www. dionet.gr, πληροφορίες:

Transcript

1 ΔΗΩ

2 Κεντρικά γραφεία: Αριστοτέλους 38, 10433, Αθήνα, Τηλ: , φαξ: Περιφερειακά γραφεία: Μυτιλήνη, , Λάρισα, , Ηράκλειο, , Κρύα Βρύση, , Σπάρτη, www. dionet.gr, πληροφορίες: ΔΗΩ

3 ΔΗΩ

4 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΗΩ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΗ, ΤΟΝ ΓΕΩΠΟΝΟ, ΤΟΝ ΦΟΙΤΗΤΗ Βιολογική Γεωργία - Φυτική παραγωγή Νικόλαος Σιδηράς Αθήνα, 2005, σ. 295, 45 ευρώ, ISBN: Οργανική λίπανση και αμειψισπορές Νικόλαος Σιδηράς Αθήνα, 1997, σ. 247, 30 ευρώ, ISBN: Ενδογενείς παράγοντες και βιολογική γονιμότητα εδάφους Νικόλαος Σιδηράς, Ματίνα Τσαλουμά, Ευαγγελία Βαβουλίδου Αθήνα, 2002, σ. 38, 5 ευρώ Βιολογική καλλιέργεια του αμπελιού 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Βιολογικής Γεωργίας Αθήνα, 1999, σ. 221, 20 ευρώ, ISBN: Βιολογικές καλλιέργειες στο θερμοκήπιο. Εμπειρίες - Πρακτικές Κώστας Σπαντιδάκης Ρέθυμνο, 2002, σ. 190, 17 ευρώ, ISBN: Τα θανατηφόρα και δηλητηριώδη μανιτάρια της χώρας μας Δρ. Βαγγέλης Α. Μπούρμπος Αθήνα, 2007, σ. 400, 50 ευρώ, ISBN: Το όζον στην αντιμετώπιση των ασθενειών των φυτών Δρ. Βαγγέλης Μπούρμπος Αθήνα, 2007, σ. 124, 30 ευρώ, ISBN: Η αλληλοπάθεια στην οικολογική φυτοπαθολογία Δρ. Βαγγέλης Μπούρμπος Αθήνα, 2008, σ. 580, 50 ευρώ, ISBN: Η γεωργία και οι επιθετικοί της προσδιορισμοί Δρ. Βαγγέλης Μπούρμπος Αθήνα, 2009, σ. 112, 30 ευρώ, ISBN: Τριμηνιαίο περιοδικό για την οικολογική γεωργία Εναλλασσόμενη θεματολογία σ. 48, 6 ευρώ, ISSN: Παραγγελίες: ΔΗΩ - ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία, Αριστοτέλους 38, , Αθήνα Τηλ.: , ΔΗΩ Φαξ: , magazine@dionet.gr - Ιστοσελίδα:

5 Η βιολογική γεωργία εξακολουθεί την τελευταία εικοσαετία στην χώρα μας, την δυναμική αλλά παράλληλα μοναχική πορεία της, καθώς δυστυχώς δεν έχει καταφέρει να αποτελέσει συστατικό στοιχείο τόσο στην άσκηση της αγροτικής πολιτικής όσο και στο επίπεδο της εκπαίδευσης αλλά και της κατανάλωσης. Δυστυχώς οι μηχανισμοί της συμβατικής γεωργίας μπορεί να είναι απαρχαιωμένοι, αλλά είναι ταυτόχρονα αρκετά ισχυροί ώστε να αποτελούν τροχοπέδη σε μια νέα αντίληψη, όπως είναι η βιολογική γεωργία. Σε επίπεδο πολιτικής μπορεί τα τελευταία χρόνια να παρατηρούμε μια στροφή, δυστυχώς όμως μένει σε επίπεδο γενικών διακηρύξεων και δεν αποτυπώνεται σε συγκεκριμένο και πρακτικό Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στην χώρα μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα ενισχύσεων για την βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, που προκηρύσσεται αυτή την περίοδο, με καθυστέρηση 5 ολόκληρων ετών από την προηγούμενη που ήταν το Η ασυνέχεια του προγράμματος είναι τόσο μεγάλη χρονικά που δεν μπορεί να αποτελέσει ικανοποιητικό στοιχείο για την άσκηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας. Πολιτική που δυστυχώς, έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει, καθώς από το 2004 εκκρεμεί η εκπόνηση Εθνικού Προγράμματος για την Βιολογική Γεωργία, σχέδια που έχουν εκπονήσει εδώ και μεγάλο διάστημα τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά οι φορείς της βιολογικής γεωργίας συνεχίζουν να επιχειρούν την αλλαγή του σκηνικού. Το Διεθνές Συνέδριο για την Βιολογική γεωργία και τον Αγρο οικο τουρισμό, που οργανώνεται τον Σεπτέμβριο στην Ζάκυνθο, αποτελεί μια τέτοια περίπτωση, καθώς αποτελεί ένα γεγονός διεθνούς εμβέλειας που μπορεί να συντελέσει στην προώθηση της βιολογικής γεωργίας στην χώρα μας, δίνοντας όμως παράλληλα και μια ευρύτερη, μεσογειακή διάσταση. Την ίδια στιγμή τα στοιχεία της ΕΕ για την αγορά των βιολογικών προϊόντων, δείχνουν την ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου την τελευταία δεκαετία, μια ανάπτυξη που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, στην εποχή της έντονης οικονομικής κρίσης, βέβαια με πολύ μικρότερο ρυθμό, αλλά πάντα με θετικό πρόσημο. Σήμερα στην ΕΕ, στις χώρες με την μεγαλύτερη κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, οι κατά κεφαλήν δαπάνες για βιολογικά προϊόντα φτάνουν στα ευρώ κατ έτος, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσό ανέρχεται στα 5,5 ευρώ/ανά άτομο/ετησίως. Και στις δύο όμως περιπτώσεις, κοινή είναι η διαπίστωση για τις τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης που υπάρχουν. Για χώρες όπως η δική μας, που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν με βάση την ποσότητα των αγροτικών προϊόντων, η βιολογική γεωργία αποτελεί την αιχμή του δόρατος και ουσιαστικά τον μονόδρομο για την αγροτική παραγωγή. Τόσο σε εξαγωγικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εσωτερικής αγοράς, με την δημιουργία τοπικών αγορών βιολογικών προϊόντων, με την εισαγωγή τους στα σχολεία και τα νοσοκομεία, με την σύνδεση με τον ήπιο εναλλακτικό τουρισμό.

6

7 6 Επικαιρότητα 12 Η γεωργική πολιτική μετά το Συνέντευξη Π. Κρόκου: Φυντάνια βιολογικής παραγωγής 16 Συνέδριο ΑΒΜ στη Ζάκυνθο 19 Ευρωπαϊκό Φόρουμ «Nyeleni» για τη διατροφική αυτάρκεια 23 Escherichia coli ορότυπος Ο157-Η7: το βακτήριο που σκοτώνει 27 Γεωργία και κλιματική αλλαγή 32 Μεταποίηση και εμπορία βιολογικών προϊόντων στην Ε.Ε. 38 Νέα της αγοράς 39 Πράσινες σελίδες Τεύχος 58 Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος 2011 Τρίμηνη ~Εκδοση Ιδιοκτησία: Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ Αριστοτέλους 38, Αθήνα τηλ , fax Εκδότης - Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο Μιχάλης Κουλουρούδης Διευθυντής Σπύρος Σγούρος Δημόσιες σχέσεις Ελευθερία Γεωργιάδη Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν: Αν. Βαρώτσος, Ε. Γεωργιάδη, Κ. Δρίτσας, Β. Μπούρμπος, Κ. Κουρουνάκου, Σ. Σγούρος, Δ. Χαζλαρίδη Καλλιτεχνική επιμέλεια και επιμέλεια παραγωγής ΙΔΕΟτυπο, Πραξιτέλους 15-19, Αθήνα τηλ Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία ΨΙΜΥΘΙ τηλ Κωδικός ΕΛΤΑ: 4638 Συνδρομή για 4 τεύχη (ετήσια) εσωτερικού: 24 ευρώ εξωτερικού: 32 ευρώ Συνδρομή Οργανισμών, εταιρειών, ιδρυμάτων κ.λπ.: 42 ευρώ Συνδρομή για 8 τεύχη (διετής) εσωτερικού: 42 ευρώ εξωτερικού: 58 ευρώ Συνδρομή Οργανισμών, εταιρειών, ιδρυμάτων κ.λπ.: 84 ευρώ Συνδρομή για πέντε έτη (20 τεύχη): 80 ευρώ Υπεύθυνη συνδρομών: Μαρία Χουλιάρα Το περιοδικό διατίθεται δωρεάν στους παραγωγούς, επιχειρηματίες που ελέγχονται και πιστοποιούνται από τον Οργανισμό ΔΗΩ. Ταχυδρομικές επιταγές Αριστοτέλους 38, Αθήνα * Οι διαφημίσεις εκφράζουν τον διαφημιζόμενο και δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του περιοδικού. Η χρήση προϊόντων λίπανσης και φυτοπροστασίας στη βιολογική γεωργία θα πρέπει να γίνεται πάντα σύμφωνα με τις δια-τάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. * Τα υλικά (χειρόγραφα, φιλμ, διαχωρισμοί κ.λπ.) που αποστέλλονται στο περιοδικό δεν επιστρέφονται.

