώς δεν υπάρχει δικαιοδοσία αυτεπάγγελτου ελέγχου. 12. Ερώτημα: Στη διάταξη γίνεται αναφορά μόνο για χρήση προστατευτικού πλέγματος στα ανοίγματα του οικήματος, για την προστασία από τα έντομα. Άποψη της Υπηρεσίας: Θα πρέπει να προβλεφθούν και άλλα ισοδύναμα μέτρα, όπως η αεροκουρτίνα κ.ά. 13. Ερώτημα: Στην ενότητα που αφορά στον αριθμό των αποχωρητηρίων, δεν διευκρινίζεται πως καθορίζεται η επάρκεια. Άποψη της Υπηρεσίας: Προτείνουμε να υπάρχει συνάρτηση μεταξύ δυναμικότητας και ελάχιστου αριθμού αποχωρητηρίων. Διαφορετικά και με δεδομένο ότι η Υπηρεσία θα αποδέχεται τα διαλαμβανόμενα στη μελέτη που θα καταθέτει κατά την αδειοδότηση ο επιχειρηματίας, θα πρέπει να οριστεί πως προσδιορίζεται η επάρκεια των αποχωρητηρίων μετά τη λήψη της άδειας, δηλαδή κατά τη λειτουργία της επιχείρησης. Είναι προφανές και αποτελεί άποψη της Υπηρεσίας μας ότι αν σε διενεργούμενο έλεγχο διαπιστωθεί ότι τα αποχωρητήρια είναι σε διαρκή χρήση και ταυτόχρονα είναι ακάθαρτα, τότε δεν υφίσταται επάρκεια αυτών από υγειονομικής πλευράς και θα πρέπει να δίνεται προθεσμία στον ελεγχόμενο για να κατασκευάσει επιπλέον αποχωρητήριο/α ή να μειώσει τη δυναμικότητα της επιχείρησης. Επίσης προτείνουμε να τεθεί ως υποχρέωση του επιχειρηματία η κατασκευή διαφορετικών αποχωρητηρίων για άνδρες και γυναίκες όταν η δυναμικότητα του καταστήματος υπερβαίνει τα 50 εξυπηρετούμενα άτομα. Ο προθάλαμος μπορεί να είναι κοινός κατά την κρίση του επιχειρηματία, αλλά θα υπάρχει επαρκής αριθμός νιπτήρων, τουλάχιστον ανάλογος του αριθμού αποχωρητηρίων. 14. Ερώτημα: Σε ποιες επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών είναι απαραίτητη η κατασκευή αποχωρητηρίου Α.μ.Ε.Α.; Η Υπηρεσίας μας έχει ήδη αποστείλει το υπ αριθμ. πρωτ. Υ.Ε.:3346/19-7-2012 έγγραφο με ερωτήματα που αφορούν στην κατασκευή και χρήση αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α. σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (υφιστάμενα και μη). Συγκεκριμένα: α) εάν είναι υποχρεωτική η δημιουργία αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α. και για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με μικτό εμβαδόν για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων μικρότερο των 100τ.μ. β) στο άρθρο 26 του υπ αριθμ. 4067/9-4-2012 Νόμου (Ν.Ο.Κ.) γίνεται αναφορά εξαίρεσης από την υποχρέωση δημιουργίας αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α. μόνο στα καταστήματα με μικτό εμβαδόν 4
μικρότερο των 100τ.μ.. Η εξαίρεση θα ισχύει και για καταστήματα με μικτό εμβαδόν μεγαλύτερο των 100τ.μ.; γ) ποιά υπηρεσία έχει την αρμοδιότητα στο να παρέχει έγγραφη εξαίρεση από την κατασκευή αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α στους δικαιούχους και τι ισχύει σε περιπτώσεις όπου απαιτείται από Υγειονομικές Διατάξεις η δημιουργία αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α. και δ) σε υφιστάμενα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στα οποία έγινε αντικατάσταση της άδειας λειτουργίας τους μέσω της αρμόδιας Δημοτικής αρχής χωρίς τη δική μας γνωμοδότηση και για τα οποία εν συνεχεία ο αρμόδιος Δήμος μας αποστέλλει σχετικό έγγραφο προκειμένου να διενεργήσουμε αυτοψία ωστέ να διαπιστωθεί αν ο υπεύθυνος έχει προβεί στην κατασκευή αποχωρητηρίων για Α.