ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ ΣΤΑ ΙΟΥ 1 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟ ΈΡΓΩΝ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π..ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΖΕΠ ΚΟΖΑΝΗΣ, ΚΟΖΑΝΗ 5100 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟ ΈΡΓΩΝ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ 1ου ΣΤΑ ΙΟΥ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. Ε ΡΑ: Κηφισίας 180, Χαλάνδρι Τηλ. κέντρο: Fax : URL: info@diadikasia.gr 1

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Θεσµικό Πλαίσιο - Η εισαγωγή του ν.3389/ Χαρακτηριστικά των Συµπράξεων ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα Οφέλη από τις Συµπράξεις ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα Προϋποθέσεις υπαγωγής στο ν.3389/ ιαδικασία υπαγωγής στο ν.3389/ Χρηµατοδότηση υπηρεσιών συµβούλου για την υποστήριξη της διαδικασίας υπαγωγής στο ν.3389/2005 Πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" Εµπλεκόµενοι Φορείς στα στάδια ωρίµανσης και υλοποίησης έργων µέσω Σ ΙΤ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΙΘΑΝΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Τοµείς ανάπτυξης έργων µέσω Σ ΙΤ ιεθνής εµπειρία Προτάσεις για την υλοποίηση Σ ΙΤ µέσω του ν.3389/ Εγκεκριµένες προτάσεις Σχεδιαζόµενα έργα Προτάσεις ΟΤΑ για υλοποίηση έργων µέσω Σ ΙΤ, εντεταγµένες στο πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" Προτεραιότητες Υπουργείου Οικονοµικών ΕΓΣ ΙΤ για έργα µέσω Σ ΙΤ από τους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ...41 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...Error! Bookmark not defined. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύµφωνα µε τους όρους που αναφέρονται στη σύµβαση µεταξύ Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας και ιαδικασία Α.Ε., στόχος της παρούσας µελέτης αποτελεί ο προσδιορισµός έργων που µπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο των Συµπράξεων ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα στην Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας. Η παρούσα µελέτη ολοκληρώνεται σε τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο (παρόν παραδοτέο) προετοιµάζονται και υλοποιούνται δράσεις ενηµέρωσης των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Περιφέρειας. Συγκεκριµένα γίνεται αναλυτική περιγραφή του ισχύοντος θεσµικού πλαισίου, προσδιορίζονται οι πιθανοί τοµείς παρέµβασης και προετοιµάζεται υλικό ενηµέρωσης και έντυπο καταγραφής προτεινόµενων έργων µέσω Σ ΙΤ, τα οποία θα διανεµηθούν στους ΟΤΑ της Περιφέρειας. Στο δεύτερο στάδιο θα πραγµατοποιηθεί µια αρχική αποτύπωση των προτάσεων που θα αξιολογηθούν για τη δυνατότητα υλοποίησής τους µέσω Σύµπραξης. Συγκεκριµένα θα γίνει: Καταγραφή Υφιστάµενης κατάστασης ανά τοµέα παρέµβασης Ανάλυση SWOT Καταγραφή νέων έργων που προτείνονται για υλοποίηση µέσω Σ ΙΤ Ανάλυση κοινωνικοοικονοµικού κόστους οφέλους Το τρίτο και καταληκτικό στάδιο του έργου περιλαµβάνει τις εισηγήσεις από τον Σύµβουλο για τα έργα που ενδείκνυται να υλοποιηθούν µε Σύµπραξη ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα καθώς και εξειδίκευση / εξορθολογισµό των προτεινόµενων έργων. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 3

4 1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ 1.1 Θεσµικό Πλαίσιο - Η εισαγωγή του ν.3389/2005 Ο v.3389/2005 εισάγει στην Ελλάδα το νοµοθετικό πλαίσιο για τις Συµπράξεις ηµοσίου και Ιδιωτικού Τοµέα (Σ ΙΤ). Το νοµοθετικό αυτό πλαίσιο επιχειρεί να ενθαρρύνει την εκτέλεση έργων και την παροχή υπηρεσιών µέσω Συµπράξεων ηµοσίου και Ιδιωτικού Τοµέα. Οι Συµπράξεις ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα (Σ ΙΤ) αποτελούν ένα σύγχρονο εργαλείο υλοποίησης έργων από δηµόσιους φορείς, µε σκοπό την ανάληψη από ιδιωτικούς φορείς της χρηµατοδότησης και µέρους των κινδύνων των έργων. Παρόµοια σχήµατα υλοποίησης έργων (Συµβάσεις Παραχώρησης) υπήρχαν και προ του πλαισίου Σ ΙΤ, µέσω των οποίων υλοποιήθηκαν µεγάλα έργα στην χώρα, όπως το Αεροδρόµιο των Αθηνών, η Γέφυρα Ρίου Αντιρρίου και η Αττική Οδός. Πέραν των µεγάλων έργων όπου φορέας ήταν η κεντρική δηµόσια διοίκηση, η προ- Σ ΙΤ εποχή χαρακτηρίστηκε από µεµονωµένες ενέργειες υλοποίησης έργων µε το προϋπάρχων θεσµικό πλαίσιο συµβάσεων παραχώρησης δηµόσιων έργων σε επίπεδο ΟΤΑ. Βασικά προβλήµατα των έργων αυτών ήταν η διαχείριση τους από πλευράς δηµόσιου εταίρου µε λογική δηµόσιου έργου µε το σύστηµα µελέτη κατασκευή, η έµφαση στην τεχνική ωρίµανση του έργου (προµελέτες, εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων κλπ) που αποτελούν χρονοβόρες διαδικασίες και η περιορισµένη (εως καµία) µέριµνα για τη διερεύνηση της οικονοµικής σκοπιµότητας των έργων αλλά και την προσέγγιση / προσέλκυση επενδυτών. Οι διαδικασίες και προθεσµίες διαγωνισµών εξεύρεσης αναδόχων ήταν συµβατές µε το ν.1418/84 (προσέγγιση µελέτης κατασκευής) µε τις αντίστοιχα σύντοµες προθεσµίες υποβολής προσφορών αλλά παράλληλα µε ιδιαίτερα χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης και ανάδειξης αναδόχων. Λόγω όλων των παραπάνω οι πρωτοβουλίες αυτές σε περιφερειακό επίπεδο συχνά ήρθαν αντιµέτωπες µε περιορισµένο / ανύπαρκτο επενδυτικό ενδιαφέρον. Επιπλέον πολλές προσπάθειες ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 4

