ΟΞΕΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΣ. 3o ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΩΝ Βασιλική Ματζαράκη ΜD ΓΝΑ Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Transcript

1 ΟΞΕΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΣ 3o ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΩΝ 2013 Βασιλική Ματζαράκη ΜD ΓΝΑ Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

2 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟΥ Το περικάρδιο αποτελείται από δύο χιτώνες: 1. ΟΡΟΓΟΝΟ ΧΙΤΩΝΑ Είναι ο εσωτερικός. Προσφύεται στενά στην επιφάνεια της καρδιάς και το επικαρδιακό λίπος και σχηματίζει το σπλαχνικό περικάρδιο 2. ΙΝΩΔΗ ΧΙΤΩΝΑ Σχηματίζεται από ανάκαμψη του ορογόνου χιτώνα και σχηματίζει το τοιχωματικό ή περίτονο περικάρδιο. Έχει πάχος 0,8 έως 2,5 mm και συνέχεται με τον έξω χιτώνα των μεγάλων αρτηριών, προς σχηματισμό ισχυρών προσφύσεων

3 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟΥ 1. Εμποδίζει την υπέρμετρη διάταση των καρδιακών κοιλοτήτων (περιορίζει τη λειτουργική ανεπάρκεια των κολποκοιλιακών βαλβίδων) 2. Επί διατάσεως της ΑΚ προλαμβάνει ή ελαττώνει τις εκδηλώσεις πνευμονικού οιδήματος (περιορισμός πληρώσεως δεξιάς κοιλίας) 3. Προστατεύει τους πνεύμονες από τους τραυματισμούς (παλλόμενη καρδιά) 4. Υποβοηθά την καρδιά να παίρνει λειτουργικά την καταλληλότερη θέση μέσα στο θώρακα. Η περικαρδιακή κοιλότητα περιέχει ml υγρού το οποίο είναι υπερδιήθημα του πλάσματος και περιέχει ηλεκτρολύτες και πρωτεΐνη. Πιστεύεται ότι παράγεται από το σπλαχνικό περικάρδιο τόσο σε φυσιολογικές όσο και σε παθολογικές καταστάσεις.

4 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟΥ Είναι πολύ σπάνιες. -Απουσία περικαρδίου -Ελλείμματα τμηματικά του περικαρδίου. (Δυνητικά μπορεί να σχηματιστούν από προβολή τμημάτων της καρδιάς, που ενίοτε συνοδεύονται με συμπτώματα και σπάνια με αιφνίδιο θάνατο) -Κύστεις και εκκολπώματα

5 ΦΑΣΜΑ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟΥ ΣΥΓΓΕΝΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΟΞΕΙΑ (ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ) ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΥΡΑΙΜΙΑ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ NEOΠΛΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ / ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΑΡΔΙΟΤΟΜΗ/ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΘΩΡΑΚΑ TΡΑΥΜΑ ΟΞΥΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΟΡΤΗΣ ENΔΟΚΡΙΝΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΣΤΟ ΘΩΡΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΥΣΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΕΠΙΠΩΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ N Engl J Med 2004;351: Eur Heart J 2004;25:

6 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ Lazaros G et al. Cardiology 2011;119: Lancet 2004;363: Cardiology 1996;87:60 66.

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

8

9 Circulation 2010;121;

10 Imazio M. Curr Opin Cardiol 2012, 27:

11 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ Η διάγνωση της οξείας περικαρδίτιδας τίθεται όταν υπάρχουν 2 από τα παρακάτω κριτήρια: Τυπικό θωρακικό άλγος Ήχος περικαρδιακής τριβής Ενδεικτική ηλεκτροκαρδιογραφική εικόνα (τυπικά ανάσπαση του ST διαστήματος με κατάσπαση του PR διαστήματος) Νεοεμφανιζόμενη ή αυξανόμενη σε ποσότητα περικαρδιακή συλλογή *Αύξηση της CRP ή της ΤΚΕ Το κριτήριο της περικαρδιακής συλλογής δεν είναι καθολικά αποδεκτό σαν διαγνωστικό κριτήριο ωστόσο όταν υφίσταται θεωρείται επιβεβαιωτικό της διάγνωσης.. * Το ίδιο ισχύει για την CRP. Circulation 2010;121:

12 ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΑΛΓΟΥΣ Oπισθοστερνικά ή στην αριστερή προκάρδια χώρα και μπορεί να ακτινοβολεί στο χείλος του τραπεζοειδούς μυός και στον τράχηλο Πιεστικός και καυστικός χαρακτήρα, υποδυόμενος τον πόνο του εμφράγματος. Δεν αντανακλά στα άνω άκρα σε αντίθεση με τον ισχαιμικό πόνο. Ένδειξη υπέρ της περικαρδίτιδας αποτελεί το γεγονός ότι ο πόνος συχνά επιδεινώνεται με την ύπτια θέση, το βήχα, τη βαθιά εισπνοή και την κατάποση και υποχωρεί με την καθιστική θέση και το σκύψιμο προς τα εμπρός.

13 ΑΛΛΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ä Δύσπνοια ä Βήχας ä Εύκολη κόπωση ä Μυαλγίες ä Λόξυγγας

14 ΑΚΡΟΑΣΗ ä Ο περικαρδιακός ήχος τριβής είναι το παθογνωμονικό κλινικό εύρημα της οξείας περικαρδίτιδας. ä ήχος τραχύς, υψηλής συχνότητας σαν τον κριγμώδη ήχο που παράγεται από το πάτημα φρέσκου χιονιού. ä μπορεί να ακουστεί και επί παρουσίας μικρής ή μεγάλης ποσότητας περικαρδιακού υγρού. Συχνά είναι παροδικός. ä Ακροάται ευκολότερα με το διάφραγμα του στηθοσκοπίου, στο κάτω αριστερό χείλος του στέρνου, κατά την πλήρη εκπνοή, με τον ασθενή καθιστό και με κλίση του σώματος προς τα εμπρός. ä Περιλαμβάνει 3 φάσεις: Κολπική συστολή, κοιλιακή συστολή, κοιλιακή διαστολή. ä Δδ: Η περικαρδιακή τριβή συνδέεται άμεσα με τον καρδιακό κύκλο. Η υπεζοκωτική τριβή μόνο με την αναπνοή.

15 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤΑΔΙΟ Ι: ST με το κοίλο προς τα πάνω: I, II, avl, avf, V3-V6 / ST: avr και συχνά V1 Απόκλιση του PR διαστήματος με φορά αντίθετη από εκείνη του επάρματος P ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ: ΠΡΩΙΜΟ: Επάνοδος του ST στην ισοηλεκτρική γραμμή ΟΨΙΜΟ: Επιπέδωση και αρχική αναστροφή των T ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙ: Γενικευμένη αναστροφή των επαρμάτων Τ *ΔΔ με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο ΣΤΑΔΙΟ ΙV: Επάνοδος του ΗΚΓραφήματος στην αρχική του μορφή

16 Δδ Περικαρδίτιδας vs ΟΕΜ J-ST PR depression Q waves T waves Arrhythmia Conduction disturbances Pericarditis Diffuse concave elevation w/o reciprocal changes Frequent Not usual, unless with infarct Inverted after J returns to baseline Rare Rare Angina, ischemia Localized, convex, w/ reciprocal changes in infarct Almost never Common with q wave infarct Inverted while ST still elevated Frequent frequent

17 ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΟΞΕΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΟΕΜ

18 ΔΔ Περικαρδίτιδας vs Πρώιμης αναπόλωσης Sex Age PR segment dev T waves Acute Pericarditis Either Early Repolarization Usually Male Any Usually < 40 Common nl, blunt Uncommon J-ST / T ampl V6 > 25% <25% Tallest precordial R Usually V5 tall, peaked Usually V4

