Ενεργειακές καλλιέργειες στην Ελλάδα: Από την θεωρία στην πράξη



Σχετικά έγγραφα
υνατότητες καλλιέργειάς των ενεργειακών φυτών στον Ελληνικό χώρο

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

Πιλοτικοί Αγροί Ενεργειακών Καλλιεργειών στη Περιφέρεια. Ευθυμία Αλεξοπούλου Γεωπόνος Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

Ενεργειακές καλλιέργειες στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Βιομάζα. Πρόεδρος Γεώργιος Ζανάκης (Pioneer Hellas) Αντιπρόεδρος καθ. Νικόλαος Δαναλάτος (ΠΘ)

Κωνσταντίνος Κίττας. Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος. Οδός Φυτόκου Ν. Ιωνία Μαγνησίας, Βόλος


ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΡΗΤΗ

Βιώσιμες Ενεργειακές Καλλιέργειες Έμφαση στη Θεσσαλία

ΚΑΘΕΤΗ Νίκος ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ

Δυναμικό Βιοενέργειας στην Ελλάδα

Κοστολόγηση στους πιλοτικούς αγρούς και ανταγωνιστικότητα των ενεργειακών καλλιεργειών

ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α» 11,12,13 Μαΐου 2006 Θεσσαλονίκη

Ενεργειακά φυτά Βιομάζα. Εισαγωγή στην καλλιέργεια, συγκομιδή, διακίνηση και χρήση βιομάζας

Ενέργεια από Βιομάζα στην Ελλάδα: Παρούσα κατάσταση και προοπτικές

Καλλιέργειες για παραγωγή βιοενέργειας και βιουλικών

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΙΝΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

Διερεύνηση των Επιλογών στις Χρήσεις Γης και των Δυνατοτήτων Επίτευξης των Στόχων του 2020 στη Βιοενέργεια

Ενεργειακές καλλιέργειες στον ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο.

Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας

Αειφορία και Αγροτική ανάπτυξη Δρ Ηλίας Ελευθεροχωρινός, Καθηγητής, Εργαστήριο Γεωργίας, Γεωπονική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΛΑΙΟΚΡΑΜΒΗΣ ΣΕ ΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ. Από Ερευνητική Οµάδα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ

από Ενεργειακές Καλλιέργειες στην Ελλάδα Η περίπτωση της Αγριαγκινάρας

INTERREG IIIa Πρόγραμμα BIOSIS ΕΛΑΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ-Α. ΚΟΥΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ (%) 0,95 (K, Na, Ca, Si, Mg κτλ)

Βέλτιστες πρακτικές στην επιλογή ενεργειακών καλλιεργειών για τα Ελληνικά δεδοµένα

ΒΙΟΑΕΡΙΟ. Αναξιοποίητος Ενεργειακός Αγροτικός Πλούτος στην Ελλάδα Η Ενέργεια του Μέλλοντος?

Pilot cultivation of sweet sorghum in Greece, benefits and yields.

Καύσιµα Μεταφορών και Αειφορός Ανάπτυξη

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΟΡΓΟΥ ΚΑΙ ΚΕΝΑΦ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΒΙΟ-ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ. Ευθυμία ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ

Εμπειρίες από ένα έτος καλλιεργειών. για παραγωγή βιοκαυσίμων στη Θεσσαλία Θ.Α.Γέμτος Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

(biodiesel) (bioethanol) 1895 Rudolf Diesel

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΙΝ ΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


ΠΑΣΕΓΕΣ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΙΓΕ. Οι Προοπτικές Ενεργειακών Φυτών

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Μυρσίνη Χρήστου Γεωπόνος. Υπ. Τµήµατος Βιοµάζας Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας - ΚΑΠΕ. «Ενέργεια Β2Β» Αθήνα 25/11/2010

Νέες Ιδέες & Προτάσεις για την Αγροτική Οικονοµία του Τόπου µας

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΦΥΤΑ: ΠΡΟΣΦΟΡΑ,ΖΗΤΗΣΗ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ,ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΑΑΙΣΙΟ

Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών μέσα από το βιοντίζελ και οι προοπτικές τους

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας,

Δραστηριότητες του Εργαστηρίου Γεωργικής Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Καθηγητής Θ.Α. Γέμτος

