S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2012

Transcript

1 Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως H παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.3556/2007 και είναι εκείνη που εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 5 η Μαρτίου Η παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση όπου και θα παραμείνει στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 (πέντε) ετών από την ημερομηνία της συντάξεως της. 1

2 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή 2

3 ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 1 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ 29 Δ1.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 35 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 125 ΣΤ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΟΥ10 Ν.3401/

4 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

5 1 Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

6 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 2

7 ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3556/2007) Οι 1. Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, 2. Κρίτων Αναβλαβής, Διευθύνων Σύμβουλος και 3. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, ειδικά προς τούτο ορισθείς από το Διοικητικό Συμβούλιο κατά τη σημερινή του ( ) συνεδρίαση ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ εξ όσων γνωρίζουμε: α. οι Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρίας και του Ομίλου, που καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα Λογιστικά Πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα χρήσεως της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, και β. η Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, απεικονίζει κατά τρόπο αληθή την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Το Μέλος Δ.Σ. Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Κρίτων Στ. Αναβλαβής Αλέξανδρος Π. Σαρρηγεωργίου ΑΔΤ ΑΗ ΑΔΤ ΑΚ ΑΔΤ ΑΕ

8 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

9 5 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

10 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 6

11 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Πρώτη ετήσια έκθεση με βάση τη νέα οργανωτική δομή Με ισχύ από το, η οργανωτική δομή του Ομίλου άλλαξε από Κλάδους προϊόντων και επιχειρηματικές μονάδες που βασίζονταν στη φύση των βιομηχανικών εφαρμογών του προϊόντος, σε ένα σύστημα matrix το οποίο βασίζεται σε τέσσερεις γεωγραφικές περιοχές και σε τέσσερεις αγορές. Οι περιοχές είναι Βόρεια Ευρώπη, Νότια Ευρώπη, Ασία-Ειρηνικός και Αμερική και η κάθε μια είναι υπεύθυνη για την παραγωγή, τις πωλήσεις, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις υπηρεσίες υποστήριξης. Οι τέσσερεις διεθνείς αγορές Μεταλλουργία, Χυτήρια, Κατασκευές και Ειδικές εφαρμογές- λειτουργώντας συμπληρωματικά στη νέα οργάνωση, έχουν την ευθύνη για το μάρκετινγκ, τη διαχείριση διεθνών λογαριασμών πελατών, την επιχειρηματική ανάπτυξη και την έρευνα & ανάπτυξη, με στόχο να αυξήσουν την καινοτομία και να διευρύνουν το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων και των λύσεων που προσφέρει η S&B. Στο πλαίσιο της νέας δομής, η πληροφόρηση που γνωστοποιείται προς τρίτους, βασίζεται στις τέσσερεις γεωγραφικές περιοχές ενώ και ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων ακολουθεί την ίδια δομή, με επιλεκτικές πληροφορίες για τις διεθνείς αγορές, ως παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση της κάθε γεωγραφικής περιοχής. Συνοπτικά αποτελέσματα Ομίλου Οι ενοποιημένες πωλήσεις για την S&B Βιομηχανικά Ορυκτά («S&B» ή «Όμιλος») το ανήλθαν σε 470,2 εκατ., αύξηση κατά 3,2% (*) ως προς τα 455,7 εκατ. το. Η κερδοφορία σε επίπεδο EBITDA (Κέρδη προ φόρων, τόκων, αποσβέσεων) ξεπέρασε οριακά την αύξηση των πωλήσεων, καθώς βελτιώθηκε κατά 4,5% φθάνοντας τα 70,6 εκατ. από 67,6 εκατ. Το το λειτουργικό κέρδος ποσού 38,7 εκατ. μειώθηκε ελαφρά κατά 2,3% από 39,6 εκατ. το και το καθαρό κέρδος ποσού 12,3 εκατ. που αναλογεί στους μετόχους μειώθηκε κατά 40,4% ως προς τα 20,6 εκατ. της προηγούμενης χρονιάς, ενσωματώνοντας υψηλότερα χρηματοοικονομικά έξοδα και φόρους. Σε χιλιάδες Ευρώ % μεταβολής Πωλήσεις ,2% EBITDA ,5% Λειτουργικά κέρδη ,3% Κέρδη προ φόρων ,9% Καθαρά κέρδη ,4% Κέρδη ανά μετοχή 2 0,2405 0, ,4% 1 Καθαρά κέρδη που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας 2 Βάσει των καθαρών κερδών που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας και του βασικού μέσου σταθμικού όρου μετοχών στη χρήση Επιχειρηματικές εξελίξεις και οικονομικά αποτελέσματα Το ήταν μία χρονιά προκλήσεων, με τη ζήτηση να διαφοροποιείται ανά γεωγραφικές περιοχές και αγορές. Σημαντική επιβράδυνση παρατηρήθηκε κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητές μας. Η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη μειώθηκε, με το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής να βρίσκεται σε ύφεση, ενώ κατά το τέλος του έτους, ακόμα και Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 7

12 στην παραδοσιακά ανθεκτική Γερμανία, η βιομηχανική παραγωγή πέρασε σε αρνητικό πρόσημο. Στις ΗΠΑ η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους αλλά μετριάστηκε σημαντικά στη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου. Η παγκόσμια παραγωγή χάλυβα, ουσιαστικός παράγοντας που επηρεάζει σημαντικό μέρος της αγοράς Μεταλλουργίας, κατάφερε να καταγράψει μία ακόμα χρονιά βελτίωσης της παραγωγής με αύξηση κατά 1,5%. Ωστόσο, η παραγωγή διαφοροποιήθηκε ανά περιοχή, με την κατά 5% περίπου μείωση στην Ευρώπη να εξισορροπείται από μέτρια αύξηση στη Βόρεια Αμερική και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Όσον αφορά την αγορά Χυτηρίων, η παραγωγή στην αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις στη Γαλλία και στην Ιταλία, ενώ στη Γερμανία υπήρξε πιο σταθερή, λόγω της διεθνούς ζήτησης -κυρίως για αυτοκίνητα πολυτελείας- που φάνηκε να ανθίσταται. Στη Βόρεια Αμερική, η παραγωγή αυτοκινήτων ήταν ισχυρή με συνεπακόλουθα οφέλη για τα χυτήρια που εξυπηρετούν την αυτοκινητοβιομηχανία. Στην αγορά Κατασκευών, ενώ η βιομηχανία διεθνώς βελτιώνεται συνεχώς από το 2010 ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των αναπτυσσόμενων οικονομιών, οι γεωγραφικές περιοχές που κυρίως μας αφορούν συνέχισαν να αντιμετωπίζουν την επίμονη ύφεση στη διάρκεια ολόκληρης της χρονιάς. Στη ΝΔ Ευρώπη, η οικοδομική δραστηριότητα εξακολούθησε να συρρικνώνεται, ενώ στη Βόρεια Ευρώπη και στην περιοχή της πρώην Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών διατηρήθηκε σταθερή. Στις ΗΠΑ, παρά τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την αναζωογόνηση της οικονομίας, η αβεβαιότητα επιμένει, επηρεάζοντας τον κλάδο κατασκευών, με τα έργα υποδομών να είναι τα μόνα που παρουσιάζουν κάποια σταθερότητα τα τελευταία χρόνια. Η οικοδομική δραστηριότητα στην Κίνα μειώθηκε το ως αποτέλεσμα της υποχώρησης της αγοράς ακινήτων και ακραίων καιρικών συνθηκών. Παρά τα αρχικά σημάδια κάποιας ανάκαμψης της αγοράς τους τελευταίους μήνες του έτους, μένει να αποδειχθεί αν αυτή η τάση θα διατηρηθεί. Στην αγορά Ειδικών Εφαρμογών η δραστηριότητα επηρεάστηκε από τις γενικότερες τάσεις στην οικοδομή και στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποίες επηρεάζουν έντονα τις εφαρμογές των βιομηχανικών ορυκτών για τα πλαστικά, τα χρώματα και επιχρίσματα, το γυαλί, τα κεραμικά κ.λπ. Εν μέσω αυτών των προκλήσεων και εξελίξεων διεθνώς, καταφέραμε να πετύχουμε αύξηση πωλήσεων κατά 1%, 8% και 9% αντίστοιχα στις αγορές της Μεταλλουργίας, των Κατασκευών και των Ειδικών Εφαρμογών, ενώ στην αγορά Χυτηρίων είχαμε οριακή μείωση κατά 1%. Ως προς τις πωλήσεις ανά γεωγραφική περιοχή, οι πωλήσεις προς τρίτους στη Νότια Ευρώπη ανήλθαν σε 124,4 εκατ. και ήταν οριακά μειωμένες ως προς τα 125,5 εκατ. το. Οι πωλήσεις προς τρίτους ενσωματώνουν υψηλότερες πωλήσεις για την αγορά της Μεταλλουργίας ως αποτέλεσμα της σταθερής ζήτησης για αλουμίνα και αύξησης για εφαρμογές σφαιροποίησης σιδηρομεταλλεύματος. Αντιθέτως, οι πωλήσεις στα Χυτήρια μειώθηκαν σημαντικά, κυρίως κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, επηρεαζόμενες από τη χαμηλή ζήτηση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης με εξαίρεση την Τουρκία. Στην αγορά Κατασκευών, σταθερή ανάπτυξη σημειώθηκε στις εφαρμογές τσιμέντων, γεωτρήσεων και βελτιωτικών πολφών γεωτρήσεων (proppants). Αντισταθμίστηκε, όμως, από την υποχώρηση στα προϊόντα που σχετίζονται με τα πιο παραδοσιακά οικοδομικά υλικά και υλικά κατασκευών. Η αγορά των Ειδικών Εφαρμογών διατηρήθηκε σταθερή υποστηριζόμενη από την υψηλή ζήτηση σε γεωπονικές εφαρμογές. Οι συνολικές πωλήσεις μειώθηκαν το κατά 4,3% φθάνοντας τα 164,8 εκατ. από 172,2 εκατ. το, αντανακλώντας χαμηλότερες ενδοεταιρικές πωλήσεις. Στη Βόρεια Ευρώπη, οι πωλήσεις προς τρίτους έφθασαν τα 210,5 εκατ., μειώθηκαν δηλαδή κατά 2,4% ως προς το. Οι πωλήσεις στην αγορά Μεταλλουργίας μειώθηκαν κατά μέσο μονοψήφιο ποσοστό, λόγω μείωσης της παραγωγής χάλυβα στην Ευρώπη. Στην αγορά Κατασκευών οι επιδόσεις υπήρξαν ισχυρές, αν και αυτό δεν οφείλεται στη συνήθη οικοδομική δραστηριότητα, αλλά μάλλον στην ανάμιξή μας σε έργα πολιτικού μηχανικού και στην υλοποίηση βελτιώσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Στην αγορά Χυτηρίων, οι πωλήσεις μειώθηκαν από την προηγούμενη χρονιά, αποτέλεσμα κυρίως ενός ασθενικού τελευταίου τριμήνου, οπότε η μείωση των πωλήσεων αυτοκινήτων οδήγησε σε μειωμένη παραγωγή στα χυτήρια. Στην αγορά Ειδικών Εφαρμογών, τα αποτελέσματα ήταν οριακά βελτιωμένα ως προς τα επίπεδα του περασμένου έτους, με την αύξηση να ξεπερνά το μέσο όρο, στις εφαρμογές χαρτιού και γυαλιού. Οι συνολικές πωλήσεις το μειώθηκαν ελαφρά κατά 1,6% ως προς το και έφθασαν τα 213,4 εκατ. Η περιοχή της Αμερικής κατέγραψε τα ισχυρότερα αποτελέσματα από όλες τις γεωγραφικές περιοχές το, πετυχαίνοντας πωλήσεις προς τρίτους ύψους 108 εκατ., που αντιπροσωπεύουν αύξηση 20,9% ως προς το. Ενώ σε αυτές τις πωλήσεις Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 8

13 συμπεριλαμβάνονται 10,5 εκατ. της NYCO (ηγέτιδα στην παγκόσμια αγορά για την προμήθεια βολλαστονίτη για υψηλής αξίας εφαρμογές, που εξαγοράσαμε το Σεπτέμβριο του ), οι πωλήσεις σε οργανική βάση αποδείχτηκαν επίσης ισχυρές, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 9%. Στην αγορά Μεταλλουργίας, η παραγωγή χάλυβα που σχετίζεται με πωλήσεις στις ΗΠΑ αυξήθηκε στη διάρκεια του, αντισταθμίζοντας μείωση πωλήσεων στη Βραζιλία, όπου οι χαλυβουργίες μείωσαν την παραγωγή τους. Στην αγορά Κατασκευών, οι συνθήκες διατηρήθηκαν ισχνές, σε χαμηλά επίπεδα, για τις κατασκευές οικιστικών αλλά και εμπορικών ακινήτων. Ωστόσο, η επιτυχής ανάμιξή μας σε έργα υποδομών πολιτικού μηχανικού, καθώς και η συνεισφορά της NYCO, ενίσχυσαν σημαντικά την επίδοση σε αυτή την αγορά. Τα Χυτήρια αποδείχτηκαν ουσιαστικός παράγοντας για τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής. Στη διάρκεια του έτους η παραγωγή αυτοκινήτων ήταν ισχυρή, υποστηρίζοντας την αύξηση των πωλήσεων σε αυτή την αγορά. Τέλος, η μείωση στις οργανικές πωλήσεις της αγοράς Ειδικών Εφαρμογών, οφειλόμενη στην ισχνή δραστηριότητα στη γεωπονία, εξισορροπήθηκε από τη συνεισφορά της NYCO, χάρη στην οποία προστέθηκε μία ισχυρή προϊοντική βάση για τη συγκεκριμένη αγορά, όσον αφορά την εξυπηρέτηση εφαρμογών στα πλαστικά, τα επιχρίσματα και τα κεραμικά. Στη γεωγραφική περιοχή Ασίας/Ειρηνικού βασικές αγορές που επηρεάζουν τα αποτελέσματα είναι η Μεταλλουργία και οι Κατασκευές. Στη Μεταλλουργία, οι πωλήσεις που αφορούν στην παραγωγή χάλυβα το ήταν υψηλότερες στην Κίνα και στη Νότια Κορέα και κατάφεραν να αντισταθμίσουν τη μείωση που σημειώθηκε στην Ινδία, όπου η οικονομική και βιομηχανική δραστηριότητα επιδεινώθηκαν στη διάρκεια του. Η κατασκευαστική δραστηριότητα στην Κίνα επηρεάστηκε από τη γενικότερη οικονομική επιβράδυνση και από ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, κύματα καύσωνα), στη διάρκεια των οποίων κάθε οικοδομική δραστηριότητα είναι απαγορευμένη. Ωστόσο, παρά τη γενικότερη υποτονική δραστηριότητα και στις δύο αγορές κατά το, πρωτοβουλίες για την αύξηση των εσόδων κατάφεραν να αυξήσουν τις πωλήσεις προς τρίτους κατά 8,3%, στα 27,3 εκατ., ως προς τα 25,2 εκατ. το. Οι συνολικές πωλήσεις για το αυξήθηκαν κατά 2,6%, στα 31,1 εκατ. ως προς τα 30,4 εκατ. το, ενσωματώνοντας μειωμένες ενδο-εταιρικές πωλήσεις πρώτων υλών προς τη Βόρεια Ευρώπη. Οι ενοποιημένες πωλήσεις Ομίλου για το έφτασαν τα 470,2 εκατ., που αντιπροσωπεύουν αύξηση 3,2% ως προς τα 455,7 εκατ. το. Η αύξηση αυτή ενσωματώνει πωλήσεις 10,5 εκατ. από τη NYCO, ενώ αντανακλά και στοχευμένες πρωτοβουλίες για την αύξηση του τζίρου, οι οποίες συνέτειναν στην αντιστάθμιση του μειωμένου όγκου πωλήσεων και του λιγότερο ευνοϊκού προϊοντικού μίγματος σε σχέση με το. Εξαιρουμένης της συμμετοχής της NYCO, οι πωλήσεις του Ομίλου αυξήθηκαν κατά 1% περίπου από το. Γενικά, τα κόστη το ευθυγραμμίστηκαν με αυτά του προηγουμένου έτους, καθώς οι τιμές του αργού πετρελαίου παρέμειναν κατά μέσο όρο αμετάβλητες και οι δείκτες θαλάσσιων ναύλων ήταν κατά 34% χαμηλότεροι. Ωστόσο, οι δείκτες θαλάσσιων ναύλων δεν είναι απολύτως αντιπροσωπευτικοί των ναύλων που αντιστοιχούν στους τύπους πλοίων και τους προορισμούς που εξυπηρετούν τις δραστηριότητές μας. Επιπλέον, η βελτίωση στους θαλάσσιους ναύλους σε δολάρια ΗΠΑ αντισταθμίστηκε από τη μετατροπή τους σε Ευρώ, ως αποτέλεσμα του ενισχυμένου δολαρίου. Με τη συμμετοχή της NYCO, το μεικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 2,3% στη διάρκεια του φτάνοντας τα 113,7 εκατ. ως προς τα 111,1 εκατ. το, ενώ σε οργανική βάση παρέμεινε σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το. Το μεικτό περιθώριο 24,2% ήταν σε γενικές γραμμές αμετάβλητο ως προς το, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή της NYCO. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ως αποτέλεσμα των διατάξεων των ΔΠΧΑ (IFRS 5) για τα περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση, τα αποτελέσματα του συμπεριλαμβάνουν ποσό αποσβέσεων 1,9 εκατ. (στο εξής «επίδραση απόσβεσης») για τις δραστηριότητες του βωξίτη στην Ελλάδα, το οποίο αντιστοιχεί στο οικονομικό έτος (βλ. Σημ. 6 στην ενότητα Δ2). Αν και η προσαρμογή αυτού του γεγονότος αφήνει ανεπηρέαστο το EBITDA, επηρεάζει όλα τα άλλα μεγέθη κερδοφορίας. Εάν αυτό το ποσό ενσωματωνόταν στην περίοδο που αντιστοιχεί (), το μεικτό κέρδος για το θα ήταν 115,6 εκατ., και θα αντιπροσώπευε αύξηση 5,8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα Έξοδα Διοίκησης και Διάθεσης το έφτασαν τα 73,6 εκατ., αυξήθηκαν δηλαδή κατά 5,7% ως προς τα 69,6 εκατ. το. Παρά τη συμπερίληψη των δαπανών ύψους 3,2 εκάτ.για την εξαγορά της NYCO, τα Έξοδα Διοίκησης και Διάθεσης ως ποσοστό επί των πωλήσεων αυξήθηκαν μόνο κατά 40 μονάδες βάσης ως προς το, ενώ σε οργανική βάση μειώθηκαν κατά 50 μονάδες βάσης. Οι καθαρές λειτουργικές δαπάνες ήταν υψηλότερες κατά 4,8% φτάνοντας τα Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 9

14 75 εκατ. από 71,5 εκατ. το. Το EBITDA ανήλθε σε 70,6 εκατ. και το λειτουργικό κέρδος σε 38,7 εκατ., αντανακλώντας αύξηση και μείωση κατά 4,5% και 2,3%, αντίστοιχα, σε σχέση με το. Ωστόσο, προσαρμόζοντας για την επίδραση απόσβεσης, το λειτουργικό κέρδος θα ήταν υψηλότερο κατά 7,7% φτάνοντας τα 40,6 εκατ. Αν, μαζί με την επίδραση απόσβεσης, εξαιρείτο και η εξαγορά της NYCO, θα είχαμε EBITDA ύψους 71,5 εκατ. και λειτουργικό κέρδος ύψους 42,8 εκατ., δηλαδή αυξήσεις κατά 5,8% και 13,4% αντίστοιχα, ενώ τα σχετικά περιθώρια θα ήταν αυξημένα κατά 80 και 100 μονάδες βάσης, αντίστοιχα. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι επιμένουμε σε αυστηρό έλεγχο των δαπανών και στη δυνατότητα να περιορίζουμε τα κόστη ώστε να διασφαλίζουμε τη βιώσιμη ανάπτυξή μας. Οι καθαρές χρηματοοικονομικές δαπάνες ήταν υψηλότερες κατά 77,3% ως προς το φτάνοντας τα 15,6 εκατ. από 8,8 εκατ. Αυτή η σημαντική διακύμανση αποδίδεται πρωτίστως στα καθαρά έξοδα τόκων που αυξήθηκαν ιδιαίτερα φτάνοντας τα 11,7 εκατ. το σε σύγκριση προς τα 6,4 εκατ. το. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης σχετίζεται με τα υψηλότερα περιθώρια για την αναχρηματοδότηση του δανεισμού μας το, καθώς και με τα έξοδα τόκων της χρηματοδότησης για την εξαγορά της NYCO. Ως αποτέλεσμα των προαναφερθεισών χρηματοοικονομικών δαπανών, τα κέρδη προ φόρων ύψους 24,3 εκατ. ήταν μειωμένα κατά 23,9% το από 31,9 εκατ. που ήταν το. Προσαρμόζοντας για την επίδραση απόσβεσης, τα κέρδη προ φόρων ήταν μειωμένα κατά 12,8% στα 26,2 εκατ. Αν, επιπροσθέτως, εξαιρέσουμε την επίδραση της εξαγοράς της NYCO, τα κέρδη προ φόρων θα ήταν 28,4 εκατ., αντανακλώντας μείωση 5,6%. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής του Ομίλου το αυξήθηκε σημαντικά στο 49,5% σε σύγκριση προς το 35,7% το. Ωστόσο, μετά από προσαρμογή της επίδρασης απόσβεσης και της εξαγοράς της NYCO, ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής του Ομίλου μειώνεται στο 44,8% το σε σύγκριση προς το 36,5% το. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής του Ομίλου επηρεάζεται από το άθροισμα των ονομαστικών συντελεστών φόρου όλων των θυγατρικών που ενοποιούνται, από τις μόνιμες διαφορές τους και από μη επαναλαμβανόμενα φορολογικά στοιχεία. Τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους του Ομίλου για το ανήλθαν στα 12,3 εκατ. ως προς 20,6 εκατ. το, αντιπροσωπεύοντας μείωση κατά 40,4%. Μετά από προσαρμογή της επίδρασης απόσβεσης, τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους θα ήταν μειωμένα κατά 27,7%, στα 13,8 εκατ. Αν, επιπροσθέτως, εξαιρεθεί και η επίδραση από την εξαγορά της NYCO, τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους θα ήταν 15,7 εκατ., αντανακλώντας μείωση κατά 18%. Το κεφάλαιο κίνησης (κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία, εξαιρουμένων ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων, μείον βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, εξαιρουμένων βραχυπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων) αυξήθηκε κατά 22,8 εκατ. στα 104,6 εκατ. στο τέλος του από 81,8 εκατ. στο τέλος του. Η αύξηση αυτή ενσωματώνει την επίδραση από την εξαγορά της NYCO (κεφάλαιο κίνησης έναντι πωλήσεων 3 μηνών) και αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 27,8% από το τέλος του, ενώ αν εξαιρεθεί η NYCO, το κεφάλαιο κίνησης αυξήθηκε κατά 16% στα 94,8 εκατ. Επιπλέον, οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν ένα σημαντικό ποσό απαίτησης ΦΠΑ από το ελληνικό κράτος ύψους 14 εκατ., ενώ από το αντίστοιχο ποσό 10 εκατ. του προηγουμένου έτους είχαν εξαιρεθεί περίπου 8 εκατ. τα οποία ταξινομήθηκαν ως στοιχεία μακροπρόθεσμου ενεργητικού. Το ελληνικό κράτος προέβη στην εξόφληση των σχετικών απαιτήσεων σε εκκρεμότητα, επιστρέφοντας στην Εταιρία 7 εκατ. μέσα στο, ενώ 8 εκατ. επιπλέον αποδόθηκαν στις αρχές του Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν φορολογικές απαιτήσεις που να ταξινομούνται ως «μακροπρόθεσμο ενεργητικό». Όλοι οι ανωτέρω παράγοντες στρεβλώνουν τη σύγκριση του κεφαλαίου κίνησης μεταξύ των δύο ετών και. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες το ήταν κατά 23% περίπου μειωμένες από ότι το, φτάνοντας τα 30,9 εκατ. ως προς 40,3 εκατ. Σε αντίθεση με το, οπότε το ήμισυ των κεφαλαιουχικών δαπανών μας σχετίζονταν με διορθωτικά μέτρα για τη δραστηριότητά μας στο βωξίτη, το αυτές μειώθηκαν σε περίπου 40%, καθώς η παραγωγή ομαλοποιήθηκε κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα. Το υπόλοιπο ποσό αφορά κυρίως επενδύσεις που σχετίζονται με αύξηση της ωφέλιμης ζωής παγίων, της παραγωγικής δυναμικότητας και βελτιώσεις που αφορούν το περιβάλλον, την υγιεινή και την ασφάλεια. Οι προ φόρων ελεύθερες ταμειακές ροές για το έφτασαν τα 33,8 εκατ., σημαντικά υψηλότερες από τα 9,8 εκατ. που ήταν το. Η καθαρή δανειακή θέση Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 10

15 (τοκοφόρες δανειακές υποχρεώσεις μείον το σύνολο των διαθεσίμων και των ταμειακών ισοδύναμων) του Ομίλου αυξήθηκε κατά 46 εκατ. στα 178,1 εκατ. στο τέλος του από 132,1 εκατ. που ήταν στο τέλος του. Αυτό είναι κυρίως αποτέλεσμα της συμφωνίας πρόσθετης χρηματοδότησης ύψους περίπου 42 εκατ. στις ΗΠΑ το Σεπτέμβριο για την εξαγορά της NYCO. Η πρόσθετη αυτή χρηματοδότηση δεν επηρέασε σημαντικά το λόγο του καθαρού δανεισμού προς το EBITDA (2,5 το έναντι 1,95 το ), ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη η συνεισφορά στο EBITDA από τη NYCO, η οποία λόγω των εξόδων της εξαγοράς που ενσωματώνει στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου, είναι ανεπαίσθητη. Η κερδοφορία της μητρικής εταιρίας το είναι το αποτέλεσμα εισοδήματος από μερίσματα από τις θυγατρικές. Ωστόσο, λόγω των συσσωρευμένων ζημιών από προηγούμενες χρήσεις, δεν θα υπάρξει διανομή μερίσματος. Σημαντικά Γεγονότα Επιστροφή κεφαλαίου Το Διοικητικό Συμβούλιο πρότεινε την επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους ύψους 0,25 ανά μετοχή. Η πρόταση εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 27 Ιουνίου και η επιστροφή κεφαλαίου καταβλήθηκε στους μετόχους στις 2 Αυγούστου. Επιτυχής αναχρηματοδότηση δανειακών υποχρεώσεων Στο τέλος του Ιουνίου, η μητρική εταιρία εξέδωσε επιτυχώς κοινό ομολογιακό δάνειο του Ν.3156/2003, όπως ισχύει, τετραετούς διάρκειας και ποσού 110 εκατ.. Διαχειριστές της έκδοσης, η οποία καλύφθηκε ολοσχερώς, ήταν η Alpha Bank, η EFG Eurobank και η Emporiki Bank. Ομοίως, ολοκληρώθηκε συμφωνία με την HSBC Bank (Ηνωμένο Βασίλειο) για δάνειο τριετούς διάρκειας ποσού 40 εκατ. μέσω της κατά 100% γερμανικής θυγατρικής της S&B Holding GmbH. Το σύνολο των δανείων χρησιμοποιήθηκε για την αναχρηματοδότηση των δανειακών μας υποχρεώσεων που έληγαν το και Η αναχρηματοδότηση του συνόλου των δανειακών μας υποχρεώσεων, διασφάλισε την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής κατά 3 με 4 έτη. Επιπλέον, διαφοροποίησε περαιτέρω τις πηγές του δανεισμού σε ευθυγράμμιση με τη γεωγραφική μας εξάπλωση. Εξαγορά της NYCO Μinerals Την 14 η Σεπτεμβρίου, ο Όμιλος εξαγόρασε το 100% των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου της Rolling Rock Minerals Inc. («RRM») και των θυγατρικών της εταιρειών, με έδρα στις ΗΠΑ. Η RRM είναι μητρική εταιρία της διεθνούς κλάσης εταιρίας NYCO Minerals Inc. (NYCO), ηγέτιδας στην παγκόσμια αγορά για την προμήθεια υψηλής ποιότητας διαφόρων ποικιλιών βολλαστονίτη και τριπολίτιδος (tripoli), με εγκαταστάσεις παραγωγής στις ΗΠΑ και στο Μεξικό. Το τίμημα για την εξαγορά ανήλθε στα $ 55,5 εκατ. ελεύθερο δανείων και περιλαμβάνει τις συνήθεις προσαρμογές για τα χρηματικά διαθέσιμα και το κεφάλαιο κίνησης. Η εξαγορά χρηματοδοτήθηκε πρωτίστως μέσω ενός τραπεζικού δανείου ύψους $ 50 εκατ. το οποίο συνάφθηκε με την M&T Bank στις Η.Π.Α και αποτελείται από τραπεζικό δάνειο ποσού $ 30 εκατ. πενταετούς διάρκειας και από ανακυκλούμενο όριο χρηματοδότησης ύψους $ 20 εκατ. τριετούς διαρκείας. Η εξαγορά είναι συνεπής προς τη στρατηγική μας για διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων, υποστηρίζοντας τη μετάβαση στις εφαρμογές υψηλής προστιθέμενης αξίας (πλαστικά, χρώματα, επιχρίσματα), τη διεύρυνση της γεωγραφικής παρουσίας μας στις περιοχές Αμερικής και Ασίας, καθώς και την ενίσχυση της γκάμας των προϊόντων με υψηλής αξίας ορυκτά. Συνεπής προς την επιχειρηματική μας προσέγγιση «από την αγορά στο ορυχείο», η NYCO παρέχει στον Όμιλο τη δυνατότητα διαμόρφωσης νέων ολοκληρωμένων τέτοιων αλυσίδων, οι οποίες θα επιταχύνουν την ανάπτυξη των υψηλότερης προστιθέμενης αξίας εξειδικευμένων εφαρμογών και θα διευρύνουν τις παρεχόμενες βιομηχανικές της λύσεις. Αν η εξαγορά είχε λάβει χώρα την 1 η Ιανουαρίου, οι πωλήσεις του Ομίλου θα ήταν αυξημένες κατά 30,9 εκατ. περίπου ενώ τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων και τα ενοποιημένα καθαρά κέρδη θα ήταν αυξημένα περίπου κατά 3,6 εκατ. και κατά 2,2 εκατ., αντίστοιχα. Απόσχιση δραστηριότητας βωξίτη Τα Διοικητικά Συμβούλια της S&B και της εταιρίας Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος-Γ.Λ. Μπάρλος Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 11

16 Α.Β.Ε.Μ.Ε. (ΒΕ), θυγατρικής κατά 100% της S&B, στις συνεδριάσεις τους την 18/12/ και 28/12/ αντιστοίχως αποφάσισαν, την απόσχιση του κλάδου βωξίτη της S&B και την εισφορά του στη ΒΕ. Η απόσχιση αυτή αποτελεί εσωτερική αναδιάρθρωση η οποία εξυπηρετεί τον εξορθολογισμό της δομής του ομίλου και δεν θα επηρεάσει τα μεγέθη του. Ως ημερομηνία ισολογισμού μετασχηματισμού ορίσθηκε η 31/12/, ενώ η απόσχιση και εισφορά του κλάδου βωξίτη της S&B θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2166/1993 και του Κ.Ν.2190/1920. Εξαγορά του 50% της GoldCommon στην Κίνα Τον Ιανουάριο 2013 επετεύχθη συμφωνία για την εξαγορά του 50% της Chaoyang GoldCommon Mining Co. Ltd. (GC), μέσω της κατά 100% θυγατρικής μας, Sibimin. Πωλητής του εξαγοραζόμενου μεριδίου είναι η εταιρία Beijing Dongxinlian GoldCommon Investment Management Co., Ltd. η οποία και θα διατηρήσει το υπόλοιπο 50%. Η τιμή αγοράς για το 50% του μετοχικού κεφαλαίου της GC ανέρχεται σε 37,1 εκατ. CNY (περίπου 4,4 εκατ.) και θα χρηματοδοτηθεί από υφιστάμενα ταμειακά διαθέσιμα. Η οριστική συμφωνία υπόκειται σε έγκριση των αρμοδίων οργάνων καθώς και σε επιβεβαιωτικό έλεγχο (confirmatory due diligence). Η GC είναι θυγατρική του ομίλου GoldCommon, ο οποίος διατηρεί συμφέροντα, μέσω επενδύσεων, στην αγορά ακινήτων, στον κατασκευαστικό κλάδο και στην εξορυκτική βιομηχανία. Η GC έχει πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας αποθέματα μπεντονίτη, κατάλληλα για εφαρμογές στις αγορές της μεταλλουργίας και των χυτηρίων και εδρεύει στην επαρχία Liaoning, όπου και διαθέτει εγκαταστάσεις παραγωγής δυναμικότητας άνω των τόνων ετησίως. Επιχειρηματικοί Κίνδυνοι Ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά, αξιολογεί και λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενδεχομένως να παρουσιαστούν και συνδέονται με: εξελίξεις στις αγορές, θαλάσσιους ναύλους, τιμές καυσίμων και ενέργειας, τιμές πρώτων υλών, ποιότητα, περιβάλλον, υγιεινή & ασφάλεια, θεσμικό νομοθετικό πλαίσιο, διαδικασία αδειοδότησης και μεταλλευτικά δικαιώματα, χρηματοοικονομικό περιβάλλον, ασφαλίσιμους κινδύνους. Η χαρτογράφηση της προμηθευτικής αλυσίδας πρώτων υλών και προϊόντων στον Όμιλο καθώς και ο πενταετής επιχειρηματικός σχεδιασμός που πραγματοποιήθηκε το είχε στόχο την αναγνώριση σχετικών επιχειρηματικών κινδύνων και τον προγραμματισμό δράσεων για την ελαχιστοποίηση ή εξάλειψή τους. Κίνδυνοι Αγοράς Τα βασισμένα σε ορυκτά προϊόντα και οι βιομηχανικές λύσεις του Ομίλου, απευθύνονται κυρίως σε βιομηχανικούς πελάτες στις αγορές που εξυπηρετεί, οι οποίες από τη φύση τους παρουσιάζουν κυκλικότητα (επαναλαμβανόμενες τάσεις ανόδου/ύφεσης κατά χρονικά διαστήματα). Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν οι βιομηχανίες που σχετίζονται με την παραγωγή χάλυβα και τον κατασκευαστικό κλάδο, οι οποίες, όσον αφορά τις πωλήσεις, αντιπροσωπεύουν αθροιστικά, περισσότερο από τα δύο τρίτα των συνολικών πωλήσεων του Ομίλου. Η έκθεση στην κυκλικότητα των αγορών αντισταθμίζεται μερικώς από την διευρυμένη γεωγραφική παρουσία του Ομίλου, καθώς και από την ύπαρξη σημαντικού αριθμού υπο-αγορών μέσα στις ευρύτερες αγορές που σχετίζονται με την παραγωγή χάλυβα και τον κατασκευαστικό κλάδο. Ο υψηλός βαθμός διαφοροποίησης παρέχει επιπροσθέτως, μια ισχυρή, ανθεκτική και ελκυστική πλατφόρμα για μελλοντική ανάπτυξη. Μέσω καθιερωμένων εσωτερικών διαδικασιών, η διοίκηση συνεχώς παρακολουθεί και αναλύει τις τάσεις και τη δυναμική των συνθηκών που διέπουν τις εξυπηρετούμενες αγορές, διασφαλίζοντας παράλληλα την κατάλληλη κεφαλαιακή δομή ώστε να μπορούν να εξετάζονται οι ευκαιρίες εκείνες που μπορεί να συμβάλουν σε αύξηση της διαφοροποίησης και συνεπώς, σε χαμηλότερα επίπεδα της κυκλικότητας. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι αγοράς δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Μεταφορών Λόγω της γεωγραφικής διασποράς των κοιτασμάτων, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των τελικών αγορών αλλά και λόγω της φύσης των προϊόντων του, ο Όμιλος χρησιμοποιεί συστηματικά πλοία ξηρού φορτίου χύδην για να καλύψει τις μεταφορικές του ανάγκες. Ο Όμιλος Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 12

17 εκτιμά ότι η σημαντικότερη έκθεσή του στον κίνδυνο της μεταβολής των τιμών των θαλάσσιων ναύλων προέρχεται από φορτία μπεντονίτη και περλίτη, που μεταφέρονται από την ανατολική Μεσόγειο στις ανατολικές ακτές της Β. Αμερικής, στη βόρεια Ευρώπη και σε μικρότερο βαθμό στη δυτική Μεσόγειο. Μέρος αυτού του κινδύνου καλύπτεται με σύναψη μεσοπρόθεσμων συμβολαίων θαλάσσιων μεταφορών με πλοιοκτήτες και ναυλωτές. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς το συγκεκριμένο κίνδυνο και διερευνά εναλλακτικές αντισταθμιστικές στρατηγικές. Ο Όμιλος χρησιμοποιεί επίσης συστηματικά άλλα μεταφορικά μέσα (φορτηγά, φορτηγίδες, σιδηρόδρομο), όπου ο βασικός κίνδυνος έχει τη μορφή της μεταβολής των τιμών των καυσίμων (βλέπε κατωτέρω: κίνδυνοι τιμών ενέργειας). Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι μεταφορών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Ενέργειας και Καυσίμων Ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο της διακύμανσης των τιμών των καυσίμων (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και διαφόρων μορφών ενέργειας, (κυρίως ηλεκτρική ενέργεια), που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παραγωγικές και μεταφορικές δραστηριότητές του. Η παρουσία του Ομίλου και οι προμηθευτές του σε ενέργεια είναι γεωγραφικά διασπαρμένοι. Παρόλα, αυτά μία γενική και σημαντική αύξηση στις τιμές της ενέργειας μπορεί να έχει ουσιώδη επίπτωση στη λειτουργική κερδοφορία του Ομίλου. Επίσης, καθώς οι προμήθειες ενέργειας γίνονται σε τοπικό επίπεδο, μερικές τοπικές αγορές μπορεί να επηρεαστούν από σημαντικές αλλά μη επαναλαμβανόμενες διακυμάνσεις τιμών. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Διοίκηση επικεντρώνει τις προσπάθειές της στη μείωση των επιπτώσεων στα λειτουργικά της περιθώρια μέσω βελτίωσης της παραγωγικότητας και ταυτόχρονα, όπου είναι δυνατόν, αναπροσαρμόζοντας τις εμπορικές πολιτικές της. Οι παγκόσμιες εξελίξεις στις αγορές ενέργειας έχουν προκαλέσει σημαντικές διακυμάνσεις τιμών τα τελευταία χρόνια. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς την έκθεση στους συγκεκριμένους κινδύνους και διερευνά εναλλακτικές και αντισταθμιστικές στρατηγικές. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι τιμών ενέργειας δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Πρώτων Υλών Ο Όμιλος έχει ως επί το πλείστον ιδιόκτητα ορυχεία και αποθέματα των βασικών ορυκτών που εμπορεύεται (μπεντονίτη, περλίτη, βωξίτη, βολλαστονίτη) για την εξυπηρέτηση των κύριων αγορών της. Παρ όλα αυτά, ένα μικρότερο κομμάτι της δραστηριότητάς της βασίζεται στην επεξεργασία και εμπορία εξειδικευμένων ορυκτών, τα οποία αγοράζονται από τρίτους. Παρά το γεγονός ότι επιδιώκουμε να εξασφαλίζουμε την προμήθεια των ορυκτών αυτών με μεσοπρόθεσμα συμβόλαια, αυτό δεν έχει καταστεί πάντα εφικτό στο παρελθόν και πιθανώς να μην είναι εφικτό στο μέλλον. Ο Όμιλος αγοράζει επίσης έναν αριθμό λοιπών υλικών (ανθρακική σόδα, κάρβουνο, ρητίνες) τα οποία χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στην παραγωγή των τελικών προϊόντων καθώς και διάφορα άλλα υλικά (εκρηκτικά, ανταλλακτικά, υλικά συσκευασίας), τα οποία χρησιμοποιούνται σε διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές των προϊόντων αυτών. Ο κίνδυνος που σχετίζεται με τις αγορές πρώτων υλών και υλικών από ανεξάρτητους προμηθευτές ελαχιστοποιείται με την ανάπτυξη και διατήρηση μακροχρόνιων σχέσεων και συμβάσεων συνεργασίας. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι πρώτων υλών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι, Κίνδυνοι Υγείας, Ασφάλειας και Ποιότητας Σε κάθε χώρα, όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος, ισχύουν κανονισμοί που αφορούν αέριες εκπομπές, θόρυβο, διαχείριση αποβλήτων, αποκατάσταση περιβάλλοντος. Οι περισσότερες βιομηχανικές δραστηριότητες του Ομίλου που αποτελούν τη βασική της επιχειρηματική δράση, έχουν επιπτώσεις, έστω και περιορισμένες, στο περιβάλλον. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αυτές είναι συνυφασμένες με τη φύση της εξορυκτικής διαδικασίας και με την επεξεργασία των εξορυσσόμενων ορυκτών. Ο Όμιλος προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και να διαχειριστεί προληπτικά τους σχετικούς κινδύνους, με τη Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 13

