Προπτυχιακή εργασία στο μάθημα του Οικονομικού Δικαίου της Ε.Ε.

Transcript

1 Προπτυχιακή εργασία στο μάθημα του Οικονομικού Δικαίου της Ε.Ε. Γραμματικάκη Φανερωμένη, Α.Μ.: Κοκκώνη Μαρία, Α.Μ: Τσιανάκα Αγγελική, Α.Μ: Επιβλέπουσες καθηγήτριες: Μ. Κουσκουνά Ρ.- Ε. Παπαδοπούλου Αθήνα, Απρίλιος 2019

2 Κατάχρηση Δεσπόζουσας Θέσης Άρθρο 102 ΣΛΕΕ

3 Το άρθρο 102 παρ.1 ΣΛΕΕ: Είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά και απαγορεύεται, κατά το μέτρο που δύναται να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών, η καταχρηστική εκμετάλλευση από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις της δεσπόζουσας θέσης τους εντός της εσωτερικής αγοράς ή σημαντικού τμήματός της.

4 Α. Η έννοια της Δεσπόζουσας Θέσης του άρθρου 102 ΣΛΕΕ

5 Έννοια Δεσπόζουσας θέσης - Μη σαφής ορισμός στο κείμενο του α. 102 ΣΛΕΕ - Ορισμός Ε. Επιτροπής: οικονομική δύναμη, δηλαδή ευχέρεια άσκησης σημαντικής επιρροής στη λειτουργία της αγοράς - Ορισμός ΔΕΕ : υποθέσεις United Brands και Hoffmann La Roche : Θέση οικονομικής ισχύος που κατέχει μια επιχείρηση, η οποία της επιτρέπει να εμποδίζει τη διατήρηση αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην οικεία αγορά και της προσφέρει, σε σημαντικό βαθμό, τη δυνατότητα ανεξάρτητης, έναντι των ανταγωνιστών της, πελατών και τελικά καταναλωτών της, συμπεριφοράς - Βασικό στοιχείο δεσπόζουσας θέσης: Χώρος για ανεξάρτητη συμπεριφορά - Μη ταύτιση με μονοπώλιο.

6 Κριτήρια για την ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης: 1. Το ποσοστό συμμετοχής της επιχειρησης στην αγορά (μερίδιο αγοράς) (άνω του 75% -καθεαυτό κριτήριο ύπαρξης, κάτω του 10% ένδειξη ανυπαρξίας δεσπόζουσας θέσης, 20-40%, γκρίζα περιοχή- δεν μπορεί να αποκλειστεί η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης-, 50% και πάνω, κατά μαχητό τεκμήριο καταδεικνύεται η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης) 2. Το ύψος των διαθέσιμων οικονομικών μέσων και δυνατοτήτων 3. Το προβάδισμα από άποψη τεχνολογικής εξέλιξης 4. Η εξασφάλιση των πρώτων υλών με συστηματική κάθετη ολοκλήρωση της επιχείρησης 5. Η ανυπαρξία εναλλακτικού ανταγωνισμού και οι φραγμοί εισόδου νέων ανταγωνιστών στη σχετική αγορά

