ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2031(INI)

Transcript

1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου 2016/2031(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ Προς ένα νέο πλαίσιο για το εμπόριο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης (2016/2031(INI)) Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου Εισηγητής: David Borrelli PR\ docx PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... 8 PE v /8 PR\ docx

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Προς ένα νέο πλαίσιο για το εμπόριο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης (2016/2031(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Τουρκίας, που υπογράφηκε στην Άγκυρα στις 12 Σεπτεμβρίου 1963, και τα συναφή πρωτόκολλα, έχοντας υπόψη το πρόσθετο πρωτόκολλο στην εν λόγω συμφωνία, της 23ης Νοεμβρίου 1970, έχοντας υπόψη την απόφαση 1/95 του Συμβουλίου σύνδεσης ΕΚ-Τουρκίας, έχοντας υπόψη την απόφαση 1/98 του Συμβουλίου σύνδεσης ΕΚ-Τουρκίας, έχοντας υπόψη την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, της 28ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την τελωνειακή ένωση ΕΕ-Τουρκίας, έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας υψηλόβαθμων υπαλλήλων σχετικά με την επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, της 27ης Aπριλίου 2015, έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Βελτίωση των διμερών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης», της 15ης Δεκεμβρίου 2016, έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας «Προς ένα νέο πλαίσιο για το εμπόριο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής Ένωσης», που υποβλήθηκε στην επιτροπή INTA στις 18 Οκτωβρίου 2016, έχοντας υπόψη τις δηλώσεις κατά την ολοκλήρωση των συνόδων κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ με την Τουρκία της 29ης Νοεμβρίου 2015 και της 18ης Μαρτίου 2016, έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24ης Nοεμβρίου 2016 σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Tουρκίας (2016/2993(RSP)), έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Απριλίου 2016 σχετικά με την έκθεση του 2015 για την Τουρκία (2015/2898(RSP)), έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση προόδου του 2016 για την Τουρκία, την οποία δημοσίευσε η Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου 2016 (SWD(2016)0366), έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2016 σχετικά με την Τουρκία, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με την τέταρτη έκθεση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της Δήλωσης PR\ docx 3/8 PE v01-00

4 ΕΕ-Τουρκίας (COM(2016)0792), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2015 με τίτλο «Εμπόριο για όλους» (COM(2015)0497), έχοντας υπόψη τα άρθρα 3 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας υπόψη τα άρθρα 207 και 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A8-0000/2017), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία αποτελεί τον πέμπτο κατά σειρά μεγέθους εμπορικό εταίρο της ΕΕ και η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, και ότι η αξία των εμπορικών συναλλαγών έχει τετραπλασιαστεί μετά την έναρξη ισχύος της τελωνειακής ένωσης Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελωνειακή ένωση αποδείχτηκε προφανώς ανεπαρκής σε σχέση με τις ανάγκες των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο μερών Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, συν τω χρόνω, η Tουρκία έχει δημιουργήσει έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών Δ. λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία των τομέων που εξαιρούνται σήμερα από την τελωνειακή ένωση, όπως είναι η γεωργία, οι υπηρεσίες και οι δημόσιες συμβάσεις Ε. λαμβάνοντας υπόψη τη βούληση των δύο μερών να εντείνουν και να βελτιώσουν τις εμπορικές σχέσεις και την απόφαση να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της 1. απευθύνει, στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, τις ακόλουθες συστάσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή: α) σε σχέση με το γενικό πλαίσιο και το πεδίο εφαρμογής: i) με την αναγνώριση του στρατηγικού ρόλου της Τουρκίας λόγω γεωγραφικής εγγύτητας, ιστορικών, πολιτιστικών, πολιτικών και εμπορικών δεσμών, ο καθορισμός ενός νέου πλαισίου για το εμπόριο πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο, μολονότι ειδικό, μέρος της σφαιρικής πολιτικής της ΕΕ και, ειδικότερα, των αρχών και των στόχων της εξωτερικής της δράσης ii) iii) η ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας θα πρέπει να εξετάζεται σε ένα πλαίσιο κοινής βούλησης των δύο μερών να συμμερίζονται το σύνολο των αξιών και των αρχών που καθορίζονται στις ιδρυτικές Συνθήκες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και να συνεργάζονται για την πλήρη και ολοκληρωτική εφαρμογή τους ενόψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να εξεταστούν με συγκεκριμένο και ενδελεχή τρόπο οι οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί και PE v /8 PR\ docx

5 νομικοί όροι βάσει των οποίων θα διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις και οι οποίοι θα έχουν, σε κάθε περίπτωση, καθοριστικές συνέπειες στη ζωή των πολιτών iv) η υφιστάμενη δομή της συμφωνίας της Άγκυρας πρέπει να θεωρηθεί ανεπαρκής υπό το πρίσμα της εξέλιξης της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, δεδομένου ότι: α) δεν εξετάζει συγκεκριμένα θέματα, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη, η προστασία των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, η ισότητα των φύλων, η προστασία της ασφάλειας των τροφίμων και της υγείας, οι ΜΜΕ, η προστασία των ξένων επενδύσεων β) δεν λαμβάνει υπόψη τον ειδικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών κοινοβουλίων γ) οι διατάξεις σχετικά με την επίλυση των διαφορών αντικατοπτρίζουν τον πολιτικό χαρακτήρα της συμφωνίας v) η συμφωνία σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας θα πρέπει να εφαρμοστεί με πλήρη και ισότιμο τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη vi) η όλη διαδικασία των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της διαφάνειας και της πλήρους πρόσβασης στα έγγραφα β) σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης: i) βασική προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης είναι η αποχή της Τουρκίας από κάθε προστατευτικό και περιοριστικό μέτρο, όπως είναι η μονομερής επιβολή τελωνειακών δασμών και μη δασμολογικών φραγμών σε εμπορεύματα που παράγονται στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εμπορευμάτων τα οποία έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία, και από κυβερνητικές πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση των εισαγωγών ii) iii) iv) η ομαλή λειτουργία της τελωνειακής ένωσης είναι στενά συνδεδεμένη με την εναρμόνιση και την ευθυγράμμιση της τουρκικής νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο, ιδίως όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, τον ανταγωνισμό και τις κρατικές ενισχύσεις σημαντικές πτυχές της τελωνειακής ένωσης είναι η καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης, της πειρατείας, του εμπορίου άγριων ζώων και της απάτης στον τομέα των τροφίμων η εναρμόνιση των τελωνειακών συστημάτων είναι θεμελιώδους σημασίας για την ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει την τελωνειακή συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Τουρκίας v) είναι σημαντικό να θεσπιστεί μηχανισμός επίλυσης των διαφορών ο οποίος θα μπορεί να λειτουργεί σε πλαίσιο αμεροληψίας και ασφάλειας δικαίου σύμφωνα με τους κανόνες και την πρακτική του ΠΟΕ vi) προκειμένου η Tουρκία να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε σχέση με την εμπορική πολιτική της ΕΕ και υπό τον όρο ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη σύγκλιση και τη νομοθετική PR\ docx 5/8 PE v01-00

6 εναρμόνιση, θα ήταν χρήσιμο να επιτραπεί στην Τουρκία να συμμετέχει ως παρατηρητής vii) όσον αφορά τη διαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών όπου η Τουρκία δεν παίρνει μέρος, θα πρέπει να εξεταστούν τρόποι συμμετοχής σε πλαίσιο σεβασμού της κυριαρχίας και της διαπραγματευτικής αυτονομίας της ΕΕ γ) σε σχέση με ένα νέο πλαίσιο εμπορίου: i) όταν σημαντικοί τομείς όπως η γεωργία, οι υπηρεσίες και οι δημόσιες προμήθειες περιληφθούν στο νέο πλαίσιο εμπορικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, το νέο σύστημα θα πρέπει να καθοριστεί με βάση τα άρθρα 207 και 218 της ΣΛΕΕ ii) iii) iv) η ελευθέρωση τομέων οι οποίοι επί του παρόντος δεν περιλαμβάνονται στην τελωνειακή ένωση θα πρέπει να γίνει σταδιακά και με δεσμευτικό τρόπο, αφού εκτιμηθεί ο αντίκτυπος που θα έχει στις επιχειρήσεις, ιδίως σε ΜΜΕ, καταναλωτές και περιβάλλον. Για τον σκοπό αυτό, οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, μπορούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη σύνδεση και τον διάλογο με τους ενδιαφερόμενους φορείς και την κοινωνία των πολιτών στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να βρίσκεται η ενεργός προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους και η αποτελεσματική αντιμετώπιση εθνικών πρακτικών που αποσκοπούν στην εξασθένηση του κοινωνικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου της εργασίας με στόχο την προώθηση της εγχώριας παραγωγής και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων προϋπόθεση για την ελευθέρωση των γεωργικών προϊόντων πρέπει να αποτελέσει η μεταρρύθμιση της τουρκικής νομοθεσίας όσον αφορά τις επιχορηγήσεις και τις επιδοτήσεις στις εξαγωγές ούτως ώστε να αποφεύγονται στρεβλώσεις σε σχέση με το καθεστώς της ΚΓΠ. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις επιπτώσεις για τους μικρούς παραγωγούς γεωργικών προϊόντων στις κατηγορίες προϊόντων που είναι ευάλωτα στον ανταγωνισμό v) η απουσία εναρμόνισης στον τομέα των φυτοϋγειονομικών κανόνων αποτελεί μείζον εμπόδιο στο εμπόριο γεωργικών προϊόντων η άρση αυτού του εμποδίου θα πρέπει, ωστόσο, να υλοποιηθεί σε πλαίσιο τήρησης των υψηλών προτύπων ποιότητας που εφαρμόζει η ΕΕ, λαμβανομένου, μεταξύ άλλων, υπόψη του κινδύνου απάτης vi) λόγω σημασίας και επιπτώσεων, η ελευθέρωση του τομέα των υπηρεσιών θα πρέπει να γίνει με βάση αυστηρά κριτήρια διαφάνειας, πλήρη αμοιβαιότητα, απαγόρευση των διακρίσεων και νομοθετική εναρμόνιση, εξαιρουμένων των οπτικοακουστικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος vii) σε τομείς όπως η ψηφιακή οικονομία, οι τηλεπικοινωνίες, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, θα πρέπει να δοθεί προσοχή στα PE v /8 PR\ docx

7 θέματα που συνδέονται με την προστασία των δεδομένων στον τομέα των μεταφορών, καλό θα είναι να διατηρηθεί το ισχύον σύστημα ποσοστώσεων viii) θα πρέπει να καθοριστούν αυστηρές διαδικασίες για την είσοδο και την παραμονή των επαγγελματιών ix) το νέο εμπορικό πλαίσιο ΕΕ-Τουρκίας θα πρέπει να προβλέπει ειδικές διατάξεις για την προστασία των επενδύσεων x) η συμπερίληψη των τομέων της ενέργειας και των πρώτων υλών συνιστά στρατηγική προστιθέμενη αξία στις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι θα δημιουργηθεί ένα ανοικτό, ανταγωνιστικό και χωρίς διακρίσεις οικονομικό περιβάλλον 2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών. PR\ docx 7/8 PE v01-00

8 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην εμπορική πολιτική της ΕΕ. H υποχρέωση να τοποθετηθεί σχετικά με το γενικό πλαίσιο των εμπορικών σχέσεων με την Τουρκία και την ανάγκη εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης αντιπροσωπεύει ένα ιδιαίτερα λεπτό εγχείρημα, δεδομένου ότι υφίστανται δύο περιορισμοί: αφενός, η διασφάλιση του ιδιαίτερου χαρακτήρα μιας εμπορικής συμφωνίας στο πλαίσιο της σφαιρικής στρατηγικής της ΕΕ όπως νοείται από τις ιδρυτικές συνθήκες αφετέρου, η πλήρης συνειδητοποίηση της ιδιάζουσας πολιτικής και θεσμικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Τουρκία. Οι παράγοντες αυτοί ελήφθησαν πλήρως υπόψη προκειμένου να διασφαλίζονται η τελική ευθύνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ και το συνακόλουθο δικαίωμα των βουλευτών να έχουν συνεχή και πλήρη ενημέρωση σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων υπόψη ελήφθη επίσης η βούληση του ΕΚ να θεωρηθεί ότι η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας έχει παγώσει και η πρόθεσή του να διατηρήσει ανοικτούς διαύλους διαλόγου και συνεργασίας. Υπάρχει επίσης η επίγνωση ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα θα έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες και ότι, επομένως, πρέπει να διαμορφωθούν με τρόπο που θα επιτρέπει την προσαρμογή στις μελλοντικές καταστάσεις και παράλληλα να αποτελούν σταθερό έδαφος σε επίπεδο θεσμών και συνεργασίας. Τεράστια σημασία έχουν, ως εκ τούτου, η αποτελεσματική εφαρμογή των ισχυουσών συμφωνιών και ο στόχος της πλήρους νομοθετικής εναρμόνισης. Επιπροσθέτως, προσοχή δόθηκε στις ανάγκες των ΜΜΕ, στον σεβασμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των καταναλωτών και στη βιώσιμη ανάπτυξη. Προσοχής έτυχαν επίσης θέματα σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, τα οποία θα αποτελέσουν σημαντικό μέρος της οικονομίας του μέλλοντος. Τέλος, κίνητρο και πλαίσιο του παρόντος πονήματος συνιστά η βούληση για πρόοδο στον συγκεκριμένο, υπό εξέταση, τομέα, με παράλληλη εξασφάλιση προστιθέμενης αξίας στη σύνολη στρατηγική δράση της ΕΕ. Ως εκ τούτου, κρίθηκε σκόπιμη η εξασφάλιση θεσμικής και πολιτικής προστιθέμενης αξίας με τη διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων για το εμπόριο και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και με παράλληλη ενισχυμένη υποστήριξη των πολιτικών και κοινωνικών αξιών της ΕΕ, μέσω του προσδιορισμού σταδιακών, ασφαλών και εποικοδομητικών εργαλείων και περιεχομένου για τη διαπραγμάτευση. PE v /8 PR\ docx