5 για υλοποίηση έργων µε ιδιωτική χρηµατοδότηση, οδηγήθηκαν σε αποτυχία για µια σειρά από λόγους όπως η ελλιπής προετοιµασία της Αναθέτουσας Αρχής, η ανεπαρκής επιχειρηµατική αιτιολόγηση ή η υπεραισιόδοξη εκτίµηση της βιωσιµότητάς τους. Ο ν.3389/2005 εισάγει ένα σταθερό νοµικό πλαίσιο και αποσκοπεί στην άρση των πιο πάνω προβληµάτων και στη δηµιουργία κλίµατος εµπιστοσύνης στην αγορά. Ειδικότερα, µε το ν.3389/2005 ορίζονται οι ηµόσιοι Φορείς (Υπουργεία, ΟΤΑ, ΝΠ, ΝΠΙ ) που µπορούν να συνάπτουν συµβάσεις σύµπραξης µε Ιδιωτικούς Φορείς σε τοµείς αρµοδιότητας ή δραστηριότητάς τους. Προβλέπεται ρητά ότι οι ιδιωτικοί φορείς αναλαµβάνουν ουσιώδες µέρος των κινδύνων που συνδέονται µε τη χρηµατοδότηση, τη διαθεσιµότητα και την κατασκευή των αναγκαίων υποδοµών ή την παροχή της υπηρεσίας έναντι ανταλλάγµατος, που καταβάλλεται εφάπαξ ή τµηµατικά από τους δηµόσιους φορείς ή τους τελικούς χρήστες των υπηρεσιών. Ο ν.3389/2005 παρέχει κίνητρα τόσο στους δηµόσιους όσο και στους ιδιωτικούς φορείς, ώστε να επιλέγουν τη µέθοδο των Σ ΙΤ για την εκτέλεση των έργων ή την παροχή των υπηρεσιών, απλοποιώντας τις σχετικές διαδικασίες. Προσδιορίζει το ελάχιστο περιεχόµενο των συµβάσεων σύµπραξης µε σαφή και αναλυτική περιγραφή των δικαιωµάτων και των υποχρεώσεων των αντισυµβαλλοµένων σε σχέση µε το αντικείµενό τους. Ειδικότερα, ρυθµίζονται θέµατα χρηµατοδότησης και συµµετοχής των δηµοσίων φορέων στη σύµπραξη, διαδικασιών είσπραξης συµβατικών ανταλλαγµάτων, έκδοσης αδειών, προστασίας του περιβάλλοντος, αντιµετώπισης περιπτώσεων αρχαιολογικών ευρηµάτων, απαλλοτριώσεων, εµπλοκής δηµοσίων υπηρεσιών και ΕΚΟ. Επιπλέον, ορίζονται µε σαφήνεια τα νοµικά θέµατα που διέπουν αυτές τις συµπράξεις, όπως είναι η εκχώρηση απαιτήσεων, το κύρος των εµπράγµατων ασφαλειών, οι εταιρικοί µετασχηµατισµοί, τα φορολογικά ζητήµατα και η επίλυση διαφορών (διαιτησία). Με το ν.3389/2005 δηµιουργούνται δύο διοικητικά όργανα µε σκοπό την υποστήριξη του ηµοσίου Τοµέα για την καλύτερη προετοιµασία και διαχείριση των έργων Σ ΙΤ : Η ιυπουργική Επιτροπή Συµπράξεων ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα ( ΕΣ ΙΤ), είναι ένα συλλογικό κυβερνητικό όργανο που χαράσσει και εξειδικεύει την κυβερνητική πολιτική για τη δηµιουργία υποδοµών και την παροχή υπηρεσιών µε τη ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 5

6 συµµετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων, ελέγχει την υπαγωγή στο ν.3389/2005, συντονίζει και παρακολουθεί τη διαδικασία υλοποίησης των Σ ΙΤ. Στις αρµοδιότητες της ΕΣ ΙΤ εµπίπτουν : η έγκριση της υπαγωγής συµπράξεων στις διατάξεις του Ν. 3389/2005 η ανάκληση τέτοιων εγκρίσεων, σε περίπτωση που οι δηµόσιοι φορείς που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ανωτέρω νόµου δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους η απόφαση για την ένταξη στο Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων του καταβλητέου στους Ιδιωτικούς Φορείς ανταλλάγµατος, η απόφαση για τη συµµετοχή ή µη του ηµοσίου στη χρηµατοδότηση της κατασκευής των έργων ή της παροχής των υπηρεσιών που αποτελούν το αντικείµενο της Σύµπραξης η λήψη κάθε άλλης συναφούς απόφασης Η Ειδική Γραµµατεία Σ ΙΤ (ΕΓΣ ΙΤ), που συστήνεται στο Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών, µε σκοπό τον εντοπισµό των υπηρεσιών και των αναγκαίων υποδοµών που µπορούν να υλοποιηθούν µέσω Σ ΙΤ και να υπαχθούν στις διατάξεις του Νόµου, την προώθηση της ανάπτυξής τους, και τη διευκόλυνση και υποστήριξη των δηµόσιων φορέων, στο πλαίσιο των διαδικασιών ανάθεσης για την επιλογή των ιδιωτικών φορέων που θα αναλάβουν την υλοποίησή τους. Η ΕΓΣ ΙΤ επικουρεί τη ΕΣ ΙΤ και τους ηµόσιους Φορείς και έργο της είναι : ο εντοπισµός των έργων ή υπηρεσιών που µπορούν να εκτελεσθούν ή να παρασχεθούν µέσω Συµπράξεων και να υπαχθούν στις διατάξεις του Ν. 3389/2005 η προώθηση της εκτέλεσης έργων ή της παροχής υπηρεσιών µέσω του θεσµού των Συµπράξεων η διευκόλυνση και υποστήριξη των ηµόσιων Φορέων, στο πλαίσιο των ιαδικασιών Ανάθεσης που προβλέπονται στο ν.3389/2005, για την επιλογή των Ιδιωτικών Φορέων που θα αναλάβουν την εκτέλεση των έργων ή την παροχή των υπηρεσιών µέσω των Συµπράξεων η παρακολούθηση της υλοποίησης των Συµβάσεων Σύµπραξης και των παρεποµένων συµφώνων, η τακτική ενηµέρωση της ΕΣ ΙΤ και η επεξεργασία και υποβολή εισηγήσεων για την αντιµετώπιση τυχόν προβληµάτων η σύνταξη ετήσιας έκθεσης και η παρουσίασή της στην αρµόδια επιτροπή της Βουλής Αναθέτουσα ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 6

