Εγκεφαλικοί μηχανιςμοί μνημονικϊν λειτουργιϊν. Αλεξάνδρα Οικονόμου

Transcript

1 Εγκεφαλικοί μηχανιςμοί μνημονικϊν λειτουργιϊν Αλεξάνδρα Οικονόμου

2 Πυρινεσ Θάλαμοσ Νεοφλοιόσ και ραβδωτό ςϊμα δζχονται ςυγκεκριμζνεσ καλαμικζσ ίνεσ Η λειτουργία του φλοιοφ εξαρτάται από τισ προβολζσ του καλάμου προσ αυτι

3 Λευκή ουςία Συνδετικζσ ίνεσ (ςυνδζουν διαφορετικζσ περιοχζσ του ίδιου θμιςφαιρίου) Συνδεςμικζσ ίνεσ (ςυνδζουν ομόλογεσ περιοχζσ των δφο θμιςφαιρίων) Προβλητικζσ ίνεσ (μεταφζρουν ϊςεισ από εν τω βάκει ςχθματιςμοφσ, όπωσ κάλαμο, υποκάλαμο, ςτζλεχοσ, παρεγκεφαλίδα, νωτιαίο μυελό)

4 Συνδετικζσ ίνεσ Άνω επιμήκησ δεςμίδα (μετωπιαίοσ-ινιακόσ λοβόσ, οπίςκιο τμιμα κροταφικοφ λοβοφ) Κάτω τμιμα: τοξοειδήσ δεςμίδα (μετωπιαίοσκροταφικόσ λοβόσ) Κάτω επιμήκησ δεςμίδα (ινιακόσ πόλοσκροταφικόσ πόλοσ) Αγκιςτροειδήσ δεςμίδα (πρόςκιο & κάτω τμιμα μετωπιαίου λοβοφ-κροταφικόσ λοβόσ) Προςαγϊγιο (ρφγχοσ μεςολοβίου-άγκιςτρο, ςυνδζει μετωπιαίο & βρεγματικό λοβό με παραϊπποκάμπειεσ περιοχζσ & κροταφικό λοβό)

5 προσαγώγειο Άνω επιμήκης δεσμίδα Αγκιστροειδής δεσμίδα Κάτω επιμήκης δεσμίδα

6 Αγκιστροειδής δ. Τοξοειδής δ.

7

8 Συνδεςμικζσ ίνεσ Μεςολόβιο (ςυνδζει κυρίωσ ομόλογεσ περιοχζσ των 2 θμιςφαιρίων) Πρόςθιοσ ςφνδεςμοσ (ςυνδζει περιοχζσ των κάτω & μζςων κροταφικϊν ελίκων, οςφρθτικζσ περιοχζσ) Σφνδεςμοσ των ιπποκάμπων (ςυνδζει τα οπίςκια ςκζλθ τθσ ψαλίδασ)

9 ΠΣ ΣΙ

10 Προβλητικζσ ίνεσ Προςαγωγζσ: μεταφζρουν ϊςεισ προσ το φλοιό Απαγωγζσ: μεταφζρουν ϊςεισ από το φλοιό προσ άλλουσ ςχθματιςμοφσ Ζχουν ακτινοειδι διάταξθ: ακτινωτόσ ςτζφανοσ (corona radiata) Ανιοφςεσ & κατιοφςεσ ίνεσ που μεταφζρουν όλεσ ςχεδόν τισ πλθροφορίεσ από/προσ φλοιό Συγκλίνουν ςτο άνω τμιμα του ςτελζχουσ ςχθματίηοντασ τθν ζςω κάψα

11 Ακτινωτόσ ςτζφανοσ Ζςω κάψα

12 Βραχφχρονη Ενεργόσ Πρωτογενήσ μνήμη

13 Κωδίκευςη Σχθματιςμοί νευρωνικισ δραςτθριότθτασ των εμπειριϊν ςτθν πρωτοταγι αιςκθτικι περιοχι, ςτισ ςυνειρμικζσ περιοχζσ Επιλογι & επεξεργαςία: ςυμμετοχι προμετωπιαίου φλοιοφ (πολλαπλζσ περιοχζσ)

14 Συνειρμικζσ περιοχζσ Προμετωπιαίοσ φλοιόσ Διαταραχι ικανότθτασ ςυνειδθτισ παρακολοφκθςθσ απενεργοποιθμζνων αναμνιςεων Βρεγματικόσ-κροταφικόσ λοβόσ Βλάβεσ ςτισ οπίςκιεσ ςυνειρμικζσ περιοχζσ: ζκπτωςθ πρωτογενοφσ μνιμθσ Π.χ. βλάβθ ςε ακουςτικζσ ςυνειρμικζσ περιοχζσ: διαταραχζσ ςτθ λεκτικι βραχφχρονθ μνιμθ, ςτθ φωνολογικι επεξεργαςία, κατανόθςθ προφορικοφ λόγου