19 ΔΔ ΜΕΤΑΞΥ ΟΞΕΙΑΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ (ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΑΔΙΟΥ Ι) ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΗΣ ΑΝΑΠΟΛΩΣΗΣ 1. ΠΗΛΙΚΟ Α/Β=2/5=0,4 (>0,25) Απαγωγή V 6 Α Β 2. ΠΗΛΙΚΟ Α/Β=1,5/9=0,16 (<0,25) Απόσταση Α: Τέλος PQ διαστήματος έως την αρχή του ST διαστήματος Απόσταση Β: Τέλος PQ διαστήματος έως την μέγιστη ανάσπαση του ST διαστήματος N Engl J Med 2004;351:

20 ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΘΩΡΑΚΟΣ - Συνήθως φυσιολογική καρδιαγγειακή σκιά ( 250 ml ) - Aύξηση του μέγεθος της καρδιαγγειακής σκιάς με σχήμα «σακούλας γιαουρτιού» ( μεγάλη συλλογή) - Οξεία δεξιά καρδιοφρενική γωνία - Πνευμονικά πεδία χωρίς σημεία συμφόρησης - Διαπλάτυνση του καρδιακού μίσχου (καρδιακός επιπωματισμός - αύξηση φλεβικής πίεσης) - Ενίοτε υπεζωκοτική συλλογή.

21

22 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ä Λευκοκυττάρωση ä ΤΚΕ, CRP ä cτni (δείκτης μυοκαρδιακής νέκρωσης) στο 35 με 50% των ασθενών με περικαρδίτιδα ωστόσο ΔΕΝ αποτελούν αρνητικό προγνωστικό δείκτη.

23 Οξεία περικαρδίτιδα και ctni Αύξηση της ctni παρατηρείται στο ~ 49% των ασθενών με κλινική, ΗΚΓραφική και ηχωκαρδιογραφική εικόνα οξείας περικαρδίτιδας ενώ τιμές >1,5 ng/ml στο 22% των ασθενών (και αποκλειστικά σε εκείνους μe ανάσπαση του ST διαστήματος στο ΗΚΓράφημα).

24

25 Circulation 2010;121:

26 ä Ανάλογα με το ιστορικό και την κλινική παρουσίαση μπορεί να ενδείκνυται και πιο εκτεταμένη διαγνωστική διερεύνηση, προς ανίχνευση τυχόν υποκείμενης γενικής νόσου (TSH, αυτοαντισώματα, φυματινοαντίδραση, νεοπλάσματα).

27 Cardiology 2011;119(3):

28 ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ - Μέθοδος εκλογής για την αποκάλυψη περικαρδιακής συλλογής υγρού και την παρακολούθηση των μεταβολών της ποσότητας του υγρού - Η συλλογή χαρακτηρίζεται ως: 1. Μικρή: εάν ο ελεύθερος υπερήχων (διαυγής) χώρος είναι μικρότερος από 10mm στη διαστολή (αντιστοιχεί σε περίπου 300ml υγρού) 2. Μέτρια: εάν ο ελεύθερος υπερήχων είναι >10 και <20mm στη διαστολή (αντιστοιχεί σε περίπου 500ml υγρού). 1. Μεγάλη: εάν ο ελεύθερος υπερήχων είναι >20mm στη διαστολή (αντιστοιχεί σε ποσότητα υγρού>700ml ).

29

30

31

32 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ä Έμφραγμα του μυοκαρδίου ä Πνευμονική εμβολή ä Πνευμονία ä Διαχωρισμός αορτής (οξέα αορτικά σύνδρομα) ä Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ä Μυοσκελετικό άλγος

33 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΞΕΙΑΣ (ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ) ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ Απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο ΜΟΝΟ όταν υφίσταται κάποιος από τους αυξημένους δείκτες κινδύνου. Οι περισσότερες μορφές οξείας ιδιοπαθούς ή ιογενούς περικαρδίτιδας είναι αυτοπεριοριζόμενες (70-90%) και ελέγχονται με θεραπεία με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα τα οποία αποτελούν και τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας. Συνιστάται αποφυγή σωματικής καταπόνησης μέχρι την πλήρη ύφεση του πόνου!