μ.Ε.Α. η Υπηρεσία μας σε ελέγχους που διενεργεί στη συνέχεια διαπιστώνει σε ορισμένα μη συμμόρφωση ως προς τις κείμενες διατάξεις. Κατόπιν τούτου θα θέλαμε να γνωρίζουμε τι ενέργειες θα πρέπει να γίνουν και από ποιά υπηρεσία εφαρμόζονται. Άρθρο 9 15. Ερώτημα: Η εκπαίδευση των χειριστών τροφίμων και των υπευθύνων της επιχείρησης είναι προαπαιτούμενο για την γνωμοδότηση των Υπηρεσιών Υγείας; Άποψη της Υπηρεσίας: Θα πρέπει να υπάρχει κατά τον έλεγχο αδειοδότησης πιστοποιητικό εκπαίδευσης του υπεύθυνου της επιχείρησης από πιστοποιημένο για το αντικείμενο εκπαίδευσης φορέα. Άρθρο 13 16. Ερώτημα: Στον εξοπλισμό των επιχειρήσεων λιανικού και χονδρικού εμπορίου τροφίμων και ποτών αναφέρεται η χρήση μηχανών έψησης, όπου απαιτείται. Αυτό σημαίνει ότι οι παραπάνω επιχειρήσεις μπορούν να διαθέτουν παρασκευαστήριο; Άποψη της Υπηρεσίας: Άποψη της Υπηρεσίας μας είναι ότι τα καταστήματα του παρόντος άρθρου, όταν δεν είναι μικτά με άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων, έχουν σκοπό την εμπορία τροφίμων είτε χωρίς καθόλου επεξεργασία αυτών ή κατόπιν επεξεργασίας που δεν μεταβάλλει τους βασικούς χαρακτήρες του εμπορευόμενου προϊόντος (καθαρισμός/τεμαχισμός/αποστέωση κρέατος και παρασκευή κιμά, εκσπλαχνισμός/απολέπιση ιχθύων και καθάρισμα αλιευμάτων, άλεση και φρύξη του καφέ, μεριδοποίηση, κοπή ή όχι και απλή συσκευασία, καβούρδισμα ξηρών καρπών κλπ). Εξαίρεση μπορεί να αποτελούν διεργασίες του εργαστηρίου του κρεοπωλείου που προβλέπονται από παράλληλες διατάξεις. Αν τα καταστήματα του παρόντος άρθρου διαθέτουν εργαστήριο για την παρασκευή των ειδών που πωλούν λιανικώς καθώς και των ειδών που πωλούν χονδρικώς (αν η χονδρική πώληση δεν είναι η κύρια δραστηριότητα, όπως αυτό θα προκύπτει από την κατατιθέμενη μελέτη), τότε οι προδιαγραφές του εργαστηρίου θα είναι ανάλογες με αυτές του χώρου παρασκευής των επιχειρήσεων του αρ. 14. Αν η κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης είναι η παρασκευή προϊόντων για χονδρική διάθεση ή για προσφορά σε σημεία εκτός του οικήματος, τότε η επιχείρηση θα λαμβάνει την προβλεπόμενη άδεια εργαστηρίου τροφίμων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις αναλόγως του είδους των τροφίμων. Για τις κατηγορίες τροφίμων ή επιχειρήσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας διάταξης, θα λαμβάνει άδεια βάσει των προδιαγραφών του αρ.11. Ωστόσο, με σκοπό τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας, θεωρούμε ότι αποτελεί υψηλής σημασίας ζήτημα η μετακίνηση των πρατηρίων γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστικής και των αμιγών πρατηρίων ειδών ζαχαροπλαστείου όταν αυτά τα δύο είδη επιχειρήσεων διαθέτουν παρασκευαστήριο, στην κατηγορία μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος, με το σκεπτικό ότι η ανάλυση επικινδυνότητας επικεντρώνεται στην παραγωγική διαδικασία και όχι στο αν τα τρόφιμα θα καταναλωθούν στο κατάστημα από καθήμενους πελάτες ή εκτός αυτού. Επίσης με το σκεπτικό ότι οι διαδικασίες παραγωγής των προϊόντων και ο έλεγχος των παραμέτρων διαχείρισης της ασφάλειάς τους προσομοιάζουν αυτές των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος, παρά των υπόλοιπων ειδών επιχειρήσεων του παρόντος άρθρου. Εναλλακτικά θα πρέπει να προβλεφθεί ειδική μνεία ότι τυχόν παρασκευαστήρια αυτών των ειδών επιχειρήσεων εντάσσονται στις υποχρεώσεις των διατάξεων που αφορούν τον χώρο παρασκευής των επιχειρήσεων του αρ.14. 