18 θέσπιση και την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων και διαδικασιών. Η επίδοση του Ομίλου σε θέματα περιβάλλοντος, υγιεινής και ασφάλειας παρακολουθείται μέσω συστήματος μετρήσεως και καταγραφής σχετικών δεικτών και μέσω ad hoc επιθεωρήσεων στις εγκαταστάσεις παραγωγής. Η S&B το 2006 εισήγαγε την Εταιρική Πολιτική «Ποιότητας, Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας» (ΠΠΥΑ), τονίζοντας τη δέσμευσή της στον έλεγχο και την αποτελεσματική διαχείριση των σχετικών με το ΠΠΥΑ θεμάτων που προκύπτουν από τη δραστηριότητά της. Τα κριτήρια της πολιτικής της εφαρμόζονται με σεβασμό στις τοπικές αντιλήψεις, συνήθειες και συνθήκες. Η ίδρυση Δ/νσης Βιώσιμης Ανάπτυξης Ομίλου το Σεπτέμβριο του πραγματοποιήθηκε με υπευθυνότητα για τις δραστηριότητες του Ομίλου σε θέματα ΠΠΥΑ. Η νέα διεύθυνση θα συνεισφέρει και θα ενισχύσει τη διάχυση καλών πρακτικών στους τομείς αυτούς, υποστηρίζοντας το συντονισμό της συνεπούς εφαρμογής των υφιστάμενων εταιρικών διαδικασιών και πολιτικών, καθώς και την ανάπτυξη νέων. Η πολιτική Βιώσιμης Ανάπτυξης της S&B καλεί κάθε εργαζόμενο να συνεισφέρει προσωπικά κάθε χρόνο στην υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης που έχουν τεθεί. Τέτοιοι στόχοι για τη μείωση της ειδικής κατανάλωσης ενέργειας και νερού, για τη μείωση των εκπομπών σκόνης και τη μείωση της έκθεσης των εργαζομένων σε σκόνη και θόρυβο, πέραν των προβλέψεων της ισχύουσας νομοθεσίας έχουν ήδη τεθεί. Το Φεβρουάριο του ιδρύθηκε μία Διοικητική Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης, η οποία παρακολουθεί την πρόοδο των στόχων για το ΠΠΥΑ, οι οποίοι έχουν τεθεί και διαχυθεί τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Τριμηνιαίες Αναφορές βασικών δεικτών Βιώσιμης Ανάπτυξης σε επίπεδο Εγκατάστασης/Γεωγραφικής Περιοχής/Ομίλου συντάσσονται από τον Ιούλιο.Σε συνέχεια αυτών των τελευταίων εξελίξεων το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας Ομίλου που είχε συσταθεί το 2006 καταργήθηκε, ενώ θεσπίστηκαν τρία αντίστοιχα Περιφερειακά Συμβούλια για το συντονισμό θεμάτων περιβάλλοντος, υγιεινής & ασφάλειας, που επιβλέπουν τις επιδόσεις στη Βόρεια Ευρώπη, στη Νότια Ευρώπη και στις Η.Π.Α. Η S&B εφαρμόζει πιστοποιημένα συστήματα διαχείρισης της ποιότητας και του περιβάλλοντος στην πλειονότητα των εγκαταστάσεών της διεθνώς, σύμφωνα με τα πρότυπα ISO 9001 (ποιότητα) και ISO (περιβάλλον). Το Δεκέμβριο του 2009 και τον Μάϊο του 2010, αντιστοίχως, τα συστήματα διαχείρισης Υγιεινής & Ασφάλειας στις εγκαταστάσεις των συλλιπασμάτων συνεχούς χύτευσης στην Ινδία και της θυγατρικής S&B Industrial Minerals S.A.R.L. στη Γαλλία, πιστοποιήθηκαν με το πρότυπο OHSAS Στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της S&B περιλαμβάνεται η πιστοποίηση όλων των εγκαταστάσεων του Ομίλου σύμφωνα με τα πρότυπα ISO 9001, ISO και OHSAS 18001, μέχρι το Δεκέμβριο του Η S&B μεριμνά για την παροχή ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος στο προσωπικό της αλλά και τους υπ-εργολάβους της, με κύριο στόχο να προστατέψει την υγεία τους, αποσκοπώντας παράλληλα να διατηρήσει την εξαιρετική επιχειρηματική της φήμη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Διοίκηση καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού της και των συνεργαζόμενων υπεργολάβων σε θέματα ασφάλειας όπως π.χ. στη χρήση εκρηκτικών και βαρέων οχημάτων, όπως μηχανημάτων υπόγειας εξόρυξης, φορτηγών, φορτωτών και άλλων. Οι στόχοι εκπαίδευσης που έχουν τεθεί για το εργατοτεχνικό προσωπικό σε θέματα ασφάλειας και γενικότερα θέματα είναι 4 και 10 ώρες αντίστοιχα ανά εργαζόμενο το χρόνο. Οι προληπτικές πρακτικές ασφάλειας που εισήχθησαν στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στην Ελλάδα το 2006 (συμπεριλαμβανομένων των Επισκέψεων Ασφάλειας), έχουν διαχυθεί μέχρι σήμερα στις εγκαταστάσεις μας στη Γερμανία και Βουλγαρία, ξεκίνησαν πολύ πρόσφατα (Μάιος ) να εφαρμόζονται στις Η.Π.Α. και στην Ολλανδία, ενώ στόχος είναι η επέκτασή τους σε όλες τις εγκαταστάσεις του Ομίλου μέχρι το τέλος του Τα επόμενα χρόνια προγραμματίζεται η εισαγωγή της «εργονομίας» συμπληρωματικά των υφιστάμενων προληπτικών πρακτικών για τη βελτίωση των πρακτικών ασφάλειας στην εργασία. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιδόσεις στο παρελθόν και τις πρόσφατες πρωτοβουλίες για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η Διοίκηση εκτιμά ότι οι κίνδυνοι ποιότητας, περιβάλλοντος και υγιεινής και ασφάλειας, δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Νομικοί κίνδυνοι Κίνδυνοι Αδειοδοτικών Δικαιωμάτων Ως Όμιλος με διεθνή παρουσία και ποικίλο εύρος δραστηριοτήτων, ο Όμιλος εκτίθεται σε διάφορους νομικούς κινδύνους. Επίσης, κατά τη συνήθη εξέλιξη των δραστηριοτήτων της, ο Όμιλος αντιμετωπίζει κινδύνους συνδεόμενους με τη διαδικασία αδειοδότησης των δραστηριοτήτων της. Για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τις υποχρεώσεις Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 14

19 που απορρέουν από τις επίσημες και εθελοντικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ο Όμιλος, μια νέα Εταιρική Πολιτική, «Εγκρίσεις & Άδειες Λειτουργίας», εκδόθηκε το Δεκέμβριο του. Η υιοθέτηση της νέας αυτής πολιτικής θα βελτιώσει τη διαχείριση των υποχρεώσεων που προβλέπονται για διάφορες εγκρίσεις, την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των κινδύνων, την αναφορά εκθέσεων και τη διερεύνηση των αποκλίσεων, καθώς και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης. Επισημαίνεται, ότι εκκρεμεί ενώπιον του ΣτΕ η έκδοση απόφασης επί της αίτησης για την ακύρωση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που αφορά εξορυκτική δραστηριότητα της Εταιρίας σε κοίτασμα βωξίτη στο Δήμο Λιδωρικίου. Την 27 η Δεκεμβρίου, η Εταιρία σύναψε σύμβαση με τον πελάτη της KERNEOS εγκατεστημένο στη Γαλλία, για το συμβιβασμό της διαφοράς που εκκρεμούσε στη διαιτησία. Ειδικότερα, βάσει της συμφωνίας, η Εταιρία κατέβαλε στην KERNEOS αποζημίωση ποσού 5 εκατ. η οποία καλύπτει κάθε μια και όλες τις βλάβες και ζημίες (συμπεριλαμβανομένων όλων των ειδών κόστους και τόκων), άμεσες ή έμμεσες, ευαπόδεικτες ή μη, τις οποίες η KERNEOS ενδεχομένως να είχε υποστεί από ανεπαρκείς ποσότητες και/ή καθυστερημένες παραδόσεις βωξίτη. Το προαναφερθέν ποσό καταβλήθηκε την 28 η Δεκεμβρίου. Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Οι δραστηριότητες του Ομίλου διεθνώς και οι εξελίξεις στις χρηματαγορές παρουσιάζουν προκλήσεις ως προς τη διασφάλιση αποτελεσματικής αναχρηματοδότησης δημιουργώντας έκθεση σε συναλλαγματικούς κινδύνους, κινδύνους από μεταβολές επιτοκίων, και κινδύνους ρευστότητας. Επίσης, ο Όμιλος αντιμετωπίζει κινδύνους μεταβολής τιμών θαλάσσιων ναύλων και τιμών πετρελαίου, καθώς αυτοί οι παράγοντες αποτελούν σημαντικό μέρος του κόστους. Οι τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα εγκυμονούν διάφορους κινδύνους με αντισυμβαλλόμενα μέρη, ωστόσο η Διοίκηση του Ομίλου τους παρακολουθεί συνεχώς μέσω των πρακτικών διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζει. Κίνδυνοι Συναλλάγματος, Θαλασσίων ναύλων και τιμών Ενέργειας Ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες των αγορών, ο Όμιλος μπορεί να χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικά παράγωγα προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσής του στις ισοτιμίες συναλλάγματος, τις τιμές πετρελαίου και τις τιμές θαλάσσιων ναύλων. Οι τιμές ναύλων και πετρελαίου αντισταθμίζονται χρησιμοποιώντας τους δείκτες Supramax και IPE Brent, αντίστοιχα, ως αντιπροσωπευτικούς της έκθεσης του Ομίλου σε αυτούς τους κινδύνους. Κίνδυνος Επιτοκίου Ο Όμιλος αντισταθμίζει μέρος τουεν λόγω κινδύνου, ώστε να προστατευτεί από πιθανές δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων. Κατ αυτή την πρακτική, η Διοίκηση αποφασίζει την αντιστάθμιση αξιολογώντας τις τρέχουσες συνθήκες των αγορών και τη μελλοντική επιθυμητή μόχλευση του Ομίλου. Κίνδυνος Ρευστότητας Η διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας γίνεται μέσω της εξασφάλισης δεσμευμένων και μη, δανειακών και πιστωτικών ορίων και την κατανομή αποπληρωμών μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες, μειώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο τη συγκέντρωση ρίσκου αναχρηματοδότησης. Επιπλέον, ο Όμιλος μεριμνά για τη διατήρηση ικανοποιητικών χρηματικών διαθεσίμων. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Ασφαλίσιμοι Κίνδυνοι Ο Όμιλος έχει μεριμνήσει για την ασφαλιστική κάλυψη έναντι ασφαλίσιμων κινδύνων. Σε ισχύ βρίσκονται δύο ασφαλιστικά προγράμματα σε επίπεδο Ομίλου. Το ένα αφορά την κάλυψη ζημιών Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων και της συνεπαγόμενης ζημίας λόγω Διακοπής Λειτουργιών, το δεύτερο στην κάλυψη Αστικής Ευθύνης. Η διαχείριση, ο έλεγχος και η λειτουργία των προγραμμάτων αυτών, διενεργείται από την κεντρική διοίκηση εξασφαλίζοντας τα οφέλη που απορρέουν από μια ομοιογενή προσέγγιση στην αντιμετώπιση κινδύνου και της ασφάλισής του. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 15

20 Ενώ υπάρχουν και μικρότερα ασφαλιστικά προγράμματα που λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο μέσω θυγατρικών εταιριών, η κεντρική Διοίκηση του Ομίλου διατηρεί την εποπτεία όλων των σχετικών διαδικασιών. Επιπλέον, αποφάσεις που αφορούν σημαντικά ασφαλιζόμενα κεφάλαια η/και ασφάλιστρα λαμβάνονται κεντρικά. Προοπτικές για το 2013 Οι οικονομικές συνθήκες το αποδείχτηκαν πιο αδύναμες από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί και η διεθνής οικονομική ανάπτυξη μετριάστηκε σημαντικά στη μέση του χρόνου. Στο τέλος του, οι οικονομικοί δείκτες άρχισαν να παρουσιάζουν κάποια σημάδια βελτίωσης, τάση που διατηρήθηκε και στην αρχή του Ενώ αυτή η εξέλιξη είναι ενθαρρυντική, είναι ακόμα πολύ νωρίς για προσδοκίες ευρύτερης ανάκαμψης και για το λόγο αυτόν παραμένουμε επιφυλακτικοί. Οι μεγαλύτερες ανησυχίες σχετίζονται με το υφεσιακό κλίμα που επικρατεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, όπου οι πολιτικές λιτότητας συντηρούν την αβεβαιότητα και τη χαμηλή ζήτηση, με συνεπακόλουθο αντίκτυπο τα χαμηλά επίπεδα επενδύσεων και υψηλά ποσοστά ανεργίας. Η οικοδομή γενικότερα εξακολουθεί να συρρικνώνεται, με τις αγορές του Νότου να καταγράφουν διαδοχικές διψήφιες μειώσεις. Στην αυτοκινητοβιομηχανία, που είναι κινητήριος μοχλός για την παραγωγή των χυτηρίων, το δύσκολο ακολουθείται από ένα γεμάτο προκλήσεις 2013, με χαμηλή ζήτηση που κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει ακόμα και τους Γερμανούς παραγωγούς πολυτελών αυτοκινήτων. Η παραγωγή χάλυβα, στην καλύτερη περίπτωση, αναμένεται να παραμείνει σταθερή έναντι του, καθώς σημαντικοί παραγωγοί χάλυβα περιέκοψαν τη δυναμικότητά τους. Στις ΗΠΑ, η οικονομία αναμένεται να συνεχίσει βελτιούμενη, αν και με αργούς ρυθμούς. Η μεταποίηση στις ΗΠΑ αναπτύσσεται, υποστηριζόμενη από τις συνεχιζόμενες θετικές προοπτικές στην αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ και οι δείκτες για τις κατασκευές οικιστικών και εμπορικών ακινήτων υποδεικνύουν μία μικρή βελτίωση στη σχετική δραστηριότητα για το Οι δείκτες στην Κίνα επιβεβαιώνουν ότι η δραστηριότητα ενισχύεται αν και η ανάπτυξη δεν αναμένεται στους ρυθμούς που είχε το 2010 και το. Κρατικά κίνητρα υποστηρίζουν τις επενδύσεις σε έργα υποδομής, οι αυξανόμενες συναλλαγές ακινήτων μειώνουν τα αποθέματα και η ζήτηση χάλυβα αναμένεται να αυξηθεί λόγω χαμηλών αποθεμάτων. Στη διάρκεια του, αντιμετωπίσαμε επιτυχώς δύο βασικά θέματα. Εν πρώτοις, αναχρηματοδοτήσαμε το σύνολο των δανειακών μας υποχρεώσεων και διασφαλίσαμε την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής σε 3 με 4 έτη. Επιπλέον, ολοκληρώσαμε την εξαγορά της NYCO με χρηματοδότηση που αντλήθηκε στις ΗΠΑ, γεγονός που ευθυγραμμίζει τις πηγές χρηματοδότησής μας με τον διεθνή επιχειρηματικό μας προσανατολισμό και μειώνει παράλληλα την εξάρτησή μας από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Είμαστε ικανοποιημένοι με τις μελλοντικές μας προοπτικές σχετικά με τη NYCO και τις ευκαιρίες που μας δίνονται για διαφοροποίηση προς νέες, υψηλής αξίας αγορές και για ενίσχυση της παρουσίας μας στις γεωγραφικές περιοχές που μας ενδιαφέρουν, όπως στην περιοχή Ασίας/Ειρηνικού. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε ότι η πρόσφατη κοινοπραξία για τον μπεντονίτη στην Κίνα θα μας επιτρέψει να διευρύνουμε το μοντέλο «από την αγορά στο ορυχείο» σε αυτήν την ταχέως αναπτυσσόμενη και σημαντική περιοχή, στην οποία δεν είχαμε έως τώρα παρουσία όσον αφορά τις εφαρμογές χυτηρίων και κάποιες εφαρμογές μεταλλουργίας. Μέσω της περαιτέρω διεύρυνσης της γεωγραφικής μας εξάπλωσης, θα παραμείνουμε επικεντρωμένοι στο μακροπρόθεσμο στόχο μας για βιώσιμη κερδοφόρα ανάπτυξη της δραστηριότητάς μας. Ίδιες μετοχές Στις, η Εταιρία δεν κατείχε ίδιες μετοχές. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 16

21 Σημαντικές Συναλλαγές μεταξύ Εταιρίας και Συνδεόμενων Μερών (όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) Οι εμπορικές συναλλαγές του Ομίλου και της Εταιρίας με τα συνδεόμενα με αυτήν πρόσωπα, στη διάρκεια της χρήσης, έχουν πραγματοποιηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Ο Όμιλος δεν συμμετείχε σε καμία συναλλαγή ασυνήθους φύσεως ή περιεχομένου η οποία να είναι ουσιώδης για τον Όμιλο ή τις εταιρίες ή τα άτομα που συνδέονται στενά με αυτόν. Καμία από τις συναλλαγές δεν εμπεριέχει ειδικούς όρους και συνθήκες. Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται στο φυσιολογικό πλαίσιο λειτουργίας του Ομίλου. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την Εταιρία προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στη Σημείωση 40 επί των οικονομικών καταστάσεων. Η Διοίκηση της Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφάλειες έναντι των απαιτήσεων αυτών, με εξαίρεση την περίπτωση της Askana Ltd., για την οποία σχηματίστηκε πρόβλεψη όπως αναφέρεται σχετικά στη σημείωση 3 επί των οικονομικών καταστάσεων της χρήσης Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με τη μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τα υπόλοιπα και οι συναλλαγές (σε χιλιάδες ) με συνδεόμενα μέρη (βλέπε Σημείωση 23 των οικονομικών καταστάσεων) είναι οι εξής: Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Ομίλου Τα υπόλοιπα απαιτήσεων από συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι κατά την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Μείωση των απαιτήσεων από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( 0 το και 221 το ) λόγω είσπραξης των απαιτήσεων από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των απαιτήσεων από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Pergem Mineral Mining A.S.» ( 629 το και 193 το ) λόγω χορήγησης δανείου προς την εταιρία. Μείωση των απαιτήσεων από την συνδεδεμένη εταιρία «Halliburton Affiliates LLC» ( 640 το και 781 το ) λόγω μερικής εξόφλησης των απαιτήσεων από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων προς συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Αύξηση των υποχρεώσεων προς τη συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Mining Co. Ltd» ( το και 1,517 το ) λόγω αυξημένων και ανεξόφλητων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των υποχρεώσεων προς την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και 43 το ) λόγω λήψης δανείου από την εταιρία αυτή. Αύξηση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «Bulent Iper & Orca Kirker» ( 629 το και 0 το ) λόγω χορήγησης δανείου προς την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Pergem Mineral Mining A.S.». Μείωση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «OΡΥΜΗΛ A.E.» ( 0 το και 931 το ) λόγω πλήρους εξόφλησης της αγοράς οικοπέδου. Μείωση των υποχρεώσεων προς τις συνδεδεμένη εταιρία «Halliburton Affiliates LLC» ( 61 το και 313 το ) λόγω εξόφλησης των υποχρεώσεων από αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «Perlit Ελλάς Α.Ε.» ( 207 το και 430 το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «Rescon India Private Ltd.» ( 94 το και 200 το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 17

22 Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Εταιρίας Τα υπόλοιπα απαιτήσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Αύξηση των απαιτήσεων από τις έμμεσες θυγατρικές «S&B Endustriyel Mineraller A.S.» ( το και 172 το ), και «S&B Industrial Minerals Spain S.L.u.» ( 208 το και 0 το ), λόγω ανείσπρακτων απαιτήσεων από τις εταιρίες αυτές. Μείωση των απαιτήσεων από την έμμεση θυγατρική θυγατρική «S&B Industrial Minerals SA.R.L.» ( 0 το και 797 το ) και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( 0 το και 443 το ) λόγω εξόφλησης των απαιτήσεως από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των απαιτήσεων από την άμεση θυγατρική «Isocon A.E.» (.884 το και το ) λόγω κυρίως μειωμένων πωλήσεων και είσπραξης των απαιτήσεων από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς την εταιρία αυτή. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι η Δεκεμβρίου και αφορούν κυρίως ανεξόφλητες υποχρεώσεις από αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Οι σημαντικότερες μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των υποχρεώσεων προς έμμεσες θυγατρικές «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals North America Inc.» ( το και 0 το ) και «S&B Industrial Minerals S.A.R.L.» ( 936 το και 0 το ) κυρίως λόγω προκαταβολών έναντι μελλοντικών πωλήσεων βιομηχανικών ορυκτών προς τις εταιρίες αυτές. Μείωση των υποχρεώσεων προς την άμεση θυγατρική «Sarda Perlite S.r.L.» ( 563 το και 830 το ) λόγω μερικής εξόφλησης των αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των υποχρεώσεων προς την έμμεση θυγατρική «S&B Industrial Minerals AD» ( 332 το και 455 το ) λόγω μερικής εξόφλησης των αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «OΡΥΜΗΛ Α.Ε.» ( 0 το και 931 το ) λόγω πλήρους εξόφλησης της αγοράς οικοπέδου. Έσοδα / Έξοδα Ομίλου Το σύνολο των εσόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εσόδων από τη συνδεδεμένη εταιρία «Halliburton Affiliates LLC» ( το και το ) λόγω αυξημένου κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των εσόδων από τις συγγενείς εταιρίες «Laviosa Promasa S.A.» ( το και το ) και «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.» ( 691 το και 75 το ) λόγω αυξημένου κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εξόδων από τη συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Mining Co. Ltd» ( το και το ) λόγω αυξημένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εξόδων από τις συνδεδεμένες εταιρίες «Rescon India Private Ltd.» ( 854 το και το ) «Halliburton Affiliates LLC» ( 606 το και 854 το ) και «Perlit Ελλάς Α.Ε.» ( 342 το και το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εξόδων από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( 336 το και 571 το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 18

23 Έσοδα / Έξοδα Εταιρίας Το σύνολο των εσόδων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εσόδων από τις συγγενείς εταιρίες «Laviosa Promasa S.A.» ( το και το ) και «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.» ( 756 το και 304 το ), λόγω αύξησης του κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των εσόδων από την άμεση θυγατρική «S&B Holding GmbH» ( το και 399 το ) λόγω διανομής μερισμάτων. Μείωση των εσόδων από τις έμμεσες θυγατρικές «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals North America Inc» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals S.A.R.L.» ( το και το ), «S&B Endustriyel Mineraller A.S.» ( το και το ), και «S&B Industrial Minerals Spain S.L.u.» ( 403 το και 618 το ) λόγω μείωσης του κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εσόδων από την άμεση θυγατρική «Isocon A.E.» ( το και το ), καθώς και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ) λόγω μείωσης κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι 843 το, και οφείλεται κυρίως σε: Αύξηση των εξόδων από την έμμεση θυγατρική «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και 2 το ) λόγω αγοράς ανθρακικής σόδας από την εταιρία αυτή. Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών: Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός των χρήσεων που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου Αμοιβές στελεχών (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου για τις σχετικές αμοιβές των χρήσεων που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, διενεργήθηκε σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 936 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα διευθυντικά στελέχη της για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 103 και 86, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 120 και 97, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των διευθυντικών στελεχών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 250 και 317, αντίστοιχα. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 19

24 Σε εφαρμογή του άρθρου 43 α 3 του Κ.Ν. 2190/1920, όπως ισχύει, η Εταιρία δηλώνει τα ακόλουθα: I. Οι Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης 1. Η Εταιρία έχει θεσμοθετήσει από το 2001 και εφαρμόζει στο σύνολό τους Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης, οι οποίες αναθεωρούνται και προσαρμόζονται στο εκάστοτε ισχύον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο. 2. Το πλήρες κείμενο των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, όπως ισχύει μετά την 4 η αναθεώρησή τους, είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Εταιρίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση 3. Οι Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης της Εταιρίας αποσκοπούν στην επίτευξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης της επιχείρησης, με γνώμονα την ισότιμη και ακριβοδίκαιη προάσπιση των συμφερόντων όλων ανεξαιρέτως των μετόχων και την ευρύτερη κοινωνική υπευθυνότητα. 4. Η Εταιρία δεν εφαρμόζει άλλες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης πέραν των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης οι οποίες αποτελούν τη βάση του Εσωτερικού Κανονισμού και των Πολιτικών της Εταιρίας. II. Κύρια χαρακτηριστικά των Μηχανισμών Εσωτερικού Ελέγχου και Διαχείρισης Κινδύνων 1. Η Εταιρία δραστηριοποιείται σε ένα απαιτητικό και ευμετάβλητο επιχειρηματικό περιβάλλον, το οποίο επιβάλλει τη συνεχή και συστηματική παρακολούθηση όλων των κινδύνων που σχετίζονται με την επιχειρηματική της λειτουργία. Για τους λόγους αυτούς, η Εταιρία έχει θεσμοθετήσει μηχανισμούς ελέγχου που αποβλέπουν στην αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων και στη διασφάλιση της συμμόρφωσης όλων των εταιριών του Ομίλου με τις διαδικασίες που σχετίζονται με τα οικονομικά και λειτουργικά θέματα. Το εποπτικό όργανο των μηχανισμών ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων είναι η Επιτροπή Ελέγχου. 2. Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου συγκροτείται από ένα Διευθυντή και πέντε εσωτερικούς ελεγκτές πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η λειτουργία της διέπεται από κανονισμό που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Ελέγχου και το Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρίας. Οι εσωτερικοί έλεγχοι διενεργούνται σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και πρακτικές, οι οποίες είναι κωδικοποιημένες στο «Εγχειρίδιο Διαδικασιών Εσωτερικού Ελέγχου» και καλύπτουν όλους τους οργανωτικούς και λειτουργικούς τομείς της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει. Αποβλέπουν στην παρακολούθηση της τήρησης του Καταστατικού, των Κανονισμών, Διαδικασιών και Οδηγιών της Εταιρίας, καθώς και της εν γένει νομοθεσίας που αφορά την Εταιρία. 3. Οι οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας και του Ομίλου ελέγχονται και πιστοποιούνται από αναγνωρισμένο ελεγκτικό οίκο που ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων. 4. Πέραν των ανωτέρω, η Εταιρία έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει διαδικασίες για τον έλεγχο και τη διαχείριση κινδύνων αναφορικά με την οικονομική πληροφόρηση και σύνταξη των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Αυτές περιλαμβάνουν: Την εισαγωγή κοινών προτύπων πληροφόρησης (Εγχειρίδιο Πληροφόρησης) για την οικονομική και διοικητική πληροφόρηση. Τα πρότυπα αυτά εφαρμόζονται σε όλες τις εταιρείες του Ομίλου. Τις Πολιτικές Διοίκησης Ομίλου, που εμπεριέχονται σε ομάδα κειμένων και ρυθμίζουν τις Εξουσιοδοτήσεις, οι οποίες περιγράφουν τα διαφορετικά επίπεδα των δεσμευτικών εξουσιοδοτήσεων που έχουν παρασχεθεί σε στελέχη της Εταιρίας για τη διενέργεια συναλλαγών με οικονομικό και μη οικονομικό αντικείμενο, καθώς και 20

25 τους κυριότερους εσωτερικούς οικονομικούς ελέγχους που εφαρμόζονται στην πλειοψηφία των εταιριών του Ομίλου. Ειδικό τμήμα που παρακολουθεί τη διαδικασία οικονομικής πληροφόρησης με χρήση κοινών Λογιστικών Αρχών και κοινών διαδικασιών ενοποίησης σε όλες τις εταιρίες του Ομίλου βασισμένο σε πολλαπλές επιβεβαιώσεις και γραπτές κατευθυντήριες οδηγίες που αναθεωρούνται και τροποποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τη χρήση κοινής και σταθερής πλατφόρμας πληροφορικών συστημάτων για την ενοποίηση και την πληροφόρηση. Διαδικασίες προστασίας και ασφάλειας πληροφορικών συστημάτων, όπως τήρηση εφεδρικών αρχείων για όλες τις σημαντικές πληροφορίες, σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, συστήματα προστασίας κατά επικίνδυνου λογισμικού, ασφάλεια ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.λ.π. Τη συνεχή επισκόπηση και αναθεώρηση των λογιστικών και πληροφοριακών πολιτικών του Ομίλου με σκοπό τη διασφάλιση ότι οι οικονομικές πληροφορίες του Ομίλου είναι εναρμονισμένες με τα ισχύοντα πρότυπα λογιστικής και πληροφόρησης. Την κατάρτιση λεπτομερούς ετήσιου προϋπολογισμού, ο οποίος εξετάζεται και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Μηνιαίες κυλιόμενες προβλέψεις και διοικητικές συναντήσεις για τη συζήτηση, την εξέταση και ανάλυση της πραγματικής και προβλέψιμης οικονομικής απόδοσης καθώς και της ακρίβειας και πληρότητας. Διαδικασίες κλεισίματος οικονομικών καταστάσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται προθεσμίες, συναντήσεις με τη διοικητική ομάδα της Εταιρίας, συντονισμός με τις οικονομικές υπηρεσίες των εταιριών του Ομίλου, συναντήσεις με τους εξωτερικούς ελεγκτές και άλλους ειδικούς (εφόσον είναι απαραίτητο). III. Πληροφορίες της Οδηγίας 2004/25/ΕΚ Στις 30 Ιανουαρίου 2013, η «Delphi Luxembourg S.A.R.L.» ενεργώντας από κοινού με μέλη της οικογένειας Κυριακόπουλου και εταιρειών που ελέγχονται από τους ίδιους («η Οικογένεια»), υπέβαλε υποχρεωτική δημόσια πρόταση του Ν. 3461/2006, όπως ισχύει, και της Οδηγίας 2004/25/EC, για την απόκτηση των μετοχών της Εταιρίας που δεν κατέχονται ή ελέγχονται από την Οικογένεια (ήτοι, ποσοστό 38,74% του συνόλου των μετοχών της Εταιρίας). IV. Η Γενική Συνέλευση Η σύγκληση, η συγκρότηση, οι αρμοδιότητες και γενικά η λειτουργία της Γενικής Συνέλευσης, καθώς και τα δικαιώματα των μετόχων για έγκαιρη πληροφόρηση ως προς τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, της συμμετοχής και ψηφοφορίας στη Γενική Συνέλευση ρυθμίζονται και διασφαλίζονται από τις οικείες διατάξεις του Καταστατικού και του Κ.Ν. 2190/1920, όπως ισχύει. V. Το Διοικητικό Συμβούλιο Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας ασκεί τη διοίκηση και διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και αποτελείται από δώδεκα (12) μέλη, εκ των οποίων δύο (2) είναι εκτελεστικά, τρία (3) μη εκτελεστικά και επτά (7) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Τα βιογραφικά σημειώματα κάθε μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Εταιρίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο να αποφασίζει γενικά για κάθε ζήτημα που αφορά την Εταιρία, εκτός από εκείνα για τα οποία εκ του Νόμου ή του Καταστατικού είναι αρμόδια η Γενική Συνέλευση. Στις αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνονται ενδεικτικά: ο καθορισμός των γενικών μεσο-μακροπρόθεσμων στόχων, η έγκριση των ετήσιων προϋπολογισμών και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών, η διασφάλιση της καταλληλότητας και της πληρότητας των λογιστικών και οικονομικών συστημάτων της Εταιρίας, 21

26 η διασφάλιση αποτελεσματικών διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου και πρακτικών διαχείρισης κινδύνων η διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, η διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της Εταιρίας, η διασφάλιση της προσήκουσας διαφάνειας στις εν γένει επιχειρηματικές δραστηριότητες της Εταιρίας ως και της έγκαιρης, ορθής και ισότιμης ενημέρωσης των μετόχων, η διασφάλιση της συμμόρφωσης με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Παρατίθεται η σύσταση του ΔΣ: Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Πρόεδρος Εκτελεστικό Μέλος Καλυψώ Μαρία Νομικού Αντιπρόεδρος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Κρίτων Λεωνίδας Αναβλαβής Διευθύνων Σύμβουλος Εκτελεστικό Μέλος Robert James Champion de Crespigny AC Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Gabriel Hawawini Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Φλωρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Μέλος Μη Εκτελεστικό Ραφαήλ Μωυσής Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Ελένη Παπακωνσταντίνου Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Jan Carel Maarten Schönfeld Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Alain Walter Marie Wivine Speeckaert Μέλος Μη Εκτελεστικό Ευθύμιος Ο.Βιδάλης Μέλος Μη Εκτελεστικό VI. Οι Επιτροπές Το Διοικητικό Συμβούλιο επικουρείται στο έργο του από τις εξής Επιτροπές: (α) την Επιτροπή Ελέγχου, (β) την Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων και (γ) την Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού. Οι επιτροπές του Διοικητικού Συμβουλίου δεν αποτελούν εποπτικά, διαχειριστικά και διοικητικά όργανα της Εταιρίας με εξαίρεση την Επιτροπή Ελέγχου. Στη συνέχεια, παρατίθενται αναλυτικές πληροφορίες για τις ανωτέρω Επιτροπές: Επιτροπή Ελέγχου Η Επιτροπή Ελέγχου αποτελείται από τέσσερα (4) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά, τα οποία εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων κατ εφαρμογή του άρθρου 37 του Ν. 3693/2008, όπως ισχύει. Η Επιτροπή Ελέγχου συνεδριάζει τουλάχιστον τέσσερις φορές κατ έτος και λειτουργεί με βάση τον «Κανονισμό Ελεγκτικής Επιτροπής», που εγκρίνεται και αναθεωρείται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Αποστολή της Επιτροπής είναι να συνδράμει το Διοικητικό Συμβούλιο στους τομείς που σχετίζονται με τη διασφάλιση: της καταλληλότητας και πληρότητας των λογιστικών και οικονομικών συστημάτων, καθώς και της εύρυθμης λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών και συστημάτων προσδιορισμού και διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, της αξιοπιστίας και πληρότητας των δημοσιευομένων οικονομικών καταστάσεων, της συμμόρφωσης της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει προς το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, καθώς και της αποτελεσματικής εφαρμογής των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, της παρακολούθησης της διαδικασίας της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, της παρακολούθησης της αποτελεσματικής λειτουργίας των μηχανισμών ελέγχου και των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, καθώς και την παρακολούθηση της ορθής λειτουργίας των εσωτερικών ελεγκτών, 22

27 της παρακολούθησης των θεμάτων που αφορούν την ύπαρξη και τη διατήρηση της αντικειμενικότητας και ανεξαρτησίας των εξωτερικών ελεγκτών και του ελεγκτικού γραφείου, της επικοινωνίας και της παρακολούθησης της διαδικασίας του ελέγχου από τους εξωτερικούς ελεγκτές και την επίλυση θεμάτων που έχουν σχέση με την πορεία και τα αποτελέσματα του ελέγχου. Τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου είναι τα ακόλουθα: Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Ελένη Παπακωνσταντίνου Jan Carel Maarten Schönfeld Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων Η Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων αποτελείται από τέσσερα (4) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά ετησίως και κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο. Οι αρμοδιότητες της επιτροπής συνίστανται: στον έλεγχο εφαρμογής των συστημάτων αμοιβών του ανθρώπινου δυναμικού της Εταιρίας με βάση την επίτευξη ετήσιων και μεσοπρόθεσμων στόχων με γνώμονα τις συνθήκες της αγοράς, στην αξιολόγηση της απόδοσης του Διευθύνοντος Συμβούλου και των διευθυντικών στελεχών που αναφέρονται σε αυτόν και εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο για τον καθορισμό των αμοιβών τους, καθώς και εισήγηση επί της ετήσιας γενικής πολιτικής αποδοχών του προσωπικού της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει, στην εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο μέτρων για την επαγγελματική εξέλιξη των στελεχών, καθώς και την εφαρμογή αποδοτικών συστημάτων αμοιβών και παροχών του προσωπικού, στην επιλογή του τρόπου τοποθέτησης των διαθεσίμων κεφαλαίων του συνταξιοδοτικού προγράμματος του προσωπικού και στην εκπαίδευση του προσωπικού, στον προγραμματισμό της ομαλής διαδοχής των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και της ανάπτυξης των ανωτάτων στελεχών. Τα μέλη της Επιτροπής Ανθρώπινου Δυναμικού & Υποψηφιοτήτων διορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο και είναι τα ακόλουθα: Καλυψώ Μαρία Νομικού Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Ραφαήλ Μωυσής Ελένη Παπακωνσταντίνου Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού Η Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού αποτελείται από έξι (6) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, δύο (2) εκτελεστικά, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές ετησίως. Οι αρμοδιότητες της επιτροπής συνοψίζονται στα εξής: γνωμοδοτεί για τις κατηγορίες των δραστηριοτήτων στις οποίες η Εταιρία οφείλει ή είναι σκόπιμο να επικεντρώνεται, αξιολογεί την επάρκεια των υποδομών, της κεφαλαιουχικής δομής και του ανθρώπινου δυναμικού της Εταιρίας για την απρόσκοπτη υλοποίηση των επιχειρηματικών σχεδίων, εξετάζει την ανάγκη και τη σκοπιμότητα αναδιατύπωσης των κειμένων οράματος και σκοπού, υποστηρίζει τις εισηγήσεις της διοίκησης προς το Διοικητικό Συμβούλιο. 23