8 Ο Οργανισμός ΔΗΩ επεκτείνει τις δραστηριότητές του στο ISO και στο ISO 9001 Ο Οργανισμός ΔΗΩ, με την πολυετή εμπειρία και ηγετική δραστηριότητα και παρουσία στο χώρο των Επιθεωρήσεων και της Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, μετά και την επιτυχημένη δραστηριοποίηση του στην Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων, επέκτεινε πρόσφατα τις διαπιστευμένες από το ΕΣΥΔ δραστηριότητές του, με την προσθήκη νέων πεδίων πιστοποίησης για το Πρότυπο ISO καλύπτοντας πλέον τις επιχειρήσεις της αλυσίδας τροφίμων, για Παρασκευή, Τυποποίηση, Διακίνηση, Αποθήκευση και Μεταφορά προϊόντων, μικρής και μακράς διάρκειας, ήτοι Γαλακτοκομικά και Τυροκομικά προϊόντα Αυγά Φρούτα και Λαχανικά Ελαιόλαδο, έλαια, βρώσιμες ελιές Οίνο, Ποτά και Αφεψήματα Ζυμαρικά και Άλευρα Μπισκότα και λοιπά Αρτοσκευάσματα Κονσερβοποιημένα προϊόντα Σνακ και προϊόντα ζάχαρης Μέλι και μελισσοκομικά προϊόντα Αρτύματα, Καρυκεύματα & Άλατα Προχώρησε επίσης στην διαπίστευση του, για την Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας, σύμφωνα με το Πρότυπο ISO 9001:2008, στον κλάδο της βιομηχανίας τροφίμων. Το Πρότυπο ISO 9001, ουσιαστικά παρέχει τη δυνατότητα τόσο στην επιχείρηση που το εφαρμόζει, όσο και στο Φορέα Πιστοποίησης, να αξιολογούν συνεχώς την ικανότητα της επιχείρησης να ικανοποιεί (α) τις απαιτήσεις που θέτουν οι πελάτες της, (β) τις εφαρμοστέες για το παραγόμενο προϊόν, νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις, καθώς και (γ) τις απαιτήσεις που η ίδια η επιχείρηση θέτει. Όπως δήλωσε ο Διευθυντής Πιστοποίησης Συστημάτων Διαχείρισης του Οργανισμού ΔΗΩ, κος Κώστας Μαυρόπουλος, «η πιστοποίηση με ISO 9001 προσφέρει σαφή πλεονεκτήματα σε μια επιχείρηση, ως προς τον ανταγωνισμό, με όρους προστιθέμενης αξίας, καθώς παρέχει τη δυνατότητα αποτελεσματικής προσαρμογής της, στις συνεχώς διαμορφούμενες απαιτήσεις της αγοράς. Κάθε επιχείρηση καλείται όχι μόνο να αποδεικνύει την ικανότητά της να ανταποκρίνεται πλήρως στις εκάστοτε απαιτήσεις, αλλά και να παρέχει για το σκοπό αυτό εχέγγυα κύρους, αξιοπιστίας και συνέπειας για αυτό. Τρία βασικά στοιχεία που ο Οργανισμός ΔΗΩ προσφέρει στις επιχειρήσεις επί σειρά ετών, τόσο στο χώρο της πιστοποίησης των Προϊόντων Βιολογικής Παραγωγής, αλλά και πιο πρόσφατα στο χώρο της Ασφάλειας Τροφίμων με το ISO όσο και τελευταία, των Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας με το ISO». Ecofestival Νοεμβρίου στο Τάε Κβο Ντο Πανηγυρικά επιστρέφει τον Νοέμβριο η μεγαλύτερη πανελλήνια έκθεση βιολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, το Ecofestival Με νέους συνεργάτες, νέο εκθεσιακό χώρο, νέες ιδέες, και πληθώρα νέων εκδηλώσεων, η έκθεση Ecofestival επιστρέφει στις 4-6 Νοεμβρίου 2011 και υπόσχεται τη δυναμικότερη βιολογική εκδήλωση! Εδώ και 14 χρόνια, ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ, διοργανώνει την έκθεση Ecofestival για να ενδυναμώσει την αγορά των βιολογικών προϊόντων, να δημιουργήσει επαγγελματικές ευκαιρίες στον κλάδο, να στηρίξει τους παραγωγούς και τους επιχειρηματίες διασφαλίζοντας την σωστή προβολή τους, αλλά και να προσφέρει έγκυρη και αξιόπιστη ενημέρωση στο ευρύ κοινό. Σήμερα, η αγορά αντιμετωπίζει πιο πολύ από ποτέ την ανάγκη για σωστή προβολή, έξυπνες ευκαιρίες και ευρεία διάθεση των βιολογικών προϊόντων. Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός ΔΗΩ, σε συνεργασία με τους δυνατότερους παίκτες στην διοργάνωση εκθέσεων αλλά και στον χώρο των ΜΜΕ, οργανώνει και φέτος την Έκθεση Βιολογικών Προϊόντων και Υπηρεσιών Ecofestival 2011, την μεγαλύτερη έκθεση στον κλάδο, και την μόνη αποκλειστικά με πιστοποιημένα προϊόντα. Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος παραγωγοί και επιχειρηματίες από διάφορους τομείς: Παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία προϊόντων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας Οικολογικά είδη προσωπικής υγιεινής και νοικοκυριού Βιολογικά λιπάσματα, εισροές, μηχανήματα, κομποστοποίηση Αγρο- & οικο-τουρισμός Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Ανακύκλωση, περιβαλλοντική διαχείριση, οικολογική δόμηση Υπηρεσίες, οργανισμοί, ΜΚΟ Τοπική αυτοδιοίκηση, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιμελητήρια, συνεταιρισμοί ΜΜΕ, εκδόσεις Για περισσότερες πληροφορίες και κράτηση περιπτέρων, απευθυνθείτε στον Οργανισμό ΔΗΩ ( ). ΔΗΩ

9 Πανηγύρι της Γης στο πάρκο Τρίτση Ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ σε συνεργασία με την Οργάνωση ΓΗ διοργάνωσε το «Πανηγύρι της Γης», μια διήμερη γιορτή με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», στις 4 και 5 Ιουνίου Το «Πανηγύρι της Γης» είχε σαν σκοπό την προώθηση των βιολογικών προϊόντων και την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος με οικολογικούς τρόπους. Στην γιορτή συμμετείχαν παραγωγοί και επιχειρήσεις βιολογικών προϊόντων, που αντιπροσωπεύουν, σε ποιοτικά και ποσοτικά μεγέθη, πολλές διαφορετικές κατηγορίες και προϊόντα, της διαρκώς αυξανόμενης ελληνικής παραγωγής και αγοράς βιολογικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων στη χώρα μας, καθώς και του οικολογικού χώρου γενικά. Παράλληλα, μετείχαν και Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στην προστασία του περιβάλλοντος και την ενημέρωση των πολιτών. Η γιορτή κινήθηκε γύρω από τρεις άξονες, καθώς περιλάμβανε: Αγορά με Βιολογικά Προϊόντα Παρουσίαση θεμάτων από περιβαλλοντικές οργανώσεις Οικολογικές πρακτικές για την καθημερινότητα Στα πλαίσια της γιορτής διοργανώθηκε επίσης και μια σειρά παράλληλων εκδηλώσεων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον: οικοπαιχνίδια, μουσική, εκπαιδευτικές φυτεύσεις από παιδιά υπό την επίβλεψη γεωπόνων, ξενάγηση σε βιολογικούς λαχανόκηπους, προβολές και ομιλίες διακεκριμένων επιστημόνων. ΔΗΩ

