Όραµα και βέλτιστες πρακτικές διαλειτουργικότητας στην υγεία

Transcript

1 «Βέλτιστες Πρακτικές ιαλειτουργικότητας στον Τοµέα της Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης» Όραµα και βέλτιστες πρακτικές διαλειτουργικότητας στην υγεία ηµήτριος Γ. Κατεχάκης Επικεφαλής Κέντρου Εφαρµογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας του ΙΤΕ-ΙΠ 1 Αθήνα 09/07/2012

2 «Βέλτιστες Πρακτικές ιαλειτουργικότητας στον Τοµέα της Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης» Περιεχόµενα παρουσίασης Εισαγωγή Εφαρµογές και υπηρεσίες ηλ-υγείας Το όραµα και η πρακτική εµπειρία ΗΦΥ & διαλειτουργικότητα Προϋποθέσεις επιτυχίας Πρότυπα και τυποποίηση Βέλτιστες πρακτικές Από τον πιλότο στην παραγωγή Από την έρευνα στην εφαρµογή Συζήτηση Ο δρόµος µπροστά µας Προκλήσεις και συµπεράσµατα Όραµα και βέλτιστες πρακτικές διαλειτουργικότητας στην υγεία 2

3 3 εισαγωγή

4 Clinical Database Grid Data Service Grid Portal: End user access Grid Data Service Hospital A Public data & tools Tool n Tool 1 Tool 2 Analytical Services E-Health Collaborative Environment Grid Data Service Image Database Analytical Services Tool 5 Tool 6 Research Center B Research Center C Tool 3 Tool 4 Analytical Services Gene Database Protein Database Grid Data Services Microarray Database Grid Data Service Υπολογιστική Ιατρική Στοχευόµενη Έρευνα & Καινοτοµία στην υπολογιστική ιατρική και τις εφαρµογές της βασισµένοι στις αρχές των 3Ps Εξατοµίκευση (Personalization) Πρόγνωση (Prediction) Πρόληψη (Prevention) Υλοποίηση υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας για τη βέλτιστη διαχείριση χρόνιων νοσηµάτων (π.χ. διαβήτης, καρδιοαγγειακές παθήσεις) και τη µείωση του ρίσκου ανάπτυξης µακροχρόνιων επιπλοκών, την αποτελεσµατικότερη επιλογή θεραπείας, τη πρόβλεψη και πρόληψη επεισοδίων και τη τηλειατρική παρακολούθηση και αποκατάσταση. την αποτελεσµατική παράδοση γνώσης και βέλτιστων πρακτικών. την ολοκληρωµένη πρόσβαση σε πολυεπίπεδα βιοϊατρικά δεδοµένα (clinico-genomic integration) την ανάλυση τους και εξόρυξη γνώσης την υποστήριξη ιατρικών διαγνωστικών αποφάσεων Την κατανόηση βασικών µηχανισµών παθοφυσιολογίας της νόσου

5 Εφαρµογές και υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας Ανάπτυξη και αξιοποίηση λογισµικού για το χώρο της υγείας. Υλοποίηση έργων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην υγεία. ιαθέτει το σύνολο προϊόντων και εφαρµογών λογισµικού «Integrated Care Solutions» (ICS), το οποίο, µεταξύ άλλων, περιλαµβάνει: ιαχείριση ασθενή εντός µίας µονάδας υγείας, Ιατρικές και νοσηλευτικές εφαρµογές, Ολοκληρωµένη πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας, ιαχείριση και αρχειοθέτηση ιατρικής εικόνας, Προ-νοσοκοµειακή επείγουσα ιατρική, τον ολοκληρωµένο ηλεκτρονικό φάκελο υγείας. ιαθέτει έδρα τεχνικής οµάδας υποστήριξης σε Ηράκλειο, Αθήνα και Πάτρα