7 C-85/76, , Hoffmann - La Roche κατά Επιτροπής: Σκ. 21 και 22: οριοθέτηση οικείας αγοράς, ήτοι το σύνολο της Κοινής Αγοράς -Διατύπωση ορισμού έννοιας Δεσπόζουσας Θέσης Σκ. 38 Σκ 39: Σε αντίθεση με την κατάσταση μονοπωλίου, η κατοχή δεσπόζουσας θέσης, δεν αποκλείει την ύπαρξή κάποιου ανταγωνισμού, αλλά δίνει στη δεσπόζουσα επιχείρηση τη δυνατότητα να αποφασίζει/επηρεάζει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού. Αντίθεση και με ολιγοπώλιο, όπου οι συμπεριφορές των επιχειρήσεων επηρεάζονται αμοιβαία. Σκ 40: Κριτήριο μεριδίου αγοράς, μεταβλητό εξαρτώμενο από τη δομή της εκάστοτε αγοράς. Κατοχή μεριδίου άνω του 75% σκ 41: ιδιαίτερα σημαντικά μερίδια συνιστούν, από μόνα τους, απόδειξη της ύπαρξης δεσπόζουσας θέσης Σκ 70: Το Δικ είχε ήδη κρίνει με την απόφαση επί της υπόθεσης United Brands, ότι η ύπαρξη ανταγωνισμού, δεν αποκλείει την ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης, διότι σε κάθε περίπτωση η δεσπόζουσα επιχείρηση δεν λαμβάνει υπόψη στη στρατηγική της στην αγορά, τον ανταγωνσιμό αυτό, και δεν υφίσταται βλαβερές συνέπειες λόγω αυτής της συμπεριφοράς.

8 C-62/86, , AKZO κατά Επιτροπής: -Ασκεί προσφυγή ακύρωσης κατά της απόφασης της , σχετικής με τη διαδικασία εφαρμογής του α 86 (νυν 102 ΣΛΕΕ). -Η Επιτροπή θεωρεί ότι η AKZO κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά των οργανικών υπεροξειδίων, επικαλούμενη το μερίδιο της στην αγορά, καθώς και την ύπαρξη σειράς παραγόντων, οι οποίοι συνδυασμένοι με το κατεχόμενο μερίδιο αγοράς, της εξασφαλίζουν ιδιάζουσα υπεροχή. -Το μερίδιο όχι είναι μεγάλο αφ εαυτού αλλά ισοδυναμεί με το σύνολο των μεριδίων όλων των υπολοίπων παραγωγών. Στο επιχείρημα της ΑΚΖΟ πως ο υπολογισμός του μεριδίου αγοράς ήταν πεπλανημένος, Η Επιτροπή απάντησε πως δεδομένου οτι η αγορά οργ. Υπεροξειδίων ορθώς θεωρήθηκε ενιαία αγορά, και η AKZO προσφέροντας μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων,ενίσχυε τη δεσπόζουσα θέση της. Η ΑΚΖΟ κατέχει σταθερό μερίδιο αγοράς 50%. Ήδη απο τη Hoffmann La Roche: μερίδια 50% και ανω αποτελούν μαχητά τεκμήρια δεσπόζουσας θέσης. (σκ 59 και 60) ΑΚΖΟ: πρωτοπόρος στην αγορά υπεροξειδίων, διαθέτει τεχνολογικό προβάδισμα (λοιπά κριτήρια δεσ.θέσης)

9 Η Συλλογική Δεσπόζουσα Θέση: Συνιστά συνδυασμό εφαρμογής των 101 και 102 ΣΛΕΕ - ολιγοπώλιο: λίγοι πωλητές ενός προϊόντος,των οποίων οι ενέργειες βρίσκονται σε ενσυνείδητη αλληλεξάρτηση- σκόπιμη συμπεριφορά και όχι σύμπτωση συγκλίνουσας εμπορικής συμπεριφοράς Περισσότερες επιχειρήσεις 102 ΣΛΕΕ: δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις, νομικά ανεξάρτητες μεταξύ τους, ενεργούν σε μια αγορά ως συλλογική οντότητα- έχουν οικονομικούς δεσμούς(σημαντικούς και στενούς), και συμπεριφέρονται ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές τους, την πελατεία και τελικώς τους καταναλωτές. Σωρευτικά κριτήρια ύπαρξης δεσπόζουσας θέσης: α)ενσυνείδητη αλληλεξάρτηση(γνώση συμπεριφοράς των μελών του ολιγοπωλίου από τα υπόλοιπα μέλη β) δυνατότητα διατήρησης κατάστασης σιωπηρού συντονισμού γ) πρόβλεψη διατήρησης των αποτελεσμάτων που αναμένονται από την κοινή συμπεριφορά των μελών του ολιγοπωλίου σε περίπτωση αντίδρασης των ανταγωνιστών και καταναλωτών.