10 Πρόγραμμα ενισχύσεων στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία Με καθυστέρηση πέντε και πλέον ετών (!), καθώς η προηγούμενη προκήρυξη είχε γίνει το 2006, αναμένεται να προκηρυχθεί σύντομα, μέσα στο καλοκαίρι, το νέο Πρόγραμμα για την Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, στα πλαίσια των Αγροπεριβαλλοντικών Μέτρων (μέτρο 2.1.4) του προγράμματος «Αλ. Μπαλτατζής» του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Επιβεβαιώνοντας την διαπίστωση ότι ενώ σε επίπεδο διακηρύξεων υπάρχει μια ευρύτερη θετική αναφορά στην βιολογική γεωργία, παραμένουμε απλά στις διακηρύξεις και δεν υπάρχει σε πρακτικό επίπεδο, λήψη συγκεκριμένων και πρακτικών μέτρων. Η ασυνέχεια του προγράμματος ενισχύσεων στην βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, είναι τόσο μεγάλη χρονικά που δεν μπορεί να αποτελέσει ικανοποιητικό στοιχείο για την άσκηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας. Πολιτική που έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει, καθώς από το 2004 εκκρεμεί η εκπόνηση Εθνικού Προγράμματος για την Βιολογική Γεωργία, σχέδια που έχουν εκπονήσει εδώ και μεγάλο διάστημα τα περισσότερα κράτη μέλη, της ΕΕ. Στην συγκεκριμένη προκήρυξη και σύμφωνα με τα γενικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο κείμενο που δημοσίευσε το ΥΑΑΤ για διαβούλευση, το ύψος των ενισχύσεων καθώς και οι προϋποθέσεις για την ένταξη των δικαιούχων, είναι: Είδος ζώου και κατεύθυνση παραγωγής Αίγες και πρόβατα Βοοειδή με γαλακτοπαραγωγική κατεύθυνση Βοοειδή με κρεοπαραγωγική/διπλή κατεύθυνση Δικαιούχοι Ύψος ενίσχυσης ανά ζώο Απώλεια εισοδήματος σε /ζώο/έτος Με περίοδο προσαρμογής Χωρίς περίοδο προσαρμογής Δαπάνες Στήριξη Ενίσχυση σε /ζώο/έτος Με περίοδο προσαρμογής Χωρίς περίοδο προσαρμογής 24,75 20,4 2, , Ύψος οικονομικής ενίσχυσης ανά καλλιέργεια Καλλιέργεια Σύνολο σε /στρ/έτος Με περίοδο προσαρμογής Χωρίς περίοδο προσαρμογής Ελαιοκομία 75,6 41,5 Αμπελοειδή (εξαιρούνται οι αμπελώνες για επιτραπέζια χρήση) Αραβόσιτος αρδευόμενος (για ζωοτροφή) (*) 90,0 90,0 60,0 60,0 Μηδική (αρδευόμενη) (*) 60,0 42,5 Βαμβάκι αρδευόμενο (*) 53,4 52,5 Σιτηρά, ρύζι, όσπρια, ηλίανθος & λοιπές αροτραίες καλλιέργειες Κτηνοτροφικά φυτά & λοιπές καλλιέργειες που δεν χρησιμοποιούνται για τη διατροφή του ανθρώπου 32,0 24,7 36,0 28,8 Αρωματικά φυτά 32,0 24,7 Κρόκος 90,0 90,0 α. οι επαγγελματίες αγρότες, (ενήλικο φυσικό πρόσωπο το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. β. κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης, (ενήλικο φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο ΜΑΑΕ, με την ιδιότητα αυτή πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις: αα. Είναι φυσικά πρόσωπα που λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα το 35% τουλάχιστον του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος, με εξαίρεση τους απασχολούμενους σε αγροτική δραστηριότητα σε νησιά με πληθυσμό μέχρι κατοίκους για τους οποίους απαιτείται τουλάχιστον το 25% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος. ββ. Είναι νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα το 50% τουλάχιστον του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματός τους και τα οποία έχουν νομική προσωπικότητα, όπως η έννοια αυτή ορίζεται στο εμπορικό δίκαιο. γ. Δικαιούχοι με δικαίωμα παράτασης, δύνανται να επεκτεί- 10 ΔΗΩ

11 νουν την περίοδο δέσμευσης για δύο το πολύ έτη και είναι : Όσοι υπέγραψαν σύμβαση για τη δράση μέχρι και την στο πλαίσιο εφαρμογής του άξονα 3 του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΠΑΑ) , δεν έχει λήξει η περίοδος δέσμευσής τους και τηρούν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων ενίσχυσης, της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος της δράσης, στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης. Kριτήρια επιλεξιμότητας Γενικά κριτήρια επιλογής Επαγγελματίας αγρότης 50 Νέος γεωργός με επιχειρηματικό σχέδιο μέτρο του Π.Α.Α Επαγγελματίας αγρότης με αγροτικό εισόδημα μεγαλύτερο ή ίσο του 50% του συνολικού ετήσιου εισοδήματος Έκταση σε περιοχή NATURA 2000 μεγαλύτερη του 50% της συνολικής υπό ένταξη έκτασης Έκταση σε περιοχή NATURA 2000 από 10 έως και 50% της συνολικής υπό ένταξη έκτασης Μόνιμος κάτοικος του Δήμου που βρίσκεται η έδρα της εκμετάλλευσης Ειδικά κριτήρια ένταξης φυτικής παραγωγής Παραγωγός βιολογικών προϊόντων 30 Παραγωγός βιολογικών ζωοτροφών 10 Ενταγμένος στο πρόγραμμα βιολογικής κτηνοτροφίας 5 Παραγωγός προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΕ (μέρος ή σύνολο παραγωγής) 10 Μέγεθος υπό ένταξη εκμετάλλευσης: Έκταση στρ Έκταση > 40 στρ Εκμετάλλευση σε νησί με πληθυσμό μικρότερο των 3100 κατοίκων 10 Ειδικά κριτήρια ένταξης ζωϊκής παραγωγής Κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με ιδιοπαραγόμενες βιολογικές ζωοτροφές Ύπαρξη αποδεικτικού για τη νόμιμη κατοχή του βοσκοτόπου για όλη τη διάρκεια της δέσμευσης (5 έτη) Ενταγμένος στη δράση «Διατήρηση απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων» Μέγεθος υπό ένταξη εκμετάλλευσης (1): Το προς ένταξη ζωικό κεφάλαιο είναι μεγαλύτερο των 100 ΜΜΖ.Το προς ένταξη ζωικό κεφάλαιο είναι μεγαλύτερο των 50 ΜΜΖ και μικρότερο ή ίσο των 100 ΜΜΖ Παραγωγός προϊόντων ΠΟΠ/ ΠΓΕ (μέρος ή σύνολο παραγωγής) Η εκμετάλλευση βρίσκεται σε νησί με πληθυσμό μικρότερο των 3100 κατοίκων Βαθμοί Βαθμοί Βαθμοί 4 βαθμοί ανά 10 στρ. καλλιεργούμενης έκτασης για παραγωγή ζωοτροφών Από το κείμενο διαβούλευσης που έχει δώσει στην δημοσιότητα το ΥΑΑΤ, διαπιστώνουμε μια σειρά αρνητικών στοιχείων, τα σημαντικότερα των οποίων είναι: α. οι σημαντικά μειωμένες πιστώσεις συνολικά για την βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, καθώς και οι μειωμένες τιμές ενίσχυσης για όλες τις καλλιέργειες και τα είδη ζώων. β. η εξαίρεση καλλιεργειών όπως είναι τα οπωροκηπευτικά. Ειδικά δε σε κάποιες καλλιέργειες, όπως π.χ. μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, εσπεριδοειδή, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κάποιος ότι για διάφορους λόγους (έλλειψη τεχνογνωσίας, τεχνικές δυσκολίες, αυξημένο κόστος κλπ) δεν υπάρχει σημαντική ανάπτυξη της βιολογικής τους καλλιέργειας στην χώρα μας, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των προϊόντων να διακινείται από άλλες χώρες στην ελληνική αγορά. Η εξαίρεση τους από το πρόγραμμα ενισχύσεων είναι λοιπόν ακατανόητη, καθώς θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλεψη που θα υποβοηθήσει την ένταξη τους στην βιολογική γεωργία. γ. η εξαίρεση των χοιρινών, των πουλερικών και της μελισσοκομίας από το πρόγραμμα της βιολογικής κτηνοτροφίας. Στα μεν χοιρινά υπάρχει η δικαιολογία ότι στην προηγούμενη προκήρυξη, η ενίσχυση ήταν (λόγω ορθογραφικού λάθους που ουδέποτε διορθώθηκε) σε πραγματικά πολύ μεγάλα επίπεδα, όμως δεν μπορούμε να περνάμε από ένα ακραία μεγάλο νούμερο στην πλήρη εξαίρεση του κλάδου, μια τιμή προσαρμοσμένη στην σημερινή πραγματικότητα θα ήταν το αναμενόμενο, καθώς συνολικά στο χοίρειο κρέας, περίπου το 50% είναι από άλλες χώρες. Τα πουλερικά (για κρέας ή αυγοπαραγωγής) καθώς και η μελισσοκομία σταθερά και χωρίς επαρκή αιτιολογία, εξαιρούνται της δυνατότητας ενισχύσεων. δ. παρά τις μικρές βελτιώσεις, το γραφειοκρατικό μέρος που απαιτείται για την ένταξη στο πρόγραμμα των ενισχύσεων, παραμένει τεράστιο, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς ουσία. Αν και στα πλαίσια της διαβούλευσης είναι πιθανόν να γίνουν κάποιες αλλαγές, δεν ελπίζουμε ότι θα υπάρξει τροποποίηση των βασικών όρων της προκήρυξης, αλλά έστω και σε εφαρμοστικό επίπεδο, μπορούν να γίνουν αλλαγές που θα βοηθήσουν στην καλύτερη εφαρμογή του. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε επίσης να απευθύνεστε στα κεντρικά και Περιφερειακά Γραφεία του Οργανισμού ΔΗΩ καθώς και στους αντιπροσώπους του σε όλους τους νομούς της χώρας. ΔΗΩ 11

