Προσδιορισμός Καθαρών Κερδών Μικτών Επιχειρήσεων που Τηρούν Βιβλία β', γ' Κατηγορίας του ΚΒΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Προσδιορισμός Καθαρών Κερδών Μικτών Επιχειρήσεων που Τηρούν Βιβλία β', γ' Κατηγορίας του ΚΒΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΠΑΡΧΑΡΙΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΑΣΛΑΝΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΒΑΛΑ 2000

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Προσδιορισμός Καθαρών Κερδών Μικτών Επιχειρήσεων που Τηρούν Βιβλία β', γ' Κατηγορίας του ΚΒΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΠΑΡΧΑΡΙΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΑΣΛΑΝΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΒΑΛΑ 2000

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 Ποιά ποσά θεωρούνται κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις 3 ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 7 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ 8 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ν. 2573/99 8 ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 2573/99_ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 2573/99 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ. (Άρθρο 31 Ν. 2238/1994) ΕΞΩΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ_ (Αρθρο 32 Ν.2238/94 31 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 35 ΕΝΤΥΠΟ 3 38 Α.- ΠΟΙΟΙ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ 3 ^ Β. ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ Ε3 39 ΜΕΡΟΣ Β' ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ _ ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ρε έσοδα από τον κλάδο Παρ. Υπηρεσιών _13 υένοι ΟΡΟ 41 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1 43 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΚΛΑΔΟ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΧΡΙ ΔΡΧ 43 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2 46 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΔΡΧ. ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΚΛΑΔΟ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ _14 _31 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3 _ Μικτή Επιχείρηση υε Γ' κατηγορίας βιβλία που τηρεί σαφώς και ακριβώζ τα βιβλία τηζ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΕΥΤ/ΒΑΘΜΙΩΝ ΛΟΓ/ΣΜΩΝ 31/12/99 ΦΥΛΛΟ ΜΕΡΙΣΜΟΥ 51 _52

4 ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Ε Κ Μ Ε Τ Α Λ Λ Ε Υ Σ Η Σ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΕΥΤ/ΘΜΙΩΝ ΛΟΓ/ΣΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΓΓ. ΑΠΟΤ. ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛ. ΧΡΗΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΕΛΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ 31^^ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 99_ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ _53 54 _58 _59 _59

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο στόχος αυτής της εργασίας είναι να πληροφορήσει και να κατατοπίσει τον αναγνώστη για όσα αφορούν μια επιχείρηση με δύο κλάδους δραστηριότητας. Δηλαδή, να τον ενημερώσει για τον τρόπο που λειτουργεί μία μικτή επιχείρηση, αναφέροντας λεπτομερώς τις ιδιαιτερότητές της σε σχέση με τις επιχειρήσεις που διατηρούν έναν κλάδο δραστηριότητος. Σ' αυτό το σημείο, θα ήταν χρήσιμο να δοθεί ο ορισμός της μικτής επιχείρησης, για να μπορεί να γίνει κατανοητό το θέμα στον αναγνώστη. Μικτές επιχειρήσεις θεωρούνται εκείνες που ασχολούνται με την εμπορία ή την παραγωγή αγαθών και συγχρόνως και με παροχή υπηρεσιών. Η ιδιαιτερότητα αυτή του θέματος παρουσιάζει μια δυσκολία, που έκανε ακόμη πιο δύσκολη η τροποποίηση του νόμου 2238/94, με τον 2573/99. Η βοήθεια του καθηγητή μου κ. Παρχαρίδη Βασιλείου, τον οποίο ευχαριστώ πολύ, ήταν αυτή που με έκανε να ξεπεράσω το εμπόδιο αυτό και να φέρω σε πέρας τη εργασία μου.

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ^ Ο φόρος εισοδήματος με την επιστημονική του μορφή, εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τον Νόμο 1640/1919, με πρότυπο το τότε ισχύον στην Γαλλία μικτό καλούμενο σύστημα, δηλαδή τον συνδυασμό αναλυτικού και συνθετικού φόρου. Υπό την επίδραση όμως νεωτέρων αντιλήψεων, το σύστημα τούτο εγκαταλείφθηκε και αντ αυτού εισήχθη με το Ν.Δ. 3323/1955, ο προσωπικός φόρος εισοδήματος, ο οποίος επιβάλλεται πάνω στο συνολικό εισόδημα των φυσικών προσώπων, που προέρχεται από οποιαδήποτε πηγή (είναι ο λεγόμενος «ενιαίος φόρος εισοδήματος»). Το νομοθέτημα αυτό συμπληρώθηκε αργότερα με το Ν.Δ. 3843/1958, με το οποίο επιβάλλεται φόρος και στο εισόδημα των νομικών προσώπων. Έτσι τα δύο αυτά νομοθετήματα, αποτελούν, σήμερα, τον κορμό του φορολογικού μας συστήματος. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του φόρου εισοδήματος είναι τα ακόλουθα : 1. Ο φόρος εισοδήματος των φυσικών προσώπων φέρει τον χαρακτήρα προσωπικού και προοδευτικού φόρου και επιβάλλεται στο συνολικό εισόδημα κάθε φυσικού προσώπου από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχεται. Με το σύστημα αυτό επιτυγχάνεται απόδοση φορολογικής δικαιοσύνης, διότι κάθε πρόσωπο καταβάλλει φόρο ανάλογο με το εισόδημά του, το οποίο είναι ενδεικτικό της φοροδοτικής του ικανότητας. Αντίθετα με τον φόρο των φυσικών προσώπων, ο φόρος εισοδήματος των νομικών προσώπων, είναι φόρος αναλογικός, διαβαθμίζεται όμως ο φορολογικός συντελεστής ανάλογα με τούς σκοπούς που επιδιώκει το νομικό πρόσωπο. 2. Καθιερώνεται ειδικώς για τα φυσικά πρόσωπα ένα αφορολόγητο ποσό, ως ελάχιστο όριο συντήρησης, το οποίο προσαυξάνεται ανάλογα με τα οικογενειακά βάρη του φορολογουμένου. 3. Τα εισοδήματα που προέρχονται από εργασία, (μισθωτών υπηρεσιών και ελευθερίων επαγγελμάτων) υφίστανται ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση. Κωδικός Οικονομικής νομοθεσίας '92

7 Τα εισοδήματα αυτά, επειδή αποκτώνται με κόπο, μειώνονται μέχρις ορισμένου ποσού και έτσι υπόκεινται σε μικρότερη επιβάρυνση. Αντίθετα, τα εισοδήματα που προέρχονται από κεφάλαιο, (ακίνητα, κινητές αξίες), επειδή αποκτώνται ακόπως, υποβάλλονται σε συμπληρωματικό φόρο και έτσι υφίστανται μεγαλύτερη επιβάρυνση. Καθιερώνεται σε ευρεία κλίμακα το σύστημα της παρακράτησης του φόρου στην πηγή, το οποίο διασφαλίζει το Δημόσιο, στην ταχεία και ανέξοδη είσπραξη του φόρου. Επεκτείνεται ο φόρος εισοδήματος και στα γεωργικά εισοδήματα, τα οποία υπό το προηγούμενο καθεστώς του Ν. 1640/1919 απαλλάσσονταν του φόρου. Αλλά και πάλι ο φόρος είναι ελαφρότατος. Περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό όριο, οι απαλλαγές και έτσι ενισχύεται η αρχή της καθολικότητος της φορολογίας. Καθιερώνεται η ενιαία δήλωση για τα εισοδήματα των συζύγων, ο φόρος όμως υπολογίζεται χωριστά για κάθε σύζυγο, ανάλογα με τα εισοδήματά του. Γενικεύεται το σύστημα της προκαταβολής του φόρου για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, ο οποίος αχρηστεύει ένα μέρος του εισοδήματος. 10. Αποφεύγει επιμελώς την διπλή φορολογία. Σταθμό στην φορολογία εισοδήματος αποτελεί ο νόμος 2065/1992, ο οποίος επέφερε ριζικές μεταβολές στο ισχύον σύστημα. Με τον νόμο αυτό, η φορολογία εισοδήματος έχασε μερικώς τον προσωπικό και προοδευτικό της χαρακτήρα, αφού οι προσωπικές εταιρίες φορολογούνται ως νομικά πρόσωπα, ενώ προηγουμένως, υπάγονταν σε φόρο τα κατ ιδίαν μέλη της εταιρίας (εταίροι) Ποιά ποσά θεωρούνται κέρδη από ευπορικές επιγειοήσεκ Κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις θεωρούνται εκείνα τα ποσά προέρχονται από τις περιπτώσεις που κατονομάζονται αμέσως παρακάτω. που

8 1. To κέρδος που αποκτάται από ατομική ή εταιρική επιχείρηση, εμπορική, βιομηχανική, ή από την άσκηση οποιουδήποτε κερδοσκοπικού επαγγέλματος, το οποίο δεν υπάγεται στα ελευθέρια επαγγέλματα. Τέτοιο κέρδος θεωρείται και εκείνο που πραγματοποιείται από παρεπόμενες εργασίες, όπως π.χ. από πώληση ενός μηχανήματος, ή από αγοραπωλησία ακινήτων, που γίνεται από εμπορική και όχι από τεχνική επιχείρηση, γιατί στις τεχνικές επιχειρήσεις, το κέρδος, υπολογίζεται με ειδικό τρόπο. (Άρθρο 28, παρ. 3, Ν. 2238/94). Επίσης, κέρδος θεωρείται και το θετικό αποτέλεσμα από μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη της επιχείρησης, καθώς και η πώληση μέσα σε δύο χρόνια από την απόκτηση εξ υπαχθούς αιτίας, εδαφικών εκτάσεων, που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως και έχουν μεγάλη αξία. (Άρθρο 28, παρ. 2, Ν. 2238/94) 2. Το κέρδος που πραγματοποιούν οι οργανωμένες επιχειρήσεις πώλησης οικοπέδων ή αγροτεμαχίων που έχουν κατατμηθεί ή ρυμοτομηθεί, και βρίσκονται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως Δήμου ή Κοινότητος. Ως κέρδος, στις περιπτώσεις αυτές, θεωρείται και η επιπλέον διαφορά μεταξύ της αγοραίας αξίας της έκτασης, όταν πουλήθηκε και της αγοραίας αξίας της έκτασης, πριν από την κατάτμηση ή την ρυμοτόμηση, μειωμένη φυσικά με τις δαπάνες πώλησης. (Άρθρο 28, παρ. 3β, Ν. 2238/94) 3. Τα μερίσματα, που καταβάλλονται στα μέλη των συνεταιρισμών του Ν Τα κέρδη από παρεπόμενες εργασίες που διενεργούνται από την επιχείρηση, παράλληλα με τον κύριο σκοπό της. (Άρθρο 28, παρ. 3δ, Ν. 2238/94) 5. Η επιχειρησιακή αμοιβή του ομορρύθμου εταίρου των Ο.Ε. και Ε.Ε., του εταίρου - διαχειριστή της Ε.Π.Ε., καθώς και του κοινωνού που είναι μέλος κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, στην οποία μετέχουν και ανήλικοι. (Άρθρο 28, παρ. 3^ Ν. 2238/94). 6. Ο μισθός που καταβάλλεται από Ά.Ε. στα μέλη του Δ.Σ. για τις υπηρεσίες που παρέχουν, βάσει ειδικής σύμβασης μίσθωσης εργασίας ή εντολής, εφόσον για τις υπηρεσίες αυτές τα μέλη του Δ.Σ. είναι ασφαλισμένα σε οποιαδήποτε, εκτός από τον Ι.Κ.Ά. ασφαλιστικό

9 οργανισμό ή ταμείο. Από τους μισθούς αυτούς αφαιρούνται πρώτα οι ασφαλιστικές εισφορές και το χαρτόσημο του ασφαλισμένου 0,6% και στο υπόλοιπο που απομένει γίνεται παρακράτηση φόρου 35% ή 40% (αναλόγως, αν οι μετοχές είναι εισαγμένες στο χρηματιστήριο ή όχι), που τον αποδίδει η Α.Ε. στην Δ.Ο.Υ. μέσα στο πρώτο 15νθήμερο μετά την λήξη του προηγούμενου διμήνου. Με τον φόρο αυτό, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση για τους δικαιούχους. (Άρθρο 55, παρ. 1, Ν. 2238/94) Αν το μέλος του Δ. Σ. Είναι ασφαλισμένο στον Ι.Κ.Α. με πλήρη κύρια ασφάλιση (και όχι μόνο για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη), τότε ο μισθός που λαμβάνει, θεωρείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. (Εγκλ /93, άρθρο 10. παρ. 1, 2, Υπ. Οικ.) Οι μισθοί που καταβάλλονται στα μέλη του Δ.Σ. αναγνωρίζονται ως δαπάνη προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, ανεξάρτητα αν θεωρούνται εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις ή από μισθωτές υπηρεσίες, εφόσον είναι παραγωγική δαπάνη και υπάρχει προέγκριση της μίσθωσης εργασίας (όταν υπάρχει) από την γενική συνέλευση των μετόχων. (Εγκλ /93, άρθρο 10, παρ. 1,2, Υπ. Όικ. Και άρθρο 28, παρ. 3στ, Ν. 2238/94) Η αυτόματη υπερτίμηση που πραγματοποιήθηκε στο πάγιο κεφάλαιο, που χρησιμοποιεί η επιχείρηση, (Ατομική, Ο.Ε., Ε.Π.Ε., Α.Ε. κ.λπ.), καθώς και η υπερτίμηση περιουσιακών στοιχείων που δεν πραγματοποιήθηκε εφ όσον αυτή έχει περιληφθεί στην απογραφή, θεωρούνται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις υποκείμενο σε φορολογία με τις γενικές διατάξεις. Δηλαδή, το υπερτίμημα (υπεραξία) που προκύπτει από πώληση ιδιοχρησιμοποιούμενου από την επιχείρηση ακινήτου, θεωρείται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις, οπότε προστίθεται στα λοιπά εισοδήματα της επιχείρησης για να φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις του Ν. 2238/94, ανάλογα με το είδος της επιχείρησης. Για τον υπολογισμό του υπερτιμήματος που προκύπτει από την πώληση ακινήτων, ως τιμή πώλησης, δεν μπορεί να ληφθεί ποσοστό μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται από το νόμο στις μεταβιβάσεις ακινήτων. (Άρθρο 28, παρ. 3ζ, Ν. 2238/94).

10 Οι τόκοι από πωλήσεις εμπορεύσιμων αγαθών που πραγματοποιούνται με πίστωση ή με συναλλαγματικές μεταξύ εμπόρων (Υπ. Οικ. Ε /85 Οι αποδόσεις από συμβάσεις ή πράξεις πάνω σε παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, που πραγματοποιούνται από επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

11 ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών^ θεωρούνται αυτές που παρέχουν αποκλειστικά υπηρεσίες και κατά την λήξη της διαχειριστικής περιόδου στερούνται αξιόλογων αποθεμάτων, ενώ σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ., παροχή υπηρεσίας θεωρείται και η περίπτωση που χρησιμοποιούνται υλικά των οποίων το συνολικό κόστος δεν υπερβαίνει το 1/3 της συνολικής αμοιβής, με την προϋπόθεση ότι από την χρησιμοποίηση αυτή δεν παράγεται νέο είδος αγαθού. Εξάλλου, παροχή υπηρεσίας θεωρείται κάθε πράξη που δεν συνιστά παράδοση αγαθών. ^Το «ΒΗΜΑ» της Κυριακής, 17/01/99, επιμέλεια I. Κ. Σωτηρόπουλος. σελ. 7

12 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 2573/99 Με την παράγραφο I του άρθρου 6 του κοινοποιημένου νόμου, αντικαθίσταται το άρθρο 33 του Ν ^ Με την αντικατάσταση αυτή αφενός μεν καταργείται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού των καθαρών κερδών των εμπορικών επιχειρήσεων και αφετέρου εισάγεται νέο σύστημα προσδιορισμού των καθαρών κερδών με το οποίο και θα προσδιορισθούν τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων, που θα υπαχθούν σε φόρο και τα οποία αποκτήθηκαν από 01 Ιανουάριου 1999, ή προκύπτουν από ισολογισμούς που κλείνουν μετά την Σημειώνεται ότι οι τεχνικές κ.λπ. επιχειρήσεις, τα καθαρά κέρδη των οποίων προσδιορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 34 του Ν , δεν υπάγονται στο νέο σύστημα προσδιορισμού των καθαρών κερδών, όπως επίσης και οι γεωργικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών των εμπορικών επιχειρήσεων διενεργείται ως ακολούθως: 1. Για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία και στοιχεία δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, το καθαρό εισόδημά τους, προσδιορίζεται εξωλογιστικώς, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το καθαρό εισόδημα που εξευρίσκεται λογιστικώς με την έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των εξόδων, που ορίζονται στο άρθρο 31. Στην περίπτωση αυτή, για την εφαρμογή της περίπτωσης Γ της παραγράφου 1 του άρθρου 31, όταν διενεργήθηκε απογραφή, ή δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα Βιβλίων και στοιχείων, ως απογραφή λήξης της διαχειριστικής περιόδου, λαμβάνεται ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των αγορών της περιόδου αυτή και ως απογραφή έναρξη, ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των αγορών της προηγουμένη; Διαχειριστικής ^ Περιοδικό Λογιστής, τεύχος 539, έκτακτη έκδοση 2000.

13 περιόδου. Αν προαιρετικά έχει συνταχθεί απογραφή έναρξης και λήξης, για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα αυτών, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχισθεί ή σύνταξη των απογραφών για μια τριετία από την σύνταξη της πρώτης προαιρετικής απογραφής λήξης. Αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση αυτή, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων κυρώσεις, για την μη σύνταξη απογραφής. Για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών που τηρούν Βιβλία δεύτερης ή προαιρετικά τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, και οι οποίες κατά την διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα μέχρι και είκοσι εκατομμύρια ( ) δραχμές, το καθαρό εισόδημά τους, όπως αυτό εξευρίσκεται λογιστικώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό που προσδιορίζεται εξωλογιστικώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32. Για τις μικτές επιχειρήσεις πώλησης ή παραγωγής και παροχής υπηρεσιών, που τηρούν Βιβλία δεύτερης ή προαιρετικά Τρίτης κατηγορίας, του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και οι οποίες κατά την διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα από τον κλάδο της παροχής υπηρεσιών μέχρι και είκοσι εκατομμύρια ( ) δραχμές, το συνολικό καθαρό εισόδημα τους, όπως αυτό εξευρίσκεται για όλους τους κλάδους τους λογιστικούς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το συνολικό εισόδημά τους που προσδιορίζεται εξωλογιστικώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32. Για τις μικτές επιχειρήσεις πώλησης ή παραγωγής και παροχής υπηρεσιών, που τηρούν βιβλία δεύτερης ή προαιρετικά τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και οι οποίες κατά την διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα από τον κλάδο της παροχής υπηρεσιών πάνω από είκοσι εκατομμύρια (20, ) δραχμές, το συνολικό καθαρό εισόδημα τους όπως αυτό

14 εξευρίσκεται για όλους τους κλάδους τους λογιστικούς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το συνολικό εισόδημα τους, που προσδιορίζεται εξωλογιστικώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 για τον κλάδο της εμπορίας ή παραγωγής και λογιστικώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31, για τον κλάδο της παροχής υπηρεσιών. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής καθώς και της προηγούμενης, προκειμένου για επιχειρήσεις που τηρούν προαιρετικά βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, έχουν εφαρμογή εφ όσον τα ακαθάριστα έσοδα του κλάδου της παροχής υπηρεσιών αποτελούν τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%) των συνολικών ακαθαρίστων εσόδων τους.

15 ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 2573/99 Οι μικτές επιχειρήσεις που λόγω νομικής μορφής (π.χ. Ανώνυμες εταιρίες) ή λόγω τζίρου τηρούν υποχρεωτικά βιβλία Γ κατηγορίας, δεν επηρεάζονται καθόλου από τις ρυθμίσεις του Ν. 2573/99''. Συνεπώς, φορολογούνται όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, με βάση τα κέρδη που προκύπτουν από τα βιβλία τους. Οι νέες ρυθμίσεις παραπάνω αναφερθέντος νόμου, αφορούν τις μικτές επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β' κατηγορίας ή Γ' Κατηγορίας, προαιρετικά. Οι μικτές επιχειρήσεις που τηρούν προαιρετικά Βιβλία Γ Κατηγορίας, των οποίων τα έσοδα από τον κλάδο παροχής υπηρεσιών είναι κάτω του 70%, των συνολικών εσόδων τους, δεν υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις του Ν. 2573/99. Και τα καθαρά κέρδη τους θα προσδιορίζονται μόνο λογιστικά, δηλαδή με βάση τα βιβλία τους, εφόσον όμως πληρούν και άλλη μια προϋπόθεση, που απαιτεί ο νόμος: τα ετήσια έσοδά τους από τον κλάδο παροχής υπηρεσιών δεν υπερβαίνουν τα δραχμές. Διευκρινίζουμε ότι στις νέες ρυθμίσεις υπάγονται οι μικτές επιχειρήσεις που τηρούν Βιβλία Β' Κατηγορίας ή προαιρετικά Γ Κατηγορίας, εφόσον τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά τους από τον κλάδο παροχής υπηρεσιών, δεν υπερβαίνουν τα δραχμές. Όσες μικτές επιχειρήσεις υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις, φορολογούνται με τα υψηλότερα καθαρά κέρδη, έπειτα από σύγκριση μεταξύ λογιστικών κερδών και εξωλογιστικών κερδών και με τον περιορισμό ότι τα λογιστικά κέρδη δεν υπερβαίνουν τα εξωλογιστικά, προσαυξημένα κατά 50% (για τα κέρδη της χρήσης 1999 μόνο). Πρέπει να τονίσουμε ότι τον λογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών των κλάδων των μικτών επιχειρήσεων, που υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις, οι δαπάνες που βαρύνουν κάθε δραστηριότητα χωριστά, ^ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ: από «ΟΔΗΓΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ» τι 2000 Φ 14 (2396) I Θ. Διζελου, 6 Απριλίου

16 αφαιρούνται κατ αρχήν αττό το μικτό κέρδος, ττου ττροκύτττει αττό την άσκηση της συγκεκριμένης δραστηριότητος. Σε περίπτωση που υπάρχουν και κοινές δαπάνες, που βαρύνουν και τον κλάδο παραγωγής (ή εμπορίου) αγαθών και τον κλάδο παροχής υπηρεσιών, ο επιμερισμός αυτών των δαπανών θα γίνεται με βάση τα ακαθάριστα έσοδα του κάθε κλάδου. Ειδικά για το καταβαλλόμενο ή τεκμαρτό μίσθωμα (ενοίκιο) σε όσες περιπτώσεις μπορεί να γίνει σαφής διαχωρισμός κατά κλάδο δραστηριότητος, η κατάσταση απλουστεύει. Διαφορετικά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η επιφάνεια της επαγγελματικής εγκατάστασης που χρησιμοποιείται για κάθε δραστηριότητα της επιχείρησης. Τα συνολικά καθαρά λογιστικά κέρδη των μικτών επιχειρήσεων που υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις, κατ αρχάς προσδιορίζονται ξεχωριστά για κάθε κλάδο, με την έκπτωση των δαπανών που τον βαρύνουν. Στη συνέχεια, όμως, τα συνολικά καθαρά κέρδη που προκύπτουν με βάση τα τηρούμενα Βιβλία, (λογιστικά κέρδη), θα προσδιοριστούν και εξωλογιστικά, για κάθε κλάδο, με την εφαρμογή επί των ακαθαρίστων εσόδων του προβλεπόμενου Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους (ΜΣΚΚ).

17 ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ TOY ΝΟΜΟΥ 2573/99 Σε επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητα μη υπαγόμενη στο νέο σύστημα προσδιορισμού των καθαρών κερδών, καθώς και άλλη που υπάγεται σ αυτό, τα καθαρά κέρδη της δραστηριότητας που δεν υπάγεται στο νέο σύστημα, θα προσδιοριστούν με τις λοιπές διατάξεις του άρθρου 33 του Ν. 2238/99^ Για παράδειγμα, επιχείρηση διαθέτει πρατήριο βενζίνης για το οποίο τηρεί βιβλίο Αγορών και παράλληλα έχει πλυντήριο αυτοκινήτων για το οποίο τηρεί βιβλίο εσόδων εξόδων. Τα καθαρά κέρδη της δραστηριότητας του πλυντηρίου, θα προσδιορισθούν με το νέο σύστημα (εξωλογιστικά και λογιστικά, αν είναι μέχρι δρχ), και στα κέρδη που θα προκύψουν, θα προστεθούν τα κέρδη του πρατηρίου βενζίνης, όπως αυτά προσδιορίζονται εξωλογιστικά με την χρήση του Μ.Σ.Κ.Κ., σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του Ν. 2238/94. Οι επιχειρήσεις, με το νέο σύστημα κρίνονται ως ενιαίο σύνολο, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ έδρας και υποκαταστημάτων, δηλαδή προσδιορίζονται συνολικά κέρδη για την επιχείρηση και όχι για κάθε εγκατάσταση χωριστά. ΛΟΓΙΣΤΗΣ; Εκτακτη έκδοση 539

18 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Άρθρο 31 Ν. 2238/1994) 1. Το καθαρό εισόδημα των επιχειρήσεων^ που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία τρίτης κατηγορίας του κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, καθώς και των επιχειρήσεων που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, εφόσον αυτές παρέχουν αποκλειστικά υπηρεσίες και στερούνται αξιόλογων αποθεμάτων κατά την λήξη της διαχειριστικής περιόδου, εξευρίσκεται λογιστικώς με έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο των ακολούθων εξόδων ; α) Των Γενικών εξόδων διαχείρισης στα οποία περιλαμβάνονται και: αα) Τα έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής του προσωπικού, εφ όσον έχουν καταβληθεί ή βεβαιωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του ΙΚΑ ή άλλου ασφαλιστικού οργανισμού, εκτός αν από την κείμενη νομοθεσία προβλέπεται μερική ή ολική απαλλαγή από την υποχρέωση για την καταβολή εισφορών. Επίσης, τα έξοδα μισθοδοσίας του υπαλληλικού προσωπικού της επιχείρησης, που συνδέεται με τον εργοδότη με συγγενικό δεσμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, μέχρι τον τέταρτο βαθμό, εφ όσον καταβλήθηκαν ή βεβαιώθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές κυρίας ή επικουρικής υποχρεωτικής ασφάλισης στο ΙΚΑ ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Προκειμένου για τις ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες και περιορισμένης ευθύνης εταιρείες, τις κοινοπραξίες, κοινωνίες και αστικές εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η διάταξη εφαρμόζεται στην περίπτωση που η συγγενική σχέση υπάρχει μεταξύ εργαζομένου και κάποιου από τα μέλη της εταιρείας, κοινοπραξίας ή κοινωνίας κατ εξαίρεση, από τα ακαθάριστα έσοδα των υπόχρεων της παραγράφου 4 του άρθρου 2 και των εταιρειών περιορισμένης ευθύνης, δεν εκπίτττουν οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές των εταίρων ή μελών τους. Δ. Καραγιάννης, Φορολογιστική '98

19 ββ) To τεκμαρτό ενοίκιο των ακινήτων που ανήκουν στον επιχειρηματία και χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση, εφ όσον αυτό υπολογίσθηκε στο εισόδημα από ακίνητο. γγ) Η αξία των ακινήτων, που μεταβιβάζονται, καθώς και τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς στο δημόσιο, τους δήμους και τις κοινότητες, του κράτους, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και το ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Η αξία των ακινήτων καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1249/1982, ή ύστερα από εκτίμηση που ενεργείται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων στις περιοχές που δεν ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τους Ιερούς Ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς και σε οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές αυτές περιορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων. Εττίσης, τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται μέχρι ποσοστό 15% του καθαρού εισοδήματος ή κερδών που προκύπτουν από ισολογισμό, λόγω χορηγίας προς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπό Ν.Π.Ι.Δ., που νόμιμα υφίστανται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς. Πολιτιστικοί σκοποί

20 είναι ιδίως η καλλιέργεια, η παραγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, του χορού, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των τεχνών γενικότερα, καθώς και η ίδρυση, επέκταση και συντήρηση των αναγνωρισμένων ιδιωτικών μουσείων, όπως τέχνης, φυσικής ιστορίας εθνολογικών και λαογραφικών. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργείων Οικονομικών και Πολιτισμού, καθορίζονται, μετά από έλεγχο του Υπουργείου Πολιτισμού, τα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς, για την εφαρμογή αυτών των διατάξεων. Όταν τα ποσά των δωρεών και των χορηγιών αυτής της περίπτωσης, με εξαίρεση τις δωρεές που καταβάλλονται στους δωρεοδόχους του πρώτου εδαφίου, υπερβαίνουν τις δραχμές ετησίως, λαμβάνονται υπόψη μόνο εφ όσον έχουν κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Ειδικώς, τα χρηματικά ποσά, που καταβάλλονται λόγω δωρεάς σε αθλητικά σωματεία, λαμβάνονται υπόψη μόνον εφόσον κατατίθενται σε λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε Τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα. Τα ποσά αυτών των δωρεών εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, εφόσον υφίστανται τα ακόλουθα δικαιολογητικά: ί. Το πρωτότυπο του παραστατικού κατάθεσης του ποσού της δωρεάς, ϋ. Αντίγραφο πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου περί αποδοχής της δωρεάς, θεωρημένο από τον προϊστάμενο του γραφείου Φυσικής Αγωγής του Νομού της έδρας του σωματείου ίϋ. Αντίγραφο της σελίδας του βιβλίου ταμείου του σωματείου, όπου έχει καταχωρηθεί το ποσό της δωρεάς, θεωρημένο από τον παραπάνω προϊστάμενο του γραφείου Φυσικής Αγωγής. Τα χρηματικά ποσά αυτών των δωρεών και χορηγιών, δεν πρέπει να έχουν εκπέσει με βάση άλλη διάταξη του παρόντος.

21 To συνολικό ποσό των δωρεών που εκπίπτουν, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των καθαρών κερδών, που προκύπτουν πριν από την αφαίρεση αυτού του ποσού των δωρεών από τα ακαθάριστα έσοδα της οικείας διαχειριστικής χρήσης. δδ) Τα ασφάλιστρα που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις για ομαδική ασφάλιση ζωής, του εργατοϋπαλληλικού προσωπικού τους, στην έννοια της οποίας συμπεριλαμβάνεται και η χορήγηση εφ' άπαξ ποσού ή περιοδικά καταβαλλόμενης παροχής σε χρήμα, μετά τον χρόνο της πρόωρης ή κανονικής συνταξιοδότησης του ανωτέρω προσωπικού, καθώς και η κάλυψη θανάτου ή κατά κινδύνων τυχαίων συμβεβληκότων, εκπίπτουν κατά ποσοστό 5% επί των ετησίων ακαθαρίστων αμοιβών ενός εκάστου των ως άνω ασφαλιζομένων για μέχρι ποσού ασφαλίστρων δραχμών. Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια της διάταξης αυτής, δεν παρέχουν δικαίωμα λήψης δανείου της επιχείρησης ή των ασφαλιζομένων. β) Των δαπανών για την συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και αυτοκινήτων οχημάτων. Ειδικά, οι δαπάνες συντήρησης, λειτουργίας, επισκευής, κυκλοφορίας, αποσβέσεων και μισθωμάτων, που καταβάλλονται σε εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, με κυλίνδρισμά κινητήρα μέχρι 1400 κυβικά εκατοστά, που έχουν στην κυριότητά τους οι επιχειρήσεις, ή που έχουν μισθωμένα από τρίτους, εκπίπτουν μέχρι 60% του συνολικού ύψους αυτών, εφόσον χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερου κυβισμού, εκπίπτει με τις ίδιες προϋποθέσεις, ποσοστό μέχρι 25% των πιο πάνω δαπανών. Ο περιορισμός αυτός δεν εφαρμόζεται στις επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εκμίσθωση επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, καθώς και στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητά τους αποκλειστικά για την εκπαίδευση υποψηφίων οδηγών. γ) Της αξίας των πρώτων και βοηθητικών υλών που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και των άλλων εμπορεύσιμων αγαθών, στην οποία

22 περιλαμβάνονται και οι ειδικές δαπάνες επεξεργασίας, αποθήκευσης, μεταφοράς, ασφάλειας κ.λπ. δ) Των δεδουλευμένων κάθε είδους τόκων δανείων, ή πιστώσεων γενικά, της επιχείρησης. Εξαιρούνται, οι τόκοι υπερημερίας λόγω οφειλής φόρων, τελών, εισφορών και προστίμων προς το δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ε) Των ποσών των κάθε είδους φόρων, τελών και δικαιωμάτων, που βαρύνουν την επιχείρηση. Ως χρόνος έκπτωσης, λογίζεται ο χρόνος της καταβολής αυτών υπέρ του δημοσίου ή τρίτων. Δεν εκπίπτουν οι τυχόν καταβαλλόμενοι από την επιχείρηση κάθε είδους φόροι που βαρύνουν τρίτους, με εξαίρεση τον ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών, που επιβάλλεται επί πάσης φύσεως ωφελειών από μετοχικούς κύκλους, στ) Των ττοσών των αττοσβέσεων για την κάλυψη της φθοράς των κάθε είδους εγκαταστάσεων ή μηχανημάτων ή φθαρτών υλικών, σκαφών, με την λειτουργία της επιχείρησης και γενικά κάθε κινητής ή ακίνητης περιουσίας της επιχείρησης, εφ όσον αυτές έγιναν με οριστικές εγγραφές, σύμφωνα με τους ειδικούς όρους που ορίζονται για κάθε επιχείρηση. Η διενέργεια των τακτικών αποσβέσεων είναι προαιρετική για ισολογισμούς που κλείνουν οι επιχειρήσεις, μετά τις 30 Δεκεμβρίου Πάγια στοιχεία, των οποίων η αξία κτήσης έκαστου είναι μέχρι δρχ, είναι δυνατόν να αποσβένονται εξολοκλήρου μέσα στην χρήση κατά την οποία αυτά χρησιμοποιήθηκαν, ή τέθηκαν σε λειτουργία. Οι αποσβέσεις διενεργούνται με την σταθερή μέθοδο απόσβεσης επί της αξίας κτήσης των παγίων περιουσιακών στοιχείων, προσαυξημένης με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων, με εξαίρεση τα καινούρια μηχανήματα και το λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής, που αποκτώνται από 01/01/93 και μετά, για τα οποία οι αποσβέσεις διενεργούνται με την φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης. Τα ανώτατα όρια των ποσοστών αποσβέσεων, που δύνανται να πραγματοποιήσουν οι επιχειρήσεις, καθορίζονται από τις διατάξεις προεδρικού διατάγματος, όπως τούτο ισχύει κάθε φορά. σελ. 18

23 Εξαιρετικά, οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές και οι μικτές εττιχειρήσεις αυτών και μόνο κατά τις δύο συνεχείς χρήσεις ττου λήγουν μετά τις 30 Δεκεμβρίου 1992, δύνανται να ενεργήσουν συνολικά, αττοσβέσεις στα μηχανήματα και τον λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής, που έχουν αποκτήσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992, με οποιοδήποτε συντελεστή απόσβεσης προκρίνουν, υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των αποσβέσεων αυτών των παγίων στοιχείων, δεν δύναται να υπερβεί το 20% των καθαρών κερδών του μεταποιητικού κλάδου, σε κάθε χρήση, όπως αυτά προκύπτουν πριν από τον υπολογισμό των αποσβέσεων αυτών, ζ) Των μαθηματικών αποθεμάτων ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς και των αποθεματικών για την απόκτηση του ενεργητικού, που με βάση την σύμβαση, θα περιέλθει μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο ή σε τρίτους. η) Της ζημίας που πραγματοποιήθηκε από φθορά, απώλεια ή υποτίμηση κεφαλαίου. Προκειμένου για ακίνητα, για τον υπολογισμό της ζημίας αυτών, ως τιμή πώλησης δεν δύναται να ληφθεί ποσό μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται, σύμφωνα με τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων. Ειδικά, η αναπόσβεστη αξία κατεδαφισθέντων κτιρίων της επιχείρησης, δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα αυτής. θ) Του ποσού των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. Το ποσό της πρόβλεψης αυτής, υπολογίζεται σε ποσοστό 0,5% επί της αναγραφομένης στα τιμολόγια πώλησης ή παροχής υπηρεσιών αξίας προς επιτηδευματίες, μετά την αφαίρεση, των επιστροφών των εκπτώσεων της αξίας των πωλήσεων ή παροχής υπηρεσιών προς το δημόσιο, δήμους και κοινότητες, δημόσιες επιχειρήσεις, οργανισμούς ή επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και Ν.Π.Δ.Δ. και Υ Υ ) του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαιοειδών, του φόρου κατανάλωσης καπνού και λοιπών φόρων, που εμπεριέχονται στην τιμή πώλησης.

24 Ειδικά για τις εττιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, καθώς και για τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης συνδρομητικών τηλεοπτικών σταθμών ή συνδρομητικών που αναγράφεται στα εκδιδόμενα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ,Β.Σ., στοιχεία προς επιτηδευματίες ή ιδιώτες, με εξαίρεση αυτά που εκδίδονται προς το Δημόσιο, δήμους και κοινότητες, δημόσιες επιχειρήσεις, οργανισμούς ή επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Επίσης, για επιχειρήσεις του προηγουμένου εδαφίου, το ποσοστό υπολογισμού της πρόβλεψης, ορίζεται σε επτάμισυ τοις χιλίοις (7,5%ο), για ισολογισμούς που κλείνουν την 31 Δεκεμβρίου 2000 και ένα τοις εκατό (1%) για ισολογισμούς που κλείνουν την 31 Δεκεμβρίου 2001 και εφ εξής. Ομοίως, υπολογίζεται πρόβλεψη σε ποσοστό 1% επί της αναγραφόμενης στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αξίας, ή οποία προκύπτει από λιανικές πωλήσεις με πίστωση διαρκών καταναλωτικών αγαθών, που περιλαμβάνονται στους με αριθμό , και κωδικούς ειδών και υπηρεσιών της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών των ετών της Ε.Σ.Υ.Ε., με την προϋπόθεση ότι στις αποδείξεις αυτές αναγράφεται διακεκριμένα το είδος, η ποσότητα και η αξία των συγκεκριμένων αγαθών. Το ποσό αυτό των ως άνω προβλέψεων για κάθε διαχειριστική χρήση, συναθροιζόμενο με το ποσό της πρόβλεψης που έγινε σε προγενέστερες διαχειριστικές χρήσεις και η οποία εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης, δεν μπορεί να υπερβεί το 35% του συνολικού χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού «πελάτες», όπως αυτό εμφανίζεται στην απογραφή τέλους χρήσης. Για τον υπολογισμό του χρεωστικού υπολοίπου των πελατών, δεν περιλαμβάνονται τυχόν υπόλοιπα που αφορούν το Δημόσιο, δήμους ή κοινότητες, δημόσιες επιχειρήσεις, οργανισμούς ή επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Η έκπτωση της δαπάνης αυτής από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία αυτών σε ειδικό λογαριασμό, «προβλέψεις για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων». σελ. 20

25 Αν σε δεδομένη διαχειριστική χρήση, το ποσό των προβλέψεων που πραγματοποιήθηκαν και εμφανίζονται στον ως άνω λογαριασμό, είναι μεγαλύτερο του 35% του χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού «πελάτες», ως διαχειριστικής αυτής χρήσης, το ποσό της πρόβλεψης που πραγματοποιήθηκε κατά το υπερβάλλον μέρος αυτής, μεταφέρεται στα «Αποτελέσματα χρήσεων» της διαχειριστικής αυτής χρήσης και υπόκειται σε φόρο εισοδήματος. Πέραν της σχηματιζόμενης κατά τα ανωτέρω πρόβλεψης, ουδέν άλλο ποσό αναγνωρίζεται προς έκπτωση, από τα ακαθάριστα έσοδα για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. ι) Των δικαιωμάτων ή αποζημιώσεων που καταβάλλονται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς για την χρησιμοποίηση τεχνικής βοήθειας, ευρεσιτεχνιών, σημάτων σχεδίων, μυστικών βιομηχανικών μεθόδων και τύπων, πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων συναφών δικαιωμάτων. Τα παραπάνω δικαιώματα και αποζημιώσεις, με εξαίρεση τα πνευματικά, συγγενικά και συναφή δικαιώματα, που καταβάλλονται για λογαριασμό τρίτων, όταν καταβάλλονται: αα) Από εμπορικές επιχειρήσεις και αφορούν σήματα, μεθόδους εμπορίας ή και δοκιμής και άλλα συναφή δικαιώματα, καθώς και από μικτές επιχειρήσεις, κατά το μέρος αυτών που αφορούν τον εμπορικό κλάδο, μπορούν να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα τους, μόνο μετά από προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής που προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος. Από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων των διαχειριστικών χρήσεων που λήγουν μετά τις 30 Δεκεμβρίου 1997 και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2000, δεν απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής της πιο πάνω περίπτωσης (1). Ο έλεγχος των δαπανών αυτών ανάγεται στην αρμοδιότητα των προϊσταμένων των αρμοδίων δημοσίων ελεγκτικών υπηρεσιών ΕΘΕΚ και ΠΕΚ, στα πλαίσια του ελεγκτικού τους έργου. Οι διατάξεις των προηγουμένων

26 εδαφίων ισχύουν από τον χρόνο που τέθηκαν σε ισχύ οι διατάξεις των παραγράφων 6 και 15 του άρθρου 14 του Ν. 2459/1997. ββ) Από λοιπές επιχειρήσεις Στην μητρική τους, προκειμένου για θυγατρική Στο κεντρικό τους, προκειμένου για υποκαταστήματα αλλοδαπής, και, Σε αλλοδαπή ή ημεδαπή επιχείρηση, που ανήκει στον ίδιο όμιλο, αναγνωρίζοντας προς έκτπωση μέχρι ποσοστού 4% επί των ακαθαρίστων εσόδων που προκύπτουν από την χρήση του συγκεκριμένου δικαιώματος και μη δυνάμενο το ποσό αυτό να υπερβεί τα δραχμές, ετησίως. Για την έκπτωση τέτοιων δαπανών, πέραν των ως άνω ορίων, απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής, που συνίσταται για τον σκοπό αυτόν στο Υπουργείο Οικονομικών. Κατά της απόφασης αυτής της Επιτροπής, επιτρέπεται προσφυγή κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Δικονομίας, εντός προθεσμίας 20 ημερών από την επίδοση της απόφασης. Η ως άνω Επιτροπή, αποτελείται από έναν Πρόεδρο του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, ως Πρόεδρο και μέλη αυτής τον Γενικό Διευθυντή Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών, τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Φορολογίας Εισοδήματος, έναν ορκωτό ελεγκτή του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών και έναν εκπρόσωπο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών. Η Επιτροπή, προκειμένου να μορφώσει και τεκμηριώσει γνώμη, μπορεί να ζητά αναλυτικά στοιχεία, δικαιολογητικά και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία κρίνει κατά περίπτωση χρήσιμη. Με αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών, συγκροτείται η ως άνω Επιτροπή και καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας, τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής. Για την έκπτωση των δικαιωμάτων και αποζημιώσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, αρκεί η πίστωση αυτών, στο όνομα του δικαιούχου, εφ όσον έχουν υποβληθεί οι σχετικές δηλώσεις

27 απόδοσης του παρακρατηθέντος φόρου που αναλογεί σε αυτά, χωρίς να απαιτείται και η καταβολή τους. Η πίστωση του δικαιούχου στα τηρούμενα βιβλία, μπορεί να γίνει μέχρι την προθεσμία που ισχύει για την διενέργεια των εγγραφών κλεισίματος ισολογισμού. ια) Των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας κατά τον χρόνο της πραγματοποίησης τους, με εξαίρεση τις δαπάνες που αφορούν πάγιο εξοπλισμό, οι οποίες αποσβένονται ισόποσα σε 3 χρόνια. Τα κριτήρια χαρακτηρισμού των πιο πάνω δαπανών, καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας, ιβ) Των ποσών των εξόδων πρώτης εγκατάστασης και κτήσης ακινήτων, αποσβένονται, είτε με εφάπαξ κατά το έτος πραγματοποίησης τους, είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε μία πενταετία. Ειδικά τα έξοδα που πραγματοποιούν οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης του νόμου 1665/1986 (ΦΕΚ 194 Α ) για την αγορά ακινήτων, τα οποία θα αποτελέσουν αντικείμενο σύμβασης του ιδίου νόμου, μπορούν να αποσβένονται και ισόποσα, ανάλογα με τα έτη διάρκειας της σύμβασης. Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου ισχύουν για ακίνητα που αποκτούν οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης μέσα στην χρήση 1999 και εφεξής, ιγ) ιδ) Των δαπανών επισκευής και συντήρησης που πραγματοποιούνται σε μισθούμενα ακίνητα, κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους. Τα ποσά των δαπανών βελτιώσεων και προσθηκών σε μισθούμενα ακίνητα, εκπίπτουν ισόποσα από τα ακαθάριστα έσοδα των χρήσεων που διαρκεί η μίσθωση. Σε περίπτωση κατά την οποία ο ετήσιος συντελεστής απόσβεσης που προκύπτει με τον τρόπο αυτό, είναι μικρότερος από τον συντελεστή που ορίζεται από το Π.Δ. 100/1998 (ΦΕΚ 96Α) για το ίδιο πάγιο στοιχείο, όταν αυτό είναι ιδιόκτητο, εφαρμόζονται τα οριζόμενα από το Προεδρικό Διάταγμα. Των ποσών των δαπανών διαφημίσεων που βαρύνουν την επιχείρηση, κατά το έτος του προβλεπομένου φορολογικού στοιχείου. Ειδικά τα ποσά των δαπανών που υπόκεινται σε τέλος διαφημίσεων υπέρ δήμων και κοινοτήτων, δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνη της διαφημιζόμενης σελ. 23

28 επιχείρησης, αν δεν αποδεικνύεται η καταβολή του τέλους που αναλογεί, με τριπλότυπο είσπραξης του οικείου δήμου ή κοινότητος. ιε) Των ποσών των προβλέψεων για αποζημίωση προσωπικού, λόγω εξόδου από την υπηρεσία, που σχηματίζονται στο τέλος κάθε διαχειριστικής χρήσης και καλύπτουν τις αποζημιώσεις προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης του, κατά το επόμενο έτος, ιστ) Των μισθωμάτων που καταβάλει ο μισθωτής στις εταιρείες του Ν. 1665/1986 (ΦΕΚ Α 194) για την εκπλήρωση υποχρεώσεών του από συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης. Εξαιρούνται τα μισθώματα που καταβάλλονται για ακίνητα, κατά το μέρος που αναλογούν στην αξία του οικοπέδου. ιζ) Των ζημιών που προκύπτουν από συμβάσεις ή πράξεις, επί παραγωγών χρηματοοικονομικών προϊόντων, οι οποίες πραγματοποιούνται για κάλυψη κινδύνων, ιη) Τα έξοδα διοικητικής υποστήριξης, οργάνωσης, αναδιοργάνωσης και γενικά των υπηρεσιών που παρέχονται στην επιχείρηση, από επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο ημεδαπό ή αλλοδαπό όμιλο ή και από τρίτους για σκοπούς που σχετίζονται με τα γενικότερα συμφέροντα του ομίλου, εκπίπτουν από το εισόδημα της επιχείρησης αυτής, μόνον εάν και στον βαθμό που ωφελείται η ίδια από την διενέργεια των δαπανών αυτών, μέχρι ποσοστού 5% των αντιστοίχων δαπανών αυτής και για συνολικό ποσό μη δυνάμενο να υπερβεί τα δραχμές. Για έκπτωση ποσών πέραν των ορίων αυτών, απαιτείται προέγκριση της Επιτροπής, που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίτττωσης ι της παρούσης παραγράφου. ιθ) Των ποσών για την αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών και του ισολογισμού (SOFTWARE), που παρέχονται στους υπαλλήλους της επιχείρησης για τηλεργασία. 2. Στις επιχειρήσεις των πιο κάτω περιπτώσεων β, γ, δ, και στ, αναγνωρίζεται, από Ι''^ Ιανουάριου 1997 έως και 31' ^ Δεκεμβρίου 2001, έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά, από τα ακαθάριστα έσοδα αυτών, για

29 την αντιμετώπιση ειδικών δαπανών, για τις οποίες, λόγω της φύσεως τους, δεν είναι εφικτή η λήψη αποδεικτικών στοιχείων, υπολογιζόμενη στα αναφερόμενα πιο κάτω ακαθάριστα έσοδα, με βάση την ακόλουθη κλίμακα; Σε ακαθάριστα έσοδα μέχρι 3, δρχ, ποσοστό έκπτωσης 1%. Πάνω από δρχ, ποσοστό έκπτωσης 0,5%. Για τις επιχειρήσεις των πιο κάτω περιπτώσεων α και ε η ως άνω έκπτωση υπολογίζεται με βάση την ακόλουθη κλίμακα: Σε ακαθάριστα έσοδα μέχρι δρχ, ποσοστό έκπτωσης 2%. Πάνω από δρχ, και μέχρι δρχ, ποσοστό έκπτωσης 1% και σε ακαθάριστα έσοδα πάνω από δρχ, ποσοστό έκπτωσης 0,5%. Ως ακαθάριστα έσοδα επί των οποίων υπολογίζεται η έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά, λαμβάνονται τα εξής : a. Για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, τα ακαθάριστα έσοδα αυτών που προέρχονται από εξαγωγές κάθε είδους προϊόντος. b. Για τις επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες και εργασίες στην αλλοδαπή, στα ακαθάριστα έσοδά τους, από τις υπηρεσίες αυτές, από τις οποίες εισάγεται συνάλλαγμα. C. Για τις επιχειρήσεις έκδοσης ημερησίων, εβδομαδιαίων, δεκαπενθήμερων, μηνιαίων, αθλητικών και οικονομικών εφημερίδων και περιοδικών γενικά, τα ακαθάριστα έσοδα αυτών από την πώληση των εντύπων και από καταχωρήσεις γενικά σε αυτά. d. Για τις επιχειρήσεις ραδιοφωνίας - τηλεόρασης, τα προερχόμενα μόνο από διαφημίσεις ακαθάριστα έσοδα. e. Για τις ημεδαπές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και κατασκηνωτικά κέντρα, τα προερχόμενα από αλλοδαπούς πελάτες έσοδά τους, στα οποία εκτός των εσόδων από διανυκτερεύσεις, περιλαμβάνονται και αυτά του κυλικείου και εστιατορίου, από αλλοδαπούς πελάτες. f. Για τα γραφεία γενικού τουρισμού, του Ν. 393/1976 (ΦΕΚ Α' 199), τα προερχόμενα από άλλο

30 Εξαιρετικά, για τις επιχειρήσεις εξαγωγής πετρελαιοειδών προϊόντων και για τις μεταφορικές επιχειρήσεις διεθνών οδικών μεταφορών, του Ν. 383/1976, (ΦΕΚ 182 Α') αναγνωρίζεται έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά, που υπολογίζεται σε ποσοστό 0,5% στα έσοδά τους από εξαγωγές πετρελαιοειδών προϊόντων και σε ποσοστό 1% στα έσοδά τους από την διενέργεια διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών. Ειδικά για τις επιχειρήσεις έκδοσης ημερησίων και εβδομαδιαίων πολιτικών, αθλητικών και οικονομικών εφημερίδων και περιοδικών, αναγνωρίζεται έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά, που υπολογίζεται σε ποσοστό 2% επί των ακαθαρίστων εσόδων που ορίζονται από τις ίδιες διατάξεις και ανεξάρτητα από το ύψος τους. 2. Επί μικτών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων με παρεπόμενα έσοδα, η ζημία που τυχόν προκύπτει μετά από την διενέργεια της έκπτωσης, που προβλέπει η προηγούμενη παράγραφος, δεν συμψηφίζεται με τα κέρδη άλλων κλάδων της επιχείρησης ή τα εισοδήματα αυτής από άλλες πηγές. Η ζημία αυτή μεταφέρεται για συμψηφισμό με τα κέρδη του ιδίου κλάδου στις επόμενες πέντε συνέχεις χρήσεις, με την προϋπόθεση ότι και στις χρήσεις αυτές, η επιχείρηση επαρκή και ακριβή βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Σε περίπτωση αδυναμίας λογιστικού διαχωρισμού των καθαρών κερδών που προκύπτουν από κάθε κλάδο, τα κέρδη αυτά υπολογίζονται με επιμερισμό του συνόλου των καθαρών κερδών της επιχείρησης, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα κάθε κλάδου. 3. Σε εμπορικές επιχειρήσεις οι οποίες σε συνεργασία με αλλοδαπούς οίκους, εξάγουν βιομηχανικά, βιοτεχνικά, χειροτεχνικά, γεωργικά, κτηνοτροφικά, οπωροκηπευτικά, μεταλλευτικά και λατομικά προϊόντα, καθώς και προϊόντα αλιείας, με ανταλλαγή αγαθών από το εξωτερικό, μετά από έγκριση του Ελληνικού Δημοσίου, όταν απαιτείται αυτή, αναγνωρίζεται χωρίς δικαιολογητικά, έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, που καθορίζεται σε ποσοστό 3%, στο ποσό της προμήθειας που παίρνουν. 4. Στις βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, οι οποίες ενεργούν για λογαριασμό αλλοδαπών οίκων, βιομηχανοποίηση ή επεξεργασία σελ. 26

31 πρώτων υλών, που εισάγονται από την αλλοδαπή και επανεξάγονται με την μορφή ετοίμων ή ημιετοίμων προϊόντων, αναγνωρίζεται δικαίωμα έκπτωσης, χωρίς δικαιολογητικά, ποσοστού 3%, στο ποσό των ακαθάριστων εσόδων τους, τα οποία προέρχονται από την αμοιβή που παίρνουν για τις υπηρεσίες αυτές. Η ζημία των επιχειρήσεων οι οποίες αναφέρονται στις παραγράφους 4 και 5 που τυχόν προκύπτει μετά την διενέργεια των εκπτώσεων που ορίζονται στις παραγράφους 2, 3, 4, και 5, δεν συμψηφίζεται με τα κέρδη άλλων κλάδων της επιχείρησης ή με τα κέρδη από την συμμετοχή της σε άλλες επιχειρήσεις, ή με τα εισοδήματα από άλλες πηγές. Η ζημία μπορεί να μεταφέρεται για συμψηφισμό με τα κέρδη των πιο πάνω κλάδων της επιχείρησης, στις 5 επόμενες συνεχείς χρήσεις, με την προϋπόθεση ότι και σε αυτές τις χρήσεις, η επιχείρηση τηρεί επαρκή και ακριβή βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.. Στην περίπτωση των μικτών επιχειρήσεων, ο συμψηφισμός ενεργείται με τα κέρδη των κλάδων αυτών. Αν υπάρχει αδυναμία λογιστικού διαχωρισμού των κερδών, που προκύπτουν από κάθε κλάδο, αυτά υπολογίζονται με επιμερισμό του συνόλου των κερδών της επιχείρησης, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα από κάθε κλάδο. Για τον προσδιορισμό του κόστους των μενόντων προϊόντων, στις βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, συνυπολογίζεται στην αξία των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν και ανάλογο ποσοστό εξόδων παραγωγής, στα οποία περιλαμβάνονται και οι τακτικές αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση κατά την οποία στα ακαθάριστα έσοδα, περιλαμβάνονται και έσοδα που απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος, ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρεώσεως, ή έσοδα από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε ημεδαπές εταιρείες, για τον υπολογισμό του καθαρού κέρδους της επιχείρησης που υπόκειται σε φορολογία, το συνολικό ποσό των δαπανών που πρόκειται να εκπέσει, μειώνεται κατά τα εξής ποσά δαπανών, που βαρύνουν τα πιο πάνω ακαθάριστα έσοδα:

32 Ποσό των χρεωστικών τόκων που εξευρίσκεται με επιμερισμό των τόκων αυτών, μεταξύ των υποκειμένων στην φορολογία ακαθαρίστων εσόδων και αυτών που αναφέρονται πιο πάνω. Ποσοστό 5% των εσόδων που απαλλάσσονται της φορολογίας, ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο, με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή των εσόδων από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπές επιχειρήσεις, ως λοιπές δαπάνες. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% των πάσης φύσεως δαπανών της επιχείρησης. Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται για τραπεζικές, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαία κεφάλαια. Αποζημιώσεις, καθώς και πάσης φύσεως αμοιβές, που οφείλονται από επιχειρήσεις ή επιτηδευματίες σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με βάση δικαστική ή διαιτητική απόφαση, ή οποιαδήποτε αναγνώριση ή συμβιβασμό, δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνη για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών, εάν, πριν από την καταβολή ή πίστωση αυτών, δεν υποβληθεί στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία φορολογίας του δικαιούχου, αντίγραφο της απόφασης ή του εγγράφου και θεωρηθεί από αυτήν η απόφαση ή το έγγραφο βάση του οποίου θα καταβληθεί ή πιστωθεί η αποζημίωση ή η αμοιβή στον δικαιούχο. Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από ασφαλιστικές εταιρείες σε δικαιούχους ασφαλισμένων αυτοκινήτων, για ζημίες που προξενήθηκαν στα αυτοκίνητα αυτά, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, προκειμένου να υπολογισθούν τα καθαρά κέρδη για την φορολογία του εισοδήματος, αν δεν καλύπτονται από νόμιμα δικαιολογητικά, που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Τα πρόσωπα που παραβαίνουν την διάταξη αυτής της παραγράφου ή δηλώνουν ανακριβή στοιχεία, υπόκεινται για κάθε παράβαση, σε πρόστιμο που ορίζεται στο άρθρο 87 του νόμου 2238/94. Στην περίπτωση που η επιχείρηση απασχολεί λογιστή, και η δήλωση φόρου εισοδήματος δεν υπογράφεται από αυτόν, οι αποδοχές

33 αυτού δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης και επιβάλλεται πρόστιμο σε βάρος του λογιστή, μέχρι το 1/4 των ετήσιων αποδοχών του. 11. Η εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης του Ν. 1665/86 έχει δικαίωμα να ενεργεί αποσβέσεις στα μίσθια, ίσες με το σύνολο των αποσβέσεων που θα είχε δικαίωμα να ενεργήσει ο μισθωτής, εάν είχε προβεί στην αγορά τους. ΠΡΟΣΟΧΗ : Οι διατάξεις της παρ. 12 δεν ισχύουν από 29-1 Σ Ι 995, μετά την τροποποίηση του άρθρου 6 παρ. 5 του Ν. 1665/1986, που είχε κωδικοποιηθεί στην πιο πάνω παράγραφο. Η νέα διάταξη, με το άρθρο 11 παρ. 11 του Ν. 2367/95, έχει ως εξής: «Προκειμένου για συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, που συνάπτονται από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, (Σ.Σ ), η εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης έχει δικαίωμα να ενεργεί αποσβέσεις στα μεν κινητά πράγματα σε ίσα μέρη ανάλογα με τα έτη διάρκειας της σύμβασης, στα δε ακίνητα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις για τις αποσβέσεις ακινήτων». 12. Για τον υπολογισμό των καθαρών κερδών των εταιρειών του Ν. 1665/1986 (ΦΕΚ 194 Α ), επιτρέπεται να ενεργείται για την κάλυψη επισφαλών απαιτήσεων τους, έκπτωση έως και 2% επί του συνολικού ύψους μισθωμάτων, τα οποία προκύπτουν από τις συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, που έχουν συναφθεί μέσα στην οικεία διαχειριστική χρήση. Το ποσό αυτό της πρόβλεψης για κάθε διαχειριστική χρήση, συναθροιζόμενο με το ποσό της πρόβλεψης, η οποία διενεργήθηκε σε προγενέστερες διαχειριστικές χρήσεις και εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης, δεν μπορεί να υπερβεί το 25% καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, όπως αυτό εμφανίζεται στην απογραφή τέλους χρήσης. Η έκπτωση αυτή εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία σε ειδικό λογαριασμό «Προβλέψεις για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων». Πέραν της πρόβλεψης αυτής, κανένα άλλο ποσό δεν αναγνωρίζεται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων.

34 Οι εκπτώσεις των προηγουμένων παραγράφων, ενεργούνται με την προϋπόθεση ότι τα ποσά αυτών έχουν αναγραφεί στα βιβλία της επιχειρήσεως. Το ποσό που απομένει μετά τις εκπτώσεις του παρόντος άρθρου, αποτελεί το καθαρό εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.

35 ΕΞΩΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Αρθρο 32 Ν.2238/94 J 1. Το καθαρό εισόδημα των επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία και στοιχεία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, καθώς και των επιχειρήσεων που δεν τηρούν βιβλία και στοιχεία ή τηρούν βιβλία και στοιχεία κατώτερης κατηγορίας της προσήκουσας, ή τηρούν ανακριβή ή ανεπαρκή βιβλία και στοιχεία και στην τελευταία αυτή περίπτωση η ανεπάρκεια καθιστά αδύνατη την διενέργεια των ελεγκτικών επαληθεύσεων, προσδιορίζεται εξωλογιστικώς με πολλαπλασιασμό των ακαθαρίστων εσόδων της επιχείρησης με ειδικούς, κατά γενικές κατηγορίες επιχειρήσεων, συντελεστές καθαρού κέρδους. Σε αυτά τα ακαθάριστα έσοδα, δεν συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα ποσά εσόδων : a. Οι τόκοι από συναλλακτικές πράξεις, με εξαίρεση τους τόκους της παραγράφου 4 του άρθρου 25, που αποτελούν εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις. b. Η αυτόματη υπερτίμηση κεφαλαίου της επιχείρησης. C. Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από επισφαλείς απαιτήσεις, που έχουν αποσβεσθεί, εφ όσον είχαν γίνει δεκτές από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας κατά τον προσδιορισμό του φορολογουμένου εισοδήματος. d. Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από φόρους, τέλη και εισφορές της επιχείρησης, εφ όσον είχαν καταβληθεί αχρεωστήτως και είχαν γίνει δεκτά από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας κατά τον προσδιορισμό του φορολογουμένου εισοδήματος. Τα ποσά των πιο πάνω περιπτώσεων α και δ, προστίθενται στο καθαρό κέρδος της επιχείρησης, το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή του συντελεστή καθαρού κέρδους. Δ. Καραγιαννης : ΦΟΡΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