15 Ανάκληςη Μεταφορά γεγονότων του παρελκόντοσ ςτο ψυχολογικό παρόν Ενεργοποίθςθ ςυνειρμικϊν περιοχϊν όπου (πιςτεφεται πωσ) αποκθκεφονται τα μνθμονικά αποτυπϊματα Συνεπάγεται πάντοτε τθν ενεργοποίθςθ και των προμετωπιαίων περιοχϊν Επικοινωνία οπίςκιων & προμετωπιαίων φλοιϊν από τθν αγκιςτροειδι & τθν τοξοειδι δεςμίδα

16 Ανάκληςη Κάτω-ζξω προμετωπιαίοσ φλοιόσ & κροταφικόσ πόλοσ: ανάκλθςθ αποκθκευμζνων αναμνιςεων (ςφνδεςθ με αγκιςτροειδι δεςμίδα) Μζςη ραχιαία-ζξω περιοχή του προμετωπιαίου φλοιοφ: διατιρθςθ των προσ επεξεργαςία πλθροφοριϊν Απαιτεί επιτιρθςθ όλων των τμθμάτων του εγκεφάλου, ταυτόχρονθ εκτίμθςθ αρκετϊν ερεκιςμάτων Μζςη κοιλιακή-ζξω προμετωπιαία περιοχή: κοπιϊδθσ ανάκλθςθ, κατευκφνεται από ζκδθλα ςχζδια ατόμου (μαηί με οπίςκια μοίρα ζλικασ προςαγωγείου)

17 Δευτερογενήσ μνήμη Μακρόχρονθ διατιρθςθ των πλθροφοριϊν που εκπίπτουν από το ψυχολογικό παρόν Παγίωςθ: διεργαςία μζςω τθσ οποίασ τα μνθμονικά αποτυπϊματα κακίςτανται ανκεκτικά ςτθ λικθ και είναι διακζςιμα για τθν επανενεργοποίθςθ ακόμα και χρόνια μετά από τθν αρχικι κωδίκευςθ. Απαιτείται χρόνοσ Ανκεκτικότθτα ςτθν παρεμβολι

18 Βαθμίδωςη οπιςθόδρομησ αμνηςίασ Νόμοσ Ribot

19 Μεταιχμιακό ςφςτημα Ζςω κροταφικόσ τομζασ Περιρινικόσ, ενδορινικόσ, παραϊπποκάμπειοσ φλοιόσ, ιππόκαμποσ, αμυγδαλι Διεγκεφαλικόσ τομζασ Πρόςκιοσ, ραχιαίοσ ζςω πυρινασ του καλάμου, μαςτία Βαςικι μοίρα πρόςκιου εγκεφάλου Πυρινεσ του διαφράγματοσ, πυρινεσ διαγϊνιασ ταινίασ, βαςικόσ πυρινασ Meynert, ζλικα προςαγωγείου (νεοφλοιόσ ςτθν ζςω επιφάνεια)

20 Ζλικα προςαγωγείου Επίφυςη Μαςτία Υπόφυςη

21

22 Πρόσθιος πυρήνας Έξω ραχιαίος πυρήνας

23 Μεταιχμιακό ςφςτημα Σφνδεςθ δομϊν μζςω δεματίων ινϊν: Ψαλίδα, μαςτιοκαλαμικι δεςμίδα, προςαγϊγιο Αποκικευςθ μνθμονικϊν αποτυπωμάτων: Συνειρμικζσ περιοχζσ του φλοιοφ Αλλαγζσ ςτθ ςυναπτικι αποτελεςματικότθτα ςε μεγάλεσ ομάδεσ νευρϊνων Νευρϊνεσ ςυνειρμικϊν περιοχϊν δζχονται ϊςεισ από περιςςότερεσ από μία πρωτοταγείσ αιςκθτικζσ περιοχζσ: αποκικευςθ πολυαιςκθτικϊν ερεκιςμάτων Δεν είναι γνωςτι θ φφςθ ι ανατομικι μορφι τθσ αποκικευςθσ

24 Οδοντωτι ζλικα Αμμϊνιο κζρασ Υπόκεμα Ιππόκαμποσ Συνειρμικζσ περιοχζσ ενδορινικόσ φλοιόσ οδοντωτι ζλικα CA3 CA1 υπόκεμα *δεμάτιο: ψαλίδα+ διαφανζσ διάφραγμα, μαςτία Βαςικόσ πυρινασ Meynert *ψαλίδα+ ιππόκαμπο

25 Οδοντωτή έλικα

26

27 Διεργαςία παγίωςησ, αποθήκευςησ Ιππόκαμποσ: αρχικά ςτάδια παγίωςθσ Νεοφλοιόσ: αποκικευςθ

28 Αμυγδαλή, διαφανζσ διάφραγμα Συνδζςεισ με ραχιαίο ζςω πυρινα καλάμου, που ςυνδζεται με προμετωπιαίο & κροταφικό φλοιό Καταςτροφι αμυγδαλισ, διαφράγματοσ: ανικανότθτα πρόςβαςθσ ςτθ ςυγκινθςιακι φόρτιςθ των αναμνιςεων. Ενιςχυμζνθ δραςτθριότθτα αμυγδαλισ κατά τθ διάρκεια ςυνκθκϊν ςυγκινθςιακισ μάκθςθσ: πιο αποτελεςματικι παγίωςθ (φοβίεσ)