34 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΙΖΟΝΑ Θερμοκρασία>38 ο C Υποξεία εισβολή των συμπτωμάτων, ειδικά σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής Μεγάλη συλλογή περικαρδιακού υγρού (διάμετρος υγρού>20mm) Ενδείξεις καρδιακού επιπωματισμού Μη ικανοποιητική ανταπόκριση στα NSAIDS μετά από 1 τουλάχιστον εβδομάδα θεραπείας ΕΛΑΣΣΟΝΑ Περικαρδίτιδα σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή Ταυτόχρονη προσβολή του μυοκαρδίου (μυοπερικαρδίτιδα) Τραυματική περικαρδίτιδα Ανοσοκαταστολή Little W et al: Circulation 2006;113: Lange RA et al: NEJM 2004;351: Imazio M et al: Circulation 2010;121:

35 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συνιστάται αποφυγή σωματικής καταπόνησης μέχρι την πλήρη ύφεση του πόνου! Φαρμακευτική αγωγή

36 ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ (NSAIDS) Ασπιρίνη (2-4gr ημερησίως), ινδομεθακίνη (75-225mg ημερησίως) και ιμπουπροφένη ( mg ημερησίως) χορηγούνται συχνότερα. Η ιμπουπροφένη αποτελεί καλή αρχική επιλογή λόγω της ευνοϊκής της επίδρασης στη στεφανιαία ροή την πολύ καλή ανοχή και το μεγάλο εύρος δόσης (δόση ανά 6-8ώρες). Η χορήγηση ινδομεθακίνης θα πρέπει να αποφεύγεται σε ηλικιωμένους ασθενείς και σε εκείνους με στεφανιαία νόσο επειδή προκαλεί μείωση της στεφανιαίας ροής. Ασπιρίνη ( mg κάθε 4-6 ώρες) αποτελεί το φάρμακο εκλογής στην μετεμφραγματική περικαρδίτιδα διότι δεν παρεμβαίνει στη διαδικασία ουλοποίησης του μυοκαρδίου.

37 ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ Πλήρης δόση αντιφλεγμονωδών χορηγείται για 7-15 ημέρες με προοδευτική μείωση της δόσης τις επόμενες 3-4 εβδομάδες. Ύφεση του πόνου και καταστολή της φλεγμονής επιτυγχάνονται σε ποσοστό 85-90%. Τα NSAIDs δεν έχουν καμία επίδραση στην πρόληψη υποτροπών, ή άλλων επιπλοκών, όπως ο καρδιακός επιπωματισμός και η συμπιεστική περικαρδίτιδα Σε κάθε περίπτωση συγχορηγείται γαστροπροστασία με αναστολέα αντλίας πρωτονίων.

38 Imazio M. Curr Opin Cardiol 2012, 27:

39 ä ä ä ä ä ΚΟΛΧΙΚΙΝΗ COPE STUDY Prospective, randomized, openlabel design 120 patients with a first episode of acute pericarditis (idiopathic, viral, postpericardiotomy syndromes, and connective tissue diseases) Aspirin 800mg 3-4 times daily (group I) or aspirin plus colchicine 1.0 to 2.0 mg for the first day and then 0.5 to 1.0 mg/d for 3 months (group II) The primary end point: recurrence rate. 10,7% 32,3% Επίπτωση παράτασης συμπτωμάτων πέραν των 72 ωρών

40 CORE STUDY Σχεδόν όλες οι υποτροπές έλαβαν χώρα εντός 18 μηνών Reccurence rate at 18 months 90 86,7 % ,5 8,8 11,1 0 ASP ASP+COLCH PREDN PREDN+COLCH Log-rank p<0,001 Class IIa level of evidence B στη θεραπεία του αρχικού επεισοδίου οξείας περικαρδίτιδας

41 Colchicine-Safety issues The most usual adverse effect was diarrhoea, which required interruption of the medication in 7% of cases. Another common adverse effect of colchicine is a moderate increase in transaminases (7% of cases) A loading dose of 1 mg followed by a maintenance dose of 0.5 mg is reserved for patients with body weight >70 kg and those aged <70 years Colchicine is contraindicated in severe hepatic dysfunction and when the values of creatinine clearance are below 20 ml/min Arch Intern Med. 2005; 165: Eur Heart J. 2009; 30:

42 ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Η χορήγηση κορτικοστεροειδών γίνεται κάθε προσπάθεια να αποφευχθεί και επιφυλάσσεται σε ασθενείς με δυσανεξία στα NSAIDS, σε βαρέως πάσχοντες ή σε περίπτωση μη ανταπόκρισης στην παραπάνω αγωγή καθώς και σε γνωστή αλλεργία σε κάποιο από τα NSAIDS. Επίσης χορηγούνται σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως τα νοσήματα του κολλαγόνου. Σε δόσεις περί τα 10-20mg προτείνεται από κάποιους η συγχορήγηση NSAIDS ή/και κολχικίνης για 3 περίπου μήνες.

43 Int J Cardiol 2010;144(3):413-4.

44 Επιπλοκές Οξείας Περικαρδίτιδας Imazio M, et al. Risk of Constrictive Pericarditis After Acute Pericarditis. Circulation 2011;124:

45

46 ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Τριάδα του Beck Υπόταση Διάταση σφαγιτίδων φλεβών) Βύθιοι καρδιακοί τόνοι

47 ΠΑΡΑΔΟΞΟΣ ΣΦΥΓΜΟΣ ä ä Ως παράδοξος σφυγμός ορίζεται η εισπνευστική ελάττωση της συστολικής πιέσεως της αορτής περισσότερο από 10 mm Hg. Η εισπνοή στον επιπωματισμό προκαλεί ελάττωση του όγκου παλμού της αριστερής κοιλίας, μέσω της παροδικής ελάττωσης τόσο του προφορτίου της αριστερής κοιλίας, όσο και της λειτουργίας του μεσοκοιλιακού διαφράγματος.

48 Επιπωματισμός ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: -Πίεση τραχείας -Πνευμοθώρακας υπό τάση -Πλευριτική συλλογή -Έμφραγμα δεξιάς κοιλίας -Πνευμονική εμβολή -Αιμορραγική καταπληξία ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ: -Εκσεσημασμένη υπόταση -Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας -Μεσοκολπική επικοινωνία -Αυξημένες τελοδιαστολικές πιέσεις αριστερής κοιλίας -Καρδιακές συμφύσεις

49 ΤΕΛΟΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ ΔΕΞΙΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ ΔΕΞΙΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ Ευαισθησία: % Ειδικότητα % Ευαισθησία: 60-90% Ειδικότητα % Σύμπτωση του αριστερού κόλπου παρατηρείται στο 25% των περιπτώσεων (εύρημα με υψηλή ειδικότητα για τη διάγνωση του επιπωματισμού). Η σύμπτωση της αριστερής κοιλίας αντίθετη είναι σπάνια και παρατηρείται σε ειδικές συνθήκες όπως σε εντοπισμένο μετεγχειρητικό επιπωματισμό.

50 Διακύμανση της πρώιμης διαμιτροειδικής ταχύτητας ροής (κύμα Ε) >25% (αύξηση του Ε με την εκπνοή) Διάταση και μειωμένη αναπνευστική διακύμανση τα κάτω κοίλης φλέβας

51 Circulation 2006;113: Circulation 2010;121:

52 ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΕ ΕΠΙΠΩΜΑΤΙΣΜΟ ΜΕ ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΥΓΡΟΥ ΕΠΙ 150 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΠΙΠΩΜΑΤΙΣΜΟΥ 96 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΙΜΑΤΗΡΟ ΥΓΡΟ MOST COMMON CAUSES OF BLOODY PERICARDIAL EFFUSION % Iatrogenic Malignancy Complications of MI Idiopatic Uremic New malignancy 2

53

54 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

55 1) Ποιο είναι το συχνότερο αίτιο της οξείας περικαρδίτιδας; α. ιδιοπαθής β. νεοπλάσματα γ. οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου δ. νοσήματα κολλαγόνου

56 1) Ποιο είναι το συχνότερο αίτιο της οξείας περικαρδίτιδας; α. ιδιοπαθής β. νεοπλάσματα γ. οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου δ. νοσήματα κολλαγόνου

57 2) Σε τι ποσοστό η οξεία περικαρδίτιδα διαδράμει αυτοπεριοριζόμενη και ανεπίπλεκτη; α % β % γ % δ %

58 2) Σε τι ποσοστό η οξεία περικαρδίτιδα διαδράμει αυτοπεριοριζόμενη και ανεπίπλεκτη; α % β % γ % δ %

59 3) Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα για την οξεία περικαρδίτιδα ελαττώνει τις υποτροπές της ; α. η ασπιρίνη β. η κολχικίνη γ. τα κορτικοστεροειδή δ. η ιμπουπροφένη

60 3) Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα για την οξεία περικαρδίτιδα ελαττώνει τις υποτροπές της ; α. η ασπιρίνη β. η κολχικίνη γ. τα κορτικοστεροειδή δ. η ιμπουπροφένη

61 ευχαριστώ για την προσοχή σας

62 2) Ποια είναι η εξέταση αναφοράς για τη διάγνωση και παρακολούθηση των ασθενών με περικαρδίτιδα ; α. η ακτινογραφία θώρακος β. το ΗΚΓ γ. το ηχωκαρδιογράφημα δ. ο έλεγχος των τιμών της τροπονίνης

63 2) Ποια είναι η εξέταση αναφοράς για τη διάγνωση και παρακολούθηση των ασθενών με περικαρδίτιδα ; α. η ακτινογραφία θώρακος β. το ΗΚΓ γ. το ηχωκαρδιογράφημα δ. ο έλεγχος των τιμών της τροπονίνης

64 6) Ποια είναι η συχνότερη επιπλοκή της οξείας περικαρδίτιδας ; α. Η υποτροπή του θωρακικού άλγους β. Ο καρδιακός επιπωματισμός γ. Η υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα δ. Η συμπιεστική περικαρδίτιδα

65 6) Ποια είναι η συχνότερη επιπλοκή της οξείας περικαρδίτιδας ; α. Η υποτροπή του θωρακικού άλγους β. Ο καρδιακός επιπωματισμός γ. Η υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα δ. Η συμπιεστική περικαρδίτιδα

66 Post-pericardiotomy syndrome ä ä ä The post-pericardiotomy syndrome (PPS) is a relatively common and troublesome complication following cardiac surgery It occurs a few days to several weeks after the surgical operation in 10 40% of patients (in ~80% of cases within 4 weeks). Until recently (2010) no preventive pharmacological strategies (either NSAIDs or corticosteroids) have been proven to be efficacious in the prevention of the syndrome. Eur Heart J 2010;31: Pediatr Cardiol 2009;30: J Am Coll Cardiol 2001;37:

67 2) Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί δείκτη αυξημένου κινδύνου στην οξεία περικαρδίτιδα ; α. η μεγάλη ποσότητα περικαρδιακής συλλογής β. η χρήση αντιπηκτικών γ. ο υψηλός πυρετός δ. η μικρή αύξηση τροπονίνης (<1,5 ng/ml)

68

69 Hazard ratio, 2.36, P=0.004 Conclusions Hs-CRP is elevated at the initial presentation in 3 of 4 cases of acute pericarditis, identifies patients at higher risk of recurrence, and could be used to monitor disease activity and select appropriate therapy length.

70 Asymptomatic pericardial effusion with normal CRP: therapy is unknown but probably unnecessary

71 A small pericardial effusion is a marker of increased mortality Mitiku T. Am Heart J 2011;161:152-7

72 SPECTRUM OF PERICARDIAL DISORDERS ACUTE IDIOPATHIC PERICARDITIS PERICARDITIS OF SPECIFIC ETIOLOGY: RECURRENT PERICARDITIS CARDIAC TAMPONADE CHRONIC CONSTRICTIVE PERICARDITIS UREMIA TUBERCULOSIS NEOPLASM AUTOIMMUNE OR INFLAMMATORY DISEASE MYOCARDIAL INFARCTION CARDIOTOMY OR THORACIC SURGERY TRAUMA AORTIC DISSECTION ENDOCRINE DISORDERS CHEST WALL IRADIATION ADVERSE DRUG REACTION-TOOXINS N Engl J Med 2004;351: Eur Heart J 2004;25:

73

74 Colchicine Cytochrome P450 3A4 metabolizes colchicine in the liver It inhibits mitoses in the cell nucleus. The drug is also able to concentrate in leucocytes, where it exerts marked effects, altering adhesion, mobility, and cytokine production. Eur Heart J 2009; 30: Eur Heart J. 2004; 25:

75 Since as long ago as 1987 there have been indications that colchicine could be used for the prevention of recurrences of acute pericarditis However, the first randomised, prospective trial to evaluate the efficacy and safety of colchicine was carried out in 2005 (CORE) Arch Intern Med. 2005; 165: Eur Heart J. 2009; 30:

76

77 ä ä ä ä Prospective, randomized, openlabel design. 84 patients with a first episode of recurrent pericarditis (idiopathic, viral, postpericardiotomy syndromes, and connective tissue Aspirin (group I) or aspirin plus colchicine 1.0 to 2.0 mg for the first day and then 0.5 to 1.0 mg/d for 3 months (group II). The primary end point: recurrence rate (mean follow up 20 months). 50.6% 24% According to the CORE trial protocol, colchicine has to be given for 6 months (class IB) after a first recurrence. In the case of repeated recurrences, however, some experts recommend administration of the drug for months after the last recurrence, followed by progressive tapering. Arch Intern Med. 2005; 165: Clin Exp Rheumatol. 2006; 24:

78 % 55% At 18 months, the recurrence rate was 24% in the colchicine group and 55% in the placebo group

79 Am Heart J 2010;160:

80 Pericardiectomy Pericardiectomy is reserved only for frequent, strongly symptomatic relapses that are refractory to medication (Class IIa B) Unfortunately, even pericardiectomy occasionally proves ineffective. In one series of patients, only 2 of 9 who underwent pericardiectomy had relief of symptoms. However, the failure to control the symptoms in those cases was probably due to an incomplete pericardiectomy. In cases where the pericardium is completely removed the results appear much better. Eur Heart J. 2004; 25: Ann Thorac Surg. 1991; 52:

81 Prognosis in IRP Despite its negative effect on the patients quality of life, the long-term prognosis is good and patients should be reassured about the benign nature of the disease A recent meta-analysis examined 8 clinical series that included a total of 230 patients with IRP. During a mean follow-up period of 61 months, cardiac tamponade was recorded in 3.5% of cases, while there were no cases of constrictive pericarditis or left ventricular dysfunction. It is emphasized that, the only parameter that has been associated with an increased risk of recurrence after an acute episode of idiopathic pericarditis is the administration of corticosteroids whereas colchicine is the only agent with a demonstrated protective effects against recurrences. Circulation. 2007; 115: Am J Cardiol. 2007; 100:

82 attention to the specific forms of the disease! Risk of Constrictive Pericarditis After Acute Pericarditis Circulation 2011;124:

83

84 Colchicine vs. placebo 2 RCTs enrolling 471 patients Methylprednisolone vs. placebo Aspirin vs. historical controls 1 RCT on 246 pediatric patients 1 nonrandomized study on 177 pediatric patients OR 1.00 OR 0.38 OR 1.13 Am J Cardiol 2011;108:

85 SPECTRUM OF PERICARDIAL DISORDERS ACUTE IDIOPATHIC PERICARDITIS PERICARDITIS OF SPECIFIC ETIOLOGY: RECURRENT PERICARDITIS CARDIAC TAMPONADE CHRONIC CONSTRICTIVE PERICARDITIS UREMIA TUBERCULOSIS NEOPLASM AUTOIMMUNE OR INFLAMMATORY DISEASE MYOCARDIAL INFARCTION CARDIOTOMY OR THORACIC SURGERY TRAUMA AORTIC DISSECTION ENDOCRINE DISORDERS CHEST WALL IRADIATION ADVERSE DRUG REACTION-TOOXINS N Engl J Med 2004;351: Eur Heart J 2004;25:

86

87

88

89