1. ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ: ΒΟΗΘΩΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ:ΑΣΚΗΣΗ-ΑΣΦΑΛΕΙΑ 1 ΕΙΣΗΓΗΣΗ: ΡΙΖΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 1. ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Πρόκειται για χρόνια φλεγμονώδη πάθηση του αρθρικού υμένα. Αγνώστου αιτίας. Αφορά κυρίως γυναίκες. Πρόκειται για συμμετρική προσβολή των μικρών αρθρώσεων των χεριών και των ποδιών, στο δέρμα και στα μάτια. Στο Α στάδιο ξεκινά ως υμενίτιδα, φλεγμαίνει, διογκώνεται λόγω ύπαρξης παθολογικού υγρού. Στο Β στάδιο προσβάλλεται ο αρθρικός χόνδρος και το υποχόνδριο οστό και καταστρέφεται. Δημιουργείται τενοντοελυτρίτιδα που συνεπάγεται μερική ή ολική ρήξη των τενόντων. Στο Γ στάδιο υπάρχει παραμόρφωση με αστάθεια αρθρική, με καταστροφή πλήρη του χόνδρου. Κλινική εικόνα Είναι συμμετρική. Σπάνια προσβάλλει τα ισχία και την σπονδυλική στήλη. Αφορά τις μετακαρπιοφαλαγγικές και τις πρώτες φαλαγγοφαλαγγικές. Υπάρχει πόνος, οίδημα, πρωινή δυσκαμψία που υποχωρεί κατά την διάρκεια της ημέρας. Αδυναμία, εύκολη κόπωση και κακοδιαθεσία. Στην ψηλάφηση υπάρχει πάχυνση τενόντων και ευαισθησία στην πίεση. Στο τελευταίο στάδιο αδυνατεί να ντυθεί. Μακροχρόνια εξέλιξη με υφέσεις και εξάρσεις. Οι όζοι είναι υποδόρια ογκίδια( στο 25% των νοσούντων). ΤΚΕ ανεβασμένη, ήπια αναιμία, ο ρευματικός παράγοντας βρίσκεται στο αίμα 3 ή 4 μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Ενημερώνουμε από την αρχή ότι δεν υπάρχει θεραπεία. Στόχος της αγωγής: ελάττωση πόνου, πρόληψη των παραμορφώσεων και η διατήρηση της κινητικότητας. Συντηρητική θεραπεία: φάρμακα και φυσικοθεραπεία. Χειρουργική: υμενεκτομή ή αρθροπλαστική ή αρθροδέσεις. Στόχοι φυσικοθεραπείας Μείωση του πόνου και της φλεγμονής. Χρησιμοποιούμε μέσα θερμοθεραπείας, υπέρυθρες, υδροθεραπεία, υπέρηχα, μικροκύματα, διαθερμίες, ψυχρά επιθέματα, TENS, LASER χαμηλής ισχύος. Διατήρηση και αύξηση της κινητικότητας των αρθρώσεων και της μυικής δύναμης. Χρησιμοποιούμε ασκήσεις με μικρό φορτίο, δηλαδή ασκήσεις εύρους χωρίς βάρος, ισομετρικές. Στόχοι της άσκησης 1. Αύξηση αερόβιας ικανότητας που οδηγεί σε μείωση της αίσθησης κόπωσης. 2. διατήρηση και αύξηση της μυικής δύναμης και της κινητικότητας. Συστήνουμε ποδήλατο, κολύμβηση, ασκήσεις σε σκάλα, αερόβιες, ασκήσεις εύρους κίνησης(διατάσεις) και ασκήσεις ενδυνάμωσης. Ρίζου Βασιλική 1

