Εξωτερική ανάθεση και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις

Transcript

1 Εξωτερική ανάθεση και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις

2 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση Ο όρος άμεσες ξένες επενδύσεις αναφέρεται σε μια επένδυση με την οποία μια επιχείρηση αποκτά άμεσο έλεγχο ή ιδιοκτησία σε μια συνδεδεμένη επιχείρηση που βρίσκεται σε άλλη χώρα. Μια επιχείρηση που αποκτά τουλάχιστον το 10% του μετοχικού κεφαλαίου μιας επιχείρησης στο εξωτερικό, ταξινομείται ως πολυεθνική επιχείρηση. Η ιδέα είναι ότι το 10% αρκεί για την απόκτηση αποτελεσματικού ελέγχου.

3 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση (συνέχεια) ΑΞΕ σε νέα περιουσιακά στοιχεία υπάρχει όταν μια επιχείρηση κατασκευάζει ένα νέο εργοστάσιο στο εξωτερικό. ΑΞΕ σε υφιστάμενα περιουσιακά στοιχεία (δηλαδή, συγχώνευση ή εξαγορά στο εξωτερικό) υπάρχει όταν μια εγχώρια επιχείρηση αποκτά ένα ποσοστό του κεφαλαίου μιας ξένης επιχείρησης, το οποίο της επιτρέπει να έχει αποτελεσματικό έλεγχο. Οι ΑΞΕ σε νέα περιουσιακά στοιχεία τείνουν να είναι πιο σταθερές στο χρόνο, ενώ οι ΑΞΕ που αφορούν συγχωνεύσεις και εξαγορές τείνουν να είναι υψηλότερες στις περιόδους οικονομικής άνθησης.

4 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση (συνέχεια) Οι αναπτυγμένες χώρες αποτελούν ιστορικά τους μεγαλύτερους υποδοχείς ΑΞΕ. Αυτές οι ΑΞΕ είναι πολύ πιο ευμετάβλητες από τις ΑΞΕ προς τις χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα. Το ποσοστό των ΑΞΕ που κατευθύνονται προς τις χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα αυξάνεται σταθερά. Από το 2009, το μερίδιο αυτών των ΑΞΕ στις παγκόσμιες ροές ΑΞΕ έχει ξεπεράσει το 50%. Οι πωλήσεις των συνδεδεμένων επιχειρήσεων στο εξωτερικό συχνά χρησιμοποιούνται ως μέτρο της πολυεθνικής δραστηριότητας.

5 Σχήμα 9: Εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων, (σε δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ)

6 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση (συνέχεια) Υπάρχουν δύο κύριες μορφές ΑΞΕ: Οριζόντιες ΑΞΕ όταν οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις αντιγράφουν την παραγωγική διαδικασία (που εκτελεί η μητρική επιχείρηση στις εγχώριες εγκαταστάσεις της) σε άλλες χώρες. Κάθετες ΑΞΕ όταν η αλυσίδα παραγωγής σπάει και τμήματα της παραγωγικής δραστηριότητας μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της συνδεδεμένης επιχείρησης.

7 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση (συνέχεια) Οι κάθετες ΑΞΕ κυρίως οφείλονται σε διαφορές κόστους μεταξύ των χωρών (για τμήματα της παραγωγικής διαδικασίας που μπορούν να εκτελεστούν σε άλλη τοποθεσία). Οι κάθετες ΑΞΕ αναπτύσσονται με υψηλό ρυθμό και βρίσκονται πίσω από τη μεγάλη αύξηση των ροών ΑΞΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

8 Πολυεθνικές επιχειρήσεις και εξωτερική ανάθεση (συνέχεια) Οι οριζόντιες ΑΞΕ αφορούν κυρίως ροές ανάμεσα σε αναπτυσσόμενες χώρες. Τόσο η μητρική επιχείρηση όσο και οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις συνήθως είναι εγκαταστημένες στις αναπτυγμένες χώρες. Η κύρια αιτία των οριζόντιων ΑΞΕ είναι η εγκατάσταση της παραγωγής κοντά στις βάσεις των μεγάλων πελατών της επιχείρησης. Επομένως, αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται κυρίως με βάση το κόστος εμπορίου και μεταφοράς και όχι τόσο με βάση το κόστος παραγωγής.

