ΘΕΜΑ -.Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοόα πολυετούς αποσβέσεως >

Transcript

1 ΘΕΜΑ -.Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοόα πολυετούς αποσβέσεως > ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑ.\ΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ : ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 16 «ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ & ΕΞΟΔΑ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - υποβληθείσα στην Καθηγήτρια ΕΑΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΘΗΜΑΝΉ σπουδάστρια ΠΟΛΙΤΟΥ ΕΛΠΙΔΑ. Ημ,'νια έναρξης 1/4/2002 Ημ/νια λήξης 18/3/2003

2 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ 'Xflo'y ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ( ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ : ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 16 «ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ & ΕΞΟΔΑ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ υποβληθείσα στην Καθηγήτρια ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΘΗΜΑΝΗ σπουδάστρια ΠΟΛΙΤΟΥ ΕΛΠΙΔΑ. Ημ^νια έναρξης 1/4/2002 Ημ/νια λήξης 18/3/2003

3 I ΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το αντικείμενο μελέτης της πτυχιακής μου εργασίας είναι ο λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & «Έξοδα πολυετούς Αποσβέσεως». Ο λόγος που ετιέλεξα αυτό το θέμα ήταν η ετηθυμία μου να αποδειχθεί η χρησιμότητα και η αναγκαιότητα αυτού του λογαριασμού, όχι μόνο για την ύπαρξη του ως υποχρεωτικού λογαριασμού του Ε.ΓΛΣ αλλά και η σπουδαιότητα του στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον. Σε μια περίοδο που ευνοούνται οι συγχωνεύσεις, οι εξαγορές και οι στρατηγικές συμμαχίες μεταξύ εταιριών ο λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & Έξοδα πολυετούς Αποσβέσεως», αποτελεί ισχυρότατο διαπραγματευτικό όπλο. Πολλές φορές γίνεται δε το μήλο της έριδος κατά τη διαδικασία αποτίμησης μιας επιχείρησης. Το σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε άυλες επενδύσεις όπως, πχ. Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εμπορικά σήματα, πελατεία, φήμη κτλ. Έχοντας λοιπόν στο μυαλό μου τις δυνατότητες εξέλιξης αυτού του λογαριασμού προσπάθησα όσο μπορώ περισσότερο να αποδώσω και το αντίστοιχο εύρος του. Για να είμαι ειλικρινής δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα στο να βρω πηγές και να τις επεξεργαστώ κατάλληλα.αυτό και μόνο δείχνει πόσο εξειδικευμένος είναι αυτός ο λογαριασμός. Θα ήθελα να είστε επιεικής με τυχόν λάθη και παραλείψεις που ενδεχομένως θα συναντήσετε καθώς διαβάζετε αυτή την εργασία. Στο τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους βοήθησαν για τη συγγραφή της και ιδιαίτερα ένα συγκεκριμένο πρόσωπο για την προθυμία που έδειξε να με βοηθήσει και οφείλω να πω ότι ήταν καταλυτική. Ευχαριστώ θερμά.

4 '\ΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ 1. Πρόλογος...σελ Περιεχόμενο του λογαριασμού 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως»...σελ Έννοια του σελ Λογιστική παρακολούθηση...σελ Απόσβεση του 16...σελ Περιεχόμενο και λειτουργία των αναλυτικών λογαριασμών του 16 που αφορούν άυλα πάγια στοιχεία...σελ Λογαριασμός ( Υπεραξία)...σελ. 8 (α) Έννοια της υπεραξίας...σελ. 8 (β) Λογιστική - φοροτεχνική αντιμετώττιση... σελ. 12 (γ) Μέθοδος υπολογισμού της υπεραξίας... σελ. 14 (δ) Απόσβεση της υπεραξίας...σελ Λογαριασμός (δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας)...σελ.21 (α) Έννοια... σελ.21 (β) Περιεχόμενο... σελ.21 Λογαριασμός (διπλώματα ευρεσιτεχνίας)...σελ.22 Λογαριασμός ( σήματα)...σελ.24 Λογαριασμός ( μέθοδοι know-how )...σελ.25 (γ) Απόσβεση των δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας...σελ Λογαριασμός (δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυχείων-λατομείων-μεταλλείων)... σελ Λογαριασμός (λοιπές παραχωρήσεις)... σελ Λογαριασμός ( δικαιώματα χρήσεως ενσώματων παγίων στοιχείων)... σελ Λογαριασμός ( λοιπά δικαιώματα)...σελ Λογαριασμός (προκαταβολές κτήσεως ασώματων ακινητοποιήσεων)...σελ Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως... σελ Έννοια των εξόδων πολυετούς αποσβέσεως... σελ Απόσβεση των εξόδων πολυετούς αποσβέσεως... σελ Λογαριασμός (έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης)...σελ36 (α) Έννοια των εξόδων ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης...σελ.36 (β) Απόσβεση των εξόδων ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης...σελ Έξοδα ερευνών και ανάπτυξης... σελ.38 (α) Έννοια των εξόδων ερευνών και ανάπτυξης... σελ Λογαριασμός ( έξοδα ερευνών ορυχείων-λατομείων-μεταλλείων)... σελ Λογαριασμός ( έξοδα λοιπών ερευνών )... σελ Απόσβεση των εξόδων ερευνών και ανάπτυξης...σελ Λογαριασμός ( έξοδα αυξήσεως κεφαλαίου και εκδόσεως ομολογιακών δανείων)...σελ Λογαριασμός (έξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεων )...σελ Λογαριασμός ( συναλλαγματικές διαφορές)...σελ.41 (α) περιεχόμενο των συναλλαγματικών διαφορών... σελ.41 (β) απόσβεση των συναλλαγματικών διαφορών...σελ Λογαριασμός ( διαφορές εκδόσεως και εξοφλήσεως ομολογιών)...σελ Λογαριασμός ( έξοδα αναδιοργάνωσης )... σελ.46

5 y&ema : Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως 3.13 Λογαριασμός ( τόκοι δανείων κατασκευαστικής περιόδου)... σελ.46 (α) περιεχόμενο των τόκων δανείων κατασκευαστικής τιεριόδου... σελ. 46 (β) απόσβεση των τόκων δανείων κατασκευαστικής περιόδου...σελ Λογαριασμός ( λοιπά έξοδα πολυετούς αποσβέσεως)... σελ Λογαριασμός ( έξοδα μετεγκατάστασης)...σελ.49 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Παράδειγμα 1...σελ.52 Παράδειγμα 2...σελ.54 Παράδειγμα τακτοποίησης του λογαριασμού στο τέλος της χρήσης... σελ. 55 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Νόμος 2190/ σελ.58 Νόμος 2238/ σελ.62 ΒΙΒΑΙΟΓΡΑΦΙΑ... σελ.64

6 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

7 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1.1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ Στον λογαριασμό 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς αποσβέσεως εντάσσονται δύο γενικότερες κατηγορίες λογαριασμών : Λογαριασμοί ασώματων ακινητοποιήσεων ή άυλων περιουσιακών στοιχείων ( υπολογαριασμοί και ) Λογαριασμοί εξόδων πολυετούς αποσβέσεως ( υπολογαριασμοί ) 1.2 ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Στην κατηγορία των ασώματων ακινητοποιήσεων ( ή άυλων περιουσιακών στοιχείων ) περιλαμβάνονται τα οικονομικά αγαθά που δεν έχουν φυσική υπόσταση, είναι άυλα, έχουν σχετικά μεγάλη ωφέλιμη διάρκεια ζωής και παρέχουν οικονομικά οφέλη, μέσω των δικαιωμάτων και προνομίων που συνδέονται με την κατοχή τους. Έτσι τα κύρια χαρακτηριστικά των άυλων παγίων στοιχείων είναι ό τ ι: 'λ Δεν έχουν φυσική υπόσταση 'λ Εξασφαλίζουν στον κάτοχο τους ορισμένα αποκλειστικά δικαιώματα 'λ Παρέχουν στην επιχείρηση μελλοντικά οφέλη Έχουν σχετικά μεγάλη ωφέλιμη ζωή. Κατά το Ε.Γ.Λ.Σ «άυλα πάγια στοιχεία είναι τα ασώματα εκείνα οικονομικά αγαθά τα οποία είναι δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως και είναι δυνατόν να αποτελόσουν αντικείμενο συναλλαγής, είτε αυτά μόνα, είτε μαζί με την οικονομική μονάδα. Τα άυλα πάγια στοιχεία αποκτούνται με σκοπό να χρησιμοποιούνται παραγωγικά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες :

8 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» Δικαιώματα όπως πχ. Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εμποροβιομηχανικά σήματα, πνευματική ιδιοκτησία. Πραγματικές καταστάσεις, ιδιότητες και σχέσεις, οι οποίες δεν προστατεύονται από την έννομη τάξη ως δικαιώματα, όπως πχ. Η πελατεία, η φήμη, η πίστη, η καλή οργάνωση της οικονομικής μονάδος ή η ειδίκευση στην παραγατγή ορισμένων αγαθών.στην κατηγορία αυτή ανήκουν όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία συνθέτουν, κατά κύριο λόγο, την έννοια του γνωστού όρου της, «υπεραξίας» ή «φήμης και πελατείας» της οικονομικής μονάδος και τα οποία προσδίνουν στην μονάδα που λειτουργεί παραγωγικά συνολική αξία μεγαλύτερη από εκείνη που προκύπτει από την αποτίμηση των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων. 1.3 ΠΟΙΑΑΫΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ Για τη λογιστική παρακολούθηση των άυλων παγίων στοιχείων εφαρμόζονται οι ίδιες λογιστικές αρχές που εφαρμόζονται για την παρακολούθηση των ενσώματων παγίων στοιχείων. Ειδικότερα επισημαίνονται τα ακόλουθα. Αντικείμενο λογιστικής παρακολουθήσεως είναι μόνο τα άυλα στοιχεία που αποκτά η επιχείρηση από τρίτους.τα άυλα στοιχεία που δημιουργούνται καθημερινά από τη δράση της επιχείρησης και συνθέτουν την «υπεραξία» αυτής, δεν αποτελούν περιουσιακά στοιχεία, και συνεπώς δεν αποτελούν αντικείμενα λογιστικής παρακολούθησης. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες τα άυλα στοιχεία δημιουργούνται από την ίδια την επιχείρηση, πραγματοποιώντας δαπάνες που υποβάλλονται σε τμηματική απόσβεση πχ. οι δαπάνες για την εφεύρεση κάποιας νέας

9 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» μεθόδου παραγωγής εγγράφονται στο ενεργητικό του ισολογισμού σαν κόστος κτήσης της εφευρέσεως.στις περιπτώσεις εκείνες που η επιχείρηση αδυνατεί να εξακριβώσει το κόστος που αναλογεί στα δημιουργούμενα από την ίδια άυλα πάγια στοιχεία, το πραγματοποιούμενο κόστος πρέπει να θεωρηθεί έξοδο της τρέχουσας χρήσης. Καταχωρούνται στους οικείους λογαριασμούς με την αξία κτήσης δηλ. με την αξία του ανταλλάγματος που δόθηκε για την απόκτηση τους, η οποία αποτελείται από το εφάπαξ ποσό που καταβλήθηκε στους τρίτους και από τα τυχόν ειδικά έξοδα αποκτήσεως ( δικηγορικές αμοιβές, συμβολαιογραφικά κλπ ). Το γεγονός ότι τα στοιχεία αυτά πρέπει να παραχωρούνται στην επιχείρηση έναντι ενός συνολικού ανταλλάγματος και όχι έναντι ανταλλάγματος κατατμημένου τμηματικά ( μήνας, χρόνος ) γίνεται διότι το κατατμημένο αυτό αντάλλαγμα αποτελεί έξοδο της χρήσεως πράγμα που σημαίνει ότι ενσωματώνεται στο κόστος παραγωγής των προϊόντων ή στα γενικά έξοδα. 1.4 ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΤΩΝ ΑΥΛΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ο τρόπος απόσβεσης καθενός άυλου παγίου στοιχείου αναπτύσσεται ακολούθως, απλά αξίζει να σημειωθεί ότι το Ε.ΓΛΣ και ο ν 2190/1920 ( άρθρο 42 παρ. 7 ) επιβάλλουν τον έμμεσο τρόπο αποσβέσεως. Το σχετικό ημερολογιακό άρθρο είναι της ακόλουθης μορφής: Αποσβέσεις ασώματων ακινητοποιήσεων Αποσβέσεις υπεραξίας επιχειρήσεως Αποσβέσεις δικαιωμάτων βιομ.ιδιοκτησίας κλπ ΣΕ Αποσβεσμένες ασώματες ακινητοποιήσεις Αποσβεσμένη υπεραξία επιχειρήσεως Αποσβεσμένα δικαιώματα βιομ. Ιδιοκτησίας κλπ

10 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις ά έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΛΟΓ/ΣΜΩΝ ΤΟΥ 16 ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΑΥΛΑ ΠΑΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. 2.1 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΕΠΙΧ/ΣΗΣ (GOODWILL)» (α) Έννοια της υπεραξίας Υπεραξία υπάρχει σε μια επιχείρηση όταν αυτή έχει την ικανότητα να πραγματοποιεί κέρδη σε ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο που θεωρείται σαν «κανονικό κέρδος». Το επιπλέον του κανονικού κέρδους η επονομαζόμενη «υπερπρόσοδος», είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων όπως για παράδειγμα η υπεροχή του m anagem ent, το επιτυχές marketing, η ποιότητα των προϊόντων, η εγκατάσταση της επιχείρησης, οι καλές σχέσεις με τους πελάτες, προμηθευτές κτλ. Η υπερπρόσοδος μπορεί να δημιουργηθεί από την ίδια την επιχείρηση ή μπορεί να αγοραστεί από τρίτους. Κατά το Ε.ΓΑΣ η υπεραξία της οικονομικής μονάδας στηρίζεται στην εκτίμηση για την ικανότητα της να πραγματοποιεί υψηλά κέρδη λόγω κυρίως της καλής φήμης, πελατείας, καλής οργάνωσης, της εξειδίκευσης στην παραγωγή προϊόντων κτλ. Το δη μιουργούμενο αυτό κέρδος δεν απεικονίζεται στα βιβλία της επιχείρησης αλλά και στις ευρύτερες οικονομικές καταστάσεις για δύο βασικούς λόγους : Δεν πραγματοποιούνται άμεσες και αναγνωρίσιμες δαπάνες για τη δημιουργία goodwill, όπως στην περίπτωση των άλλων στοιχείων πχ. των στοιχείων που αγοράζονται ή κατασκευάζονται από την επιχείρηση. ιλ Η έκταση στην οποία δημιουργούνται δαπάνες που συμβάλλουν έμμεσα στη δημιουργία goodwill, θεωρούνται έξοδα της χρήσεως στην οποία πραγματοποιούνται, γιατί κάθε προσπάθεια διαχωρισμού τους σε τρέχοντα έξοδα και σε κόστος κτήσεως goodwill θα οδηγούσε σε αυθαιρεσία.

11 \ΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Λσώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > Το goodwill μιας επιχείρησης δεν είναι δυνατό να αποτελέσει μόνο του αντικείμενο αγοραπωλησίας. Μεταβιβάζεται μόνο μαζί με την επιχείρηση ή με τη μεταβίβαση ενός παραγωγικού κλάδου ή μιας ομάδας περιουσιακών στοιχείων αυτής. Αυτό σημαίνει ότι το goodwill άλλης επιχείρησης αποκτάται με την αγορά της επιχείρησης ή με την συγχώνευση αυτής με άλλες επιχειρήσεις ή την απόκτηση, έναντι μετρητών ή μετοχών ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, ενός παραγωγικού κλάδου ή μιας ομάδας περιουσιακών στοιχείων άλλης επιχειρήσεως. Στις παραπάνω περιπτώσεις ως goodwill θεωρείται η επιπλέον διαφορά μεταξύ του αντιτίμου που καταβάλλεται για την απόκτηση της επιχείρησης ή παραγωγικού κλάδου αυτής και της συνολικής πραγματικής αξίας των αποκτώμενων περιουσιακών στοιχείων, μειωμένης με τις υποχρεώσεις του παραγωγικού κλάδου ή της ομάδας των στοιχείων αυτών.δεχόμαστε ότι στις παραπάνω περιπτώσεις το κόστος κτήσεως του goodwill εγγράφεται ως περιουσιακό στοιχείο στα βιβλία της επιχείρησης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜ Α Τιμή αγοράς της επιχειρήσεως ,03 Περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν από την Εταιρία Ψ ( αξία αγοράς) - Ενσώματα ,62 - Ασώματα Προνόμια ευρεσιτεχνίας 2.934,70 Δικαιώματα βιομ.ιδιοκτησίας 5.869,41 ΣΥΝΟΔΟ ,73 Μείον : Εκχωρούμενες υποχρεώσεις της Ψ 5.869,41 Καθαρή αξία των αποκτηθέντων ,33 ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΕΩΣ GOODWILL