10 C /96P CΜΒΤ 43 Μόνο το γεγονός ότι δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις συνδέονται με συμφωνία, με απόφαση ενώσεως επιχειρήσεων ή με εναρμονισμένη πρακτική, κατά την έννοια του άρθρου 101 παρ 1 ΣΛΕΕ, δεν μπορεί καθεαυτό να αποτελέσει επαρκές έρεισμα για διαπίστωση συλ. Δεσ. θέσης. 44 Απεναντίας, μια συμφωνία, μια απόφαση ή μια εναρμονισμένη πρακτική μπορεί αναμφισβήτητα, όταν τίθεται σε εφαρμογή, να έχει ως συνέπεια ότι οι οικείες επιχειρήσεις δεσμεύονται όσον αφορά τη συπεριφορά τους σε ορισμένη αγορά κατά τρόπον ώστε εμφανίζονται στην αγορά αυτή ως συλλογική οντότητα έναντι των ανταγωνιστών τους, των εμπορικών εταίρων τους και των καταναλωτών. 45 Η ύπαρξη συλλογικής δεσπόζουσας θέσεως μπορεί συνεπώς να προκύπτει από τη φύση και τους όρους μιας συμφωνίας, από τον τρόπο της εφαρμογής της και, επομένως, από τους δεσμούς ή τις διασυνδέσεις μεταξύ επιχειρήσεων που απορρέουν από τη συμφωνία αυτή. Πάντως, η ύπαρξη συμφωνίας ή άλλων νομικών δεσμών δεν είναι απαραίτητη για τη διαπίστωση ότι συντρέχει συλλογική δεσπόζουσα θέση, διαπίστωση που θα μπορούσε να προκύπτει από άλλες διασυνδέσεις και θα εξαρτώνταν από οικονομική εκτίμηση και, ιδίως, από εκτίμηση της διαρθρώσεως της οικείας αγοράς.

11 Β. Έννοια της Σχετικής Αγοράς

12 Σχετική Αγορά: Η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης εξετάζεται σε συνάρτηση με μια ορισμένη αγορά, η οποία οριοθετείται με βάση: α) την αγορά προϊόντος ή υπηρεσίας (σχετική αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών) β) τη γεωγραφική αγορά (σχετική γεωγραφική αγορά) γ) τον χρονικό παράγοντα.

13 Σχετική Αγορά: Προσδιορίζει τα όρια εντός των οποίων ασκείται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις επιχειρήσεις. Καθορίζει το πλαίσιο, εντός του οποίου εφαρμόζεται η ενωσιακή και η εθνική πολιτική ανταγωνισμού. ΕΕ C

14 Σχετική Αγορά 101 και 102 ΣΛΕΕ: 101 ΣΛΕΕ: σκοπός του ορισμού της σχετικής αγοράς είναι να εξακριβωθεί κατά πόσον η επίμαχη συμφωνία, η απόφαση ενώσεως επιχειρήσεων ή η εναρμονισμένη πρακτική μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών και έχει ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρακώλυση, τον περιορισμό ή τη νόθευση των όρων του ανταγωνισμού εντός της κοινής αγοράς 102 ΣΛΕΕ :ο καθορισμός της σχετικής αγοράς αποτελεί απαραίτητο και προαπαιτούμενο όρο κάθε κρίσεως αναφερομένης σε συμπεριφορά που θεωρείται αντίθετη προς τον ανταγωνισμό, καθόσον, προκειμένου να αποδειχθεί η ύπαρξη καταχρηστικής εκμεταλλεύσεως δεσπόζουσας θέσεως, πρέπει προηγουμένως να αποδειχθεί η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσεως εντός συγκεκριμένης αγοράς, πράγμα που σημαίνει ότι η αγορά αυτή πρέπει προηγουμένως να έχει οριοθετηθεί Σκέψη , Solvey / Επιτροπή