28 Τα μέλη της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού διορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο και είναι τα ακόλουθα: Ραφαήλ Μωυσής Κρίτων Λεωνίδας Αναβλαβής Φλωρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Καλυψώ-Μαρία Νομικού Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος Πρέπει να σημειωθεί ότι, εκτός της Επιτροπής Ελέγχου και της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού, οι υπόλοιπες επιτροπές συνεδριάζουν τουλάχιστον μια φορά ετησίως και κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο. 24

29 Διάρθρωση Μετοχικού Κεφαλαίου Το Μετοχικό Κεφάλαιο της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου ανερχόταν σε Ευρώ ,00 και διαιρείται σε μετοχές ονομαστικής αξίας Ευρώ 1,00 η κάθε μία. Όλες οι μετοχές της Εταιρίας είναι κοινές ονομαστικές με δικαίωμα ψήφου και διαπραγματεύονται στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Περιορισμοί στη μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρίας Με βάση την ανακοίνωση περί υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης του Ν. 3461/2006, όπως ισχύει, η οποία υποβλήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2013 από την «Delphi Luxembourg Holdings S.A.R.L.» («ο Προτείνων»), ενεργώντας από κοινού με μέλη της οικογένειας Κυριακόπουλου και εταιρίες που ελέγχονται από τους ίδιους («η Οικογένεια»), για την απόκτηση των μετοχών της Εταιρίας που δεν κατέχονται ή ελέγχονται από την Οικογένεια (ήτοι ποσοστό 38,74% επί του συνόλου των μετοχών της Εταιρίας), ο Προτείνων σύναψε ξεχωριστές συμβάσεις με την Οικογένεια και τη «SCR-Sibelco NV» αντίστοιχα στις 30 Ιανουαρίου 2013 και στις 17 Δεκεμβρίου, με τις οποίες οι συμβαλλόμενοι ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις ως προς τις μεταβιβάσεις και τα δικαιώματα ψήφου. Σημαντικές άμεσες ή έμμεσες συμμετοχές κατά την έννοια των άρθρων 9 ως 11 του Ν.3556/2007 Οι σημαντικές άμεσες/έμμεσες συμμετοχές την 31η Δεκεμβρίου ήταν οι ακόλουθες: 1. Από την κα Αικατερίνη Π. Κυριακοπούλου, δικαιώματα ψήφου (ήτοι ποσοστό 37,04% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας) ελέγχονται εμμέσως ως ακολούθως: (α) δικαιώματα ψήφου (ήτοι, ποσοστό 21,70% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας), μέσω της εταιρίας Blue Crest Holding S.A., η οποία ελέγχεται αποκλειστικά από την κα Αικατερίνη Π. Κυριακοπούλου και (β) δικαιώματα ψήφου (ήτοι ποσοστό 15,34% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας) απορρέουν από τις μετοχές που ανήκουν κατά ψιλή κυριότητα στον κ. Οδυσσέα Π. Κυριακόπουλο και στην κα Φλώρα-Μαρία Π. Κυριακοπούλου και τα οποία ασκεί η κα Αικατερίνη Π. Κυριακοπούλου δυνάμει επικαρπίας υπέρ αυτής. 2. Από τον κ. Οδυσσέα Π. Κυριακόπουλο, δικαιώματα ψήφου (ήτοι, ποσοστό 9,98% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας) ελέγχονται εμμέσως μέσω της High Gate Holding S.A., η οποία κατέχει άμεσα τα ως άνω δικαιώματα και ελέγχεται αποκλειστικά από τον κ. Οδυσσέα Π. Κυριακόπουλο, καθώς το σύνολο του εταιρικού της κεφαλαίου ανήκει αποκλειστικά στον κ. Οδυσσέα Π. Κυριακόπουλο. 3. Από την κα Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου, δικαιώματα ψήφου (ήτοι, ποσοστό 11,62% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας) ελέγχονται εμμέσως μέσω της Blue Water Holding S.A., η οποία κατέχει άμεσα τα ως άνω δικαιώματα και ελέγχεται αποκλειστικά από την κα Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου, καθώς το σύνολο του εταιρικού της κεφαλαίου ανήκει αποκλειστικά στην κα Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου. 4. Από την«scr-sibelco NV», δικαιώματα ψήφου (ήτοι, ποσοστό 19,96% επί του συνόλου μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας). Δεν υπάρχει άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο να κατέχει περισσότερο από 5% των δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας. 25

30 Κάτοχοι μετοχών που παρέχουν ειδικά δικαιώματα ελέγχου Δεν υφίστανται. Περιορισμοί στο δικαίωμα ψήφου Με βάση την ανακοίνωση περί υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης του Ν. 3461/2006, όπως ισχύει, η οποία υποβλήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2013 από την «Delphi Luxembourg Holdings S.A.R.L.» («ο Προτείνων»), ενεργώντας από κοινού με μέλη της οικογένειας Κυριακόπουλου και εταιρίες που ελέγχονται από τους ίδιους («η Οικογένεια»), για την απόκτηση των μετοχών της Εταιρίας που δεν κατέχονται ή ελέγχονται από την Οικογένεια (ήτοι ποσοστό 38,74% επί του συνόλου των μετοχών της Εταιρίας), ο Προτείνων σύναψε ξεχωριστές συμβάσεις με την Οικογένεια και τη «SCR-Sibelco NV» αντίστοιχα στις 30 Ιανουαρίου 2013 και στις 17 Δεκεμβρίου, με τις οποίες οι συμβαλλόμενοι ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις ως προς τις μεταβιβάσεις και τα δικαιώματα ψήφου. Συμφωνίες μεταξύ των μετόχων της Εταιρίας Δεν είναι γνωστή στην Εταιρία, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, ύπαρξη συμφωνιών μεταξύ των μετόχων της, οι οποίες να συνεπάγονται περιορισμούς στη μεταβίβαση των μετοχών της ή στην άσκηση δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από τις μετοχές τους. Κανόνες διορισμού και αντικατάστασης μελών του Διοικητικού Συμβουλίου Δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο ισχύον Καταστατικό της Εταιρίας από τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/20, όπως ισχύει. Αρμοδιότητα του Δ.Σ. ή ορισμένων μελών του για έκδοση νέων μετοχών ή αγορά ιδίων μετοχών Σύμφωνα με το άρθρο 4 2 του ισχύοντος Καταστατικού της Εταιρίας, κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας από τη σύστασή της ή μέσα σε πέντε έτη από τη σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει το δικαίωμα, με απόφασή του που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του, να αυξάνει το Μετοχικό Κεφάλαιο με την έκδοση νέων μετοχών. Το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί αρχικά ή του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί κατά την ημερομηνία λήψης της σχετικής απόφασης της Γενικής Συνέλευσης. Η πιο πάνω εξουσία του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να ανανεώνεται από τη Γενική Συνέλευση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη για κάθε ανανέωση. Στα πλαίσια του άρθρου 16 του Κ.Ν. 2190/1920,όπως ισχύει, η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας της 27 ης Ιουνίου, ενέκρινε πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών διάρκειας 24 μηνών με τιμή αγοράς που θα κυμαίνεται από ένα (1) Ευρώ έως δέκα (10) Ευρώ ανά μετοχή, ενώ η ονομαστική αξία των μετοχών που θα μπορεί να αποκτήσει η Εταιρία δεν θα υπερβαίνει το 10% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Περαιτέρω, με την ίδια ως άνω απόφαση εξουσιοδοτήθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας να υλοποιήσει το νέο πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών. Σημαντική συμφωνία που έχει συνάψει η Εταιρία και η οποία τίθεται σε ισχύ, τροποποιείται ή λήγει σε περίπτωση αλλαγής στον έλεγχο της Εταιρίας κατόπιν Δημόσιας Πρότασης και τα αποτελέσματα της συμφωνίας αυτής Δεν υφίσταται. Συμφωνίες μεταξύ της Εταιρίας και μελών Δ.Σ. ή του προσωπικού της που προβλέπουν αποζημίωση σε περίπτωση παραίτησης ή απόλυσης χωρίς βάσιμο λόγο ή τερματισμό της θητείας ή της απασχόλησής τους εξαιτίας της δημόσιας πρότασης Η σύμβαση εργασίας της 1 ης Ιουνίου που έχει συνάψει η Εταιρία με το Διευθύνοντα Σύμβουλο κ. Κρίτωνα Λεωνίδα Αναβλαβή, μετά την προηγούμενη έγκρισή της από την Τακτική Γενική Συνέλευση που συνεδρίασε την ίδια ημέρα, προβλέπει την καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση μεταβολής ελέγχου της Εταιρίας ή καταγγελίας της σχέσης εργασίας χωρίς σπουδαίο λόγο. 26

31 Κηφισιά, 5 Μαρτίου 2013 Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Διευθύνων Σύμβουλος Κρίτων Αναβλαβής 27

32 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 28

33 29 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ

34 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 30

35 ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Α.Ε. 11 ο χλμ Εθνικής Οδού Αθηνών - Λαμίας Αθήνα Τηλ: Φαξ: Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Έκθεση επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (η «Εταιρία») και των θυγατρικών της (ο «Όμιλος»), που αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως, συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και την περίληψη σημαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη Διοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις Η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλείδες που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλείδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της Εταιρίας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλείδων της Εταιρίας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. 31

36 32

37 Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα από κάθε ουσιώδη άποψη την οικονομική θέση της Εταιρίας και του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου, την χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφορά επί άλλων νομικών και κανονιστικών θεμάτων α) Στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνεται δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, η οποία παρέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που ορίζονται στην παράγραφο 3δ του άρθρου 43α του Κ.Ν 2190/1920. β) Επαληθεύσαμε τη συμφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχομένου της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου με τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζόμενων από τα άρθρα 43α, 108 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 5 Μαρτίου 2013 ΟΙ ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι.Κ. ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΨΥΧΟΥΝΤΑΚΗΣ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε. 11 Ο ΧΛΜ. ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΜΙΑΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ Α.Μ. ΣΟΕΛ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

38 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 34

39 Δ1.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Oι συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 5 η Μαρτίου Ο Πρόεδρος Ο Διευθύνων Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Controller του Διοικητικού Συμβουλίου Σύμβουλος του Ομίλου Νότιας Ευρώπης Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Κρίτων Στ. Αναβλαβής Ιωάννης Ε. Χριστοδουλάκης Νικόλαος Χ. Ιωακείμ ΑΔΤ ΑΗ ΑΔΤ ΑΚ ΑΔΤ ΑΖ Αρ. Αδ ΟΕΕ Α τάξεως 35

40 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ, εκτός από τα κέρδη ανά μετοχή) O Όμιλος Ανακατάταξη* Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Πωλήσεις Εμπορευμάτων Κόστος πωλήσεων 8 ( ) ( ) Μικτό κέρδος Έξοδα διοίκησης 9 (44.770) (44.868) Έξοδα διάθεσης 10 (28.799) (24.715) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 12 (5.645) (5.849) Λειτουργικά κέρδη Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 14 (15.927) (9.367) Κέρδη από πώληση συγγενών εταιριών Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών Κέρδη προ φόρων Φόροι εισοδήματος 15 (12.036) (11.405) Κέρδη μετά από φόρους Κατανέμονται: Στους μετόχους της Εταιρίας Σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο 3 (19) (62) Κέρδη ανά μετοχή Βασικά 0,2405 0,4034 Απομειωμένα 0,2371 0,4000 Μέσος σταθμισμένος αριθμός μετοχών Βασικός Απομειωμένος * Τα ποσά έχουν ανακαταταχθεί (Σημ.6). Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. 36

41 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ανακατάταξη* Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Κέρδη μετά από φόρους Λοιπά συνολικά έσοδα Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης: -Θυγατρικών (757) Συγγενών 116 (567) Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων 91 (99) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (18) 20 Αποτίμηση παραγώγων 35 (594) (1.455) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση παραγώγων Λοιπά συνολικά έξοδα χρήσης, μετά από φόρους (1.043) (696) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα χρήσης, μετά από φόρους Κατανέμονται: Στους μετόχους της Εταιρίας Σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (10) (53) * Τα ποσά έχουν ανακαταταχθεί (Σημ.6). Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. O Όμιλος 37

42 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Ανακατάταξη* Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Πωλήσεις Εμπορευμάτων Κόστος πωλήσεων 8 ( ) ( ) Μικτό κέρδος Έξοδα διοίκησης 9 (21.585) (26.697) Έξοδα διάθεσης 10 (5.583) (3.427) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 12 (5.051) (4.628) Λειτουργικά κέρδη Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 14 (11.825) (7.101) Έσοδα από συμμετοχές 3, Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος (1.158) Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (482) * Τα ποσά έχουν ανακαταταχθεί (Σημ.6). Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. 38

43 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ανακατάταξη* Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (482) Λοιπά συνολικά έσοδα Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων 91 (99) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (18) 20 Αποτίμηση παραγώγων 35 (594) (1.455) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση παραγώγων Λοιπά συνολικά έξοδα χρήσης, μετά από φόρους (402) (1.261) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (έξοδα) χρήσης, μετά από φόρους (1.743) * Τα ποσά έχουν ανακαταταχθεί (Σημ.6). Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. Η Εταιρία 39

44 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Επενδυτικά ακίνητα Υπεραξία Λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Συμμετοχές σε θυγατρικές εταιρίες Συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος Λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο ενεργητικού ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια που αναλογούν στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης 29 αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων (2.120) (1.645) (2.120) (1.645) Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης (1.263) (613) - - Αποτελέσματα εις νέο Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Λοιπές προβλέψεις Μακροπρόθεσμα δάνεια Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Κρατικές επιχορηγήσεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Βραχυπρόθεσμα δάνεια Βραχυπρόθεσμο μέρος μακροπρόθεσμων δανείων Υποχρεώσεις από φόρους εισοδήματος Μερίσματα πληρωτέα Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Υποχρεώσεις σχετιζόμενες με περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. Ο Όμιλος Η Εταιρία 40

45 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ο Όμιλος Ποσά αποδιδόμενα στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου (3.216) (463) (1.182) Κέρδη χρήσης (62) Λοιπά συνολικά έσοδα/ (ζημίες) χρήσης (1.182) (79) 569 (13) (705) 9 (696) -Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (ζημίες) χρήσης (1.182) (79) (53) Πληρωμή μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (74) (74) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών (116) (116) - (116) -Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποίηση 28 λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού κεφαλαίου 28 (12.778) (12.778) - (12.778) -Μείωση μετοχικού κεφαλαίου 28 (671) (2.551) Αγορά ιδίων μετοχών (6) (6) - (6) -Αύξηση ποσοστού συμμετοχής σε θυγατρική (156) (156) Μεταφορές* (7.485) Υπόλοιπο (1.645) (613) Κέρδη χρήσης (19) Λοιπά συνολικά κέρδη/ (ζημίες) χρήσης (475) 73 (650) - (1.052) 9 (1.043) -Συγκεντρωτικά συνολικά κέρδη/ (ζημίες) χρήσης (475) 73 (650) (10) Πληρωμή μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (70) (70) - Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από άσκηση δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών (77) Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποίηση λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού κεφαλαίου 28 (12.778) (12.778) (12.778) -Αύξηση ποσοστού συμμετοχής 3 σε θυγατρική Μεταφορές και Λοιπές Κινήσεις** (1.440) (78) - (78) Υπόλοιπο (2.120) (1.263) * Μεταφορά μεταξύ Αποτελεσμάτων εις νέο και Λοιπών αποθεματικών σχετιζόμενη με νομοθετικές ρυθμίσεις των Γερμανικών θυγατρικών. ** Ποσό μεταφέρθηκε από τα Λοιπά Αποθεματικά στα Αποτελέσματα εις νέο της Εταιρίας. Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. 41

46 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου (3.216) (463) Κέρδη χρήσης (482) (482) -Λοιπές συνολικές ζημίες χρήσης (1.182) (79) - (1.261) -Συγκεντρωτικά συνολικά έξοδα χρήσης (1.182) (79) (482) (1.743) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών (116) (116) -Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποιήση λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού καφαλαίου (12.778) (12.778) - Μείωση μετοχικού καφαλαίου 28 (671) (2.551) Αγορά ιδίων μετοχών (6) (6) - Υπόλοιπο (1.645) Κέρδη χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα/ (ζημίες) χρήσης (475) 73 - (402) -Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (ζημίες) χρήσης (475) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από άσκηση δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών (77) Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποιήση λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού καφαλαίου 28 (12.778) (12.778) -Μεταφορές* (1.616) Υπόλοιπο (2.120) * Ποσό μεταφέρθηκε από τα Λοιπά αποθεματικά στα Αποτελέσματα εις νέο της Εταιρίας. Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. 42

47 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη χρήσης προ φόρων Προσαρμογή για: - Αποσβέσεις ενσωμάτων και ασωμάτων πάγιων περιουσιακών στοιχείων Αποσβέσεις επιχορηγήσεων (175) (152) (125) (90) - Προβλέψεις, καθαρή κίνηση Χρηματοοικονομικά έσοδα 13 (373) (594) (127) (366) - Χρηματοοικονομικά έξοδα Έσοδα από συμμετοχές (καθαρά από φόρους αλλοδαπής) - - (15.392) (635) - Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών (1.160) (889) Ζημία απομείωσης 18, Kέρδη από πώληση συγγενών εταιριών 22 - (243) (Κέρδη)/ ζημίες από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων (87) 228 (7) (Αύξηση) / Μείωση σε: - Αποθέματα (3.741) (11.712) (2.634) (6.528) - Εμπορικές απαιτήσεις (2.647) (2.839) (664) - Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη (21) (109) Λοιπές απαιτήσεις (10.076) (9.182) Αύξηση / (Μείωση) σε: - Εμπορικές υποχρεώσεις (5.549) (4.211) Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Λοιπές υποχρεώσεις (1.592) (881) (1.539) Πληρωμές αποζημιώσεων στο προσωπικό 32 (1.496) (4.843) (635) (3.993) Πληρωμές για αποκατάσταση περιβάλλοντος 33 (1.260) (990) (1.176) (887) Πληρωμές φόρων εισοδήματος (11.505) (12.360) (170) (1.504) Ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες - Κτήση παγίων περιουσιακών στοιχείων (31.020) (41.065) (18.042) (29.757) - Εξαγορές επιχειρήσεων και επενδύσεις σε ενοποιούμενες εταιρίες 5 (42.367) (101) Είσπραξη από πώληση συγγενούς εταιρίας Είσπραξη μερισμάτων Είσπραξη τόκων και χρηματοοικονομικών εσόδων Εισπράξεις από διακανονισμό χρηματοοικονομικών παραγώγων Έσοδα από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Ταμειακές εκροές από επενδυτικές δραστηριότητες (72.571) (39.380) (2.516) (28.889) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες - Επιστροφή μετοχικού κεφαλαίου 28 (12.769) (12.767) (12.769) (12.767) - Αγορά ιδίων μετοχών 28 - (7) - (7) - Καθαρή αύξηση βραχυπρόθεσμου δανεισμού Αύξηση μακροπρόθεσμου δανεισμού Μείωση μακροπρόθεσμου δανεισμού 34 ( ) (16.000) ( ) (8.500) - Πληρωμές μερισμάτων στους μετόχους της Εταιρίας, καθαρά από φόρους - (9) - (9) - Πληρωμές μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (70) (70) Άσκηση δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών Πληρωμή τόκων και χρηματοοικονομικών εξόδων (13.903) (6.604) (10.767) (5.055) Ταμειακές εισροές/ (εκροές) από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (9.628) Συναλλαγματικές διαφορές επί των ταμειακών ροών (1.417) (53) 6 Καθαρή αύξηση/ (μείωση) διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων (3.755) Αύξηση δεσμευμένων ταμειακών διαθεσίμων Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στην αρχή της χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές επί των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων στην αρχή της χρήσης (346) Μείον: Χρηματικά διαθέσιμα διακοπτόμενων δραστηριότητων 6 - (29) - (1) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στο τέλος της χρήσης Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων. Ο Όμιλος Η Εταιρία 43

48 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 44

49 45 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

50 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1. ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Ο Όμιλος εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («ο Όμιλος» ή «η S&B») είναι ένας όμιλος επιχειρήσεων ο οποίος δραστηριοποιείται μέσω της ελληνικής ανώνυμης εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («η Εταιρία») και μέσω των θυγατρικών της κυρίως στην εξόρυξη, επεξεργασία, διάθεση και εμπορία βιομηχανικών ορυκτών και μεταλλευμάτων, στην παραγωγή, διάθεση και εμπορία συλλιπασμάτων και στην διαχείριση και ανάπτυξη ακινήτων. Ο Όμιλος κατέχει, ενοικιάζει και έχει πρόσβαση σε ένα ευρύ και γεωγραφικά διεσπαρμένο φάσμα αποθεμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων, επιτυγχάνοντας να προσφέρει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο προϊόντων στους πελάτες του. Μέσω της εξόρυξης και της επεξεργασίας των βιομηχανικών ορυκτών, ο Όμιλος αξιοποιεί τις πολλαπλές ιδιότητες τους προκειμένου να τα μετατρέψει σε προσαρμοσμένες λύσεις με ευρεία γκάμα βιομηχανικών χρήσεων, οι οποίες εξυπηρετούν τις ανάγκες των πελατών του στους τομείς των Κατασκευών, Χυτηρίων, Μεταλλουργίας και Ειδικών εφαρμογών σε τέσσερις γεωγραφικές περιοχές όπου διαθέτει εγκαταστάσεις εξόρυξης, επεξεργασίας και διανομής, οι οποίες έχουν προσδιορισθεί ως Νότια Ευρώπη, Βόρεια Ευρώπη, Αμερική και Ασία & Ειρηνικός (Σημείωση 41). Η Εταιρία ιδρύθηκε το 1934 και από το 1994 οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Η έδρα της Εταιρίας βρίσκεται στη Κηφισιά Αττικής, στην οδό Α. Μεταξά 15, Τ.Κ , Ελλάδα. Το 1978 η διάρκειά της παρατάθηκε, μετά από απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, για 50 χρόνια από τη λήξη της αρχικής της διάρκειας, δηλαδή έως το Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος απασχολούσε και εργαζόμενους, αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία απασχολούσε 620 και 656 εργαζόμενους, αντίστοιχα. 2. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 2.1 ΒΑΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (α) Βάση σύνταξης των Οικονομικών Καταστάσεων και Δήλωση Συμμόρφωσης με τα ΔΠΧΑ: Οι συνημμένες ενοποιημένες και εταιρικές οικονομικές καταστάσεις («οικονομικές καταστάσεις») έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς («ΔΠΧΑ») όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι οικονομικές καταστάσεις συντάσσονται κατ απαίτηση του Ελληνικού Κ.Ν. 2190/1920 όπως ισχύει. Δεν υπάρχουν Πρότυπα που να έχουν εφαρμοστεί πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής τους. Επίσης, οι οικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί βάσει της αρχής του ιστορικού κόστους με εξαίρεση τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία, τα οποία αποτιμώνται σε εύλογες αξίες. Όλα τα ποσά στις οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε χιλιάδες Ευρώ (), εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, και στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη χιλιάδα. (β) Έγκριση των Οικονομικών Καταστάσεων: Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας την 5 η Μαρτίου Επισημαίνεται ότι οι οικονομικές καταστάσεις τελούν υπό την έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρίας. 46

51 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι λογιστικές αρχές βάσει των οποίων συντάσσονται οι οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθες: (α) Βασικές Αρχές Ενοποίησης: Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και των θυγατρικών του κατά την 31 η Δεκεμβρίου. Οι θυγατρικές ενοποιούνται πλήρως από την ημερομηνία απόκτησης, η οποία είναι η ημερομηνία κατά την οποία ο Όμιλος αποκτά τον έλεγχο, και εξακολουθούν να ενοποιούνται μέχρι την ημερομηνία που παύει ο έλεγχος. Οι οικονομικές καταστάσεις των θυγατρικών καταρτίζονται για την ίδια περίοδο αναφοράς όπως και της Εταιρίας, ακολουθώντας σταθερές λογιστικές αρχές. Όλα τα ενδο-ομιλικά υπόλοιπα, συναλλαγές, μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από ενδο-ομιλικές πράξεις και μερίσματα απαλείφονται πλήρως. Οι ζημιές των θυγατρικών αποδίδονται στα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο, ακόμα και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζουν χρεωστικό λογιστικό υπόλοιπο. Η μεταβολή της συμμετοχής σε θυγατρική εταιρία, χωρίς την απώλεια του ελέγχου, θεωρείται ως μία συναλλαγή εντός της καθαρής θέσης. Σε περίπτωση που ο Όμιλος χάσει τον έλεγχο μιας θυγατρικής, τότε: Διαγράφει τα στοιχεία ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένης και της υπεραξίας) και του παθητικού της θυγατρικής Διαγράφει τη λογιστική αξία των δικαιωμάτων που δεν συνιστούν έλεγχο Διαγράφει τις σωρευμένες συναλλαγματικές διαφορές, που έχουν καταχωρηθεί στα ίδια κεφάλαια Αναγνωρίζει την εύλογη αξία του τιμήματος που εισπράχθηκε Αναγνωρίζει την εύλογη αξία κάθε επένδυσης που διατηρείται Αναγνωρίζει οποιοδήποτε έλλειμμα ή πλεόνασμα στην κατάσταση αποτελεσμάτων Ανακατατάσσει το τμήμα των λοιπών συνολικών εσόδων που αναλογεί στην Εταιρία, στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα κέρδη εις νέον, κατά περίπτωση. Η πλήρης κατάσταση των θυγατρικών που ενοποιούνται μαζί με τις αντίστοιχες συμμετοχές παρουσιάζονται στη Σημείωση 3. (β) Νόμισμα Λειτουργίας και Παρουσίασης και Μετατροπή Ξένων Νομισμάτων: Το νόμισμα παρουσίασης του Ομίλου και παρουσίασης και λειτουργίας της Εταιρίας, των Ελληνικών θυγατρικών και ορισμένων θυγατρικών του εξωτερικού είναι το Ευρώ. Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται σε Ευρώ χρησιμοποιώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες οι οποίες ισχύουν κατά την ημέρα των συναλλαγών. Την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα προσαρμόζονται ώστε να αντανακλούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της ημερομηνίας αναφοράς. Τα κέρδη και οι ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές σε ξένα νομίσματα αλλά και από την αποτίμηση τέλους χρήσεως των νομισματικών στοιχείων σε ξένα νομίσματα περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως, εξαιρουμένων των συναλλαγών που πληρούν τις προϋποθέσεις αντιστάθμισης ταμειακών ροών που απεικονίζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων. Το νόμισμα λειτουργίας των θυγατρικών εταιριών του εξωτερικού είναι το επίσημο νόμισμα της αντίστοιχης χώρας στην οποία δραστηριοποιείται η εκάστοτε θυγατρική. Για τις θυγατρικές εξωτερικού όπου το νόμισμα της χώρας που δραστηριοποιούνται δεν είναι το, όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού των θυγατρικών αυτών, κατά την σύνταξη οικονομικών καταστάσεων στο τέλος της χρήσης, μετατρέπονται σε Ευρώ με βάση την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία της ημερομηνίας αναφοράς, ενώ τα έσοδα και έξοδα με την μέση συναλλαγματική ισοτιμία που προέκυψε κατά την διάρκεια της χρήσης. Η σωρευμένη διαφορά που προκύπτει από την ανωτέρω μετατροπή καταχωρείται απ ευθείας στην κατάσταση συνολικών εσόδων έως την πώληση, διαγραφή ή απο-αναγνώριση κάποιας θυγατρικής, οπότε και μεταφέρεται στα αποτελέσματα χρήσης. 47

52 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (γ) Λοιπά Ασώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν άδειες παραχωρήσεις - δικαιώματα, λογισμικά προγράμματα, εμπορικές επωνυμίες, εμπορικά σήματα και πελατολόγια. Η αξία των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων περιλαμβάνει το κόστος κτήσης των εν λόγω στοιχείων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει μεταγενέστερα πραγματοποιηθεί για την επέκταση της διάρκειας της ισχύος τους, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και απομειώσεων της αξίας τους. Η αξία των λογισμικών προγραμμάτων περιλαμβάνει το κόστος αγοράς λογισμικών προγραμμάτων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει πραγματοποιηθεί προκειμένου αυτά να τεθούν σε καθεστώς λειτουργίας, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και τυχόν απομειώσεων της αξίας τους. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται στα λογισμικά προγράμματα όταν προσαυξάνουν την απόδοση τους πέραν των αρχικών προδιαγραφών. Τα πελατολόγια, οι εμπορικές επωνυμίες και τα εμπορικά σήματα εντοπίζονται, αποτιμούνται και αναγνωρίζονται κατά τη διαδικασία επιμερισμού του τιμήματος εξαγοράς στα πλαίσια συνενώσεων επιχειρήσεων. Η απόσβεση των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης εντός της περιόδου ισχύος τους (κατά κύριο λόγο έτη). Η απόσβεση των λογισμικών προγραμμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 4 ετών. Η απόσβεση του πελατολογίου και των εμπορικών επωνυμιών λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 5-20 ετών, κατά περίπτωση. Τα εμπορικά σήματα δεν αποσβένονται καθώς θεωρείται ότι δεν έχουν ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής, υπόκεινται όμως σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 36 «Απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων» σε ετήσιο έλεγχο απομείωσης της αξίας τους ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία τους μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απόσβεση όλων των ανωτέρω στοιχείων περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (δ) Ορυχεία μεταλλεία: Τα ορυχεία μεταλλεία περιλαμβάνουν τις ακόλουθες κατηγορίες: i) Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων: Αφορά στο κόστος κτήσης των εδαφικών εκτάσεων οι οποίες αποκτήθηκαν με σκοπό τη διενέργεια εξορυκτικής δραστηριότητας. Η απόσβεση της αξίας κτήσης των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου, εντός του μικρότερου διαστήματος μεταξύ μίας περιόδου είκοσι ετών και της ωφέλιμης ζωής του οικείου κοιτάσματος (εκτιμώμενη περίοδος εμπορικής εκμετάλλευσης του ορυχείου μεταλλείου). Η απόσβεση - έξοδο των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. ii) Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Αφορά στις δαπάνες λειτουργικής ανάπτυξης ορυχείων - μεταλλείων οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως εργασίες αποκάλυψης, διάνοιξης στοών και απομάκρυνσης στείρων εδαφών. Κατά την διάρκεια της φάσης λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών-μεταλλευμάτων (πριν την έναρξη της παραγωγής),οι δαπάνες αποκάλυψης συνήθως κεφαλαιοποιούνται ως μέρος του αποσβέσιμου κόστους ανάπτυξης και κατασκευής των ορυχείων. Η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων υπολογίζεται με τη μέθοδο του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. Οι δαπάνες λειτουργικής ανάπτυξης ορυχείων μεταλλείων κεφαλαιοποιούνται εάν και μόνο εάν πληρούνται όλες οι κάτωθι προϋποθέσεις: (α) ο Όμιλος θα αποκομίσει τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη (βελτίωση πρόσβασης στο κοίτασμα) που συνδέονται με τη δραστηριότητα αποκάλυψης, (β) ο Όμιλος μπορεί να αξιοποιήσει το τμήμα του κοιτάσματος για το οποίο έχει βελτιωθεί η πρόσβαση και, (γ) το κόστος της δραστηριότητας αποκάλυψης που συνδέεται με το τμήμα αυτό μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα. 48

53 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Το περιουσιακό στοιχείο από τη δραστηριότητα αποκάλυψης προστίθεται στο κόστος του ορυχείου και συνακόλουθα αποτιμάται στο κόστος μείον τις συσσωρευμένες αποσβέσεις και οποιαδήποτε απομείωση στην αξία του. Η απόσβεση υπολογίζεται χρησιμοποιώντας την μέθοδο των ποσοστών απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. iii) Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Η αξία κτήσης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων προσαυξάνεται με την παρούσα αξία των, δια νόμου απαιτούμενων και οικειοθελώς ανειλημμένων, υποχρεώσεων δαπανών αποκατάστασης για εδαφικές εκτάσεις που έχουν προσβληθεί (ως αποτέλεσμα της μεταλλευτικής δραστηριότητας) μέχρι την ημερομηνία αναφοράς και οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σε μεταγενέστερο χρόνο. Το σχετικό ποσό προσαυξάνει την αξία των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων με ισόποση δημιουργία πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος. Η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογιστικοποιούνται. σε επίπεδο κοιτάσματος, υπολογίζονται δε σε επίπεδο περιοχής εδαφικής προσβολής (όχλησης). Η απόσβεση των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων ξεκινά από τη στιγμή που τα κοιτάσματα αυτά περιέρχονται στη φάση της εμπορικής τους εκμετάλλευσης, λογίζεται δε βάσει της μεθόδου του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. iv) Δαπάνες Έρευνας και Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων: Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων περιλαμβάνουν τοπογραφικές, γεωλογικές, γεωχημικές και γεωφυσικές μελέτες, δοκιμαστικές γεωτρήσεις, εκσκαφές ερευνητικών ορυγμάτων, δειγματοληψία και δραστηριότητες σχετικές με την αξιολόγηση της τεχνικής δυνατότητας και οικονομικής βιωσιμότητας της εξόρυξης των ορυκτών πόρων καθώς και το σχεδιασμό προκαταρτικών μελετών οικονομικής βιωσιμότητας. Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων για νέα κοιτάσματα κεφαλαιοποιούνται όταν μελλοντικές οικονομικές ωφέλειες αναμένεται να εισρεύσουν στην επιχείρηση, αποτιμώνται δε στο κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τυχόν σωρευμένες προβλέψεις για απομείωση και κατατάσσονται ως ενσώματα πάγια στην κατηγορία ορυχεία-μεταλλεία. Η απόσβεση των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων αρχίζει όταν το κοίτασμα εισέρχεται στην φάση της εμπορικής του εκμετάλλευσης και υπολογίζεται με βάση την μέθοδο του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Ο Όμιλος αξιολογεί τα περιουσιακά στοιχεία έρευνας και αξιολόγησης για απομείωση όταν γεγονότα και συνθήκες δηλώνουν ότι η λογιστική τους αξία υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία. Σε αυτή τη περίπτωση, η διαφορά επιβαρύνει τα αποτελέσματα της περιόδου στην οποία προέκυψε η απομείωση. Η Διοίκηση του Ομίλου εκτιμά ότι τα βεβαιωμένα και αδειοδοτημένα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα ορυκτών και μεταλλευμάτων επαρκούν για την διατήρηση της λειτουργίας του στα σημερινά επίπεδα των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων για αρκετά ακόμη χρόνια. (ε) Λοιπά Ενσώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία (γήπεδα - οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα - μηχανολογικός εξοπλισμός, μεταφορικά μέσα και έπιπλα - σκεύη) αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις, όπου υπάρχουν, και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή του παγίου, βελτιώνουν την παραγωγική του δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας του. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός παγίου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώληση ή απόσυρσή του ή όταν δεν αναμένονται πλέον άλλα μελλοντικά οικονομικά οφέλη από την συνέχιση της εκμετάλλευσης του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την απομάκρυνση του παγίου (λόγω πώλησης, εγκατάλειψης ή καταστροφής) περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως κατά την οποία το εν λόγω πάγιο απομακρύνθηκε. 49

54 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου με συντελεστές οι οποίοι αντανακλούν τις σχετικές ωφέλιμες διάρκειες ζωής των εν λόγω παγίων, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα μένοντα αποθέματα καθώς ενσωματώνονται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων ή κεφαλαιοποιούνται κατά την ιδιοπαραγωγή ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων. Οι ωφέλιμες ζωές των λοιπών ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων είναι οι ακόλουθες: Κατηγορία Έτη Κτίρια Διαμορφώσεις κτιρίων 3 40 Βαρέα μηχανήματα Λοιπά μηχανήματα και μηχανολογικός εξοπλισμός 5 20 Βαρέα οχήματα Λοιπά μεταφορικά μέσα 2 15 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 3 20 (στ) Επενδυτικά Ακίνητα: Τα επενδυτικά ακίνητα αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή των ακινήτων, την παραγωγική τους δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας τους. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός επενδυτικού ακινήτου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώλησή του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την πώληση ενός ακινήτου περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης εντός της οποίας πωλήθηκε. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου εντός μίας περιόδου 30 έως 50 ετών, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ζ) Συνενώσεις Επιχειρήσεων και Υπεραξία: Οι συνενώσεις επιχειρήσεων/εκμεταλλεύσεων λογίζονται με βάση τη μέθοδο της εξαγοράς (acquisition accounting method). Το κόστος μιας εξαγοράς υπολογίζεται ως το σύνολο του καταβληθέντος τιμήματος, όπως αυτό αποτιμάται στην εύλογη αξία κατά την ημερομηνία εξαγοράς, και του ποσού των τυχόν δικαιωμάτων που δεν συνιστούν έλεγχο στην αποκτηθείσα επιχείρηση. Σε κάθε συνένωση επιχειρήσεων, ο αποκτών αποτιμά τα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο είτε στην εύλογη αξία τους ή στο αναλογούν μερίδιο των αναγνωρίσιμων καθαρών περιουσιακών στοιχείων της αποκτηθείσας επιχείρησης. Τα έξοδα απόκτησης που προκύπτουν, εξοδοποιούνται και περιλαμβάνονται στα έξοδα διοίκησης. Όταν ο Όμιλος αποκτά μια επιχείρηση, αξιολογεί τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και τις αναληφθείσες υποχρεώσεις για την ενδεδειγμένη ταξινόμηση και τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με τους συμβατικούς όρους, τις οικονομικές και ισχύουσες συνθήκες κατά την ημερομηνία απόκτησης και εκτιμά κατά πόσον ένα ένθετο παράγωγο πρέπει να διαχωριστεί από το (φιλοξενών) κύριο συμβόλαιο. Εάν η συνένωση των επιχειρήσεων πραγματοποιηθεί σταδιακά τα ήδη υπάρχοντα δικαιώματα στα ίδια κεφάλαια του αποκτώμενου αποτιμώνται εκ νέου στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία απόκτησης μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων. Κάθε ενδεχόμενο τίμημα που πρόκειται να καταβληθεί από τον αγοραστή αναγνωρίζεται στην εύλογη αξία του κατά την ημερομηνία απόκτησης. Μεταγενέστερες αλλαγές στην εύλογη αξία του ενδεχομένου τιμήματος το οποίο θεωρείται ως ένα περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, θα αναγνωρίζεται σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 είτε στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα λοιπά συνολικά έσοδα. Εάν το ενδεχόμενο τίμημα κατατάσσεται στα ίδια κεφάλαια, δεν θα πρέπει να αποτιμάται εκ νέου μέχρι την τελική εκκαθάριση του εντός των ιδίων κεφαλαίων. Η υπεραξία αρχικά αποτιμάται ως η διαφορά μεταξύ του συνόλου του τιμήματος εξαγοράς και του ποσού που αναγνωρίζεται ως δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο επί των καθαρών αναγνωρίσιμων περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν και υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν. 50