12 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ Στην περίπτωση που μια επιχείρηση ή ένας κλάδος αυτής αγοράζεται αντί συνολικού τιμήματος μικρότερου από τη λογιστική αξία της ετηχειρήσεως, του κλάδου πολλοί θεωρούν ότι έχουμε αρνητικό goodwill. Στην πραγματικότητα όμως δεν συνίσταται κάτι τέτοιο διότι για τον προσδιορισμό του απαιτείται επανεκτίμηση των ενσώματων και ασώματων στοιχείων της επιχείρησης στην πραγματική τους αξία. Εξάλλου goodwill υπάρχει όταν το συνολικό τίμημα αγοράς υπερβαίνει την τελευταία αυτήν αξία και όχι τη λογιστική αξία της επιχειρήσεως. Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις που το goodwill είναι μικρότερο από την τρέχουσα τιμή πωλήσεως των επιμέρους στοιχείων δεν υπάρχει αρνητικό goodwill, γιατί η τρέχουσα τιμή πωλήσεως καθενός στοιχείου μεμονωμένα μπορεί να μην είναι η ίδια με εκείνη που θα επιτυγχάνονταν αν όλα τα στοιχεία πωλούταν με μια μόνο αγοραπωλησία σαν σύνολο. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται από τη φορολογική νομοθεσία αλλά και από τον V.2190/1920 υπάρχουν δύο είδη υπεραξίας. Πριν όμως επεκταθούμε σε οποιαδήποτε ανάλυση καλό θα ήταν να δώσουμε τους παρακάτω ορισμούς : Λογιστική καθαρή θέση είναι η διαφορά μεταξύ της συνολικής αξίας των δεκτικών χρηματικής αποτιμήσεως περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού και των προς τρίτους υποχρεώσεων, που προκύπτει από νόμιμα καταρτισμένο ισολογισμό, που έχει δηλ. καταρτισθεί με βάση τις λογιστικές αρχές. Πραγματική καθαρή θέση είναι η διαφορά μεταξύ της συνολικής τρέχουσας αξίας αποκτήσεως των δεκτικών χρηματικής αποτιμήσεως περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού και των προς τρίτους υποχρεώσεων, που προκύπτει από ισολογισμό του οποίου τα πάγια στοιχεία, τα αποθέματα και

13 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις <feέξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ τα χρεόγραφα έχουν αποτιμηθεί στην πραγματική τους αξία, δηλ. στην τρέχουσα αξία αποκτήσεως τους κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού. Διευκρινίζεται ότι, με εξαίρεση κάποιες ειδικές περιπτώσεις ούτε η λογιστική καθαρή θέση ούτε η πραγματική καθαρή θέση ταυτίζονται με την τρέχουσα (αγοραία ) αξία του συνόλου της επιχείρησης. Αυτό οφείλεται στο ότι τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης από τη στιγμή που θα ενταχθούν στο παραγωγικοσυναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης παύουν να έχουν αυτοτελή αξία και αποκτούν συνολική ενιαία αξία,η οποία είναι διαφορετική του αθροίσματος της επιμέρους αξίας τους. 'λ Τ ρ έ χ ο υ σ α α ία του συνόλου της επιχειρήσεως είναι το ποσό που προσδιορίζεται με βάση την αποδοτικότητα της επιχείρησης και την εφαρμογή παραδεγμένων μεθόδων, με σκοπό να χρησιμεύει για τη μεταβίβαση του συνόλου της επιχείρησης ή ενός μεγάλου πακέτου μετοχών της. Είδη υπερα,ία : > Υπερα ία από μεταβολή των τιμών είναι η διαφορά μεταξύ της πραγματικής καθαρής θέσης της επιχείρησης και της λογιστικής καθαρή θέσης. Η υπεραξία προσδιορίζεται από την επιτροπή του άρθρου 9 του ν 2190/1920 και στις περιπτώσεις συγχωνεύσεως ή μετατροπής επιχειρήσεων, που πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ 1297/1972 δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος κατά το χρόνο της συγχώνευσης ή μετατροπής αλλά κατά το χρόνο της διαλύσεως της. Επισημαίνουμε εδώ ότι οι επιτροπές του άρθρου 9 περιορίζονται στο να προσδιορίζουν την πραγματική καθαρή θέση, ενώ σύμφωνα με τις διατάξεις της 3'^ οδηγίας της ΕΟΚ στις περιπτώσεις συγχωνεύσεων εταιριών πρέπει να προσδιορίζεται η τρέχουσα (αγοραία) αξία της επιχείρησης.τα περιουσιακά στοιχεία της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρίας

14 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» ] καταχωρούνται στα λογιστικά βιβλία της απορροφούσας ή της από μετατροπή ή συγχώνευση προερχόμενης νέας εταιρίας με την αξία που προσδιορίζεται από την επιτροπή του άρθρου 9 και η υπεραξία που προκύπτει κατ απαίτηση της διατάξεως του 1297/1972 εμφανίζεται σε ειδικούς λογαριασμούς της συγχωνευούσης ή της νέας εταιρίας. > Υπεραξία αποδοτικότητας είναι η διαφορά μεταξύ της τρέχουσας ( αγοραίας ) αξίας της ετηχειρήσεως και της πραγματικής καθαρής θέσεως που προσδιορίζεται από την επιτροττή του άρθρου 9 του ν. 2190/1920. (β) Λογιστική - φορολογική αντιμετώπιση της υπεραξίας Σύμφωνα με το άρθρο 13 του 2238/1994 φορολογείται αυτοτελώς λογιζόμενο ως εισόδημα με συντελεστή 20 % κάθε κέρδος ή ωφέλεια που προέρχεται από τη μεταβίβαση ολόκληρης επιχείρησης με τα άυλα στοιχεία αυτής, όπως αέρας, επωνυμία, σήμα, προνόμια κλπ. Όπως ορίζεται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. Ο δικαιούχος του κέρδους ή της ωφέλειας αυτής επιβαρύνεται με φόρο τον οποίο καταβάλλει εφάπαξ με σχετική δήλωση στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία της οποίας μεταβιβάζεται ή εκχωρείται το περιουσιακό στοιχείο. Η σχετική αυτή δήλωση υποβάλλεται σε τρία αντίτυπα από τα οποία τα δύο επιστρέφονται θεωρημένα στον δικαιούχο. Στην περίπτωση που η πράξη μεταβίβασης γίνεται με ιδιωτικό έγγραφο ο προϊστάμενος της αρμόδιας Δ,Ο.Υ υποχρεούται να αρνηθεί τη θεώρηση του εγγράφου αυτού εάν δεν επισυνάπτεται σε αυτό αντίτυπο της οικείας δήλωσης και δεν αναγράφονται στο έγγραφο τα στοιχεία αυτής. Στο έγγραφο πρέπει απαραιτήτως να αναγράφεται το κέρδος ή η ωφέλεια που προέκυψε από την εκχώρηση του δικαιώματος ή του εταιρικού μεριδίου ή ακόμη και ολόκληρης της επιχείρησης. Σε περίπτωση

15 IΘΕΜΑ : ΛοΊαριασμός 16 «Λσώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > εκχώρησης ή μεταβίβασης χωρίς να υποβληθεί η σχετική δήλωση από τον δικαιούχο για να καταβληθεί με βάση αυτή ο φόρος εφάπαξ, το πρόσωπο που αποκτά το περιουσιακό στοιχείο είναι αλληλεγγύως και σε ολόκληρο συνυπεύθυνο με τον μεταβιβάζοντα ή εκχωρούντο για την πληρωμή του φόρου που οφείλεται. Ειδικότερα υποβολή δήλωσης υπεραξίας υποχρεώνεται κάθε επιχείρηση που έχει υπεραξία πάνω από 300.0Θ0 δρχ και υποβάλλεται είτε από φυσικό πρόσωπο ή νόμιμο αντιπρόσωπο του και σε περίπτωση θανάτου από τους κληρονόμους αυτού, και από νόμιμο εκπρόσωπο όταν αφορά νομικά πρόσωπα Υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από το χρόνο που έγινε η αναπροσαρμογή. Στη συνέχεια με απόφαση του Υπουργού οικονομικών που δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης.ο φόρος που προκύπτει καταβάλλεται από τις επιχειρήσεις σε τέσσερις εξαμηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης και οι υπόλοιπες τρεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του αντίστοιχου εξαμήνου. Με την καταβολή του φόρου στο ποσό της προκύπτουσας υπεραξίας γηπέδων και κτιρίων εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από το φόρο εισοδήματος της επιχείρησης,των εταίρων, των μετόχων.ειδικά για τις ανώνυμες εταιρίες και τις Ε.Π.Ε εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης παρέχεται με την προϋπόθεση ότι η εταιρία δεν θα διαλυθεί ή το κεφάλαιο τους δεν θα μειωθεί με σκοπό διανομής στους μετόχους πριν την πάροδο πέντε ετών από το χρόνο της αναπροσαρμογής της αξίας των ακινήτων. Σε περίπτωση διάλυσης πριν την πάροδο των πέντε ετών η υπεραξία δε θεωρείται φορολογικά ως κεφάλαιο που έχει καταβληθεί και