15 Η Έννοια της Εναλλαξιμότητας: H σχετική αγορά περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμα δηλαδή μπορούν να υποκατασταθούν μεταξύ τους λόγω των χαρακτηριστικών τους,της τιμής τους, της σκοπούμενης χρήσης τους. Μέτρηση εναλλαξιμότητας βάσει ζήτησης + προσφοράς. Προϊόν ή υπηρεσία πρόσφορο για την ικανοποίηση μη μεταβαλλόμενων αναγκών(περιορισμένη υποκατάσταση) υποδηλώνει δεσπόζουσα θέση.

16 C-27/76, , United Brands κατά Επιτροπής: Η United Brands Company (UBC) ήταν ο κύριος προμηθευτής μπανανών στην Ευρώπη, χρησιμοποιώντας κυρίως το σήμα Chiquita. Προέβη στην : Απαγόρευση στους διανομείς της να πωλούν μπανάνες τις οποίες δεν παρείχε η ίδια. Επιβολή υψηλότερων τιμών στα διάφορα κράτη μέλη αθέμιτες τιμές στους πελάτες της οικονομικής ένωσης Belgo-Luxembourg, της Δανίας, των Κάτω Χωρών και της Γερμανίας. Απαγόρευση της μεταπώλησης του UBC μπανάνες σε ανταγωνιζόμενους ωριμαστές Υποχρέωση να μην μεταπωλούν μπανάνες ενώ εξακολουθούν να είναι πράσινες. Το ΔΕΚ έκρινε ότι η συμπεριφορά της United Brands ήταν παράνομη: Απέρριψε τον ισχυρισμό της UBC ότι η αγορά προϊόντος ήταν η "αγορά φρέσκων φρούτων στο σύνολό της". Θεωρήθηκε ως ξεχωριστή αγορά μόνο για μπανάνες. Για να θεωρηθεί μια αγορά επαρκώς διακριτή, το προϊόν ή η υπηρεσία πρέπει να μπορεί να εξατομικευτεί λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του που το διαφοροποιούν από άλλα προϊόντα ή υπηρεσίες σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι σχεδόν αδύνατη η αμοιβαία αντικατάστασή τους και σχεδόν ανεπαίσθητος ο μεταξύ τους ανταγωνισμός. C-27/76, , United Brands κατά Επιτροπής, σκ

17 Γεωγραφική θέση: Η δεσπόζουσα θέση πρέπει να εκτείνεται, για την εφαρμογή του άρθρου 102 ΣΛΕΕ, στην εσωτερική αγορά ή σε σημαντικό μέρος αυτής. Η γεωγραφική αγορά μπορεί να οριστεί ως η επικράτεια εντός της οποίας όλοι οι επιχειρηματίες βρίσκονται σε παρεμφερείς συνθήκες ανταγωνισμού, δηλαδή εκτίθενται σε αντικειμενικώς όμοιους ή επαρκώς ομοιογενείς ανταγωνιστικούς όρους. Ακόμη, η αγορά αυτή μπορεί να περιορίζεται σε ένα μόνο κράτος μέλος, στην περίπτωση που η δεσπόζουσα θέση εκτείνεται σε μεγάλες περιφέρειές του. United Brands/ Eπιτροπή Σκέψη 44.

18 Χρονικός παράγοντας: Αγορές χρονικής παροδικότητας ή εποχικότητας. Μια επιχείρηση μπορεί να έχει οικονομική δύναμη για συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου κατά την οποία ο ανταγωνισμός από άλλα προϊόντα είναι περιορισμένος λόγω της εποχικότητας τους. Οικονομική δύναμη για συγκεκριμένη χρονική περίοδο (ακαθόριστη εκ των προτέρων) λόγω μεταβολής του λειτουργικού επιπέδου της αγοράς π.χ απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα. Χρονική διάσταση σχετικοποιείται με την τεχνολογική ανάπτυξη και τη μεταβολή των συνηθειών των καταναλωτών.