Καθορισμός Δυναμικού Ενεργειακών Καλλιεργειών Στην Κύπρο

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ Φ ΥΤ Α-ΒΙΟΚΑ ΥΣΙΜ Α ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

Καλλιέργεια βιομηχανικών καλλιεργειών σε περιθωριακά εδάφη. Έφη ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας 27/4/18

Πόσο µάλλον, όταν επί σειρά ετών δεν έγινε η απαραίτητη προετοιµασία για τις αλλαγές που έρχονταν, δεν υπήρξε ο απαιτούµενος σχεδιασµός ή αν θέλετε

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

ΒΙΟΜΑΖΑ - ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

IV, ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

Αγρο ενέργεια : Μια µορφή ήπιας ενέργειας Τοπικές πρωτοβουλίες αξιοποίησής της. Εισηγητής : Αντ. Παλαιολόγος Γεωπόνος

Θύμης Ευθυμιάδης Διευθύνων Σύμβουλος. Νοέμβριος 2015

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

ΜΕΤΡΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ. Αθανάσιος Ζαχαρόπουλος Αν. Διευθυντής Πετρελαϊκής Πολιτικής, ΥΠΕΚΑ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Ανδριανός Θεοχάρης Operations Manager Ελίν Βιοκαύσιμα

Χατζηγεωργίου Ι., Φορτάτος Ε., Ζέρβας Γ. Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γ.Π.Α.

Μοντελοποίηση και Τεχνικοοικονομική Ανάλυση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιοκαυσίμων

Ενεργειακές καλλιέργειες και γεωργικά εισοδήματα

ΑΘΗΝΑ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΛΥΚΟΥ ΣΟΡΓΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

Δράση για τη μείωση της ρύπανσης του νερού από γεωργική δραστηριότητα

«Βιοκαύσιμα και περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής»

Η αγροτική Βιομάζα και οι δυνατότητες αξιοποίησής της στην Ελλάδα. Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Ανάπτυξης Βιομάζας

Όσπρια στην Ελλάδα Ποικιλίες, Σποροπαραγωγή.

1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας: «Ελληνική Γεωργία : Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος

Η συμβολή της ορθής γεωργικής πρακτικής στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Έφη ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας 19/4/19

Ηλίανθος Helianthus annuus Asteraceae ΧΡΗΣΕΙΣ

«Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ» Τ.Ε.Ι. ΣΕΡΡΩΝ ΜΑΪΟΣ 2012

Πρώτες ύλες για την παραγωγή ενέργειας και βιομηχανικών προϊόντων

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΑ ΣΠΟΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ

Η Γεωργία στην Ευρώπη :

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ

Σιτηρά (Χειμερινά, Εαρινά)

Χρήστος Μουρούτογλου Σταύρος Καρράς Γεώργιος Δημόκας

BIOENERGY CONFERENCE 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 02 / 04 / 2014 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Οργάνωση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιοµάζας για Εφαρµογές Μικτής Καύσης σε Λιγνιτικούς ΑΗΣ Προοπτικές για το Νοµό Φλώρινας

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ. Βιο-καύσιμα. Κείμενο Θέσεων

τηςσυγκαλλιέργειαςβίκου κριθήςως χαρακτηριστικάτης τηςχλωροµάζας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ Α ΣΙΤΗΡΑ (Χειμερινά, Εαρινά)

Διαμορφώνοντας το μέλλον μιας αειφόρου και καινοτόμου γεωργίας. Καινοτομίες στη γεωργία

Βιοκαύσιµα και Ενεργειακές Καλλιέργειες Κ. Κίττας, Θ. Γέµτος 1,2, Σ. Φουντάς 1,2, Θ. Μπαρτζάνας 2

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Α ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α

ΜΟΝΤΕΛΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ

Κωνσταντίνα Λιάκου Οικονομική ανάλυση και στρατηγικά σχέδια της καλλιέργειας Switchgrass στη Θεσσαλία

ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΩΘΗΣΗ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ. Προβλήματα και Προοπτικές για τη Χώρα μας

Το βιοντίζελ στην Ελληνική Αγορά

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Από την έγκυρη και πάντα ενημερωμένη εφημερίδα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ!