55 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Εάν το τίμημα της εξαγοράς είναι χαμηλότερο από την εύλογη αξία των καθαρών περιουσιακών στοιχείων, η διαφορά αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης. Μετά την αρχική αναγνώριση, η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Για το σκοπό του ελέγχου της απομείωσης, η υπεραξία που έχει προκύψει από συνενώσεις εταιριών, από την ημερομηνία απόκτησης επιμερίζεται και παρακολουθείται σε επίπεδο Ομίλου στις βασικές μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών οι οποίες αναμένεται να ωφεληθούν από τη συνένωση, ανεξάρτητα εάν άλλα περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις του αποκτώμενου εκχωρούνται σ αυτές τις μονάδες. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία πωληθεί τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στη λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιοριστεί το κέρδος ή ζημία. Το ποσό της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται με βάση τις σχετικές αξίες του πωληθέντος τμήματος και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παρέμεινε. (η) Υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις: Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις προέκυψε μέσω της επιλογής της Εταιρίας (κατά τη μετάβαση στα ΔΠΧΑ την 1η Ιανουαρίου 2004) να μην εφαρμόσει αναδρομικά το ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων», για συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες προέκυψαν πριν την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Κατά συνέπεια, και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 1 «Πρώτη Εφαρμογή των ΔΠΧΑ» σχετικά με τις προγενέστερες συνενώσεις επιχειρήσεων, η Εταιρία διατήρησε τη λογιστική αξία της υπεραξίας που είχε αναγνωρίσει με βάση τα λογιστικά πρότυπα που εφάρμοζε πριν την αρχική εφαρμογή των ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η υπεραξία δεν αποσβένεται αλλά υπόκειται έλεγχο απομείωσης σε ετήσια βάση ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία της μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απομείωση προσδιορίζεται με εκτίμηση του ανακτήσιμου ποσού των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, οι οποίες σχετίζονται με την υπεραξία. Αν το ανακτήσιμο ποσό μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών είναι μικρότερο από την λογιστική της αξία, αναγνωρίζεται ζημία απομείωσης. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία, πωληθεί, τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στην λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιορισθεί το κέρδος ή η ζημία. Η αξία της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται βάσει των σχετικών αξιών του τμήματος που πωλήθηκε και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παραμένει. (θ) Συμμετοχές σε Συγγενείς Εταιρίες: Πρόκειται περί εταιριών στις οποίες ο Όμιλος ασκεί σημαντική επιρροή, ωστόσο δεν είναι θυγατρικές ή κοινοπραξίες. Οι συμμετοχές του Ομίλου σε συγγενείς εταιρίες απεικονίζονται σύμφωνα με την μέθοδο της καθαρής θέσης. Βάσει της μεθόδου αυτής, οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες παρουσιάζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης στο κόστος κτήσεως πλέον του ποσοστού συμμετοχής του Ομίλου στις μεταβολές της καθαρή τους θέση μετά την αρχική ημερομηνία κτήσεως, μείον τις προβλέψεις για απομείωση της αξίας των συμμετοχών αυτών. Το ποσό της υπεραξίας που σχετίζεται με συγγενείς εταιρίες περιλαμβάνεται στην λογιστική αξία της καθαρής επένδυσης, δεν αποσβένεται ούτε υπόκειται σε ξεχωριστό έλεγχο απομείωσης. Η κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνει διακριτά το μερίδιο του Ομίλου στα αποτελέσματα των συγγενών εταιριών, ενώ ποσά που καταχωρούνται από τις συγγενείς εταιρίες απ ευθείας στην καθαρή τους θέση, αναγνωρίζονται απ ευθείας και στα ίδια κεφάλαια του Ομίλου. Τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες από συναλλαγές μεταξύ του Ομίλου και των συγγενών εταιριών απαλείφονται κατά το ποσοστό συμμετοχής του Ομίλου στις εταιρίες αυτές. Όλες οι συγγενείς εταιρίες συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις για την ίδια περίοδο και την ίδια ημερομηνία με αυτήν της Εταιρίας. Οι λογιστικές αρχές των συγγενών εταιριών έχουν τροποποιηθεί, όπου κρίθηκε απαραίτητο, για να είναι συνεπείς με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όμιλο. Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αποτιμώνται στο κόστος κτήσης μείον τυχόν σωρευμένες ζημίες απομείωσης της αξίας τους. Η πλήρης ανάλυση των συγγενών εταιριών μετά σχετικά ποσοστά συμμετοχής τους αναφέρονται στη Σημείωση

56 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (ι) Συμμετοχές σε Κοινοπραξίες (από κοινού ελεγχόμενες οντότητες): Ο Όμιλος συμμετέχει σε κοινοπραξίες οι οποίες αποτελούν από κοινού ελεγχόμενες οντότητες με άλλες επιχειρήσεις με τις οποίες ο Όμιλος έχει συμβληθεί. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό που κατέχει ο Όμιλος κατά την ημερομηνία της ενοποίησης. Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή, η ενσωμάτωση όλων των στοιχείων ενεργητικού, παθητικού, εσόδων, εξόδων και ταμειακών ροών των κοινοπραξιών στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου γίνεται κατά το ποσοστό συμμετοχής του σε αυτές τις επιχειρήσεις. Η ημερομηνία κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων των κοινοπραξιών συμπίπτει με αυτή της Εταιρίας. Οι λογιστικές αρχές των κοινοπραξιών τροποποιούνται, όποτε κρίνεται απαραίτητο, για να συνάδουν με τις αντίστοιχες του Ομίλου. Ο Όμιλος αναγνωρίζει το μερίδιο των κερδών ή ζημιών που προκύπτει από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων προς τις κοινοπραξίες και αντιστοιχεί στους άλλους εταίρους των κοινοπραξιών. Ο Όμιλος δεν αναγνωρίζει το μερίδιο που του αναλογεί από τα κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από την αγορά στοιχείων ενεργητικού από τις κοινοπραξίες μέχρις ότου πωλήσει τα συγκεκριμένα στοιχεία σε τρίτο μέρος. Όμως εάν η ζημία που προκύπτει από την συναλλαγή καταδεικνύει ότι υπάρχει μείωση της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας ή ζημία λόγω απαξίωσης, τότε αυτή η ζημία αναγνωρίζεται άμεσα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης μέχρι την ημερομηνία που ο Όμιλος παύει να τις ελέγχει από κοινού με άλλους εταίρους. Η πλήρης ανάλυση των από κοινού ελεγχομένων οντοτήτων μαζί μετά σχετικά ποσοστά συμμετοχής τους αναφέρονται στη Σημείωση 4. (κ) Απομείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων : i) Μη Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος εξετάζει σε κάθε ημερομηνία αναφοράς εάν υπάρχουν ενδείξεις απομείωσης για τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των συμμετοχών σε θυγατρικές σε από κοινού ελεγχόμενες οντότητες και συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης. της Εταιρίας. Με εξαίρεση την υπεραξία και τα ασώματα περιουσιακά στοιχεία με μη ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής τα οποία ελέγχονται για απομείωση τουλάχιστον σε ετήσια βάση, οι λογιστικές αξίες των λοιπών μακροπρόθεσμων στοιχείων του ενεργητικού υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης όταν γεγονότα ή αλλαγές στις συνθήκες υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία τους μπορεί να μην είναι πλέον ανακτήσιμη. Η ζημία απομείωσης ενός περιουσιακού στοιχείου καταχωρείται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης κατά την οποία η αναπόσβεστη αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του. Η ανακτήσιμη αξία προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη μεταξύ της εύλογης αξίας μείον κόστος πώλησης και της αξίας χρήσεως του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου. Εύλογη αξία μείον κόστος πώλησης είναι το ποσό που μπορεί να ληφθεί από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια μιας αμφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα μέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, μετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άμεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία χρήσης είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών που αναμένεται να προκύψουν από τη συνεχή χρήση του περιουσιακού στοιχείου και από την διάθεσή του στο τέλος της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής του. Για τους σκοπούς προσδιορισμού της απομείωσης, τα περιουσιακά στοιχεία ομαδοποιούνται στο μικρότερο εκείνο επίπεδο για το οποίο δύναται να προσδιοριστούν ανεξάρτητες ταμειακές ροές. ii) Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος αξιολογεί σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων τα δεδομένα αναφορικά με το κατά πόσον ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων έχει απομειωθεί. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης (εφόσον υφίστανται σχετικές ενδείξεις) είναι περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα στο αναπόσβεστο κόστος (μακροπρόθεσμες απαιτήσεις) και στο κόστος κτήσης. Η ανακτήσιμη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται προκειμένου να διενεργηθούν οι σχετικοί έλεγχοι απομείωσης βάσει της 52

57 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) παρούσας αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών χρηματοροών, προεξοφλημένων είτε με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο προεξόφλησης του εκάστοτε στοιχείου ή ομάδας στοιχείων, ή με τον τρέχοντα συντελεστή απόδοσης ενός παρόμοιου χρηματοοικονομικού στοιχείου. Οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως. (λ) Αποθέματα: Τα αποθέματα περιλαμβάνουν εμπορεύματα, προϊόντα έτοιμα και ημιτελή, πρώτες και βοηθητικές ύλες, υλικά, είδη συσκευασίας και ανταλλακτικά. Τα αποθέματα αποτιμώνται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Το κόστος των αποθεμάτων περιλαμβάνει την αξία κτήσης προσαυξημένη με κάθε είδους δαπάνη η οποία απαιτείται προκειμένου να φτάσουν στην παρούσα κατάσταση και θέση τους, προσδιορίζεται δε βάσει της μεθόδου του ετήσιου σταθμικού μέσου όρου. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των ετοίμων και ημιετοίμων προϊόντων είναι η εκτιμώμενη τιμή πώλησης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου, μείον τα εκτιμώμενα κόστη για την ολοκλήρωσή τους και τα εκτιμώμενα αναγκαία κόστη για την πώλησή τους. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των πρώτων υλών είναι το εκτιμώμενο κόστος αντικατάστασης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου. Πρόβλεψη για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων σχηματίζεται εφόσον κρίνεται απαραίτητο. (μ) Λογαριασμοί απαιτήσεων: Οι βραχυπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων εμφανίζονται στην ονομαστική τους αξία, μετά από προβλέψεις για τυχόν μη εισπράξιμα υπόλοιπα, ενώ οι μακροπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων (υπόλοιπα πέραν των έτους) αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Ο Όμιλος έχει θεσπίσει κριτήρια για τη παροχή πίστωσης στους πελάτες, τα οποία σε γενικές γραμμές βασίζονται στο ύψος των συναλλαγών του πελάτη με παράλληλη εκτίμηση σχετικών οικονομικών πληροφοριών. Σε ορισμένες χώρες, όπου υπάρχει ασφαλιστική αγορά, ο Όμιλος προβαίνει σε ασφάλιση των απαιτήσεων του από πελάτες. Σε άλλες γεωγραφικές περιοχές και για όποιες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο, ο Όμιλος ζητά εξασφαλίσεις απευθείας από τους πελάτες του όπως ενέγγυες πιστώσεις και εγγυητικές επιστολές. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όλες οι καθυστερημένες ή επισφαλείς απαιτήσεις εκτιμώνται για να προσδιοριστεί η αναγκαιότητα ή μη πρόβλεψης απομείωσης. Το υπόλοιπο της πρόβλεψης για απομείωση απαιτήσεων προσαρμόζεται κατάλληλα σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ώστε να αντανακλά την πιθανή σχετική απώλεια. Κάθε διαγραφή υπολοίπων πελατών χρεώνεται στην υπάρχουσα πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Αποτελεί πολιτική του Ομίλου να μη διαγράφεται καμία απαίτηση μέχρι να εξαντληθούν όλες οι δυνατές νομικές ενέργειες για την είσπραξή της. (ν) Επενδύσεις και λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν και ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ΔΛΠ 39, ταξινομούνται ανάλογα με την φύση και τα χαρακτηριστικά τους σε μία από τις τέσσερις παρακάτω κατηγορίες: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων, Απαιτήσεις και δάνεια, Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη τους, και Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Τα εν λόγω χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσεως που αντιπροσωπεύει την εύλογη αξία (πλέον σε ορισμένες περιπτώσεις των άμεσων δαπανών απόκτησης/συναλλαγής). Η κατηγοριοποίηση των ανωτέρω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων γίνεται μετά την αρχική αναγνώριση και όπου επιτρέπεται επανεξετάζεται και πιθανόν αναθεωρείται περιοδικά. 53

58 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (i) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων: Αφορά το εμπορικό χαρτοφυλάκιο και περιλαμβάνει επενδύσεις που αποκτήθηκαν με σκοπό την ρευστοποίησή τους στο άμεσο μέλλον. Κέρδη ή ζημίες από την αποτίμηση των συγκεκριμένων στοιχείων καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. (ii) Απαιτήσεις και δάνεια: Οι απαιτήσεις και τα δάνεια που δημιουργούνται από τη δραστηριότητα (και που είναι εκτός των συνήθων πιστωτικών ορίων του Ομίλου), αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα της χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iii) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με προσδιοριζόμενες ροές και προκαθορισμένη λήξη κατηγοριοποιούνται σαν κρατούμενα έως την λήξη, όταν ο Όμιλος έχει την πρόθεση και την δυνατότητα να τα κρατήσει ως την λήξη. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία κρατούνται για αόριστο ή μη προκαθορισμένο διάστημα δεν μπορούν να ταξινομηθούν στην κατηγορία αυτή. Τα διακρατούμενα ως την λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται, μετά την αρχική καταχώρηση, στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iv) Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν μπορούν να ταξινομηθούν σε καμία από τις ανωτέρω κατηγορίες χαρακτηρίζονται και ταξινομούνται σαν διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην εύλογη αξία και τα προκύπτοντα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες καταχωρούνται απ ευθείας σε διακεκριμένο στοιχείο της καθαράς θέσης. Κατά την πώληση ή την διαγραφή ή την απομείωση της επένδυσης, τα σωρευμένα κέρδη ή ζημίες, περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα χρήσεως. Η εύλογη αξία των εν λόγω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που διαπραγματεύονται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά προκύπτει από την σχετική χρηματιστηριακή αξία της επένδυσης κατά την ημερομηνία αναφοράς. Αναφορικά με τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργό αγορά, η εύλογη αξία υπολογίζεται με βάση σχετικές τεχνικές αποτίμησης. Αυτές οι τεχνικές βασίζονται σε πρόσφατες αμφοτεροβαρείς συναλλαγές παρόμοιων επενδύσεων, με αναφορά στην χρηματιστηριακή αξία μίας άλλης επένδυσης με παρεμφερή χαρακτηριστικά με αυτά της αποτιμώμενης, ανάλυση προεξοφλημένων χρηματοροών και μοντέλα αποτίμησης επενδύσεων. (ξ) Διαγραφή Χρηματοοικονομικών Στοιχείων Ενεργητικού και Υποχρεώσεων: i) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (ή κατά περίπτωση το μέρος ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή το μέρος μίας ομάδας χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού) διαγράφονται όταν: Τα δικαιώματα για την εισροή ταμειακών ροών έχουν εκπνεύσει. Ο Όμιλος διατηρεί το δικαίωμα στην εισροή ταμειακών ροών από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά έχει αναλάβει ταυτόχρονα μία υποχρέωση προς τρίτους να τα εξοφλήσει πλήρως χωρίς σημαντική καθυστέρηση υπό την μορφή μίας σύμβασης μεταβίβασης. Ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει το δικαίωμα εισροής ταμειακών ροών από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού ενώ παράλληλα είτε (α) έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή (β) δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη, αλλά έχει μεταβιβάσει τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου. 54

59 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Όπου ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει τα δικαιώματα εισροής ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά παράλληλα δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου, τότε το στοιχείο του ενεργητικού αναγνωρίζεται στο βαθμό της συνεχιζόμενης συμμετοχής του Ομίλου στο περιουσιακό στοιχείο αυτό. Η συνεχιζόμενη συμμετοχή η οποία έχει τη μορφή εγγύησης επί του μεταβιβαζόμενου στοιχείου αποτιμάται στην χαμηλότερη αξία μεταξύ του αρχικού υπολοίπου του στοιχείου ενεργητικού και του μέγιστου ποσού που μπορεί ο Όμιλος να κληθεί να καταβάλλει. Όταν η συνεχιζόμενη συμμετοχή είναι υπό την μορφή δικαιωμάτων αγοράς και/ή πώλησης επί του στοιχείου ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένων και δικαιωμάτων που διακανονίζονται ταμειακά), ο βαθμός συνεχιζόμενης εμπλοκής του Ομίλου είναι η αξία του μεταβιβαζόμενου στοιχείου που δύναται ο Όμιλος να επαναγοράσει, με εξαίρεση την περίπτωση ενός δικαιώματος πώλησης του στοιχείου το οποίο αποτιμάται σε εύλογες αξίες, όπου η συνεχιζόμενη συμμετοχή του Ομίλου περιορίζεται στην χαμηλότερη μεταξύ της εύλογης αξίας του μεταβιβαζόμενου στοιχείου και της τιμής άσκησης του δικαιώματος. (ii) Χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού διαγράφονται όταν η υποχρέωση ακυρώνεται, εκπνέει ή δεν υφίσταται πλέον. Στην περίπτωση όπου μία υφιστάμενη υποχρέωση αντικαθίσταται από μία άλλη από τον ίδιο δανειστή αλλά με ουσιαστικά διαφορετικούς όρους, ή στην περίπτωση όπου υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές στους όρους μίας υφιστάμενης υποχρέωσης, τότε διαγράφεται η αρχική υποχρέωση και αναγνωρίζεται μία νέα υποχρέωση και η διαφορά που προκύπτει στα υπόλοιπα αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης. (ο) Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα και Μέσα Αντιστάθμισης Κινδύνων: Ο Όμιλος κάνει χρήση παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων όπως συμβόλαια προθεσμιακών πράξεων συναλλάγματος, συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και άλλα παράγωγα για αντιστάθμιση κινδύνων που συνδέονται με διακυμάνσεις ναύλων, πετρελαίου, επιτοκίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών. Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία αναφοράς. Η εύλογη αξία των εν λόγω παραγώγων προσδιορίζεται κυρίως με βάση την αγοραία αξία και επιβεβαιώνεται από τα αντισυμβαλλόμενα πιστωτικά ιδρύματα. Για σκοπούς χρήσης αντισταθμιστικής λογιστικής, οι αντισταθμίσεις ταξινομούνται ως εξής: Αντισταθμίσεις εύλογης αξίας (fair value hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση μεταβολών στην εύλογη αξία ενός αναγνωρισμένου περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης ή μη αναγνωρισμένης βέβαιης εταιρικής δέσμευσης. Αντισταθμίσεις ταμειακών ροών (cash flow hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της διακύμανσης των ταμειακών ροών σε σχέση με ένα αναγνωρισμένο περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, ή σε σχέση με μία πολύ πιθανή δέσμευση. Αντισταθμίσεις της καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό. Το ολικά αντισταθμισμένο μέρος του κέρδους/ζημίας μίας επιμέτρησης των παραγώγων που ικανοποιούν τις προϋποθέσεις για αντισταθμιστική λογιστική αναγνωρίζεται και καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια εάν πρόκειται για αντιστάθμιση ταμειακών ροών (cash flow hedges) ενώ το μη αποτελεσματικό μέρος καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. Εάν πρόκειται για αποτελεσματική αντιστάθμιση εύλογης αξίας (fair value hedges) τα σχετικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα, όπου καταχωρείται αντίστοιχα και η μεταβολή εύλογης αξίας του αντισταθμισμένου μέσου. Όπου οι προβλεπόμενες αντισταθμιστέες μελλοντικές συναλλαγές ή υποχρεώσεις οδηγούν στην αναγνώριση μιας απαίτησης ή μιας υποχρέωσης, τα κέρδη και οι ζημίες που είχαν προηγουμένως καταχωρηθεί στην κατάσταση συνολικού εισοδήματος (cash flow hedges) ενσωματώνονται στην αρχική αποτίμηση του κόστους των απαιτήσεων ή των υποχρεώσεων αυτών. 55

60 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Διαφορετικά, ποσά που εμφανίζονται στα ίδια κεφάλαια μεταφέρονται στη κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως και χαρακτηρίζονται σαν έσοδο ή έξοδο εντός της χρήσης κατά την οποία οι προβλεπόμενες αντισταθμισμένες συναλλαγές επηρεάζουν την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης. Ορισμένα παράγωγα ενώ χαρακτηρίζονται ως αποτελεσματικά μέσα αντιστάθμισης, βάσει των πολιτικών του Ομίλου, δεν έχουν τα χαρακτηριστικά για αντισταθμιστική λογιστική σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 και, ως εκ τούτου, κέρδη και ζημίες από την επιμέτρηση σε εύλογες αξίες καταχωρούνται απ ευθείας στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (π) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα: Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνουν ταμειακά διαθέσιμα, απλές τραπεζικές καταθέσεις καθώς και προθεσμιακές καταθέσεις και άλλες υψηλής ρευστότητας επενδύσεις με αρχική λήξη μικρότερη των τριών μηνών. (ρ) Μετοχικό κεφάλαιο: Το μετοχικό κεφάλαιο απεικονίζει την ονομαστική αξία των μετοχών της Εταιρίας που έχουν εκδοθεί και είναι σε κυκλοφορία. Το τίμημα που καταβλήθηκε πλέον της ονομαστικής αξίας ανά μετοχή καταχωρείται στον λογαριασμό «Διαφορά υπέρ το άρτιο» στα Ίδια Κεφάλαια. Άμεσες δαπάνες που πραγματοποιούνται για την έκδοση νέων μετοχών ή δικαιωμάτων καταχωρούνται στην καθαρή θέση αφαιρετικά από τα ποσά της έκδοσης. (σ) Δάνεια Τραπεζών και Ομολογιακά: Τα δάνεια και οι τραπεζικές πιστώσεις είναι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 και καταχωρούνται αρχικά στο κόστος το οποίο αντανακλά την εύλογή τους αξία, μειωμένη με τα σχετικά άμεσα έξοδα σύναψης τους. Μετά την αρχική καταχώρηση, αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Τα κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως είτε μέσω της διαδικασίας απόσβεσης είτε κατά την διαγραφή των σχετικών υποχρεώσεων. (τ) Κόστη Δανεισμού: Τα κόστη δανεισμού που σχετίζονται άμεσα με την αγορά, κατασκευή ή την παραγωγή ενός περιουσιακού στοιχείου το οποίο χρειάζεται μία σημαντική περίοδο ώστε να καταστεί διαθέσιμο προς χρήση ή πώληση κεφαλαιοποιούνται ως μέρος του κόστους κτήσης των σχετικών περιουσιακών στοιχείων. Όλα τα υπόλοιπα κόστη δανεισμού αναγνωρίζονται ως έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. (υ) Προβλέψεις και Ενδεχόμενες Απαιτήσεις-Υποχρεώσεις: Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν ο Όμιλος έχει παρούσες νομικές ή τεκμαιρόμενες υποχρεώσεις ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων, των οποίων η εκκαθάριση είναι πιθανή μέσω εκροής πόρων και το ποσό της εκάστοτε υποχρέωσης μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται κατά την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Σχετικά με τις προβλέψεις που αναμένεται να εκκαθαριστούν μακροπρόθεσμα (οπότε η επίδραση της χρονικής αξίας του χρήματος είναι σημαντική) τα σχετικά ποσά υπολογίζονται προεξοφλώντας τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές με ένα προφόρου προεξοφλητικό επιτόκιο το οποίο θα πρέπει να αντανακλά και τους συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με την υποχρέωση. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η πιθανότητα εκροής πόρων είναι ελάχιστη. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. 56

61 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (φ) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για παροχές στο προσωπικό του Ομίλου είναι χρηματοδοτούμενες και μή. Το χρηματοδοτούμενο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα του Ομίλου απαιτεί εισφορές προς ένα ξεχωριστό διαχειριστικά φορέα. Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται στην παρούσα αξία των μελλοντικών συνταξιοδοτικών παροχών που θεωρούνται δουλευμένες κατά το τέλος της χρήσης και αναφορικά με τους εργαζόμενους οι οποίοι έχουν, κατά την διάρκεια της χρήσης, θεμελιώσει δικαίωμα επ αυτών των παροχών. Οι υποχρεώσεις αυτές υπολογίζονται βάσει οικονομικών και αναλογιστικών παραδοχών και προσδιορίζονται με την αναλογιστική μέθοδο της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας (Projected Unit Credit Method). Το κόστος αποζημίωσης της χρήσης περιλαμβάνεται στο κόστος μισθοδοσίας στην κατάσταση αποτελεσμάτων και αποτελείται από την παρούσα αξία των παροχών των οποίων το δικαίωμα απολαβής θεμελιώθηκε μέσα στην χρήση, τυχόν κόστος προϋπηρεσίας, τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημιές που αναγνωρίστηκαν στην χρήση και οποιοδήποτε επιπλέον καταβληθέν ποσό. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της υποχρέωσης παροχών, περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Το κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται με την ευθεία μέθοδο κατά την μέση διάρκεια της περιόδου μέχρι τη θεμελίωση του δικαιώματος απόληψης των υπεσχημένων παροχών. Στην περίπτωση που κατά την εισαγωγή ή την τροποποίηση ενός προγράμματος καθορισμένων παροχών οι σχετικές παροχές έχουν ήδη θεμελιωθεί το σχετικό κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται αμέσως στα αποτελέσματα. Τα περιουσιακά στοιχεία του συνταξιοδοτικού προγράμματος διακρατούνται από ένα ξεχωριστό διαχειριστικά φορέα και δεν είναι διαθέσιμα στους πιστωτές του Ομίλου ούτε μπορούν να μεταφερθούν στον Όμιλο. Τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται βάσει της μεθόδου του περιθωρίου (corridor approach) κατά την μέση υπολειπόμενη περίοδο απασχόλησης των ενεργών υπαλλήλων και περιλαμβάνονται στο καθαρό κόστος αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης της χρήσης, στην περίπτωση που κατά την αρχή της χρήσης υπερβαίνει το 10% των εκτιμώμενων μελλοντικών υποχρεώσεων για παροχές. Οι υποχρεώσεις για παροχές λόγω συνταξιοδότησης του Ομίλου είναι χρηματοδοτούμενες και μη. (χ) Πρόβλεψη Αποκατάστασης Περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της, μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές κατά την ημερομηνία αναφοράς. Οι προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος υπολογίζονται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους, σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της αποκατάστασης περιβάλλοντος περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ψ) Φόρος Εισοδήματος (Τρέχων και Αναβαλλόμενος): i) Τρέχων φόρος εισοδήματος: Ο τρέχων φόρος εισοδήματος υπολογίζεται βάσει των ατομικών οικονομικών καταστάσεων κάθε μιας εκ των εταιριών που περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τους φορολογικούς νόμους που ισχύουν στην Ελλάδα ή άλλα φορολογικά καθεστώτα εντός των οποίων λειτουργούν οι θυγατρικές εξωτερικού. Η δαπάνη για τρέχοντα φόρο εισοδήματος περιλαμβάνει τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει βάσει των κερδών της κάθε ενοποιούμενης εταιρίας, όπως αναμορφώνονται στις φορολογικές της δηλώσεις, καθώς και προβλέψεις για πρόσθετους φόρους και προσαυξήσεις για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, και υπολογίζεται σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους ή ουσιαστικά θεσμοθετημένους φορολογικούς συντελεστές κατά την 57

62 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) ημερομηνία αναφοράς. ii) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος: Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της υποχρέωσης σε όλες τις προσωρινές διαφορές κατά την ημερομηνία αναφοράς μεταξύ της φορολογικής βάσης και της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές εκτός: εάν η υποχρέωση για αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος προκύπτει από την αρχική αναγνώριση υπεραξίας ή την αρχική αναγνώριση ενός στοιχείου του ενεργητικού ή παθητικού σε μία συναλλαγή, η οποία δεν είναι συνένωση εταιριών και κατά την στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και φορολογητέες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες όπου ο χρόνος αντιστροφής των προσωρινών διαφορών μπορεί να ελεγχθεί και είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές δεν θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται για όλες τις εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές και μεταφερόμενες φορολογικές απαιτήσεις και φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που είναι πιθανό ότι θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών και των μεταφερόμενων αχρησιμοποίητων φορολογικών απαιτήσεων και των αχρησιμοποίητων φορολογικών ζημιών εκτός: εάν η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση από εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου του ενεργητικού ή του παθητικού σε μια συναλλαγή που δεν αποτελεί συνένωση εταιριών και τη στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες αναγνωρίζονται μόνο στην περίπτωση όπου είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον και θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι αυτών των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις επανεκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μειώνονται στο βαθμό που δεν θεωρείται πιθανό ότι θα υπάρξουν αρκετά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων μέρος ή το σύνολο των απαιτήσεων από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές που αναμένεται να είναι σε ισχύ την χρήση που η απαίτηση θα ανακτηθεί ή η υποχρέωση θα τακτοποιηθεί, και βασίζονται στους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που είναι σε ισχύ ή έχουν θεσμοθετηθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος που σχετίζεται με στοιχεία τα οποία έχουν αναγνωρισθεί απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια και όχι στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ω) Κρατικές Επιχορηγήσεις: Οι επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται όταν υπάρχει εύλογη βεβαιότητα ότι η επιχορήγηση θα εισπραχθεί και όλοι οι σχετικοί όροι λήψης της θα τηρηθούν. Οι επιχορηγήσεις παγίων αναγνωρίζονται ως έσοδα επομένων χρήσεων και μεταφέρονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων βάσει της αναμενόμενης ωφέλιμης ζωής των επιχορηγούμενων παγίων, αφαιρετικά των αντίστοιχων εξόδων αποσβέσεων. Οι επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα καταχωρούνται αφαιρετικά αυτών των εξόδων κατά τη διάρκεια της χρήσης πραγματοποίησης τους για την συστηματική συσχέτισή τους με τα επιχορηγούμενα έξοδα. 58

63 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (αα) Λειτουργικές Μισθώσεις: Οι μισθώσεις όπου ο εκμισθωτής διατηρεί ουσιαστικά όλα τα οφέλη και τους κινδύνους που απορρέουν από την κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Ο Όμιλος συμμετέχει σε λειτουργικές μισθώσεις ως μισθωτής και εκμισθωτής. Οι πληρωμές και εισπράξεις μισθωμάτων για λειτουργικές μισθώσεις καταχωρούνται ως έξοδο / έσοδο στα αποτελέσματα αναλογικά κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. (αβ) Ίδιες Μετοχές: Οι ίδιες μετοχές αντιπροσωπεύουν μετοχές της Εταιρίας οι οποίες αποκτήθηκαν και κατέχονται από την ίδια ή από θυγατρικές της. Οι ίδιες μετοχές εμφανίζονται στο κόστος κτήσεως, ως ξεχωριστό στοιχείο, αφαιρετικά των ιδίων κεφαλαίων. Κατά την πώληση, διάθεση ή ακύρωση των ιδίων μετοχών οποιοδήποτε αποτέλεσμα προκύπτει αναγνωρίζεται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια. (αγ) Κέρδη Ανά Μετοχή: Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας τα καθαρά κέρδη που αποδίδονται στους μετόχους της Εταιρίας με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια κάθε έτους, εξαιρώντας τον μέσο όρο των κοινών μετοχών που αποκτήθηκαν από τον Όμιλο ως ίδιες μετοχές. Τα απομειωμένα κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας το καθαρό κέρδος που αποδίδεται στους μετόχους της Εταιρίας (προσαρμοσμένο με την επίδραση της μετατροπής δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές) με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια του έτους (προσαρμοσμένο με την επίδραση των δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές). (αδ) Αναγνώριση Εσόδων: Τα έσοδα αναγνωρίζονται στο βαθμό που είναι πιθανό ότι τα οικονομικά οφέλη θα εισρεύσουν στον Όμιλο και τα σχετικά ποσά μπορούν να ποσοτικοποιηθούν αξιόπιστα. Τα έσοδα από την πώληση εμπορευμάτων και ετοίμων προϊόντων, μετά την αφαίρεση τυχόν εκπτώσεων και προμηθειών, αναγνωρίζονται όταν μεταφέρονται στον αγοραστή οι σημαντικοί κίνδυνοι και τα οφέλη που απορρέουν από την ιδιοκτησία των αγαθών. Τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών αναγνωρίζονται με βάση το στάδιο ολοκλήρωσης των υπηρεσιών που έχουν παρασχεθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς ως προς το σύνολο των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν και η είσπραξή της απαίτησης είναι εύλογα εξασφαλισμένη. Τα έσοδα από λειτουργικές μισθώσεις αναγνωρίζονται αναλογικά κατά την διάρκεια της μίσθωσης. Τα έσοδα τόκων αναγνωρίζονται ως έσοδο της χρήσης στην οποία αναλογούν και τα έσοδα από μερίσματα αναγνωρίζονται κατά την έγκριση από τα αρμόδια όργανα των εταιριών που τα διανέμουν. (αε) Προγράμματα Χορήγησης Μετοχών σε Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε Στελέχη: Η Εταιρία έχει σε ισχύ προγράμματα διάθεσης μετοχών σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη του Ομίλου μέσω άσκησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Επιπλέον συγκεκριμένα στελέχη του Ομίλου δικαιούνται αμοιβές, βάσει σχετικού προγράμματος, το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (share appreciation rights) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. i) Δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών (Stock Option Plan & Long-Term Incentives Plan): Το κόστος των εν λόγω συναλλαγών ορίζεται ως η εύλογη αξία των δικαιωμάτων προαίρεσης κατά την ημερομηνία χορήγησης των προγραμμάτων από τη Διοίκηση. Η εύλογη αξία προσδιορίζεται μέσω κατάλληλων μοντέλων αποτίμησης. Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων προαίρεσης αναγνωρίζεται σαν δαπάνη στα αποτελέσματα με αντίστοιχη πίστωση σε ιδιαίτερο αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια στις χρήσεις κατά την διάρκεια των οποίων ικανοποιούνται σταδιακά οι προϋποθέσεις κατοχύρωσης των σχετικών δικαιωμάτων. Για δικαιώματα τα οποία τελικά δεν κατοχυρώνονται, δεν αναγνωρίζεται σχετική δαπάνη εκτός από δικαιώματα των οποίων η κατοχύρωση εξαρτάται από την ικανοποίηση συγκεκριμένων εξωτερικών παραμέτρων αγοράς ή από προϋποθέσεις που δεν αφορούν σε κατοχύρωση. Αυτά τα δικαιώματα τεκμαίρεται ότι κατοχυρώνονται όταν όλες οι προϋποθέσεις απόδοσης έχουν ικανοποιηθεί, ανεξάρτητα από την εκπλήρωση των εξωτερικών παραμέτρων αγοράς ή προϋποθέσεων που δεν αφορούν σε κατοχύρωση. Σε περίπτωση ακύρωσης κάποιων προγραμμάτων αυτά λογιστικοποιούνται σαν να είχαν κατοχυρωθεί κατά την ημερομηνία της ακύρωσης και τα μη αναγνωρισμένα έως τότε 59

64 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) σχετικά έξοδα αναγνωρίζονται αμέσως στα αποτελέσματα χρήσης. Σε περίπτωση που ένα πρόγραμμα που ακυρώνεται αντικαθίσταται από νέο πρόγραμμα αντιμετωπίζεται σαν τροποποίηση του ακυρωθέντος προγράμματος, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΔΠΧΑ 2. ii) Αμοιβές συνδεμένες με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights): Η εύλογη αξία του κόστους των εν λόγω αμοιβών προσδιορίζεται αρχικά κατά την ημερομηνία χορήγησης χρησιμοποιώντας κατάλληλο μοντέλο αποτίμησης. Το σχετικό κόστος αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης κατά την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι την ημερομηνία κατοχύρωσης με αντίστοιχη πίστωση της υποχρέωσης. Η σχετική υποχρέωση αποτιμάται στην εύλογη αξία σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μέχρι την καταβολή των εν λόγω αμοιβών με τη διαφοροποίηση στην εύλογη αξία να καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. (αστ)συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Απαιτήσεων και Υποχρεώσεων: Οι χρηματοοικονομικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται και το καθαρό ποσό απεικονίζεται στην κατάσταση οικονομικής θέσης μόνο όταν ο Όμιλος έχει νομικά το δικαίωμα αυτό και προτίθεται να τα συμψηφίσει σε καθαρή βάση μεταξύ τους ή να απαιτήσει το περιουσιακό στοιχείο και να διακανονίσει την υποχρέωση ταυτόχρονα. (αζ) Εύλογη Αξία Χρηματοοικονομικών Μέσων: Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς σε σχέση με τις αγοραίες αξίες χρηματιστηρίων ή αξίες που προσδιορίζονται από τις προσφορές χρηματομεσιτών, χωρίς να αφαιρούνται τα έξοδα συναλλαγής (Επίπεδο Ιεραρχίας 1). Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία δεν διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας: (i) κατάλληλες τεχνικές αποτίμησης των οποίων τα δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, είναι άμεσα ή έμμεσα προσδιορίσιμα (Επίπεδο Ιεραρχίας 2), (ii) τεχνικές που χρησιμοποιούν δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, δεν βασίζονται σε στοιχεία που προσδιορίζονται εύκολα στις αγορές (Επίπεδο Ιεραρχίας 3) και μπορεί να περιλαμβάνουν πρόσφατες συναλλαγές υπό συνήθεις όρους, την τρέχουσα εύλογη αξία ενός άλλου χρηματοοικονομικού μέσου που ουσιαστικά προσομοιάζει με τα μέσα αυτά, αναλύσεις προεξοφλημένων ταμειακών ροών ή άλλα μοντέλα αποτίμησης. (αη) Πληροφορίες Κατά Λειτουργικούς Τομείς: Με ισχύ από το, η οργανωτική δομή του Ομίλου άλλαξε από κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικές μονάδες που βασίζονταν στα προϊόντα βιομηχανικών ορυκτών, σε Γεωγραφικές Περιοχές και κατά συνέπεια οι λειτουργικοί τομείς του Ομίλου είναι η Νότια Ευρώπη, Βόρεια Ευρώπη, Αμερική, Ασία & Ειρηνικός καθώς και ο Διοικητικός τομέας (Corporate). (αθ) Μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία Διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες Δραστηριότητες: Ο Όμιλος ταξινομεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, αν η αξία τους αναμένεται να ανακτηθεί κατά κύριο λόγο μέσω διάθεσης των στοιχείων και όχι μέσω της χρήσης τους. Οι βασικές προϋποθέσεις για να ταξινομηθεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα στοιχείων (περιουσιακών και υποχρεώσεων) ως διακρατούμενα προς πώληση, είναι το περιουσιακό στοιχείο ή η ομάδα να είναι διαθέσιμα προς άμεση πώληση στην παρούσα τους κατάσταση, η δε ολοκλήρωση της πώλησης να εξαρτάται μόνο από συνθήκες που είναι συνήθεις και τυπικές για πωλήσεις τέτοιων στοιχείων και η πώληση θα πρέπει να είναι εξαιρετικά πιθανή. Για να θεωρείται η πώληση εξαιρετικά πιθανή, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: να υπάρχει δέσμευση της Διοίκησης αναφορικά με το σχέδιο πώλησης των περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας, 60

