Τράπεζες και ΚΤΚ ράψανε κουστούμι με το Φράγκο...

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 13/10/15 23:51 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 46 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1, Γενικός Δείκτης 74,18 7/10 8/10 9/10 12/10 13/10 Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΣΗΜΕΡΑ 77,06 TUDOR CONSTANTINESCU Ενισχύει την παρουσία της στην Κύπρο η Blue Air Θετικά βλέπει παραπέρα επέκταση στην Κύπρο η Blue Air, εκφράζοντας ι- κανοποίηση για την μέχρι τώρα παρουσία της. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο εμπορικός διευθυντής της αεροπορικής εταιρείας Tudor Constantinescu επισημαίνει ότι την επόμενη χρονιά πρόκειται να έρθει στην Κύπρο δεύτερο αεροπλάνο της ρουμανικής εταιρείας, το οποίο θα ενισχύσει τη δραστηριότητά της. Σελ. 8 ΕΝΑΡΞΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Αυξημένο ενδιαφέρον για ασφαλιστικές Ελληνικής Ιδιαίτερα έντονο αποδεικνύεται το ενδιαφέρον για τις ασφαλιστικές εταιρείες της Ελληνικής Τράπεζας, όπως προκύπτει από τις πρώτες μέρες που δημιουργήθηκε το λεγόμενο data room, δηλαδή τα δεδομένα που δίδονται στους ενδιαφερόμενους για τις εταιρείες Παγκυπριακή Ασφαλιστική και Hellenic Alico Life. Σελ. 3 ΜΑΡΙΝΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ Αναζητούνται σύμβουλοι για να βρουν επενδυτή Σε νέα διαδικασία για εξεύρεση επενδυτή στο λιμάνι και τη μαρίνα Λάρνακας στοχεύει το Υπουργείο Μεταφορών, α- ναζητώντας εξειδικευμένους συμβούλους για τον επανασχεδιασμό του έργου, στους οποίους προβλέπεται όπως δοθεί «μπόνους επιτυχίας», σε περίπτωση που εξευρεθεί επενδυτής εντός 16 μηνών, την ώρα που το κόστος της σύμβασης δεν θα ξεπεράσει το 1,2 εκατομμύρια ευρώ. Σελ. 9 0 Τράπεζες και ΚΤΚ ράψανε κουστούμι με το Φράγκο... Ελέγχονται για αυθαιρεσίες κατά χιλιάδων δανειοληπτών για ποσό πέραν του 1 δισ. Το αποτέλεσμα της τελευταίας αγωνιστικής των προκριματικών του Euro 2016 δεν ήταν αυτό που όλοι επιθυμούσαμε, αφού η Κύπρος ηττήθηκε 3-2 από τη Βοσνία στο ΓΣΠ, μένοντας έτσι εκτός μπαράζ. Όμως, είναι η όλη παρουσία της Εθνικής τα τελευταία δύο χρόνια, η ανανέωση που έγινε στο ρόστερ και το οικογενειακό κλίμα στα αποδυτήρια, που φέρνουν μεγάλη αισιοδοξία για το μέλλον. Η Εθνική Κύπρου βρίσκεται στον σωστό δρόμο και αργά ή γρήγορα θα έρθει η υπέρβαση. Ανοικτός είναι, πλέον, ο πόλεμος στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας ενόψει της εκλογικής διαδικασίας της 22ας Νοεμβρίου. Φτάνει, δε, σε τέτοια ένταση που δεν είναι λίγοι όσοι αμφιβάλλουν πλέον εάν το κόμμα μπορεί να φτάσει συντεταγμένο στη διαδικασία εκλογής 400 επηρεαζόμενοι περιμένουν δικαίωση από δικαστήριο της Βρετανίας. Την ώρα που στην Κοινοβουλευτική Επ. Οικονομικών, προχθές Δευτέρα, προέκυπταν ερωτήματα που αφορούν τον υπέρμετρο δανεισμό από τις κυπριακές τράπεζες σε ελβετικό φράγκο την περίοδο και την αντίδραση της ΚτΚ μπροστά στο φαινόμενο, 400 επηρεαζόμενοι δανειολήπτες, όπως τονίζει στην «Κ» η δικηγόρος Κατερίνα Αλεξάντερ Θεοδότου, βρίσκονται εν μέσω νομικής διαδικασίας επί του ζητήματος σε βρετανικό δικαστήριο. Tο θέμα προσλαμβάνει διεθνείς διαστάσεις με τη γνωμάτευση της ΕΚΤ, Περηφάνεια για την Εθνική Kύπρου τις αποφάσεις εθνικών δικαστηρίων, τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, που θα εφαρμοστεί από το 2016 αλλά δεν θα λειτουργήσει αναδρομικά, και τέλος τις εξελίξεις γύρω από το δανεισμό σε ξένο νόμισμα σε Ισπανία, Ουγγαρία, Κροατία και αλλού. Σελ. 4 Στα... όρια η ΝΔ ενόψει των εκλογών για Πρόεδρο Αμφιβολίες κατά πόσο το κόμμα μπορεί να φθάσει συντεταγμένο στην εκλογική διαδικασία της 22ας Νοεμβρίου του επόμενου Προέδρου και πότε ακριβώς θα διεξαχθεί αυτή. Σήμερα στις 18:00 θα συνεδριάσει υπό την Προεδρία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Ευάγγελου Μεϊμαράκη, στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος στην οποία θα συμμετάσχει και ο κ. Απόστολος Τζιτζικώστας.Πάντως, η χθεσινή συνεδρίαση της ΚΕΦΕ συνοδεύτηκε από έντονο παρασκήνιο, την ευθεία ε- πίθεση του κ. Ευάγγελου Μεϊμαράκη προς το Γραμματέα του κόμματος Ανδ. Παπαμιμίκου και τον Γεν. Διευθυντή Κ. Τσιμάρα σχετικά με τις διαδικασίες επιλογής της εταιρείας που θα αναλάβει τη μηχανογραφική υποστήριξη της διαδικασίας αλλά και με μία, τελική, απόφαση στην οποία συμμετείχαν μόλις 8 από τα 17 μέλη της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής, η οποία και παραμένει ανοικτή σε αμφισβήτηση. Σελ. 14 ΣΑΒΒΙΔΗΣ Σπασμένο τηλέφωνο για τρεις στις εκροές Αδράνεια των εποπτικών αρχών Δεκαέξι μήνες μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών για τα αίτια της κρίσης, διαπιστώνεται πλήρης στασιμότητα σε ό,τι αφορά τις εκροές καταθέσεων. Η Κεντρική Τράπεζα αρνείται να δώσει στοιχεία της κλειστής περιόδου στη φορολογία, ο Έφορος Φορολογίας έχει αναθέσει το ζήτημα αποκλειστικά σε ένα λειτουργό και η Γενική Εισαγγελία κωφεύει στις εκκλήσεις της Βουλής για ενημέρωση. Ως συνέπεια, ενισχύονται οι φωνές που κάνουν λόγο για πλήρη αδράνεια στη διερεύνηση των αιτιών του οικονομικού σκανδάλου. Σελ. 5 Δεκέμβριο τελικά οι καθοριστικές διαπραγματεύσεις Αλλάζουν τα χρονοδιαγράμματα Στο Δεκέμβριο, ίσως και λίγο αργότερα, αντί του Νοεμβρίου που είχε αρχικά σχεδιαστεί, μεταθέτουν πλέον τα ΗΕ το νέο χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή καθοριστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ηγετών. Ο Ακιντζί δεν είναι ο ίδιος διαπιστώνει η ελληνοκυπριακή πλευρά, προσπαθώντας να ερμηνεύσει τις υπαναχωρήσεις του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Σελ 6 Στα βαθιά η ποινική κατά του Ρίκκου και άλλων τριών Καταθέτει ο Πέτρος Κληρίδης Με την κατάθεση του τέως Γενικού Εισαγγελέα Πέτρου Κληρίδη θα συνεχισθεί στο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας η δίκη με κατηγορούμενους τον Ρίκκο Ερωτοκρίτου, τους δικηγόρους Ανδρέα Κυπρίζογλου και Παναγιώτη Νεοκλέους και την εταιρεία Andreas Neocleous & Co. Χθες, κατέθεσε ο ποινικός ανακριτής Παναγιώτης Καλλής, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ανέφερε πως κινήθηκε εντός των όρων εντολής που του έδωσε ο Γενικός Εισαγγελέας. Σελ. 6 ANAΛΥΣΕΙΣ HUGO DIXON: Πώς θα νικηθεί ο λαϊκισμός. JIM FINKLE: Οι διαδικτυακές επιθέσεις ανεβάζουν τα ασφάλιστρα. Σελ. 5 RALPH LAUREN Αποσύρεται για να μείνει Με μια κίνηση επιχειρηματικής οξυδέρκειας, από αυτές που τον χαρακτηρίζουν, ο διάσημος σχεδιαστής Ralph Lauren παρέδωσε τη διοίκηση του οίκου του στον Σουηδό Στέφαν Λάρσον για να τον...σώσει. Παραμένει εκτελεστικός πρόεδρος και επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος. Εξακολουθεί να είναι ο πλουσιότερος σχεδιαστής μόδας στον κόσμο με καθαρό πλούτο 6,4 δισ. δολάρια. Σελ. 18 ΕΛΛΑΔΑ Πώληση κόκκινων δανείων σε funds «Το θέμα της πώλησης «κόκκινων» στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων σε ξένα funds παραμένει υπό διαπραγμάτευση», τόνισε ο υπ. Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης. Πάντως, ο ιαπωνικός οίκος Nomura, που έχει προσληφθεί ως σύμβουλος από την ελληνική κυβέρνηση για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, τάσσεται υπέρ αυτής της δυνατότητας. Σελ. 16 FACEBOOK Πλήρωσε φόρο στερλίνες Παρά τον υψηλό τζίρο που πραγματοποίησε στη Βρετανία, το Facebook κατόρθωσε να εμφανίζει ζημιές και και να α- ποφύγει τη φορολογία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της επιχείρησης για το 2014, όπως τα υπέβαλε στις βρετανικές αρχές η θυγατρική του Facebook στη Βρετανία, κατέβαλε φόρους μόλις στερλινών. Σύμφωνα με την Guardian, η επιχείρηση είχε τζίρο πάνω από 104 εκατ. Σελ. 12 Cyprus Annual Review 2015 Expertise Solutions Value Available on our website Τελικά είναι γεγονός, πλέον, ότι όλα τα σπασμένα της προηγούμενης τραπεζικής περιόδου θα μας έρθουν να μας βρουν και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για αυτό. Το πολύ-πολύ, να χωρίσουμε τη σύγχρονη περίοδο της νεότερης τραπεζικής ιστορίας της χώρας σε πρ. Κ (προ κρίσης) και μ. Κρ (μετά κρίσης). Μόνο έτσι θα μπορέσει ο ενδιαφερόμενος στο μέλλον να σταχυολογήσει μέσα στο κεφάλι του, το πώς περάσαμε από την μια περίοδο στην άλλη, τι λάθη έγιναν την πρώτη που πληρώθηκαν τη δεύτερη και ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για όλα αυτά. Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο και ο τραπεζικός παροξυσμός του είναι ακόμη μια αμαρτία που έρχεται να φορτωθεί στην βεβαρημένη καμπούρα των δανειοληπτών και διαφαίνεται από τις πρώτες ε- κτιμήσεις, αν και το θέμα είναι στα πάνω του από πέρυσι, τουλάχιστον σε άλλες χώρες της ΕΕ που δεν ξέφυγαν από την παγίδα πως και πάλι πληρώνουμε λάθη τα δικά μας, των τραπεζών και της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτό προκύπτει και από τις ε- ρωτήσεις που υποβλήθηκαν προς ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Από την Ελβετία στον Στρόβολο τους λειτουργούς της εποπτικής Αρχής, κατ αρχήν, στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών. Πού ήταν και τι έκανε ε- κείνα τα χρόνια που οι κυπριακές τράπεζες μοίραζαν ή άλλαζαν δάνεια από ευρώ σε ελβετικό φράγκο η Κεντρική Τράπεζα της χώρας; Ποιος ή- ταν ο ρόλος της, πέρα από την αποστολή εγκυκλίου στις τράπεζες διά μέσου της οποίας παρατηρούσε την κατακόρυφη αύξηση στο δανεισμό σε ξένο νόμισμα και προέτρεπε τα ιδρύματα να ενημερώνουν τους δανειολήπτες; Πήρε άλλα μέτρα εφόσον ο ρυθμός δανειοδότησης, εν προκειμένω σε ελβετικό, υπήρξε αμείωτος και τα επόμενα χρόνια; Οι τράπεζες, με τη σειρά τους, ανακαλύπτοντας όπως η ίδια η ΚτΚ λέει στο υπόμνημά της, μια ακόμη ευκαιρία για αύξηση των κερδών, ενημέρωναν τους δανειολήπτες για κινδύνους; Και αν ναι, με ποιο τρόπο και ποια η απόδειξη, και αν όχι, γιατί όχι; Σε αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα, για τα οποία χρειάστηκε μια συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών για να βγουν στη φόρα, πρέπει να δοθούν απαντήσεις και σήμερα να βρεθούν λύσεις εφόσον και πάλι γίνεται λόγος για τις ζημιές που θα υποστούν τα ιδρύματα αν τελικά υπάρξει νομοθετική ρύθμιση στο θέμα, όταν από την άλλη λίγη κουβέντα γίνεται για τον κόσμο (που και με δική του εν μέρει ευθύνη ε- φόσον ακολούθησε την ευκολία που του έδειξαν), έχει βρεθεί σήμερα να χρωστάει διπλό το δάνειό του. Τα κουκιά είναι μοιρασμένα και τα λάθη που κάναμε όλοι μας στο παρελθόν - πολίτες, τράπεζες, συστήματα - πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε και, αν μη τι άλλο, να μην τα βάλουμε κάτω από το χαλί επειδή απλώς και μόνο αρχίσαμε εκ νέου να βρίσκουμε το βηματισμό μας. Όσο ο πολίτης δεν πρέπει να υποκύπτει στην ευκολία και θα πρέπει να εξετάζει διπλά τα πάντα που αφορούν την τσέπη του, έτσι και οι τράπεζες για κάθε ένα βήμα που θα αποφασίζουν να κάνουν στο μέλλον, να κάνουν μισό και να λένε και ένα δόξα Σοι, ώστε να μην έρθουν μελλοντικά κι άλλες παρελθούσες αμαρτίες από την Ελβετία ή οπουδήποτε αλλού να μας χτυπήσουν και πάλι την πόρτα μας στον Στρόβολο ή οπουδήποτε αλλού. LEGENDS LIVE FOREVER

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 13/10/15 22:54 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Οι βουλευτικές, οι ομάδες, οι υπουργοί και οι αποφάσεις... Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Αν και από τις βουλευτικές εκλογές α- πέχουμε αρκετούς μήνες και αρκετές... εξελίξεις, η δραστηριότητα στους κομματικούς διαδρόμους και τα παρασκήνια είναι κάτι περισσότερο α- πό έντονη. και τα πλαστά έγγραφα των φοιτητών από την Μπαγκλαντές. Είχε μάλιστα προγραμματίσει και συνέντευξη τύπου όπου θα ανακοίνωνε την απόφασή του αλλά ο Κωστάκης τον πρόλαβε! Κόμματα και αρκετές οργανώσεις από νεοφώτιστους της πολιτικής ή δυσαρεστημένους από τα κόμματά (τους) δραστηριοποιούνται με συγκεκριμένες ατζέντες. Πηγή που γνωρίζει καλά το θέμα μου ανέφερε πως η έρευνα ενδέχεται να δικαιώσει τον Χάσικο ο οποίος έτσι θα τα πετύχει σημαντική νίκη στην αντιπαράθεση με τον Οδυσσέα-Τσακ Νόρις! Κάποιες ομάδες στοχεύουν στη στήριξη της πολιτικής του Νίκαρου ενώ άλλες δημιουργούνται με στόχο να την πολεμήσουν... Οι διεργασίες που γίνονται θα έχουν σαφή αντίκτυπο και στην κυβέρνηση αφού για συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο του κυβερνώντος κόμματος φέρονται να εκφράζουν ενδιαφέρον τουλάχιστον τρεις υπουργοί. Ο ένας από αυτούς κάνει μάλιστα και συγκαλυμμένο προεκλογικό σύμφωνα με εσωκομματικούς αντιπάλους του... Από την πλευρά του, ο Φούλης διαμηνύει ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσει σύντομα το τοπίο αφού θα πρέπει και το κόμμα και ο Πρόεδρος να πάρουν τις αποφάσεις τους. Κάτι το οποίο μεταφράζεται πως και στο κόμμα υπάρχει ουρά που αναμένει για τα ψηφοδέλτια και ο Νίκαρος θα πρέπει να προετοιμάζεται για ανασχηματισμό. Στο ΑΚΕΛ μαθαίνω πως από τις μέχρι σήμερα συζητήσεις φαίνεται να παραμερίζονται δύο πρώτα ονόματα ενώ αναζητούνται αγωνιωδώς νέες δυνάμεις. Ακούγεται πώς μεταξύ των ονομάτων που συζητούνται για να ενισχύσουν το ψηφοδέλτιο είναι και ένα που φέρει το επώνυμο του τέως Προέδρου... «Στην ΕΔΕΚ το μοντέλο Ομοσπονδίας δεν μπορεί να λειτουργήσει ούτε σε επίπεδο κόμματος». Στο ΔΗΚΟ η κατάσταση είναι τόσο ρευστή που κανείς δεν μπορεί ούτε να προβλέψει, ούτε καν να συζητήσει για προγραμματισμό. Αναμένονται πάντως σοβαρές προσπάθειες εκτόνωσης της εσωκομματικής κρίσης. Ο πρίγκιπας Νικόλαος ακούστηκε πολύ πρόσφατα να λέει ότι έχει πρόγραμμα για προσέγγιση όλων των στελεχών με στόχο την ενδυνάμωση του κόμματος. Στέλεχος που άκουσε την αναφορά διερωτήθηκε εάν εννοεί τα στελέχη που παραμένουν στο κόμμα μαχόμενοι ή αυτά που έφυγαν και προσπαθούν να ε- πιστρέψουν από το παράθυρο... Μεγάλη, υπόγεια μάχη για τις βουλευτικές εκλογές βρίσκεται σε εξέλιξη και στην ΕΔΕΚ... Πρωταγωνιστής ο ιπτάμενος Πάφιος, Πρόεδρος της Βουλής, Γιαννάκης Ο- μήρου, ο οποίος με μια μικρή ομάδα υ- φιστάμενων βουλευτών φέρονται να προβληματίζονται για τον τρόπο με τον οποίο θα εμφανιστούν στο ψηφοδέλτιο. Εάν δηλαδή θα δημιουργήσουν κοινό συνδυασμό και κάτω από ποια ο- μπρέλα. Πάντως κάτω από την ομπρέλα της ΕΔΕΚ είναι κομματάκι δύσκολο λόγω και των αποφάσεων που προώθησε ο Σιζόπουλος για τον αριθμό θητειών που δικαιούνται οι αξιωματούχοι και βουλευτές του κόμματος. Στην άτυπη ομάδα Ομήρου καταβάλλεται προσπάθεια, σύμφωνα με πληροφορίες, να ενταχθούν πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος ούτως ώστε η νέα ηγεσία να μην έχει άλλη επιλογή από το να συνδιαλλαγεί μαζί τους... Ο Γιαννάκης, πάντως, παρά τα συχνά του ταξίδια στο εξωτερικό, προχωρεί με πρόγραμμα στο εσωτερικό όπου έ- χει ήδη οργανώσει δύο πολιτικές συγκεντρώσεις ενώ, όπως μαθαίνω, προγραμματίζεται και η τρίτη. Στόχος της ομάδας είναι να έχει εκπροσώπηση από όλες τις μεγάλες ε- παρχίες: Λευκωσία, Λεμεσό, Αμμόχωστο και Πάφο, αφού υπάρχουν αρκετοί δυσαρεστημένοι και έτοιμοι για το επόμενο βήμα... Ονόματα δεν λέμε, σχέδια δεν χαλάμε... Με καλά νέα θα επιστρέψει από την Αίγυπτο ο Γιώργος Λακκοτρύπης, σύμφωνα με πηγή μου που... μυρίζει υ- δρογονάνθρακες. Ο υπουργός Ενέργειας θεωρεί πως σύντομα θα υπάρξει τελική συμφωνία για πώληση του κυπριακού φυσικού α- ερίου στην Αίγυπτο ενώ η συνεργασία των δύο χωρών αναμένεται να επεκταθεί και σε άλλους τομείς οι οποίοι αναμένεται να ανακοινωθούν πάρα πολύ σύντομα. Σήμερα - αύριο! Βλέπετε η προεργασία, που είχε κάνει με τον ομόλογό του και τώρα πρωθυπουργό της Αιγύπτου, έπιασε τόπο. Έτοιμος να απέχει από τα καθήκοντά του ήταν ο Χάσικος, μόλις έγινε γνωστό ότι ο Κωστάκης έδωσε εντολή για διερεύνηση του θέματος με τις βίζες Η ίδια πηγή διερωτήθηκε γιατί ο Χάσικος έχυσε ξανά την καρδάρα με το γάλα εκστρατεύοντας κατά του Τσακ, α- φού δεν είχε - εάν όντως έτσι έχουν τα πράγματα - τίποτε να φοβηθεί; ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι η υπόθεση FOCUS αναμένεται να επανέλθει αυτές τις ημέρες στη δημοσιότητα αφού ο Γενικός Εισαγγελέας ξεκαθαρίζει πως όλα τα στοιχεία που την αφορούν θα δημοσιοποιηθούν ; ΚΟΥΪΖ: Ποιος από τον ΔΗΣΥ επιμένει ότι η αντίδραση της κυβέρνησης για το θέμα του νερού από την Τουρκία είναι από ανύπαρκτη μέχρι ανεξήγητη; Έχει μάλιστα προειδοποιήσει ότι επιφυλάσσεται να δημοσιοποιήσει τις απόψεις του; Στο νοητό σταυροδρόμι της εξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό ε- ντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά.τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Το εντυπωσιακό «oval» παίρνει σάρκα και οστά στη Λεμεσό Ο κ. Γιάννος Παναγίδης και ο κ. Νικ Παπαδόπουλος. Η κ. Αλεξία Πολυβίου, η κ. Φώφη Ιωάννου και ο κ. Γιώργος Γεωργίου. Η κ. Χάρις Χαρικλή, η κ. Ειρήνη Καλότυχου και ο κ. Levi Cannes. Η κ.natalia Timoush και η κ. Αgelina Kalinina. O κ. Γιάννης Αρμεύτης, ο κ. Κώστας Αντωνίου και ο κ. Μιχάλης Χατζηπαναγιώτου. Της ΓΑΒΡΙEΛΑΣ ΑΓΗΣΙΛAΟΥ Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες κατασκευής ενός ευφάνταστου και πρωτοποριακού για τα κυπριακά δεδομένα έργου υποδομής, το οποίο αναμφίβολα θα προσδώσει μια ξεχωριστή εικόνα στη Λεμεσό. Πρόκειται για το νέο εμπορικό κτήριο της Cybarco Development, του γραφειακού συγκροτήματος «The Oval». Την περασμένη Τρίτη 6 Οκτωβρίου εκπρόσωποι των Μέσων Ενημέρωσης και ομάδα συνεργατών της εταιρείας ξεναγήθηκαν στο χώρο του εργοταξίου και ενημερώθηκαν από εκπρόσωπους της εταιρείας Cybarco για την πορεία υλοποίησης του μεγαλεπήβολου έργου. Το «The Oval» βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, αφού οι κατασκευαστικές εργασίες έχουν ήδη φτάσει στον όγδοο όροφο, ενώ το έργο στην ολότητά του αναμένεται να ολοκληρωθεί το Οι δύο υπόγειοι χώροι του κτηρίου, που περιλαμβάνουν πέραν των 200 θέσεων στάθμευσης, οι χώροι υ- ποδοχής στο ισόγειο και εφτά επίπεδα γραφειακών χώρων έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Το πρωτοποριακό αυτό έργο σε σχήμα οβάλ ανεγείρεται στο παραλιακό μέτωπο της πόλης, απέναντι από το ξενοδοχείο Crowne Plaza, 100 μέτρα από τη θάλασσα, είναι συνολικού ύψους 75 μέτρων και αποτελείται από 16 ορόφους. Ο κάθε ένας από τους 16 ορόφους έχει απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα, το εσωτερικό των οποίων μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις οποιασδήποτε επιχείρησης. EKO Racing 98 - Ζωντανεύει το πάθος σου για οδήγηση... Ο κ. Παύλος Στεφανίδης, ο κ. Κώστας Γεροκώστας, και ο κ. Ανδρέας Γιαννή. Ο κ. Ανδρέας και η κ. Καίτη Στρατή. Ο κ. Γεράσιμος Στανίτσας, ο κ. Γιώργος Γρηγοράς, ο κ. Βίκτωρας Παπακωνσταντίνου και ο κ. Γεώργιος Ράντης. Ο κ. Βάσος Καραβιώτης. O κ. Βίκτωρας Παπακωνσταντίνου, ο κ. Βάσος Καραβιώτης και ο κ. Ανδρέας Στρατής. Η κ. Μαρίνα Τζιακούρη. Ο κ. Αλέξανδρος Ζωτιάδης και ο κ. Λάκης Ζωτιάδης. Ο κ. Γιώργος Γρηγοράς. Με εξαιρετική επιτυχία πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Δευτέρα 5 Οκτωβρίου, η παρουσίαση του νέου προϊόντος ΕΚΟ Racing 98 και η παράδοση της Ducati Multistrada στον μεγάλο νικητή του διαγωνισμού «se psaxnei», κύριο Βάσο Καραβιώτη από τη Λάρνακα. Παρουσία συνεργατών και εκπροσώπων των ΜΜΕ, η εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια Κύπρου (ΕΚΟ) παρουσίασε το καύσιμο ΕΚΟ RACING 98. Η νέα, βελτιωμένη φόρμουλα βενζίνης 98 οκτανίων ζωντανεύει το πάθος για οδήγηση, αυξάνοντας την απόδοση και την οδηγική α- πόλαυση. Μειώνει σημαντικά τις τριβές πετυχαίνοντας έως και 4% υψηλότερη απόδοση του κινητήρα με αποτέλεσμα έως και 4% περισσότερη ισχύ και καλύτερη επιτάχυνση, μειώνει τις εκπομπές ρύπων και καθαρίζει και προστατεύει τον κινητήρα και το κύκλωμα καυσίμου. Το λανσάρισμα της ΕΚΟ RACING 98 σηματοδοτήθηκε με την έναρξη του μεγάλου διαγωνισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συγκεκριμένα στο Facebook, «se psaxnei», στον οποίο οι συμμετέχοντες με την απόδειξη της ΕΚΟ Racing 98 άνω των 20, διεκδικούσαν μέσω κλήρωσης 1 Ducati Multistrada 1200, αξίας , συλλεκτικά προϊόντα εξοπλισμού Ducati καθώς και 120 δωροκουπόνια ΕΚΟ Racing 98, αξίας 20 το καθένα. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:37 Page 3 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 To data room αύξησε το ενδιαφέρον για τις ασφαλιστικές της Ελληνικής Προσβάσιμα στους ενδιαφερόμενους επενδυτές τα στοιχεία για Παγκυπριακή Ασφαλιστική και Hellenic Alico Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ιδιαίτερα έντονο αποδεικνύεται το ενδιαφέρον για τις ασφαλιστικές ε- ταιρείες της Ελληνικής Τράπεζας, όπως προκύπτει από τις πρώτες μέρες που δημιουργήθηκε το λεγόμενο data room, δηλαδή τα δεδομένα που δίδονται στους ενδιαφερόμενους για τις εταιρείες Παγκυπριακή Α- σφαλιστική και Hellenic Alico Life. Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας που δρομολόγησε η τράπεζα ξεκίνησε τη Δευτέρα και ήδη ενδιαφερόμενοι για τις ασφαλιστικές εταιρείες υπέγραψαν σχετική συμφωνία εμπιστευτικότητας και απέκτησαν πρόσβαση σε συγκεκριμένα δεδομένα των δύο ασφαλιστικών. Εάν όλα εξελιχθούν ομαλά, επόμενο στάδιο είναι η διαδικασία να προχωρήσει σε πιο εντατικές διαβουλεύσεις και ελέγχους δέουσας επιμέλειας από εταιρείες που θα συγκεκριμενοποιήσουν το ενδιαφέρον τους. Όπως έγραψε η «Κ», ανάμεσα < CNP και Medlife προστέθηκαν στους ενδιαφερόμενους. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει το πρώτο σκέλος της διαδικασίας. στους ενδιαφερόμενους περιλαμβάνονται εταιρείες του κλάδου, όπως η Hellas Direct και η Interlife από την Ελλάδα αλλά και η Trust. Nεότερες πληροφορίες θέλουν ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους να περιλαμβάνονται και εταιρείες του εξωτερικού, όπως o γαλλικός κολοσσός CNP και η Metlife. Πρόκειται για δύο εταιρείες που ήδη έχουν σημαντική παρουσία στην κυπριακή αγορά ασφαλειών. Η CNP μέσω της συμμετοχής της σε CNP Cyprialife και CNP Asfalistiki και η Medlife τόσο μέσω του ποσοστού 27,5% που ήδη κατέχει στην Hellenc Alico αλλά και μέσω αυτόνομης παρουσίας στην αγορά που μεταφράστηκε σε συμβόλαια 7,4εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2015 στον Γενικό Κλάδο και πιο συγκεκριμένα στον τομέα Ατυχημάτων και Υγείας και σε μερίδιο 9% στον κλάδο ζωής. Το ενδιαφέρον της Medlife αφορά κυρίως στην Hellenic Alico Life στην οποία ελέγχει από το 2000 τα 27,5%. Πάντως, οι εργασίες της Hellenic Alico είναι άμεσα συνυφασμένες με συμβόλαια που προέρχονται από την τράπεζα, άρα ο όποιος αγοραστής θεωρείται βέβαιο πως θα επιδιώξει μία συνέχιση αυτής της διαδικασίας. Στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών με τα οποία επικοινώνησε η «Κ» και παρακολουθούν την εξέλιξη του θέματος, αναφέρουν πως σε σύγκριση με την αντίστοιχη διαδικασία που είχε δρομολογήσει η Τράπεζα Κύπρου πίσω στο 2012 για τις δικές της θυγατρικές, τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά τόσο από πλευράς συνθηκών όσο και από πλευράς χειρισμού από τα στελέχη των εμπλεκόμενων εταιρειών χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι επί της ουσίας της υ- πόθεσης. Το 2014, η Ελληνική Τράπεζα είχε κύκλο εργασιών από ασφαλιστικές υπηρεσίες 19,8 εκατ. ευρώ που απέφεραν κέρδος προ φόρων 7,2 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των δύο ε- ταιρειών ανήλθε σε 86,8εκατ. ευρώ και το σύνολο των υποχρεώσεων σε 50,8 εκατ. ευρώ. EBRD και τυπικά Η EBRD αποτελεί και τυπικά πλέον μέτοχο της Ελληνικής Τράπεζας αφού εκδόθηκαν οι 10,6 εκατ. συνήθεις μετοχές ονομαστικής αξίας 0,50 ευρώ η κάθε μία που αντιστοιχούν στο 5,38% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Η τιμή έκδοσης ήταν στο 1,875 ευρώ ανά μετοχή. Όπως έγραψε η «Κ», η EBRD έχει εξουσιοδότηση να επενδύσει ακόμα 15εκατ. ευρώ στην τράπεζα, ωστόσο, αυτό θα γίνει σε κατοπινό στάδιο και εφόσον κάποιοι δείκτες της οικονομίας φτάσουν σε συγκεκριμένα σημεία τα ο- ποία η EBRD θεωρεί σημαντικά. Σε τέτοια περίπτωση, το ποσοστό συμμετοχής της θα πλησιάσει το 10%. Αντίστοιχα, με τη συμμετοχή της EBRD στο μετοχικό κεφάλαιο, μειώθηκε η συμμετοχή των υπόλοιπων μετόχων. Για παράδειγμα η συμμετοχή της Wargaming μειώθηκε α- πό 26,2% σε 24,8% ενώ ανάλογα θα μειωθούν και των υ- πόλοιπων. Σταθεροποιείται ο κλάδος Οι εξελίξεις έρχονται σε μία περίοδο που ο κλάδος προετοιμάζεται για την εφαρμογή των προνοιών της οδηγίας Φερεγγυότητα ΙΙ αν και κάποια στελέχη του τομέα θεωρούν πως κάποιες εταιρείες ποντάρουν περισσότερο στο να δοθεί αναβολή στην εφαρμογή της, παρά στο να διορθώσουν τα κακώς έχοντα του οίκου τους. Γι αυτό το λόγο, άλλωστε, αν και απομένουν μόνο μερικές βδομάδες για την εφαρμογή των προνοιών της οδηγίας, κάτι που συνεπάγεται μεγάλο κόστος και σημαντικές αλλαγές σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, πολύ λίγα έχουν γίνει από πλευράς κάποιων εταιρειών. Πάντως, τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών και αφορούν τους έξι πρώτους μήνες του 2015 καταδεικνύουν μία σταθεροποίηση του τομέα με τον Γενικό Κλάδο να καταγράφει μείωση 0,5% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο και τον Κλάδο Ζωής να καταγράφει άνοδο 0,7%. Πυροσβεστική παρέμβαση Υπ. Εργασίας Η πρόθεση της Υπουργού Εργασίας Ζέτας Αιμιλιανίδου να παρέμβει στη διαφορά που έχει προκύψει μεταξύ Ελληνικής Τράπεζας και ΕΤΥΚ απέτρεψε την υστάτη την προγραμματισμένη για την Πέμπτη δίωρη στάση εργασίας. Αντίστοιχα, η συντεχνία των τραπεζικών ανακοίνωσε ότι αίρει και το μέτρο της μη υπερωριακής απασχόλησης αν και υποστηρίζει πως λαμβάνει καταγγελίες από μέλη της για απλήρωτες υπερωρίες. Όπως αναφέρει η ΕΤΥΚ, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε η Υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου, με το Γενικό Γραμματέα της Οργάνωσης Χρίστο Παναγίδη, εκφράστηκε η πρόθεση για ανάληψη πρωτοβουλίας, με στόχο να εξευρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. «Η Γενική Γραμματεία της Οργάνωσής μας, ως ένδειξη σεβασμού προς το πρόσωπο της κυρίας Υπουργού, αποφάσισε όπως αποδεχθεί την πρωτοβουλία της και σε ένδειξη < Αποφεύχθηκαν προς το παρόν τα χειρότερα για Ελληνική-ΕΤΥΚ. καλής θέλησης προχωρήσει σε προσωρινή αναστολή των εν ισχύι μέτρων περιλαμβανομένης και της εξαγγελθείσας δίωρης στάσης εργασίας». Θέλουμε να τονίσουμε, σημειώνει η ΕΤ- ΤΥΚ, ότι η αναστολή των μέτρων γίνεται αποκλειστικά και μόνον προς ένδειξη σεβασμού προς τους εργασιακούς θεσμούς και πραγματικά ευχόμαστε ότι όλοι θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων επιδεικνύοντας ανάλογη υπευθυνότητα αλλά προπαντός καλοπιστία». Παράλληλα, υπενθυμίζει πως η απόφαση για δυναμική λήψη μέτρων εξακολουθεί να υφίσταται και εύχεται ότι θα επικρατήσει η λογική προκειμένου να αποφευχθούν ε- πιζήμιες αντιπαραθέσεις. Για το θέμα της εργοδότησης στελεχών, η ΕΤΥΚ αναφέρει πως αυτό που τους ενδιαφέρει είναι τα δικαιώματα των υφιστάμενων συναδέλφων και οι συμφωνίες για διασφάλισή τους. Μάλιστα επικαλείται ρητές συμφωνίες που ουδείς και ουδέποτε αμφισβήτησε. Η Ελληνική, από την πλευρά της, τηρεί χαμηλούς τόνους στη διαμάχη που δημιουργήθηκε αν και πιστεύει πως η γνωμάτευση του Εισαγγελέα επί του θέματος την δικαιώνει. Καθοριστικές για τις σχέσεις των δύο πλευρών θα είναι οι αποφάσεις στο θέμα του ωραρίου, για το οποίο η τράπεζα αναφέρει πως ακόμα δεν υπάρχουν τελικές αποφάσεις.