Transcript:

Ενεργειακές καλλιέργειες στην Ελλάδα: Από την θεωρία στην πράξη Καρδίτσα - 15 Δεκέμβρη 2007 Γιώργος Ποντίκας Δντής Τμήματος Σπόρων Syngenta Hellas AEBE 1

Θέματα Η θεωρία Ηπράξη Τα εμπόδια Ηπροοπτική 2

Ηθεωρία και η φιλοσοφία 3

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (-) Energy crops: 441.000 ευρήματα www.google.com Biofuels: 5.830.000 ευρήματα www.google.com Από το πιάτο στο ρεζερβουάρ 4

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (+) Ενεργειακό ισοζύγιο: Ενέργεια από ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του βιοκαυσίμου (εισροή) συγκριτικά με αυτή που αποδίδει (εκροή). Αιθανόλη (καλαμπόκι) 1 3 Εκπομπές αερίων θερμ/πίου (κιλ/λιτρ.): βενζίνη: 2.44 Vs αιθανόλη 1.94 = 21% λιγότερο Βιοντήζελ (ελαιοκράμβη) 1 2,5 Εκπομπές αερίων θερμ/πίου (κιλ/λιτρ.): πετρέλαιο: 2,8 Vs βιοντήζελ 0,9 = 68% λιγότερο ΠΗΓΕΣ: US, EPA & World watch institute 5

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (?) 6000 Στόχος 20% το 2020 5000 4000 3000 2000 Million Gallons 1000 0 Επιδότηση μονάδων παραγωγής: 1.94 $ / λίτρο 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 6

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (?) Corn 92.7% Corn/Wheat 1.8% Corn/Barley 0.8% Milo/Wheat 0.8% Other 7.3% Corn/Milo 3.3% Other 0.5% 7

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (+) Απόδοση σε βιοαιθανόλη κατά καλλιέργεια λιτ/στρ. (μ.ο) Miscanthus sp. Switchgrass (Panicum virgatum) Λεύκα Γλυκό σόργο Τεύτλο Ζαχαροκάλαμο Καλαμπόκι Σιτάρι 1.400 L 1.050 L 930 L 840 L 660 L 620 L 350 L 260 L 8

Ηθεωρία και η φιλοσοφία (?) Πηγές πρώτης ύλης Ύψος επένδυσης για χρήση & μετατροπή σε στερεό καύσιμο Ύψος επένδυσης για χρήση & μετατροπή σε υγρό καύσιμο Βιομάζα (π.χ. ξύλο) Σιτηρά Ελαιοκράμβη Πηγή: UFOP 9

Η θεωρία και το σχέδιο - ΕΕ Σχέδιο δράσης ΕΕ για τα βιοκαύσιμα ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ 2005 2010 Στόχος υποκατάστασης 2 % 5,75 % Ζήτηση ντίζελ 1 158,6 εκ. τον. 165,0 εκ. τον. 4 Ανάγκη για βιοντίζελ 2 3,69 εκ. τον. 11,0 εκ. τον. Έκταση που απαιτείται 3 26,3 εκ. στρ. 78,8 εκ. στρ. 1 EUROSTAT (2002) 2 Basis: Heizwert Diesel: 43 MJ/kg, Heizwert Biodiesel: 37 MJ/kg, Heizwert Normalbenzin 40 MJ/kg, Heizwert Ethanol 27 MJ/kg 3 Biodieselertrag 1,4 t/ha, Bioethanolertrag 2 t/ha 4 Annahme: Rückgang Verbrauch Ottokraftstoffe 9 %, Zuwachs Verbrauch DK 4 % 10

Η θεωρία και το σχέδιο - ΕΕ Σχέδιο δράσης ΕΕ για τα βιοκαύσιμα ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ 2005 2010 Στόχος υποκατάστασης 2 % 5,75 % Ζήτηση για βενζίνη 1 124,8 εκ. τον. 113,6 εκ. τον. 4 Αιθανόλη που απαιτείται 2 3,7 εκ. τον. 9,7 εκ. τον. Έκταση που απαιτείται 3 18,5 εκ. στρ. 48,4 εκ. στρ. 1 EUROSTAT (2002) 2 Basis: Heizwert Diesel: 43 MJ/kg, Heizwert Biodiesel: 37 MJ/kg, Heizwert Normalbenzin 40 MJ/kg, Heizwert Ethanol 27 MJ/kg 3 Biodieselertrag 1,4 t/ha, Bioethanolertrag 2 t/ha 4 Annahme: Rückgang Verbrauch Ottokraftstoffe 9 %, Zuwachs Verbrauch DK 4 % 11

Η θεωρία και το σχέδιο - ΕΕ Από 44,8 εκ. στρ. το 2005, θα χρειαστούν 127,2 εκ. το 2010 (Χ3) 12

Η θεωρία και το σχέδιο - Ελλάδα Σχέδιο δράσης ΕΕ για τα βιοκαύσιμα ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ 2010 2020 Στόχος υποκατάστασης 5,75 % 10% Ζήτηση ντίζελ 1 2,29 εκ. τον. 2,7 εκ. τον. Ανάγκη για βιοντίζελ 1 148.407 τον. 306.818 τον. Έκταση που απαιτείται 2 1.560.000 στρ. 3.230.000 στρ. 1 Οδηγία: 2003/30/ΕΚ Νόμος 3423/2005 Πηγές: 1 st National Report Regarding Promotion of the use of biofuels for transport in Greece for the period 2005-10, Ministry of Development July 2004 ΚΑΠΕ, ΕΒΖ, ΓΠ, Syngenta 2 Ηλίανθος η ελαιοκράμβη με 250 κιλ/στρ η 108 λίτρα βιοντίζελ/στρ. 13

Η θεωρία και το σχέδιο - Ελλάδα Σχέδιο δράσης ΕΕ για τα βιοκαύσιμα ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ 2010 2020 Στόχος υποκατάστασης 5,75 % 10% Ζήτηση για βενζίνη 1 4,17 εκ. τον. 5 εκ. τον. Αιθανόλη που απαιτείται 1 389.425 τον. 812.257 τον. Έκταση που απαιτείται 2 985.000 στρ. 2.056.000 στρ. 1 Οδηγία: 2003/30/ΕΚ Νόμος 3423/2005 Πηγές: 1 st National Report Regarding Promotion of the use of biofuels for transport in Greece for the period 2005-10, Ministry of Development July 2004 ΚΑΠΕ, ΕΒΖ, ΓΠ, Syngenta 2 Συνδυασμός καλλιεργειών (καλαμπόκι/τεύτλο/γλυκό σόργο): 500 λίτρα/στρ. 14

Η θεωρία και το σχέδιο - ΕΕ Από 2,5 εκ. στρ. το 2010, θα χρειαστούν 5,3 εκ. στρ. το 2020 (Χ2) 15

Η θεωρία και η πράξη Γιαποιαβιοκαύσιμαμιλάμε? Βιοντήζελ Πρώτη ύλη παραγόμενη στην Ελλάδα <10% Βιοαιθανόλη ΕΒΖ και οι μνηστήρες? Τι γίνεται στην Ελλάδα? Βιοαέριο 16

Η θεωρία και η πράξη Για ποιες καλλιέργειες μιλάμε? Ψευδακακία Robina pseudoacacia Σιτάρι σκληρό Triticum durum Desf. Αγριαγκινάρα Cynara cardunculus L. Καλάμι ArundodonaxL. Σόγια Glycine max. L. Merrill Πικρό λούπινο Lupinus angustifolius Σιτάρι μαλακό Triticum aestivum L. Αμπέλι Vitisvinifera Τριτικάλε - Triticosecale Κεχρί Panicum vigratum L. Βαμβάκι Πατάτα Solanum tuberosum Κενάφ Hibiscus cannabinus L. Μίσχανθος Penisetum purpureum. Ζαχαρότευτλα Beta vulgaris Γλυκό σόργο Sorghum bicolor L Moench Σίκαλη Secale cereale L. Βρώμη Avenasativa L. Αραβόσιτος ZeamaysL. Κριθάρι Hordeum vulgare L. Σόργο κυτταρινούχο Sorghum bicolor L Moench Ρύζι Oryzasativa L. Ελαιοκράμβη Brassica spp. Ευκάλυπτος Eucalyptus camaldulensis Ηλίανθος Helianthus annus L. Πηγή: EτK, α.φ. 144/02-04-07 17