6 Το όραµα υποστήριξη κινητικότητας για όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα εκείνους που χρήζουν ειδικής φροντίδας υποστήριξη της συνέχειας στη φροντίδα παροχή άµεσης φροντίδας στο σηµείο της ανάγκης να γίνει δυνατή η διάφανη πρόσβαση στους πόρους της υγειονοµικής φροντίδας δηµιουργία ενός εικονικού κατανεµηµένου οργανισµού υγειονοµικής φροντίδας να γίνει η ιατρική εµπειρία κοινή πηγή γνώσης 6 [Dimitrios G. Katehakis, Manolis Tsiknakis, Stelios C. Orphanoudakis: Information Society Technologies in Healthcare, Proceedings of the 27th Conference on Current Trends in Theory and Practice of Informatics (SOFSEM 2000), Milovy, Czech Republic, November/ December 2000, V. Havlac, K. G. Ίδρυµα Jeffery, Τεχνολογίας and J. Wiedermann και Έρευνας (editors), Ινστιτούτο Lecture Πληροφορικής Notes in Computer Science (LNCS), Vol. 1963, Springer-Verlang, Κέντρο Εφαρµογών 2000, και pp. Υπηρεσιών ] Ηλεκτρονικής Υγείας

7 Ολοκληρωµένα έργα (µη πλήρης λίστα) I.H.I.S. CORAS CRETE Health Telematics Center Twister InterCare ΟΠΣΥ του Α ΠεΣΥΠ Αττικής ΟΠΣΥ & Υπηρεσίες ΤΠΕ του Γ ΠεΣΥΠ Αττικής HEALTHNET 7

8 Ηλεκτρονικός φάκελος υγείας «Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΗΦΥ) είναι µια διαχρονική ηλεκτρονική καταγραφή πληροφοριών για την υγεία του ασθενή που παράγονται από µία ή περισσότερες επαφές σε οποιοδήποτε περιβάλλον παροχής φροντίδας. Σε αυτές τις πληροφορίες συµπεριλαµβάνονταιδηµογραφικά στοιχεία, ενηµερωτικά σηµειώµατα, προβλήµατα, φαρµακευτικές αγωγές, ζωτικά σηµεία, παρελθόν ιατρικό ιστορικό, εµβολιασµοί, εργαστηριακά δεδοµένα, και εκθέσεις ακτινολογίας. Ο ΗΦΥ αυτοµατοποιεί και απλοποιεί τη ροή εργασίας του κλινικού ιατρού. Ο ΗΦΥ έχει τη δυνατότητα να δηµιουργήσει ένα πλήρες αρχείο µίας κλινικής επαφής του ασθενή, καθώς και την υποστήριξη άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε τη παροχής φροντίδας, άµεσα ή έµµεσα µέσω διεπαφής, όπως τεκµηριωµένη υποστήριξη αποφάσεων, διαχείριση ποιότητας, και αναφορών αποτελεσµάτων.»

9 05/07/2012 9

10 διαλειτουργικότητα Επικουρικά πληροφοριακά συστήµατα ιαχείρισης ασθενή (για διαχείριση ταυτοποίησης, µητρώου, εισιτηρίων, εξιτηρίων, µεταφορών, ραντεβού, κλπ) Καταχώρησης ιατρικών παραγγελιών (για εργαστηριακές εξετάσεις, φάρµακα και ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες) Κλινικής τεκµηρίωσης (ιατρική παρακολούθηση ασθενούς, ενηµερωτικά σηµειώµατα, ιατρικές γνωµατεύσεις, ιατρικές βεβαιώσεις) Εργαστηριακό ( συνήθως αυτόνοµα και διασυνδέονται µε τον ΗΦΥ) Ακτινολογικό (για τη διασύνδεση ακτινολογικών δεδοµένων ασθενών και εικόνων) Φαρµακείο 10

11 διαλειτουργικότητα Τεχνολογικοί παράγοντες επιτυχίας του ΗΦΥ Ελεγχόµενη πρόσβαση στις πληροφορίες µε βάση ρόλους χρηστών Ασφαλή επικοινωνία των πληροφοριών Πρόσβαση σε αξιόπιστες και ενηµερωµένες πληροφορίες Λειτουργικό περιβάλλον αλληλεπίδρασης µε τους χρήστες Χρήση τυποποιηµένης ορολογίας αναφοράς Υψηλή και εικοσιτετράωρη διαθεσιµότητα Γρήγορη απόκριση, ειδικά σε ώρες αιχµής Χαµηλό κόστος χρήσης Συντηρησιµότητα 11