16 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεω ^ φορολογείται με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά στη φορολογία εισοδήματος, προστιθέμενη στα κέρδη της επιχείρησης του χρόνου διάλυσης ή μείωσης του κεφαλαίου τους μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 24. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση διάλυσης της εταιρίας με σκοπό συγχώνευσης αυτής με άλλη επιχείρηση και ίδρυσης νέας ανώνυμης εταιρίας ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησης από άλλη εταιρία. Τέλος οι επιχειρήσεις που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους μετοχές άλλων εταιριών και οι οποίες θα λάβουν δωρεάν μετοχές υποχρεώνονται να εμφανίσουν στα βιβλία τους τις νέες μετοχές. Το ποσό υπεραξίας που τυχόν θα προκόψει εμφανίζεται σε λογαριασμό αποθεματικού και για το ποσό αυτό δεν υφίσταται φορολογική υποχρέωση της επιχείρησης. (γ) Μέθοδος υπολογισμού της υπεραξίας Σύμφωνα με την απόφαση /1980 ΑΌ012/ΠΟΛ.1259/ του Υπουργού οικονομικών κάθε κέρδος ή ωφέλεια από τη μεταβίβαση ολόκληρης επιχείρησης, καθώς και ποσοστών συμμετοχής σε πρόσωπα της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994 (ΟΕ, ΕΕ αστικές ή αφανείς ή συμμετοχικές εταιρίες, κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα και κοινοπραξίες του ΚΒΣ ) εξευρίσκεται εάν από την ελάχιστη αξία μεταβίβασης αυτών των περιουσιακών στοιχείων αφαιρεθεί η αξία απόκτησης των ίδιων περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον με την απόφαση ορίζεται ο τρόπος προσδιορισμού των παραπάνω αξιών, δηλαδή της ελάχιστης αξίας μεταβίβασης και της αξίας απόκτησης των προαναφερομένων περιουσιακών στοιχείων. Ειδικότερα η ελάχιστη αξία μεταβίβασης αυτών προσδιορίζεται ως εξής :

17 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεω^ Όταν μεταβιβάζεται ολόκληρη επιχείρηση που τηρεί βιβλία Γ ' κατηγορίας του ΚΒΣ, καθώς και όταν μεταβιβάζεται ποσοστό συμμετοχής στα πιο πάνω πρόσωπα που επίσης τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ, υπολογίζεται ο μέσος όρος των ολικών τους αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης των πέντε τελευταίων ετών πριν από τη μεταβίβαση, όπως αυτά προκύπτουν από τους ισολογισμούς. Αν η επιχείρηση που μεταβιβάζεται ολόκληρη ή τα πιο πάνω πρόσωπα τηρούν βιβλία A ή Β κατηγορίας του ΚΒΣ ή δεν τηρούν βιβλία, τότε λαμβάνεται ο μέσος όρος των συνολικών εισοδημάτων τους ( από κάθε πηγή και αδιάφορα αν αυτά φορολογούνται ή απαλλάσσονται της φορολογίας ) των πέντε τελευταίων ετών πριν από τη μεταβίβαση, όπως αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις της φορολογίας εισοδήματος. Όταν η επιχείρηση της οποίας μεταβιβάζονται μερίδια έχει προέλθει από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων και πριν από τη μεταβίβαση έχουν υποβληθεί λιγότερες από τρεις δηλώσεις, τότε για την εξεύρεση του μέσου όρου των εισοδημάτων ή ολικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης, λαμβάνονται υπόψη, κατά περίπτωση τα εισοδήματα ή τα ολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης των επιχειρήσεων που έχουν μετασχηματισθεί, ώστε στο επίπεδο της επιχείρησης να συγκεντρωθούν τρεις ισολογισμοί ή τριών τελευταίων ετών τα ετήσια ποσά καθαρού εισοδήματος. Από τον υπολογιζόμενο μέσο όρο των ολικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης ή συνολικών εισοδημάτων, ανάλογα με την περίπτωση, αφαιρούνται τα εξής μεγέθη : > Η ετήσια αμοιβή η οποία προβλέπεται από τη συλλογική σύμβαση εργασίας των εμπορουπαλλήλων για υπάλληλο με πέντε χρόνια υπηρεσίας χωρίς προσαυξήσεις επιδομάτων πολυετίας και οικογενειακών βαρών, στρογγυλοποιημένη στην πλησιέστερη εκατοντάδα χιλιάδας, η οποία ισχύει την 1 Ιανουαρίου του έτους μέσα στο οποίο γίνεται η μεταβίβαση. Αν η επιχείρηση που μεταβιβάζεται 15

18 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» ολόκληρη ή τα πιο πάνω πρόσωπα παρέχουν αποκλειστικά υττηρεσίες, τότε η υπόψη αμοιβή προσαυξάνεται κατά ποσοστό 30%.Σημειώνεται ότι για τα έτη 1999 και 2000 η αμοιβή ανέρχεται σε 7630,23 σύμφωνα με την /159πολ.1018/ διαταγή και προκειμένου για ετηχείρηση παροχής υπηρεσιών ανέρχεται σε 9919,3. Η υπόψη αμοιβή εφόσον η μεταβίβαση γίνεται μέσα στο πρώτο έτος λειτουργίας της επιχείρησης περιορίζεται σε τόσα δωδέκατα όσα και οι μήνες λειτουργίας της ετηχείρησης Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δεκαπέντε ημερών λογίζεται ολόκληρος μήνας. > Οι τόκοι των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης που μεταβιβάζεται ολόκληρη ή των πιο πάνω προσώπων, οι οποίοι υπολογίζονται με βάση το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου ετήσιας διάρκειας της τελευταίας έκδοσης πριν από την υποβολή της δήλωσης για τη μεταβίβαση. Αν η επιχείρηση που μεταβιβάζεται ολόκληρη ή τα πιο πάνω πρόσωπα τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ, τότε ως ίδια κεφάλαια λαμβάνονται αυτά που προκύπτουν από τα βιβλία τους διαφορετικά λαμβάνεται το κεφάλαιο τους όπως προκύπτει από το καταστατικό τους. Ειδικά όταν μεταβιβάζεται ολόκληρη επιχείρηση ( ατομική ) που τηρεί βιβλία Α 'ή Β ' κατηγορίας ή δεν τηρεί βιβλία, τα ίδια κεφάλαια της δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να είναι κατώτερα των 2934,70. Σημειώνεται ότι το πάνω επιτόκιο ανέρχεται σε 9,07 % για το διάστημα από 17/11/1999 μέχρι και 29/11/1999,σε 8,88 % για το διάστημα από 30/11/1999 μέχρι και 13/12/1999 και σε 8,26 % για το διάστημα από 14/12/1999 και μέχρις ότου μεταβληθεί, σύμφωνα με την προαναφερόμενη διαταγή.

19 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Α σ ώ μ α τες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» Το ποσό που απομένει μετά την κατά τα πιο πάνω αφαίρεση της ετήσιας αμοιβής και των ιδίων κεφαλαίων πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή αναπροσαρμογής, w. η που προκύπτει απο τον τύπο 1-, οπού u = (ΐ + /") >οπού η = 5 και I = το παραπάνω επιτόκιο. Επομένως και μετά τις σχετικές αντικαταστάσεις ο τύπος γίνεται: Σημειώνεται ότι ο συντελεστής αναπροσαρμογής ανέρχεται σε 3,8825 για το διάστημα από 17/11/1999 μέχρι και 29/11/1999, σε 3,9017 για το διάστημα 30/11/1999 μέχρι και 13/12/1999 και σε 3,9654 για το διάστημα από 14/12/1999 και μέχρις ότου μεταβληθεί το υπόψη επιτόκιο. ' Το ποσό που προκύπτει μετά τον παραπάνω πολλαπλασιασμό προσαυξάνεται με τον οικείο συντελεστή, ανάλογα με τα έτη λειτουργίας της επιχείρησης που μεταβιβάζεται ή των πιο πάνω προσώπων. Ειδικότερα ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Από 0 μέχρι 3 έτη δεν προσαυξάνεται Από 3 μέχρι 5 έτη 25% Πάνω από 5 μέχρι 10 έτη 50 % Πάνω από 10 μέχρι 15 έτη 75 % Πάνω από 15 έτη 100 % Κατ εξαίρεση, αν η επιχείρηση που μεταβιβάζεται ολόκληρη ή τα πιο πάνω νομικά πρόσωπα δεν υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων ή υποχρεούται και τηρούν 17

20 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως βιβλία Α ' κατηγορίας, οι πιο πα'νω συντελεστές προσαύξησης περιορίζονται στο μισό δηλ 25 % γίνεται 12,5 %, το 50 % γίνεται 25 %, το 75 % γίνεται 37,5 % και το 100 % γίνεται 50 %. > Το ποσό που προκύπτει μετά την παραπάνω προσαύξηση, όταν μεταβιβάζεται ολόκληρη επιχείρηση, συνιστά την ελάχιστη αξία μεταβίβασης της. Αντίθετα όταν μεταβιβάζεται ποσοστό συμμετοχής στα πιο πάνω πρόσωπα, τότε η ελάχιστη αξία μεταβίβασης του εξευρίσκεται αν το ποσό που προκύπτει μετά την παραπάνω προσαύξηση πολλαπλασιαστεί με το μεταβιβαζόμενο ποσοστό συμμετοχής.περαιτέρω, για τον προσδιορισμό της ωφέλειας από τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων η αξία απόκτησης τους, πρέπει να αφαιρεθεί από την ελάχιστη αξάι μεταβίβασης τους, προσδιορίζεται ως εξής ; α) Όταν η επιχείρηση ολόκληρη ή το ποσοστό συμμετοχής στα πιο πάνω πρόσωπα έχουν αποκτηθεί μετά την 17/11/1999 και μεταβιβάζονται, ως αξία απόκτησης τους λαμβάνεται το ποσό που πράγματι καταβλήθηκε για την απόκτηση τους, το οποίο όμως δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από την ελάχιστη αξία μεταβίβασης τους, η οποία υπολογίσθηκε κατά την απόκτησης τους.όταν η επιχείρηση συστήθηκε μετά την 17/11/1999 ως κόστος λαμβάνεται προκειμένου περί εταιρίας, το ποσοστό του κεφαλαίου που αναλογεί στο μεταβιβαζόμενο ποσοστό ή προκειμένου περί ατομικής επιχείρησης το κόστος ίδρυσης αυτής, όπως προκύπτει από τα πραγματικά δεδομένα εξόδων ίδρυσης αυτής πχ. καταβληθέντα ενοίκια για τη συμφωνία μίσθωσης ακινήτου,αγορές παγίων για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης τοις μετρητοίς.το κόστος δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 2934,70.

21 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» β) Όταν η επιχείρηση ή το ποσοστό συμμετοχής στα πιο πάνω πρόσωπα έχουν αποκτηθεί πριν από τη ν 17/11/1999 και μεταβιβάζονται, ως αξία απόκτησης τους λαμβάνεται προκειμένου για ατομική επιχείρηση το κόστος ίδρυσης της, που προσδιορίζεται όπως παραπάνω και προκειμένου περί μεριδίου ή μερίδας αν ο μεταβιβάζων είναι αρχικός εταίρος της εταιρίας το ποσοστό συμμετοχής του στο κεφάλαιο, ενώ αν το μερίδιο έχει αποκτηθεί από προηγούμενη μεταβίβαση η αξία απόκτησης του. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΐ" Ο A διατηρεί ατομική εμπορική επιχείρηση η οποία ασχολείται με την εμπορία αγαθών, άρχισε να λειτουργεί από το 1980 και τηρεί βιβλία β' κατηγορίας.τα κέρδη της όπως προκύπτουν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που έχει υποβάλλει ο A έχουν ως εξής: Καθαρά κέρδη διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/1998 : 14673,51 Καθαρά κέρδη διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/1997 : 11738,81 Καθαρά κέρδη διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/1996 ; 8804,11 Καθαρά κέρδη διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/1995 : 5869,41 Καθαρά κέρδη διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/1994 ; 2934,70 Μέσος όρος των παραπάνω καθαρών κερδών : 8804,11 Την 15/01/2000 μεταβίβασε την υπόψη επιχείρηση του αντί ποσού 29347,03 Το κέρδος ή η ωφέλεια από αυτή τη μεταβίβαση, επί της οποίας θα υπολογισθεί ο φόρος με συντελεστή 20 % εξευρίσκεται ως εξής :

22 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» Μέσος όρος των παραπάνω καθαρών κερδών : 8804,11 Μείον : Ετήσια αμοιβή εμπορουπαλλήλων : 7630,23 Τόκοι ιδίων κεφαλαίων ( 2934,70 χ 8.26 % ) 242,41 : 242,41 Υπόλοιπο ; 931,47 Υπόλοιπο επί συντελεστή ν αναπ/γης ( 931,47x3,9654) : 3693,67 Πλέον προσαύξηση κατά 100 % με βάση τα έτη λειτ. : 3693,67 Ελάχιστη αξία μεταβίβασης της επιχείρησης : 7387,34 e Επειδή η ελάχιστη αξία μεταβίβασης της επιχείρησης είναι κατώτερη από την πραγματική αξία μεταβίβασης, δηλαδή αυτή που συμφωνήθηκε μεταξύ του A και του αγοραστή, λαμβάνεται η δεύτερη προκειμένου να προσδιοριστεί το κέρδος από τη μεταβίβαση της. Επομένως : Πραγματική αξία μεταβίβασης 29347,03 Μείον αξία απόκτησης 2934,70 Κέρδος ή ωφέλεια από τη μεταβίβαση επί της οποίας θα υπολογισθεί ο φόρος με συντελεστή 20 % 26412,33 ( δ ) Απόσβεση της υπεραξίας Σύμφωνα με το άρθρο 43 του ν 2190/1920 η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση ολόκληρης ή συγχώνευση ολόκληρης επιχείρησης αποσβένεται είτε εφάπαξ είτε τμηματικώς, σε ισόποσες δόσεις σε περισσότερες χρήσεις που δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν τις πέντε. Η απόσβεση επομένως θα είναι είτε 20 % ετησίως επί πέντε έτη, είτε 25 % ετησίως επί 4 έτη, είτε 33,33 % επί τρία έτη, είτε 50 % επί δυο έτη.

23 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» \ 2.2 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ» (α) Έννοια των δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας Δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας είναι τα άυλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκτούνται με αντάλλαγμα είτε λόγω αγοράς, είτε λόγω παραγωγής από την ίδια την επιχείρηση. Με την κατοχή και αξιοποίηση των στοιχείων αυτών η μονάδα αποκτά πλεονεκτήματα μονοπωλιακής ή εξειδικευμένης δράσεως στην αγορά για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η προστασία του σχετικού δικαιώματος ή η γνώση του τρόπου παραγωγής ενός προϊόντος ή της μεθόδου κατεργασίας υλικών. (Ρ) Περιεχόμενο του λογαριασμού Τα παραπάνω άυλα περιουσιακά στοιχεία αποκτούνται από την επιχείρηση όπως αναφέρθηκε συνοπτικά και παραπάνω : Είτε με αγορά από τρίτους, οπότε το ποσό που καταβάλλεται στους τρίτους, μαζί με τα τυχόν ειδικά έξοδα που πραγματοποιούνται ( συμβολαιογραφικά, τέλη χαρτοσήμου των σχετικών συμβάσεων ) αποτελούν την αξία κτήσεως τους, ν' Είτε λόγω συγχωνεύσεως ή εισφοράς είδους, οπότε η αξία που καθορίζεται από την αρμόδια επιτροπή του άρθρου 9 του ν 2190/1920 αποτελεί την αξία κτήσεως τους. ν' Είτε με δημιουργία ( παραγωγή ) από την ίδια την επιχείρηση, οπότε τα έξοδα που δαπανούνται για την ιδιοπαραγωγή τους αποτελούν την αξία κτήσεως τους. Απαραίτητη προϋπόθεση για την καταχώρηση των εξόδων (αξία κτήσεως) στους οικείους λογαριασμούς των άυλων παγίων στοιχείων είναι η προσδοκία ότι τα δικαιώματα για τα οποία γίνονται τα διάφορα έξοδα θα αποδώσουν και θα αποφέρουν έσοδα στην οικονομική μονάδα. Απαγορεύεται η αποθεματοποίηση εξόδων στους