2 2.ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος και αρχίζει από τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις. Προχωρά προς τα πάνω στην σπονδυλική στήλη έως στην αυχενική μοίρα. Υπάρχει γενετική προδιάθεση ενώ υπάρχει οστεοποίηση παρασπονδυλικών συνδέσμων με κατάληξη την αγκύλωση της σπονδυλικής στήλης. Αφορά άντρες μεταξύ ετών. Αρχικά υπάρχει ελαφρύς πόνος στην μέση και τους γλουτούς, πρωινή δυσκαμψία. Μπορεί να πονά στις πτέρνες και σε σημεία κατάφυσης των τενόντων. Σταδιακά γίνονται πιο έντονα και συνεχή τα συμπτώματα. Μπορεί να επεκταθεί στις πλευρές και το στέρνο. Οι κινήσεις της σπονδυλικής είναι περιορισμένες και ιδιαίτερα η έκταση. Αυτό φαίνεται κυρίως στην δοκιμασία τοίχου όπου πρέπει να ακουμπά το ινίο, οι γλουτοί, οι φτέρνες, οι ωμοπλάτες, όπου στην ΑΣ είναι αδύνατον. Σε προχωρημένες καταστάσεις η Σ.Σ. μπορεί να είναι αγκυλωμένη(σανιδώδης) από το ινίο έως το ιερό. Τότε και οι κινήσεις του θώρακα θα είναι περιορισμένες. Οι περιφερικές αρθρώσεις μπορεί να επηρεαστούν στο 1/3 των ασθενών με πόνο και απώλεια κινητικότητας. Το πρώτο ακτινολογικό εύρημα εντοπίζεται στο σώμα των σπονδύλων που παίρνουν σιγάσιγά σχήμα τετράγωνο. Με το χρόνο γίνεται καλάμι μπαμπού. Πολλοί είναι αυτοί που έχουν μεγάλο βαθμό παραμόρφωσης και θεωρούνται ανάπηροι. Θεραπεία: 1. γενικά μέτρα Ο ασθενής ενημερώνεται και ενθαρρύνεται να παραμένει ενεργός και να συνεχίσει τις δραστηριότητες του. Να διατηρεί σωστή στάση και να κάνει ασκήσεις καθημερινά 3 φορές την ημέρα για θώρακα, κοιλιά και ράχη. Να κοιμάται σε στρώμα που δεν βουλιάζει σε ύπτια ή πρηνή θέση. Κολύμβηση και χορό. 2. φάρμακα 3. χειρουργική επέμβαση Φυσιοθεραπευτική αντιμετώπιση Στοιχεία που μας ενδιαφέρουν είναι: η θωρακική υπερκύφωση η δυσκαμψία των αρθρώσεων ώμου-λεκάνης-οσφύος-αυχένα η μυϊκή αδυναμία ο χρόνος έναρξης και η πορεία της νόσου η δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης βάδισης ΣΚΟΠΟΙ Η καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου Η μείωση του πόνου-δυσκαμψία Αύξηση τροχιάς της κίνησης των αρθρώσεων Χαλάρωση συσπασμένων μυών Διδασκαλία ασκήσεων αναπνοής Αποφυγή και πρόληψη συγκάμψεων Διατήρηση δύναμης αντοχής-ελαστικότητας μυών Οξύ στάδιο: TENS, υδροθεραπεία σε χλιαρό νερό(δινόλουτρο), κρυοθεραπεία. Χρόνιο στάδιο: ηλεκτροθεραπεία, κινησιοθεραπεία, υδροθεραπεία(σε πισίνα 38ºC), θερμοθεραπεία, υπέρηχα, λασποθεραπεία (20 λεπτά σε θερμοκρασία c), μάλαξη. Γενικές συμβουλές: άθληση, καθημερινή άσκηση, έκταση σ.σ. αμέσως μετά από δραστηριότητες που με κάμψη(οδήγηση, διάβασμα, παρακολούθηση τηλεόρασης). Εκτάσεις κάθε 15 ή 30 λεπτά. Έλεγχος βάρους και ενθάρρυνση. Ρίζου Βασιλική 2

3 Πρόγραμμα ασκήσεων Διακρίνουμε στον ασθενή μια υπερλόρδωση στον αυχένα και μια κάμψη του κορμού κυρίως στην οσφυϊκή μοίρα λόγω της έντονης συστολής του λαγονοψοίτη. Οπότε θέλουμε να ενδυναμώσουμε τους εκτείνοντες του κορμού και του ισχίου. Ύπτια θέση Άρση λεκάνης με γόνατο τεντωμένο. Άσκηση κοιλιακών: με γόνατα λυγισμένα άρση κεφαλής-κορμού Διάταση εκτεινόντων ισχίου από όρθια ή ύπτια θέση. Ύπτια θέση: κάμψη χεριών σε πλήρες εύρος Ύπτια θέση: γόνατα λυγισμένα ενωμένα κινούνται δεξιά-αριστερά στο πάτωμα χωρίς