17. Ερώτημα: Μπορεί η Υπηρεσία να επιβάλει, μετά από υγειονομικό έλεγχο, τον διαχωρισμό χώρων επιχείρησης ή την πρόσληψη επιπλέον προσωπικού όταν λόγω της φύσης της 5
δραστηριότητας και της εφαρμοζόμενης πρακτικής της επιχείρησης δεν διασφαλίζεται η υγιεινή των τροφίμων; Άποψη της Υπηρεσίας: Όταν κρίνεται ότι το προσωπικό δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης και όταν αυτό επηρεάζει δυνητικά ή πραγματικά την ασφάλεια των προσφερόμενων τροφίμων (π.χ. ίδιοι πωλητές στο σερβίρισμα των κρεάτων και των αλλαντικών ή των γλυκών), τότε η Υπηρεσία θα πρέπει να καταγράφει στο έντυπο Έκθεσης Ελέγχου την παρατήρηση και την υπόδειξη, τάσσοντας ημερομηνία επανελέγχου. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση κινδύνου διασταυρούμενης επιμόλυνσης λόγω κοινής μεταχείρισης ειδών του εξοπλισμού, συσκευών ή επίπλων μεταξύ τμημάτων διαφορετικής, μη συνάδουσας με τις υπόλοιπες, δραστηριότητας. 18. Ερώτημα: Δίνεται η δυνατότητα στα καταστήματα λιανικής ή χονδρικής πώλησης τροφίμων και ποτών να επεξεργάζονται, να συσκευάζουν και να τυποποιούν τα τρόφιμα και ποτά σε μικρότερες συσκευασίες στα καταστήματά τους και να τα διαθέτουν προς πώληση. Ποια είδη τροφίμων αφορά; Άποψη της Υπηρεσίας: Οι παραπάνω διεργασίες αφορούν σε τρόφιμα που είναι συσκευασμένα σε απλές συσκευασίες και εφόσον δεν προβλέπεται από άλλες διατάξεις η λήψη ειδικής άδειας. Για τις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται ειδική άδεια, η διαδικασία συσκευασίας τροφίμων σε μικρότερες συσκευασίες, κατόπιν επεξεργασίας ή μη, δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής σε τρόφιμα που είναι συσκευασμένα σε ειδικές συσκευασίες π.χ. κενού αέρος, τροποποιημένης ατμόσφαιρας κ.τ.λ. καθώς επίσης και σε τρόφιμα που έχουν παστεριωθεί ή αποστειρωθεί μετά τη συσκευασία (π.χ. κονσέρβες). Από τα παραπάνω προκύπτει ότι δεν καταργείται η υποχρέωση των επιχειρήσεων που συσκευάζουν κατόπιν επεξεργασίας ή μη τρόφιμα, για την έκδοση των απαιτούμενων αδειών όταν αυτό προβλέπεται από άλλες διατάξεις. Άρθρο 14 19. Ερώτημα: Στο παράρτημα 2 τα οβελιστήρια για όρθιους και διερχομένους κατατάσσονται στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πρόχειρου γεύματος ενώ τα οβελιστήρια με καθίσματα κατατάσσονται στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος. Άποψη της Υπηρεσίας: Θα πρέπει και τα δύο είδη επιχειρήσεων να εντάσσονται στην ίδια κατηγορία δηλαδή στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος. 20. Ερώτημα: Ποια είναι τα επιτρεπόμενα προσφερόμενα είδη από μία επιχείρηση παρασκευαστών που πωλούν λιανικώς σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους; Άποψη της Υπηρεσίας: Οι παραπάνω επιχειρήσεις θα μπορούν να πωλούν όλα τα είδη τροφίμων, κατόπιν και επεξεργασίας, εφόσον διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. 