7 Βάσει του νέου νοµοθετικού πλαισίου δεν είναι πλέον απαραίτητη η κύρωση από τη Βουλή των συµβάσεων που εντάσσονται στο ν.3389/2005, ενώ αντιµετωπίζονται αποτελεσµατικότερα ορισµένα θέµατα κατανοµής κινδύνων, των οποίων ο χειρισµός, κατά τη συνήθη πρακτική στο πλαίσιο κρατικών προµηθειών, δηµοσίων έργων και υπηρεσιών ήταν, µέχρι τώρα, δυσχερής. Τέλος, οι προβλεπόµενες διαδικασίες ανάθεσης είναι σύµφωνες µε τα οριζόµενα στην Οδηγία 2004/18 της ΕΕ, αποσκοπώντας στην τυποποίηση όλων των σχετικών διαδικασιών σε συνδυασµό µε τη βελτίωση της ανταπόκρισης και της αποτελεσµατικότητας της δηµόσιας διοίκησης. 1.2 Χαρακτηριστικά των Συµπράξεων ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα Οι Συµπράξεις ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα αποτελούν συµβατικές σχέσεις µακράς διαρκείας (που µπορεί να ξεπερνά τα είκοσι χρόνια), οι οποίες συνάπτονται µεταξύ ενός ηµόσιου και ενός Ιδιωτικού Φορέα για την εκτέλεση έργων ή / και την παροχή υπηρεσιών. Με βάση τη σύµβαση που συνάπτεται, ο Ιδιωτικός Φορέας υποχρεούται να χρηµατοδοτήσει την επένδυση, ενώ αναλαµβάνει και σηµαντική ευθύνη για το σχεδιασµό του έργου. Η Αναθέτουσα Αρχή καθορίζει τις απαιτήσεις της µε βάση λειτουργικές προδιαγραφές και εγκρίνει τον αναλυτικό σχεδιασµό του έργου. Ο Ιδιωτικός Φορέας αµείβεται κατά τη διάρκεια της φάσης της λειτουργίας του έργου, χρεώνοντας σε ετήσια βάση είτε την Αναθέτουσα Αρχή, είτε απευθείας τους χρήστες, είτε, σε ορισµένες περιπτώσεις, και τους δύο. Κατά συνέπεια, µέσα από τις Συµπράξεις ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα, ο ρόλος του ηµόσιου Τοµέα αλλάζει, και συγκεκριµένα αφορά την παρακολούθηση και τον έλεγχο της σωστής τήρησης των προδιαγραφών απόδοσης που θέτει στον Ιδιώτη η σύµβαση Σ ΙΤ. Η λογική που διατρέχει τις Σ ΙΤ είναι η παροχή βελτιωµένων ποιοτικά και αποδοτικότερων οικονοµικά υπηρεσιών στο κοινό, µε τη συνδυασµένη αξιοποίηση των πόρων και των δεξιοτήτων του ηµόσιου και του Ιδιωτικού τοµέα. Η επιλογή των ιδιωτών που αναλαµβάνουν έργα Σ ΙΤ γίνεται µετά από δηµόσιο διαγωνισµό. Οι Σ ΙΤ υλοποιούνται µε συµβάσεις, στις οποίες περιγράφονται λεπτοµερώς όλες οι παράµετροι του έργου, τόσο κατά την περίοδο κατασκευής όσο και κατά την περίοδο λειτουργίας, καθώς και οι υποχρεώσεις τόσο του Ιδιωτικού όσο και του ηµόσιου τοµέα. Τα έργα που υλοποιούνται µε Σ ΙΤ επιστρέφονται στο ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 7

8 ηµόσιο µετά από συγκεκριµένη περίοδο λειτουργίας, όπως αυτή ορίζεται στη σύµβαση. Κύρια Χαρακτηριστικά Έργων Σ ΙΤ Μακροπρόθεσµη συνεργασία ηµόσιου Ιδιωτικού τοµέα Συµβάσεις για την παροχή υπηρεσιών, όχι για την παροχή παγίων Χρηµατοδότηση όλου ή µέρους του κόστους κατασκευής από τον Ιδιωτικό τοµέα Πληρωµές αναδόχου συνδεδεµένεςµε την παροχή της υπηρεσίας κατά τη διάρκεια λειτουργίας Ενιαία προσέγγιση του έργου (µελέτη, κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση ) για όλη την οικονοµική ζωή του Βέλτιστη κατανοµή των κινδύνων µεταξύ του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα Με το πέρας του διαγωνισµού, ο υποψήφιος Ιδιωτικός Φορέας που επιλέγεται δηµιουργεί µία ανώνυµη Εταιρεία Ειδικού Σκοπού (ΕΕΣ), η οποία αναλαµβάνει την ολοκλήρωση των µελετών, την κατασκευή του έργου και τη λειτουργία και εκµετάλλευση του ή τη συντήρησή του σύµφωνα µε τους όρους του διαγωνισµού. Η ΕΕΣ υπογράφει µε το ηµόσιο µια σύµβαση, µε την οποία ρυθµίζονται όλα τα θέµατα που αφορούν το έργο και επίσης, εξασφαλίζει τη χρηµατοδότησή του. Η χρηµατοδότηση προέρχεται συνήθως κατά ένα µικρό ποσοστό από τα ίδια κεφάλαια των ιδιωτών και κατά το µεγαλύτερο ποσοστό από δανειακά κεφάλαια. Η ΕΕΣ αναλαµβάνει την ευθύνη της υλοποίησης της υποδοµής του έργου (κατασκευή έργου, ανακαίνιση υφιστάµενων υποδοµών, εγκατάσταση εξοπλισµού κ.ά.) και της παροχής των συµφωνηµένων υπηρεσιών καθ όλη τη διάρκεια της σύµπραξης είτε µε ίδια µέσα, είτε µέσω επιλεγµένων υπεργολάβων που πληρούν τα κριτήρια της ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 8

