اثر مرحله گلدهی بر ترکیب شیمیایی و فراسنجه هاي تجزیه پذیري ماده خشک یونجه خشک

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "اثر مرحله گلدهی بر ترکیب شیمیایی و فراسنجه هاي تجزیه پذیري ماده خشک یونجه خشک"

Γερβάσιος Μαρής
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 -1 اثر مرحله گلدهی بر ترکیب شیمیایی و فراسنجه هاي تجزیه پذیري ماده خشک یونجه خشک چکیده خیراندیش 1 پ. وکیلی 2 ع. دانش مسگران 3 م. دانشجوي کارشناسی ارشد گروه علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد 2 3- عضو هیي ت علمی گروه علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد Savakili@ferdowsi.um.ac.ir این تحقیق به منظور بررسی اثر مرحله بلوغ (قبل گلدهی 50 درصد گلدهی و 100 درصد گلدهی) برترکیب شیمیایی و فراسنجه هايتجزیهپذیري ماده خشک صورت گرفت. براي اندازه گیري ماده خشک خاکستر و پروتي ینخام از روش (2005) AOAC و فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدي از روش ونسوست (1991) استفاده شد. فراسنجه هاي تجزیهپذیري ماده خشک با استفاده از روش درون کیسه اي Situ) (In مورد مطالعه قرار گرفت. میزان ماده خشک یونجه با پیشرفت مرحله رشد افزایش یافته و از 260 قبل از گلدهی به 280 گرم در کیلوگرم در گلدهی کامل رسید NDFو ١ ADF ٢ با پیشرفت مرحله رشد افزایش یافته بطوریکه NDF به ترتیب و ADF گرم در کیلوگرم بود. با این وجود با افزایش مرحله بلوغ میزان (198 CP گرم در کیلوگرم) کاهش یافت. بخش a به طور معنی داري با افزایش رشد گیاه کاهش یافته و بهترتیب مرحله بلوغ به 0/353 رسید. 0/389 0/417 همچنین میزان بخش b نیز طی مرحله رشد کاهش یافته و به ترتیب پیشرفت مرحله رشد 0/413 0/375 0/391 شد. بخش c بین تیمارها تفاوت معنیداري نداشت. با افزایش مرحله گلدهی محتواي برگ کاهش و میزان دیواره سلولی افزایش یافت که احتمالا بدلیل تغییر در نسبت برگ به ساقه گیاه مربوط میباشدکه این امر سبب کاهش قابلیت هضم و فراسنجههاي تجزیهپذیري میشود. نتایج این پژوهش نشان داد که برداشت یونجه علوفه مرغوب و با کیفیت گردد. واژههاي کلیدي: یونجه تجزیه پذیري مرحله رشد درون کیسهاي مقدمه در مراحل اولیه گلدهی میتواند منجر به تولید عملکرد بهینه دام با کیفیت و کمیت جیره خوراکی تهیه شده و تامین بهینه مواد مغذي ارتباط تنگاتنگی دارد و تهیه جیرهي خوراکی متوازن مستلزم شناخت از کیفیت و خصوصیات تغذیهاي مواد خوراکی است. علوفهها از جمله اقلام خوراکی پر مصرف در جیره نشخوارکنندگان هستند. کیفیت علوفه بر مصرف خوراك غلظت انرژي جیره سهم مواد کنسانترهاي در جیره هزینههاي خوراكدهی و تولید شیر تاثیر بسزایی دارد. زمان برداشت روش برداشت و روش ذخیره سازي علوفه نقش بسزایی بر ارزش غذایی مواد خشبی دارد. مرحله رشد گیاه در زمان برداشت مهمترین عامل مو ثر بر کیفیت علوفه است (لیامس-لامس 1990). تاریخ برداشت یونجه عامل مهمی براي به دست آوردن علوفه بیشتر است و ١. ٢ Neutral detergent fiber Acid detergent fiber ٧٧٨

2 تعیین آن باید بر اساس زمان معینی از رشد این گیاه باشد. افزایش بلوغ منجر به افزایش برداشت ماده خشک در واحد سطح میشود. با این حال افزایش بلوغ منجر به کاهش محتوي پروتي ین خام و کاهش قابلیت هضم علوفه و کاهش ضرایب تجزیهپذیري میشود ) یاري و همکاران 2013 لمب و همکاران 2003). کاهش ارزش غذایی یونجه با پیشرفت مرحله رشد به دلیل کاهش غلظت کربوهیدراتهاي محلول و پروتي ین خام افزایش سهم کربوهیدراتهاي ساختمانی و لیگنین در گیاه است (ون سوست 1994 ). بنابراین هدف از این آزمایش بررسی اثر مرحله گلدهی بر ترکیب شیمیایی و فراسنجههاي تجزیهپذیري است. مواد و روشها به منظور انجام این آزمایش علف یونجه رقم همدانی در خرداد ماه 1392 در چین دوم در سه مرحله مختلف گلدهی که شامل قبل گلدهی 50 درصد گلدهی و 100 درصد گلدهی بود برداشت شد. علوفه ها بعد از برداشت در مرحله مختلف گلدهی به آون 65 درجه سانتیگراد منتقل و به مدت 48 ساعت خشک شدند. نمونه هاي خشک شده به وسیله آسیاب چرخشی ) مدل 1093 ساخت کشور آلمان) جهت تعیین ترکیب شیمیایی با توري 1 میلیمتري و جهت تعیین فراسنجه هاي تجزیه پذیري (آزمایشات درون کیسه اي) با توري 2 میلیمتري آسیاب شدند. براي اندازه گیري ماده خشک خاکستر و پروتي ین خام از روش (2005) AOAC و براي تعیین فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدي از روش ون سوست (1991) استفاده شد. به منظور تعیین فراسنجه هاي تجزیه پذیري ماده خشک و پروتي ین نمونه هاي آزمایشی از روش درون کیسه اي و از مدل تجزیه پذیري اراي ه شده توسط ارسکوف و مکدونالد (1979) استفاده شد.(p=a+b(1-e -ct )) براي این منظور از 2 راس گاو شیري هلشتاین داراي فیستولاي شکمبه اي استفاده شد. مقدار مشخصی از هر نمونه آزمایشی به درون کیسه هایی از جنس پلی استر ریخته و سپس سر کیسه ها با بست پلاستیکی مسدود و کیسه ها توزین شدند. ابعاد کیسه ها سانتی متر و قطر منافذ آنها 46 میکرون بود. براي هر نمونه مورد نظر سه کیسه در سه دوره تهیه شد. زمان هاي انکوباسیون عبارت بودند از: صفر و 96 ساعت. کیسه هاي مربوط به زمان صفر با آب سرد با استفاده از ماشین لباس شویی شسته شد به گونه اي که آب خارج شده از آنها کاملا زلال گردید. پس از سپري شدن مدت زمان انکوباسیون در شکمبه کیسه ها به طور همزمان از شکمبه خارج شدند. سپس با استفاده از ماشین لباسشویی با آب سرد شسته شده به گونه اي که آب خارج شده از آنها کاملا زلال شد. کیسه ها به آون 60 درجه سانتیگراد منتقل شده و به مدت 48 ساعت در آنجا خشک گردیدند. آنالیز آماري فراسنجه هاي ناپدید شدن ماده خشک در یونجه خشک توسط نرم افزار با رویه SAS ANOVA در قالب یک طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند و مقایسات میانگین با استفاده از آزمون دانکن در سطح %5 انجام گرفت که مدل آماري طرح به قرار زیر بود: = μ + Ti + e ij Y ij در این مدل Y ij مقدار هر مشاهده μ میانگین کل T i اثر تیمار وij e خطاي آزمایش است. نتیجه و بحث ٧٧٩

3 تیمار اثر مرحله گلدهی بر ترکیب شیمیایی یونجه خشک در جدول 1 آورده شده است. نتایج نشان می دهد که میزان DM 3 با افزایش مرحله بلوغ از 260 به 280 گرم در کیلوگرم ماده خشک افزایش می یابد. افزایش مرحله بلوغ اثر معنی داري بر میزان پروتي ین خام نداشت اما از نظر عددي با افزایش مرحله بلوغ میزان CP 4 افزایش یافت که مطابق با نتایج اندرسون و مادر (1999) بود. در حالی که میزان فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و فیبر نامحلول در شوینده اسیدي (ADF) با پیشرفت مرحله گلدهی به طور معنی داري افزایش یافت که بیشترین میزان براي 100 درصد گلدهی و کمترین براي قبل گلدهی بود. کان و آلن (1995) مشاهده کردند که با افزایش مرحله بلوغ از اوایل گلدهی تا گلدهی کامل میزان NDF ADF افزایش می یابد. جدول 1 - ترکیب شیمیایی Ash ADF NDF CP DM گرم/کیلوگرم ماده خشک و قبل گلدهی 103/80 a 292 c 381 c 198/20 a 260 b 50 درصد گلدهی 92/80 b 308 b 432 b 192/60 a 280 a 91/20 b 327/3 a 511 a 189/80 a 280 a 100 درصد گلدهی 1/4 3/ 7 3/ 5 4/ 2 1/ 15 SEM :DM ماده خشک :CP پروتي ین خام :NDF فیبر نامحلول در شوینده خنثی : ADF فیبر نامحلول در شوینده اسیدي :Ash خاکستر دادههاي مربوط به تجزیه پذیري ماده خشک در جدول 2 نشان میدهد که با افزایش مرحله بلوغ بخش a به طور معنی داري کاهش مییابد که بیشترین میزان براي قبل گلدهی و کمترین میزان براي 100 درصد گلدهی است. همچنین میزان بخش b نیز کاهش یافته که بین تیمار قبل گلدهی و 50 درصد گلدهی تفاوت معنی داري وجود ندارد اما تفاوت بین قبل گلدهی با 100 درصد گلدهی معنی دار است. هر چند که افزایش مرحله بلوغ اثر معنی داري بر بخش c نداشت اما از لحاظ عددي با پیشرفت مرحله بلوغ کاهش یافت. یاري و همکاران (2013) گزارش کردند که با افزایش مرحله بلوغ قابلیت هضم ماده خشک و فراسنجههاي تجزیهپذیري کاهش مییابد. جدول 2- فراسنجه هاي تجزیه پذیري ماده خشک * فراسنجههاي تجزیه پذیري تیمار c B a قبل گلدهی 0/078 a 0/413 a 0/417 a 50 درصد گلدهی 0/069 a 0/391 ab 0/389 b 0/060 a 0/375 b 0/353 c 100 درصد گلدهی 0/004 0/ 007 0/ 005 SEM * a: بخش سریع تجزیھ b: بخش کند تجزیه c: ثابت نرخ تجزیه ٣ Dry matter ٤ Crude protein ٧٨٠

4 نتیجه گیري با افزایش مرحله گلدهی محتواي برگ کاهش و نسبت ساقه به برگ و همچنین میزان دیواره سلولی افزایش مییابد که منجر به کاهش قابلیت هضم و فراسنجههاي تجزیهپذیري میشود. بنابراین برداشت یونجه در مراحل اولیه گلدهی میتواند منجر به تولید علوفه مرغوب شود. فهرست منابع 1. Anderson, B. and Mader. T. 1999; Management to minimize hay waste. Published by cooperative extension, Institute of agriculture and natural resources, University of Nebraska- Lincoln, Internet Association of Official Analytical Chemists (AOAC), Official Methods of Analysis, 18th ed. AOAC international, Gaithersburg, Maryland, USA. 3. Kohn R.A. and Allen M.S. (1995). Effect of plant maturity and preservation method on in vitro protein degradation of forages. J. Dairy Sci. 78, Lamb, J.F.S., sheaffer, C.C., Debroah, A., Population density and harvest maturity effects on leaf and stem yield in alfalfa. Agron. J. 95, Liamas-Lamas, G. and Combs, D. K Effect of alfalfa maturity on fiber utilization by high producing cows. J. Dairy Sci.73: Van Soest, P.J., Robertson, J.B., Lewis, B.A., Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber and non starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74, Yari, M., Valizadeh, R., Naserian, A.A., Ghorbani, G.R., Rezvani Moghaddam, P., Jonker, A., Yu, P., Botanical traits, protein and carbohydrate fractions, ruminal degradability and energy contents of alfalfa hay harvested at three stages of maturity and in the afternoon and morning. Anim. Feed Sci.Technol. 172, Effect of maturity stages on chemical composition and dry matter degradability parameters of Alfalfa hay Kheyrandish, P., A.Vakili *, M. Danesh Mesgaran Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad This study was conducted to determine different stages of maturity (pre-blooming, 50% blooming and 100% blooming on chemical composition and dry matter degradability. The DM, ash, and crude protein were analyzed according to the procedure of the Association of Official Analytical Chemists (AOAC 1990). Neutral detergent fiber (NDF) and acid detergent fiber (ADF) values were analyzed according to the procedures of Van Soest et al. (1991). Degradability of the feedstuffs was assessed using a nylon bag method. Dry matter content increased with the advancement of growth stages and changed from 260 g/kg in pre-budding stage to 280g/kg in full blooming stage. By increasing maturity NDF and ADF content increased and were 381, 432 and 511(g/kg) for NDF and also 292, 308 and 327(g/kg) for ADF in the stages of pre-blooming, half of blooming and full blooming respectively but CP content decreased over time and was 198, 192 and 189 (g/kg) in pre-blooming, 50% of blooming ٧٨١

5 and 100% blooming respectively. With the advancement of maturity dry matter a and b fractions decreased significantly and were (0.417, and for a fraction and also 0.413, and for b fraction by stage of growth. There were no significant differences among treatment for c fraction. By stage of growth leaf content decreased and cell wall increased probably due to leaf to stem ratio. On the basis of the results obtained, it seems that cutting alfalfa at initial blooming stage will improved quality of hay. Key word: alfalfa, degradability, growth stage, In situ ٧٨٢

Σχετικά έγγραφα

مجله تحقیقات دام و طیور جلد 2 - شماره 4- زمستان ص ص 10-1

تاریخچه مقاله: دریافت: 92/12/18 پذیرش: 93 /05/11 مجله تحقیقات دام و طیور جلد 2 - شماره 4- زمستان 1392- ص ص 10-1 بررسی ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی سرشاخههاي گلمحمدي در مقایسه با علوفه یونجه با استفاده