μετακίνηση κορμού. Πρηνή θέση: υπέρκαμψη άνω άκρου και έκταση του αντιθέτου κάτω άκρου εναλλάξ. Πρηνή: ενεργητική έκταση κορμού. Άρση χεριών ταυτόχρονα. Άρση χεριών πίσω εναλλάξ. Με τα χέρια σε απαγωγή προσπάθεια υπερέκτασης κορμού. Πλάγια θέση στο κρεβάτι: στροφή άνω κορμού με το κάτω μέρος ακίνητο. Συνδυάζεται και με κινήσεις άνω άκρου. Τετραποδική Λόρδωση-κύφωση Όρθια-καθιστή Η πλάτη ακουμπά πίσω και προσπαθεί να μετακινήσει την σιαγόνα προς τα πίσω. Στην όρθια θέση ακουμπά πλάτη-πόδια με ανάταση χεριών Όρθια θέση, κάνει διατάσεις καμπτήρων ισχίου. Διατάσεις με πόδια σε απαγωγή. Καθιστή θέση με στροφές κεφαλής και κορμού. 3.ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Η σπονδυλική στήλη φυσιολογικά έχει 4 κυρτώματα. Τα 2 στρέφουν το κυρτό εμπρός και τα άλλα 2 το κυρτό πίσω. Υπάρχουν 3 μορφές: Σκολίωση: παραμόρφωση σ.σ. στο πλάγιο επίπεδο. Πλάγια κλίση αυτής με στροφή σπονδύλων. Κύφωση: αύξηση της φυσιολογικής κυρτότητας της θωρακικής μοίρας. Λόρδωση: αύξηση της φυσιολογικής κυρτότητας της οσφυϊκής μοίρας. ΣΚΟΛΙΩΣΗ Διακρίνεται σε: 1. Λειτουργική ή μη επιδεινούμενη. Εδώ τα κυρτώματα δεν είναι δύσκαμπτα και διορθώνονται από τους ασθενείς ή το γιατρό. Δεν υπάρχει στροφή σπονδύλων. Αντισταθμιστική: σε ανισοσκελία, εξαφανίζεται όταν κάθεται. Ανταλγική: σε δισκοκήλη, δισκίτιδα. Όταν εκλείψει το αίτιο φεύγει και η παραμόρφωση. Στατική: κακή στάση του κορμού. Ρίζου Βασιλική 3

4 2. Οργανική. Το κύρτωμα είναι δύσκαμπτο, δεν διορθώνεται με την πλάγια κλίση του κορμού. Σχεδόν πάντα συνοδεύεται από στροφή σπονδύλων. Διακρίνεται σε: Ιδιοπαθή: είναι η συχνότερη και αφορά κυρίως κορίτσια 7/1. Δημιουργείται κατά την περίοδο της σκελετικής ανάπτυξης. Διακρίνεται σε βρεφική ή νηπιακή(0-3), σε παιδική και εφηβική. Είναι άγνωστης αιτίας μπορεί να είναι κληρονομικοί, ορμονικοί ή και μηχανικοί οι λόγοι. 1 στα 4 παιδιά που ο γονέας τους έχει ιδιοπαθή σκολίωση θα παρουσιάσει την πάθηση αυτή. Συγγενής: οφείλεται σε: 1. ημισπόνδυλο 2. συνοστέωση σπονδύλου στην μια πλευρά του κορμού 3. νευροινωμάτωση 4. κατάγματα, όγκοι, στραβισμός. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κάθε παιδί πρέπει να εξετάζεται στην περίοδο της σκελετικής ανάπτυξης. Το παιδί είναι γυμνό σε όρθια θέση. Στο bending test κατά την δοκιμασία της επίκυψης, ίσως προβάλλουν οι πλευρές προς την μία πλευρά στην θωρακική σκολίωση(πλευρικός ήβος, ενώ στην οσφυϊκή θα προβάλλει το αντίστοιχο ημιμόριο της οσφύος). Στην οργανική στη δοκιμασία επίκυψης η παραμόρφωση γίνεται πιο έντονη. Σε θωρακικές μετρίου βαθμού προβάλλει η ωμοπλάτη προς την πλευρά του κυρτού, ενώ η κάτω γωνία ωμοπλάτης στην άλλη πλευρά βρίσκεται λίγο χαμηλότερα. Εάν τοποθετήσουμε το νήμα της στάθμης στην ακανθώδη απόφυση Α7, τότε θα δούμε ότι δεν περνά από την μεσογλουτιαία πτυχή, ενώ σε φυσιολογική σ.