9 αναθέτουσας αρχής. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της, η ΕΕΣ εισπράττει τµηµατικές πληρωµές διαθεσιµότητας από το ηµόσιο ή / και τέλη από τους χρήστες, αποπληρώνει σταδιακά τα δάνεια των τραπεζών και, εφόσον έχει κέρδη, καταβάλλει µέρισµα στους µετόχους της, αναµένοντας µια εύλογη απόδοση στα ίδια κεφάλαια που έχει επενδύσει. Αναθέτουσα Αρχή Πληρωµές ιαθεσιµότητας Μεταβίβαση υποδοµής µε τη λήξη της σύµβασης Μετοχικό Κεφάλαιο Μερίσµατα / Τοκοχρεωλύσια Κατασκευαστική Εταιρία Ανάθεση Κατασκευής - Μερίσµατα Εταιρία Ειδικού Σκοπού (ΕΕΣ) Μετοχικό Κεφάλαιο / άνεια Πιστωτές ικαιώµατα Λειτουργίας - Μερίσµατα Μετοχικό Κεφάλαιο Εταιρία Λειτουργίας Πηγή : ΥΠ.ΟΙ.Ο Τυπική δοµή έργου Σ ΙΤ Το µοντέλο των Σ ΙΤ αναφέρεται σε δύο βασικές µορφές έργων : Μη ανταποδοτικά έργα: Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται τα έργα ή οι υπηρεσίες, στις οποίες δεν υπάρχει το στοιχείο της εκµετάλλευσης για τους ιδιωτικούς φορείς. Πρόκειται ουσιαστικά για κοινωνικού χαρακτήρα υποδοµές ή υπηρεσίες, τις οποίες λειτουργεί το κράτος και απολαµβάνουν δωρεάν οι πολίτες. Σε αυτά τα έργα, οι ιδιώτες που αναλαµβάνουν την υλοποίησή τους αποπληρώνονται απ ευθείας από το κράτος, ενώ αναλαµβάνουν τους κινδύνους που σχετίζονται µε τη χρηµατοδότηση και ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 9

10 την κατασκευή, όχι όµως και τον κίνδυνο της ζήτησης. Αναλαµβάνουν όµως τον κίνδυνο της διαθεσιµότητας - δηλαδή, τη διαχείριση και συντήρηση της υποδοµής ή της υπηρεσίας ώστε να την καθιστούν διαθέσιµη, να διατηρούν, δηλαδή, τη λειτουργικότητά της σε σαφώς καθορισµένα από το δηµόσιο επίπεδα ποιότητας για όσο χρόνο ορίζει η σύµβαση σύµπραξης. Οι τµηµατικές καταβολές του δηµοσίου ονοµάζονται πληρωµές διαθεσιµότητας (availability payments), καθώς για να καταβληθούν στο ακέραιο στον Ιδιωτικό Φορέα, αυτός πρέπει να διασφαλίζει την εύρυθµη λειτουργία και συντήρηση των υποδοµών ή των υπηρεσιών που προσφέρει. Με τις πληρωµές διαθεσιµότητας η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού αποπληρώνει τα δανειακά κεφάλαιά της και εξασφαλίζει ένα εύλογο κέρδος. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή το επίπεδο ποιότητας των υπηρεσιών ή λειτουργικότητας των υποδοµών είναι χαµηλότερο από το οριζόµενο στη σύµβαση σύµπραξης, οι πληρωµές αυτές µειώνονται ανάλογα ή και αναστέλλονται έως ότου ο Ιδιωτικός Φορέας συµµορφωθεί µε τις υποχρεώσεις του (και επιτύχει το ελάχιστο επίπεδο ποιότητας που απαιτεί η σύµβαση σύµπραξης). Μετά το πέρας της συµβατικής περιόδου λειτουργίας το έργο περιέρχεται στο ηµόσιο. Τα µη ανταποδοτικά έργα Σ ΙΤ είναι συνήθως έργα κοινωνικού χαρακτήρα. Τέτοια έργα, είναι τα σχολεία, τα νοσοκοµεία, τα κτίρια δηµόσιων υπηρεσιών, η παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών και µηχανογράφησης, καθώς και τα συγκοινωνιακά έργα µε χαµηλή ζήτηση (επαρχιακοί οδοί, δηµόσιες συγκοινωνίες κλπ). Ανταποδοτικά έργα: Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται οικονοµικά βιώσιµα έργα, τα έσοδα των οποίων προέρχονται άµεσα από πληρωµές των πολιτών (τελικοί χρήστες). Η διαφορά των ανταποδοτικών έργων από το προηγούµενο σχήµα είναι ότι στην περίπτωση αυτή, ο Ιδιωτικός Φορέας, πέρα από τη µελέτη, κατασκευή και χρηµατοδότηση του έργου ή της υπηρεσίας αναλαµβάνει και τη λειτουργία ή εκµετάλλευση της σχετικής υποδοµής µε τον αντίστοιχο κίνδυνο. Από την εκµετάλλευση αυτή, µέσω της είσπραξης τελών από τους τελικούς χρήστες για τη χρήση του έργου ή της υπηρεσίας, οι ιδιωτικοί φορείς αποπληρώνουν την αρχική χρηµατοδότηση και προσδοκούν στην εξασφάλιση εύλογου κέρδους. Το ύψος των τελών, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος είσπραξής τους προσδιορίζονται µε ακρίβεια στη Σύµβαση Σύµπραξης που συνάπτεται µεταξύ του Ιδιωτικού Φορέα και της Αναθέτουσας Αρχής. Στην περίπτωση των ανταποδοτικών έργων Σ ΙΤ, οι ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 10