Ηθεωρίακαιηπράξη- βιοντήζελ Για ποιες καλλιέργειες μιλάμε? Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα? Ελαιοκράμβη.μια Γερμανίδα στην Ελλάδα???? Σόγια.το έργο τελείωσε στα τέλη του 80? Ηλίανθος.τα μπατιρόσπορα της Ορεστιάδας? Αγριαγκινάρα.τι είν τούτο!!! 18

Ηθεωρίακαιηπράξη- βιοντήζελ Εκτάσεις με ενεργειακές καλλιέργειες στην Ελλάδα σχέδιο ανάπτυξης, πραγματικότητα και εκτίμηση μέχρι 2010 Ανάπτυξη σχεδίου στο 100% Πραγματικότητα 1,030 760 1,180 1,330 1,560 χιλιάδες στρέμματα 10 120 150? 300? 500? 2006 2007 2008 2009 2010 Υπόθεση: 1 στρέμμα=250 κιλά ελαιοκράμβης η ηλιάνθου=108 λίτρα βιοντήζελ 19

Ηθεωρίακαιηπράξη- βιοντήζελ KATANOMH ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ ΥΑ και ΥΠΑΑΤ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΥΤΟΥΣΙΟΥ ΚΕΡΔΗ /ΖΗΜΙΕΣ Β ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΠΕΤΡΕΛΑΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΠΟΡΩΝ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΜΟΝΑΔΑ ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Α ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΗΣ ΣΠΟΡΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΓΕ ΠΩΛΗΣΗ ΣΠΟΡΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΑΦΗ ΜΕ Α ΚΑΙ Β ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΗ ΔΙΚΤΥΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ ΡΙΣΚΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΝΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ 20

Ηπράξη- Ηλίανθος Τα γεωργικά Από τα 45.000 στρ. το 2005 στα 102.000 στρ. το 2006 και στα 110.000 στρ. το 2007, σχεδόν όλα σε μη αρδευόμενα και χαμηλής γονιμότητας χωράφια. Αποδόσεις που κυμαίνονται από 80-400 κιλά το στρέμμα. Από κανένα συμβόλαιο το 2006, σε 90% συμβολαιακή το 2007. Έμεινε μόνο στο Νομό Έβρου και σε κάποιους «κυνηγούς» στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το 2007, λόγω μειωμένης φροντίδας, χαμηλών εισροών και καύσωνα η μέση απόδοση έπεσε ακόμα και στα 100 κιλά το στρέμμα, με χαμηλά λιπαρά. Οι υψηλές τιμές των σιτηρών για το 2007 και οι σχετικά χαμηλές τιμές των ελαιούχων στην Ελλάδα άλλαξαν τα δεδομένα. Και το συνδεδεμένο του βαμβακιού? Και οι απονιτροποίηση? 21

Ηπράξη- Ηλίανθος Και τα άλλα Είναι μια καλλιέργεια που είναι γνωστή σε πολλές περιοχές, κυρίως στη Β.Ελλάδα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες επενδύσεις ΜΟΝΟ να υπάρχει ηλιομάχαιρο. Είναι καλλιέργεια χαμηλών εισροών. Εξελίξεις στην σύγχρονη κλασσική βελτίωση: LINO, ΜΟ,HO, ΗΤ (ΙΜΙ,SULFO) Μπορεί να ενσωματωθεί σε ολοκληρωμένο σύστημα αμειψισποράς (Ηλίανθος, Σιτάρι, Ελαιοκράμβη). Είναι καλλιέργεια συμβολαιακής γεωργίας και έχει εγγυημένο εισόδημα. Η συνέχεια δεν μπορεί να είναι μπατιρόσπορα Οι γείτονές μας το απέδειξαν. Ηβιομηχανίαθαπρέπειναπληρώσει Η επιδότηση των ενεργειακών δεν φτάνει ούτε για έναν ψεκασμό Πηγή: ΟΣΔΕ - ΕΣΥΕ 161 161 110 102 78 45 35 χιλιάδες στρέμματα 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 22

Ηπράξη Ηλίανθος τα καλλιεργητικά Τουρκία 7 Ιουνίου 2007 Ορεστιάδα 26 Ιουνίου 2007 Οροβάγχη Έλεγχος Οροβάγχης ΙΜΙ Ορεστιάδα 28 Ιουνίου 2007 23

Ηπράξη- Ελαιοκράμβη Τα γεωργικά Δοκιμάστηκε σε πειραματικές εφαρμογές από δημόσιους φορείς, ΚΑΠΕ και Πανεπιστήμια από την δεκαετία του 80. Η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων ενεργοποιεί ιδιωτικούς φορείς, καθώς και τις τρείς μεγάλες εταιρίες σπόρων το 2004/5: Monsanto, Pioneer και Syngenta. Οι εταιρίες, τα Πανεπιστήμια, το ΚΑΠΕ η ΕΒΖ, η ΚΕΣΠΥ, οι παραγωγοί βιοντίζελ και άλλοι φορείς συνεργάζονται στον πειραματισμό, στην ανταλλαγή γνώσης και οδηγούν τους Έλληνες στο να μάθουν αυτή τη νέα καλλιέργεια. Αρκετές εταιρίες σπόρων εισάγουν σπόρους από οίκους του εξωτερικού. Το υλικό είναι χειμερινή ελαιοκράμβη και προέρχεται από προγράμματα βελτίωσης κυρίως της Γερμανίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας. 24

Ηπράξη- Ελαιοκράμβη τα άλλα Εκτεταμένος πειραματισμός το 2005-6 σε 2000 στρέμματα. Συμβολαιακή καλλιέργεια σε 9.000 στρέμματα το 2006-7. Συμβολαιακή καλλιέργεια σε 14.000 στρέμματα το 2007-8. Υπάρχουν ομάδες παραγωγών με 2-4000 στρέμματα και μεμονωμένοι παραγωγοί με 200-500 στρέμματα. Σε μια πολύ δύσκολη χρονιά σχεδόν όλοι οι αρχικοί «πυρήνες» συνεχίζουν. 1000 14000 9000 στρέμματα 2005 2006 2007 25

Ηπράξη Ελαιοκράμβη τα καλλιεργητικά Σπορά 1/9-15/10 15/10 Σπορά 1/9-15/10 15/10 Μάης Φθινόπωρο 8 φύλλα >12 φύλλα Εμφάνιση πράσινων οφθαλμών Χειμώνας Αρχή άνοιξης Άνθηση Απρίλιος 15-20 Ιούνη (3+10 5 5) + 3S 15-20 mm Η2Ο N 100 mm Η2Ο 26

Ηπράξη Ελαιοκράμβη τα προβλήματα Ζιζάνια, πρακτικές και σκευάσματα Εντομολογικά σε μικρή έκταση. Phoma lingam Verticillium dahliae Sclerotinia sclerotiorum Δεν παρατηρήθηκαν μυκητολογικές προσβολές. Meligethes spp Αφίδες Eurydema sp Αλλά η κερδοφορία της καλλιέργειας δεν «σηκώνει» πολλά!! 27

Ηπράξη Ελαιοκράμβη τα αποτελέσματα Οι αποδόσεις κυμάνθηκαν από 80 κιλά μέχρι 450 κιλά ανα στρέμμα. Σε ξηρικές καταστάσεις η καλά εγκαταστημένη φυτεία έδωσε από 30-80% μεγαλύτερη παραγωγή από σκληρό σιτάρι. Άριστο παραγωγής σε πρώϊμη σπορά, ποτιστικό και με σπορά ακριβείας. Μειωμένες αποδόσεις σε όψιμες σπορές, ξηρικά και σπορές με σπαρτική σίτου. Τις περισσότερες φορές η αλωνιστική σιταριού έκανε την συγκομιδή με επιτυχία. Βάσει δεδομένων του εξωτερικού η αμειψισπορά σιτάρι / ελαιοκράμβη βελτιώνει κατά 15-20% τις αποδόσεις του σιταριού. Λόγω ριζικού συστήματος μια καλά εγκατεστημένη φυτεία αντέχει καλύτερα σε συνθήκες stress Μέση απόδοση 2005/6: 300 κιλ/στρ. 2006/7: 250 κιλ/στρ. 28

Ηπράξη Ελαιοκράμβη τα αποτελέσματα Πλούσιο 350-450 κιλ./στρ. Ποτιστικό Σπαρτική ακριβείας 200-300 κιλ./στρ. Φτωχό 80-180 κιλ./στρ. Πρώϊμη σπορά: 1-7/10 Οψιμη σπορά: 24/10 5/11 Ξηρικό Σπαρτική σίτου Πηγή: Ανάλυση πειραματικών & εμπορικών αγρών 2005-6 & 2006-7 GF Energy, ΓΠΑ, Τμήμα Γεωπονίας ΓΣΑΠΘ, ΕΒΖ & Syngenta Hellas 29

Ηπράξη- Αγριαγκινάρα Είναι πολυετής. Έτσι έχει έξοδα εγκατάστασης μόνο τον πρώτο χρόνο, ενώ και για τις υπόλοιπες συγκομιδές απαιτεί μειωμένες δαπάνες. Δεν απειλείται σοβαρά από εχθρούς και ζιζάνια. Παράγει 4-6 τόνους χλωρή μάζα το στρέμμα η ακόμα και 9 τόνους σε ποτιστικά χωράφια, κατάλληλη και για ενσίρωμα. Εναλλακτικά παράγει και ξηρή βιομάζα, για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ελαιούχους σπόρους κατάλληλους για παραγωγή βιοντήζελ. Κύριος φορέας και εμψυχωτής του σχεδίου ανάπτυξης είναι ο κ. Κίμων Καράτζος και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (καθ. κ. Ν.Δαναλάτος) Πειραματισμός από το 2004 και εγκατάσταση 5000 στρεμμάτων μέχρι σήμερα. ΕγκατάστασησενομούςΛάρισας& Φθιώτιδας. Απόδοση σε Biodiesel 50-100 κιλ/στρ. Πηγή: www.agricon.gr Κίμων Καράτζος 30

Τα εμπόδια Η διάρθρωση του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα, με μικρό μέγεθος στις μεγάλες καλλιέργειες και ετεροαπασχόληση. ΗνέαΚΑΠ(συνδεδεμένες επιδοτήσεις και υποχρεώσεις του παραγωγού) Η νοοτροπία πολλών εμπλεκόμενων στην αλυσίδα παραγωγής, μεταποίησης, διάθεσης. Κοντοπρόθεσμη Εκτίμηση ρίσκου? προσέγγιση ROI. Η «μικρή» αγορά που δεν «σηκώνει» μεγαλύτερο επιμερισμό πόρων από αρκετούς συμμετέχοντες στην αλυσίδα. Οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση σημαντικών νομοθετημάτων και τα μπερδέματα της ΚΥΑ σχετικά με την κατανομή. Η έλλειψη συστηματικής επικοινωνίας και οργάνωσης μεταξύ Κρατικών φορέων Ιδιωτικών φορέων Πανεπιστημίου. Η έλλειψη σημαντικού οικονομικού κινήτρου για τον παραγωγό που θα αναλάβει το «ρίσκο». Υπάρχει νοοτροπία συμβολαιακής γεωργίας σε μεγάλες καλλιέργειες? Το ράλυ των σιτηρών μπλοκάρει την ανάπτυξη. 31

Η προοπτική τα οικονομικά Η καλλιέργεια ενεργειακών φυτών (ελαιοκράμβη & ηλίανθος) με την προσέγγιση ενός χαμηλού κοστολογίου μπορεί να αποδώσει κέρδος 10-30/στρ. Υπάρχει περισσότερο ρίσκο στην ελαιοκράμβη που εντοπίζεται: Εμπειρία Καιρός από σπορά μέχρι 6-8 φύλλα Εαρινοποίηση Συγκομιδή & αποθήκευση 32

Η προοπτική τα οικονομικά Οι συγκρίσεις του τύπου «δεν βάζω θα βάλω.», βασιζόμενες σε κοντοπρόσθεσμη προσέγγιση οδηγούν σε απόρριψη των ενεργειακών καλλιεργειών για βιοντίζελ. Η προσέγγιση πρέπει να περιλαμβάνει: Αριστοποίηση αποτελέσματος της αγροτικής μονάδας μέσα από ένα σύστημα αειφορικής γεωργίας Μελέτη και επιμερισμό ρίσκου (χωράφι / καλλιέργεια) Μελέτη ROI Αμειψισπορά και διαχείριση υδάτων Αποδοχή των πλεο- & μειο- νεκτημάτων της συμβολαιακής γεωργίας Ανάπτυξη του αναγκαίου μεγέθους εκμετάλλευσης 33