σ. περνά. Στα παχύσαρκα παιδιά παρατηρούμε δερματική πτυχή στην περιοχή της οσφύος, στην πλευρά που βρίσκεται το κοίλο της παραμόρφωσης. Οι κινήσεις της σ.σ. δεν είναι περιορισμένες και δεν προκαλούν πόνο. Αυτό συμβαίνει μόνο σε μεγάλες παραμορφώσεις. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Σε απλή ακτινογραφία με τον ασθενή όρθιο, προσθοπίσθια, πλάγια, και της λεκάνης για έλεγχο της ανάπτυξης. Οι επιφύσεις των λαγόνιων αρχίζουν να οστεοποιούνται κατά την εφηβεία. Όταν οι επιφύσεις οστεοποιηθούν τότε η επιδείνωση της σκολίωσης θα είναι ελάχιστη. Ο ασθενής ελέγχεται κάθε 3-4 μήνες. Ορίζουμε τον άνω και κάτω ακραίο σπόνδυλο του κυρτώματος. Η μέτρηση γίνεται με την μέθοδο cobb: φέρνω ευθεία που εφάπτεται στην άνω επιφάνεια του άνω ακραίου σπονδύλου και μια άλλη που εφάπτεται στην κάτω επιφάνεια του κάτω ακραίου σπονδύλου. Αν φέρουμε κάθετες στις 2 ευθείες σχηματίζεται γωνία. Η γωνία σκολίωσης. Πρόγνωση δεν γίνεται. Εξελίσσεται μέχρι τα 16 στα κορίτσια και στα 18 στα αγόρια. Στην κύηση επιδεινώνεται. Δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα και σε μεγάλη ηλικία σπονδυλαρθρίτιδα. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 1. πρόληψη εξέλιξης, 2. διόρθωση υπάρχουσας. Όσο νωρίτερα αρχίζει η θεραπεία τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα για τον ασθενή. Παιδιά από 8-14 ετών πρέπει να εξετάζονται μια φορά τον χρόνο. Αν η σκολίωση είναι μικρότερη των 20 γίνεται κινησιοθεραπεία και ελέγχεται κάθε 4-6 μήνες. Αν είναι μικρότερη των 30º και φτάνει την σκελετική ωρίμανση δεν χρειάζεται θεραπεία. Δίνονται ασκήσεις για συντήρηση του μυϊκού τόνου και ενίσχυση του ψυχισμού. Ρίζου Βασιλική 4

5 Σε σκολιώσεις από 20-40º είναι απαραίτητοι οι κηδεμόνες, ασκούν διορθωτικές πιέσεις όπως ο Milwaukee και ο Boston. Ο Β. είναι έως την μασχάλη και είναι πιο ανεκτός από παιδιά.. Όταν η σκολίωση είναι μεγαλύτερη από 40-50º χειρουργείται. Παίζει ρόλο η ηλικία. Αν είναι πάνω από 12 η ένδειξη για χειρουργείο είναι μεγαλύτερη. Αν η σκολίωση είναι από 60º-70 ο ασθενής χειρουργείται ακόμα κι αν δεν έχει περάσει τα 12. Σημαντικός κίνδυνος του χειρουργείου είναι οι νευρολογικές επιπλοκές. ΚΥΦΩΣΗ Μιλάμε για κύφωση όταν η θωρακική κυρτότητα ξεπεράσει τις 40. Εύκαμπτη είναι όταν μπορεί να διορθωθεί από τον ασθενή. Οφείλεται μάλλον σε αδυναμία ραχιαίων και στην κακή στάση, ή αντιρρόπηση στην αυξημένη οσφυϊκή λόρδωση. Δύσκαμπτη είναι όταν δεν διορθώνεται. Διακρίνεται σε: 1. ομαλή(οστεοχονδρίτιδα, γεροντική, αγκυλωτική). 2. γωνιώδης(φυματίωση, συγγενής, κάταγμα). 