4 04-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:05 Page 4 4 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Αναταράξεις δίχως τέλος ελέω ελβετικού φράγκου Σε στενωπό τράπεζες και δανειολήπτες - Σε εξέλιξη νομική διαδικασία στο Λονδίνο Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ < ΚτΚ: Τα τραπεζικά ιδρύματα, θέλοντας να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν τα μερίδιά τους, κινήθηκαν επιθετικά με τον συνολικό ιδιωτικό δανεισμό να φτάνει τα 5δισ. τον Ιούλη του Την ώρα που η πλειοψηφία των συμμετεχόντων βουλευτών στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών στη συνεδρία της Δευτέρας δεν έμειναν ι- κανοποιημένοι από τους χειρισμούς του ζητήματος εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που αφορά τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, με αποτέλεσμα να ζητηθεί παράταση για συζήτηση ακόμη δέκα ημερών, το θέμα προσλαμβάνει μεγαλύτερες διεθνείς διαστάσεις σε δικαστήρια του εξωτερικού- με άμεσα ενδιαφερόμενη την Κύπρο. Οι αποφάσεις και τα μέτρα που λαμβάνονται σε Ουγγαρία, Κροατία και Ι- σπανία, η γνώμη που κατέθεσε η ΕΚΤ επί του ζητήματος, αλλά και η νομική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη από πέρυσι ενώπιον του εμπορικού τμήματος των αγγλικών δικαστηρίων σε υπόθεση αγωγής 400 δανειοληπτών, οι οποίοι προσβάλλουν τη σύναψη δανείων σε ξένο νόμισμα, αναμένεται να φέρουν νέες αναταράξεις και στη χώρα μας. Ξεκινώντας από το τελευταίο, η «Κ» επικοινώνησε με την Κατερίνα Α- λεξάντερ Θεοδότου, επικεφαλής δικηγόρο των 400 δανειοληπτών που στρέφονται κατά της Alpha Bank και της Τράπεζας Κύπρου για τη μεταστροφή δανείων από ευρώ σε ελβετικό φράγκο. Η ίδια η κ. Θεοδότου δηλώνει αισιόδοξη για το αποτέλεσμα της νομικής διαδικασίας, αναμένεται μέχρι τα Χριστούγεννα να έχει περατωθεί η πρώτη φάση και τον ερχόμενο Ιούνιο ή Ιούλιο να υ- πάρξει απόφαση, βασίζοντας την αισιοδοξία της στα αποτελέσματα αντίστοιχων υποθέσεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης. «Η βασική κατηγορία είναι ότι κυπριακές τράπεζες έδιναν τα δάνεια αυτά στους δανειολήπτες δίχως οι τελευταίοι να έχουν γνώση ότι από ευρώ τα δάνεια μετατρέπονταν σε ελβετικά φράγκα», τονίζει στην «Κ» η κ. Θεοδότου και προσθέτει ότι «από τους 400 πελάτες οι περισσότεροι είναι Κύπριοι και Άγγλοι, οι οποίοι αγόραζαν παραθεριστικές κατοικίες και ξαφνικά βρέθηκαν ότι πήραν δάνεια σε ελβετικό φράγκο». Σε ερώτηση πώς γινόταν η μεταστροφή αυτή από ένα δάνειο σε ευρώ σε δάνειο με ελβετικό φράγκο, η κ. Θεοδότου απάντησε ότι «οι τράπεζες τα άλλαζαν από μόνες τους και μάλιστα κανείς από τους δανειολήπτες που α- ντιπροσωπεύουμε δεν έχει υπογράψει τη δήλωση σύμφωνα με την οποία γνώριζε για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο δανεισμό σε ξένο νόμισμα». Υπενθυμίζεται ότι, όπως κατατέθηκε και μέσω υπομνήματος από τη λειτουργό της εποπτικής Αρχής Έλενα Γρηγοριάδη, η ΚτΚ είχε αποστείλει εγκύκλιο προς τις τράπεζες με ημερομηνία 11 Οκτωβρίου 2006 σύμφωνα με την οποία είχε παρατηρηθεί μεγάλη αύξηση στο δανεισμό σε ξένο νόμισμα κατά τους πρώτους μήνες εκείνης της χρονιάς. Τονίζεται δε στην εν λόγω εγκύκλιο, πως ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα ε- μπερικλείει κινδύνους (συναλλαγματικό, επιτοκιακό) για τους δανειολήπτες και μάλιστα στο σημείο «1» της εγκυκλίου γίνεται σαφής αναφορά ότι οι πελάτες θα πρέπει να τυγχάνουν λεπτομερούς ενημέρωσης για τους κινδύνους αυτούς. Δίνονταν μάλιστα οδηγίες προς τις κυπριακές τράπεζες αναφορικά με τον τρόπο δράσης τους τόσο σε υφιστάμενα όσο και σε νέα δάνεια, ενώ ήταν επισυνημμένη και η περί ου ο λόγος δήλωση την οποία, αναγνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, θα έπρεπε να είχε υπογράψει ο πελάτης. Σύμφωνα με την κ. Θεοδότου, «κανείς δεν έχει υπογράψει τη δήλωση. Από τους 400 πελάτες μας, όχι μόνο κανείς δεν την έχει υπογράψει, αλλά ούτε καν ξέρουν τι είναι αυτό. Τους δίνανε δάνεια σε ευρώ και ξαφνικά έπαιρναν ένα statement σε ελβετικά φράγκα. Το άλλαζαν μόνοι τους, δεν ε- ξηγούσαν στον κόσμο γιατί αλλάζει το νόμισμα». Σε ερώτηση αν είναι εις γνώση της η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και το ότι υποστηρίζουν οι τράπεζες και η ΚτΚ - πως αν υπάρξει νομοθετική ρύθμιση θα έχουν ζημιές, η κ. Θεοδότου τονίζει στην «Κ» ότι «είναι υπόψη μας αλλά δεν μπορεί να υπερισχύσει αυτό που θέλουν οι τράπεζες. Οι τράπεζες δεν παθαίνουν ζημιά αλλά πρέπει να παρουσιάσουν ένα δικαιότερο σύστημα προς τους δανειολήπτες διότι αυτή τη στιγμή έχουμε ανθρώπους που έχουν φτάσει σε σημείο αυτοκτονίας λόγω των δανείων που δεν μπορούν να πληρώσουν. Τώρα ορισμένες τράπεζες προσπαθούν να δώσουν μια έκπτωση σε δανειολήπτες, αν αποσυρθούν από το δικαστήριο, αλλά και πάλι η έκπτωση αυτή δεν συμφέρει εφόσον έχουν αυξηθεί τόσο πολύ τα δάνεια αλλά και λόγω του ότι οι τιμές σήμερα των κατοικιών στην Κύπρο έχουν πέσει. Και να τους δώσουν έκπτωση αυτή θα πρέπει να είναι μεταξύ 37%-60%. Οι τράπεζες δεν δίνουν αυτή την έκπτωση, Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο ταλανίζουν δανειολήπτες στην Ουγγαρία, την Κροατία, την Ισπανία και την Κύπρο μεταξύ άλλων χωρών της Ευρώπης. Ισπανία: Πολύπλοκο χρηματοοικονομικό προϊόν δίνουν ένα 5%-13%». Επί του πρακτέου και βάσει συγκεκριμένων παραδειγμάτων, ένας δανειολήπτης που έχει πάρει στεγαστικό με διάρκεια αποπληρωμής τα 30 χρόνια, έχει πληρώσει 3%-13% περισσότερα χρήματα από έναν δανειολήπτη που πήρε δάνειο σε ευρώ. Χαρακτηριστική είναι η επισήμανση της ίδιας της ΚτΚ ότι στις περιπτώσεις δανείων σε ελβετικό φράγκο, το υπόλοιπο του δανείου είναι αρκετά πιο πάνω από το αρχικό κεφάλαιο. Δίκες και απαιτήσεις Με τη νομική διαδικασία να είναι σε εξέλιξη στα δικαστήρια της Αγγλίας, προκύπτει το ζήτημα αν η όποια απόφαση που θα προκύψει θα είναι ή όχι δεσμευτική για τις τράπεζες στην Κύπρο. Σύμφωνα με την κ. Θεοδότου, «κατ αρχήν, ένα δικαστήριο μιας ευρωπαϊκής χώρας μπορεί να αναλάβει υπόθεση μιας άλλης ευρωπαϊκής χώρας, εφόσον οι τράπεζες εμπορεύονται στην Αγγλία. Όποια απόφαση βγει από το δικαστήριο είναι δεσμευτική για τις τράπεζες στην Κύπρο, εφόσον αναγνωρίζονται οι α- ποφάσεις από το ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο στο άλλο, βάσει και των ευρωπαϊκών οδηγιών». Σύμφωνα με το υπόμνημα της ΚτΚ, ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα επετράπη στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας στα πλαίσια της εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ακολούθησε η εγκύκλιος, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, προς τα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου, ενώ η ΚτΚ τονίζει ότι δέχθηκε σωρεία παραπόνων, To Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας, με προεδρεύοντα τον δικαστή Rafael Saraz Jimena, εξέδωσε μια σημαντική απόφαση που σχετίζεται με τα FX δάνεια. Θεωρεί ότι ένα δάνειο FX είναι ένα παράγωγο χρηματοοικονομικό μέσο που σχετίζεται με το ξένο συνάλλαγμα. Η απόφαση ορίζει τη φύση και τα χαρακτηριστικά της συναλλαγής αυτής, καθώς και τον εφαρμοστέο κανόνα. Η ερώτηση που προκύπτει είναι αν τελικά πρόκειται για ένα σύνθετο, εξειδικευμένο χρηματοοικονομικό προϊόν υψηλού ρίσκου που πωλούνταν σε απλούς δανειολήπτες. Η εγκύκλιος που απέστειλε η ΚτΚ προς τις κυπριακές τράπεζες προειδοποιώντας τις για τα υψηλά επίπεδα δανεισμού σε ξένο νόμισμα εν έτει 2006 καθώς και η δήλωση που θα έπρεπε να υπογράφουν οι δανειζόμενοι σύμφωνα με την οποία είχαν λάβει γνώση όλων των κινδύνων και των μεταβολών στο δάνειο με ξένο νόμισμα. με τα περισσότερα να αφορούν την Alpha Bank, από δανειολήπτες για τους εξής επιγραμματικά λόγους μεταξύ άλλων: 1) Έλλειψη ενημέρωσης από την πλευρά του τραπεζικού ιδρύματος για τους όρους σύμβασης προτού προχωρήσουν στη σύναψη δανείου. 2) Έλλειψη ενημέρωσης για το συναλλαγματικό κίνδυνο. 3) Απουσία προσκόμισης τακτικών καταστάσεων των δανείων και άλλα. Επί του ζητήματος έχει γνωμοδοτήσει η ΕΚΤ, υπάρχει οδηγία της ΕΕ αλλά και αποφάσεις δικαστηρίων σε όλη την Ευρώπη, στο σύνολό τους, δεδομένα που συνθέτουν ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο παζλ γύρω από το ερώτημα της προστασίας του δανειολήπτη. Η ΕΕ κατ αρχήν, με την οδηγία 2014/17/ΕΕ, τονίζει ότι όταν μια σύμβαση πίστωσης αφορά σε ξένο νόμισμα, τη στιγμή που συνάπτεται η σύμβαση θα υπάρχει το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο ώστε να διασφαλίζεται πως θα υπάρχουν άλλες ρυθμίσεις που περιορίζουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο. Η οδηγία αυτή θα έχει ισχύ για τις συμβάσεις που υπογράφονται από 21/3/2016 και μετά και δεν θα έχει αναδρομική ισχύ σύμφωνα και με την προ ενός μηνός σχετική γνωμοδότηση της ΕΚΤ. Είχε προηγηθεί και απόφαση από το πολυμελές πρωτοδικείο της Ξάνθης στις 10/6/2014, σύμφωνα με την οποία, κρίθηκε καταχρηστικός και άκυρος ο όρος δανειακής σύμβασης σύμφωνα με τον οποίο ο οφειλέτης υ- ποχρεούται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προς το τραπεζικό ίδρυμα σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης την ημέρα καταβολής. Ως εκ τούτου, οι καταβολές που πραγματοποιεί ο ο- φειλέτης σε ευρώ θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε ελβετικά φράγκα με βάση τη μεταξύ των δυο νομισμάτων συναλλαγματική ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης του δανείου, γεγονός που αποτελεί επίσης ένα μεγάλο ερώτημα στην όποια λύση θα βρεθεί τελικά και για τους Κύπριους δανειολήπτες. Επίσης το δικαστήριο της ΕΕ, με την απόφαση C-26/13, κρίνει ότι οι καταναλωτές που συνάπτουν δάνειο σε ξένο νόμισμα θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογούν τις οικονομικές συνέπειες της διαφορετικής συναλλαγματικής ισοτιμίας στην εφαρμογή των δόσεων αποπληρωμής των δανείων (της τιμής πώλησης του νομίσματος) από εκείνη που εφαρμόστηκε για τον υπολογισμό του ύψους του δανείου κατά την αποδέσμευσή του (τιμή αγοράς του νομίσματος). Αντιδράσεις Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, στην Κύπρο, σύμφωνα και με τους υπολογισμούς της ΚτΚ, υπολογίζονται σύμφωνα με τα στοιχεία Αυγούστου 2015 σε λογαριασμούς που αντιστοιχούν σε ποσό ύψους 1,05δισ. ευρώ (το 2012 ο δανεισμός σε ξένο νόμισμα για οικιστικούς σκοπούς ήταν 2,5δισ. ευρώ). Κύριος λόγος πίσω από την αύξηση της παροχής δανείων σε ξένο νόμισμα τόσο στην Κύπρο όσο και το εξωτερικό, είναι η οικονομική κρίση του 2008 που οδήγησε τους επενδυτές σε αναζήτηση ασφαλούς επένδυσης. Τότε, εφόσον η Ελβετία α- ποτέλεσε ένα ασφαλές καταφύγιο, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας έθεσε μια κατώτατη ισοτιμία ευρώ-φράγκου στο 1,20 ευρώ. Αυτό μέχρι και τον Ιανουάριο του τρέχοντος που και πάλι η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας αποφάσισε να μη στηρίξει πλέον την ισοτιμία αυτή, με αποτέλεσμα να παγιδευτούν οι δανειζόμενοι όπως προαναφέρθηκε. Στην Κύπρο, η αύξηση στη δανειοδότηση σε ξένο νόμισμα και δη σε ελβετικό φράγκο εκτοξεύτηκε, με τη μεγάλη πλειοψηφία αυτών να αφορά σε δάνεια για την αγορά κατοικίας. Όπως η ίδια η ΚτΚ τονίζει στο υπόμνημά της, «τα τραπεζικά ιδρύματα στην Κύπρο θέλοντας να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην εν λόγω αγορά, κινήθηκαν επιθετικά αυξάνοντας κάθε χρόνο τον δανεισμό, με τον συνολικό ιδιωτικό δανεισμό να φτάνει και τα 5δισ. ευρώ τον Ιούλη του Η Alpha Bank και η Τράπεζα Κύπρου, σύμφωνα με τα στοιχεία, φέρονται να έχουν ποσοστό της τάξεως του 90% των οικιστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο. Η Alpha Bank λόγω απομόχλευσης τα τελευταία δύο χρόνια από τα 1,4δισ. ευρώ το 2012 έχει πέσει στα 0,5δισ.ευρώ το 2015, ενώ ποσοστό 8% (79εκατ., ευρώ) επί του συνόλου αφορά και την Ελληνική Τράπεζα. Για την Τράπεζα Κύπρου το χαρτοφυλάκιο οικιστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚτΚ ανέρχεται σε 437εκατ. ευρώ. Και οι τρεις τράπεζες απάντησαν η κάθε μια για τα δικά της χαρτοφυλάκια προς την ΚτΚ, εξετάζοντας τις ζημιές που α- ναμένεται να έχουν αν τελικά περάσει η νομοθετική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία θα μετατραπούν τα δάνεια σε ευρώ. Για την Τρ. Κύπρου υπολογίζονται 147εκατ. ευρώ ζημιές, 11εκατ. για την Ελληνική και 10εκατ. για την Alpha Bank. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, με τη σειρά της, αναφέρει σε σχετικό της υπόμνημα ότι η νομοθέτηση μιας μετατροπής (σε ευρώ ή αγγλική λίρα δηλαδή) θα επιφέρει αντιδράσεις των επηρεαζόμενων τραπεζών, ενώ δεν α- ποκλείει και το ενδεχόμενο ποινικών συνεπειών αν και εφόσον οι τράπεζες καταφύγουν στο Διεθνές Κέντρο Διακανονισμών Επενδυτικών διαφορών στις ΗΠΑ. Από την άλλη, όπως προέκυψε και από το πέρας της συνεδρίασης στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, πιστεύεται ότι κατ αρχήν η ΚτΚ όλο αυτό το διάστημα δεν επιλήφθηκε του ζητήματος στο βαθμό που θα έπρεπε (χαρακτηριστική η ερώτηση του βουλευτή κ. Βότση για το τι έκανε το διάστημα η Κεντρική Τράπεζα) ενώ ζητήθηκε από τον λειτουργό που εκπροσωπούσε την Εποπτική Αρχή να έρθουν στην Επιτροπή απτές εισηγήσεις ως προς την επίλυση του προβλήματος, σε συνάρτηση με το τι έγινε σε άλλες χώρες. Επί του προκειμένου, στην Ι- σπανία για παράδειγμα, ραγδαίες είναι οι εξελίξεις αναφορικά με το αν τελικά τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, είναι ένα εντελώς διαφορετικό χρηματοπιστωτικό προϊόν ή όχι. AΡΘΡΟ Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ Δάνειο ξένου νομίσματος ή σύνθετο παράγωγο χρηματοοικονομικό μέσο; Η κύρια και πιο γνωστή νομική επιχειρηματολογία για την προσβολή δανείων σε ελβετικό Φράγκο είναι σαφώς αυτή που αναπτύχθηκε στην υπόθεση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου C26/13 μεταξύ rp d K sler v OTP. Η απόφαση καταπιάνεται κυρίως με το Ευρωπαϊκό δίκαιο για τις καταναλωτικές συμβάσεις (Οδηγία 93/13/EC) και συγκεκριμένα καθορίζει εν ολίγοις ότι οι ρήτρες του δανείου θα πρέπει να ελέγχονται για να διαπιστωθεί η γνώση και αντίληψη του καταναλωτή για το συγκεκριμένο δάνειο. Συγκεκριμένα, ο καταναλωτής σε ένα δάνειο σε ξένο νόμισμα θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτιμήσει τις οικονομικές συνέπειες της εφαρμογής της συναλλαγματικής ισοτιμίας κατά τον χρόνο πώλησης του συναλλάγματος, η οποία είναι διαφορετική από αυτήν που υπολογίζεται κατά τον χρόνο επαναγοράς του συναλλάγματος. Με λίγα λόγια, η Τράπεζα οφείλει να ενημερώσει τον καταναλωτή με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να καταλαβαίνει τους κινδύνους τους οποίους αναλαμβάνει κατά τον χρόνο σύναψης δανείου σε ξένο νόμισμα. Παράλληλα, επεκτείνοντας τα πιο πάνω, αν αναλυθεί μια σύμβαση δανείου σε ξένο νόμισμα μπορεί να διαπιστωθεί ότι στην βάση της εμπεριέχει δύο διακριτές συμφωνίες. Η μια συμφωνία αφορά φυσικά στον δανεισμό χρημάτων από την Τράπεζα προς τον δανειολήπτη. Η δεύτερη αφορά στην ύπαρξη παραγώγου συμφωνίας μελλοντικής εκπλήρωσης με ανταλλαγή κινδύνων επιτοκίου. Η νομική φύση της συμφωνίας αυτής είναι πολύπλοκη και συναντάται σε σύνθετες χρηματοοικονομικές συναλλαγές όμως έχει τρία χαρακτηριστικά που βοηθούν στην κατανόησή της: Α) Είναι παράγωγη σύμβαση (derivative product). Β) Είναι σύμβαση μελλοντικής εκπλήρωσης (future derivative). Γ) Εμπεριέχει ανταλλαγή κινδύνων (swap). Συγκεκριμένα στις περιπτώσεις αυτών των δανείων επί της κύριας σύμβασης δανείου δημιουργείται μια σύμβαση αποπληρωμής του κεφαλαίου (παράγωγη σύμβαση derivative), η ο- ποία καθορίζει την μελλοντική αξία της αποπληρωμής (future derivative) στην βάση των αποδόσεων των νομισμάτων και των επιτοκίων τους (currency swap). Με λίγα λόγια το ποσό της αποπληρωμής του δανείου δεν είναι γνωστό από την υπογραφή της σύμβασης, αλλά προσδιορίζεται κατά την πληρωμή της κάθε δόσης και της τελικής μελλοντικής εκτέλεσης στην βάση των κυμαινόμενων επιτοκίων και συναλλαγματικής αξίας του νομίσματος αναφοράς. Σε πρόσφατη απόφασή του το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας, ανέλυσε και αναγνώρισε την φύση της σύμβασης δανείου σε ξένο νόμισμα. Συγκεκριμένα στις 30/6/15 στην υπόθεση 2780/13 το δικαστήριο έκρινε ότι:... η σύμβαση δανείου σε ξένο νόμισμα είναι χρηματοοικονομικό μέσο. Είναι ταυτόχρονα και παράγωγο χρηματοοικονομικό μέσο υπό την έννοια ότι ο υπολογισμός των υποχρεώσεων ενός εκ των μερών (η αποπληρωμή του δανείου, των δόσεων και ο υπολογισμός του υπολοίπου) εξαρτάται από το ποσό μιας άλλης αξίας η οποία στην προκειμένη περίπτωση είναι ένα ξένο νόμισμα... Το δικαστήριο προχώρησε να κατατάξει αυτά τα δάνεια κάτω από την Ευρωπαϊκή Οδηγία Αγορών Χρηματοοικονομικών Μέσων (γνωστή ως MiFID) η οποία διέπει την λειτουργία επενδυτικών οργανισμών και την πληροφόρηση που απαιτείται στην προώθηση επενδυτικών προϊόντων. Στην Κύπρο αν γίνει αποδεκτή η ε- πιχειρηματολογία ότι τα δάνεια σε ξένο νόμισμα είναι παράγωγο χρηματοοικονομικό μέσο θα επιφέρει σωρεία χρηματοοικονομικών, τεχνικών και άλλων υποχρεώσεων προς τις Τράπεζες κάτω από την σχετική νομοθεσία. Είναι σαφές ότι υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις θα μπορούσε να επιδιωχθεί ακόμα και πλήρης ακύρωση της ίδιας της παράγωγης σύμβασης. Το σίγουρο είναι ότι με την απόφαση της Ισπανίας καταδεικνύεται ότι οι Τράπεζες πωλούσαν ένα σύνθετο, εξειδικευμένο χρηματοοικονομικό προϊόν υψηλού ρίσκου σε απλούς δανειολήπτες που είχαν προφίλ χαμηλού ρίσκου και εξειδίκευσης και οι οποίοι απλά ήθελαν να αγοράσουν ένα σπίτι για να στεγάσουν την οικογένειά τους. Η ασυμμετρία πληροφόρησης και ρίσκου που υπάρχει στις συμβάσεις αυτές χρήζει διερεύνησης από την Ε- πιτροπή Κεφαλαιαγοράς και επ ακροατηρίω συζήτηση. Ο Μιχάλης Ιωαννίδης είναι δικηγόρος.

5 05-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:17 Page 5 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 5 Σπασμένο τηλέφωνο διά τρία για τις εκροές Οι αδυναμίες του Τμήματος Φορολογίας, η αδιαφορία της Γενικής Εισαγγελίας και η άρνηση της Κεντρικής για κατάθεση στοιχείων Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ < Τρία χρόνια μετά την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας καμιά ποινική δίωξη και καμιά επιστροφή χρημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία δεν προέκυψε από την α- νάλυση των εκροών καταθέσεων. Για πλήρη αδράνεια, συσκότιση ακόμα και για συγκάλυψη ενόχων, κατηγόρησαν την Τρίτη τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών τις εποπτικές αρχές - Κεντρική Τράπεζα, Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων και Γενική Εισαγγελία - καθώς 16 μήνες μετά την απόφαση της Βουλής να γίνει πλήρης έλεγχος των εκροών καταθέσεων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων κατά την κλειστή περίοδο και τις περιόδους πριν και μετά, ούτε ποινικές διώξεις ασκήθηκαν ούτε ενέργειες για επιστροφή χρημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Αντίθετα, όπως διεφάνη κατά τη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών, η Κεντρική Τράπεζα, επικαλούμενη το τραπεζικό απόρρητο, αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε στοιχεία στον Έφορο Φορολογίας εκροών καταθέσεων για την κλειστή περίοδο, και συγκεκριμένα μεταξύ 16ης Μαρτίου μέχρι την 27η Μαρτίου. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για την ανάλυση της εκροής καταθέσεων έχει ασχοληθεί αποκλειστικά ένας λειτουργός, διερευνώντας την περίοδο α- πό την 1η μέχρι την 15η Μαρτίου, ενώ καμιά ποινική δίωξη δεν έχει προχωρήσει ούτε βέβαια ζήτημα επιστροφής χρημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Τρία χρόνια μετά την καταστροφή της κυπριακής οικονομίας και 16 μήνες μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης για τα αίτια της χρηματοπιστωτικής κρίσης η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών επέλεξε να επανεξετάσει μείζονα ζητήματα, που αφορούν την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας με αποτέλεσμα να διαφανεί πλήρης στασιμότητα γύρω από το ζήτημα των εκροών καταθέσεων, ενώ συσκότιση επικρατεί γύρω από τα στοιχεία της κλειστής περιόδου Μαρτίου Η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, αποφεύγοντας εδώ και καιρό τα φώτα της δημοσιότητας, αρνείται να δώσει τα στοιχεία για την κλειστή περίοδο, επικαλούμενη το τραπεζικό απόρρητο. Χωρίς ποινές Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο Έφορος Φορολογίας Γιαννάκης Λαζάρου παρουσίασε την ανάλυση αποσύρσεων Λαϊκής Τράπεζας και Τράπεζας Κύπρου για την περίοδο 1η Μαρτίου μέχρι και 15η Μαρτίου Για την α- νάλυση των εκροών καταθέσεων εργάστηκε αποκλειστικά ένας λειτουργός, ενώ ο Εφορος Φορολογίας επεσήμανε πως από τους καταλόγους που έλαβε από τη Βουλή δεν περιλαμβάνονται ταυτότητες ούτε διαχωρισμός σε κατοίκους και μη κατοίκους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Έφορος Φορολογίας για τη συγκεκριμένη περίοδο, είχαν φύγει περίπου 3,5 δισ. ευρώ μόνο από τη Λαϊκή Τράπεζα και Τράπεζα Κύπρου. Ωστόσο, κατόπιν παρατηρήσεως και μελών της Επιτροπής Θεσμών η ανάλυση που παρουσίασε το Τμήμα Φορολογίας προχώρησε στη λογιστική εγγραφή δεδομένων και όχι στη μετάφρασή τους, δηλαδή πόσες εταιρείες που δεν ήταν δηλωμένες στο Τμήμα Φορολογίας έβγαλαν χρήματα στο εξωτερικό, ποιες αμέλησαν, ποιες παρασπόνδησαν και αν έγιναν ενέργειες για να έρθουν χρήματα πίσω στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ο εκπρόσωπος πάντως του Τμήματος Φορολογίας, ο οποίος ανέλαβε αποκλειστικά την ανάλυση των εκροών εξέφρασε την άποψη ότι βάσει των εν λόγω στοιχείων δεν τίθεται ζήτημα επιστροφής χρημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Στις επίμονες ερωτήσεις των μελών της Ε- πιτροπής Θεσμών για ποιο λόγο δεν έχουν παρουσιαστεί και τα στοιχεία της κλειστής περιόδου 16ης Μαρτίου μέχρι και την 27η Μαρτίου 2013, ο Έφορος Φορολογίας επεσήμανε πως η Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία της εν λόγω περιόδου επικαλούμενη Ο Γενικός Εισαγγελέας αρνείται τις προσκλήσεις της Βουλής, ενώ μέχρι τώρα ουδέποτε έχει έρθει σε επαφή με το Τμήμα Φορολογίας για το οικονομικό σκάνδαλο το οποίο φέρεται πως διερευνά. Το Τμήμα Φορολογίας έχει βασίσει ολόκληρο το ζήτημα ανάλυσης των εκροών καταθέσεων σε ένα λειτουργό, ενώ έχει από το 2013 να ζητήσει στοιχεία της κλειστής περιόδου από την Κεντρική. το νόμο του τραπεζικού απορρήτου. Παραδέχθηκε, ωστόσο, πως το Τμήμα ζήτησε για τελευταία φορά στοιχεία εκροών από την Κεντρική Τράπεζα στις 19 Μαΐου του 2013, ισχυριζόμενος πως έλαβε αρνητική απάντηση. Από την πλευρά της, πάντως, η εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας επεσήμανε πως -αν και η ίδια δεν είναι πλήρως ενήμερη- η Κεντρική Τράπεζα έχει αποστείλει όλα τα στοιχεία στο Τμήμα Φορολογίας που μπορούσε, ενώ υπογράμμισε ότι η Κεντρική Τράπεζα διέπεται από το τραπεζικό απόρρητο. Σημείωσε δε πως, όπου υπάρχουν παραβάσεις, θα αποσταλούν διοικητικά πρόστιμα. Ο Έφορος Φορολογίας Γιαννάκης Λαζάρου, μετά και από τη δυστοκία που επικράτησε μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας και Τμήματος Φορολογίας, ανέφερε πως θα αποταθεί ξανά για παραλαβή στοιχείων στην Κεντρική Τράπεζα και στο ενδεχόμενο που αρνηθεί θα ζητήσει γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία. Κωφεύει η Εισαγγελία Αξίζει να σημειωθεί πως στη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών, πέραν της απουσίας της ηγεσίας της Κεντρικής Τράπεζας, αρνήθηκε να παρευρεθεί και η Νομική Υπηρεσία με τα μέλη της Επιτροπής Θεσμών να εκφράζουν για άλλη μια φορά τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι η Γενική Εισαγγελία δεν ανταποκρίνεται συχνά στα κοινοβουλευτικά καλέσματα. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με παραδοχές του Εφόρου Φορολογίας, η Γενική Εισαγγελία δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή με το Τμήμα Φορολογίας στα πλαίσια διερεύνησης του οικονομικού σκανδάλου ενισχύοντας τους πολιτικούς κύκλους που κάνουν λόγο για πλήρη στασιμότητα γύρω από το σκάνδαλο της οικονομίας και την ανάδειξη των ενόχων. Πυρά Θεσμών σε Κεντρική Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών Νίκος Νικολαΐδης ανέφερε σε δηλώσεις του, ότι η Επιτροπή Θεσμών βρέθηκε προ τεράστιας έκπληξης καθώς 16 μήνες μετά την πολυσέλιδη έκθεση υπήρξε απαράδεκτη συσκότιση για το θέμα, επισημαίνοντας ότι η Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να προχωρήσει σε οποιαδήποτε ουσιαστική επεξεργασία. Ιδιαίτερα έντονος κατά τις δηλώσεις του ήταν ο Πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρης Συλλούρης. «Πιθανόν οι ε- ποπτικές αρχές, όχι απλά να μην κάνουν τη δουλειά τους, αλλά να είναι συνένοχοι των σκανδάλων», ανέφερε ο κ. Συλλούρης. Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού ανέφερε ότι ο ΔΗΣΥ επιθυμεί τα θέματα που είναι υπό διερεύνηση να εξετάζονται πάρα πολύ προσεκτικά και όχι μόνο στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Ο κ. Κυπριανού επεσήμανε ότι με όλα αυτά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας θα πρέπει να κληθεί ο Γενικός Εισαγγελέας να ενημερώσει την Επιτροπή για το πού οδηγούνται οι έ- ρευνες για τα σκάνδαλα της οικονομίας. Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού τόνισε την ανάγκη να υπάρξει πλέον ισονομία στον τόπο, ενώ την ίδια στιγμή εξέφρασε τη λύπη του για τη διελκυστίνδα των αρμοδίων. «Από όλη αυτή την πίεση που ασκούμε κατά πόσο έχουν φορολογικό φάκελο η απάντηση είναι ότι έχουν εισρεύσει μηδέν ευρώ, μηδέν ποινικές διώξεις και αυτό που μας κατατέθηκε δεν είναι τίποτα άλλο από μία καταγραφή δεδομένων και χωρίς λογοδοσία αυτών που νόμιμα ή παράνομα προέβηκαν σε συγκεκριμένες πράξεις», ανέφερε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ. «Δεν ξέρω, αν υπάρχει μια σκοπιμότητα ή ενσυνείδητα γίνεται μια προσπάθεια καθυστέρησης των διαδικασιών ή αυτό που συμβαίνει είναι ότι υπάρχει μια ανικανότητα και ανεπάρκεια όλων εκείνων που θα έπρεπε να προχωρήσουν σύντομα, αποτελεσματικά, στη βάση των νόμων και στην βάση όλων των παραμέτρων να ρίξουν φως σε μια πτυχή του πολύκροτου ζητήματος, αυτό, δηλαδή, της κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της μεγάλης οικονομικής κρίσης»,ανέφερε σε δηλώσεις του ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Μάριος Καρογιάν. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου HUGO DIXON / REUTERS BREAKINGVIEWS Πώς θα νικηθεί ο λαϊκισμός ΑΝΑΛΥΣΗ Του JIM FINKLE / REUTERS Οι διαδικτυακές επιθέσεις ανεβάζουν τα ασφάλιστρα Ο λαϊκισμός έχει μολύνει την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Μπορεί, όμως, να νικηθεί. Τα τρία στοιχεία που χρειάζονται οι παραδοσιακοί πολιτικοί ώστε να α- ποκτήσουν ξανά τον έλεγχο της δημόσιας συζήτησης είναι επάρκεια, δικαιοσύνη και ηγετικά προσόντα. Σε κάποιο βαθμό η αντεπίθεσή τους έχει αρχίσει να αποδίδει. Τα λαϊκιστικά κινήματα της Δεξιάς και της Αριστεράς απέκτησαν ερείσματα στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Βρέθηκαν στο προσκήνιο κόμματα ό- πως το Εθνικό Μέτωπο (FN) στη Γαλλία, το Κόμμα της Ανεξαρτησίας (UKIP) στη Βρετανία, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία, οι Podemos στην Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Η δράση των λαϊκιστών είναι επιβλαβής διότι προτείνουν φαινομενικά ελκυστικές πολιτικές λύσεις που θα είχαν καταστροφικά αποτελέσματα αν εφαρμόζονταν. Αυτή ήταν καταφανώς η περίπτωση του κ. Τσίπρα α- φότου κέρδισε την εξουσία τον περασμένο Ιανουάριο. Η ικανότητα είναι το πρώτο στοιχείο που πρέπει να έχουν οι παραδοσιακοί πολιτικοί αν θέλουν να κερδίσουν τον λαϊκισμό. Στην περίπτωση της Ευρώπης αυτό σημαίνει ικανή διαχείριση της οικονομίας. Ετσι εξηγείται, κυρίως, η επικράτηση του κ. Ντέιβιντ Κάμερον στις βρετανικές εκλογές του Μαΐου και του Πέδρο Πάσος Κοέλιο στις πορτογαλικές εκλογές στις αρχές Οκτωβρίου. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι λογικά θα ωφεληθεί από την ίδια τάση στις εκλογές του Δεκεμβρίου. Οι κ. Κοέλιο και Ραχόι επωφελήθηκαν επίσης από την τρομακτική πρώτη θητεία του κ. Τσίπρα και την πολιτική στροφή που έκανε στη συνέχεια. Επρόκειτο περί χρήσιμου α- ντίδοτου στον αριστερό λαϊκισμό στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, τόσο χρήσιμου ώστε οι Podemos υποχώρησαν στην τέταρτη θέση σε ορισμένες πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι εργάζεται σκληρά ώστε να αποδείξει ότι είναι ι- κανός. Εχει αρχίσει να εφαρμόζει σειρά μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, στο τραπεζικό σύστημα και στο δυσλειτουργικό Σύνταγμα της χώρας, με την ελπίδα ότι όλα αυτά θα αποδώσουν καρπούς μέχρι τις επόμενες εκλογές το Ο κ. Ρέντσι φαίνεται να μη φοβάται να επικρίνει ακροαριστερούς ξένους πολιτικούς ώστε να υπενθυμίσει στο κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα του πόσο σημαντικό είναι να παραμείνουν στο κέντρο. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δεν έχει επιδείξει την ίδια προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις με τον κ. Ρέντσι, αν και ο πρωθυπουργός του Μανουέλ Βαλς και ο υπουργός Οικονομίας Εμανουέλ Μακρόν έχουν φέρει τις μεταρρυθμίσεις στο προσκήνιο. Μπορεί το να είναι κανείς ικανός να αποτελεί τον σημαντικότερο τρόπο καταπολέμησης του λαϊκισμού, αλλά ενδεχομένως να μην αρκεί. Αλλωστε, ο κ. Τσίπρας επανεξελέγη τον Σεπτέμβριο παρά την εντυπωσιακή επίδειξη ανικανότητας. Εν μέρει εξηγείται το φαινόμενο από το γεγονός ότι τα νέα κόμματα δεν συσχετίζονται ακόμη με τη διαφθορά, ενώ σχεδόν όλα τα καθιερωμένα κόμματα κουβαλούν βάρη. Τα κόμματα της Δεξιάς πρέπει να σταματήσουν να υποκλίνονται στις μεγάλες επιχειρήσεις. Τα κόμματα της Αριστεράς πρέπει να πάψουν να υποκύπτουν στις επιθυμίες των εργατικών σωματείων και των εργαζομένων του δημόσιου τομέα. Για όλα τους, όμως, θα είναι δύσκολο να αποκοπούν από το πελατειακό παρελθόν τους. Είναι ο κ. Ρέντσι αυτός που βαδίζει με μεγαλύτερη επιτυχία στον νέο δρόμο, έχοντας αρχίσει να περιγράφει την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης που βασίζεται στην παροχή ίσων ευκαιριών και όχι στην παροχή επιδομάτων σε ομάδες ευνοημένων. Χρειάζεται όμως και ηγετική ικανότητα. Ο λαϊκισμός βρήκε εύφορο έδαφος στην Ευρωζώνη εν μέρει γιατί η κ. Αγκελα Μέρκελ δεν είχε το θάρρος να εξηγήσει στον γερμανικό λαό με ποιον τρόπο ευνοείται η χώρα τους από το κοινό νόμισμα και πως ο βλακώδης δανεισμός των γερμανικών τραπεζών (προς την Ελλάδα) ευθύνεται μερικώς για την ελληνική κρίση. Ο- μοίως, αν βγει η Βρετανία από την Ε.Ε. θα ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η έλλειψη ηγετικής ικανότητας του κ. Κάμερον. Η ένταση των διαδικτυακών επιθέσεων σε αμερικανικές εταιρείες, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχει ο- δηγήσει σε αύξηση των ασφαλίστρων, ενώ υιοθετούνται όλο και πιο αυστηροί όροι στα συμβόλαια. «Ορισμένες εταιρείες παλεύουν να βρουν τρόπους για να καλύψουν το κόστος ασφάλισης», σχολιάζει ο Τομ Ρέιγκαν, ο οποίος ειδικεύεται στην ασφάλιση κατά των διαδικτυακών επιθέσεων στη Marsh & McLennan Co s March. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το όριο της ασφαλιστικής κάλυψης δεν υπερβαίνει τα 100 εκατ. δολάρια, αφήνοντας πολλές εταιρείες εκτεθειμένες σε επιθέσεις που μπορούν να προκαλέσουν διπλάσια οικονομική ζημιά. Το κόστος της ασφαλιστικής κάλυψης κατά των διαδικτυακών επιθέσεων καθορίζεται από την ισχύ των συστημάτων ασφαλείας που διαθέτει κάθε εταιρεία, αντανακλώντας την α- ποτελεσματικότητα των μέτρων που ενσωματώνει η ίδια για να προστατεύσει την ομαλή λειτουργία της και τα προσωπικά μέτρα των πελατών της. Σε ένα συμβόλαιο, επιπροσθέτως, συμπεριλαμβάνεται το κόστος των ερευνών, της παρακολούθησης των πιστώσεων, οι νομικές δαπάνες και η χρηματική αξία των συμβιβαστικών λύσεων. Α- ναμφισβήτητα, τα ασφάλιστρα ακολουθούν ανοδική πορεία. Οι εταιρείες των κλάδων λιανικού εμπορίου και υγείας επηρεάζονται περισσότερο μετά από συσσωρευμένα κρούσματα παραβιάσεων των ηλεκτρονικών συστημάτων στην εταιρεία οικιακού εξοπλισμού Home Depot, την αλυσίδα εκπτωτικών καταστημάτων Target Corp. και των εταιρειών παροχής υπηρεσιών υγείας Anthem Inc. και Premera Blue Cross. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσιάζονται περισσότερο σε εταιρείες υγείας που έ- χουν υπάρξει θύματα επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, με το κόστος ασφάλισης να τριπλασιάζεται αρκετές φορές, σχολιάζει ο Μπομπ Ουάς, επικεφαλής του ομίλου παροχής ασφαλιστικών και α- ντασφαλιστικών υπηρεσιών Beazley Plc. Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν 32% κατά μέσον όρο, αφού είχαν παραμείνει αμετάβλητα καθ όλη τη διάρκεια του 2014, σύμφωνα με στοιχεία της March που πρώτη φορά δίνονται στη δημοσιότητα. Κοινή πρακτική γίνεται, επίσης, να μην παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό. Οι μεγαλύτερες εταιρείες δεν παρέχουν ασφαλιστική κάλυψη πάνω από 100 ε- κατ. δολάρια για τους ριψοκίνδυνους πελάτες. Ετσι, εταιρείες όπως η Target μένουν εκτεθειμένες σε διαδικτυακές επιθέσεις που μπορεί να προκαλέσουν αρκετά μεγαλύτερο κόστος. Οι διαδικτυακές επιθέσεις σε δεδομένα πελατών της Target, προ διετίας, της κόστισε 264 εκατ. δολάρια. Μεγάλες δυσκολίες για την ανανέωση της ασφαλιστικής της κάλυψης συνάντησε η Anthem, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία ασφάλισης υγείας στις ΗΠΑ, αφού έναν χρόνο πριν παραβιάστηκαν τα δεδομένα 79 εκατ. πελατών της, όπως κατέθεσε ο Τόμας Ζιελίνσκι, γενικός σύμβουλος της Anthem, σε ακρόαση ενώπιον της Εθνικής Ενωσης των Ασφαλιστικών Ε- πιτρόπων των ΗΠΑ τον περασμένο Αύγουστο. Εκθεση της PwC καταλήγει στο συμπέρασμα πως η ασφαλιστική αγορά κατά των διαδικτυακών επιθέσεων μπορεί να φθάσει τα 7,5 δισ. δολάρια (6,6 δισ. ευρώ) μέσα στην επόμενη πενταετία, καθώς οι εταιρείες συνειδητοποιούν πόσο σημαντικό είναι να είναι ασφαλισμένες σε αυτόν τον τομέα, και οι ασφαλιστικοί όμιλοι δραστηριοποιούνται όλο και πιο πολύ ως προς την παροχή αυτής της υπηρεσίας. Ε- πικρατεί, πάντως, αβεβαιότητα για τους κινδύνους στο διαδίκτυο. «Εχουμε α- πορρίψει πελάτες», δήλωσε η Τρέισι Γκρέλα, επικεφαλής του διεθνούς τμήματος ασφάλισης επαγγελματιών στην American International Group ή AIG. H ΑΙG προσφέρει ασφαλιστική κάλυψη κατά των διαδικτυακών επιθέσεων έως και 75 εκατ. δολαρίων, αλλά μόνον σε εταιρείες, όπως ισχυρές τράπεζες, που μόνες τους ήδη διαθέτουν ισχυρά η- λεκτρονικά συστήματα προστασίας. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οικονομικοί παρατηρητές, οι αυστηροί όροι της ασφαλιστικής κάλυψης μπορεί να οδηγήσουν σε αντιδικίες με υψηλότερες απαιτήσεις αποζημίωσης, προειδοποιεί η Λίντα Μπένετ, συνέταιρος στη νομική εταιρεία Lowenstein Sandler.