11 ιδιωτικοί φορείς αναλαµβάνουν, εκτός από τους κινδύνους της χρηµατοδότησης και της κατασκευής, και τον κίνδυνο της ζήτησης - το εάν δηλαδή οι πολίτες θα κάνουν την προβλεπόµενη χρήση του έργου ή της υπηρεσίας - ώστε κατ επέκταση οι ιδιώτες να µπορέσουν να εισπράξουν τα προσδοκώµενα από την σύµπραξη έσοδα. Μετά το πέρας της συµβατικής περιόδου λειτουργίας το έργο µεταβιβάζεται στο ηµόσιο. Τα συγκεκριµένα έργα, λόγω του µεγάλου κινδύνου που αναλαµβάνεται από τον Ιδιωτικό Τοµέα για την αποπληρωµή των κεφαλαίων του (δεδοµένου ότι δεν υπάρχουν πληρωµές από το ηµόσιο), χρειάζονται ιδιαίτερη προετοιµασία και ρύθµιση µίας σειράς θεµάτων που σχετίζονται µε τη χρηµατοδοτησιµότητά τους (bankability). Βάσει της εµπειρίας από τις συµβάσεις που κυρώθηκαν από τη Βουλή στο παρελθόν για τέτοιου είδους έργα, ο νοµοθέτης του ν.3389/2005 εισήγαγε µία σειρά ειδικών ρυθµίσεων, που ευνοούν την εξασφάλιση της χρηµατοδοτησιµότητας των έργων. Συνήθη ανταποδοτικά έργα είναι τα συγκοινωνιακά έργα (λιµάνια, αεροδρόµια, σταθµοί αυτοκινήτων κλπ), περιβαλλοντικά έργα (ύδρευση, αποχέτευση, διαχείριση αποβλήτων), ενεργειακά έργα, έργα τουριστικής υποδοµής και θεµατικά πάρκα. Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τις βασικές διαφορές ανάµεσα στα ανταποδοτικά και τα µη ανταποδοτικά έργα : ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 11

12 Χαρακτηριστικά έργων Αποπληρωµή Επένδυσης Ιδιώτη Επενδυτικός Κίνδυνος Υπολογισµός των εσόδων Χρηµατοδοτική υποστήριξη ηµοσίου Μη ανταποδοτικά έργα Η αποπληρωµή της επένδυσης δεν µπορεί να γίνει µε χρέωση των τελικών χρηστών (σχολεία, νοσοκοµεία, δηµόσια κτίρια κλπ) Το ηµόσιο καταβάλει περιοδικές πληρωµές διαθεσιµότητας Χαµηλότερος κίνδυνος Τα έσοδα δεν επηρεάζονται από τη ζήτηση, αλλά από τη διαθεσιµότητα του έργου Έσοδα λειτουργίας βάσει τήρησης προδιαγραφών απόδοσης (χαµηλή ποιότητα υποδοµών ή υπηρεσιών οδηγεί σε χαµηλές πληρωµές και αντιστρόφως) Χαµηλότερες αποδόσεις κεφαλαίου ανάλογες των µικρότερων κινδύνων που αναλαµβάνονται Βασίζεται στο συνολικό κόστος της επένδυσης Η επένδυση αποπληρώνεται µε τµηµατικές πληρωµές µετά την έναρξη της λειτουργίας του έργου Αποπληρωµή του έργου απ ευθείας από το δηµόσιο Ανταποδοτικά έργα Η αποπληρωµή της επένδυσης γίνεται µε χρέωση των τελικών χρηστών (αυτοκινητόδροµοι, λιµάνια, περιβαλλοντικά έργα, κλπ) Οι τελικοί χρήστες καταβάλλουν τέλη Υψηλότερος κίνδυνος Κίνδυνος ζήτησης και διακύµανσης εσόδων Υψηλές αποδόσεις κεφαλαίου, ανάλογες των κινδύνων που αναλαµβάνονται Βασίζεται στο συνολικό κόστος του έργου και προσδιορίζεται στη σύµβαση Το ύψος των τελών κυµαίνεται εντός εύρους που προβλέπεται στη σύµβαση Ενδεχόµενη επιχορήγηση κατά τη διάρκεια κατασκευής Ενδεχόµενη εγγύηση ελάχιστων εσόδων Μια τρίτη υβριδική - κατηγορία συνδυάζει τα χαρακτηριστικά των δύο βασικών µορφών. Πρόκειται για ιδιωτικά χρηµατοδοτούµενα έργα µε περιορισµένη συµβολή του ηµοσίου στην αποπληρωµή τους. Η αποπληρωµή του κεφαλαίου µοιράζεται ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 12

13 ανάµεσα στο δηµόσιο και στον ιδιωτικό φορέα, ενώ τη συνολική ευθύνη για το έργο έχει ο ιδιωτικός φορέας. Όταν το έργο δεν είναι πλήρως ανταποδοτικό, η βιωσιµότητα της επένδυσης µπορεί να υποστηριχθεί και µε τη χρηµατοδοτική συµβολή του ηµοσίου είτε µε εφάπαξ ποσό κατά την περίοδο κατασκευής, είτε µε τµηµατικές καταβολές κατά την περίοδο λειτουργίας. Για παράδειγµα, στο πλαίσιο µιας σύµπραξης µπορεί να υπάρχουν εµπορικές ή άλλες χρήσεις από την εκµετάλλευση της υποδοµής ή της υπηρεσίας που θα υλοποιηθεί. (π.χ. εκµετάλλευση των εµπορικών χώρων ενός κτιρίου στο οποίο στεγάζεται µία δηµόσια υπηρεσία). Στην περίπτωση αυτών των έργων, το ηµόσιο έρχεται να συµπληρώσει µε ετήσιες πληρωµές διαθεσιµότητας τα έσοδα της ΕΕΣ από την εκµετάλλευση λοιπών χρήσεων. Πρόκειται για τον ίδιο µηχανισµό πληρωµής, όπως στην πρώτη περίπτωση, που όµως χάρη στα πρόσθετα έσοδα από την εµπορική εκµετάλλευση της κύριας ή άλλων χρήσεων, το τίµηµα που τελικά καταβάλλεται από το ηµόσιο είναι µικρότερο. 1.3 Οφέλη από τις Συµπράξεις ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα Για να είναι γόνιµη οποιαδήποτε συνεργασία του ηµοσίου µε τον Ιδιωτικό Τοµέα, θα πρέπει η σχέση να αποβαίνει προς όφελος και των δύο πλευρών. Βασική αρχή είναι ότι οι Σ ΙΤ µπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσµατικότητα των διαδικασιών και την οικονοµική αποδοτικότητα και των πόρων του ηµόσιου κατά την παροχή υπηρεσιών µέσω : Ορθολογικότερης κατανοµής των αρµοδιοτήτων και των κινδύνων, µε την διαχείρισή τους από τα µέρη εκείνα ( ηµόσιος ή Ιδιωτικός τοµέας), που είναι σε θέση να τους αντιµετωπίσουν αποτελεσµατικότερα. Ο δηµόσιος τοµέας οφείλει να εστιάσει στο ποιες υπηρεσίες θα πρέπει να παρασχεθούν, αφήνοντας τον ιδιωτικό τοµέα να εξετάσει το πώς αυτές θα πρέπει να υλοποιηθούν ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 13