3. εφηβική κύφωση(νόσος του scheuerman). Εμφανίζεται σε ηλικίες από ετών και είναι άγνωστης αιτιολογίας. Στην εφηβεία το παιδί αποκτά στρογγυλούς ώμους, ελαφρύ πόνο, εύκολη κόπωση, οι ώμοι πέφτουν εμπρός, οι ωμοπλάτες προβάλλουν πίσω και η κοιλιά εμπρός. Η οσφυϊκή μοίρα αυξάνει την λόρδωση. Δεν διορθώνεται με μεταβολή της στάσης. Οι κινήσεις είναι ελεύθερες μα οι ισχιοκνημιαίοι μπορεί να είναι βραχυμένοι. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Να παίρνει σωστή στάση, ασκήσεις ενδυνάμωσης ραχιαίων, να κοιμάται σε σκληρό στρώμα χωρίς μαξιλάρι σε πρηνή ή ύπτια θέση. Σε πιο μεγάλα κυρτώματα και σε παιδιά που καθυστερεί η σκελετική ωρίμανση, χρησιμοποιούμε κηδεμόνες, για 12 μήνες και αν χρειαστεί για ακόμα 12 μήνες στον ύπνο. Χειρουργείται μόνο όταν είναι δύσκαμπτη και επώδυνη, μεγαλύτερη των 60º και υπάρχει κίνδυνος σπαστικής παράλυσης. ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Πρόκειται για δομικές και μόνιμες αλλαγές. Επεμβαίνουμε στους μαλακούς ιστούς. Διατείνουμε τους βραχυμένους και ενδυναμώνουμε τους αδύναμους μύες. Αντιμετωπίζουμε τον πόνο, τα προβλήματα της βάδισης, την αναπνοή. Στόχοι: διόρθωση και εκπαίδευση της καλής στάσης. Θέλουμε να διατηρήσουμε την διορθωμένη στάση. Γενική κινητοποίηση όλου του σώματος. 4.ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Είναι η πλήρης ή μερική διακοπή της συνέχειας του οστού(σπάσιμο-ράγισμα). Διακρίνονται: ανάλογα με την βία σε :παθολογικά μετά από μικρή βία και σε βίαια κατάγματα μετά από ισχυρή βία ή από επαναληπτική βία για πολύ χρόνο(κατάγματα εκ κοπώσεως). Με βάση την κλινική εικόνα: ανοιχτά και κλειστά Ανάλογα με τον μηχανισμό δράσης: σε άμεσα και έμμεσα Ανάλογα με την σταθερότητα σε: ασταθή και σταθερά Ανάλογα με την γραμμή κατάγματος: σε εγκάρσια, σε λοξά, σε σπειροειδή Άλλες κατηγορίες είναι: συμπιεστικά, ενσφηνωμένα, συντριπτικά, αποσπαστικά, διπολικά, κατάγματα-εξαρθρήματα. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Πόνος, αδυναμία, τοπικό οίδημα, εκχύμωση, ευαισθησία στην πίεση, παραμόρφωση, αφύσικη κίνηση. Ρίζου Βασιλική 5

6 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Με χειρισμούς, σκελετική ή δερματική έλξη, χειρουργείο. Ακινητοποίηση με: γύψο, επίδεσμο, πλαστικό ή μεταλλικό νάρθηκα, λειτουργικό νάρθηκα(συντηρητικά). Χειρουργικά με εσωτερική ή εξωτερική οστεοσύνθεση. ΣΤΟΧΟΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Ο ασθενής με κάταγμα παρουσιάζει: πόνο κατά την κίνηση μειωμένη μυϊκή δύναμη και ελαστικότητα περιορισμένο εύρος τροχιάς των γύρω αρθρώσεων ενημερωνόμαστε για το πότε έγινε, τη θεραπεία που έγινε ως τώρα, πότε και που πονά, τι δεν μπορεί να κάνει. Στόχοι: 1. μείωση οιδήματος 2. κινητοποίηση αρθρώσεων που έγιναν δύσκαμπτες μετά την ακινητοποίηση 3. μείωση του πόνου 4. αύξηση του εύρους κίνησης 5. αύξηση της ελαστικότητας, της δύναμης, της αντοχής των μυών γύρω από το κάταγμα. Φυσικοθεραπευτικά μέσα Μετά το κάταγμα υπάρχει το στάδιο ακινητοποίησης(πριν την