65 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) να έχει ενεργοποιηθεί πρόγραμμα εξεύρεσης αγοραστή ή/και ολοκλήρωσης της συναλλαγής, η προσφερόμενη τιμή πώλησης θα πρέπει να είναι σε λογική συσχέτιση με την τρέχουσα αγοραία αξία των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας περιουσιακών στοιχείων, η πώληση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός ενός έτους από την ημέρα που το περιουσιακό στοιχείο ή ομάδα στοιχείων ταξινομήθηκαν ως διακρατούμενα προς πώληση, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, και οι ενέργειες που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο πώλησης θα πρέπει να καταδεικνύουν ότι δεν είναι πιθανόν να απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιο ούτε ότι το σχέδιο θα ακυρωθεί. Αμέσως πριν από την αρχική ταξινόμηση του περιουσιακού στοιχείου ή της ομάδας στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, το περιουσιακό στοιχείο (ή όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στην ομάδα) αποτιμάται με βάση τα ισχύοντα σε κάθε περίπτωση ΔΠΧΑ. Τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία (ή οι ομάδες περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) που ταξινομούνται ως διακρατούμενα προς πώληση αποτιμώνται (μετά την αρχική ταξινόμηση ως ανωτέρω) στη χαμηλότερη αξία μεταξύ της λογιστικής τους αξίας και της εύλογης αξίας τους μειωμένης κατά τα άμεσα έξοδα διάθεσης, και οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. Κάθε πιθανή αύξηση της εύλογης αξίας σε μεταγενέστερη αποτίμηση θα καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσεως, αλλά όχι για ποσό μεγαλύτερο της αρχικά καταχωρηθείσας ζημίας απομείωσης. Από την ημέρα κατά την οποία ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο που αποσβένεται (ή τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται σε μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) ταξινομείται ως διακρατούμενο προς πώληση, δεν λογίζονται αποσβέσεις επί των εν λόγω μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων. 2.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Οι λογιστικές πολιτικές που υιοθετήθηκαν συνάδουν με εκείνες που είχαν υιοθετηθεί κατά την προηγούμενη οικονομική χρήση εκτός από τα παρακάτω. Ο Όμιλος έχει υιοθετήσει τα παρακάτω νέα ή τροποποιημένα πρότυπα και διερμηνείες κατά την 1η Ιανουαρίου : ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις (Τροποποίηση) Μεταφορές χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. ΔΛΠ 12 Φόροι Εισοδήματος (Τροποποίηση) - Αναβαλλόμενος Φόρος: Ανάκτηση των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση που η υιοθέτηση κάποιου προτύπου ή διερμηνείας είχε επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις ή τη δραστηριότητα του Ομίλου, η επίπτωσή αυτή περιγράφεται παρακάτω: ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις (τροποποίηση) Μεταφορές χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων: Η τροποποίηση αυτή απαιτεί πρόσθετες γνωστοποιήσεις για χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν μεταφερθεί αλλά δεν έχουν αποαναγωριστεί, ώστε οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να κατανοήσουν τη σχέση των περιουσιακών αυτών στοιχείων με τις συνδεόμενες τους υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα, η τροποποίηση απαιτεί γνωστοποιήσεις σχετικά με τη συνεχιζόμενη εμπλοκή στα αποαναγνωρισμένα περιουσιακά στοιχεία έτσι ώστε να μπορούν οι χρήστες να αξιολογήσουν τη φύση της συνεχιζόμενης εμπλοκής καθώς και το κίνδυνο που συνδέεται με αυτή. Η τροποποίηση αυτή έχει επίδραση μόνο σε θέματα παρουσίασης. Η τροποποίηση αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. 61

66 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) ΔΛΠ 12 Φόροι εισοδήματος (τροποποίηση) - Αναβαλλόμενος φόρος: Ανάκτηση των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων: Η τροποποίηση διευκρινίζει τον καθορισμό του αναβαλλόμενου φόρου επί των επενδυτικών ακινήτων που επιμετρώνται σε εύλογη αξία. Η τροποποίηση εισάγει την αναιρέσιμη υπόθεση ότι ο αναβαλλόμενος φόρος επί των επενδυτικών ακινήτων, τα οποία επιμετρώνται χρησιμοποιώντας το μοντέλο εύλογης αξίας βάσει του ΔΛΠ 40, πρέπει να καθορίζεται στη βάση του ότι η ανάκτηση της λογιστικής αξίας τους θα πραγματοποιηθεί μέσω της πώλησής τους. Επιπρόσθετα, εισάγει την απαίτηση υπολογισμού αναβαλλόμενου φόρου επί των μη αποσβέσιμων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία επιμετρώνται χρησιμοποιώντας το μοντέλο αναπροσαρμογής βάσει ΔΛΠ 16, πάντα στη βάση ότι η ανάκτηση της λογιστικής αξίας θα πραγματοποιηθεί μέσω της πώλησής τους. Η τροποποίηση αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ Τα παρακάτω νέα Πρότυπα, τροποποιήσεις/αναθεωρήσεις στα Πρότυπα ή Διερμηνείες έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν εφαρμογή στην λογιστική περίοδο που ξεκινά την 1 η Ιανουαρίου : ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων (τροποποίηση) Παρουσίαση των στοιχείων του Λοιπού Συνολικού Εισοδήματος: Η τροποποίηση αυτή εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου. Η τροποποίηση αυτή αλλάζει την ομαδοποίηση των στοιχείων που παρουσιάζονται στα Λοιπά Συνολικά Εισοδήματα. Τα στοιχεία που μπορούν να αναταξινομηθούν (ή να "ανακυκλωθούν ) στα Αποτελέσαμτα Χρήσης σε κάποια χρονική στιγμή στο μέλλον (για παράδειγμα, καθαρό κέρδος από αντιστάθμιση καθαρής επένδυσης, συναλλαγματικές διαφορές από τη μετατροπή αλλοδαπών δραστηριοτήτων, καθαρή μεταβολή αντισταθμίσεων ταμειακών ροών και καθαρή ζημία/κέρδος χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση) θα παρουσιάζονται χωριστά από άλλα στοιχεία τα οποία δεν θα αναταξινομηθούν ποτέ (για παράδειγμα, αναλογιστικά κέρδη και ζημιές σε προγράμματα καθορισμένων παροχών και αναπροσαρμογή οικοπέδων και κτηρίων). Η τροποποίηση επηρεάζει μόνο την παρουσίαση και δεν έχει καμία επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. ΔΛΠ 19 Παροχές σε Εργαζομένους (αναθεώρηση): Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων «ΣΔΛΠ» εξέδωσε μια σειρά από τροποποιήσεις του ΔΛΠ 19. Οι τροποποιήσεις αυτές εκτείνονται από θεμελιώδεις αλλαγές όπως η κατάργηση του μηχανισμού γνωστού ως «μέθοδος περιθωρίου» και την έννοια της αναμενόμενης απόδοσης από περιουσιακά στοιχεία προγραμμάτων έως απλές διευκρινίσεις και αναδιατυπώσεις. Η Διοίκηση έχει εκτιμήσει ότι η επίδραση της πλήρους αναγνώρισης των συσσωρευμένων αναλογιστικών ζημιών και του κόστους προϋπηρεσίας θα έχουν αρνητική επίπτωση ύψους 3,2 εκατ. στα αποτελέσματα εις νέον του Ομίλου την 1 η Ιανουαρίου ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες (αναθεώρηση): Το πρότυπο αυτό εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Για τις εταιρείες που εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ημερομηνία εφαρμογής είναι 1 Ιανουαρίου Ως συνέπεια των νέων προτύπων ΔΠΧΑ 11 Από κοινού συμφωνίες και ΔΠΧΑ 12 Γνωστοποιήσεις συμμετοχών σε άλλες επιχειρήσεις, το ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις μετονομάστηκε σε ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες και περιγράφει την εφαρμογή της μεθόδου καθαρής θέσης στις επενδύσεις σε κοινοπραξίες πέραν των επενδύσεων σε συγγενείς επιχειρήσεις. Σε ισχύ από την 1 η Ιανουαρίου 2013, ο Όμιλος θα εφαρμόσει το νέο πρότυπο ΔΛΠ 28 για την ενοποίηση των από κοινού ελεγχομένων οντοτήτων με τη μέθοδο της καθαρής θέσης. 62

67 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Παρουσίαση (τροποποίηση) Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων: Η τροποποίηση αυτή εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Οι τροποποιήσεις αυτές διευκρινίζουν την έννοια «υφίσταται στο παρόν νομικά επιβαλλόμενο δικαίωμα για συμψηφισμό». Οι τροποποιήσεις επίσης διευκρινίζουν την εφαρμογή των κριτηρίων συμψηφισμού του ΔΛΠ 32 στα συστήματα διακανονισμού (όπως σε κεντρικά συστήματα οίκων εκκαθάρισης) τα οποία εφαρμόζουν μηχανισμούς μεικτούς διακανονισμού οι οποίοι δεν λειτουργούν ταυτόχρονα. Η αναθεώρηση αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις (τροποποίηση) Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Οι τροποποιήσεις αυτές απαιτούν από μια εταιρία να γνωστοποιήσει πληροφορίες για τα δικαιώματα συμψηφισμού και σχετικούς διακανονισμούς (πχ. διακανονισμούς εξασφαλίσεων). Οι γνωστοποιήσεις αυτές παρέχουν στους χρήστες πληροφόρηση η οποία είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση της επίδρασης των διακανονισμών συμψηφισμού στην κατάσταση οικονομικής θέσης μιας εταιρίας. Οι νέες γνωστοποιήσεις απαιτούνται για όλα τα χρηματοοικονομικά μέσα που έχουν αναγνωριστεί και έχουν υποστεί συμψηφισμό σύμφωνα με το ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση. Οι γνωστοποιήσεις εφαρμόζονται επίσης σε χρηματοοικονομικά μέσα που υπόκεινται σε εκτελεστέους «κύριους διακανονισμούς συμψηφισμού» (master netting arrangement) ή παρόμοιους διακανονισμούς, ανεξάρτητα από το εάν έχουν συμψηφιστεί σύμφωνα με το ΔΛΠ 32. Η τροποποίηση αυτή επηρεάζει την παρουσίαση και δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά μέσα - Ταξινόμηση και Επιμέτρηση: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Όπως έχει εκδοθεί το ΔΠΧΑ 9 αντικατοπτρίζει την πρώτη φάση της εργασίας του ΣΔΛΠ για την αντικατάσταση του ΔΛΠ 39 και εφαρμόζεται κατά την ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων όπως ορίζονται από το ΔΛΠ 39. Το πρότυπο είχε αρχικά οριστεί να εφαρμοστεί για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2013, αλλά οι τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 9 Υποχρεωτική Ημερομηνία Εφαρμογής του ΔΠΧΑ 9 και Γνωστοποιήσεις Μετάβασης που εκδόθηκαν το Δεκέμβριο, μετέφεραν την υποχρεωτική ημερομηνία εφαρμογής στις 1 Ιανουαρίου Στις επόμενες φάσεις, το ΣΔΛΠ θα ασχοληθεί με τη λογιστική αντιστάθμισης και την απομείωση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Η υιοθέτηση της πρώτης φάσης του ΔΠΧΑ 9 θα έχει επίπτωση στην ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων αλλά δεν θα έχει επίπτωση στην ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων. Ο Όμιλος θα ποσοτικοποιήσει την επίπτωση σε συνδυασμό με τις άλλες φάσεις, όταν θα εκδοθεί το τελικό πρότυπο το οποίο θα περιλαμβάνει όλες τις φάσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. ΔΠΧΑ 10 Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις, ΔΛΠ 27 Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Για τις εταιρίες που εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ημερομηνία εφαρμογής είναι 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 10 αντικαθιστά το μέρος του ΔΛΠ 27 Ενοποιημένες και Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις που σχετίζεται με τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Επίσης, αναφέρεται σε θέματα που αναπτύσσονται στη Διερμηνεία 12 Ενοποίηση Οικονομικές Οντότητες Ειδικού Σκοπού. Το ΔΠΧΑ 10 εγκαθιστά ένα ενιαίο μοντέλο ελέγχου που έχει εφαρμογή σε όλες τις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών οντοτήτων ειδικού σκοπού. Οι αλλαγές που εισάγονται από το ΔΠΧΑ 10 απαιτούν από τη διοίκηση να ασκεί σημαντική κρίση προκειμένου να καθορίσει ποιες οντότητες ελέγχονται και, συνεπώς, είναι απαραίτητο να ενοποιηθούν από τη μητρική, συγκρινόμενες με τις απαιτήσεις που βρίσκονταν στο ΔΛΠ 27. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης αυτής της τροποποίησης στις οικονομικές του καταστάσεις. 63

68 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) ΔΠΧΑ 11 Από Κοινού Συμφωνίες: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Για τις εταιρείες που εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ημερομηνία εφαρμογής είναι 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 11 αντικαθιστά το ΔΛΠ 31 Συμμετοχή σε Κοινοπραξίες και τη Διερμηνεία 13 Από κοινού ελεγχόμενες οικονομικές οντότητες Μη χρηματικές συνεισφορές από κοινοπρακτούντες. Το ΔΠΧΑ 11 καταργεί την επιλογή της αναλογικής ενοποίησης των από κοινού ελεγχόμενων εταιρειών. Αντί αυτού, οι από κοινού ελεγχόμενες εταιρείες οι οποίες πληρούν τον ορισμό της κοινοπραξίας πρέπει να λογίζονται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο καθαρής θέσης. Με βάση το νέο ΔΠΧΑ,οι από κοινού ελεγχόμενες οντότητες του Ομίλου πληρούν τις προϋποθέσεις του ορισμού των κοινοπραξιών και συνεπώς θα ενοποιούνται από την 1 η Ιανουαρίου 2013 με την μέθοδο της καθαρής θέσης. Η Διοίκηση έχει εκτιμήσει ότι η επίδραση από αυτή την αλλαγή στις ετήσιες ενοποιημένες πωλήσεις και στο κόστος πωληθέντων θα είναι 47 και 36 εκατ. αντίστοιχα. Τα ενοποιημένα Κέρδη πρό φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA») και τα καθαρά κέρδη δεν θα επηρεαστούν. ΔΠΧΑ 12 Γνωστοποιήσεις συμμετοχών σε άλλες εταιρίες: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Για τις εταιρείες που εφαρμόζουν τα ΔΠΧΑ όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ημερομηνία εφαρμογής είναι 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 12 περιλαμβάνει όλες τις γνωστοποιήσεις που προηγουμένως εμπεριέχονταν στο ΔΛΠ 27 και σχετίζονταν με τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις καθώς επίσης και όλες τις γνωστοποιήσεις που προηγουμένως εμπεριέχονταν στο ΔΛΠ 31 και στο ΔΛΠ 28. Οι γνωστοποιήσεις αυτές σχετίζονται με τη συμμετοχή μιας εταιρίας σε θυγατρικές εταιρίες, σε από κοινού συμφωνίες, σε συγγενείς εταιρείες και δομημένες εταιρείες. Απαιτούνται επίσης μια σειρά από νέες γνωστοποιήσεις. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης αυτού του νέου Προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 13 Επιμέτρηση Εύλογης Αξίας: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 13 εγκαθιστά ένα ενιαίο σύνολο πηγών καθοδήγησης των ΔΠΧΑ για όλες τις επιμετρήσεις εύλογης αξίας. Το ΔΠΧΑ 13 δεν αλλάζει τις απαιτήσεις αναφορικά με το πότε η εταιρία απαιτείται να χρησιμοποιήσει την εύλογη αξία αλλά παρέχει καθοδήγηση στο τρόπο επιμέτρησης της εύλογης αξίας στα ΔΠΧΑ όταν η εύλογη αξία απαιτείται ή επιτρέπεται. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης αυτού του νέου Προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. Διερμηνεία 20 Δαπάνες αποκάλυψης κατά την παραγωγική φάση του ορυχείου: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Η διερμηνεία αυτή εφαρμόζεται για τις δαπάνες αποκάλυψης που πραγματοποιούνται κατά την διαδικασία εξόρυξης της επιφάνειας στη διάρκεια της παραγωγικής φάσης του ορυχείου (δαπάνες αποκάλυψης κατά την παραγωγή). Η διερμηνεία αναφέρεται στη λογιστική απεικόνιση της ωφέλειας από τη δραστηριότητα αποκάλυψης. Ο Όμιλος εφαρμόζει τον προτεινόμενο λογιστικό χειρισμό της νέας διερμηνείας στις οικονομικές καταστάσεις της τρέχουσας και των προηγούμενων χρήσεων (βλέπε Σημείωση 2.2 δ ii). Το ΣΔΛΠ εξέδωσε ένα κύκλο ετήσιων αναβαθμίσεων των ΔΠΧΑ , το οποίο περιέχει τροποποιήσεις των προτύπων και των σχετικών βάσεων συμπεράσματος. Το πρόγραμμα των ετήσιων αναβαθμίσεων παρέχει ένα μηχανισμό εφαρμογής απαραίτητων αλλά όχι επείγουσων τροποποιήσεων των ΔΠΧΑ. Η ημερομηνία εφαρμογής των τροποποιήσεων είναι για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει τις αναβαθμίσεις αυτές. ΔΛΠ 1 Παρουσίαση Οικονομικών Καταστάσεων: Η αναβάθμιση αυτή διευκρινίζει τη διαφορά μεταξύ εθελοντικών πρόσθετων συγκριτικών πληροφοριών και των συγκριτικών πληροφοριών που απαιτούνται κατ ελάχιστο. Γενικά, η απαιτούμενη συγκριτική περίοδος που απαιτείται κατ ελάχιστο είναι η προηγούμενη περίοδος. 64

69 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) ΔΛΠ 16 Ενσώματα πάγια: Η αναβάθμιση αυτή διευκρινίζει ότι τα βασικά ανταλλακτικά και ο εξοπλισμός συντήρησης που πληροί τον ορισμό των ενσώματων παγίων και εξοπλισμού δεν είναι απόθεμα. ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά μέσα- Παρουσίαση: Η αναβάθμιση αυτή διευκρινίζει ότι οι φόροι εισοδήματος που προκύπτουν από διανομές κατόχων συμμετοχικών τίτλων λογίζονται σύμφωνα με το ΔΛΠ 12 Φόροι Εισοδήματος. ΔΛΠ 34 Ενδιάμεση χρηματοοικονομική αναφορά: Η αναβάθμιση αυτή συμμορφώνει τις απαιτήσεις γνωστοποιήσεων για τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία ανά τομέα πληροφόρησης με τις συνολικές υποχρεώσεις ανά τομέα πληροφόρησης στις ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις. Η διευκρίνηση αυτή εξασφαλίζει επίσης τη συμμόρφωση των γνωστοποιήσεων στις ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις με τις ετήσιες. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης των νέων Προτύπων στις οικονομικές του καταστάσεις. 2.5 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Η σύνταξη οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε., απαιτεί όπως η Διοίκηση προβαίνει σε λογιστικές εκτιμήσεις, παραδοχές και κρίσεις που επηρεάζουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών ενεργητικού και παθητικού, την γνωστοποίηση ενδεχόμενων γεγονότων καθώς και τα έσοδα και έξοδα που παρουσιάζονται κατά τις υπό εξέταση χρήσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Οι εν λόγω εκτιμήσεις και παραδοχές επανεξετάζονται συνεχώς και βασίζονται στην προγενέστερη εμπειρία της Διοίκησης και σε λοιπούς παράγοντες που περιλαμβάνουν την επιβεβαίωση μελλοντικών γεγονότων που θεωρούνται ότι είναι λογικά κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Παρόλα αυτά τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από αυτές τις εκτιμήσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρακάτω περιγράφεται η πληροφόρηση που έλαβε υπόψη της η Διοίκηση για σημαντικές περιοχές εκτιμήσεων και αβεβαιότητας για την προετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων: (α) Εκτιμήσεις που Αφορούν στη Μεταλλευτική Δραστηριότητα του Ομίλου: Η Διοίκηση πραγματοποιεί σημαντικές εκτιμήσεις οι οποίες αφορούν στη μεταλλευτική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα: i) Εκτιμήσεις αναφορικά με το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων: Το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος των κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων κατά την ημερομηνία αναφοράς βασίζεται σε εκτιμήσεις που πραγματοποιεί ο Όμιλος βάσει γενικά παραδεκτών επιστημονικών μεθόδων και τεχνικών επί γεωλογικών και άλλου είδους δεδομένων. Η διαδικασία εκτίμησης πραγματοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένο και τεχνικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο διαθέτει και χρησιμοποιεί εξειδικευμένους πόρους, εργαλεία και μέσα. Η διαδικασία εκτίμησης περιλαμβάνει όχι μόνο την προς εξόρυξη ποσότητα ορυκτού μεταλλεύματος αλλά και άλλα μεγέθη όπως τον όγκο των στείρων εδαφών που απαιτείται να απομακρυνθούν προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εξόρυξη κλπ. Το πραγματικό ύψος αυτών των μεγεθών ενδέχεται να διαφέρει από τα κατά την ημερομηνία αναφοράς εκτιμηθέντα, γεγονός το οποίο μπορεί να διαφοροποιήσει τα σχετικά λογιστικά μεγέθη που αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις, όπως η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εκτάσεων εξόρυξης, των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων κλπ. ii) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από 65

70 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.5. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (συνέχεια) την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του Ομίλου. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος επανεξετάζεται σε ετήσια βάση. Αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές και υπολογίζεται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Μεταβολές στις μελλοντικές εκτιμώμενες ταμειακές ροές αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης προσαρμόζοντας τα σχετικά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού, ενώ, μεταβολές στις μελλοντικές ταμειακές ροές εξοφλημένων κοιτασμάτων καταχωρούνται απ ευθείας στα αποτελέσματα χρήσεως. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των υπολογισμών και του σημαντικού αριθμού παραδοχών που εμπεριέχονται σε αυτούς, η Διοίκηση κατά την ημερομηνία αναφοράς προσπαθεί να εκτιμήσει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο την παρούσα αξία της εν λόγω υποχρέωσης. (β) Πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος: Η πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος με βάση το ΔΛΠ 12 υπολογίζεται με εκτίμηση των φόρων που θα καταβληθούν στις φορολογικές αρχές και περιλαμβάνει τον τρέχοντα φόρο εισοδήματος για κάθε χρήση και πρόβλεψη για τους πρόσθετους φόρους που πιθανόν να προκύψουν σε μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους. Η τελική εκκαθάριση των φόρων εισοδήματος πιθανόν να αποκλίνει από τα σχετικά ποσά τα οποία έχουν καταχωρηθεί στις οικονομικές καταστάσεις. (γ) Ανάκτηση Αναβαλλόμενων Φόρων Ενεργητικού: Η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού εμπεριέχει εκτιμήσεις αναφορικά με την ανακτησιμότητά τους και ειδικότερα, η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού επί μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών απαιτεί από τη Διοίκηση τη διενέργεια εκτιμήσεων αναφορικά με την μελλοντική πραγματοποίηση επαρκών φορολογικών κερδών τα οποία θα επιτρέψουν την ανάκτησή τους και ανά φορολογικό καθεστώς στο οποίο δραστηριοποιείται η Εταιρία και οι θυγατρικές του Ομίλου. (δ) Έλεγχοι απομείωσης υπεραξίας και ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο Όμιλος διενεργεί τον σχετικό έλεγχο απομείωσης της υπεραξίας και των ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής τουλάχιστον σε ετήσια βάση. Προκειμένου να γίνει ο έλεγχος απομείωσης γίνεται προσδιορισμός της αξίας χρήσης (value in use) των μονάδων παραγωγής ταμειακών ροών στις οποίες έχει κατανεμηθεί η αξία. Ο εν λόγω προσδιορισμός της αξίας χρήσης απαιτεί να γίνει μια εκτίμηση των μελλοντικών ταμειακών ροών της κάθε σημαντικής μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών και να επιλεγεί το κατάλληλο επιτόκιο προεξόφλησης (μέσο σταθμικό κόστος δανεισμού του Ομίλου), με βάση το οποίο θα καθοριστεί η παρούσα αξία των ανωτέρω μελλοντικών ροών. (ε) Περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση: Ο Όμιλος ταξινομεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο (ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) ως διακρατούμενα προς πώληση, αν η αξία τους αναμένεται να ανακτηθεί κατά κύριο λόγο μέσω διάθεσης των στοιχείων και όχι μέσω της χρήσης τους. Το περιουσιακό στοιχείο (ή η ομάδα) πρέπει να είναι διαθέσιμα προς άμεση πώληση στην παρούσα τους κατάσταση, η δέ ολοκλήρωση της πώλησης να εξαρτάται μόνο από συνθήκες που είναι συνήθεις και τυπικές για πωλήσεις τέτοιων στοιχείων και η πώληση θα πρέπει να είναι εξαιρετικά πιθανή. Για να θεωρείται η πώληση εξαιρετικά πιθανή, πρέπει να υπάρχει δέσμευση της Διοίκησης αναφορικά με το σχέδιο πώλησης των περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας και να έχει ενεργοποιηθεί πρόγραμμα εξεύρεσης αγοραστή ή/και ολοκλήρωσης της συναλλαγής. Επιπροσθέτως, η προσφερόμενη τιμή πώλησης θα πρέπει να είναι σε λογική συσχέτιση με την τρέχουσα αγοραία αξία των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας περιουσιακών στοιχείων. Επίσης, η πώληση πρέπει να αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός ενός έτους από την ημέρα που το περιουσιακό στοιχείο ή ομάδα στοιχείων ταξινομήθηκαν ως διακρατούμενα προς πώληση και οι ενέργειες που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο πώλησης θα πρέπει να καταδεικνύουν ότι δεν είναι πιθανόν να απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιο ούτε ότι το σχέδιο θα ακυρωθεί. Η πιθανότητα έγκρισης των μετόχων (εάν αυτό απαιτείται από το καθεστώς λειτουργίας) θα πρέπει να λαμβάνεται υπ όψιν ως μέρος της εκτίμησης της εάν 66

71 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2.5. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (συνέχεια) η πώληση είναι εξαιρετικά πιθανή. Οι συναλλαγές πώλησης περιλαμβάνουν ανταλλαγές μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων έναντι λοιπών μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων όταν η ανταλλαγή έχει εμπορική ουσία σύμφωνα με το ΔΛΠ 16 για τα Ενσώματα Πάγια. Αυτό εκτιμάται αξιολογώντας τα χαρακτηριστικά στοιχεία των ταμειακών ροών ήτοι κατά πόσο ο κίνδυνος, η χρονική στιγμή και το μέγεθος τους για το περιουσιακό στοιχείο που λήφθηκε διαφέρουν ως προς αυτά του περιουσιακού στοιχείου που μεταβιβάστηκε σε συνάρτηση με την εύλογη αξία των ανταλλασσόμενων περιουσιακών στοιχείων. Ο Όμιλος αποτιμά ένα μακροπρόθεσμο στοιχείο ενεργητικού (ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) ως διακρατούμενο προς πώληση στην χαμηλότερη αξία μεταξύ της λογιστικής του αξίας και της εύλογης αξίας μείον των εξόδων πώλησης του. (στ) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται βάσει αναλογιστικών μεθόδων η διενέργεια των οποίων απαιτεί από τη Διοίκηση να εκτιμήσει συγκεκριμένες παραμέτρους όπως η μελλοντική αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων, το επιτόκιο προεξόφλησης των εν λόγω υποχρεώσεων, το ποσοστό αποχώρησης των εργαζομένων κλπ. Η Διοίκηση προσπαθεί, σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όπου η εν λόγω πρόβλεψη αναθεωρείται, να εκτιμά με όσο το δυνατό καλύτερο τρόπο τις παραμέτρους αυτές. (ζ) Πρόβλεψη για Απομείωση Εμπορικών Απαιτήσεων: Ο πιστωτικός κίνδυνος του Ομίλου διαχειρίζεται αυτόνομα από την κάθε επιχειρηματική μονάδα με βάση τις καθιερωμένες πολιτικές και διαδικασίες του Ομίλου και την πιστοληπτική ικανότητα του κάθε πελάτη η οποία αξιολογείται με διάφορα κριτήρια και καθορίζει τα πιστωτικά του όρια. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όλες οι καθυστερημένες ή επισφαλείς απαιτήσεις εκτιμώνται για να προσδιοριστεί η αναγκαιότητα ή μη πρόβλεψης απομείωσης. Το υπόλοιπο της πρόβλεψης για απομείωση απαιτήσεων προσαρμόζεται κατάλληλα σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ώστε να αντανακλά την πιθανή σχετική απώλεια. Κάθε διαγραφή υπολοίπων πελατών χρεώνεται στην υπάρχουσα πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Αποτελεί πολιτική του Ομίλου να μη διαγράφεται καμία απαίτηση μέχρι να εξαντληθούν όλες οι δυνατές νομικές ενέργειες για την είσπραξή της. (η) Ενδεχόμενες υποχρεώσεις: Η ύπαρξη ενδεχόμενων υποχρεώσεων απαιτεί από τη Διοίκηση τη συνεχή διενέργεια παραδοχών και αξιολογικών κρίσεων αναφορικά με την πιθανότητα μελλοντικά γεγονότα να συμβούν ή να μη συμβούν καθώς και της επίδρασης που τα γεγονότα αυτά μπορεί να έχουν στη δραστηριότητα του Ομίλου. 67

72 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ Οι θυγατρικές εταιρίες της S&B που περιλαμβάνονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι οι εξής: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Χώρα Αντικείμενο Δραστηριότητας % Συμ/χής 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 99,73% 99,73% 2003 Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Βιομηχ. Ορυκτά 99,99% 99,99% 1996 Cape Trahilas Enterprises Ltd. Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 100,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. (1) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 100,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. (1) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 100,00% 2007 S&B Industrial Minerals S.A.R.L. Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 S&B Industrial Minerals GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 S&B Holding GmbH Γερμανία Ετ. Συμμετοχών 100,00% 100,00% 1992 SLS Baustoffe GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 99,80% 99,80% 2001 Askana Ltd. Γεωργία Βιομηχ. Ορυκτά 97,70% 97,70% 1998 Isocon Α.Ε. (4) Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 60,00% 60,00% 1996 Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος - Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1995 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 100,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε. Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 100,00% 2009 S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 Sarda Perlite S.r.l. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 61,00% 61,00% 2001 S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2000 ΑΜΕΡΙΚΗ Stollberg do Brazil Ltda Βραζιλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 Milos Island Resort Ltd. (2) Β.Π.Ν Διαχειρ.Ακινήτων - 100,00% 2009 S&B Industrial Minerals North America Inc. Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1999 Stollberg Inc. Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 Rolling Rock Minerals Inc. (5) Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - NYCO Minerals Inc. (5) Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - American Tripoli Inc. (5) Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - NYCO Minerals Canada Inc. (5) Καναδάς Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - Minera Roca Rodando S.de R.L. de C.V. (5) Μεξικό Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - Servicios Piedra Tumbante S.de R.L. de C.V. (5) Μεξικό Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1996 Guizhou S&B New-Typed Material Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2009 S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2005 S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2007 S&B Enterprise Management Consulting Co.Ltd (3) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 99,72% 99,72% 1996 Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 98,73% 98,73% 1995 ΑΦΡΙΚΗ Naimex S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2003 S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2008 Υποσημειώσεις: 1. Οι εν λόγω εταιρίες βρίσκονται σε διαδικασία εκκαθάρισης. 2. Την 17 η Φεβρουαρίου, η εταιρία Milos Island Resort Ltd εκκαθαρίστηκε. 3. Το Μάιο του, η εταιρία S&B Enterprise Management Consulting Co, Ltd. ιδρύθηκε στην Κίνα. 4. Τoν Σεπτέμβριο του, η θυγατρική της εταιρίας ISOCON Α.Ε. προχώρησε σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των 350, το οποίο εισφέρθηκε εντός της περιόδου (συμμετοχή Εταιρίας 210). 5. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε Σημείωση 5 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων». 68

73 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ (συνέχεια) Οι συμμετοχές σε θυγατρικές που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Η Εταιρία S&B Holding GmbH Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος A.E Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Isocon Α.Ε Askana Ltd Η επένδυση στην θυγατρική εταιρία του Ομίλου, «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.» είχε ταξινομηθεί ως διακρατούμενη προς πώληση στην κατάσταση οικονομικής θέσης της Εταιρίας για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου (Σημείωση 6). Τα μερίσματα από θυγατρικές που αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα της Εταιρίας για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα, είχαν ως εξής: Η Εταιρία S&B Holding GmbH Sarda Perlite S.r.l Τα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο στις οικονομικές καταστάσεις, ανά θυγατρική εταιρία, αναλύονται ως εξής: Κατάσταση οικονομικής θέσης Αποτελέσματα χρήσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Sarda Perlite S.r.l Stollberg & Samil Co. Ltd. (αφορά δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο της Qing Dao) S&B Industrial Minerals A.D S&B Endustriyel Mineraller A.Ş Askana Ltd (1) SLS Baustoffe GmbH Sibimin Overseas Ltd (1) Isocon Α.Ε. (67) (89) (118) (123) Pabalk Maden A.Ş. (1) (1) - (1) Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε (2) Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε (3) Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε (5) Cape Trahilas Enterprises Ltd (64) Σύνολο δικαιωμάτων μειοψηφίας (19) (62) 69

74 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 4. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ Οι συμμετοχές σε από κοινού ελεγχόμενες οντότητες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: % Συμ/χής Εταιρία Χώρα Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης ΕΥΡΩΠΗ Orykton GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2005 Cebo International B.V. Ολλανδία Ετ. Συμμετοχών 50,00% 50,00% 2007 Cebo Holland B.V. (1) Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo Marine B.V. (1) Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo U.K. Ltd (1) Μ.Βρετανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 ΑΣΙΑ Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2004 Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. (2) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 48,32% 48,32% 2004 Stollberg & Samil Indonesia P.T. (2) Ινδονησία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% - Pergem Mineral A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2010 Organik Madencilik Ltd. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% Υποσημειώσεις: 1. Οι εταιρίες Cebo Holland B.V., Cebo Marine B.V. και Cebo U.K. Ltd. ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Cebo International B.V. (ποσοστό συμμετοχής 100%). 2. Οι εταιρίες Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. και Stollberg & Samil Indonesia P.T. ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Stollberg & Samil Co.Ltd. (ποσοστό συμμετοχής 96,64% και 98% αντίστοιχα). Στις 19 Ιουλίου, ο Όμιλος εξαγόρασε το 50% του μετοχικού κεφαλαίου της Organik Madencilik Ltd., έναντι τιμήματος 200. Η νέα από κοινού ελεγχόμενη εταιρία βρίσκεται στην Ανατολική Τουρκία και ασχολείται με την δραστηριότητα του βερμικουλίτη. Το μερίδιο του Ομίλου στο ενοποιημένο ενεργητικό και παθητικό και στα ενοποιημένα έσοδα και έξοδα των από κοινού ελεγχόμενων οντοτήτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις, αναλύονται ως εξής: Μακροπρόθεσμο ενεργητικό Βραχυπρόθεσμο ενεργητικό Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Πωλήσεις Κόστος πωληθέντων (35.535) (30.373) Έξοδα διοίκησης (2.301) (2.099) Έξοδα διάθεσης (3.475) (3.197) Λοιπά έσοδα, καθαρά Χρηματοοικονομικά έξοδα, καθαρά (71) (6) Αναλογία στις ζημίες συγγενών εταιριών 50 (52) Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος (1.215) (1.045) Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (3) (11) Καθαρά κέρδη Οι από κοινού ελεγχόμενες οντότητες έχουν δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις 7,2 εκατ. περίπου (αναλογία του Ομίλου), οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα ποσά που γνωστοποιούνται στην Σημείωση 40. Δεν υπάρχουν άλλες δεσμεύσεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εταιρίες αυτές. 70

75 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 5. ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Την 14 η Σεπτεμβρίου, ο Όμιλος εξαγόρασε το 100% των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου του Ομίλου Rolling Rock Minerals Inc. («Rolling Rock») με έδρα στις Η.Π.Α και των θυγατρικών του εταιριών στις Η.Π.Α, τον Καναδά και το Μεξικό. Ο Όμιλος Rolling Rock δραστηριοποιείται στην εξόρυξη και επεξεργασία υψηλής ποιότητας βολλαστονίτη και τριπολίτιδος (tripoli) που προορίζονται για ένα ευρύ φάσμα τελικών αγορών. Το τίμημα για την εξαγορά ανήλθε στα 42,9 εκατ. (USD 55,49 εκατ). ελεύθερο δανείων. Μια επιπρόσθετη προσαρμογή για τα χρηματικά διαθέσιμα και το κεφάλαιο κίνησης ποσού 0,2 εκατ. (USD 0,2 εκατ.) τακτοποιήθηκε εντός Ιανουάριου του Η εξαγορά χρηματοδοτήθηκε κυρίως μέσω ενός τραπεζικού δανείου ύψους 33,6 εκατ. με χρονική διάρκεια αποπληρωμής τα 5 έτη το οποίο συνάφθηκε με τράπεζα στις Η.Π.Α. (Σημείωση 34). Τα συνολικά έξοδα της εξαγοράς ανέρχονται στο ποσό των 3,2 εκατ. περίπου και περιλαμβάνονται στα έξοδα διοίκησης της συνημμένης ενοποιημένης κατάστασης αποτελεσμάτων και στις ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες της ενοποιημένης κατάστασης ταμειακών ροών. Οι συνημμένες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν πωλήσεις 10,6 εκατ. και καθαρά κέρδη 0,8 εκατ. του Ομίλου Rolling Rock μετά την ημερομηνία εξαγοράς του. Αν η εξαγορά είχε λάβει χώρα την 1 η Ιανουαρίου, οι πωλήσεις του Ομίλου θα ήταν αυξημένες κατά 30,8 εκατ. περίπου και τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων και τα ενοποιημένα καθαρά κέρδη θα ήταν αυξημένα περίπου κατά 3,7 εκατ. και κατά 2,2 εκατ., αντίστοιχα. Η λογιστική αξία των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων του Ομίλου Rolling Rock κατά την ημερομηνία της εξαγοράς, προσαρμοσμένη κατά ΔΠΧΑ, και η προκύψασα προσωρινή υπεραξία συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα: Ενεργητικό Λογιστικές Αξίες κατά την εξαγορά Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Αναβαλλόμενες φόρολογικές απαιτήσεις 779 Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος 332 Λοιπές απαιτήσεις 832 Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα 549 Σύνολο Ενεργητικού Υποχρεώσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Εμπορικές υποχρεώσεις 622 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Σύνολο Υποχρεώσεων Kαθαρό ενεργητικό Κόστος εξαγοράς Προκύψασα υπεραξία Ανάλυση ταμειακών ροών από εξαγορά Τίμημα εξαγοράς Μείον: Ταμειακά διαθέσιμα που αποκτήθηκαν (549) Καθαρή ταμειακή εκροή εξαγοράς Ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων του Ομίλου Rolling Rock, ο επιμερισμός του τιμήματος εξαγοράς (Purchase Price Allocation) σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΠ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων» και ο ακριβής προσδιορισμός της σχετικής υπεραξίας αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός 12 μηνών από την ημερομηνία εξαγοράς. 71

76 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 6. ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Το Νοέμβριο του, η Εταιρία είχε ανακοινώσει την επίτευξη αρχικής συμφωνίας για τη σταδιακή μεταβίβαση της δραστηριότητας Βωξίτη στην Ελλάδα προς την Αλουμίνιον Α.Ε., θυγατρική της Μυτιληναίος Α.Ε. To αρχικό συμφωνηθέν τίμημα ποσού επρόκειτο να οριστικοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση τεχνικού, οικονομικού και νομικού ελέγχου (στο εξής το «Due Diligence»). Την 12 η Οκτωβρίου του, η Εταιρία ανακοίνωσε ότι μετά το πέρας εκτενούς διαδικασίας ειδικών ελέγχων Due Diligence καθώς και διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο μερών, δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη τελικής συμφωνίας για την παραπάνω μεταβίβαση. Σε συνέχεια της παραπάνω ανακοίνωσης, τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία της δραστηριότητας Βωξίτη της Εταιρίας στην Ελλάδα καθώς και της εταιρίας «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.», θυγατρικής της Εταιρίας, παύουν να ταξινομούνται ως διακρατούμενα στοιχεία προς πώληση στις καταστάσεις οικονομικής θέσης του Ομίλου και της Εταιρίας που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και τα αποτελέσματα τους επαναταξινομούνται ως «Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες» στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων της Εταιρίας και του Ομίλου για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου (με αναπαρουσίαση των συγκριτικών στοιχείων). Επιπλέον σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΠΧΑ 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες δραστηριότητες», η λογιστική αξία των μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων που είχαν προηγουμένως ταξινομηθεί ως διακρατούμενα προς πώληση αναγνωρίζεται συμπεριλαμβανομένων των, κατά την 31 η Δεκεμβρίου, αποσβέσεων ως σαν τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία να μην είχαν ταξινομηθεί ως διακρατούμενα προς πώληση. Το συνολικό ποσό των αποσβέσεων που περιλαμβάνεται στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων ανέρχεται στο ποσό των 10,4 εκατ., από το οποίο ποσό 8,5 εκατ. αφορά την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και το ποσό 1,9 εκατ. αφορά την περίοδο από 1 η Νοεμβρίου, έως 31 η Δεκεμβρίου. Τα αποτελέσματα της δραστηριότητας Βωξίτη της Εταιρίας στην Ελλάδα καθώς και της εταιρίας «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.» για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου (σε συνεχιζόμενη βάση) και, σε διακοπτόμενη βάση όπως αρχικώς δημοσιεύθηκαν, αναλύονται στον πίνακα που ακολουθεί: 1/1-31/12 Ο Όμιλος 1/1-31/12 1/1-31/12 Η Εταιρία 1/1-31/12 Πωλήσεις Εμπορευμάτων Κόστος πωλήσεων (35.477) (30.899) (35.488) (31.052) Μικτό κέρδος / (ζημίες) (417) (428) Έξοδα διοίκησης (155) (2.129) (96) (2.096) Έξοδα διάθεσης (231) (352) (231) (352) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα (3.817) (3.516) (3.809) (3.506) Λειτουργικές ζημίες (4.072) (3.785) (4.008) (3.884) Χρηματοοικονομικά έξοδα (720) (693) (720) (692) Ζημίες προ φόρων (4.792) (4.478) (4.728) (4.576) Φόρος Εισοδήματος - (126) - (126) Ζημία μετά από φόρους (4.792) (4.604) (4.728) (4.702) 72

77 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 6. ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (συνέχεια) Οι βασικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων των δραστηριοτήτων Βωξίτη της Εταιρίας στην Ελλάδα και της εταιρίας «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.» την 31 η Δεκεμβρίου, και αντίστοιχα, παρουσιάζονται στην συνέχεια. Παρόλο που κατά την 31 η Δεκεμβρίου αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις δεν ταξινομούνται ως διακρατούμενα προς πώληση, δεν έγινε αναπαρουσίαση των συγκριτικών στοιχείων, σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 5: Ο Όμιλος Η Εταιρία Μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Συμμετοχές σε θυγατρικές Αναβαλλόμενες Φορολογικές Απαιτήσεις Λοιπά μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη Λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Σύνολο Ενεργητικού Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Λοιπές προβλέψεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Σύνολο Υποχρεώσεων Τα Διοικητικά Συμβούλια της Εταιρίας και της εταιρίας «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος - Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.», θυγατρικής κατά 100% της Εταιρίας, στις συνεδριάσεις τους την 18 η Δεκεμβρίου και την 28 η Δεκεμβρίου αντιστοίχως, αποφάσισαν την απόσχιση του κλάδου βωξίτη της Εταιρίας στην Ελλάδα και την εισφορά του στην εταιρία «Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος-Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε.». Η ολοκλήρωση αυτής της συναλλαγής υπόκειται στην έγκριση των αρμοδίων αρχών. Η απόσχιση αυτή αποτελεί εσωτερική αναδιάρθρωση, η οποία εξυπηρετεί τον εξορθολογισμό της δομής του Ομίλου και δεν θα επηρεάσει τα οικονομικά μεγέθη του. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Διοίκηση του Ομίλου, δεν θα υπάρξει μεταβολή στις ταμειακές ροές της Εταιρίας καθώς η χρηματοοικονομική και ταμειακή διαχείριση της θυγατρικής θα παρακολουθείται από την Διοίκηση του Ομίλου. Επιπλέον, τα απαιτούμενα διαθέσιμα για την λειτουργία της θυγατρικής καθώς και τα διαθέσιμα που θα προκύψουν από την λειτουργία της, θα παρακολουθούνται από την Εταιρία και θα μεταφέρονται μέσω διεταιρικών λογαριασμών. Η θυγατρική θα διαθέτει κατ ελάχιστον ανεξάρτητες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, κυρίως για να υποστηρίζει τις καθημερινές συναλλαγές και καμία δανειακή συμφωνία δεν θα παραχωρηθεί προς την θυγατρική. Επίσης, οι δαπάνες για κτήση παγίων περιουσιακών στοιχείων της θυγατρικής θα παρακολουθούνται και θα εγκρίνονται από την Διοίκηση του Ομίλου. Με βάση τα παραπάνω, οι προαναφερθείσες συναλλαγές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του ΔΠΧΑ 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες δραστηριότητες» για τις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας. 73

78 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 7. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Σε ισχύ από το, τα ποσά των πωλήσεων αναλύονται ανά τομέα αγοράς που εξυπηρετείται από τον Όμιλο: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Μεταλλουργία Κατασκευές Χυτήρια Ειδικές εφαρμογές Λοιπά Σύνολο πωλήσεων ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Το κόστος πωλήσεων που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναλώσεις Ναύλοι Αμοιβές προσωπικού Αποσβέσεις Αμοιβές τρίτων Ηλεκτρική ενέργεια & Φυσικό αέριο Επισκευές & συντηρήσεις Έξοδα μεταφορών Ενοίκια & Παροχές τρίτων Φόροι-τέλη Ζημία απομείωσης παγίων περιουσιακών στοιχείων (Σημ. 18) Διάφορα έξοδα Σύνολο κόστους πωλήσεων ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Τα έξοδα διοίκησης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Αμοιβές τρίτων Αποσβέσεις Φόροι-τέλη Ζημία απομείωσης άϋλων περιουσιακών στοιχείων (Σημ. 21) Διάφορα έξοδα Σύνολο εξόδων διοίκησης

79 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 10. ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Τα έξοδα διάθεσης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Έξοδα προβολής & ταξιδίων Αποσβέσεις Αμοιβές τρίτων Φόροι-τέλη Πρόβλεψη απομείωσης απαιτήσεων Διάφορα έξοδα Σύνολο εξόδων διάθεσης ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ Τα λοιπά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Έσοδα από ενοίκια Έσοδα από παροχή υπηρεσιών Επιχορηγήσεις εξόδων Πρόβλεψη απομείωσης απαιτήσεων 336 (156) - - Έσοδα από προμήθειες Κέρδη από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Λοιπά έσοδα Σύνολο λοιπών εσόδων ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ Τα λοιπά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Διακανονισμός / Πρόβλεψη νομικών υποθέσεων (Σημ. 40) Ζημία απομείωσης επενδυτικών ακινήτων (Σημ. 19) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβαλλοντος 82 (367) 169 (148) Πρόστιμα και προσαυξήσεις Ζημίες από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Ζημία απομείωσης παγίων περιουσιακών στοιχείων (Σημ. 18) Λοιπά έξοδα Σύνολο λοιπών εξόδων

80 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 13. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Πιστωτικοί τόκοι (Σημ. 27) Κέρδη από διακανονισμό παραγώγων επί πετρελαίου (Σημ. 35) Λοιπά Σύνολο χρηματοοικονομικών εσόδων ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Ανακατάταξη Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Χρεωστικοί τόκοι μακροπρόθεσμων δανείων (Σημ. 34) Χρεωστικοί τόκοι βραχυπρόθεσμων δανείων (Σημ. 37) Προμήθειες και τραπεζικά έξοδα Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποκατάστασης περιβάλλοντος (Σημ. 33) Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποζημίωσης προσωπικού (Σημ. 32) Καθαρές ζημίες / (κέρδη) από συναλλαγματικές διαφορές (7) Απόσβεση εξόδων σύναψης δανείων Χρηματοοικονομικό κόστος λοιπών προβλέψεων Σύνολο χρηματοοικονομικών εξόδων

81 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 15. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) Ο φόρος εισοδήματος (τρέχων και αναβαλλόμενος) που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεων του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τρέχων φόρος εισοδήματος Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος (641) (947) Συνολικός φόρος εισοδήματος (821) Ο φόρος εισοδήματος έχει υπολογιστεί βάσει των κερδών προ φόρων επί τον ονομαστικό φορολογικό συντελεστή. Σύμφωνα με τούς ισχύοντες φορολογικούς νόμους, ο φορολογικός συντελεστής για τις δραστηριότητες της Εταιρίας στην Ελλάδα ανέρχεται σε 20% για τα έτη και, αντίστοιχα. Σε ισχύ από την 1 η Ιανουαρίου 2013, ο φορολογικός συντελεστής της Εταιρίας και των θυγατρικών της στην Ελλάδα θα ανέλθει σε 26%. Εκτιμάται ότι εάν ο αυξημένος φορολογικός συντελεστής για την Εταιρία και τις θυγατρικές της στην Ελλάδα βρισκόταν σε ισχύ την 31 η Δεκεμβρίου, η επίπτωση στον φόρο εισοδήματος της Εταιρίας θα ήταν επιπλέον 534. Ο φορολογικός συντελεστής για τις δραστηριότητες της Εταιρίας στην αλλοδαπή, μέσω του υποκαταστήματος της, ανέρχεται σε 31,4% για τα έτη και. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος κάθε μίας εταιρίας του Ομίλου υποβάλλεται σε ετήσια βάση, αλλά τα κέρδη ή οι ζημίες που δηλώνονται παραμένουν προσωρινά έως ότου οι φορολογικές αρχές της κάθε χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται οι εταιρίες του Ομίλου, ελέγξουν τις δηλώσεις και τα βιβλία και στοιχεία του φορολογούμενου και εκδοθεί η τελική έκθεση ελέγχου ή παρέλθει ο χρόνος παραγραφής. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής του Ομίλου διαφέρει από τον ονομαστικό εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι: το μείγμα των φορολογητέων κερδών του Ομίλου, ορισμένες μη εκπιπτόμενες δαπάνες, ο μη υπολογισμός αναβαλλόμενου φόρου σε περιπτώσεις πραγματοποιημένων ζημιών. Ακολουθεί αριθμητική συμφωνία μεταξύ του συνολικού φόρου εισοδήματος και του γινομένου των λογιστικών κερδών επί του ονομαστικού φορολογικού συντελεστή για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και για τον Όμιλο και την Εταιρία, αντίστοιχα: 1/1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων Ομίλου Συντελεστής φόρου Εταιρίας 20% 20% Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή Διαφορά συντελεστή φορολογίας θυγατρικών από το φορολογικό συντελεστή της Εταιρίας Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Πρόσθετοι φόροι Ζημίες θυγατρικών της χρήσης επί των οποίων δε λογίστηκε αναβαλλόμενος φόρος Σύνολο φόρου εισοδήματος Ομίλου /1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή - Δραστηριότητα Ελλάδος Δραστηριότητα αλλοδαπής Μη φορολογητέα έσοδα Ο Όμιλος Η Εταιρία - Πρόσθετοι φόροι Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου και λοιπές πρόσθετες αμοιβές προσωπικού Μερίσματα απαλλασσόμενα της φορολογίας (3.078) - - Λοιπά Σύνολο φόρου εισοδήματος Εταιρίας (821)

82 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 15. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι εταιρίες του Ομίλου έχουν ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, οι οποίες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Υποσημ. Χώρα Ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία S&B Industrial Minerals S.A.R.L. (1) Γαλλία S&B Industrial Minerals GmbH Γερμανία S&B Holding GmbH Γερμανία SLS Baustoffe GmbH Γερμανία Orykton GmbH Γερμανία Askana Ltd. Γεωργία S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (2) Ελλάδα 2010, Isocon A.E. (7) Ελλάδα Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος - Γ.Λ.Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. (7) Ελλάδα Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. (4) Ελλάδα Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε Ελλάδα Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε Ελλάδα S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Sarda Perlite S.r.l. (3) Ιταλία Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Cape Trahilas Enterprises Ltd. Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. (5) Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. (5) Κύπρος Cebo International BV Ολλανδία Cebo Holland B.V. Ολλανδία Cebo Marine B.V. Ολλανδία Cebo U.K. Ltd Μ.Βρετανία S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία ΑΜΕΡΙΚΗ S&B Industrial Minerals North America Inc. ΗΠΑ Stollberg Inc. ΗΠΑ Stollberg do Brazil Ltda Βραζιλία Rolling Rock Minerals Inc. (6) ΗΠΑ NYCO Minerals Inc. (6) ΗΠΑ American Tripoli Inc. (6) ΗΠΑ NYCO Minerals Canada Inc. (6) Καναδάς Minera Roca Rodando S.de R.L. de C.V. (6) Μεξικό Servicios Piedra Tumbante S.de R.L. de C.V. (6) Mexico ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. Κίνα S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. Τουρκία Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Pergem Minreraler A.Ş. Τουρκία Organik Madencilik Ltd. Τουρκία - Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα ΑΦΡΙΚΗ Naimex S.A.R.L. Μαρόκο S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο Υποσημειώσεις: 1. Οι ανέλεγκτες φορολογικές χρήσεις για την S&B Industrial Minerals S.A.R.L. αφορούν την περίοδο Η εν λόγω όμως περίοδος εκτείνεται πίσω έως το 2006 εξαιτίας της απορρόφησης της Denain Anzin Metallurgie S.A.S. 2. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, εκδόθηκε από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές της Εταιρίας πιστοποιητικό σύμφωνα με τον Ν.3842/2010, με πρόγραμμα εργασιών του κανονισμού της ΠΟΛ 1159/. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, η Εταιρία ελέγχεται σύμφωνα με την προαναφερθείσα διαδικασία ελέγχου. 3. Η εταιρία βρίσκεται σε διαδικασία φορολογικού ελέγχου. 4. H εταιρία εκκαθαρίστηκε το αλλά βάσει της Ελληνικής νομοθεσίας δεν έχουν διακανονιστεί οι φορολογικά ανέλεγκτες χρήσεις της. 5. Οι εν λόγω εταιρίες ελέγχθηκαν από τις φορολογικές αρχές για τα έτη και δεν προέκυψαν φορολογικές υποχρεώσεις. 6. Οι ενδεχόμενες φορολογικές υποχρεώσεις που δύναται να προκύψουν αναφορικά με την περίοδο προ εξαγοράς καλύπτονται από τον Πωλητή, βάσει της Συμφωνίας Πώλησης. 7. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, οι εταιρίες ελέγχονται από τους ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές σύμφωνα με τον Ν.3842/2010, με πρόγραμμα εργασιών του κανονισμού της ΠΟΛ 1159/. 78

83 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 15. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που γίνονται αποδεκτές από τις εκάστοτε φορολογικές αρχές, μπορούν να συμψηφίσουν μελλοντικά φορολογητέα κέρδη για διάστημα το οποίο ορίζεται από τις φορολογικές διατάξεις της κάθε χώρας. Για την Εταιρία, καθώς και για τις Ελληνικές θυγατρικές, το διάστημα αυτό είναι πέντε έτη από το έτος στο οποίο προέκυψαν οι φορολογικές ζημίες. Ο Όμιλος δεν σχημάτισε αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για συγκεκριμένες θυγατρικές που έχουν σωρευμένες φορολογικές ζημίες ύψους 13,5 εκατ. περίπου. Η βασική αιτία για αυτό είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί η ακριβής χρήση έναρξης πραγματοποίησης κερδών και η κυλιόμενη παρέλευση του δικαιώματος συμψηφισμού τέτοιων ζημιών στο μέλλον. Η καθαρή κίνηση του λογαριασμού αναβαλλόμενων φόρων εισοδήματος για τον Όμιλο και την Εταιρία είναι η εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αρχικό υπόλοιπο, καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (11.933) (10.819) Πλέον: Αναβαλλόμενη φορολογία διακοπρόμενων δραστηριοτήτων (Χρέωση) / πίστωση λογαριασμού αποτελεσμάτων 641 (1.183) 947 (1.047) Άναβαλλόμενη φορολογία σε πίστωση της Καθαρής Θέσης Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές 115 (83) - - Αναβαλλόμενη φορολογία διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (141) - (141) Τελικό υπόλοιπο αναβαλλόμενων φόρων, καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (10.156) (11.933) Οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (16.492) (15.517) (10.156) (11.933) 79

84 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 15. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις του Ομίλου και της Εταιρίας προέρχονται από τα ακόλουθα στοιχεία: Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος (39) Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (102) 623 Έκτακτες αμοιβές προσωπικού Φορολογικές ζημιές (2.279) 85 Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων Επίπτωση μενόντων αποθεμάτων από διεταιρικές πωλήσεις (15) Πρόβλεψη για εκκρεμοδικίες (700) Ζημίες από απομείωση παγίων (119) (629) Αποτίμηση παραγώγων (περιλαμβάνεται στην Κ.Σ.Ε.) Πρόβλεψη για βραδέως κινούμενα αποθέματα (8) 17 Λοιπά (68) (62) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Προσαρμογή ωφέλιμης ζωής παγίων (7.828) (6.838) Φορολογικά εκπεστέα υπεραξία (6.837) (6.269) Προσαρμογή εύλογης αξίας ασωμάτων παγίων (5.851) (6.205) (354) 683 Προσαρμογή εύλογης αξίας ενσωμάτων παγίων (2.418) (2.695) (277) (1.002) Λοιπά (3.144) (307) 166 (117) Σύνολο (26.078) (22.314) Καθαρή χρέωση/ (πίστωση) αναβαλλόμενου φόρου στα αποτελέσματα (10.156) (11.792) Χρήση Χρήση (641) Μείον:Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήων Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις (10.156) (11.933) Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Φορολογικές ζημιές (2.358) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος (82) Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (163) 552 Πρόβλεψη για εκκρεμοδικίες (700) Έκτακτες αμοιβές προσωπικού Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις (6) (44) Αποτίμηση παραγώγων (περιλαμβάνεται στην Κ.Σ.Ε.) Ζημίες από απομείωση παγίων (165) (216) Απόσβεση επιχορηγήσεων σύμφωνα με την ωφέλιμη ζωή Πρόβλεψη απομείωσης αξίας αποθεμάτων Λοιπά (32) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Προσαρμογή ωφέλιμης ζωής παγίων (5.845) (5.167) Σύνολο (5.845) (5.167) Καθαρή χρέωση / (πίστωση) αναβαλλόμενου φόρου στα αποτελέσματα Ο Όμιλος Κατάσταση οικονομικής θέσης Η Εταιρία Κατάσταση οικονομικής θέσης Μείον:Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήων Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Κατάσταση αποτελεσμάτων Κατάσταση αποτελεσμάτων Χρήση Χρήση (947)

85 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 16. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Τα έξοδα για αποσβέσεις για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Ανακατάταξη Η Εταιρία Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων - Ενσώματων (Σημ. 18) Ασώματων (Σημ. 21) Επενδυτικών ακινήτων (Σημ. 19) Σύνολο αποσβέσεων παγίων στοιχείων Κεφαλαιοποιημένες αποσβέσεις (345) (369) (345) (369) Αποσβέσεις που βάρυναν τα αποτελέσματα Πλέον των ανωτέρω, ποσά 712 και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, που αφορούν αποσβέσεις ενσωματωμένες στα αναλωθέντα αποθέματα προηγούμενων χρήσεων, κεφαλαιοποιούνται και αφαιρούνται από το κονδύλι αναλώσεις του κόστους πωλήσεων. Σημειώνεται ότι, αποσβέσεις ποσού 1,9 εκάτ., που σχετίζεται με την περίοδο από την 1 η Νοεμβρίου έως την 31 η Δεκεμβρίου, περιλαμβάνεται στα κονδύλια του. 17. ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Οι αμοιβές προσωπικού για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Ανακατάταξη Η Εταιρία Ανακατάταξη 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τακτικές και έκτακτες αποδοχές Εργοδοτικές εισφορές Λοιπές παροχές προσωπικού Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Πρόγραμμα χορήγησης μετοχών Σύνολο αμοιβών προσωπικού Αμοιβές προσωπικού κεφαλαιοποιημένες (2.123) (3.011) (2.123) (3.000) Σύνολικές αμοιβές προσωπικού που βάρυναν τα αποτελέσματα ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Εξαιτίας της επιβράδυνσης των κλάδων που εξυπηρετούνται στην Ισπανία, ο Όμιλος το αποφάσισε ότι η αναπόσβεστη αξία συγκεκριμένων ενσώματων και ασώματων παγίων της θυγατρικής εταιρίας «S&B Industrial Minerals Spain S.L.u.» δεν αναμένεται να ανακτηθεί με συνέπεια να αναγνωριστεί ζημία απομείωσης στα αποτέλεσματα της χρήσης αξίας 1.800, από τα οποία 717 αφορούν ενσώματα πάγια και ασώματα πάγια (Σημείωση 21). 81

86 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 18.ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (18) (703) (14) (289) (293) (105) - (1.422) Διαγραφές - - (26) (59) (6) (51) - (142) Ζημίες από απομείωση - (423) - (294) (717) Συναλλαγματικές διαφορές 26 3 (418) (149) 9 (56) (56) (641) Μεταφορές (19.153) - Ενσώματα πάγια διακοπτ. δραστηριοτήτων (89.324) (568) (8.615) (27.725) (8.937) (1.039) (32) ( ) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Μειώσεις - (3) (30) 10 (284) (59) (13) (379) Διαγραφές - - (14) (5) - (6) (3) (28) Συναλλαγματικές διαφορές (35) 3 (559) (891) (26) (66) (10) (1.584) Προσαρμογή σε Πρόβλεψη (Σημ.33) (123) (123) Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (Σημ.19) - (26) (53) (79) Μεταφορές 155 (12) (8) 6 (4.846) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις - - (12) (273) (258) (92) - (635) Διαγραφές - - (23) (57) (6) (47) - (133) Συναλλαγματικές διαφορές 12 (5) (93) (58) 15 (31) - (160) Μεταφορές 26 1 (3) (24) Αποσβέσεις παγίων διακοπτ.δραστηριοτήτων (55.000) - (4.526) (16.819) (6.642) (972) - (83.959) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Μειώσεις - - (21) 3 (246) (41) - (305) Διαγραφές - - (5) (5) - (3) - (13) Συναλλαγματικές διαφορές (8) (1) (299) (343) (13) (37) - (701) Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (Σημ.19) - - (43) (43) Μεταφορές - - (65) 66 - (1) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Οι προσθήκες του περιλαμβάνουν ποσό μεταφερόμενο από τα Αποθέματα. Σύνολο 82

87 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 18. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία της Εταιρίας που παρουσιάζονται τις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (20) (3) - (23) Διαγραφές (91) - - (91) Μεταφορές (15.464) (2) Ενσώματα πάγια διακοπτ. δραστηριοτήτων (88.291) (59) (8.624) (27.731) (8.938) (1.039) (32) ( ) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Μειώσεις (2) (73) (34) - (109) Προσαρμογή σε Πρόβλεψη (Σημ.33) (123) (123) Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (Σημ.19) - (26) (53) (79) Μεταφορές (3.610) Σύνολο Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (90) (3) - (93) Αποσβέσεις παγίων διακοπτ.δραστηριοτήτων (53.967) - (4.526) (16.819) (6.642) (972) - (82.926) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (2) (73) (33) - (108) Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (Σημ.19) - - (43) (43) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Οι προσθήκες του περιλαμβάνουν ποσό μεταφερόμενο από τα Αποθέματα. 83

88 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 18. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία (εκτός Γηπέδων-Οικοπέδων) του Ομίλου αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (18) (18) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (228) (76.156) (5.560) (7.380) (89.324) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Συναλλαγματικές διαφορές - (31) (7) 3 (35) Προσαρμογή σε Πρόβλεψη (Σημ.33) - - (123) - (123) Μεταφορές Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (226) (50.119) (2.969) (1.686) (55.000) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Συναλλαγματικές διαφορές - (8) - - (8) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Σύνολο 84

89 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 18. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία (εκτός Γηπέδων-Οικοπέδων) της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (229) (75.867) (5.470) (6.725) (88.291) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Προσαρμογή σε Πρόβλεψη (Σημ.33) - - (123) - (123) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (226) (49.831) (2.879) (1.031) (53.967) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

90 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 18. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Ορυχεία - Μεταλλεία Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Σύνολο Στα πλαίσια Συμφωνίας Ενεχυρίασης και Εξασφάλισης της 14 ης Σεπτεμβρίου, οι εταιρίες του Ομίλου S&B Industrial Minerals North America Inc., Stollberg Inc. και «Rolling Rock» παραχώρησαν εμπράγματη ασφάλεια ποσού 25,1 εκατ. επί των ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων στην «M&T» ως εξασφάλιση για την αποπληρωμή των Εξασφαλισμένων Τραπεζικών δανείων (Σημείωση 34). Επιπλέον, έχει παραχωρηθεί υποθήκη ποσού 1,1 εκατ. σε πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας S&B Industrial Minerals AD (Σημείωση 40). 19. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Τα επενδυτικά ακίνητα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Γήπεδα - Οικόπεδα Κτίρια Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Ζημίες απομείωσης (1.080) - (1.080) Ζημίες απομείωσης (825) - (825) Μεταφορές (Σημ.18) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Μεταφορές Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Η αναπόσβεστη αξία επενδυτικού ακινήτου μειώθηκε από το ιστορικό κόστος κτήσης του στην τρέχουσα ανακτήσιμη αξία που ανέρχεται σε για το και σε για το. Επιπλέον, το η αναπόσβεστη αξία άλλου επενδυτικού ακινήτου μειώθηκε από το ιστορικό κόστος κτήσης του στην τρέχουσα ανακτήσιμη αξία που ανέρχεται σε Τα επενδυτικά ακίνητα μισθώνονται σε τρίτες εταιρίες και συνδεόμενα μέρη για την στέγαση των γραφείων και των αποθηκών τους. Τα έσοδα μισθωμάτων από επενδυτικά ακίνητα ανέρχονται σε και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Τα δε έξοδα επισκευών και συντηρήσεων των εν λόγω ακινήτων ανέρχονται σε 62 και 173 για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Την 31 η Δεκεμβρίου η Εταιρία είχε συμβάσεις λειτουργικής μίσθωσης των επενδυτικών 86

91 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 19. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ (συνέχεια) ακινήτων της που λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το Τα ελάχιστα μελλοντικά εισπρακτέα μισθώματα των επενδυτικών ακινήτων βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 1 1,5 2-5 έτη 3,6 5,9 Μετά από 5 έτη 2,3 5 6,9 12,4 Βάσει ανεξάρτητης μελέτης εκτίμησης, η εύλογη αξία των επενδυτικών ακινήτων του Ομίλου και της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε περίπου σε 19,2 εκατ. και 22 εκατ., αντίστοιχα. 20. ΥΠΕΡΑΞΙΑ Η υπεραξία που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύεται ανά μονάδα δημιουργίας ταμειακών ροών ως εξής: Νότια Ευρώπη Βόρεια Ευρώπη Αμερική Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου Συναλλαγματικές διαφορές Υπόλοιπο Προσθήκες (Σημ. 5) Συναλλαγματικές διαφορές - - (125) (125) Υπόλοιπο Σε ισχύ από το, η οργανωτική δομή του Ομίλου άλλαξε από κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικές μονάδες που βασίζονταν στα προϊόντα βιομηχανικών ορυκτών, σε Γεωγραφικές Περιοχές (Σημείωση 41). Εξαιτίας αυτή της αλλαγής, τα ποσά της υπεραξίας της χρήσης, ανακατανεμήθηκαν από κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικές μονάδες σε Γεωγραφικές Περιοχές. Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις αφορά συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημιές απομείωσης και προέκυψε από τη συνένωση των εταιριών ΜΥΚΟΜΠΑΡ Α.Ε και Ορυχεία ΟΤΑΒΙ Ελλάς Α.Ε το 2000 και το 2001 αντίστοιχα. Ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των ασωμάτων περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής (υπεραξίες που προέκυψαν κατά την εξαγορά επιχειρήσεων καθώς και σήματα που αναγνωρίστηκαν κατά τις εξαγορές αυτές) πραγματοποιήθηκε έχοντας επιμερίσει τα στοιχεία αυτά στις εξής μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών: Νότια Ευρώπη Βόρεια Ευρώπη Αμερική Ασία & Ειρηνικός 87

92 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 20. ΥΠΕΡΑΞΙΑ (συνέχεια) Το ανακτήσιμο ποσό των ανωτέρω τεσσάρων μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών προσδιορίστηκε βάσει της μεθόδου της αξίας εν χρήσει, υπολογίστηκε δε χρησιμοποιώντας προβλέψεις ταμειακών ροών βάσει των εγκεκριμένων, από τη Διοίκηση του Ομίλου, επιχειρησιακών σχεδίων πενταετούς διάρκειας. Το επιτόκιο προεξόφλησης που εφαρμόστηκε για το και το ανέρχεται σε 13,8 % και 13,6% (προ φόρων), αντίστοιχα για όλες τις μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέραν της πενταετίας χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 2% για όλες τις μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών. Βασικές υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη για τον υπολογισμό της αξίας εν χρήσει των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Οι σημαντικότερες υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη από τη Διοίκηση του Ομίλου κατά τον υπολογισμό των προβλέψεων των ταμειακών ροών στα πλαίσια διενέργειας του ετήσιου ελέγχου για την απομείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη ωφέλιμη ζωή ήταν οι εξής (συνοπτική περιγραφή): Απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return): Ως απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return) κατά τον υπολογισμό του κόστους κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε η απόδοση των δεκαετών ομολόγων γερμανικού δημοσίου. Περιθώριο: Το περιθώριο που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό είναι 5,7%, το οποίο υπερβαίνει το μέσο επιτόκιο δανεισμού του Ομίλου. Προϋπολογιστικά περιθώρια κέρδους: Τα προϋπολογιστικά περιθώρια λειτουργικού κέρδους και EBITDA υπολογίστηκαν βάσει των εγκεκριμένων, από τη Διοίκηση του Ομίλου, επιχειρησιακών σχεδίων πενταετούς διάρκειας. Οι αξίες των βασικών υποθέσεων που χρησιμοποιήθηκαν είναι συνεπείς με ανεξάρτητες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Με βάση το διενεργηθέντα έλεγχο απομείωσης κατά την 31 η Δεκεμβρίου δεν προέκυψαν ζημίες απομείωσης αναφορικά με τις ανωτέρω υπεραξίες. Αναφορικά με την αξία χρήσης των τεσσάρων μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, η Διοίκηση του Ομίλου πιστεύει ότι καμία πιθανή και εύλογη μεταβολή σε οποιαδήποτε από τις ανωτέρω βασικές υποθέσεις δεν θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα η τρέχουσα τους αξία να υπερβαίνει ουσιωδώς το ανακτήσιμο τους ποσό. Η Διοίκηση του Ομίλου έχει λάβει υπ όψιν την επίδραση ενός αυξημένου επιτοκίου προεξόφλησης το οποίο να αντιπροσωπεύει την τρέχουσα εκτίμηση της αγορά για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει ο Όμιλος. Σε περίπτωση που το (προ φόρων) επιτόκιο προεξόφλησης αυξηθεί περισσότερο από 2% και ο Όμιλος δεν δύναται να απορροφήσει την προκύψασα επίπτωση διαμέσου λειτουργικών ή χρηματοοικονομικών ενεργειών τότε η αξία εν χρήσει όπως καθορίζεται μέσα από τις προεξοφλημένες ταμειακές ροές θα υπολείπεται της λογιστικής αξίας ορισμένων μονάδων παραγωγής ταμειακών ροών του Ομίλου. 88

93 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 21. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: Άδειες- Παραχωρήσεις - Δικαιώματα Σήματα- Εμπορικές επωνυμίες Πελατολόγια Σύνολο Λογισμικό Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Ζημίες απομείωσης - - (1.083) - (1.083) Διαγραφές - (7) - - (7) Συναλλαγματικές διαφορές (5) (124) 22 7 (100) Μεταφορές 53 (173) Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (889) - - (889) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Διαγραφές - (5) - - (5) Συναλλαγματικές διαφορές 2 (20) (14) (7) (39) Μεταφορές 47 (163) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές (4) (166) 5 4 (161) Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (713) - - (713) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημ.5) Διαγραφές - (2) - - (2) Συναλλαγματικές διαφορές (1) (10) (4) (7) (22) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

94 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 21. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Λογισμικό Άδειες- Παραχωρήσεις- Δικαιώματα Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Μεταφορές 3-3 Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (682) (682) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Προσθήκες Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (506) (506) Πλέον διακοπτ.δραστηριότητες Αποσβέσεις χρήσης Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Λογισμικό Άδειες - Παραχωρήσεις Λοιπά Ασώματα Πελατολόγιο Σύνολο

95 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 22. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.a Laviosa Promasa S.A Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Xinyang- Athenian Mining Co Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Ακολουθεί πίνακας ο οποίος παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ανωτέρω συγγενείς εταιρίες: Συγγενείς εταιρίες Χώρα % Τελικής Συμ/χής Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 1997 Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd (1) Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 2008 Laviosa Trimex Industries Ltd. (1) Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 19,00% 19,00% 2009 Laviosa MPC SAS (1) Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 28,00% 28,00% 2010 Minersarda S.p.A. (1) Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 1993 Laviosa Promasa S.A (2) Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 29,52% 29,52% 1997 Xinyang- Athenian Mining Co Ltd. (XAMCO) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 25,00% 25,00% 1996 Angang Stollberg & Samil Co.Ltd (3) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 25,00% 25,00% 2010 Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε. Ελλάδα Λοιπές δραστ/τες 43,07% 43,07% 2007 Υποσημειώσεις: 1. Οι εταιρίες Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd., Laviosa Trimex Industries Ltd., Laviosa MPC SAS και Minersarda S.p.A. ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ποσοστό συμμετοχής 100%, 55%, 80% και 100% αντίστοιχα). 2. Η Εταιρία κατέχει άμεσα ποσοστό συμμετοχής 20,10% στη συγγενή εταιρία Laviosa Promasa S.A., ενώ το τελικό ποσοστό συμμετοχής που αναφέρεται στον ανωτέρω πίνακα προκύπτει έμμεσα λόγω του γεγονότος ότι η εν λόγω εταιρία ενοποιείται στις οικονομικές καταστάσεις της Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. 3. Η εταιρία Angang Stollberg & Samil Co. Ltd. ενοποιείται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής της Stollberg & Samil Co. Ltd. (ποσοστό συμμετοχής 50%). Τον Νοέμβριο του, ο Όμιλος πούλησε το μερίδιο συμμετοχής που κατείχε στην Adventus Europe GmbH έναντι 243. Το κέρδος που προέκυψε από την πώληση αυτή ανήλθε σε 243 σε ενοποιημένο επίπεδο εξαιτίας των συσσωρευμένων ζημιών της συγγενούς εταιρίας και αναγνωρίστηκε στα «Κέρδη από πώληση συγγενών εταιριών» στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου. 91

96 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 22. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ (συνέχεια) Τα μερίσματα από συγγενείς, μετά από φόρους, που εισπράχτηκαν για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Laviosa Promasa S.A Xinyang-Athenian Mining Co Τα ανωτέρω ποσά καταχωρήθηκαν σε μείωση της λογιστικής αξίας των συμμετοχών σε συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου. Τα μερίσματα από συγγενείς που αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα της Εταιρίας είχαν για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα ως εξής : Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Laviosa Promasa S.A Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται συνοπτικές πληροφορίες αναφορικά με τις καταστάσεις οικονομικής θέσης των συγγενών εταιριών: Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Xinyang - Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Xinyang - Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Τα έσοδα πωλήσεων των ανωτέρω συγγενών εταιριών στις οικονομικές τους καταστάσεις ανήλθαν σε και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Η αναλογία του Ομίλου στα κέρδη προ φόρων των συγγενών εταιριών, βάσει της μεθόδου της καθαρής θέσης, ανήλθε σε ( 801 μετά από φόρους) και 889 ( 607 μετά από φόρους) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι δεν έχουν παρασχεθεί εγγυήσεις υπέρ συγγενών εταιριών. 92