14 Κατανοµή ΚινδύνωνσεΈργαΣ ΙΤ Οι κίνδυνοι που παρουσιάζονται στο έργο κατανέµονται ανάµεσα στα εµπλεκόµενα µέρη µε τέτοιο τρόπο ώστε το κάθε µέλος να αναλαµβάνει το ρίσκο που µπορεί να διαχειριστεί καλύτερα. Ο καταµερισµός του ρίσκου βασική αρχή για την ανάπτυξη του Σ ΙΤ ενδέχεται να διαφέρει ανάλογα µε το είδος του έργου. Κατανοµή ΚινδύνωνσεΈργαΣ ΙΤ Άδειες Σχεδιασµός-Κατασκευή Αρχαιολογικά Χρηµατοδότηση Ζήτηση/ Χρήση ιαθεσιµότητα Λειτουργία/Συντήρηση Γεγονότα Ανωτέρας βίας ηµόσιος Τοµέας / Ιδιωτικός τοµέας Ιδιωτικός τοµέας ηµόσιος Τοµέας Ιδιωτικός τοµέας / ηµόσιος τοµέας Ιδιωτικός τοµέας / ηµόσιος τοµέας Ιδιωτικός τοµέας Ιδιωτικός τοµέας ηµόσιος Τοµέας / Ιδιωτικός τοµέας Μεταφοράς της εµπειρίας και της τεχνογνωσίας των ιδιωτικών φορέων στο ηµόσιο µε την ταυτόχρονη αξιοποίηση των ανθρώπινων και οικονοµικών πόρων των δηµόσιων φορέων Σαφούς οριοθέτησης των αναγκών του ηµοσίου, µε το σχεδιασµό και την κατασκευή υποδοµών που θα προωθούν µακροπρόθεσµα την όσο το δυνατόν πιο αποτελεσµατική χρήση των έργων Εξασφάλισης ότι τα έργα εξυπηρετούν πλήρως το σκοπό τους και αυστηρώς µόνον αυτόν, χωρίς να ακολουθούν πλέον την τάση «γιγάντωσης» και υπερβολικών δαπανών, όπως συνέβαινε στο παρελθόν Καλύτερης και πιο αποτελεσµατικής εποπτείας της εκτέλεσης των έργων. Καθώς η ροή πληρωµών ξεκινά µε την έναρξη της λειτουργίας και οι µελλοντικές πληρωµές συνδέονται άµεσα µε την απόδοση του Ιδιωτικού Φορέα κατά τη φάση λειτουργίας του έργου δηµιουργούνται ισχυρότερα κίνητρα δράσης για ταχύτερη ολοκλήρωση και αρτιότερη λειτουργία ιατήρησης του καινοτοµικού χαρακτήρα καθώς και του εµπορικού κινήτρου του ιδιωτικού τοµέα για αποτελεσµατικότητα σε όλη τη διάρκεια του σχεδιασµού, της κατασκευής, της συντήρησης και της λειτουργίας του έργου ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 14

15 Αποτελεσµατικής χρήσης των υποδοµών, µε τη δυνατότητα εµπορικής εκµετάλλευσής τους από τον Ιδιώτη Φορέα ιαφορές Συµβάσεων ηµοσίων Έργων µε Συµβάσεις Προβλήµατα Σ ΙΤ στην ως προς ανάπτυξη το χρόνο του PFI και στην το κόστος Τοπική Αυτοδιοίκηση Συµβάσεις ηµοσίου Συµβάσεις Σ ΙΤ Πληρωµές Πληρωµές Υπερβάσεις Κόστους Προϋπολογισθέν Κόστος Επένδυσης Υπερβάσεις Χρόνου Υπερβάσεις Κόστους Συντήρησης/Λειτουργίας Μη καταβολή πληρωµών µέχρι την ολοκλήρωση του έργου Πληρωµές Χρήσης Προϋπολογισθέντα Λειτουργικά Κόστη Πληρωµές ιαθεσιµότητας Κατασκευαστική περίοδος Περίοδος Λειτουργίας & Συντήρησης ΕΤΗ Κατασκευαστική περίοδος Περίοδος Λειτουργίας & Συντήρησης ΕΤΗ Επίτευξης οικονοµιών κλίµακας µε την οµαδοποίηση οµοειδών έργων σύµπραξης όταν διαµοιράζεται η χρήση στοιχείων παγίου κεφαλαίου Σχεδιασµού του έργου µε τρόπο που να διατηρείται η αξία του µέχρι το τέλος της σύµβασης, καθώς και η δυνατότητα εναλλακτικής χρήσης του µετά την εκπνοή του συµβολαίου Προοπτικής περισσότερων και καλύτερης ποιότητας έργων. Εάν µε τις συµφωνίες αυτού του τύπου υπάρξει οικονοµικό πλεόνασµα που δεν θα υπήρχε µε τους συµβατικούς τρόπους προµήθειας και χρηµατοδότησης, µπορούν να απελευθερωθούν πόροι για νέα έργα υνατότητας, µέσω κοινοπραξιών διαφόρων µορφών, προώθησης έργων που δεν θα µπορούσε να αναλάβει οικονοµικά ο δηµόσιος τοµέας µόνος του. Οι Σ ΙΤ προσφέρουν επίσης την ευκαιρία στο Κράτος να προγραµµατίσει καλύτερα τις δαπάνες του και αποφεύγεται η επιβάρυνση του δηµόσιου χρέους ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 15