εγχείρηση ή κατά την ακινητοποίηση με έλξη ή γύψο) και το στάδιο κινητοποίησης(έχει γίνει αφαίρεση νάρθηκα-γύψου, έλξης και επιτρέπεται η κινητοποίηση με προϋποθέσεις). ΣΤΑΔΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Ισομετρικές ασκήσεις στις ακινητοποιημένες αρθρώσεις και ενεργητικές ασκήσεις των ελεύθερων μυών γύρω από την περιοχή του κατάγματος. Χρησιμοποιούμε Laser και σε κλινήρεις ασθενής για μακρό χρονικό διάστημα εφαρμόζουμε αναπνευστικές ασκήσεις. Μάλαξη σπάνια γίνεται γύρω από την περιοχή του κατάγματος(εφόσον έχει πωρωθεί) για την χαλάρωση των συσπασμένων μυών και για γρήγοτρη αποσυμφόρηση του οιδήματος. Εφόσον έχει πωρωθεί το κάταγμα εφαρμόζουμε υπέρηχα για την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Εφαρμόζουμε ηλεκτροθεραπεία με διαδυναμικά, διασταυρούμενα και φαραδικά ρεύματα. Θερμά και ψυχρά επιθέματα, υπέρυθρες, παραφινόλουτρα, απλό θερμό επίθεμα πριν την κινησιοθεραπεία. Υδροθεραπεία με δινόλουτρο ή σε πισίνα. Συνδυάζεται με κινησιοθεραπεία ή και με ήπια μάλαξη. Το νερό κρύο στα αρχικά στάδια, όταν υπάρχει οίδημα ή εναλλάξ κρύοθερμό αν θέλω ελαστικότητα και αύξηση εύρους τροχιάς. Οι διαθερμίες απαγορεύονται. ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 1. η άσκηση δεν πρέπει να δημιουργεί πόνο στην περιοχή του κατάγματος. 2. αποφεύγεται η έξω στροφή στα υποκεφαλικά κατάγματα του βραχιονίου και στα υποτροχαντήρια του μηριαίου οστού. 3. όχι στην πρώιμη φόρτιση του πάσχοντος ποδιού. 4. όχι στις δυνατές ασκήσεις αντίστασης. 5. αποκτάμε πρώτα εύρος τροχιάς και μετά δύναμη και αντοχή. 6. λειτουργικές ασκήσεις(κινήσεις κουμπώματος, λύσιμο κορδονιών, χτένισμα). 7. όχι παθητική κίνηση. Ρίζου Βασιλική 6

7 ΚΑΤΑΓΜΑ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΗΡΙΑΙΟΥ Στάδιο ακινητοποίησης Διατηρούμε την δύναμη του 4κεφάλου και των εκτεινόντων του ισχίου. Πρόληψη αναπνευστικών επιπλοκών, διατηρούμε την κίνηση των γύρω αρθρώσεων. Σύσπαση-χαλάρωση 4κ για 5 ανά ώρα. Ξεκινώ 10 μέρες μετά. Όταν υποχωρεί ο πόνος γίνεται σύσπαση του 4κ με αντίσταση στην επιγονατίδα. Παθητική κινητοποίηση επιγονατίδας. Ισομετρικές εκτεινόντων. Ασκήσεις ποδοκνημικής και δαχτύλων. Ισομετρικές γλουτιαίων. Στροφές ποδοκνημικής. Άρση της κεφαλής για σύσπαση κοιλιακών. Ασκήσεις αντίστασης στο υγιές. Ασκήσεις άνω άκρων. Στάδιο κινητοποίησης Συνήθως η ακινησία διαρκεί 12 εβδομάδες. Ύπτια : κάμψη-έκταση γονάτων. Άρση σκέλους. Πρηνή: κάμψη γονάτων εναλλάξ, άρση ποδιών ένα-ένα, άρση σκέλους με κάμψη γόνατος, άρση κορμού και κεφαλής. Πλάγια θέση: εκκρεμοειδείς ανάρτηση(κάμψη-έκταση), πλάγια άρση(υποβοηθούμενα). Καθιστή θέση: κάμψη-έκταση γονάτου, άρση ποδιού με τεντωμένο γόνατο, κάμψη ισχίου με γόνατο σε έκταση. Όρθια θέση: κάμψη-έκταση ισχίου, ασκήσεις ισορροπίας, βάδιση με βακτηρίες, κάμψη-έκταση γονάτων(βαθύ κάθισμα), ανεβοκατέβασμα σκαλιού, άνοδος-κάθοδος ποδιού στο πολύζυγο, ασκήσεις αντίστασης 4κ με βάρη, ασκήσεις αντίστασης εκτεινόντων με βάρη, τζόκινγκ, σχοινάκι, στατικό ποδήλατο, μεταφορά βάρους από το ένα πόδι στο άλλο. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ Ύπτια θέση: ραχιαία-πελματιαία κάμψη άκρου πόδα, πρηνισμό υπτιασμό άκρου πόδα, ισομετρικές 4κ, κάμψη-έκταση ισχίου και γονάτου, προσαγωγές-απαγωγέςστροφές ισχίου. Όρθια θέση: κάμψη γονάτων με κάμψη ισχίου, βαθύ κάθισμα, ασκήσεις βάδισης με λυγισμένα και τεντωμένα πόδια, διατάσεις γαστροκνημίου. Πρηνή θέση: ραχιαία πελματιαία κάμψη ποδοκνημικής., διάταση πελματιαίων καμπτήρων, ασκήσεις γαστροκνημίου με αντίσταση. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΑΡΠΟΥ Με εντολή γιατρού εφαρμόζουμε δινόλουτρο ή παραφινόλουτρο πριν από οποιοδήποτε πρόγραμμα. Κάνουμε κάμψη-έκταση δαχτύλων, προσαγωγή και απαγωγή, κάμψη-έκταση-υπερέκταση μετακαρπιοφαλαγγικών, κερκιδική και ωλένια απόκλιση, περιαγωγή, κάμψη-έκταση πηχεοκαρπικής, αντίσταση με ελατήρια, δυναμόμετρα και σούστες, πρηνισμός-υπτιασμός, κινήσεις αντίχειρα, αντίσταση με το χέρι του θεραπευτή, κρατά μπαλάκι ή πλαστελίνη, ραχιαίαπαλαμιαία διάταση. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΜΕΣΟΤΗΤΑ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ Στάδιο ακινητοποίησης Κινητοποίηση περιφερικών αρθρώσεων(ωμική, καρπός). Εκκρεμοειδείς ασκήσεις, περιαγωγές ώμου, συσπάσεις των μυών του πήχη, ισομετρικές. Αυτά 10 μέρες μετά το κάταγμα. Όχι στροφικές κινήσεις, η απαγωγή πάνω από 60º και η κάμψη πάνω από 90. Ρίζου Βασιλική 7

8 Στάδιο κινητοποίησης Αρχικά δεν εφαρμόζουμε ασκήσεις με αντίσταση αλλά ισομετρικές. Όρθια θέση: κάμψη-έκταση καρπού, προσαγωγή-απαγωγή καρπού, περιαγωγή καρπού και κινήσεις δαχτύλων. Καθιστή θέση: ώμοι πάνω-κάτω-μπροστά. Ισομετρικές βραχιονίων μυών και αντιβραχίου. Προσαγωγή-απαγωγή ωμοπλατών, πρηνισμός-υπτιασμός, εκκρεμοειδείς κινήσεις(όρθια ή σε έκταση), κάμψη-έκταση-προσαγωγή-απαγωγήπεριαγωγή του πάσχοντος μέλους( με τον κορμό σε μικρή κάμψη). Ύπτια θέση: προσαγωγή-απαγωγή, κάμψη, οριζόντια προσαγωγή, το ν ώμο σε απαγωγή 90 και κάμψη αγκώνα, ισομετρική ώμου-αγκώνα σε αυτή τη θέση. Κάμψη-έκταση αγκώνα με τα δάχτυλα πλεγμένα. Ασκήσεις με βέργα πίσω από την πλάτη και τον αυχένα.. Τα χέρια πίσω από τον αυχένα και κάνω απαγωγή-προσαγωγή αγκώνων. Κινήσεις με αντίσταση. Ασκήσεις με βαράκια, κάμψη-έκταση αγκώνα με βάρος από ύπτια και πρηνή ή με μηχάνημα από όρθια. Απαγωγή ώμου από όρθια με αντίσταση(ελατήριο ή τροχαλία). Μονόζυγο, ασκήσεις με τροχαλία, έσω στροφή, απαγωγή, κάμψη σε πλήρες εύρος τροχιάς από όρθια θέση με χρήση τροχαλίας με αντίσταση. Ασκήσεις προσθίου οδοντωτού με μπάρα ή αλτήρα σε ύπτια θέση. Ρίζου Βασιλική 8