12 διαλειτουργικότητα Βήµατα προς τον ολοκληρωµένο ΗΦΥ συστήµατα ΗΦΥ τα οποία είναι ικανά να ανταλλάσουν και να επαναχρησιµοποιούν δεδοµένα (για την αυτοµατοποίηση και απλοποίηση της ροής εργασίας) Μοντέλο ιαδικασίας Ορολογία Κλινικό Περιεχόµενο 12

13 διαλειτουργικότητα Πρότυπα ΗΦΥ HL7 ASTM E (CCR) CEN/ TC 251 EN (EHRcom) EN (CONTSYS) EN (HISA) ISO TC 215 (18308) ANSI X12 (EDI) NEMA DICOM IHE XDS 13

14 Η εµπειρία του HYGEIAnet: Ολοκληρωµένο ίκτυο Πληροφοριών Υγείας [Chronaki, Katehakis, Zabulis, Tsiknakis, Orphanoudakis: WebOnCOLL: Medical Collaboration in Regional Healthcare Networks, IEEE Transactions on Information Technology in Biomedicine, Vol. 1, No. 49, December 1997, pp ] βέλτιστες πρακτικές

15 διαλειτουργικότητα ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟΝ ( ) 1ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ µε θέµα «Πρότυπα ιατροτεχνολογικών προϊόντων και το HL7» 12-23/07/2004 στο Ηράκλειο 2ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 27/09-09/10/2004 στη Θεσσαλονίκη 3ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 01-12/11/2004 στην Αθήνα 4ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 21/02-04/03/2005 στο Ηράκλειο 5ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 16-27/05/2005 στην Αθήνα 6 ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 28/09-11/10/2005 στη Θεσσαλονίκη Α Πε.Σ.Υ.Π. Κεντρικής Μακεδονίας Β Πε.Σ.Υ.Π. Κεντρικής Μακεδονίας 15

16 διαλειτουργικότητα 16 Λειτουργεί καθηµερινά και από το 2001 µέχρι σήµερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από περιστατικά. ΕΚΑΒ Κρήτης (1996 σήµερα) Τηλεφωνική διαλογή (triage) επεισοδίων µε χρήση ηλεκτρονικού πρωτόκολλου διαλογής. Ηλεκτρονική κάρτα επεισοδίου µε χρήση ολοκληρωµένου µηχανογραφικού συστήµατος Ηλεκτρονικοί χάρτες Κρήτης & συστήµατα γεωγραφικού εντοπισµού θέσης ασθενοφόρων (GPRS) Σταθµός εργασίας γιατρού-συντονιστή µε on-line καταγραφή ζωτικών παραµέτρων και ιατρικών παρεµβάσεων & τηλεµατική µεταφορά βιοσηµάτων Ηλεκτρονικό σύστηµα στατιστικής ανάλυσης δεδοµένων επεισοδίων. Ηλεκτρονικός φάκελος ιστορικού χρόνιων ασθενών µε εθελοντική συµµετοχή των ασθενών και σε συνεργασία µε Κέντρα Υγείας, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, Βοήθεια στο σπίτι. Σύστηµα τηλεεκπαίδευσηςαποµεµακρυσµένων κέντρων υγείας Πρωτόκολλο διαχείρισης ραδιοχηµικώνατυχηµάτων & σύστηµα αναγνώρισης και προειδοποίησης σε περίπτωση ατυχήµατος µε βυτιοφόρο

17 Φορείς σε λειτουργία το 2012 Οφθαλµιατρείο Αθηνών ΚΥ Χάρακα ΓΝ-ΚΥ Κυθήρων ΚΥ Πάτµου ΚΥ Αρχαγγέλου ΓΝ Καλαβρύτων ΠΓΝΠ ΚΥ Ελευσίνας ΓΝΜΑ Έλενα Βενιζέλου ΓΝΕ Θριάσιο ΓΝΑ Η Παµµακάριστος ΚΥ Κάτω Αχαΐας ΝΠ Καραµανδάνειο ΚΥ Ακράτας ΨΝΑ αφνί ΓΝ Πατησίων ΝΠΑ Σπηλιοπούλειο ΓΝ-ΚΥ Κω ΚΥ Έµπωνα ΚΥ Σπηλίου ΚΨΥ Περιστερίου ΚΥ Σαλαµίνας ΚΥ Γαλατά ΚΥ Αίγινας ΚΥ Μεγάρων ΠΠΙ Νισύρου ΠΠΙ Αγαθονησίου ΠΠΙ Λειψών ΚΥ Χαλανδρίτσας ΨΝΑ ροµοκαΐτειο ΓΝΑ Αλεξάνδρα ΚΥ Ερυµάνθειας ΚΥ Κλειτορίας ΚΥ Καρπάθου ΓΝΑ Πολυκλινική ΓΝ Α Αγία Βαρβάρα ΓΝ-ΚΥ Καλύµνου ΕΚΑΒ Κρήτης Integrated Care Solutions FORTH-ICS

18 διαλειτουργικότητα Υποστήριξη διασυνδέσεων (µη πλήρης λίστα) ΥΤΑ ADT A01, A03,Α04, A08, Α11, Α13, A28, A31 Στοιχεία περιστατικού/, ενηµέρωση δηµογραφικών, ακύρωση εισαγωγής/ εξιτηρίου Φαρµακείο/ Αποθήκη ADT, ORM/O01 παραγγελία/ ακύρωση Τµήµα ιατροφής ADT, ORM/O01 παραγγελία/ ακύρωση δίαιτας Ο ΠΣΕ XML ADT, ORM/O01, QRY/R02 XML αποστολήχρεώσεων παραγγελία/ ακύρωση, αποστολή κινήσεων (π.χ. ΚΕΝ) ερώτηση για αποτέλεσµα BI ADT A01, A02, A03, A08, A11, Α12, Α13, 28, A31 Στοιχεία περιστατικού/, ενηµέρωση δηµογραφικών RDS/O01, ORR/O02 παραλαβή φαρµάκων/ υλικών Εφαρµογές ιαχείρισης Ασθενή (ICS-Α) ORU/R01 παραλαβή εξετάσεων, ενηµέρωση για κατάσταση παραγγελίας Εφαρµογές Ιατρών και Νοσηλευτών (ICS-M) Γραµµατεία Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων (Γ ΤΕΙ) ιαχείριση Κλινικής/ Ορόφου (ΚΟ) Γραµµατεία Ολοήµερου Νοσοκοµείου (Γ-ΟλΝ) ιαχείριση Αποθήκης Κλινικής ( ΑΚ) Γραµµατεία Τµήµατος Επειγόντων Περιστατικών (Γ-ΤΕΠ) Ιατρική Εφαρµογή Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων (Ι-ΤΕΙ) Γραµµατεία Φαρµακείου (Γ-Φ) Ιατρική Εφαρµογή Τµήµατος Επειγόντων Περιστατικών (Ι-ΤΕΠ) Γραµµατεία Απεικονιστικών Εργαστηρίων (Γ-ΑπΕ) Ιατρική Εφαρµογή Απεικονιστικών Εργαστηρίων (Ι-ΑπΕ) Γραφείο Κίνησης (ΓΚ) Ιατρική Εφαρµογή Απογευµατινών Ιατρείων (Ι-ΑπΙ) Γραφείο Πληροφοριών (ΓΠ) Νοσηλευτική Εφαρµογή Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων (Ν-ΤΕΙ) Λογιστήριο Ασθενή (ΛΑ) Νοσηλευτική Εφαρµογή Τµήµατος Επειγόντων Περιστατικών (Ν-ΤΕΠ) ιαχείριση Ραντεβού ( Ρ) Νοσηλευτική Εφαρµογή Απογευµατινών Ιατρείων (Ν-ΑπΙ) 18 Τµήµα Πληροφορικής και Οργάνωσης (ΤΠΟ) ιαχείριση Χειρουργείων ( Χ) Ηλεκτρονικός Ίδρυµα Φάκελος Τεχνολογίας Υγείας για και εξειδικευµένες Έρευνας Ινστιτούτο ειδικότητες Πληροφορικής (ΗΦΥ)

19 Πιστοποιηµένη Ποιότητα ΗΦΥ 19

20 Ο δρόµος µπροστά συζήτηση From data sharing and integration via VPH models to personalized medicine Loosely coupled components RESTful interfaces Domain-specific interfaces General flow of data towards data warehouse For analysis and mining To help clinical decision-making IHE XDS PIX/ PDQ CTS PCC 20 Foundation for Research and Technology, Hellas Institute of Computer Science

21 Enabling information re-use by linking clinical REsearch and CAre συζήτηση Ο δρόµος µπροστά 21 Ενεργοποίηση σηµασιολογικής διαλειτουργικότητα µεταξύ συστηµάτων ΗΦΥ και κλινικών δοκιµών Ενεργοποίηση δευτερεύουσας χρήσης των δεδοµένων φροντίδας για την έρευνα Ενεργοποίησης αποτελεσµατικής ένταξης σε κλινικές δοκιµές ταιριάζοντας σχετικά δεδοµένα των ασθενών µε τα κριτήρια επιλεξιµότητας Ενεργοποίηση µακροπρόθεσµη παρακολούθησης των ασθενών µετά το τέλος µίας κλινικής δοκιµής, για την καλύτερη έρευνα και τη βελτίωση της ασφάλειας Βελτίωση της αποδοτικότητας, µειώνοντας την ανάγκη για πολλαπλές εισόδους δεδοµένων, κατά την ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ της κλινικής έρευνας και φροντίδας Έκθεση µιας οµοιόµορφης παρουσίασης των πληροφοριών κλινικών δοκιµών, των επικυρωµένων αποτελεσµάτων των κλινικών δοκιµών και άλλων συναφών εξωτερικών πόρων γνώσης και δεδοµένων Εξαγωγή σχετικών κλινικών πληροφοριών από τον ΗΦΥ και τοποθέτηση τους σε πλαίσιο σχετικό µε την περίπτωση ενός ασθενή ηµιουργία λύσεων για ταχύτερη µεταφορά και διάδοση των αποτελεσµάτων της έρευνας και της βιβλιογραφίας σχετικά µε τη φροντίδα Foundation for Research and Technology, Hellas Institute of Computer Science

22 «Βέλτιστες Πρακτικές ιαλειτουργικότητας στον Τοµέα της Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης» συζήτηση Προβλήµατα που γνωρίζουµε Η διαδικασία της ανάπτυξης και/ ή υιοθέτησης προτύπων είναι πολύπλοκη. Οι οργανισµοί υγείας και εκείνοι που λαµβάνουν τις αποφάσεις δεν είναι σε θέση να επιβάλλουν τα πρότυπα, να απαιτήσουν και να επικυρώσουν τη συµµόρφωση µε αυτά. Η ελληνική βιοµηχανία εξακολουθεί να είναι διστακτική στο να «επενδύσει» στην ανάπτυξη και υλοποίηση προτύπων. πιθανά εξαιτίας του ότι δεν κοιτάει προς τα έξω (it is not export oriented) πιθανά εξαιτίας του ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες ποιότητας στη χώρα µας 22

23 «Βέλτιστες Πρακτικές ιαλειτουργικότητας στον Τοµέα της Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης» συζήτηση Συµπεράσµατα & Προτάσεις Η χρήση ΤΠΕ και του ΗΦΥ είναι επιβεβληµένη για τη βελτίωση της βιωσιµότητας και της αποτελεσµατικότητας της κοινωνικής και υγειονοµικής περίθαλψης για την ανάπτυξη καινοτόµων προϊόντων και υπηρεσιών, δηµιουργώντας έτσι νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη για την παροχή στους πολίτες της δυνατότητας να οδηγήσουν υγιή, ενεργή και ανεξάρτητη ζωή µέχρι τα γηρατειά Η επαναχρησιµοποίηση των πληροφοριών θα πρέπει να επιτραπεί Με τη χρήση πιστοποιηµένου ΗΦΥ που να καλύπτει µε αποτελεσµατικό τρόπο ουσιαστικές ανάγκες Μέσω υψηλού επιπέδου πιστοποιηµένων τεχνολογιών ΗΦΥ για την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφορικών 23 Θα πρέπει να υπάρξει βιοµηχανική πολιτική Η επιλογή προτύπων είναι τόσο σηµαντική για τον τοµέα της υγείας όσο και για τη βιοµηχανία του λογισµικού

24 «Βέλτιστες Πρακτικές ιαλειτουργικότητας στον Τοµέα της Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης» Όραµα και βέλτιστες πρακτικές διαλειτουργικότητας στην υγεία ηµήτριος Γ. Κατεχάκης Επικεφαλής Κέντρου Εφαρµογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας του ΙΤΕ-ΙΠ 24 Αθήνα 09/07/2012