12 Αειφορία: το μέλλον της κτηνοτροφίας Οι Ευρωπαίοι υπουργοί γεωργίας συναντήθηκαν ανεπίσημα στο Debrecen της Ουγγαρίας για να συζητήσουν κατά πόσον τα συστήματα αειφόρου κτηνοτροφίας θα πρέπει να αποτελούν βασικό άξονα της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ. Τα βιολογικά συστήματα κτηνοτροφίας αποτελούν τη μόνη λύση στα προβλήματα της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας, που στηρίζεται σε εισαγωγές ζωοτροφών από όλο τον κόσμο. Τα συμβατικά συστήματα εντατικής κτηνοτροφίας έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, αλλά και στην οικονομία, τόσο της Ευρώπης όσο και των αναπτυσσόμενων χωρών, λόγω του παγκόσμιου εμπορίου ζωοτροφών. Η νέα ΚΑΠ θα πρέπει να συμβάλλει στην αειφορία της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας, θεσπίζοντας νέους κανόνες εμπορίου και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις. Η αειφόρος κτηνοτροφία προστατεύει το περιβάλλον, αξιοποιεί σωστά τους φυσικούς πόρους, και διασφαλίζει την ευημερία των ζώων. Η βιολογική κτηνοτροφία επιφέρει σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία, και θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα της νέας ΚΑΠ. Για περισσότερες πληροφορίες: Ανησυχία για τα βιολογικά στην Κρήτη Χωρίς βιολογικά προϊόντα κινδυνεύει να μείνει η αγορά για τρία χρόνια, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων νομού Ηρακλείου αν δεν «ανοίξει» ξανά το κοινοτικό πρόγραμμα για να συμπεριλάβει και τους παλιούς καλλιεργητές. Οι βιοκαλλιεργητές εισπράττουν κάθε χρόνο ένα ποσό προκειμένου να συνεχίσουν να καλλιεργούν βιολογικά. Εάν αυτό το ποσό «κοπεί», σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΟΑΣΝΗ, κ. Τζωρτζάκη, «Αν δεν εξακολουθήσουν να παίρνουν αυτό το ποσό, θα το εγκαταλείψουν. Μέχρι όμως να γίνουν βιολογικά τα προϊόντα των νεοεισερχόμενων στο πρόγραμμα θα περάσουν τα τρία χρόνια του μεταβατικού σταδίου. Κατά συνέπεια η αγορά δεν θα έχει κρητικά βιολογικά προϊόντα επί τρία χρόνια». Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει δεσμευθεί να μελετήσει το θέμα, όμως αυτή τη στιγμή η πολιτική ηγεσία ίσως να διστάζει να απαντήσει θετικά, για οικονομικούς λόγους. Αλεξανδρούπολη: δημοτικός βιολογικός λαχανόκηπος Τη δημιουργία δημοτικού βιολογικού λαχανόκηπου, έκτασης 19,5 στρ., όπου θα απασχολούνται περίπου 250 συνταξιούχοι, ψήφισε το δημοτικό συμβούλιο της Αλεξανδρούπολης, εγκρίνοντας την πρόταση του δημάρχου, κ. Λαμπάκη. Οι ηλικιωμένοι αγρότες θα προέρχονται από τα ΚΑΠΗ του δήμου μετά από κλήρωση, και θα συνδυάζουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου, καθώς θα απασχολούνται δημιουργικά, θα ασκούνται στον λαχανόκηπο, αλλά και θα προμηθεύονται δωρεάν βιολογικά λαχανικά. Ο δήμος θα διαθέσει την ιδιόκτητη έκταση, τα μηχανήματα, τους σπόρους και την τεχνική υποστήριξη. Αξιοσημείωτο ότι το 10% της παραγωγής θα διατίθεται στο Κοινωνικό Παντοπωλείο για τους απόρους που σχεδιάζει ο δήμος. Θρίαμβος των βιολογικών ελαιολάδων στην «Ελαιοτεχνία» Στα πλαίσια της έκθεσης Ελαιοτεχνία, διοργανώθηκαν για 4η χρονιά οι δύο διαγωνισμοί ΚΟΤΙΝΟΣ Στους διαγωνισμούς μετείχαν δεκάδες ελαιόλαδα, και διακρίθηκαν ιδιαίτερα οι συμμετοχές βιολογικών ελαιολάδων. Στα βραβεία ελαφριάς έντασης φρουτώδους, έπαινο ελαφράς έλαβε το Olivi βιολογικό, από το Κτήμα Νικολακοπούλου. Στα βραβεία έντονης έντασης φρουτώδους είχαμε 12 ΔΗΩ

13 Βιολογικά στις ΗΠΑ: Program Handbook 2011 Στην προσπάθειά του να κάνει πιο κατανοητό το πρότυπο USDA NOP που αφορά την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων, το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α. εξέδωσε το Program Handbook (εγχειρίδιο προγράμματος). To Program Handbook, αφορά τόσο τους πιστοποιητικούς οργανισμούς που παρέχουν τις σχετικές υπηρεσίες πιστοποίησης, όσο και τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται σύμφωνα με το πρότυπο αυτό. Το εγχειρίδιο εκδίδεται 4 φορές τον χρόνο. Στόχος του Program Handbook είναι να βοηθήσει τους καλλιεργητές και τις επιχειρήσεις βιολογικών προϊόντων, καθώς επίσης και τους πιστοποιητικούς οργανισμούς, να τηρούν σωστά τους κανονισμούς του αμερικανικού προτύπου για τα βιολογικά προϊόντα (ΝΟΡ). Το εγχειρίδιο περιέχει τρία είδη εγγράφων: 1) καθοδήγηση, με ερμηνείες των προδιαγραφών και των κανονισμών του ΝΟΡ 2) οδηγίες για πιστοποιημένους επιχειρηματίες και πιστοποιητικούς οργανισμούς, με σωστή πληροφόρηση για τις βέλτιστες πρακτικές πιστοποίησης, διεθνούς δραστηριότητας, και συμμόρφωσης με το πρότυπο 3) υπομνήματα πολιτικής, με την επίσημη πληροφόρηση για συγκεκριμένες απαιτήσεις του κανονισμού. Το πλήρες κείμενο του εγχειριδίου: ams.usda.gov/amsv1.0 πολλές διακρίσεις: χρυσό έντονης έλαβε το Ειρήνη Πλωμαρίου, του Νικόλαου Καλαμποκά, αργυρό έντονης το Aegean Gold της Ραφτέλλη Πρωτούλλη Μαρία & ΣΙΑ ΕΕ, και χάλκινο έντονης το Γέρας, του Γρηγόρη Γλιγλή. Διπλή διάκριση κέρδισε το Όλβια, του Μιχάλη Τζωρτζη, με χρυσό έπαινο τόσο στην κατηγορία Περιέκτης όσο και στην κατηγορία Καινοτομία. Διευκρινίσεις για τον κοινοτικό λογότυπο Δημοσιεύθηκε ο εκτελεστικός κανονισμός ΕΕ 344/2011 της Επιτροπής, της 8ης Απριλίου 2011, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου για την βιολογική παραγωγή. Η τροποποίηση αφορά τα εξής σημεία: 1. Άρθρο 57: Ο λογότυπος βιολογικής παραγωγής της ΕΕ χρησιμοποιείται μόνο εάν το σχετικό προϊόν παράγεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007, 1235/2008 και του παρόντος κανονισμού, από επιχειρηματίες που τη-ρούν τις απαιτήσεις που αναφέρονται στα άρθρα 27, 28, 29, 32 και 33 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/ Άρθρο 95: Όσον αφορά την επισήμανση βιολογικών προϊόντων που έχουν παραχθεί, συσκευαστεί και σημανθεί πριν από τις 31/07/2012, ειδικά για τους οίνους επιτρέπεται η διάθεση στην αγορά μέχρι την εξάντληση των αποθεμάτων. 3. Παράρτημα VII: Προστίθενται τα εκχυλίσματα δενδρολίβανου ως πρόσθετο τροφίμων, μόνο εφόσον προέρχονται από βιολογική παραγωγή και για την εκχύλιση χρησιμοποιείται αποκλειστικά αιθανόλη. Το πλήρες κείμενο του κανονισμού: eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv. do?uri=oj:l:2011:096:0015:0016:el:pdf Δημοσιεύση καταλόγου βιοκαλλιεργητών Δημοσιεύθηκε ο εκτελεστικός κανονισμός ΕΕ 426/2011 της επιτροπής, που τροποποιεί τον ΕΚ 834/2007 του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και τον ΕΚ 889/2008 για τους κανόνες εφαρμογής, όσον αφορά την δημοσίευση πληροφοριών. Συγκεκριμένα, ο νέος κανονισμός αναφέρει: Άρθρο 92α - Δημοσίευση πληροφοριών: Τα κράτη μέλη θέτουν στη διάθεση του κοινού, με τον κατάλληλο τρόπο, συμπεριλαμβανομένης δημοσίευσης στο Διαδίκτυο, τους επικαιροποιημένους καταλόγους που αναφέρονται στο άρθρο 28 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/ 2007, οι οποίοι περιλαμβάνουν επικαιροποιημένα αποδεικτικά στοιχεία για κάθε επιχειρηματία, όπως προ-βλέπεται στο άρθρο 29 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού, χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα του παραρτήματος XII του παρόντος κανονισμού. Τα κράτη μέλη τηρούν τις απαιτήσεις για την προστασία δεδομένων προ-σωπικού χαρακτήρα που προβλέπονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 281 της 23/11/1995, σ.31). Το άρθρο θα εφαρμόζεται από 01/01/2013. Το πλήρες κείμενο του κανονισμού: LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:113:0001:0002:EL:PDF ΔΗΩ 13

14 Η γεωργική πολιτική μετά το 2013: πιο πράσινη, πιο δίκαιη, πιο ανταγωνιστική του Κωνσταντίνου Δρίτσα Βρυξέλλες, 23/06/ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε την Παρασκευή, ψήφισμα σχετικά με την Κοινή Αγροτική Πολιτική του , την λεγόμενη Dess Report, σύμφωνα με το όνομά του συντάκτη της, Albert Deß. Το IFOAM EU Group εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκανε μια σαφή δήλωση για μια επαρκή χρηματοδότηση του 2ου πυλώνα κατά την επόμενη δημοσιονομική περίοδο προγραμματισμού. Ένας ισχυρός 2ος πυλώνας χρηματοδότησης, είναι υψίστης σημασίας για τη διαμόρφωση της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών ώστε να αντιμετωπιστούν οι μελλοντικές προκλήσεις, σχολιάζει ο κ. Marco Schlüter, Διευθυντής του IFOAM EU Group, σχετικά με την ψηφοφορία. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν ήδη αποδείξει κατά τη συζήτηση ότι είναι ενήμεροι για την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης του 2ου πυλώνα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στις αγροτικές περιοχές. Ενώ αντιλαμβανόμαστε και χαιρετίζουμε την σαφή προσήλωση των Ευρωβουλευτών σε μια επαρκή χρηματοδότηση του 2ου πυλώνα, ακόμα δεν παρατηρούμε την δέσμευσή τους για ένα μόνιμο κανάλι δαπανών προς την κατεύθυνση ενός πιο βιώσιμου μοντέλου με την διαρκή τροφοδότηση και των δύο πυλώνων, επικρίνει η κα. Antje Kölling, Πολιτική Συντονίστρια του IFOAM EU Group στις Βρυξέλλες. Από τα πρακτικά του Ευρωκοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές φαίνεται να συμφωνούν γενικά 14 ΔΗΩ Νέος Ελληνας εκπρόσωπος στο Ευρωπαϊκό Τμήμα της IFOAM Nέο εκπρόσωπο έχουν πλέον τα Ελληνικά μέλη του Ευρωπαϊκού Τμήματος της IFOAM, καθώς ολοκληρώθηκε στις 18 Απριλίου η ηλεκτρονική ψηφοφορία. Μόνιμος εκπρόσωπος εξελέγη ο Κωσταντίνος Δρίτσας, τεχνολόγος γεωπόνος, MSc, ενώ αναπληρωματικός ο Σωτήρης Μπαμπούρης, τεχνολόγος γεωπόνος, MSc. Ως Έλληνας εκπρόσωπος στο Ευρωπαϊκό Τμήμα της IFOAM, ο κ. Δρίτσας θα εκπροσωπεί την Ελλάδα στο συμβούλιο του οργάνου, σε διεθνείς συναντήσεις και συνέδρια. Η θέση θα επισημοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό συνέδριο βιολογικής γεωργίας στην Ουγγαρία, τον Ιούνιο, οπότε και θα γίνει παρουσίαση του νέου εκπροσώπου από τον κ. Marco Schlutter, διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος της IFOAM. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή αυτή, αποσκοπεί σε πολύ περισσότερα από μια επίσημη τυπική εκπροσώπηση. Με όραμα να επιτευχθεί καλύτερη συνεννόηση στο σύνολο του κλάδου, στόχος είναι η επικοινωνία τόσο με τα Ελληνικά μέλη όσο και με πιθανώς ενδιαφερόμενες εταιρείες βιολογικών πριν και μετά από κάθε διεθνή συνάντηση. Με τον τρόπο αυτό θα δίνεται η ευκαιρία αφενός πληροφόρησης αλλά και καλύτερης εκπροσώπησης της χώρας σε διεθνές επίπεδο. ότι προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια της βιοποικιλότητας και η μετανάστευση προς τις πόλεις, απειλούν το μέλλον των συστημάτων διατροφής μας και την βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών γενικότερα. Εν τούτοις, δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη η πολιτική βούληση να μετατοπιστούν σημαντικά οι δαπάνες της ΚΑΠ προς τις γεωργικές πρακτικές που αποφεύγουν την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων, βελτιώνουν την ανθεκτικότητα των συστημάτων διατροφής μας στην κλιματική αλλαγή, επιφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην μεταχείριση των ζώων και προάγουν την προστασία της βιοποικιλότητας. Το IFOAM EU Group απαιτεί μια ριζική μεταρρύθμιση της ΚΑΠ. Οι τρέχουσες κυρίαρχες γεωργικές πρακτικές συνεχίζουν να προκαλούν περιβαλλοντικές βλάβες, που επιφέρουν σημαντικό οικονομικό βάρος για την κοινωνία, ενώ οι αειφόρες γεωργικές πρακτικές δεν υποστηρίζονται επαρκώς. Αυτή η κατάσταση στην αγορά θα πρέπει να τερματιστεί, δίνοντας το κατάλληλο πολιτικό πλαίσιο με στόχο την αναδιάρθρωση των στόχων της ΚΑΠ. Τα θέματα που συζητήθηκαν κατά την διάρκεια της συνεδρίασης του Κοινοβουλίου για την ψήφιση της Dess Report ήταν μεταξύ άλλων: Η βιωσιμότητα του σχεδίου και η ενσωμάτωσή της στη νέα ΚΑΠ Οι ευρωβουλευτές θέλουν να διατηρήσουν τον γεωργικό προϋπολογισμό της ΕΕ αμετάβλητο μέχρι το 2020, έτσι ώστε οι αγρότες να

15 έχουν κίνητρα για να παρέχουν ασφάλεια στην παραγωγή και τον εφοδιασμό τροφίμων, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του γεωργικού τομέα της ΕΕ. Απαντώντας στις φήμες για περικοπές των ενισχύσεων για την αγροτική ανάπτυξη, οι ευρωβουλευτές τόνισαν τη στήριξή τους για την επαρκή χρηματοδότηση στον τομέα αυτό. Η ψηφοφορία στέλνει ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα προς τον Επίτροπο Αγροτικής Ανάπτυξης, κο. Dacian Ciolo, και ελπίζω ότι η Επιτροπή θα λάβει υπόψη αυτό που έχουμε θέσει στην έκθεση και να το ενσωματώσουν στην τελική νομοθετική πρόταση, δήλωσε ο Albert Dess, ο οποίος συνέταξε και το ψήφισμα. Κάνοντας την ΚΑΠ πιο πράσινη Εάν η γεωργική πολιτική της ΕΕ είναι να παρέχει τόσο την ασφάλεια του εφοδιασμού τροφίμων υψηλής ποιότητας και να συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αυτή θα πρέπει να χρηματοδοτοτείται επαρκώς, λένε οι βουλευτές, να δώσουμε στους γεωργούς κίνητρα για τη χρήση σύγχρονων, φιλικών προς το περιβάλλον τεχνικών. Οι άμεσες πληρωμές στους αγρότες θα πρέπει να συνδέονται πιο άμεσα με το πράσινα μέτρα» (χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, χαμηλή κατανάλωση ενέργειας). Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να συσταθεί ένα σύστημα κινήτρων σε επίπεδο ΕΕ, 100% χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, για τη στήριξη γεωργών που θα προορίζεται για την στήριξη αποκλειστικά βιώσιμων μεθόδων παραγωγής. Η βιολογική γεωργία ως ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της βιωσιμότητας, όντας η μόνη με ένα πανευρωπαϊκό σύστημα πιστοποίησης, προσφέρει ένα μοντέλο με στόχο ένα σύστημα βέλτιστων πρακτικών. Η βιολογική γεωργία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στο πλαίσιο όλων των μέτρων και αξόνων. Θα πρέπει να είναι το κορυφαίο μέτρο εκ των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων. Δικαιότερη κατανομή της χρηματοδότησης της ΕΕ Η χρηματοδότηση της γεωργίας θα πρέπει να κατανέμεται πιο δίκαια μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ διαφόρων κατηγοριών των αγροτών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει ότι κάθε χώρα της ΕΕ θα πρέπει στο μέλλον να λαμβάνει ένα ελάχιστο ποσοστό του μέσου όρου της ΕΕ πληρωμής. Οι ευρωβουλευτές συμφωνούν με το ανώτατο όριο για τις άμεσες ενισχύσεις ανά γεωργό, αλλά τονίζουν ότι οι νέοι κανόνες πρέπει να λάβουν υπόψη το μέγεθος, τα στοιχεία της απασχόλησης και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του κάθε αγρόκτημα. Για να αποφευχθεί η κατάχρηση του δημοσίου χρήματος, οι άμεσες ενισχύσεις θα πρέπει να προορίζονται για τους «ενεργούς αγρότες», δηλαδή εκείνους που χρησιμοποιούν πραγματικά τη γη τους για την παραγωγή. Σταθερότητα: Κερδοσκοπία, διαχείριση κρίσεων και διαπραγματευτική ισχύ των αγροτών Η καταπολέμηση της κερδοσκοπίας στα γεωργικά προϊόντα και η ακραία αστάθεια των τιμών, απαιτούν μια λύση σε παγκόσμιο επίπεδο, λένε οι ευρωβουλευτές, προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη σταθερότητα για τους γεωργούς και ασφαλής εφοδιασμός με τρόφιμα για το ευρύ κοινό. Για την αντιμετώπιση φαινομένων κερδοσκοπίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει ένα παγκόσμιο σύστημα κοινοποίησης των αποθεμάτων στα βασικά γεωργικά προϊόντα. Μετά από την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας της Dess Report, καλούμε την Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ακολουθήσει το Κοινοβούλιο στη δέσμευσή του για τη δημιουργία μιας ισχυρής πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης, για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των αγροτικών οικονομιών και των κοινωνιών της υπαίθρου, καθώς και τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να καθορίσει και να αναπτύξει περαιτέρω, τα γεωργικά συστήματα και τα τρόφιμα με μια συνολική προσέγγιση προς την αειφορία. Στο πλαίσιο αυτό, η βιολογική γεωργία μπορεί να θεωρηθεί ως ένα προηγμένα πιστοποιημένο μοντέλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο μπορεί να τηρήσει τη δέσμευση αυτή, σύμφωνα με το IFOAM EU Group. Καλούμε επίσης τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να είναι πιο θαρραλέοι στον επόμενο γύρο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σχετικά με την ΚΑΠ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, σε μια προσπάθεια να καλυφθούν οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις του μέλλοντος. Οι Ευρωπαίοι πολίτες απαιτούν τα δημόσια χρήματα που δαπανώνται να είναι για ένα βιώσιμο μέλλον! Για περισσότερες πληροφορίες: Δρίτσας Κωνσταντίνος Εκπρόσωπος μελών της IFOAM EU στην Ελλάδα, Τηλ: , Skype: kdritsas ΔΗΩ 15

16 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Φυντάνια βιολογικής παραγωγής Συνέντευξη του κ. Παναγιώτη Χ. Κρόκου, Τεχνολόγου Γεωπόνου, βιοκαλλιεργητή σπορόφυτων κηπευτικών στο Βαθύ Σάμου στην Κατερίνα Κουρουνάκου Ο Παναγιώτης Κρόκος, δημιούργησε ένα φυτώριο βιολογικών σπορόφυτων στη Σάμο, τροφοδοτώντας τους παραγωγούς του νησιού και όχι μόνο με βιολογικά σπορόφυτα. Ποια είναι η σχέση σας με τη βιολογική γεωργία; Παράγω βιολογικά σπορόφυτα κηπευτικών (φυντάνια), τα οποία διαθέτω σε παραγωγούς στο νησί. Ιδιαίτερα με ενδιαφέρει η βιολογική παραγωγή σπορόφυτων από ντόπιους σπόρους, όπως είναι το μπουρνέλι ένα μικρό κατακόκκινο, ζουμερό και γλυκό ντοματάκι και το μοναδικό κλωσσάκι που μοιάζει σαν ένα μικρό πράσινο πεπόνι και στη γεύση θυμίζει αγγούρι. Τι σας έστρεψε στην κατεύθυνση αυτή; Στην καλλιέργεια αυτή στράφηκα γιατί, ενώ στη Σάμο οι βιοκαλλιέργειες αρχίζουν να βρίσκουν το δρόμο τους, δεν υπήρχε μέχρι σήμερα ένα φυτώριο για βιολογικά σπορόφυτα. Την έλλειψη αυτή θέλησα να αναπληρώσω με τη δημιουργία ενός βιολογικού φυτωρίου, ώστε να τροφοδοτώ τους παραγωγούς του νησιού μας και όχι μόνο με βιολογικά σπορόφυτα. Τα παιδιά έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απόφασή σας; Θίξατε ένα λεπτό ζήτημα. Το γεγονός ότι κοντά στο φυτώριό μου βρίσκεται σχολείο με καθιστά ιδιαίτερα προσεκτικό. Η εργασία μου αυτή απαίτησε επίπονους αγώνες, ενώ η πιστοποίησή μου από την ΔΗΩ αποτελεί εγγύηση για την ασφάλεια των παιδιών και τον σεβασμό του περιβάλλοντος. Άλλωστε δέχομαι συνεχείς ελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες αν ανιχνεύσουν το παραμικρό δείγμα φαρμάκων, άμεσα θα προχωρήσουν στην αφαίρεση της αδείας μου. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας εκθέσω τον εξής προβληματισμό μου. Πώς μπορεί να επιτρέπεται η ανεξέλεκτη χρήση φυτοφαρμάκων από ερασιτέχνες καλλιεργητές, οι οποίοι αγνοώντας τον κίνδυνο εφαρμόζουν αλόγιστα ψεκασμούς με κάποιο ισχυρό δηλητήριο και σε κατοικημένες περιοχές, όπου τα παιδιά μας παίζουν αμέριμνα; Πρέπει όλοι μας να γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν «παίζουμε» με τα φυτοφάρμακα. Δεν έχουμε κανένα λόγο. Πρέπει να μας αρκεί η ποιότητα και πάνω απ όλα η προστασία των παιδιών μας και του περιβάλλοντος που ζούμε. Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι η βιολογική γεωργία είναι καλύτερη; Θεωρώ ότι η βιολογική γεωργία είναι καλύτερη, γιατί κύριο χαρακτηριστικό της είναι η απουσία χη- 16 ΔΗΩ

17 μικών λιπασμάτων, ζιζανιοκτόνων, φυτοφαρμάκων, ορμονών και άλλων εξίσου επικίνδυνων χημικών ουσιών σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Επίσης οι πρακτικές της βιολογικής καλλιέργειας είναι τέτοιες που προστατεύουν το περιβάλλον, γιατί οι βιοκαλλιεργητές συνδυάζοντας την παράδοση με τη σύγχρονη γνώση, χρησιμοποιούν μόνο φυσικά λιπάσματα, ενισχύουν τη γονιμότητα του εδάφους εναλλάσσοντας τα είδη που καλλιεργούν και αντιμετωπίζουν με σεβασμό τη φύση. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε ως βιοκαλλιεργητής; Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζω οφείλονται στο γεγονός ότι το φυτώριό μου είναι το μοναδικό στο Βαθύ της Σάμου για παραγωγή βιολογικών σπορόφυτων. Όταν ξεκίνησα κάποιοι με κατέκριναν ότι χρησιμοποιώ συστήματα φυτοπροστασίας. Όμως τα φυντάνια μου δεν την χρειάζονται, γιατί αναπτύσσονται γρήγορα και τα μεταφέρω αμέσως για πώληση. Επίσης δεν χρησιμοποιώ στο διάστημα αυτό πρακτικές συμβατικής γεωργίας όπως επιμένουν να ισχυρίζονται. Η βιολογική καλλιέργεια με δίδαξε Πρέπει όλοι μας να γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν «παίζουμε» με τα φυτοφάρμακα. Δεν έχουμε κανένα λόγο. Η βιολογική καλλιέργεια με δίδαξε να χρησιμοποιώ μεθόδους που προστατεύουν άμεσα το έδαφος, την ατμόσφαιρα και τα αποθέματα νερού. να χρησιμοποιώ μεθόδους που προστατεύουν άμεσα το έδαφος, την ατμόσφαιρα και τα αποθέματα νερού. Ποιες είναι προκλήσεις και οι προοπτικές για την βιοκαλλιέργεια στη Σάμο; Τολμώ να πω αισιόδοξες. Και αυτό το στηρίζω στο γεγονός ότι οι Σαμιώτες αγαπάμε αυτό τον ευλογημένο τόπο που γεννηθήκαμε και ζούμε, και θέλουμε να τον παραδώσουμε ακόμα καλύτερο στα παιδιά μας. Υπάρχει έντονος προβληματισμός στο νησί σχετικά με την βιοκαλλιέργεια και γίνονται τα πρώτα βήματα. Όλοι αναζητούμε τις παλιές, αυθεντικές γεύσεις που χάθηκαν. Πρέπει όμως ο καθένας μας να προσφέρει τις γνώσεις του γι αυτό το σκοπό. Ελπίζω να είναι μια καλή αρχή και το σεμινάριο που θα πραγματοποιηθεί στο Παλαιοχώρι Σάμου από 6-11 Ιουνίου 2011 με εξειδίκευση στη βιοκαλλιέργεια της ελιάς. Τι σχέδια έχετε για το μέλλον; Στα άμεσα σχέδιά μου είναι να προσφέρω στους παραγωγούς περισσότερες ντόπιες ποικιλίες. Οι νησιώτικες ποικιλίες οπωροκηπευτικών φυτών είναι προσαρμοσμένες στις εδαφοκλιματικές συνθήκες κάθε νησιού. Έτσι μπορούν να αναπτύσσονται έχοντας καλή απόδοση, περιορισμένες ανάγκες σε νερό και θρεπτικά συστατικά, ενώ μπορούν να αμύνονται στους φυσικούς τους εχθρούς. Δηλαδή μπορούν να καλλιεργούνται χωρίς να χρειάζονται χημικά λιπάσματα ή φυτοφάρμακα. Μειώνουν τα φυτοφάρμακα την ευφυΐα των παιδιών; Με βάση τρεις πρόσφατες επιστημονικές δημοσιεύσεις Environmental Health Perspectives, που δείχνουν ότι έκθεση των εγκύων σε οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα μειώνει τους παιδικούς δείκτες ευφυΐας, ο ευρωβουλευτής Μ. Τρεμόπουλος ζήτησε με ερώτηση του στο ΕΕ περισσότερες πληροφορίες από την Επιτροπή. Οι επιστήμονες εξέτασαν μεταβολίτες οργανοφωσφορικών εντομοκτόνων στα ούρα εγκύων γυναικών και μετά στα παιδιά που μεγάλωναν. Η ουσία dialkyl phosphate, για παράδειγμα, μπορεί να προέλθει ως αποτέλεσμα της διάσπασης πάνω από το 75% των οργανοφωσφορικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. Η κατηγορία αυτή των εντομοκτόνων είναι γνωστή για τις νευροτοξικές της ιδιότητες. Η οικιακή χρήση του chlorpyrifos και του diazinon, δύο από τις πιο κοινές δραστικές ουσίες οργανοφωσφορικών εντομοκτόνων, έχει απαγορευτεί στις ΗΠΑ, κυρίως λόγω των επιπτώσεων στην υγεία των παιδιών. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι προστασίας για τους καταναλωτές πέρα από το καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών, την ελάττωση της χρήσης φυτοφαρμάκων σε καλλιέργειες για δια-τροφή, και βέβαια την κατανάλωση προϊόντων από βιολογικές καλλιέργειες, που παράγονται χωρίς χρήση φυτοφαρμάκων και τα οποία υπόκεινται στους καλύτερους ελέγχους στην αγορά. ΔΗΩ 17

18 16-18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 Συνέδριο ΑΒΜ στη Ζάκυνθο To Διεθνές συνέδριο, του Μεσογειακού Τμήματος της IFOAM (AgriBioMedi-terraneo), διοργανώνεται από τον Οργανισμό ΔΗΩ, με τίτλο: «Βιολογική Γεωργία και Αγρο-Οικο-Τουρισμός στη Μεσόγειο», στις Σεπτεμβρίου 2011 στη Ζάκυνθο. Το πρόγραμμα του συνεδρίου συμπεριλαμβάνει την πρώτη μέρα, 16 Σεπτεμβρίου 2011 χαιρετισμούς και εισηγήσεις από διακεκριμένους ομιλητές όπως την κα Χ. Μινώτου, Πρόεδρο του AgriBioMediterraneo και Αντιπρόεδρο της ΔΗΩ, τον κ. Maurizio Davolio, Πρόεδρο του AITR for sustainable Tourism, τον κ. Markus Abenz, Διευθυντή της IFOAM, τον κ. Δημήτρη Καραβέλλα, Διευθυντής του WWF Ελλάς, τον κ. Δρόσο Κουτσούμπα, Πρόεδρο ΕΘΠΖ και Αναπληρωτή Καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου, τον κ. Ranko Tadic, Πρόεδρο του EcoLiburnia. Τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν εισηγήσεις και συναντήσεις εργασίας στις ακόλουθες θεματικές ενότητες: 1. Βιολογική Γεωργία 2. Αγρο-Οικοτουρισμός 3. Προστατευόμενες περιοχές- Βιοποικιλότητα 4. Πιστοποίηση (τροφίμων, no food, ΠΠ, CO2 αποτύπωμα, βιοκουζίνα) 5. Περιβαλλοντική εκπαίδευση 6. Πράσινη οικονομία 7. Εμπορία Παράλληλα με το συνέδριο επίσης οργανώνονται: 1. Διαγωνισμός κόμικς 2. Γευσιγνωσία βιολογικού ελαιολάδου 3. Προβολές ταινιών μικρού μήκους 4. Έκθεση Andrea. Bonetti για τη βιοποικιλότητα 5. Παιχνίδι θησαυρού 6. Προβολή βιολογικών προϊόντων της Ζακύνθου 7. Εκδρομή Η επίσημη γλώσσα του συνεδρίου είναι η Αγγλική. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2011 θα πραγματοποιηθεί επίσης και η 6η Γενική Συνέλευση του Μεσογειακού Τμήματος της IFOAM AgriBioMediterraneo. Επίσης στα πλαίσια του συνεδρίου στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η τελική συνάντηση του προγράμματος BIOLMED. Το συνέδριο διοργανώνεται από τον Οργανισμό ΔΗΩ, τελεί υπό την αιγίδα του ΑΠΘ, υποστηρίζεται από το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, το WWF Ελλάς,το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου κ.ά., ενώ συμμετέχει η IFOAM και άλλοι ελληνικοί και διεθνείς φορείς οι οποίοι αναφέρονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα του συνεδρίου. Για περισσότερες πληροφορίες για το Συνέδριο και τη Γενική Συνέλευση του AgriBioMediterraneo επισκεφτείτε την ιστοσελίδα org, ή τηλεφωνήστε στο Διαγωνισμός comics Στα πλαίσια του συνεδρίου διοργανώνεται διαγωνισμός κόμιξ για νέους και μεγάλους με τίτλο «Βιολογική Γεωργία και Αγρο-Οικο τουρισμός στη Μεσόγειο». Με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού θα ακολουθήσει επιλογή των καλύτερων κόμικς τα οποία θα δημοσιευθούν σε ειδικό τόμο. ο διαγωνισμός υποστηρίζεται από το Fantasy Shop και τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος. Στο διαγωνισμό μπορούν να πάρουν μέρος: νέοι χρονών (1η κατηγορία) ή μεγαλύτεροι νέοι 17 χρόνων και άνω (2η κατηγορία) που μιλάνε αγγλικά, τους αρέσει να σχεδιάζουν κόμιξ, στηρίζουν τη βιολογική γεωργία και πιστεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Το κόμιξ πρέπει να έχει μέγεθος μέχρι δύο φύλλα Α4, και να είναι γραμμένο στα αγγλικά, και το θέμα του να είναι η βιολογική γεωργία ή/και ο αγρο-οικοτουρισμός. Το κόμιξ πρέπει να σταλεί ηλεκτρονικά στο gmail.com ή ταχυδρομικά στη ΔΗΩ, Αριστοτέλους 38, Αθήνα, ΤΚ 10433, μέχρι 5 Σεπτεμβρίου ΔΗΩ