19 Γ. Η Κατάχρηση Δεσπόζουσας Θέσης του άρθρου 102 ΣΛΕΕ

20 Υπό ποιες προϋποθέσεις οι πρακτικές των επιχειρήσεων που κατέχουν δεσπόζουσα θέση σε μια ορισμένη αγορά, θεωρούνται καταχρηστικές και άρα απαγορεύονται;

21

22 Τι σημαίνει κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης; Η σύγκρουση των δικαιωμάτων: Έννοια της κατάχρησης δε δίνεται στο 102 ΣΛΕΕ (σκοπίμως) Διευκρίνιση: Η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης δεν είναι παράνομη per se Σύγκρουση - στάθμιση δύο δικαιωμάτων: ατομικό συμφέρον για οικονομική ελευθερία της επιχείρησης σε θέση ισχύος συμφέρον της ολότητας για διατήρηση ελεύθερου του χώρου του αποτελεσματικού ανταγωνισμού νόθευση του ανταγωνισμού Σκοπός απαγόρευσης καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης: προστασία καταναλωτή και ανταγωνιστών/ αποτελεσματικής δομής αγοράς.

23 Υπόθεση Hoffmann - La Roche ΔΕΚ 85/76: Καταχρηστική είναι η εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης μιας επιχείρησης, όταν με τη δραστηριότητά της θίγεται ο θεσμός του ελεύθερου ανταγωνισμού. Σκέψη 91: [...] Η έννοια της καταχρηστικής εκμετάλλευσης είναι αντικειμενική έννοια, που αφορά τη συμπεριφορά επιχείρησης που κατέχει δεσπόζουσα θέση, η οποία είναι ικανή να επηρεάσει τη δομή μιας αγοράς όπου, λόγω ακριβώς της ύπαρξης της εν λόγω επιχείρησης, ο ανταγωνισμός είναι ήδη εξασθενημένος και που παρεμποδίζει τη διατήρηση του ανταγωνισμού που υπάρχει ακόμη στην αγορά ή την ανάπτυξη του ανταγωνισμού αυτού

24 Εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης: Άμεσα ζημιογόνες πρακτικές για τους καταναλωτές Εμμέσως ζημιογόνες πρακτικές για τους καταναλωτές, λόγω της επίδρασης που ασκείται στην αποτελεσματική δομή του ανταγωνισμού, του υπάρχοντος ή δυνητικού έννοια της δομικής κατάχρησης. Η διαπίστωση της ύπαρξης δεσπόζουσας θέσης σημαίνει ότι η επιχείρηση φέρει, ανεξαρτήτως των αιτιών που δημιούργησαν τη θέση αυτή, ιδιαίτερη ευθύνη να μη θίξει με τη συμπεριφορά της τον ουσιαστικό και ανόθευτο ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. Αυτές οι επιχειρήσεις δε μπορούν να υιοθετήσουν εμπορικές πρακτικές που ενδεχομένως επιτρέπονται σε επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους και μικρότερης ισχύος στην αγορά.

25 Τι δε χρειάζεται για την εφαρμογή του άρθρου 102 ΣΛΕΕ: Για την εφαρμογή του άρθρου 102 ΣΛΕΕ δεν απαιτούνται: υποκειμενικά στοιχεία, όπως η πρόθεση ή το πταίσμα τυχόν οικονομικά ή εμπορικά οφέλη για τη δεσπόζουσα επιχείρηση σχέση μέσου προς αποτέλεσμα: δεν απαιτείται, δηλαδή, να επιδιώκεται η επίτευξη του αποτελέσματος που συνιστά κατάχρηση με τη συνειδητή αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων και της θέσεως ισχύος που προσδίδει σε μια επιχείρηση η δεσπόζουσα θέση αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στη δεσπόζουσα θέση και την κατάχρηση

26 Το άρθρο 102 παρ.1 ΣΛΕΕ: Είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά και απαγορεύεται, κατά το μέτρο που δύναται να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών, η καταχρηστική εκμετάλλευση από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις της δεσπόζουσας θέσης τους εντός της εσωτερικής αγοράς ή σημαντικού τμήματός της.