6 06-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:18 Page 6 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Στο Δεκέμβριο μεταθέτουν τα ΗΕ τις καθοριστικές διαπραγματεύσεις Θα απαιτηθεί χρόνος για επαναφορά του θετικού κλίματος διαπιστώνουν οι μεσολαβητές Της ΜEΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝIΟΥ Μετά τις ανατροπές και τα πισωγυρίσματα στις συνομιλίες, η ομάδα Κυπριακού των Ηνωμένων Εθνών αναδιαμορφώνει τους αρχικούς της σχεδιασμούς, μεταθέτοντας πλέον στο Δεκέμβρη, ίσως και λίγο αργότερα, αντί του Νοεμβρίου που είχε προγραμματιστεί, το νέο χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή καθοριστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ηγετών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από πηγές των ΗΕ, μετά τα όσα μεσολάβησαν από την τελευταία συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του η- γέτη των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί, θα απαιτηθεί αρκετή προσπάθεια και χρόνος για να ε- πανέλθουν τα πράγματα στην προηγούμενή τους κατάσταση και σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση των σχέσεων των δύο ηγετών σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και του ίδιου του κλίματος στις συνομιλίες. Όπως δε μεταφέρουν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, στην αντίληψη των ΗΕ, το κλίμα των συνομιλιών έχει επιβαρυνθεί από δηλώσεις και ενέργειες των τελευταίων εβδομάδων προερχόμενες και από τις δύο πλευρές. Μια αντίληψη, η οποία κινείται στην πάγια τακτική της τήρησης ίσων αποστάσεων. Πάντως, η πρώτη συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων ήταν απογοητευτική, αφού απλώς επιβεβαίωσε τις σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών. Διαφωνίες που αγγίζουν όχι απλώς ουσιαστικές πτυχές των διαπραγματεύσεων, αλλά και το ίδιο το όραμα των δύο ηγετών για την Κύπρο του μέλλοντος με την κατάληξη σε λύση. Ούτε η τετράωρη συνάντηση στο πλαίσιο των επίσημων συνομιλιών, ούτε και το δείπνο που ακολούθησε και το οποίο όπως πληροφορείται η «Κ» κράτησε μέχρι τις 2.30 τα ξημερώματα της Τρίτης, δεν διαφοροποίησε τα δεδομένα, αν και στα δύο τραπέζια τέθηκαν όλα τα κρίσιμα ζητήματα, όπως η διζωνικότητα της λύσης, το ευρωπαϊκό κεκτημένο, οι βασικές ελευθερίες, το περιουσιακό, το δικαίωμα επιστροφής, οι εγγυημένες πλειοψηφίες περιουσίας και πληθυσμού, η διασφάλιση για το κάθε συνιστών κράτος να διοικεί στην υπό τον έλεγχό του περιοχή. Ενδεικτικό, άλλωστε των όσων ακολούθησαν, ήταν το τηλεφώνημα που είχε λάβει ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής, Ανδρέας Μαυρογιάννης, από τον Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Στα βαθιά, με σημαντικές μαρτυρίες από πρόσωπα που είχαν άμεση ε- μπλοκή στην ποινική υπόθεση κατά Ρίκκου Ερωτοκρίτου και άλλων τριών, εισέρχεται η δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας. Από την δικαστική αίθουσα πέρασε ο ποινικός ανακριτής της υπόθεσης, Παναγιώτης Καλλής, ενώ θα ακολουθήσει στις εννέα το πρωί ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης. Η κατάθεση του Παναγιώτη Καλλή, διάρκειας τεσσάρων ωρών, κύλησε ομαλά χωρίς να προσθέσει κάτι περισσότερο στα γνωστά γεγονότα που αφορούν την εμπλοκή του πρώην δικαστή στο σκέλος της ποινικής ανάκρισης. Αν ληφθεί υ- πόψη ότι ο κ. Καλλής είχε χαρακτηρισθεί ένας από τους μάρτυρες κατηγορίας κλειδιά, τόσο η κατάθεση αλλά κυρίως η αντεξέτασή του, ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ. Από τις τέσσερις ώρες που κατέθετε ο κ. Καλλής, ο μισός και πλέον χρόνος χρησιμοποιήθηκε από τον δικηγόρο της κατηγορούσας αρχής Ηλία Στεφάνου. Από την πλευρά της υπεράσπισης των τεσσάρων κατηγορουμένων, το κύριο βάρος αντεξέτασης έπεσε στον δικηγόρο του Ρίκκου Ερωτοκρίτου Χρίστο Πουργουρίδη. Σύντομη, και κυρίως επί της διαδικασίας λήψης των καταθέσεων που έλαβε στο στάδιο της ποινικής ανάκρισης ο Παναγιώτης Καλλής, ήταν η αντεξέταση από πλευράς του Αλέκου Μαρκίδη συνηγόρου του Παναγιώτη Νεοκλέους. Ο άλλος δικηγόρος υπεράσπισης της εταιρείας Andreas Neocleous & Co, Γιώργος Γεωργίου, δεν αντεξέτασε τον Παναγιώτη Καλλή. Η παρουσία του ποινικού ανακριτή της υπόθεσης Ρίκκου Ε- ρωτοκρίτου και των άλλων τριών στην δικαστική αίθουσα, ξεκίνησε Στο Δεκέμβρη, ίσως και λίγο αργότερα, αντί του Νοεμβρίου που είχε προγραμματιστεί, μεταθέτουν τα ΗΕ το νέο χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή καθοριστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ηγετών. < Στην αντίληψη των ΗΕ το κλίμα των συνομιλιών έχει επιβαρυνθεί από δηλώσεις και ενέργειες των τελευταίων εβδομάδων προερχόμενες και από τις δύο πλευρές. Τουρκοκύπριο ομόλογό του, Οζντίλ Ναμί, λίγο πριν την καθορισμένη συνάντηση των δύο ηγετών στις 6 το απόγευμα της Δευτέρας, με το οποίο ζητούσε διαφοροποίηση της συνήθους πρακτικής που ακολουθείται στις συνομιλίες. Συγκεκριμένα, ο Οζντίλ Ναμί ζήτησε να μην υπάρξει τετ α τετ συνάντηση των δύο ηγετών, απαίτηση με την οποία διαφώνησε ο κ. Μαυρογιάννης. Το τουρκοκυπριακό αίτημα είχε και συνέχεια, όταν με την άφιξη των δύο ηγετών στο χώρο των διαπραγματεύσεων και στην πρόσκληση του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Τουρκοκύπριο ηγέτη για να με την παρουσίαση ενώπιον του δικαστηρίου σημαντικών καταθέσεων που έλαβε από τους Ρίκκο Ε- ρωτοκρίτου, Παναγιώτη Νεοκλέους, Ανδρέα Κυπρίζογλου. Ένα σημαντικό στοιχείο από την παρουσία Καλλή, ως βασικού μάρτυρα κατηγορίας, το οποίο δεν πέρασε απαρατήρητο ήταν ότι, κατά την τετράωρη μαρτυρία του, δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά στο περιβόητο πόρισμα Καλλή, στην βάση του οποίου καταχωρήθηκε ποινική υπόθεση ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας. Ο Χρίστος Πουργουρίδης, που πήρε την σκυτάλη από τον Ηλία Στεφάνου εκ μέρους της κατηγορούσας αρχής, στην αντεξέτασή του επικεντρώθηκε στην διαδικασία λήψης της κατάθεσης που έδωσε ο πελάτης του. Στο πνεύμα αυτό, εκτός των άλλων, ο κ. Πουργουρίδης υποστήριξε ότι οι καταθέσεις που έλαβε ο Παναγιώτης Καλλής διέρρεαν την ίδια μέρα στον τύπο. Ο Παναγιώτης Καλλής δήλωσε άγνοια για τα όσα είπε ο δικηγόρος του κ. Ερωτοκρίτου, τονίζοντας ότι οι διαρροές δεν προήλθαν από τον ίδιο. Η αντεξέταση του κ. Πουργουρίδη ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στο δικαστήριο της επιστολής Ρίκκου Ε- ρωτοκρίτου, με την οποία ζητούσε αρχίσουν με την κατ ιδίαν συνάντησή τους, ο Μουσταφά Ακιντζί αρνήθηκε, καλώντας το διαπραγματευτή του να παρακαθίσει στις συνομιλίες μαζί του. Τελικά, ο Ναμί αποχώρησε μετά τη μεσολάβηση του Έσπεν Μπαρθ Άιντε, οπόταν και επί της ουσίας οι συνομιλίες άρχισαν με τριμερή συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Μουσταφά Ακιντζί στην παρουσία του αξιωματούχου των ΗΕ. Σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των όσων τεκταίνονται στις διαπραγματεύσεις, ανταποκρινόμενες σε σχετική ερώτηση της «Κ», μας επισήμαναν πως τα δεδομένα στις συνομιλίες έχουν διαφοροποιηθεί ουσιωδώς. «Ο Ακιντζί δεν είναι ο Ακιντζί των πρώτων ημερών», μας μεταφέρθηκε χαρακτηριστικά. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, μετά και τη συνάντηση της Δευτέρας, εμφανίζεται σημαντικά διαφοροποιημένος, επιμένοντας στις υπαναχωρήσεις του από προηγούμενα συμφωνηθέντα στις συνομιλίες, δίνοντας πλέον την εικόνα ενός πιο πειθαρχημένου έως και άτολμου πολιτικού. να ληφθεί κατάθεση και από τον Γενικό Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, και της απάντησης που έλαβε από τον Παναγιώτη Καλλή. Επί της διαδικασίας λήψης των καταθέσεων που λήφθηκαν, εστίασε και ο Αλέκος Μαρκίδης, δικηγόρος υπεράσπισης του Παναγιώτη Νεοκλέους, κατά την σύντομη αντεξέταση του ποινικού ανακριτή. Δεύτερη μάρτυρας κατηγορίας, κατά την χθεσινή διαδικασία ήταν η Μήνις Μηνά, ειδικός αστυφύλακας στην φρουρά της Νομικής Υπηρεσίας. Η παρουσία της μάρτυρα είχε να κάνει περισσότερο με τα πρόσωπα που επισκέφθηκαν την Νομική Υπηρεσία την περίοδο που ξεκίνησε η υπόθεση της Providencia. Επόμενος μάρτυρας κατηγορίας, ο οποίος έχει κληθεί Στο διά ταύτα, πάντως, οι διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων από αύριο σε τακτικές συναντήσεις τους θα συνεχίσουν τόσο με την προετοιμασία του κειμένου που θα καταγράφουν τις διαφωνίες των δύο πλευρών σε όλα τα κεφάλαια τα οποία έχουν συζητηθεί από τον περασμένο Μάιο στο τραπέζι των συνομιλιών, όσο και με τη συζήτηση των κριτηρίων στο περιουσιακό. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δεδομένου και του νέου κλίματος που επικρατεί στις συνομιλίες, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αναμένει διάρρηξη του αδιεξόδου στο θέμα των κριτηρίων στο περιουσιακό. Στο πλαίσιο αυτό, όπως α- ναφέρουν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, από πλευράς του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος δεν κρύβει πλέον την απογοήτευσή του από τις υπαναχωρήσεις του Μουσταφά Ακιντζί, αλλά και από τις συνεχείς του δηλώσεις, οι οποίες τον εκθέτουν, γίνονται σκέψεις για αλλαγή της διαπραγματευτικής τακτικής και αντί του περιουσιακού στο τραπέζι να τεθεί προς συζήτηση το εδαφικό. για σήμερα, είναι ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης. Kαταθέσεις Ρίκκου και άλλων Στις καταθέσεις που έλαβε ο Παναγιώτης Καλλής από τρεις κατηγορούμενους, επικεντρώθηκε η κατηγορούσα αρχή κατά την χθεσινή διαδικασία ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας. Η αρχή έγινε με την κατάθεση Ρίκκου Ερωτοκρίτου και την υπόθεση Providencia. Διαβάζοντας την κατάθεση του πρώην Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα ο κ. Καλλής, περιέγραψε στο δικαστήριο το χρονικό εμπλοκής του κ. Ερωτοκρίτου στην εν λόγω υπόθεση. Από την επίσκεψη του δικηγόρου Ανδρέα Ανδρέου από την Λάρνακα, την μελέτη του σχετικού φακέλου, Στο επίπεδο των συζητήσεων για την υλοποίηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης χαμηλής πολιτικής τα οποία εξήγγειλαν από τον περασμένο Ιούνιο οι δύο ηγέτες, συνέρχονται σήμερα οι τεχνικές επιτροπές των δύο κοινοτήτων για τη διάνοιξη οδοφραγμάτων, έχοντας ψηλά στην ατζέντα το θέμα του οδοφράγματος της Δερύνειας. Να υπενθυμίσουμε πως με πρόσφατες δηλώσεις «αξιωματούχων» στα κατεχόμενα υπήρξε συνεννόηση μεταξύ του Τουρκοκύπριου η- γέτη και του κατοχικού στρατού για διάνοιξη του οδοφράγματος με τη χρήση του υφιστάμενου δρόμου, όπως πρότεινε η ελληνοκυπριακή πλευρά. Όπως πάντως πληροφορείται η «Κ», η ελληνοκυπριακή πλευρά μέχρι και σήμερα δεν έχει καμία επίσημη ενημέρωση και α- ναμένει τη σημερινή συνάντηση για να διαπιστώσει αν ισχύουν τα όσα τις προηγούμενες ημέρες διέρρεαν στον τουρκοκυπριακό τύπο για επικείμενη οριστικοποίηση αυτού του θέματος και διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας. Ξεκίνησαν οι μάρτυρες κλειδιά στην ποινική Ρίκκου Πρεμιέρα των βασικών μαρτύρων κατηγορίας με Παναγιώτη Καλλή και ακολουθεί ο Πέτρος Κληρίδης < Επί της διαδικασίας λήψης των βασικών καταθέσεων αναφέρθηκε ο ποινικός ανακριτής Παναγιώτης Καλλής, μάρτυρας κατηγορίας στην ποινική υπόθεση Ρίκκου και άλλων τριών. Στην γνωμάτευση όπως η υπόθεση Providencia παραμείνει στα αστικά δικαστήρια αναμένεται ότι θα επικεντρωθεί ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης, ο οποίος θα καταθέσει στο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας. ΓΤΠ Θέλει ευρώ ο M. Ακιντζί Άγνοια δηλώνει η Κυβέρνηση για τις χθεσινές δηλώσεις του τουρκοκύπριου ηγέτη σύμφωνα με τις οποίες οι δύο ηγέτες τη Δευτέρα συμφώνησαν στην σύσταση επιτροπής η οποία θα αναλάβει τις εργασίες οικονομικής εναρμόνισης των κατεχομένων και συγκεκριμένα της διαδικασίας μετάβασης από την τουρκική λίρα στο ευρώ το συντομότερο. Προς το σκοπό αυτό, όπως πρόσθεσε ο Μουσταφά Ακιντζί, θα μεταβούν στα κατεχόμενα ειδικοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το θέμα αυτό, όπως εξήγησε ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, θα υπάρξουν διαβουλεύσεις για τις τεχνικές λεπτομέρειες και με την Τουρκία, ενώ όπως εξήγησε στόχος είναι να καταργηθεί ο κανονισμός για την πράσινη γραμμή. Στις επαφές του στις Βρυξέλλες και στη Νέα Υόρκη συζητήθηκε το θέμα της μετάβασης στο ευρώ και η τελωνειακή ένωση και οι Ευρωπαίοι α- ξιωματούχοι έδωσαν υπόσχεση, όπως υποστηρίζει ο Μουσταφά Ακιντζί, για επιτάχυνση των διαδικασιών εναρμόνισης. τον χειρισμό του αλλά και την θέση που είχε εκφράσει ο Πέτρος Κληρίδης τέως Γενικός Εισαγγελέας, για μη καταχώρηση ποινικής στην υπόθεση Providencia. Από τα σημαντικά της κατάθεσης Ερωτοκρίτου στον ποινικό ανακριτή, η παραδοχή ότι από τότε υπήρχε πρόβλημα ε- πικοινωνίας με τον Κώστα Κληρίδη, κάτι που γινόταν μέσω επιστολών. Αίσθηση προκάλεσε και η θέση που διατύπωσε ο Παναγιώτης Καλλής ότι εκτός από τους όρους εντολής κατά την ποινική ανάκριση δεν α- σχολήθηκε με το κατά πόσο έπρεπε να ασκηθεί ποινική δίωξη στην υ- πόθεση Providencia. Επόμενο σημαντικό μέρος της κατάθεσης Ερωτοκρίτου στον Παναγιώτη Καλλή, τα όσα ακολούθησαν των ισχυρισμών Κοιλιάρη ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής. Οι έ- ρευνες για την οικονομία, καθώς και η εισήγηση Ερωτοκρίτου προς τον Κώστα Κληρίδη για σύλληψη, των Ανδρέα Βγενόπουλου, Αθανάσιου Ορφανίδη και της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη. Όπως ακούστηκε στο δικαστήριο, η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας αρνιόταν να δώσει στοιχεία για τον ELA, επικαλούμενη το απόρρητο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ, όπως ειπώθηκε, δεν έδινε στοιχεία για τα δάνεια μελών διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών. Η επόμενη κατάθεση που παρουσιάσθηκε στο δικαστήριο ήταν αυτή του Παναγιώτη Νεοκλέους, και αφορούσε γεγονότα που οδήγησαν στην ερήμην απόφαση δικαστηρίου, σε αγωγή κατά της διαχειρίστριας της πρώην Λαϊκής για κούρεμα των καταθέσεων. Α- γωγή, που κατατέθηκε από τον Ρίκκο Ερωτοκρίτου. Ο κ. Νεοκλέους, στην κατάθεσή του, αποδίδει την μη εμφάνιση του γραφείου του στην συγκεκριμένη υπόθεση, σε λανθασμένο προγραμματισμό. Στα κατεχόμενα ο Ερντογάν πριν από τις 29 Οκτωβρίου Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ Εκτός απροόπτου, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν θα βρεθεί σε λίγες ημέρες στα κατεχόμενα και θα επιβλέψει το έργο της μεταφοράς νερού από την Ανατολία στην Κύπρο. Η επίσκεψη του κ. Ερντογάν δεν έχει «κλείσει» μέχρι στιγμής εξαιτίας των εξελίξεων στο εσωτερικό της Τουρκίας με τη βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα. Ο κ. Ερντογάν έχει ήδη ματαιώσει την προγραμματισμένη επίσκεψή του στο Τουρκμενιστάν. Παρόλα αυτά, ο Τούρκος Πρόεδρος επιθυμεί να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στα κατεχόμενα. Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι ο κ. Ερντογάν ενδέχεται να φθάσει πριν από τις 29 Οκτωβρίου. Ως γνωστόν, ο τουρκικός και κυρίως ο τουρκοκυπριακός Τύπος δίνουν ως ημερομηνία επίσκεψης την συγκεκριμένη ημερομηνία με το σκεπτικό ότι στην επέτειο της ανακήρυξης της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Τουρκίας θα επιχειρήσει να δρομολογήσει μια νέα επικοινωνιακή εκστρατεία με αφορμή την παροχή του τουρκικού νερού στην κατεχόμενη Λευκωσία. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν ενδέχεται να ε- πιλέξει να παραμείνει στην τουρκική πρωτεύουσα στις 29 Ο- κτωβρίου. Μόλις λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις εκλογές, ο κ. Ερντογάν δεν επιθυμεί να απουσιάζει α- πό το τουρκικό πολιτικό προσκήνιο. Η ενδεχόμενη ε- πίσκεψη του Τούρκου Προέδρου θα έ- χει «προεκλογικό» χαρακτήρα με την ομάδα συνεργατών του να αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις επαφές του με τους Τούρκους ψηφοφόρους, οι ο- ποίοι ζουν στα κατεχόμενα. Από την άλλη, επωφελούμενος από την δυναμική της επίσκεψης, ο κ. Ερντογάν επιθυμεί να εκπέμψει μηνύματα για το Κυπριακό. Η επίσκεψη του κ. Ερντογάν, εφόσον πραγματοποιηθεί όπως έχει προγραμματιστεί, θα λάβει χώρα στην σκιά της κρίσης, η οποία έχει ξεσπάσει στις σχέσεις Άγκυρας-τ/κ κοινότητας, με αφορμή την μεταφορά νερού από την Ανατολία με τον τουρκικό υποθαλάσσιο αγωγό. Μέχρι στιγμής, οι δυο πλευρές δεν έχουν κατορθώσει να γεφυρώσουν το χάσμα, το οποίο τους χωρίζει στο ζήτημα της διαχείρισης του νερού. Η τ/κ πλευρά επιθυμεί να δει την σύμπραξη των τ/κ «δήμων» να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαχείριση και διοχέτευση του νερού. Από την πλευρά της, η Άγκυρα επιμένει για την παραχώρηση του δικαιώματος της διαχείρισης του νερού σε τουρκική εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων. Αυτή την στιγμή, καταβάλλονται παρασκηνιακές προσπάθειες για εξεύρεση της χρυσής τομής. Στο μεταξύ, ενόψει των εκλογών στην Τουρκία, αντιπροσωπείες τουρκικών κομμάτων καταφθάνουν στα κατεχόμενα για προεκλογική εκστρατεία. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης πρωταγωνιστούν στην συγκεκριμένη προσπάθεια. Τέλος εποχής για φούρνους Μαραγκός Υπό καθεστώς διαχείρισης έχει τεθεί εδώ και μερικές μέρες η εταιρεία που λειτουργούσε τους γνωστούς φούρνους Μαραγκός. Η Chrysostomos Marangos Bakeries Limited τέθηκε υπό Παραλαβή/Διαχείριση στις 25/9/2015, με βάση τις πρόνοιες τριών ομολόγων κυμαινόμενης επιβάρυνσης με ημερομηνίες 22 Απριλίου 2005, 2 Δεκεμβρίου 2005 και 25 Ιουνίου Ως διαχειριστής της εταιρείας διορίστηκε ο Μιχάλης Λοϊζίδης της KPMG, ο οποίος ήδη βρίσκεται O Πρόεδρος της Τουρκίας θα επιβλέψει το έργο της μεταφοράς νερού από την Ανατολία. < Θα επιχειρήσει να δρομολογήσει μια νέα επικοινωνιακή εκστρατεία και να στείλει μηνύματα για το Κυπριακό. < Ως διαχειριστής της ε- ταιρείας διορίστηκε ο Μιχάλης Λοϊζίδης της KPMG. σε επαφές με τους πιστωτές της εταιρείας, τους οποίους κάλεσε να υποβάλουν αποδεικτικά στοιχεία σε σχέση με τις συναλλαγές τους με την ε- ταιρεία ώστε να διασφαλιστούν και οι υποχρεώσεις που εκκρεμούν. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1991 και ξεκίνησε από ένα κατάστημα στον Άγιο Δομέτιο, ενώ σταδιακά επεκτάθηκε σε διάφορα σημεία αφού αριθμούσε μέχρι και 19 καταστήματα κυρίως στην πρωτεύουσα. Το 2010,η εταιρεία έφτασε να εργοδοτεί πέραν των 300 υπαλλήλων. Σταδιακά τα καταστήματα μειώθηκαν στα δέκα και ακολούθησε περαιτέρω συρρίκνωση. Δημοσιεύματα τον Μάιο του 2013 ήθελαν την εταιρεία να κλείνει άμεσα έξι από τα καταστήματά της. Ο έντονος ανταγωνισμός από άλλες μεγάλες α- λυσίδες φούρνων, όπως Ζορπάς και Πανδώρα, έ- παιξαν καθοριστικό ρόλο στο να τεθεί η εταιρεία τελικά υπό διαχείριση ενώ κομβικό σημείο θεωρείται η περίοδος που οι φούρνοι άρχισαν να ασχολούνται εκτεταμένα με την παρασκευή φαγητού, αφού ήταν κάτι που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τα μερίδια αγοράς τους.

7 07-OIK_ECONOMIST_KATHI 13/10/15 22:10 Page 17 11TH CYPRUS SUMMIT MIT EUROPE: ON THE MEND? CYPRUS: THE METAMORPHOSIS? MOR NOVEMBER 3RD 2015 HILTON PARK NICOSIA, CYPRUS Top-flight speakers from Europe and the USA will gather in Nicosia for yet another high-level debate: John Peet Europe editor The Economist Margaritis Schinas Chief spokesperson European Commission Nicos Anastasiades President Republic of Cyprus Harris Georgiades Minister of finance Cyprus Kathleen Doherty Ambassador designate of the United States of America to the republic of Cyprus Jakob Wegener Friis Mission chief for Cyprus European Commission Constantinos Petrides Deputy minister to the president of the Republic of Cyprus Gaetano Massara CEO GE Southeast Europe Premium Gold sponsor: Panos Papanastasiou Professor, dept of civil and environmental engineering, oil & gas advisor to the Klaus Regling Managing director European Stability Mechanism (ESM) Libor Krkoska Head, office in Cyprus EBRD Dirk Reinermann Programme manager Southern Europe The World Bank government of Cyprus University of Cyprus Phidias Pilides Fikri Toros Bert Pijls Spiros Kritikopoulos President President Chief executive officer Chief executive officer Cyprus Chamber Turkish Cypriot Chamber Hellenic Bank Amundi Hellas of Commerce and Industry of Commerce Shelly Porges Managing director Reservoir Q Global, USA Christos Christou Head of innovation & idea development centre CYTA Gary Stewart Director Wayra UK Gold sponsors: Hazlis & Rivas advertising Hazlis & Rivas -The Economist Events 2015/Greece, Cyprus, Malta and the Southeast Europe Elio Ruggeri CEO/ chairman of the BoD IGI Poseidon/ ICGB Bulgaria Hazlis & Rivas The Economist Events for Greece, Cyprus, Malta and Southeast Europe Tel.: (30) info@hazliseconomist.com Silver sponsors: Bronze sponsors: Airline carrier: International broadcast media: Communication sponsor: Contributors: Logistics supplier: IT sponsor: Supporting organisations: In co-operation with:

8 08-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:06 Page 9 8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Θετικά βλέπει παραπέρα επέκταση στην Κύπρο η Blue Air Με δεύτερο αεροπλάνο την επόμενη σεζόν, λέει ο εμπορικός διευθυντής της εταιρείας Tudor Constantinescu Συνέντευξη στον ΜΑΡΙΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Σταθερή αλλά ανοδική η πορεία της ρουμανικής αεροπορικής εταιρείας στην κυπριακή αγορά. Την αισιοδοξία του για την παρουσία της Blue Air στην κυπριακή αγορά, εκφράζει ο εμπορικός διευθυντής της α- εροπορικής εταιρείας Tudor Constantinescu, βλέποντας παράλληλα θετικά το ενδεχόμενο περαιτέρω επέκτασης. Μιλώντας στην «Κ», επισημαίνει ότι την επόμενη χρονιά πρόκειται να έρθει στην Κύπρο δεύτερο αεροπλάνο της ρουμανικής εταιρείας, μέσω του οποίου αναμένεται περαιτέρω αύξηση της δραστηριότητας, όπως επίσης και εργοδότηση περισσότερων Κυπρίων. Εξάλλου, από τον ερχόμενο Ι- ούνιο η εταιρεία θα πετά από τη Λάρνακα προς την Κωστάντζα, με δύο πτήσεις την εβδομάδα, την ώρα που οι πτήσεις από Λάρνακα προς Αθήνα αυξάνονται από 10 σε 14 και από Λάρνακα προς Θεσσαλονίκη από 3 σε 5. Ερωτηθείς για το κενό που δημιούργησε η πτώχευση της ρωσικής Transaero, ο κ. Constantinescu αναφέρει ότι σε περίπτωση που επιτραπεί στην Κυπριακή Δημοκρατία να πραγματοποιούνται πτήσεις από και προς τη Ρωσία από ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία, η Blue Air θα ήταν πολύ πρόθυμη να ε- κτελέσει αυτά τα δρομολόγια, «συνδέοντας την Κύπρο με τη Ρωσία, με χαμηλότερο κόστος, καθιστώντας συνολικά το κυπριακό τουριστικό προϊόν πιο ελκυστικό και ανταγωνιστικό». -Πόσους επιβάτες μεταφέρατε μέχρι στιγμής από και προς την Κύπρο Ποιος αριθμός επιβατών μεταφέρθηκαν φέτος σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και πώς α- ναμένετε να κλείσει το 2015; -Ξεκινήσαμε τις πτήσεις το 2008 από το Βουκουρέστι, μεταφέροντας περίπου μέσα στο διάστημα των οκτώ ετών, επιβάτες. Ωστόσο, το α- εροπλάνο που έχει ως βάση την Κύπρο, από τις αρχές του 2015 μέχρι σήμερα, έχει μεταφέρει περίπου τους επιβάτες. -Είστε ικανοποιημένος για τη μέχρι στιγμής πορεία της εταιρείας, τόσο συνολικά όσο και σε σύγκριση με το 2014; -Την προηγούμενη χρονιά πραγματοποιούνταν μόνο οι πτήσεις Λάρνακα - Βουκουρέστι, οι οποίες και φέτος κινήθηκαν ανοδικά, με την αύξηση να φτάνει στο 8% σε σχέση με το Για τα δρομολόγια από Λάρνακα προς Βουκουρέστι, Αθήνα και Θεσσαλονίκη αναμένονται οι επιβάτες μέχρι το τέλος της χρονιάς να ανέλθουν στους , που θεωρείται ένας αρκετά σημαντικός αριθμός, την ώρα που συνολικά η Blue Air εκτιμάται ότι θα μεταφέρει 2 εκατ. επιβάτες. Τα αποτελέσματα αυτά θεωρώ ότι είναι αρκετά ικανοποιητικά και με σκληρή δουλειά και προσπάθεια πιστεύω ότι θα πετύχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. -Ποια τα επόμενα σχέδιά σας για την Κύπρο; -Έχει ήδη ανακοινωθεί νέο δρομολόγιο, σύμφωνα με το οποίο από την ε- πόμενη θερινή περίοδο (1η Ιουνίου 2016), η εταιρεία θα πετά από τη Λάρνακα προς την Κωστάντζα της Ρουμανίας, με δύο πτήσεις την εβδομάδα. Επιπρόσθετα οι πτήσεις από Λάρνακα προς Αθήνα αυξάνονται από 10 σε 14 και από Λάρνακα προς Θεσσαλονίκη από 3 σε 5. Ομολογώ να πω ότι είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με την πορεία των δρομολογίων από και προς την Κύπρο και βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον και πολύ θετικά μία παραπέρα επέκταση στην κυπριακή αγορά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα έρθει στο νησί και δεύτερο αεροπλάνο της εταιρείας την επόμενη χρονιά, μέσω του οποίου αναμένεται περαιτέρω αύξηση της δραστηριότητάς μας, όπως επίσης και εργοδότηση περισσότερων Κυπρίων. Έξυπνες πτήσεις -Πώς βλέπετε τον ανταγωνισμό με τους υπόλοιπους αερομεταφορείς; -Είναι καλό να υπάρχει ανταγωνισμός, διότι έχει δυνητική ευεργετική επίδραση στα κίνητρα της κάθε επιχείρησης, ενθαρρύνοντάς τις να βελτιώνουν την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που πωλούν, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους επιβάτες, να επιλέξουν ανάμεσα σε μια γκάμα προϊόντων. Θεωρούμε ότι αυτό που ε- μείς προσφέρουμε ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς, αν λάβουμε υπόψη και τους ίδιους τους αριθμούς, οι οποίοι μιλούν αφ εαυτών. Σεβόμαστε τον ε- πιβάτη και όλες οι ενέργειές μας τείνουν σε ένα κεντρικό στόχο, να του προσφέρουμε, την καλύτερη δυνατή ποιότητα υπηρεσιών, σε λογικές τιμές αλλά συνάμα να εξασφαλίζουμε πάντα την ασφάλειά του. Αυτό που θα θέλαμε να διευκρινίσουμε είναι ότι η αεροπορική εταιρεία Blue Air δεν είναι εταιρεία χαμηλού κόστους, αλλά εταιρεία έξυπνων πτήσεων, αφού προσφέρει όλες τις δυνατότητες ανάλογα με τις ανάγκες των επιβατών. Μεταξύ άλλων, προσφέρεται φθηνό εισιτήριο, δωρεάν χειραποσκευή 10 κιλών, επιπλέον χρέωση για όσους θέλουν να μεταφέρουν αποσκευή με δυνατότητα μεταφοράς μέχρι και 32 κιλά, φαγητό στην πτήση (σνακ / καφέ / τσάι / αναψυκτικό), ελληνόφωνο προσωπικό, 24ωρη εξυπηρέτηση σε Λευκωσία και Λάρνακα, δωρεάν check in, μεταφορά κατοικίδιου μέχρι και 6kg στην καμπίνα (μέσα σε κλουβί), παροχή εφημερίδων και περιοδικών στις πτήσεις της κ.α. -Με δεδομένο ότι οι πτήσεις από την Κύπρο ξεκίνησαν μερικές μόνο μέρες μετά το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών, κρίνατε ότι ή- σασταν έτοιμοι σε τόσο σύντομο διάστημα να καλύψετε μέρος των δρομολογίων του αερομεταφορέα; -Δεν είναι κρυφό ότι συμμετείχαμε στη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές, ενώ η Κύπρος ήταν μία από τις αγορές, στις οποίες είχε επικεντρωθεί το ενδιαφέρον μας. Η ιστορία απέδειξε ότι ήμασταν έτοιμοι και το γεγονός ότι έφτασε αεροσκάφος της Blue Air λίγα 24ωρα μετά το κλείσιμο των ΚΑ, ξεκινώντας πτήσεις στις 19 Ιανουαρίου, απέδειξε ότι είχαμε τη δύναμη να προχωρήσουμε σε μία τέτοια κίνηση. Ενδιαφέρει η Ρωσία -Αναμένετε να αυξηθούν οι τουριστικές αφίξεις από Ρουμανία την ε- πόμενη χρονιά; -Αν και δεν μπορούν να γίνουν τέτοιου είδους προβλέψεις, εντούτοις υ- πάρχουν οι προοπτικές για αύξηση των τουριστών, εξαιτίας της ανάπτυξης της ρουμανικής οικονομίας και της ανάγκης του πληθυσμού να αυξήσει τον αριθμό των ταξιδιών του. Η Κύπρος θεωρείται ένας αξιόλογος τουριστικός προορισμός, αρκετά φθηνός, ώστε να ανταποκρίνεται στο πορτοφόλι του κάθε επιβάτη. Θεωρείται ταυτόχρονα ένας αγαπητός προορισμός, λόγω των καλών κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν στο νησί, καθώς και της ευκαιρίας μακρόχρονης απόλαυσης της θάλασσας και του ήλιου. Ένας άλλος παράγοντας που βοηθά επίσης στην προσέλκυση των τουριστών είναι η φιλοξενία, η σχετικά μικρή απόσταση του νησιού από τη Ρουμανία (αφού απέχει μόλις δύο ώρες με το αεροπλάνο), όπως επίσης και οι συχνές καθημερινές πτήσεις που Σε περίπτωση που η κυπριακή κυβέρνηση εξασφάλιζε την έγκριση της Ρωσίας για διενέργεια πτήσεων από ευρωπαϊκό αερομεταφορέα, «θα ήμασταν πολύ πρόθυμοι να εκτελέσουμε αυτά τα δρομολόγια, με χαμηλότερο κόστος», αναφέρει ο κ. Constantinescu σχετικά με το κενό που άφησε η Transaero. Ανέκαθεν στρατηγική αγορά η Κύπρος -Δέχεστε επικρίσεις για θέματα ασφάλειας; -Ουδέποτε, καθώς για τα θέματα α- σφάλειας ακολουθείται κατά γράμμα η ευρωπαϊκή νομοθεσία, με την Blue Air να διαθέτει το πιο αυστηρό πρόγραμμα για την ασφάλεια και την προστασία, εκπαιδεύοντας παράλληλα τους πιλότους και το πλήρωμά της, έτσι ώ- στε να φτάσουν σε ιδιαίτερα υψηλό ε- πίπεδο. Συνεπώς, αναμφίβολα δεν θα πρέπει να υπάρχουν επικρίσεις ή αν υ- πάρχουν οποιαδήποτε σχόλια ή αιχμές επί του θέματος, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Παράλληλα, παρόλο που ενδεχομένως οι Κύπριοι κατά την έναρξη των πτήσεων στις αρχές της χρονιάς να διατηρούσαν κάποιες επιφυλάξεις, εντούτοις αυτές φαίνεται να έχουν εξαλειφθεί. -Πώς αποτιμάτε τη συνεργασία σας τόσο με τους οργανωτές ταξιδιών όσο και τους υπόλοιπους φορείς της κυπριακής αγοράς; διεξάγονται πέντε φορές την εβδομάδα. Ωστόσο, η περαιτέρω προώθηση από τον ΚΟΤ της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού στη Ρουμανία, σίγουρα θα συνέβαλλε ακόμη περισσότερο στην αύξηση των αφίξεων. -Σε ποια βήματα εκτιμάτε ότι θα πρέπει να προβεί η Κύπρος για να αυξήσει αυτές τις αφίξεις; -Η Ρουμανία είναι μία αγορά των 20 εκατ. ανθρώπων, εκ των οποίων ένα σημαντικό μέρος επιθυμεί να επισκεφθεί προορισμούς με παραλίες, όπως η Κύπρος, η οποία αν επιθυμεί να ε- πενδύσει χρήματα για την τουριστική -Από την έναρξη των δρομολογίων α- πό και προς την Κύπρο, η Blue Air ανέπτυξε πολύ καλή συνεργασία με τους οργανωτές ταξιδιών και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς, από τους ο- ποίους αντλήσαμε εμπιστοσύνη. Είμαστε ικανοποιημένοι με την παρουσία μας στην κυπριακή αγορά και ευχαριστούμε όλους για την υποστήριξη, η ο- ποία μας δόθηκε σε μία δύσκολη χρονιά, αν αναλογιστούμε ότι ήταν το πρώτο έτος της πιο ενδυναμωμένης παρουσίας μας στο νησί. -Ποιος ήταν ο βασικός παράγοντας που ώθησε την Blue Air να κάνει πιο αισθητή την παρουσία της στην Κύπρο; -Η Κύπρος ήταν πάντα μια στρατηγική α- γορά για την εταιρεία μας, διευκολύνοντας τις συνεργασίες και παρέχοντας την ιδανική πύλη για να διεισδύσουμε σε νέες αγορές. Η Κύπρος αποτελεί ένα μικρό παράδεισο για τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Λάρνακας είναι ένας σημαντικός κόμβος προβολή της, ασφαλώς οι αριθμοί των τουριστών θα είναι μεγαλύτεροι από τους σημερινούς. -Θα σας ενδιέφερε να εξυπηρετήσετε δρομολόγια για την Κύπρο μετά την πτώχευση της Transaero; Όπως γνωρίζετε, η διακρατική αεροπορική συμφωνία της Κύπρου με τη Ρωσία δεν επιτρέπει τη διενέργεια δρομολογίων από ευρωπαϊκό αερομεταφορέα ή εταιρεία από τρίτη χώρα, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η κάλυψη αυτών των πτήσεων, για έναν αερομεταφορέα άλλης χώρας, υπό τις ισχύουσες συνθήκες. Εντούτοις, θα ή- αεροπορίας και εξυπηρετείται από όλες τις διεθνείς αεροπορικές εταιρείες, με παγκόσμιες συνδέσεις με όλες τις μεγάλες πόλεις. Αυτό το μεγάλο επίτευγμα σε αυτό το μικρό νησί, ήταν η κοινή επιτυχία της Blue Air και της Orthodoxou Aviation Ltd. Πιστεύω ότι πετύχαμε ένα άσσο στο μανίκι. H εταιρεία Orthodoxou Aviation Ltd είναι ο Γενικός Αντιπρόσωπος Πωλήσεων της Blue Air στην Κύπρο και θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς και επαγγελματικούς εταίρους της εταιρείας μας. Τα μέχρι σήμερα θετικά αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την πολύ καλή συνεργασία μας, α- κόμη και σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες για την παγκόσμια οικονομία και τον κλάδο των αερομεταφορών. Θέλουμε να εκφράσουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συνεργάτες μας για την πολύ καλή συνεργασία μας και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την αναπτυξιακή μας δραστηριότητα στην κοινή πορεία μας. μασταν πολύ πρόθυμοι να εκτελέσουμε αυτά τα δρομολόγια, συνδέοντας την Κύπρο με τη Ρωσία, με χαμηλότερο κόστος, καθιστώντας συνολικά το κυπριακό τουριστικό προϊόν πιο ελκυστικό και πιο ανταγωνιστικό. Σε περίπτωση που η κυπριακή κυβέρνηση καταφέρει να εξασφαλίσει την έγκριση της ρωσικής πλευράς, έτσι ώστε μία ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία να έχει το δικαίωμα να πραγματοποιεί αυτές τις πτήσεις, τότε η Blue Air, που διαθέτει ήδη αεροσκάφος με βάση του την Κύπρο, σίγουρα θα επεδείκνυε ενδιαφέρον. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου ALESSANDRO SPECIALE / BLOOMBERG Δοκιμάζονται οι αντοχές της Γερμανίας Δοκιμάζεται η ισχύς της ατμομηχανής της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η βιομηχανική υπεροχή της Γερμανίας αμφισβητείται από το σκάνδαλο της Volkswagen, η επιβράδυνση της Κίνας και των άλλων αναδυόμενων αγορών εγκυμονεί κινδύνους για τις εξαγωγές της, ενώ η εισροή μεταναστών αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στα οικονομικά της χώρας. Σύντομα θα φανεί κατά πόσον η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης μπορεί να πλεύσει μέσα στην καταιγίδα των τελευταίων εβδομάδων ή κινδυνεύει να εκτροχιαστεί. Δεδομένου ότι η ανάκαμψη της Ευρωζώνης εξαρτάται από την οικονομική ευρωστία της Γερμανίας, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάρτιο Ντράγκι, παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις. Η νέα διολίσθηση των τιμών της ενέργειας έχει εξουδετερώσει τα αποτελέσματα από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, εξωθώντας τον πληθωρισμό σε αρνητικό έδαφος και δίνοντας έναυσμα για δημόσια διαμάχη περί της ανάγκης να δοθεί μεγαλύτερη τόνωση στην οικονομία. Μια διαμάχη που θα ενταθεί αν αποδειχθεί ότι παραπαίει η ανάκαμψη της Γερμανίας. «Εχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες, αλλά μπορεί να υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις», σχολιάζει σχετικά ο Στεφάν Σνάιντερ, οικονομολόγος στην Deutsche Bank AG της Φρανκφούρτης, και προσθέτει «η παγκόσμια εικόνα έχει επιδεινωθεί και δεν βοηθάει στο να αυξηθούν οι επενδύσεις». Η πρώτη ένδειξη ήρθε τη Δευτέρα, όταν η Markit Economics ανακοίνωσε ότι ο δείκτης για τους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών υποχώρησε περισσότερο απ όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Ακολούθησε την Τρίτη η είδηση ότι οι βιομηχανικές παραγγελίες της Γερμανίας σημείωσαν απρόβλεπτη πτώση τον Αύγουστο εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης από την Ευρωζώνη. Και δεν έχει περιληφθεί τον αντίκτυπο από τη δυσμένεια στην οποία περιέπεσε η Volkswagen μετά την αποκάλυψη της 18ης Σεπτεμβρίου ότι η εταιρεία εξαπατούσε τους καταναλωτές της. «Το χειρότερο θα είναι αν αμφισβητηθεί η ποιότητα που εγγυάτο το Made in Germany και μειωθεί η ζήτηση για αυτοκίνητα και από άλλους κατασκευαστές», σχολιάζει ο Χόλγκερ Σαντ, αναλυτής ευρωπαϊκών θεμάτων στη Nordea Markets της Κοπεγχάγης. Ο ίδιος υπολογίζει ότι ακόμη και μια μείωση της παραγωγής της Volkswagen μικρότερη του 10% μπορεί να μειώσει το ΑΕΠ της Γερμανίας κατά 25 μονάδες βάσης. Ο- πως τονίζει, «μάλλον δεν είναι το πιθανότερο, αλλά δεν μπορεί και να α- ποκλεισθεί». Η βιομηχανία αυτοκινήτων, που σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Αντρέας Ρέες, οικονομολόγου της UniCredit, αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του ΑΕΠ της Γερμανίας, είναι σημαντικός πυλώνας της εξαγωγικής της οικονομίας. Πέρυσι, περίπου το 22% των εξαγωγών της ήταν αυτοκίνητα και φορτηγά. Αναμένουμε να δούμε τον αντίκτυπο που επέφερε στις εξαγωγές η επιβράδυνση στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες, ενώ τα στατιστικά στοιχεία για τις εισαγωγές ενδέχεται να προσφέρουν ενδείξεις για το πόσο ισχυρή είναι η εγχώρια ζήτηση, που υπήρξε μοχλός της ανάπτυξης τα τελευταία τρίμηνα. Προ ημερών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου υποβάθμισε την πρόβλεψή του για τις ε- μπορικές συναλλαγές του τρέχοντος έτους στο 2,8% από το 3,3%. Δήλωσε, άλλωστε, ότι η νέα πρόβλεψη ενδέχεται να είναι και πάλι «υπερβολικά αισιόδοξη». Η κατανάλωση στη Γερμανία τονώθηκε από τη μείωση των τιμών της ε- νέργειας και τη βελτίωση στην αγορά εργασίας, καθώς δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας από την αρχή του έτους και η ανεργία μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από την επανένωση των Γερμανιών. Οι μισθοί άρχισαν να αυξάνονται σε ποσοστό περίπου 3%, ενώ ο πληθωρισμός είχε μείνει στάσιμος. Ενδέχεται, άλλωστε, να σημειωθεί βραχυπρόθεσμα αύξηση των δαπανών από την άφιξη των προσφύγων που ζητούν άσυλο. Η εισροή τους, ωστόσο, ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τον στόχο του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το Η κυβέρνηση έχει ήδη προβλέψει τουλάχιστον 6,7 δισ. ευρώ για στέγαση, διατροφή και αφομοίωση των μεταναστών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bloomberg Intelligence, η ετήσια α- νάπτυξη της Γερμανίας τον Σεπτέμβριο ήταν 2,18%, δηλαδή ήταν το τρίτο τρίμηνο 0,4%, όσο και το προηγούμενο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε τον Μάιο ότι το 2016 η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο 2% από το 1,9% το «Η χώρα αντιμετωπίζει τρεις σημαντικές προκλήσεις: το σκάνδαλο Volkswagen, την αστάθεια στις αναδυόμενες οικονομίες και την κρίση των προσφύγων», σχολίασε ο Μαξί Σμπαϊχί, οικονομολόγος της Bloomberg Intelligence.

