Προσδιορισµός της περιεκτικότητας ενός διαλύµατος-τιτλοδότηση Μέτρηση του ph. Αρχή και λειτουργία του ηλεκτροδίου υάλου

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1. 2. 1 Προσδιορισµός της περιεκτικότητας ενός διαλύµατος-τιτλοδότηση. 1. 2. 3 Μέτρηση του ph. Αρχή και λειτουργία του ηλεκτροδίου υάλου"

Transcript

1 Άσκηση 1 Δείκτες. Μέτρηση του ph. Παρασκευή ρυθµιστικών διαλυµάτων. Καµπύλες τιτλοδότησης 1. 1 Σκοπός της άσκησης 1. 2 Εισαγωγή-Θεωρητικό Μέρος Προσδιορισµός της περιεκτικότητας ενός διαλύµατος-τιτλοδότηση Δείκτες Μέτρηση του ph. Αρχή και λειτουργία του ηλεκτροδίου υάλου Διάσταση ασθενών οξέων και βάσεων, ορισµός pka Ρυθµιστικά συστήµατα - Εξίσωση Henderson-Hasselbach Όξινες και βασικές ιδιότητες των αµινοξέων pk τιµές των οµάδων που ιονόζονται σε πρωτεΐνες 1

2 1. 2 Εισαγωγή-Θεωρητικό Μέρος Προσδιορισµός της περιεκτικότητας ενός διαλύµατος- Τιτλοδότηση Στην καθηµερινή πρακτική, δεν ζυγίζουµε όλες τις ουσίες που χρησιµοποιούµε στο εργαστήριο, αλλά συσχετίζουµε την ποσότητά τους µε την ποσότητα µιας άλλης ουσίας που έχουµε ζυγίσει προηγουµένως, γνωστής ως ουσίας αναφοράς. Συνήθως χρησιµοποιούµε τις διάφορες ουσίες σε διαλύµατα και εποµένως το διάλυµα της ουσίας αναφοράς λέγεται πρότυπο διάλυµα αναφοράς ή πρότυπο διάλυµα. Ο συσχετισµός µεταξύ διαλύµατος αγνώστου συγκεντρώσεως και διαλύµατος αναφοράς γίνεται µε χηµικές αντιδράσεις, την πληρότητα των οποίων µπορούµε να ελέγχουµε µε την τεχνική της τιτλοδότησης. Σε κάθε τιτλοδότηση, πρέπει να µπορούµε να διαπιστώνουµε άµεσα το τέλος της αντίδρασης. Το τέλος της αντίδρασης σε πειράµατα τιτλοδότησης συνήθως επιφέρει µεταβολή του ph. Έτσι, είτε χρησιµοποιούµε το πεχάµετρο, οπότε παρακολουθούµε άµεσα τη µεταβολή του ph, είτε χρησιµοποιούµε δείκτες, οπότε από την αλλαγή του χρώµατος του δείκτη καταλαβαίνουµε έµµεσα την αλλαγή του ph και κατά συνέπεια το τέλος της αντίδρασης. Τιτλοδότηση είναι η πειραµατική διαδικασία κατά την οποία µία βάση εξουδετερώνεται από ένα οξύ ή αντίστροφα. Έτσι, εάν η ποσότητα και η κανονικότητα ενός διαλύµατος οξέος ή βάσεως είναι γνωστή µπορούµε να υπολογίσουµε την κανονικότητα δεδοµένου όγκου της βάσεως ή του οξέος για το άγνωστο διάλυµα, αντίστοιχα Δείκτες Οι δείκτες είναι χρωστικές ουσίες που ανήκουν στην κατηγορία των ασθενών όξέων ή ασθενών βάσεων. Χαρακτηριστικό των δεικτών είναι ότι το χρώµα των αδιαστάτων µορίων είναι διαφορετικό από το χρώµα των ιόντων στα οποία διίστανται. Η µεταβολή του ph µεταβάλλει το βαθµό διάστασης ενός δείκτη και κατά συνέπεια και την αναλογία ιόντων προς αδιάστατα µόρια. Εποµένως το χρώµα κάθε δείκτη εξαρτάται από την τιµή του ph του διαλύµατος που είναι ο δείκτης. Ένας δείκτης λοιπόν έχει κάποιο χρώµα σε όξινο και διαφορετικό χρώµα σε αλκαλικό περιβάλλον. 2

3 Η συγκέντρωση των H + που απαιτείται για να έχουµε αλλαγή χρώµατος του δείκτη εξαρτάται από τις ιδιότητες του δείκτη. Υπάρχουν δείκτες που αλλάζουν χρώµα σε ουδέτερη, βασική ή όξινη περιοχή του ph. Ο παρακάτω Πίνακας 1.1 περιλαµβάνει µερικούς χαρακτηριστικούς δείκτες και την περιοχή του ph που αλλάζουν χρώµα καθώς επίσης και το χρώµα του δείκτη σε όξινο και βασικό ph. Δείκτης Περιοχή του ph που Χρώµα στην όξινη Χρώµα στη βασική αλλάζει χρώµα περιοχή περιοχή Πορτοκαλί του Μεθυλίου Κόκκινο Πορτοκαλοκίτρινο Ερυθρό του Κογκό Μωβ Πορτοκαλοκίτρινο Ερυθρό του Μεθυλίου Κόκκινο Κίτρινο Μπλε της Βρωµοθυµόλης Κίτρινο Ροζ Κόκκινο της Κρεζόλης Κίτρινο Κόκκινο Μπλέ της Θυµόλης Κίτρινο Μπλέ Φαινολοφθαλεΐνη Άχρωµο Ροζ Πίνακας Μέτρηση του ph. Αρχή και λειτουργία του ηλεκτροδίου υάλου Η πλέον ευαίσθητη µέθοδος µέτρησης του ph ενός διαλύµατος είναι η ηλεκτροµετρική µέθοδος µε πεχάµετρο. Η µέθοδος αυτή βασίζεται στις αρχές της ηλεκτροχηµείας. Έχει παρατηρηθεί ότι αναπτύσσεται ένα ηλεκτρικό δυναµικό στις δύο πλευρές µιας λεπτής µεµβράνης κατασκευασµένης από ειδικό γυαλί εάν εµποτιστεί σε διάλυµα µε διαφορετική συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου σε σχέση µε το εσωτερικό της µεµβράνης. Τα ηλεκτρόδια υάλου έχουν τη µορφή υάλινης φούσκας, στο εσωτερικό της οποίας υπάρχει ένα διάλυµα αναφοράς γνωστής συγκέντρωσης H +, το δε εξωτερικό της τµήµα ευρίσκεται σε επαφή µε το διάλυµα, το ph του οποίου θέλουµε να µετρήσουµε. Η διαφορά στις συγκεντρώσεις H + των δύο διαλυµάτων (αναφοράςαγνώστου) προκαλεί το ηλεκτρικό δυναµικό στο ηλεκτρόδιο υάλου. Τα συνηθισµένα πεχάµετρα αποτελούνται από δύο ηλεκτρόδια, ένα υάλου και ένα καλοµέλανος. Η τάση του ηλεκτροδίου καλοµέλανος είναι σταθερή. Ειδική 3