16 Συνοψίζοντας, οι δηµόσιοι φορείς µπορούν να ολοκληρώσουν ταχύτερα περισσότερα έργα ξεπερνώντας το πρόβληµα των περιορισµένων οικονοµικών πόρων που αντιµετωπίζουν ακολουθώντας την παραδοσιακή µέθοδο προκήρυξής τους. Σε ό,τι αφορά στην κατασκευή, το σύστηµα των Σ ΙΤ δίνει κίνητρα στους ιδιώτες να σχεδιάζουν εξ αρχής το έργο, ώστε στο µέλλον να µπορούν να το συντηρήσουν αποδοτικότερα και οικονοµικότερα, καθώς και να το παραδίνουν νωρίτερα προς χρήση. Η κύρια ωφέλεια βάσει της οποίας εκτιµάται η προσφορά των Σ ΙΤ είναι η καλύτερη οικονοµική αποδοτικότητα του έργου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. 1.4 Προϋποθέσεις υπαγωγής στο ν.3389/2005 Για την υπαγωγή µιας σύµπραξης στις διατάξεις του ν.3389/2005 θα πρέπει να συντρέχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις: η σύµπραξη να έχει ως αντικείµενο την εκτέλεση έργου ή την παροχή υπηρεσιών που ανήκει στην αρµοδιότητα ηµοσίου Φορέα βάσει διάταξης νόµου ή σύµβασης ή του καταστατικού του να προβλέπεται ότι οι Ιδιωτικοί Φορείς, έναντι ανταλλάγµατος που καταβάλλεται εφάπαξ ή τµηµατικά από τους ηµόσιους Φορείς ή τους τελικούς χρήστες των έργων ή των υπηρεσιών αυτών, αναλαµβάνουν ουσιώδες µέρος των κινδύνων που συνδέονται µε τη χρηµατοδότηση, την κατασκευή, τη διαθεσιµότητα ή τη ζήτηση του αντικειµένου της Σύµπραξης και των συναφών κινδύνων να προβλέπεται ότι η χρηµατοδότηση, εν όλω ή εν µέρει, της κατασκευής των έργων ή της παροχής των υπηρεσιών θα γίνει µε κεφάλαια και πόρους που εξασφαλίζουν οι Ιδιωτικοί Φορείς το συνολικό συµβατικό προϋπολογιζόµενο κόστος της υλοποίησης του αντικειµένου της Σύµπραξης να µην υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων εκατοµµυρίων ( ) ευρώ χωρίς συνυπολογισµό του αναλογούντος Φόρου Προστιθεµένης Αξίας. Οι παραπάνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά. Ωστόσο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, µπορούν να υπαχθούν συµπράξεις στις διατάξεις του ν. 3389/2005 χωρίς να συντρέχουν µία ή και περισσότερες από τις παραπάνω ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 16

17 προϋποθέσεις. Για την υπαγωγή αυτή απαιτείται οµόφωνη απόφαση της ιυπουργικής Επιτροπής Συµπράξεων ηµοσίου και Ιδιωτικού Τοµέα ( ΕΣ ΙΤ). 1.5 ιαδικασία υπαγωγής στο ν.3389/2005 Οι διαδικασίες έγκρισης προτεινόµενων έργων στα πλαίσια Σ ΙΤ και υπαγωγής τους στο Νόµο 3389/2005 είναι οι ακόλουθες : 1. Υποβολή πρότασης στην Ειδική Γραµµατεία Συµπράξεων ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα (ΕΓΣ ΙΤ) Οι ηµόσιοι Φορείς που σκοπεύουν να προχωρήσουν σε µία Σ ΙΤ σύµφωνα µε το ν.3389/2005, πρέπει να υποβάλλουν σχετική πρόταση προς την Ειδική Γραµµατεία Σ ΙΤ, η οποία θα συνοδεύεται από τα απαραίτητα στοιχεία που θα τεκµηριώνουν τη σκοπιµότητα υλοποίησής της. Η πρόταση αυτή πρέπει να περιλαµβάνει: Αναλυτική περιγραφή του έργου που αποτελεί το αντικείµενο της Σύµπραξης και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Ενδεικτικό προϋπολογισµό Κόστος λειτουργίας και συντήρησης Χρονοδιάγραµµα υλοποίησης Προτεινόµενη µορφή σύµπραξης (είσπραξη τελών από χρήστες ή ηµόσιο, χρηµατοδοτική συµβολή του ηµοσίου κλπ) Έλεγχο οικονοµικής αποδοτικότητας (value for money) που θα αιτιολογεί την επιλογή της σύµπραξης σε σχέση µε την υλοποίηση του έργου µε δηµόσια χρηµατοδότηση Άλλα θέµατα που µπορεί να επηρεάζουν σηµαντικά την υλοποίηση του έργου, όπως, νοµικά, περιβαλλοντικά κλπ. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να δίνουν µια αξιόπιστη εικόνα του έργου και της απαιτούµενης χρηµατοδότησης για τη συνολική διάρκεια ζωής του. Για αυτό απαιτείται λεπτοµερής χρηµατοοικονοµική ανάλυση, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ανταποδοτικών έργων, όπου πρέπει να συνεκτιµηθούν και οι κίνδυνοι ζήτησης και προβλεπόµενων εσόδων. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 17

18 2. Ένταξη έργου ή υπηρεσίας στον «Κατάλογο προτεινόµενων συµπράξεων» Η Ειδική Γραµµατεία Σ ΙΤ µελετά την πρόταση του ηµοσίου Φορέα και αξιολογεί κατά πόσο αυτή µπορεί να υλοποιηθεί ως Σύµπραξη και να υπαχθεί στις διατάξεις του ν.3389/2005. Σε περίπτωση που η πρόταση αξιολογείται θετικά, όπως αρχικά είχε κατατεθεί ή όπως τελικά διαµορφώθηκε κατόπιν αναγκαίων τροποποιήσεων, η Ειδική Γραµµατεία την περιλαµβάνει στον «Κατάλογο Προτεινόµενων Συµπράξεων», γνωστοποιεί την απόφασή της στο ηµόσιο Φορέα και τον καλεί εντός διµήνου να καταθέσει στη ιυπουργική Επιτροπή Σ ΙΤ «Αίτηση Υπαγωγής» της συγκεκριµένης Σύµπραξης στο ν.3389/ Απόφαση Υπαγωγής της Σύµπραξης στο ν.3389/2005 Η ιυπουργική Επιτροπή εντός διµήνου από τη διαβίβαση σε αυτήν της Αιτήσεως Υπαγωγής και κατόπιν σχετικής εισήγησης της Ειδικής Γραµµατείας (Συνοπτική Αιτιολογική Έκθεση) εκδίδει απόφαση µε την οποία εγκρίνει ή απορρίπτει την Αίτηση Υπαγωγής του ηµοσίου Φορέα. Μετά την έκδοση της «Απόφασης Υπαγωγής», η ΕΓΣ ΙΤ αναλαµβάνει το συντονισµό των διαδικασιών ανάθεσης που ορίζονται στο ν.3389/2005, για την επιλογή του Ιδιωτικού Φορέα που θα συµµετάσχει στη Σύµπραξη. 4. ιαδικασία ανάθεσης Στις διαδικασίες ανάθεσης και στις σχέσεις του ηµόσιου Φορέα που ενεργεί ως Αναθέτουσα Αρχή µε τους Υποψηφίους, εφαρµόζονται οι γενικές αρχές της ευρωπαϊκής και εθνικής νοµοθεσίας (ίσης µεταχείρισης, διαφάνειας, προστασίας του δηµόσιου συµφέροντος, κλπ). Η ανάθεση γίνεται µετά από δηµόσιο διαγωνισµό µε ανοικτή ή κλειστή διαδικασία. Υπό ορισµένους όρους, που προβλέπονται στον νόµο, µπορεί να εφαρµοστεί και η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου ή η διαδικασία διαπραγµάτευσης. Η ανάθεση των Συµβάσεων ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα γίνεται µε κριτήριο είτε την πλέον συµφέρουσα από οικονοµική άποψη προσφορά, είτε τη χαµηλότερη τιµή. Τα ελάχιστα προσόντα και ικανότητες των Υποψηφίων που συµµετέχουν στη διαδικασία ανάθεσης ορίζονται στην Προκήρυξη του ιαγωνισµού. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 18