21. Ερώτημα: Οι επιχειρήσεις παρασκευαστών που πωλούν λιανικώς σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους θα μπορούν να αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα; Άποψη της Υπηρεσίας μας: Δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 14, Α.3. Μπορεί και πρέπει να προβλεφθεί με ειδικούς όρους (χημικά WC κτλ). Άλλωστε στην εν λόγω κατηγορία επιχειρήσεων ήδη στην πράξη γίνεται ανάπτυξη καθισμάτων. 22. Ερώτημα: Η δυναμικότητα θα πρέπει να αναγράφεται ως συνολική δυναμικότητα ή θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός στη δυναμικότητα της αίθουσας πελατών και στον υπαίθριο χώρο κ.τ.λ.; Άποψη της Υπηρεσίας μας: (θα αναγράφεται συνολικά και θα προσδιορίζεται αναλυτικά για όλους τους χώρους, όπως γίνεται μέχρι σήμερα) 23. Ερώτημα: Η άδεια χρήσης μουσικών οργάνων αφορά σε όλες τις κατηγορίες επιχειρήσεων ή μόνο σε αυτές στις οποίες παραπέμπει η 3010/1985 (λοιπές επιχειρήσεις) κατ αντιστοιχία. Άποψη της Υπηρεσίας: Θεωρούμε ότι όλες οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (μαζικής εστίασης και αναψυχής) θα μπορούν να αιτούνται και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της 3010/85 να λαμβάνουν άδεια χρήσης μουσικής, είτε είναι αμιγείς επιχειρήσεις είτε λειτουργούν ως μικτές με άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων είτε συστεγάζονται ή περιλαμβάνουν δραστηριότητες μη τροφίμων. 24. Ερώτημα: Αναφορικά με τη χρήση μουσικής σε υπαίθριο χώρο, ο ενδιαφερόμενος θα έχει δυνατότητα να την αιτείται και σε περίπτωση που πρόκειται για κατοικημένη περιοχή ή θα ισχύουν οι περιορισμοί της 3010/85; Άποψη της Υπηρεσίας: Η 3010/85 είναι σε ισχύ και θα πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις που αυτή ορίζει σχετικά με τις αποστάσεις από κατοικίες όταν γίνεται υπαίθρια χρήση μουσικής κλπ. 6
Γενικές ερωτήσεις: 25. Ερώτημα: Ποιες δραστηριότητες παραγωγής τροφίμων εντάσσονται στις επιχειρήσεις Παρασκευαστές που πωλούν λιανικώς του άρθρου 11; 26. Ερώτημα/απάντηση: Δεν αναφέρεται πως θα χαρακτηρίζεται κατά τη γνωμοδότησή μας η ελεγχόμενη επιχείρηση, ανάλογα αν πληροί ή όχι τις απαιτούμενες προδιαγραφές ως κατάλληλη ή ακατάλληλη κ.ά. Απάντηση: Θα πρέπει να αναφέρεται ότι υπάρχει συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και εκπληρώνονται οι υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις που καθορίζει η υ.δ. 27. Ερώτημα: Τα επισυναπτόμενα υποβληθέντα σχεδιαγράμματα κατόψεων της επιχείρησης και τα διαγράμματα ροής μελέτες που θα συνοδεύουν αυτά, σε περίπτωση που η επιχείρηση πληροί τις προϋποθέσεις της παρούσας διάταξης, θα θεωρούνται και τι θα αναγράφει το κείμενο της θεώρησης Απάντηση: Θα πρέπει να υπάρχει θεώρηση με υπογραφές των Ελεγκτών Υπαλλήλων και Πρ/νου με κείμενο : Υπάρχει συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και εκπληρώνονται οι υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις που καθορίζει η υ.δ. Για την Δ/νση Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου M.E. Θεσσαλονίκης Σοφοκλής Κουρτίδης, Πρ/νος s.kourtidis@pkm.gov.gr sofosko@hotmail.gr 7