9 09-OIK_POLITIKI_KATHI 13/10/15 22:40 Page 9 Τετάρτη 14 Oκτωβρίου 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 9 Νέα fast track διαδικασία για τη μαρίνα Λάρνακας «Μπόνους επιτυχίας» αν γίνει κατορθωτό να εξευρεθεί επενδυτής εντός 16 μηνών Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Εξειδικευμένους σύμβουλους από τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, θα αναλάβουν τον επανασχεδιασμό και ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας αλλά και την εξεύρεση επενδυτή, αναζητεί το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Εργων. Υ- πενθυμίζεται ότι μετά τις αρκετές παρατάσεις που είχαν δοθεί, η διαδικασία της εν λόγω ανάπτυξης έφτασε σε τέλμα, οδηγώντας, τον Ιούλιο του 2015, σε ναυάγιο τη συμφωνία ανάμεσα < Η εξυπηρέτηση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων και γιοτ μεγάλου μεγέθους εξακολουθεί να είναι ένας από τους στόχους. Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Σε επίσημα ευρωπαϊκά όργανα προτίθενται να καταγγείλουν παλιοί μέτοχοι και πιστωτές των Κυπριακών Αερογραμμών τον τρόπο που η ε- ταιρεία οδηγήθηκε σε εκκαθάριση και τις ενέργειες που έγιναν πριν και μετά από τη συγκεκριμένη εξέλιξη. στην Κυβέρνηση και στην κοινοπραξία Ζήνων, η οποία είχε αναλάβει τη διαχείριση της ενιαίας ανάπτυξης του λιμανιού και της μαρίνας στην πόλη του Ζήνωνα, αφενός με το κράτος να κάνει λόγο για «εξάντληση όλων των χρονικών περιθωρίων» και αφετέρου με την κοινοπραξία να μην αποδέχεται την επίρριψη ευθυνών. Σύμφωνα με έγγραφο του αρμόδιου Υπουργείου, οι σύμβουλοι, οι οποίοι θα επιλεγούν, θα κληθούν να παράσχουν οικονομικές και τεχνικές συμβουλές προς την κυβέρνηση, βοηθώντας και προσφέροντας καθοδήγηση όσον αφορά την εξεύρεση επενδυτή για την ανάπτυξη της περιοχής, με στόχο το καλύτερο δυνατό όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας και της οικονομίας. Την ίδια ώρα, α- ναμένεται να αποπερατώσουν όλες τις υπηρεσίες, τις συζητήσεις και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την προετοιμασία, την υποβολή προσφορών και τη συναλλαγή για το έργο, ενώ θα λειτουργούν ως υπεύθυνοι για το συντονισμό της όλης διαδικασίας. Το χρονικό περιθώριο, που έχει καθορίσει το αρμόδιο Υπουργείο, δεν φαίνεται να επιτρέπει καθυστερήσεις ως προς τη διαδικασία, καθώς το συμβόλαιο, το οποίο θα υπογραφεί με τους ενδιαφερόμενους συμβούλους που θα επιλεχθούν, θα διαρκέσει 16 μήνες, εντός των οποίων θα πρέπει να συμβάλουν ούτως ώστε να εξευρεθεί επενδυτής για το λιμάνι και τη μαρίνα Λάρνακας. Η υπογραφή και έναρξη της σύμβασης εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2016, ενώ πρόθεση της Κυβέρνησης είναι όπως η συναλλαγή, δηλαδή η εξεύρεση επενδυτή, ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάρτιο του Παράλληλα, πέραν των ευρώ, που θεωρείται το κόστος συμβολαίου που θα δοθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, δέλεαρ και επιπλέον κίνητρο αναμένεται να αποτελέσει για τους υ- ποψήφιους συμβούλους το επιπρόσθετο ποσό που θα λάβουν (success fee), σε περίπτωση που φέρουν εις πέρας τη δέσμευση, την οποία έχουν αναλάβει. Οροφή του συμβολαίου είναι, όπως προνοείται σε σχετικό έγγραφο, το 1,2 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Μεταξύ των βασικών στόχων του αρμόδιου Υπουργείου, είναι η ανάπτυξη της περιοχής σε χώρο Προηγήθηκε επιστολή μέσω δικηγορικού γραφείου προς τον Γενικό Ελεγκτή, με την οποία τον καλούσε να διερευνήσει ενδεχόμενη διασπάθιση δημοσίου χρήματος στην εταιρεία. Ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης ενημέρωσε πως η Υπηρεσία του δεν εμπλέκεται στον έλεγχο της συγκεκριμένης εταιρείας και πως ενημέρωσε σχετικά το τμήμα Εφόρου Εταιρειών, το οποίο με τη σειρά του και αυτό σχολίασε πως δεν εμπλέκεται στη διαδικασία εκούσιας εκκαθάρισης, πέραν του ότι του κοινοποιείται το αποτέλεσμα. Η απάντηση του Ελεγκτή δεν κρίθηκε ι- κανοποιητική αφού, όπως υποστηρίζεται, σε αντίστοιχη περίπτωση, αυτή της Παγκύπριας Εταιρείας Αρτοποιών, ο Γενικός Ελεγκτής, με παρέμβασή του προς το υπουργείο Οικονομικών, ζήτησε όπως υπάρξει ε- νημέρωση κατά πόσο επηρεάζονται τα συμφέροντα της Δημοκρατίας από τις ενέργειες του διαχειριστή. Ακολούθησε επιστολή του λειτουργού του Υπουργείου Σταύρου Μιχαήλ προς τον τότε διαχειριστή της εταιρείας Κρις Ιακωβίδη, στην οποία κατέληγε πως επιφυλάσσουν τα δικαιώματα της Δημοκρατίας για διαφύλαξη των οποίων θα λάβουν όλα τα δέοντα μέτρα. Σχολιάζοντας την απάντηση του Ελεγκτή, η δικηγόρος Αργεντούλα Ιωάννου αναφέρει πως τα όσα έθεσαν ενώπιόν του, αφορούν κρατική περιουσία την οποία το κράτος και οι αξιωματούχοι του οφείλουν να προστατεύσουν. Διερωτάται, μάλιστα, αν ο Ελεγκτής προτίθεται να παραπέμψει και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον Έφορο Εταιρειών μετά που θα ζητήσει ενημέρωση. Σε ερώτημα με εγκαταστάσεις μαρίνας και αστικού θερέτρου, η δημιουργία ενός διεθνούς μεσογειακού προορισμού με ξεχωριστή προσωπικότητα, η επέκταση και μετατροπή του υφιστάμενου λιμένα σε ένα σύγχρονο και λειτουργικό λιμάνι, ικανό να εξυπηρετήσει μεγάλα κρουαζιερόπλοια και γιοτ μεγάλου μεγέθους, καθώς και η έμφαση στον τομέα της ανάπτυξης γης και του λιανικού εμπορίου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών, η ομάδα συμβούλων θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να διαθέτει κατάρτιση που απευθύνει, διερωτάται κατά πόσον ο Ελεγκτής δεν ενδιαφέρεται για την ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων 65εκατ. ευρώ, ούτε και αν έγιναν οι ορθές αποφάσεις για ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων. Πωλήθηκαν τα περιουσιακά Αξίζει να σημειωθεί πως ο συγκεκριμένος πιστωτής της εταιρείας είχε υποβάλει τον περασμένο Φεβρουάριο αίτηση για έκδοση προσωρινών διαταγμάτων απαγόρευσης αποξένωσης των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, ωστόσο, στο ενδιάμεσο φαίνεται πως τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας, όπως το αεροπλάνο και κτήριο στην Αθήνα, πωλήθηκαν. Σ αυτά τα πλαίσια εκδόθηκε απόφαση δικαστηρίου που κρίνει την έκδοση διατάγματος άνευ ουσίας. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν προβλέπεται να απομείνει οποιοδήποτε ποσό για τους μετόχους της ε- ταιρείας. Στην επιστολή προς τον Γενικό Ελεγκτή εκφραζόταν η θέση πως ο διορισμός των εκκαθαριστών της ε- ταιρείας ήταν παράνομος και, ως εκ τούτου, τόσο η Υπηρεσία όσο και η όσον αφορά την ανάπτυξη μαρίνων, την παροχή επενδυτικών συμβουλών, εμπειρία στην επένδυση και ανάπτυξη στην αγορά ακινήτων, όπως επίσης γνώσεις ή/και πρόσβαση σε επενδυτές, που ασχολούνται με θέματα ανάπτυξης, διαχείρισης και λειτουργίας λιμανιών, κυρίως για κρουαζιέρες. Παράλληλα, οι σύμβουλοι θα πρέπει να έχουν γνώσεις επί χρηματοοικονομικών θεμάτων, διαθέτοντας επίσης τεχνική εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα των μαρίνων και κρουαζιέρων, ενώ θα πρέπει να παρέχουν νομικές συμβουλές για όλες τις πτυχές του έργου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα καθορισμένα τεχνικά κριτήρια αποδεικνύονται αρκετά εξειδικευμένα, καθώς οι προφανείς στόχοι είναι αφενός η επιλογή της όσο το δυνατόν πιο καταρτισμένης ομάδας συμβούλων και αφετέρου η εν λόγω ομάδα να φέρει με σχεδόν απόλυτη επιτυχία την αποστολή, που της έχει ανατεθεί, δηλαδή να εξεύρει αξιόπιστο επενδυτή εντός των χρονικών πλαισίων. Μεταξύ των κριτηρίων, που έχουν τεθεί είναι όπως ο επικεφαλής της ομάδας συμβούλων ήταν στο παρελθόν υπεύθυνος για την επίτευξη ανάλογης συμφωνίας αξίας τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ, την ώρα που κάθε εμπειρογνώμονας οφείλει τουλάχιστον να διαθέτει πείρα 15 ετών στον τομέα του. Επιπλέον, θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει με επιτυχία συναλλαγή/ συμφωνία για τουλάχιστον άλλα δύο έργα στον τομέα των ακινήτων, των μαρίνων και των λιμανιών. Προσφεύγουν στην ΕΕ για Κυπριακές Αερογραμμές Νίπτουν τα χέρια τους Εσωτερικός Ελεγκτής και Έφορος Εταιρειών σε καταγγελίες κακοδιαχείρισης < Η κάλυψη των 9 εκατ. του Ταμείου Προνοίας αποτελεί νέα κρατική στήριξη. Πιστωτές και παλιοί μέτοχοι θεωρούν πως ο τρόπος που αποφασίστηκε η εκκαθάριση ήταν παράνομος. Η υπογραφή και έναρξη της σύμβασης εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2016, ενώ πρόθεση της Κυβέρνησης είναι όπως η συναλλαγή, δηλαδή η εξεύρεση επενδυτή, ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάρτιο του Στο επίκεντρο οι κρουαζιέρες Τις κατάλληλες προτάσεις αναμένει η Κυβέρνηση, από τους ειδικούς συμβούλους, οι οποίοι θα επιλεγούν, με στόχο να εξασφαλιστεί ένας επιτυχημένος και καινοτόμος επανασχεδιασμός της μαρίνας και του λιμανιού Λάρνακας για προσέλκυση μέρους της ανάπτυξης της αγοράς κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και ανταπόκριση τόσο στην αυξημένη ζήτηση, που επιδιώκεται να παρουσιαστεί, όσο και στις ανάγκες των εμπορικών δραστηριοτήτων στη μεταφορά εμπορευμάτων. Παράλληλα, οι σύμβουλοι θα κληθούν να καταθέσουν εισηγήσεις για επέκταση και μετατροπή της μαρίνας Λάρνακας σε ένα υψηλού επιπέδου λιμάνι, το οποίο θα προσφέρει υπηρεσίες αναψυχής, ανάπτυξη των εγκαταστάσεων σε διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, ό- πως επίσης και την ανάπτυξη της περιοχής γύρω από το υφιστάμενο λιμάνι και μαρίνα, ως αναπόσπαστο μέρος του έργου με στόχο να καταστεί πιο ελκυστική για επιβάτες, χρήστες της μαρίνας, αλλά και για το ευρύ κοινό. Εξάλλου, όπως καθορίζει το αρμόδιο Υπουργείο, μέχρι το τέλος του έργου, η ομάδα συμβούλων θα προβούν σε όλες τις αναγκαίες προπαρασκευαστικές, διαδικαστικές και διαρθρωτικές εργασίες, εξασφαλίζοντας παράλληλα την πιο κατάλληλη σύμβαση για το κράτος. Ανάμεσα στα καθήκοντα των συμβούλων, οι οποίοι θα επιλεγούν, θα είναι η εκτίμηση μεικτών και καθαρών εσόδων για το έργο, ο σχεδιασμός και η διαχείριση του χρονοδιαγράμματός του, η υποστήριξη στον συνδυασμό σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών και τους υπόλοιπους φορείς, η βολιδοσκόπηση της αγοράς για εν δυνάμει επενδυτές, η συμβολή στην προκήρυξη διαγωνισμού ή προσφορών για το έργο, καθώς και η συμμετοχή στη διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος και αξιολόγησης των προσφορών. Υπηρεσία του θα έμεναν εκτεθειμένοι. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η εταιρεία προτού εισέλθει σε εκκαθάριση θα έπρεπε να προχωρήσει σε μείωση κεφαλαίου. Αν γινόταν η μείωση κεφαλαίου, η απόφαση δεν θα μπορούσε να υιοθετηθεί αφού η κυβέρνηση θα έλεγχε 69% ενώ θα χρειαζόταν το 75%. Περαιτέρω, προβάλλεται ο ισχυρισμός πως η κάλυψη των ελλειμμάτων του Ταμείου Προνοίας των υ- παλλήλων αποτελεί επίσης κρατική ενίσχυση ύψους 9εκατ. ευρώ για την οποία κατηγορεί το Διοικητικό Συμβούλιο για διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Σημειώνεται επίσης πως ο Έφορος Ταμείων Προνοίας δεν έ- λαβε κανένα νομικό μέτρο έναντι των μελών της διαχειριστικής επιτροπής του Ταμείου Προνοίας. Όπως αναφέρεται, τέσσερα από τα εφτά μέλη προέρχονται από το ΔΣ της ε- ταιρείας και ο εκάστοτε πρόεδρος της Διαχειριστικής Επιτροπής είναι ο πρόεδρος του ΔΣ. Στη συνέχεια, ζητούσε να διερευνηθούν τυχόν παραλείψεις σε επίπεδο υπουργού, αρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων και εκπροσώπων της κυβέρνησης στη διαδικασία. Στον πάγο 500 άδειες ξένων φοιτητών Συνολικά, 500 άδειες εισόδου ξένων φοιτητών στην Κυπριακή Δημοκρατία εκκρεμούν αυτή τη στιγμή. Απόφαση του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης να αναστείλει την έκδοσή τους εξαιτίας και της πρόσφατης υπόθεσης της εγγραφής φοιτητών από την Μπαγκλαντές. Το ζήτημα συζητήθηκε το πρωί της Τρίτης στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, με τον Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος Μάκη Πολυδώρου να εξηγεί πως ο λόγος αναστολής έχει να κάνει καθαρά με την αστυνομική έρευνα που έχει διατάξει ο Γενικός Εισαγγελέας, μετά α- πό την υπόθεση της ενδεχόμενης πλαστογράφησης εγγράφων φοιτητών από την Μπαγκλαντές. < Αναστολή της έκδοσής τους μετά το πολύκροτο θέμα της Μπαγκλαντές. Στη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας παρέστη ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών Κωνσταντίνος Νικολαΐδης, ο οποίος επεσήμανε για άλλη μια φορά ότι το Υπουργείο Εσωτερικών δεν αποδέχτηκε κανένα πλαστό έγγραφο. Ο κ. Νικολαΐδης επικαλέστηκε μάλιστα την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ό- που η προξενική αρχή αναλαμβάνει τη διαπίστωση της γνησιότητας εγγράφων που προσκομίζουν αλλοδαποί φοιτητές και τον έλεγχο των ακαδημαϊκών προσόντων αναλαμβάνει το Υπουργείο Παιδείας. Ο κ. Πολυδώρου, από την πλευρά του, πρόσθεσε ότι οι προξενικές αρχές δεν διαβεβαιώνουν τη γνησιότητα εγγράφων, αλλά πιστοποιούν μόνο τη σφραγίδα και την υπογραφή που αυτά φέρουν, σύμφωνα με τη σχετική Σύμβαση της Χάγης. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας εκπρόσωποι κολεγίων αναφέρθηκαν τόσο στα προβλήματα εφαρμογής της διαδικασίας που προνοείται για την εισδοχή των ξένων φοιτητών, όσο και στην καθυστέρηση για την τρέχουσα ακαδημαϊκή περίοδο. Το θέμα της καθυστέρησης αφορά και ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως επιβεβαίωσαν εκπρόσωποί τους εντός της Ε- πιτροπής. Με το πέρας της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας Γεώργιος Τάσου επέκρινε το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού για ευθυνοφοβία. Ζήτησε μάλιστα να σταλεί άμεσα η επιστολή με κοινοποίηση στην Επιτροπή, ώστε να μην υπάρχει κωλυσιεργία. Ο κ. Τάσου στάθηκε στις προσπάθειες να καταστεί η Κύπρος εκπαιδευτικό κέντρο, λέγοντας ότι στα κατεχόμενα υπάρχουν 72 χιλ. ξένοι φοιτητές ενώ στις ελεύθερες περιοχές 8 χιλ., με τους περισσότερους να προέρχονται από την Μπαγκλαντές και χώρες της Αφρικής. Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άντρος Καυκαλιάς αναφέρθηκε σε σειρά ερωτημάτων που εγείρονται σχετικά με τις διαδικασίες εισόδου αλλοδαπών στην Κύπρο, ενώ ζήτησε την πλήρη διερεύνηση όλων των καταγγελιών στις οποίες προέβη ο Γενικός Ελεγκτής για φοιτητές από την Μπαγκλαντές. «Γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτόγνωρης σύγκρουσης όλων των αρμοδίων αρχών με το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο αγνόησε την Αστυνομία, το Υπουργείο Ε- ξωτερικών και το Υπουργείο Παιδείας», επεσήμανε ο κ. Καυκαλιάς προσθέτοντας ότι παράλληλα με τις απλοποιημένες διαδικασίες που θα έπρεπε να υπάρχουν, ώστε να μην εμποδίζεται η προσέλκυση φοιτητών από τρίτες χώρες, πρέπει να υ- πάρχει έλεγχος και ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε όσοι εγγράφονται να είναι πραγματικοί φοιτητές. Συνέχεια στην ανάκαμψη βλέπει το κέντρο οικονομικών μελετών Τα ψηλά επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων ο μεγαλύτερος κίνδυνος Η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας προβλέπεται να συνεχιστεί τα επόμενα τρίμηνα, τονίζει στην έκθεσή του το Κέντρο Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) για το 2015 προβλέπεται σε 1,3%. Το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,9% το τρίτο και 2,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2015, συγκριτικά με τα αντίστοιχα τρίμηνα του Η ερμηνεία των ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ που εκτιμούνται για το δεύτερο μισό του 2015 πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα χαμηλά επίπεδα πραγματικού ΑΕΠ που καταγράφηκαν κατά την α- ντίστοιχη περίοδο του Ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ για το 2016 προβλέπεται σε 1,5%. Οι κυριότεροι παράγοντες που οδηγούν στην προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα τρίμηνα είναι οι εξής: Η επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης το δεύτερο τρίμηνο του 2015, που ακολουθήθηκε από περαιτέρω βελτιώσεις σε εγχώριους προπορευόμενους οικονομικούς δείκτες το τρίτο τρίμηνο. Ενδυνάμωση της ανάπτυξης στην ευρωζώνη και ικανοποιητικός ρυθμός ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο το δεύτερο τρίμηνο καθώς και περαιτέρω αυξήσεις στους Ευρωπαϊκούς δείκτες οικονομικής εμπιστοσύνης το τρίτο τρίμηνο. Οι πρόσφατες μειώσεις στα εγχώρια δανειστικά επιτόκια που σε συνθήκες μειωμένης ζήτησης και ψηλής ανεργίας υποβοηθούν την ανάκαμψη της οικονομίας. Επιπλέον, η αποκατάσταση της εγχώριας οικονομικής ε- < Το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,9% το τρίτο και 2,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2015 συγκριτικά με τα αντίστοιχα τρίμηνα του μπιστοσύνης καθώς και οι δημοσιονομικές επιδόσεις εκτιμάται ότι θα επιδράσουν θετικά στη δραστηριότητα τα επόμενα τρίμηνα. Οι μειωμένες διεθνείς τιμές του πετρελαίου και ο χαμηλός πληθωρισμός στην ΕΕ αναμένεται να ωφελήσει την οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο μέσω των επιδράσεων στα πραγματικά εισοδήματα και στη ζήτηση. Η αποδυνάμωση του ευρώ έναντι βασικών νομισμάτων και κυρίως της στερλίνας προβλέπεται να συμβάλει στην αύξηση της δραστηριότητας μέσω των εξαγωγών και ιδιαίτερα του τουρισμού. Οι περαιτέρω μειώσεις στα ευρωπαϊκά δανειστικά επιτόκια και στο κόστος δανεισμού των κρατών της ευρωζώνης (με εξαίρεση την Ελλάδα) α- ντικατοπτρίζουν την υποβοηθητική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ από την οποία επωφελείται και η Κύπρος. Από την άλλη πλευρά, οι κίνδυνοι για χειρότερο από το προβλεπόμενο αποτέλεσμα σχετίζονται με τα ψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων που εγκυμονούν κινδύνους για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας. Επίσης, η μη α- ποτελεσματική εφαρμογή του πλαισίου για την αφερεγγυότητα και τις εκποιήσεις καθώς και κωλύματα στην εισαγωγή της νομοθεσίας για τις πωλήσεις δανείων ενδέχεται να καθυστερήσουν την επιστροφή υγειών πιστωτικών συνθηκών και ανάπτυξης. Συν αυτώ, οι όποιες καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής (π.χ. δημόσια υπηρεσία, ιδιωτικοποιήσεις, σύστημα υγείας) πιθανόν να έ- χουν δυσμενείς επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά και στο κόστος δανεισμού της Κύπρου και κατ επέκταση στην οικονομική δραστηριότητα. Τέλος, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος, δηλαδή (α) χειροτέρευση των προοπτικών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, (β) ύφεση στη Ρωσία και (γ) ρυθμοί ανάπτυξης μικρότεροι από τους αναμενόμενους στην ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης σε αναδυόμενες αγορές, κυρίως στην Κίνα, ενδέχεται να επιβραδύνουν τους ρυθμούς ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας. Παράγοντες για καλύτερες οικονομικές προοπτικές από τις προβλεπόμενες σχετίζονται με τα ακόλουθα: (α) παράταση της περιόδου χαμηλότερων τιμών πετρελαίου με θετικές επιδράσεις στην κατανάλωση, (β) περιορισμένες αρνητικές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία από δυσμενείς εξελίξεις στην Ελλάδα λόγω της πρόσφατης αποδυνάμωσης στους χρηματοπιστωτικούς δεσμούς των δύο χωρών, (γ) επενδυτικές αποφάσεις που συνδέονται με τους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών καθώς και δημόσιες επενδύσεις για βελτίωση/επέκταση υποδομών.

10 10-OIK_DIETHNH_KATHI 13/10/15 22:17 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Οι «σούπερ αναγνωριστές» της Σκότλαντ Γιαρντ Nέα μέθοδος για εντοπισμό υπόπτων Της KATRIN BENNHOLD THE NEW YORK TIMES Ενα ζεστό απόγευμα του Αυγούστου 2011, καθώς ταραξίες έκαιγαν και λαφυραγωγούσαν στους δρόμους του Λονδίνου, μικρός αριθμός αστυνομικών συγκεντρώθηκε σε αίθουσα του βόρειου Λονδίνου. Στον τοίχο της αίθουσας προβλήθηκε η σιλουέτα άνδρα, που φορούσε μαύρη κουκούλα και κόκκινο μαντίλι. Κάμερες ασφαλείας είχαν καταγράψει τον άνδρα αυτό να καίει αυτοκίνητα, να λαφυραγωγεί καταστήματα, να χτυπά περαστικούς και να πετά βόμβες μολότοφ. Τα χαρακτηριστικά του ή- ταν συνέχεια καλυμμένα από την κουκούλα. «Πρέπει να τον αναγνωρίσουμε. Είναι από τους χειρότερους» Μπορούν να ταυτοποιήσουν περισσότερους υ- πόπτους από λογισμικά προγράμματα, ακόμη και αν φορούν κουκούλες. είπε ο επικεφαλής αρχιφύλακας. Τη στιγμή εκείνη, ο αστυφύλακας Γκάρι Κόλινς, μέλος τοπικής ομάδας αντιμετώπισης της ε- γκληματικότητας μπήκε στην αίθουσα και είπε: «Αυτός είναι ο Στίβεν Πρινς». Οι φίλοι του αποκαλούν τον α- στυφύλακα Κόλινς, Γιόντα ή Ο Μάντης. Στη Σκότλαντ Γιαρντ, ό- μως, είναι γνωστός ως «σούπερ αναγνωριστής». Ο Κόλινς διαθέτει μοναδικό χάρισμα αναγνώρισης προσώπων, που του επιτρέπει να ταυτοποιεί πρόσωπα ακόμη και από εικόνες κακής ποιότητας. Η τελευταία φορά, που ο Κόλινς είχε δει διά ζώσης τον Πρινς ήταν το Ο αστυφύλακας Κόλινς, που διακρίνεται για τον ήπιο χαρακτήρα και τη σιγανή φωνή του, δεν φέρει όπλο, αλλά μόνο κλομπ. Το ισχυρότερο όπλο του είναι η μνήμη του. Το ειδικό λογισμικό ηλεκτρονικού υπολογιστή για την αναγνώριση προσώπων πέτυχε να ταυτοποιήσει μόλις έναν ύποπτο από τους καταγραφέντες από τις κάμερες ασφαλείας στα επεισόδια του Λονδίνου. Ο αστυφύλακας Κόλινς αναγνώρισε 180.«Οι υπολογιστές δεν μπορούν να αναμετρηθούν μαζί του» λέει ο επιθεωρητής Μικ Νέβιλ, επικεφαλής της ειδικής ομάδας. Το Λονδίνο, που διαθέτει ένα εκατομμύριο κάμερες ασφαλείας, εφαρμόζει νέα προσέγγιση στον εντοπισμό υπόπτων. Η προσέγγιση αυτή είναι οικονομικότερη από τα τεστ DNA και τα δακτυλικά αποτυπώματα και εξαρτάται από τα μοναδικά ταλέντα ανθρώπων, όπως ο αστυφύλακας Κόλινς. Η ολοένα και ενισχυόμενη ο- μάδα των 152 «σούπερ αναγνωριστών» της Σκότλαντ Γιαρντ α- ποτελείται από άνδρες και γυναίκες, που αριστεύουν στα «διαγωνίσματα» αναγνώρισης προσώπων. Ο αστυφύλακας Κόλινς, α- διαφιλονίκητος αστέρας της ομάδας, βρίσκεται στο άνω 1%. Τα μέλη της ομάδας κινούνται σε κάθε τομέα, όπου μπορεί να αναγνωρίσουν υπόπτους.αξιοποιούνται σε συναυλίες ροκ μουσικής, με δεκάδες χιλιάδες θεατές, όπου είναι ικανοί να εντοπίσουν παιδεραστές ή σε τουριστικά σημεία Στιγμή έντασης μεταξύ αστυνομίας και κουκουλοφόρων διαδηλωτών σε συνοικία του βόρειου Λονδίνου το Διαδηλωτής στο Κόβεντρι, φορά κουκούλα, όπως ο καταδικασθείς Πρινς. της πρωτεύουσας, για τον εντοπισμό και τη σύλληψη κλεφτών. Φέτος μέλη της ομάδας διαλεύκαναν τη δολοφονία νεαρού κοριτσιού, που απασχόλησε 600 α- στυνομικούς, για τη μεγαλύτερη εγκληματική έρευνα από το Ο όρος «σούπερ αναγνωριστής» επινοήθηκε από τον ερευνητή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Ρίτσαρντ Ράσελ το Ο Ράσελ μελετούσε περιπτώσεις «πρωσοπαγνωσίας», πάθηση που δεν ε- πιτρέπει την αναγνώριση προσώπων, ακόμη και των οικείων του πάσχοντα. Σπάνια ικανότητα Η έρευνα του Ρίτσαρντ Ράσελ τον οδήγησε να εξετάσει ανθρώπους στο άλλο άκρο του φάσματος αυτού, οι οποίοι έχουν δηλαδή ι- διαίτερη ικανότητα αναγνώρισης προσώπων. Ο Ράσελ διαπίστωσε ότι μόλις 1% με 2% των ανθρώπων έχουν την ικανότητα αυτή. Την ίδια περίοδο, ο επιθεωρητής Νέβιλ πάσχιζε να πείσει τους ανωτέρους του για την ανάγκη ευρείας κυκλοφορίας εικόνων βίντεο από υ- πόπτους, μεταξύ αστυνομικών με ιδιαίτερη παρατηρητικότητα. «Είχαμε τα στοιχεία, αλλά δεν τα α- ξιοποιούσαμε. Η ηγεσία πίστευε ότι οι κάμερες θα αποθάρρυναν τους εγκληματίες, αλλά αυτό δεν ίσχυε», λέει ο Νέβιλ. Οι ταραχές του Αυγούστου 2011 έδωσαν την ευκαιρία στον Νέβιλ να δημιουργήσει την πρώτη ομάδα «σούπερ αναγνωριστών». Τα α- ποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Οι αστυνομικοί αυτοί αναγνώρισαν 609 υπόπτους, σε ποσοστό 75% των οποίων ασκήθηκαν κατηγορίες. Το 90% όσων οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης, καταδικάσθηκε. Ο μασκοφόρος κ. Πρινς καταδικάσθηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση, μία από τις αυστηρότερες ποινές για τα επεισόδια. Ο αστυφύλακας Γκάρι Κόλινς δεν γνώριζε το ταλέντο του μεγαλώνοντας. «Πάντα αναγνώριζα ανθρώπους, αλλά δεν ήξερα ότι έχω χάρισμα. Ηξερα, όμως, ότι έχω καλή μνήμη. Οι φίλοι με φώναζαν: Το Βιβλίο» λέει, ενώ α- ποκαλύπτει ότι ο 11χρονος γιος του ίσως έχει κι αυτός το σπάνιο χάρισμα. Το προφίλ των δωρητών της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ Των NICHOLAS CONFESSORE, SARAH COHEN, KAREN YOURISH THE NEW YORK TIMES Είναι στη μεγάλη τους πλειονότητα λευκοί, πλούσιοι, κάποιας ηλικίας και άνδρες, ενώ διαβιούν σε ένα αρχιπέλαγος ακριβών συνοικιών σε λίγες κοινότητες των ΗΠΑ. Οι περιουσίες τους προήλθαν από δύο κυρίως πηγές: το χρηματιστήριο και την ενέργεια. Οι Αμερικανοί αυτοί ξεδιπλώνουν τώρα τις γιγάντιες οικονομικές τους δυνατότητες στην πολιτική αρένα, προσφέροντας σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των προεκλογικών Μόλις 158 οικογένειες, με τις εταιρείες που κατέχουν ή ελέγχουν, συνεισέφεραν 176 εκατομμύρια δολάρια, στην πρώτη μόλις φάση της καμπάνιας. χρηματοδοτήσεων για τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων, ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2016 στις ΗΠΑ. Μόλις 158 οικογένειες, με τις εταιρείες που κατέχουν ή ελέγχουν, συνεισέφεραν 176 εκατομμύρια δολάρια στην πρώτη μόλις φάση της προεκλογικής εκστρατείας. Το φαινόμενο αυτό δεν έχει παρατηρηθεί από την εποχή του σκανδάλου Ουότεργκεϊτ τη δεκαετία του 1970, ενώ για την επανεμφάνισή του ευθύνεται η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου πριν από πέντε χρόνια, που νομιμοποίησε την πρακτική των ανώνυμων δωρεών μέσω εταιρειών ή ειδικά σχεδιασμένων οργανώσεων. Οι περιουσίες των δωρητών αυτών αντικατοπτρίζουν τη μεταβολή που σημειώθηκε στην αμερικανική οικονομική ελίτ. Σχετικά λίγοι από αυτούς δραστηριοποιούνται στους παραδοσιακούς επιχειρηματικούς κύκλους ή προέρχονται από δυναστείες κληρονομικού πλούτου. Οι περισσότεροι δημιούργησαν τις επιχειρήσεις τους χάρη στο ταλέντο και την ετοιμότητά τους να ρισκάρουν. Δεν αποκαλύπτουν Οι περισσότεροι ασπάζονται τις αρχές της αμερικανικής Δεξιάς, συνεισφέροντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Οπως συμβαίνει συχνά στις τάξεις των βαθύπλουτων, ελάχιστοι από τους δωρητές αυτούς δέχονται να μιλήσουν για τις δωρεές ή για τις πολιτικές τους απόψεις. Οι περισσότεροι «χορηγοί» διαμένουν στα προάστια εννέα πόλεων, με την πλειονότητα να κατοικεί στο Μπελ Ερ και στο Μπρέντγουντ του Λος Αντζελες, στο Ρίβερ Οουκς του Χιούστον και στο ιδιωτικό νησί Ιντιαν Κρικ Βίλατζ στα ανοιχτά του Μαϊάμι. Περισσότεροι από 50 από τους δωρητές αυτούς κατέχουν θέσεις στον κατάλογο των 400 πλουσιότερων Αμερικανών του περιοδικού Forbes. Ο χρηματιστής Κένεθ Γκρίφιν από το Σικάγο, σημαντικός χρηματοδότης των Ρεπουμπλικανών, εξασφαλίζει 68,5 εκατ. δολάρια τον μήνα, όπως αποκάλυψαν τα πρακτικά της δίκης του διαζυγίου του.

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 13/10/15 22:16 Page 11 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 11 Πρόσθετα μέτρα λιτότητας ζητεί η Ε.Ε. από την Ισπανία Εκτός στόχων το έλλειμμα - Υπερβολικά αισιόδοξες οι προβλέψεις του προϋπολογισμού κατά την Κομισιόν Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ Νέα μέτρα λιτότητας ζήτησε και επισήμως η Κομισιόν από την ι- σπανική κυβέρνηση, περιπλέκοντας την προεκλογική καμπάνια ενόψει των εκλογών του Δεκεμβρίου. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι είχε υποβάλει το προσχέδιο του προϋπολογισμού αρκετά νωρίτερα από την προθεσμία, ελπίζοντας να πάρει εύκολα το «πράσινο φως» από την Κομισιόν. Αντ αυτού άκουσε χθες τις Βρυξέλλες να επαναλαμβάνουν ότι «η Ισπανία πρέπει να μείνει στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής» και να απαιτούν την κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού με νέα μέτρα αμέσως μετά τις ε- κλογές. Μπούμερανγκ Είναι πλέον σαφές ότι η τακτική του κ. Ραχόι να υποβάλει στα μέσα Σεπτεμβρίου το προσχέδιο του ι- σπανικού προϋπολογισμού για το 2016, δηλαδή έναν μήνα νωρίτερα από την προθεσμία, ώστε αυτός να εγκριθεί και ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα στον προεκλογικό αγώνα, έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Εξετάζοντας το προσχέδιο η Κομισιόν κατέληξε χθες και επισήμως στο συμπέρασμα ότι η Ισπανία δεν θα καταφέρει να πετύχει τους στόχους για το έλλειμμα ούτε φέτος ούτε του χρόνου. Υπενθυμίζεται ότι το έλλειμμα της Ισπανίας υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης από το 2008 και ότι της έχουν δοθεί μέχρι σήμερα δύο παρατάσεις ώστε να επιτύχει τον στόχο. Σε αναζήτηση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ανανεώνει τον παλαιό θεσμό της Cassa Depositi e Prestiti (CDP), του ιδρύματος που διαχειρίζεται τα επενδυτικά κεφάλαια της χώρας. Με το σκεπτικό αυτό, προσέλαβε ως επικεφαλής του δύο από τους πιο φημισμένους τραπεζίτες της Ιταλίας, «ώστε να α- πομακρύνουν τη σκόνη της Ιστορίας από πάνω του», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times. Το ίδρυμα αυτό συγκροτήθηκε πριν από 165 χρόνια και σήμερα αναλαμβάνουν να το εκσυγχρονίσουν ο Κλάουντιο Κοσταμάνια και ο Φάμπιο Γκάλια. Ο πρώτος είχε διατελέσει πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Goldman Sachs στην Ευρώπη και ο δεύτερος είχε υπάρξει διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής τράπεζας BNP Paribas στην Ιταλία. Ο εν γένει ανυπόμονος και α- ποφασιστικός συνάμα Ματέο Ρέντσι, ο οποίος βιάζεται να αντικαταστήσει το παλιό με το καινούργιο, έχει εξασφαλίσει ελευθερία κινήσεων στους δύο τραπεζίτες. Οπως επισημαίνει ο κ. Κοσταμάνια, Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι είχε υποβάλει το προσχέδιο του προϋπολογισμού αρκετά νωρίτερα από την προθεσμία, ελπίζοντας να πάρει εύκολα το «πράσινο φως» από την Κομισιόν. Οι επικεφαλής του ιδρύματος θέλουν να εκμεταλλευθούν την πρόσφατη αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών, οι οποίοι αποκτούν ιταλικές επιχειρήσεις. «η εντολή που έχουμε είναι να κάνουμε πράγματα τα οποία αποσκοπούν στη δημιουργία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης». Αμφότεροι οι επικεφαλής του ιδρύματος θέλουν να εκμεταλλευθούν την πρόσφατη αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών οι οποίοι αποκτούν ιταλικές επιχειρήσεις. Στα χέρια τους έχουν 250 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία προέρχονται από τις καταθέσεις των Ιταλών στο ταχυδρομικό ταμιευτήριο αλλά και από τις αποδόσεις των τοποθετήσεών του CDP σε πιστωτικές γραμμές και ομόλογα εγγυημένα από το ιταλικό Δημόσιο. Αξίζει να αναφερθεί ότι Η Κομισιόν υποστήριξε χθες ότι ο προϋπολογισμός βασίζεται σε υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για την ανάπτυξη της ισπανικής οικονομίας. Ειδικότερα, οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι η ανάπτυξη της Ισπανίας θα είναι χαμηλότερη το 2016 εξαιτίας της επιβράδυνσης πολλών αναπτυσσόμενων οικονομιών στις οποίες είναι εκτεθειμένη η Ισπανία, κυρίως χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κατά την Κομισιόν η ισπανική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,1% το 2015 και με ρυθμό 2,7% το Η Μαδρίτη στο προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει ανάπτυξη 3,3% και 3% αντίστοιχα για φέτος και του χρόνου. Η διαφορά στην πρόβλεψη για την α- νάπτυξη οδηγεί μοιραία σε διαφορετικές εκτιμήσεις για το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος ως ποσοστού του ΑΕΠ. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ισπανίας θα διαμορφωθεί το 2015 στο 4,5% του ΑΕΠ, αντί για το 4,2% του ΑΕΠ που έχει συμφωνηθεί στο Eurogroup. Το χάσμα διευρύνεται ακόμη περισσότερο το 2016, χρονιά κατά την οποία η Μαδρίτη θα πρέπει να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ, για την ακρίβεια στο 2,8% του ΑΕΠ. Παρ όλα τα εύσημα που έχει λάβει η Ισπανία από τις Βρυξέλλες και από το Βερολίνο ως παράδειγμα επιτυχούς εφαρμογής του δόγματος λιτότητα-μεταρρυθμίσεις, μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της τάξης του 1,4% του ΑΕΠ (ή του 1,7% αν ληφθούν υπόψη οι προβλέψεις της Κομισιόν) δεν έχει πετύχει καμία χώρα, πλην της Ελλάδας. «Καλούμε τις ισπανικές αρχές να υποβάλουν αναθεωρημένο προσχέδιο του προϋπολογισμού μόλις σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση», δήλωσε χθες ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις. Βουλευτικές εκλογές Ποια επίπτωση θα έχει η απαίτηση των Βρυξελλών για νέα μέτρα λιτότητας λίγες εβδομάδες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 20ής Δεκεμβρίου δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακόμη, αλλά δεν είναι απίθανο η παρέμβαση της Κομισιόν να στοιχίσει πολιτικά στον δεξιό απερχόμενο πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι. Κεντρική θέση του κ. Ραχόι στην προεκλογική περίοδο είναι ότι είναι ο καταλληλότερος ώστε να συνεχίσει την ανάκαμψη της Ισπανίας, ενώ προσπαθεί να ανακάμψει από το σκάνδαλο διαφθοράς που ταλανίζει το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα (PP) τουλάχιστον τα τελευταία δύο χρόνια. Είναι δύσκολο να συμπεράνει κανείς αν η σημαντική αστοχία στον ισπανικό προϋπολογισμό θα πλήξει περισσότερο το Λαϊκό Κόμμα ως διάψευση της ικανότητάς του να διαχειρίζεται με επιτυχία την οικονομία ή αν θα το πλήξει περισσότερο επειδή του ζητείται να πάρει νέα μέτρα λιτότητας σε μια χώρα με ανεργία πάνω από 22%. Δύο κορυφαίοι τραπεζίτες στο επενδυτικό ταμείο της Ιταλίας Του ALPASLAN OZERDEM* Το αποτρόπαιο τρομοκρατικό χτύπημα στην Τουρκία το πλέον αιματηρό στην ιστορία της αποτελεί την τελευταία έκφανση της ολίσθησης της χώρας προς τη βία. Η φονική πολιτική βία, που πλήττει πολίτες, μέλη των σωμάτων ασφαλείας και μαχητές του PKK, έχει ενσπείρει τον φόβο στην καθημερινότητα του πληθυσμού. Παρότι οι ερμηνείες για τα αίτια του κύματος πολιτικής βίας είναι πολλές, ουδείς μπορεί να αγνοήσει τον ρόλο της καταστροφικά κακής πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Το αιματηρό καλοκαίρι που πέρασε αποκάλυψε με τον χειρότερο τρόπο την απληστία της ηγεσίας για εξουσία και την προθυμία της να αντιμετωπίσει τους πολίτες σαν ασήμαντα ενεργούμενα. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ εργάσθηκαν άοκνα όλο το καλοκαίρι δημιουργώντας κλίμα διχασμού, παράνοιας και καχυποψίας, με στόχο να εξασφαλίσουν λίγες ακόμη ψήφους για το κυβερνών κόμμα. Την ίδια ώρα, η ΝΑ Τουρκία αντιμετώπιζε κύμα πρωτοφανούς βίας, με ορισμένες πόλεις, όπως η Τσιζρέ, να γίνονται πεδία μάχης του πολέμου μεταξύ στρατού και PKK. Το ναυάγιο της ειρηνευτικής διαδικασίας δεν αποτελεί μόνο διπλωματική αποτυχία. Σηματοδοτεί, αντίθετα, ότι η ένοπλη αντιπαράθεση παραμένει οικονομικά ιδιαιτέρως συμφέρουσα για την τουρκική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία. Ο Ματέο Ρέντσι ανανεώνει τον παλαιό θεσμό της Cassa Depositi e Prestiti (CDP), του ιδρύματος που διαχειρίζεται τα επενδυτικά κεφάλαια της χώρας. ΑΠΟΨΗ Η ισπανική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,1% το 2015 και με ρυθμό 2,7% το 2016, κατά την Κομισιόν. Η Τουρκία καταστρέφεται από τη χείριστη ηγεσία της Ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια σύσκεψης με τον επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών Χακάν Φιντάν. Οι Τούρκοι ηγέτες δεν εννοούν να εγκαταλείψουν τους κυνικούς τους υπολογισμούς, εμφανιζόμενοι ανεπηρέαστοι από το ανθρώπινο κόστος. το ίδρυμα διατηρεί μεταξύ άλλων σε μετοχές το 25% του πετρελαϊκού κολοσσού της ΕΝΙ, τα δύο τρίτα του ναυπηγείου της Fincantieri, το ένα τρίτο των ενεργειακών ο- μίλων Terna και Snam, καθώς και ακίνητα και καινοτομικά κεφάλαια. Το 2003 ήταν η πρώτη φορά που η τότε κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι είχε αρχίσει να βλέπει το CDP ως ένα όχημα μετατόπισης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων από τους ισολογισμούς σε αυτό, ώστε να παραμείνουν και πάλι υπό τον έλεγχο του Δημοσίου. Με τη σειρά του ο πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, ε- πικεφαλής της κυβέρνησης τεχνοκρατών στις απαρχές της κρίσης στην Ευρωζώνη, είχε θέσει υπό την εποπτεία του τρεις κρατικές υπηρεσίες, όπως η υπηρεσία εξαγωγικών πιστώσεων Sace. Ο Ματέο Ρέντσι απομάκρυνε τους επικεφαλής του CDP που τοποθέτησαν οι προκάτοχοί του και επιδίωξε να τονώσει τον ρόλο του «ώστε και οι δυνατότητές του να γίνουν πλήρως εκμεταλλεύσιμες και ο αντίκτυπός του να καταστεί ισχυρότερος», επεξήγησε στους FT ο κ. Γκάλια. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι Κοσταμάνια και Γκάλια θέλουν να στρέψουν το ί- δρυμα σε πεδία όπου η αγορά δεν κατόρθωσε να εμφυσήσει ζωή. Υπό εξέταση είναι σχέδια για αναδιάρθρωση χρέους 6 δισ. ευρώ της κρατικής πετρελαϊκής Saipem, καθώς και επενδύσεις στα ταχύτατα ευρυζωνικά δίκτυα και η σύσταση «κακής τράπεζα», ώστε να εκκαθαριστεί μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Ιταλίας συνολικού ύψους 330 δισ. ευρώ. Πέραν αυτών, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, η Cassa Depositi e Prestiti σχεδιάζει εταιρείες στις οποίες ήδη έχει ε- πενδύσει να τις προετοιμάσει για αρχική δημόσια εγγραφή και αρχική διάθεση των μετοχών τους. Συν τοις άλλοις, οι Κοσταμάνια και Γκάλια θα ασκήσουν πιέσεις στις Βρυξέλλες να τους δοθούν περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια, χωρίς να αγνοούν τον κίνδυνο να παραβούν τους κανόνες για κρατική βοήθεια της Ε.Ε. Τα καθαρά εισοδήματα του ιδρύματος μειώθηκαν σε 1,16 δισ. ευρώ πέρυσι από τα 2,5 δισ. ευρώ του 2013, κυρίως εξαιτίας των χαμηλών επιτοκίων. Η πολιτική αστάθεια στο εσωτερικό της Τουρκίας ενισχύθηκε από τους γείτονες της χώρας και συγκεκριμένα από τον εμφύλιο στη Συρία και τις δεινές του επιπτώσεις: την εισροή τζιχαντιστών, την προσφυγική κρίση και τις στρατιωτικές παρεμβάσεις. Η κατάσταση στη Συρία απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια, προκαλώντας συνθήκες αντιπαράθεσης μεταξύ Ρωσίας, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Α- ράβων συμμάχων τους. Παρότι όλες οι πλευρές ισχυρίζονται ότι πολεμούν τον ισλαμικό εξτρεμισμό, το διακύβευμα ξεπερνά την τύχη του «Ισλαμικού Κράτους» ή το πολιτικό μέλλον της Συρίας. Παρότι ο καταστροφικός εμφύλιος στη Συρία ήταν επόμενο να επηρεάσει την όμορη Τουρκία, η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια της Τουρκίας αποτελεί α- χίλλειο πτέρνα. Οδηγώντας σκόπιμα τη χώρα σε περίοδο βίαιης αναταραχής, η τουρκική ηγεσία την κατέστησε όσο ποτέ ευάλωτη στη συριακή κρίση και στην ε- πικίνδυνη γεωπολιτική δίνη γύρω από αυτήν. Παρά τους κινδύνους, οι Τούρκοι ηγέτες δεν λένε να εγκαταλείψουν τους κυνικούς τους υπολογισμούς, εμφανιζόμενοι ανεπηρέαστοι από το ανθρώπινο κόστος και αγνοώντας ότι κινδυνεύουν να γίνουν πιόνια σε ευρύτερο παιχνίδι. * Ο κ. Alpaslan Ozerdem είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κόβεντρι της Βρετανίας. H Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα εξετάσει εάν η εταιρεία χρησιμοποίησε δάνειά της κατά παράτυπο τρόπο. Στο στόχαστρο ΕΤΕπ και Κίνας η Volkswagen Το ντόμινο των συνεπειών από το σκάνδαλο απάτης της Volkswagen, με την παραποίηση των εκπομπών ρύπων στα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητά της, εξακολουθεί. Αυτήν τη φορά είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), η οποία θα εξετάσει εάν η εταιρεία χρησιμοποίησε δάνειά της κατά παράτυπο τρόπο, ενώ η κινεζική κυβέρνηση κατηγορεί τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία για την πρακτική της και ξεκινά δική της έρευνα σχετικά με το πόσα Volkswagen στην Κίνα φέρουν το «έξυπνο» λογισμικό της απάτης. Αρχικά, ο πρόεδρος της ΕΙΒ Βέρνερ Χόγιερ θα διερευνήσει εάν ο γερμανικός όμιλος έλαβε κάποια δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ενωση με στόχο να παραπλανήσει τις Αρχές, ώστε κατά τους ελέγχους εκπομπών ρύπων η απόδοση των κινητήρων της να συνάδει με τις προδιαγραφές. Σε περίπτωση κατά την οποία, όπως διευκρίνισε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, διαπιστωθεί ότι οι υποψίες του επιβεβαιωθούν, τότε θα υποβληθεί αίτημα στη Volkswagen να επιστρέψει τα χρήματα.τα σχετικά αναφέρονται σε δημοσίευμα της Suddeutsche Zeitung. «Η Τράπεζα ενδεχομένως να δεχθεί πλήγμα στο κύρος της λόγω σκανδάλου, επειδή στο πλαίσιο της χορήγησης δανείων οφείλει να συμμορφώνεται με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους», διευκρίνισε ο κ. Χόγιερ. H Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει διαθέσει στον αυτοκινητοβιομηχανικό όμιλο περί τα 4,6 δισ. ευρώ μέσα στα τελευταία 25 χρόνια, εκ των οποίων τα 1,8 δισ. ευρώ ακόμα εκκρεμούν, σύμφωνα με τη Suddeutsche Zeitung. REUTERS, AP Κοινή ρατσιστική δεξαμενή στη Γερμανία ΔΡΕΣΔΗ. Συγκοινωνούντα δοχεία, που δεν ενώνονται σε κοινή εκλογική καταγραφή αλλά αντλούν υποστήριξη από την ίδια δεξαμενή, είναι τα κόμματα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) και ΝPD (ακροδεξιοί) καθώς και το αντιισλαμικό κίνημα Pegida, το οποίο επίσης έχει τη φιλοδοξία να μετατραπεί σε κόμμα. Οι εβδομαδιαίες διαδηλώσεις του Pegida, που ξεκίνησαν πριν από ένα χρόνο στη Δρέσδη και στο απόγειό τους έφθασαν τις συμμετέχοντες, έχουν τώρα βρει μιμητές σε άλλες ανατολικογερμανικές πόλεις. Την περασμένη Τετάρτη, περίπου διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην Ερφούρτη, αντί την προπερασμένη εβδομάδα. Το εβδομαδιαίο κάλεσμα απευθύνει η AfD, η οποία έχει σταματήσει σχεδόν ολοκληρωτικά να ασχολείται με τα ζητήματα της κρίσης της Ευρωζώνης και έχει επικεντρωθεί στην αναμόχλευση μίσους κατά των προσφύγων. Η αλλαγή στόχευσης σε μια περίοδο μεγάλης εισόδου προσφύγων στη Γερμανία φαίνεται να λειτουργεί θετικά για την AfD, που σύμφωνα με δημοσκόπηση της Insa/Bild βρίσκεται στο 6,5%. Στις προηγούμενες ομοσπονδιακές εκλογές το κόμμα είχε οριακά μείνει εκτός Βουλής, ενώ εν συνεχεία έκανε «κοιλιά» και πολλοί εκτίμησαν ότι διαλύεται. «Δεν είναι η πλειονότητα, δεν είναι ο λαός, αλλά είναι πολλοί, είναι ένα μέρος του λαού, και αυξάνονται», δήλωσε ο ερευνητής σε θέματα της γερμανικής Ακροδεξιάς Χάγιο Φούνκε στην εφημερίδα Welt. Ενώ στα δυτικογερμανικά κρατίδια οι διαδηλώσεις αυτές ουδέποτε «περπάτησαν», σημειώνονται και εκεί επιθέσεις εναντίον καταλυμάτων προσφύγων. Ερωτήματα προκάλεσε η στάση εισαγγελέα στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, ο οποίος χαρακτήρισε «μη πολιτικά υποκινούμενο» τον εμπρησμό καταλύματος προσφύγων από άνδρα ο οποίος συνελήφθη και αφέθηκε ε- λεύθερος, καθώς, όπως αποφάνθηκε ο εισαγγελέας, ενήργησε «από φόβο προς τους πρόσφυγες». AΠΕ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ H κινεζική κυβέρνηση κατηγορεί τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία για την πρακτική της και ξεκινά δική της έρευνα. Για ευρωσκεπτικιστές -AfD και ΝPD- και ισλαμοφοβικούς (Pegida). Γνωστοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 25 του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου ότι ο Χαράλαμπος Λοϊζου Α.Τ (αποβιωσας) από Λεμεσό συμφώνησε να πωλήσει το συμφέρον του πάνω σε Τρεχάτο Νερό γνωστό ως νερό του Παναγή Χ Παπα Λοϊζου κάθε οκτώ μέρες και νύχτες, στην τοποθεσία Πηγάδι του χωρίου Ακάκι αρ. εγγραφής 1293 φ/σχ 20/54, τεμ. 925 το 1/8 μερίδιο ήτοι 16 ώρες και 26 ½ λεπτά για το ποσό των 800,00 στον Μιχαήλ Ψιντρό Α.Τ από Τελλου 4, 2546 Δάλι με τη δήλωση πωλήσεως αριθμός Π 1985/15 του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου Λευκωσίας.

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 13/10/15 22:15 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Το Facebook πλήρωσε φόρο στερλίνες Παρά τον υψηλό τζίρο που πραγματοποίησε στη Βρετανία το 2015, κατόρθωσε τελικά να εμφανίσει ζημίες και να αποφύγει τη φορολογία Δεν έχει παρέλθει ούτε εβδομάδα από την υπογραφή της συμφωνίας για την ενημέρωση επί φορολογικών θεμάτων μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και μία α- κόμη περίπτωση σκανδαλωδώς χαμηλής φορολόγησης επιχειρηματικού κολοσσού αναμένεται να αναθερμάνει το ενδιαφέρον για το θέμα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της επιχείρησης για το 2014 όπως τα υπέβαλε στις βρετανικές αρχές, η θυγατρική του Facebook στη Βρετανία κατέβαλε φόρους ύψους μόλις στερλίνες για < Με τρικ τα μπόνους, κατέβαλε στη βρετανική εφορία λιγότερα απ ό,τι ένας μέσος μισθωτός. το περασμένο έτος, ενώ κατά τη βρετανική εφημερίδα The Guardian, είχε τζίρο πάνω από 104 εκατ. στερλίνες. Κατόρθωσε, όμως, να φορολογηθεί τόσο λίγο καθώς παρουσίασε ζημίες ύψους 28 εκατ. στερλινών, κάτι που, όπως επισημαίνουν δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο λόγος είναι ότι η εταιρεία κατέβαλε στους υπαλλήλους της μπόνους συνολικού ύψους 35,4 εκατ. στερλινών τα οποία δεν αναφέρει στους ισολογισμούς της όπως όφειλε. Κατόρθωσε, όμως, και πάλι να μειώσει τους φόρους που θα έπρεπε να καταβάλει για τα κέρδη της παραθέτοντας ζημίες από προηγούμενα έτη. Οπως σχολιάζει σε σχετικό ρεπορτάζ του το BBC, ο μέσος μισθός στη Βρετανία ανέρχεται σε στερλίνες, εκ των οποίων ο μισθωτός καταβάλλει συνολικά φόρο εισοδήματος ύψους 5.392,80 στερλινών. Αυτό σημαίνει ότι το Facebook κατέβαλε φόρο μικρότερο από τον φόρο ενός μέσου μισθωτού στη Βρετανία. Η περίπτωση του Facebook προκύπτει ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά σειρά συμφωνιών που συνάπτουν πολυεθνικές με κράτη-μέλη της Ε.Ε. προκειμένου να καταβάλουν δυσανάλογα χαμηλούς φόρους. Οι σχετικές έρευνες άρχισαν το 2013, όταν απεκαλύφθη ότι η θυγατρική της Starbucks στη Βρετανία είχε καταβάλει φόρους ύψους μόλις 13,19 εκατ. δολαρίων για χρονικό διάστημα 14 ετών από το 1998 ώς το 2012 κι ενώ το ίδιο διάστημα τα κέρδη της στη χώρα υπερέβαιναν συνολικά τα 4,6 δισ. δολάρια. Ετσι βρέθηκαν στο στόχαστρο της Κομισιόν κολοσσοί όπως η Google και η Amazon, που έχουν συνάψει ειδικές συμφωνίες με τις αρχές χωρών στις ο- ποίες διατηρούν θυγατρικές και κατορθώνουν να φορολογούνται με προκλητικά χαμηλούς συντελεστές. Πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ συμπεραίνει πως οι συμφωνίες αυτές έχουν ως αποτέλεσμα διαφυγόντα φορολογικά έσοδα της τάξης των 100 ώς 240 δισ. δολαρίων ε- τησίως, ποσοστό από 4% ώς 10% των παγκόσμιων φορολογικών εσόδων. Ε- ξάλλου, η συμφωνία ανταλλαγής ενημέρωσης επί φορολογικών θεμάτων που υπεγράφη την περασμένη εβδομάδα στο πλαίσιο του Ecofin αποτελεί την αντίδραση της Ε.Ε. στο σκάνδαλο που είδε το φως της δημοσιότητας το περασμένο έτος, όταν απεκαλύφθη ότι λειτουργούσε σύστημα φοροδιαφυγής μεγάλης κλίμακας. Σημειωτέον ότι στο σύστημα αυτό πρωτοστατούσε το Λουξεμβούργο επί πρωθυπουργίας του νυν προέδρου της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Σε ό,τι αφορά το Facebook στη Βρετανία, ο εκπρόσωπος της θυγατρικής του τόνισε πως «η εταιρεία έχει πλήρως συμμορφωθεί με τη φορολογική νομοθεσία της χώρας, όπως, άλλωστε, και με τις αντίστοιχες νομοθεσίες όλων των χωρών στις οποίες λειτουργεί». Σχολιάζοντας σχετικά ο Τζον Ο Κόνελ, πρόεδρος της Taxpayers Alliance, ομάδας πίεσης που ζητάει μείωση των φόρων στη Βρετανία, τόνισε πως «οι φορολογούμενοι δικαιολογημένα θα εξοργισθούν, αλλά το Facebook λέει την αλήθεια όταν δηλώνει σύννομο με τη βρετανική νομοθεσία, καθώς είναι τόσο περίπλοκη». Κάλεσε, μάλιστα, τον πολιτικό κόσμο της Βρετανίας να δώσει προτεραιότητα στην αναμόρφωση της φορολογικής νομοθεσίας ώ- στε να εξαλειφθούν «τα παραθυράκια». Λιγότερο επιεικής, πάντως, ο Μαρκ Γκάρνιερ, βουλευτής των Συντηρητικών, επικαλέστηκε θέμα ηθικής τάξης και κάλεσε τις επιχειρήσεις «να αναλογιστούν την ηθική τους ευθύνη» α- κόμη και στην περίπτωση που τυπικά είναι σύννομες. Μονάδα κρατουμένων πυροσβεστών Τη συμμετοχή φυλακισμένων με βίαιο παρελθόν σε πυροσβέσεις, μελετούν στην Καλιφόρνια Νίξον: δραστήριος, δυναμικός, παρανοϊκός Η ξηρασία στην Καλιφόρνια αυξάνει τις πιθανότητες δασικών πυρκαγιών. Πολλοί αντιδρούν στην πρόταση και εκφράζουν ανησυχίες για τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας. Το ενδεχόμενο συμμετοχής φυλακισμένων με βίαιο παρελθόν και βίαιη συμπεριφορά στις προσπάθειες κατάσβεσης πυρκαγιών μελετούν οι Αρχές της Καλιφόρνιας, δημιουργώντας έντονες ανησυχίες για τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας. Σήμερα η Καλιφόρνια διαθέτει μονάδα πυροσβεστών που αποτελείται από κρατουμένους, στην οποία συμμετέχουν άτομα. Παλιότερα οι συμμετέχοντες έφταναν τους Ετσι οι πολιτειακές αρχές αναζητούν τρόπους για να αναπληρώσουν τις δυνάμεις που έχασαν. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, στη μονάδα πυρόσβεσης μπορούσαν να συμμετέχουν κρατούμενοι χωρίς ιστορικό βίαιων αδικημάτων. Η σωφρονιστική υπηρεσία της Καλιφόρνιας προτείνει τη συμμετοχή και εγκλείστων καταδικασμένων για βίαια εγκλήματα ό- πως ληστείες και επιθέσεις, εφόσον τα τελευταία χρόνια επέδειξαν καλή συμπεριφορά. Επίσης μελετάται το ενδεχόμενο να επιτραπεί η συμμετοχή ακόμα και σε κρατουμένους στους οποίους υπολείπονται επτά έτη κάθειρξης και όχι μόνο πέντε ό- πως είναι μέχρι σήμερα. Η πρόταση, αξίζει να σημειωθεί, γίνεται σε μια χρονική στιγμή που ο συνολικός πληθυσμός των φυλακών έχει συρρικνωθεί και η ξηρασία στην Καλιφόρνια αυξάνει τις πιθανότητες καταστροφικών δασικών πυρκαγιών. Ο Μάικ Λόπεζ, πρόεδρος του σωματείου των πολιτειακών πυροσβεστών, ο οποίος εποπτεύει τους φυλακισμένους όταν συμμετέχουν σε πυρόσβεση, τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός δυναμικού προγράμματος φυλακισμένων, αλλά ανησυχεί για τα αποτελέσματα των προτεινόμενων αλλαγών. Την ίδια στιγμή, η Τζάνετ Απτον, εκπρόσωπος Τύπου της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας, ε- πισημαίνει ότι η υπηρεσία της και στελέχη της σωφρονιστικής υπηρεσίας συνέστησαν επιτροπή το καλοκαίρι προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα της ελλιπούς στελέχωσης του προγράμματος πυρόσβεσης, χωρίς ωστόσο να σχολιάσει τις προτεινόμενες αλλαγές. Το πρόγραμμα της μονάδας κρατουμένων πυροσβεστών ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου εξαιτίας της λειψανδρίας, ενώ σήμερα συμμετέχουν σε αυτό μερικές γυναίκες αλλά και ανήλικοι. Οι εθελοντές πρέπει να είναι υγιείς και οφείλουν να ολοκληρώσουν πρόγραμμα καλής φυσικής κατάστασης διάρκειας δύο εβδομάδων αλλά και εκπαίδευση για την πυρόσβεση. Ακόμα όμως και η συμμετοχή φυλακισμένων χωρίς βίαιο παρελθόν κατέληξε σε εκατοντάδες επεισόδια, βιαιοπραγίες και άλλα αδικήματα τα τελευταία δέκα χρόνια, όπως δείχνουν τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους υπευθύνους σωφρονισμού. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι ακόμα και έτσι τα αδικήματα που διαπράττονται είναι πολύ λιγότερα από αυτά που θα λάμβαναν χώρα στο εσωτερικό μιας φυλακής υψίστης ασφαλείας. Ανάμεσα σε αυτούς που αντιδρούν στην πρόταση συμμετοχής βίαιων κρατουμένων είναι και ο γερουσιαστής της Καλιφόρνιας Τζιμ Νίλσεν, ο οποίος επισημαίνει πως κάτι τέτοιο Μάχη με τις φλόγες μέχρι αυτοθυσίας δίνουν τα μέλη της ομάδας κρατουμένων που συμμετέχουν στις προσπάθειες πυρόσβεσης των καταστροφικών δασικών πυρκαγιών στην Καλιφόρνια. θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών. Οι κρατούμενοι - πυροσβέστες διαμένουν σε 43 ανοιχτές κατασκηνώσεις χωρίς περίφραξη και με ελάχιστα μέτρα ασφαλείας. Τους επιτηρούν κάποιοι δεσμοφύλακες, αλλά κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης, τους εποπτεύουν μόνο άοπλοι πυραγοί οι οποίοι είναι αυτοί που τους δίνουν οδηγίες και τα απαιτούμενα εργαλεία προκειμένου να ανακόψουν την πορεία της πυρκαγιάς. Κάθε χρόνο δραπετεύουν από τη μονάδα περί τα εννέα άτομα, αλλά από το 2011 έχουν συλληφθεί ξανά όλοι πλην ενός. Η μονάδα χρησιμοποιείται συνήθως ε- κεί που το έδαφος δεν επιτρέπει τη χρήση μηχανημάτων, ενώ οι συμμετέχοντες μπορούν να πάρουν ταχύτερη αναστολή, λαμβάνουν υψηλότερο μισθό και έχουν συγκριτικά μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Επίσης εκπαιδεύονται σε πράγματα τα οποία μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα για τη ζωή τους μετά τη φυλακή. Μηδενικό αποτέλεσμα είχαν οι πολυετείς αεροπορικοί βομβαρδισμοί της Νοτιοανατολικής Ασίας, όσον α- φορά την άσκηση πίεσης στο Βόρειο Βιετνάμ. Αυτό πίστευε ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, μολονότι στις δημόσιες ομιλίες του ισχυριζόταν ότι ήταν αποτελεσματικοί, ενώ κατά τη διεκδίκηση της δεύτερης προεδρικής θητείας το 1972, μάλιστα, ζήτησε την εξακολούθησή τους. Αυτά και άλλα πολλά αποκαλύπτονται μέσα από τις σελίδες του νέου βιβλίου του Μπομπ Γούντγουορντ, το οποίο τιτλοφορείται «Ο τελευταίος των ανθρώπων του προέδρου» και κυκλοφορεί σήμερα από τον εκδοτικό οίκο Simon & Schuster. Η σημείωση περί μηδενικού αποτελέσματος είχε αποδέκτη τον Χένρι Κίσινγκερ, τότε σύμβουλο του Νίξον σε θέματα εθνικής ασφάλειας, και ή- ταν γραμμένη πλάγια πάνω σε ένα άκρως απόρρητο έγγραφο, το οποίο πληροφορούσε τον πρόεδρο για τις τελευταίες πολεμικές εξελίξεις. Ο Νίξον έγραφε: «Κ. Είχαμε δέκα χρόνια απόλυτου αεροπορικού ελέγχου σε Λάος και Βιετνάμ. Το αποτέλεσμα = Μηδέν. Κάτι πάει λάθος με τη στρατηγική που ακολουθεί η Πολεμική Α- εροπορία». Ωστόσο, σε τηλεοπτική συνέντευξη, μία ημέρα νωρίτερα, ερωτηθείς από τον Νταν Ράδερ του CBS για την α- ποτελεσματικότητα των βομβαρδισμών, ο Νίξον είχε απαντήσει «τα α- ποτελέσματα είναι εξαιρετικά». Το σημείωμα, που δεν είχε δει τα φώτα της δημοσιότητας μέχρι σήμερα, βρέθηκε ανάμεσα σε χιλιάδες έγγραφα που αφαίρεσε από τον Λευκό Οίκο ο Αλεξάντερ Μπάτερφιλντ, α- ναπληρωτής του προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, Αλντερμαν. Η οδύσσεια του Μπάτερφιλντ, κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Νίξον, περιγράφεται ενδελεχώς στο νέο βιβλίο, το οποίο στηρίζεται σε έγγραφα αλλά και περισσότερες από 46 ώρες συνεντεύξεων με τον Μπάτερφιλντ. Μέσα από τα στοιχεία σκιαγραφείται ένα λεπτομερές και ανησυχητικό πορτρέτο του Νίξον στο Οβάλ Γραφείο. Ο Μπάτερφιλντ επισημαίνει ότι ο Νίξον ήταν ενεργητικός και δυναμικός, αλλά ταυτόχρονα εκδικητικός, μικροπρεπής, μοναχικός, ντροπαλός και παρανοϊκός. Ο Μπάτερφιλντ, 89 ετών σήμερα, Το βιβλίο του Μπομπ Γούντγουορντ, με τίτλο «Ο τελευταίος των ανθρώπων του προέδρου», κυκλοφορεί σήμερα. έλεγχε τους άλλους εργαζόμενους του Λευκού Οίκου, ώστε να μην ε- γκαταλείπουν την προεδρική κατοικία με κυβερνητικά έγγραφα. Ηθελε, ω- στόσο, να γράψει τα απομνημονεύματά του και έτσι, όταν εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο το 1973, σημειώνει ο Γούντγουορντ, πήρε μαζί του τα πάντα: από σημειώματα και χρονοδιαγράμματα μέχρι απόρρητα έγγραφα και σημειώματα της CIΑ. Ο ίδιος παραδέχεται, βέβαια, ότι αυτό που έκανε δεν ήταν σωστό και δεσμεύτηκε να δώσει το υλικό σε κάποιο αρχείο. Τα πράγματα που έχει να θυμηθεί ο Μπάτερφιλντ από τη θητεία του δίπλα στον πρόεδρο Νίξον είναι πολλά και ενδιαφέροντα. Σε μία από τις συνομιλίες του θυμάται πως όταν γνώρισε τον Αμερικανό πρόεδρο, αυτός δεν του είπε κουβέντα, απλά έκανε κάτι που έμοιαζε με μούγκρισμα. «Σιγά σιγά, ο Νίξον έγινε ο πιο παράξενος άνθρωπος που είχα γνωρίσει ποτέ. Εμοιαζε κλεισμένος στον δικό του, προσωπικό κόσμο και εκεί σκεπτόταν, σχεδίαζε, ανακάτευε», ενώ υπογραμμίζει ότι ήταν ένας μοναχικός άνθρωπος που συχνά δειπνούσε μόνος και έγραφε στο μπλοκ του. «Πιστεύω ότι ήταν περισσότερο ευτυχισμένος όταν ήταν μόνος του», λέει ο Μπάτερφιλντ. Επίσης, ο Νίξον διέθετε «λίστα με τους εχθρούς του» ό- που περιλαμβάνονταν δεκάδες ονόματα, αλλά και μία «λίστα με αντιπάλους». Χαρακτηριστικά, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος μελετούσε τις λίστες προσκεκλημένων στις εκδηλώσεις του Λευκού Οίκου και έσβηνε κατά το δοκούν ονόματα, ενώ είχε θεσπίσει μία διαδικασία ώστε μετά τα επίσημα δείπνα, μόνο ελάχιστοι -όλοι προεπιλεγμένοι- να μπορούν να του μιλήσουν. Τέλος, ο Μπάτερφιλντ παραδέχθηκε στον Γούντγουορντ ότι ο Νίξον διακατεχόταν από πολλαπλές νευρώσεις, δυσαρέσκειες, αλλά και μίση. «Εμοιαζε σαν να μισεί τους πάντες».

13 13-OIK_ELLADA_KATHI 13/10/15 23:52 Page 13 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Κατερρίφθη από πύραυλο η ΜΗ17 Εκτοξεύτηκε από περιοχή που ελέγχεται από ρωσόφωνους αυτονομιστές, σύμφωνα με το πόρισμα Το αεροσκάφος της Malaysia Airlines, που εκτελούσε την πτήση από το Αμστερνταμ στην Κουάλα Λουμπούρ όταν συνετρίβη στην Ανατολική Ουκρανία, κατέπεσε όταν ε- πλήγη από πύραυλο εδάφουςαέρος BUK, ρωσικής κατασκευής. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η διάρκειας 15 μηνών έρευνα των ολλανδικών αρχών που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα στην ολλανδική αεροπορική βάση Χίλζε Ράισεν. Στην έρευνα συμμετείχαν και ειδικοί από πέντε ακόμη κράτη. Επίσης, όπως αναφέρθηκε, η ενδελεχής μελέτη των προσομοιώσεων της τροχιάς του πυραύλου υποδεικνύει ότι εκτοξεύτηκε από κάποια περιοχή νοτιοανατολικά του Γκράμποβο, περιοχή η οποία ελέγχεται κυρίως από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές Το συμπέρασμα των εμπειρογνωμόνων στηρίζεται στην εξονυχιστική μελέτη των χαρακτηριστικών μεταλλικών θραυσμάτων και ιχνών μπογιάς που βρέθηκαν στις σορούς των μελών του πληρώματος που τη μοιραία ώρα βρίσκονταν στο πιλοτήριο, κοντά στο σημείο της έκρηξης του πυραύλου. Τα τρία μέλη του πληρώματος πέθαναν ακαριαία μετά την έκρηξη. Οι εμπειρογνώμονες που διερεύνησαν το πολύνεκρο συμβάν, όμως, συνέλεξαν και μελέτησαν ενδελεχώς αρκετούς τόνους συντριμμιών αλλά και ανθρώπινες σορούς, ακόμη και μέλη. «Η πτήση ΜΗ17 συνετρίβη ως αποτέλεσμα της ανατίναξης της εκρηκτικής κεφαλής πυραύλου εκτός του αεροσκάφους, πάνω από την αριστερή πλευρά του πιλοτηρίου», δήλωσε ο Τζιμπ Γιούστρα, πρόεδρος της ολλανδικής Επιτροπής Ασφάλειας. Η έκρηξη απέκοψε το πρόσθιο τμήμα του αεροσκάφους, το οποίο κατακερματίστηκε στον αέρα. Πολλοί από τους 298 επιβαίνοντες έ- χασαν ακαριαία τη ζωή τους, ενώ άλλοι έχασαν τις αισθήσεις Ακόμη περιμένει τον πατέρα του να γυρίσει ο γιος του συγκυβερνήτη της πτήσης ΜΗ17, Σκοτ Τσου. Η έρευνα δεν επιρρίπτει την ευθύνη σε καμία από τις αντιμαχόμενες πλευρές, καθώς αυτό είναι καθήκον Ολλανδών εισαγγελέων. τους. Η επιτροπή αναφέρει πως «είναι πολύ πιθανό ότι οι επιβαίνοντες δεν κατάλαβαν την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν». Αξίζει να σημειωθεί ότι η έ- ρευνα δεν επιρρίπτει την ευθύνη για τη κατάρριψη του αεροσκάφους σε καμία από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Αυτό είναι ένα καθήκον που έχουν επωμισθεί οι Ολλανδοί εισαγγελείς. Ωστόσο, φαίνεται να συμφωνούν με τη θεωρία των αμερικανικών αρχών ότι το Boeing 777 καταρρίφθηκε από ρωσόφωνους αυτονομιστές με έναν πύραυλο εδάφους-αέρος SA-11 ή Buk. Η επιτροπή, εξάλλου, ήταν εξαιρετικά επικριτική ε- ναντίον των Αρχών της Ουκρανίας, επειδή αμέλησαν να επιβάλουν απαγόρευση πτήσεων πάνω από την εμπόλεμη ζώνη. Στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων εκτός από τους Ολλανδούς συμμετείχαν και μέλη των τεσσάρων χωρών που επλήγησαν περισσότερο από την τραγωδία (Αυστραλία, Βέλγιο, Μαλαισία και Ουκρανία). Αμεση ήταν η αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Ε- ξωτερικών στα συμπεράσματα της επιτροπής. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Ριαμπκόφ, δήλωσε ότι «είναι μια προφανής προσπάθεια να ε- ξαχθούν βεβιασμένα συμπεράσματα και να ληφθούν υ- πόψη πολιτικές εντολές». Α- ντιθέτως, ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε την έκθεση της ε- πιτροπής «σημαντικό σταθμό στην προσπάθεια απόδοσης ευθυνών στους υπαιτίους». «Η αξιολόγησή μας παραμένει αμετάβλητη. Η πτήση ΜΗ17 κατερρίφθη από πύραυλο εδάφους-αέρος που πυροδοτήθηκε από την ελεγχόμενη από τους αυτονομιστές περιοχή της Ανατολικής Ουκρανίας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος Τύπου του Εθνικού Συμβουλίου Α- σφάλειας. Τέλος, το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων ε- νισχύει τις εκκλήσεις των α- εροπορικών εταιρειών για ε- παναξιολόγηση του τρόπου μετάδοσης και κοινοποίησης πληροφοριών που αφορούν την ασφάλεια πτήσεων πάνω από εμπόλεμες ζώνες. Μάλιστα, με το πόρισμα προτείνεται η τροποποίηση των παγκόσμιων κανόνων πτήσεων πολιτικής αεροπορίας, έτσι ώστε οι αεροπορικές εταιρείες να είναι πιο διαφανείς όσον αφορά την επιλογή των εναέριων δρομολογίων. REUTERS, A.P., AFP REUTERS Η κατεστραμμένη θύρα εξόδου του Boeing 777 των Μαλαισιανών Αερογραμμών που καταρρίφθηκε στην Ανατολική Ουκρανία. Υπέρογκα ποσά σε εστιατόρια και από τον Ρέντσι ΡΩΜΗ. Η οικονομική εισαγγελία της Τοσκάνης μελετά την υπόθεση των εξόδων παραστάσεως του Ματέο Ρέντσι στη διάρκεια των θητειών του ως περιφερειάρχη και δημάρχου της Φλωρεντίας το Στο διάστημα αυτό, ο Ρέντσι ξόδεψε ευρώ σε γεύματα και ευρώ σε ταξίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Τα στοιχεία είναι αναρτημένα στο Διαδίκτυο, είμαστε από τους πρώτους που καθιέρωσαν την ανάρτηση online», ανέφερε το γραφείο του Ρέντσι, «δεν υπάρχει τίποτα το αντικανονικό». Οι αναρτήσεις αυτές μοιάζουν με άσκηση απόκρυψης μέσω διαφάνειας, α- φού αναφέρουν μεν τα εστιατόρια και το σύνολο των λογαριασμών, αλλά δεν διευκρινίζουν ούτε πόσοι ούτε ποιοι ήταν οι συνδαιτυμόνες. Ενας λογαριασμός «τρατορία Ντα Λίνο, ευρώ» μπορεί να είναι απολύτως λογικός αν ο Ρέντσι, ως δήμαρχος, είχε δεξιωθεί μια μεγάλη ξένη αποστολή, ή απολύτως σκανδαλώδης αν είχε προσφέρει δείπνο πολυτελείας στη σύζυγό του με έξοδα των φορολογουμένων. EPA Ο Ματέο Ρέντσι ξόδευε σε εστιατόρια κατά μέσο όρο 410 ευρώ την ημέρα. Ο ιδιοκτήτης του «Ντα Λίνο», της αγαπημένης τρατορίας του Ιταλού πρωθυπουργού, δήλωσε στην εφημερίδα Il fatto quotidiano ότι ο «Ματέο» έχει φάει «αμέτρητες» φορές στο μαγαζί του με οικογένεια, φίλους και επίσημους προσκεκλημένους και πάντοτε οι λογαριασμοί πήγαιναν α- πευθείας στο Παλάτσο Βέκιο (το δημαρχιακό μέγαρο). Ο Λίνο Αμαντίνι είπε ότι οι δουλειές του έχουν πέσει κατακόρυφα από τότε που ο Ρέντσι έφυγε για τη Ρώμη, ενώ τώρα οι τοπικοί αξιωματούχοι κάνουν μικρότερους λογαριασμούς και πληρώνουν πάντοτε τα γεύματά τους, προσκομίζοντας μετά τις αποδείξεις στις αρμόδιες υπηρεσίες. Την περασμένη εβδομάδα, ο δήμαρχος της Ρώμης, Ινιάσιο Μαρίνο, υποχρεώθηκε σε παραίτηση επειδή αποδείχθηκε ότι είχε χρεώσει προσωπικά δείπνα συνολικού ύψους 600 ευρώ στον δήμο. Ο θυμόσοφος εστιάτορας Αμαντίνι δεν πιστεύει την επίσημη αυτή εξήγηση. «Ο Μαρίνο μάλλον άγγιξε κάποια υπόθεση που δεν έπρεπε, γιατί πού ξανακούστηκε να στέλνουν έναν δήμαρχο στο σπίτι του για ένα δείπνο; Ξόδεψε σε δύο χρόνια, αυτό δεν είναι τίποτα». Ημερησίως, το ποσό αυτό ανάγεται σε 27 ευρώ κάθε ημέρα της θητείας του Μαρίνο. Αντιθέτως, τα ευρώ του Ρέντσι μεταφράζονται σε 410 ευρώ ημερησίως... Ταυτόχρονες επιθέσεις Παλαιστινίων στην Ιερουσαλήμ Τρεις Ισραηλινοί πολίτες έχασαν χθες τη ζωή τους σε δύο σχεδόν ταυτόχρονες επιθέσεις Παλαιστινίων στην Ιερουσαλήμ. Ηταν η πιο αιματηρή, για τους Ισραηλινούς, ημέρα ύστερα από το νέο κύμα ταραχών που ξεκίνησε στην αρχή του μηνός και που έχει στοιχίσει μέχρι στιγμής τη ζωή οκτώ Ισραηλινών και 30 Παλαιστινίων. Στο πρώτο περιστατικό, δύο Παλαιστίνιοι, ο ένας εκ των οποίων ήταν οπλισμένος με πιστόλι και ο άλλος με μαχαίρι, επιβιβάστηκαν σε αστικό λεωφορείο και άρχισαν να πυροβολούν και να μαχαιρώνουν επιβάτες. Ενας άνδρας ηλικίας 60 ετών πέθανε επί τόπου, ενώ άλλος ένας τραυματίστηκε βαριά και αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του. Νεκρός από πυροβολισμό έπεσε και ένας εκ των δύο δραστών, ενώ ο άλλος εξουδετερώθηκε από τους επιβάτες του λεωφορείου. Σχεδόν ταυτόχρονα, σε άλλο σημείο της Ιερουσαλήμ, ένας Παλαιστίνιος έριξε το αυτοκίνητο που οδηγούσε πάνω στο πλήθος που περίμενε σε στάση λεωφορείου. Στη συνέχεια, βγήκε από το όχημα και άρχισε να μαχαιρώνει όποιον εύρισκε μπροστά του, με συνέπεια ένας Ισραηλινός να χάσει τη ζωή του. Οι φονικές επιθέσεις στην Ιερουσαλήμ ξεκίνησαν ύστερα από τις επισκέψεις Εβραίων προσκυνητών σε ιερούς χώρους, έξω από το μουσουλμανικό τέμενος Αλ REUTERS Ισραηλινοί αστυνομικοί συλλαμβάνουν Παλαιστίνιο που θεωρήθηκε ύποπτος γιατί έφερε μαχαίρι, σε συνοικία της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Ακσα, γεγονός που θεωρήθηκε προσβολή από τους Παλαιστίνιους. Οι επιθέσεις αντεκδίκησης σκόρπισαν τον πανικό στο Ισραήλ, καθώς προέρχονταν από νεαρούς Παλαιστίνιους, χωρίς γνωστούς δεσμούς με οποιαδήποτε οργάνωση. Ωστόσο, η χθεσινή μέρα φαίνεται να αποτελεί σημείο καμπής, αφ ενός μεν γιατί, εκτός από μαχαίρια και αυτοκίνητα, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά πυροβόλο όπλο, αφ ετέρου δε γιατί η χρονική σύμπτωση των επιθέσεων προδιαθέτει για κάποιου είδους συντονισμό. Πρόσθετος παράγοντας ανησυχίας είναι η εξάπλωση των φονικών επιθέσεων πέραν των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών της Δυτικής Οχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, στα ίδια τα ισραηλινά εδάφη. Λίγο μετά τα δύο αιματηρά περιστατικά Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά πυροβόλο όπλο από δράστη Επιθέσεις με τραυματίες και βόρεια του Τελ Αβίβ. στην Ιερουσαλήμ σημειώθηκαν δύο παρόμοιες επιθέσεις, με μαχαίρι, στην ισραηλινή πόλη Ρανάνα, βόρεια του Τελ Αβίβ, όπου πέντε άνθρωποι τραυματίστηκαν. Τόσο η κοσμική, παλαιστινιακή οργάνωση Φατάχ, που κυβερνά τη Δυτική Οχθη, όσο και η ισλαμική Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, είχαν ανακηρύξει την Τρίτη «Ημέρα Οργής», με μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ενώ οι Αραβες Ισραηλινοί προχωρούσαν σε γενική απεργία συμπαράστασης προς τους Παλαιστίνιους. Στη διάρκεια των χθεσινών κινητοποιήσεων, ένας 28χρονος Παλαιστίνιος σκοτώθηκε στη Βηθλεέμ, ύστερα από συγκρούσεις διαδηλωτών με ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας. Ε- πεισόδια σημειώθηκαν και στα σύνορα της Γάζας με το Ισραήλ. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι άρχισαν να εκσφενδονίζουν πέτρες και φλεγόμενα ελαστικά εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίοι απάντησαν με δακρυγόνα και σφαίρες. Τουλάχιστον πέντε Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν, οι δύο εκ των οποίων σοβαρά. Σε μια προσπάθεια περιορισμού των περιστατικών βίας, η ισραηλινή αστυνομία έκλεισε τις βασικές οδικές αρτηρίες που οδηγούν στην Ιερουσαλήμ, ενώ ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου προήδρευσε έκτακτης σύσκεψης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οπως έγινε γνωστό, ο υ- πουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Γκιλάντ Ερντάν πρότεινε τον α- ποκλεισμό όλων των αραβικών συνοικιών της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και τη χαλάρωση των διατάξεων περί οπλοκατοχής. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Ιερουσαλήμ Νιρ Μπαρκάτ ζήτησε από την κυβέρνηση να αποκλείσει και ολόκληρη τη Δυτική Οχθη. Η κλιμάκωση των συγκρούσεων ενίσχυσε τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο μιας τρίτης παλαιστινιακής εξέγερσης (Ιντιφάντα). Ω- στόσο, ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών Ριάντ αλ Μάλκι δήλωσε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι πιθανό και κατηγόρησε τον Νετανιάχου ότι ρίχνει λάδι στη φωτιά, εξωθώντας τους Παλαιστίνιους σε εξέγερση «για να συνεχίσει να σκοτώνει αθώους». Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου προειδοποίησε ότι θα χρησιμοποιήσει «όλα τα μέσα» για να καταστείλει τις επιθέσεις εναντίον ομοεθνών του και κατέστησε προσωπικά υ- πεύθυνο τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς. AFP, REUTERS Δεκάδες τραυματίες διαδηλωτές στο Κόσοβο ΠΡΙΣΤΙΝΑ. Τουλάχιστον 15 αστυνομικοί και ένας πολίτης τραυματίσθηκαν το βράδυ της Δευτέρας στην Πρίστινα, κατά τη διάρκεια βίαιης διαδήλωσης διαμαρτυρίας οπαδών του Κόμματος Αυτοδιάθεσης, για την ολιγόωρη κράτηση του βουλευτή και επικεφαλής του κόμματος, Αλμπιν Κούρτι. Εκπρόσωπος του κόμματος ανακοίνωσε ότι ο Κούρτι κρατήθηκε για λίγες ώρες σε αστυνομικό τμήμα της πρωτεύουσας του Κοσόβου το βράδυ της Δευτέρας, στο πλαίσιο ανάκρισης για τη χρήση δακρυγόνου στην αίθουσα του Κοινοβουλίου την περασμένη εβδομάδα. Ο Κούρτι είχε πετάξει δακρυγόνο σε μια προσπάθεια να αναστείλει τη συζήτηση για τη συμφωνία σύσφιγξης σχέσεων μεταξύ Κοσόβου - Σερβίας, με την οποία το εθνικιστικό του κόμμα διαφωνεί, καθώς προσφέρει ενισχυμένες εξουσίες και μερική αυτονομία στη σερβική μειονότητα του Κοσόβου. Διαδηλωτές και αστυνομία συγκρούσθηκαν τη νύχτα της Δευτέρας, με την αστυνομία να κάνει χρήση δακρυγόνων, αντιμετωπίζοντας πυκνό λιθοβολισμό. Οι συγκεντρωμένοι πολιόρκησαν τα κεντρικά της αστυνομίας Οπαδοί του Κόμματος Αυτοδιάθεσης διαμαρτύρονταν για την ολιγόωρη κράτηση του επικεφαλής τους. στην Πρίστινα, απαιτώντας την άμεση αποφυλάκιση του Κούρτι και πυρπολώντας σταθμευμένα αυτοκίνητα. Οι ταραχές κόπασαν λίγες ώρες αργότερα, όταν το ε- ξοργισμένο πλήθος πληροφορήθηκε την απελευθέρωση του Κούρτι, που είναι ο ιδρυτής του Κόμματος Αυτοδιάθεσης. Ο Κούρτι εμφανίσθηκε λίγο αργότερα στα σκαλιά του Κοινοβουλίου, όπου απευθυνόμενος στους συγκεντρωμένους είπε: «Η αστυνομία απέδειξε σήμερα ότι βρίσκεται στην υπηρεσία του διεφθαρμένου πολιτικού κόσμου. Σας καλώ να μη σταματήσετε, εφόσον δεν έχουμε εμποδίσει τη δημιουργία της νέας σερβικής κοινότητας, που απειλεί ευθέως την ανεξαρτησία μας». REUTERS

14 14-OIK_ELLADA_KATHI 13/10/15 23:55 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Η Νέα Δημοκρατία στα... όρια Επεισόδιο Μεϊμαράκη με τον γραμματέα και τον διευθυντή του κόμματος για τη διαδικασία εκλογής Tου ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ EUROKINISSI Εντάθηκαν χθες τα σενάρια στη Συγγρού για μετάθεση της ημερομηνίας των εκλογών. Επίδειξη πυγμής στο κομματικό παίγνιο επεδίωξε χθες να κάνει ο πρόεδρος της Ν.Δ. Ευ. Μεϊμαράκης, αυξάνοντας εν τέλει την ανησυχία για τις δυνατότητες του κόμματος να φθάσει συντεταγμένο στις εκλογές της 22ας Νοεμβρίου. Στον απόηχο της εφόρμησης του κ. Μεϊμαράκη στη συνεδρίαση της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής, εντάθηκαν τα σενάρια για μετάθεση της ημερομηνίας των εκλογών ή ακόμη και για αποχώρηση του νυν προέδρου από την κούρσα διαδοχής. Τίποτε από αυτά δεν επιβεβαιώνεται επί του παρόντος. Τουναντίον, η χθεσινή κίνηση του υ- πηρεσιακού προέδρου επιβεβαιώνει, λένε οι συνεργάτες του, τη βούλησή του να φθάσει μέχρι τέλους στη μάχη διαδοχής. Λίγο μετά τις χθες, ο κ. Μεϊμαράκης διέκοψε την εν ε- ξελίξει συνεδρίαση της ΚΕΦΕ και απέσυρε τον εκπρόσωπό του από αυτή, καταγγέλλοντας τον διευθυντή της Ν.Δ. Κ. Τσιμάρα και τον γραμματέα Ανδ. Παπαμιμίκο για προσπάθεια δρομολόγησης του έργου μηχανογράφησης των εκλογών προς συγκεκριμένη εταιρεία, με υπαινιγμούς είτε για απευθείας ανάθεση είτε για προσπάθεια επηρεασμού του αποτελέσματος. «Απαίτησα όλες οι διαδικασίες να γίνονται με απόλυτη διαφάνεια και νομιμότητα. Δεν ανέχομαι παρασκήνια και σκοπιμότητες. Απαιτώ να προχωρήσει η διαδικασία για τη μηχανογραφική υποστήριξη των εκλογών με ανάρτηση των προδιαγραφών στο Διαδίκτυο, ώστε να υπάρξει άπλετο φως για τη διασφάλιση και την εγγύηση της ψηφοφορίας. Ως πρόεδρος της Ν.Δ. έχω αποφασίσει να μην ανεχθώ διαδικασίες που εκθέτουν το κόμμα και πληγώνουν τους νεοδημοκράτες», υποστήριξε σε βραδινή του δήλωση ο κ. Μεϊμαράκης, αφού η εικόνα σύρραξης στη Ν.Δ είχε καταστεί πρώτο θέμα στα ΜΜΕ και το ζήτημα αποτέλεσε αιτία αντιπαράθεσης για τους τρεις συνδιεκδικητές της ηγεσίας. Αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν πρωτόγνωρες εικόνες, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ η κατάσταση έφτασε στα όρια της σύρραξης, με τον εκπρόσωπο του Αδ. Γεωργιάδη, Στ. Σταμούλη να παρεμβαίνει ως διαιτητής. Το παράδοξο, και μαζί η αιτία των σεναρίων για τις εξελίξεις, ήταν ότι η διακοπή της συνεδρίασης της ΚΕΦΕ ήρθε σε μια στιγμή που οι εκπρόσωποι των τεσσάρων υποψηφίων είχαν βρει κοινό τόπο τόσο για τις κάλπες (900 εκλογικά κέντρα με περίπου τμήματα) όσο και για το α- ντίτιμο (3 ευρώ, αδιακρίτως για παλαιά και νέα μέλη, παρά τη δήλωση διαφοροποίησης του κ. Θ. Αμπατζόγλου που ήθελε διαφορετική αντιμετώπιση όσων προσέλθουν για πρώτη φορά στις «γαλάζιες» κάλπες). Μετά το θερμό επεισόδιο μεταξύ Μεϊμαράκη και Τσιμάρα, με τον δεύτερο να απειλεί μέχρι και με μηνύσεις, η ΚΕΦΕ ε- πανήλθε χωρίς τη συμμετοχή του εκπροσώπου του κ. Μεϊμαράκη Αλλαγές στη δομή και λειτουργία ΕΛ.ΑΣ. - ΕΥΠ Αλλαγές σε Αστυνομία και ΕΥΠ προανήγγειλε χθες ο νέος αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, ανακοίνωσε την κατάργηση της ομάδας ΔΕΛΤΑ και την υπαγωγή των 260 αστυνομικών που υπηρετούν σ αυτήν στα ΜΑΤ και στην Ομάδα Πρόληψης και Καταστολής Εγκληματικότητας (ΟΠ- ΚΕ). Οσοι δικυκλιστές της ομάδας αφομοιωθούν στα ΜΑΤ (σχετικό δημοσίευμα στο χθεσινό φύλλο της «Κ») θα υποβοηθούν τις διμοιρίες ενεργώντας ως ομάδες συλλήψεων, διατηρώντας, μάλιστα, τις χαμηλού κυβισμού μοτοσικλέτες τους («παπάκια»). Σύμφωνα με τον κ. Τόσκα, οι αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της Υπηρεσίας έγιναν με κριτήριο τη βελτίωση της αστυνόμευσης, αλλά και τον δημοκρατικό έλεγχό της. Σημειώνεται ότι εις βάρος αστυνομικών της ΔΕΛΤΑ είχαν διατυπωθεί καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας και αυθαιρεσία. Μάλιστα, τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα ολοκληρώθηκε από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων έρευνα εις βάρος αστυνομικών της υπηρεσίας, που σύμφωνα με καταγγελίες βασάνισαν νεαρούς που προσήχθησαν και τελικά συνελήφθησαν για επίθεση με μολότοφ εναντίον του Α.Τ. Εξαρχείων. Ο φάκελος της υπόθεσης έχει ήδη διαβιβαστεί στον εισαγγελέα. Εκτός της κατάργησης της ΔΕΛ- ΤΑ, ο κ. Τόσκας προανήγγειλε μείωση του αριθμού των περίπου 70 αστυνομικών που υπηρετούν στο Τμήμα Εξουδετέρωσης Ε- κρηκτικών Μηχανισμών (ΤΕΕΜ), Η λύση δρομολογήθηκε αλλά κλίνες ΜΕΘ κλείνουν Της ΠΕΝΝΥΣ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ Ενώ το υπουργείο Υγείας υποστηρίζει ότι έχει διασφαλιστεί η παραμονή των νοσηλευτών, αυτοί έχουν ή- δη αποχωρήσει. Στο «και πέντε» επιχειρεί να δώσει λύση το υπουργείο Υγείας στο σοβαρό πρόβλημα της λήξης των συμβάσεων 170 νοσηλευτών των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Η Ενωση Νοσηλευτών Ελλάδος καταγγέλλει ότι έ- χουν ήδη κλείσει κλίνες Εντατικής σε δημόσια νοσοκομεία εξαιτίας της καθυστέρησης του υπουργείου να ανανεώσει ή να παρατείνει τις συμβάσεις, που έχει ως αποτέλεσμα η πλειονότητα των 170 νοσηλευτών να έχει αποχωρήσει. Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα το νοσοκομείο «Σωτηρία», όπου σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΝΕ Δημήτρης Σκουτέλης στην «Κ», από την 1η Ο- κτωβρίου, οπότε άρχισαν να λήγουν οι συμβάσεις των νοσηλευτών, έως και χθες είχαν κλείσει 11 από τις 20 κλίνες Εντατικής, αφού αποχώρησαν 15 νοσηλευτές. Αλλο παράδειγμα είναι ο «Ευαγγελισμός», όπου γίνεται προσπάθεια μέσω «rotation» (εναλλαγής προσωπικού) να μην κλείσουν τρεις κλίνες Εντατικής. Παρ όλ αυτά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας διαβεβαιώνει ότι «έχει διασφαλιστεί πλήρως η λειτουργία των κλινών ΜΕΘ στα δημόσια νοσοκομεία με τη συνέχιση της παρουσίας των νοσηλευτών, για όσο διάστημα χρειαστεί, μέχρι τη σύναψη νέων συμβάσεων μίσθωσης έργου με τις διοικήσεις των νοσοκομείων». Κάπου στη «μέση» βρίσκεται το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), που έχει ξεκινήσει την αναζήτηση όσων αποχώρησαν λόγω της λήξης συμβάσεων και τους καλεί να «επανέλθουν» τουλάχιστον έως ότου γίνει νέα προκήρυξη θέσεων για ΜΕΘ. Πρόταση ΚΕΕΛΠΝΟ Το ΚΕΕΛΠΝΟ προκρίνει τη λύση να υπάρξουν δύο συμβάσεις «γέφυρες» με τους νοσηλευτές που αποχώρησαν, έως την προκήρυξη 400 θέσεων νοσηλευτών και 100 γιατρών, που όχι μόνο θα κρατήσουν ανοιχτές τις υφιστάμενες κλίνες ΜΕΘ, αλλά θα «ανοίξουν» και όσες είναι εδώ και χρόνια ανενεργές. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του ΚΕ- ΕΛΠΝΟ Αθανάσιος Γιαννόπουλος, ως πρώτη «γέφυρα», το Κέντρο θα υπογράψει νέες συμβάσεις διάρκειας 20 ημερών με τους νοσηλευτές. Στο διάστημα αυτό θα έχει γίνει τροποποίηση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων, τα οποία θα υπογράψουν συμβάσεις μίσθωσης έργου με τους ίδιους νοσηλευτές (δεύτερη γέφυρα), έως ότου τελικά γίνει η προκήρυξη των 500 θέσεων.ο κ. Γιαννόπουλος σημειώνει ότι ήδη οι νοσηλευτές των οποίων οι συμβάσεις έληξαν ειδοποιούνται από το ΚΕΕΛΠΝΟ για την υπογραφή των 20ήμερων συμβάσεων και σήμερα αναμένεται να έχει εικόνα το Κέντρο για το πόσοι από αυτούς θα θελήσουν να επανέλθουν. Σύμφωνα, άλλωστε, με τον κ. Σκουτέλη, κάποιοι έχουν ήδη σπεύσει να γραφτούν στο Ταμείο Ανεργίας. Συνεργάτες του κ. Μεϊμαράκη διαψεύδουν τις φήμες ότι προτίθεται να αποχωρήσει από τη διεκδίκηση της προεδρίας. ενώ το επόμενο διάστημα προτίθεται να προχωρήσει και σε α- ναδιάταξη - αναδιοργάνωση α- στυνομικών τμημάτων και υπηρεσιών. «Δεν χρειάζεται να υ- Καταργείται η ομάδα ΔΕΛΤΑ και 260 αστυνομικοί θα υπαχθούν σε ΜΑΤ και Ομάδα Πρόληψης και Καταστολής Εγκληματικότητας. πάρχουν τμήματα των 8 και 10 αστυνομικών», σχολίασε και προσέθεσε ότι «θέλουμε λιγότερη καταστολή και περισσότερη α- στυνόμευση». Στο θέμα παρενέβη και ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Τάξης Δημήτρης Αναγνωστάκης, αποκαλύπτοντας ότι ήδη πέντε αστυνομικές περιφέρειες της χώρας έχουν υποβάλει προτάσεις για καταργήσεις - συγχωνεύσεις αστυνομικών τμημάτων. Σχετικά με τη μεταναστευτική - προσφυγική κρίση, ο κ. Τόσκας είπε ότι «καμία άλλη χώρα δεν έχει αντιμετωπίσει τόσο οξύ πρόβλημα όσο η Ελλάδα» και τόνισε ότι η ΕΛ.ΑΣ. καταβάλλει προσπάθεια προκειμένου να βελτιώσει τη διαδικασία καταγραφής και ταυτοποίησης που ακολουθείται στα σημεία εισόδου προσφύγων και μεταναστών. Αποκάλυψε, μάλιστα, ότι κινούνται διαδικασίες για την αγορά συσκευών λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων, καθώς και ότι η κυβέρνηση της Γερμανίας δώρισε στην Ελλάδα 12 τέτοια μηχανήματα. Επιπλέον, αλλά και του Γ. Τραγάκη. Η πρόταση στελεχών για αναβολή της απόφασης για σήμερα, προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα, απορρίφθηκε, με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν διαδοχικά οι Φ. Ταυρής, Σ. Ιωαννίδης, Μ. Δασκαλάκης, Θ. Δαβάκης, Γ. Πλακιωτάκης, ενώ δεν μετέχουν, εδώ και ημέρες, οι κ. Λεκκέας και Μπασιάκος. Η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε με μια πλειοψηφία 7 προς 1, σε σύνολο 17 μελών και 15 παρόντων, που δημιουργεί, εκ των πραγμάτων, περιθώρια αμφισβήτησης της απόφασης και νέου κύκλου αντιπαράθεσης. Οι κ. Κυρ. Μητσοτάκης, Αδ. Γεωργιάδης και Απ. Τζιτζικώστας αντέδρασαν έντονα, με υπαινιγμούς ότι στόχος του κ. Μεϊμαράκη είναι, ενδεχομένως, η ματαίωση της διαδικασίας, ενώ ο κ. Ανδ. Παπαμιμίκος επεδίωξε να ρίξει του τόνους, διευκρινίζοντας πως η επιλογή της εταιρείας είναι αρμοδιότητα της Επιτροπής Προμηθειών, η οποία και θα αποσφραγίσει τις προσφορές αύριο. Συνομιλητές του κ. Μεϊμαράκη, πάντως, επιμένουν ότι ο κ. Τσιμάρας είχε παρουσιάσει την ε- ταιρεία-ανάδοχο στα μέλη της ΚΕΦΕ ήδη από το βράδυ της Τρίτης. Σε αυτό το κλίμα, συνεδριάζει το απόγευμα σήμερα η Κοιν. Ο- μάδα της Ν.Δ., παρόντων και των τεσσάρων υποψηφίων, για το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα, με τον κ. Μεϊμαράκη να δίνει γραμμή καταψήφισης. χαρακτήρισε υπ αριθμόν 1 πρόβλημα το «μπλόκο» του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην εκταμίευση χρημάτων από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Δημόσιας Τάξης για τη σίτιση αλλοδαπών στα κέντρα κράτησης και φιλοξενίας μεταναστών. Το θέμα έχει αναδείξει σε πρόσφατα δημοσιεύματά της η «Κ». Ο νέος αναπληρωτής υπουργός προανήγγειλε αλλαγές στη λειτουργία της ΕΥΠ, καθώς και «προσλήψεις νέου και ικανού προσωπικού με διαφανείς διαδικασίες» στην Υπηρεσία. Ερωτηθείς σχετικά είπε ότι η ΕΥΠ, η Αντιτρομοκρατική, σε συνεργασία με ξένες υπηρεσίες, παρακολουθούν το θέμα των ισλαμιστών μαχητών, ωστόσο απέφυγε να αναφερθεί εκτενέστερα στο θέμα. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ «Κανένας πολίτης δεν ήθελε να καταθέσει» Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ ΑΠΕ Η υπεράσπιση των κατηγορουμένων στη δίκη της Χ.Α. προσπάθησε να πλήξει την αξιοπιστία του Π. Σεϊρλή, φίλου του Π. Φύσσα. Αποκαλυπτική η μαρτυρία του αστυνομικού που συμμετείχε στη σύλληψη του Γ. Ρουπακιά. Την επίθεση οργανωμένων στελεχών της Χρυσής Αυγής τη στιγμή της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα από τον Γιώργο Ρουπακιά και τα δραματικά γεγονότα που σημάδεψαν την 18η Σεπτεμβρίου στο Κερατσίνι εξιστόρησε στο δικαστήριο ο αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ, που ήταν ο άνθρωπος που συνέλαβε τον δράστη της στυγερής δολοφονίας και βρήκε το μαχαίρι. Ο αστυνομικός Γιώργος Ρώτας, που βρέθηκε επί τόπου και μετείχε στην ομάδα των αστυνομικών που παρενέβησαν το βράδυ εκείνο, όταν μέλη της Χ.Α. ε- πιτέθηκαν στην παρέα του Παύλου Φύσσα, περιέγραψε λεπτό προς λεπτό τα όσα συνέβησαν πριν ο Γιώργος Ρουπακιάς δολοφονήσει τον άτυχο μουσικό. Η μαρτυρία του αστυνομικού ήταν αποκαλυπτική. Οπως είπε, «είδα τον Γιώργο Ρουπακιά να έχει έρθει στα χέρια με τον Παύλο Φύσσα και τον μουσικό να φωνάζει σφαδάζοντας με μαχαίρωσε». Ο αστυνομικός για τη σκηνή της δολοφονίας είπε πως δράστης και θύμα «χτυπιόντουσαν, πλακωνόντουσαν με κλοτσιές και μπουνιές. Κάποια στιγμή ο Ρουπακιάς έφυγε και γύρισε στο αυτοκίνητό του».τότε, όπως ανέφερε ο αστυνομικός, ακούγοντας τον Παύλο Φύσσα να φωνάζει «με μαχαίρωσε», «άνοιξα την πόρτα του αυτοκινήτου και είπα στον Ρουπακιά: βγες έξω και σου κάνω τώρα σωματικό έλεγχο. Κατά τον έλεγχο βρήκαμε το μαχαίρι πεταμένο κάτω και συλλάβαμε τον δράστη». Για φοβισμένους πολίτες που ήταν παρόντες στην οργανωμένη επίθεση των μελών της Χ.Α. έ- κανε λόγο στη συνέχεια ο αστυνομικός, τονίζοντας ότι κανένας δεν ήθελε να προσέλθει στο τμήμα να καταθέσει και όλοι δήλωναν πως δεν γνώριζαν τίποτα. Μόνο μία κοπέλα είπε ο μάρτυρας τον ακολούθησε, η φίλη του Π. Φύσσα. Μεγάλο μέρος της κατάθεσής του περιστράφηκε στο τι προηγήθηκε της δολοφονίας και πώς ειδοποιήθηκε με συναδέλφους του να επέμβει όταν άρχισαν τα επεισόδια έξω από την καφετέρια «Κοράλλι». Ο αστυνομικός δεν άφησε καμία αμφιβολία ότι επρόκειτο για μέλη της Χ.Α., λέγοντας πως φορούσαν μαύρες μπλούζες και είχαν «το γνωστό στιλάκι», τονίζοντας πως και άλλες φορές ως αστυνομικός είχε βρεθεί με μέλη της Χ.Α. πρόσωπο με πρόσωπο. Ο φίλος του Π. Φύσσα Λίγο νωρίτερα είχε ολοκληρωθεί η κατάθεση του φίλου του Παύλου Φύσσα, Παύλου Σεϊρλή, που δέχθηκε μπαράζ ερωτήσεων από την υπεράσπιση των κατηγορουμένων, οι οποίοι στράφηκαν κατά της αξιοπιστίας του σε μια προσπάθεια να καταδείξουν ότι μπορεί να ήταν στην παρέα του Φύσσα το βράδυ ε- κείνο, αλλά η μαρτυρία του δεν ανταποκρίνεται καθόλα στην πραγματικότητα. Η αμφισβήτηση αυτή προκάλεσε ένταση, και η μητέρα του Παύλου Φύσσα διαμαρτυρήθηκε όταν συνήγορος υπεράσπισης χρησιμοποίησε τον όρο «θανών» για το παιδί της. «Οχι θανών», του είπε, «δολοφονημένος είναι ο γιος μου», για να παρέμβει ως συνήθως η πρόεδρος Μαρία Λεπενιώτου και να επιβάλει την τάξη. Πάντως, το θέμα της διεξαγωγής της δίκης στις φυλακές Κορυδαλλού επανήλθε και χθες από τους συνηγόρους της πολιτικής αγωγής (εκπροσωπούν τα θύματα), στηλιτεύοντας τη μη μεταφορά της σε αίθουσα του Εφετείου Αθηνών, ενώ μία άλλη δίκη (για τους δύο τόνους ηρωίνης) τελικώς θα διεξαχθεί στην Αθήνα, αν και ανήκει στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων του Πειραιά. Πιθανή σύνδεση αντιεξουσιαστή με Πετρακάκο Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ Στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών παραδόθηκε χθες το πρωί ο 37χρονος αντεξουσιαστής Παναγιώτης Α. Σε βάρος του εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης από τον 23ο τακτικό ανακριτή για παράβαση του νόμου περί όπλων. Το διωκτικό έγγραφο αφορούσε τον εντοπισμό, τον Μάρτιο του 2013, αυτοκινήτου με όπλα και πυρομαχικά στην περιοχή των Εξαρχείων. Το Hyundai Getz, που είχε μισθώσει ο 37χρονος από ε- ταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, είχε βρεθεί σε υπαίθριο, ιδιωτικό πάρκινγκ στην οδό Νοταρά στα Εξάρχεια. Στον χώρο αποσκευών του αυτοκινήτου αστυνομικοί της Α- ντιτρομοκρατικής είχαν εντοπίσει όπλα και εκρηκτικά. Συγκεκριμένα, μέσα σε δύο σάκους είχαν βρεθεί δύο καλάσνικοφ και τέσσερις χειροβομβίδες, και σε δύο παραλληλόγραμμα μεταλλικά κουτιά περίπου σφαίρες. Εκτοτε, τα ίχνη του 37χρονου Παναγιώτη Α. χάθηκαν, ενώ οι αστυνομικοί της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας τον θεώρησαν ύποπτο για ένοπλες ενέργειες που σημειώθηκαν το διάστημα που μεσολάβησε μέχρι τη χθεσινή παράδοση και σύλληψή του. Πιο συγκεκριμένα, διατυπώθηκαν υπόνοιες ότι συμμετείχε σε επιθέσεις για τις οποίες υπήρξε ανάληψη ευθύνης από την «Ομάδα Λαϊκών Αγωνιστών». Η χθεσινή εξέλιξη φέρεται να συνδέεται άμεσα με τη σύλληψη του Γιώργου Πετρακάκου στον Βόλο (για τον οποίο επίσης υπάρχουν υπόνοιες συμμετοχής στην «Ο.Λ.Α.») και τον εντοπισμό δύο κρησφύγετων με όπλα Γενετικό αποτύπωμα καταζητούμενου από το 2013, που παραδόθηκε χθες, βρέθηκε στο κρησφύγετο του Μαραθώνα. και πυρομαχικά στον Μώλο Φθιώτιδας και τον Μαραθώνα Αττικής. Γενετικό αποτύπωμα που φέρεται να ανήκει στον 37χρονο Παναγιώτη Α. ανιχνεύτηκε σε ένα από τα όπλα, τα οποία κατάσχεσε η Αστυνομία στην αποθήκη του Μαραθώνα. Πρόκειται για ένα στρατιωτικό ρουκετοβόλο μιας χρήσης τύπου Low. Προσωρινό νομικό κενό Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο συλληφθείς προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ένα προσωρινό, νομικής φύσης κενό, καθώς, με δεδομένο ότι η Αντιτρομοκρατική δεν έχει προβεί τυπικά τουλάχιστον στη λήψη DNA του Παναγιώτη Α., Αστυνομία και Δικαιοσύνη δεν μπορούν προς το παρόν να τον συσχετίσουν με την υπόθεση του Γ. Πετρακάκου και, επομένως, να του ασκήσουν συμπληρωματική δίωξη για τρομοκρατική δράση. Αν πράγματι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να διωχθεί για τρομοκρατία, η διαδικασία θα κινηθεί αμέσως μόλις ο φάκελος της υπόθεσης ανατεθεί σε εφέτη ανακριτή, ειδικό για θέματα τρομοκρατίας, ο οποίος και θα διατάξει τη βίαιη λήψη γενετικού υλικού από τον 37χρονο. Στο μεταξύ όμως, ο συλληφθείς, που κρατήθηκε χθες στην Αντιτρομοκρατική, θα οδηγηθεί σήμερα στον τακτικό ανακριτή με την κατηγορία της παράνομης οπλοκατοχής. Είναι πιθανόν ακόμα και να αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους. Ο 37χρονος Παναγιώτης Α. είναι δραστήριος και γνωστός στις διωκτικές Αρχές αναρχικός, καθώς ήδη από το 2005 είχε κατηγορηθεί μαζί με δύο ακόμη άτομα για επίθεση και κλοπή ασπίδων από διμοιρία των ΜΑΤ στη Χαριλάου Τρικούπη. Ακύρωση χωροταξικού για τουρισμό από ΣτΕ Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ Στην ακύρωση του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τον τουρισμό, που εγκρίθηκε το 2013, προχώρησε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Πρόκειται για ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο νομοθέτημα, που συγκέντρωσε πλήθος αρνητικών απόψεων από ετερόκλητους φορείς (από τον ΣΕΒ και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο μέχρι περιβαλλοντικές οργανώσεις), κυρίως επειδή προάγει τη χωροθέτηση πολύ μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων. Το πλαίσιο ωστόσο δεν κρίθηκε από το ΣτΕ επί τους ουσίας αλλά ακυρώθηκε για τυπικούς λόγους. Ενάντια στο ειδικό χωροταξικό του τουρισμού είχαν ασκηθεί δύο προσφυγές: η μια ομαδική: από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, τους Δήμους Λειψών και Κιμώλου, καθώς και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Και η δεύτερη από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. «Η χθεσινή απόφαση της Ολομέλειας δίνει σημασία στην κοινωνική συμμετοχή, αναγορεύοντάς την σε ουσιώδη τύπο, που αν δεν τηρηθεί επιφέρει ακυρότητα», εξηγεί η κ. Λούσι Κιουσοπούλου, δικηγόρος ενός εκ των προσφευγόντων. «Σύμφωνα με την απόφαση, δεν έγινε ο διάλογος που έπρεπε κατά την εξέταση του πλαισίου από το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, επομένως υποβαθμίστηκε η συμμετοχή του κοινού». Το ΣτΕ όμως Είχε εγκριθεί το 2013 και προήγαγε τη χωροθέτηση πολύ μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων. απέφυγε να μπει στην ουσία της υπόθεσης. «Ολα τα άλλα ζητήματα ουσίας, από τη διαχείριση των περιοχών Natura έως τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα παραμένουν α- νοιχτά, καθώς δεν κρίθηκαν από το Δικαστήριο». Τι είχε συμβεί το 2013, κατά την υποβολή του πλαισίου στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας; Πλήθος φορέων είχαν εκφράσει σοβαρές αντιρρήσεις, όπως ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, οι σύλλογοι αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων και περιφερειολόγων, καθώς και περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και η WWF Ελλάς. Ωστόσο, ο τότε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας, γ.γ. του ΥΠΕΚΑ Σωκράτης Α- λεξιάδης, είχε δρομολογήσει μια καταγραφή απόψεων, αντί της θετικής ή αρνητικής γνωμοδότησης, καθώς οι περισσότεροι φορείς ήταν αρνητικοί, γεγονός που το Υ- ΠΕΚΑ ήθελε να αποκρύψει. Επίσης, το πλαίσιο έδωσε σαφή κατεύθυνση προς τη χωροθέτηση μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων, χωρίς να λαμβάνει υπ όψιν τη φέρουσα ικανότητα των περιοχών. Η επιλογή αυτή έγινε χωρίς να τεκμηριωθεί επιστημονικά η ύπαρξη μιας αγοράς γι αυτά τα τουριστικά χωριά.

15 15-OIK_ELLADA_KATHI 13/10/15 22:14 Page 15 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 15 Ανεξέλεγκτο παραμένει το λαθρεμπόριο καυσίμων Επειτα από τρία χρόνια, τα πρατήρια εγκατέστησαν το σύστημα εισροών -εκροών, αλλά οι αρχές δεν ελέγχουν τα στοιχεία που στέλνουν Της ΧΡΥΣΑΣ ΛΙΑΓΓΟΥ Από το 2012 που ψηφίστηκε ο νόμος (4093) για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου δεν έχει καταφέρει να υλοποιηθεί μέχρι σήμερα, κάτι που επιβεβαιώνει πλήρως την εκτίμηση που λέει «ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη νόμων αλλά η ε- φαρμογή τους». Στο μεταξύ, μέσα στα τρία αυτά χρόνια και με στόχο πάντα την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της διαφθοράς, έχουν ξοδευτεί πάνω από 100 ε- κατ. ιδιωτικοί και δημόσιοι πόροι, άπειρες εργατοώρες για τη μελέτη, καταγραφή και αντιμετώπιση του φαινομένου, έχουν α- νακοινωθεί πολλάκις από συναρμόδιους υπουργούς «άξονες μέτρων», «μαύρες» και «άσπρες» λίστες, και «μυστικά αυτοκίνητα» και φυσικά «σαρωτικοί έλεγχοι». Η πραγματικότητα ωστόσο προκαλεί ερωτήματα ακόμη και για τις προθέσεις της Πολιτείας σε σχέση με το λαθρεμπόριο. Το περιβόητο σύστημα αντιμετώπισης του φαινομένου κόστισε πάνω από 100 εκατ. ευρώ, αλλά είναι ανενεργό. Αποτέλεσμα, το Δημόσιο να χάνει εκατ. έσοδα ετησίως από τη φοροδιαφυγή. Το θεσμικό πλαίσιο Το 2012 υποχρεώθηκε να θεσμοθετήσει μέτρα υπό την πίεση του μνημονίου και κατέληξε σε ένα θεσμικό πλαίσιο, η ενεργοποίηση του οποίου στηρίχτηκε στην προβλεπόμενη έκδοση 14 συνολικά υπουργικών αποφάσεων. Από αυτές τρεις δεν έχουν καν εκδοθεί, οι περισσότερες δεν έχουν εφαρμοστεί στο σύνολό τους, ενώ για κάποιες άλλες η ε- φαρμογή τους απαιτεί συμπληρωματικές υπουργικές αποφάσεις. Η πλέον σκανδαλώδης ωστόσο περίπτωση είναι αυτή της εγκατάστασης συστήματος εισροώνεκροών στα πρατήρια, που αποτελεί και το κατ εξοχήν μέτρο για την πάταξη του λαθρεμπορίου. Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση, τέτοια συστήματα θα έπρεπε να εγκαταστήσουν μέχρι τον Αύγουστο του 2013 όλα τα πρατήρια σε Αττική και Θεσσαλονίκη, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014 στους νομούς Λάρισας, Αχαΐας, Ηρακλείου, Μαγνησίας και Ιωαννίνων και μέχρι τον Αύγουστο του 2014 τα πρατήρια της υπόλοιπης χώρας. Η εγκατάσταση αυτού του συστήματος κόστισε συνολικά σε πρατηριούχους και Δημόσιο (χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Δαπανών) πάνω από 100 εκατ. ευρώ, χωρίς να έχει μέχρι σήμερα αξιοποιηθεί, ευθύνη που βαρύνει εξ ολοκλήρου το υπουργείο Οικονομικών και την Γ.Γ. Πληροφοριακών Συστημάτων. Αποκαλυπτικά στοιχεία Τα στοιχεία που έδωσε μέσα στην εβδομάδα στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ) είναι αποκαλυπτικά. Ενώ σύστημα εισροών-εκροών έχει εγκαταστήσει το σύνολο των εταιρειών εμπορίας και το 98% των πρατηρίων εκ των οποίων το 94% αποστέλλει κανονικά στοιχεία στο υπουργείο Οικονομικών, τα στοιχεία αυτά ούτε ελέγχονται ούτε αξιοποιούνται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη στελέχωση της ΓΓΠΣ. Επιπροσθέτως, το κεντρικό πληροφοριακό σύστημα της ΓΓΠΣ πρέπει να ενισχυθεί ώστε να έχει δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου. Δεν έχει καθοριστεί διαδικασία διασταύρωσης των στοιχείων που καταχωρίζει ο πρατηριούχος κατά την παραλαβή των καυσίμων. Με την υφιστάμενη διαδικασία οι πρατηριούχοι καταχωρίζουν μόνοι τους τα στοιχεία της προμηθεύτριας εταιρείας στο σύστημα και δεν υπάρχει τρόπος διασταύρωσης της ορθότητας αυτών των στοιχείων, καθώς το σύστημα δεν είναι αυτοματοποιημένο. Επίσης, δεν έχει δημιουργηθεί μηχανισμός πιστοποίησης και ελέγχου των εγκατεστημένων λογισμικών. Ανενεργό Ετσι το σύστημα παραμένει ανενεργό, με αποτέλεσμα αφενός το Δημόσιο να μην μπορεί να εισπράξει τα διαφυγόντα έσοδα από την παράνομη διακίνηση των καυσίμων και αφετέρου να ευνοούνται οι παραβάτες εις βάρος των υγιών επιχειρηματιών της αγοράς. Εταιρείες και πρατήρια που λειτουργούν με βάση τη νομιμότητα πιέζονται και από τον αθέμιτο ανταγωνισμό της παραβατικότητας στην αντλία. Το φαινόμενο έχει ενταθεί τα χρόνια της κρίσης και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, το 30% των καυσίμων στην Αττική περνάει μέσα από «πειραγμένες αντλίες», οι οποίες «κλέβουν» από τον καταναλωτή μέχρι και 12 λεπτά το λίτρο. Η πρακτική αυτή θα είχε σταματήσει από τον Αύγουστο του 2014 εάν εφαρμοζόταν κανονικά το μέτρο της εγκατάστασης συστημάτων εισροών-εκροών... Τρεις συν μία είναι οι κύριες πρακτικές του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, που σύμφωνα με τις παραδοχές που έχει κάνει ο ΣΕ- ΕΠΕ ανά κατηγορία, στερούν από το Δημόσιο έσοδα της τάξης των 125 εκατ. ευρώ (συντηρητικό σενάριο) έως 300 εκατ. ευρώ (ακραίο σενάριο). Οι επιπτώσεις, όμως, από το λαθρεμπόριο δεν περιορίζονται στα διαφυγόντα κέρδη για το Δημόσιο, είναι κοινωνικές, λόγω του αθέμιτου α- νταγωνισμού που δημιουργεί, αλλά και περιβαλλοντικές, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις τα καύσιμα ειδικής χρήσης, όπως το πετρέλαιο ναυτιλίας, χρησιμοποιούνται παράνομα εντός του αστικού ιστού, με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των πολιτών. Επιπλέον, τα παράνομα έσοδα από το λαθρεμπόριο, λόγω του ότι δεν είναι «φανερά», μπορούν ευκολότερα να χρησιμοποιηθούν για άλλους παράνομους σκοπούς και έτσι να ενισχύσουν φαινόμενα διαφθοράς. «Το λαθρεμπόριο, ως παράνομη πρακτική, είναι αυτοτροφοδοτούμενο και όσο συνεχίζεται, τόσο ενισχύεται», τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Γιάννης Αληγιζάκης και δίνει το εξής παράδειγμα: «Ενα πρατήριο καυσίμων που διακινεί λαθραία καύσιμα έχει τη δυνατότητα να πουλάει πολύ φθηνότερα από τους ανταγωνιστές του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πρατήριο αυτό να αυξάνει τις πωλήσεις και τα μερίδια αγοράς του στην περιοχή όπου δραστηριοποιείται και σταδιακά να καθιστά μη βιώσιμα τα γειτονικά του πρατήρια που δουλεύουν νόμιμα, οδηγώντας τα σε κλείσιμο. Το λαθρεμπόριο δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες α- νταγωνισμού για όσους προσπαθούν να λειτουργήσουν νόμιμα, αφού οι παρανομούντες διαθέτουν καύσιμα κάτω του κόστους, χρησιμοποιώντας τα παράνομα έσοδα για να καλύψουν το περιθώριό τους και να αυξήσουν τα μερίδιά τους». Η πολιτεία έχει α- ναγνωρίσει το πρόβλημα και «είναι επιτακτική ανάγκη να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί η εφαρμογή όλων των μέτρων που έχουν ψηφισθεί και παράλληλα οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου να ενισχυθούν κατάλληλα και να ξεκινήσουν ουσιαστικούς ελέγχους στην αγορά», τονίζει ο κ. Α- ληγιζάκης και υπογραμμίζει ότι ο Σύνδεσμος που εκπροσωπεί είναι στη διάθεσή της για να συνδράμει αυτό το έργο. Οι κύριοι τρόποι λαθρεμπορίας είναι οι ε- ξής: 1. Πετρέλαιο θέρμανσης. Είναι δυνατόν να διοχετευθεί κυρίως από εταιρείες εμπορίας, πρατήρια υγρών καυσίμων, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης ή/και μεταφορείς σε πρατήρια ή σε άλλους καταναλωτές (αγρότες, εργοτάξια, βιοτεχνίες, μεταφορικές εταιρείες κ.λπ.), όπου και πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Τα διαφεύγοντα έσοδα του Δημοσίου είναι η διαφορά Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης και ο αναλογών σε αυτήν ΦΠΑ. Ειδικά από τον Οκτώβριο 2012, η διαφορά αυτή ήταν ιδιαίτερα χαμηλή λόγω της εξίσωσης του ΕΦΚ, οδηγώντας έτσι σε εξάλειψη του κινήτρου για λαθρεμπόριο αυτής της μορφής και παρέμεινε σχετικά χαμηλή ακόμη και μετά τη μείωση του ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης από 330 ευρώ σε 230 ευρώ το χιλιόλιτρο. 2. Πετρέλαιο ναυτιλίας. Είναι δυνατόν να διοχετευθεί παράνομα στην αγορά (πρατήρια, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης, μεταφορικές εταιρείες κ.λπ.) από εταιρείες εμπορίας ή τους μεταφορείς βυτιοφόρων ή πλωτών μέσων (σλέπια) και να πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Δεδομένου ότι τα ναυτιλιακά καύσιμα δεν υπόκεινται σε ΕΦΚ ή ΦΠΑ, τα διαφεύγοντα έσοδα του Δημοσίου είναι το σύνολο ΕΦΚ και ΦΠΑ. 3. Εικονικές εξαγωγές πετρελαίου κίνησης ή βενζινών. Σε αυτήν την περίπτωση, η δυνατότητα για λαθρεμπόριο αφορά καύσιμα που ενώ δηλώνονται ως εξαγωγές, καταλήγουν σε πρατήρια εντός της χώρας. Τα διαφεύγοντα έσοδα είναι και σε αυτήν την περίπτωση το σύνολο του ΕΦΚ και του ΦΠΑ, αφού πρόκειται για αδασμολόγητα καύσιμα. 4. Αλλες πιθανές εστίες λαθρεμπορίου. α) Διαλύτες (τολουόλιο κ.λπ.), Οι εκκρεμότητες Διαφθορά, αθέμιτος ανταγωνισμός και ρύπανση Το λαθρεμπόριο δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες ανταγωνισμού για όσους προσπαθούν να λειτουργήσουν νόμιμα. Σε εκκρεμότητα παραμένουν τρεις υπουργικές αποφάσεις τρία χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. 1. Εκκρεμεί η έκδοση ΚΥΑ που α- φορά το σύστημα εισροών-εκροών στις φορολογικές αποθήκες σχετικά με τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος, τη συχνότητα α- ποστολής και τη γραμμογράφηση των δεδομένων που θα αποστέλλονται στη ΓΓΠΣ καθώς και για τις διαδικασίες και μεθόδους ελέγχου της λειτουργίας του λογισμικού εισροών-εκροών. 2. Η έκδοση ΚΥΑ για τον καθορισμό των προδιαγραφών, της διαδικασίας και των λεπτομερειών για την ολοκλήρωση του συστήματος GPS σε βυτιοφόρα και πλωτά μέσα. 3. Η ΚΥΑ για εφαρμογή συστήματος εισροών-εκροών σε όλους τους τομείς της εφοδιαστικής α- λυσίδας καυσίμων και συγκεκριμένα: α. Στους αποθηκευτικούς χώρους όλων των κατόχων αδειών του νόμου 3054/2002 συμπεριλαμβανομένων των ελεύθερων αποθηκών των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών, των αποθηκών μεγάλων καταναλωτών και των αποθηκών των παραγωγών ή διακινητών καυσίμων. β. Στις εγκαταστάσεις ιδιωτικών/ εργοταξιακών πρατηρίων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. γ. Στους σταθμούς ανεφοδιασμού σκαφών σε μαρίνες κ.λπ. δ. Στους αποθηκευτικούς χώρους όλων των παραγωγών ή διακινητών χημικών προϊόντων (τολουόλη, διαλύτες, μεθανόλη, αιθανόλη, κ.λπ.) που μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο λαθρεμπορίας. ε. Σε εταιρείες με χώρους στάθμευσης οχημάτων και αποθηκευτικές εγκαταστάσεις για τη φύλαξη και συντήρησή τους που διατηρούν δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων. μεθανόλη κ.ά., που νοθεύουν βενζίνες ή και πετρέλαιο. Οι διαλύτες αυτοί δεν επιβαρύνονται με τον Ειδικό Φόρο που επιβαρύνονται π.χ. οι βενζίνες, δηλαδή 670 ευρώ ανά κυβικό, άρα κάθε κυβικό που αντικαθιστούν σημαίνει αντίστοιχη απώλεια εσόδων για το κράτος. Εδώ δεν είναι δυνατόν να υπολογισθούν ζημιές που προκαλούν στα οχήματα λόγω ακαταλληλότητας χρήσης. β) Βιοντίζελ που εισάγεται σαν σπορέλαιο ή παράγεται σε εγχώριες μονάδες και νοθεύει πετρέλαιο κίνησης. γ) Πετρέλαιο που περιέχεται στα απόβλητα πλοίων (slops), από κλοπή των καυσίμων του πλοίου και διοχετεύονται εν τέλει σε πρατήρια. δ) Λαθρεμπόριο υγραερίου, μέσω πώλησης βιομηχανικού / θέρμανσης ως autogas. Οι παραπάνω περιπτώσεις, σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ, αφορούν προϊόντα που διακινούνται σε μικρές ποσότητες και εκτιμάται ότι δεν επηρεάζουν ουσιαστικά τα μεγέθη που μπορεί να προκύψουν από τις τρεις πρώτες κατηγορίες. Ωστόσο, δεν παύουν να αποτελούν σημαντικές πηγές α- θέμιτου ανταγωνισμού, παραοικονομίας και διαφθοράς. Π.χ. ένας παραγωγός που πουλάει λαθραίο βιοντίζελ σε πρατήρια αποκτά πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του, όπως και μια βιομηχανία που διοχετεύει τμήμα των διαλυτών που χρησιμοποιεί στο λαθρεμπόριο. ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 13/10/15 22:13 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Πώληση «κόκκινων» δανείων σε funds Τι προτείνει για τα δάνεια σε καθυστέρηση η Nomura, σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ Τη δυνατότητα πώλησης στεγαστικών δανείων σε funds, αλλά και σε εταιρείες διαχείρισης ο- φειλών προτείνει η Nomura, που έχει προσληφθεί από την κυβέρνηση προκειμένου να καταθέσει πρόταση για τη στρατηγική διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σε συνέντευξή του ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης, ερωτηθείς για το κατά πόσο θα πωληθούν στεγαστικά, αλλά και επιχειρηματικά δάνεια σε ξένα funds, παρέπεμψε στην «πάγια θέση ότι το ζήτημα αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης». Στις προτάσεις που έχει καταθέσει, πάντως, η Nomura εισηγείται την επέκταση της δυνατότητας πώλησης από τις τράπεζες και χαρτοφυλακίου των στεγαστικών δανείων -εκτός από τα καταναλωτικά- που επιτρέπεται ήδη με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο. Αντίστοιχη δυνατότητα εισηγείται να υπάρξει και για τα επιχειρηματικά δάνεια, μια κατηγορία ωστόσο που απαιτεί ειδική διαχείριση, ιδίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις, στη δανειοδότηση των οποίων εμπλέκονται πολλές τράπεζες. Στο σκέλος των οφειλών από τα νοικοκυριά ή των μικρών επιχειρηματικών με υποθήκη ακίνητα, η Nomura προτείνει: Να δοθεί σε ειδικές εταιρείες η δυνατότητα διαχείρισης αυτών των οφειλών. Παρόμοιες εταιρείες έχουν λειτουργήσει σε αγορές ό- πως η Ισπανία και με βάση την εμπειρία που έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα, η δυνατότητά τους επεκτείνεται στην πρόσβαση στα οικονομικά δεδομένα του δανειολήπτη, προκειμένου να διαπιστώνουν την πραγματική του ι- κανότητα να αποπληρώνει το δάνειο. Στα οικονομικά δεδομένα περιλαμβάνεται και η περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη, με τρόπο που θα διασφαλίζει τα προσωπικά δεδομένα, αλλά και η πρόσβαση σε στοιχεία αξιολόγησης της πιστοδοτικής του ικανότητας. Την άρση των νομικών και φορολογικών εμποδίων που δυσκολεύουν να επιστρέψει ένας δανειολήπτης το ακίνητό του στην τράπεζα. Μεταξύ των θεμάτων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι ο φόρος μεταβίβασης Ευκαιρία για επενδυτικά σχήματα υψηλού κινδύνου η αγορά μη εξυπηρετούμενων Πυκνώνουν οι επισκέψεις στην Αθήνα διαχειριστών και εκπροσώπων χαρτοφυλακίων υψηλού κινδύνου, τα γνωστά hedge funds και distress funds, οι οποίοι α- ναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες εν όψει της δημιουργίας αγοράς «κόκκινων» δανείων και των νομοθετικών αλλαγών που θα κάνουν πιο ευέλικτο το πτωχευτικό δίκαιο τόσο για τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα. Με το 50% των χαρτοφυλακίων δανείων των εμπορικών τραπεζών να βρίσκεται στο «κόκκινο», που αντιστοιχεί σε περίπου 100 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας και ευρύτερα η χώρα α- ποτελούν μια χρυσή ευκαιρία για τα επενδυτικά σχήματα υψηλού κινδύνου. Σε μια χώρα όπου έ- πειτα από 7 χρόνια βαθιάς ύφεσης ακόμα και η αξία «κανονικών» περιουσιακών στοιχείων (ομόλογα, μετοχές, ακίνητα κ.ά.) έχουν χάσει πολύ μεγάλο μέρος της α- ξίας τους, η αγορά των «προβληματικών στοιχείων ενεργητικού» μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις. Από την Αθήνα έχουν παρελάσει δεκάδες χαρτοφυλάκια που ειδικεύονται στις υψηλού κινδύνου επενδύσεις όπως: η Apollo Management, η Fortress, η Baubost, η Strategic Value, η Third Point, το KKR, η York Capital Υψηλά θέτει τον πήχυ για την κεφαλαιακή βάση των εγχώριων τραπεζών η ΕΚΤ στο πλαίσιο του stress test. Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο να θέσει τον δείκτη κεφαλαιακής ε- πάρκειας (Tier 1) των τραπεζών στο 9,5% όσον αφορά το βασικό σενάριο, και στο 8% όσον αφορά το δυσμενές σενάριο. Πρόκειται για το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας που πρέπει να διαθέτει μια τράπεζα προκειμένου να περάσει με επιτυχία την άσκηση. Σε περίπτωση που μια τράπεζα εμφανίσει μικρότερους δείκτες θα πρέπει να ενισχύσει τα κεφάλαιά της τόσο ώστε να ανταποκριθεί στο όριο του 9,5% και 8% αντίστοιχα. Πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλούς δείκτες και είναι χαρακτηριστικό ότι στα πανευρωπαϊκά stress tests, που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι, το όριο ήταν στο 8% για το βασικό σενάριο και 5,5% για το δυσμενές. Η αύξηση των ορίων, αν τελικά ε- πιβεβαιωθεί, θα οδηγήσει σε υ- ψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες, αποδυναμώνοντας τη θέση των σημερινών μετόχων και ομολογιούχων των συστημικών τραπεζών. Εν τω μεταξύ, ο Ενιαίος Ε- Σταθάκης: Κατάθεση νομοσχεδίου για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώνονται στο 51,3% στην καταναλωτική πίστη, στο 35,60% στα στεγαστικά, στο 39,8% στα επιχειρηματικά δάνεια. Management, η Cerberus, η Paulson & Co, η Dromeus Capital κ.ά. Πολλές από αυτές ήδη έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές κινήσεις. Οι σχετικές διεργασίες α- ναμένεται να ενταθούν το επόμενο διάστημα, καθώς σύμφωνα με το νέο μνημόνιο, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να φροντίσει για τη δημιουργία μιας αγοράς για τα μη ε- ξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον υπάρχει για επιχειρήσεις που ενώ θεωρούνται βιώσιμες, εντούτοις εμφανίζουν πρόβλημα επιβίωσης εξαιτίας του υπερδανεισμού. Ε- πιχειρήσεις από δυναμικούς κλάδους όπως τουρισμός, ιχθυοκαλλιέργειες κ.ά. θα μπορούσαν με αποτελεσματικότερη διοίκηση και ελάφρυνση χρέους να ε- πανέλθουν σε θετική τροχιά. Στο πλαίσιο αυτό οι τράπεζες συζητούν για την αξιοποίηση επιχειρήσεων που τώρα βρίσκονται στο «κόκκινο» με τη μεταβίβαση των μετοχών σε επενδυτές οι οποίοι θα αναλάβουν τη διοίκηση και θα εισφέρουν νέα κεφάλαια, ενώ παράλληλα οι τράπεζες θα προχωρήσουν στη διαγραφή μέρους των δανείων. Με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώνονται στο 51,3% στην καταναλωτική πίστη, στο 35,60% στα στεγαστικά, στο 39,8% στα επιχειρηματικά δάνεια, στο 63% στα δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις και στο 54% στα δάνεια προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το νέο μνημόνιο, το ΤΧΣ, σε συνεργασία με την ΤτΕ, θα αναλύσει σε βάθος την τρέχουσα κατάσταση, με στόχο τον εντοπισμό των μη κανονιστικών περιορισμών και εμποδίων (π.χ. διοικητικά, οικονομικά, νομικά, κ.λπ.), για την ανάπτυξη μιας δυναμικής αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων. Παράλληλα μια ομάδα εργασίας, με τη βοήθεια εξειδικευμένου συμβούλου, θα εξετάσει και θα προτείνει ειδικές δράσεις, για να επιταχυνθεί η τακτοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μεταξύ άλλων, με την εξάλειψη περιττών ακινήτου, ο ΕΝΦΙΑ και οι γενικότερες επιβαρύνσεις που καθιστούν τη διαχείριση ενός ακινήτου αναποτελεσματική και α- σύμφορη. Την ενεργητική διαχείριση των οφειλών, μέσω συνεργασιών με δίκτυο πιστοποιημένων μεσιτών, προκειμένου να διευκολύνεται η πώληση του ακινήτου. Τη δυνατότητα να μπορούν να επικοινωνούν με τον πελάτη, κάτι που μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται, παρά μόνο για τις πιστοποιημένες εισπρακτικές ε- νομικών ή άλλων εμποδίων για την εξυπηρέτηση και τη διάθεση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με παράλληλη προστασία για Ανεβάζει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες η ΕΚΤ Οπως σημείωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι, στη συνέντευξή του στην «Κ» την περασμένη Κυριακή «η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα ήταν σαφώς επιθυμητή ούτως ώστε να ελαχιστοποιηθεί η χρήση δημόσιων κεφαλαίων για τον σκοπό αυτό», προσθέτοντας ότι η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών θα εξαρτηθεί από τα «αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης και από τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης». ποπτικός Μηχανισμός μέχρι το τέλος της εβδομάδας θα ολοκληρώσει την εμπιστευτική ενημέρωση των διοικήσεων των εγχώριων τραπεζών για την πορεία του stress test. Δεν πρόκειται να δοθούν νούμερα στους επιτελείς των τραπεζών, ωστόσο η περιγραφή των τεχνικών παραμέτρων ΑΠΕ ταιρείες του νόμου 3758 και τους υπαλλήλους των τραπεζών. Α- ντίστοιχα σύμφωνα με τις προτάσεις που έχει καταθέσει η Nomura, θα πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα να προβαίνουν σε νομικές ενέργειες, κάτι που μέχρι σήμερα μπορούν να κάνουν μόνο οι τράπεζες μέσω των νομικών τους τμημάτων. Στις χθεσινές του δηλώσεις, ο υπουργός Οικονομίας παρέπεμψε επίσης στην κατάθεση νομοσχεδίου για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς. Η δέσμευση, άλλωστε, της ταχείας νομοθετικής ρύθμισης και συγκεκριμένα έως τα τέλη Νοεμβρίου, προκύπτει από το τρίτο Μνημόνιο, που ορίζει ότι «η κυβέρνηση θα ενισχύσει το θεσμικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση της τακτοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων». Προηγουμένως και συγκεκριμένα έως τα τέλη Οκτωβρίου, η ΤτΕ θα πρέπει να υποβάλει έκθεση για την κατηγοριοποίηση των μη ε- ξυπηρετούμενων δανείων, ενώ το ΤΧΣ θα παράσχει ανάλυση με σκοπό «τον προσδιορισμό των εμποδίων (π.χ. διοικητικά, οικονομικά και νομικά) για την ανάπτυξη μιας δυναμικής αγοράς. Εως την ίδια ημερομηνία, μια ομάδα εργασίας με βάση τη διεθνή πείρα, θα εξετάσει και θα προτείνει ειδικές δράσεις για να επιταχυνθεί η εξάλειψη περιττών νομικών και ή άλλων ε- μποδίων για την εξυπηρέτηση και τη διάθεση εξυπηρετούμενων δανείων, με παράλληλη προστασία για τα ευάλωτα νοικοκυριά». etzortzi@kathimerini.gr Σε μια χώρα όπου έπειτα από 7 χρόνια βαθιάς ύφεσης ακόμα και η αξία «κανονικών» περιουσιακών στοιχείων (ομόλογα, μετοχές, ακίνητα κ.ά.) έχουν χάσει πολύ μεγάλο μέρος της αξίας τους, η αγορά των «προβληματικών στοιχείων ενεργητικού» μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις. EPA τα ευάλωτα νοικοκυριά, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που έχει καταρτίσει η ΤτΕ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ (όπως για παράδειγμα το πού θα καθοριστούν τα ελάχιστα όρια των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας) και των μακροοικονομικών παραδοχών της άσκησης θα επιτρέψει στις τράπεζες να σχηματίσουν μια καλή εκτίμηση για το τελικό αποτέλεσμα. Εχοντας μια σαφή εικόνα για το αν το αποτέλεσμα θα είναι αυστηρό ή πιο ήπιο οι τράπεζες θα μπορέσουν να οριστικοποιήσουν τον σχεδιασμό τους και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προσέλκυση επενδυτών. Τα τελικά αποτελέσματα του stress test θα ανακοινωθούν πιθανότατα την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου και εν συνεχεία οι τράπεζες θα έχουν περίπου ένα μήνα για να καλύψουν τις κεφαλαιακές ανάγκες μέσω αυξήσεων κεφαλαίου. Οπως σημείωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι, στη συνέντευξή του στην «Κ» την περασμένη Κυριακή (11.10) «η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα ήταν σαφώς επιθυμητή ούτως ώ- στε να ελαχιστοποιηθεί η χρήση δημόσιων κεφαλαίων για τον σκοπό αυτό», προσθέτοντας ότι η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών θα εξαρτηθεί από τα «αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης και από τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης». Ο πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι «οι ιδιώτες επενδυτές θα δείξουν μεγαλύτερη προθυμία να διαθέσουν κεφάλαια στον ελληνικό τραπεζικό τομέα εάν έχουν τη διαβεβαίωση ότι το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί επιτυχώς. Η ταχεία πρόοδος προς την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα συμβάλει σε αυτό και, ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον όλων. Συνεπώς, είναι σημαντικό η κυβέρνηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί, εφαρμόζοντας τα μέτρα που είναι αναγκαία για την πρώτη αξιολόγηση». Με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης που έχει εγκριθεί από την Κομισιόν, η Εθνική Τράπεζα έχει δεσμευθεί να πωλήσει το 40% της Finansbank. Η Εθνική εξετάζει τέσσερις προτάσεις για τη Finansbank Επιβεβαίωσε τις συζητήσεις με επενδυτές για την πώληση της Finansbank η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας. Οπως ανακοινώθηκε χθες, «η Εθνική Τράπεζα ενημερώνει ότι πρόκειται να προβεί σε επαφές με πιθανούς επενδυτές στο πλαίσιο της διερεύνησης εναλλακτικών στρατηγικών επιλογών για τη Finansbank». Σημειώνεται ότι το ενδιαφέρον για την εξαγορά της θυγατρικής της Εθνικής Τράπεζας στην Τουρκία, Finansbank, είναι πολύ μεγάλο και ήδη έχουν κατατεθεί τέσσερις προσφορές. Προσφορά έχει καταθέσει η Qatar National Bank, η οποία φαίνεται πως έχει το προβάδισμα, καθώς και οι τουρκικές τράπεζες Garanti Bank και Fibabanka. Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, προσφορά έχει καταθέσει και ένας κινεζικός όμιλος. Η διοίκηση της ΕΤΕ έχει δηλώσει ότι εξετάζει όλες τις διαθέσιμες επιλογές, τονίζοντας ότι οι τελικές αποφάσεις για την πώληση της Finansbank θα εξαρτηθούν από το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών ό- πως θα προσδιοριστούν από Οι τελικές αποφάσεις για την πώληση της Finansbank θα εξαρτηθούν από το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών. το stress test. Με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης που έχει εγκριθεί από την Κομισιόν, η ΕΤΕ έχει δεσμευθεί να πωλήσει το 40% της Finansbank. Ωστόσο, λόγω των νέων δεδομένων που διαμορφώνει η νέα ανακεφαλαιοποίηση, είναι πιθανό να πωλήσει το σύνολο της συμμετοχής της. Εξελίξεις στην Πειραιώς Κύπρου Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την κυπριακή ιστοσελίδα stockwatch, τρεις επενδυτές βρίσκονται στα τελικά στάδια του due diligence για την εξαγορά της θυγατρικής της Τράπεζας Πειραιώς στην Κύπρο. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το τοπίο για την τύχη της θυγατρικής της Τράπεζας Πειραιώς θα ξεκαθαρίσει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, ενώ μεταξύ των ενδιαφερομένων εμφανίζεται ο ελληνοαμερικανικός όμιλος Libra. Η Πειραιώς διατηρεί 14 υποκαταστήματα στην Κύπρο με περίπου 300 υπαλλήλους. Στο τέλος Μαΐου οι καταθέσεις της τράπεζας έφταναν το 1 δισ. ευρώ και το χαρτοφυλάκιο δανείων τα 700 εκατ. ευρώ. «Καταστροφή για τη χώρα και τη μεσαία τάξη ένα ενδεχόμενο Grexit» Για πολλούς η εκτίμηση ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις θα είχαν όφελος από την επιστροφή της χώρας στο εθνικό νόμισμα είναι σχεδόν αυτονόητη. Οι άνθρωποι της αγοράς όμως δεν έχουν την ίδια άποψη. Είναι χαρακτηριστική η άποψη που διατύπωσε επ αυτού ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, επικεφαλής του ομώνυμου ομίλου με κατ εξοχήν εξαγωγική δραστηριότητα. «Η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ γιατί αυτό είναι το καλό για τη χώρα. Δεν έχει, άλλωστε, καμία λογική να είσαι μια ευημερούσα επιχείρηση σε μια κατεστραμμένη χώρα», δήλωσε ο κ. Μυτιληναίος ερωτηθείς από το αμερικανικό κανάλι CNBC και την εκπομπή Worldwide Exchange, που τον φιλοξένησε χθες, για τον πιθανό κίνδυνο εξόδου της χώρας από το ευρώ και το κατά πόσον αυτό θα ω- φελούσε τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. «Η έξοδος από την Ευρωζώνη θα ήταν καταστροφή για τη χώρα γενικότερα, τον ελληνικό λαό < O κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος σχολίασε ότι η κυβέρνηση έχει μια δεύτερη ευκαιρία για να προχωρήσει σε πιο ρεαλιστικές πολιτικές. και τη μεσαία τάξη», συμπλήρωσε και αναφερόμενος στο Αλουμίνιον της Ελλάδος, μία από τις μεγαλύτερες ε- ξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας, σημείωσε: «Δεν έχει κανένα νόημα για εμάς να είμαστε μια κερδοφόρος εταιρεία σε μια καταρρέουσα οικονομία. Δεν δουλεύει έτσι. Η Ελλάδα πρέπει να μείνει, δεν είναι θέμα μιας συγκεκριμένης εταιρείας ή ενός συγκεκριμένο ατόμου, εάν είναι καλό για την τσέπη του ή όχι. Η Ελλάδα πρέπει να μείνει γιατί είναι καλό για τη χώρα». Αναφερόμενος στην πολιτική κατάσταση της χώρας, σχολίασε ότι η κυβέρνηση έχει μια δεύτερη ευκαιρία για να προχωρήσει σε πιο ρεαλιστικές πολιτικές. «Ολοι ελπίζουμε», είπε, «ότι (η κυβέρνηση) θα επιδιώξει πιο ρεαλιστικές πολιτικές και θα δούμε μια πολύ καλύτερη κατανόηση με τους εταίρους και τους πιστωτές και ελπίζω να δούμε μια είδους αναδιαμόρφωση ή αναδιάρθρωση του χρέους πριν η ελληνική οικονομία δει μια ουσιαστική επανεκκίνηση από την αρχή». Σχολιάζοντας, τέλος, την κρίση που επικρατεί παγκοσμίως στην αγορά των commodities και συγκεκριμένα στην αγορά του αλουμινίου, ανέδειξε τον ρόλο της Κίνας. «Στην αγορά του αλουμινίου τα νήματα κινούν οι Κινέζοι, είναι πάρα πολλοί και δεν γνωρίζω αν είναι έτοιμοι να ελαττώσουν την παραγωγή, να βρουν μια ισορροπία στην αγορά. Εχω πολλές αμφιβολίες γι αυτό», τόνισε ο κ. Μυτιληναίος. ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 13/10/15 22:13 Page 17 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 17 Σύνδεση χρέους-εποπτείας από την Ε.Ε. Το σχέδιο που επεξεργάζεται η Ευρωζώνη ενόψει των συζητήσεων του Νοεμβρίου Τι φοβούνται οι «σκληροί» (Γερμανία και Φινλανδία) Των ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ, ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Τη σύνδεση της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους με την εποπτεία της χώρας σε όλη τη διάρκεια των ευρωπαϊκών δανείων και όχι μόνον έως τη λήξη του 3ου μνημονίου (2018) επεξεργάζεται η Ευρωζώνη, ενόψει της συζήτησης που αναμένεται να ξεκινήσει τον Νοέμβριο. Πέραν, όμως, του προσδιορισμού των προϋποθέσεων βάσει των οποίων θα λαμβάνει τη διευκόλυνση η Ελλάδα, που παραμένει α- νοικτό ως ζήτημα, Ευρωζώνη και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δεν έχουν συμφωνήσει και στις παραμέτρους του μοντέλου απομείωσης του ελληνικού χρέους. Aπό τη Λίμα του Περού, όπου πραγματοποιήθηκε η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Πόουλ Τόμσεν, νυν επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος στο Ταμείο, είπε πως η Ελλάδα δεν μπορεί να α- ντιμετωπίσει το πρόβλημα του δημοσίου χρέους, αλλά χρειάζεται σημαντική παράταση της περιόδου χάριτος και του χρόνου αποπληρωμής. Ο κ. Τόμσεν επεσήμανε πως η συζήτηση έχει μετατεθεί από το «κούρεμα» στο ονομαστικό χρέος στην επιβολή πλαφόν ως προς τις ανάγκες εξυπηρέτησής του, ενώ ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου, την Παρασκευή, σημείωσε τη σημασία τού να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση τις μεταρρυθμίσεις και οι Ευρωπαίοι να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για να γίνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο, μέσω της ελάφρυνσής του. Στελέχη των δανειστών ξεκαθαρίζουν στην «Κ» πως οι όποιες αποφάσεις ληφθούν για την περαιτέρω ελάφρυνση του δημοσίου χρέους «δεν θα είναι εμπροσθοβαρείς» και θα συνδέονται με την υλοποίηση κάποιων δράσεων από την Ελλάδα. Αλλος παράγοντας σημειώνει ότι στόχος της Ευρωζώνης είναι να διαμορφώσει ένα μοντέλο ελέγχου της ελληνικής οικονομίας μετά το πέρας του νέου προγράμματος. Και αυτό γιατί είναι έκδηλη η ανησυχία στους «σκληρούς» κυρίως της Ευρωζώνης ότι αν η Ελλάδα λάβει νέα στήριξη ως προς το χρέος της άμεσα, τότε μετά το 2018, που δεν θα υ- πάρχει πρόγραμμα, είναι πολύ πιθανό το πολιτικό σύστημα να επιστρέψει στις «κακές» συνήθειες του παρελθόντος. Σήμερα, η Ευρωζώνη έχει αποφασίσει το γενικό πλαίσιο του μοντέλου της νέας ρύθμισης του ελληνικού χρέους. Θα περιλαμβάνει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και την επέκταση της περιόδου χάριτος για πληρωμή τοκοχρεολυσίων. Επίσης, έχει αποφασίσει να μετατρέψει το κριτήριο της «βιωσιμότητας» του χρέους (έως 120% του ΑΕΠ) σε κριτήριο «εξυπηρετησιμότητας», δηλαδή πόσες είναι οι δαπάνες για τόκους και χρεολύσια ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σε αυτό επί της αρχής έχει συμφωνήσει και το ΔΝΤ, αλλά διαφωνεί με την Ευρωζώνη στην εξειδίκευση των παραπάνω μέτρων. Επιθυμεί «γενναιόδωρες» παρεμβάσεις, ώστε να οδηγήσουν σε ένα σημαντικό «κούρεμα» του χρέους σε όρους καθαρής παρούσας αξίας (ΝPV). Ειδικότερα, οι διαφορές είναι οι εξής: O Τόμσεν, από το Περού, είπε πως η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του χρέους, αλλά χρειάζεται παράταση της περιόδου χάριτος και του χρόνου αποπληρωμής. 1. Χρόνος επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής των δανείων: Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι η επιμήκυνση που πρέπει να δοθεί είναι 40 χρόνια. Η πλήρης εξόφληση των ευρωπαϊκών δανείων με τα σημερινά δεδομένα ολοκληρώνεται το 2042 και επί της ουσίας το Ταμείο προτείνει να μεταφερθεί στο Η Ευρωζώνη, όμως, δεν θέλει να παράσχει τόσο μακρά περίοδο αποπληρωμής των δανείων. 2. Παράταση στην καταβολή τόκων των δανείων: Ηδη ισχύει περίοδος 10ετούς χάριτος για τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (2ο και 3ο μνημόνιο) έως το 2022 για την αποπληρωμή των τόκων. Το ΔΝΤ προτείνει να προστεθούν άλλα 20 χρόνια στην υπάρχουσα περίοδο χάριτος. Η Ευρωζώνη θεωρεί πως είναι υπερβολή, επειδή έτσι θα περάσουν τρεις δεκαετίες για να ξεκινήσει η Ελλάδα την αποπληρωμή των δανείων της. Η δήλωση Ντάισελμπλουμ ότι η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με την εξυπηρέτηση του χρέους τα επόμενα 15 χρόνια ενδεχομένως να «κρύβει» την πρόθεση να αυξηθεί η υφιστάμενη 10ετής περίοδος χάριτος σε 15 συνολικά χρόνια. 3. Υψος κριτηρίου «εξυπηρετησιμότητας» του ελληνικού χρέους: Η Ευρωζώνη προτείνει να τεθεί το όριο στο 15% του ΑΕΠ. Δηλαδή, εάν οι ετήσιες δαπάνες αποπληρωμής τόκων και χρεολυσίων της Ελλάδας είναι μικρότερες του 15% του ΑΕΠ, τότε θα θεωρείται ότι το χρέος της είναι εξυπηρετήσιμο. Αν είναι υ- ψηλότερες, τότε θα κρίνεται μη εξυπηρετήσιμο και θα απαιτείται παρέμβαση για να μειωθούν οι συγκεκριμένες δαπάνες. Η Κομισιόν αναφέρει σε έκθεση της 10ης Ιουλίου 2015 ότι οι ετήσιες δαπάνες της Ελλάδας για την εξυπηρέτηση του χρέους στην περίοδο ανέρχονται, κατά μέσον όρο, σε 10,4% του ΑΕΠ, αλλά παραδέχεται πως κάποιες χρονιές ξεπερνούν το 15%. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι το κριτήριο θα πρέπει να είναι χαμηλότερο (ίσως 10% του ΑΕΠ). 4. «Πάγωμα» επιτοκίων δανεισμού: Μία από τις παρασκηνιακές συζητήσεις α- φορά τη μετατροπή των επιτοκίων δανεισμού από την Ευρωζώνη σε σταθερά από τα υπάρχοντα κυμαινόμενα, που, επίσης, να κυμαίνονται περίπου στο 1%-1,5% που ισχύει σήμερα. Η Ευρωζώνη δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, με δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν τα επιτόκια. Το ΔΝΤ δεν θα ήταν αρνητικό σε μία τέτοια εξέλιξη. Πού το «πάει» τελικά το ΔΝΤ με την Ελλάδα Της ανταποκρίτριάς μας στην ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προκάλεσε ερωτήματα την περασμένη εβδομάδα όταν στην ετήσια έκθεσή του για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές ανέφερε «το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρωζώνη» ως έναν παράγοντα αστάθειας για τις αγορές. Επιπλέον, οι χαμηλότερες των ελληνικών προβλέψεις του για το πρωτογενές έλλειμμα πυροδότησαν εκτιμήσεις ότι θα ζητήσει περισσότερα μέτρα για να επιτευχθεί ο στόχος του μνημονίου. Οπως ωστόσο εκτιμά αξιωματούχος του Ταμείου, δεν είναι σκόπιμο να προβλέπει κανείς επιπλέον απαιτήσεις με βάση αυτές τις προβλέψεις: «Πρέπει να γίνουν πολλά μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο: η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η συμφωνία για την αναδιάρθρωση του χρέους... Ας γίνουν αυτά και βλέπουμε για τα άλλα», σημειώνει χαρακτηριστικά. Από την πλευρά της, η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία συναντάται σήμερα στη Λίμα με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, τόνισε ότι οι εκτιμήσεις του Ταμείου για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους δεν έχουν αλλάξει και ότι η όποια ελάφρυνση θα πρέπει να βασίζεται στην έκθεση βιωσιμότητας του Ταμείου. «Οι προβλέψεις μας είναι απολύτως οι ίδιες», τόνισε χαρακτηριστικά, απαντώντας εμμέσως σε γερμανικό δημοσίευμα που ήθελε το Ταμείο να πιέζει πλέον για κούρεμα του χρέους. Συμμετέχοντας στη συνήθη μάχη εντυπώσεων ενόψει μίας σημαντικής διαπραγμάτευσης, η κυρία Λαγκάρντ άδραξε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει ότι η διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους θα πρέπει να γίνει στη βάση της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους που έχει ετοιμάσει το Ταμείο διαφορετικά αυτό απλώς δεν θα πάρει μέρος. Οι πιέσεις της επικεφαλής του ΔΝΤ, βέβαια, είχαν α- ποδέκτες και στην Ελλάδα. Οπως δήλωσε, εκτός από την αναδιάρθρωση του χρέους, θέλει να δει επίσης την ισχυρή δέσμευση της κυβέρνησης στις μεταρρυθμίσεις και την υλοποίηση τουλάχιστον κάποιων από αυτές, ξεχωρίζοντας το ασφαλιστικό σύστημα και τη διοίκηση των τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους. Η κυρία Λαγκάρντ έκανε αυτές τις διευκρινίσεις με το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα που της δίνει η μη συμμετοχή της, για την ώρα, στο νέο ελληνικό πρόγραμμα. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση ζήτησε «Το Ταμείο είναι παρατηρητής, ενίοτε συνομιλητής, αλλά το προηγούμενο πρόγραμμα τελείωσε και νέο δεν υπάρχει ακόμη». νέο πρόγραμμα τον Ιούλιο, η διοίκηση του Ταμείου θεωρεί το προηγούμενο πρόγραμμα λήξαν. Οπως λέει ο ίδιος αξιωματούχος, η σχέση του ΔΝΤ με την Ελλάδα αυτήν τη στιγμή «είναι μπερδεμένη: Το Ταμείο είναι παρατηρητής, ενίοτε συνομιλητής, αλλά το προηγούμενο πρόγραμμα τελείωσε και νέο δεν υπάρχει ακόμη». Αν λοιπόν οι Ευρωπαίοι επιθυμούν τη συμμετοχή και τη σημαντική οικονομική συνεισφορά του Ταμείου, θα πρέπει να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις του για την αναδιάρθρωση του χρέους. Η δε ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει ότι τηρεί τις δεσμεύσεις της στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, πυροδοτώντας τις ανησυχίες ότι το ΔΝΤ θα ζητήσει επιπλέον μέτρα και υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που η κυβέρνηση θα ήθελε να μεταφέρει για αργότερα, όπως το ασφαλιστικό. Η έκθεση Γκόλντσμπρου Σε αυτό το πλαίσιο, οποιαδήποτε αναφορά στην Ελλάδα από το ΔΝΤ λαμβάνει δυσανάλογες διαστάσεις. Χαρακτηριστική είναι η ανάδειξη μίας αναφοράς σε πρόσφατη έκθεση του πρώην επικεφαλής του IEO, του ανεξάρτητου γραφείου αξιολόγησης του ΔΝΤ, Ντέιβιντ Γκόλντσμπρου. Κάνοντας μία αποτίμηση των εκθέσεων αξιολόγησης του Ταμείου, ο κ. Γκόλντσμπρου αναφερόταν στην (παραδειγματική, όπως έγραψε) αξιολόγηση του πρώτου ελληνικού προγράμματος και στα μαθήματα από αυτήν: να αποφεύγονται καθυστερήσεις στην αναδιάρθρωση του χρέους, να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στην πολιτική οικονομία, περισσότερη έμφαση στις δημοσιονομικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στην απλοποίηση της συνεργασίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σημαντικά, αλλά όχι καινούργια. Πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον θα έχει για την Ελλάδα η έκθεση για τον ρόλο του Ταμείου στην κρίση της Ευρωζώνης, που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και ένα περίπου έτος και, σύμφωνα με το IEO, προχωρά στο τελικό της στάδιο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ωστόσο, δεν αναμένεται να δημοσιευθεί παρά το επόμενο έτος, όταν η διοίκηση του Ταμείου υπολογίζει ότι θα έχει κλειδώσει τη συμμετοχή του στο νέο ελληνικό πρόγραμμα. Συγκρίνοντας τέσσερις πορείες... Τι χωρίζει πραγματικά την Αθήνα από τη Μαδρίτη, τη Λισσαβώνα και το Δουβλίνο; Γιατί Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία πέτυχαν εκεί όπου η Ελλάδα απέτυχε; Δηλαδή, στην έ- ξοδο ή αποφυγή των μνημονίων, την ώρα που η χώρα μας αναγκάστηκε να συμφωνήσει και σε ένα τρίτο κατά σειρά πρόγραμμα. Ως είθισται, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Το ΑΕΠ των τριών άλλων χωρών βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, όταν η Ελλάδα επιστρέφει σε ύφεση και οι αγορές έχουν ανοίξει διάπλατα τις πόρτες τους στις άλλες προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης, τη στιγμή που για την Ελλάδα παραμένουν ερμητικά κλειστές. Την απάντηση στα ερωτήματα αυτά φαίνεται να τη δίνουν ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης μέσω του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού. Σε αυτό παραδέχονται ότι η οικονομική α- βεβαιότητα επέστρεψε στην Ελλάδα εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων και των επιλογών που έγιναν κατά την πολύμηνη διαπραγμάτευση του Είναι σαφές ότι η πολιτική αβεβαιότητα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατάσταση της οικονομίας. Και για αυτό είχαν προειδοποιήσει όλοι, αλλά κανείς δεν άκουσε στην Ελλάδα. Ε- πειδή, όμως, τα νούμερα δεν λένε ψέματα, αξίζει να γίνει σύγκριση δύο ενδεικτικών δεικτών των οικονομιών της Ελλάδας και Ισπανίας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας. Ο πρώτος το Α- ΕΠ αναδεικνύει την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας και τις προοπτικές της, ενώ ο δεύτερος η απόδοση των κρατικών ομολόγων τη σχέση της χώρας με τις αγορές και το κατά πόσο μπορεί να χρηματοδοτήσει από μόνη της τις ανάγκες της: ΑΕΠ: Το δεύτερο τρίμηνο του 2014 η Ελλάδα βίωνε ύφεση 0,1%. Στο αμέσως επόμενο τρίμηνο η κατάσταση έδειχνε να αντιστρέφεται (ανάπτυξη 0,9%), αλλά το τελευταίο περυσινό τρίμηνο επέστρεψε η οικονομία σε ύφεση. Αλλωστε, στο τέλος του 2014 ήταν εμφανές ότι η χώρα οδηγούνταν σε εκλογές με ά- γνωστη συνέχεια. Στο ίδιο διάστημα, Οι αριθμοί αποκαλύπτουν γιατί Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία πέτυχαν εκεί όπου η Ελλάδα απέτυχε. η οικονομία της Ισπανίας «έτρεχε» με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό (1,3%, 1,6% και 2%), ενώ η πορεία των οικονομιών της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας είχε κάποιες διακυμάνσεις, αλλά βρισκόταν διαρκώς σε θετικό έδαφος. Στο πρώτο εξάμηνο του 2015, όμως, η «ψαλίδα» μεταξύ της πορείας του ελληνικού ΑΕΠ και των άλλων χωρών άνοιξε. Στην περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2015 η ελληνική οικονομία μεγεθύνθηκε κατά 0,5%, η οικονομία της Ισπανίας με ρυθμό 2,9%, της Πορτογαλίας με 1,6% και της Ιρλανδίας με 2%. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν μπόρεσε να ακολουθήσει την ανοδική πορεία που κατάφεραν να καταγράψουν οι άλλες προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης. Ταυτόχρονα, οι προοπτικές είναι ακόμα χειρότερες, καθώς στο δεύτερο εξάμηνο του 2015 η Ελλάδα αναμένεται να επιστρέψει σε ύφεση (πέριξ του 2%- 3%) λόγω της τραπεζικής αργίας και των μέτρων περιορισμού στην κίνηση των κεφαλαίων (capital controls), ενώ Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία δεν αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους «σοκ» στις οικονομίες τους. Αποδόσεις ομολόγων: Στις αρχές του δευτέρου τριμήνου του 2014 η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ο- μολόγου ήταν 6,4%, της Πορτογαλίας 4%, της Ιρλανδίας 3% και της Ισπανίας 3,2%. Στις 7 Ιανουαρίου του 2015 η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου πέρασε σε διψήφιο νούμερο (10,8%) για πρώτη φορά, ενώ των άλλων χωρών κινούνταν από 1,1% έως και 2,6%. Είναι ξεκάθαρο ότι Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία εκμεταλλεύθηκαν το θετικό κλίμα που δημιούργησε στις αγορές η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, στο οποίο μόνο η Ελλάδα δεν συμμετέχει. Σήμερα, το κόστος δανεισμού της Ελλάδας για 10 χρόνια (αν ήταν στις αγορές) αποτιμάται σε 7,8%, ενώ της Ιρλανδίας σε 1,1%, της Ισπανίας σε 1,8% και της Πορτογαλίας σε 2,3%. Σε ό,τι αφορά το μέλλον, οι δανειστές «βλέπουν» για πρώτη ίσως φορά, ύστερα από δύο μνημόνια, προοπτική εξόδου από την κρίση. Και αυτό, όχι γιατί το 3ο μνημόνιο περιλαμβάνει κάποιες δράσεις που δεν είχαν προβλεφθεί στο παρελθόν, αλλά κυρίως γιατί η σημερινή κυβέρνηση εκλέχθηκε υποσχόμενη την εφαρμογή τους και όχι την κατάργησή τους. ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΑΣ Αισιοδοξία αλλά και επιφυλάξεις στις Βρυξέλλες Της ανταποκρίτριάς μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Αν άκουγε κανείς από τη μία τις δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή και από την άλλη του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ στο Ευρωκοινοβούλιο την Τετάρτη, θα έπρεπε να είναι πραγματικά αισιόδοξος για την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος. Μετά τους ιδιαίτερα αρνητικούς μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο, το κλίμα έχει βελτιωθεί αισθητά στις Βρυξέλλες. Οι κίνδυνοι όμως παραμένουν και είναι ιδιαίτερα αυξημένοι τώρα που έχει έρθει η ώρα της εφαρμογής. Η οικονομική πραγματικότητα δεν έχει αλλάξει προς το καλύτερο, ίσα ίσα τα σημάδια συρρίκνωσης της οικονομίας είναι πολύ αισθητά. Ομως την Τετάρτη, έπειτα από μήνες διαπραγματεύσεων, και οι δύο πλευρές, Ελληνες και δανειστές, άκουσαν ακριβώς αυτό που ήθελαν. Οι δανειστές από την μία ά- κουσαν τον κ. Τσίπρα να λέει από το βήμα της Βουλής αυτό που περίμεναν να ακούσουν για μήνες, ότι δηλαδή θα εφαρμόσει τα μέτρα παρά τη δυσκολία τους, ενώ από την άλλη ο κ. Ολάντ έλεγε μπροστά στο Ευρωκοινοβούλιο ότι η μείωση του ελληνικού χρέους είναι αναγκαία. Στην πραγματικότητα όμως πρώτη φορά στα πέντε χρόνια του μνημονίου υπάρχει τόσο μεγάλος όγκος δουλειάς που πρέπει να εκτελεστεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Ετσι, μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου ο στόχος είναι αρκετά φιλόδοξος, καθώς η ελληνική κυβέρνηση καλείται να έχει ολοκληρώσει δύο «σετ» προαπαιτούμενων, την πρώτη αξιολόγηση αλλά και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. «Παραδόξως είμαστε αισιόδοξοι» δήλωνε ο κ. Ντάισελμπλουμ, μετά το τελευταίο Eurogroup, τονίζοντας ότι από το καλοκαίρι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων έχει υπάρξει «πολύ δυνατή». Και η αισιοδοξία των Βρυξελλών ενισχύεται καθώς τα μηνύματα που έρχονται από την Αθήνα είναι «μην ανησυχείτε, θα τα έχουμε ολοκληρώσει όλα μέχρι το τέλος του χρόνου», με αποτέλεσμα Ευρωπαίοι αξιωματούχοι να λένε γελώντας ότι «αυτή θα αποδειχθεί η πιο μνημονιακή κυβέρνηση των τελευταίων πέντε ετών». Οπως λέει χαρακτηριστικά Ευρωπαίος α- ξιωματούχος στην «Κ», μπορεί, για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού προγράμματος, να τελειώσει μία αξιολόγηση μέσα στα προβλεπόμενα χρονικά πλαίσια. Ομως οι προκλήσεις της κυβέρνησης είναι μεγάλες παρά την πρόθεση για ά- μεση ολοκλήρωση των «Αυτή θα αποδειχθεί η πιο μνημονιακή κυβέρνηση των τελευταίων πέντε ετών», λένε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. προϋποθέσεων. Και τα βασικά προβλήματα είναι τα εξής: Από τον Ιανουάριο που πρωτοεξελέγη η κυβέρνηση για πρώτη φορά τώρα μπαίνει σε φάση πλήρους εφαρμογής των συμφωνηθέντων. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι η κυβερνητική ισορροπία μπορεί να είναι εύθραυστη, ιδιαίτερα όταν θα κληθεί να εφαρμόσει τα μέτρα, ενώ από άποψη στελεχών η κυβέρνηση θεωρείται αδύναμη με ένα υπουργικό συμβούλιο άπειρο και υπουργεία μη επαρκώς στελεχωμένα. «Το πρόβλημα είναι ποιος θα τα εφαρμόσει αυτά τα μέτρα», λέει με ανησυχία Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ». Από την πλευρά του το ΔΝΤ επιμένει ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν και θα χρειαστούν νέα μέτρα, μία νέα παράμετρος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση τον Νοέμβριο. Η εύρεση ισοδυνάμων Ο άλλος δύσκολος παράγοντας για την κυβέρνηση είναι η εύρεση ισοδυνάμων. Εκεί έχει επενδύσει ιδιαίτερα και είναι και ο μόνος παράγοντας που προκαλεί έντονο προβληματισμό αυτή τη στιγμή στις Βρυξέλλες, καθώς δύσκολα βλέπουν να «βγαίνει και αυτή η κυβερνητική υπόσχεση αληθινή». Συγκεκριμένα, Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν είναι καθόλου πεπεισμένοι για τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι θα βρεθούν ισοδύναμα για την α- πόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία οι περικοπές στις συντάξεις, από το 2012, ήταν αντισυνταγματικές και οι συνταξιούχοι πρέπει να αποζημιωθούν. Και μάλιστα, όταν οι αποζημιώσεις αυτές θα έχουν άμεσα ένα δημοσιονομικό κόστος, το οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι τα 4,5 δισ. Η κυβέρνηση πρέπει να βρει επίσης ισοδύναμα για να αποφύγει την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, κάτι το οποίο θα είναι πολύ δύσκολο, καθώς δεν είναι θέμα να βρεθούν οικονομικά ισοδύναμα αλλά ισοδύναμα σε ά- νοιγμα αγοράς. Τέλος, η αντικατάσταση του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση που υπολογίζεται στα 350 εκατομμύρια ετησίως είναι και αυτό μία πρόκληση παρά το «πάγωμά» του μέχρι τον Νοέμβριο.

18 18-OIK_PROSOPA_KATHI 13/10/15 22:12 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΑ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 Ο Ραλφ Λόρεν αποσύρεται για να... μείνει Με μια κίνηση επιχειρηματικής οξυδέρκειας ο διάσημος Αμερικανός σχεδιαστής παραδίδει τη διοίκηση του οίκου του για να τον σώσει Της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΜΑΝΔΡΑΚΟΥ «Ο Ραλφ Λόρεν πουλάει κάτι παραπάνω από μόδα. Πουλάει τη ζωή που θα ή- θελες να ζήσεις. Το να έχεις στην κατοχή σου μια δημιουργία Ραλφ Λόρεν ισοδυναμεί με το να παίρνεις μια γεύση αμερικανικού ονείρου. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ο άνθρωπος που α- νέβασε τον πήχη ως προς το τι θεωρούμε εφικτό εμείς οι Αμερικανοί, προσφέροντας στιγμιότυπα ενός τρόπου ζωής που κατά κάποιον τρόπο μοιάζει προσιτός». Εχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που η Οπρα Γουίνφρεϊ συμπύκνωσε μέσα σε λίγες φράσεις την ουσία της επιτυχίας του 75χρονου σχεδιαστή και επιχειρηματία, που επί σχεδόν μισό αιώνα ηγείται της αμερικανικής βιομηχανίας της μόδας, καταφέρνοντας το ακατόρθωτο: αυτή να ταυτίζεται μαζί του. Διατηρώντας τη θέση του εκτελεστικού προέδρου και παραμένοντας επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος, ο Ραλφ Λόρεν παρέδωσε πριν από λίγες ημέρες τα ηνία στον 41χρονο Σουηδό Στέφαν Λάρσον - μέχρι πρότινος πρόεδρο της Οld Navy του ομίλου Gap και στο εξής διευθύνοντα σύμβουλο της Ralph Lauren. Με τη μετοχή της εταιρείας να έχει χάσει το 44% της αξίας της μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, αυτή η εξέλιξη θεωρήθηκε κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη. Η επιχειρηματική οξυδέρκειά του -πολύ περισσότερο από το ίδιο το ταλέντο τουκρύβεται εξάλλου πίσω από τη δημιουργία της αυτοκρατορίας που φέρει το όνομά του. Και για μία ακόμη φορά ο προσηνής κύριος Λόρεν απέδειξε ότι ξέρει να ζυγίζει τα πράγματα και τις συγκυρίες. Και, φυσικά, να παίρνει τα ρίσκα του. Η αλήθεια είναι πως η επιλογή Λάρσον ξένισε. Οσο κι αν ήταν ηλίου φαεινότερον ότι η αλλαγή ήταν αναγκαία, καθώς ο συνδυασμός ισχυρού δολαρίου και σκληρού ανταγωνισμού στη βιομηχανία της πολυτέλειας α- σκούσε εδώ και καιρό ασφυκτική πίεση στον διάσημο οίκο μόδας. Ομως, ο ορισμός στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου ενός στελέχους με σταδιοδρομία στο μαζικό εμπόριο φάνηκε, σε πρώτη ανάγνωση, ασύμβατος με την ιστορία και τους στόχους της ε- ταιρείας. Τις επιφυλάξεις του παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Ραλφ Λόρεν, μιλώντας για το αποτέλεσμα της πρώτης συνάντησής τους σε τετ-α-τετ επαγγελματικό δείπνο στη Νέα Υόρκη: «Αναρωτιόμουν τι κάνω εδώ. Είναι χάσιμο χρόνου», είχε πει. Ανάλογα αισθήματα έτρεφε και ο Στέφαν Λάρσον μπροστά στο ενδεχόμενο επικείμενης συνεργασίας: «Δίσταζα. Δεν καταλάβαινα γιατί ενδιαφερόταν να μου μιλήσει». Τελικά, η χημεία που αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο ανδρών Για μία ακόμη φορά ο προσηνής κύριος Λόρεν απέδειξε ότι ξέρει να ζυγίζει τα πράγματα και τις συγκυρίες. Και, φυσικά, να παίρνει τα ρίσκα του. αποδείχθηκε ισχυρότερη από τις ό- ποιες δεύτερες σκέψεις τους. Η λαμπρή πορεία που έχει διαγράψει μέχρι σήμερα ο νέος CEO του Ralph Lauren -15 χρόνια στη σουηδική H&M και άλλα 3 στην Old Navy, όπου κατάφερε να μετατρέψει το πιο προβληματικό κομμάτι του ομίλου Gap στο πλέον ελπιδοφόρο- υπήρξε το αδιαπραγμάτευτο διαβατήριό του. Η αρχή έγινε με... μια γραβάτα Αν η συνεργασία δεν αποδώσει τους αναμενόμενους καρπούς, θα είναι ίσως η μοναδική φορά στην ιστορία που το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Ραλφ Λόρεν θα έχει πέσει έξω. Η πολυκύμαντη διαδρομή του ιδιοφυούς άνδρα, γιου Εβραίων Εσκενάζι μεταναστών από τη Λευκορωσία, που γεννήθηκε στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης το 1939 και έχτισε κυριολεκτικά από το μηδέν τον επιχειρηματικό κολοσσό του, είναι συνώνυμη του αμερικανικού ονείρου. «Ενιωθα ότι ήμουν ξεχωριστός, < Μανιώδης συλλέκτης σπάνιων αυτοκινήτων πολυτελείας, παραμένει ο πλουσιότερος σχεδιαστής μόδας στον πλανήτη, με καθαρό πλούτο υπολογιζόμενο στα 6,4 δισ. δολάρια. Παραδίδοντας τον τίτλο του CEO στον Στέφαν Λάρσον. Ο Ραλφ και η Ρίκι Λόρεν με τα παιδιά τους Ντέιβιντ, Αντριου και Ντίλαν το : Συνοδεύοντας την πριγκίπισσα Νταϊάνα σε εκδήλωση στην Ουάσιγκτον. χωρίς να ξέρω το γιατί», έχει πει σε συνεντεύξεις του. Πράγματι, όταν οι συνομήλικοί του ονειρεύονταν στα τρυφερά και άγουρα 18 τους χρόνια κορίτσια στον ήλιο, εκείνος έγραφε κάτω από τη φωτογραφία του στη σχολική επετηρίδα πως όταν μεγαλώσει θα γίνει εκατομμυριούχος. Δύο χρόνια νωρίτερα, λόγω των πειραγμάτων που δεχόταν από τους συμμαθητές του, είχε αλλάξει μαζί με τον αδελφό του Τζέρι το επώνυμό του από Λίφσιτς στο πιο εύηχο Λόρεν. Αν και εκ των υστέρων, όταν πια μεσουρανούσε στο επιχειρηματικό στερέωμα, θα παραδεχόταν ότι έχει μετανιώσει γι αυτή του την απόφαση, δεν είναι λίγοι εκείνοι που μέχρι σήμερα υποστηρίζουν ότι πέρα από ο- τιδήποτε άλλο ο βασικότερος λόγος που το έκανε τότε ήταν η φιλοδοξία του για κοινωνική ανέλιξη. Οπως και να χει, στα μέσα της δεκαετίας του 60 εργαζόταν ως πωλητής σε εταιρεία εμπορίας γραβατών, όταν 1970: Το άστρο του Ραλφ Λόρεν έχει α- νατείλει για τα καλά. Παρουσίαση της ανδρικής κολεξιόν Polo Ralph Lauren Ανοιξη-Καλοκαίρι συνέλαβε την ιδέα ενός πρωτότυπου για την εποχή σχεδίου: μιας φαρδιάς -και ακριβής- γραβάτας που καμία σχέση δεν είχε με τις στενές και λεπτές που ήταν στη μόδα εκείνα τα χρόνια. «Εκανα την πρόταση στο αφεντικό μου και εκείνος μου απάντησε πως ο κόσμος δεν είναι ακόμη έτοιμος για τον Ραλφ Λόρεν. Δεν ξέχασα ποτέ τα λόγια του. Το θεώρησα κομπλιμέντο», θυμάται. Πεπεισμένος για τη δυναμική της ιδέας του, νοικιάζει στην κυριολεξία μια γωνιά στο Empire State Building και πουλάει τις γραβάτες του σε μικρά καταστήματα της Νέας Υόρκης. H φήμη του δεν αργεί να εξαπλωθεί και το 1967 ιδρύει δική του εταιρεία με την επωνυμία Polo, εμπνευσμένος από το αριστοκρατικό και ευγενές ομώνυμο άθλημα. Κατά μία έννοια, με αυτόν τον τρόπο ορίζει και το κοινό στο οποίο στοχεύει: εύπορους Αμερικανούς με εκλεπτυσμένα γούστα και αγάπη στα σπορ. Το ένα θα φέρει το άλλο και κάπως έτσι θα αρχίσει να σχεδιάζει πουκάμισα και στη συνέχεια κοστούμια. «Εκείνα τα χρόνια, άλλη εταιρεία έ- φτιαχνε πουκάμισα, άλλη γραβάτες, άλλη κοστούμια. Εγώ τα έκανα όλα. Και αυτό ήταν το ριζοσπαστικό», α- ναφέρει. Οσκαρ και βρεφικά είδη Εχοντας καθιερωθεί ως σχεδιαστής ανδρικών ρούχων, υπογράφει την πρώτη του γυναικεία συλλογή το 1971, η οποία πρωτοτυπεί με τις σαφείς ανδρικές γραμμές της. Με την επιρροή και την αποδοχή του να αυξάνονται, αναλαμβάνει να «ντύσει» την Νταϊάν Κίτον στον «Νευρικό εραστή» του Γούντι Αλεν και επιμελείται την γκαρνταρόμπα του Ρόμπερτ Ρέντφορντ στον «Μεγάλο Γκάτσμπι» - συνεργασία που θα του χαρίσει το 1975 και το Οσκαρ Καλύτερου Κοστουμιού. Παράλληλα, συνεχίζει να τολμά. Απενοχοποιώντας το κάζουαλ ντύσιμο, βάζει στα ντεφιλέ του τα μοντέλα να φορούν μπλουτζίν με κυριλέ σακάκια, ενώ γίνεται ένας από τους πρώτους μεγάλους σχεδιαστές που επεκτείνει τη δραστηριότητά του σε άλλες κατηγορίες προϊόντων, όπως είδη σπιτιού, αρώματα, βρεφικά είδη κ.ά. Συγχρόνως, επενδύει νωρίς στην ιδέα της μπουτίκ-ναυαρχίδας, στεγάζοντας στα μέσα της δεκαετίας του 80 το κεντρικό νεοϋορκέζικο κατάστημα Ralph Lauren σε ένα ιστορικό κτίριο της λεωφόρου Μάντισον και υ- ποστηρίζοντας ότι μόνο τέτοιοι χώροι επιτρέπουν στους πελάτες να γίνουν μύστες της ραλφ-λορενικής εμπειρίας. Πωλητής προϊόντων; Ωστόσο, οι άσπονδοι φίλοι του -και δεν είναι λίγοι- επιμένουν να τον α- ποκαλούν πωλητή προϊόντων και όχι πραγματικό άνθρωπο της μόδας. Το γεγονός ότι μισό αιώνα μετά τα πρώτα του βήματα δεν τυγχάνει καθολικής αποδοχής καθόλου δεν τον πτοεί. Παντρεμένος εδώ και 51 χρόνια με την αγαπημένη του Ρίκι, πατέρας τριών παιδιών και μανιώδης συλλέκτης σπάνιων αυτοκινήτων πολυτελείας -έχει στην ιδιοκτησία του περισσότερα από 70-, παραμένει ο πλουσιότερος σχεδιαστής μόδας στον πλανήτη, με καθαρό πλούτο υπολογιζόμενο στα 6,4 δισ. δολάρια. Η αλήθεια είναι πως δεν πλάσαρε ποτέ τον εαυτό του ως κάτι διαφορετικό από αυτό που του καταλογίζουν. Συνεπώς, ανέκαθεν υπήρξε ειλικρινής. Οπως έχει δηλώσει επανειλημμένα, δεν έγινε σχεδιαστής από αγάπη για τη μόδα, αλλά από το τρομερό ενδιαφέρον του να ορίσει το lifestyle με τον δικό του τρόπο. «Τα ρούχα μου και όλα όσα έχω κάνει α- φορούν στη ζωή, στο πώς ζουν οι άνθρωποι, στο πώς θέλουν να ζουν και στο πώς ονειρεύονται ότι θα ζήσουν. Αυτή είναι η δουλειά μου...» Καλύτερος φίλος, χειρότερος εχθρός O Μάικλ Ασκροφτ από μέντορας του Ντέιβιντ Κάμερον έχει γίνει ο μεγαλύτερος διώκτης του Tης ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ Στις 4 Μαρτίου 2006, o Μάικλ Ασκροφτ, ο Νο 74 πιο πλούσιος άνθρωπος στη Βρετανία με περιουσία 1 δισ. στερλίνες, γιόρταζε τα 60ά γενέθλιά του στο λονδρέζικο ξενοδοχείο Park Lane, με 700 εκλεκτούς προσκεκλημένους - την α- φρόκρεμα της πολιτικής και επιχειρηματικής ζωής. Την επίσημη πρόποση πριν από το δείπνο ανέλαβε να κάνει ένας από τους πιο στενούς φίλους του, ο Γουίλιαμ Χέιγκ, πρώην ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος ( ). «Ο Μάικλ είναι ο καλύτερος άνθρωπος στον κόσμο για να είναι φίλος σου και ο χειρότερος για να είναι εχθρός σου», είπε μεταξύ άλλων ο Χέιγκ. Ολοι γέλασαν. Νόμιζαν ότι ήταν αστείο. Ομως εκείνος μιλούσε σοβαρά. Είχε ευτυχήσει να δει την καλή πλευρά του εορτάζοντα. Γιατί υπάρχει και μια άλλη, σκοτεινή και α- πειλητική. Αυτήν έμελλε να τη μάθει ένας από τους διαδόχους του Χέιγκ στο κόμμα: ο σημερινός πρωθυπουργός της χώρας, Ντέιβιντ Κάμερον. Οσοι είχαν εκ του σύνεγγυς παρακολουθήσει τη στενή σχέση των δύο ανδρών δεν εξεπλάγησαν με τις αποκαλύψεις για τις νεανικές... αταξίες του Κάμερον, οι οποίες έγιναν μέσω του βιβλίου «Λέγε με Ντέιβ» και συγκλονίζουν τη Γηραιά Αλβιώνα (ο Ασκροφτ το έγραψε μαζί με τη δημοσιογράφο Ιζαμπελ Ο- ουκσοτ). Ηξεραν πως η απροθυμία του Κάμερον να ανταμείψει με κυβερνητική θέση τον μεγαλύτερο χορηγό των Τόρις -έχει δώσει περίπου δέκα εκατ. στερλίνες από τα τέλη της δεκαετίας του 90- θα προκαλούσε την οργή του και την επιθυμία του να εκδικηθεί. Πολλοί, εξάλλου, εδώ και χρόνια εκτιμούσαν ότι μια τόσο αταίριαστη φιλία (ενός αυτοδημιούργητου επιχειρηματία με ταπεινή καταγωγή με ένα πλουσιόπαιδο, γιο χρηματιστή, που ποτέ δεν του έλειψε τίποτα) αργά ή γρήγορα θα οδηγούσε σε αδιέξοδο. Επιβεβαιώθηκαν. Ποιος είναι, όμως, ο άνθρωπος που πήρε το ρίσκο να τα βάλει με έναν πρωθυπουργό; Εναγκαλισμός με τον Κάμερον στο συνέδριο του Συντηρητικού Κόμματος, το Στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο Μάικλ Ασκροφτ αυτοχαρακτηρίζεται «υποστηρικτής νέων εταιρειών και φρέσκων ιδεών και επικεφαλής επιχειρήσεων που έχουν δώσει δουλειά σε περισσότερους από ανθρώπους». Λέει αλήθεια. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Γεννήθηκε το 1946, από φτωχή οικογένεια. Ο πατέρας του, Ερικ, ήταν έμπορος υφασμάτων και μονίμως αδέκαρος. Οταν ο Μάικλ ήταν μόλις επτά ετών, για να εξασφαλίζει το χαρτζιλίκι του αγόραζε ντόνατς από το φούρνο της γειτονιάς του και τα μεταπωλούσε στους συμμαθητές του, φυσικά με κάποια προσαύξηση. Επιχειρηματικό δαιμόνιο από κούνια. Πριν τελειώσει το Δημοτικό, ο πατέρας του ε- ξασφάλισε μια θέση δημοσίου υπαλλήλου στη σημερινή Μπελίζ, τότε Βρετανική Ονδούρα, στις βορειοδυτικές ακτές της Καραϊβικής. Ηταν μια δουλειά χαμηλά αμειβόμενη, αλλά μόνιμη. Κι έτσι η οικογένεια εγκατέλειψε τη Βρετανία. Tαλέντο να... σώζει εταιρείες Ο νεαρός Ασκροφτ επέστρεψε στην πατρίδα στα 21 του, έχοντας σπουδάσει < Οταν ο Ασκροφτ ήταν επτά ετών, αγόραζε ντόνατς από το φούρνο της γειτονιάς του και τα μεταπωλούσε στους συμμαθητές του, φυσικά με προσαύξηση. Επιχειρηματικό δαιμόνιο από κούνια... διοίκηση επιχειρήσεων και έχοντας κάνει ένα μεγάλο ταξίδι με οτοστόπ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Επιασε δουλειά ως λογιστής στην Uni-Kleen, μια εταιρεία καθαρισμού που βρισκόταν ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία. Τότε ήταν που άρχισε να ξετυλίγει το μεγάλο ταλέντο του: την αγόρασε με τραπεζικό δάνειο στερλινών, την εξυγίανε με τρόπο υποδειγματικό και σε τρία χρόνια την πούλησε για 1,3 εκατομμύρια! Οι επιδόσεις του έκτοτε παρέμειναν ε- ντυπωσιακές: αποκτούσε έναντι πινακίου φακής επιχειρήσεις που κινδύνευαν με λουκέτο -από καταστήματα με εξοπλισμό κάμπινγκ μέχρι γραφεία τελετών-, τις έκανε κερδοφόρες και τις πουλούσε ξανά με τεράστια κέρδη. Αποκορύφωμα αυτής της δραστηριότητάς του ήταν η πώληση, το 1997, της αμερικανικής ε- ταιρείας σεκιούριτι ADT στην Tyco International έναντι 6,7 δισ. δολαρίων. Την είχε αποκτήσει δέκα χρόνια νωρίτερα, επενδύοντας 600 εκατ. δολάρια... Σήμερα, είναι ιδιοκτήτης πολλών επιχειρήσεων καθώς και της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας δημοσκοπήσεων στη Βρετανία. Στα τέλη της δεκαετίας του 90, ο Α- σκροφτ θεώρησε ότι ήταν πια έτοιμος να κάνει το επόμενο βήμα: να αναμειχθεί στην πολιτική. Φανατικός θαυμαστής της Μάργκαρετ Θάτσερ, αποφάσισε να προσεγγίσει τους Τόρις με τον πιο α- ποτελεσματικό τρόπο: δίνοντας χρήματα. Εκείνη την εποχή το Συντηρητικό Κόμμα ήταν τόσο δημοφιλές όσο... η ευλογιά. Και εκείνος έγινε ο σωτήρας του, χρηματοδοτώντας το σταθερά, με ένα εκατομμύριο στερλίνες ετησίως, για τα τέσσερα επόμενα χρόνια. Δεν έ- χασε. Ανταμείφθηκε το 2000 με μια θέση στη Βουλή των Λόρδων, στην ο- ποία το κληρονομικό δίκαιο είχε καταργηθεί από τον Τόνι Μπλερ μόλις το Η φιλία του με τον Χέιγκ ξεκίνησε εκείνα τα χρόνια. Με τον Κάμερον ήρθε πολύ κοντά στις αρχές της δεκαετίας του Η δεύτερη σύζυγός του, Σούζαν (πρώην γραμματέας του, που για χάρη της είχε διαλύσει τον πρώτο γάμο του), τον είχε πείσει ότι θα ήταν ιδανικός ηγέτης και έπρεπε να τον υποστηρίξει. Κι εκείνος το έκανε με όλες του τις δυνάμεις, στοχεύοντας σε ακόμη υψηλότερο αξίωμα. Αλλά αυτήν τη φορά δεν ήταν τόσο εύκολα τα πράγματα. Ο βρετανικός Τύπος κατήγγειλε το γεγονός ότι, αν και μέλος της Βουλής των Λόρδων, ο Ασκροφτ είχε ως έδρα των εταιρειών του την Μπελίζ, στερώντας από τη Βρετανία σημαντικούς φόρους. Για τον Κάμερον -που στο μεταξύ είχε εκλεγεί πρωθυπουργός- η επιλογή ήταν μία: να διαχωρίσει τη θέση του από τον πάλαι ποτέ O Μάικλ Ασκροφτ, είναι ιδιοκτήτης πολλών επιχειρήσεων καθώς και της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας δημοσκοπήσεων στη Βρετανία. κολλητό και μέντορά του. Πριν από λίγους μήνες ο Ασκροφτ αποφάσισε να παραιτηθεί από τη Βουλή των Λόρδων. Κρατάει εφ όρου ζωής τον τίτλο, όμως, τιμής ένεκεν. Η έκδοση της «πιπεράτης» βιογραφίας είναι μόνο η αρχή, προβλέπουν όσοι τον ξέρουν καλά. Δεν θα σταματήσει αν δεν καταστρέψει τον Κάμερον. Ο ίδιος ο λόρδος αποφεύγει να τοποθετηθεί. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι δεν δίνει σχεδόν ποτέ συνεντεύξεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις δέχεται να απαντήσει γραπτώς σε ερωτήσεις τις οποίες έχει ήδη εγκρίνει. Περνάει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του στην Μπελίζ και λατρεύει τις κρουαζιέρες με τα δύο πολυτελή γιοτ του, Lady M και Atlantic Goose, μήκους 46 μ. έκαστο. Εχει δηλώσει πως μετά το θάνατό του το 80% της περιουσίας του θα διατεθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Οι δύο γιοι και η κόρη του θα περιοριστούν στο υπόλοιπο. Αλλά, πλην απροόπτου, είναι πρόωρη μια τέτοια κουβέντα. Ο Μάικλ Ασκροφτ είναι 69 ετών. «Χρόνο με το χρόνο γίνομαι ολοένα και πιο φιλόδοξος. Αγαπώ ολοένα και περισσότερο το παιχνίδι και την έξαψη του κυνηγιού», έχει πει σε μία από τις λιγοστές συνεντεύξεις του. Και αυτήν τη φορά η έξαψη είναι μεγάλη. Αφού θήραμα είναι ένας πρωθυπουργός.

19 19-OIK_TASEIS_KATHI 13/10/15 22:12 Page 19 Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 19 Οι άριες του Βέρντι ωφελούν την καρδιά Μειώνουν την πίεση του αίματος και βοηθούν στην αποκατάσταση από εγκεφαλικά Της ΕΛΕΝΑΣ ΚΙΟΥΡΚΤΣΗ Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική έρευνα του Πανεπιστημίου της Παβίας που δημοσιεύθηκε στο Circulation της Αμερικανικής Καρδιολογικής Ε- ταιρείας, οι όπερες -ειδικά του Βέρντι- ωφελούν την καρδιά, μειώνουν την πίεση του αίματος και βοηθούν στην αποκατάσταση ασθενών με ε- γκεφαλικά και εμφράγματα. Για το θέμα αυτό μιλήσαμε με τον καρδιολόγο - συνθέτη Θανάση Δρίτσα, MD, FESC, αναπληρωτή διευθυντή Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, < Η ακρόαση κατάλληλα επιλεγμένης μουσικής στη θεραπεία αποτελεί σήμερα ιδιαίτερο επιστημονικό αντικείμενο. Fellow International Society of Music in Medicine. - Γιατί η ακρόαση μουσικής μπορεί να έχει θεραπευτικά αποτελέσματα; - Η κατάλληλα επιλεγμένη μουσική κατευνάζει το άγχος, ανακουφίζει από τον πόνο, υποβοηθεί τον ύπνο, μειώνει την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς, διότι μειώνει τα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με το στρες (κορτιζόλη, αδρεναλίνη), με αποτέλεσμα τη διαστολή των αγγείων και την καλύτερη κυκλοφορία αίματος στο σώμα. - Πόσο αποτελεσματική είναι; - Η ακρόαση κατάλληλα επιλεγμένης μουσικής στη θεραπεία αποτελεί σήμερα ιδιαίτερο επιστημονικό αντικείμενο (music medicine). Χρησιμοποιείται με επιτυχία σε μονάδες εντατικής θεραπείας, στην ανάνηψη μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, στον τοκετό, σε νεογνικές μονάδες, στη διάρκεια οδοντιατρικών πράξεων, ενδοσκοπήσεων. Μελέτες δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων (με τοπική ή στελεχιαία αναισθησία) η μουσική α- κρόαση μπορεί να υποκαταστήσει μεγάλη ποσότητα αναισθητικών φαρμάκων που χορηγούνται ενδοφλέβια. Επιστημονική μας εργασία στο Ωνάσειο (η οποία βραβεύτηκε στο διεθνές συνέδριο Europrevent ) απέδειξε ότι η ακρόαση ή- ρεμης μουσικής κατά τη διάρκεια επεμβάσεων εμφύτευσης βηματοδότη ή απινιδωτή μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως αγχολυτικά και παυσίπονα φάρμακα. - Γιατί ειδικά οι άριες του Βέρντι κάνουν καλό στην καρδιά; - Η δυναμική της μουσικής καθρεφτίζεται πάνω στο αυτόνομο νευρικό μας σύστημα. Οταν γίνεται δυνατή και γρήγορη, διεγείρεται το συμπαθητικό σύστημα και παράγουμε α- δρεναλίνη, η καρδιά χτυπά γρήγορα, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται, τα αγγεία μας συστέλλονται. Οταν η μουσική μάς χαλαρώνει, ενεργοποιείται το παρασυμπαθητικό και συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Ετσι, ειδικά οι άριες του Βέρντι που λόγω της μουσικής δομής τους συχνά χρησιμοποιούν μουσικές «φράσεις» διάρκειας δέκα δευτερολέπτων, φαίνεται να συγχρονίζονται τέλεια με τον φυσικό καρδιαγγειακό ρυθμό του σώματος. Οπότε ελαττώνουν την αρτηριακή Επιστημονική εργασία στο Ωνάσειο απέδειξε ότι η ακρόαση ήρεμης μουσικής κατά τη διάρκεια επεμβάσεων εμφύτευσης βηματοδότη ή απινιδωτή μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως αγχολυτικά και παυσίπονα φάρμακα. πίεση και βοηθούν στην αποκατάσταση μετά από καρδιαγγειακά επεισόδια. - Ποια είδη μουσικής να προτιμάμε; - Μελέτες δείχνουν ότι ωφελεί η μουσική που μας αρέσει και με την οποία έχουμε οικειότητα. Επίσης σημαντική είναι η κουλτούρα και η παιδεία μας. Η θεραπευτική δύναμη της μουσικής είναι ανάλογη με εκείνη της αφήγησης ενός παραμυθιού. Ε- πομένως για την καρδιά είναι καλύτερη η ήρεμη μουσική, που μας ταξιδεύει και μας βοηθάει να ονειρευόμαστε. Μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων σε έμβρυα Η πρώτη έγχυση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων σε κυοφορούμενο έμβρυο θα πραγματοποιηθεί στους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των ειδικών, τα βλαστοκύτταρα θα διαφοροποιηθούν κατά τρόπο ώστε να μετριάσουν τα συμπτώματα της ατελούς οστεογένεσης, η οποία σήμερα είναι ανίατη. Ειδικότερα, η πειραματική εφαρμογή της μεθόδου θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο και αποτελεί προϊόν συνεργασίας του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας και του βρετανικού Νοσοκομείου Γκρέιτ Ορμοντ Στριτ. Τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα θα προέρχονται από αμβλώσεις. Η νόσος της ατελούς οστεογένεσης (osteogenesis imperfecta) εμφανίζεται σε μία ανά 25 χιλ. γεννήσεις. Μπορεί να αποβεί μοιραία, καθώς τα νεογνά γεννιούνται με πολλαπλά κατάγματα. Ακόμα, όμως, και για όσα επιβιώσουν, η ζωή γίνεται μαρτύριο καθώς μπορεί να υφίστανται ακόμα και 15 κατάγματα ετησίως, ενώ έχουν δόντια τα οποία σπάνε και τρίβονται και προβλήματα στην ανάπτυξη. Η ατελής οστεογένεση προκαλείται συνήθως από λάθη στο γενετικό υλικό του αναπτυσσόμενου εμβρύου, σφάλματα τα οποία καταλήγουν είτε στην πλήρη απουσία κολλαγόνου ή στην κακή του ποιότητα. Το κολλαγόνο είναι αυτό που δίνει στα οστά τη δομή τους. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα μεταμοσχευμένα βλαστοκύτταρα θα δώσουν τις ορθές οδηγίες για τη δημιουργία και την ανάπτυξη των ο- στών. Η καθηγήτρια Λιν Τσίτι, του Νοσοκομείου Γκρέιτ Ορμοντ Στριτ, θα πραγματοποιήσει τις γενετικές εξετάσεις αναζητώντας τα σφάλματα που πυροδοτούν την εμφάνιση της νόσου. Οπως δήλωσε στο ειδησεογραφικό δίκτυο BBC, η ατελής οστεογένεση είναι μια πολύ σοβαρή α- σθένεια. Πρωταρχικός στόχος των ε- πιστημόνων είναι να διαπιστώσουν κατά πόσο η βλαστοκυτταρική θεραπεία κατά την ενδομήτριο ζωή θα βελτιώσει την κατάσταση μειώνοντας τον αριθμό των καταγμάτων. Στα έμβρυα που πάσχουν από την ασθένεια πρόκειται να εγχυθούν βλαστοκύτταρα ενός τύπου, που αναπτύσσονται δίνοντας τα κύτταρα που απαρτίζουν Η πρώτη έγχυση βλαστοκυττάρων σε έμβρυα θα γίνει σε λίγους μήνες. Με σκοπό να μετριάσουν την ατελή οστεογένεση: την πάθηση που τα νεογνά γεννιούνται με πολλαπλά κατάγματα. τα υγιή οστά, τους χόνδρους και τους μυς. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο που έχουν εκπονήσει οι ερευνητές, οι εγχύσεις των βλαστοκυττάρων θα γίνουν σε δεκαπέντε έμβρυα που βρίσκονται στη μήτρα και στα νεογνά αφού γεννηθούν. Επίσης, άλλα δεκαπέντε νεογνά θα υποβληθούν στην πειραματική θεραπεία μετά τη γέννησή τους. Στη συνέχεια οι επιστήμονες θα συγκρίνουν τον αριθμό των καταγμάτων με ασθενείς που δεν θα υποβληθούν στη θεραπεία. Η δρ Σεσίλια Γκότερστρομ, του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, υπογραμμίζει ότι ακόμα και μια μικρή μείωση των καταγμάτων που υφίστανται οι ασθενείς θα έχει τεράστια σημασία. Οι εγχύσεις βλαστοκυττάρων θα γίνουν από την 20ή έως την 34η εβδομάδα της κύησης. Οι μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων φαίνεται ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα στα παιδιά που πάσχουν από τη νόσο.

20 20-OIK_SYNALLAGMA.1_KATHI 13/10/15 23:07 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015