9 Σχήμα 10: Εκροές άμεσων ξένων επενδύσεων για τις 25 κορυφαίες χώρες, ετήσιοι μέσοι για την τριετία (σε δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ)

10 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Μια επιχείρηση πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην εγγύτητα και τη συγκέντρωση των ΑΞΕ της: Το υψηλό κόστος εμπορίου που συνδέεται με τις εξαγωγές αποτελεί κίνητρο για την εγκατάσταση της παραγωγής κοντά στους πελάτες. Οι αυξανόμενες αποδόσεις κλίμακας στην παραγωγή αποτελούν κίνητρο για τη συγκέντρωση της παραγωγής σε λιγότερες εγκαταστάσεις.

11 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Οι ΑΞΕ συγκεντρώνονται σε κλάδους όπου το κόστος εμπορίου είναι υψηλό. Όταν οι αυξανόμενες αποδόσεις κλίμακας είναι σημαντικές και το μέσο μέγεθος των εργοστασίων είναι μεγάλο, παρατηρούνται περισσότερες εξαγωγές απ ότι ΑΞΕ. Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις συνήθως είναι πολύ πιο μεγάλες και πολύ πιο παραγωγικές από τις άλλες επιχειρήσεις (ακόμη και τις εξαγωγικές) στην ίδια χώρα.

12 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Η απόφαση μιας επιχείρησης μεταξύ εξαγωγών και οριζόντιων ΑΞΕ εμπεριέχει την επιλογή ανάμεσα στο ανά μονάδα κόστος εξαγωγών t και το σταθερό κόστος F για τη δημιουργία μιας πρόσθετης παραγωγικής εγκατάστασης στο εξωτερικό. Όταν t(q) > F, το κόστος εμπορίου t για την πώληση Q μονάδων στο εξωτερικό είναι μεγαλύτερο από το σταθερό κόστος F για την κατασκευή ενός εργοστασίου στο εξωτερικό. F Όταν Q!, οι εξαγωγές είναι πιο ακριβές και οι ΑΞΕ είναι η επιλογή που t μεγιστοποιεί τα κέρδη. Το χαμηλό κόστος αποτελεί κίνητρο για ΑΞΕ, λόγω των μεγαλύτερων πωλήσεων.

13 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Η απόφαση μιας επιχείρησης για κάθετες ΑΞΕ εμπεριέχει επίσης μια επιλογή ανάμεσα στο ανά μονάδα και το σταθερό κόστος F για τη δημιουργία μιας πρόσθετης παραγωγικής εγκατάστασης στο εξωτερικό. Η μείωση του κόστους που προέρχεται από το συγκριτικό πλεονέκτημα, έχει ως αποτέλεσμα ορισμένα στάδια της παραγωγής να πραγματοποιούνται φθηνότερα στο εξωτερικό.

14 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Εκτός από την επιλογή της τοποθεσίας για την εγκατάσταση της παραγωγής, υπάρχει και η επιλογή της εσωτερίκευσης: θα έχει ή όχι η μητρική εταιρεία την ιδιοκτησία της συνδεδεμένης επιχείρησης σε αυτήν την τοποθεσία; Η εξωχώρια εξωτερική ανάθεση είναι ένα υποκατάστατο για τις κάθετες ΑΞΕ, όπου η μητρική εταιρεία συμβάλλεται με μια ανεξάρτητη επιχείρηση, προκειμένου να εκτελεί συγκεκριμένα τμήματα της παραγωγής της σε μια τοποθεσία στο εξωτερικό, με μεγαλύτερο πλεονέκτημα κόστους. Η εξωχώρια μεταφορά δραστηριοτήτων αναφέρεται στη μετεγκατάσταση τμημάτων της παραγωγικής διαδικασίας στο εξωτερικό και περιλαμβάνει τόσο την εξωχώρια εξωτερική ανάθεση όσο και τις κάθετες ΑΞΕ.