97 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου και αφορούν κατά κύριο λόγο λειτουργικές και εν μέρει επενδυτικές δραστηριότητες. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις, είναι άτοκα και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την Εταιρία προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στην Σημείωση 40. Η Διοίκηση της Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις έναντι των απαιτήσεων αυτών, εκτός από την περίπτωση της Askana Ltd. για την οποία έχει σχηματιστεί πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με την μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Ακολουθεί πίνακας που απεικονίζει τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα του Ομίλου με τις συνδεόμενες εταιρίες: Απαιτήσεις Συγγενείς εταιρίες Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Pergem Mineral A.S Cebo International B.V Stollberg & Samil Co. Ltd Λοιπά συνδεόμενα μέρη Halliburton Affiliates LLC * Bulent Iper & Orca Kirker ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Περλίτ Ελλάς Α.Ε Rescon India Private Ltd Λοιπά Έσοδα Ο Όμιλος Ο Όμιλος Υποχρεώσεις 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Adventus Europe GmbH Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Cebo International B.V Stollberg & Samil Co. Ltd Λοιπά Λοιπά συνδεόμενα μέρη Halliburton Affiliates LLC Rescon India Private Ltd Περλίτ Ελλάς Α.Ε Λοιπά Έξοδα * Η εταιρία Halliburton Affiliates L.L.C. κατέχει το υπόλοιπο 50% του ποσοστού επένδυσης στην CEBO B.V. και όλα τα ποσά σχετίζονται με τις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές. 93

98 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Ακολουθούν πίνακες που απεικονίζουν τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα της Εταιρίας με τις συνδεόμενες εταιρίες: Η Εταιρία Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Θυγατρικές εταιρίες Isocon Α.Ε Sarda Perlite S.r.l Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Sibimin Overseas Ltd Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals Spain Slu S&B Industrial Minerals A.D S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals S.A.R.L Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Λοιπά συνδεόμενα μέρη Cebo International B.V ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Λοιπά Για τη χρήση που έληξε την, υποχρέωση ποσού προς την εταιρία S&B Industrial Minerals GmbH σχετίζεται με προκαταβολή για αγορά βιομηχανικών ορυκτών. Για τη χρήση που έληξε την, υποχρέωση ποσού (από ) προς την εταιρία S&B Industrial Minerals GmbH, υποχρέωση ποσού προς την εταιρία S&B Industrial Minerals North America Inc. και υποχρέωση ποσού 936 προς την εταιρία S&B Industrial Minerals S.A.R.L. σχετίζονται με προκαταβολές για αγορά βιομηχανικών ορυκτών. Κατ εφαρμογή απόφασης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων του 2010, η Εταιρία προχώρησε το και σε σταδιακή αγορά από την ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε της συνολικής εδαφικής έκτασης στη Μήλο που είχε αποφασιστεί έναντι ποσού 933 και 467 αντίστοιχα. 94

99 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Έσοδα Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Θυγατρικές εταιρίες Isocon Α.Ε S&B Holding GmbH Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals S.A.R.L S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals Spain S.L.u Stollberg Inc S&B Industrial Minerals AD Λοιπά Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Adventus Bentec S.p.A. Europe GmbH Λοιπά συνδεόμενα μέρη Cebo International B.V ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε ΚΟΦ Α.Ε Λοιπά Έξοδα Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών: Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός των χρήσεων που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου Αμοιβές στελεχών (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου, οι σχετικές αμοιβές για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, είτε καταβάλλονται είτε εγγράφεται για αυτές σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 936 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα διευθυντικά στελέχη της τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 103 και 86, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 120 και 97, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των διευθυντικών στελεχών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 250 και 317, αντίστοιχα. 95

100 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 24. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Τα αποθέματα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Μπεντονίτης Βωξίτης Περλίτης Λοιπά Ορυκτά Συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης Βολλαστονίτης Αναλώσιμα υλικά και ανταλλακτικά Προκαταβολές σε προμηθευτές για αγορές αποθεμάτων Μείον: πρόβλεψη για απομείωση αξίας αποθεμάτων (1.930) (1.300) (808) (499) Η κίνηση της πρόβλεψης για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων έχει ως εξής: Χρήση Ο Όμιλος Χρήση Η Εταιρία Χρήση Χρήση Αρχικό υπόλοιπο Πλέον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (42) (223) - (93) Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές Μείον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες - (309) - (309) Τελικό υπόλοιπο Στα πλαίσια Συμφωνίας Ενεχυρίασης και Εξασφάλισης της 14 ης Σεπτεμβρίου, οι εταιρίες του Ομίλου S&B Industrial Minerals North America Inc., Stollberg Inc. και «Rolling Rock» παραχώρησαν εμπράγματη ασφάλεια ποσού 16 εκατ. επί των αποθεμάτων τους στην «M&T» ως εξασφάλιση για την αποπληρωμή των Εξασφαλισμένων Τραπεζικών δανείων (Σημείωση 34). Επί των αποθεμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας δεν υφίστανται άλλα βάρη. 96

101 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 25. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι εμπορικές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Ανοιχτά υπόλοιπα πελατών Επιταγές και γραμμάτια εισπρακτέα Μείον: πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων (5.129) (5.921) (565) (1.167) Στα πλαίσια Συμφωνίας Ενεχυρίασης και Εξασφάλισης της 14 ης Σεπτεμβρίου, οι εταιρίες του Ομίλου S&B Industrial Minerals North America Inc., Stollberg Inc. και «Rolling Rock» παραχώρησαν εμπράγματη ασφάλεια ποσού 10 εκατ. επί των εμπορικών απαιτήσεις τους στην «M&T» ως εξασφάλιση για την αποπληρωμή των Εξασφαλισμένων Τραπεζικών δανείων (Σημείωση 34). Η πρόβλεψη για επισφαλείς πελάτες σχηματίζεται επί συγκεκριμένων υπολοίπων πελατών τα οποία η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί επισφαλή ως προς την είσπραξή τους. Η κίνηση της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρήση Χρήση Χρήση Χρήση Αρχικό υπόλοιπο (Αντιλογισμός) / Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) (132) 700 (106) 150 Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (218) (238) (30) (223) Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές (2) Μεταφορές (466) - (466) - Τελικό υπόλοιπο Οι προσθήκες στην πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις περιλαμβάνονται στα «Έξοδα Διάθεσης», ενώ οι αντιλογισμοί περιλαμβάνονται στα «Λοιπά Έσοδα». Η χρονολογική ωρίμανση των εμπορικών απαιτήσεων αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες > 180 και μη απομειωμένες Σύνολο ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες Η Εταιρία Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες > 180 και μη απομειωμένες Σύνολο ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες

102 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 26. ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι λοιπές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρεωστικός ΦΠΑ Έσοδα επομένων χρήσεων Προπληρωθέντα έξοδα Δεσμευμένες καταθέσεις Προκαταβολές και πιστώσεις Λοιπές απαιτήσεις Μείον: πρόβλεψη για απομείωση λοιπών απαιτήσεων (397) (734) Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, ποσό χρεωστικού ΦΠΑ περιλαμβάνεται στα «Λοιπά μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία» του Ομίλου και της Εταιρίας. 27. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καταθέσεις όψεως Καταθέσεις προθεσμίας Ταμείο Η σύνθεση των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδυνάμων ανά νόμισμα είναι η εξής (όλες οι αξίες είναι εκφρασμένες στο νόμισμα του ): Ο Όμιλος Η Εταιρία Ευρώ Λοιπά νομίσματα Τα έσοδα τόκων από καταθέσεις όψεως και προθεσμίας λογιστικοποιούνται στη χρήση που αφορούν και ανέρχονται σε 257 και 261 για τον Όμιλο ( 20 και 33 για την Εταιρία) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (Σημείωση 13). Οι καταθέσεις τραπεζών τοκίζονται με μεταβλητά επιτόκια βάσει των ισχυόντων επιτοκίων της διατραπεζικής αγοράς. 98

103 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 28. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Αγορά και ακύρωση ιδίων μετοχών Εντός του, η Εταιρία προχώρησε σε αγορά κοινών ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 3,76 ανά μετοχή έναντι συνολικού ποσού 6.761,03. Την 22 α Ιουνίου, η Εταιρία κατείχε ίδιες μετοχές με μέση τιμή κτήσης 4,8 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,14. Την 1 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων αποφάσισε την μείωση του συνολικού αριθμού των μετοχών από σε κοινές ονομαστικές μετοχές, με ακύρωση ιδίων μετοχών, οι οποίες είχαν αποκτηθεί κατά το διάστημα μεταξύ 6 ης Ιουνίου 2008 και 12 ης Ιανουαρίου. Η προαναφερθείσα απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων εγκρίθηκε από το αρμόδιο υπουργείο την 22 α Ιουνίου. Αύξηση και μείωση μετοχικού κεφαλαίου Την 22 α Μαρτίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και την 1 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά ποσό ,75 με κεφαλαιοποίηση μέρους του αποθεματικού "Διαφορά έκδοσης μετοχών υπέρ το άρτιο", με αντίστοιχη αύξηση της ονομαστικής αξίας της μετοχής από 1,00 σε 1,25. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων αποφάσισε επίσης τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά το ποσό των ,75 με μείωση της ονομαστικής αξίας της μετοχής κατά 0,25 και επιστροφή κεφαλαίου με καταβολή μετρητών στους μετόχους. Το ποσό της επιστροφής κεφαλαίου καταβλήθηκε στους μετόχους της Εταιρίας την 25 η Ιουλίου. Την 11 η Απριλίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και την 27 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά ποσό ,75 με κεφαλαιοποίηση μέρους του αποθεματικού "Διαφορά έκδοσης μετοχών υπέρ το άρτιο", με αντίστοιχη αύξηση της ονομαστικής αξίας της μετοχής από 1,00 σε 1,25. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων αποφάσισε επίσης τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά το ποσό των ,75 με μείωση της ονομαστικής αξίας της μετοχής κατά 0,25 και επιστροφή κεφαλαίου με καταβολή μετρητών στους μετόχους. Το ποσό της επιστροφής κεφαλαίου καταβλήθηκε στους μετόχους της Εταιρίας την 2 α Αυγούστου. Την 7 η Δεκεμβρίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας αποφάσισε την έκδοση νέων κοινών μετοχών ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μια, οι οποίες αποκτήθηκαν από στελέχη της Εταιρίας στα πλαίσια εγκεκριμένου από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων προγράμματος διάθεσης μετοχών στο προσωπικό μέσω άσκησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου πραγματοποιήθηκε την 28 η Δεκεμβρίου. Η προκύπτουσα υπέρ το άρτιο διαφορά ,50 μεταφέρθηκε στο αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο. Μετά τις ως άνω μεταβολές, την 31 η Δεκεμβρίου, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας ανήλθε στο ποσό των , διαιρούμενο σε κοινές, ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Αριθμός μετοχών της Εταιρίας τέλους χρήσης Επίδραση στο σταθμισμένο αριθμό μετοχών από: Εξάσκηση δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών (86.449) - Βασικός μέσος σταθμικός όρος μετοχών στη χρήση Δικαιώματα προαίρεσης αγοράς μετοχών και CSRs που δύνανται να εξασκηθούν Απομειωμένος μέσος σταθμικός αριθμός μετοχών στη χρήση

104 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) α) Προγράμματα χορήγησης μετοχών της Εταιρίας σε εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης (Stock Option Plan) Η Εταιρία χορηγεί μετοχές μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης («δικαιώματα»), με αντιστοιχία μίας μετοχής ανά δικαίωμα, σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε ορισμένα στελέχη του Ομίλου Εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ο αριθμός των δικαιωμάτων που χορηγούνται ανά φυσικό πρόσωπο αποφασίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και εντός των ορίων που παρέχονται από τα προγράμματα χορήγησης μετοχών («προγράμματα»). Προκειμένου ένα φυσικό πρόσωπο να είναι σε θέση να λάβει δικαιώματα απαιτείται να έχει συμπληρώσει ένα έτος υπηρεσίας στον Όμιλο. Τα δικαιώματα του κάθε προγράμματος κατοχυρώνονται σε ποσοστό 10% εντός του Νοεμβρίου του έτους κατά το οποίο χορηγούνται, και 30% σε κάθε ένα από τα επόμενα τρία έτη δεδομένου ότι οι υπάλληλοι παραμένουν στον Όμιλο. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται μπορούν να εξασκηθούν εντός των πρώτων πέντε (5) ημερών του αντίστοιχου μήνα του έτους εντός του οποίου κατοχυρώνονται ή μέχρι επτά (7) έτη από το έτος χορήγησης. Τα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Το, δεν χορηγήθηκε νέο πρόγραμμα άσκησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Την 31 η Δεκεμβρίου, τρία προγράμματα δικαιωμάτων ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2009-), με τιμή εξάσκησης μεταξύ 3,90 και 4,52. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης , ,67 - Χορηγήθηκαν ,52 - Παραίτηση από δικαιώματα (24.963) 5,93 (6.000) 6,37 - Εξασκήθηκαν (87.175) 4, Έληξαν ( ) 7,53 ( ) 7,94 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,91 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,52 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,23 Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 4, , Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 3, , Η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής κατά την ημερομηνία εξάσκησης για το και το ήταν 5,80 (7 η Δεκεμβρίου ) και 3,80 (6 η Δεκεμβρίου ), αντίστοιχα. 100

105 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων αναγνωρίζεται στα «Έξοδα Διοίκησης» στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Το συνολικό έξοδο που αναγνωρίστηκε για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά πιστώθηκαν σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια το οποίο μειώνεται κατά την εξάσκηση, την ακύρωση ή τη λήξη των δικαιωμάτων. β) Πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων διοικητικών στελεχών (Long-Term Incentives «LTI» plan) Ο Όμιλος έχει καθιερώσει πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων που αφορά σε μικρό αριθμό διοικητικών στελεχών της. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, χορηγείται ένας αριθμός Δικαιωμάτων επί Μετοχών υπό Προϋποθέσεις (Conditional Stock Rights - CSR) κάθε ένα από τα οποία, εάν κατοχυρωθεί, δημιουργεί δικαίωμα απόκτησης μίας μετοχής της Εταιρίας άνευ τιμήματος. Η κατοχύρωση των CSR εξαρτάται από την επίτευξη διαφόρων όρων, όπως όροι επιχειρησιακής απόδοσης, όροι απόδοσης αγοράς και όρος συνεχούς παραμονής στον Όμιλο. Τα CSR που κατοχυρώθηκαν θεωρείται ότι εξασκούνται αμέσως και θα παραδοθούν σε μετοχές της Εταιρίας ή μετρητά. Τα CSR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Η αξία του κάθε CSR ισούται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας κατά την ημερομηνία χορήγησης προσαρμοσμένη κατά τις αναμενόμενες πληρωμές μερισμάτων κατά την περίοδο κατοχύρωσης και παραμένει σταθερή καθ όλη την περίοδο κατοχύρωσης. Η πιθανότητα κατοχύρωσης επανεξετάζεται σε κάθε περίοδο αναφοράς βάσει των πλέον πρόσφατων επιχειρησιακών δεδομένων. Η συνολική αξία επιμερίζεται στα αποτελέσματα κατά την διάρκεια περιόδου κατοχύρωσης. Η αξία του κάθε CSR που εξαρτάται από όρους απόδοσης αγοράς προσδιορίζεται με την εφαρμογή μοντέλων αποτίμησης (Monte Carlo simulation) το οποίο λαμβάνει υπόψη την πιθανότητα κατοχύρωσης βάσει ιστορικών δεδομένων της αγοράς. Την 31 η Δεκεμβρίου, τέσσερα προγράμματα LTI ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2009-). Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης Χορηγήθηκαν Παραίτηση από δικαιώματα (17.524) ( ) - Εξασκήθηκαν (85.542) ( ) Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη

106 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 1, , Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 0, , Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 3,88. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας των προγραμμάτων του και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 4,97 4,55 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 37,70% 35,40% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 0,70% 2,23% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 4,10% 2,45% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 3,00 3,00 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 3,88 3,73 Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στον μέσο όρο της ιστορικής διακύμανσης της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 4 ετών πριν την ημερομηνία της αποτίμησης (περίοδοι 02/01/07-31/12/07 και 01/07/09-21/06/12), εξαιρουμένης της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ένα από τα συστατικά κατοχύρωσης των προγραμμάτων LTI είναι η επίτευξη των όρων της απόδοσης της τιμής της μετοχής, για το οποίο η πιθανότητα επίτευξης έχει ληφθεί υπόψη στον υπολογισμό της εύλογης αξίας. Η διακύμανση και η συσχέτιση της τιμής της μετοχής με τον χρηματιστηριακό δείκτη υπολογίστηκαν με στοιχεία της ίδιας περιόδου ως ανωτέρω. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων CSR αναγνωρίζεται στα «Έξοδα Διοίκησης» στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση για τα προγράμματα CSR για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και , αντίστοιχα, και περιλαμβάνεται σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια. Το αποθεματικό αυτό μειώνεται όσο τα CSR εξασκούνται ή ακυρώνονται. γ) Πρόγραμμα αμοιβών συνδεδεμένων με μετοχές (Share Appreciation Rights SAR) Η τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας ενέκρινε την καθιέρωση προγράμματος αμοιβών το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights SAR) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. Η κατοχύρωση των χορηγούμενων SAR εξαρτάται από την παραμονή στην υπηρεσία. Τα SAR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. 102

107 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Εντός του εγκρίθηκε ένα νέο πρόγραμμα, με το οποίο χορηγήθηκαν SAR με αρχική τιμή εξάσκησης 4,52 η οποία όμως αναπροσαρμόστηκε στο 4,27 έτσι ώστε να αντανακλάται η μείωση στο μετοχικό κεφάλαιο όπως αποφασίστηκε από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας την 1 η Ιουνίου (Σημείωση 28). Εντός του, η τιμή εξάσκησης αναπροσαρμόστηκε στο 4,02 έτσι ώστε να αντανακλάται η μείωση στο μετοχικό κεφάλαιο όπως αποφασίστηκε από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας την 27 η Ιουνίου (Σημείωση 28). Την 31 η Δεκεμβρίου, τρία προγράμματα SAR ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2006-) με τιμή εξάσκησης μεταξύ 4,02 και 9,36, όπως προσαρμόστηκαν για την έκδοση δωρεάν μετοχών και την μείωση του μετοχικού κεφαλαίου. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: Ο Όμιλος 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης: , ,42 - Χορηγήθηκαν ,27 - Έληξαν (12.663) 9,60 (10.207) 9,60 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,03 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,38 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,27 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 3,9 1,7 Η Εταιρία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 4,8 2,7 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης: , ,32 - Χορηγήθηκαν ,27 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,97 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,32 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,27 Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 1,28. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας για τις χρήσεις και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 5,50 3,98 Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης 5,83 6,03 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 38,70% 36,00% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 0,10% 1,20% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 4,80% 3,20% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 2,20 3,80 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 1,28 0,64 103

108 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στον μέσο όρο της ιστορικής διακύμανσης της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 4 ετών πριν την ημερομηνία της αποτίμησης (περίοδοι 02/07/07-31/12/07 και 01/07/09-18/12/12), εξαιρουμένης της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Για τον υπολογισμό της αξίας του δικαιώματος πρόωρης εξάσκησης έγινε η υπόθεση ότι οι δικαιούχοι θα ασκήσουν τα δικαιώματα τους την πρώτη περίοδο, μετά την κατοχύρωση τους, όπου τα δικαιώματα έχουν αξία 0,50. Ο σταθμικός μέσος όρος της περιόδου εξάσκησης και της αξίας του δικαιώματος υπολογίστηκαν από το μοντέλο αποτίμησης. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων SAR αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση στην κατάσταση αποτελεσμάτων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και αντίστοιχα, ( και ) για την Εταιρία αντίστοιχα) και περιλαμβάνεται στα «Έξοδα Διοίκησης» των αποτελεσμάτων χρήσης και στις «Λοιπές προβλέψεις» της κατάστασης οικονομικής θέσης. Η πρόβλεψη μειώνεται όσο τα SAR εξασκούνται, ακυρώνονται ή λήγουν. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει την κίνηση της πρόβλεψης: Ο Όμιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Χρέωση/(Πίστωση) στα αποτελέσματα Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Τα λοιπά αποθεματικά που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και ειδικά αποθεματικά Τακτικό αποθεματικό Διαφορά αναπροσαρμογής συμμετοχών και χρεογράφων Έκτακτα αποθεματικά Αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα Λοιπά αποθεματικά (22) (95) Η πλειονότητα των παραπάνω αποθεματικών αφορά την Εταιρία και τις ελληνικές θυγατρικές. Σύμφωνα με την Ελληνική εμπορική νομοθεσία, οι εταιρίες υποχρεούνται, από τα κέρδη της χρήσης, να σχηματίσουν το 5% σαν τακτικό αποθεματικό μέχρις ότου αυτό φτάσει το ένα τρίτο του καταβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου. Κατά την διάρκεια της ζωής της Εταιρίας απαγορεύεται η διανομή του τακτικού αποθεματικού. 104

109 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 30. ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ (συνέχεια) Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, ο Όμιλος μετέφερε στο τακτικό αποθεματικό ποσό ύψους 161, ενώ η Εταιρία δεν σχημάτισε τακτικό αποθεματικό εξαιτίας της καθαρής ζημίας που εμφάνισε. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, ο Όμιλος μετέφερε στο τακτικό αποθεματικό ποσό ύψους 98, ενώ η Εταιρία δεν σχημάτισε τακτικό αποθεματικό καθώς τα Αποτελέσματα εις νέον δεν επαρκούν για τον σχηματισμό του. Τα αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και τα ειδικά αποθεματικά αφορούν κυρίως μη διανεμηθέντα κέρδη τα οποία απαλλάσσονται της φορολογίας βάσει ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων (υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκή κέρδη για το σχηματισμό τους). Τα αποθεματικά αυτά αφορούν κατά κύριο λόγο επενδύσεις και δεν διανέμονται. Για τα αποθεματικά αυτά δεν έχουν λογιστικοποιηθεί αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις. Εντός του, ο Όμιλος σχημάτισε ειδικά αποθεματικά ύψους 76 και πρόσθετο χρεωστικό ποσό συνολικού ύψους μεταφέρθηκε στα ειδικά αποθεματικά από τα Αποτελέσματα εις νέο εξαιτίας νομικών απαιτήσεων από τις Γερμανικές θυγατρικές. Εντός του, η Εταιρία μετέφερε ποσό από ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό αναπτυξιακών νόμων στα Αποτελέσματα εις νέο. Τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα (τα οποία περιλαμβάνουν και αποθεματικά φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο) αφορούν έσοδα από τόκους και έσοδα από πωλήσεις συμμετοχών εισηγμένων και μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιριών και τα οποία είναι μη φορολογήσιμα ή έχει γίνει παρακράτηση φόρου στην πηγή. Πέραν των τυχόν προπληρωθέντων φόρων, τα αποθεματικά αυτά υπόκεινται σε φορολόγηση στην περίπτωση διανομής τους. 31. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Σύμφωνα με τις διατάξεις της ελληνικής εμπορικής νομοθεσίας, οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να διανέμουν κάθε έτος πρώτο μέρισμα που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 35% των κερδών μετά από φόρους και μετά τον σχηματισμό του κατά νόμο τακτικού αποθεματικού. Η μη διανομή μερίσματος τελεί υπό την έγκριση του συνόλου των μετόχων της Εταιρίας. Η ελληνική εμπορική νομοθεσία επίσης απαιτεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την διανομή μερίσματος, οι οποίες έχουν ως εξής: (α) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, όπως εμφανίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης είναι ή μετά από αυτή την διανομή θα είναι μικρότερα από τα ίδια κεφάλαια πλέον των μη διανεμομένων αποθεματικών. (β) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν το αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων πρώτης εγκατάστασης όπως εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις είναι μεγαλύτερο από τα έκτακτα αποθεματικά συν το υπόλοιπο κερδών εις νέο. Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσεως εγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας την 22 η Μαρτίου. Εξαιτίας της καθαρής ζημίας που εμφάνισε η Εταιρία, η προβλεπόμενη από το νόμο ελάχιστη καταβολή μερίσματος για τη χρήση δεν απαιτείτο. Την 11 η Απριλίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας της 27 ης Ιουνίου ενέκρινε επιστροφή κεφαλαίου 0,25 ανά μετοχή στους μετόχους της Εταιρίας (Σημείωση 28). Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσεως εγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας την 5 η Μαρτίου Μετά την αφαίρεση ειδικών αποθεματικών που έχουν σχηματιστεί βάσει της φορολογικής νομοθεσίας και εμπεριέχονται στα Αποτελέσματα εις νέον, η Εταιρία εμφανίζει σωρευμένες ζημιές, μέχρι την πλήρη εξάλειψη των οποίων, η προβλεπόμενη από το νόμο ελάχιστη καταβολή μερίσματος για τη χρήση δεν απαιτείται. Το μη εισπραχθέν από τους μετόχους της Εταιρίας ποσό μερισμάτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και ανερχόταν σε και αντίστοιχα. 105

110 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ο Όμιλος έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα προγράμματα συνταξιοδότησης στις διάφορες χώρες όπου λειτουργεί τα οποία συνοψίζονται ως εξής: Νομοθετική Υποχρέωση Παροχών: Σύμφωνα με την κατά τόπους εργατική νομοθεσία οι εργαζόμενοι δικαιούνται αποζημίωση στην περίπτωση απόλυσης ή συνταξιοδότησής τους, το ύψος της οποίας ποικίλει ανάλογα με τον μισθό, τα έτη υπηρεσίας και τον τρόπο της αποχώρησης (απόλυση ή συνταξιοδότηση) του εργαζομένου. Υπάλληλοι που παραιτούνται ή απολύονται αιτιολογημένα δεν δικαιούνται αποζημίωση. Στην Ελλάδα, υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται δικαιούνται το 40% τέτοιας αποζημίωσης. Αυτά τα προγράμματα δεν χρηματοδοτούνται και αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19. Επίσης, σύμφωνα με οικειοθελή πρακτική, ο Όμιλος παρέχει σε επιλεγμένη ομάδα εργαζομένων πρόσθετο δικαίωμα συνταξιοδότησης τα οποία αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19 και προσαρμόζονται για τον ετήσιο πληθωρισμό. Το ύψος των παροχών καλύπτεται με ιδιωτικά συμφωνητικά και διαφέρει ανάλογα με τον υπολογισμό που συμπεριλαμβάνει τα χρόνια προϋπηρεσίας, ηλικία και επίπεδο μισθού για προκαθορισμένη περίοδο. Ο Όμιλος χρεώνει τα αποτελέσματα για δεδουλευμένες παροχές σε κάθε περίοδο με αντίστοιχη αύξηση της συνταξιοδοτικής υποχρέωσης. Οι πληρωμές παροχών που διενεργούνται στους συνταξιοδοτούμενους κάθε περίοδο χρεώνονται έναντι αυτής της υποχρέωσης. Ο όμιλος «Rolling Rock», που πρόσφατα εξαγοράσθηκε λειτουργεί ένα χρηματοδοτούμενο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, χωρίς εισφορές, με καθορισμένες παροχές το οποίο καλύπτει ουσιαστικά όλους τους υπαλλήλους των Η.Π.Α. κατά την συνταξιοδότηση τους. Οι παροχές για τους έμμισθους υπαλλήλους βασίζονται στην ηλικία, στα χρόνια προϋπηρεσίας και στο επίπεδο μισθού κατά την διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών πριν από την συνταξιοδότηση. Οι παροχές για τους ωρομίσθιους υπαλλήλους εξαρτώνται από τα χρόνια προϋπηρεσίας κατά ένα σταθερό ποσό. Οι ετήσιες εισφορές καταβάλλονται σε ένα ξεχωριστό διαχειριστικά φορέα και καλύπτουν τις κατ ελάχιστο απαιτούμενες από το νόμο. Σύμφωνα με την Μεξικάνικη εργατική νομοθεσία, ο όμιλος «Rolling Rock» λειτουργεί ένα μη χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα αποζημίωσης κατά την συνταξιοδότηση που καλύπτει τους υπαλλήλους σε περίπτωση αποχώρησης τους υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Επιπλέον, ο όμιλος «Rolling Rock» χρηματοδοτεί πρόγραμμα καθορισμένων παροχών νοσοκομειακής περίθαλψης μετά την συνταξιοδότηση σε έμμισθους υπαλλήλους των Η.Π.Α. οι οποίοι πληρούν ελάχιστες προϋποθέσεις ηλικίας και προϋπηρεσίας. Το πρόγραμμα προβλέπει εισφορές εργαζομένων και είναι μή χρηματοδοτούμενο. Οι λεπτομέρειες για το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από τον Όμιλο «Rolling Rock» όπως εμφανίζεται στην συνημμένη ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου, έχουν ως κάτωθι: Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης (19.643) Εύλογη αξία περιουσιακών στοιχείων Έλλειμμα (6.835) Μη αναγνωρισμένο κόστος υπηρεσίας 226 Καθαρή Υποχρέωση στον Ισολογισμό (6.609) Οι εκτιμήσεις για τις υποχρεώσεις καθορισμένων παροχών του Ομίλου σύμφωνα με το ΔΛΠ 19 υπολογίστηκαν από ανεξάρτητες εταιρίες αναλογιστών. 106

111 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Η κίνηση της καθαρής υποχρέωσης στην κατάσταση οικονομικής θέσης έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καθαρή υποχρέωση κατά την έναρξη της χρήσης Πλεόν: Καθαρή υποχρέωση κατά την έναρξη της χρήσης από διακοπτόμενες δραστηριότητες Εξαγορές Επιχειρήσεων Πληρωθείσες παροχές (1.496) (4.843) (635) (3.993) Έξοδα αναγνωρισμένα Συναλλαγματικές διαφορές (185) Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες Μείον: Καθαρή υποχρέωση κατά την λήξη της χρήσης από διακοπτόμενες δραστηριότητες - (1.966) - (1.966) Καθαρή υποχρέωση κατά την λήξη της χρήσης Οι λεπτομέρειες και οι βασικές υποθέσεις της αναλογιστικής μελέτης για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως κάτωθι: Πίνακας συμφωνίας της καθαρής υποχρέωσης για αποζημίωση προσωπικού Ο Όμιλος Η Εταιρία Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης Πλέον: Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Μείον: Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (2.079) - (2.079) Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος Αναμενόμενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων (280) Κόστος υπηρεσίας προηγούμενων χρήσεων (657) (657) Πληρωθείσες παροχές (1.496) (4.604) (635) (3.754) Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Αναλογιστική ζημιά / (κέρδος) (724) (703) (266) Εξαγορές επιχειρήσεων Ζημία περιουσιακών στοιχείων Πληρωθείσες παροχές από τον φορέα (142) Συναλλαγματικές διαφορές (185) Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης λήξης χρήσης Πληρωθείσες παροχές από τον φορέα Μη αναγνωρισμένες αναλογιστικές ζημιές (3.021) (1.262) 132 (482) Μη αναγνωρισμένο κόστος υπηρεσίας (185) (1.089) (185) (1.089) Καθαρή υποχρέωση στον ισολογισμό Ανάλυση του ποσού που βαρύνει τα αποτελέσματα Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος (Σημ. 14) Αναμενόμενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων (Σημ. 14) (280) Απόσβεση μη αναγνωρισμένων αναλογιστικών ζημιών Απόσβεση μη αναγνωρισμένου κόστους υπηρεσίας Κανονική χρέωση στα αποτελέσματα Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες (50) (54) (50) (54) Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα Βασικές υποθέσεις για τον υπολογισμό του εξόδου αποζημίωσης Προεξοφλητικό επιτόκιο 3,00%-6,70% 4,50%-5,10% 3,00% 4,72% Ποσοστό αύξησης αμοιβών προσωπικού 2,00%-4,64% 2,00%-5,50% 2,50% 5,00% Αναμενόμενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων 7,5% Μέση αναμενόμενη διάρκεια εργασιακής περιόδου (σε έτη) 7,88-13,16 13,3-14,13 13,16 14,13 107

112 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Το επιπρόσθετο κόστος των συμπληρωματικών παροχών σχετίζεται με παροχές που πληρώθηκαν σε υπαλλήλους οι οποίοι απολύθηκαν. Τα περισσότερα από τα επιδόματα αυτά δεν ήταν αναμενόμενα στα πλαίσια αυτού του προγράμματος και συνεπώς οι επιπρόσθετες πληρωμές παροχών πλέον των υπαρχόντων αποθεματικών αντιμετωπίστηκαν ως πρόσθετη συνταξιοδοτική χρέωση στα αποτελέσματα χρήσης. Εργοδοτικές εισφορές σε Κρατικά Ασφαλιστικά προγράμματα καθορισμένων εισφορών: Οι εισφορές που κατέβαλλε ο Όμιλος προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και ( και για την Εταιρία) αντίστοιχα. Οι εισφορές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως που πραγματοποιούνται. Προγράμματα Καθορισμένων Εισφορών: Ο Όμιλος επίσης παρέχει προγράμματα συνταξιοδότησης στα πλαίσια των οποίων καταβάλλει σταθερές εισφορές σε ασφαλιστική εταιρία και τα οποία σύμφωνα με το ΔΛΠ 19, αποτελούν προγράμματα καθορισμένων εισφορών. Ο Όμιλος δεν έχει νομοθετική ή οικειοθελή υποχρέωση για περαιτέρω παροχές σε περίπτωση που η ασφαλιστική εταιρία αδυνατεί να πληρώσει στους δικαιούχους τις παροχές που σχετίζονται με την προϋπηρεσία τους. Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και αντίστοιχα. Οι εισφορές αυτές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως όπως προκύπτουν. 33. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η κίνηση της πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και είχε ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Πλέον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες Χρηματοοικονομικό κόστος (Σημ.14) Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών εξοφλημένων ορυχειών (αποτελέσματα) 53 (756) 40 (763) Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών ενεργών ορυχειών (πάγια) (123) (123) 741 Επανεκτίμηση πρόβλεψης Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές (43) Χρησιμοποιηθείσα πρόβλεψη (καταβολές) (1.260) (990) (1.176) (887) Μείον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες - (7.583) - (7.336) Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης

113 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 34. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα μακροπρόθεσμα δάνεια τραπεζών που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Κοινά Ομολογιακά Δάνεια (Ν.3156/2003) Δάνειο σε Ευρώ Δάνειο σε Δολ.ΗΠΑ Κοινοπρακτικό δάνειο Έξοδα σύναψης δανείων (1.289) (45) (1.031) (22) Μείον: βραχυπρόθεσμο μέρος πληρωτέο στην επόμενη χρήση (21.516) (91.977) (12.000) (47.000) Τα ανωτέρω δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου και δεν είναι διαπραγματεύσιμα σε δευτερογενή διατραπεζική αγορά. Τα υπόλοιπα που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης αντικατοπτρίζουν την εύλογη αξία τους. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων δανείων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 4,87% και 3,46% (5,68% και 4,02% για την Eταιρία), αντίστοιχα. Η διάρκεια των ανωτέρω δανείων εκτείνεται έως το Το σύνολο των τόκων των μακροπρόθεσμων δανείων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 14). Οι οικονομικές ρήτρες του δανείου αφορούν προϋποθέσεις ελάχιστης αναλογίας του συνολικού καθαρού δανεισμού προς τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA), των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) προς τους καθαρούς τόκους και του συνολικού καθαρού δανεισμού προς τα ίδια κεφάλαια. Τον Μάρτιο του, η Εταιρία αναχρηματοδότησε 20 εκατ. ομολογιακού δανείου διάρκειας 2 ετών, πληρωτέου στη λήξη. Εντός του Ιουνίου, η Εταιρία ολοκλήρωσε συμφωνία για έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου ποσού 20 εκατ. σύμφωνα με τις διατάξεις του σχετικού νόμου για την έκδοση κοινών ομολογιακών δανείων (Ν.3156/2003). Το δάνειο έχει διάρκεια δύο ετών, είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Euribor πλέον περιθωρίου και είναι πληρωτέο σταδιακά έως την λήξη του. Η Εταιρία χρησιμοποίησε το εν λόγω δάνειο για κεφάλαιο κίνησης και για την αναχρηματοδότηση δανειακών υποχρεώσεων. Επίσης, εντός του, o Όμιλος προχώρησε στην αποπληρωμή μακροπρόθεσμων δανείων συνολικού ποσού 16 εκατ. εκ των οποίων ποσό 8,5 εκατ. αφορά ομολογιακό δάνειο της Εταιρίας και ποσό 7,5 εκατ. αφορά κοινοπρακτικό δάνειο του Ομίλου. Εντός του Ιουνίου, η Εταιρία ολοκλήρωσε συμφωνία για έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου του Ν.3156/2003 ποσού 110 εκατ., το οποίο εκταμιεύθηκε τον Ιουνίου. Το δάνειο έχει διάρκεια τεσσάρων ετών, είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Euribor πλέον περιθωρίου και είναι πληρωτέο σε επτά (7) μεταβλητές δόσεις. Η Εταιρία χρησιμοποίησε το εν λόγω δάνειο για την αναχρηματοδότηση ληξιπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων. Εντός του Ιουνίου, ο Όμιλος ολοκλήρωσε συμφωνία τραπεζικού δανείου ποσού 40 εκατ., το οποίο εκταμιεύθηκε τον Ιούνιο του. Το παραπάνω δάνειο έχει διάρκεια τριών ετών, είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Euribor πλέον περιθωρίου και είναι πληρωτέο σε έξι (6) μεταβλητές δόσεις. Ο Όμιλος χρησιμοποίησε το εν λόγω δάνειο για την αναχρηματοδότηση ληξιπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων. Εντός του Ιουνίου, ο Όμιλος αποπλήρωσε δάνεια ποσού 159 εκατ. εκ των οποίων ποσό 114 εκατ. αφορούσε ομολογιακά δάνεια της Εταιρίας και ποσό 45 εκατ. κοινοπρακτικό δάνειο του Ομίλου. Εντός του Σεπτεμβρίου, ο Όμιλος ολοκλήρωσε συμφωνία τραπεζικού δανείου ποσού USD 50 εκατ. για χρηματοδότηση της εξαγοράς του Ομίλου «Rolling Rock» και του κεφαλαίου κίνησης. 109

114 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 34. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ (συνέχεια) Η παραπάνω σύμβαση περιλαμβάνει τα εξής: Τραπεζικό δάνειο ποσού USD 30 εκατ., το οποίο εκταμιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του. Το εν λόγω δάνειο έχει διάρκεια πέντε ετών, είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Libor πλέον περιθωρίου και πληρωτέο σταδιακά έως την λήξη του. Ανακυκλούμενο Όριο χρηματοδότησης ποσού USD 20 εκατ., από το οποίο εκταμιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του ποσό USD 14 εκατ. Το εν λόγω δάνειο έχει διάρκεια τριών ετών είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Libor πλέον περιθωρίου και είναι πληρωτέο στην λήξη του. Η αξία σε Ευρώ του ανωτέρω Τραπεζικού δανείου και του Ανακυκλούμενου Ορίου χρηματοδότησης κατά την ημερομηνία εκταμίευσης τους ήταν 33,6 εκατ. Στα πλαίσια Συμφωνίας Ενεχυρίασης και Εξασφάλισης της 14 ης Σεπτεμβρίου, οι εταιρίες του Ομίλου που είναι εγκατεστημένες στην Αμερική (Η.Π.Α.), S&B Industrial Minerals North America Inc., Stollberg Inc. και Rolling Rock παραχώρησαν εμπράγματη ασφάλεια επί ενσωμάτων παγίων και στοιχείων κεφαλαίου κίνησης στην τράπεζα «Manufacturers and Traders Trust Company (M&T)» ως εξασφάλιση για την αποπληρωμή της παραπάνω σύμβασης. Εντός του Σεπτεμβρίου, ο Όμιλος αποπλήρωσε δάνειο ποσού 1 εκατ. που αφορούσε δάνεια του Ομίλου. Οι αποπληρωμές των μακροπρόθεσμων δανείων κατά την 31 η Δεκεμβρίου αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Τοκοφόρα Δάνεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη Έξοδα δανείων Σύνολο (1.289) (22) Η Εταιρία Τοκοφόρα Δάνεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη Έξοδα δανείων Σύνολο (1.031) (22)

115 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 35. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ο Όμιλος έχει συνάψει με τράπεζες συμφωνίες για παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσης από τη μεταβλητότητα στην τιμή του πετρελαίου και στα επιτόκια. Η Διοίκηση θεωρεί ότι οι συναλλαγές των εν λόγω παραγώγων παρέχουν την προστασία και την αποτελεσματική αντιστάθμιση έναντι των προαναφερόμενων κινδύνων. Παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων (Interest Rate SWAP «IRS»): Ο Όμιλος χρησιμοποιεί παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων για να αντισταθμίσει την έκθεση του σε δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων. Τα προϊόντα «Plain vanilla IRS» και «Zero Cost Collar IRS», πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και ως εκ τούτου, οι μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρούνται απευθείας στην κατάσταση λοιπών συνολικών εσόδων. Επιπλέον πληροφορίες για τα παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων αναλύονται στη συνέχεια: Ημερομηνία Σύνναψης Λήξη Επιτόκιο Ονομαστική Αξία 31 η Δεκεμβρίου Αποτίμηση Plain vanilla swap 12/11/ /12/2014 2,73% Σταθερό (757) Plain vanilla swap 16/12/ /12/2015 2,15% Σταθερό (553) Plain vanilla swap 12/11/ /3/2015 2,89% Σταθερό (830) Zero cost collar interest rate swap 12/11/ /12/2014 2,06% Floor 4,00% Cap (510) (2.650) Τα ανωτέρω κονδύλια αναφέρονται πριν την σχετική επίδραση της αναβαλλόμενης φορολογίας. Παράγωγα σε πετρέλαιο: Ο Όμιλος χρησιμοποιεί παράγωγα πετρελαίου σε IPE Brent για να αντισταθμίσει την έκθεση του στις μεταβολές του κόστους αγοράς του πετρελαίου. Όλα τα παράγωγα σε πετρέλαιο έχουν μέγιστη διάρκεια 12 μηνών. Εντός του Φεβρουαρίου, η Εταιρία προχώρησε στην σύναψη συμβολαίων αγοράς πετρελαίου σε IPE Brent συνολικής ποσότητας βαρελιών με μηνιαία εκκαθάριση και λήξη μέχρι τον Φεβρουάριο του. Τα παραπάνω παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά Προϊόντα: Αναγνώριση και Αποτίμηση» και ως εκ τούτου, όποιες μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρούνται απευθείας στην κατάσταση λοιπών συνολικών εσόδων. Όλα τα παραπάνω παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα επιμετρώνται στο Επίπεδο 2 της ιεραρχίας για τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας και περιλαμβάνονται στις «Λοιπές Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις» της κατάστασης οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου. 111

116 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 35. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (συνέχεια) Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών προϊόντων και των μεταβολών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και (για τον Όμιλο και την Εταιρία) έχουν ως εξής: 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων (2.062) - (588) - (2.650) Συμβόλαια ανταλλαγής πετρελαίου 6 - (6) - - Εκκαθάριση συμβολαίων ανταλλαγής πετρελαίου (Σημ.13) (107) - Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημ. 38) (2.056) 107 (594) (107) (2.650) 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων (601) - (1.461) - (2.062) Συμβόλαια ανταλλαγής πετρελαίου Εκκαθάριση συμβολαίων ανταλλαγής πετρελαίου (Σημ.13) (333) - Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημ. 38) (601) 333 (1.455) (333) (2.056) Τα ανωτέρω κονδύλια αναφέρονται πριν την σχετική επίδραση της αναβαλλόμενης φορολογίας. 36. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι εμπορικές υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Προμηθευτές Ναύλοι πληρωτέοι Προκαταβολές πελατών

117 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 37. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα βραχυπρόθεσμα δάνεια που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αλληλόχρεοι λογαριασμοί Βραχυπρόθεσμα δάνεια Χρησιμοποιηθέν ποσό Τα παραπάνω δάνεια αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία - Ευρώ Korean Won (KRW) Turkish Lira (TRY) Σύνολο Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος είχε συνάψει συμβάσεις βραχυπρόθεσμων δανείων και αλληλόχρεων λογαριασμών κυμαινόμενου επιτοκίου (Euribor πλέον περιθωρίου για τα δάνεια σε Euro). Τα ανωτέρω δάνεια έχουν χορηγηθεί χωρίς να απαιτείται η λήψη εγγυήσεων ή άλλου είδους εμπράγματων ή μη εξασφαλίσεων. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων του Ομίλου σε Euro για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 6,71% και 6,43%, (6,88% και 6,70% για την Εταιρία) αντίστοιχα, ενώ το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων σε KRW και Ευρώ για τη χρήση ανήλθε σε 8,68%, και 6,88% αντίστοιχα. Το συνολικό ποσό των τόκων για τα βραχυπρόθεσμα δάνεια του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 14). 38. ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό Δεδουλευμένα έξοδα μισθοδοσίας Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη Παράγωγα (Σημ. 35) Ασφαλιστικοί οργανισμοί Δεδουλευμένοι τόκοι Λοιπά δεδουλευμένα έξοδα Λοιπές υποχρεώσεις Ο τρόπος διακανονισμού μέρους του ποσού «Έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό» τελεί υπό την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. 113

118 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Οι δραστηριότητες του Ομίλου επηρεάζονται από διάφορους οικονομικούς κινδύνους όπως ενδεικτικά, οι κίνδυνοι που προέρχονται από τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των επιτοκίων. Η συνολική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων εστιάζεται στην μη προβλεψιμότητα των οικονομικών αγορών (financial markets) και στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιδράσεων στην οικονομική επίδοση του Ομίλου. Η διαχείριση των οικονομικών κινδύνων διεξάγεται από ένα κεντρικό τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων (Group Treasury Department). Το τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων παρέχει υπηρεσίες και συντονίζει την πρόσβαση των εταιριών του Ομίλου στις χρηματαγορές. Αναγνωρίζει, ποσοτικοποιεί, διαχειρίζεται και αντισταθμίζει αν κρίνεται απαραίτητο, τους οικονομικούς κινδύνους που δημιουργούνται από τις κύριες λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου. Δεν συνάπτονται χρηματοοικονομικές συμφωνίες με σκοπό το κέρδος. Τα κύρια χρηματοοικονομικά προϊόντα του Ομίλου, εκτός από τα παράγωγα, είναι τα χρηματικά διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα, οι εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις, τα δάνεια τραπεζών και ομολογιακά δάνεια και οι εμπορικές και λοιπές υποχρεώσεις Όπως αναλυτικότερα αναφέρεται στη σημείωση 35, ο Όμιλος δύναται να συνάπτει παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα όπως συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και νομισμάτων, πετρελαίου και θαλασσίων ναύλων με σκοπό να διαχειριστεί τους σχετικούς κινδύνους που απορρέουν από τη δραστηριότητα και τους τρόπους χρηματοδότησης. Η Διοίκηση εξετάζει και αναθεωρεί σε περιοδική βάση τις σχετικές πολιτικές και διαδικασίες σχετικά με τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων, οι οποίες είναι οι εξής: (i) Συγκέντρωση Πιστωτικού Κινδύνου: Ο Όμιλος δεν έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου σε κάποια από τα συμβαλλόμενα, με αυτόν, μέρη. Η μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο αντανακλάται από το ύψος του κάθε στοιχείου του ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Όσον αφορά τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, ο Όμιλος παρακολουθεί τις θέσεις του, την πιστωτική κατάταξη των αντισυμβαλλομένων και το ύψος των συμβολαίων που συνάπτει με κάθε έναν από αυτούς. Δεδομένου ότι τα αντισυμβαλλόμενα μέρη σε αυτά τα συμβόλαια είναι μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί, δεν υπάρχει κίνδυνος σχετιζόμενος με τους αντισυμβαλλόμενους. (ii) Εύλογη Αξία: Τα ποσά που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης για τα διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα, τις απαιτήσεις και τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, προσεγγίζουν τις αντίστοιχες εύλογες τους αξίες λόγω της βραχυπρόθεσμης λήξης τους. Οι εύλογες αξίες των παραγώγων βασίζονται σε αγοραία αποτίμηση. Για όλα τα παράγωγα, οι εύλογες αξίες επιβεβαιώνονται από τα πιστωτικά ιδρύματα με τα οποία ο Όμιλος έχει συνάψει τις σχετικές συμβάσεις. (iii) Κίνδυνος Ρευστότητας: Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον κίνδυνο ρευστότητας με την συνεχή παρακολούθηση των χρηματοροών του. Προϋπολογίζει και παρακολουθεί τις χρηματοροές του και ενεργεί κατάλληλα ώστε να υπάρχουν ρευστά διαθέσιμα και αχρησιμοποίητα τραπεζικά πιστωτικά όρια. Ο Όμιλος έχει σημαντικές αχρησιμοποίητες πιστωτικές γραμμές για να καλύψει οποιαδήποτε πρόσκαιρη ανάγκη σε ρευστά διαθέσιμα. Ακολουθεί πίνακας με τις αποπληρωμές των δανείων του Ομίλου και της Εταιρίας, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων τόκων τους κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα: Ο Όμιλος Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο Η Εταιρία Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο

119 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) Ακολουθεί πίνακας που περιλαμβάνει την χρονολογική ωρίμανση των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων του Ομίλου και της Εταιρίας βάσει πληρωμών που απορρέουν από σχετικές συμβάσεις, σε μη προεξοφλημένες τιμές: 0-30 ημέρες ημέρες Ο Όμιλος ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες Η Εταιρία ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις Τα συνολικά διαθέσιμα πιστωτικά όρια του Ομίλου και της Εταιρίας κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Διαθέσιμο πιστωτικό όριο Μείον: χρησιμοποιηθέν ποσό - Βραχυπρόθεσμα δάνεια (38.644) (19.302) (36.252) (18.698) - Ανακυκλούμενο όριο χρηματοδότησης (10.611) Εγγυήσεις (που δεσμεύουν πιστωτικές γραμμές) (2.054) (5.980) (2.054) (2.253) Ποσό μη χρησιμοποιηθέν

120 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (iv) Κίνδυνος επιτοκίου: Όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις η Διοίκηση παρακολουθεί σε συνεχή βάση τις διακυμάνσεις των επιτοκίων και αξιολογεί την ανάγκη λήψης σχετικών θέσεων για την αντιστάθμιση των κινδύνων, όταν κρίνονται σημαντικοί. Σε αυτό το πλαίσιο, και σε συνάρτηση με τα μακροπρόθεσμα πλάνα ο Όμιλος είναι πιθανό να συνάπτει συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων και άλλα παράγωγα προϊόντα επιτοκίων. Τα παράγωγα αυτά αποτιμούνται στις εύλογες τους αξίες και αναγνωρίζονται ως απαίτηση ή υποχρέωση στις οικονομικές καταστάσεις. Τo σύνολο του δανεισμού του Ομίλου είναι σε κυμαινόμενα επιτόκια. Κατά συνέπεια ο επιτοκιακός κίνδυνος του Ομίλου προέρχεται κυρίως από μεταβολές των επιτοκίων του Ευρώ και του Δολαρίου Ηνωμένων Πολιτειών, στα οποία είναι και το σημαντικότερο μέρος του δανεισμού του Ομίλου, και δευτερευόντως από μεταβολές των επιτοκίων και των άλλων νομισμάτων στα οποία δανείζεται ο Όμιλος (ΙNR, KRW, TRY). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στα επιτόκια του Ευρώ, του Δολαρίου Ηνωμένων Πολιτειών και των λοιπών νομισμάτων, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Επίπτωση από μεταβολή επιτοκίων Ευρώ Ο Όμιλος Επίπτωση από μεταβολή επιτοκίων δολαρίου ΗΠΑ Επίπτωση από μεταβολή λοιπών επιτοκίων Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ φόρων 20 (379) (68) (1) (448) (15) (360) - (1) (361) (15) Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Ευρώ Η Εταιρία Επίπτωση στα κέρδη προ Φόρων 20 (295) (15) (269) (15) 202 (v) Συναλλαγματικός κίνδυνος: Ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στον συναλλαγματικό κίνδυνο καθότι διενεργεί εμπορικές συναλλαγές σε διάφορα νομίσματα. Ο συναλλαγματικός κίνδυνος, όπου αυτός κρίνεται σημαντικός από την διοίκηση αντισταθμίζεται κυρίως με την χρήση παράγωγων προθεσμιακών συμβολαίων. Το μεγαλύτερο μέρος του συναλλαγματικού κινδύνου προέρχεται από πωλήσεις και αγορές στα νομίσματα Δολαρίου Ηνωμένων Πολιτειών (USD) και Λίρας Ηνωμένου Βασιλείου (GBP). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες του Ευρώ με το Δολάριο και τη Λίρα, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή ισοτιμίας Επίπτωση από μεταβολή ισοτιμίας USD Επίπτωση από μεταβολή ισοτιμίας GBP Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ Φόρων Ο 'Ομιλος 5% (101) 34 (67) -5% 91 (30) 61 5% (103) 49 (54) -5% 93 (44) 49 Η Εταιρία 5% (47) (17) (64) -5% % (22) 11 (11) -5% 20 (10)

121 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (vi) Διαχείριση κεφαλαίου: Στόχος της διαχείρισης κεφαλαίου του Ομίλου είναι η απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του και η επίτευξη των αναπτυξιακών του σχεδίων σε συνδυασμό με την πιστοληπτική του ικανότητα. Για τον σκοπό διαχείρισης κεφαλαίου ο Όμιλος παρακολουθεί τον δείκτη «Καθαρός δανεισμός προς Κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σαν καθαρό δανεισμό ο Όμιλος ορίζει το σύνολο των τοκοφόρων δανειακών υποχρεώσεων μείον το σύνολο των διαθεσίμων του και των ταμειακών ισοδυνάμων του. Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον δείκτη με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζει πιστοληπτική ικανότητα συμβατή με την αναπτυξιακή του στρατηγική. Για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, ο δείκτης εξελίχθηκε ως εξής: Ο Όμιλος Μακροπρόθεσμα δάνεια Mακροπρόθεσμα δάνεια πληρωτέα στην επόμενη χρήση Βραχυπρόθεσμα δάνεια Χρηματικά διαθέσιμα και Ταμειακά Ισοδύναμα (42.086) (46.187) Καθαρός Δανεισμός Ομίλου EBITDA Ομίλου Καθαρός δανεισμός / EBITDA Ομίλου 2,52 1,95 Η Εταιρία δεν διαχειρίζεται το κεφάλαιό της σε εταιρικό επίπεδο αλλά στα πλαίσια των ενοποιημένων μεγεθών της. 40. ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (α) Εκκρεμοδικίες: Ο Όμιλος υπό την ιδιότητα του ενάγοντος και / ή του εναγόμενου εμπλέκεται σε διάφορες εκκρεμοδικίες οι οποίες έχουν προκύψει κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών του, έναντι των οποίων έχει σχηματίσει πρόβλεψη συνολικού ύψους περίπου 260 και κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (η Εταιρία 235 και κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα) στις οικονομικές καταστάσεις. Επιπρόσθετα, με τις υπ αριθμ. 8778/07 και 8779/07 αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είχαν επιβληθεί κατά το έτος 2007 στην Εταιρία πρόστιμα ύψους 224 και 168, αντίστοιχα. Η Εταιρία, αφού κατέβαλε το σύνολο των ανωτέρω προστίμων το 2008, άσκησε ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών προσφυγές για την ακύρωση των ανωτέρω αποφάσεων. Το Διοικητικό Εφετείο με τις υπ αριθμ. 1630/2008 και 1631/2008 αποφάσεις του έκανε δεκτές τις προσφυγές και ακύρωσε τις ως άνω αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω ποσά εισπράχθηκαν από την Εταιρία εντός του Οι αρμόδιες υπηρεσίες επανακίνησαν την διαδικασία και με τις αποφάσεις 2589/ και 2588/ επέβαλαν στην Εταιρία τα ίδια ποσά προστίμων 224 και 168 αντίστοιχα. Τα ποσά καταβλήθηκαν εντός του Μετά την καταβολή των ανωτέρω προστίμων, η Εταιρία, άσκησε προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών η οποία παραπέμφθηκε προς εκδίκαση στο Διοικητικό Εφετείο Σύρου λόγω της πρόσφατης αναδιοργάνωσης στην δικαιοδοσία των δικαστηρίων. Με την από 29 Σεπτεμβρίου 2010 επιστολή της, η Γραμματεία του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (I.C.C.) ενημέρωσε την Εταιρία ότι έχει λάβει ένα αίτημα για διαιτησία από την Kerneos S.A. (αιτών), μια γαλλική εταιρία που είναι πελάτης της Εταιρίας. 117

122 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 40.ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (συνέχεια) Ο αιτών, με βάση μια 10ετή συμφωνία πώλησης βωξίτη με την Εταιρία, υποστήριζε ότι η Εταιρία έχει παραβιάσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις λόγω μή παράδοσης των καθορισμένων ποσοτήτων στην προαναφερθείσα συμφωνία. Με βάση το αναθεωρημένο υπόμνημα που υποβλήθηκε την 29 η Ιουνίου, ο αιτών διεκδίκησε το ποσό των 4,8 εκατ. για ποινές καθυστέρησης, για την περίοδο από τον Σεπτέμβριο 2009 έως την 15 η Μαΐου, και των 2,2 εκατ. για υποτιθέμενες ζημίες αναφορικά με την ίδια χρονική περίοδο. Την 9 η Μαρτίου, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο του I.C.C. εξέδωσε την απόφαση του με βάση την οποία η Εταιρία υποχρεούται να καταβάλει στην Kerneos S.A. ποσό 2,2 εκατ. για ζημιές που η τελευταία υπέστη. Αναφορικά με τις ποινές καθυστέρησης, η απόφαση ορίζει ότι εφαρμόζεται η σχετική διάταξη της σύμβασης χωρίς όμως να επιδικάζει συγκεκριμένο ποσό. Επιπλέον, το Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα για την επιβολή ποινών καθυστέρησης για τα φορτία του 2009 και καλεί την Εταιρία να παράσχει πρόσθετες διευκρινίσεις για την περίοδο από την 1 η Ιανουαρίου 2010 έως την 15 η Μαΐου, σχετικά με ένα επικουρικό αίτημα που είχε υποβάλει κατά τη διάρκεια της διαιτησίας, σύμφωνα με το οποίο τα αιτηθέντα ποσά ποινών καθυστέρησης ήταν υπέρμετρα υψηλά και όφειλαν να περιοριστούν σε εύλογο ύψος. Πέραν τούτου, η Kerneos S.A. ειχε επιφυλαχθεί να υποβάλει πρόσθετο αίτημα για υποτιθέμενες ζημιές και ποινές καθυστέρησης για την περίοδο από την 15 η Μαΐου έως την 31 η Δεκεμβρίου. Με βάση την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου, το επιδικασθέν ποσό αποζημίωσης 2,2 εκατ. επιβάρυνε την κατάσταση αποτελεσμάτων της 31 ης Δεκεμβρίου και καταβλήθηκε τον Απρίλιο του. Την 29 η Ιουνίου, η Kerneos S.A. υπέβαλε πρόσθετο αίτημα συνολικού ποσού 6,3 εκατ. για υποτιθέμενες ζημιές, ποινές καθυστέρησης και προσαυξήσεις τόκων για την περίοδο από την 15 η Μαΐου έως την 31 η Δεκεμβρίου. Την 27 η Δεκεμβρίου, οι αντισυμβαλλόμενοι ρύθμισαν την παραπάνω υπόθεση με αποζημίωση ποσού 5 εκατ. η οποία καλύπτει κάθε μια και όλες τις βλάβες και ζημίες (συμπεριλαμβανομένων όλων των ειδών κόστους και τόκων), άμεσες ή έμμεσες, ευαπόδεικτες ή μη ευαπόδεικτες, τις οποίες η Kerneos S.A. ενδεχομένως να είχε υποστεί από ανεπαρκείς ποσότητες και/ή καθυστερημένες παραδόσεις βωξίτη. Το προαναφερθέν ποσό καταβλήθηκε την 28 η Δεκεμβρίου. Με βάση τα προαναφερθέντα, ποσό 3,7 εκατ. επιβάρυνε την κατάσταση αποτελεσμάτων της 31 ης Δεκεμβρίου (Σημείωση 12). Τον Δεκέμβριο του 2003, ο Όμιλος εξαγόρασε την εταιρία S&B Industrial Minerals AD (πρώην Bentonit AD) από τους ιδιοκτήτες της, οι οποίοι είχαν προβεί στην εξαγορά της το 1998 μέσω διαδικασίας ιδιωτικοποίησης. Με βάση τη σύμβαση ιδιωτικοποίησης, οι αγοραστές ανέλαβαν έναντι της Αρχής Αποκρατικοποιήσεων της Βουλγαρίας δεσμεύσεις τις οποίες δεν τήρησαν, με συνέπεια να δημιουργηθούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Εντούτοις, ο Όμιλος ουδέποτε ενημερώθηκε για το γεγονός αυτό, διότι η εταιρία S&B Industrial Minerals AD δεν θα μπορούσε να υπέχει ευθύνη για παράβαση των όρων της σύμβασης ιδιωτικοποίησης εφόσον συμβατικά υπόχρεοι ήταν οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες. Μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου το 2006, η Αρχή Αποκρατικοποιήσεων νομιμοποιήθηκε να στραφεί εναντίον των νομικών προσώπων που ιδιωτικοποιήθηκαν σε περίπτωση που οι αγοραστές δεν τηρούσαν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Λόγω αυτής της αλλαγής, η Αρχή Αποκρατικοποιήσεων της Βουλγαρίας ενέγραψε το 2007 υποθήκη στα περιουσιακά στοιχεία της S&B Industrial Minerals AD για ποσό 1,1 εκατ. χωρίς να προβεί σε ενημέρωση εφόσον δεν είχε τη νομική υποχρέωση για αυτό. Το Νοέμβριο του, η S&B Industrial Minerals AD ενημερώθηκε για την έναρξη διαδικασίας κατάσχεσης των ενυπόθηκων περιουσιακών της στοιχείων για να εξοφληθεί απαίτηση ποσού 600 πλέον νόμιμων τόκων. Η κατάσχεση ανεστάλη προσωρινά. H εταιρία S&B Industrial Minerals A.D. είχε επίσης καταθέσει αίτηση για την άρση της υποθήκης. 118

123 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 40.ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (συνέχεια) Η αίτηση απορρίφθηκε από το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και ασκήθηκε έφεση στο Εφετείο. Πέραν της ανωτέρω αναστολής και της έφεσης, η S&B Industrial Minerals AD προέβη σε περαιτέρω νομικές ενέργειες και προσεπικάλεσε την Οικονομική Επενδυτική Τράπεζα να παρέμβει ως εγγυήτρια της εξαγοράς του Εάν ο Όμιλος αναγκαστεί για οποιονδήποτε λόγο να καταβάλλει αποζημίωση, θα εγείρει αξιώσεις κατά των πωλητών και της Οικονομικής Επενδυτικής Τράπεζας, ως εγγυήτριάς τους στην εν λόγω εξαγορά. Λόγω της πολυπλοκότητας της υπόθεσης και της προσφυγής στη διαιτησία κατά των πωλητών και των εγγυητών, η Διοίκηση του Ομίλου έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι δεν θα υπάρξουν οικονομικές ζημίες για τον Όμιλο. Πέραν των υποθέσεων για τις οποίες σχηματίστηκε η ανωτέρω πρόβλεψη, η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί ότι όλες οι λοιπές εκκρεμοδικίες θα τελεσιδικήσουν χωρίς να επιφέρουν σημαντική επίδραση στην οικονομική θέση και τα αποτελέσματά του Ομίλου και της Εταιρίας. (β) Εγγυήσεις: Ο Όμιλος κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχε χορηγήσει συνολικά εγγυητικές επιστολές ύψους 9,3 εκατ. και 6,8 εκατ., αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία 4,5 εκατ. και 4,0 εκατ., αντίστοιχα, και οι οποίες αφορούσαν κυρίως μεταλλευτικές αδειοδοτήσεις. Επιπλέον, η Εταιρία κατά την 31 η Δεκεμβρίου είχε χορηγήσει εγγυήσεις υπέρ θυγατρικών της για την παροχή χορηγήσεων προς αυτές συνολικού ύψους 40,6 εκατ.( 53,7 εκατ. την 31 η Δεκεμβρίου ). (γ) Δεσμεύσεις Από Λειτουργικές Μισθώσεις: Την 31 η Δεκεμβρίου ο Όμιλος και η Εταιρία έχουν ποικίλες συμφωνίες λειτουργικής μίσθωσης που λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το Τα έξοδα ενοικίασης που περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και και ανέρχονται σε 7,6 εκατ. και 7,3 εκατ., αντίστοιχα (η Εταιρία 3,3 εκατ. και 3,4 εκατ., αντίστοιχα). Τα ελάχιστα μελλοντικά πληρωτέα μισθώματα βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης που σχετίζονται κυρίως με κτίρια και οχήματα την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής για τον Όμιλο και την Εταιρία αντίστοιχα: Ο Όμιλος Η Εταιρία (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 6,9 6,5 2,2 2,4 2-5 έτη 17,9 17,0 8,8 9,9 Μετά από 5 έτη 14,5 19,9 11,5 16,8 39,3 43,4 22,5 29,1 (δ) Δεσμεύσεις από Συμβάσεις Κατασκευής Περιουσιακών Στοιχείων: Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος είχε δεσμεύσεις ποσού και αναφορικά με την κατασκευή περιουσιακών στοιχείων αντιστοίχως ( 803 και 829 για την Εταιρία, αντιστοίχως). 119

124 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 41. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ Με ισχύ από το, η οργανωτική δομή του Ομίλου άλλαξε από κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών μονάδων που βασίζονταν στα προϊόντα βιομηχανικών ορυκτών στις γεωγραφικές περιοχές όπου ο Όμιλος διαθέτει εγκαταστάσεις εξόρυξης, επεξεργασίας και διανομής ώστε να επιτευχθεί καλύτερη διαχείριση της πολυπλοκότητας και της διαφοροποίησης όλων των γεωγραφιών και να υποστηριχθεί η προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης. Στα πλαίσια της νέας δομής, ο Όμιλος είναι οργανωμένος σε τέσσερις λειτουργικούς τομείς που λειτουργούν με σκοπό το κέρδος (Γεωγραφικές Περιοχές), οι οποίοι διοικούνται ανεξάρτητα και στον Διοικητικό τομέα (Corporate). Η πληροφόρηση που γνωστοποιείται εξωτερικά για τους λειτουργικούς τομείς βασίζεται στις εσωτερικές οργανωτικές και διοικητικές δομές του Ομίλου και στα κυριότερα κονδύλια των εσωτερικών οικονομικών αναφορών που δίνονται στον επικεφαλή λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων ο οποίος είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος. Ως εκ τούτου, οι λειτουργικοί τομείς προς παρουσίαση του Ομίλου είναι οι ακόλουθοι: Γεωγραφική Περιοχή Νότιας Ευρώπης η οποία περιλαμβάνει τις εταιρίες του Ομίλου που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, Βουλγαρία, Γεωργία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρο, Μαρόκο και Τουρκία. Γεωγραφική Περιοχή Βόρειας Ευρώπης η οποία περιλαμβάνει τις εταιρίες του Ομίλου που δραστηριοποιούνται στην Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ουγγαρία και Πολωνία. Γεωγραφική Περιοχή Αμερικής η οποία περιλαμβάνει τις εταιρίες του Ομίλου που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, την Βραζιλία, το Μεξικό και τον Καναδά. Γεωγραφική Περιοχή Ασίας & Ειρηνικού η οποία περιλαμβάνει τις εταιρίες του Ομίλου που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, Ινδία, Κορέα και Ινδονησία. Ο Διοικητικός Τομέας (Corporate) συμπεριλαμβάνει όλες τις διοικητικές δραστηριότητες. Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία συνάθροιση λειτουργικών τομέων για το σχηματισμό των παραπάνω προς παρουσίαση λειτουργικών τομέων. Όλα τα ποσά παρελθουσών χρήσεων ανακατανέμονται από τα κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών μονάδων σε Γεωγραφικές περιοχές. Η Διοίκηση παρακολουθεί τα λειτουργικά αποτελέσματα των επιχειρηματικών τομέων ξεχωριστά με σκοπό τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διάθεση των πόρων και την αξιολόγηση της απόδοσης. Η αξιολόγηση της απόδοσης του τομέα βασίζεται στις πωλήσεις, στα κέρδη / (ζημίες) προ φόρων και στα Κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σημειώνεται ότι ο Όμιλος εφαρμόζει τις ίδιες λογιστικές αρχές για την επιμέτρηση των λειτουργικών αποτελεσμάτων των τομέων με αυτές των οικονομικών καταστάσεων. Η χρηματοδότηση του Ομίλου, που περιλαμβάνει τα χρηματοοικονομικά έξοδα (εκτός των χρηματοοικονομικών εξόδων για προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος και αποζημίωσης προσωπικού) και τα χρηματοοικονομικά έσοδα, καθώς και οι φόροι εισοδήματος παρακολουθούνται σε ενοποιημένο επίπεδο και περιλαμβάνονται στον διοικητικό τομέα (corporate) χωρίς να επιμερίζονται στους λειτουργικούς τομείς που λειτουργούν με σκοπό το κέρδος. Οι συναλλαγές μεταξύ των λειτουργικών τομέων πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου κατά τρόπο παρόμοιο με αυτές μεταξύ τρίτων εταιριών. Οι διατομεακές πωλήσεις απαλείφονται σε επίπεδο ενοποίησης. 120

125 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 41.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Οι παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν τις πωλήσεις και τα αποτελέσματα των λειτουργικών τομέων του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα: Πωλήσεις 1/1-31/12/ Αποτελέσματα Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων Αποσβέσεις & Καθαρά Χρημ/κα Έξοδα EBITDA Νότια Ευρώπη Βόρεια Ευρώπη Αμερική Ασία & Ειρηνικός Corporate (36.080) (22.327) Απαλοιφές - (47.140) (47.140) Σύνολο Πωλήσεις Ανακατάταξη 1/1-31/12/ Αποτελέσματα Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων Αποσβέσεις & Καθαρά Χρημ/κα Έξοδα EBITDA Νότια Ευρώπη Βόρεια Ευρώπη Αμερική Ασία & Ειρηνικός Corporate (24.364) (17.382) Απαλοιφές - (52.966) (52.966) (896) - (896) Σύνολο Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα περιουσιακά στοιχεία των λειτουργικών τομέων του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Νότια Ευρώπη Βόρεια Ευρώπη Αμερική Ασία & Ειρηνικός Λοιπά Corporate Απαλοιφές (18.070) (15.935) Περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο Σημειώνεται ότι οι απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος (τρέχοντες και αναβαλλόμενοι), τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνονται στον Διοικητικό (Corporate) τομέα. 121

126 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 41.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Γεωγραφική πληροφόρηση Οι πωλήσεις προς τρίτους πελάτες, με βάση την χώρα που δραστηριοποιούνται, αναλύονται ως εξής: Πωλήσεις προς τρίτους πελάτες Αναπαρουσίαση Χρήση Χρήση Γερμανία ΗΠΑ Γαλλία Ελλάδα Ολλανδία Ρωσία Καναδάς Ηνωμένο Βασίλειο Κίνα Σουηδία Ιταλία Βραζιλία Ισπανία Κορέα Ουκρανία Ινδία Βέλγιο Νορβηγία Τουρκία Πολωνία Αυστρία Βουλγαρία Ταϋλάνδη Λοιπές Σύνολο Δεν υπάρχει καμία χώρα η οποία να υπερβαίνει το 3% των συνολικών πωλήσεων προς τρίτους πελάτες στην γραμμή «Λοιπές». Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει κανένας πελάτης του οποίου οι πωλήσεις να ξεπερνούν το 5% των ενοποιημένων πωλήσεων. Τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου ανά γεωγραφική περιοχή αναλύονται ως εξής: Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ελλάδα Γερμανία ΗΠΑ Βουλγαρία Ολλανδία Ιταλία Λοιπές Σύνολο

127 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 41.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Για τους σκοπούς αυτής της ανάλυσης, τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία, τα επενδυτικά ακίνητα, την υπεραξία και τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία καθώς και τις συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες. 42. ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Τα παρακάτω ποσά έχουν αναταξινομηθεί για λόγους καλύτερης παρουσίασης και συγκρισιμότητας: (i) ποσό 523 και 148 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Λοιπά λειτουργικά έσοδα» στην γραμμή «Λοιπά λειτουργικά έξοδα» της κατάστασης αποτελεσμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας αντίστοιχα για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, (ii) ποσό 7 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Χρηματοοικονομικά έσοδα» στην γραμμή «Χρηματοοικονομικά έξοδα» της κατάστασης αποτελεσμάτων και της κατάστασης ταμειακών ροών του Ομίλου και της Εταιρίας αντίστοιχα για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, (iii) ποσό και μεταφέρθηκε από την γραμμή «Διάφορα Έξοδα» στην γραμμή «Επισκευές και συντηρήσεις» της Σημείωσης 8 για την χρήση που έληξε 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία αντίστοιχα, (iv) ποσό και μεταφέρθηκε από την γραμμή «Διάφορα Έξοδα» στην γραμμή «Έξοδα μεταφορών» της Σημείωσης 8 για την χρήση που έληξε 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία αντίστοιχα, (v) ποσό και 338 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Διάφορα Έξοδα» στην γραμμή «Έξοδα προβολής και ταξιδίων» της Σημείωσης 10 για την χρήση που έληξε 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία αντίστοιχα. 43. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Εντός του Ιανουαρίου 2013, ο Όμιλος κατέληξε σε συμφωνία για την εξαγορά, μέσω της κατά 100% θυγατρικής της, Sibimin Ltd., του 50% της Chaoyang GoldCommon Mining Co. Ltd. (GC) από την εταιρία Beijing Dongxinlian GoldCommon Investment Management Co., Ltd. η οποία και θα διατηρήσει το υπόλοιπο 50% στην από κοινού ελεγχόμενη οντότητα. Το τιμήμα αγοράς ανέρχεται σε περίπου 4,4 εκατ. και θα χρηματοδοτηθεί από υφιστάμενα ταμειακά διαθέσιμα. Η οριστική συμφωνία υπόκειται σε έγκριση των αρμοδίων οργάνων καθώς και σε επιβεβαιωτικό έλεγχο (confirmatory due diligence). Η GC έχει πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας αποθέματα μπεντονίτη, κατάλληλα για εφαρμογές στις αγορές της μεταλλουργίας και των χυτηρίων και εδρεύει στην επαρχία Liaoning, όπου και διαθέτει εγκαταστάσεις παραγωγής δυναμικότητας άνω των τόνων ετησίως. Την 30 η Ιανουαρίου 2013, η εταιρία «Delphi Luxembourg S.A.R.L.» ενεργώντας από κοινού με μέλη της πλειοψηφούσας οικογένειας Κυριακόπουλου («Οικογένεια») και εταιρειών που ελέγχονται από τους ιδίους υπέβαλε υποχρεωτική δημόσια πρόταση του Ν. 3461/2006, όπως ισχύει, και της Οδηγίας 2004/25/EC, για την απόκτηση των μετοχών της Εταιρίας που δεν κατέχονται ή ελέγχονται από την Οικογένεια (ήτοι, ποσοστό 38,74% του συνόλου των μετοχών της Εταιρίας). Την 27 η Φεβρουαρίου 2013, ο Όμιλος κατέληξε σε συμφωνία πώλησης εργοστασίου, λογιστικής αξίας 1,1 εκατ., στο Έσσεν της Γερμανίας έναντι τιμήματος 1,8 εκατ. Ο αγοραστής ήταν η «Ferrocarbon Produktions-GmbH», σημαντικός πελάτης της Γερμανικής θυγατρικής. 123

128 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 44. ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Οι ισοτιμίες που χρησιμοποιήθηκαν για την μετατροπή των οικονομικών καταστάσεων των θυγατρικών εταιριών από ξένο νόμισμα σε είναι οι εξής: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Δ% 1 = USD 1,3194 1,2939 2% 1 = GBP 0,8161 0,8353-2% 1 = BGN 1,9558 1,9558 0% 1 = HUF 292,30 314,58-7% 1 = TRY 2,355 2,443-4% 1 = CNY 8,3176 8,1588 2% 1 = GEL 2,1849 2,1740 1% 1 = KRW 1.416, ,10-5% 1 = BRL 2,6954 2, % 1 = INR 72,560 68,713 6% 1 = MAD 11, ,1351 0% 1 = PLN 4,0740 4,4580-9% 1 = MXN 17, ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Δ% 1 = USD 1,2848 1,3920-8% 1 = GBP 0,8109 0,8679-7% 1 = BGN 1,9558 1,9558 0% 1 = HUF 289,25 279,37 4% 1 = TRY 2,314 2,338-1% 1 = CNY 8,1127 8, % 1 = GEL 2,1225 2,3441-9% 1 = KRW 1.448, ,42-6% 1 = BRL 2,5103 2,3293 8% 1 = INR 68,597 64,886 6% 1 = MAD 11, ,2687-1% 1 = PLN 4,1847 4,1206 2% 1 = MXN 16,

129 B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΝ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 125

130 126