Η προοπτική το ευχολόγιο ΗαπόφασητηςΕΕγια10% βιοκαύσιμα στις μεταφορές το 2020 & 20% ενέργεια από ΑΠΕ είναι γνωστή. Το ερώτημα είναι αν έχουμε την απαραίτητη υποδομή και αν συμφέρει να επιμερίσουμε 2.540.000 στρ. το 2010 και ίσως 5.290.000 στρ. το 2020 Από 36 εκ. στρ. γεωργική έκταση 19 εκ. ετήσιες καλλιέργιες 1 εκ. αγρανάπαυση 8-10 εκ. σιτηρά 6-7 εκ. εντατικές ετήσιες καλλιέργειες Πηγή: ΕΣΥΕ - ΥΠΑΑΤ 34

Η προοπτική το ευχολόγιο και η πρόταση ΠΟΥ? ΠΟΙΟΣ? ΠΩΣ? Στρ. Έκταση καλ/γειας Έκταση που απαιτείται 2010 Πλεονέκτημα Γνώση Στόχος Καλαμπόκι 1,2-2,5 εκ. 750.000 Ενίσχυση εισοδήματος ΕΒΖ χρήσεις/αγορές (FFF) Τεύτλο 180-500.000 200.000 Διατήρηση καλ/γειας & επενδύσεων Γλυκό σόργο 0 100.000 Εναλλακτικό εισόδημα & νέα ενδιαφέροντα Σιτάρι 5 9 εκ. - Κράμβη 15.000 300.000 Αμειψισπορα εδάφη χαμηλής γονιμότητας ισορροπία τιμών Εναλλακτική καλλιέργεια - αμειψισπορά με σιτάρι - αξιοποίηση εδαφών Ηλίανθος 110.000 1.160.000 Να καλλιεργηθεί σωστά >300κ/σ Αγρια/ρα 5.000 130.000 Η οικολογική προσέγγιση? Οδηγία: 2003/30/ΕΚ Νόμος 3423/2005 Πηγές: 1 st National Report Regarding Promotion of the use of biofuels for transport in Greece for the period 2005-10, Ministry of Development July 2004 ΚΑΠΕ, ΕΒΖ, ΓΠ, Syngenta Ηλίανθος η ελαιοκράμβη με 250 κιλ/στρ η 108 λίτρα βιοντίζελ/στρ. καλαμπόκι: 400 λιτ/στρ. Τεύτλο: 600 λιτ/στρ. Γλυκό σόργο: 800 λιτ/στρ. 35

Η προοπτική το ευχολόγιο Αν και η νέα ΚΑΠ μας οδηγεί στο να ξεχάσουμε τις επιδοτήσεις, τα 4.5 / στρ. δεν φτάνουν ούτε για μια «ψείρα». Θα πρέπει να γίνει Χ3 για να τραβήξει την προσοχή του παραγωγού. ΌΜΩΣ? Το έγκαιρο και χωρίς «εκπλήξεις» νομοθετικό πλαίσιο είναι θεμελιώδες για την ανάπτυξη των ενεργειακών. (οροι κατανομές καλ/γειες φόροι αρμοδιότητες) Ενισχυμένη οργάνωση του ΥΠΑΑΤ στο πεδίο των εφαρμογών. Που είναι ο γεωπόνος «οέο»? Συνεργασία εμπλεκομένων: IΦ+ΚΥ+ΓΠ για αποτύπωσητηςπραγματικότηταςκαισυμβολήστη δημιουργία πλαισίου. Ο παραγωγός πρέπει να αλλάξει. Το ερώτημα είναι μπορεί? Η και γιατί να αλλάξει? 36

Το ευχαριστώ Γεωργία = 4F = Food + Feed + Fibre +Fuels = Τροφή+Ζωοτροφή+Ίνα+Βιοαύσιμα + εφαρμογή του κατάλληλου κοινωνικοοικονομικού μοντέλου παραγωγής και διαχείρισης αγαθών 37