27 Ο αισθητός επηρεασμός του διακοινοτικού εμπορίου: Αντικειμενική δυνατότητα επηρεασμού του ενδοενωσιακού εμπορίου κατά τρόπο αισθητό. Δε χρειάζεται και διαπίστωση πραγματικού αποτελέσματος στο ενδοενωσιακό εμπόριο. Πρέπει να μπορεί σε επαρκή βαθμό να πιθανολογηθεί, βάσει ενός συνόλου αντικειμενικών γεγονότων, νομικών ή πραγματικών στοιχείων, ότι μια συμπεριφορά επιχειρήσεων μπορεί να επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα, πραγματικά ή δυνητικά τα εμπορικά ρεύματα μεταξύ των κρατών μελών με τρόπο που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πραγματοποίηση των στόχων μιας ενιαίας αγοράς. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν οι πρακτικές δημιούργησαν διαφορετικά εμπορικά ρεύματα από εκείνα που θα προέκυπταν από μία αγορά ανοικτή στον ανταγωνισμό και όταν καθίσταται δυσχερής η πρόσβαση σε μια αγορά λόγω της ισχυρής θέσης μιας επιχείρησης σε αυτήν και στην παγκόσμια αγορά.

28 Ενδεικτικές μορφές κατάχρησης: Καταχρήσεις τιμολογιακού χαρακτήρα, π.χ.: Υπερβολικά υψηλές τιμές Υποτίμηση ληστρική (C-62/86 - AKZO v. Commission) Διακριτική τιμολόγηση Εκπτώσεις (british airways v. commission c-95/04) Σταυροειδείς επιδοτήσεις Καταχρήσεις μη τιμολογιακού χαρακτήρα, π.χ.: Άρνηση συναλλαγής/ σύμβασης βασικών υπηρεσιών και άρνηση πρόσβασης σε βασικές διευκολύνσεις Μεταγορές αγορές συμπληρωματικών προϊόντων Σύζευξη εξάρτηση σύναψης συμβάσεων Καταχρηστική προσφυγή στη δικαιοσύνη

29 T-201/2004, Υπόθεση Microsoft: H Sun (αντίστοιχη προς τη Microsoft εταιρία) ζητά πληροφορίες ως προς τον χρησιμοποιούμενο από τη Microsoft κώδικα προκειμένου να καταστήσει τα προγράμματα της συμβατά με το λογισμικό των Windows και η MS αρνείται. Η Sun την καταγγέλλει. β) προέβη σε δύο καταχρηστικές συμπεριφορές στο πλαίσιο της θέσης της αυτής (καταχρηστική άρνηση προμήθειας πληροφοριών και προμήθεια των Windows υπό την προϋπόθεση της ταυτόχρονης αγοράς του Windows Media Player) Η επιτροπή εξέδωσε απόφαση με την οποία επεσήμανε ότι η Microsoft α) κατείχε δεσπόζουσα θέση στην αγορά λειτουργικών συστημάτων γ) όφειλε να καταβάλει πρόστιμο 500 εκατ. ευρώ, διευκρίνισε την υποχρέωση παύσης και μη επανάληψης της παραβίασης και καθόρισε ορισμένα διορθωτικά μέτρα.