19 Σχηµατικά η διαδικασία υλοποίησης ενός έργου Σ ΙΤ έχει ως εξής : Υποβολή πρότασης προς Αξιολόγηση της πρότασης από Συµπλήρωση στοιχείων Απόρριψη πρότασης ΟΧΙ Ικανοποιούνται τα κριτήρια υπαγωγής; ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΝΑΙ Απόρριψη Σύµβαση Παραχώρησης / ηµόσια Χρηµατοδότηση / Εγκατάλειψη Έργου Υποβολή Αίτησης Υπαγωγής προς Εγκρίνεται η αίτηση υπαγωγής; ΟΧΙ ΝΑΙ Έγκριση - Εγκριση Χρηματοδότησης και Ένταξη στο ΠΔΕ -Προσλήψειις Συμβούλων Υποστήριξης (Χρηματοοικονομικοί / Τεχνικοί / Νομικοί) - Προετοιμασία Διαγωνιστικής Διαδικασίας Προκήρυξη Έργου Υποβολή Προσφορών Αξιολόγηση Υπογραφή Σύµβσης Εγκρίσεις Μελετών- Άδειες Πηγή : ΥΠ.ΟΙ.Ο 1.6 Χρηµατοδότηση υπηρεσιών συµβούλου για την υποστήριξη της διαδικασίας υπαγωγής στο ν.3389/2005 Πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" Το αναπτυξιακό Πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" του Υπουργείου Εσωτερικών ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης επιχειρεί να συγκροτήσει µια ολοκληρωµένη πολιτική για τους Ο.Τ.Α., η οποία θα ενισχύσει τον αναπτυξιακό ρόλο της πρωτοβάθµιας τοπικής αυτοδιοίκησης, µέσω συντονισµένων δράσεων και χρηµατοδοτήσεων. Οι βασικοί στόχοι του προγράµµατος είναι η ενδυνάµωση των θεσµών της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης, η εξυπηρέτηση του πολίτη στον πληρέστερο ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 19

20 δυνατό βαθµό, η ισόρροπη εθνική ανάπτυξη και η ορθολογική οργάνωση των περιφερειακών υπηρεσιών του κράτους. Το Πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" χρηµατοδοτεί έργα, µελέτες και ενέργειες που υποβάλλονται από τους δήµους και τις κοινότητες µε φορείς υλοποίησης τους δήµους και τις κοινότητες, τα νοµικά πρόσωπα των δήµων και κοινοτήτων, τους συνδέσµους και τις συµπολιτείες των δήµων και των κοινοτήτων ή τις διάφορες διαδηµοτικές συµπράξεις και συνεργασίες αναπτυξιακού χαρακτήρα. Το πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" θεσπίζει όριο πληρωµών ανά έτος και ανά περιφέρεια προκειµένου να ελέγχονται οι ετήσιες δαπάνες του προγράµµατος σε σχέση µε τις αντίστοιχες εισροές. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ταχεία απόδοση των πιστώσεων στους δικαιούχους και αποφεύγονται τα φαινόµενα προσωρινής διακοπής πληρωµών που παρατηρήθηκαν κατά το παρελθόν. Σε ότι αφορά τις Συµβάσεις Σύµπραξης ηµοσίου Ιδιωτικού Τοµέα (Σ ΙΤ), το πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" χρηµατοδοτεί τις απαραίτητες προσυµβατικές διαδικασίες που οδηγούν στην Υποβολή πρότασης προς την Ειδική Γραµµατεία Συµπράξεων ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα (ΕΓΣ ΙΤ) για την υπαγωγή στο ν.3389/2005. Ειδικότερα, το πρόγραµµα χρηµατοδοτεί τις προκαταρκτικές µελέτες για τη σκοπιµότητα χρήσης της συγκεκριµένης µεθόδου κατασκευής έργων ή παροχής υπηρεσιών, τα έξοδα της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθώς και των διαδικασιών επιλογής ιδιωτών-επενδυτών και των διαδικασιών κατάρτισης συµβάσεων. Επιπλέον, εφόσον απαιτείται από τη φύση της σύµπραξης, είναι επιλέξιµη για χρηµατοδότηση από τις πιστώσεις του προγράµµατος και η καταβολή ιδίας συµµετοχής από τον Ο.Τ.Α. Η διαδικασία ένταξης ενός έργου, ενέργειας ή µελέτης στο πρόγραµµα "ΘΗΣΕΑΣ" περιλαµβάνει τη συµπλήρωση από τον ΟΤΑ Τεχνικού ελτίου το οποίο προωθείται µέσω της οικείας Περιφέρειας στο Υπουργείο Εσωτερικών. Στο Τεχνικό ελτίο περιλαµβάνονται πληροφορίες όπως περιγραφή του έργου, της µελέτης ή της ενέργειας, η σκοπιµότητα υλοποίησης µε βάση τις προτεραιότητες του Θησέα, συνολικός προϋπολογισµός και χρονική κατανοµή των πιστώσεων. Ειδικά για τα έργα συµπεριλαµβάνονται και πληροφορίες για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, την απασχόληση και την τοπική κοινωνία. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Α.Ε. 20