ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Transcript

1 ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Πασχάλης Θ. Αποστολίδης ιευθύνων Σύµβουλος Αbbott Laboratories (Ελλάς) ΑΒΕΕ Αντιπρόεδρος.Σ. ΣΦΕΕ 20 Mαρτίου 2012

2 Τα τελευταία 50 χρόνια έχει σηµειωθεί αύξηση του προσδόκιµου ζωής κατά 10 χρόνια Ένα σηµαντικό ποσοστό αυτής της αύξησης οφείλεται σε καινοτόµες θεραπείες. Για παράδειγµα, στη Γερµανία, την περίοδο , το 32% της αύξησης του προσδόκιµου ζωής οφείλεται στην αντικατάσταση των παλαιών φαρµάκων µε νέα. Στον Καναδά, επίσης, η εισαγωγή καινοτόµων θεραπειών τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, µείωσε την θνησιµότητα του πληθυσµού κατά 51%. Πηγή: OECD Health Data 2011; Lichtenberg The contribution of pharmaceutical innovation to longevity growth in Germany and France, Pharmacoeconomics; Lichtenberg et al. (2009) Value Health, 12(6): p ; Προσδόκιµο ζωής κατά τη γέννηση, 2009 Κερδισµένα χρόνια ζωής, ,0 82,3 81,8 81,8 81,6 81,6 81,5 81,4 81,0 81,0 80,8 80,7 80,7 80,6 80,4 80,4 80,3 80,3 80,3 80,0 80,0 80,0 79,5 79,5 79,0 79,0 78,4 78,2 77,3 75,8 75,3 75,0 75,0 74,0 73,8 73,3 72,6 71,2 68,7 64, Years , Japan Switzerland Italy Spain Australia Israel Iceland Sweden France Norway New Zealand Canada Luxembourg Netherlands Austria United Kingdom Germany Greece Korea Belgium Finland Ireland Portugal OECD Denmark Slovenia Chile United States Czech Republic Poland Mexico Estonia Slovak Republic Hungary Turkey China Brazil Indonesia Russian Fed. India South Africa 0,0 2,6 10,9 12,0 12,0 10,7 9,9 8,6 8,3 10,7 7,2 9,7 9,4 11,3 7,1 11,7 9,6 11,2 10,4 6,6 8,3 6,7 8,0 6,5 4,4 6,0 10,2 11,0 10,0 11,2 10,5 15,2 15,6 17,8 18,1 21,4 21,7 27,9 25,5 26,7 30, Years

3 Η αύξηση του προσδόκιµου ζωής είναι άµεσα συνδεδεµένη µε τη χρήση φαρµάκων

4 H θνησιµότητα πριν τα 70 χρόνια στην Ελλάδα έχει µειωθεί κατά 41% από το 1970 πιθανά χρόνια χαµένης ζωής ανά πληθυσµό Iceland Sweden Japan Switzerland Luxembourg Netherlands Italy Israel Norway Australia Spain Germany Austria Greece Korea United Kingdom Ireland Slovenia France Canada Denmark Portugal Finland OECD Belgium New Zealand Czech Republic Chile United States Slovak Republic Poland Hungary Estonia Mexico Russian Fed. Πηγή: OECD Health Data 2011

5 Η θνησιµότητα από εγκεφαλικό επισόδιο έχει µειωθεί από το 1980 Πιο συγκεκριµένα, η θνησιµότητα από εγκεφαλικό επεισόδιο έχει µειωθεί στις χώρες του ΟΟΣΑ, κατά 46%, τα τελευταία 30 χρόνια Poland Portugal United Kingdom OECD Greece θνησιµότητα ανά π ληθυσµό Αυτό οφείλεται κατ εξοχήν στην πρόοδο της ιατρικής, και σε µικρότερο βαθµό σε πιθανούς εξωγενείς παράγοντες (π.χ. µείωση καπνίσµατος) Πηγή: OECD Health Data 2011

6 Μετά την εισαγωγή της υψηλής δραστικότητας αντιρετροϊκής θεραπείας στην Ελλάδα, η θνησιµότητα του ΗΙV/AIDS έχει µειωθεί ουσιαστικά θάνατοι Εισαγωγή υψηλής δραστικότητας αντιρετροϊκής θεραπείας (HAART) Πηγή: OECD Health Data 2011

7 H θνησιµότητα του ΗΙV/AIDS είναι άµεσα συνδεδεµένη µε τη διαθεσιµότητα καινοτόµων φαρµάκων 3,5-40% Change in avge. drug util. 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0-0, Αλλαγή µέσου αριθµού αντιρετροϊκών θεραπειών % αλλαγής θνησιµότητας % -30% -25% -20% -15% -10% -5% 0% 5% 10% % change in mortality rate (inverted scale) -1 15% Πηγή: Lichtenberg (2008), Biomedical innovation, longevity, and quality of life, Presentation at Swiss Congress of Health Economics and Health Sciences

8 Νέες θεραπείες έχουν µειώσει τη θνησιµότητα του καρκίνου στο µισό Η ετήσια αλλαγή στη θνησιµότητα των καρκίνων στις Η.Π.Α. Έχει υπολογιστεί ότι 1% µείωση στη θνησιµότητα του καρκίνου µπορεί να αποφέρει περίπου $500 δισ. κέρδη στο σύστηµα. Πηγή: Edwards et al (2010), Cancer 116(3): ; Murphy and Topel (2006) Journal of Political Economy, 114(5)

9 Η χρήση νέων φαρµάκων µειώνει το κόστος της περίθαλψης Έρευνα έχει δείξει ότι η χρήση καινοτόµων φαρµάκων για καρδιαγγειακά νοσήµατα µειώνει τις µέρες νοσηλείας Hospitalization 24 Costs of new drugs Τα κέρδη από τις µειωµένες νοσηλείες είναι περίπου 3,7 φορές µεγαλύτερα από τα έξοδα για καινούρια φάρµακα. $ Παρόµοια αποτελέσµατα ισχύουν και για άλλες νόσους, όπως Alzheimer s, όπου η χρήση νέων φαρµάκων καθυστερεί την πρόοδο της νόσου και µειώνει σηµαντικά την πιθανότητα εισαγωγής σε ίδρυµα µετά από 2 χρόνια. Πηγή: Lichtenberg (2009) Health Economics, John Wiley & Sons, Ltd., 18(5): ; Lopez et al (2005) Journal of the American Geriatric Society 53(1): 83 7

10 Η διαθεσιµότητα νέων θεραπειών είναι άµεσα συνδεδεµένη µε την παραγωγικότητα του πληθυσµού Εκτός από τα άµεσα οφέλη των νέων φαρµάκων στην υγεία των ασθενών, εξίσου σηµαντικά είναι και τα έµµεσα οφέλη, τα οποία συµπεριλαµβάνουν αυξηµένη παραγωγικότητα και µειωµένες χαµένες µέρες/ώρες δουλειάς. Έρευνα έχει δείξει ότι το εκτιµώµενο όφελος των νέων φαρµάκων, όσον αφορά στην αξία της αύξησης της συµµετοχής και της παραγωγικότητας του εργατικού δυναµικού, είναι σχεδόν εννέα φορές µεγαλύτερο από το εκτιµώµενο κόστος των νέων φαρµάκων. Έτσι, εάν δεν είχαν εισαχθεί στην αγορά καινούρια φάρµακα την περίοδο , η πιθανότητα κάποιος να µην µπορούσε να εργαστεί για λόγους υγείας το 2005 θα ήταν 29% υψηλότερη από ότι ήταν στην πραγµατικότητα (5,2% αντί για 4%). Πηγή: Lichtenberg (2005) Journal of Occupational and Environmental Medicine 47 (4):

11 H έρευνα και ανάπτυξη στον φαρµακευτικό χώρο έχει αυξηθεί κατά πολύ τις τελευταίες δεκαετίες, ανοίγοντας το δρόµο για καινοτόµες θεραπείες Μόνο το 2010 στην Ευρώπη επενδύθηκαν 27 δισεκατοµµύρια για φαρµακευτική έρευνα και ανάπτυξη Εκατοµµύρια σε εθνικό νόµισµα e: estimates Πηγή: EFPIA 2011

12 Στην Ελλάδα οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη είναι πολύ λιγότερες από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες Το 2008, στην Ελλάδα δαπανήθηκαν 85 εκ. για φαρµακευτική έρευνα και ανάπτυξη. Το ποσό αυτό είναι σηµαντικά λιγότερο σε σχέση µε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως π.χ. Αγγλία 5,426 εκ., Βέλγιο 1,884 εκ. και Ισπανία 914 εκ. εκ. Το 2011 το ποσό αυτό µειώθηκε κατά 70% ( 24εκ.) λόγω της επιβολής των οριζόντιων µέτρων περικοπής της δαπάνης Πηγή: EFPIA (2010) The Pharmaceutical Industry in Figures

13 Oι εγκρίσεις για νέα φάρµακα σπάνιων παθήσεων έχουν σηµειώσει αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες Αριθµός εγκρίσεων για φάρµακα σπάνιων παθήσεων στην Αµερική από το FDΑ Πηγή: FDA (2010)

14 Το ποσοστό των ασθενών µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα που παίρνουν βιολογικούς παράγοντες σηµειώνει εκθετική αύξηση, αλλά εξακολουθεί να διαφέρει σηµαντικά ανάµεσα στις χώρες Παρότι τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των ασθενών µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα ολοένα και αυξάνεται, οι διακυµάνσεις των ποσοστών στις παραπάνω χώρες είναι εκτενείς. Αυτό υποδηλώνει, µεταξύ άλλων, διαφορές στις διαδικασίες αποζηµίωσης κάθε κράτους, επηρεάζοντας την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόµες θεραπείες. Γι αυτό το λόγο, η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να επικαιροποιήσει τις κοινοτικές οδηγίες που διασφαλίζουν τη διαφάνεια των διαδικασιών αποζηµίωσης και την άµεση πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες. Πηγή: Kobelt and Kasteng (2009), Access to innovative treatments in reumatoid arthritis in Europe EFPIA, EU Roadmap (2010)

15 Στην Ελλάδα, ο χρόνος για την πρόσβαση των ασθενών σε νέα φάρµακα είναι πολύ περισσότερος από το όριο των 90 ηµερών Ηµέρες Στην περίοδο , ο µέσος όρος ηµερών που χρειαζόταν ένα φάρµακο να πάρει έγκριση αποζηµίωσης και να φτάσει στους ασθενείς ήταν 281 ηµέρες. Το τελευταίο δελτίο τιµών που περιείχε καινούρια φάρµακα εκδόθηκε τον Ιανουάριο του Πηγή: Γ. Υφαντόπουλος, Ν. Μανιαδάκης, Γ. Φούτζηλας, «Πρόσβαση στις νέες φαρµακευτικές θεραπείες στην Ελλάδα»

16 H Ελλάδα αυτή τη στιγµή βρίσκεται στο µέσο όρο του χρόνου αποζηµίωσης νέων φαρµάκων στην Ευρώπη Εάν αλλάξει ο χρόνος αποζηµίωσης των νέων φαρµάκων βάσει της νέας νοµοθεσίας- τότε η πρόσβαση σε νέες θεραπείες θα αυξηθεί από 281 ηµέρεςσεπερίπου 1825 ηµέρες (5 χρόνια). Ένας πιο ρεαλιστικός στόχος θα ήταν η αποζηµίωση να στηρίζεται στο πόρισµα αξιολόγησης των οικονοµικών της υγείας 4 Ευρωπαϊκών χωρών. Πηγή: υπολογισµοί βάσει EFPIA 2010

17 Η υιοθέτηση αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας θα βοηθούσε στις αποφάσεις αποζηµίωσης καινοτόµων θεραπειών Εξαιτίας των αυξανόµενων δαπανών πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν εισάγει συστήµατα αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΑΤΥ) ήδη από τη δεκαετία του 1990 (π.χ. Ελβετία, Σουηδία, Φιλανδία, Ολλανδία, Αγγλία, Πορτογαλία, Πολωνία, Ουγγαρία). Οι οργανισµοί που πραγµατοποιούν τις ΑΤΥ χρησιµοποιούν διάφορα κριτήρια και οι ρόλοι τους µπορούν να ποικίλουν από συµβουλευτικοί σε ρυθµιστικοί. Για να προκύπτουν αξιόπιστα και οµογενοποιηµένα αποτελέσµατα µεταξύ των χωρών θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια, ξεκάθαρες κατευθυντήριες οδηγίες, συµµετοχή των ενδιαφερόµενων µερών και διεθνής συνεργασία. Πηγή: Euro Observer 2010

18 Η µείωση του χρόνου πρόσβασης στις νέες θεραπείες στην Ελλάδα µπορεί να επιφέρει σηµαντικά οφέλη για τους ασθενείς Έχει υπολογιστεί ότι η µείωση του χρόνου πρόσβασης στις νέες θεραπείες από τις 280 ηµέρες στις 90, σύµφωνα µε το νόµο, µπορεί να επιφέρει τα ακόλουθα οφέλη: Νέες ογκολογικές θεραπείες Επιπρόσθετο όφελος επιβίωσης από την επιτάχυνση της πρόσβασης των ασθενών στις νέες ογκολογικές θεραπείες* Καρκίνος του πνεύµονα Καρκίνος του µαστού Ορθοκολικός καρκίνος 145 έτη έτη 481 έτη *: Τα αποτελέσµατα ισχύουν βάσει της υπόθεσης ότι η µετάβαση από τις παλαιότερες στις καινοτόµες θεραπείες επιφέρει το µέγιστο όφελος σε όρους επιβίωσης Πηγή: «Πρόσβαση στις νέες φαρµακευτικές θεραπείες στην Ελλάδα», Γ. Υφαντόπουλος, Ν. Μανιαδάκης, Γ. Φούτζηλας

19 H µη-συµµόρφωση των ασθενών µε τις απαραίτητες θεραπείες δηµιουργεί προβλήµατα Σύµφωνα µε στοιχεία του Π.Ο.Υ, η συµµόρφωση των ασθενών µε µακροχρόνιες παθήσεις στις απαιτούµενες θεραπείες είναι µόλις 50%, κατά µέσο όρο, στις αναπτυγµένες χώρες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η µη-συµµόρφωση των ασθενών συνδέεται µε: 5,4 φορές υψηλότερο κίνδυνο για νοσηλεία, ή πρόωρο θάνατο ασθενών µε υψηλή πίεση. Έως και το 40% των εισαγωγών σε γηροκοµεία. Επιπλέον $2.000 ανά ασθενή στα κόστη των ιατρικών επισκέψεων, το χρόνο. Οικονοµική επιβάρυνση της τάξεως των $100-$300 δισεκατοµµυρίων το χρόνο για το σύστηµα υγείας. Πηγή: Gwadry-Sindhar et al (2009); Lau and Nau (2004); American Pharmacists Association (2003); DiMatteo (2004); Osterberg and Blaschke (2005)

20 Η συµµόρφωση των ασθενών µε τις θεραπείες µπορεί να βοηθήσει στη µείωση των δαπανών Στις Η.Π.Α, έρευνα έχει δείξει ότι οι δαπάνες υγειονοµικής περίθαλψης για τους ασθενείς µε συµφορητική καρδιακή ανεπάρκεια που είναι συµµορφωµένοι µε τις θεραπείες τους είναι 23% λιγότερες από ότι οι δαπάνες για τους µησυµµορφωµένους ασθενείς. Πηγή: Esposito et al (2009) American Journal of Managed Care, 15(7):

21 Tα καινοτόµα φάρµακα αυξάνουν τη συµµόρφωση των ασθενών Οι ασθενείς µε υπέρταση, για παράδειγµα, δείχνουν σηµαντικά µεγαλύτερη συµµόρφωση σε θεραπείες που περιέχουν καινοτόµα φάρµακα, από ότι σε αυτές µε παλαιότερα, µετά από 48 µήνες. Πηγή: Conlin et al (2001), Clinical Therapeutics; FDA (2010)

22 To 2050 το ποσοστό των ανθρώπων άνω των 80 ετών θα είναι 10%, ενώ το 2010 ήταν 4%, στις χώρες του ΟΟΣΑ Συγκεκριµένα στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί περισσότερο από το µέσο όρο, από 4,8% το 2010 σε 11,4% το 2050, αυξάνοντας σηµαντικά την ανάγκη για φαρµακευτική και υγειονοµική περίθαλψη. Πηγή: OECD Labour Force and Demographic Database, 2010.

23 Μέχρι το 2030, ο αριθµός των ασθενών µε Parkinson παγκοσµίως θα έχει υπερδιπλασιαστεί Πηγή: Dorsey et al (2007), Neurology 68(5):

24 Στο µέλλον, νέες θεραπείες που καθυστερούν την έναρξη της νόσου Alzheimer κατά πέντε χρόνια, µπορούν να αποφέρουν ουσιαστικά κέρδη στο σύστηµα Σηµείωση: Τα δεδοµένα αφορούν στα συστήµατα Medicare και Μedicaid των ΗΠΑ. Πηγή: Αlzheimer s Association (2010)

25 Σύνοψη To προσδόκιµο ζωής έχει αυξηθεί κατά πολύ τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της ανακάλυψης καινοτόµων θεραπειών Η χρήση νέων φαρµάκων µειώνει το κόστος περίθαλψης και αυξάνει την παραγωγικότητα του πληθυσµού H έρευνα και ανάπτυξη στον φαρµακευτικό χώρο έχει αυξηθεί σηµαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, ανοίγοντας το δρόµο για καινοτόµες θεραπείες Η πρόσβαση των ασθενών σε νέα φάρµακα διαφέρει αρκετά από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα, ο µέσος χρόνος για να φτάσει στους ασθενείς ένα νέο φάρµακο είναι 281 ηµέρες, πολύ παραπάνω από τις 90 ηµέρες που προβλέπει ο νόµος Η υιοθέτηση αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας θα βοηθούσε στις αποφάσεις αποζηµίωσης καινοτόµων θεραπειών Τα καινοτόµα φάρµακα βοηθούν στην καλύτερη συµµόρφωση των ασθενών, οδηγώντας στη µείωση των δαπανών Καθώς ο πληθυσµός γηράσκει και ο επιπολασµός χρονίων νοσηµάτων αυξάνει, η ανάγκη για πρόσβαση σε καινοτόµα φάρµακα γίνεται πιο επιτακτική

26