19 Ενδεικτικοί τίτλοι παρουσιάσεων του Συνεδρίου 11. Aggeli, Maria. Art and Environment in constant creative dialogue 12. Aguglia, L. Organic direct sales in Italy: an attempt to evaluate strengths and weaknesses 13. Akanb, W. B & Ilupeju, E.A.O. Use of germination bioassay to test maturity of common composts in Nigerian market 14. Akanb, W. B, V. I. O Togun & Kanbi, T. Economic analysis of four village level composting techniques in Nigeria. 15. Akanb, W. B1, V. I. O. Togun & Asafa R. F. The growth and rhizome yield of ginger (zingiber officinale) as influenced by propagule size and nitrogen levels 16. Akinwande. Determination of Trace and Heavy Metals in Wild Edible Mushroom Samples from Lautech organic farm, Ogbomoso, Nigeria 17. Argiropoulos, Ch., Tsiafouli, M., Sgardelis, S. & Pandis I. Το Bio or not to Bio. 18. Arvaniti, E.C., Zaglis, D.P., Papadakis, V.G., & Paraskeva, C.A. New techniques in olive mill wastewater treatment. 19. Atudosiei, N. L., Nicolae, F., Nicolae, M., Marica, M., Florescu, G., Galan, C. The importance of communicating the reformed Common Agricultural Policy (CAP) to the farmers 10. Aza, C., Ramos, M., Labrador, J., Lacasta, C., Meco, R. & Reyes, J. Effect of crop management on the development of the flora arvense in organic cultivation of five species of grain legumes in Extremadura, Spain. 11. Bathedou, A., Gosselin, M., Katsalirou, E., Skotti, E., & Bouchagier, P. Effects of olive mill waste water application on the biochemical properties of a semiarid Mediterranean soil 12. Castelli Hotel. A green hotel case study combining holidays relaxation with the betterment of all 13. Corfu, G. Leverage ecological products from Romanian horticulture. 14. Cotianu, R., Ciobanu, R., Constantinescu, D. The use of fertilizers in organic culture of vegetables. 15. Cotianu, R., Constantinescu, D., & C i o b a n u, R. Ecological technologies r o l e i n m a i n t a i n i n g a n d d e v e l o p i n g s o i l microorganisms. 16. Davolo, M. Responsible t o u r i s m a n d t h e r u r a l world: the case of the Italian Association for Responsible Tourism 17. De la Cuadra, C., Ramos, M., & Sànchez-Giràldez, H. Sensorial evaluation of traditional and commercial tomato varieties grown under organic cultivation management. 18. Dimitriadi, E., & Kallia- Antoniou, A. Measures for growth field-ecotourism in the frame of European Policy for the maintenance of biodiversity 19. Dimitriou, A.P., Koutsidou, E., & Douma, C. Comparative study of organic and conventional agricultural practices on soil quality in olive groves. 20. Foti, V., Timpanaro, G., & Scuderi, A. Multifunctionality and Organic-farming in agri-social companies in Sicily. 21. Georgakakis, A. CerOrganic: Developing quality-certified training programs for Organic Agriculture 22. Gonzàlvez, V., Zreik, C., & Pajarόn, M. Organic oliviculture & olive oil making in Spain: State of arts 23. Guth, L., Szabό, L., & Molnàr, K. The wineregion of szekszàrd s tourism position and developmental opportunities. 24. Halvatzaras, D. & Kabassi, K. Evaluating a Web-based Platform for Eco-Tourism 25. Iliopoulou, D., Douma, C., & Giourga, C. Motives and barriers to development of organic olive production 26. Kapodistrias, K.D., & Koutsis, M. Alternative forms of tourism and regional development in Greek Islands: Trends, Challenges and Prospects 27. Kasapi, P. Organic agriculture in Chalkidiki, with emphasis on the district of Metaggistsi 28. Khan, Ahmad. A sustainable approach toward maize production: effectiveness of farm yard manure and urea N 29. Kladis, C., Dikopoulos, P., & Minotou, Ch. The union of organic farmers of Zakynthos: A case study in the organic development in Greece 30. Koutsoubas, D., Gerovassileiou, V., Sini. M., Katselidis, K., & Sourbes, L. Marine biodiversity and sustainable development in marine protected areas. 31. Labrador, J., Gonzàlvez, V., & Pajarόn, M. Organic olive ΔΗΩ 19

20 production innovations in Spain 32. Lusic, D., Tadic, R., Micovic, V., Petrovic, T., & Vukic Lusic, D. Organic beekeeping in the Mediterranean: A Croatian perspective. 33. Manojlovic, M. & Cabilovski, R. Soil Fertility: Organic vs. Conventional Farming Systems in Vojvodina, northern Serbia 34. Marantidou, A., & Michailidis, A. Visitors perception of thermal baths: An illustration of Aridaia in Central Macedonia. 35. Martinis, A., Havatzaras, D., & Kabassi, K. Promotion of Eco-tourism using the practice of Wikipedia: The case study of environmental and cultural paths in Zakynthos. 36. Martinis, A., Karris, G., Minotou, Ch., & Kapodistrias, P. Strofades islands, a unique ecosystem with cultural, ethical and environmental value. 37. Mateu, E. Relating organic farming with tourism and rural development to obtain social and economic benefits 38. Mavronas, A., Katsalirou, Ε., Skotti, E., & Bouchagier, P. Perceptions for organic agricultural products by consumers of three areas (Aegaleo, Daphni, Kifissia) in Athens, Greece 39. Mazaris, A.D., & Pantis, I.D. Tourism and leisure activities within the Natura 2000 sites. A gap for the potential development of Agro-Eco Tourism within protected sites. 40. Mazi, S., Karris, G., Martinis, A., Alexopoulos, A., & Kokkali, A. Determination of priorities for education for sustainable development in the islands of Paxi-Antipaxi 41. Michailidis, D. Agrotourism, a farmer s profession - Legal framework 42. Migliorini, P. Development of organic farming in protected areas of Tuscany. 43. Pantazi, P., Chatziargyros, I. & Gerakis, A. Knowledge and attitudes of high school and college students of Etoloakarnania towards organic farming 44. Papailiakis, M. Perennial olive trees in Crete 45. Piccioli, F. Eco-agritourism and organic agriculture as parts of an integrate and sustainable rural development. 46. Pirvulescu, M. The role of lignin and polyphenol substances in plant growth and development. 47. Poizaridis, K., & Martinis, A. The effect of organic farming in birds of olive orchards: The case of Zakynthos island. 48. Polychronaki, E.A., Giourga, C., & Loumou, A. Measuring sustainability of organic farming systems 49. Rilov, G. New approaches to olive fly organic control methods 50. Roussi, V. Gastronomy, organic farming and their role in tourism industry today. 51. Samaras, Y., Kokosi, I., Anastasiou, N., Bolis, Ch., Roussa, Ch., & Eriotou, E. Control of Yersinia enterocolitica and E. coli in Cottage Cheese Using Thyme Oil 52. Scuderi, A., Pecorino, B., D Amico, M., & Chinnici, G. State-of-the-art and perspectives for Italian organic-citrus fruits farming: economical and environmental aspects 53. Seremesic, S., Milosev, D., & Manojlovic, M. The assessment of organic farming systems in southern Pannonian basin. 54. Shad, K. K. & Kawsar, A. Organic and inorganic fertilizer applied alone and in combination affect wheat yield 55. Sotiropoulos, D. Carbon footprint: PAS 2050 and corporate social responsibility 56. Svoronou, E., Ecological footprint: A key concept for changing consumption patterns of children and adolescents 57. Timpanaro, G., Scuderi, A., & Foti, V. Technical-economical aspects of main organic sectors in Sicily. 58. Votsi, N.-E., P, Mazaris, A. D., & Pantis J. D. Identifying sites for Agro-Eco Tourism: a combined network of Biodiversity and Acoustic Value 20 ΔΗΩ