30 Και πώς θα προστατεύσει η επιχείρηση τα συμφέροντά της; Σε αντίθεση με το άρθρο 101 ΣΛΕΕ, στο άρθρο 102 δεν υπάρχει πρόβλεψη για τυχόν χορήγηση εξαίρεσης. Ωστόσο, γίνεται δεκτό ότι η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης δεν αφαιρεί από την επιχείρηση το δικαίωμα να διαφυλάξει τα εμπορικά της συμφέροντα, όταν αυτά απειλούνται. Η συμπεριφορά μιας επιχείρησης μπορεί να μην θεωρηθεί καταχρηστική εάν μπορεί να δικαιολογηθεί με αντικειμενικά κριτήρια. Έτσι, η επιχείρηση αυτή έχει τη δυνατότητα, σε λογικά πλαίσια, να εκτελεί πράξεις που κρίνει κατάλληλες για την προστασία των συμφερόντων της. Όμως, δεν μπορούν να γίνουν δεκτές ενέργειες που αποσκοπούν στην ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης και στην καταχρηστική της εκμετάλλευση, ανεξάρτητα από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν.

31 Υπόθεση AT Google (Android): Πρόστιμο-ρεκόρ 4,34 δισ. Ευρώ, καθώς σύμφωνα με την Επιτροπή ο τεχνολογικός κολοσσός εκμεταλλεύτηκε την κυριαρχία του λειτουργικού συστήματος Android και υιοθέτησε αθέμιτες πρακτικές σε βάρος των ανταγωνιστών της. «Η Google χρησιμοποίησε το Android ως όχημα για να καθιερώσει την κυριαρχία της μηχανής αναζήτησης της εταιρείας» είπε η Ευρωπαία Επίτροπος για τον Ανταγωνισμό Μαργκαρέτε Βεστάγκερ. Η Google έθετε ως όρο σε όλους τους κατασκευαστές να εγκαθιστούν τις εφαρμογές Google Search και Chrome ως προϋπόθεση για να λάβουν έγκριση από το Google App Store (PlayStore), ενώ η Κομισιόν ισχυρίζεται ότι η Google πλήρωσε μεγάλους κατασκευαστές κινητών για να εγκαταστήσουν τις εφαρμογές αυτές πριν φτάσουν στα ράφια των καταστημάτων οι συσκευές.

32 Η παραβίαση του άρθρου 102 συνεπάγεται την ακυρότητα της δικαιοπραξίας που στοιχειοθετεί απαγορευμένη κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Άρθρο 2 Ν. 3959/11: Συμφωνίες και αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων που εμπίπτουν στην παράγραφο 1 και στις οποίες δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 3 (συμφωνίες που επιτρέπονται) είναι αυτοδικαίως άκυρες.

33 Βιβλιογραφία Β. Χριστιανός, Μ. Κουσκουνά, Ρ. Παπαδοπούλου, Μ. Περάκης, Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα από τη νομολογία, εκδόσεις Σάκκουλα, 2011 Β. Χριστιανός, Συνθήκη ΕΕ & ΣΛΕΕ Κατ άρθρο ερμηνεία, Νομική Βιβλιοθήκη, 2012 Π. Δαγτόγλου, Η ελευθερία ανταγωνισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1996 Γ. Καλαβρός, Το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο του Ανταγωνισμού, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 2003 Γ. Καρύδης, Ευρωπαϊκό Δίκαιο Επιχειρήσεων και Ανταγωνισμού, Θεμελιώδεις Ελευθερίες-Ανταγωνισμός-Κρατικές Ενισχύσεις, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 2004 Ι. Κόκκορης, Ι. Λιανός, Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού και Ελληνικού Δικαίου του Ελεύθερου Ανταγωνισμού, Νομική Βιβλιοθήκη, 2008 Λ. Κοτσίρης, Ευρωπαϊκό Εμπορικό Δίκαιο, εκδόσεις Σάκκουλα, 2012 Δ. Τζουγανάτος, Δίκαιο του Ελεύθερου Ανταγωνισμού, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013 C. Spyrou, Abuse of a dominant position in the context of European Competition Law (article 102 TFEU) - The concept of abuse

34 Ερωτήσεις!

35 Σας ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας!