Περιεχόμενα. Εγχώριο επιχειρείν. Δικαιώματα πώλησης 12 ΕΑΣ Σητείας - GAEA Εκχώρηση δικαιωμάτων πώλησης ελαιολάδου από τη Σητεία στην Gaea

Transcript

1

2

3 Περιεχόμενα Στην κατηγορία ελαιολάδων με ισχυρισμό 54 υγείας το 50% των ελληνικών. 66 Πώς συγκόμιζαν στην αρχαία Ελλάδα τις ιερές ελιές της Αττικής; Συναγερμός για την απειλή του Xylella 46 σήμανε στις ελαιοκομικές περιοχές. Branding 6 Πόσο αντέχουν οι νέες ετικέτες Εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα έρευνας, της DK Consultants κατά την οποία καταμετρήθηκε η παραμονή στο ράφι ετικετών εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου 8 Branding σημαίνει κάτι παραπάνω από μια ελκυστική συσκευασία Στρωμένος με αγκάθια και δυσκολίες παραμένει ο δρόμος της καταξίωσης του επώνυμου ελληνικού ελαιολάδου στο εξωτερικό Εγχώριο επιχειρείν Δικαιώματα πώλησης 12 ΕΑΣ Σητείας - GAEA Εκχώρηση δικαιωμάτων πώλησης ελαιολάδου από τη Σητεία στην Gaea Σχέδιο διάσωσης 14 ΕAΣ Ηρακλείου Πέρασε προσωρινά ο κίνδυνος να περιέλθει η ΕΑΣ Ηρακλείου στα χέρια ιδιωτών Συλλογική διαχείριση 20 Μεσσηνιακοί Συνεταιρισμοί Ελαιολάδου ΑΕ Το κενό συλλογικής διαχείρισης στην εμπορία μεσσηνιακού ελαιολάδου επιχειρεί να καλύψει μία νέα προσπάθεια από τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς του νομού Συμβολαιακή Πειραιώς 22 Terra Creta Πρεμιέρα και στον ελαιουργικό κλάδο κάνει μέσω της Terra Creta το πρόγραμμα συμβολαιακής γεωργίας της Πειραιώς Βιολογική παραγωγή 50 Ελαιόλαδο Ladolea Μια ιστορία 15 χρόνων μετράει το αγρόκτημα της οικογένειας Σαλάτα, στη Βόχα Κορινθίας Ελληνική αγορά 16 Ο ΟΟΣΑ για το ελαιόλαδο Παράθυρο απαξίωσης για έναν ολόκληρο κλάδο η απελευθέρωση των «προσμείξεων» Οδηγός η Ισπανία 21 Ιστορική συμφωνία για τις τιμές Καθοριστική απόφαση παραγωγών, μεταποιητών και εμπόρων στην Ισπανία για καλύτερες τιμές H Tουρκία ανακαλύπτει το ελαιόλαδο 25 Ευεργετικό στη μαγειρική Το Τουρκικό Συμβούλιο Ελαιολάδου μάχεται για την αύξηση της κατανάλωσης του προϊόντος Εγχώριο ελαιόλαδο 26 Τιμή παραγωγού Μάχη για τα 3 ευρώ το κιλό δίνουν αυτή τη χρονιά οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί Παγκόσμιος χάρτης 34 Πού παράγεται το ελαιόλαδο Στη λεκάνη της Μεσογείου εξακολουθεί να παράγεται σχεδόν το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου, παρά τις προσπάθειες εξάπλωσης της καλλιέργειας. Καλλιέργεια 40 Ολοκληρωμένη Διαχείριση Άσκηση των γεωργικών δραστηριοτήτων (θρέψη, φυτοπροστασία, κατεργασία, άρδευση, κ.λπ.) στη βάση συγκεκριμένων κανόνων. Ερασιτεχνικό ελαιοτριβείο 48 Μικρό ελαιοτριβείο, μεγάλη επένδυση Την παραγωγή ελαιολάδου υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών μπορούν να πετύχουν οι μικροί ελαιοκαλλιεργητές με ερασιτεχνικά ελαιοτριβεία Επιτραπέζια ελιά 58 Ελιά Καλαμών Από τις πρώτες πράξεις του Φεβρουαρίου φάνηκε η δυναμική των τιμών στην Καλαμών 60 Εξαγωγική δυναμική Αυξάνεται διαρκώς η διεθνής ζήτηση για ελληνική επιτραπέζια ελιά 36 Συνέντευξη Νίκος Ζαχαριάδης el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΛΙΑΣ και ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ Ειδικό ένθετο για την επιχειρηματική ελαιοκομία και τις αγορές IΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Green Box Εκδοτική Α.E. Νίκης 24, Σύνταγµα, Tηλ: , Fax: info@agronews.gr EΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιάννης Πανάγος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Νίκος Κατσένιος Ελένη Δούσκα ΣΥΝΤΑΞΗ Πέτρος Αλεξανδρής Γιάννης Τσατσάκης Μαρία Κρόκου Ανδρέας Τσίρμπας ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Παναγιώτης Αραβαντινός ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ/ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Αθηνά Βέη Σοφία Ιντζεβίδου Βασιλική Κονόμου Αγγελική Σγούρου ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ/ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ελισάβετ Μπουζαλάκου Ζωή Μπουλέρου ΔΙΑΝΟΜΗ Ευρώπη Πρακτορείο Διανοµής Τύπου Α.Ε. ΕΚΤΥΠΩΣΗ/ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΙΡΙΣ ΑΕΒΕ el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _periexomena-editorial.indd 3 3/5/14 6:37 PM

4 Editorial Δεν είναι αρκετό το όμορφο μπουκάλι Τα στοιχεία της έρευνας, που κατ αποκλειστικότητα δημοσιεύει σήμερα το El, είναι αποκαλυπτικά της διαχείρισης η οποία γίνεται τα τελευταία χρόνια με επίκεντρο την εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου. Στο χρονικό διάστημα μεταξύ 12ης Μαΐου 2011 και 1ης Ιουνίου 2013 καταμετρήθηκαν διαφορετικές ετικέτες εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, από μεγάλες, μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Σημειωτέον ότι η μέτρηση πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία συμβούλων DK Consultants και αφορά στην τυποποίηση εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου (extra virgin olive oil), με οξύτητα 0,8%, με προέλευση από όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες της Ελλάδας. Σύμφωνα με την έρευνα, το 63,4% των ετικετών που καταμετρήθηκαν στην αρχική έρευνα εντός του 2011 δεν επανεμφανίστηκε κατά την έρευνα μετά από δύο χρόνια (2013) στην αγορά (έλεγχος ίδιων σημείων τα οποία και αποτελούν ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα διάθεσης). Ο μέσος όρος ζωής των ετικετών κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης υπολογίζεται σε 14 μήνες. Ο μέσος όρος «κόπωσης» στην αγορά (ανυπαρξία προωθητικών ενεργειών, απουσία εκ νέου επίσκεψης σε έκθεση, μη ενημέρωση ιστοσελίδας κ.ά.) ανέρχεται σε 9 μήνες. Από τα παραπάνω προκύπτει με σαφήνεια ότι δεν έχει καταστεί εφικτό να παρουσιαστούν πολλές ετικέτες με συνέχεια και συνέπεια στην αγορά, πράγμα που σημαίνει ότι δεν δημιουργούνται συνθήκες εδραίωσης εταιρειών και ανάπτυξης αυτών μέσω της διεύρυνσης και ανανέωσης του προϊοντικού τους χαρτοφυλακίου. Η διαπίστωση είναι πως τοποθετούνται συνεχώς νέες ετικέτες σε ράφια delicatessen, σούπερ μάρκετ και e-shops, με νέα όμορφα μπουκάλια, οι οποίες όμως δεν έρχονται να καλύψουν πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών και να διαφοροποιηθούν ουσιαστικά, με αποτέλεσμα τη μη ένταξή τους στην καταναλωτική συνήθεια των αγοραστών. Οι εν λόγω προσπάθειες αποτρέπουν τη μετατροπή των καταναλωτών σε brand ambassadors και συχνά οδηγούν πολλές εταιρείες στην έξοδό τους από την αγορά, προκαλώντας εκτός από οικονομική ζημιά στις ίδιες, εμπόδια στην αναδιοργάνωση ενός κλάδου που καλείται να διαχειριστεί έναν από τους σημαντικότερους ελληνικούς θησαυρούς. Γιάννης Πανάγος Εκδότης διευθυντής 4 el ΣΕΛΙ ΕΣ ΕΛΙΑΣ και ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ 03-05_periexomena-editorial.indd 4 3/5/14 6:09 PM

5 el ΣΕΛΙ ΕΣ ΕΛΙΑΣ και ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ _periexomena-editorial.indd 5 3/5/14 6:09 PM

6 Branding Kαραβασίλησ Δημήτρησ Σύμβουλος Διεθνούς Μάρκετινγκ και ιδρυτής της εταιρείας DK Consultants Ο μέσος όρος ζωής των ετικετών εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου είναι οι 14 μήνες, ενώ ο μέσος όρος «κόπωσης» στην αγορά (ανυπαρξία προωθητικών ενεργειών, απουσία εκ νέου επίσκεψης σε έκθεση, μη ενημέρωση ιστοσελίδας κ.ά.) είναι οι 9 μήνες, σύμφωνα με τον ιδρυτή της εταιρείας DK Consultants, Δημήτρη Καραβασίλη, που εκπόνησε σχετική έρευνα μεταξύ 2011 και Σκοντάφτουν στο ράφι τα παιδιά του branding Η πλειοψηφία των νέων εταιρειών που επενδύουν στο «branding» βλέπει τα προϊόντα της να «κατεβαίνουν» από το ράφι, πριν ακόμα προλάβει να εδραιωθεί στην αγορά. Ειδική έρευνα που παρουσιάζει κατ αποκλειστικότητα σήμερα το el δείχνει ότι 6 στους 10 οραματιστές της συσκευασίας εγκαταλείπουν νωρίς τον επιχειρηματικό στίβο Του Πέτρου Αλεξανδρή Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα έρευνας, σύμφωνα με την οποία τον Μαΐο του 2011 καταμετρήθηκαν ετικέτες εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, ενώ δύο χρόνια μετά είχε εξαφανιστεί από τα ράφια το 63,4% αυτών, αποκαλύπτοντας τη σημασία της συσκευασίας στην επιβίωση μίας επιχειρηματικής επένδυσης στο χώρο του ελαιολάδου. Σε πείσμα των «μεντόρων» του branding, που επιμένουν ότι η μόνη οδός της επιτυχίας είναι μία καλοσχεδιασμένη ετικέτα, η έρευνα αναζητά τις αιτίες για το γεγονός ότι η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Σύμφωνα με τον Καραβασίλη Δημήτρη, σύμβουλο Διεθνούς Μάρκετινγκ και ιδρυτή της εταιρείας DK Consultants, που διεξήγαγε την έρευνα, το πρόβλημα της βραχύβιας παρουσίας των επώνυμων ελαιόλαδων οφείλεται στον κατακερματισμό των ετικετών, στην επαναλαμβανόμενη ομοιότητα και στην απουσία «story telling» προσέγγισης του προϊόντος. Ειδικά το τελευταίο αναφέρεται στην προώθηση μίας ετικέτας που θα βασίζεται στην ιστορία του τόπου παραγωγής του ή των ανθρώπων που την εμπνεύστηκαν. Ένας άλλος λόγος είναι η ελλιπής έως και ανύπαρκτη στρατηγική στόχευσης, διείσδυσης και κυρίως ολιστικού marketing για κάποια συγκεκριμένη αγορά. Επιπλέον, παρατηρούνται περιπτώσεις που αφορούν επιφανειακή, χωρίς την απαραίτητη γνώση και τον αντίστοιχο επαγγελματισμό, ενασχόληση, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει τα όρια της προχειρότητας. Κόστος συσκευασίας Σύμφωνα με την έρευνα, ο μέσος όρος της τιμής χονδρικής πώλησης είναι τα 3,25 ευρώ ανά φιάλη των 500ml. Το κόστος πρωτογενούς (φιάλη, ετικέτα, πώμα, καψύλιο, ροοστάτης) και δευτερογενούς συσκευασίας (επιμερισμός χαρτοκιβωτίου, διαχωριστές, χαρτογωνίες, σημάνσεις κ.ά.) ανά φιάλη 500ml, χωρίς το περιεχόμενο (ελαιόλαδο) και χωρίς το κόστος εμφιάλωσης κυμαίνεται μεταξύ 0,90 και 5,25 ευρώ! Όλα τα παραπάνω έχουν σαν συνέπεια να μην υπάρχουν αρκετές ελληνικές ετικέτες με συνέχεια και συνέπεια στην αγορά. Έτσι, δεν δημιουργούνται συνθήκες εδραίωσης εταιρειών, καθώς και ανάπτυξής τους μέσω της διεύρυνσης και ανανέωσης του προϊοντικού τους χαρτοφυλακίου. Αυτό έδειξε με νούμερα και η έρευνα της DK Consultants. Ο μέσος όρος ζωής των ετικετών κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης είναι οι 14 μήνες, ενώ ο μέσος όρος «κόπωσης» στην αγορά (ανυπαρξία προωθητικών ενεργειών, απουσία εκ νέου επίσκεψης σε έκθεση, μη ενημέρωση ιστοσελίδας κ.α.) είναι οι 9 μήνες. Καταμετρήθηκαν διαφορετικές ετικέτες εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου από μεγάλες, μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Όπως είπαμε, το πιο εντυπωσιακό συμπέρασμα είναι το γεγονός ότι το 63,4% των ετικετών που καταμετρήθηκαν στην αρχική έρευνα εντός του 2011, δεν επανεμφανίστηκε μετά από δύο χρόνια (2013) στην αγορά (έλεγχος 6 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 6 3/5/14 6:39 PM

7 Έρευνα διάθεσης τυποποιηµένου ελληνικού εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου Η έρευνα σε περίληψη Αφορά τυποποίηση εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου (extra virgin olive oil), με οξύτητα δηλαδή 0,8%, από όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες της Ελλάδας Εκκίνηση της καταμέτρησης ήταν η 12 η Μαΐου 2011 και τερματισμός η 1 η Ιουνίου 2013 Η καταμέτρηση έλαβε χώρα με τη συνδρομή των γραφείων της DK Consultants (DK Certified Partners TM ) ΣΤΟΧΟΣ Η εξαγωγή ποσοτικών και ποιοτικών συμπερασμάτων σχετικά με τις εξαγωγές ελληνικού, τυποποιημένου, εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου. DK Consultants All rights reserved DK Consultants - All rights reserved Το 63,4% των ετικετών του 2011 δεν εμφανίστηκε ξανά στην αγορά μετά από 2 χρόνια σε έρευνα της DK Consultants, στην οποία καταμετρήθηκαν διαφορετικές ετικέτες εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου Η μεθοδολογία Η συλλογή και η διασταύρωση των δειγμάτων της έρευνας έλαβε χώρα μέσω: Επίσκεψης στις μεγαλύτερες εμπορικές εκθέσεις τροφίμων της Ελλάδας και του εξωτερικού Αναλυτικής αναζήτησης σε e-shops Επισκέψεων σε δίκτυα λιανικής πώλησης της Ελλάδας, αλλά και της κεντρικής (23 αλυσίδες λιανικής πώλησης) και της νοτιανατολικής (32 αλυσίδες λιανικής πώλησης / εταιρίες διανομών) Ευρώπης Καταγραφής και αποτύπωσης στοιχείων από πηγές άμεσα συνδεδεμένες με τη δημιουργία τυποποίησης (γραφιστικές υπηρεσίες, εισαγωγείς μπουκαλιών, τυποποιητές, ελαιοτριβεία κ.α.) DK Consultants All rights reserved DK Consultants - All rights reserved Τα αποτελέσματα: Η πρώτη βασική διαπίστωση ίδιων σημείων τα οποία και αποτελούν ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα διάθεσης). Η καθιέρωση ενός επώνυμου προϊόντος στη συνείδηση του παγκόσμιου καταναλωτή αποδεικνύεται τελικά μια εξίσου σημαντική και πολυσύνθετη διαδικασία. Προϋποθέτει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό επενδυτικό σχέδιο, ενώ ταυτόχρονα απαιτεί κεφάλαια για την αγορά του προϊόντος, τη συσκευασία, το μάρκετινγκ και τα μεταφορικά. Χωρίς διαφοροποίηση Με αυτό τον τρόπο τοποθετούνται συνεχώς νέες ετικέτες σε ράφια delicatessen καταστημάτων, αλυσίδων σούπερ μάρκετ και e-shops, με νέα όμορφα μπουκάλια, οι οποίες όμως δεν μπορούν να διαφοροποιηθούν ουσιαστικά, με αποτέλεσμα τη μη ένταξή τους στην καταναλωτική συνήθεια των αγοραστών. Όπως αναφέρει η έρευνα, το αποτέλεσμα είναι οι καταναλωτές να μην μαθαίνουν τις νέες επώνυμες ετικέτες και τελικά πολλές εταιρείες να οδηγούνται στην έξοδο από την αγορά. Καταμετρήθηκαν διαφορετικές ετικέτες εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, από μεγάλες, μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Τα αποτελέσματα: Η διάρθρωση των ετικετών Οι διαφορετικές ετικέτες αποτελούνται από: Φιάλες χωρητικότητας 250 ml 500 ml 750 ml 1 lt Δοχεία (tin cans) χωρητικότητας 500 ml 3 lt 5 lt DK Consultants All rights reserved DK Consultants - All rights reserved DK Consultants All rights reserved στόχος της έρευνας να DK αποτελέσει Consultants - All rights το reserved σημείο εκκίνησης για την κατάρτιση ενός στρατηγικού πλάνου για την παραγωγή, μεταποίηση και προώθηση του ελληνικού ελαιολάδου με ορίζοντα δεκαετίας. el σελίδεσ Ελίασ και ΕλαίΟλαΔΟΥ _etaireies.indd 7 3/5/14 6:39 PM

8 Branding Βranding σημαίνει κάτι παραπάνω από μια ελκυστική συσκευασία Του Γιάννη Τσατσάκη Στρωμένος με αρκετά αγκάθια και δυσκολίες παραμένει ο δρόμος της καταξίωσης του επώνυμου ελληνικού ελαιολάδου στο εξωτερικό. Οι σοβαρές προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από πολλούς μεταποιητές στο ζήτημα της συσκευασίας έχουν καταφέρει να προσδώσουν στο προϊόν τουλάχιστον ένα μέρος από την υπεραξία που του έλειπε και να κλείσουν κάπως την ψαλίδα από τον ισπανικό και ιταλικό ανταγωνισμό. Ωστόσο το βήμα αυτό κινδυνεύει να μείνει μισό, αν δεν συνοδευθεί από μια συνολική στρατηγική για την προώθηση και την τοποθέτηση του ελληνικού ελαιολάδου στις αγορές του εξωτερικού. Το έξυπνο και αποτελεσματικό branding δεν μπορεί να εξαντλείται στη φανταχτερή συσκευασία αλλά πρέπει να συνοδεύεται από τη συστηματική στόχευση σε συγκεκριμένες αγορές και τη διαφοροποίηση από τις ετικέτες που ήδη υπάρχουν στην αγορά. Απαιτεί επίσης το χτίσιμο μιας εταιρικής ταυτότητας, έμφαση στις συνεργασίες όπου αυτό είναι εφικτό και δημιουργία μιας σταθερής παραγωγικής βάσης, τόσο από πλευράς ποιότητας όσο και ποσότητας. Έμπειροι εξαγωγείς τονίζουν στο el ότι «το να ανοίξει κανείς μια πόρτα στην ξένη αγορά δεν είναι αρκετό. Το ζητούμενο είναι να την κρατήσεις ανοικτή και να εξασφαλίσεις μια μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και παρουσία». Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, Άρης Κεφαλογιάννης σημείωνε ότι την τελευταία διετία πολλά ενδιαφέρονται εγχειρήματα με εξαιρετικές συσκευασίες και εξαιρετικές ποιότητες έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ωστόσο προειδοποιούσε «ότι δεν θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι όλες αυτές οι νέες προσπάθειες θα είναι πετυχημένες» και επισήμαινε ότι θα ήταν κέρδος αν «μέσα από αυτές τις νέες προσπάθειες προκύψουν τρία-τέσσερα σοβαρά brands τα οποία θα προστεθούν στα τέσσερα με πέντε brands που έχουμε αυτή την στιγμή που κάνουν μία σοβαρή προσπάθεια διεθνώς». Εξίσου χαρακτηριστική και η διαπίστωση της Endeavor στην τελευταία έρευνά της για την επιχειρηματικότητα όπου υπογράμμιζε μεν την δημιουργικότητα πίσω από τις ατομικές πρωτοβουλίες για την τοποθέτηση του ελληνικού ελαιολάδου στο premium κομμάτι της διεθνούς αγοράς. Ταυτόχρονα όμως επισήμαινε τον κίνδυνο κορεσμού και τόνιζε την ανάγκη ανάπτυξης συνεργασιών και συνεργειών μεταξύ των μικρών «παικτών» προκειμένου αυτοί να αυξήσουν τις πιθανότητες διείσδυσής τους στα ξένα δίκτυα. Λ(amda) Το πρώτο ελαιόλαδο πολυτελείας στον κόσμο η επιτυχία του οποίου απέδειξε εμπράκτως την τεράστια υπεραξία που μπορούν να αποκτήσει η ποιοτική πρώτη ύλη όταν συνοδεύεται από την πρωτότυπη συσκευασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι έφτασε να πωλείται πάνω από 80 ευρώ το λίτρο μπαίνοντας και στα ράφια του Harrod s ενώ πλέον λανσάρει και το πρώτο στον κόσμο υπογεγραμμένο ελαιόλαδο. Το «λ» είναι το πνευματικό «παιδί» του επιχειρηματία Γιώργου Κολιόπουλου ο οποίος έβαλε ως στόχο τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού υltra premium brand. Η επιχείρηση δε διαθέτει δικούς της ελαιώνες αλλά δανείζει την επωνυμία της σε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο- που προμηθεύεται από την περιοχή Κριτσά Κρήτης. Gaea Με εργοστάσιο τ.μ. κοντά στο Αγρίνιο και 3 πλήρως αυτοματοποιημένες γραμμές παραγωγής η εταιρεία του Άρη Κεφαλογιάννη αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα ελληνικά brandnames στο εξωτερικό με ναυαρχίδα της το ελαιόλαδο που αποτελεί το 50% των πωλήσεών της- και τις βρώσιμες ελιές, καταφέρνοντας μάλιστα να μπει στο τραπέζι ακόμα και του Λευκού Οίκου. Έχει αποκτήσει τη δική της παραγωγική βάση επενδύοντας σε ιδιόκτητους ελαιώνες. Πρόσφατα η εταιρεία προσέθεσε στο «άρμα» της και το ελαιόλαδο της ΕΑΣ Σητείας εξασφαλίζοντας την Κτήμα Βασιλάκη H οικογενειακή επιχείρηση που διακρίθηκε με το Βραβείο Αγροτικής Αριστείας στο πλαίσιο του θεσμού «Made in Greece» διαθέτει ένα από τα πλέον σύγχρονα ελαιουργεία στο Μιραμβέλλο της Κρήτης με δυο γραμμές παραγωγής που μπορούν να επεξεργαστούν τόνους ελιάς και να παράξουν τέσσερις τόνους ελαιολάδου την ώρα. Η πρώτη ύλη προέρχεται από τα ιδιόκτητα κτήματα καθώς και από συνεργαζόμενους παραγωγούς. Παράγει μια μεγάλη γκάμα επώνυμων εξαιρετικά παρθένων και βιολογικά εξαιρετικά παρθένων ελαιολάδων σε ελκυστικά δοχεία. Το best seller της εταιρείας είναι το Charisma και ακολουθούν το Vassilakis Estate και το Μy Olive Oil. To 15% της παραγωγής εξάγεται σε 16 χώρες, κυρίως σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Υπεραξία στο προϊόν έδωσαν προσπάθειες από μεταποιητές στη συσκευασία Αρκετές είναι οι σοβαρές ενέργειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια 8 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 8 3/5/14 4:59 PM

9 Το να ανοίξει κανείς μια πόρτα στην ξένη αγορά δεν είναι αρκετό, το θέμα είναι να καταφέρεις να την κρατήσεις ανοικτή Σύμφωνα με έμπειρους εξαγωγείς, σκοπός είναι να εξασφαλίσεις μια μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και παρουσία του προϊόντος στην αγορά εκμετάλλευση των brand names της τελευταίας για 20 χρόνια. Η συμφωνία ήταν απόρροια των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε η Ένωση. 50% των πωλήσεών της, ακολουθούν οι τυποποιημένες βρώσιμες ελιές με 33% και το υπόλοιπο 17% είναι διάφορα άλλα προϊόντα (σάλτσες, πατέ κτλ.). Εleia Το πρότζεκτ του Αλέξανδρου Σπηλιάδη αναδύθηκε κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες. Το 2007, μετά τις μεγάλες φωτιές που κατέκαψαν την Ηλεία, ο νεαρός επιχειρηματίας αποφάσισε να φυτέψει ρίζες ελαιόδεντρου δημιουργώντας έναν από τους μεγαλύτερους ελαιώνες στην Ελλάδα και στη συνέχεια ίδρυσε την εταιρεία του. Σήμερα καλλιεργεί σε 400 περίπου στρέμματα και προμηθεύεται συχνά και από ανεξάρτητους παραγωγούς αρκεί να τηρούν συγκεκριμένες καλλιεργητικές και ποιοτικές προδιαγραφές Διαθέτει στην αγορά ένα εξαιρετικά ποιοτικό ελαιόλαδο χαμηλής οξύτητας συσκευασμένο σε μπουκάλια και τενεκέδες υψηλής αισθητικής. Οι ποσότητες είναι σχετικά μικρές καθώς δεν ξεπερνούν τους 30 τόνους το χρόνο ωστόσο σχεδόν κατ αποκλειστικότητα διατίθενται στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να το βρει κυρίως σε επιλεγμένα ντελικατέσσεν. Terra Creta Η εταιρεία του Μ. Αναγνωστάκη με έδρα το Κολυμβάρι Χανίων «γεννήθηκε» το 2001 και σήμερα θεωρείται από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις του χώρου με ένα ρυθμό αύξησης των πωλήσεων της τάξης του 25% ετησίως. Πέρα από τη συσκευασία έδωσε εξαρχής μεγάλη έμφαση και στο περιεχόμενο: Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από δύο χρόνια ξεκίνησε η προσπάθεια να οργανωθεί η παραγωγή σε συμβολαιακή βάση ώστε να ελέγχεται η ποιότητα του ελαιολάδου. Το επιστέγασμα της προσπάθειας αυτής ήρθε από την ένταξη της εταιρείας (η πρώτη από τον ελαιουργικό κλάδο) στα προγράμματα χρηματοδότησης της συμβολαιακής γεωργίας της Τράπεζας Πειραιώς. Το πρόγραμμα ξεκίνησε από το Φεβρουάριο αρχικά με τη συμμετοχή 160 παραγωγών ενώ η Terra Creta δίνει 0,10-0,20 ευρώ/λίτρο ως μπόνους σε όσους καλλιεργητές ενταχθούν. Η εταιρεία έχει παρουσία σε ένα μεγάλο εύρος κατηγοριών ελαιολάδου: Eξαιρετικό Παρθένο, ΠΟΠ Κολυμβάρι καθώς και Βιολογικό. Το 2013 εκτιμάται ότι εμφιάλωσε περί τους τόνους ελαιολάδου ενώ η δυναμικότητα των καινούργιων εγκαταστάσεών της (δημιουργήθηκαν το 2009) φτάνει στους τόνους. Μπλάουελ Η εταιρεία με έδρα τη Μάνη ξεκίνησε το 1980 και πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της, τον Αυστριακό Φρίτζ Μπλάουελ ο οποίος βρέθηκε λίγα χρόνια νωρίτερα στην περιοχή ως τουρίστας αλλά εντυπωσιάστηκε από την ποιότητα του τοπικού ελαιολάδου και πίστεψε στη δυναμική του. Σήμερα στεγάζεται σε ένα κτίριο 1000 τετραγωνικών μέτρων στον Πύργο Λεύκτρου και έχει συμβόλαια el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _etaireies.indd 9 3/5/14 4:59 PM

10 Branding Ελαιώνες Σακελλαρόπουλου Η πελοποννησιακή επιχείρηση μετράει 15 χρόνια ζωής, στη διάρκεια των οποίων έχει να επιδείξει πλήθος βραβείων (εγχώρια και διεθνή) και παρουσία σε αγορές όπως Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες κ.α. Οι ελαιώνες με το όνομα «Αρμονία» βρίσκονται στους πρόποδες του Ταΰγετου και του Πάρνωνα, κοντά στη Σπάρτη. Ελιές Καλαμών και «κορωνέικες» καλλιεργούνται με βιολογικό (ή βιολειτουργικό, όπως τον ονομάζει η οικογένεια Σακελλαρόπουλου) τρόπο και είναι πιστοποιημένες από τη Βιο-Ελλάς. Παράγει 8 τύπους ελαιολάδου: Φυλλικόν Πρωτέλαιο, Συλλεκτικόν, Ωλεώαστρων, Αγουρέλαιο Ξερικό, Ελαιόλαδο Έξτρα Παρθένο, Αρμονικόν Enigma, Ένσταγμα. με 300 ελαιοπαραγωγούς (200 από τη Μεσσηνία και 100 από τη Λακωνία) που καλλιεργούν με βιολογικές μεθόδους. Συνολικά περίπου 500 παραγωγοί δίνουν το προϊόν τους στην εταιρεία η οποία στις καλές (για την καλλιέργεια) χρονιές μπορεί να παράγει έως και 400 τόνους. Το προϊόν εξάγεται με την επωνυμία Mani ενώ ο ετήσιος τζίρος κυμαίνεται στα 5 εκατ. ευρώ. Κατά 99% οι πωλήσεις προέρχονται από τις εξαγωγές της σε πολλές χώρες και κυρίως Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Κίνα, ΗΠΑ, Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, Αγγλία, Ιαπωνία. World Excellent Products Πίσω από την νέα επιχείρηση (ιδρύθηκε το 2012) από το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης βρίσκονται πέντε νέοι επιχειρηματίες από τους οποίους προέκυψε το brandname «5» (Five Oil) που σήμερα, μέσω της πολύ Συνολική στρατηγική για την τοποθέτηση του προϊόντος Έξυπνο branding, χτίσιμο μιας εταιρικής ταυτότητας και παράλληλα έμφαση στις συνεργασίες ιδιαίτερης και καλαίσθητης φιάλης, ταξιδεύει σε 16 χώρες του κόσμου. «Ντύνει» με την επωνυμία του τέσσερις τύπους ελαιολάδου που κυκλοφορούν σε συσκευασίες 200 ml και 300 ml: Eξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο σε διάφανη φιάλη, ultra premium εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο σε λευκή φιάλη, βιολογικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο σε μαύρη φιάλη, unique ΠΟΠ εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Φοινίκι Λακωνίς σε φιάλη με αμμοβολή και στοιχεία Swarovski. Aπό τον Ιούλιο του 2012 μέχρι τον Ιούνιο του 2013, πρώτη χρονιά διάθεσης του προϊόντος διατέθηκαν περίπου φιάλες. Η πρώτη ύλη προέρχεται από την ελαιουργία Ρενιέρα στην Πελοπόννησο η οποία παράγει ελαιόλαδο από το 1897 στο Φοινίκι Λακωνίας. Candiasοil Η κρητική εταιρεία έλκει το όνομά της από την ενετοκρατία (Candia ήταν το όνομα της Κρήτης στα ενετικά) και συγκαταλέγεται στις κορυφαίες εξαγωγικές επιχειρήσεις του χώρου. Συνεργάζεται με επιλεγμένους παραγωγούς και, πιο συγκεκριμένα, με μικρές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις τη φροντίδα των οποίων επιβλέπει. Εξάγει σε κυριότερες αγορές και η γκάμα της περιλαμβάνει πέντε συγκεκριμένα προϊόντα (όλα παρθένα ελαιόλαδα). Olive Vision Η εταιρεία που παράγει το Moria Elea, δηλαδή «το ελαιόλαδο του Moριά», ένα ultra premium ελαιόλαδο σε πολυτελή συσκευασία ξεκίνησε μόλις το 2011 από τον Κώστα Μπαλάφα ως μια μικρή καθετοποιημένη οικογενειακή επιχείρηση με πυρήνα τους ελαιώνες που διαθέτει στην Ερμιόνη. Από το 2012 το Moria Elea, εκτός από την Ελλάδα, έχει καταφέρει να τοποθετηθεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και την Ελλάδα ενώ χτυπάει με αξιώσεις και τις πόρτες των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Το 2012, πρώτη χρονιά κυκλοφορίας, του διατέθηκε σε μόλις καλαίσθητες φιάλες, ωστόσο πρόλαβε να τοποθετηθεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και την Ελλάδα, σε επιλεγμένα delicatessen, ξενοδοχεία και κορυφαία εστιατόρια. Επόμενοι στόχοι είναι οι αγορές της Ρωσίας, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Odysea Η «Οδύσσεια» του Πάνου Μανουηλίδη είχε αίσιο τέλος αφού από έναν πάγκο της ψαραγοράς του Πορτομπέλο στο Λονδίνο έφτασε να τοποθετεί ποιοτικά ελληνικά τρόφιμα με τη δική του ετικέτα στα ράφια των μεγαλύτερων βρετανικών αλυσίδων σούπερ-μάρκετ. Μεταξύ άλλων προϊόντων διαθέτει στη βρετανική αγορά συσκευασμένες ελιές, μεσσηνιακό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, βιολογικό ελαιόλαδο καθώς και το brand «Ιλιάδα» της ΑΓΡΟΒΙΜ Α.Ε., της οικογένειας Γυφτέα το οποίο οι «Financial Times» είχαν αναδείξει ως το καλύτερο αγουρέλαιο παγκοσμίως. Karpos Ιδρύθηκε το 2010 με στόχο να δώσει ταυτότητα και να λειτουργήσει ως όχημα προκειμένου επώνυμα ελληνικά προϊόντα να αποκτήσουν παρουσία στις αγορές του εξωτερικού. Μεταξύ άλλων προϊόντων απ όλη την Ελλάδα, διαθέτει το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Olive Juice το οποίο παράγεται και συσκευάζεται για λογαριασμό της από μεσσηνιακή εταιρεία. Μπορεί κανείς να το προμηθευτεί από τον ιστιότοπό της που αποτελεί ουσιαστικά ένα online delicatessen. Ελαιώνες Μεσσηνίας Το εγχείρημα των Ελαιώνων Μεσσηνίας αποτελεί το επιστέγασμα της κοινής προσπάθειας της Αμαλίας Γιαννακοπούλου (μέλος μιας οικογένειας με παράδοση στην παραγωγή ελαιολάδου) και του Γιώργου Γεροσταθόπουλου, ενός ανθρώπου με πείρα στο χώρο του marketing και των πωλήσεων. Η εταιρεία υπήρχε στο χώρο από το 2007 ωστόσο το 2012 προχώρησε ουσιαστικά σε ένα επαναλανσάρισμα των προϊόντων της 10 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 10 3/5/14 6:49 PM

11 (ελαιόλαδο και πατέ ελιάς) με έναν όγκο παραγωγή 10 μόλις τόνων και μια καινούργια επικοινωνιακή στρατηγική. Το αποτέλεσμα ήταν τα προϊόντα να τοποθετηθούν στην Ελβετία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, τη Δανία και τη Φινλανδία ενώ υπάρχουν βλέψεις και για τις αγορές των ΗΠΑ και της Νότιας Αφρικής. Κρετανθός Μόλις στα 23 του ο Γιώργος Τζιανουδάκης αποφάσισε να τυποποιήσει και να εµπορευτεί το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο που παράγει η οικογένειά του εδώ και τρεις γενιές στα Αγγελιανά Μυλοποτάµου στο Ρέθυµνο (περιοχή χαρακτηρισμένη ΠΟΠ-ΠΓΕ) µε στόχο να του προσδώσει την αρµόζουσα υπεραξία και να εξασφαλίσει το µέλλον του αποφεύγοντας την ανεργία. O Cretanthos είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, βιολογικής καλλιέργειας από άνυδρες ελιές της ποικιλίας κορωνέικη. Διατίθεται σε τρεις συσκευασίες και δυο τύπους γεύσεων, ένα πιο άγουρο στο σκούρο μεταλλικό κι ένα πιο ώριμο στο ανοιχτό μεταλλικό μπουκάλι. Για συσκευασία δώρου υπάρχει το μαύρο αδιαφανές τετράγωνο μπουκάλι που προσφέρεται σε κασετίνα. Ο Cretanthos διατίθεται σε ντελικατέσεν και γκουρµέ εστιατόρια, στην Αθήνα στο Golden Hall κ. α., στη Θεσσαλονίκη, τα Χανιά, το Ρέθυµνο, το Ηράκλειο, ενώ επιχειρείται η τοποθέτησή του στα ωδεκάνησα, τη Σαντορίνη και άλλα νησιά των Κυκλάδων. Esti Πίσω από την εταιρεία που παράγει και εξάγει το ομώνυμο ελαιόλαδο σε 22 χώρες (ΗΠΑ, Ευρώπη, Βραζιλία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία) βρίσκεται ο γνωστός όμιλος τροφίμων Υφαντής, ωστόσο η ιστορία της ξεπερνάει τον ένα αιώνα καθώς ιδρύθηκε το 1912 από τους αδελφούς Πλεμμένου στην Καλαμάτα. Έχει λάβει διακρίσεις σε ξένους διαγωνισμούς αλλά και στο εξωτερικό. Πέρα από το ελαιόλαδο η επιχείρηση εξάγει και ελιές και όλα τα προϊόντα που σχετίζονται με αυτές. Mesologgi Fields Αξιοποιώντας τις ποικιλίες κουτσουρελιά και κορωνέικη, η εταιρεία παράγει τις ετικέτες Lord Byron s (premium εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, αφιλτράριστο Κουτσουρελιάς και Κορωνέικης ποικιλίας), Philellene (εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, Κουτσουρελιάς και Κορωνέικης ποικιλίας), Garden of Heroes (βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, αφιλτράριστο, πιστοποιημένο, Κουτσουρελιάς και Κορωνέικης ποικιλίας) ενώ έχει ετοιμάσει και μια νέα σειρά από πρωτότυπες συσκευασίες που προορίζονται όπως και η πλειοψηφία των προϊόντων της άλλωστε- για εξαγωγή. Η οικογενειακή επιχείρηση διαθέτει ιδιόκτητους ελαιώνες στο Μεσολόγγι στο Όρος Αράκυνθο, ωστόσο συνεργάζεται και με αρκετούς ντόπιους παραγωγούς από την ευρύτερη περιοχή. Συνεργίες μεταξύ των μικρών Με αυτό τον τρόπο η Endeavor βλέπει πιο εύκολη διείσδυση στη διεθνή αγορά Εξαγωγική παρουσία Το ζητούμενο είναι η εξωστρέφεια να μην είναι ευκαιριακή. el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _etaireies.indd 11 3/5/14 5:00 PM

12 Branding Το project με την Κριτσά O Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς και η εταιρεία Γαία Τρόφιμα ΑΒΕΕ (Gaea) συνεργάζονται εδώ και αρκετά χρόνια έχοντας ιδρύσει από κοινού εταιρεία εμπορίας του ελαιολάδου ΠΟΠ «Σητεία» της περιοχής. Η κωμόπολη που βρίσκεται πολύ κοντά στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης, έχει γίνει γνωστή διεθνώς για το ελαιόλαδό της και έχει βραβευτεί πολλές φορές. Στα πλαίσια της προώθησής του έχει επιστρατευτεί και η διάσημη Ελληνοαμερικανίδα σεφ Κατ Κόρα, η οποία κυκλοφορεί στις ΗΠΑ το δικό της brand name: «Cat Cora s Kitchen by Gaea Kritsa Fresh». Tα νούμερα 30% Το 30% ανήκει στην ΕΑΣ που μετατράπηκε σε ΑΕΣ 70% Το 70% ανήκει στην Gaea μαζί με το μάνατζμεντ 0,50 Η συνεργασία θα είναι 20ετούς διάρκειας και η Ένωση Σητείας θα εισπράττει 0,50 ευρώ ανά λίτρο Για να σωθεί η Σητεία και το ΠΟΠ ελαιόλαδό της Το μοντέλο εκχώρησης των δικαιωμάτων πώλησης ελαιολάδου, που εφάρμοσε σε μικρή κλίμακα με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κριτσάς Λασιθίου, θα ακολουθήσει από φέτος η Gaea του Άρη Κεφαλογιάννη με την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Σητείας Του Πέτρου Αλεξανδρή Σαφώς με μεγαλύτερες ποσότητες και με ευρύτερη στόχευση στις αγορές του εξωτερικού, το νέο project θα ωφελήσει πρωτίστως τη Gaea, η οποία θα διαχειρίζεται σχεδόν το 90% του ελαιολάδου ΠΟΠ «Σητεία». Παράλληλα, η Ένωση ευελπιστεί ότι θα καταφέρει να ξεφύγει από την... κατάρα του λαδέμπορα που την κυνηγούσε τα τελευταία χρόνια: Είχε συνεργαστεί μόνο με δύο εμπόρους, οι οποίοι της άφησαν «φέσια» 4 εκατ. ευρώ κι έτσι από το 2013 δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στα τραπεζικά δάνεια. Ο φόβος της ιδιωτικοποίησης πέρασε προσωρινά, αφού στον ορίζοντα η εκποίηση φαινόταν ως η μόνη λύση μπροστά στο βάρος των χρεών. Στην περίπτωση, όμως, της Σητείας, το ελαιόλαδό της και το σήμα ΠΟΠ την έσωσαν για την ώρα, αφού θα κερδίζει 0,50 ευρώ το λίτρο από κάθε μπουκάλι που θα εμπορεύεται η νέα κοινή εταιρεία της ΕΑΣ με την Gaea. Πιο συγκεκριμένα, η λύση που βρέθηκε από κοινού με την Τράπεζα Πειραιώς και τον επιχειρηματία Άρη Κεφαλογιάννη, ο οποίος έδειξε από νωρίς το ενδιαφέρον του, ήταν να ιδρυθεί μία θυγατρική εμπορική εταιρεία. Το 30% θα ανήκει στην ΕΑΣ, που μετατράπηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης της 9ης Φεβρουαρίου, σε Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη (ΑΕΣ) και το υπόλοιπο 70% στην Gaea, μαζί με το μάνατζμεντ. Η συνεργασία θα είναι 20ετούς διάρκειας και η Ένωση Σητείας θα εισπράττει 0,50 ευρώ ανά λίτρο, όπως προαναφέρθηκε, για την ενοικίαση των εγκαταστάσεων της και την εκµετάλλευση των brand names. Η αποπληρωμή των χρεών Έτσι, ο πλέον γνωστός τύπος ελληνικού ελαιολάδου (Sitia) στη διεθνή αγορά θα αποκτήσει καινούριο εμπορικό δίκτυο. Η Τράπεζα Πειραιώς αναµένεται να δανειοδοτήσει την Ένωση Σητείας µε ποσό συνολικού ύψους 5 εκατ. ευρώ που θα της επιτρέψει να καλύψει τις οφειλές της σε εφορία, ασφαλιστικά ταµεία, εργαζόµενους και προµηθευτές. Επίσης, θα ρυθµίσει τα χρέη της Ένωσης προς την τράπεζα ύψους 20 εκατ. ευρώ. Θα υπάρξει, δηλαδή, συνολικά ένα νέο δάνειο ύψους περίπου 25 εκατ. ευρώ που θα εξοφλείται από τα έσοδα της ενοικίασης των εγκαταστάσεών της. Προβλέπεται την πρώτη χρονιά να διατεθούν με αυτό τον τρόπο τόνοι τυποποιημένου ελαιολάδου και τις επόμενες χρονιές θα αυξάνονται σταδιακά για να φτάσουν τους τόνους ετησίως, σε βάθος πενταετίας. Αυτό σημαίνει ότι η Ένωση θα έχει έσοδα μόνο από την πώληση του ελαιολάδου ΠΟΠ Σητεία 2,5 εκατ. ευρώ το χρόνο από το Πώς έφθασε ένα βήμα πριν την εκποίηση Πώς µία Ένωση που µεσουρανούσε από το 1995 έως και το 2010, αποτελώντας το «αστέρι» ακόµα και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (µέχρι πέρυσι την καλούσε σε διεθνείς διοργανώσεις για να την παρουσιάσει ως παράδειγµα προς µίµηση), «λύγισε» υπό το βάρος των χρεών; Η Ένωση Σητείας είχε επιτελέσει το θαύµα: Όταν όλοι µιλούσαν για ανάγκη αναβάθµισης της ποιότητας του ελαιόλαδου, λάµβανε τα πρώτα βραβεία Mario Solinas. Και όταν όλοι αναφέρονταν «στην ανάγκη για τυποποίηση του ελαιόλαδου», εξήγαγε ετησίως τόνους τυποποιηµένο. Τα μεγάλα σφάλματα ήταν δύο Γνώστες της αγοράς σχολιάζουν ότι τα µεγάλα σφάλµατα της ΕΑΣ Σητείας ήταν κυρίως δύο: - εν πίστεψε ότι τα προϊόντα της, λάδι και κρασί έχουν µεγάλες υπεραξίες. - Εµπιστεύθηκε µεγάλο µέρος του εµπορικού δικτύου της µόνο σε δύο πρόσωπα. Και τα πρόσωπα αυτά της «έβαλαν φέσι» συνολικού ύψους 4 εκατ. ευρώ Οι τόνοι τυποποιημένου ελαιολάδου θα γίνουν Θα έχει έσοδα από την πώληση του ελαιολάδου 2,5 εακτ. ευρώ. 20 εκατ. Θα ρυθµίσει τα χρέη της Ένωσης προς την τράπεζα 20 εκατ. ευρώ 25 εκατ. Θα υπάρξει ένα νέο δάνειο 25 εκατ. που θα εξοφλείται από ενοίκια. 12 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 12 3/5/14 5:00 PM

13 Η ΕΑΣ Σητείας δεν πίστεψε στην υπεραξία των δικών της προϊόντων Την αποτελείωσαν τα φέσια συνολικού ύψους 4 εκατ. ευρώ Όπως έχει γίνει γνωστό από τη διοίκηση της Ένωσης, ο Γερµανός αντιπρόσωπος τη χρέωσε µε ποσά ύψους 2,3 εκατ. ευρώ. Η γερµανική δικαιοσύνη δικαίωσε την Ένωση Σητείας, όµως η εξόφληση του ποσού εκκρεµεί. Στο µεταξύ ο Γερµανός βρήκε συνεργάτη από την ίδια περιοχή, τη Σητεία, ένα σχήµα επιχειρήσεων µε επικεφαλής τη Μονή Τοπλού. Ο Ηρακλειώτης αντιπρόσωπος στο κρασί της Ένωσης την χρέωσε επίσης µε ποσό ύψους 1,7 εκατ. ευρώ που επίσης βρίσκεται σε εκκρεµότητα. Έρχεται συµβολαιακή Ο πρόεδρος της Ένωσης, Μανώλης Βακόντιος, επισηµαίνει ότι στόχος της συνεταιριστικής οργάνωσης είναι η εξυπηρέτηση των συµφερόντων των αγροτών και η διατήρηση του ονόµατος Sitia που µε προσπάθειες πολλών χρόνων έχει γίνει γνωστό στη διεθνή αγορά. Ο κ. Βακόντιος επεσήµανε ότι δεν πρόκειται περί ιδιωτικοποίησης της Ένωσης και τονίζει ότι οι αγροτικές οργανώσεις υστερούν στην προώθηση των προϊόντων, κενό που θα καλύψει τώρα η νέα εταιρεία µε επικεφαλής τη Gaea. Ο ίδιος λέει, τέλος, ότι θα καθιερωθεί συµβολαιακή γεωργία για τους αγρότες της περιοχής Σητείας, πράγµα που θα τους βοηθήσει στην καλλιέργεια της ελιάς και την πώληση του ελαιόλαδου. Το συγκεκριμένο project, φυσικά, θα έχει σαν βάση του τη χρηματοδότηση των καλλιεργητών από την τράπεζα Πειραιώς. Ο στόχος της Gaea Η εταιρεία Gaea είναι γνωστή στην αγορά για την ποιότητα και την πρωτοτυπία των τροφίµων της. Ανάµεσά τους το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, οι επιτραπέζιες ελιές, η πάστα και το πατέ ελιάς αλλά και οι γευστικές σάλτσες. «Η Gaea µε γνώµονα την πίστη της στην ποιότητα του Σητειακού Ελαιολάδου και τις µεγάλες δυνατότητες που έχει για ανάπτυξη στις διεθνείς αγορές κατέθεσε µια πρόταση για την διάσωση της ΕΑΣ Σητείας και την από κοινού αξιοποίηση της εµπορικής ονοµασίας της Ένωσης «Sitia» δηλώνει ο διευθύνων σύµβουλος της Gaea Άρης Κεφαλογιάννης. «Θα δουλέψουµε σκληρά µε στόχο να προσδώσουµε στο Σητειακό Ελαιόλαδο τη θέση που του αξίζει, δηµιουργώντας υπεραξία σε όλη την αλυσίδα από το χωράφι και τον παραγωγό, µέχρι το ράφι. Ο πιο κρίσιµος παράγοντας επιτυχίας του εγχειρήµατος µας, το οποίο µας γεµίζει ευθύνη, είναι η συναίνεση της τοπικής κοινωνίας και η συστράτευσή της στο όραµα και τον στόχο που θέτουµε» καταλήγει ο ίδιος. Ο διευθύνων σύμβουλος της Gaea, Άρης Κεφαλογιάννης. Ο πρόεδρος της Ένωσης, Μ.Βακόντιος, επισηµαίνει ότι στόχος της οργάνωσης είναι η εξυπηρέτηση των συµφερόντων των αγροτών και η διατήρηση του ονόµατος Sitia. el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _etaireies.indd 13 3/5/14 5:00 PM

14 Branding Πιλότος η σχέση µε την ΕΑΣΗ Η συνεργασία της ΕΑΣΗ µε τη συγκεκριµένη τράπεζα το 2006 αποτέλεσε τον «πιλότο» ώστε η Πειραιώς να συνεργαστεί µε τις υπόλοιπες συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας. Οι ίδιοι οι συνεταιριστές θέλουν να πιστεύουν ότι η Πειραιώς δεν θα ξεκινήσει όπως λένε «πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων των αγροτικών οργανώσεων» από την Ένωση Ηρακλείου. Για ποιους λόγους η συνεταιριστική οργάνωση θεωρεί ότι είναι ένας πολύ καλός πελάτης της Πειραιώς: Η ακίνητη περιουσία της ΕΑΣΗ έχει µεγαλύτερη αξία, ακόµα και σήµερα, σε περίοδο οικονοµικής κρίσης από 65 εκατ. ευρώ. Μέσω της διαχείρισης των επιδοτήσεων η Ένωση έχει δώσει στην Πειραιώς τα τρία τελευταία χρόνια ποσά ύψους 10 εκατ. ευρώ και πελάτες-αγρότες. Πίστωση χρόνου για το Ηράκλειο Ο κίνδυνος να περιέλθει η ΕΑΣ Ηρακλείου στα χέρια ιδιωτών επιχειρηματιών πέρασε προσωρινά, αφού τα βρήκαν το προεδρείο της Ένωσης με την Τράπεζα Πειραιώς στο σχέδιο εξυγίανσης και χρηματοδότησης των χρεών της. Η λύση βρέθηκε μετά το σοκ και τον θόρυβο που προκάλεσε στην τοπική κοινωνία η πρόταση να αναλάβει τις τύχες των παραγωγικών εγκαταστάσεων της Ένωσης ιδιώτης επιχειρηματίας. Το όνομα που ακούστηκε πιο έντονα ήταν του Νίκου Γρύλου, που ασχολείται με τουριστικές επιχειρήσεις (Ilios Travel), αλλά όσοι γνωρίζουν θεωρούν ότι ενδιαφέρεται μόνο για τα ακίνητα της ΕΑΣΗ, προκειμένου να τα αξιοποιήσει ως ξενοδοχεία και όχι για να προωθήσει την παραγωγική της ανάπτυξη. Μάλιστα, φήμες ενέπλεξαν στο υπό συζήτηση ντηλ και τον ιδιοκτήτη της Aegean Airlines, Θεόδωρο Βασιλάκη, ο οποίος δεν εμφανίστηκε, όμως, ποτέ. Όλα αυτά, πάντως, αποτελούν παρελθόν, αφού η «χρυσή τοµή» για τη δανειοδότηση της συνεταιριστικής οργάνωσης από την Τράπεζα Πειραιώς, µε ποσό ύψους έως 17 εκατ. ευρώ, βρέθηκε. Περιλαμβάνει αυστηρούς όρους στη δανειοδότηση και εξονυχιστικούς ελέγχους στη διανοµή των χρηµάτων. Το διοικητικό συµβούλιο της Ένωσης συµφώνησε µε τους όρους και τις προϋποθέσεις του δανεισµού, αλλά και της ρύθµισης των παλαιότερων οφειλών. Τώρα η Ένωση καλείται να γίνει βιώσιµη και παράλληλα να εξοφλεί τα δάνειά της. Αν δεν συµβεί αυτό, από το 2024 η Τράπεζα Πειραιώς θα έχει το δικαίωµα να εκποιεί ακίνητη περιουσία της Ένωσης, έναντι εξόφλησης δανείων. Σύµφωνα µε τον τελικό απολογισµό της τράπεζας το συνολικό ύψος των παλαιότερων δανείων εκτιµάται σε ποσό 60 εκατ. ευρώ, ενώ θα δοθεί και νέο δάνειο ύψους έως 17 εκατ. ευρώ, ως εξής: Ποσό 13 εκατ. σε οφειλές προς παραγωγούς, εφορία, ασφαλιστικά ταµεία, προµηθευτές, εργαζόµενους, συνταξιούχους (για εφάπαξ) και απολυµένους. Ποσό 2 εκατ. ως κεφάλαιο κίνησης, 1 εκατ. σε επιταγές και 1 εκατ. για προσηµειώσεις της νέας δανειακής σύµβασης (φόροι για υποθήκες, άρσεις βαρών κ.λπ.). Παλιές οφειλές και νέο δάνειο, θα αποτελέσουν νέα δανειακή σύµβαση συνολικού ύψους 77 εκατ. ευρώ. Για τα 3 πρώτα χρόνια ο τόκος επί του κεφαλαίου των 77 εκατ. θα είναι 1%. Στη συνέχεια τα 32 εκατ. ευρώ θα τοκίζονται µε 1% και το υπόλοιπο ποσό µε 4%. Τι έλεγε η πρώτη πρόταση Υπενθυµίζεται η πρώτη πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς για το αιτούµενο από την Ένωση δάνειο τότε των 15 εκατ. ευρώ, το οποίο θα µπορούσε να την απελευθερώσει από τα χρέη της σε παραγωγούς, εργαζόµενους, προµηθευτές, εφορία και ασφαλιστικά ταµεία, δόθηκε την Τετάρτη 11 εκεµβρίου. Πιο συγκεκριµένα ο πρόεδρος Ανδρέας Στρατάκης, που συµµετείχε στη συνάντηση, πήρε την ευθύνη να µην αποδεχθεί τις προϋποθέσεις που θέτει η τράπεζα δηλώνοντας: «Οι όροι του δανεισµού δεν εξυπηρετούν τα συµφέροντα της συνεταιριστικής οργάνωσης. Για το λόγο αυτό καλέσαµε την τράπεζα να αποσύρει την πρότασή της και να µας καταθέσει νέα εισήγηση την Παρασκευή 13 εκεµβρίου. Περιµένουµε λοιπόν τη νέα εισήγηση. Όπως προαναφέρθηκε η δανειοδότηση των 15 εκατ. ευρώ είχε εγκριθεί µε την προϋπόθεση ότι οι παραγωγικές µονάδες της συνεταιριστικής οργάνωσης και το εµπόριο των προϊόντων της θα γίνεται µέσω εταιρείας στην οποία το «πάνω χέρι» θα έχουν ιδιώτες επιχειρηµατίες. Συγκεκριµένα, η Πειραιώς πρότεινε να δηµιουργηθεί εταιρεία µε την Ένωση Ηρακλείου να συµµετέχει κατά 49% στο µετοχικό κεφάλαιο και του επιχειρηµατία κατά 51%. Η εταιρεία στη συνέχεια θα εκµίσθωνε τα εργοστάσια της Ένωσης (οινοποιείο και εµφιαλωτήριο ελαιόλαδου) και τα ενοίκια θα αποδίδονταν στην Πειραιώς όπως και τα μερίσματα της ΕΑΣΗ. 14 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 14 3/5/14 6:39 PM

15 el ΣΕΛΙ ΕΣ ΕΛΙΑΣ και ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ _etaireies.indd 15 3/5/14 6:39 PM

16 Branding Επικίνδυνοι πειραματισμοί του ΟΟΣΑ στο ελαιόλαδο Παράθυρο απαξίωσης για έναν ολόκληρο κλάδο η απελευθέρωση των «προσμείξεων» Της Ελένης Δούσκα Mέτρα που κάθε άλλο παρά συµβάλουν στην ενίσχυση της υπεραξίας του επώνυµου ελληνικού ελαιολάδου αλλά αντίθετα ανοίγουν το δρόµο για εισαγωγή φτηνότερων φυτικών ελαίων στην ελληνική αγορά προωθεί στο όνοµα της «µείωσης των τιµών» και της «ενδυνάµωσης της ανταγωνιστικότητας» το υπουργείο Ανάπτυξης υπό τις ευλογίες του ΟΟΣΑ. Οι περίπου τέσσερις σελίδες που αφιερώνει η έκθεση του Οργανισµού στο ελαιόλαδο βρίθουν παραλληλισµών και συγκρίσεων µε την Ισπανία µε το επιχείρηµα ότι «πρόκειται για χώρα µε εξίσου µεγάλη παράδοση και κουλτούρα ελαιολάδου». Ωστόσο κατά βάση φανερώνουν άγνοια των ουσιωδών διαφορών τόσο σε επίπεδο µεθόδων παραγωγής, όσο δικτύου διανοµής αλλά και ποιότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί η πρόταση προς την ελληνική κυβέρνηση για άρση της απαγόρευσης που ισχύει σήµερα στην παραγωγή και, εν συνεχεία, διάθεση στην ελληνική επικράτεια αλλά και για εξαγωγή µιγµάτων ελαιολάδου µε άλλα φυτικά έλαια. Σύµφωνα µε τον ΟΟΣΑ, ο υπάρχων περιορισµός στερεί τη δυνατότητα από τους Έλληνες µεταποιητές να ανταγωνιστούν τα φθηνότερα αντίστοιχα προϊόντα που εισάγονται στην εγχώρια αγορά. Επίσης, θα δώσει µεγαλύτερο εύρος επιλογών στους καταναλωτές, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν «αυθεντικό» ελαιόλαδο ενώ, σύµφωνα πάντα µε τον ΟΟΣΑ, τα µίγµατα θα µπορούσαν να εξαχθούν και στο εξωτερικό µε την επισήµανση ότι το «προϊόν περιέχει ελληνικό ελαιόλαδο». Μεσογειακό µοντέλο; Βέβαια, οι συγγραφείς της έκθεσης παραλείπουν να αναφέρουν καταρχήν ότι η χώρα µας διαθέτει ελάχιστες ή και µηδενικές ποσότητες φυτικών ελαίων, οι οποίες θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για την παραγωγή αυτών των «µιγµάτων» (αραβοσιτέλαιο, σογιέλαιο, ηλιέλαιο, βαµβακέλαιο). Εποµένως, το κενό αυτό θα πρέπει να καλυφθεί από εισαγωγές. Κατά δεύτερον, δεδοµένου ότι η Ελλάδα και οι λίγοι µεγάλοι µεταποιητές της δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για την παραγωγή τέτοιων προϊόντων, ουσιαστικά η απελευθέρωση θα λειτουργήσει προς όφελος των ξένων «παικτών». Επίσης, είναι τουλάχιστον περίεργο τη στιγµή που διεθνείς ανεξάρτητοι οργανισµοί και φορείς (όπως για παράδειγμα η ΜcKinsey) συµβουλεύουν τη χώρα µας να χτίσει το εξαγωγικό της µοντέλο γύρω από τη Μεσογειακή/ελληνική διατροφή και τα ποιοτικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας να προωθεί την ανάµιξη του ελαιολάδου, µε άλλα κατώτερης ποιότητας και πιθανότατα εισαγόµενα έλαια. Κινδύνους, όµως, υποβάθµισης της ποιότητας εγκυµονεί και η πρόταση για αύξηση στη µέγιστη χωρητικότητα των δοχείων, µέσω των οποίων διακινείται το ελαιόλαδο. Ανάμειξη ελαιολάδου με άλλα φυτικά έλαια και απελευθέρωση των ορίων για μέγιστη συσκευασία στα 5 λίτρα Είναι οι δύο προτάσεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες σύμφωνα με τον ΣΕΒΙΤΕΛ, δεν θα έχουν κανένα όφελος από πλευράς ανταγωνισμού και επιπέδου τιμών Εκτός πραγματικότητας οι προτάσεις ΟΟΣΑ για το ελαιόλαδο Τελείως άστοχες και εκτός πραγματικότητας χαρακτηρίζει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου τις προτάσεις που διατυπώθηκαν στην πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για το ελαιόλαδο. Σε υπόμνημά που απέστειλε προς τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης, ο ΣΕΒΙΤΕΛ υποστηρίζει ότι η κατάργηση των δύο ρυθμίσεων που προτείνει ο ΟΟΣΑ (απαγόρευσης κυκλοφορίας μιγμάτων ελαιολάδων με άλλα φυτικά έλαια και του καθορισμού των 5 λίτρων ως μέγιστη συσκευασία και στην μαζική εστίαση όπως και στο λιανικό εμπόριο) θα δημιουργήσει μετά βεβαιότητας κινδύνους για τους καταναλωτές, αλλά και τους ελαιοπαραγωγούς, ενώ ταυτόχρονα θα έχει παράπλευρες αρνητικές συνέπειες και στρεβλώσεις στη συνολική λειτουργία της αγοράς. Αναλυτικά, ο ΣΕΒΙΤΕΛ επισημαίνει ότι η έκθεση του ΟΟΣΑ κάνει αναφορά σε δύο σημαντικά θέματα της διακίνησης χρήσης ελαιολάδου και συγκεκριμένα προτείνει: α) την άρση της ισχύουσας απαγόρευσης ανάμιξης του ελαιολάδου με άλλα φυτικά έλαια και β) την απελευθέρωση της ισχύουσας διάταξης στη μαζική εστίαση για τη μέγιστη συσκευασία ελαιολάδων (5 λίτρα). Όπως αναφέρεται στο Υπόμνημα και για τα δύο αυτά θέματα, το σύνολο των φορέων του κλάδου (Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου και Ελιάς ΕΔΟΕΕ, ΣΕΒΙΤΕΛ, ΕΣΒΙΤΕ, Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων ΠΟΕΣΕ κλπ), καθώς και τα συναρμόδια υπουργεία, ΥΠΑΝ και ΥΠΑΑΤ και οι ελεγκτικοί φορείς (ΕΦΕΤ) έχουν προ ετών αποδεχθεί την ισχύουσα και διαμορφωθείσα από την κοινοτική, αλλά και εθνική νομοθεσία, πρακτική της : α) απαγόρευσης κυκλοφορίας μιγμάτων ελαιολάδων με άλλα φυτικά έλαια και β) του καθορισμού των 5 λίτρων ως μέγιστη συσκευασία και στην μαζική εστίαση όπως και στο λιανικό εμπόριο. Και τα δύο αυτά θέματα, τονίζεται στο Υπόμνημα του ΣΕΒΙΤΕΛ, έχουν αρκετές φορές στο παρελθόν απασχολήσει τους υπηρεσιακούς παράγοντες των προαναφερθέντων Υπουργείων. Έχει κατ επανάληψη γίνει ξεκάθαρο και αποδεκτό (και μετά από δημόσια διαβούλευση και συσκέψεις με τις επαγγελματικές οργανώσεις) ότι χωρίς κανένα όφελος από πλευράς ανταγωνισμού και επιπέδου τιμών, η κατάργηση των δύο αυτών ρυθμίσεων θα δημιουργήσει μετά βεβαιότητας κινδύνους για τους καταναλωτές, αλλά και τους ελαιοπαραγωγούς, ενώ ταυτόχρονα θα έχει παράπλευρες αρνητικές συνέπειες και στρεβλώσεις στη συνολική λειτουργία της αγοράς. Πράγματι η Κοινοτική νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στα Κράτη - Μέλη να υιοθετήσουν για το ελαιόλαδο εθνικές ρυθμίσεις, αναγνωρίζοντας την ανάγκη προστασίας του από τα φθηνότερα ανταγωνιστικά έλαια. Αυτή η προστασία έχει διασφαλισθεί από την ήδη υπάρχουσα εθνική νομοθεσία στη χώρα μας, ενώ παράλληλα αντίστοιχες ρυθμίσεις έχουν υιοθετηθεί και από τις ανταγωνίστριες χώρες Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι ακόμα και η ίδια η έκθεση του ΟΟΣΑ δεν ισχυρίζεται ότι η άρση της απαγόρευσης πώλησης προϊόντων μιγμάτων ελαίων θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών του ελαιολάδου για τον καταναλωτή. Η μόνη μνεία που κάνει ο ΟΟΣΑ στο συγκεκριμένο θέμα, αφορά τη δυνατότητα μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων και «ενδεχομένως» φθηνότερα προϊόντα, χωρίς μάλιστα να διευκρινίζει αν εννοεί το ελαιόλαδο ή τα μίγματα ελαίων. 16 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 16 3/5/14 5:01 PM

17 Φιάλες μιας χρήσης θέλουν τα εστιατόρια Κοινό αίτημα θεσμικών και παραγωγικών φορέων συνεχίζει να αποτελεί η υποχρεωτική χρήση μη ξαναγεμιζόμενων συσκευασιών ελαιολάδου στην εστίαση, ειδικότερα μετά και την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου σε Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία Σημαντικό όφελος για παραγωγούς και τον τουρισμό, αφού διαπιστώθηκε ότι υψηλό ποσοστό τουριστών επιθυμούν φαγητά με ελαιόλαδο και είναι διατεθειμένοι να τα πληρώσουν και ακριβότερα. Σήμερα, η Ελλάδα είναι πλέον η μόνη μεγάλη παραγωγός χώρα ελαιολάδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει προχωρήσει στην υιοθέτηση των φιαλών μιας χρήσης στα εστιατόρια. Ενδεικτικό είναι το υπόμνημα που κατέθεσαν προς τα αρμόδια υπουργεία ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ), ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης Κρητικού Ελαιολάδου (ΣΠΑΚΕ) και το Δίκτυο Επιχειρήσεων Αποκλειστικής Χρήσης Ελαιολάδου (ΔΕΑΧΕ). Συγκεκριμένα προτείνονται τα εξής: 1. Αναγραφή είδους ελαίων σε καταλόγους επιχειρήσεων μαζικής εστίασης Όσον αφορά το θέμα της υποχρεωτικής αναγραφής του είδους των χρησιμοποιούμενων ελαίων στους τιμοκαταλόγους των επιχειρήσεων εστίασης, διαπιστώσαμε με ικανοποίηση ότι υπήρξε κάποιο βήμα για την επίλυση του, αφού σύμφωνα με την Υπ. απόφαση Α2-861/ , μεταξύ των ενδείξεων που πρέπει να αναγράφονται απαραίτητα στους κατάλογους περιλαμβάνεται και «το είδος των χρησιμοποιούμενων ελαίων και η χρήση τους». 2. Αύξηση συσκευασιών ελαιολάδου για τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης Την αύξηση της μέγιστης επιτρεπτής συσκευασίας ελαιολάδου για τις επιχειρήσεις και φορείς μαζικής εστίασης, προτείνει και ο ΟΟΣΑ. Η ρύθμιση αυτή είναι ορθή και απαραίτητη, γι αυτό προτείνουμε και πάλι την εφαρμογή της με αύξηση της μέγιστης επιτρεπτής συσκευασίας από 5 λίτρα που είναι σήμερα σε 20 και άνω λίτρα, για τροφοδοσία επιχειρήσεων και φορέων μαζικής εστίασης, ταβερνών, εστιατορίων, ξενοδοχείων, νοσοκομείων, στρατού, όπως και στην Ισπανία όπου επιτρέπονται συσκευασίες ως και 50 λίτρα. 3. Υποχρεωτική χρήση μη ξαναγεμιζόμενων συσκευασιών στην εστίαση Η υποχρεωτική καθιέρωση επώνυμων μη ξαναγεμιζόμενων συσκευασιών (μιας χρήσης) για το νωπό ελαιόλαδο που προσφέρεται στα τραπέζια των ταβερνών, ενώ τον περασμένο Μάιο ψηφίστηκε στη Διαχειριστική Επιτροπή της ΕΕ, αναιρέθηκε στη συνεχεία, χωρίς εξηγήσεις. Ωστόσο, η δυνατότητα να εφαρμοστεί η ρύθμιση αυτή στο εσωτερικό των κρατών μελών που επιθυμούν, προφανώς υφίσταται και ήδη έχει αξιοποιηθεί από την Πορτογαλία που την εφαρμόζει εδώ και μερικά έτη, ενώ στις 15 Νοέμβριου 2013 και η Ισπανία προχώρησε σε σχετική νομοθετική ρύθμιση. 4. Ρυθμίσεις για τη μείωση της ψαλίδας μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή Στη χώρα μας, οι ανάγκες της οικογενειακής κατανάλωσης, η οποία κυμαίνεται στα 20 κιλά/άτομο ετησίως σε επίπεδο χώρας και ακόμη υψηλότερα στην Κρήτη, δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν ούτε πρακτικά, ούτε οικονομικά από τα συνήθη καταστήματα λιανικής (σούπερ μάρκετ), όπου οι τιμές είναι 100 έως και 300% υψηλότερες από τις τιμές παραγωγού. Η κατάσταση αυτή εξωθεί σε μια άτυπη διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων ελαιολάδου κατευθείαν από παραγωγούς σε καταναλωτές, σε τιμές 40-50% υψηλότερες από τις τιμές παραγωγού, οι οποίες είναι συμφερότερες και για τις δυο πλευρές και φαίνεται να καλύπτει ένα ποσοστό άνω από το 30% της ελληνικής κατανάλωσης 5. Όχι στα μίγματα ελαιολάδου - σπορέλαιων Η πρόταση του ΟΟΣΑ να επιτραπεί στην Ελλάδα η παραγωγή μιγμάτων ελαιολάδου σπορέλαιων θεωρούμε ότι δεν έχει καμία σκοπιμότητα και δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να ωφελήσει ούτε τους παραγωγούς ούτε τους καταναλωτές! Κι αυτό γιατί, οι περισσότεροι καταναλωτές ελαιολάδου γνωρίζουν ότι ένα μίγμα ελαιολάδου -σπορέλαιων μπορεί να είναι φθηνότερο από το ελαιόλαδο αλλά δεν είναι πια ελαιόλαδο! Έχει όλα τα μειονεκτήματα των «τροποποιημένων χημικά ελαίων» όπως τα πλείστα σπορέλαια. Επομένως, αν παραβλέψουν αυτά τα μειονεκτήματα, μπορούν να επιλέξουν κατευθείαν σπορέλαια που θα είναι πράγματι φθηνότερα! «Αντιός» λένε και οι Ισπανοί στις αναπληρώσιμες φιάλες ελαιολάδου Σε φιάλες μιας χρήσης σερβίρονται τα ελαιόλαδα στα εστιατόρια της Ισπανίας, σύμφωνα με απόφαση του υπουργείο Γεωργίας της χώρας. Μετά από αυτή την απόφαση, που ισχύει από 1/1/2014, η Ελλάδα είναι η μόνη μεγάλη χώρα παραγωγός ελαιολάδου της ΕΕ που δεν έχει προχωρήσει στην υιοθέτηση αυτού του μέτρου. Ο νέος ισπανικός νόμος προβλέπει την υποχρεωτική χρήση δοχείων που διαθέτουν «πώμα που χάνει την ακεραιότητά του μετά την πρώτη χρήση και ένα σύστημα προστασίας που εμποδίζει την επαναχρησιμοποίησή του». Ταυτόχρονα διευθετεί το θέμα της ανακύκλωσης των δοχείων που θα χρησιμοποιούνται. Ο Ισπανός υπουργός Γεωργίας Μιγέλ Άριας Κανιέτε τόνισε ότι το ελαιόλαδο στην Ισπανία αποτελεί στρατηγικό τομέα σε μια περιοχή όπου η παράδοση του ελαιολάδου αποτελεί τη βάση της μεσογειακής διατροφής. Εγγύηση ποιότητας Τόσο η αγροτική οργάνωση Asaja όσο και η Cooperativas agro-alimentarias εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρωτοβουλία αυτή του υπουργού υπενθυμίζοντας, ότι μέτρα σαν αυτά αποτελούν σημαντικά βήματα για την εγγύηση της ποιότητας του ελαιολάδου και του ζητούν να επεκταθεί το μέτρο σε όλη την Ευρώπη, με στόχο την πλήρη συμφωνία ποιότητας και διαφάνειας. el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _etaireies.indd 17 3/5/14 6:51 PM

18 Branding Πιο πλούσια τα προγράμματα Ελαιοκομικών Φορέων Με περισσότερα από 11 εκατ. ευρώ το χρόνο βελτίωση ποιότητας και πιστοποίηση, αλλά χωρίς σοβαρή απόδοση Της Ελένης Δούσκα Με χρηµατοδότηση που διατηρείται στα ίδια επίπεδα µε των προηγούµενων ετών, θα συνεχιστούν ως το 2020 τα προγράµµατα στήριξης για το ελαιόλαδο και τις επιτραπέζιες ελιές (τα γνωστά Προγράµµατα Οργανώσεων Ελαιοκοµικών Φορέων). Για τη χώρα µας η κοινοτική χρηµατοδότηση για τη στήριξη των ελαιοπαραγωγών, μέσα από τα συγκεκριμένα προγράμματα ανέρχεται στα ευρώ ετησίως, αλλά ο νέος κανονισµός δεν διαθέτει ασφαλιστικές δικλείδες που θα µπορέσουν να αποδώσουν µακροχρόνια θετικά αποτελέσµατα στην ελαιοκαλλιέργεια. Ωστόσο, σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους στη δράση, ορατός παραμένει ο κίνδυνος να επαναληφθούν τα ίδια λάθη και σε λίγες περιπτώσεις να «πιάσουν τόπο» τα τριετή αυτά προγράµµατα. 1 Άρθρο 29 (καν. 1308/2013) Προγράµµατα στήριξης του τοµέα του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών Η Ένωση χρηµατοδοτεί τριετή προγράµµατα εργασιών που καταρτίζουν οργανώσεις παραγωγών αναγνωρισµένες βάσει του άρθρου 152, ενώσεις οργανώσεων παραγωγών αναγνωρισµένες βάσει του άρθρου 156 ή διεπαγγελµατικές οργανώσεις αναγνωρισµένες βάσει του άρθρου 157 σε έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τοµείς: α) παρακολούθηση και διαχείριση της αγοράς β) βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ελαιοκαλλιέργειας γ) βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελαιοκαλλιέργειας µέσω εκσυγχρονισµού δ) βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής ε) σύστηµα ιχνηλασιµότητας, πιστοποίηση και προστασία της ποιότητας του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών και, ειδικότερα, παρακολούθηση της ποιότητας του ελαιολάδου που πωλείται στους τελικούς καταναλωτές στ) διάδοση πληροφοριών σχετικών µε τα µέτρα οργανώσεων παραγωγών, ενώσεων οργανώσεων παραγωγών ή διεπαγγελµατικών οργανώσεων για τη βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών. Η συµπληρωµατική χρηµατοδότηση εξασφαλίζεται από το κράτος µέλος και ανέρχεται σε ποσοστό έως 50% του κόστους που δεν καλύπτεται από την ενωσιακή χρηµατοδότηση Το ανώτατο ποσό ενωσιακής χρηµατοδότησης για τα προγράµµατα εργασιών ισούται µε τα ποσά που παρακρατούνται από τα κράτη µέλη 18 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 18 3/5/14 5:01 PM

19 Ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ευρώπης Ποσό κοινοτικής χρηματοδότησης για το ελαιόλαδο και την επιτραπέζια ελιά ανά έτος Ελλάδα Ελλάδα ευρώ ευρώ Γαλλία ευρώ Γαλλία ευρώ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΕΦ Ιταλία Ιταλία ευρώ ευρώ Ποσοστά χρηματοδότησης ως 75% 2Η χρηµατοδότηση της Ένωσης για τα προγράµµατα εργασιών που αναφέρονται στην παράγραφο 1, και αφορούν χωριστά την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ιταλία, ως βασικές χώρες παραγωγής ελαιολάδου, έχει ως εξής: α) ευρώ ετησίως για την Ελλάδα β) ευρώ ετησίως για τη Γαλλία και γ) ευρώ ετησίως για την Ιταλία. Ενωσιακά και συμπληρωματικά όρια χρηματοδότησης 3Το ανώτατο ποσό της ενωσιακής χρηµατοδότησης για τα προγράµµατα εργασιών, τα οποία αναφέρονται στην παράγραφο 1 του Άρθρου 29, ισούται µε τα ποσά που παρακρατούνται από τα κράτη µέλη. Η µέγιστη χρηµατοδότηση των επιλέξι- µων δαπανών έχει ως εξής: α) 75% για δραστηριότητες στους τοµείς που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχεία α), β) και γ) β) 75% για επενδύσεις παγίου ενεργητικού και 50% για άλλες δραστηριότητες στον τοµέα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο δ) γ) 75% για τα προγράµµατα εργασιών που διεξάγονται σε τρεις τουλάχιστον τρίτες χώρες ή κράτη µέλη που δεν είναι παραγωγοί από αναγνωρισµένες οργανώσεις της παραγράφου 1 από δύο τουλάχιστον κράτη µέλη παραγωγής, στους τοµείς που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχεία ε) και στ), και 50 % για τις άλλες δραστηριότητες στους τοµείς αυτούς. Αντίστοιχα, η συµπληρωµατική χρηµατοδότηση για τα εξεταζόμενα προγράμματα εξασφαλίζεται από το κράτος µέλος και ανέρχεται σε ποσοστό έως 50% του κόστους που δεν καλύπτεται από την ενωσιακή χρηµατοδότηση. Άρθρο 30 Κατ εξουσιοδότηση αρµοδιότητες Προκειµένου να εξασφαλισθεί η αποδοτική και αποτελεσµατική χρήση της ενωσιακής ενίσχυσης που προβλέπεται στο Άρθρο 29 του συγκεκριμένου Κανονισμού, και προκειµένου να βελτιωθεί η ποιότητα της παραγωγής του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, ανατίθεται στην Επιτροπή η αρµοδιότητα έκδοσης κατ εξουσιοδότηση πράξεων, σύµφωνα µε το άρθρο : : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 24 Προγράμματα ΟΕΦ προγράµµατα 45 ΟΕΦ προγράµµατα : : : 24 Χρηµατοδότηση: προγράµµατα 24 προγράμματα 45 προγράµµατα Με το μέτρο αυτό η Ένωση ευρώ ανά τριετία χρηµατοδοτεί τριετή προγράµµατα Χρηματοδότηση: εργασιών που καταρτίζουν Χρηµατοδότηση: μόνο ευρώ αναγνωρισµένες οργανώσεις παραγωγών ανά κράτος μέλος ανά τριετία ευρώ ανά τριετία ΕΚΤΑΣΗ ΕΛΑΙΩΝΑ ΑΝΑ ΧΩΡΑ (σε εκατοµµύρια στρέµµατα) Μία από τις προτεραιότητες Βελτίωση ανταγωνιστικότητας της καλλιέργειας µε εκσυγχρονισµό 23,30 ΕΚΤΑΣΗ ΕΛΑΙΩΝΑ ΑΝΑ ΧΩΡΑ (σε εκατοµµύρια στρέµµατα) 23,30 ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ 11,44 11,44 ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ 8,50 ΕΛΛΑ Α : 45 προγράμματα 8,50 ΕΛΛΑ Α 7,99 ΤΟΥΡΚΙΑ 7,99 ΤΟΥΡΚΙΑ 5,98 ΜΑΡΟΚΟ 5,98 ΜΑΡΟΚΟ ΠΗΓΗ: FAOSTAT ΠΗΓΗ: FAOSTAT el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ _etaireies.indd 19 3/5/14 5:01 PM

20 Branding Το μεσσηνιακό ελαιόλαδο ενώνει Το κενό συλλογικής διαχείρισης στην εμπορία μεσσηνιακού ελαιολάδου επιχειρεί να καλύψει μία νέα προσπάθεια από τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς του νομού. Τρεις είναι οι οργανώσεις-ιδρυτές της Ανώνυμης Εταιρείας «Μεσσηνιακοί Συνεταιρισμοί Ελαιολάδου Α.Ε.», ενώ την πρόθεσή τους να συμμετέχουν δήλωσαν άλλοι 12 συνεταιρισμοί Του Αντρέα Τσίρμπα Οι συνεταιρισμοί-ιδρυτές της Ανώνυμης Εταιρείας είναι των Γαργαλιάνων, της Στέρνας και της Αβίας - Μικρής Μαντίνειας, ενώ άλλοι 12 συνεταιριστές αποφάσισαν να ακολουθήσουν τα κοινά βήματα Στόχος της προσπάθειας είναι να διαχειριστούν οι εμπλεκόμενοι όλοι μαζί την παραγωγή της περιοχής, επώνυμα και με ταυτότητα Συνολικά 15 πρωτοβάθμιες οργανώσεις, χωρίς την πρώην ΕΑΣ Μεσσηνίας και με κοινό χαρακτηριστικό την καθετοποιημένη παραγωγή ελαιολάδου (ελαιοτριβείο, τυποποιητήριο και δεξαμενές αποθήκευσης) θα αποτελέσουν μέλη του εγχειρήματος. Πρόκειται για μια προσπάθεια που βρίσκει κάθετα αντίθετο τον πρόεδρο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, Κώστα Κατσούλη, ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση στους συνεταιριστές της Μεσσηνίας, που αποφάσισαν να «ξεφύγουν» από την ΕΑΣ, αφήνοντας αιχμές για σκοπιμότητες όσον αφορά τον σφετερισμό των επιδοτήσεων εις βάρος των παραγωγών της περιοχής. Ο ίδιος φέρεται και κατά του προέδρου του συνεταιρισμού της Στέρνας Μεσσηνίας, Σταύρου Αδαμόπουλου, ο οποίος αποτελεί τον μπροστάρη της δημιουργίας της ΜΕΣ.ΣΥΝ.ΕΛ. Α.Ε., με κύριο στόχο την πιο σωστή και πιο αποδοτική εμπορία και προώθηση του μεσσηνιακού ελαιόλαδου. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Αγροτικού - Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Στέρνας και πρόεδρος της εταιρείας, Σταύρος Αδαμόπουλος είπε στο el ότι «απευθυνθήκαμε στους ενεργούς συνεταιρισμούς του νομού και ανταποκρίθηκαν όλοι. Στόχος μας είναι να διαχειριστούμε όλοι μαζί την παραγωγή μας επώνυμα και με ταυτότητα. Μας ενδιαφέρει να επεκταθεί σε όλο το νομό το σήμα ΠΟΠ Ελαιόλαδο Καλαμάτα και θα πιέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο», αφού η υπόθεση σέρνεται εδώ και 5 χρόνια μεταξύ Αθήνας, Καλαμάτας και Βρυξελλών. Οι συνεταιρισμοί-ιδρυτές της Α.Ε. είναι των Γαργαλιάνων, της Στέρνας και της Αβίας - Μικρής Μαντίνειας, ενώ άλλοι 12 συνεταιριστές αποφάσισαν να ακολουθήσουν τα κοινά βήματα. Όπως είπε ο κ. Αδαμόπουλος, το μεσσηνιακό ελαιόλαδο κατέχει στην παγκόσμια αγορά την καλύτερη θέση, ωστόσο στην πράξη κάθε άλλο παρά είναι το «μεσσηνιακό χρυσάφι». Ευθύνη, τόνισε, υπάρχει από όλους, οι πολιτικοί που δεν κάνουν τίποτα για την αναγνώριση του προϊόντος, οι συνεταιρισμοί που πρέπει να κάνουν την αυτοκριτική τους, καθώς και οι παραγωγοί, αν και τόνισε ότι αυτοί φέρουν τη μικρότερη ευθύνη. Τόνισε ακόμη ότι θα πρέπει να συμμετάσχουν στο εγχείρημα οι παραγωγοί, με το μότο «η ισχύς εν τη ενώσει». Και έφερε ως παράδειγμα την επικείμενη επέκταση της ονομασίας ΠΟΠ Καλαμάτα, για όλο το νομό. Μάλιστα, σημείωσε ότι πρέπει να κουβεντιάσουμε για τις προδιαγραφές και πώς θα τηρηθούν, ώστε «να αναδείξουμε την ποιότητα μέσα από την ονομασία προέλευσης». 20 el ΣΕΛΙΔΕΣ ΕλιάΣ και ΕλαιόλαδοΥ 06-21_etaireies.indd 20 3/5/14 5:01 PM