15 Σχήμα 11: Διεθνές εμπόριο ΗΠΑ στις υπηρεσίες υποστήριξης επιχειρήσεων

16 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις (συνέχεια) Εσωτερίκευση υπάρχει όταν είναι πιο προσοδοφόρο οι συναλλαγές και η παραγωγή να διενεργούνται στο εσωτερικό μιας επιχείρησης. Αυτό μπορεί να οφείλεται στους ακόλουθους λόγους: 1. Έλεγχος τεχνογνωσίας: ο έλεγχος τεχνογνωσίας μπορεί να είναι πιο εύκολος στο εσωτερικό μιας επιχείρησης σε σύγκριση με μια συναλλαγή μεταξύ ανεξάρτητων επιχειρήσεων, η οποία γίνεται στα πλαίσια της αγοράς. Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας ή ευρεσιτεχνίας συχνά είναι δύσκολο να κατοχυρωθούν Η γνώση συχνά δεν είναι εύκολο να τυποποιηθεί και να πωληθεί.

17 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις (συνέχεια) 2. Κάθετη ολοκλήρωση υπάρχει όταν διαφορετικά στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συγκεντρώνονται σε μια επιχείρηση. Η προμήθεια μιας εισροής στο εσωτερικό της επιχείρησης που τη χρησιμοποιεί μπορεί να αποτρέψει προβλήματα καθυστερήσεων και συγκρούσεων, τα οποία μπορεί να προκύψουν στα πλαίσια μιας σύμβασης. Ωστόσο, ένας ανεξάρτητος προμηθευτής μπορεί να εκμεταλλευθεί τις οικονομίες κλίμακας όταν παράγει για πολλές διαφορετικές επιχειρήσεις.

18 Αποφάσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις (συνέχεια) Οι λόγοι που οι άμεσες ξένες επενδύσεις μπορούν να είναι επωφελείς για τις εμπλεκόμενες χώρες είναι οι ίδιοι με τους λόγους που το διεθνές εμπόριο είναι επωφελές. Οι πολυεθνικές και οι επιχειρήσεις με εξωχώρια εξωτερική ανάθεση εκμεταλλεύονται τις διαφορές κόστους, που αποτελούν κίνητρο για τη μετεγκατάσταση της παραγωγής (ή τμημάτων της) σε συγκεκριμένες τοποθεσίες. Οι ΑΞΕ έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την ανακατανομή της παραγωγής, που παρατηρείται μεταξύ των οικονομικών τομέων όταν υπάρχει διεθνές εμπόριο. Άρα, οι επιδράσεις στην ευημερία είναι παρόμοιες για την περίπτωση των πολυεθνικών και των επιχειρήσεων με εξωχώρια εξωτερική ανάθεση: Η μετεγκατάσταση της παραγωγής για την εκμετάλλευση διαφορών κόστους οδηγεί σε αθροιστικά κέρδη από το εμπόριο.

19 Περίληψη (συνέχεια) Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις συνήθως είναι μεγαλύτερες και πιο παραγωγικές από τις εξαγωγικές, οι οποίες με τη σειρά τους είναι μεγαλύτερες και πιο αποτελεσματικές από τις επιχειρήσεις που απευθύνονται μόνο στην εγχώρια αγορά. Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις προβαίνουν σε άμεσες ξένες επενδύσεις όταν η εγγύτητα είναι πιο σημαντική από τη συγκέντρωση της παραγωγής σε μια τοποθεσία. Οι επιχειρήσεις παράγουν όπου έχουν χαμηλότερο κόστος στο εξωτερικό όταν η κλίμακα είναι αρκετά μεγάλη. Αντιγράφουν ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία στο εξωτερικό ή μεταφέρουν στο εξωτερικό τμήματα της παραγωγικής διαδικασίας.

20 Περίληψη (συνέχεια) Οι επιχειρήσεις αποφασίζουν επίσης αν θα διατηρήσουν τις συναλλαγές στο εσωτερικό τους ή θα συμβληθούν με άλλες ανεξάρτητες επιχειρήσεις.