24 IΘΕΜΑ Λογαριασμός 16 «Ασώ ματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αηοσβέσεως > υπολογαριασμούς του 16.01, όταν είναι βέβαιο ότι δεν προσδοκάται οποιοδήποτε έσοδο από την πραγματοποίηση των εξόδων αυτών.ο λογαριασμός αναλύεται σε προαιρετιιαίς τηρήσεως υπολογαριασμούς, οι κυριότεροι από τους οποίους είναι οι ακόλουθοι: Λογαριασμός «Διπλώματα ευρεσιτεχνίας» Το λεγόμενο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χορηγείται από το Υπουργείο Εμπορίου στον εφευρέτη και προκειμένου να το αποκτήσει πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες τρεις (3) προϋποθέσεις : Η εφεύρεση να είναι νέα, δηλ. να μην είναι επαρκώς γνωστή στην Ελλάδα Να είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής Να μην έχει παράνομο ή ανήθικο χαρακτήρα, δηλ. να μην αντίκειται στη δημόσια τάξη και ασφάλεια, τα χρηστά ήθη και τους νόμους. Η διάρκεια ισχύς του είναι για 15 έτη από την επομένη της καταθέσεως της σχετικής δήλωσης στο Υπουργείο Εμπορίου για την απονομή του διπλώματος. Το δίπλωμα παρέχει στο κάτοχο του, καθώς και σε όσους το απέκτησαν από αυτόν, το δικαίωμα της αποκλειστικής εκμεταλλεύσεως της εφεύρεσης καθόλου το διάστημα της 1 δετούς ισχύος του. Μετά την πάροδο της Ιδετίας η εφεύρεση καθίσταται κοινής χρήσεως και καθένας μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Στο διάστημα της ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. τα απορρέοντα, από αυτό δικαιώματα μπορεί να μεταβιβαστούν, περιορισμένα ή απεριόριστα, σε άλλον. Επίσης ο δικαιούχος του διπλώματος μπορεί να παραχωρεί σε τρίτους άδειες εκμεταλλεύσεως της εφαρμογής όπου η παραχώρηση αυτή γένεται συνήθως με κάποιο αντάλλαγμα τα λεγάμενα royalties. Η άδεια εκμεταλλεύσεως, που παραχωρήθηκε από το δικαιούχο του διπλώματος σε μια επιχείρηση, δεν είναι δυνατό να εκχωρηθεί από αυτή σε τρίτο παρά μόνο μαζί με την επιχείρηση.

25 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > Όλες οι ευρεσιτεχνίες καταχωρούνται στα βιβλία στο κόστος κτήσης αυτών, που σε περίπτωση αγοράς τους είναι η τιμή αγοράς αυτών. Σε περίπτωση που η εφεύρεση είναι προϊόν δημιουργίας της ίδιας της επιχείρησης στο κόστος κτήσεως θεωρητικά, πρέπει να περιλαμβάνονται τα έξοδα ερευνών, πειραμάτων, προτύπων, σχεδίων καθώς και τα έξοδα της νομικής κατοχύρωσης της εφεύρεσης και απονομής του διπλώματος, ακόμη δε και τα έξοδα που έγιναν για τη δικαστική υπεράσπιση αυτής, εφόσον η έκβαση των δικαστικών αγώνων είναι ευνοϊκή για την επιχείρηση. Στην περίπτωση που η εφεύρεση δεν αγοράζεται με την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού, αλλά στον δικαιούχο αυτής καταβάλλονται τα λεγάμενα royalties κανένα ποσό δεν φέρεται στο ενεργητικό της επιχειρήσεως για απόσβεση αλλά τα ποσά που καταβάλλει για δικαιώματα εκμεταλλεύσεως χαρακτηρίζονται σαν γενικά βιομηχανικά έξοδα δηλ. έξοδα της τρέχουσα χρήσης. Σύμφωνα με το Ε.ΓΛΣ, στο κόστος κτήσεως της εφευρέσεως περιλαμβάνονται το κόστος της λειτουργίας ερευνών και αναπτύξεως που αφορά παραγωγή έργου μακροχρόνιας αξιοποιήσεως.το κόστος κτήσεως των ευρεσιτεχνιών πρέπει να αποσβένεται με βάση την προστατευόμενη από το νόμο ζωή αυτών, εκτός αν η ωφέλιμη ζωή τους είναι βραχύτερη, οπότε αποσβένεται στη βραχύτερη αυτήν περίοδο. Στην περίπτωση εκείνη που η ευρεσιτεχνία αγοραστεί κάποια χρόνια μετά τη χορήγηση της,ο αγοραστής δικαιούται να έχει την αποκλειστικότητα της εκμεταλλεύσεως της για τα υπολειπόμενα χρόνια, μέχρι να συμπληρωθεί το μέγιστο όριο της 1 δετούς προστασίας τη ς. Ορισμένες κατηγορίες εφευρέσεων έχουν ωφέλιμη ζωή βραδύτερη από τη νόμιμη ζωή τους, λ.χ οι εφευρέσεις που αναφέρονται σε προϊόντα των οποίων η ζήτηση επηρεάζεται σημαντικά από τη μόδα. Στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος της εφευρέσεως 23

26 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεω^ διαπιστώνει ότι τα προϊόντα στα οποία αναφέρεται η ευρεσιτεχνία παύουν να ζητούνται, η ευρεσιτεχνία παύει να έχει οικονομική αξία και το αναπόσβεστο κόστος κτήσεως αυτής πρέπει να αποσβένεται. Λογαριασμός «Σήματα» Το σήμα χρησιμεύει για τη διάκριση των προϊόντων που παράγονται ή των εμπορευμάτων που πωλούνται από μια ορισμένη επιχείρηση με σκοπό την προστασία της ίδιας της επιχειρήσεως αλλά και του καταναλωτικού κοινού. Το σήμα συνίσταται από οποιοδήποτε σχεδίασμα ή ονομασία ή παράσταση, φανταστική ή πραγματική η οποία τίθεται πάνω στο προϊόν ή το εμπόρευμα για να το καταστήσει ευδιάκριτο. Το όνομα του παραγωγού ή του εμπόρου είναι δυνατό να αποτελέσει σήμα. Για να αποκτήσει κανείς σήμα πρέπει να πληροί σύμφωνα με το άρθρο 2 του α.ν 1998/1939 «π ε ρ ί σημάτων»,τις ακόλουθες προϋποθέσεις ; Πρέπει να γίνει κατάθεση του σήματος στο Υπουργείο Εμπορίου σύμφωνα με τις διατυπώσεις του νόμου. ν' Να επακολουθήσει παραδοχή της δηλώσεως καταθέσεως με αμετάκλητη απόφαση του Δικαστηρίου σημάτων. Να επακολουθήσει καταχώρηση του σήματος που έγινε δεκτό στο βιβλίο εκθέσεων του Υπουργείου Εμπορίου με ειδική πράξη. Η διάρκεια προστασίας του σήματος είναι 10 έτη και αρχίζει από την επομένη της καταθέσεως του, ύστερα όμως από αίτηση του δικαιούχου είναι δυνατό η διάρκεια προστασίας να παρατείνεται. Ο νόμος επιτρέπει τη μεταβίβαση του σήματος πάντοτε όμως μαζί με την επιχείρηση που αφορά το σήμα. Σύμβαση που έχει σαν αντικείμενο μόνο τη μεταβίβαση του σήματος είναι άκυρη. Σε περίπτωση που η δικαιούχος του σήματος ετηχείρηση

27 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» επεκτείνει τη δραστηριότητα της σε πολλές χώρες είναι δυνατή η μεταβίβαση του σήματος μαζί με το τμήμα της επιχειρήσεως που εδρεύει στην Ελλάδα, εφόσον όμως στη μεταβίβαση περιλαμβάνεται το αποκλειστικό δικαίωμα της κατασκευής ή πωλήσεως των προϊόντων που παράγονται στην Ελλάδα και τα οποία προϊόντα αφορά το σήμα. Στην περίπτωση αυτήν πρέπει στα προϊόντα να αναγράφεται και ο τόπος κατασκευής. Σύμφωνα με τα παραπάνω, στα βιβλία της επιχειρήσεως είναι δυνατό να καταχωρηθεί το κόστος κτήσεως σήματος μόνο : > Σε περίπτωση εξαγοράς επιχειρήσεως μετά του σήματος αυτής και καταβολής ιδιαίτερου ποσού για το σήμα. > Σε περίπτωση που η ελληνική επιχείρηση αγοράσει σήμα αλλοδαπής επιχειρήσεως, της οποίας όμως προϊόντα παράγει κατά αποκλειστικότητα στην Ελλάδα. Στο κόστος κτήσεως του σήματος περιλαμβάνεται η τιμή αγοράς αυτού. Όταν το σήμα δημιουργείται από την ίδια την επιχείρηση, στο κόστος κτήσεως περιλαμβάνονται τα άμεσα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν για τη κατασκευή, κατοχύρωση και προστασία του σήματος ( έξοδα σχεδίων, τέλη και χαρτόσημα αιτήσεων κ λ π ). Το κόστος κτήσεως αποσβένεται μέσα στην υπολογιζόμενη ωφέλιμη ζωή αυτών. Στις περιπτώσεις που το κόστος κτήσεως των δημιουργούμενων από την ίδια την επιχείρηση σημάτων δεν είναι σημαντικό συνηθίζεται το κόστος αυτό να μην κεφαλαιοποιείται, αλλά να θεωρείται έξοδο της χρήσεως στην οποία πραγματοποιείται. Λογαριασμός «Μέθοδοι ( know - how )» Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ο εφευρέτης μιας μεθόδου παραγωγής νέου προϊόντος ή νέας μεθόδου παραγωγής προϊόντος με χαμηλότερο κόστος ή καλύτερης 25

28 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» ποιότητας δεν επιθυμεί να κατοχυρώσει την εφεύρεση του αλλά να την κρατήσει μυστική, οπότε δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός της εκμεταλλεύσεως της. Στην περίπτωση όμως αυτή δεν υπάρχει η προστασία του εφευρέτη, αφού η εφεύρεση του θα προστατεύεται μόνο βάσει των διατάξεων περί αθέμιτου ανταγωνισμού και όχι βάσει των διατάξεων περί προστασίας της εφευρέσεως. Η αξία των μεθόδων παραγωγής που εφευρίσκονται από την ίδια την επιχείρηση δεν απεικονίζεται στα βιβλία της επιχείρησης και τις οικονομικές της καταστάσεις, ενώ καταχωρούνται τα ποσά που καταβάλλει σε τρίτους για την απόκτηση τέτοιων μεθόδων. Το κόστος κτήσεως μεθόδων παραγωγής αποσβένεται μέσα στην χρονική περίοδο που εκτιμάται ότι οι μέθοδοι αυτές θα χρησιμοποιούνται επωφελώς για την επιχείρηση. (γ) Απόσβεση των δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με το νόμο περί Ανωνύμων Εταιριών 2190/1920 άρθρο 43 παρ.4γ τα «δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας» αποσβένονται με ισόποσες ετήσιες δόσεις, μέσα στο χρόνο της παραγωγικής χρησιμότητας κάθε άυλου στοιχείου. Στον οικείο λογαριασμό παρακολουθούνται τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία αποκτώνται με αντάλλαγμα λόγω αγοράς ή εισφοράς εις είδος ή αποκτήσεως στο πλαίσιο άλλης συμβατικής σχέσεως. Σε περίπτωση παραγωγής τους από την ίδια την επιχείρηση καταχωρείται το ποσόν ως ποσό δαπάνης. Πάντως η απόσβεση πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τη λήξη του χρόνου της παρεχόμενης από το νόμο προστασίας, σε περίπτωση που η προστασία αυτή έχει περιορισμένη διάρκεια,π.χ το αντάλλαγμα επί του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως ευρεσιτεχνίας πρέπει να αποσβεσθεί το αργότερο σε 15 έτη, όσα και τα έτη κατοχυρώσεως του δικαιώματος.

29 IΘΕΜΑ Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» Επίσης το αντάλλαγμα για την εξαγορά δικαιώματος αποκλειστικότητας επί του συγγραφικού έργου από κληρονόμους του δημιουργού συγγραφέα δεν μπορεί να υπερβαίνει περίοδο που τελειώνει 50 έτη από το θάνατο του. Αντιθέτως το αντάλλαγμα για την εξαγορά σήματος, του οποίου η προστασία είναι απεριόριστη δεν έχει περιορισμό στα έτη αποσβέσεως και αρκεί η απόσβεση να διενεργείται σε ισόποσες, εκ των προτέρων καθορισμένες δόσεις. 2.3 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΟΡΥΧΕΙΩΝ - ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ - ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ» Στο λογαριασμό αυτό περιλαμβάνονται τα ακόλουθα : Το κόστος κτήσεως δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως ορυχείων και μεταλλείων, δηλ. το κόστος κτήσεως του εμπράγματος δικαιώματος της μεταλλειοκτησίας και των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως λατομείων. Στο κόστος κτήσεως περιλαμβάνονται πρώτιστα τα ποσά που καταβάλλει η οικονομική μονάδα στους κυρίους των περιουσιακών αυτών στοιχείων για να παραχωρήσουν σε αυτήν το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως τους. Τα έξοδα που πραγματοποιεί η εταιρία για να της παραχωρήσει η αρμόδια Αρχή δικαίωμα εκμετάλλευσης ορυχείου ή μεταλλείου που βρίσκεται σε έδαφος ιδιοκτησίας της, εφόσον τα έξοδα αυτά είναι αξιόλογα. Η κρίση για την αξιολόγηση εναπόκειται στην εταιρία. Η απόσβεση της αξίας κτήσεως των παραπάνω δικαιωμάτων και εξόδων γίνεται κατ επιλογή της επιχείρησης είτε εφάπαξ μέσα στη χρήση που τα έξοδα πραγματοποιήθηκαν, είτε εφάπαξ μέσα σε μια από τις επόμενες τέσσερις χρήσεις είτε τέλος τμηματικά κατά τις χρήσεις αυτές. 27

30 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» [ 2.4 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ» Λόγω του γεγονότος ότι πολλά επαγγέλματα είναι κλειστά απαιτείται για τη νόμιμη άσκηση τους άδεια από τις διοικητικές αρχές η οποία χορηγείται εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις και επιπλέον το ποσό που καταβάλλει η επιχείρηση στον τρίτο ή στη διοικητική αρχή για την απόκτηση του καταχωρείται σε αυτόν τον λογαριασμό. Σχετικά με την απόσβεση του κόστους κτήσεως των αδειών αυτών θα λέγαμε ότι το θέμα είναι αμφιλεγόμενο διότι ορισμένοι τάσσονται υπέρ της άποψης ότι πρέπει να αποσβένεται το κόστος κτήσεως διότι ενδέχεται να παύσει η νόμιμη προστασία του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως της άδειας και να αχρηστευθεί η αξία της. Την ίδια άποψη υποστηρίζουν και ορισμένες δικαστικές αποφάσεις ( Σ.τ.Ε. 2687/1972, Φορ. Εφ. Αθην. 84Θ/1973 ). Ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι άλλοι οι οποίοι Θεωρούν ότι η αξία της άδειας εκμεταλλεύσεως δεν υφίσταται μείωση λόγω φθοράς είτε αυτή είναι λειτουργική είτα είναι χρονική και τάσσονται συνεπώς κατά της διενέργειας αποσβέσεως. 2.5 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝ ΠΑΓΙΩΝ Σ Τ Ο ΙΧ Ε ΙΩ Ν» Στο λογαριασμό αυτό παρακολουθείται η αξία της εισφοράς κατά χρήση, στην οικονομική μονάδα, ενσώματων παγίων στοιχείων, για ορισμένο χρόνο, η οποία καθορίζεται με τη νόμιμη διαδικασία εκτιμήσεως. Η νομοθεσία περί ανωνύμων εταιριών επιτρέπει την καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου να γίνεται και σε είδος, υπό την προϋπόθεση ότι τα εισφερόμενα είδη είναι δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως ( άρθρο 8 παρ /1920, άρθρο 5 παρ /1995 ).

31 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποίήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» ] Η χρηματική αξία της εισφοράς αυτής προσδιορίζεται από την επιτροπή του άρθρου 9 του V. 2190/1920 και καταχωρείται σε χρέωση ειδικού λογαριασμού του Όσον αφορά την απόσβεση θα γίνεται σε ισόποσες ετήσιες δόσεις, μέσα στο χρόνο της συμβατικής χρησιμοποιήσεως των ενσώματων παγίων στοιχείων.( άρθρο 43 παρ.4 περ δ του V 2190/1920 ). Από φορολογικής άποψης και συγκεκριμένα ο νόμος 2238/1994 χαρακτηρίζει την αξία αυτή ως εισόδημα εξ οικοδομών του μετόχου που εισέφερε τη χρήση του παγίου στοιχείου και έλαβε ίσης αξίας μετοχές και κατανέμεται στα έτη για τα οποία εισφέρθηκε η χρήση. Αν ο μέτοχος είναι επιχείρηση, θα καταχωρίσει την αξία των μετοχών που έλαβε σε χρέωση του οικείου λογαριασμού ( συμμετοχές ή χρεόγραφα ), με πίστωση λογαριασμού εσόδων επόμενων χρήσεων, ενταγμένου στους μεταβατικούς λογαριασμούς του παθητικού, από τον οποίο, στο τέλος κάθε χρήσεως, θα μεταφέρει το ανάλογο ποσό στα έσοδα εξ εκμισθώσεως οικοδομών της κλειόμενης χρήσεως. Στο τέλος κάθε χρήσης θα υπολογίζονται αποσβέσεις με τους αντίστοιχους συντελεστές. 2.6 ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΛΟΙΠΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ» Στον λογαριασμό αυτό παρακολουθούνται τα άυλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν εντάσσονται σε μια από τις παραπάνω κατηγορίες λογαριασμών Τέτοια περίπτωση είναι τα «μισθωτικά δικαιώματα». Με τον όρο αυτό νοούνται τα δικαιώματα που μεταβίβασε στην οικονομική μονάδα μισθωτής ακινήτου και τα οποία απορρέουν από τη σύμβαση που αυτός είχε συνάψει με τον εκμισθωτή ή από το νόμο.ως αξία των δικαιωμάτων αυτών λαμβάνεται το ποσό που κατέβαλλε η οικονομική μονάδα για την απόκτηση τους και καταχωρείται στη χρέωση 29

32 IΘΕΜΑ : ΛοΊαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις ά έξοδα πολυετούς αποσβέσεως > του υπολογαριασμού του και αποσβένεται σε ισόποσες δόσεις μέσα στο χρόνο ισχύος του μισθωτικού δικαιώματος. Στον λογαριασμό αυτό καταχωρείται και η επονομαζόμενη «πνευματική ιδιοκτησία» Όταν λέμε πνευματική ιδιοκτησία εννοούμε το δικαίωμα του προσώπου επί των προϊόντων της διάνοιας του ( Α.Κ. αρθ. 60 ). Σύμφωνα με το ν. 2387/1920 οι συγγραφείς, οι μουσικοί, οι γλύπτες, σχεδιογράφοι κτλ. έχουν εφόρου ζωής το αποκλειστικό δικαίωμα της εκδόσεως ή του πολλαπλασιασμού των έργων αυτών με αναπαραγωγή ή αντιγραφή με οποιοδήποτε τρόπο και με οποιαδήποτε τύπο ή της δημόσιας εκτελέσεως μουσικών θεατρικών έργων, μουσικών συνθέσεων, τεμαχίων ή αποσπασμάτων αυτών. Το δικαίωμα αυτό παραμένει στους κληρονόμους αυτών επί 50 έτη ή 20 έτη προκειμένου περί αναδημοσιεύσεως του έργου σε λογοτεχνικές συλλογές ανθολογίες, σχολικά εγχειρίδια κλπ. Η αμοιβή του δικαιούχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε περίπτωση εκχωρήσεως τους ορίζεται συνήθως σε ποσοστά επί των εσόδων από την πώληση των προϊόντων. Είναι όμως δυνατό ο εκδοχέας να αποκτήσει τα δικαιώματα αυτά με ποσό που καταβάλλει εφάπαξ. Κόστος κτήσεως των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε περίπτωση αγοράς αυτών είναι το εφάπαξ καταβαλλόμενο τίμημα ή στην περίπτωση δημιουργίας από την ίδια την επιχείρηση τέτοιων δικαιωμάτων όλα τα πραγματοποιούμενα συναφή έξοδα. Τα «δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας» λόγω των ραγδαίων μεταβολών εξελίξεων που επέρχονται στην πραγματική ζωή έχουν συνήθως βραδύτερη ωφέλιμη ζωή από τη χρονική περίοδο που ο νόμος τα προστατεύει,για το λόγο αυτό το κόστος κτήσεως αυτών θα πρέπει να αποσβένεται μέσα στην περίοδο που προσδοκάται ότι θα αποφέρουν εισόδημα στην επιχείρηση. Στις περιπτώσεις αυτές που είναι εφικτό να γίνει

33 IΘΕΜΑ ; Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοποιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» ] κάτι τέτοιο, η απόσβεση πρέπει να συσχετίζεται με τις μονάδες των προϊόντων που υπολογίζονται να πωληθούν. Η φορολογική νομοθεσία δεν προβλέπει κάποιο συγκεκριμένο συντελεστή απόσβεσης.εναπόκειται στην επιχείρηση να καθορίσει την περίοδο αποσβέσεως τους. 2.7 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ «ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΚΤΗΣΕΩΣ ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ» Σ αυτόν τον λογαριασμό παρακολουθούνται οι προκαταβολές που δίνει η οικονομική μονάδα για την απόκτηση ασώματων ακινητοποιήσεων. Μετά τη λήψη του σχετικού δικαιολογητικού ( πχ.τιμολογίου κτλ. ), ο λογαριασμός αυτός πιστώνεται με χρέωση των οικείων λογαριασμών των παγίων στοιχείων. Δεν δίνεται περαιτέρω ανάλυση για τον λογαριασμό αυτό.

34 IΘΕΜΑ : Λογαριασμός 16 «Ασώματες ακινητοηοιήσεις & έξοδα πολυετούς αποσβέσεως» 3 ΕΞΟΔΑ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ. 3.1 ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως είναι τα έξοδα εκείνα που γίνονται για την ίδρυση και αρχική οργάνωση της επιχειρήσεως, την απόκτηση διαρκών μέσων εκμεταλλεύσεως, καθώς και για την επέκταση και αναδιοργάνωση της, τα οποία εξυπηρετούν την δραστηριότητα της για χρονική περίοδο οπωσδήποτε μεγαλύτερη από ένα έτος και για το λόγο αυτό αποσβένονται τμηματικά. Πρόκειται για έξοδα ειδικής φύσεως, τα οποία δεν δαπανούνται μόνο για τις ανάγκες της παραγωγικής δράσεως της επιχείρησης της χρήσεως μέσα στην οποία δαπανήθηκαν, αλλά γενικότερα, για την εξυπηρέτηση της παραγωγικής δραστηριότητας της επιχειρήσεως περισσοτέρων χρήσεων.επομένως τα έξοδα αυτά δεν θα πρέπει να βαρύνουν τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιούνται, αλλά να καταχωρούνται σε ιδιαίτερη κατηγορία του παγίου ενεργητικού και να κατανέμονται σε περισσότερες χρήσεις. 3.2 ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Ο νόμος 2190/1920, στο άρθρο 42ε, που προστέθηκε με το άρθρο 33 του ΠΔ 409/1986, αναφέρεται στις ειδικές διατάξεις για ορισμένα στοιχεία Ισολογισμού και λογαριασμού Αποτελέσματα Χρήσεως. Στην παράγραφο άρθρου αυτού ορίζεται ό τ ι: Έξοδα Εγκαταστάσεως (πολυετούς αποσβέσεως) είναι οι υποκείμενες σε τμηματική απόσβεση δαπάνες, οι οποίες πραγματοποιούνται για την ίδρυση και οργάνωση της εταιρείας, την απόκτηση των διαρκών μέσων εκμετάλλευσης και την επέκταση ή την αναδιοργάνωση της.. Κάνοντας μια αναδρομή στο θέμα αυτό διαπιστώνουμε όη ανάλογες διατάξεις υπήρχαν στον αρχικό Εμπορικό Νόμο (Ν. 2190/1920), όπως ίσχυε μέχρι την πρώτη τροποποίηση του, το έτος 1962μετοΝ.Δ ( ' Λογιστής Φεβρουάριος 1998, σελ. 152.) 32