4 ηλεκτρονική διάταξη του πεχαµέτρου µετράει τη διαφορά δυναµικού µεταξύ των δύο ηλεκτροδίων η οποία, όπως είναι φανερό, θα εξαρτάται από την τιµή ph. Εικόνα 1.1 Απλοποιηµένο σχέδιο ενός ηλεκτροδίου πεχαµέτρου τύπου υάλου Το πεχάµετρο είναι κατασκευασµένο κατάλληλα ώστε οι µετρήσεις να δίνονται απευθείας σε τιµές ph. Υπάρχουν επίσης και πεχάµετρα που έχουν µόνο ένα ηλεκτρόδιο, που έχουν όµως χαρακτηριστικά και των δύο ηλεκτροδίων. Εικόνα 1.2 Φωτογραφία κοινού ερευνητικού ψηφιακού πεχαµέτρου 4

5 Διάσταση ασθενών οξέων και βάσεων, ορισµός pka Σύµφωνα µε τον ορισµό του Bronsted, οξύ είναι η ουσία εκείνη που αποδίδει πρωτόνια (H + ) και ονοµάζεται πρωτονιοδότης, ενώ βάση είναι η ουσία που δέχεται H + και ονοµάζεται πρωτονιοδέκτης. Στην εξίσωση διάστασης: HA H + + A - το HA είναι οξύ και το A - η συζηγής του βάση. Τα ισχυρά οξέα, σε υδατικό διάλυµα, διίστανται πρακτικά πλήρως και έτσι η συγκέντρωση των H + είναι ουσιαστικά ίση µε τη συγκέντρωση του οξέος. HCl H + + Cl - οπότε [H + ] = [HCl]. Τα ασθενή οξέα ιονίζονται σε µικρότερο βαθµό και για παράδειγµα στο οξικό οξύ έχουµε CH3COOH CH3COO - + H + οπότε στην κατάσταση ισορροπίας ισχύει K a = [CH3COO - ] [H + ] [CH3COOH] Ορισµός σταθερής ισορροπίας K a Στα ασθενή οξέα, ο βαθµός διάστασης είναι µικρός, ο παρονοµαστής του κλάσµατος είναι µεγαλύτερος από τον αριθµητή και κατά συνέπεια η ασταθερά ισορροπίας K a (η απλώς K) είναι µικρότερη της µονάδας. Επειδή οι τιµές του K a είναι πολύ µικρές, για λόγους ευκολίας χρησιµοποιείται ο αρνητικός λογάριθµος της σταθεράς αυτής που ονοµάζεται pk a και ορίζεται από την παρακάτω εξίσωση. pk a = - logk a Ρυθµιστικά συστήµατα Εξίσωση Henderson-Hasselbach Ένα ρυθµιστικό σύστηµα (buffer) περιέχει ενώσεις που έχουν ικανότητα να αντιστέκονται σε µεγάλες αλλαγές του ph, που θα προκαλούσε η προσθήκη µικρών ποσοτήτων H + ή OH -. Η ρύθµιση του ph έχει µεγάλη σηµασία για τα κύτταρα και τους ιστούς, γιατί οι ζωντανοί οργανισµοί λειτουργούν σε στενά όρια της κλίµακας του ph και πολύ κοντά στο ph 7.0. Τα συνηθισµένα ρυθµιστικά διαλύµατα είναι µίγµατα ενός συζυγούς οξέος και µιας συζυγούς βάσης και διακρίνονται σε όξινα και βασικά. 5

6 Ένα όξινο ρυθµιστικό διάλυµα είναι µίγµα ενός ασθενούς οξέος και του ασθενούς άλατός του που λειτουργεί σαν συζυγής βάση. Π.χ. CH3COOH-(συζυγές οξύ)-ch3coona-(συζυγής βάση) Ένα βασικό ρυθµιστικό διάλυµα είναι µίγµα µιας ασθενούς βάσης και ενός άλατός της που λειτουργεί σαν συζυγής βάση. Π.χ. NH3 (συζυγής βάση) NH4Cl (συζυγές οξύ) Ένα πολύ συνηθισµένο ρυθµιστικό σύστηµα είναι το µίγµα οξικού οξέος και οξικού ανιόντος. Σε ένα τέτοιο σύστηµα η προσθήκη µικρών ποσοτήτων οξέος ή βάσεως εξουδετερώνεται σύµφωνα µε τις αντιδράσεις H + + CH3COO - CH3COOH, OH - + CH3COOH HOH + CH3COO - Μία πολύ χρήσιµη εξίσωση που συνδέει το ph, το pk και τις συγκεντρώσεις οξέος και βάσεος είναι η εξίσωση Henderson-Hasselbach, η οποία προκύπτει από τους ορισµούς των pka και ph. ph = pk a + log [CH3COO - ] [CH3COOH] (πρωτονιοδέκτης) (πρωτονιοδότης) Οσο πιο κοντά στη µονάδα είναι ο λόγος [CH3COO - ] / [CH3COOH] τόσο πιό µεγάλη είναι η αντίσταση του ρυθµιστικού σε αλλαγές του ph. 6

7 Εικόνα 1.3 Καµπύλη τιτλοδότησης οξικού οξέος Ως εκ τούτου, ένας όξινος (η βασικός) ρυθµιστής έχει τη µεγαλύτερη ρυθµιστική ικανότητα σε ph που ισούται µε το pk a του οξέος (η της βάσεως) και µπορεί να χρησιµοποιηθεί µέσα σε όρια που απέχουν ±1 µονάδα ph από την τιµή του pka του ρυθµιστικού συστήµατος Όξινες και βασικές ιδιότητες των αµινοξέων Η γνώση των ιδιοτήτων των αµινοξέων έχει µεγάλη σηµασία για την κατανόηση και την ανάλυση των ιδιοτήτων των πρωτεϊνών. Σε ουδέτερα υδατικά διαλύµατα τα αµινοξέα βρίσκονται µε τη µορφή φορτισµένων διπολικών ιόντων [H + 3N-CHR-COO - ], που καλούνται επαµφοτερίζοντα (zwitterion). Η οξεοβασική συµπεριφορά των αµινοξέων µπορεί να περιγραφή µε βάση τη θεωρία των Bronsted-Lowry. Ένα µονοάµινο-µονοκαρβοξυλικό αµινοξύ (π.χ. αλανίνη) είναι ένα διβασικό οξύ.όταν είναι πλήρως πρωτονιοµένο. Κατά την πλήρη 7

8 τιτλοδότησή του µε µια βάση µπορεί να αποδώσει διαδοχικά δύο πρωτόνια σύµφωνα µε τις παρακάτω εξισώσεις. + H 3N - CHR-COOH + H 3N - CHR-COO - + H + (I) + H 3N - CHR-COO - H2N - CHR-COO - + H + (II) Εφαρµόζοντας την εξίσωση Ηenderson-Hasselbach θα έχουµε ph = pk1 + log [H3N + -CHR-COO - ] / [H3N + -CHR-COOH] για την (I) ph = pk2 + log [H2N-CHR-COO - ] / [H3N + -CHR-COO - ] για την (II) Στην εικόνα 1.4α-β φαίνεται η καµπύλη τιτλοδότησης της γλυκίνης. Οι τιµές του pk των δύο ιονοζοµένων οµάδων είναι αρκετά µακριά η µια από την άλλη ώστε να διακρίνονται σαφώς οι δύο περιοχές ρύθµισης. Εικόνα 1.4 Καµπύλη τιτλοδότησης γλυκίνης 8

9 Εικόνα 1.5 Καµπύλη τιτλοδότησης γλουταμινικού οξέος 9

10 Εικόνα 1.6 Καµπύλη τιτλοδότησης αργινίνης 10

11 Εικόνα 1.7 Καµπύλη τιτλοδότησης λυσίνης 11

12 Εικόνα 1.8 Καµπύλη τιτλοδότησης γλουταμικού οξέος 12

13 Όπως φαίνεται στις εικόνες σε κάθε τµήµα της καµπύλης τιτλοδότησης υπάρχει µία περιοχή όπου η αλλαγή του ph σε σχέση µε την αύξηση της συγκέντρωσης των ιόντων OH -, γίνεται πολύ αργά (plateu). Έτσι βλέπουµε, όπως άλλωστε προκύπτει και από την εξίσωση Henderson- Hasselbach, ότι σε ph=pk1 η συγκέντρωση της µορφής H3N + -CHR-COOH είναι ίση µε τη συγκέντρωση της µορφής H3N + -CHR-COO -. Εάν το ph=pk2 τότε έχουµε [H3N + -CHR-COO - ] = [H2N-CHR-COO - ]: Με βάση τις εξισώσεις Henderson-Hasselbach και µε δεδοµένες τις τιµές των pκ 1 και pk 2 (που είναι χαρακτηριστικοί αριθµοί για κάθε αµινοξύ) µπορούµε να υπολογίσουµε την αναλογία των ιονικών µορφών του αµινοξέος σε κάθε τιµή του ph. Συµπερασµατικά µπορούµε να προβλέψουµε ποιά από όλες τις µορφές του αµινοξέος υπάρχει στις διάφορες τιµές του ph. Όπως φαίνεται στην εικόνα 1.2 σε κάθε διάγραµµα της µορφής αυτής υπάρχει και ένα σηµείο καµπής. Στο σηµείο αυτό το αµινοξύ δεν παρουσιάζει καθαρό φορτίο (συνολικό φορτίο είναι µηδενικό) και βρίσκεται στην ισοιονική ή ισοηλεκτρική του µορφή [H3N + =CHRCOO - ]. Αυτό σηµαίνει ότι εάν το αµινοξύ βρεθεί µε αυτή τη µορφή µέσα σε οµογενές ηλεκτρικό πεδίο πεδίο δεν θα κινηθεί πρός καµµία κατεύθυνση. Η τιµή του ph που αντιστοιχεί στο σηµείο καµπής, δηλαδή στην ισοηλεκτρική µορφή του αµινοξέος, καλείται ισοηλεκτρικό σηµείο του αµινοξέος και συµβολίζεται µε το pi. Για µονοαµινο-µονοκαρβοξυλικό α-αµινοξύ ισχύει: pi = pk 1 + pk 2 2 (Για την αλανίνη το pi=6.02) pk τιµές των οµάδων που ιονίζονται σε πρωτεΐνες Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τις οµάδες που ιονίζονται στις πρωτεΐνες, την αντίδραση ιονισµού και την τυπική τιµή pk. Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι πραγµατικές τιµές pk κάθε οµάδας που ιονίζεται σε πρωτεϊνικό περιβάλλον διαφέρουν από την τυπική τιµή διότι η πραγµατική τους τιµή εξαρτάται από τη θερµοκρασία, την ιονική ισχύ, το µικροπεριβάλλον της οµάδας και τη φύση του διαλύτη. Ιονιζόµενη οµάδα Αντίδραση ιονισµού Τυπική τιµή pk* 13

14 Τελική καρβοξυλοµάδα -COOH ß --à -COO - + H Ασπαρτικό ή γλουταµινικό οξύ 4.4 Τελική αµινοµάδα -ΝΗ 3 + ß --à -ΝΗ 2 + H Λυσίνη 10.0 Κυστείνη - SH ß ---à -S- + H Τυροσίνη -Ο-ΟΗ ß -à -Ο-Ο- + Η Αργινίνη -ΝΗ-C=NH 2 + ß -à -ΝΗ-C=NH+ Η+ ΝΗ 2 ΝΗ Από τα 20 αµινοξέα που δοµούν τις πρωτεΐνες, 13 έχουν 2 οµάδες που ιονίζονται, την α-καρβξυλική οµάδα και την α-αµινο οµάδα. Τα υπόλοιπα έχουν 3 οµάδες που ιονίζονται διότι στις πλάγιες αλυσίδες τους υπάρχουν οµάδες που επίσης ιονίζονται. Το ph του περιβάλλοντος των αµινοξέων και η τιµή pka της οµάδας που ιονίζεται καθορίζουν το φορτίο κάθε αµινοξέος. Σε τιµές ph χαµηλότερες της τιµής pka, η ιονιζόµενη οµάδα είναι κυρίως πρωτονιοµένη ενώ σε τιµές ph µεγαλύτερες της τιµής pka η ιονιζόµενη οµάδα είναι κυρίως µη πρωτονιοµένη. Οι τιµές pka των αµινοµάδων και καρβοξυλοµάδων διαφέρουν µεταξύ τους σηµαντικά. Η παρακάτω εικόνα 1.6 παρουσιάζει το ph των πλέον συνηθισµένων στην καθηµερινοτητά µας υγρών και το αντίστοιχο ph τους. 14

15 Εικόνα 1.9 Τιµές ph διαλυµάτων της καθηµερινότητάς µας 15

16 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Πείραµα 1ον 1. 3 Τιτλοδότηση διαλυµάτων µε χρήση δεικτών Σκοπός πειράµατος Σκοπός του πειράµατος είναι η τιτλοδότηση των διαλυµάτων που αναγράφονται στο πίνακα 1.3.2, µε διάλυµα 0.1 Ν NaOH χρησιµοποιώντας σαν δείκτη 1, 2 σταγόνες ερυθρού του µεθυλίου και σαν δείκτη 2, 2 σταγόνες φαινολοφθαλεΐνης. Εικόνα Τυπική καµπύλη εξουδετέρωσης 0.1 Μ HCI µε 0.1 Μ NaOH. Οι τιµές του ph προσδιορίζονται µε δύο διαφορετικούς δείκτες Εκτέλεση Η προσθήκη του NaOH γίνεται ανά 1 ml µε τη βοήθεια σιφωνίου και µε κυκλική ανάδευση της κωνικής φιάλης µετά από κάθε προσθήκη βάσεως. Καταγράψατε τα ml που απαιτούνται για να αλλάξει το χρώµα του δείκτη σε κάθε περίπτωση. Εξηγήσατε σύντοµα τα αποτελέσµατά σας. 16

17 Πίνακας αντιδράσεων Αριθµός Τιτλοδοτούµενο Όγκος 0.1 N NaOH Όγκος 0.1 N NaOH για κωνικής διάλυµα για Δείκτη 1 Δ είκτη ml HCl 0.1 N 2 25 ml H3PO M 3 25 ml CH3COOH 0.1 N Παρατηρήσεις 17

18 Πείραµα 2ον 1. 4 Κατασκευή καµπύλης τιτλοδότησης Σκοπός πειράµατος Η κατασκευή καµπυλών εξουδετέρωσης δύο αγνώστων ουσιών διαλυµάτων που βρίσκονται στη θέση σας σε κωνικές φιάλες και µε αριθµό το νούµερο της θέσης σας. Τα δύο αυτά άγνωστα θα τιτλοδοτηθούν, οι καµπύλες τιτλοδότησης θα κατασκευασθούν σε βαθµολογηµένο χαρτί και θα γίνει η ταυτοποίησή τους βάσει των καµπυλών αυτών Εκτέλεση Θα σας δωθεί ένα διάλuµα αγνώστου ουσίας σε 1 κωνική φιάλη όπου αναγράφεται ο αριθµός της θέσης σας. Ο όγκος κάθε διαλύµατος είναι 50ml και η συγκέντρωσή τους 0.1M. Τοποθετείστε το άγνωστο διάλυµα µέσα σε ένα ποτήρι ζέσεως των 100 ml και αφού ξεπλύνετε προσεκτικά το ηλεκτρόδιο του πεχαµέτρου µε τον υδροβολέα και το σκουπίσετε προσεκτικά µε ένα χαρτοµάντηλο, βυθίστε το στο άγνωστο διάλυµα και µετρείστε το ph του διαλύµατος. Στη σνέχεια, µε την βοήθεια της προχοΐδας προσθέσθε 0.5ml 0.5 N NaOH, αφού προηγουµένως έχετε αφαιρέσει το ηλεκτρόδιο. Κατόπιν αναδεύσατε το µίγµα µε προσεκτική ανακίνηση του ποτηρίου ζέσης και µετρείστε εκ νέου το ph του διαλύµατος (ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΗΝ ΑΝΑΔΕΥΕΤΕ ΜΕ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΟ ΔΙΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ) Επαναλάβετε την διαδικασία προσθέτοντας άλλα 0.5ml 0.5 N NaOH. Συνεχίστε έτσι µέχρι το ph του διαλύµατος γίνει περίπου

19 Πειραµατικά αποτελέσµατα άγνωστης ουσίας Όγκος 0.5 N NaOH Μέτρηση ph Με βάση τις µετρήσεις που πήρατε, κατασκευάστε ένα διάγραµµα µε τετµηµένη (x) τον όγκο του NaOH που χρησιµοποιήσατε και τεταγµένη (y) τις τιµές του ph που µετρήσατε. Συγκρίνατε τη µορφή της καµπύλης που θα προκύψει µε τη µορφή που έχουν οι καµπύλες από διάφορα γνωστά αµινοξέα, ισχυρά και ασθενή οξέα και προβλέψατε τη φύση της ουσίας που σας δώθηκε. Παρατηρήσεις 19

20 Πείραµα 3ον 1. 5 Παρασκευή Ρυθµιστικού Διαλύµατος-Μέτρηση ph Σκοπός πειράµατος - Θεωρητικό Μέρος Χρησιµοποιώντας την εξίσωση των Henderson-Hasselbach + + ph = pka+ log (δέκτης H / δότης H ) να υπολογίσετε τη συγκέντρωση οξικού οξέος (pka = 4.76) και οξικού νατρίου που απαιτείται για την παρασκευή 0.4Μ ρυθµιστικού διαλύµατος ph: Υπολογισµοί Αρχικά υπολογίζουµε την απαιτούµενη σχέση βάσης προς οξύ. ph = pka+ log (οξικό νάτριο / οξικό οξύ) log (οξικό νάτριο / οξικό οξύ)=ph-pka log (οξικό νάτριο / οξικό οξύ)= log (οξικό νάτριο / οξικό οξύ)= 0.76 οξικό νάτριο / οξικό οξύ = = οξικό νάτριο / οξικό οξύ + οξικό νάτριο = 0.173/ = 0.173/1.173 =0.147 Έτσι λοιπόν περίπου 15% από 0.4Μ του ρυθµιστικού διαλύµατος είναι οξικό νάτριο και το υπόλοιπο 85% είναι οξικό οξύ. Άρα: οξικό νάτριο: 15%*0.4M=0.06M οξικό οξύ= 85%*0.4M=0.35M 20

21 Εκτέλεση Αφού οι υπολογισµοί που κάνατε ελεγχθούν από τους επιτηρητές της άσκησης, αναµείξατε τους όγκους των διαλυµάτων 1M οξικού οξέος και 1M οξικού νατρίου που υπολογίσατε στην ογκοµετρική φιάλη και συµπληρώστε µε απεσταγµένο νερό, έτσι ώστε ο τελικός όγκος να είναι 50 ml. Αναµείξατε καλά το διάλυµα και αφού µεταφέρετε µια ποσότητα σε πλαστικό ποτήρι ζέσεως µετρήστε το ph του παρασκευασθέντος διαλύµατος και συγκρίνατε µε την θεωρητικά υπολογισµένη τιµή. Πίνακας Αποτελεσµάτων 1.5 ph Όγκος οξικού-να Όγκος οξικού οξέος Μέτρηση ph Παρατηρήσεις 21

22 Καµπύλη τιτλοδότησης γλυκίνης Καµπύλη τιτλοδότησης αργινίνης 22

Αμινοξέα Αμφολύτες Ισοηλεκτρικό σημείο Καμπύλη τιτλοδότησης

Αμινοξέα Αμφολύτες Ισοηλεκτρικό σημείο Καμπύλη τιτλοδότησης Αμινοξέα Αμφολύτες Ισοηλεκτρικό σημείο Καμπύλη τιτλοδότησης Οργανικές ενώσεις που περιέχουν μία τουλάχιστον καρβοξυλική ομάδα (-RCOOH) και μία τουλάχιστον αμινομάδα (-NH 2 ). Συμμετέχουν σε αρκετούς μηχανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των Δείκτες Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα προστίθενται. με το ph του διαλύματος στο οποίο Οι δείκτες είναι συνήθως ασθενή οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ Γραφείο 11 Επίκουρος Καθηγητής: Δ. Τσιπλακίδης Τηλ.: 310 997766 e mail: dtsiplak@chem.auth.gr url:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης

ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ph ΚΑΙ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΕΣ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Εργαστήριο Φυσικής Χημείας Τμήμα Φαρμακευτικής Δημήτριος Τσιπλακίδης ΟΡΙΣΜΟΙ ΟΞΕΩΝ ΒΑΣΕΩΝ Arrhenius: οξέα είναι ουσίες που όταν διαλυθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ Ιωάννης Πούλιος Αθανάσιος Κούρας Ευαγγελία Μανώλη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 54124 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση ph Ρυθμιστικά διαλύματα

Μέτρηση ph Ρυθμιστικά διαλύματα Μέτρηση ph Ρυθμιστικά διαλύματα Η έννοια του ph: Η 2 Ο + Η 2 Ο Η 3 Ο + + ΟΗ ή Η 2 Ο Η + + ΟΗ K + [H ][OH ] = [H O] 2 K + [H2O]=[H ][OH ] Κ[Η 2 Ο] = Κ w = γινόμενο ιόντων νερού ή σταθερά διάστασης νερού

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Ογκομέτρηση. Ορισμός των δεικτών

Δείκτες Ογκομέτρηση. Ορισμός των δεικτών Μάθημα 1 Δείκτες Ογκομέτρηση Ορισμός των δεικτών Οι δείκτες οξέων - βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες, είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα με την τιμή του ph του διαλύματος στο

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Γ Λυκείου Δείκτες. Έστω ΗΔ ένας δείκτης (ασθενές οξύ). Σε ένα υδατικό διάλυμα ο δείκτης θα ιοντίζεται ως εξής: ΗΔ + Η2Ο Δ - + Η3Ο +

Χημεία Γ Λυκείου Δείκτες. Έστω ΗΔ ένας δείκτης (ασθενές οξύ). Σε ένα υδατικό διάλυμα ο δείκτης θα ιοντίζεται ως εξής: ΗΔ + Η2Ο Δ - + Η3Ο + Δείκτες Οι δείκτες (ή πρωτολυτικοί δείκτες) είναι ασθενή οξέα ή βάσεις (συνήθως οργανικές ενώσεις), των οποίων τα μόρια έχουν διαφορετικό χρώμα από τα ιόντα τους, με αποτέλεσμα το χρώμα τους να αλλάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ Σκοπός Εργαστηριακής Άσκησης Η εξοικείωση με τις τεχνικές τιτλοδότησης και η κατανόηση των ογκομετρικών μεθόδων ανάλυσης. Θεωρητικό Μέρος Πάρα πολύ συχνά προκύπτει η ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πεχαμετρία Προσδιορισμός των σταθερών διάστασης μονοπρωτικών και πολυπρωτικών οξέων από μετρήσεις ph Ιωάννης Πούλιος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα 3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα 1. Οι περιοχές ph αλλαγής χρώματος των δύο δεικτών είναι: Πορτοκαλί του μεθυλίου: 3,1 4,5 (σε ph < 3,1 χρωματίζει το διάλυμα κόκκινο και σε ph > 4,5 χρωματίζει το διάλυμα

Διαβάστε περισσότερα

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 )

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΕΥΡΕΣΗ pη ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Στόχοι Οι μαθητές: Να κατανοήσουν το τι εκφράζει το pη ενός διαλύματος. Να προσδιορίζουν το pη ενός διαλύματος με τη χρήση διαλυμάτων δεικτών

Διαβάστε περισσότερα

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ Πριν από κάθε απάντηση, προηγείται η καλή ανάγνωση και η προσπάθεια κατανόησης της ερώτησης. Η κάθε απάντηση πρέπει να σχετίζεται µε την ακριβή διατύπωση της ερώτησης και όχι µε την γενική της ιδέα. Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των Δείκτες Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα προστίθενται. με το ph του διαλύματος στο οποίο Οι δείκτες είναι συνήθως ασθενή οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων

8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων 8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων Σκοπός Σκοπός της παρούσας εργαστηριακής άσκησης είναι να γνωρίσουμε τον τρόπο παρασκευής ενός ρυθμιστικού διαλύματος και ακολούθως να μελετήσουμε τη δράση του, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων Άσκηση 8η Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. έτος 2016-17 Διάσταση 2 ετεροπολικών

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες- Ρυθμιστικά διαλύματα. Εισαγωγική Χημεία

Δείκτες- Ρυθμιστικά διαλύματα. Εισαγωγική Χημεία Δείκτες- Ρυθμιστικά διαλύματα Εισαγωγική Χημεία 2013-14 1 ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ή ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ Τιτλοδότηση ισχυρού οξέος με ισχυρή βάση ΤΕΛΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ = ΣΗΜΕΙΟ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ= ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΣΗΜΕΙΟ Κατά την τιτλοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14 Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 8 από 14 Ρυθµιστικά διαλύµατα Περιέχουν (από τη διάσταση ή τον ιοντισµό διαφορετικών ηλεκτρολυτών) : ένα ασθενές οξύ και τη συζυγή του βάση (ΗΑ / Α - ) ή µια ασθενή βάση και το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ph (πε-χα) Έχει διαπιστωθεί ότι το εντελώς καθαρό νερό παρουσιάζει μια πολύ μικρή αγωγιμότητα (δηλ. παρουσία διαλυμένων ιόντων), η οποία αποδείχτηκε ότι οφείλεται στον ιοντισμό

Διαβάστε περισσότερα

FeCl 3(aq) + 6NH 4 SCN (aq) (NH 4 ) 3 [Fe(SCN) 6 ] (aq) +3NH 4 Cl (aq) (1) ή FeCl 4

FeCl 3(aq) + 6NH 4 SCN (aq) (NH 4 ) 3 [Fe(SCN) 6 ] (aq) +3NH 4 Cl (aq) (1) ή FeCl 4 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΧΗΜΕΙΑ» για τους ΦΟΙΤΗΤΕΣ του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Οι διδάσκοντες Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers).

Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers). Άσκηση 2 η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers). Οι σημαντικότερες ιδιότητες αυτών των διαλυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ 16η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018 ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ - ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7. Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7. Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7 Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ ιάλυµα NaHSO 4 0,1 M έχει ph > 7 στους 25 ο C. Πανελλήνιες

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ ΑΕΝ / ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ Χημεία Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ 2 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΟΥ 1 ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Προσδιορισμός περιεκτικότητας άγνωστου

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακές ασκήσεις Γεώργιος Παπαδόπουλος, Καθηγητής Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων Τ.Ε. Άρτα, 2015 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων 1 Εργαστηριακή Διδασκαλία των Φυσικών εργασιών στα Γενικά Λύκεια Περίοδος 2006 2007 Χημεία Γ Λυκείου Ενδεικτική προσέγγιση της εργαστηριακή δραστηριότητας : Στόχοι : Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ 2o ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Επιμέλεια : Ορφανάκη Πόπη-χημικός ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Το ph ενός ρυθμιστικού διαλύματος δίδεται από την εξίσωση Henderson-Hasselbach:

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοϊοντισμός του νερού

Αυτοϊοντισμός του νερού Αυτοϊοντισμός του νερού Αυτοϊοντισμός: μια αντίδραση κατά την οποία δύο όμοια μόρια αντιδρούν παρέχοντας ιόντα: K c Η 2 Ο( ) + Η 2 Ο( ) Η 3 Ο + (aq) + ΟΗ (aq) + [H3O ][OH ] 2 [H2O] [H O] =[H O ][OH ] 2

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια 5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΩΓΡΑΦΟΥ 2 ο Σχολικό Εργα στήριο Φυσικών Επιστημών Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ον/νυμο Τμήμα:

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ (BUFFERS) (1) Καλούνται διαλύµατα, που έχουν την ιδιότητα να διατηρούν το ph τους πρακτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1 Θεωρητικό Μέρος ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1 Ορισμένα ζεύγη οξέων και των συζυγών τους βάσεων (καθώς και βάσεων και των συζυγών τους οξέων) έχουν την ιδιότητα να διατηρούν το ph των διαλυμάτων τους σταθερό όταν

Διαβάστε περισσότερα

2 Η ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ ΡΤΘΜΙΣΙΚΑ ΔΙΑΛΤΜΑΣΑ

2 Η ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ ΡΤΘΜΙΣΙΚΑ ΔΙΑΛΤΜΑΣΑ 2 Η ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΗ ΑΚΗΗ ΡΤΘΜΙΣΙΚΑ ΔΙΑΛΤΜΑΣΑ Α. ΘΕΩΡΗΣΙΚΟ ΜΕΡΟ Ρυθμιστικά διαλύματα είναι μικτά ηλεκτρολυτικά διαλύματα (ασθενές οξύ + το άλας του με ισχυρή βάση ή ασθενής βάση + το άλας της με ισχυρό οξύ)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6: ΟΓΚΟΜΈΤΡΗΣΗ ΟΞΕΟΣ - ΒΑΣΕΩΣ

ΑΣΚΗΣΗ 6: ΟΓΚΟΜΈΤΡΗΣΗ ΟΞΕΟΣ - ΒΑΣΕΩΣ ΑΣΚΗΣΗ 6: ΟΓΚΟΜΈΤΡΗΣΗ ΟΞΕΟΣ - ΒΑΣΕΩΣ ΘΕΩΡΙΑ Οξέα, βάσεις, άλατα και εξουδετέρωση Γνωρίζουμε ότι ενώσεις οι οποίες διαλυόμενες στο νερό δίνουν κατιόντα υδρογόνου (πρωτόνια) είναι οξέα: ΗΑ Η + + Α Ενώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ.

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. Άσκηση 5η Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. έτος 2016-17 Ιοντικά διαλύματα- 2 Διάσταση Οι ιοντικές ενώσεις γενικώς διαλύονται

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 16: Οξέα- Βάσεις- Άλατα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 16: Οξέα- Βάσεις- Άλατα Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 16: Οξέα- Βάσεις- Άλατα Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ CHEMICAL ANALYSIS

ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ CHEMICAL ANALYSIS ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ CHEMICAL ANALYSIS C.S.I. BRUSSELS SUPERVISORS: LUC LEYNS ROBERT FINSY MARIJKE HENDRICKX C.S.I. BRUSSELS SPECIAL ASSISTANTS: TIM SIERENS ANJA VAN GEERT AMAIA MARCILLA DIANE SORGELOOS Αποστολή

Διαβάστε περισσότερα

Αυτoϊοντισμός του νερού ph

Αυτoϊοντισμός του νερού ph Αυτoϊοντισμός του νερού ph Το καθαρό νερό είναι ηλεκτρολύτης; Το καθαρό νερό είναι ομοιοπολική ένωση και θα περιμέναμε να είναι μην εμφανίζει ηλεκτρική αγωγιμότητα. Μετρήσεις μεγάλης ακρίβειας όμως έδειξαν

Διαβάστε περισσότερα

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ 1. 2. 3. Μαθητές: Σχολείο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιµοποιούµενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ονόματα διαγωνιζομένων: 1) 2) 3) Σχολείο: Όνομα Υπεύθυνου Καθηγητή: 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2013-2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Στόχοι της εργαστηριακής

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α Θωμάς Kρεμιώτης 1 από 7 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα: 2 ος Εργαστηριακός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Ν.Ιωνίας στις Φυσικές Επιστήμες Σχολείο: Γυμνάσιο Ονοματεπώνυμα: 1 2 3 1 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Πείραμα 1 ο : Α. Θεωρητικό μέρος Το κιτρικό οξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης ΕΚΦΕ Α & Β ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να παρασκευάσουν ρυθμιστικό διάλυμα με ορισμένη τιμή pη.

Διαβάστε περισσότερα

10 o ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 231. είκτες - Ογκοµέτρηση

10 o ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 231. είκτες - Ογκοµέτρηση είκτες - Ογκοµέτρηση 231. 10 o είκτες - Ογκοµέτρηση Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ είκτες: Πρωτολυτικοί ή ηλεκτρολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των οποίων το χρώµα αλλάζει ανάλογα µε το ph του διαλύµατος

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7 Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα από 7 Κεφάλαιο 3: Οξέα Βάσεις Ιοντική ισορροπία ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ιοντικής ένωσης (υδροξείδια µετάλλων, άλατα): αποµάκρυνση των ιόντων του κρυσταλλικού της πλέγµατος ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Χημική Τεχνολογία Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα

3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα 3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται τα διαλύματα των οποίων το ph παραμείνει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων ή αραιωθούν μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα.

Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα. 1. ΔΙΑΛΥΜΑ Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα. Ετερογενές σύστημα καλείται αυτό, το οποίο αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Αναλυτική χημεία είναι ο κλάδος της χημείας που ασχολείται με τον χημικό χαρακτηρισμό της ύλης Προκειμένου να εκτελέσουμε μια χημική ανάλυση ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα: ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa =

Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa = 1 Α. Μεταβολή ph με αραίωση υδατικού διαλύματος Η αραίωση υδατικού διαλύματος (δηλαδή η προσθήκη καθαρού διαλύτη) οδηγεί σε μετατόπιση του ph προς την τιμή 7. Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοϊοντισμός του νερού

Αυτοϊοντισμός του νερού Αυτοϊοντισμός του νερού Αυτοϊοντισμός: μια αντίδραση κατά την οποία δύο όμοια μόρια αντιδρούν παρέχοντας ιόντα: K c Η 2 Ο() + Η 2 Ο() Η 3 Ο + (aq) + ΟΗ (aq) + [H3O ][OH ] 2 [H2O] [H O] =[H O ][OH ] 2 +

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΙ. Έστω ένα οξύ-δείκτης Η, το οποίο ιοντίζεται και αποκαθίσταται ισορροπία της µορφής : Η + Η2Ο

ΟΙΙ. Έστω ένα οξύ-δείκτης Η, το οποίο ιοντίζεται και αποκαθίσταται ισορροπία της µορφής : Η + Η2Ο Π ΠΡ ΡΩ ΩΤ ΤΟ ΟΛ ΛΥ ΥΤ ΤΙΙΚ ΚΟ ΟΙΙ Ε ΕΙΙΚ ΚΤ ΤΕ ΕΣ Σ Πρωτολυτικοί δείκτες ονοµάζονται οι ενώσεις που έχουν την ιδιότητα να µεταβάλλουν το χρώµα τους µέσα σε καθορισµένα όρια του ph ενός διαλύµατος. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιοντικής Ισορροπίας

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιοντικής Ισορροπίας Εξεταστέα ύλη: Μάθημα: Χημεία Τάξη: Γ Λυκείου Κατεύθυνση: Θετική Ονοματεπώνυμο:. Ζήτημα 1:.../25 Ημερομηνία: Ζήτημα 2:../25 Διάρκεια: hr Ζήτημα :../25 Ζήτημα 4:../25 Επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Σ. Καλαμαράς,

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ρυθμιστικά είναι τα διαλύματα που το ph τους παραμένει πρακτικά σταθερό όταν: α...προστεθεί σε αυτά μικρή ποσότητα ισχυρού οξέος ή ισχυρής βάσης, ή β...όταν αραιωθούν μέσα σε κάποια όρια. Τα Ρ. Δ. περιέχουν

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Υπολογισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ με την κλασική μέθοδο. ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Γ θετ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1.

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1. Βαθμός ιοντισμού Ο ιοντισμός μιας ομοιοπολικής ένωσης στο νερό μπορεί να είναι πλήρης ή μερικώς. Ένα μέτρο έκφρασης της ισχύος των ηλεκτρολυτών, κάτω από ορισμένες συνθήκες είναι ο βαθμός ιοντισμού (α).

Διαβάστε περισσότερα

Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία. Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων. Απαιτούµενος χρόνος 2 διδακτικές ώρες Ηµεροµηνία...

Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία. Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων. Απαιτούµενος χρόνος 2 διδακτικές ώρες Ηµεροµηνία... Σύνθεση και προσδιορισµός του ph διαλυµάτων αλάτων Φύλλο εργασίας Τάξη Γ Λυκείου Ονοµατεπώνυµο Μάθηµα Γνωστικό αντικείµενο ιδακτική ενότητα Χηµεία Οξέα Βάσεις και ιοντική ισορροπία Σύνθεση και προσδιορισµός

Διαβάστε περισσότερα

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή [H 3O +][A ] Θεωρία της μεθόδου

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή [H 3O +][A ] Θεωρία της μεθόδου Εργαστήριο Φυσικοχημείας Τμήμα Χημείας ΑΠΘ πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή H ισχύς ενός μονοπρωτικού οξέος κατά τη διάστασή του στο νερό, σύμφωνα με την αντίδραση πρωτόλυσης

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθμιστικά διαλύματα

Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται διαλύματα των οποίων το ph παραμένει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων. Επίσης μπορούν μέσα σε

Διαβάστε περισσότερα

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι;

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι; 4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι; Σκοπός Σκοπός αυτού του πειράματος είναι να προσδιορίσετε την ποσότητα (γραμμομοριακή συγκέντρωση) του οξικού οξέος που υπάρχει σε ένα λευκό ξίδι μέσω ογκομέτρησης με

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog Αντωνίου Κωνσταντίνος ΠΕ04-02 (χημικός) ΓΕ.Λ Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Όλα τα πολλαπλής επιλογής και σωστό λάθος από τις πανελλήνιες.

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Όλα τα πολλαπλής επιλογής και σωστό λάθος από τις πανελλήνιες. ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Όλα τα πολλαπλής επιλογής και σωστό λάθος από τις πανελλήνιες. Γιάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Όλα τα πολλαπλής επιλογής και

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ-ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιµοποιούµενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 14: Άλατα. Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας. Άλατα

ΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 14: Άλατα. Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας. Άλατα ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 14: Άλατα Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Άλατα Tαάλατα είναι ιοντικές ενώσεις που περιέχουν κατιόν Μ(μέταλλο ήθετικό πολυατομικό ιόν, π.χ. ΝΗ 4+ ) και ανιόν Α(αμέταλλο εκτός Οήαρνητικό

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Υπολογισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ με την κλασική μέθοδο. ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Γ θετ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ ΑΛΚΑΛΙΜΕΤΡΙΑ Η + (aq)) + OH - (aq) H 2 O (l) Χαρακτηριστικά Πρότυπων Διαλυμάτων Να είναι ισχυρά, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ογκομέτρηση ασθενών οξέων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» email:panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2010 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ Αρχές Ποτενσιοµετρικής Τιτλοδότησης Η ποτενσιοµετρία περιλαµβάνει τη µέτρηση της ηλεκτρεγερτικής δύναµης (Η.Ε..) µεταξύ δύο ηλεκτροδίων, του ενδεικτικού

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία. Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση:

Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία. Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Φυσικών Επιστηµών 2010-11 Τοπικός διαγωνισµός στη Φυσική και Χηµεία 27-11-2010 Σχολείο: Εργαστηριακή Θέση: Ονόµατα των µαθητών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium»

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium» ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΙΣΧΥΡΗ ΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1.1 Η ΠΡΟΒΛΕΨΗ Α. Σε 50mL δ/τος CH 3 COOH 0,1M προστίθενται σταγόνα-σταγόνα 50 ml δ/τος ΝαΟΗ 0,2Μ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ ΙΙ» Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να αναφέρετε το σύνολο εκείνων των ιδιοτήτων που ονοµάζονται όξινος χαρακτήρας. Ποιες ενώσεις λέγονται οξέα κατά Arrhenius; Απάντηση: Το σύνολο τον κοινών ιδιοτήτων των

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ Όξινος χαρακτήρας των καρβοξυλικών οξέων. 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2 3 4 5 Αυτή την εργαστηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ 1. 2. 3. Μαθητές: Σχολείο ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Χρησιμοποιούμενα όργανα Προχοϊδα: Μετράει

Διαβάστε περισσότερα

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ]

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ] ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΤΑΞΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ): ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ορισμός: Σύμφωνα με τη Νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Καλλυντικό Προϊόν ορίζεται κάθε ουσία ή παρασκεύασμα που προορίζεται να έρθει σε επαφή με τα εξωτερικά μέρη του ανθρώπινου

Διαβάστε περισσότερα

Α. 0,5 mol HCl mol CH 3 COOH Β. 0,5 mol NaOH mol NH 3 Γ. 0,25 mol HCl mol NH 3. 0,5 mol HCl mol NH 3

Α. 0,5 mol HCl mol CH 3 COOH Β. 0,5 mol NaOH mol NH 3 Γ. 0,25 mol HCl mol NH 3. 0,5 mol HCl mol NH 3 1. Αναµιγνύονται ίσοι όγκοι διαλυµάτων Α και Β. Προκύπτει δ/µα µε µεγαλύτερη ρυθµιστική ικανότητα εάν Α. το Α είναι NaOH 0,5 M και το Β είναι CH 3 COOH 1 M B. το Α είναι NaOH 1 M και το Β είναι HCl 0,5

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ 5 - Δεκεμβρίου - 2015 Ερρίκος Γιακουμάκης 1 ΕΚΦΕ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 Εξεταζόμενο μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ ΟΜΑΔΑ...... Εισαγωγικό σημείωμα Θεωρία Brőnsted- Lowry

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΟΞΥ ΚΑΙ ΩΣ ΒΑΣΗ Το νερό δρα άλλοτε ως οξύ και άλλοτε ως βάση Από τις αντιδράσεις του νερού

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΙΑ Αρχές Ποτενσιοµετρικής Τιτλοδότησης Η ποτενσιοµετρία περιλαµβάνει τη µέτρηση της ηλεκτρεγερτικής δύναµης (Η.Ε..) µεταξύ δύο ηλεκτροδίων, του ενδεικτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική ανάλυση ή ογκομέτρηση ονομάζεται η διαδικασία εύρεσης της συγκέντρωσης ενός διαλύματος υπολογίζοντας τον όγκο διαλύματος γνωστής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΞΥ ΙΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (Σ.Σ.Λ.Α) DB Lab Fourier/Multilog ( Ευθύµιος Παπαευσταθίου Υπ. ΕΚΦΕ Αχαρνών - ιονύσης Βαλλιάνος ΕΚΦΕ Γέρακα- Χριστόφορος

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 Ζήτηµα 1ο Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α. µόνο στο

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Μονάδες Για τις ερωτήσεις 1.1-1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης

Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης Άσκηση 5η Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Ποσοτική Ανάλυση Αναλυτική Χημεία Ποιοτική Ανάλυση Ποσοτική Ανάλυση Ογκομετρική ανάλυση Ποσοτικός προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού Η τιμή του ph ενός διαλύματος εξαρτάται από την συγκέντρωση των υδρογονοκατιόντων του [Η+]. Ορίζεται σαν τον αρνητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργ. Κέντρου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ]

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ] ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Στις προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Στην συγκεκριµένη εργαστηριακή δραστηριότητα θα µετρήσουµε 3 παραµέτρους για την ποιότητα του νερού που προέρχεται από το δίκτυο του σχολείου µας,

Στην συγκεκριµένη εργαστηριακή δραστηριότητα θα µετρήσουµε 3 παραµέτρους για την ποιότητα του νερού που προέρχεται από το δίκτυο του σχολείου µας, 8η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών- EUSO 2010 Τοπικός ιαγωνισµός Νοµού Μαγνησίας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Σχολείο: Φύλλο Εργασίας Ονοµ/υµα: Έλεγχος της Ποιότητας του Πόσιµου Νερού

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας 1 Εισαγωγική Χημεία 2013-14 Από τον ορισμό της Ιοντικής Ισχύος (Ι) τα χημικά είδη ψηλού φορτίου συνεισφέρουν περισσότερο στην ιοντική

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση: Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση: Να γνωρίζει ποιες ουσίες ονοµάζονται ηλεκτρολύτες. Να γνωρίζει τι είναι ο ιοντισµός, τι η διάσταση, σε ποιες περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001 ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001 1 2002 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 2 200 2004 4 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 2005 5 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 6 2006 (Σωστό-Λάθος, μονάδα 1/100) 7 8 2007 (Σωστό-Λάθος,

Διαβάστε περισσότερα

1. Ρύθµιση πεχαµέτρου. 2. Προσδιορισµός της κλασικής σταθεράς διάστασης

1. Ρύθµιση πεχαµέτρου. 2. Προσδιορισµός της κλασικής σταθεράς διάστασης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ HΛΕΚΤΡOXHMEIAΣ-ΧΗΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Σωτήρης Σωτηρόπουλος, Πάνος Γιαννακουδάκης Εργαστήριο Φυσικής Χηµείας, Tµήµα Χηµείας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1. Ρύθµιση πεχαµέτρου Πεχαµετρικός προσδιορισµός της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:..

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 11 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2013 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 08/12/2012

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ A ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ηµιτελείς προτάσεις Α1 και Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα το

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ B ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα