ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ

Transcript

1 ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ ΗΛΠΡΗΡΝΡΥΛ ΔΑΑ 2011 Απξίιηνο

2 ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ ΓΗΑ ΡΝ 2011 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΓΗΑΠΡΖΚΗΘΥΛ ΔΦΑΟΚΝΓΥΛ & ΡΖΙΔΞΗΠΘΝΞΖΠΖΠ 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ 6 2. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ ΘΑΗ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ 7 3. ΝΟΓΑΛΥΠΖ ΘΑΗ ΞΝΓΝΚΖ 8 4. ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΘΑΗ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΔΟΓΑ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ, ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ Δ.Α.Α ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ 73 ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ ΓΗΑ ΡΝ 2011 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΔΟΔΛΥΛ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ ΘΑΗ ΒΗΥΠΗΚΖΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ ΘΑΗ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΝΟΓΑΛΥΠΖ ΘΑΗ ΞΝΓΝΚΖ ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΔΟΓΑ ΘΑΗ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΑ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ ΚΔ ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΝΚΑΓΔΠ ΡΝ ΔΑΑ, ΑΙΙΑ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΗΓΟΚΑΡΑ, Α.Δ.Η., ΝΟΓΑΛΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΔΡΑΗΟΗΔΠ ΠΡΝΛ ΔΙΙΖΛΗΘΝ ΣΥΟΝ ΘΑΗ ΡΝ ΔΜΥΡΔΟΗΘΝ 8. ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ, ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ Δ.Α.Α ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ

3 ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ ΓΗΑ ΡΝ 2011 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑΠ ΘΑΗ ΑΠΡΟΝΦΠΗΘΖΠ 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ ΘΑΗ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΝΟΓΑΛΥΠΖ ΘΑΗ ΞΝΓΝΚΖ ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΘΑΗ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΔΟΓΑ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ, ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ Δ.Α.Α ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ 167 ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ ΓΗΑ ΡΝ 2011 ΓΔΥΓΛΑΚΗΘΝ ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ ΘΑΗ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΝΟΓΑΛΥΠΖ ΘΑΗ ΞΝΓΝΚΖ ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΘΑΗ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΔΟΓΑ ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ, ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ Δ.Α.Α ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ 196 4

4 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΓΗΑΠΡΖΚΗΘΥΛ ΔΦΑΟΚΝΓΥΛ & ΡΖΙΔΞΗΠΘΝΞΖΠΖΠ ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ

5 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ Ρν Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ & Ρειεπηζθφπεζεο (ΗΓΔΡ) ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (ΔΑΑ) ηδξχζεθε ην 1955 (Λ.Γ. 3350/1955) κε ηελ νλνκαζία «Ηνλνζθαηξηθφ Ηλζηηηνχην». Ρν 1991 ην Ηνλνζθαηξηθφ Ηλζηηηνχην, δηεπξχλνληαο ηηο επηζηεκνληθέο ηνπ δξαζηεξηφηεηεο κεηαζρεκαηίζηεθε θαη κεηνλνκάζηεθε ζε Ηλζηηηνχην Ηνλφζθαηξαο θαη Φπζηθήο Γηαζηήκαηνο (ΗΗΦΓ), ελψ ην 1999, έρνληαο δηεπξχλεη πεξαηηέξσ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ κεηνλνκάζηεθε ζε Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Ρειεπηζθφπεζεο (ΗΓΔΡ). Ρνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2012 ζπγρσλεχζεθε κε ην Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ηνπ ΔΑΑ (Λ. 4051/2012) ζε έλα Ηλζηηηνχην κε ηελ επσλπκία «Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο, Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Ρειεπηζθφπεζεο». Θαηά ζπλέπεηα ε παξνχζα έθζεζε δξαζηεξηνηήησλ είλαη ε ηειεπηαία πνπ αθνξά ην Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ & Ρειεπηζθφπεζεο. Ρελ ηειεπηαία δεθαεηία ην ΗΓΔΡ, κε ην ηζρπξφ αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ θαη ηηο ζεκαληηθέο ππνδνκέο ηνπ, θαηάθεξε λα παίμεη ζεκαληηθφ ξφιν ζην επξσπατθφ θαη δηεζλέο δηαζηεκηθφ γίγλεζζαη. Νη ζπζηεκαηηθέο θαη πνιπάξηζκεο επηηπρίεο ηνπ ζε αληαγσληζηηθά εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (ESA) πηζηνπνηνχλ ηελ επηζηεκνληθή αξηζηεία ηνπ ΗΓΔΡ. Ηδηαίηεξα αμηνζεκείσηε είλαη ε επηηπρία ηνπ ΗΓΔΡ λα ηνπ έρνπλ αλαηεζεί αξκνδηφηεηεο θαη επζχλεο ζε επξσπατθέο δηαζηεκηθέο απνζηνιέο πνπ είλαη ελεξγέο (Rosetta, INTEGRAL, Herschel) ή πξνεηνηκάδνληαη (BepiColombo, Solar Orbiter), θαζψο επίζεο θαη ε επηηπρία ηνπ λα έρεη ηνλ ξφιν ζπληνληζηή εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο θαη ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο: DIAS - European Digital Upper Atmosphere Server (EU econtent, MASSIVE (EU DG-ECHO, SREM Solar Particle Event Scientific Analysis (ESA Science Programme, Slot Region Radiation Environment Models (ESA TRP, θαη MAARBLE (EU FP7-Space, H επηηπρήο θαη αλνδηθή πνξεία ηνπ ΗΓΔΡ αλαθιάηαη επίζεο ζηελ αχμεζε ηεο παξαγσγήο εξεπλεηηθνχ έξγνπ (πιήζνο δεκνζηεχζεσλ ζε δηεζλή πεξηνδηθά) αιιά θαη, θπξίσο, ηελ απμαλφκελε απήρεζε ηνπ έξγνπ απηνχ (αλαθνξέο), θαζψο επίζεο θαη ζηνλ ππεξδηπιαζηαζκφ ησλ εμσηεξηθψλ ρξεκαηνδνηήζεσλ πνπ απμήζεθαλ απφ ~ ηελ πεληαεηία ζε ~ ηελ πεληαεηία , ελψ ηελ ίδηα πεξίνδν ε ρξεκαηνδφηεζε απφ ην εμαηξεηηθά αληαγσληζηηθφ Θνηλνηηθφ Ξξφγξακκα- Ξιαίζην ππεξηξηπιαζηάζηεθε, απφ ~ ζε ~ (παξαηίζεληαη ζρεηηθά δηαγξάκκαηα ζηελ επφκελε ζειίδα). Θιείλνληαο ζα ήζεια λα αλαθέξσ φηη ην 2011 πξνήρζε ζηελ Α βαζκίδα ν εξεπλεηήο Ληθφιανο Πεθάθηο. Δπραξηζηψ ζεξκά ηνπο ζπλαδέιθνπο θθ. Βαζίιεην Αλαζηαζφπνπιν (Ξαλεπηζηήκην Ξαηξψλ), Γεκήηξην Αξγηαιά (ΔΚΞ) θαη Ληθφιαν Θαινππηζίδε (ΔΘΞΑ) γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηελ επηηξνπή θξίζεο. Ησάλλεο Α. Γαγθιήο Γηεπζπληήο ηνπ ΗΓΔΡ 6

6 Ζ αλνδηθή πνξεία ηνπ ΗΓΔΡ ηηο δχν ηειεπηαίεο πεληαεηίεο απνηππσκέλε ζε αξηζκνχο 2. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ & ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ Ρν Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Ρειεπηζθφπεζεο δξαζηεξηνπνηείηαη σο ζπληνληζηήο θαη σο εηαίξνο ζε πξνγξάκκαηα βαζηθήο θαη εθαξκνζκέλεο έξεπλαο ζηηο επηζηεκνληθέο πεξηνρέο ησλ δηαζηεκηθψλ επηζηεκψλ, ηεο παξαηήξεζεο ηεο Γεο κε κεζφδνπο δνξπθνξηθήο θαη επίγεηαο ηειεπηζθφπεζεο, θαη ησλ αζχξκαησλ ηειεπηθνηλσληψλ, θαζψο επίζεο θαη ηεο επεμεξγαζίαο ζήκαηνο θαη ηεο πιεξνθνξηθήο σο ππνζηεξηθηηθψλ εξγαιείσλ φισλ ησλ πξνεγνχκελσλ. Πην έξγν ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ζπκπεξηιακβάλεηαη ε επεμεξγαζία κεηξήζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηελ επηθάλεηα ηεο Γεο θαη ζην δηάζηεκα θαη αθνξνχλ ηε ρεξζαία θαη ζαιάζζηα επηθάλεηα ηεο Γεο, ηελ αηκφζθαηξα, ηνλφζθαηξα θαη καγλεηφζθαηξα ηεο Γεο, ηνλ δηαπιαλεηηθφ ρψξν, ηηο καγλεηφζθαηξεο, ηνλφζθαηξεο θαη εμψζθαηξεο άιισλ πιαλεηψλ θαη ηελ αηκφζθαηξα ηνπ Ήιηνπ. Νη παξαηεξήζεηο πξνέξρνληαη απφ δνξπθφξνπο ηεο NASA θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (European Space Agency), απφ ηνλ ςεθηαθφ ηνλνζθαηξηθφ πνκπνδέθηε ηνπ ΗΓΔΡ, απφ ηα καγλεηφκεηξα ηνπ ΗΓΔΡ θαη απφ ην θσηφκεηξν πνιιαπιψλ θίιηξσλ ηνπ ΗΓΔΡ. Δπηπιένλ ην ΗΓΔΡ δηαζέηεη θεξαίεο ιήςεο δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ NOAA POES/AVHRR θαη Meteosat Second Generation (MSG). 7

7 Νη γεληθνί ζηφρνη ηεο εξεπλεηηθήο θαη αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο ηνπ ΗΓΔΡ είλαη: Ζ ζπλερήο αλάπηπμε ηεο έξεπλαο ζε ζπλεξγαζία κε άιινπο θνξείο ζε εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν, ζηνπο επηζηεκνληθνχο ηνκείο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ. Ζ αδηάιεηπηε ιεηηνπξγία ηνπ κεηξεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ, θαζψο θαη ε πεξαηηέξσ εθκεηάιιεπζε ησλ παξαηεξήζεσλ θαη πεηξακαηηθψλ δεδνκέλσλ πνπ ιακβάλνληαη απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο απηέο Ζ δξαζηεξηνπνίεζε ζε ζέκαηα εθπαίδεπζεο κέζσ ηεο ελεξγνχ ζπκκεηνρήο ζε: - Ξξνγξάκκαηα κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ. - Ξξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο γηα θαζεγεηέο κέζεο εθπαίδεπζεο. - Ξξνγξάκκαηα εθιαΐθεπζεο θαη πξνβνιήο ηεο επηζηήκεο ζε καζεηέο θαη ζην επξχηεξν θνηλφ. Ζ παξνρή εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ θαη δεδνκέλσλ ζε δεκφζηνπο θαη ηδησηηθνχο θνξείο. 8

8 3. ΝΟΓΑΛΥΠΖ & ΞΝΓΝΚΖ 3.1 Νξγάλσζε Ρν ΗΓΔΡ έρεη ηελ αθφινπζε δηάξζξσζε: Γηεπζπληήο Ησάλλεο Α. Γαγθιήο Δξεπλεηέο Αλαζηάζηνο Αλαζηαζηάδεο Δξεπλεηήο Α Σαξάιακπνο Θνληνέο Δξεπλεηήο Α Ξαλαγηψηεο Καζηφπνπινο Δξεπλεηήο Α Άλλα Κπειεράθε Δξεπλήηξηα Α Θσλ/λνο Θνπηξνχκπαο Δξεπλεηήο Β Αζαλάζηνο Ονληνγηάλλεο Δξεπλεηήο Β Ληθφιανο Πεθάθηο Δξεπλεηήο Β Γεσξγία Ρζηξνπνχια Δξεπλήηξηα Β Βαζίιεηνο Ακνηξίδεο Δξεπλεηήο Γ Ηθηγέλεηα Θεξακηηζφγινπ Δξεπλήηξηα Γ Γεψξγηνο Κπαιάζεο Δξεπλεηήο Γ ιγα Ππθηψηε Δξεπλήηξηα Γ Ησάλλα Ρζαγγνχξε Δξεπλήηξηα Γ Δηδηθφ Ρερληθφ Δπηζηεκνληθφ Ξξνζσπηθφ κεξνο Γηαλλαθήο Ξαλαγηψηεο Ζιίαο Γεκήηξηνο Ξαξψλεο Γηνηθεηηθφ-Ρερληθφ Ξξνζσπηθφ Δπαγγειία Ξαπαδάθε, ΡΔ Κεραληθψλ (εθηεινχζα ρξέε γξακκαηέσο) Γεψξγηνο Παινχζηξνο, ΡΔ Κεραληθψλ Κεηαδηδαθηνξηθνί Ππλεξγάηεο Διέλε Γηαλλαθάθε Ονδάλζε-Διηζάβεη Κακνχξε Ησάλλεο Ξαλαγφπνπινο Γεψξγηνο Ονπφθεο Ingmar Sandberg Θσλ/λνο Ρδηφηδηνπ Αιεμάλδξα Ρζέθεξε Διέλε Σαηδερξήζηνπ 9

9 Ππκβαζηνχρνη Ππλεξγάηεο Γεκήηξηνο Θφθθηλνο Διέλε Καξίλνπ Θεκηζηνθιήο Σαηξεθάθεο Κεηαπηπρηαθνί Φνηηεηέο Καξίλα Γεσξγίνπ Θσλ/λνο Θεκειήο Ησάλλεο Θνληνγηάλλεο Θσλ/λνο Ξαπαδεκεηξίνπ Ησάλλεο Ξαπνπηζήο Ξξνπηπρηαθνί Φνηηεηέο Φξαγθίζθε-Ησάλλα Πνθίνπ Δπηζηεκνληθφ Γλσκνδνηηθφ Ππκβνχιην ηνπ ΗΓΔΡ Ξαλαγηψηεο Καζηφπνπινο, Ξξφεδξνο Άλλα Κπειεράθε, Αληηπξφεδξνο Αλαζηαζηάδεο Αλαζηαζηάδεο, Κέινο Σαξάιακπνο Θνληνέο, Κέινο Γεσξγία Ρζηξνπνχια, Κέινο 10

10 3.2 πνδνκή Πηαζκφο Αηκνζθαηξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο Πην ΗΓΔΡ ιεηηνπξγεί ν επίγεηνο Πηαζκφο Αηκνζθαηξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο (ΠΑΡ), ν νπνίνο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο θαη ησλ επηπέδσλ αθηηλνβνιίαο ζην έδαθνο. Ν ΠΑΡ ηνπ ΗΓΔΡ μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηνλ Κάην ηνπ 2008, νπφηε θαη εγθαηαζηάζεθε ζην δψκα ηνπ Θέληξνπ Δξεχλεο Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο θαη Θιηκαηνινγίαο ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ ( N, E, 130 a.s.l.), ιεηηνπξγψληαο απφ ηφηε αδηάιεηπηα. Δηθφλα 1. Ν Πηαζκφο Αηκνζθαηξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο (ΠΑΡ) Ν ΠΑΡ είλαη εμνπιηζκέλνο κε: Φσηφκεηξν CIMEL CE318-NEDPS9 Οαδηφκεηξν θίιηξσλ κε ζθίαζε εθ πεξηζηξνθήο Yankee UV-MFR-7 Δηθφλα 2. (αξηζηεξά) Φσηφκεηξν CIMEL, (δεμηά) Οαδηφκεηξν UV-MFR Ρν θσηφκεηξν CIMEL είλαη έλα απηφκαην φξγαλν κέηξεζεο αθηηλνβνιίαο (άκεζεο, δηάρπηεο θαη νιηθήο) πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κειέηε ησλ νπηηθψλ ηδηνηήησλ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη ησλ πδξαηκψλ θαη απνηειεί έλα απφ ηα πην δηαδεδνκέλα φξγαλα κέηξεζεο αθηηλνβνιίαο ζε φιν ηνλ θφζκν. Δίλαη ην θσηφκεηξν πνπ έρεη επηιεγεί γηα ηηο αλάγθεο ηνπ παγθφζκηνπ δηθηχνπ κέηξεζεο αθηηλνβνιίαο AERONET (AErosol 11

11 RObotic NETwork) ηεο NASA ( Ρν AERONET ζεσξείηαη πξφηππν δίθηπν γηα ηελ κειέηε ησλ κηθξνθπζηθψλ ηδηνηήησλ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη ηεο επίδξαζήο ηνπο ζην θιίκα, φπσο επίζεο θαη ηεο επηθχξσζεο αληίζηνηρσλ δνξπθνξηθψλ κεηξήζεσλ απφ επίγεηνπο ζηαζκνχο. Ν ΠΑΡ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρεη ζην παγθφζκην δίθηπν AERONET θαη εθπξνζσπεί ηελ Αζήλα ζηε ζεκαληηθή απηή δξαζηεξηφηεηα ( station_opera_v2 new?site=athens-noa&nachal=2&level=2&place_code=10). Δπηπξφζζεηα, ν ΠΑΡ απφ ην 2012 ζπκκεηέρεη ζην Δπξσπατθφ Γίθηπν ACTRIS (Aerosols, Clouds, and Trace gases Research InfraStructure Network Ρν ξαδηφκεηξν UV-MFR-7 είλαη έλα απηφκαην φξγαλν κέηξεζεο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζηελ ππεξηψδε πεξηνρή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κειέηε ησλ ηδηνηήησλ ησλ ιεπηψλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη ηνπ φδνληνο. Δπηπιένλ, κε ηηο κεηξήζεηο ηνπ νξγάλνπ είλαη δπλαηφο ν ππνινγηζκφο ηνπ δείθηε ππεξηψδνπο αθηηλνβνιίαο. Ν ΠΑΡ ηνπ ΗΓΔΡ απνηειεί έλαλ νινθιεξσκέλν επίγεην ζηαζκφ αηκνζθαηξηθήο παζεηηθήο ηειεπηζθφπεζεο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα ζηελ Αζήλα. Ρα θσηφκεηξα ηνπ ΗΓΔΡ βαζκνλνκνχληαη ζπζηεκαηηθά ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ AERONET ζηε Σαβάε. Ρα ηειηθά πξντφληα πνπ ζπιιέγνληαη απφ ην ΗΓΔΡ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε κειέηε ηνπ ζσκαηηδηαθνχ θφξηνπ θαη ηελ επίδξαζε απηνχ ζην ηζνδχγην ηεο αθηηλνβνιίαο θαη ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Δπηπιένλ, νη επίγεηεο παξαηεξήζεηο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε δηαπίζηεπζε αληίζηνηρσλ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ. Ηνλνζθαηξηθφο Πηαζκφο ΔΑΑ Πην ΗΓΔΡ ιεηηνπξγεί έλαο ςεθηαθφο ηνλνζθαηξηθφο πνκπνδέθηεο (DPS-4) πνπ θαηαζθεπάζηεθε απφ ην University of Massachusetts Lowell. Ζ θεξαία εθπνκπήο είλαη ηχπνπ Γ θαη νη θεξαίεο ιήςεηο είλαη ηέζζεξεηο, ηχπνπ cross-loop, εγθαηεζηεκέλεο ζε ηξηγσληθή δηάηαμε κε ηελ ηέηαξηε ζην θέληξν ηνπ ηξηγψλνπ. Ν ηνλνζθαηξηθφο ζηαζκφο ηνπ ΔΑΑ απνηειεί κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ππνδνκέο ηνπ θέληξνπ. Θεσξείηαη έλαο απφ ηνπο πιένλ αμηφπηζηνπο ζηαζκνχο παγθνζκίσο θαη θαιχπηεη φιε ηελ πεξηνρή ηεο λνηηναλαηνιηθήο κεζνγείνπ. Ν ηνλνζθαηξηθφο ζηαζκφο έρεη εληαρζεί ζε παγθφζκηα δίθηπα δεδνκέλσλ φπσο: World Data Center for Solar-Terrestrial Physics, Chilton, Rutherford Appleton Laboratory ( Global Ionospheric Radio Observatory (GIRO), UMLCAR, USA ( Space Physics Interactive Data Resource (SPIDR), NGDC, NOAA, USA ( European Space Agency, SWENET project ελψ απεηέιεζε ηνλ βαζηθφ ππξήλα γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ Ξαλεπξσπατθνχ Γηθηχνπ DIAS - European Digital Upper Atmosphere Server ( 12

12 Ζ θεξαία εθπνκπήο ηνπ ηνλνζθαηξηθνχ ζηαζκνχ απνηειείηαη απφ δχν ζηειέρε ηχπνπ Γ κε πξνζαλαηνιηζκφ Α-Γ θαη Β-Λ. Ν ηζηφο έρεη χςνο 30 m. Ν ηνλνζθαηξηθφο ζηαζκφο ηεο Αζήλαο εμππεξεηεί πεξηζζφηεξνπο απφ 400 εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο απφ ην δεκφζην θαη ηδησηηθφ ηνκέα. Ξαξαηεξήζεηο απφ ηνλ ηνλνζθαηξηθφ ζηαζκφ απνζηέιινληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζηα πιαίζηα ζπζηεκαηηθψλ ζπλεξγαζηψλ ζηα παξαθάησ εξεπλεηηθά θέληξα: IPS Radio and Space Services, Australian Space Weather Agency (ραξηνγξάθεζε ηνλνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ). INGV, Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia πξφγξακκα MIRTO (εθαξκνγέο ηνλνζθαηξηθήο ηνκνγξαθίαο) IZMIRAN, Institute of Terrestrial Magnetism, Ionosphere and Radio Wave Propagation, (αλίρλεπζε κεηαβνιψλ ηνπ ειεθηξνκαγλεηηθνχ πεδίνπ ζηα ηνλνζθαηξηθά χςε) Northwest Research Associates (ηνλνζθαηξηθνί δείθηεο) University of Massachusetts Lowell Center of Atmospheric Research (Γεκηνπξγία δηαδξαζηηθήο βάζεο ηνλνζθαηξηθψλ παξαηεξήζεσλ DIDB) 13

13 Ξαξερφκελεο πεξεζίεο Ηνλνζθαηξηθνχ Πηαζκνχ ΔΑΑ Ηνλνζθαηξηθφο Πηαζκφο Athens Digisonde Πχλνιν ρξεζηψλ 412 Ηνλνζθαηξηθέο παξαηεξήζεηο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη κεηξήζεηο αξρείνπ: - Ηνλνγξάκκαηα Doppler - Θξίζηκεο ηνλνζθαηξηθέο παξάκεηξνη δηάδνζεο - Ραρχηεηεο νιίζζεζεο - Πηηγκηαία ραξηνγξάθεζε πεγψλ αλάθιαζεο ηνλνζθαηξηθψλ ζεκάησλ - Ζκεξήζηα θαηεπζπληνγξάκκαηα Ηνλνζθαηξηθέο πξνγλψζεηο γηα ηηο επφκελεο 24 ψξεο Ξξνεηδνπνηήζεηο γηα επεξρφκελεο ηνλνζθαηξηθέο θαηαηγίδεο πάλσ απφ ηελ Αζήλα πνινγηζκφο ηεο κέγηζηεο ρξεζηκνπνηνχκελεο ζπρλφηεηαο (MUF) γηα ζπγθεθξηκέλεο ξαδην-δεχμεηο ζηνλ Διιεληθφ ρψξν. 14

14 Πχζηεκα DIAS Ρν ζχζηεκα DIAS ζπιιέγεη, νκνγελνπνηεί, αξρεηνζεηεί θαη επεμεξγάδεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν δεδνκέλα απφ επίγεηνπο ηνλνζθαηξηθνχο πνκπνδέθηεο. Ξνιχ πξφζθαηα πξνζηέζεθαλ δεδνκέλα απφ λεφπο ζηαζκνχο πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηε Δπξψπε, θαη ζήκεξα ην DIAS βαζίδεηαη ζε δεδνκέλα απφ νθηψ ηνλνζθαηξηθνχο ζηαζκνχο πνπ θαιχπηνπλ πιήξσο ηελ πεξηνρή ηεο Δπξψπεο ζηα κεζαία πιάηε (Chilton, Juliusruh, Pruhonice, Rome, Moscow, Arenosillo, Tortosa, Athens). Ρν ζχζηεκα DIAS παξέρεη δεδνκέλα, πξντφληα πξνζηηζέκελεο αμίαο θαη ππεξεζίεο πνπ απεπζχλνληαη ζε ρξήζηεο απφ ηνλ αθαδεκατθφ θαη επηρεηξεζηαθφ ρψξν (γηα παξάδεηγκα NOAA, ESA, NASA, BBC, θ.ά.). Ρν ζχζηεκα DIAS παξαδφζεθε ζηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2006 θαη έθηνηε ηελ επζχλε ηεο ιεηηνπξγία ηνπ, ηεο ζπληήξεζήο ηνπ θαη ηεο αλαβάζκηζήο ηνπ έρεη ε Νκάδα Ηνλνζθαηξηθή Φπζηθή ηνπ ΔΑΑ. Ρν ζχζηεκα DIAS είλαη ην κνλαδηθφ θέληξν παξαθνινχζεζεο θαη πξφγλσζεο ηεο θαηάζηαζεο ηεο ηνλφζθαηξαο πάλσ απφ ηελ Δπξψπε, ην νπνίν παξέρεη ππεξεζίεο ζπζηεκαηηθά θαη αδηάιεηπηα ζε πεξηζζφηεξνπο απφ 300 εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο. Ρν δίθηπν ησλ ηνλνζθαηξηθψλ ζηαζκψλ ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS Ρν DIAS είλαη έλα ζχζηεκα αλνηρηήο πξφζβαζεο. Νη ρξήζηεο ηνπ ζπζηήκαηνο απνθηνχλ πξφζβαζε κε κηα απιή αίηεζε πνπ ππνβάιινπλ δηαδηθηπαθά. Ρα δεδνκέλα θαη νη ππεξεζίεο παξέρνληαη απφ ην δηαδηθηπαθφ ηφπν 15

15 Νη βαζηθφηεξεο θαηεγνξίεο δεδνκέλσλ θαη πξντφλησλ είλαη: Ξξνζδηνξηζκφο ησλ ζπλζεθψλ ηεο ηνλφζθαηξαο πάλσ απφ ηελ Δπξψπε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν: - Ηνλνγξάκκαηα απφ φινπο ηνπο ζηαζκνχο ηνπ δηθηχνπ DIAS - Ζκεξήζηα κεηαβνιή θξίζηκσλ ηνλνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ fof2, fmin, M(3000)F2 θαη ηνπ ηζνδχλακνπ αξηζκνχ ειηαθψλ θειίδσλ (effective sunspot number) - Σάξηεο ησλ παξακέηξσλ fof2 θαη M(3000)F2 πάλσ απφ ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν - Σάξηεο ηεο παξακέηξνπ MUF πάλσ απφ ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν - Ρξηζδηάζηαηνη ράξηεο ηεο ειεθηξνληθήο ζπρλφηεηαο κε ην χςνο κέρξη ην χςνο ηεο κέγηζηεο ππθλφηεηαο. - Σάξηεο ηεο ηξέρνπζαο ηνλνζθαηξηθήο δξαζηεξηφηεηαο πάλσ απφ ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν Καθξνπξφζεζκεο ηνλνζθαηξηθέο πξνγλψζεηο ησλ θξίζηκσλ ζπρλνηήησλ fof2, M(3000)F2 θαη MUF γηα ηνπο επφκελνπο 3 κήλεο Ηνλνζθαηξηθέο πξνγλψζεηο, ζε ηνπηθή θιίκαθα θαη ζε κνξθή Δπξσπατθψλ ραξηψλ, γηα ηελ ηηκή ηεο παξακέηξνπ fof2 γηα ηηο επφκελεο 24 ψξεο Ξξνεηδνπνηήζεηο γηα επεξρφκελεο ηνλνζθαηξηθέο θαηαηγίδεο πάλσ απφ ηελ Δπξψπε πνπ βαζίδνληαη ζην Solar-wind driven Ionospheric Forecast Model. 16

16 Γίθηπν Mαγλεηνκέηξσλ ENIGMA (HellENIc GeoMagnetic Array) Ρν δίθηπν καγλεηνκέηξσλ ENIGMA ηνπ ΗΓΔΡ δηαζέηεη πξνο ην παξφλ ηξεηο γεσκαγλεηηθνχο ζηαζκνχο: Γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Ρξηθάισλ (Θινθσηνχ) Ν γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Ρξηθάισλ (Θινθσηνχ) μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηνλ Νθηψβξην ηνπ 2007 ζην ρψξν ηνπ ζεηζκνινγηθνχ ζηαζκνχ ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ ηνπ ΔΑΑ. Πην ζηαζκφ απηφ έρεη εγθαηαζηαζεί έλα καγλεηφκεηξν ηχπνπ fluxgate (CHIMAG) θαη έλα καγλεηφκεηξν ηχπνπ νverhauser (GSM-90F1 v7.0). Ν ζηαζκφο θαιχπηεη ηελ πεξηνρή ηεο Θεζζαιίαο. Γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Ιαθσλίαο (Βειηψλ) Ν γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Ιαθσλίαο (Βειηψλ) μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηνλ Απξίιην ηνπ 2008 ζην ρψξν ηνπ ζεηζκνινγηθνχ ζηαζκνχ ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ. Πην ζηαζκφ απηφ έρεη εγθαηαζηαζεί 1 καγλεηφκεηξν ηχπνπ fluxgate (CHIMAG). Ν ζηαζκφο θαιχπηεη ηελ πεξηνρή ηεο Ξεινπνλλήζνπ. Γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Αηηηθήο (Γηφλπζνπ) Ν γεσκαγλεηηθφο ζηαζκφο Αηηηθήο (Γηφλπζνπ) μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηνλ Νθηψβξην ηνπ 2011 ζην ρψξν ηνπ Θέληξνπ Γνξπθφξσλ Γηφλπζνπ ηνπ Δζληθνχ Κεηζφβηνπ Ξνιπηερλείνπ. Πην ζηαζκφ απηφ έρεη εγθαηαζηαζεί 1 καγλεηφκεηξν ηχπνπ fluxgate (GEOMAG-02Κ). 17

17 Ν εμνπιηζκφο καγλεηνκεηξίαο ηνπ ΗΓΔΡ πεξηιακβάλεη: o Έλα καγλεηφκεηξν GEOMAG-02Κ ηχπνπ fluxgate. To φξγαλν απηφ είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηε κέηξεζε ησλ ηξηψλ επηκέξνπο ζπληζησζψλ (Σ-Βνξξάο, - Αλαηνιή θαη Ε-θαηαθφξπθε) ηνπ γεσκαγλεηηθνχ πεδίνπ κε δεηγκαηνιεςία 1 Hz. Ξξνζθέξεη ηα αθφινπζα πιενλεθηήκαηα: δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα 0.01 nt, απφιπηε αθξίβεηα 0.1 nt, εχξνο ιεηηνπξγίαο ± nt. o Έλαλ καγλεηνηειινπξηθφ ζηαζκφ GEOMAG-02 πνπ πεξηιακβάλεη καγλεηφκεηξν ηχπνπ fluxgate. To φξγαλν πξνζθέξεη ηαπηφρξνλα κε ηε κέηξεζε ηνπ γεσκαγλεηηθνχ πεδίνπ θαη ηε κέηξεζε ηνπ ειεθηξηθνχ (ηειινπξηθνχ) πεδίνπ ηεο Γεο κε δεηγκαηνιεςία 1 Hz. Ρν καγλεηφκεηξν έρεη ηα ίδηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά κε ην GEOMAG-02Κ. Ρα ειεθηξφδηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην ζχζηεκα πεξηγξάθνληαη ζηε ζπλέρεηα. o Γχν καγλεηφκεηξα CHIMAG ηχπνπ fluxgate. Tα φξγαλα απηά είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλα γηα ηε κέηξεζε ησλ δηαηαξαρψλ θαη κεηαβνιψλ ηνπ καγλεηηθνχ πεδίνπ ηεο Γεο κε δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα 10 pt, κέγηζηε δεηγκαηνιεςία 64 Hz θαη GPS γηα ηνλ ζπγρξνληζκφ ησλ κεηξήζεσλ. o Έλα καγλεηφκεηξν GSM-90F1 v7.0 ηχπνπ νverhauser. To φξγαλν απηφ είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηε κέηξεζε ηεο ζπλνιηθήο ηηκήο ηνπ καγλεηηθνχ πεδίνπ κε δεηγκαηνιεςία 1 Hz θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε βαζκνλφκεζε ησλ καγλεηνκέηξσλ ηχπνπ fluxgate. Ξξνζθέξεη ηα αθφινπζα πιενλεθηήκαηα: ρακειή θαηαλάισζε ξεχκαηνο, δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα 0.01 nt, απφιπηε αθξίβεηα 0.2 nt, εχξνο ιεηηνπξγίαο nt, ξπζκφο ζηαζεξφηεηαο καθξάο δηαξθείαο < 0.05 nt / ρξφλν. o Έλα καγλεηφκεηξν θαηαζθεπήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Oulu ηχπνπ searchcoil. To φξγαλν απηφ είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηελ αλίρλεπζε γεσκαγλεηηθψλ παικψλ (θπκάησλ ULF) δεηγκαηνιεςίαο 10 Hz. Ρν εχξνο ζπρλνηήησλ πνπ θαιχπηεηαη είλαη απφ κεξηθά mhz έσο 4 Hz κε δηαθξηηηθή ηθαλφηεηα 1 pt / s. o 6 ειεθηξφδηα θαηαζθεπήο ηνπ GFZ Potsdam ηχπνπ Ag/AgCl, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ηαπηφρξνλε, κε ην καγλεηηθφ, κέηξεζε ηνπ ειεθηξηθνχ (ηειινπξηθνχ) πεδίνπ. 18

18 4. ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ 4.1 Γεληθή παξνπζίαζε Νη εξεπλεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ αθνξνχλ ηνκείο ησλ δηαζηεκηθψλ εξεπλψλ θαη εθαξκνγψλ θαη εληάζζνληαη ζηηο αθφινπζεο γεληθέο ζεκαηηθέο πεξηνρέο: Γηαζηεκηθέο επηζηήκεο Ξεξηνρή δξαζηεξηφηεηαο ησλ εξεπλεηψλ Α. Αλαζηαζηάδε, Η. Α. Γαγθιή, Θ. Θνπηξνχκπα, Α. Κπειεράθε, Γ. Κπαιάζε, Η. Ρζαγγνχξε θαη Γ. Ρζηξνπνχια θαη ηνπ εηδηθνχ ηερληθνχ επηζηήκνλα Ν. Γηαλλαθή. Ξαξαηήξεζε ηεο Γεο κε κεζφδνπο δνξπθνξηθήο θαη επίγεηαο ηειεπηζθφπεζεο Ξεξηνρή δξαζηεξηφηεηαο ησλ εξεπλεηψλ Β. Ακνηξίδε, Η. Θεξακηηζφγινπ, Σ. Θνληνέ, Θ. Θνπηξνχκπα, Λ. Πεθάθη θαη. Ππθηψηε θαη ησλ εηδηθψλ ηερληθψλ επηζηεκφλσλ Ξ. Ζιία θαη Γ. Ξαξψλε. Αζχξκαηεο ηειεπηθνηλσλίεο θαη επεμεξγαζία ζήκαηνο Ξεξηνρή δξαζηεξηφηεηαο ησλ εξεπλεηψλ Θ. Θνπηξνχκπα, Ξ. Καζηφπνπινπ θαη Α. Ονληνγηάλλε Γηαζηεκηθέο Δπηζηήκεο Νη εξεπλεηέο ηνπ ΗΓΔΡ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε απηή ηε γεληθή ζεκαηηθή πεξηνρή, επηθεληξψλνληαη ζε εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα πνπ αθνξνχλ: ην γεσδηάζηεκα, ηνλ δηαπιαλεηηθφ ρψξν, ηελ πιαλεηηθή εμεξεχλεζε, ηελ ειηαθή θπζηθή, ηε ζσκαηηδηαθή θαη ειεθηξνκαγλεηηθή επίδξαζε ησλ ειηαθψλ θαηλνκέλσλ ζηελ ειηφζθαηξα, ηε θπζηθή ηεο ηνλφζθαηξαο, ηνλ γεσκαγλεηηζκφ, θαζψο θαη ζε εθαξκνγέο δηαζηεκηθήο ηερλνινγίαο ζηελ παξαηήξεζε ηεο Γεο. Ζ εξεπλεηηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ζε απηή ηε ζεκαηηθή πεξηνρή είλαη εμαηξεηηθά επηηπρεκέλε θαη πηζηνπνηείηαη απφ πιήζνο δεκνζηεχζεσλ ζε δηεζλή πεξηνδηθά κε θξηηέο, πνιπάξηζκεο αλαθνξέο θαη δηεζλείο δηαθξίζεηο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθή είλαη ε ζπκκεηνρή ζε εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (7 ν Ξξφγξακκα Ξιαίζην), αιιά θαη ε εκπινθή ζε δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (European Space Agency), ηφζν ζε επίπεδν δηαζηεκηθψλ απνζηνιψλ, εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη πξσηνβνπιηψλ, αιιά θαη ζεζκηθψλ νξγάλσλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη: Ππκκεηνρή ζηε δηαζηεκηθή απνζηνιή ηεο ESA Rosetta, σο ππεχζπλε επηζηεκνληθή νκάδα ηνπ νξγάλνπ SREM. Ππκκεηνρή ζηε δηαζηεκηθή απνζηνιή ηεο ESA BepiColombo, σο κέινο ηεο θνηλνπξαμίαο ηνπ νξγάλνπ SERENA/PICAM (Planetary Ion Camera). Ππκκεηνρή ζηελ θνηλνπξαμία ζρεδηαζκνχ θαη αλάπηπμεο ηνπ νξγάλνπ Spectrometer/Telescope for Imaging X rays (STIX) γηα ηε δηαζηεκηθή απνζηνιή ηεο ESA Solar Orbiter. Ππκκεηνρή ζην Europlanet Research Infrastructure, κηα επξσπατθή εξεπλεηηθή ππνδνκή Η3 (Integrated Infrastructure Initiative) ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ πιαλεηηθή εμεξεχλεζε. Ππκκεηνρή ζην εξεπλεηηθφ πξφγξακκα Space Data Routers ηεο ζεκαηηθήο πξνηεξαηφηεηαο Space ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (FP7). 19

19 Ππληνληζκφο ηεο Γξάζεο COST ES0803: "Developing Space Weather Products and Services in Europe" ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Ππληνληζκφο ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνγξάκκαηνο MAARBLE Monitoring, Analyzing and Assessing Radiation Belt Loss and Energization ηεο ζεκαηηθήο πξνηεξαηφηεηαο Space ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (FP7) ε πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζα αξρίζεη ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ Ξαξαηήξεζε ηεο Γεο κε κεζφδνπο δνξπθνξηθήο θαη επίγεηαο ηειεπηζθφπεζεο Ηδηαίηεξε έκθαζε έρεη δνζεί ην 2011 ζηελ επεμεξγαζία αηκνζθαηξηθψλ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ απφ ηνλ δέθηε ελεξγήο ηειεπηζθφπεζεο CALIPSO (Cloud-aerosol Lidar and Infrared Pathfinder Satellite Observation www-calipso.larc.nasa.gov) ηεο NASA ζε ζπλδπαζκφ κε ηα επίγεηα δεδνκέλα ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθηχνπ EARLINET (A European Aerosol Research Lidar Network to Establish an Aerosol Climatology θαη ηνπ Ξαγθφζκηνπ Γηθηχνπ AERONET (Aerosol Robotic Network aeronet.gsfc.nasa.gov). Πθνπφο ηεο έξεπλαο πνπ δηεμάγεηαη ζην ΗΓΔΡ είλαη ε δεκηνπξγία θαη παξνρή κέζσ δηαδηθηχνπ κηαο παγθφζκηαο αηκνζθαηξηθήο βάζεο δεδνκέλσλ κε αλάιπζε 1Σ1 0. Ρν φξγαλν CALIOP ηνπ δνξπθφξνπ CALIPSO απνηειεί ην πξψην δέθηε ελεξγήο αηκνζθαηξηθήο ηειεπηζθφπεζεο (Laser Detection and Ranging - LIDAR) ζην δηάζηεκα, πνπ θαηαθέξλεη λα ιεηηνπξγεί γηα πεξηζζφηεξν απφ 5 ρξφληα. Νη θαηαθφξπθεο θαηαλνκέο ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη ησλ λεθψλ φπσο θαηαγξάθνληαη απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν δνξπθφξν, αλακέλεηαη λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ αθξηβή απνηχπσζε αηκνζθαηξηθψλ δηεξγαζηψλ θαη ηελ αληίζηνηρε πξνζνκνίσζή ηνπο απφ αηκνζθαηξηθά κνληέια. Ρε δνξπθνξηθή απνζηνιή ηεο NASA ζα αθνινπζήζνπλ νη απνζηνιέο ησλ δνξπθφξσλ AEOLUS (2013) θαη EarthCARE (2014) απφ ηελ ESA. Νη ζπγθεθξηκέλεο απνζηνιέο ζα ρξεζηκνπνηνχλ lidars ζηελ ππεξηψδε πεξηνρή (355 nm), αληίζεηα απφ ηνλ CALIPSO πνπ ιεηηνπξγεί ζην νξαηφ θαη θνληηλφ ππέξπζξν (532, 1064 nm). Γηα ηελ απνηχπσζε κηαο παγθφζκηαο θιηκαηνινγίαο (ηεο ηάμεο ησλ 10 εηψλ) ζην θαηαθφξπθν, ζα θαηαζηεί απαξαίηεηε ε νκνγελνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ απφ ηνπο δνξπθφξνπο ησλ NASA θαη ESA, δειαδή ε κεηαηξνπή ησλ νπηηθψλ παξακέηξσλ απφ ην νξαηφ ζην ππεξηψδεο θάζκα. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ θαηάιιεισλ ζπληειεζηψλ κεηαηξνπήο, κεγάιν ξφιν ζα δηαδξακαηίζνπλ νη επίγεηεο κεηξήζεηο κε lidars θαη θσηφκεηξα. Ξξνζνκνηψζεηο ηέηνησλ κεηαηξνπψλ δηελεξγνχληαη ήδε ζην ΗΓΔΡ κε ηελ παξάιιειε ρξήζε δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ CALIPSO θαη επίγεησλ δεδνκέλσλ ηνπ ΠΑΡ. Αζχξκαηεο ηειεπηθνηλσλίεο θαη επεμεξγαζία ζήκαηνο Νη βαζηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζε απηή ηε ζεκαηηθή πεξηνρή αθνξνχλ ηηο δνξπθνξηθέο θαη επίγεηεο αζχξκαηεο ηειεπηθνηλσλίεο κε έκθαζε ζηα ζπζηήκαηα πνιπκεζηθψλ εθαξκνγψλ (π.ρ. UMTS θαη S-UMTS γηα ζπζηήκαηα 3εο γεληάο (3G), ςεθηαθφ ξαδηφθσλν θαη ηειεφξαζε, δνξπθνξηθά ζπζηήκαηα LEO/MEO/GEO). Θχξηεο εξεπλεηηθέο πεξηνρέο ελδηαθέξνληνο απνηεινχλ νη ηερλνινγίεο ΚΗΚΝ θαη CDMA- OFDM, cognitive radio, πξνεγκέλεο ηερληθέο δηακφξθσζεο θαη θσδηθνπνίεζεο, ηα δίθηπα αηζζεηήξσλ, ε κειέηε επίδνζεο επίγεησλ αζχξκαησλ θαη δνξπθνξηθψλ ηειεπηθνηλσληαθψλ ζπζηεκάησλ θαη νη πξνεγκέλεο ηερληθέο επεμεξγαζίαο ζήκαηνο γηα ηελ αλάιπζε, ηνλ θαζκαηηθφ δηαρσξηζκφ, ηελ ηαμηλφκεζε θαη ηελ αλαγλψξηζε πξνηχπσλ ζε δνξπθνξηθέο ππεξθαζκαηηθέο εηθφλεο. 20

20 4.2 Ξαξνπζίαζε επηκέξνπο δξαζηεξηνηήησλ Ξεηξακαηηθή εθζηξαηεία ACEMED γηα ηε δηαθξίβσζε ησλ αηκνζθαηξηθψλ πξντφλησλ ηνπ δνξπθφξνπ CALIPSO Β. Ακνηξίδεο, Δ. Καξίλνπ, Π. Θαδαληδήο, Ξ. Θφθθαιεο, Ο. Κακνχξε, Λ. Θνπξεκέηε, Δ. Γηαλλαθάθε, Α. Ρζέθεξε, Β. Γεξαζφπνπινο, Κ. Γξαηζέα, Δ. Ιηαθάθνπ, Γ. Ξαξαζθεπνπνχινπ, Γ. Θνπβαξάθεο, Α. Ξαπαγηάλλεο, Γ. Κπαιήο, Λ. Κηραιφπνπινο, G. Pappalardo, D. Mueller, Α. Κπάεο, Κ. Ξεηξάθεο, Η.Α. Γαγθιήο Γηα ηε δηαθξίβσζε ησλ πξντφλησλ ηνπ CALIPSO ζηελ Διιάδα, νξγαλψζεθε απφ ην ΗΓΔΡ ε πεηξακαηηθή εθζηξαηεία ACEMED (evaluation of CALIPSO s Aerosol Classification scheme over Eastern MEDiterranean) ην Πεπηέκβξην ηνπ Ζ πεηξακαηηθή εθζηξαηεία ACEMED ρξεκαηνδνηήζεθε απφ ηελ EUFAR (European Facility for Airborne Research), πνπ απνηειεί νξγαληζκφ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ έξεπλα κε ρξήζε αεξνπιάλσλ, θαη ππνζηεξίρζεθε απφ ην Καξηνινπνχιεην - Θαλαγθίλεην Ίδξπκα Δπηζηεκψλ Ξεξηβάιινληνο. Ζ εθζηξαηεία ζπληνλίζηεθε απφ ηνλ Γξ. Β. Ακνηξίδε ηνπ ΗΓΔΡ θαη ζπκκεηείραλ ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο, ην Δζληθφ Κεηζφβην Ξνιπηερλείν, ε Αθαδεκία Αζελψλ, ην Αξηζηνηέιεην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, ν Γεκφθξηηνο ην Institute of Methodologies for Environmental Analysis (IMAA-CNR, Ηηαιία) θαη ην Materials Institute, TUBITAK-MAM (Ρνπξθία). Νη κεηξήζεηο πνπ έιαβαλ ρψξα αθνξνχζαλ ηαπηφρξνλεο κε ηηο δνξπθνξηθέο (CALIPSO) επίγεηεο κεηξήζεηο απφ φινπο ηνπο αηκνζθαηξηθνχο ζηαζκνχο ησλ ζπκκεηερφλησλ θνξέσλ θαη αεξνπνξηθέο κεηξήζεηο κε ηνλ εηδηθφ εμνπιηζκφ ηνπ αεξνζθάθνπο FAAM-Bae146 ηεο Αγγιηθήο Κεηεσξνινγηθήο πεξεζίαο (Δηθφλα 1). Ξξαγκαηνπνηήζεθαλ 7 πηήζεηο, θαη έλα παξάδεηγκα πηήζεο ηνπ FAAM θαη ηνπ CALIPSO φπσο θαη νη ζέζεηο φπνπ ζπγθεληξψζεθε ν επηζηεκνληθφο εμνπιηζκφο ζην έδαθνο (Αζήλα, Θξήηε) απνηππψλνληαη ζηελ Δηθφλα 2. Πηε ζπγθεθξηκέλε πηήζε, ην FAAM απνγεηψζεθε απφ ηα Σαληά θαη αθνινχζεζε ηξνρηά πξνο ηελ Αζήλα φπνπ θαη εθηέιεζε πηήζεηο ζε δηάθνξα χςε πάλσ απφ ηελ πφιε. Κε ηηο κεηξήζεηο πνπ ζπιιέρζεθαλ ζα γίλεη δπλαηφο ν πξνζδηνξηζκφο ησλ ηδηνηήησλ ηεο αζηηθήο ξχπαλζεο ησλ Αζελψλ. Πηε ζπλέρεηα ην FAAM αθνινχζεζε πνξεία πξνο ηα Αλαηνιηθά θαη εηζήιζε ζηνλ πην θνληηλφ αεξνδηάδξνκν ζηελ ηξνρηά ηνπ δνξπθφξνπ CALIPSO, ηνλ νπνίν θαη αθνινχζεζε σο ηνλ επίγεην ζηαζκφ ηεο Φηλνθαιηάο (θνληά ζην Ζξάθιεην). Πην ζηαζκφ απηφ εθηέιεζε θαη πάιη πηήζεηο ζε πνιιαπιά χςε, ψζηε λα είλαη δπλαηφο ν ραξαθηεξηζκφο ηνπ ζσκαηηδηαθνχ θφξηνπ ζηελ Θξήηε. Πεκεηψλεηαη φηη πέξαλ ηνπ βαζηθνχ εμνπιηζκνχ ηνπ ζηαζκνχ ηεο Φηλνθαιηάο, κεηξήζεηο εθηειέζηεθαλ θαη απφ έλα θνξεηφ ζχζηεκα LIDAR εδάθνπο πνπ παξείρε ε ESA γηα ηηο αλάγθεο ηνπ πεηξάκαηνο. Δπηπιένλ ηεο δηαθξίβσζεο ησλ δεδνκέλσλ CALIPSO, ε νπνία πξαγκαηνπνηείηαη γηα πξψηε θνξά ζηελ Δπξψπε, ηα απνηειέζκαηα ηνπ πεηξάκαηνο αλακέλεηαη λα βειηηψζνπλ ηελ πθηζηάκελε γλψζε σο πξνο ηηο θπζηθέο θαη ρεκηθέο δηεξγαζίεο πνπ θαζνξίδνπλ ηνλ ζσκαηηδηαθφ θφξην ζηελ Διιάδα, ε νπνία έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζηαπξνδξφκη δηαθνξεηηθψλ αεξίσλ καδψλ, κε ζνβαξέο ζπλέπεηεο ζηελ δεκφζηα πγεία, ζηα νηθνζπζηήκαηα αιιά θαη ζην επίπεδν ησλ ζπληεινχκελσλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ. 21

21 Δηθφλα 1: Ρν αεξνπιάλν FAAM-Bae146 ηεο Αγγιηθήο Κεηεσξνινγηθήο πεξεζίαο πνπ επηζθέθηεθε ηελ Διιάδα γηα ηηο αλάγθεο ηεο πεηξακαηηθήο εθζηξαηείαο ACEMED Δηθφλα 2: Ξαξάδεηγκα πηήζεο ηνπ FAAM-Bae146 πάλσ απφ ηελ Διιάδα (πξάζηλε γξακκή), ε πνξεία ηνπ δνξπθφξνπ CALIPSO (θφθθηλε γξακκή) θαη νη ζέζεηο ησλ επίγεησλ ζηαζκψλ κεηξήζεσλ ηεο πεηξακαηηθήο εθζηξαηείαο ACEMED (2 Πεπηεκβξίνπ 2001). 22

22 Δπηρεηξεζηαθή αληηκεηψπηζε δαζηθψλ ππξθαγηψλ κέζσ δνξπθνξηθνχ εληνπηζκνχ θαη παξαθνινχζεζεο ησλ εζηηψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν Ληθφιανο Η. Πεθάθηο, Σξήζηνο Ησζεθίδεο Αλαπηχρζεθε «εξγαιείν» δνξπθνξηθήο αλίρλεπζεο δαζηθψλ ππξθαγηψλ κε ρξήζε δεδνκέλσλ MSG-SEVIRI. Ζ εθαξκνγή ζηηο θαηαζηξνθηθέο δαζηθέο ππξθαγηέο ηνπ 2007 ζε φιε ηελ ειιεληθή επηθξάηεηα επέηξεςε ηελ αμηνιφγεζε ηεο αθξίβεηαο ηεο κεζφδνπ. Ρν ΗΓΔΡ έρεη ελεξγνπνηήζεη ζηαζκφ ιήςεο δεδνκέλσλ ηνπ γεσζηάζηκνπ δνξπθφξνπ Meteosat Second Generation (MSG) απφ ην θαινθαίξη ηνπ Θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Απγνχζηνπ 2007 ζπιιέρζεθαλ ηα πξψηα δεδνκέλα, θαηαγξάθνληαο ηα εθηεηακέλα γεγνλφηα ησλ ππξθαγηψλ αλά 15 θαηά ηε δηάξθεηα εκέξαο θαη λχθηαο. Ν βαζηθφο αιγφξηζκνο επεμεξγαζίαο εηθφλσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ήηαλ ν πξνηεηλφκελνο απφ ηελ EUMETSAT σο «πξντφλ παξαθνινχζεζεο ελεξγψλ ππξθαγηψλ» (FIR), ν νπνίνο έπξεπε λα πξνζαξκνζηεί ζηα ειιεληθά δεδνκέλα. Ν αιγφξηζκνο απηφο ρξεζηκνπνηεί δχν απφ ηα δψδεθα θαζκαηηθά θαλάιηα ηνπ δέθηε SEVIRI: ην κέζν ππέξπζξν (SWIR 4) ζηα 3.9κm θαη ην ζεξκηθφ ππέξπζξν (TIR 9) ζηα 10.8κm. Ζ βαζηθή αξρή ηνπ αιγνξίζκνπ είλαη παξφκνηα κε απηήλ πνπ έρεη ήδε εθαξκνζηεί ζε άιινπο δέθηεο (GOES, AVHRR θαη MODIS). Ξξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηνχλ ηα εηθνλνζηνηρεία πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ελδερφκελεο ελεξγέο εζηίεο θσηηάο, ν αιγφξηζκνο εθαξκφδεη έλαλ ζπλδπαζκφ ηεζζάξσλ δνθηκψλ ρξεζηκνπνηψληαο ηα δχν απηά θαλάιηα. Ζ πξψηε δνθηκή επηιέγεη ηηο ζεξκνθξαζίεο θσηεηλφηεηαο άλσ ησλ 290 Θ ή 310 Θ (λχρηα ή εκέξα αληίζηνηρα) ζην θαλάιη 4. Ζ δεχηεξε δνθηκή ππνινγίδεη ηελ απφθιηζε 3x3 εηθνλνζηνηρείσλ γχξσ απφ ην εμεηαδφκελν θεληξηθφ ζεκείν ζην θαλάιη 4, θαη απηή ε ηηκή πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξε ηνπ 2.5. Ζ ηξίηε δνθηκή αμηνπνηεί ηε κεησκέλε επαηζζεζία ηνπ θαλαιηνχ 9 ζηα ζεξκά εηθνλνζηνηρεία, επνκέλσο ε ηηκή ζεξκνθξαζίαο ζα πξέπεη λα είλαη ρακειφηεξε απφ απηή ζην θαλάιη 4. Ζ ηειηθή δνθηκή εμεηάδεη ηελ απφθιηζε 3x3 εηθνλνζηνηρείσλ γχξσ απφ ηα ζεξκά ζεκεία ζην θαλάιη 9, ε νπνία πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξε ησλ 2 Θ, δεδνκέλνπ φηη ηα εηθνλνζηνηρεία θσηηάο έρνπλ παξφκνηα θσηεηλφηεηα κε ηηο πεξηβάιινπζεο πεξηνρέο. Ζ εμέηαζε ησλ ηεζζάξσλ δνθηκψλ έδεημε φηη ε πιήξεο εθαξκνγή ηνπο, ελψ επλνεί ηελ ειαρηζηνπνίεζε ςεπδν-ζπλαγεξκψλ, έρεη αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ επαηζζεζία ηνπ αιγνξίζκνπ. Ζ ρξεζηκνπνίεζε κφλν ηνπ πξψηνπ θαη ηνπ ηξίηνπ θξηηεξίνπ αξθνχζε γηα κηα αμηφπηζηε αλίρλεπζε ησλ εζηηψλ. Δπηπιένλ απνθεχγνληαο ηελ εθαξκνγή ησλ ππφινηπσλ θξηηεξίσλ κεηψζεθε ζεκαληηθά ν ρξφλνο ππνινγηζκνχ, γεγνλφο ζεκαληηθφ γηα ηελ αλίρλεπζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Νη αθφινπζεο επηπιένλ πξνζαξκνγέο εθαξκφζηεθαλ ζηνλ αιγφξηζκν: (α) Ζ κάζθα πδάηηλσλ επηθαλεηψλ ηνπ αξρηθνχ αιγφξηζκνπ δελ εθαξκφζηεθε δεδνκέλνπ φηη αθαηξνχζε δαζηθά παξάθηηα ηκήκαηα, ιφγσ ζεκαληηθψλ ππξθαγηψλ ζε παξαιηαθέο πεξηνρέο ζηελ Διιάδα. (β) Ζ εθαξκνγή ηνπ αξρηθνχ αιγνξίζκνπ ηαμηλνκεί ηειηθά ηα εηθνλνζηνηρεία εηθφλαο ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: κε ππξθαγηά, πηζαλή ππξθαγηά θαη ππξθαγηά. Δάλ νη δχν ππν-πεξηπηψζεηο «πηζαλή ππξθαγηά» θαη «ππξθαγηά» εξκελεπηνχλ σο «ππξθαγηά» επλνείηαη ε αλίρλεπζε κηθξφηεξσλ ππξθαγηψλ κε ην θφζηνο φκσο ιίγσλ ςεπδν-ζπλαγεξκψλ. 23

23 Γηαδνρηθέο ιήςεηο SEVIRI ηνπ πεξηζηαηηθνχ ζηε Εαράξσ Ζιείαο (24/8/07) Ν θψδηθαο ηνπ ηειηθνχ ινγηζκηθνχ αλαπηχρζεθε ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ C, θαη ηδηαίηεξν βάξνο δφζεθε ζηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ηαρχηεηαο εθηέιεζεο. Κηα γξήγνξε εθηέιεζε απαηηείηαη έηζη ψζηε ε αλίρλεπζε κπνξεί λα επηηεπρζεί ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ν θψδηθαο δηαβάδεη θαη επεμεξγάδεηαη εηθφλεο pgm-16bit κε κνξθή BSQ. Ρα ινγηζκηθά XRIT2PIC θαη Imagemagicka ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ην κεηαζρεκαηηζκφ ησλ εηθφλσλ απφ ηελ αξρηθή κνξθή ηνπο ζε κνξθή pgm-16bit, θαη γηα ηελ απεηθφληζε εηθφλσλ bitmap θαη ηαηληψλ gif, αληίζηνηρα. Ν θψδηθαο νξγαλψζεθε ζε αξρείν bat, θαη ν ρεηξηζηήο κπνξεί λα αμηνινγεί ηα απνηειέζκαηα θαη λα πξνεηδνπνηεί ηηο αξκφδηεο αξρέο ζε ιηγφηεξν απφ έλα ιεπηφ απφ ηε ιήςε ησλ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ. Ν πξνζαξκνζκέλνο αιγφξηζκνο εθαξκφζηεθε ζε ρξνλνζεηξά 339 εηθφλσλ SEVIRI γηα ηελ πεξίνδν: 23 Απγνχζηνπ 3.15 κκ. έσο θαη 27 Απγνχζηνπ 4.00 πκ εηθφλεο δηαηεξήζεθαλ γηα ηειηθή αλάιπζε ελψ 10 απνξξίθζεθαλ ιφγσ κέηξηαο πνηφηεηαο (απψιεηα >50% ησλ ισξίδσλ ζάξσζεο). Ρν κέγεζνο ηεο ειάρηζηεο αληρλεχζηκεο εζηίαο ππξθαγηάο εμαξηάηαη απφ ηελ έληαζε ηεο θσηηάο, ηνλ ηχπν ηεο θαηφκελεο χιεο θαζψο θαη απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Δζηίεο κηθξφηεξεο απφ 1 εθηάξην αληρλεχνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο φηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη ρακειφηεξε. Νη ππξθαγηέο πνπ ζηγνθαίλε είλαη, γεληθά, δπζθνιφηεξν λα αληρλεπηνχλ. Έλα γεγνλφο ππξθαγηάο ζηελ θαηνηθεκέλε πεξηνρή ηνπ Ξαπάγνπ (25/8/07) παξείρε κηα ρνλδξηθή εθηίκεζε ηνπ κεγέζνπο ηεο ειάρηζηεο αληρλεχζηκεο εζηίαο: ακέζσο κεηά ηελ αλίρλεπζή ηεο, ε ππξθαγηά, 20 εθηαξίσλ, είρε θαιχςεη 4 εηθνλνζηνηρεία SEVIRI πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ειάρηζηε αληρλεχζηκε εζηίαο 5 εθηαξίσλ αλά εηθνλνζηνηρείν, ιακβάλνληαο ππφςε φηη απηφ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο θησρφ ζελάξην αλίρλεπζεο, επεηδή ην γεγνλφο παξνπζηάζηεθε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζεξκφηεξνπ ρξφλνπ ηεο εκέξαο. Ζ αλίρλεπζε ησλ εζηηψλ ήηαλ αθξηβέζηεξε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο ιφγσ απμεκέλεο. Πε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο εθηεηακέλνη ζχζαλνη θαπλνχ απφ ηηο ππξθαγηέο απνθαιχθζεθαλ απφ ηε «ςπρξφηεξε» (ζθνηεηλφηεξε) ππνγξαθή ηνπο ππεξάλσ ηεο ζάιαζζαο, πνπ εμεγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ε αθηηλνβνινχζα ελέξγεηα ηεο γήηλεο επηθάλεηαο κεηψζεθε ιφγσ ζθέδαζεο απφ ηα αεξνιχκαηα θαπλνχ. Ρα ζηνηρεία επίγεηαο εμαθξίβσζεο (ground truth) πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ επηθχξσζε ησλ απνηειεζκάησλ θαη ηελ αμηνιφγεζε ηεο γεληθήο αθξίβεηαο ηεο ππξαλίρλεπζεο κε δεδνκέλα SEVIRI ζπλίζηαλην ζε: (α) δνξπθνξηθέο εηθφλεο MODIS, (β) αλαθνηλψζεηο ππξθαγηάο δηαζέζηκεο απφ ηελ ειιεληθή ππξνζβεζηηθή. Ν πίλαθαο 1 ζπλνςίδεη ηε ζχγθξηζε κε ηα ζηνηρεία αλαθνξάο δίλνληαο ην πιήζνο ησλ νξζά αληρλεπκέλσλ ππξθαγηψλ θαη ησλ ςεπδν-ζπλαγεξκψλ. Πε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ην πνζνζηφ ςεπδν-ζπλαγεξκψλ ήηαλ ιηγφηεξν απφ 1%, αξθεηά θάησ απφ ην 5% ησλ δηεζλψλ απαηηήζεσλ. Ξξέπεη επίζεο λα ζεκεησζεί φηη, ζε φιεο ζρεδφλ ηηο πεξηπηψζεηο, νη ππξθαγηέο πνπ δελ αληρλεχζεθαλ άκεζα εκθαλίζηεθαλ ζηελ επφκελε δνξπθνξηθή ιήςε. Ζ κέζε αθξίβεηα αλίρλεπζεο ππξθαγηψλ ήηαλ ηεο ηάμεο ηνπο 82-85% γηα ηελ πεξίνδν πνπ εμεηάζηεθε. Ξξέπεη επίζεο λα ηνληζηεί φηη, ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο νξεηλψλ 24

24 Γεδνκέλα SEVIRI θαη απξφζηησλ πεξηνρψλ, ηα ζηνηρεία SEVIRI παξείραλ ηελ πξψηε θαη κνλαδηθή αλαγγειία ηνπ πεξηζηαηηθνχ ππξθαγηάο. Γεδνκέλεο ηεο παγθφζκηαο θιηκαηηθήο αιιαγήο ε Διιάδα, σο πςεινχ θηλδχλνπ κεζνγεηαθή ρψξα φζνλ αθνξά ζηηο ππξθαγηέο, νθείιεη λα αμηνπνηήζεη θαηά πξνηεξαηφηεηα ηα δηαζέζηκα δνξπθνξηθά κέζα γηα ππξαλίρλεπζε θαη δηαρείξηζε θαηαζηάζεσλ θξίζεσλ. Ζ παξνχζα έξεπλα βειηηψλεη ηελ αμηνπηζηία ηνπ δέθηε SEVIRI ζηελ επηρεηξεζηαθή αλίρλεπζε ππξθαγηψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη παξέρεη θαηά ηε δηάξθεηα θαηάζηαζεο θξίζεο: Αλαθνηλψζεηο ππξθαγηάο (ηδηαίηεξα ζηηο απξφζηηεο πεξηνρέο θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο) θαζψο θαη αληηθεηκεληθή επηβεβαίσζε ησλ αλαθνηλψζεσλ απφ άιιεο πεγέο. Ππγθξηηηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ εμέιημε ησλ κεηψπσλ ππξθαγηάο ηδηαίηεξα ρξήζηκεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο αιιά θαη ζηελ πεξίπησζε πνιιαπιψλ εζηηψλ. Κηα ζπλνπηηθή εθηίκεζε ηεο πξνφδνπ ησλ κεηψπσλ γηα ηηο επφκελεο ψξεο. Ξίλαθαο ζχγθξηζεο δνξπθνξηθψλ παξαηεξήζεσλ κε πιεξνθνξίεο εμαθξίβσζεο (confusion matrix) Γεδνκέλα MODIS Αλαθνηλψζεηο Ξπξνζβεζηηθήο Αλίρλεπζε Αλίρλεπζε Κε αλίρλεπζε Ππλαγεξκφο 79 ζπλέπεζαλ (85%) 0 ζθάικα (ρσξίο λεθνθάιπςε) 204 ζπλέπεζαλ (82%) Όρη ζπλαγεξκφο 1 ζθάικα (<1%) Κε αλίρλεπζε Πχλνιν 14 παξαιήςεηο (15%) 93 θνηλά πεξηζηαηηθά (100%) 44 παξαιήςεηο (18%) 248 θνηλά πεξηζηαηηθά (100%) 25

25 Ξξνεγκέλεο Ρερληθέο Δπεμεξγαζίαο Πήκαηνο γηα ην Φαζκαηηθφ Γηαρσξηζκφ πεξθαζκαηηθψλ Δηθφλσλ Θ. Θεκειήο, Α.Α. Ονληνγηάλεο, Θ. Θνπηξνχκπαο, Ν. Ππθηψηε, Η.Α. Γαγθιήο Πην πιαίζην ηεο εξεπλεηηθήο απηήο δξαζηεξηφηεηαο αλαπηχρζεθαλ λέεο ηερληθέο επεμεξγαζίαο ζήκαηνο γηα ην θαζκαηηθφ δηαρσξηζκφ (spectral unmixing) ππεξθαζκαηηθψλ εηθφλσλ (hyperspectral images). Νη ηερληθέο απηέο εθαξκφζηεθαλ θαη αμηνινγήζεθαλ ζε πξαγκαηηθέο ππεξθαζκαηηθέο εηθφλεο πνπ έρνπλ ιεθζεί απφ ην φξγαλν OMEGA ηνπ δνξπθφξνπ Mars Express ηεο ESA πνπ βξίζθεηαη ζε ηξνρηά γχξσ απφ ηνλ πιαλήηε Άξε. Κηα ππεξθαζκαηηθή εηθφλα είλαη νπζηαζηηθά έλα ζχλνιν απφ εηθφλεο πνπ αθνξνχλ ηελ ίδηα ρσξηθά πεξηνρή, αιιά έρνπλ ιεθζεί ζε πνιιέο ζπλερφκελεο ζηελέο θαζκαηηθέο δψλεο, ζρεκαηίδνληαο έηζη έλα θαζκαηηθφ θχβν, φπσο θαίλεηαη ζην Πρήκα 1. Αμηνπνηψληαο θαηάιιεια ηελ ρσξηθή θαη θαζκαηηθή πιεξνθνξία πνπ παξέρεηαη απφ ην θαζκαηηθφ θχβν δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα πξνζδηνξηζζνχλ θαη ηαπηνπνηεζνχλ κε κεγάιε αθξίβεηα ηα αληηθείκελα θαη πιηθά πνπ πεξηέρνληαη ζηελ ππφ κειέηε πεξηνρή. Ξνιιέο θνξέο, ιφγσ θπξίσο ρακειήο ρσξηθήο αλάιπζεο, ζηα εηθνλνζηνηρεία ηεο ππεξθακαηηθήο εηθφλαο κπνξεί λα αλακεηγλχνληαη δχν ή θαη πεξηζζφηεξα δηαθνξεηηθά πιηθά. Θαηά ζπλέπεηα, γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαζαξψλ Πρήκα 1. Ν ππεξθαζκαηηθφο θχβνο πιηθψλ ηεο εηθφλαο απαηηείηαη αξρηθά ν θαζκαηηθφο δηαρσξηζκφο ηνπο ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν ηεο εηθφλαο. Ρν πξφβιεκα ηνπ θαζκαηηθνχ δηαρσξηζκνχ έρεη απνθηήζεη κεγάιν εξεπλεηηθφ ελδηαθέξνλ ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο ηερληθψλ θαη αιγνξίζκσλ έρνπλ πξνηαζεί πξφζθαηα ζηε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία. πνζέηνληαο έλα γξακκηθφ κνληέιν αλάκεημεο, ν θαζκαηηθφο δηαρσξηζκφο ζπλίζηαηαη, α) ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαζκαηηθψλ ππνγξαθψλ ησλ θαζαξψλ πιηθψλ (endmembers) πνπ ππάξρνπλ ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν θαη β) ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ πνζνζηψλ ζπκκεηνρήο (adundances) ηνπ θάζε πιηθνχ ζην εηθνλνζηνηρείν. Ζ εξεπλεηηθή απηή δξαζηεξηφηεηα πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζην ΗΓΔΡ ηα ηειεπηαία ηέζζεξα ρξφληα εζηηάδεηαη ζηελ αλάπηπμε ηερληθψλ θαζκαηηθνχ δηαρσξηζκνχ πνπ αλήθνπλ ζε δχν θαηεγνξίεο. Ππγθεθξηκέλα, α) επηβιεπφκελεο (supervised) ηερληθέο, φπνπ νη θαζκαηηθέο ππνγξαθέο φισλ ησλ πιηθψλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ εηθφλα ζεσξνχληαη γλσζηέο εθ ησλ πξνηέξσλ θαη ζηφρνο είλαη ν ππνινγηζκφο ησλ adundances ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν θαη β) εκη-επηβιεπφκελεο (semi-supervised) ηερληθέο, φπνπ είλαη δεδνκέλν έλα κεγάινπ κεγέζνπο ζχλνιν θαζκαηηθψλ ππνγξαθψλ, ζην νπνίν αλήθνπλ νη θαζκαηηθέο ππνγξαθέο ησλ πιηθψλ ηεο εηθφλαο θαη επηδηψθεηαη, πέξα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ησλ abundances, θαη ν θαζνξηζκφο ησλ πιηθψλ ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν. Πην πιαίζην ηεο πξψηεο θαηεγνξίαο αλαπηχρηεθε έλαο λένο αιγφξηζκνο κεγίζηεο εθ ησλ πζηέξσλ πηζαλφηεηαο πνπ ζρεδηάζηεθε θαηάιιεια, ψζηε λα ιακβάλνληαη ππ φςηλ νη θπζηθνί πεξηνξηζκνί πνπ επηβάιινληαη ζην πξφβιεκα. Ξην ζπγθεθξηκέλα, εθκεηαιιεπφκελνη ηε ζπκκεηξία ησλ πεξηνξηζκψλ απηψλ, νδεγνχκαζηε ζε έλαλ εμαηξεηηθά απνδνηηθφ εθηηκεηή πνπ εθθξάδεηαη κε θιεηζηή καζεκαηηθή κνξθή, απνθεχγνληαο ηελ επίιπζε ελφο ππνινγηζηηθά απαηηεηηθνχ πξνβιήκαηνο 26

26 βειηηζηνπνίεζεο. Ζ κέζνδνο απηή (MAPs) εθαξκφζηεθε θαη ζπγθξίζεθε κε άιιεο ζρεηηθέο κεζφδνπο γηα ηνλ θαζκαηηθφ δηαρσξηζκφ ππεξθαζκαηηθψλ δεδνκέλσλ OMEGA. Πην ζρήκα 2 θαίλεηαη ε ηαπηνπνίεζε ηνπ πιηθνχ πάγνο H 2 O ζηελ πεξηνρή South Polar Cup ηνπ Άξε κέζσ θαζκαηηθνχ δηαρσξηζκνχ κε ηελ εθαξκνγή ηεο πξνηεηλφκελεο θαη άιισλ δχν γλσζηψλ απφ ηε βηβιηνγξαθία κεζφδσλ. Πρήκα 2. Απεηθφληζε ηνπ πιηθνχ πάγνο H 2 O ζηελ πεξηνρή South Polar Cap ηνπ Άξε. Πηνλ εκη-επηβιεπφκελν θαζκαηηθφ δηαρσξηζκφ πξνηάζεθε γηα πξψηε θνξά ζην πιαίζην ηεο δξαζηεξηφηεηαο απηήο ε αμηνπνίεζε ηεο αξαηφηεηαο (sparsity) πνπ ραξαθηεξίδεη ην πξφβιεκα ηεο εθηίκεζεο ησλ adundances. Ζ αξαηφηεηα πξνθχπηεη απφ ην πξνθαλέο γεγνλφο φηη ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν είλαη δπλαηφλ λα αλακεηγλχνληαη νη θαζκαηηθέο ππνγξαθέο ελφο κηθξνχ κφλν αξηζκνχ πιηθψλ ζπγθξηηηθά κε ην πιήζνο ησλ δηαζέζηκσλ θαζκαηηθψλ ππνγξαθψλ. Κε βάζε απηή ηελ ηδηφηεηα θαη ηνπο άιινπο θπζηθνχο πεξηνξηζκνχο ηνπ πξνβιήκαηνο ζρεδηάζηεθε έλα ηεξαξρηθφ πηζαλνηηθφ κνληέιν θαηά Bayes πνπ ελζσκαηψλεη ηνπο πεξηνξηζκνχο απηνχο σο εθ ησλ πξνηέξσλ πηζαλφηεηεο. Πηελ ζπλέρεηα αλαπηχρζεθε κηα ππνινγηζηηθά απνδνηηθή, επαλαιεπηηθή κέζνδνο εθηίκεζεο, πνπ ζπγθιίλεη γξήγνξα θαη νδεγεί εγγπεκέλα ζε αξαηή ιχζε. Κε ηνλ ηξφπν απηφ πξνζδηνξίδνληαη ηαπηφρξνλα, ηφζν ηα πιηθά φζν θαη ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ηνπο ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν. Ζ εθαξκνγή θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κεζφδνπ απηήο (BI-ICE) γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηξηψλ πιηθψλ (Hypersthene, Diopside, Fayalite) ζηελ πεξηνρή Syrtis Major ηνπ Άξε απεηθνλίδνληαη ζην Πρήκα 3. πσο επηβεβαηψλεηαη απφ άιιεο παιαηφηεξεο κειέηεο ζηελ πεξηνρή απηή, ν πξνηεηλφκελνο αιγφξηζκνο επηηπγράλεη εληνπηζκφ θαη απεηθφληζε ησλ πιηθψλ κε ζεκαληηθή αθξίβεηα θαη αμηνπηζηία. 27

27 Πρήκα 3. Απεηθφληζε ηνπ πιηθψλ Hypersthene, Diopside, Fayalite ζηελ πεξηνρή Syrtis Major ηνπ Άξε Κειινληηθά ε εξεπλεηηθή απηή δξαζηεξηφηεηα ζα εκπινπηηζζεί θαη επεθηαζεί κε ηελ αλάπηπμε ηερληθψλ πνπ α) βαζίδνληαη ζε κε γξακκηθά κνληέια αλάκεημεο, ηα νπνία είλαη πην ξεαιηζηηθά ζηελ πξάμε, β) ιακβάλνπλ ππ φςηλ ηε ρσξηθή ζπζρέηηζε κεηαμχ ησλ εηθνλνζηνηρείσλ θαη γ) ρξεζηκνπνηνχλ πξνεγκέλα καζεκαηηθά κνληέια επηβνιήο ηεο αξαηφηεηαο πνπ νδεγνχλ ζε εθηηκεηέο κεγαιχηεξεο αθξίβεηαο. 28

28 Κέζνδνο αλάθηεζεο ζεξκνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ γηα ηε δηφξζσζε ηεο ηξνρηάο δνξπθνξηθψλ ζπζηεκάησλ LEO θαη MEO Άλλα Κπειεράθε, Ησάλλα Ρζαγγνχξε (Νκάδα Ηνλνζθαηξηθήο Φπζηθήο ΗΓΔΡ/ΔΑΑ) Andrei Mikhailov (Pushkov Institute of Terrestrial Magnetism, Ionosphere and Radio Wave Propagation - IZMIRAN) Bruno Zolesi, Loredana Perrone (Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia) Πηελ αλψηεξε αηκφζθαηξα ( km) επηρεηξεί έλαο κεγάινο αξηζκφο δνξπθνξηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ εμππεξεηνχλ πξνγξάκκαηα επηζηεκνληθψλ παξαηεξήζεσλ, ηειεπηθνηλσληψλ, πινήγεζεο, επηηήξεζεο θαη παξαηήξεζεο ηεο Γεο. Θαηά ηελ θίλεζε ηνπο, ηα δηαζηεκηθά νρήκαηα ζπγθξνχνληαη κε ζσκαηίδηα ηεο νπδέηεξεο αηκφζθαηξαο. Ζ αηκνζθαηξηθή ηξηβή πνπ αλαπηχζζεηαη έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε ζηαδηαθή κείσζε ηνπ χςνπο ηεο ηξνρηάο ησλ δνξπθφξσλ θαη ηελ είζνδφ ηνπο ζε αηκνζθαηξηθά ζηξψκαηα κεγαιχηεξεο ππθλφηεηαο. Ρν θαηλφκελν είλαη ηδηαίηεξα έληνλν θαηά ηε δηάξθεηα δηαηαξαρψλ ηνπ δηαζηεκηθνχ θαηξνχ (γεσκαγλεηηθέο θαηαηγίδεο) νπφηε ε αηκφζθαηξα ζεξκαίλεηαη θαη δηαζηέιιεηαη. Σαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα είλαη ε θαηαηγίδα πνπ θαηαγξάθεθε ζηηο Καξηίνπ 1989, φηαλ ε πεξεζία Άκπλαο ηεο Βνξείνπ Ακεξηθήο ρξεηάζηεθε πνιιέο κέξεο ψζηε λα αλαθηήζεη ηελ παξαθνινχζεζε ρηιηάδσλ δηαζηεκηθψλ νρεκάησλ. Θαζψο ε ιεηηνπξγία απηψλ ησλ δνξπθνξηθψλ ζπζηεκάησλ είλαη φρη κφλν εμαηξεηηθά δαπαλεξή αιιά θαη ηδηαίηεξα θξίζηκε γηα θαζεκεξηλέο επηρεηξεζηαθέο ιεηηνπξγίεο, είλαη θαλεξφ φηη ε αλάπηπμε κεζφδσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη πξφγλσζε ηεο επίδξαζεο ηεο αηκφζθαηξαο ζηελ ηξνρηά ηνπο απνηειεί επηηαθηηθή αλάγθε κε πνιιά θνηλσληθά θαη νηθνλνκηθά νθέιε. Γεδνκέλνπ φηη άκεζεο κεηξήζεηο ησλ παξακέηξσλ ηεο ζεξκφζθαηξαο είλαη εμαηξεηηθά ζπάληεο, έρνπλ αλαπηπρζεί εκπεηξηθά (ζηαηηζηηθά) κνληέια αθνκνίσζεο δεδνκέλσλ. Πε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη επάξθεηα δεδνκέλσλ ή φηαλ ηα δεδνκέλα πεξηέρνπλ κεγάια ζθάικαηα, ηα κνληέια δίλνπλ αλαθξηβείο πξνγλψζεηο. Γηα παξάδεηγκα, ε ζχγθξηζε ησλ κεηξήζεσλ απφ ηνλ δνξπθφξν CHAMP κε ηα απνηειέζκαηα ηνπ ζεξκνζθαηξηθνχ κνληέινπ MSISE-00 (Picone et al., 2002), απνδεηθλχεη φηη ην κνληέιν ππεξεθηηκά ζπζηεκαηηθά ηελ ππθλφηεηα ηεο νπδέηεξεο αηκφζθαηξαο, ελψ ην κνληέιν JB2006 (Bowman et al., 2008) παξνπζηάδεη βειηησκέλε απφδνζε, εμαθνινπζεί φκσο λα έρεη ζεκαληηθέο απνθιίζεηο ζε ζρέζε κε ηηο κεηξνχκελεο ηηκέο. Ζ ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ησλ δχν κνληέισλ κε ηηο κεηξήζεηο ηνπ δνξπθφξνπ CHAMP γηα ην δηάζηεκα Νθησβξίνπ 2002 Φεβξνπαξίνπ 2008 δίλεηαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα. 29

29 x g cm -3 x g cm -3 Ζ θαηαλνκή ηνπ ιφγνπ ηεο αηκνζθαηξηθήο ππθλφηεηαο απφ ηνλ δνξπθφξν CHAMP σο πξνο ηηο πξνβιέςεηο ηνπ κνληέινπ, γηα ην δηάζηεκα ηνπ Νθησβξίνπ 2002 (ειηαθφ κέγηζην) θαη ηνπ Φεβξνπαξίνπ 2008 (ειηαθφ ειάρηζην). Γηα ηε ζχγθξηζε ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα κνληέια MSISE-00 and JB2006 θαη νη ππνινγηζκνί αλαθέξνληαη ζηα χςε 400 km γηα ηνλ Νθηψβξην 2002 θαη 340 km γηα ηνλ Φεβξνπάξην Δίλαη ινηπφλ θαλεξφ φηη ππάξρεη αλάγθε ζεκαληηθήο βειηίσζεο ηνπ ηξφπνπ ππνινγηζκνχ ηεο νπδέηεξεο ππθλφηεηαο ηεο ζεξκφζθαηξαο, ψζηε λα έρνπκε αμηφπηζηα απνηειέζκαηα θάησ απφ νπνηεζδήπνηε ζπλζήθεο ηνπ δηαζηεκηθνχ θαηξνχ. Πην πιαίζην ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνγξάκκαηνο «A New Method to Determine Thermospheric Parameters from Routine Ionospheric Observations» ( ), αλαπηχρζεθε κηα λέα κέζνδνο παξαθνινχζεζεο ησλ ζπλζεθψλ ζηελ ζεξκφζθαηξα πνπ ππνινγίδεη ηε ζεξκνθξαζία θαη ηελ ππθλφηεηα ζε φιν ην χςνο ηεο αλψηεξεο αηκφζθαηξαο (νπδέηεξε ζπληζηψζα), απφ ηα 100 έσο ηα 800 km. Ππγθεθξηκέλα, ε λέα κέζνδνο βαζίδεηαη ζηελ αμηνπνίεζε i) επίγεησλ ηνλνζθαηξηθψλ παξαηεξήζεσλ ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο κε ην χςνο (electron density profiles) θαη ii) ζεσξεηηθψλ αεξνλνκηθψλ κνληέισλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ραξαθηεξηζηηθψλ παξακέηξσλ ηεο αλψηεξεο αηκφζθαηξαο. Ρα πξψηα απνηειέζκαηα ηεο κεζφδνπ βαζίδνληαη ζε δεδνκέλα ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο απφ δχν ελαιιαθηηθέο πεγέο α) απφ επίγεηα Incoherent Scatter Radars (ISRs) θαη β) απφ Coherent Radars (Digisondes). Ρα απνηειέζκαηα αμηνινγήζεθαλ κε βάζε ηε ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο κεζφδνπ κε παξαηεξήζεηο απφ ηε δηαζηεκηθή απνζηνιή CHAMP θαη κε απνηειέζκαηα εκπεηξηθψλ κνληέισλ CHAMP data MSISE-00 ISR Ne(h) JB October, CHAMP data Model Ne(h) October, 2002 Πχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο πξνηεηλφκελεο κεζφδνπ ρξεζηκνπνηψληαο δεδνκέλα απφ ISRs (αξηζηεξά) θαη κε δεδνκέλα απφ Digisondes (δεμηά) κε i) δνξπθνξηθέο παξαηεξήζεηο απφ ηε δηαζηεκηθή απνζηνιή CHAMP θαη ii) απνηειέζκαηα εκπεηξηθψλ κνληέισλ (MSISE-00 θαη JB2006) ζην κέγηζην ηνπ ειηαθνχ θχθινπ. 30

30 Απφ ηα απνηειέζκαηα θαίλεηαη κεγαιχηεξε απφθιηζε ησλ πξνγλψζεσλ απφ ηηο παξαηεξήζεηο φηαλ νη παξάκεηξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην κνληέιν αλαθηψληαη απφ ηνλνγξάκκαηα. Απηφ νθείιεηαη θπξίσο ζηε κέζνδν αλαζχζηαζεο ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο κε ην χςνο, ηελ νπνία εθαξκφδνπλ ηα Digisondes θαη απνηειεί έλα απφ ηα ζέκαηα πεξαηηέξσ δηεξεχλεζεο. Ρν έξγν βξίζθεηαη ζε εμέιημε κε ζηφρν ηελ πξνζαξκνγή ηεο πξνηεηλφκελεο κεζφδνπ ψζηε λα ελζσκαηψλεη ηε ζπλάξηεζε θαηαλνκήο ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο κε ην χςνο απφ Digisondes, κε θάπνηεο βειηηψζεηο νη νπνίεο αλαθέξνληαη ζηνλ αθξηβέζηεξν ππνινγηζκνχ ηνπ χςνπο ζηνλ νπνίν παξαηεξείηαη ε κέγηζηε ειεθηξνληθή ππθλφηεηα ηεο ηνλφζθαηξαο. Κηα ηέηνηα πξνζαξκνγή ηεο κεζφδνπ ζα δψζεη ηε δπλαηφηεηα άκεζεο αμηνπνίεζεο κεηξήζεσλ πνπ είλαη δηαζέζηκεο απφ έλα παγθφζκην δίθηπν ηνλνζθαηξηθψλ ζηαζκψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Απηφ ζα απνηειέζεη ζεκαληηθφ βήκα γηα ηελ επηρεηξεζηαθή εθαξκνγή ηεο πξνηεηλφκελεο κεζφδνπ θαη θαηά ζπλέπεηα ζα είλαη θξίζηκε ζπλεηζθνξά γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο παξαθνινχζεζεο ησλ ζπλζεθψλ ζηελ αλψηεξε αηκφζθαηξα γηα ηελ ππνζηήξημε δνξπθνξηθψλ ζπζηεκάησλ LEO θαη MEO. 31

31 Ρν ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο ησλ ξνψλ ειηαθψλ πξσηνλίσλ SEPF (Solar Energetic Particle Flux) tool I. Sandberg, Η. Α. Γαγθιήο, Α. Αλαζηαζηάδεο, Γ. Ονπφθεο (Νκάδα Γηαζηεκηθήο Έξεπλαο θαη Ρερλνινγίαο) Νη ηζρπξέο εθξήμεηο ειηαθήο ζηεκκαηηθήο κάδαο (CMEs) κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζηελ εκθάληζε ζεκαληηθψλ ξνψλ πξσηνλίσλ ελέξγεηαο κεγαιχηεξεο ησλ 10 MeV ζην εγγχο γεσδηάζηεκα. Ζ Νκάδα Γηαζηεκηθήο Έξεπλαο θαη Ρερλνινγίαο ηνπ ΗΓΔΡ, ζηα πιαίζηα ηνπ εξεπλεηηθνχ πξνγξάκκαηνο ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο: SREM Solar Particle Event Scientific Analysis (ESA Contract 21480/08/NL/NR), αλάπηπμε θαη ιεηηνπξγεί ην SEPF tool [1], έλα ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο ησλ ξνψλ ειηαθψλ πξσηνλίσλ πνπ εκθαλίδνληαη θαηά ηελ αλάπηπμε έθηαθησλ ειηαθψλ επεηζνδίσλ. Νη ξνέο ησλ ειηαθψλ πξσηνλίσλ ππνινγίδνληαη ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν (near real time), απφ απηνκαηνπνηεκέλνπο εηδηθνχο αιγφξηζκνπο [2] πνπ αλαπηχρζεθαλ απφ ηελ εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ ΗΓΔΡ, θαη αλαιχνπλ ηηο κεηξήζεηο ηνπ αληρλεπηή ζσκαηηδηαθήο αθηηλνβνιίαο SREM (Standard Radiation Environment Monitor) ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (Δηθφλα 1). Δηθφλα 1: Ζ κνλάδα θαηαγξαθήο ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ SREM Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ξνψλ ειηαθψλ πξσηνλίσλ ηνπ SEPF tool ρξεζηκνπνηνχληαη νη κεηξήζεηο ησλ κεηξεηηθψλ δηαηάμεσλ SREM πνπ βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλεο ζηηο επξσπατθέο δηαζηεκηθέο απνζηνιέο INTEGRAL, Rosetta, Herschel θαη Planck (Δηθφλα 2). Δηθφλα 2: Νη απνζηνιέο Planck, INTEGRAL, Herschel θαη Rosetta. Νη απνζηνιέο Herschel θαη Planck βξίζθνληαη ζην L2, ε απνζηνιή INTEGRAL έρεη ειιεηπηηθή ηξνρηά γχξσ απφ ηελ Γε κε πεξίνδν 72 σξψλ θαη ε δηαπιαλεηηθή απνζηνιή Rosetta απνηειεί ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν ηνπ δηαζηεκηθνχ πξνγξάκκαηνο ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο γηα ηελ πιαλεηηθή εμεξεχλεζε. 32

32 Λα ζεκεησζεί φηη ε κειέηε ηεο εμέιημεο ησλ ξνψλ πξσηνλίσλ απφ δηαθνξεηηθά δηαζηεκηθά παξαηεξήηξηα παξέρεη ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ρσξν-ρξνληθή δνκή ησλ έθηαθησλ εθξεθηηθψλ ειηαθψλ επεηζνδίσλ. Ρξέρνληα θαζψο θαη ηζηνξηθά απνηειέζκαηα ησλ ππνινγηζκψλ ησλ ξνψλ παξνπζηάδνληαη ζην δηαδίθηπν (Δηθφλα 3), παξέρνληαο ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο ζε επηζηήκνλεο δηαζηεκηθήο θαζψο θαη ζε κεραληθνχο πνπ ελδηαθέξνληαη γηα ηα επίπεδα θαη ηηο επηδξάζεηο ηεο ζσκαηηδηαθήο αθηηλνβνιίαο ζηε ιεηηνπξγία ησλ δνξπθνξηθψλ ππνζπζηεκάησλ. Δηθφλα 3: Ρα δηαδξαζηηθά δηαγξάκκαηα πνπ παξέρεη ην SEPF tool επηηξέπνπλ ηελ άκεζε πξφζβαζε θαη πεξηήγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ζηνπο ρξήζηεο ηνπ εξγαιείνπ. Αλαθνξέο [1] [2] Sandberg et al, Unfolding and validation of SREM fluxes, IEEE Transactions on Nuclear Science, DOI /TNS

33 5. ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ & ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΔΟΓΑ 5.1 Ρξέρνληα εξεπλεηηθά θαη αλαπηπμηαθά έξγα ηνπ ΗΓΔΡ «SARPerS-Detection of Active Small-Scale Surface Deformation in GREECE Using Multitemporal InSAR and Permanent Scatterers Techniques». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: ΗΓΔΡ/ΔΑΑ (Γξ Σ. Θνληνέο). Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: ΔΚΞ, IPGP-Jussieu/France. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ξαπνπηζήο (ππνςήθηνο δηδάθηνξαο). Σξεκαηνδφηεζε: European Space Agency, ESA-ESRIN. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Announcement of Opportunity ERS/ENVISAT, European Space Agency. Έλαξμε πινπνίεζεο: Ηνχληνο Σξνληθή δηάξθεηα: Αλνηρηή. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε κειέηε δηαρξνληθήο αλίρλεπζεο ζηαζεξψλ ζθεδαζηψλ ζηηο πεξηνρέο ηνπ Θνξηλζηαθνχ Θφιπνπ θαη ηεο Αζήλαο, ε ραξηνγξάθεζε ησλ ζέζεσλ ζηαζεξψλ ζθεδαζηψλ θαη ε δηαρξνληθή κειέηε κηθξνκεηαθηλήζεσλ εμ αηηίαο ζεηζκνγελψλ αηηηψλ θαη έληνλεο θαηαζθεπαζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηηο πεξηνρέο απηέο. «ΖypED - Study of Ecosystem Dynamics using CHRIS/PROBA Hyperspectral data». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ν. Ππθηψηε. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: Ξαλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ. ESA. Category-1 πξφγξακκα παξνρήο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε αμηνπνίεζε δνξπθνξηθψλ ππεξθαζκαηηθψλ δεδνκέλσλ (CHRIS/PROBA) γηα ηελ εθηίκεζε ηεο θαηάζηαζεο ηεο θπζηθήο βιάζηεζεο ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν. Ρα δνξπθνξηθά δεδνκέλα ζπλδπάδνληαη κε ηαπηφρξνλεο πξνο ηε ιήςε ησλ εηθφλσλ επίγεηεο κεηξήζεηο νηθνθπζηνινγηθψλ παξακέηξσλ ησλ θπηψλ. Ν ζπζρεηηζκφο ησλ κεηξήζεσλ απηψλ κε ηνπο εηδηθνχο βιάζηεζεο πνπ εμάγνληαη απφ ηα ππεξθαζκαηηθά δεδνκέλα ζπκβάιιεη ζηελ κειέηε ηεο ρσξνρξνληθήο θαηάζηαζεο θαη εμέιημεο ηεο βιάζηεζεο θαη ηεο απφθξηζήο ηεο ζε αθξαίεο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο (μεξαζία, πςειέο/ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θιπ.). Έλαξμε πινπνίεζεο: «LIMES (Land and Sea Integrated Monitoring for European Security/Global Monitoring Environment and Security) / Integrated Project». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ΗΓΔΡ/ΔΑΑ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: Telespazio (Ηηαιία). Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: Ρν έξγν πεξηιακβάλεη 52 partners θαη ζπληνλίδεη ν νξγαληζκφο Telespazio (Ηηαιία). Άιινη ζπλεξγαδφκελνη θνξείο είλαη: JRC, DLR., AASI, AASF, GMV, QQ, ASTRIUM, IAI, NAVI, KSAT, THALES, DAPP, DEF, GAF, IFT-UK, FFI, JOANNEUM, ICG, ZGIS, ULP, WALPHOT, UNOPS, DPC, CIRA, SE, FRS, UNI PISA, GEOIKON, IREA, UNI ROMA1, EUSC, UNITN, UPC, HCG, HIT, SPOT, CMRC, INSA, ATOS, TUBAF, FBY, IRD, PSD, CRI, PLK. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Θεξακηηζφγινπ θαη Ξ. Ζιίαο. Σξεκαηνδφηεζε: Commission of the European Communities, DG Enterprise. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: SIXTH FRAMEWORK PROGRAMME PRIORITY 4, AERONAUTICS & SPACE SPACE 2005, FP Space-1 / GMES Security ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο EC-Aeronautics and Space (GMES/Security). Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: 23,121 M. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Δπξψ. Έλαξμε πινπνίεζεο: 11/12/2006. Σξνληθή δηάξθεηα: 42 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε αλάπηπμε δνξπθνξηθνχ ζπζηήκαηνο ζαιάζζηαο επηηήξεζεο θαη πξνζηαζίαο ησλ ζαιαζζίσλ ζπλφξσλ κε ζπλδπαζκφ κέζσλ δνξπθνξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο θαη επηγείσλ ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο (AIS, VTS, VTMIS). 34

34 «HyMARS- Αλάπηπμε θαη εθαξκνγή πξνεγκέλσλ ηερληθψλ HSI ζε δεδνκέλα OMEGA (ESA/Mars Express)». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ν. Ππθηψηε. Ππλεξγάδνληαη: Θ. Θεκειήο, Θ. Ονληνγηάλλεο Θ. Θνπηξνχκπαο. Σξεκαηνδφηεζε απφ ηελ έθηαθηε επηρνξήγεζε ηνπ ΗΓΔΡ. Πην πιαίζην ηεο έξγνπ πινπνηείηαη ε αλάπηπμε, κειέηε θαη εθαξκνγή πξνεγκέλσλ ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ζήκαηνο ζε ππεξθαζκαηηθά δεδνκέλα (HSI) πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνλ δέθηε MEx/OMEGA ζε ηξνρηά γχξσ απφ ηνλ πιαλήηε Άξε. Πελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ, έκθαζε δίλεηαη ζε δχν βαζηθέο ζεκαηηθέο πεξηνρέο, (η) ζην θαζκαηηθφ δηαρσξηζκφ θαη (ηη) ζηελ αλίρλεπζε ζηφρνπ. Νη ηερληθέο πνπ αλαπηχζζνληαη ζα ζπγθξηζνχλ κε αληίζηνηρεο κεζφδνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζε ππεξθαζκαηηθά δεδνκέλα Ξαξαηήξεζεο ηεο Γεο θαη ε αμηνπηζηία ησλ απνηειεζκάησλ ζα εμεηαζηεί ζε ζρέζε κε δεκνζηεπκέλα απνηειέζκαηα σο πξνο δηάθνξα θξηηήξηα επίδνζεο. Έλαξμε πινπνίεζεο: COST ES0803 action: «Developing Space Weather Products and Services in Europe» ( ). Management Committee Chair: Άλλα Κπειεράθε. Σξεκαηνδφηεζε: Δπξσπατθή Δπηηξνπή COST-ESF. Απφ ην ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ ε Η. Ρζαγγνχξε (SG 1.3 Leader) θαη ν Θ. Σαηξεθάθεο (Web Master). Πηε δξάζε ζπκκεηέρνπλ 90 εκπεηξνγλψκνλεο απφ 26 ρψξεο. Έλαξμε πινπνίεζεο: Θχξηνο ζθνπφο ηεο δξάζεο είλαη ε δεκηνπξγία ελφο επξσπατθνχ δηθηχνπ πνπ ζα κειεηήζεη θαη ζα θαηαγξάςεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ εξεπλεηηθψλ νκάδσλ ζηελ παξαθνινχζεζε θαη πξφγλσζε ηνπ δηαζηεκηθνχ θαηξνχ ψζηε λα πξνηαζνχλ ηειηθά εξεπλεηηθέο θαη αλαπηπμηαθέο δξαζηεξηφηεηεο κε βάζε ηηο νπνίεο νη Δπξσπατθέο νκάδεο ζα γίλνπλ πην αληαγσληζηηθέο ζηελ αλάπηπμε πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ γηα ην δηαζηεκηθφ θαηξφ. Ζ δξάζε COST ES0803 δηνξγαλψλεη θάζε ρξφλν ζε ζπλεξγαζία κε ηελ ESA θαη ην STCE (ROB, Belgium) ηε ζεηξά ησλ δηεζλψλ ζπλεδξίσλ European Space Weather Week. Έρεη επίζεο δηνξγαλψζεη ζρνιεία γηα λένπο επηζηήκνλεο, επηζηεκνληθέο ζπλαληήζεηο θαη έρεη ζπληνλίζεη ηελ έθδνζε ηνπ λένπ επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ Journal of Space Weather and Space Climate. «SAFER EMERGENCY: Building Emergency Response Core Service». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ΗΓΔΡ/ΔΑΑ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: ITF. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: ITUK, ITD, DLR, TPZ, CNES, DDSC, DPC, EUSC, INGV, INSA, JRC, MF, UNIFI, ALTAMIRA, BBK, CSW, DATAMAT, ECMWF, EDISOFT, ENS, EUCENTRE, EURAC, EUROSENSE-BE, EUROSENSE-RO, GAMMA, GEOID, GEOMER, GISAT, GMV, IGAR, IGN, IMAA, INDRA, JR, KEYOBS, LATUV, MAPACTION, METRIA, NILU, NIMH, NOA, PKH, PLUSZ_GIS, RESAC, ROSA, SKYSOFT, SOG, TRE, UAH, ULP, UNIBA, UNOOSA, UNOSAT, OTHERCP, EUAB, HAA. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Θεξακηηζφγινπ, Λ. Πεθάθηο, Ν. Ιαδαξίδνπ. Σξεκαηνδφηεζε: Commission of the European Communities, DG Enterprise. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: FP SPACE-1/ GMES Collaborative Project. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: 26 MEuros. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Δπξψ. Έλαξμε πινπνίεζεο: Γεθέκβξηνο Σξνληθή δηάξθεηα: 42 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε πιαηθφξκαο έγθαηξεο αλίρλεπζεο δαζηθψλ ππξθαγηψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, ε ηαρεία ραξηνγξάθεζε ηεο εμέιημεο ηεο ππξθαγηάο θαηά ηελ θξίζε (rapid mapping - εκεξήζηα ραξηνγξάθεζε), θαη ε ζπλέρηζε ηνπ έξγνπ ηεο επνρηθήο (εηήζηαο) ραξηνγξάθεζεο ησλ θακέλσλ εθηάζεσλ, θαζψο θαη ηεο εθηίκεζεο ησλ θαηαζηξνθψλ ζε επίπεδν ρψξαο, πεξηθέξεηαο, θαη λνκνχ γηα ηα έηε

35 «LinkER - Supporting the implementation of an operational Global Monitoring for Environment and Security service in the field of emergency management». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ΗΓΔΡ/ΔΑΑ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: E-Geos. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: E-Geos, DPC, DLR, ASI, INDRA, NOA, Booz&Co, DKKV, Elsag Datamat, AN (sub-contr. of Boooz&Co), Grid-IT (sub-contr. of DLR), TAS-F (sub-contr. of E-Geos). Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ξαπνπηζήο (ππνςήθηνο δηδάθηνξαο), Η. Θεξακηηζφγινπ θαη Λ. Πεθάθηο. Σξεκαηνδφηεζε: Commission of the European Communities, DG Enterprise. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Invitation to Tender No: ENTR/08/028. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: 1.7 MEuros. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Δπξψ. Έλαξμε πινπνίεζεο: Γεθέκβξηνο Σξνληθή δηάξθεηα: 36 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε δηαζχλδεζε ησλ νξγαληζκψλ πνιηηηθήο πξνζηαζίαο ησλ ρσξψλ κειψλ ηεο ΔΔ κε ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ ηνπ επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο SAFER, θαζψο θαη ε αλάπηπμε ππνδνκψλ ζηνπο θνξείο απηνχο, πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζεί ε πξφζβαζε ζηνπο θαηαιφγνπο πξντφλησλ SAFER. Κέζσ ηνπ έξγνπ linker, ην ΗΓΔΡ/ΔΑΑ αλαιακβάλεη ηνλ ξφιν ηνπ εζληθνχ θφκβνπ ζπιινγήο, δεκηνπξγίαο θαη αλαδηαλνκήο πξντφλησλ ππεξεζηψλ SAFER ζηνπο ζεζκηθνχο θνξείο δηαρείξηζεο θξίζεσλ ζηελ Διιάδα. «Quantification of backscatter and interferometric Cosmo-SkyMed signal response due to landscape changes in environmentally sensitive areas (QuBIES COSMO-SkyMEd)». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ξ. Ζιίαο. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: Ecole Normale Supérieure/France θαη Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia/Italy. Γηάξθεηα 24 κήλεο. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΓΔΡ νη Ν. Ππθηψηε θαη ν Γ. Ξαξψλεο. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: Italian Space Agency. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Announcement of Opportunity COSMO- SkyMED. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε απνηίκεζε ησλ δπλαηνηήησλ ηoπ αζηεξηζκνχ ησλ COSMO-SkyMED γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο δπλακηθήο ηνπ εδάθνπο αμηνπνηψληαο ην ζήκα νπηζζνζθέδαζεο θαη ηερληθέο INSAR γηα ηελ πνζνηηθνπνίεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ αιιαγψλ θαη ηεο δπλακηθήο ηνπ εδάθνπο. Έλαξμε πινπνίεζεο: «Αλάπηπμε ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο ηεο αζηάζεηαο θιηηχσλ γηα ηελ πξφιεςε θαηνιηζζήζεσλ θαη εθπαίδεπζε ησλ ηνπηθψλ δεκνζίσλ αξρψλ ζηελ Ξεξηθέξεηα Ξεινπνλλήζνπ (Θσδηθφο ΔΝΣ: EL0071)» πεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ξεξηθέξεηα Ξεινπνλλήζνπ. Ππκκεηέρνπλ: Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην ηνπ ΔΑΑ, Ξαλεπηζηήκην Ξεινπνλλήζνπ, Ξεξηθεξεηαθέο ελφηεηεο ηεο Ξεξηθέξεηαο Ξεινπνλλήζνπ. Κέινο ηεο επηζηεκνληθήο επηηξνπήο: Ξ. Ζιίαο. πνζηεξίδεηαη απφ ην ρξεκαηνδνηηθφ κεραληζκφ Δ.Ν.Σ. θαηά 50% απφ ηελ Ηζιαλδία, Ιηρλελζηάηλ θαη Λνξβεγία θαη 50% απφ ην πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ηεο Διιάδαο. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο ηνπ έξγνπ Γηάξθεηα ηνπ έξγνπ 22 κήλεο. Ρν Έξγν απνζθνπεί ζηελ ελίζρπζε ηεο επάξθεηαο θαη ηεο δηνηθεηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ αξκφδησλ ηνπηθψλ δεκφζησλ αξρψλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πξφιεςε θαη αληηκεηψπηζε ησλ θαηλνκέλσλ θαηνιηζζήζεσλ θαη ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ θαη ηνπ θπζηθνχ θαη νηθηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο πεξηθέξεηαο Ξεινπνλλήζνπ, κέζα απφ ηελ αλάπηπμε ελφο κφληκνπ πηινηηθνχ ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο πεξηνρψλ ηεο πεξηθέξεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ πξνβιήκαηα αζηάζεηαο πξαλψλ κε ηε ρξήζε ησλ πιένλ ζχγρξνλσλ δνξπθνξηθψλ κεζφδσλ θαη ηελ εθπαίδεπζή ηνπο ζηε ρξήζε θαη βέιηηζηε αμηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο. «Synergy of Satellite SAR sensors in C, L and X band for studying small scale ground deformations (SynSAR-SOAR). Case study of Corinthian Gulf and Nisyros Island, Greece». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ξ. Ζιίαο. Ππλεξγαδφκελνο θνξέαο: Ecole Normale Supérieure/France. Έλαξμε ινπνίεζεο: Γηάξθεηα 24 κήλεο. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΓΔΡ νη: Ν. Ππθηψηε θαη ν Γ. 36

36 Ξαξψλεο. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: Canadian Space Agency. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Sciences and Operational Research over Europe. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ ιαβαίλνπλ ρψξα ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Ξάηξαο θαη ηεο λήζνπ Ληζχξνπ. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR, νπηηθψλ δεθηψλ, κεηξήζεσλ GPS θαη επίγεησλ παξαηεξήζεσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη κνληεινπνίεζε ησλ γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ ζε πεξηνρέο νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ απμεκέλν επηζηεκνληθφ/θνηλσληθφ/νηθνλνκηθφ ελδηαθέξνλ, φπσο ν Θνξηλζηαθφο Θφιπνο. «Synergy of Satellite SAR sensors in C, L and X band for studying small scale ground deformations. (SynSAR-ASAR). Case study of Nisyros Island, Greece». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Ξ. Ζιίαο. Ππλεξγαδφκελνο θνξέαο: Ecole Normale Supérieure/France. Έλαξμε ινπνίεζεο: Γηάξθεηα 24 κήλεο. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΓΔΡ νη: Ν. Ππθηψηε θαη ν Γ. Ξαξψλεο. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: European Space Agency. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Category-1 Project. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ ιαβαίλνπλ ρψξα ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ Θνξηλζηαθνχ Θφιπνπ θαη ηεο λήζνπ Ληζχξνπ. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR, νπηηθψλ δεθηψλ, κεηξήζεσλ GPS θαη επίγεησλ παξαηεξήζεσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη κνληεινπνίεζε ησλ γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ ζε πεξηνρέο νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ απμεκέλν επηζηεκνληθφ/θνηλσληθφ/νηθνλνκηθφ ελδηαθέξνλ. «MASSIVE: Mapping Seismic Vulnerability and Risk of Cities». Ππληνληζηήο θαη Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο έξγνπ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: ΗΓΔΡ/ΔΑΑ (Γξ Σ. Θνληνέο). Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: ΔΚΞ, Planetek Itallia, Geoicon. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Θεξακηηζφγινπ, Λ. Πεθάθηο, θαη Θ. Σαηξεθάθεο. Σξεκαηνδφηεζε: European Commission - DG ENV A.3 Civil Protection. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: 2009 CALL FOR PROPOSALS - CIVIL PROTECTION FINANCIAL INSTRUMENT. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Έλαξμε πινπνίεζεο: Λνέκβξηνο Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε κεζνδνινγίαο εθηίκεζεο ηεο ζεηζκηθήο ηξσηφηεηαο ζε κεγάια αζηηθά θέληξα ζε πςειή αλάιπζε θαη επίπεδν νηθνδνκηθνχ ηεηξαγψλνπ. Γηα ηνπο ζθνπνχο ηνπ έξγνπ αμηνπνηνχληαη πξνεγκέλεο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο δνξπθνξηθήο παξαθνινχζεζεο θαη ραξηνγξάθεζεο ησλ πφιεσλ αλαθνξάο ηνπ έξγνπ (Αζήλα θαη L Aquila-Ηηαιία), θαζψο θαη ησλ επηζηεκψλ ηεο ζεηζκνινγίαο θαη γεσπιεξνθνξηθήο. «MS MONINA: Έξγν κε ηίηιν «Multi-scale Service for Monitoring NATURA 2000 Habitats of European Community Interest Virtual Observatory Infrastructure for Earth Observation Data». Σξεκαηνδνηείηαη απφ ηε Research Executive Agency ζην πιαίζην ηνπ FP7 SPA (Stimulating the development of GMES services in specific areas) γηα ηελ πεξίνδν Πην έξγν ζπκκεηέρνπλ: ην Paris-Lodron-Uiniversitat Salzburg (ζπληνληζηήο), ην ΗΓΔΡ/ΛΝΑ κε επηζηεκνληθφ ππεχζπλν ην N. Πεθάθη, ην Universitat Autonoma de Barcelona, ην Centre National du Machinisme Agricole, du Genie Rural, des Eaux et des Forets Cemagref, ην Vlaams Gewest Inbo, ην Eftas Fernerkundung Technologietransfer, ην Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek N.V., ε Accademia Europea per la Ricerca Applicata ed il Perfezionamento Professionale Bolzano, ην Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitaet Bonn, ην Instytut Geodezji i Kartografii, ην Technische Universitat Berlin, ε Eovision 37

37 Gmbh, ε Specto Natura Limited, ην Κνπζείν Γνπιαλδξή Φπζηθήο Ηζηνξίαο ΔΘΒ, ε Lup- Luftbild Umwelt Planung Gmbh, ην Landesamt fur Landwirtschaft, Umwelt und Landliche Raume des Landes, Schleswig-Holstein, ην Conservatoire des Espaces Naturels du Languedoc Roussillon. Ρν έξγν αθνξά ζηελ αλάπηπμε επηρεηξεζηαθψλ κεζφδσλ εθαξκνγήο ηεο δνξπθνξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο γηα ηνλ έιεγρν ηεο Νδεγίαο NATURA 2000, κηα απφ ηηο πιένλ επηηπρεκέλεο ηζηνξίεο κεηαμχ παλεπξσπατθψλ πξσηνβνπιηψλ γηα δηαηήξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο (νδεγία ηνπ Ππκβνπιίνπ 92/43/ECC). Ρν MS.MONINA αθνινπζεί κηα παλεπξσπατθή, πξνζέγγηζε πνιχ θιίκαθαο πνπ αθ' ελφο απεηθνλίδεη ηηο ιεπηνκέξεηεο θαη ηελ πνηθηιία ησλ βηφηνπσλ ζηηο δηαθνξεηηθέο βηνγεσγξαθηθέο πεξηνρέο, αθ' εηέξνπ θαζνδεγεί ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: 1,96 M, ρξεκαηνδφηεζε πξνο ΔΑΑ: «Large Infrastructure Monitoring using DInSAR and PSInSAR (TSX- LIMoSAR)» Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Ζιίαο Ξαλαγηψηεο. Ππκκεηέρεη ε εηαηξεία INFOREST O.C. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: German Aerospace Center (DLR). Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε θαηαζθεπψλ ππνδνκήο (νδηθέο αξηεξίεο, γέθπξεο θ.α.) γηα αλίρλεπζε θαη κέηξεζε κηθξνπαξακνξθψζεσλ θαη δνκηθψλ αζηνρηψλ κε ρξήζε κεζνδνινγηψλ βαζηδφκελεο ζηελ δηαθνξηθή ζπκβνινκεηξία θαη αμηνπνίεζε δεδνκέλσλ ηνπ δέθηε SAR TERRASAR-X ηνπ DLR. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ηερλνγλσζίαο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηερληθψλ έξγσλ ππνδνκήο κε αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR. «Large Infrastructure Monitoring using DInSAR and PSInSAR (ASAR- LIMoSAR)» Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Ζιίαο Ξαλαγηψηεο. Ππκκεηέρεη ε εηαηξεία INFOREST O.C. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: European Space Agency (ESA). Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε θαηαζθεπψλ ππνδνκήο (νδηθέο αξηεξίεο, γέθπξεο θ.α.) γηα αλίρλεπζε θαη κέηξεζε κηθξνπαξακνξθψζεσλ θαη δνκηθψλ αζηνρηψλ κε ρξήζε κεζνδνινγηψλ βαζηδφκελεο ζηελ δηαθνξηθή ζπκβνινκεηξία θαη αμηνπνίεζε δεδνκέλσλ ηνπ δέθηε SAR ASAR/ENVISAT ηνπ ESA. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ηερλνγλσζίαο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηερληθψλ έξγσλ ππνδνκήο κε αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR. «TELEIOS Virtual Observatory Infrastructure for Earth Observation Data». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: ΔΘΞΑ. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: Fraunhofer, DLR, CWI, ACS. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ξαπνπηζήο (ππνςήθηνο δηδάθηνξαο), Θ. Σαηξεθάθεο, Γξ. Λ. Πεθάθηο, Γξ. Γ. Κεραήι, Γξ. Σ Ησζεθίδεο. Σξεκαηνδφηεζε: Commission of the European Communities, Information Society and Media Directorate-General. Ξιαίζην/ πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: FP7-ICT Collaborative Project. Έλαξμε πινπνίεζεο: Πεπηέκβξηνο Σξνληθή δηάξθεηα: 36 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε πςεινχ επηπέδνπ αιγνξίζκσλ βαζηζκέλσλ ζε ρξήζε νληνινγηψλ (RDF/SPARQL), θαη εηδηθψλ ηερλνινγηψλ Βάζεσλ Γεδνκέλσλ εηθφλαο (MonetDB), κε ζθνπφ ηελ ηαρεία αλάθηεζε θαη βειηησκέλε επεμεξγαζία ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν πνιχ κεγάινπ φγθνπ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ ηχπνπ MSG SEVIRI (Tbytes εηθφλσλ αλά πεξίνδν ππξθαγηάο / Gbytes ζε εκεξήζηα βάζε) πνπ ζπιιέγνληαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ. Ρν έξγν πξνζπαζεί λα επηιχζεη πξνβιήκαηα επηρεηξεζηαθήο εθαξκνγήο ηεο δνξπθνξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο ζε ζπλζήθεο δηαρείξηζεο πεξηβαιινληηθψλ θξίζεσλ, θαζψο θαη αλίρλεπζεο θαη ραξηνγξάθεζεο ησλ εζηηψλ ηεο ππξθαγηάο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν (θάζε 5 ηεο ψξαο κε ηελ ζπιινγή κηαο λέαο εηθφλαο). Δπηδηψθεηαη λα επηιπζνχλ πξνβιήκαηα 38

38 θαη ακθηβνιίεο ζηελ ηαμηλφκεζε ησλ ππξθαγηψλ / εζηηψλ, θαζψο θαη πξνβιήκαηα ρξνληθήο θαη ρσξηθήο αζπκβαηφηεηαο αιιά θαη αζπλέπεηαο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο επεμεξγαζίαο ησλ εηθφλσλ (ηαμηλνκήζεηο) κε βάζε ηελ ππνθείκελε γλψζε ηεο πεξηνρήο κειέηεο, ρσξίο λα απαηηνχληαη αλαινγηθνχ ηχπνπ επεκβάζεηο θσηνεξκελείαο, πνπ είλαη απαγνξεπηηθέο ζε εθαξκνγέο πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ. «SREM Solar Particle Events Scientific Analysis, Extension». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Η.Α. Γαγθιήο. Ππλεξγαδφκελνο Φνξέαο: University of Barchelona. Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ νη: Α. Αλαζηαζηάδεο, Γ. Κπαιάζεο, I. Sandberg, Δ. Γεσξγνχιεο (KEAEM, Αθαδεκία Αζελψλ). Σξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ Δπξσπατθφ Νξγαληζκφ Γηαζηήκαηνο (ESA). Ξξνυπνινγηζκφο: Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Έλαξμε πινπνίεζεο: Σξνληθή δηάξθεηα: 12 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε βειηηζηνπνίεζε ηνπ θψδηθα απνζπλέιημεο ησλ κεηξήζεσλ ησλ κνλάδσλ αλίρλεπζεο ζσκαηηδηαθήο αθηηλνβνιίαο SREM (Standard Radiation Environment Monitor), ηα νπνία βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλα πάλσ ζε πέληε δηαζηεκφπινηα ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (ESA): PROBA-1 (PRoject for OnBoard Autonomy), INTEGRAL (International Gamma-Ray Astrophysics Laboratory), Rosetta, Herschel θαη Galileo/Giove-Β. Δπηπιένλ, ε παξνρή ξνψλ ελεξγεηαθψλ ειηαθψλ ζσκαηηδίσλ ζηηο απνζηνιέο Rosetta θαη Herschel, ε αλάπηπμε ινγηζκηθνχ απηφκαηνπ ππνινγηζκνχ ξνψλ ειηαθψλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ θαη ε ιεπηνκεξήο αλάιπζε επεηζνδίσλ ειηαθψλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί απφ ηηο κνλάδεο SREM. «Space Data Routers». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ΗΓΔΡ/ΔΑΑ: Η.Α. Γαγθιήο. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: Γεκνθξίηεην Ξαλεπηζηήκην Θξάθεο. Άιινη ζπλεξγαδφκελνη θνξείο: VEGA IT GMBH (Γεξκαλία), University of Plymouth (Κεγάιε Βξεηαλία), Γηαζηεκηθέο Γηαδπθηηψζεηο ΔΞΔ (Διιάο). Σξεκαηνδφηεζε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, 7 ν Ξξφγγξακκα Ξιαίζην, Θεκαηηθή Ξεξηνρή Γηάζηεκα. Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Α. Αλαζηαζηαδεο, Γ. Κπαιάζεο, Α. Ονληνγηάλλεο, Η. Θεξακηηζφγινπ, Ν. Ππθηψηε, Γ. Ξαξψλεο. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο: Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Έλαξμε πινπνίεζεο: Σξνληθή δηάξθεηα: 42 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε δεκηνπξγία Delay Tolerant πξσηνθφιισλ κεηάδνζεο δεδνκέλσλ απφ δηαζηεκηθέο απνζηνιέο. «Thermosphere monitoring based on routine ionospheric observations for operational use» ( ). Principal Investigators: Άλλα Κπειεράθε, Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, θαη Andrei Mikhailov, Russian Academy of Sciences, Institute of Terrestrial Magnetism, Ionosphere and Radio Wave Propagation (IZMIRAN). Δξεπλεηέο πνπ ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΓΔΡ: Ησάλλα Ρζαγγνχξε (Co-Investigator). Σξεκαηνδφηεζε απφ ην NRC Science Committee ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο NATO-RUSSIA Collaborative Linkage Grant. Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε θαη πηζηνπνίεζε κηαο λέαο κεζφδνπ γηα ηε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηεο ζεξκφζθαηξαο. Ζ λέα κέζνδνο βαζίδεηαη ζηελ αμηνπνίεζε ζπζηεκαηηθψλ παξαηεξήζεσλ απφ επίγεηνπο ηνλνζθαηξηθνχο πνκπνδέθηεο θαη ζηελ αλαπαξαγσγή ζεξκνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ κε βάζε ζεσξεηηθά αεξνλνκηθά κνληέια. Γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ κνληέισλ ρξεζηκνπνηνχληαη παξαηεξήζεηο απφ ηηο δηαζηεκηθέο απνζηνιέο CHAMP θαη COSMIC. 39

39 «Enhancement of the DIAS system through the implementation of the TaD profiler» ( ). Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΗΓΔΡ: Η. Ρζαγγνχξε. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: ΔΑΑ. Ππλεξγαδφκελνο Φνξέαο: Bulgarian Academy of Sciences. Ππκκεηέρνπλ απφ ην ΗΓΔΡ: Άλλα Κπειεράθε (Principal Investigator). Σξεκαηνδφηεζε απφ ην European Office for Aerospace Research and Development (EOARD) ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο Research Contracts. Σξνληθή δηάξθεηα: 12 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε επηρεηξεζηαθή εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ TaD (Topside Sounders Model assisted by Digisonde) ζην ζχζηεκα DIAS θαη ε δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζπλζεθψλ ζηελ αλψηεξε ηνλφζθαηξα θαη πιαζκφζθαηξα. Ζ κέζνδνο TaD αμηνπνηεί ηνλνζθαηξηθέο παξαηεξήζεηο απφ επίγεηνπο ηνλνζθαηξηθνχο ζηαζκνχο γηα ηελ αλαπαξαγσγή ηεο ζπλάξηεζεο κεηαβνιήο ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο κε ην χςνο απφ ηελ ηνλφζθαηξα κέρξη ηε γεσζχγρξνλε ηξνρηά. «SWING: Short Wave critical Infrastructure Network based on new Generation of high survival radio communication system» ( ). Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο γηα ην ΗΓΔΡ: Ά. Κπειεράθε. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: INGV, Ηηαιία. Θνηλνπξαμία πέληε εξεπλεηηθψλ ηλζηηηνχησλ θαη παλεπηζηεκίσλ. Απφ ην ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ρζαγγνχξε. Σξεκαηνδφηεζε EC-CIPS. Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε κειέηε θαη ν ζρεδηαζκφο δηθηχνπ ξαδηνδεχμεο HF ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ γηα ηελ ππνζηήξημε αληαιιαγήο δεδνκέλσλ ζε ζπλζήθεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ. «ESPAS: Near-Earth Space Data Infrastructure for e-science» ( ). ESPAS Scientific Manager: Ά. Κπειεράθε. Θνηλνπξαμία 22 εξεπλεηηθψλ ηλζηηηνχησλ θαη παλεπηζηεκίσλ. Ππληνληζηήο: RAL/STFC. Απφ ην ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ρζαγγνχξε, Θ. Σαηξεθάθεο. Σξεκαηνδφηεζε EC, FP7. Σξνληθή δηάξθεηα: 42 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε ηεο ππνδνκήο γηα ηελ πξφζβαζε, δηαρείξηζε, θαη αμηνπνίεζε παξαηεξήζεσλ επίγεησλ θαη δνξπθνξηθψλ - απφ ην εγγχο γεσδηάζηεκα. «Ξαξαθνινχζεζε ηερληθψλ ππνδνκψλ κε ρξήζε κεζνδνινγηψλ βαζηδνκέλσλ ζηελ δηαθνξηθή ζπκβνινκεηξία κε αμηνπνίεζε δεδνκέλσλ ελεξγήο ηειεπηζθφπεζεο» Θνππφληα θαηλνηνκίαο γηα κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο, Δπηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα : α) Αληαγσληζηηθφηεηα β) Δπηρεηξεκαηηθφηεηα θαη γ) Ξεξηθεξεηψλ ζε κεηάβαζε. Ξξνυπνινγηζκφο ΗΓΔΡ επξψ. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Ζιίαο Ξαλαγηψηεο. Ππκκεηέρεη ε εηαηξεία INFOREST O.C. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε θαηαζθεπψλ ππνδνκήο (νδηθέο αξηεξίεο, γέθπξεο θ.α.) γηα αλίρλεπζε θαη κέηξεζε κηθξνπαξακνξθψζεσλ θαη δνκηθψλ αζηνρηψλ κε ρξήζε κεζνδνινγηψλ βαζηδφκελεο ζηελ δηαθνξηθή ζπκβνινκεηξία θαη αμηνπνίεζε δεδνκέλσλ ηνπ δεθηψλ SAR. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ηερλνγλσζίαο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηερληθψλ έξγσλ ππνδνκήο κε αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR. «ACTRIS Aerosols, Clouds, and Trace gases Research InfraStructure Network». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Α. Ακνηξίδεο, Β. Γεξαζφπνπινο. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: Institute of Methodologies for Environmental Analysis (ΗΚΑΑ - Ηηαιία). Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: (βι. Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Δ. Καξίλνπ, Α. Ρζέθεξε. Σξεκαηνδφηεζε απφ: Δπξσπατθή Έλσζε ζην πιαίζην ηνπ 7th Framework Programme under "Research Infrastructures for Atmospheric Research". Ππλνιηθφο Ξξνυπνινγηζκφο: 7ME. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Θαιχπηνληαη ηα έμνδα βαζκνλφκεζεο ηνπ ΠΑΡ. Έλαξμε ινπνίεζεο: 1/4/2011. Σξνληθή δηάξθεηα: 60 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε νκνγελνπνίεζε ησλ επίγεησλ 40

40 ζηαζκψλ παξαθνινχζεζεο ηεο αηκφζθαηξαο θαη ε ππνζηήξημε εξεπλεηηθψλ θαηλνηνκηψλ θαη πνιηηηθψλ γηα ηελ θιηκαηηθή αιιαγή θαη ηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα. «WEATHER - Weather Extremes: Assessment of Impacts on Transport Systems and Hazards for European Regions» (Αλάζεζε ππεξγνιαβίαο): Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο έξγνπ: Σ. Θνληνέο. Ππληνληζηήο έξγνπ: IMET/ΔKETA. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: IMET/ΔKETA. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ: Η. Ξαπνπηζήο, θαη Θ. Σαηξεθάθεο. Σξεκαηνδφηεζε: European Commission - FP7-TPT Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: 2008 CALL FOR PROPOSALS - FP7-TPT RTD-1, Task TPT : Assessing disruptive effects of extreme weather events on operation and performance of EU transport system. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο Έξγνπ: Ξξνυπνινγηζκφο ππεξγνιαβίαο γηα ην ΗΓΔΡ: ,00 πιένλ ΦΞΑ. Έλαξμε πινπνίεζεο: Κάτνο Σξνληθή δηάξθεηα: 6 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε κεζνδνινγίαο εθηίκεζεο ηεο ηξσηφηεηαο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ θαη ησλ ζπλεπεηψλ ζηηο κεηαθνξέο ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο εμ αηηίαο ησλ αλεμέιεγθησλ δαζηθψλ ππξθαγηψλ. Ξηινηηθή εθαξκνγή ζην ζχλνιν ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ (εζληθνχ, θαη δηαθνηλνηηθνχ) ηεο Ξεξηθέξεηαο Ξεινπνλλήζνπ ηελ πεξίνδν ησλ ππξθαγηψλ Γηα ηνπο ζθνπνχο ηνπ έξγνπ αμηνπνηνχληαη πξνεγκέλεο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο δνξπθνξηθήο παξαθνινχζεζεο θαη ραξηνγξάθεζεο ησλ δαζηθψλ ππξθαγηψλ πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί ζην ΗΓΔΡ/ΔΑΑ. «ULFwave - Multi-satellite, multi-instrument and ground-based observations analysis and study of ULF wave phenomena and products». Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Γ. Κπαιάζεο. Πηελ νκάδα έξγνπ ζπκκεηέρνπλ νη: Η. Α. Γαγθιήο, Α. Αλαζηαζηάδεο, Κ. Γεσξγίνπ, Θ. Ξαπαδεκεηξίνπ θαη I. Sandberg. Νξγαληζκφο Σξεκαηνδφηεζεο: European Space Agency, ESA-ESTEC. Ξξνυπνινγηζκφο: Έλαξμε πινπνίεζεο: 1/7/2011. Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Ν ζθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη λα επηρεηξεζεί ε ηαπηφρξνλε αλάιπζε δεδνκέλσλ απφ ηνπο δνξπθφξνπο ησλ απνζηνιψλ Cluster ηεο ESA, THEMIS θαη ST5 ηεο NASA θαη ηνπ γεξκαληθνχ δνξπθφξνπ CHAMP, θαζψο θαη απφ επίγεηα δίθηπα καγλεηφκεηξσλ (π.ρ. CARISMA, SAMBA, ΡΖΔΚΗS-ground θαη ENIGMA ηνπ ΗΓΔΡ) ψζηε λα ζπκβάιεη απνθαζηζηηθά ζηελ επίιπζε αλνηρηψλ πξνβιεκάησλ πνπ αθνξνχλ ζηε θπζηθή ησλ καγλεηνζθαηξηθψλ δηαηαξαρψλ, φπσο απηά έρνπλ θαηαγξαθεί ζηε βηβιηνγξαθία. Δπίζεο ζηνρεχεη ζην λα απνηειέζεη πηινηηθή κειέηε γηα ηε ζπζηεκαηηθή ζπλδπαζηηθή ρξήζε δηαζηεκηθψλ θαη επίγεησλ γεσκαγλεηηθψλ κεηξήζεσλ αθελφο θαη γεσκαγλεηηθψλ κεηξήζεσλ ηεο πιεηάδαο δνξπθφξσλ ηεο απνζηνιήο SWARM ηεο ESA (αλακέλεηαη λα ηεζνχλ ζε ηξνρηά ην ζηα κέζα ηνπ 2012) αθεηέξνπ. «LIVAS Lidar Climatology of Vertical Aerosol Structure for Space-Based Lidar Simulation Studies». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Β. Ακνηξίδεο. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: ΗΓΔΡ. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: Institute of Methodologies for Environmental Analysis (ΗΚΑΑ - Ηηαιία), Institute for Tropospheric Research (IfT - Γεξκαλία). Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Δ. Καξίλνπ, Α. Ρζέθεξε, Δ. Γηαλλαθάθε, Ο. Κακνχξε, Θ. Σαηξεθάθεο, Γ. Θφθθηλνο, Π. Θαδαληδήο, Δ. Γεξαζφπνπινο. Σξεκαηνδφηεζε απφ: Δπξσπατθφο Νξγαληζκφο Γηαζηήκαηνο (ESA). Ππλνιηθφο Ξξνυπνινγηζκφο: Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Έλαξμε ινπνίεζεο: 4/8/2011. Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε δεκηνπξγία παγθφζκηαο θιηκαηνινγίαο θαηαθφξπθεο θαηαλνκήο αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη λεθψλ, γηα ηε ρξήζε ηεο ζε κειέηεο απφδνζεο ζπζηεκάησλ lidar πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε κειινληηθέο απνζηνιέο ηεο ESA. 41

41 «ACEMED Evaluation of CALIPSO s Aerosol Classification scheme over Eastern MEDiterranean». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Α. Ακνηξίδεο. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: ΗΓΔΡ. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: UK Met Office (Ζλσκέλν Βαζίιεην), IMAA (Ηηαιία), IfT (Γεξκαλία), TUBITAK (Ρνπξθία), ΔΚΞ (Διιάδα), ΑΞΘ (Διιάδα), ΞΘ (Διιάδα), Γεκφθξηηνο (Διιάδα), Αθαδεκία Αζελψλ (Διιάδα). Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Δ. Καξίλνπ, Α. Ρζέθεξε, Δ. Γηαλλαθάθε, Ο. Κακνχξε. Σξεκαηνδφηεζε απφ: Δπξσπατθή Έλσζε ζην πιαίζην ησλ FP5/FP6/FP7, απφ ηελ European Facility for Airborne Research (EUFAR). Ππλνιηθφο Ξξνυπνινγηζκφο: Σξεκαηνδνηήζεθαλ νη πηήζεηο. Έλαξμε ινπνίεζεο: 1/9/2011. Σξνληθή δηάξθεηα: 9 εκέξεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε δηαθξίβσζε ησλ δνξπθνξηθψλ αηκνζθαηξηθψλ πξντφλησλ ηνπ CALIPSO πάλσ απφ ην Αηγαίν. «SRREMs - Slot Region Radiation Environment Models». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Η.Α. Γαγθιήο. Ππλεξγαδφκελνi Φνξείο: QinetiQ (Κεγάιε Βξεηαλία), DH Consultancy (Βέιγην). Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ νη: Α. Αλαζηαζηάδεο, I. Sandberg, Γ. Ονπφθεο. Σξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ Δπξσπατθφ Νξγαληζκφ Γηαζηήκαηνο (ESA). Ξξνυπνινγηζκφο: Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΗΓΔΡ: Έλαξμε πινπνίεζεο: Σξνληθή δηάξθεηα: 30 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε δεκηνπξγία ζηαηηζηηθψλ κνληέισλ γηα ηε ζσκαηηδηαθή αθηηλνβνιία ζηελ «πεξηνρή ζρηζκήο» (slot region) ησλ δσλψλ Van Allen. 5.2 Δξεπλεηηθά έξγα ζηα νπνία ζπκκεηέρνπλ εξεπλεηέο ηνπ ΗΓΔΡ «Geomorphology and geomorphological changes at volcanoes and active faults observed with ALOS. Fusion with other remote sensing and ground data. Application to natural disaster monitoring». Έλαξμε ινπνίεζεο:2007. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: P. Briole / Ecole Normale Supérieure/France. Δπηζηεκνληθφο ζπλππεχζπλνο Ξ. Ζιίαο. Νξγαληζκφο ρξεκαηνδφηεζεο: Japanese Aerospace Exploration Agency. Ξιαίζην/πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο: Research Announcement. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε παξαθνινχζεζε γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ. Ρν πξφγξακκα απηφ εληάζζεηαη ζηξαηεγηθά ζε κηα ελφηεηα αληίζηνηρνπ πεξηερνκέλνπ πξνγξακκάησλ, κε ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζπλέξγεηαο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ SAR, νπηηθψλ δεθηψλ, κεηξήζεσλ GPS θαη επίγεησλ παξαηεξήζεσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη κνληεινπνίεζε ησλ γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ ζε πεξηνρέο νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ απμεκέλν επηζηεκνληθφ/θνηλσληθφ/νηθνλνκηθφ ελδηαθέξνλ. «UrbanHeat-Κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο αζηηθήο ζεξκηθήο λεζίδαο ζηελ Θχπξν». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Πίιαο Κηραειίδεο (Κεηεσξνινγηθή πεξεζία Θχπξνπ-ΚΘ), Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΔΑΑ: Αδξηαλφο Οεηάιεο (ΗΔΞΒΑ). Σξεκαηνδφηεζε: Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο Θχπξνπ. Ππλεξγαδφκελνη Φνξείο: ΚΘ, Ρερλνινγηθφ Ξαλεπηζηήκην Θχπξνπ, ΔΑΑ, Webby webworks Ltd). Γηάξθεηα: 1/12/ /2/2012. To έξγν UrbanHeat ζηνρεχεη ζηε κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο αζηηθήο ζεξκηθήο λεζίδαο ζηελ Θχπξν ρξεζηκνπνηψληαο ζην κέγηζην ηηο παξνχζεο ησλ ππνδνκψλ ζηνπο ηνκείο ηεο πιεξνθνξηθήο, ηεο κεηεσξνινγίαο θαη ηεο δνξπθνξηθήο ηειεπηζθφπεζεο. Ππλεξγαδφκελνο ζην ΗΓΔΡ: Γ. Ξαξψλεο. «Services and Applications for Emergency Responce (SAFER), Thematic area Earthquake & Volcanoes Hazard» Σξεκαηνδφηεζε 7νπ πξνγξάκκαηνηο πιαηζίνπ. Ππκκεηέρεη ν Ξ. Ζιίαο. Ρν πξφγξακκα απηφ απνηειεί κηα πξν-επηρεηξεζηαθή εθδνρή ηνπ «Emergency Response Core Service». Πθνπφο ηνπ είλαη λα ζπκβάιεη ζηελ Δπξσπατθή δπλακηθή έηζη ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζε θαηαζηάζεηο έθηαθησλ αλαγθψλ θαη λα ζπκβαδίδεη κε ηηο επηρεηξεζηαθέο αλάγθεο ησλ Δπξσπατθψλ θνξέσλ δηαρείξηζεο 42

42 θξίζεσλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα αληαπνθξίλεηαη ζηηο εηδηθέο αλάγθεο πνπ απνξξένπλ απφ ηηο θπζηθέο θαηαζηξνθέο νθεηιφκελεο ζηελ ζεηζκηθή θαη εθαηζηεηαθή δξαζηεξηφηεηα. «Physics Programme of the Association EURATOM - Hellenic Republic». Γηάξθεηα: 24 κήλεο, Ππλνιηθή Σξεκαηνδφηεζε: 0,9 M, Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Θ. Σηηδαλίδεο (ΔΚΞ). Ξξφγξακκα ζπγρξεκαηνδνηνχκελν απφ ηε ΓΓΔΡ θαη ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή. Αλάδνρνο Φνξέαο: ΔΘΔΦΔ ΓΖΚΝΘΟΗΡΝΠ. Ππλεξγαδφκελνο ζην ΗΓΔΡ: Α. Αλαζηαζηάδεο. «Hazard, seismogenic dynamics, and seismic/aseismic coupling of an active fault system in the western Rift of Corinth, Greece (SISCOR)» Σξεκαηνδφηεζε French National Research Agency (l'agence Nationale de la Recherche ANR). Ππκκεηέρεη ν Ξ. Ζιίαο. Ρν πξφγξακκα ζηνρεχεη ζηελ παξνρή λέσλ νπζηαζηηθψλ παξαηεξήζεσλ θαζψο θαη βειηησκέλσλ κεζνδνινγηψλ, γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Θνξηλζηαθνχ Θφιπνπ, ζπκβάιινληαο ζηνλ έιεγρν θαη ηε βειηίσζε ησλ θαλφλσλ πξφβιεςεο αιιά θαη ησλ ππνθείκελσλ θπζηθψλ κνληέισλ ηεο ζεηζκηθήο δξαζηεξηφηεηαο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ κεηαβαηηθψλ θαηλνκέλσλ). «ΣΔΛΗΝΠ Climate change impacts on the touristic development of sensitive areas in the Greek territory. Case study: Messinia Integrated Tourism Development Areas». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Β. Γεξαζφπνπινο. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: Δζληθφ Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ (ΔΘΞΑ). Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: ΔΑΑ, ΡΔΚΔΠ Α.Δ. Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Β. Ακνηξίδεο. Σξεκαηνδφηεζε απφ: ΓΓΔΡ, πνπξγείν Ξαηδείαο, Γηα Βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ. Ππλνιηθφο Ξξνυπνινγηζκφο: 550,000. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΔΑΑ: 180,000. Έλαξμε ινπνίεζεο: 14/12/2010. Σξνληθή δηάξθεηα: 36 κήλεο. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε κειέηε ησλ θιηκαηηθψλ θαηλνκέλσλ πνπ πηζαλφλ λα επεξεάζνπλ ζην κέιινλ ηνλ ηνπξηζκφ ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζζελίαο. Απνηέιεζκα ηεο κειέηεο ζα είλαη ε εθηίκεζε ηεο εμέιημεο ηνπ θιίκαηνο ζηελ πεξηνρή, κε ππνινγηζκφ κηαο ζεηξάο θιηκαηηθψλ θαη άιισλ δεηθηψλ, θαη πξνηάζεηο γηα νκαιή πξνζαξκνγή ησλ ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή, ζε έλαλ νξίδνληα νξηζκέλσλ δεθαεηηψλ. «Air Pollution Monitoring from Space in Cyprus (AIRSPACE)». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Πίιαο Κηραειίδεο (Κεηεσξνινγηθή πεξεζία Θχπξνπ-ΚΘ), Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΔΑΑ: Αδξηαλφο Οεηάιεο (ΗΔΞΒΑ). Σξεκαηνδφηεζε: Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο Θχπξνπ. Γηάξθεηα: 1/12/ /11/2012. To έξγν AIRSPACE έρεη σο ζηφρν ηελ αλάπηπμε κηαο λέαο κεζνδνινγίαο γηα ηνλ έιεγρν ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα κέζσ ζπλδπαζκέλεο ρξήζεο επίγεησλ κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο (PM10), δνξπθνξηθψλ κεηξήζεσλ, ειηαθψλ θσηφκεηξσλ θαη Lidar. Πηφρν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν πξφγλσζε ηφζν ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα (ζπγθεληξψζεηο PM10) θαη ηνπ θαηξνχ γηα 72 ψξεο. Ππλεξγαδφκελνο ζην ΗΓΔΡ: Γ. Ξαξψλεο. «Ππλεξγαηηθέο Ρερληθέο Δπηθνηλσλίαο Γλσζηηθψλ Θφκβσλ ζε Αζχξκαηα Γίθηπα». Ξξφγξακκα ΖΟΑΘΙΔΗΡΝΠ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Θ. Κπεξκπεξίδεο. Φνξέαο Σξεκαηνδφηεζεο: πνπξγείν Ξαηδείαο Γηα Βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ. Έλαξμε ινπνίεζεο: 1/1/2011. Ππλεξγαδφκελνο ζην ΗΓΔΡ: Αζαλάζηνο Ονληνγηάλλεο 43

43 «National Network for Solar Energy». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: -. Ππληνληζηήο ηνπ έξγνπ: Αξηζηνηέιεην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο. Ππλεξγαδφκελνη θνξείο: ΔΘΞΑ. Πηελ νκάδα έξγνπ ηνπ ΗΓΔΡ ζπκκεηέρνπλ: Β. Ακνηξίδεο. Σξεκαηνδφηεζε απφ: ΓΓΔΡ, πνπξγείν Ξαηδείαο, Γηα Βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ. Ππλνιηθφο Ξξνυπνινγηζκφο: 320,000. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΔΑΑ: 0. Έλαξμε ινπνίεζεο: 1/1/2011. Σξνληθή δηάξθεηα: 24 κήλεο. Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ν ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε ελφο νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ηνπ δηαζέζηκνπ ειηαθνχ δπλακηθνχ ζηελ Διιάδα κε ηελ παξαγσγή ραξηψλ ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ιεπηνκεξή ρσξηθή θαη ρξνληθή αλάιπζε θαη ηελ παξνρή πξφγλσζεο ησλ επηπέδσλ ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε νξίδνληα κεξηθψλ εκεξψλ. Ρν ζχζηεκα απηφ ζα ππνζηεξηρζεί απφ κηα επηθαηξνπνηεκέλε θιηκαηνινγηθή κειέηε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο γηα κία πεξίνδν πεξίπνπ 10 εηψλ ζηε δεθαεηία ηνπ Ρα πξντφληα ζα παξνπζηάδνληαη ζην δηαδίθηπν ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν ζε ηζηνζειίδεο νη νπνίεο πνπ ζα είλαη πξνζβάζηκεο ζε θάζε ελδηαθεξφκελν, ελψ νη κεηξήζεηο ζα θαηαηίζεληαη ζε δηεζλείο βάζεηο δεδνκέλσλ. 44

44 6. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ Βηβιία 6.1 ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ 1. Α. Ξηθξάθεο, Θ. Θνπηξνχκπαο, Θ. Γηαλλαθφπνπινο, «Αλαγλψξηζε Ξξνηχπσλ», εθδ. Ξαζραιίδεο (απφδνζε ζηελ Διιεληθή εθ ηνπ βηβιίνπ κε ζηνηρεία: S. Theodoridis, K. Koutroumbas, Pattern Recognition, 4th ed., Academic Press, 2009). 2. Michaelides, S., F. Tymvios, D. Paronis, and A. Retalis, Artificial Neural Networks for the Diagnosis and Prediction of Desert Dust Transport Episodes. In K. Gopalakrishnan et al. (Eds.): Soft Comput. in Green & Renew. Ener. Sys, 269, pp , Springer - Verlag Berlin Heidelberg, Ξξσηφηππεο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο ζε δηεζλή πεξηνδηθά κε θξηηέο (referees), πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέζα ζην Amiridis, V., D. Balis, E. Giannakaki, S. Kazadzis, A. Arola, E. Gerasopoulos, Characterization of the aerosol type using simultaneous measurements of the lidar ratio and estimations of the single scattering albedo, Atmospheric Research, 101, 46-53, doi: /j.atmosres , Amiridis, V., C. Zerefos, S. Kazadzis, E. Gerasopoulos, K. Eleftheratos, M. Vrekoussis, A. Stohl, R.E. Mamouri, P. Kokkalis, A. Papayannis, K. Eleftheriadis, E. Diapouli, I. Keramitsoglou, C. Kontoes, V. Kotroni, K. Lagouvardos, E. Marinou, E. Giannakaki, E. Kostopoulou, C. Giannakopoulos, A. Richter, and J.P. Burrows, N. Mihalopoulos, Impact of the 2009 Attica wild fires on the air quality in urban Athens, Atmospheric Environment, doi: /j.atmosenv , Angelou, N., A. Papayannis, R.E. Mamouri, V. Amiridis, G. Tsaknakis, The relation between aerosol backscatter coefficient and atmospheric relative humidity in an urban area over Athens, Greece, using Raman lidar and radiosonde data, International Journal of Remote Sensing, 32, , doi: / , Balasis, G., I. A. Daglis, C. Papadimitriou, A. Anastasiadis, I. Sandberg and K. Eftaxias, Quantifying Dynamical Complexity of Magnetic Storms and Solar Flares via Nonextensive Tsallis Entropy, Entropy, 13, , doi: /e , Balasis, G., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, and K. Eftaxias, Detection of dynamical complexity changes in Dst time series using entropy concepts and rescaled range analysis, in the : The Dynamic Magnetosphere, W. Liu, and M. Fujimoto (eds.), IAGA Special Sopron Book Series, Springer, vol. 3, part 3, , doi: / _12, Balasis, G., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, C. Papadimitriou, M. Mandea, and K. Eftaxias, Universality in solar flare, magnetic storm and earthquake dynamics using Tsallis statistical mechanics, Physica A,doi: /j.physa , 390, , Balasis, G., C. Papadimitriou, I. A. Daglis, A. Anastasiadis, I. Sandberg and K. Eftaxias, Similarities between extreme events in the solar-terrestrial system by means of nonextensivity, Nonlinear Processes in Geophysics, 18, , Balasis, G., C. Papadimitriou, I. A. Daglis, A. Anastasiadis, L. Athanasopoulou, and K. Eftaxias, Signatures of discrete scale invariance in Dst time series, Geophys. 45

45 Res. Lett., 38, L13103, doi: /2011gl048019, ( 9. Belehaki, A., M. Messerotti, R. Van der Linden, Forecasting Space Weather, International Innovation, pp , ISSN , Benmayor, D., S. Papaharalabos, P. T. Mathiopoulos, G. Tsiropoula, P. Constantinou, Design of efficiently encodable rate-compatible LDPC codes using Vandermonde extension matrices, Wireless Personal Communications, 60(4), 695, Berthomier, M.,, A. Anastasiadis,, I. Daglis,, I. Sandberg, et al., Alfven: magnetosphere-ionosphere connection explorers, Experimental Astronomy, 1-45, DOI /s y, Gerasopoulos, E., V. Amiridis, S. Kazadzis, P. Kokkalis, K. Eleftheratos, M.O. Andreae, T.W. Andreae, H. El-Askary, C.S. Zerefos, Three-year ground based measurements of aerosol optical depth over the Eastern Mediterranean: the urban environment of Athens, Atmospheric Chemistry and Physics, 11, , doi: /acp , Grosso, N., D. Paronis, Comparison of Contrast Reduction based MODIS AOT estimates with AERONET measurements, Atmos. Res., doi: /j.atmosres , Hailikas, G., G. Leventakis, C. Kontoes, V. Tsoulkas, L. Dritsas, and A. Pantelous, Design Issues of an Operational Fire Detection System Integrated with Observation Sensors, Book "Satellite Communications", ISBN , Book Editor: Masoumeh Karimi, InTech Open Access Publisher, Vienna, Kaskaoutis, D.G., S.K. Kharol, N.I. Sifakis, P.T. Nastos, A.R. Sharma, K.V.S. Badarinath, H. D. Kambezidis, Satellite monitoring of the biomass burning aerosols during the wildfires of August 2007 in Greece: Climate implications, Atmospheric Environment, 45(3), , Keramitsoglou, I., C. T. Kiranoudis, G. Ceriola, Q. Weng and U. Rajasekard, Identification and Analysis of Urban Surface Temperature Patterns in Greater Athens, Greece, Using MODIS Imagery, Remote Sensing of Environment, 115, , Kontogiannis, I., G. Tsiropoula, K. Tziotziou, Hinode SOT/SP and SoHO/MDI quiet Sun magnetic field. Implications of their differences on the extrapolated chromospheric field and the height of the magnetic canopy, Astron. & Astrophys., 531, 66, Mandellos, N.A., I. Keramitsoglou and C.T. Kiranoudis, A background subtraction algorithm for detecting and tracking vehicles, Expert Systems with Applications, 38, , Martina, M., G. Masera, S. Papaharalabos, P. T. Mathiopoulos, and F. Gioulekas, On Practical Implementation and Generalizations of max* Operator for Turbo and LDPC Decoders, IEEE Trans. Instrumentation and Measurement, accepted for publication, Papaharalabos, S., D. Benmayor, P. T. Mathiopoulos, and P. Fan, Performance Comparisons and Improvements of Channel Coding Techniques for Digital Satellite Broadcasting to Mobile Users, IEEE Trans. Broadcasting, Vol. 57, No. 1, pp , Papaharalabos, S., P. T. Mathiopoulos, G. Masera, and M. Martina, Novel Non- Recursive max* Operator with Reduced Implementation Complexity for Turbo Decoding, IET Proc. Communications, accepted for publication, Ropokis, G.A., A.A. Rontogiannis, K. Berberidis, BER Performance Analysis of Cooperative DaF Relay Networks and a New Optimal DaF Strategy, IEEE Transactions on Wireless Communications, vol. 10, no. 4, pp ,

46 23. Sifakis, N.I., C. Iossifidis, C. Kontoes, I. Keramitsoglou, Wildfire Detection and Tracking over Greece Using MSG-SEVIRI Satellite Data, Remote Sensing3 (3), , doi: /rs , Sykioti, O., D. Paronis, S. Stagakis, A. Kyparissis, Band Depth analysis of CHRIS/PROBA data for the study of a Mediterranean natural ecosystem. Correlations with Leaf optical properties and ecophysiological parameters, Remote Sensing of Environment, 115, , Tsagouri, I., Evaluation of the performance of DIAS ionospheric forecasting models, Journal of Space Weather Space and Space Climate, 1 (A02), DOI: /swsc/ , Tsaknakis, G., A. Papayannis, P. Kokkalis, V. Amiridis, H.D. Kambezidis, R.E. Mamouri, G. Georgoussis, G. Avdikos, Inter-comparison of lidar and ceilometer retrievals for aerosol and Planetary Boundary Layer profiling over Athens, Greece, Atmospheric Measurement Techniques, 4, , doi: /amt , Δξγαζίεο ζε εθδφζεηο δηεζλψλ ζπλεδξίσλ ή ζπκπνζίσλ πνπ δεκνζηεχηεθαλ ην Amiridis, V., E. Marinou, E. Gerasopoulos, S. Kazadzis, M. Gratsea, E. Liakakou, R. Mamouri, P. Kokkalis, A. Papayannis, N. Kouremeti, E. Giannakaki, D. Balis, A.Bais, ACEMED experimental campaign for the evaluation of CALIPSO s aerosol classification scheme over Greece, 6 th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Baptista, R., B. Borges, V. Kolokotronis, O. Giannakis, C. J. Papadimitriou, Eclipse mapping the flickering sources in the dwarf nova HT Cassiopeia, in the Proceedings of The Physics of Accreting Compact Binaries, Universal Academic Press Inc., Belehaki, A., I. Tsagouri, I. Kutiev, P. Marinov, S. Fidanova, An improved model for operational specification of the electron density structure up to GNSS orbits assisted by Digisonde data, in the Proceedings of the 13 th International Ionospheric Effects Symposium 2011, Editor-in-Chief: J.M. Goodman, pp , Alexandria, US, May 17-19, Christakopoulos, P., D. Paronis, M. Scarvelis, K. Kalabokides, and I. Hatzopoulos, "Comparative evaluation of restoration practices applied to Mediterranean forest ecosystems using remote sensing and GIS: Natural regeneration versus reforestation", in Ayanz J.-M. et al. (Eds.): Advances in Remote Sensing and GIS applications in Forest Fire Management, Proc. of the 8th International EARSeL FF- SIG Workshop, Stresa (Italy), October, Gerasopoulos, E., M. Gratsea, S. Kazadzis, V. Amiridis, M. Vrekoussis, E. Liakakou, Dust impact on urban air quality, 6 th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Giannakaki, E., D. Balis, V. Amiridis, Vertical resolved separation of aerosol types using CALIPSO level-2 Product, The International Society for Optical Engineering, SPIE, Lidar Technologies, Techniques, and Measurements for Atmospheric Remote Sensing VII, Ξξάγα, Ρζερία, Πεπηέκβξηνο Giannakaki, E., D. Balis, V. Amiridis, Vertical resolved separation of aerosol types using CALIPSO level-2 Product, 6 th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Kazadzis, S., V. Amiridis, E. Gerasopoulos and A. Arola, Aerosol absorption retrieval at ultraviolet wavelengths in a complex environment, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September,

47 9. Kontoes, C., Th.Herekakis, I. Keramitzoglou, A. Fokaefs, G.A. Papadopoulos, C. Kiranoudis, C. Karakostas, V. Lekidis, A. Kappos, G. Panagopoulos, D. Aifantopoulou, S. Paralikidis, A.M. Deflorio and D. Iasillo, The Project MASSIVE: Mapping Seismic Vulnerability and Expected Risk of Cities, The 7th International Workshop in Statistical Seismology, Statsei7, Santorini, May Kotroni, V., S. Kazadzis, K. Lagouvardos, V. Amiridis, E. Gerasopoulos, Influence of wind field patterns on aerosol optical depth over Athens and the Aegean sea, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, Koubarakis, M., K. Kyzirakos, M. Karpathiotakis, C. Nikolaou, M. Sioutis, S. Vassos, D. Michail, Th. Herekakis, C. Kontoes and I. Papoutsis, Challenges for Qualitative Spatial Reasoning in Linked Geospatial Data, Twenty-second international joint conference on artificial intelligence, integrated and embedded artificial intelligence, Barcelona, Catalonia, Spain, July 16-22, Marinou, E., V. Amiridis, S. Kazadzis, D. Kopania, A. Papayannis, Aerosol Optical Depth in East Mediterranean using MODIS and CALIPSO satellite retrievals, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, Mavrokefalidis, C., A.A. Rontogiannis, K. Berberidis, Training Design in Single Relay AF Cooperative Systems with Correlated Channels, In Proceedings of the IEEE International Conference on Acoustics Speech and Signal Processing (ICASSP), Prague, May Papoutsis, I., C. Kontoes, and D. Paradissis, ERS ENVISAT cross-interferometry in the Athens metropolitan area, Advances in the Science and Applications of SAR Interferometry from ESA and Third Party Missions, fringe 2011 workshop, ESA-ESRIN, Frascati, Italy, September Themelis, K., A.A. Rontogiannis, K. Koutroumbas, Sparse Semi-Supervised Hyperspectral Unmixing Using a Novel Iterative Bayesian Inference Algorithm, 19 th European Signal Processing Conference (EUSIPCO), Barcelona, September Tsagouri, I., and A. Belehaki, Verification of ionospheric forecasting models in the framework of the European Action COST ES0803, in the Proceedings of the 13 th International Ionospheric Effects Symposium 2011, Editor-in-Chief: J.M. Goodman, pp ), Alexandria, US, May 17-19, Vlachos, V., A. Lalos, K. Berberidis, A.A. Rontogiannis, Greedy Algorithms for Sparse Adaptive Decision Feedback Equalization, In Proceedings of the IEEE International Symposium on Signal Processing and Information Technology (ISSPIT), Bilbao, December

48 6.2 ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά ζπλέδξηα κέζα ζην COST ES0803 Workshop on Assessment and validation of space weather models, Alcala Spain, March Belehaki, A., I. Tsagouri, I. Kutiev, P. Marinov, S. Fidanova, Validation of the TaD electron density reconstruction model. Tsagouri, I., Assessment of the DIAS ionospheric forecasting models performance. Mikhailov, A., A. Belehaki, L. Perrone, B. Zolesi, I. Tsagouri, Thermosphere Monitoring Based on Routine Ionospheric Observations: Method and Validation Plan. Kutiev, I., P. Marinov, S. Fidanova, A. Belehaki, I. Tsagouri, GPS-TEC data improve accuracy of TaD electron density reconstruction model. 2. EGU General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3-8 April, Belehaki, Α., H. M. Hapgood, and E. Turunen, ESPAS: The near-earth space data infrastructure for e-science (Ξξνζθεθιεκέλε νκηιία). Elias, P., P. Briole, O. Sykioti, Synergy of SAR acquisitions for ground deformation monitoring by means of DInSAR, PSI, and SBAS. Case study of western rift of Corinth, Greece. Keramitsoglou, I., C. Kiranoudis, B. Maiheu, K. De Ridder, G. Ceriola, I. A. Daglis, P. Manunta, and M. Paganini, Spatial and temporal distribution of heat wave hazard and risk in Athens, Greece, using artificial intelligence fuzzy logic. Kourtidis, K., A. Georgoulias, S. Rapsomanikis, I. Keramitsoglou, I. A. Daglis, and P. Manunta, A study of the Athens Urban Heat Island effect during the 2009 THERMOPOLIS campaign. Maiheu, B., K. De Ridder, B. Doucet, P. Manuta, G. Ceriola, and I. Keramitsoglou, Modelling air temperature via assimilation of satellite derived LST within the Urban Heat Island project. Tsagouri, I., On the assessment of space weather models for operational use: evaluation of the performance of ionospheric forecasting models (Ξξνζθεθιεκέλε νκηιία) rd ESAW European Ground System Architecture Workshop, ESA/ESOC, Darmstadt, Germany, May Goetzelmann, M., V. Tsaoussidis, S. Diamantopoulos, T. Amanatidis, I.A. Daglis, and B. Ghita, Space Data Routers for Exploiting Space Data 4. 13th International Ionospheric Effects Symposium 2011 (IES2011), Alexandria, US, May Belehaki, A., I. Tsagouri, I. Kutiev, P. Marinov, S. Fidanova, An improved model for operational specification of the electron density structure up to GNSS orbits assisted by Digisonde data (Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία). Tsagouri, I., and A. Belehaki, Verification of ionospheric forecasting models in the framework of the European Action COST ES Annual Progress Conference, COST ESSEM Domain, Istanbul Turkey, June

49 Belehaki, A., Overview of the COST Action ES0803 Developing Space Weather products and services in Europe (Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία). 6. Facing Tomorrow 2011 The Israeli Presidential Conference, Jerusalem, June Daglis, I.A., Sun-Earth Connection and Planetary Exploration (Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία). 7. URSI XXX General Assembly and Scientific Symposium, Istanbul, Turkey, August 2011 Mikhailov, A., A. Belehaki, L. Perrone, B. Zolesi, I. Tsagouri, Thermosphere Monitoring Based on Routine Ionospheric Observations: Method and Validation Plan th European Signal Processing Conference (EUSIPCO), Barcelona, August 29- September 2, Themelis, K., A.A. Rontogiannis, K. Koutroumbas, Sparse Semi-Supervised Hyperspectral Unmixing Using a Novel Iterative Bayesian Inference Algorithm. 9. Annual meeting of the Network of Experts on Propagation, ESTEC/ESA, Noordwijk, Netherlands, 7 September Belehaki, A., Products and services released by the DIAS system (Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία) th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Amiridis, V., E. Marinou, E. Gerasopoulos, S. Kazadzis, M. Gratsea, E. Liakakou, R. Mamouri, P. Kokkalis, A. Papayannis, N. Kouremeti, E. Giannakaki, D. Balis, A.Bais, ACEMED experimental campaign for the evaluation of CALIPSO s aerosol classification scheme over Greece th European Solar Physics Meeting (ESPM-13), Rhodes Greece, September, 12 16, Kontogiannis, I., G. Tsiropoula, K. Tziotziou, The chromospheric magnetic field and the determination of the magnetic canopy. Kontogiannis, I., G. Tsiropoula, K. Tziotziou, Wave propagation in a solar network region through phase difference analysis. Tziotziou, K., G. Tsiropoula, I. Kontogiannis, The quest for on-disk high velocity spicules nd International Conference on Space Technology (ICST), Αζήλα Πεπηεκβξίνπ Vanden Borre, J., B. Haest, S. Lang, T. Spanhove, M. Förster, N.I. Sifakis, Towards a Wider Uptake of Remote Sensing in Natura 2000 Monitoring: Streamlining Remote Sensing Products with Users Needs and Expectations. 13. ESA Fringe Symposium, Frascati, Italy, September Elias, P., P. Briole, Surface deformation in the western rift of Corinth, Greece, from InSAR data. Elias, P., G. Drakatos, Landslides monitoring by means of DInSAR, SBAS and PSI, in the Prefecture of Peloponnesus, Greece. 50

50 14. RADECS 2011, Sevilia, Spain, September Sandberg, I., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, P. Buhler, P. Nieminen and H. Evans, Unfolding and validation of SREM fluxes. 15. ESLAB 2011 / Cluster 21, Bruges, Belgium, September Balasis, G., A study of magnetospheric dynamics under intense magnetic storms (Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία) Georgoulis, M. K., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, I. Sandberg, G. Balasis, P. Nieminen, Solar Energetic Particle Events (SEPEs) detected by the Solar Radiation Environment Monitor (SREM) onboard INTEGRAL th International Workshop of the European Association of Remote Sensing Laboratories (EARSeL) Special Interest Group (SIG) on Forest Fires, October 2011, Stresa, Italy. Kontoes, C., I. Keramitsoglou, I. Papoutsis, N. Sifakis, P. Xofis, National scale mapping of burnt areas as a tool for the effective development of wildfire management strategy. Application on the two devastating fire seasons of 2007 and 2009 in Greece. 17. Eighth European Space Weather Week, Namur, Belgium, 28 November 2 December Balasis, G., I. A. Daglis, M. Georgiou, C. Papadimitriou, A. Anastasiadis and I. Sandberg, Multi-satellite, multi-instrument and ground based observations analysis and study of ULF wave phenomena and products. Georgoulis, M., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, I. Sandberg, G. Balasis and P. Nieminen, Solar Energetic Particle Events detected by the Standard Radiation Environment Monitor (SREM) on board INTEGRAL. Mikhailov, A., A. Belehaki, L. Perrone, B. Zolesi, I. Tsagouri, A Method to Retrieve Thermospheric Parameters from Routine Ionospheric Observations: Mid-latitudes Daytime Hours. Sandberg, I., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, G. Ropokis, P. Tsalaportas, G. Balasis, P. Buhler, P. Niemine, H. Evans, and E. Daly, E., The Solar Energetic Proton Flux (SEPF) Tool using ESA SREM Data. Ππκκεηνρή ζε ειιεληθά ζπλέδξηα κέζα ζην th Hellenic Astronomical Conference, Ioannina, Greece, 5 8 September Daglis, I. A., G. Balasis, M. Georgiou, C. Papadimitriou, E. Zesta and A. Anastasiadis, A wavelet spectral analysis tool for multipoint space and ground-based observations of ULF wave activity. Daglis, I. A., A. Rontogiannis, A. Anastasiadis, O. Sykioti, G. Balasis, I. Keramitsoglou, D. Paronis, V. Tsaoussidis and S. Diamantopoulos, Enhancing space data exploitation through advanced data routing protocols. Georgoulis, M., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, I. Sandberg, G. Balasis and P. Nieminen, Solar Energetic Particle Events detected by the Standard Radiation Environment Monitor (SREM) onboard INTEGRAL. 51

51 Gontikakis, C., S. Patsourakos, C. Efthymiopoulos, A. Anastasiadis A. and M. Georgoulis Nanoflare heating of coronal loops in an active region triggered by reconnecting current sheets. Sandberg, I., I. A. Daglis, A. Anastasiadis, G. Balasis, M. Georgoulis, P. Nieminen, H. Evans and E. Daly, Monitoring solar energetic particles with an armada of European spacecraft and the new automated SEPF (Solar Energetic Proton Fluxes) Tool. 52

52 7. ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ Κε ην Biospheric Sciences Branch ηνπ GSFC (Goddard Space Flight Center) ηεο NASA (B. Holben), γηα ηε βαζκνλφκεζε ηνπ θαζκαηνθσηνκέηξνπ CIMEL ηνπ ΗΓΔΡ (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Institute for Tropospheric Research ηνπ Leibzig, Γεξκαλίαο (A. Ansmann, D. Muller), γηα ηελ αλάπηπμε αιγνξίζκνπ αληηζηξνθήο γηα ηνλ ππνινγηζκφ θπζηθψλ ηδηνηήησλ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ απφ ηηο αληίζηνηρεο νπηηθέο ηδηφηεηεο (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην George Mason University (Κ. Θαθάηνο), γηα ηελ αλάπηπμε δξαζηεξηνηήησλ ηειεπηζθφπεζεο ζρεηηθά κε ηελ απνηχπσζε ηεο ζσκαηηδηαθήο ξχπαλζεο ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Finland Meteorological Institute (A. Arola), γηα ηελ αλάπηπμε κεζφδνπ ραξαθηεξηζκνχ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Αξηζηνηέιεην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο (Γ. Κπαιήο), ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο επίγεησλ δεδνκέλσλ lidar (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Δζληθφ Κεηζφβην Ξνιπηερλείν (Α. Ξαπαγηάλλεο), γηα ηελ αλάπηπμε ζπζηήκαηνο lidar γηα ηελ ηειεπηζθφπεζε αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη πδξαηκψλ (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Δζληθφ Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Ρκήκα Γεσινγίαο (Ξ. Λάζηνο) γηα ηελ παξαγσγή ραξηψλ ειηαθήο αθηηλνβνιίαο (Β. Ακνηξίδεο) Κε ηελ Αθαδεκία Αζελψλ (Σ. Εεξεθφο) γηα ηε κειέηε ησλ ππξθαγηψλ ζηελ Αζήλα (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο (Λ. Κηραιφπνπινο) γηα ηε δηνξγάλσζε ηεο πεηξακαηηθήο εθζηξαηείαο ACEMED θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζηαζκνχ ηεο Θξήηεο (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Norwegian Institute for Air Research (A. Stohl), γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ κνληέινπ δηαζπνξάο FLEXPART γηα ρξήζε ηνπ ζηελ Διιάδα (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην World Radiation Center (J. Groebner), γηα ηε ζχγθξηζε δεδνκέλσλ αθηηλνκέηξσλ CIMEL θαη PFR (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην TUBITAK (K. Allahverdi), γηα ηελ πξνζαξκνγή αιγνξίζκσλ αλάθηεζεο πξντφλησλ απφ ζήκαηα lidar πνπ εθπέκπνληαη ππφ γσλία (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Barcelona Supercomputing Center (Jose Baldasano, Sara Basart), γηα ηελ πξνζνκνίσζε πεδίσλ Παραξηαλήο ζθφλεο ζηελ Διιάδα (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Institute of Methodologies for Environmental Analysis (G. Pappalardo), γηα ηελ απφ θνηλνχ επεμεξγαζία ηεο βάζεο δεδνκέλσλ ηνπ EARLINET (Β. Ακνηξίδεο) Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ ΑΞΘ (Θαζεγεηή Ι. Βιάρν), γηα ηε κειέηε ηεο ζηαηηζηηθήο ησλ ειηαθψλ εθιάκςεσλ κε ρξήζε θπςειηθψλ απηνκάησλ (Α. Αλαζηαζηάδεο) Κε ηε Πρνιή Ζιεθηξνιφγσλ Κεραληθψλ θαη Κεραληθψλ πνινγηζηψλ ηνπ ΔΚΞ (Θαζεγεηή Θ. Σηηδαλίδε), γηα ηε κειέηε θαηλνκέλσλ κεηαθνξάο θαη δηάρπζεο θνξηίσλ ζε κεραλέο παγίδεπζεο πιάζκαηνο ζηα πιαίζηα ηνπ Δζληθνχ Ξξνγξάκκαηνο Διεγρφκελεο Θεξκνππξεληθήο Πχληεμεο (Α. Αλαζηαζηάδεο) Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ ΑΞΘ (Θαζεγεηή Σ. Βάξβνγιε θαη Δπ. Θαζεγεηή Θ. Ρζηγάλε), γηα ηε κειέηε θαηλνκέλσλ κεηαθνξάο θαη δηάρπζεο ζε δπλακηθά αζηξνθπζηθά ζπζηήκαηα (Α. Αλαζηαζηάδεο) Κε ην Θέληξν Δξεπλψλ Αζηξνλνκίαο θαη Δθαξκνζκέλσλ Καζεκαηηθψλ ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ (Θ. Γνληηθάθε θαη Σ. Δπζπκηφπνπιν), γηα ηε κειέηε ηεο δπλακηθήο αιιειεπίδξαζεο θνξηηζκέλσλ ζσκαηηδίσλ κε θχιια ξεχκαηνο (Α. Αλαζηαζηάδεο) Κε ην Θέληξν Δξεπλψλ Αζηξνλνκίαο θαη Δθαξκνζκέλσλ Καζεκαηηθψλ ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ (Δ. Γεσξγνχιε), γηα ηελ αλάιπζε δηαζηεκηθψλ παξαηεξήζεσλ ειηαθψλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ (Α. Αλαζηαζηάδεο θαη Η.Α. Γαγθιήο) 53

53 Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ησαλλίλσλ (Δπ. Θαζεγεηή Π. Ξαηζνπξάθν), γηα ηε κειέηε ηεο ζέξκαλζεο ηνπ ειηαθνχ ζηέκκαηνο (Α. Αλαζηαζηαδεο) Κε ην Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην ηνπ ΔΑΑ γηα ηε ρξήζε ησλ ππνδνκψλ ησλ ζηαζκψλ ηνπ ζεηζκνγξαθηθνχ δηθηχνπ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία καγλεηνκέηξσλ ηνπ ΗΓΔΡ (Η. Α. Γαγθιήο θαη Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δξεπλψλ ηεο Απζηξηαθήο Αθαδεκίαο Δπηζηεκψλ (W. Baumjohann, W. Magnes) γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ζηνλ Θινθσηφ Ρξηθάισλ θαη ζηηο Βειηέο Ιαθσλίαο καγλεηνκέηξσλ ηχπνπ fluxgate. Ρα φξγαλα απηά έρνπλ θαηαζθεπαζζεί ζην ζπγθεθξηκέλν εξεπλεηηθφ θέληξν θαη ην ΗΓΔΡ έρεη αλαιάβεη ηελ επηρεηξεζηαθή ιεηηνπξγία θαη ππνζηήξημή ηνπο (Η. Α. Γαγθιήο θαη Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Oulu Φηλιαλδίαο (K. Mursula, T. Bosinger) γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ζην Γηφλπζν Αηηηθήο καγλεηνκέηξνπ ηχπνπ search-coil. Ρν φξγαλν απηφ έρεη θαηαζθεπαζζεί ζην ζπγθεθξηκέλν εξεπλεηηθφ θέληξν θαη ην ΗΓΔΡ έρεη αλαιάβεη ηελ επηρεηξεζηαθή ιεηηνπξγία θαη ππνζηήξημή ηνπ (Η. Α. Γαγθιήο θαη Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ L Aquila Ηηαιίαο (M. Vellante) γηα ηελ αλάπηπμε ηειεκεηξηθνχ ζπζηήκαηνο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν γηα ην δίθηπν καγλεηνκέηξσλ ENIGMA (Η. Α. Γαγθιήο θαη Γ. Κπαιάζεο) Κε ην University of California Los Angeles (ΖΞΑ) γηα ηε ρξήζε κεηξήζεσλ ηνπ δηθηχνπ καγλεηνκέηξσλ SAMBA ζηε δηεξεχλεζε ηνπ ξφινπ γεσκαγλεηηθψλ ηαιαληψζεσλ ζηελ επηηάρπλζε ειεθηξνλίσλ (Η. Α. Γαγθιήο, Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Space Environment Research Center, Kyushu University (Ηαπσλία) ζηε ρξήζε κεηξήζεσλ ηνπ δηθηχνπ καγλεηνκέηξσλ 210ΚΚ ζηε δηεξεχλεζε ηνπ ξφινπ γεσκαγλεηηθψλ ηαιαληψζεσλ ζηελ επηηάρπλζε ειεθηξνλίσλ (Η. Α. Γαγθιήο, Γ. Κπαιάζεο) Κε ηελ Δζληθή Κεηεσξνινγηθή πεξεζία, ηε Γεληθή Γξακκαηεία Ξνιηηηθήο Ξξνζηαζίαο, ην Γήκν Αζελαίσλ θαη ην Γήκν Ακαξνπζίνπ ζηα πιαίζηα ηνπ Έξγνπ UHI and Urban Thermography ηεο ESA (Η. Γαγθιήο, Η. Θεξακηηζφγινπ). Κε ηνλ θαζ. Αλαζηαζφπνπιν Βαζίιεην Θαζεγεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηεο Ξάηξαο, ζε ζέκαηα παξαθνινχζεζεο θαη κνληεινπνίεζεο ζεηζκηθψλ κηθξoκεηαθηλήζεσλ ηνπ ζηεξενχ θινηνχ ηεο γεο γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Θνξηλζηαθνχ κε ρξήζε δνξπθνξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο (Ξ. Ζιίαο) Κε ηνλ Pierre Briole, Θχξην Δξεπλεηή ζην Ecole Normale Supérieure (ENS), ζε ζέκαηα παξαθνινχζεζεο θαη κνληεινπνίεζεο ζεηζκηθψλ θαη εθαηζηεηαθψλ κηθξoκεηαθηλήζεσλ ηνπ ζηεξενχ θινηνχ ηεο γεο κε ρξήζε δνξπθνξηθήο Ρειεπηζθφπεζεο (Ξ. Ζιίαο) Κε ηνλ Professor Q. Weng, Director, Center for Urban and Environmental Change Indiana State University, Department of Earth & Environmental Systems, USA, γηα ηελ δηακφξθσζε ησλ ζηφρσλ θαη ηελ απηνλνκία ηεο λέαο Γξάζεο SB-04 on Global Urban Observation and Information ηνπ Group on Earth Observations (GEO) γηα ηα έηε (Η. Θεξακηηζφγινπ) Κε ην Ηλζηηηνχην Ρερλνινγίαο Έξεπλαο (ΗΡΔ) θαη ην Δξγαζηήξην Ρειεπηζθφπεζεο θαη Δπεμεξγαζίαο Δηθφλαο Ρκήκαηνο Φπζηθήο ηνπ Δζληθνχ θαη Θαπνδηζηξηαθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ γηα ηελ εθηίκεζε αθξίβεηαο ραξηψλ ζεξκνθξαζίαο εδάθνπο απφ δνξπθνξηθέο εηθφλεο (Η. Θεξακηηζφγινπ, Η. Γαγθιήο) Κε ην Ρκήκα Αγξνλφκσλ θαη Ρνπνγξάθσλ Κεραληθψλ ηνπ ΔΚΞ, Δξγαζηήξην Αλψηεξεο Γεσδαηζίαο, ζε εθαξκνγέο δηαθνξηθήο ζπκβνινκεηξίαο SAR θαη permanent scatterers (Σ. Θνληνέο) 54

54 Κε ηνλ Δπξσπατθφ Νξγαληζκφ Γηαζηήκαηνο (European Space Agency - Remote Sensing Exploitation Department / ESRIN) ζηνλ ηνκέα InSAR - permanent scatterers. Principal Investigator ηνπ ΔΝΓ (Σ. Θνληνέο) Κε ην Δζληθφ Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Ρκήκα Ξιεξνθνξηθήο θαη Ρειεπηθνηλσληψλ, ζε ζέκαηα ηαρείαο αλάθηεζεο θαη εμαγσγήο πιεξνθνξηψλ απφ κεγάια αξρεία δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ κε ρξήζε αλψηεξνπ επηπέδνπ γισζζψλ πξνγξακκαηηζκνχ (Σ. Θνληνέο) Κε πεξηζζφηεξνπο απφ 50 Ηδησηηθνχο, θαη Ξαλεπηζηεκηαθνχο θνξείο θαη Γηαζηεκηθέο πεξεζίεο ζε Δπξσπατθφ επίπεδν (π.ρ. DLR, CWI, e-geos, INFOTERRA, INDRA, IPGP, CS, TELESPAZIO, θ.ι.π.), ζην πιαίζην ηνπ Ξαγθφζκηνπ Ξξνγξάκκαηνο Ξαξαθνινχζεζεο ηνπ Ξεξηβάιινληνο θαη ηεο Αζθάιεηαο (GMES) ζηνπο ηνκείο ηεο επηηήξεζεο ησλ ζαιαζζίσλ ζπλφξσλ θαη ηεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ κε έκθαζε ζηηο Γαζηθέο Ξπξθαγηέο (Σ. Θνληνέο) Κε ην Ηλζηηηνχην Κεηαθνξψλ ΔΘΔΡΑ ζε ζέκαηα ζαιάζζηαο θπθινθνξίαο θαη αζθάιεηαο ησλ κεηαθνξψλ (Σ. Θνληνέο) Κε ηνλ Ιέθηνξα ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξεηξαηψο Α. Ξηθξάθε θαη ηνλ Γξ. Θ. Γηαλλαθφπνπιν γηα ηελ εηνηκαζία ηεο κεηάθξαζεο ζηελ Διιεληθή γιψζζα ηνπ βηβιίνπ Pattern Recognition ησλ S. Theodoridis, K. Koutroumbas (4th ed., Academic Press, 2009) (K. Θνπηξνχκπαο) Κε ηνπο Δξεπλεηέο ηνπ ΗΓΔΡ Α. Ονληνγηάλλε, Ν. Ππθηψηε θαη ηνλ ππνςήθην δηδάθηνξα Θ. Θεκειή ζηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή πξνεγκέλσλ ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ζήκαηνο γηα ππεξθαζκαηηθέο εηθφλεο. (Θ. Θνπηξνχκπαο) Κε ην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ (Θ. Δπηαμίαο), ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο ρξνλνζεηξψλ κε φξνπο αλάιπζεο γξακκηθψλ θαη κε-γξακκηθψλ κεζφδσλ (Γ. Κπαιάζεο) Κε ην GeoForschungsZentrum Potsdam, Γεξκαλία (V. Lesur), ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο δνξπθνξηθψλ θαη επίγεησλ κεηξήζεσλ ηνπ γεσκαγλεηηθνχ πεδίνπ (Γ. Κπαιάζεο) Κε ην College of Oceanic and Atmospheric Sciences ηνπ Oregon State University, ΖΞΑ (G. D. Egbert), ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο δνξπθνξηθψλ γεσκαγλεηηθψλ δεδνκέλσλ (Γ. Κπαιάζεο) Κε ηελ Πρνιή Καζεκαηηθψλ θαη Φπζηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Charles Prague ηεο Ρζερίαο (J. Velimsky θαη Z. Martinec), ζε ζέκαηα αλάπηπμεο αιγνξίζκσλ κνληεινπνίεζεο δνξπθνξηθψλ γεσκαγλεηηθψλ δεδνκέλσλ (Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia Roma ηεο Ηηαιίαο (A. De Santis), ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο δνξπθνξηθψλ γεσκαγλεηηθψλ δεδνκέλσλ κε φξνπο αλάιπζεο wavelet (Γ. Κπαιάζεο) Κε ην Ηλζηηηνχην Ρερληθήο Πεηζκνινγίαο θαη Αληηζεηζκηθψλ Θαηαζθεπψλ ηεο Θεζζαινλίθεο (Α. Παββαΐδεο), γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε καγλεηνηειινπξηθψλ κεηξήζεσλ κε ζηφρν ηελ εχξεζε βέιηηζησλ απφ άπνςεο ειεθηξνκαγλεηηθνχ ζνξχβνπ πεξηνρψλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ησλ καγλεηνκέηξσλ ηνπ ΗΓΔΡ (Γ. Κπαιάζεο) Κε ην IPS Radio and Space Services, Australian Forecast Center (Prof. P. Wilkinson): Αληηθείκελν ηεο ζπλεξγαζίαο είλαη ε παξνρή δεδνκέλσλ απφ ηνλ ηνλνζθαηξηθφ ζηαζκφ ηνπ ΔΑΑ, ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, κε ζθνπφ ηε ραξηνγξάθεζε ηεο ηνλφζθαηξαο πάλσ απφ ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν, κε ρξνληθή αλάιπζε κίαο ψξαο (Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Rutherford Appleton Laboratory (Dr. Mike Hapgood): Πθνπφο ηεο ζπλεξγαζίαο είλαη (α) ε παξνρή πξσηνγελψλ δεδνκέλσλ απφ ηνλ ηνλνζθαηξηθφ ζηαζκφ ηνπ ΔΑΑ, ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζην World Data Center C2 ηνπ RAL θαη (β) ε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ 55

55 Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηνπ Chilton γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Center for Atmospheric Research, University of Massachusetts-Lowell (Prof. Bodo Reinisch). Πθνπφο ηεο ζπλεξγαζίαο είλαη (α) ε αλάπηπμε ηερληθψλ γηα ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ ειεθηξνκαγλεηηθνχ ζνξχβνπ θαη ηελ θαιχηεξε πνηφηεηα ηνπ ιακβαλφκελνπ ζήκαηνο απφ ηνπο ηνλνζθαηξηθνχο πνκπνδέθηεο, (β) ε παξνρή δεδνκέλσλ απφ ηνλ ηνλνζθαηξηθφ ζηαζκφ ηνπ ΔΑΑ ζην Global Ionospheric Radio Observatory θαη (γ) ε αλάιπζε πεηξακαηηθψλ απνηειεζκάησλ γηα ηελ επηβεβαίσζε ησλ κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο ηνλφζθαηξαο (Ά. Κπειεράθε) Κε ην DLR, Institute for Communication and Navigation (Dr N. Jakowski): i) Aλάιπζε πεηξακαηηθψλ δεδνκέλσλ γηα ηελ επηβεβαίσζε ησλ κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ αλάθηεζε ηνλνζθαηξηθψλ πξντφλησλ απφ ηε δηαζηεκηθή απνζηνιή CHAMP ii) Ππλεξγαζία ζην πιαίζην εξεπλεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κε ζθνπφ ηε ζπγθξηηηθή κειέηε ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ αθνξνχλ ζηελ αλψηεξε ηνλφζθαηξα θαη πξνζδηνξίδνληαη κε ηε βνήζεηα εκπεηξηθψλ κνληέισλ θαη δνξπθνξηθψλ πεηξακάησλ ( Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Geophysical Institute of the Bulgarian Academy of Sciences (Prof. I. Kutiev), ζην πιαίζην εξγαζηψλ εξεπλεηηθψλ έξγσλ κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε κνληέισλ/κεζφδσλ γηα ηελ αλαζχζηαζε ηεο ζπλάξηεζεο κεηαβνιήο ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο κε ην χςνο απφ ηελ ηνλφζθαηξα κέρξη ηε γεσζχγρξνλε ηξνρηά γηα επηρεηξεζηαθή εθαξκνγή (Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην National Institute of Geophysics and Volcanology, Italy (Dr. B. Zolesi, Dr. L. Perrone). Ζ ζπλεξγαζία απηή έρεη ζθνπφ (α) ηνλ έιεγρν ηεο αμηνπηζηίαο ησλ ηνλνζθαηξηθψλ παξαηεξήζεσλ πνπ ιακβάλνληαη απφ ηνπο δχν παλνκνηφηππνπο ηνλνζθαηξηθνχο ζηαζκνχο πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηελ Αζήλα θαη ζηε Οψκε, (β) ηελ αλάπηπμε κεζφδσλ απεηθφληζεο ηεο θαηάζηαζεο ηεο ηνλφζθαηξαο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν πάλσ απφ ηελ Δπξψπε, (γ) ηε καθξνρξφληα πξφγλσζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο ηνλφζθαηξαο θαη (δ) ηελ αλάπηπμε δηθηχνπ γηα ηελ απεηθφληζε ηεο ηνλφζθαηξαο πάλσ απφ ηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ (ε) ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηεο Οψκεο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (ζη) ηελ αλάπηπμε κεζφδνπ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζπλζεθψλ ζηε ζεξκφζθαηξα πάλσ απφ ηελ Δπξψπε (Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Institute of Terrestrial Magnetism, Ionosphere and Radio Wave Propagation (IZMIRAN), Russian Academy of Sciences (Dr. A. Mikhailov) κε ζθνπφ: i) ηελ αλάπηπμε κεζφδνπ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζπλζεθψλ ζηε ζεξκφζθαηξα πάλσ απφ ηελ Δπξψπε, θαη ii) ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηεο Κφζραο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Space Research Center, Polish Academy of Sciences (Iwona Stanislawska), γηα ηελ αλάπηπμε ππεξεζηψλ ραξηνγξάθεζεο ηεο ειεθηξνληθήο ππθλφηεηαο ηεο ηνλφζθαηξαο (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Leibniz Institute of Atmospheric Physics (Dr. J. Mielich), κε ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηνπ Juliusruh γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε) Κε ην ESAC-ESA (Dr A. Glover, Dr Juha-Pekka Luntama) γηα ηελ ζπλδηνξγάλσζε ηεο ζεηξάο ησλ εηήζησλ ζπλεδξίσλ European Space Weather Week (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Belgian Solar-Terrestrial Center of Excellence (STCE), (Dr R. Van der Linden) γηα ηε ζπλδηνξγάλσζε ηεο ζεηξάο ησλ εηήζησλ ζπλεδξίσλ European Space Weather Week (Ά. Κπειεράθε) 56

56 Κε ην University of Grenoble (Dr Jean Lilensten) ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Γξάζεο COSTES0803 θαη ζηε δεκηνπξγία ηνπ λένπ πεξηνδηθνχ Journal of Space Weather and Space Climate (Ά. Κπειεράθε) Κε ην INAF-Astronomical Observatory of Trieste (Dr. M. Messerotti) ζην πιαίζην ζπληνληζκνχ ηεο Δπξσπατθήο Γξάζεο COST ES0803 (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Institute of Atmospheric Physics ηεο Ρζερίαο (Jan Lastovicka) κε ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηεο Pruhonice γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Universitat Ramon Llull Fundacio Privada ηεο Ηζπαλίαο (David Altadill) κε ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ ηνπ Ebre γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε) Κε ην Instituto Nacional de Tecnica Aerospacial ηεο Ηζπαλίαο (Benito de la Morena) γηα ηε ζπζηεκαηηθή παξνρή δεδνκέλσλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ απφ ηνλ Ηνλνζθαηξηθφ Πηαζκφ Arenosillo γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο DIAS (Ά. Κπειεράθε) Κε ηελ jfwconsult (Dr. J. Watermann) ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Γξάζεο COST ES0803, κε ζθνπφ ηελ θαηαγξαθή ηεο δξαζηεξηφηεηαο ησλ Δπξσπατθψλ εξεπλεηηθψλ νκάδσλ γηα ηελ αλαβάζκηζε επηρεηξεζηαθψλ κνληέισλ πξφγλσζεο δηαζηεκηθνχ θαηξνχ (Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Swedish Institute of Space Physics (Dr. P. Wintoft) ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Γξάζεο COST ES0803, κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε πξνηχπσλ γηα ηελ πηζηνπνίεζε κνληέισλ πξφγλσζεο δηαζηεκηθνχ θαηξνχ γηα επηρεηξεζηαθή ρξήζε (Η. Ρζαγγνχξε) Κε ην Belgian Solar-Terrestrial Center of Excellence (STCE) (Dr. Nicolas Bergeot) κε ζθνπφ ηε κνληεινπνίεζε ηεο επίδξαζεο ηνπ δηαζηεκηθνχ θαηξνχ ζηε κεηαβνιή ηεο παξακέηξνπ TEC (νιηθή ειεθηξνληθή πεξηεθηηθφηεηα) (Η. Ρζαγγνχξε) Κε ηνλ Θαζεγεηή ηνπ Ρκήκαηνο Κεραληθψλ Ζ/ θαη Ξιεξνθνξηθήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ Θ. Κπεξκπεξίδε θαη ηνλ ππνςήθην δηδάθηνξα Σ. Καπξνθεθαιίδε ζηε κειέηε ζπζηεκάησλ ζπλεξγαηηθήο επηθνηλσλίαο (Α. Ονληνγηάλλεο) Κε ηνλ Δπίθνπξν Θαζεγεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξεηξαηψο γηα ηελ πξνεηνηκαζία εξεπλεηηθήο πξφηαζεο ζρεηηθήο κε ζπζηήκαηα ηειεπηθνηλσληψλ κε πνιιαπιέο θέξνπζεο (Α. Ονληνγηάλλεο) Κε ηνπο Δξεπλεηέο ηνπ ΗΓΔΡ Η. Γαγθιή, Θ. Θνπηξνχκπα, Ν. Ππθηψηε θαη ηνλ ππνςήθην δηδάθηνξα Θ. Θεκειή ζηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή πξνεγκέλσλ ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ζήκαηνο γηα ππεξθαζκαηηθέο εηθφλεο (Α. Ονληνγηάλλεο) Κε ηνπο Δξεπλεηέο ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ Θ. Θνπηξνχκπα θαη Θ. Ονληνγηάλλε, ηνλ Γ. Ξαξψλε θαη ην κεηαπηπρηαθφ θνηηεηή Θ. Θεκειή ζηελ αλάπηπμε ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ζήκαηνο γηα ππεξθαζκαηηθέο εηθφλεο (. Ππθηψηε) Κε ηνπο Γ. Ξαξψλε θαη Ξ. Ζιία (ΗΓΔΡ/ΔΑΑ) ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο θαη αμηνπνίεζεο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ ξαληάξ SAR ζηελ κειέηε ηεο δπλακηθήο γεσκνξθνινγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο επηθάλεηαο ηνπ εδάθνπο θαη ησλ ηεθηνληθψλ παξακνξθψζεσλ ηνπ ζηεξενχ θινηνχ ηεο γεο (. Ππθηψηε) Κε ηνλ Α. Θππαξίζζε (Ρκήκα Βηνινγηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Ρερλνινγηψλ ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ησαλλίλσλ) ζε ζέκαηα επεμεξγαζίαο θαη αμηνπνίεζεο ππεξθαζκαηηθψλ δεδνκέλσλ ζηελ κειέηε ηεο δπλακηθήο ησλ θπζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ (. Ππθηψηε). Κε ηελ European Space Agency-Remote Sensing Exploitation Department/ESRIN ζηνπο ηνκείο ιήςεο θαη αμηνπνίεζεο ππεξθαζκαηηθψλ δεδνκέλσλ CHRIS/PROBA (. Ππθηψηε) 57

57 8. ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ 8.1 Δθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο θαη ζπλεπίβιεςε ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ ππνςήθηνπ δηδάθηνξα θ. Ξ. Θφθθαιε ηεο ΠΔΚΦΔ ηνπ ΔΚΞ ζε ζέκαηα ηειεπηζθφπεζεο lidar (Β. Ακνηξίδεο) Κέινο ηεο επηακεινχο εμεηαζηηθήο επηηξνπήο ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο ππνςήθηαο δηδάθηνξα θ. S. Basart ηνπ Universitat Politechnica de Catalunya (UPC- BSC) ζε ζέκαηα δηαθξίβσζεο πξνζνκνηψζεσλ κεηαθνξάο Παραξηαλήο ζθφλεο κε ηε ρξήζε επίγεησλ θαη δνξπθνξηθψλ παξαηεξήζεσλ (Β. Ακνηξίδεο) Δπηβιέπσλ ηεο κεηαδηδαθηνξηθήο κειέηεο ηεο Γξ. Ο. Κακνχξε ζην πιαίζην ηνπ Ξξνγξάκκαηνο Κεηαδηδαθηνξηθήο Έξεπλαο ζηελ Διιάδα ηνπ Ηδξχκαηνο Θξαηηθψλ πνηξνθηψλ (Β. Ακνηξίδεο) Δπηθνπξηθή επίβιεςε δηπισκαηηθήο εξγαζίαο ηεο θ. Δ. Καξίλνπ ζην Κεηαπηπρηαθφ Ρκήκα Ξεξηβάιινληνο ηνπ ΔΘΞΑ (Β. Ακνηξίδεο) Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο θαη επηβιέπσλ ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο ππνςήθηαο δηδάθηνξα θ. Κ. Γεσξγίνπ ηνπ Ρκήκαηνο Φπζηθήο ηνπ ΔΘΞΑ (Η.Α. Γαγθιήο) Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο θαη επηβιέπσλ ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ ππνςήθηνπ δηδάθηνξα θ. Η. Ξαπνπηζή ηνπ Ρκήκαηνο ΑΡΚ ηνπ ΔΚΞ ζε ζέκαηα δηαθνξηθήο ζπκβνινκεηξίαο radar SAR (Σ. Θνληνέο) Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο θαη επηβιέπσλ ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ ππνςήθηνπ δηδάθηνξα θ. Β. Καζζίλα ηνπ Ρκήκαηνο ΑΡΚ ηνπ ΔΚΞ ζε ζέκαηα δηαθνξηθήο ζπκβνινκεηξίαο radar SAR (Σ. Θνληνέο) Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Aζελψλ θ. Θ. Θεκειή. Ζ εθπφλεζε ηεο δηαηξηβήο απηήο πξαγκαηνπνηείηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζην ΗΓΔΡ (Θ. Θνπηξνχκπαο) Κέινο ηεο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ επίβιεςε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ θ. Ξ. Ξαζράιε πνπ εθπνλείηαη ζην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ ΔΘΞΑ (Ά. Κπειεράθε) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ θ. Σ. Καπξνθεθαιίδε κε ζέκα Απνδνηηθέο Ρερληθέο Αλάθηεζεο Ππκβφισλ ζε Ππζηήκαηα Ππλεξγαηηθήο Δπηθνηλσλίαο. Νινθιεξψζεθε ην Γεθέκβξην ηνπ 2011 (Α. Ονληνγηάλλεο) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Aζελψλ θ. Θ. Θεκειή. Ζ εθπφλεζε ηεο δηαηξηβήο απηήο πξαγκαηνπνηείηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζην ΗΓΔΡ (Α. Ονληνγηάλλεο) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ θ. Σ. Ρζίλνπ κε ζέκα Ππλεξγαηηθέο Ρερληθέο Δπηθνηλσλίαο Γλσζηηθψλ Θφκβσλ. (Α. Ονληνγηάλλεο) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ θ. Δ. Βιάρνπ (Α. Ονληνγηάλλεο) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ θ. Λ. Bogdanovic (Α. Ονληνγηάλλεο) Κέινο ηεο ηξηκεινχο επηηξνπήο γηα ηελ εθπφλεζε ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ κεηαπηπρηαθνχ θνηηεηή ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ησαλλίλσλ Π. Πηαγάθε κε ζέκα 58

58 «Αμηνιφγεζε θαη ρξήζε πνιπθαζκαηηθψλ θαη ππεξθαζκαηηθψλ δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο δπλακηθήο νηθνζπζηεκάησλ» (. Ππθηψηε) Δπίβιεςε πξαθηηθήο άζθεζεο ηνπ Θ. Παθειιαξίδε απφ ηελ Πρνιή ΠΔΚΦΔ (Πρνιή Δθαξκνζκέλσλ Καζεκαηηθψλ θαη Φπζηθψλ Δπηζηεκψλ) ηνπ ΔΚΞ κε ζέκα «Δπεμεξγαζία θαη εμαγσγή θαζκαηηθψλ ππνγξαθψλ απφ δεδνκέλα OMEGA/ΚΔx (. Ππθηψηε) Κέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο θαη θχξηα επηβιέπνπζα ηνπ ππνςήθηνπ δηδάθηνξα ηνπ ΔΘΞΑ θ. Η. Θνληνγηάλλε (Γ. Ρζηξνπνχια) 8.2 Ξξνπηπρηαθά Καζήκαηα Γ. Κπαιάζεο «Φπζηθή ησλ Αηζζεηήξσλ», Β εμάκελν, Ρκήκα Ζιεθηξνληθήο, ΡΔΗ Αζήλαο Α. Ονληνγηάλλεο «Τεθηαθή Δπεμεξγαζία Δηθφλαο θαη Δθαξκνγέο», Γ Δμάκελν, Ρκήκα Ξιεξνθνξηθήο θαη Ρειεκαηηθήο, Σαξνθφπεην Ξαλεπηζηήκην 59

59 9. ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ ΔΑΑ 9.1 Γηεζλείο δηαθξίζεηο εξεπλεηψλ ηνπ ΗΓΔΡ Η.Α. Γαγθιήο Ραθηηθφ Κέινο ηεο International Academy of Astronautics Γ. Κπαιάζεο Ρνλ Ηνχιην ηνπ 2011, ε δεκνζίεπζε: Balasis, G., C. Papadimitriou, I. A. Daglis, A. Anastasiadis et al. (2011), Signatures of discrete scale invariance in Dst time series, Geophys. Res. Lett., 38, L13103, doi: /2011gl048019, επηιέρζεθε σο AGU Editor's Choice: Space Weather ( Ά. Κπειεράθε Windows on Science (WOS) Grant, European Office of Aerospace Research and Development (EOARD), γηα ηε ζπκκεηνρή ζην 13th International Ionospheric Effects Symposium 2011 (IES2011), Alexandria, US, May 17-19, 2011 Λ. Πεθάθηο Ππκκεηνρή ζην ελεκεξσηηθφ θπιιάδην «Horizon 2020, De-Pollution of the Mediterranean», πνπ εμέδσζαλ απφ θνηλνχ ε Δπξσπατθή Ρξάπεδα Δπελδχζεσλ, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη ην EUROMED, κε δνξπθνξηθή ζχλζεζε ε νπνία παξνπζηάδεη ηε γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηεο ζαιάζζηαο ξχπαλζεο ζηε Κεζφγεην. Ρν θπιιάδην απηφ δηαλεκήζεθε ζηνπο πνπξγνχο Ξεξηβάιινληνο ησλ Κεζνγεηαθψλ ρσξψλ θαη ζηα φξγαλα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Η. Ρζαγγνχξε Conference Grant / COST DC_ESSEM γηα ηε ζπκκεηνρή ζην 13th International Ionospheric Effects Symposium 2011 (IES2011), Alexandria, US, May 17-19, Θέζεηο επζχλεο εξεπλεηψλ ηνπ ΗΓΔΡ A. Αλαζηαζηάδεο Δθιεγκέλν κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηεο Διιεληθήο Αζηξνλνκηθήο Δηαηξείαο Δθιεγκέλν αλαπιεξσκαηηθφ κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΔΑΑ ζαλ εθπξφζσπνο ησλ Δξεπλεηψλ 60

60 I.A. Γαγθιήο Κέινο ηεο Δζληθήο Αζηξνλνκηθήο Δπηηξνπήο Κέινο ηνπ User Representative Group ζεζκηθνχ νξγάλνπ γλσκνδφηεζεο γηα ην πξφγξακκα-πιαίζην Space Situational Awareness (SSA) ηεο European Space Agency Κέινο ηνπ Steering Board ηνπ Space Weather Working Team ηεο ESA Η. Θεξακηηζφγινπ Tν ΔΑΑ είλαη scientific contributor ζηε λέα Γξάζε SB-04 on Global Urban Observation and Information ηνπ Group on Earth Observations (GEO) Work Plan κε επηθεθαιήο ηνλ Prof. Q. Weng θαη νξγαληζκνχο απφ EC (GMES), Θίλα (Tsinghua University), Γεξκαλία (DFD, DLR), USA (Indiana State University, NASA) & IEEE Γ. Κπαιάζεο Δζληθφο εθπξφζσπνο ζην Ππκβνχιην ηνπ Ξξνγξάκκαηνο Space Situational Awareness ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (European Space Agency- ESA) Ά. Κπειεράθε Ξξφεδξνο ηεο Γηαρεηξηζηηθήο Δπηηξνπήο ηεο Γξάζεο COST ES0803, Developing Space Weather Products and Services in Europe, ( ) Co-chair ηνπ Eight European Space Weather Week, 28 Λνεκβξίνπ - 2 Γεθεκβξίνπ 2011, Namur, Βέιγην Λ. Πεθάθηο Κέινο ηνπ Γ.Π. ηεο Δπηηξνπήο Αδειθνπνίεζεο κεηαμχ ησλ Γήκσλ Αγίαο Ξαξαζθεπήο θαη: Γεξνζθήπνπ Θχπξνπ, Saint-Brieuc Γαιιίαο (2011) Γ. Ρζηξνπνχια Δθιεγκέλν κέινο ηνπ Γηνηθ. Ππκβνπιίνπ ηεο Διιεληθήο Αζηξνλνκηθήο Δηαηξείαο Δθιεγκέλν κέινο ηνπ Γηνηθ. Ππκβνπιίνπ ηνπ Ππιιφγνπ Δξεπλεηψλ ηνπ ΔΑΑ 61

61 9.3 Γηνξγάλσζε ζπλεδξίσλ θαη δηεζλψλ ζπλαληήζεσλ εξγαζίαο Β. Ακνηξίδεο Mέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο θαη Νξγαλσηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ 26th International Laser Radar Conference, πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ζην Ξφξην Σέιη ζηηο Ηνπλίνπ 2012 Α. Αλαζηαζηάδεο Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ 10 th Ησάλληλα, 5-8 Πεπηεκβξίνπ 2011 Hellenic Astronomical Conference, Η.Α. Γαγθιήο SPIE Optical Engineering & Application Conference on Solar Physics and Space Weather Instrumentation, San Diego (California), USA, August 2011, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο International Conference on Storms, Substorms and Space Weather (ICSSSW), Hangzhou, China, September 2011, Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ESLAB / Cluster 21 Symposium: Solar System Plasma Physics Remote and in-situ measurements, Bruges, Belgium, September 2011, Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο 16 th Annual International Symposium of the International Space University (ISU): Sustainability of Space Activities, Strasbourg, France, February 2012, Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο 12 th Scientific Assembly of the International Association of Geomagnetism and Aeronomy (IAGA), Mérida, México, August 2013 Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο Θ. Θνπηξνχκπαο Engineering Applications of Neural Networks (EANN-2011), Corfu, Greece, September 15-18, 2011, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο International Conference on Pattern Recognition Applications and Methods (ICPRAM-2012), Vilomoura, Portugal, February 6-8, 2012, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο International Conference on Acoustic, Speech and Signal Processing (ICASSP- 2012), March 25-30, 2012, Kyoto, Japan, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο Σ. Θνληνέο Κέινο ηεο επηζηεκνληθήο επηηξνπήο ηνπ ζπλεδξίνπ ESA Sentinel 2- Preparatory Symposium, April 2012, ESA- ESRIN, Frascati (Rome), Italy 62

62 Γ. Κπαιάζεο Convener, MPRG1: Open session on Geomagnetism and Paleomagnetism, EGU General Assembly 2011, Vienna, Austria, April 2011 Chair-person (oral session), MPRG1: Open session on Geomagnetism and Paleomagnetism, EGU General Assembly 2011, Vienna, Austria, April 2011 Ά. Κπειεράθε & Η. Ρζαγγνχξε 5 th Management Committee Meeting of the COST Action ES0803, Alcala, Spain, 15 March Ξξφεδξνο ηεο επηηξνπήο: Ά. Κπειεράθε COST ES0803 Workshop on Assessment and validation of space weather models, Alcala Spain, March Κέιε ηεο επηζηεκνληθήο επηηξνπήο: Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε Progress meeting of the NATO CLG project «Thermosphere monitoring based on routine ionospheric observations for operational use». NOA, Athens, Greece, September Γηνξγάλσζε: Ά. Κπειεράθε, Η. Ρζαγγνχξε Short-term scientific mission of COST Action ES0803 on SYSTEMATIC INVESTIGATION OF THE TEC CLIMATOLOGICAL VARIATION AND STORM TIME RESPONSE. Host: Ioanna Tsagouri (ISARS, National Observatory of Athens), Visitor: Nicolas Bergeot (ROB, Belgium), October th Management Committee Meeting of the COST Action ES0803, Namur, Belgium, 1 December Ξξφεδξνο ηεο επηηξνπήο: Ά. Κπειεράθε Eight European Space Weather Week, 28 Λνεκβξίνπ - 2 Γεθεκβξίνπ 2011, Namur, Βέιγην. Ξξφεδξνο ηεο επηζηεκνληθήο επηηξνπήο: Ά. Κπειεράθε Eight European Space Weather Week, 28 Λνεκβξίνπ - 2 Γεθεκβξίνπ 2011, Namur, Βέιγην. Session on Space Weather Effects on the Earth's Thermosphere, Ionosphere and Plasmasphere. Co-Convener: Η. Ρζαγγνχξε Eight European Space Weather Week, 28 Λνεκβξίνπ - 2 Γεθεκβξίνπ 2011, Namur, Βέιγην. Splinter meeting on Advances in the Validation of Space Weather Models and Follow on Actions. Convener: Η. Ρζαγγνχξε Eight European Space Weather Week, 28 Λνεκβξίνπ - 2 Γεθεκβξίνπ 2011, Namur, Βέιγην. Splinter meeting on Interoperability in e-infrastructures to support space weather e-science. Convener: Ά. Κπειεράθε Α. Ονληνγηάλλεο European Signal Processing Conference (EUSIPCO-2011), Barcelona, Spain, August 29 September 2, 2011, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο Digital Signal Processing Conference (DSP-2011), Corfu, Greece, 6-8 July, 2011, Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Ξξνγξάκκαηνο 63

63 Γ. Ρζηξνπνχια 13th European Solar Physics Meeting (ESPM-13), Rhodes, Greece, Πεπηεκβξίνπ th Hellenic Astronomical Conference, Ησάλληλα, 5-8 Πεπηεκβξίνπ Ππκκεηνρή ζε ζπληαθηηθέο επηηξνπέο δηεζλψλ επηζηεκνληθψλ πεξηνδηθψλ Β. Ακνηξίδεο Κέινο ηνπ Editorial Board ηνπ δηεζλνχο πεξηνδηθνχ Atmospheric Measurement Techniques ηεο European Geophysical Union (EGU) Κέινο ηνπ Editorial Board ηνπ δηεζλνχο πεξηνδηθνχ ISRN Meteorology A. Αλαζηαζηάδεο Κέινο ηνπ Editorial Board ηνπ δηεζλνχο πεξηνδηθνχ International Review of Physics Κέινο ηνπ Editorial Board ηνπ δηεζλνχο πεξηνδηθνχ Entropy I.Α. Γαγθιήο Editor for Magnetosphere and Space Plasma Physics, Annales Geophysicae European Geosciences Union Ά. Κπειεράθε Journal of Space Weather and Space Climate, Editor-in-Chief (Publisher: EDP Sciences) Studia Geophysica et Geodaetica, Associate Editor (Publisher: Springer) Α. Ονληνγηάλλεο Κέινο ηεο ζπληαθηηθήο επηηξνπήο ηνπ δηεζλνχο επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ EURASIP Journal on Advances in Signal Processing, Springer Κέινο ηεο ζπληαθηηθήο επηηξνπήο ηνπ δηεζλνχο επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ Signal Processing Journal, Elsevier 64

64 Λ. Πεθάθηο Ππλεθδφηεο ηνπ International Journal of Navigation and Observation Γ. Ρζηξνπνχια Κέινο ηνπ Editorial Board of ISRN Astronomy and Astrophysics Journal Κέινο ηνπ Editorial Board of Hipparchos (Journal of the Hellenic Astronomical Society) 9.5.α Ππκκεηνρή ζε θξίζε εξγαζηψλ ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πεξηνδηθά Β. Ακνηξίδεο Atmospheric Chemistry and Physics Atmospheric Measurement Techniques Annales Geophysicae Journal of Geophysical Research Geophysical Research Letters Applied Optics Optics Letters Atmospheric Environment Atmospheric Research Environmental Pollution Optics & Laser Technology Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics Procedia Environmental Sciences Journal of Environmental Modelling & Software International Journal of Remote Sensing Geomatics, Natural Hazards and Risk Tellus B: Chemical and Physical Meteorology Journal of Applied Meteorology and Climatology Journal of the Air & Waste Management Association Optica Pura y Aplicada Atmospheric Science Letters Atmosphere International Journal of Navigation and Observation ISRN Meteorology Α. Αλαζηαζηάδεο Astronomy and Astrophysics Astrophysical Journal Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics Annales Geophysicae Journal of Geophysical Research Geophysical Research Letters Advances in Space Research Natural Hazards and Earth System Sciences 65

65 Journal of Engineering Science and Technology Review International Journal of Modern Physics D Earth Moon and Planets Η.Α. Γαγθιήο Journal of Geophysical Research Nature Ξ. Ζιίαο International Journal of Remote Sensing Σ. Θνληνέο International Journal of Remote Sensing International Journal of Navigation and Observation ΗΔΔΔ Transactions on Geosciences and Remote Sensing Remote Sensing of Environment Sensors ISSN: (Online), MDPI Journal Δπηζηεκνληθή έθδνζε ηνπ ΡΔΔ ΡΔΣΛΗΘΑ ΣΟΝΛΗΘΑ Θ. Θνπηξνχκπαο IEEE Transactions on Neural Networks IET Image Processing Journal of Optimization Theory and Applications Γ. Κπαιάζεο Annals of Geophysics IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics Journal of Geophysical Research - Space Physics Natural Hazards and Earth System Sciences Physica A Ά. Κπειεράθε Advances in Space Research Radio Science Journal of Geophysical Research Space Weather Α. Ονληνγηάλλεο IEEE Transactions on Signal Processing, IEEE Transactions on Communications IEEE Wireless Communication Letters IEEE Transactions on Vehicular Technology IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing Eurasip Journal on Wireless Communications and Networking Eurasip Journal on Advances in Signal Processing 66

66 Applied Optics Λ. Πεθάθηο Ό. Ππθηψηε Remote Sensing of the Environment International Journal of Remote Sensing Journal of Applied Remote Sensing Η. Ρζαγγνχξε Advances in Space Research Annales Geophysicae Journal of Geophysical Research Journal of Space Weather Space and Space Climate Γ. Ρζηξνπνχια Astrophysical Journal Solar Physics 9.5.β Ππκκεηνρή ζε θξίζε βηβιίσλ δηεζλψλ εθδνηηθψλ νίθσλ Η. Θεξακηηζφγινπ Techniques and Methods in Urban Remote Sensing Wiley-IEEE Press Scale Issues in Remote Sensing Wiley-IEEE Press 9.6 Ππκκεηνρή ζε επηζηεκνληθέο, ζπληνληζηηθέο θαη ζπκβνπιεπηηθέο επηηξνπέο θαη ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο Β. Ακνηξίδεο Κέινο ηνπ group of experts for cloud microphysics ηεο European Facility for Airborne Research Κέινο ηνπ Imaging remote sensing working group ηεο European Facility for Airborne Research Η.Α. Γαγθιήο Ραθηηθφ Κέινο ηεο International Academy of Astronautics. 67

67 Γ. Ρζηξνπνχια Δθιεγκέλε Γξακκαηέαο ηνπ Ππκβνπιίνπ ηνπ Joint Organization for Solar Observations (JOSO) κε ηξηεηή ζεηεία. Κέινο Γηεζλνχο Δπηηξνπήο, πνπ έθξηλε άξζξα Ζιηαθήο Φπζηθήο λέσλ εξεπλεηψλ γηα ηελ επίδνζε βξαβείνπ. Κεηά απφ αλνηρηή πξφζθιεζε ( Α prize for outstanding papers in Solar Physics ) θαηαηέζεθαλ 17 άξζξα, απφ ηα νπνία θαη επηιέρηεθε έλα. Ν λένο εξεπλεηήο βξαβεχηεθε θαηά ηε δηάξθεηα επίζεκεο εθδήισζεο ζην Bairisch-Koelldorf (Austria). 9.7 Ππκκεηνρή ζε θξίζεηο εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ Β. Ακνηξίδεο Δπξσπατθή Δπηηξνπή, FP7, EUFAR A. Αλαζηαζηάδεο πνπξγείν Ξαηδείαο, Γηα βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ (Κεηαδηδαθηνξηθή Έξεπλα) Ίδξπκα Θξαηηθψλ πνηξνθηψλ (Γηδαθηνξηθή Έξεπλα) Ά. Κπειεράθε European Commission, Research Council Romania, French Research Funding Agency Ό. Ππθηψηε Αμηνιφγεζε εξεπλεηηθψλ πξνηάζεσλ ζην πιαίζην ηνπ «2nd Open Grant Competition of the Government of the Russian Federation On measures designed to attract leading scientists to Russian institutions of higher learning» ζηελ ζεκαηηθή ελφηεηα «Space Research and technologies» Η. Ρζαγγνχξε Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο Θχπξνπ 9.8 Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πξνγξάκκαηα Β. Ακνηξίδεο Principal Investigator ζην δηεζλέο δίθηπν AERONET ηεο NASA Κέινο ηνπ AEROCOM (Aerosol Comparisons between Observations and Models) international initiative 68

68 Κέινο ηνπ Δπξσπατθνχ δηθηχνπ ACTRIS (Aerosols, Clouds, and Trace gases Research Infrastructure Network) Α. Αλαζηαζηάδεο Co-Investigator ζην Spectrometer/Telescope for Imaging X-rays (STIX) γηα ην δηαζηεκηθφ πξφγξακκα Solar Orbiter ηεο ESA. Ππλεξγαδφκελνο Δξεπλεηήο (Associate Scientist) ηεο δηεζλνχο νκάδαο αλάπηπμεο ηνπ ζηεκκαηνγξάθνπ ASPIICS (Association de Satellites Pour l Imagerie et l Interférométrie de la Couronne Solaire) ηεο δηαζηεκηθήο απνζηνιήο PROBA-3 ηεο ESA. Η.Α. Γαγθιήο Co-Investigator, THEMIS mission, NASA Co-Investigator, BepiColombo, ESA Κέινο ηνπ International Living With a Star Working Group Ά. Κπειεράθε Chair of the Management Committee of the COST Action ES0803 Principal Investigator of the Collaborative Linkage Grant NATO SfP Member of the SWING project (EC-CIPS) Scientific Manager of the ESPAS project (EC-FP7) Member of the ESTEC/ESA Network of Experts on Propagation Member of the Steering Board of the Space Weather Working Team of ESA Η. Ρζαγγνχξε Expert and leader of the sub-group on space weather models validation of the COST Action ES0803 Co-Investigator of the Collaborative Linkage Grant NATO SfP Member of the SWING project (EC-CIPS) Member of the ESPAS project (EC-FP7) 69

69 9.9 Θχθινη δηαιέμεσλ ηνπ ΗΓΔΡ Ππλερίζηεθε γηα έθηε ρξνληά ν θχθινο επηζηεκνληθψλ δηαιέμεσλ ηνπ ΗΓΔΡ πνπ εγθαηληάζηεθε ην Φεβξνπάξην ηνπ 2006, κε ηηο παξαθάησ επηζηεκνληθέο δηαιέμεηο. Νλνκαηεπψλπκν/Ίδξπκα Ρίηινο Ζκεξνκελία Dr. Manolis K. Georgoulis The solar dynamics observatory 14/4/2011 RCAAM, Academy of Athens feature finding team (SDO/FFT) Dr. Stavros Kotsiaros Technical University of Denmark Prof. Dennis Papadopoulos University of Maryland Prof. Menas Kafatos Chapman University Roger Haagmans ESA/ESTEC Determination of earth s magnetic field from future satellite constellation missions Active probing of the radiation belts; new concepts and techniques Climate impacts at regional scales, hazards, and adaptation strategies ESA Earth Observation missions and magnetic field mission Swarm 25/5/ /6/ /5/ /10/

70 9.10 Ξξνζθεθιεκέλεο νκηιίεο εξεπλεηψλ ηνπ ΗΓΔΡ (invited talks) Α. Αλαζηαζηάδεο Βαζηθέο Αξρέο ηεο Φπζηθήο Ξιάζκαηνο, ζην Γέθαην Πρνιείν Φπζηθήο Ξιάζκαηνο θαη Ρερλνινγίαο Πχληεμεο, Βφινο, 9-13 Καΐνπ Η.Α. Γαγθιήο From space exploration to forecasting and control: the case of energetic charged particles, Universitas Bergensis, Bergen, Norway, 29 April Sun-Earth Connection and Planetary Exploration, Facing Tomorrow 2011 The Israeli Presidential Conference, Jerusalem, June Γ. Κπαιάζεο Balasis, G., A study of magnetospheric dynamics under intense magnetic storms, ESLAB 2011 / Cluster 21, Bruges, Belgium, September 2011 Ά. Κπειεράθε & Η. Ρζαγγνχξε Belehaki, Α., Mike Hapgood, and Esa Turunen ESPAS: The near-earth space data infrastructure for e-science EGU, General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3-8 April, 2011 Tsagouri I., On the assessment of space weather models for operational use: evaluation of the performance of ionospheric forecasting models, EGU General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3-8 April, 2011 Belehaki, A., I. Tsagouri, I. Kutiev, P. Marinov, S. Fidanova, An improved model for operational specification of the electron density structure up to GNSS orbits assisted by Digisonde data 13 th International Ionospheric Effects Symposium 2011 (IES2011), Alexandria, US, May 17-19, 2011 Belehaki A., Overview of the COST Action ES0803 Developing Space Weather products and services in Europe Annual Progress Conference, COST ESSEM Domain, Istanbul, Turkey, June 2011 Belehaki A., Products and services released by the DIAS system, Annual meeting of the Network of Experts on Propagation, ESTEC/ESA, Noordwijk, Netherlands, 7 September

71 Γ. Ρζηξνπνχια Ν ξφινο ησλ ειηαθψλ ςεθίδσλ ζην ζρεκαηηζκφ άισ ηζρχνο, καγλεηηθήο ζθηάο θαη καγλεηηθνχ ζφινπ κε ρξήζε παξαηεξήζεσλ ηνπ καγλεηηθνχ πεδίνπ θαη ηεο γξακκήο Ζα, Αθαδεκία Αζελψλ, 3 Καΐνπ Γηαιέμεηο εθιαΐθεπζεο ηεο επηζηήκεο εξεπλεηψλ ηνπ ΗΓΔΡ Η.Α. Γαγθιήο Ίδξπκα Δπγελίδνπ, «Βηψλνληαο ην ζέιαο», 21 Ηνπλίνπ Δπηζθέςεηο ή παξακνλή ζε άιια Δξεπλεηηθά Θέληξα ή Ξαλεπηζηήκηα Ξ. Ζιίαο Ecole normale supérieure (Laboratoire de Géologie), 14 έσο 19 Καξηίνπ, 28 Απξηιίνπ έσο 8 Καΐνπ θαη 1 έσο 16 Λνεκβξίνπ 2011 Γ. Κπαιάζεο GeoForschungsZentrum Potsdam, Γεξκαλία, 7 16 Φεβξνπαξίνπ Ππκκεηνρή εξεπλεηψλ ηνπ ΗΓΔΡ ζε επηηξνπέο ηνπ ΔΑΑ Α. Αλαζηαζηάδεο Δθπξφζσπνο ηνπ ΔΑΑ ζηε Θνηλνπξαμία ησλ Δξεπλεηηθψλ θαη Ρερλνινγηθψλ Βηβιηνζεθψλ ηεο ΓΓΔΡ Κέινο ηνπ Δπηζηεκνληθνχ Γλσκνδνηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ Κέινο ηεο δηαξθνχο επηηξνπήο πνινγηζηηθψλ Ππζηεκάησλ ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ Κέινο ηεο δηαξθνχο επηηξνπήο Βηβιηνζήθεο ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ Ξ. Ζιίαο Ππκκεηνρή σο κέινο ζην Γ.Π. ηνπ Ππιιφγνπ Ξξνζσπηθνχ ηνπ ΔΑΑ (ΠΞΔΑΑ) Σ. Θνληνέο Κέινο ηνπ Δπηζηεκνληθνχ Γλσκνδνηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΗΓΔΡ/ΔΑΑ Ά. Κπειεράθε Κέινο θαη αληηπξφεδξνο ηνπ ΔΓΠ ηνπ ΗΓΔΡ ( ) Λ. Πεθάθηο 72

72 Ξξφεδξνο ηνπ Ππιιφγνπ Δξεπλεηψλ ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (ΠΔEAA) Κέινο ηνπ Γ.Π. ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ σο αλαπιεξσηήο εθπξφζσπνο ησλ Δξεπλεηψλ 9.14 Κέζα Καδηθήο Δλεκέξσζεο Δθιαΐθεπζε θαη επηθνηλσλία κε ην θνηλφ Η. Θεξακηηζφγινπ Ππκκεηνρή ζηε δηνξγάλσζε ηεο αλνηρηήο εκέξαο ηνπ ΔΑΑ ζην Θεζείν (3/12/2011) Σ. Θνληνέο Ππλεληεχμεηο ζηα Κέζα Καδηθήο Δλεκέξσζεο (ηειενπηηθά δίθηπα θαη εθεκεξίδεο) ζρεηηθά κε ηηο αλαπηπζζφκελεο ζην ΗΓΔΡ/ΔΑΑ δπλαηφηεηεο δηαρείξηζεο θξίζεσλ απφ θπζηθά θαη αλζξσπνγελή αίηηα. Θνληνέο Σ., Θνπκπαξάθεο Κ., (2011), TELEIOS, Έιεγρνο Ξπξθαγηψλ κέζσ Ρειεπηζθφπεζεο, Δθεκεξίδα ΒΖΚΑ, 28/6/2011, Λ. Πεθάθηο «Γεσπιεξνθνξηθφο: ην επάγγεικα ηνπ κέιινληνο;», ΞΔΟΗΠΘΝΞΖΠΖ, ηνπηθφο Ρχπνο Αγίαο Ξαξαζθεπήο, ηεχρνο 210, 18 Φεβξνπαξίνπ 2011 Γ. Ρζηξνπνχια «Ζιηαθέο θειίδεο» Θαηαρσξήζεθε ζηηο 9/11/2011 ζην Ινηπέο δξαζηεξηφηεηεο Ξ. Ζιίαο & Ό. Γηαλλαθήο Απνζηνιή δηεμαγσγήο γεσδαηηηθψλ κεηξήζεσλ πεδίνπ, GPS ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ Θνξηλζηαθνχ Θφιπνπ γηα παξαηήξεζε παξακνξθψζεσλ ηνπ εδάθνπο ιφγσ ηεθηνληθήο δξαζηεξηφηεηαο. Ζ ελ ιφγσ απνζηνιή εληάζζεηαη ζηελ δηεζλή πξνζπάζεηα γηα ζπληνληζκέλε κειέηε ησλ γεσθπζηθψλ δηαδηθαζηψλ, ηεο ζρέζε ηνπο κε ηνπο ζεηζκνχο θαη ηε ξνή ξεπζηψλ θαζψο θαη ησλ ζρεηηθψλ θηλδχλσλ πνπ απνξένπλ απφ απηέο, γηα ηελ πεξηνρή ηνπ επξχηεξνπ Θνξηλζηαθνχ Θφιπνπ. (ζρεη. The Corinth Rift Laboratory: 73

73 10. ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ Ρν Ηλζηηηνχην Γηαζηεκηθψλ Δθαξκνγψλ & Ρειεπηζθφπεζεο ζηεγάδεηαη ζην δεχηεξν φξνθν ηνπ θηεξίνπ «Μελψλαο» ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ, ζηνλ Ιφθν Θνπθνχ ηεο Ξεληέιεο. Ζ πχιε ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ ΔΑΑ βξίζθεηαη ζηε ζπκβνιή ησλ νδψλ Ησάλλε Κεηαμά θαη Βαζηιέσο Ξαχινπ. Νδεγίεο πξφζβαζεο βξίζθνληαη αλεξηεκέλεο ζηελ ηζηνζειίδα Ραρπδξνκηθή δηεχζπλζε ΗΓΔΡ: Κεηαμά & Βαζ. Ξαχινπ Ξεληέιε Αηηηθήο Ρειέθσλν γξακκαηείαο ΗΓΔΡ (θπξία Δπαγγειία Ξαπαδάθε): FAX γξακκαηείαο ΗΓΔΡ: Θεληξηθή ηζηνζειίδα ΗΓΔΡ: 74

74 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΔΟΔΛΥΛ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ KΑΗ BΗΥΠΗΚΖΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ

75 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ Ρν Ηλζηηηνχην Δξεπλψλ Ξεξηβάιινληνο θαη Βηψζηκεο Αλάπηπμεο (ΗΔΞΒΑ) έρεη σο αληηθείκελν ηε Κεηεσξνινγία, ηε Θιηκαηνινγία, ηε Φπζηθή θαη Σεκεία ηεο Αηκφζθαηξαο, ηελ Ζιηαθή θαη Αηνιηθή Δλέξγεηα, ηηο Θιηκαηηθέο Αιιαγέο, ηε Γηαρείξηζε θαη Ξξνγξακκαηηζκφ Φπζηθψλ Ξφξσλ, ηελ δξνινγία, ηελ Ξνηφηεηα ηνπ Αέξα ησλ Δπηθαλεηαθψλ θαη πνγείσλ δάησλ θαη ελ γέλεη ηηο επηπηψζεηο ηεο αλάπηπμεο ζην πεξηβάιινλ. Πθνπφο ηνπ ΗΔΞΒΑ είλαη ε πξναγσγή φισλ ησλ αλσηέξσ επηζηεκνληθψλ πεξηνρψλ. Πηφρνο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ είλαη ε εληαηηθνπνίεζε ηεο πξνζθνξάο ππεξεζηψλ, ππνζηήξημεο θαη πιεξνθφξεζεο ζηελ Ξνιηηεία, ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαη ζην επξχ θνηλφ, κέζσ ηεο έξεπλαο πνπ επηηειείηαη κε ηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ζηνηρείσλ, ηε δηεμαγσγή εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ηελ εθπφλεζε ζρεηηθψλ κειεηψλ. 76

76 2. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ & ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ Ρν ΗΔΞΒΑ δξαζηεξηνπνηείηαη ζε φιν ην εχξνο ησλ ζεκάησλ ηα νπνία πεξηγξάθνληαη ζηνλ ηδξπηηθφ ηνπ ζθνπφ, κε έκθαζε ηελ αξηζηεία ζηνπο παξαθάησ ηνκείο: Αλάπηπμε θαη ζπληήξεζε αμηφπηζησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ γηα ηε κειέηε ησλ κεηεσξνινγηθψλ θιηκαηηθψλ θαη ινηπψλ αηκνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ. Νη βάζεηο δεδνκέλσλ, πξσηνγελψλ θαη επεμεξγαζκέλσλ, δηαηίζεληαη γηα ρξήζε απφ ηελ αθαδεκατθή θαη ηελ ηερληθή θνηλφηεηα. Αλάπηπμε κεζφδσλ ινγηθψλ εξγαιείσλ θαη βάζεσλ δεδνκέλσλ γηα ηελ εθηίκεζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, κε ζθνπφ ηνλ θαιχηεξν ζρεδηαζκφ ηεο ελεξγεηαθήο θαη πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θιηκαηηθψλ κεηαβνιψλ. Ξαξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα (αέξηα θαη ζσκαηηδηαθή ξχπαλζε) θαη δηεξεχλεζε θπζηθν-ρεκηθψλ δηεξγαζηψλ θαη δηεξγαζηψλ κεηαθνξάο. Ξαξαθνινχζεζε επηπέδσλ ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζε δηαθνξεηηθέο θαζκαηηθέο πεξηνρέο ελδηαθέξνληνο θαη αλάπηπμε αιγνξίζκσλ ππνινγηζκνχ αηκνζθαηξηθψλ παξακέηξσλ. Ξεηξακαηηθή θαη ζεσξεηηθή κειέηε ηνπ Αηκνζθαηξηθνχ Νξηαθνχ Πηξψκαηνο, ηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο, θαζψο θαη ησλ έληνλσλ θαηξηθψλ θαηλνκέλσλ (θαηαηγίδσλ). Αλάπηπμε θαη εθαξκνγή αηκνζθαηξηθψλ κνληέισλ ζπλνπηηθήο θαη κέζεο θιίκαθαο θαη παξνρή ππεξεζηψλ πξφγλσζεο θαηξνχ πξνο ην θνηλφ. Δθαξκνγή παγθφζκησλ θιηκαηηθψλ κνληέισλ θαη κνληέισλ αηκνζθαηξηθήο ρεκείαο γηα ηελ κειέηε, κεηαμχ άιισλ, ησλ κεγάιεο θιίκαθαο κεραληζκψλ αλάπηπμεο ξχπαλζεο θαη ηεο επίδξαζεο ηεο αλζξσπνγελνχο ζέξκαλζεο ζηα αθξαία θιηκαηηθά θαηλφκελα. Κειέηε ηεο θπζηθήο ηνπ θηηξίνπ θαη ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, εμεηάδνληαο πξνβιήκαηα αεξηζκνχ ρψξσλ, δνκηθψλ πιηθψλ θαη πνηφηεηαο αέξα εζσηεξηθψλ ρψξσλ. πνζηήξημε ηεο ηερληθήο θνηλφηεηαο κέζσ εμεηδηθεπκέλσλ εθδφζεσλ, ινγηζκηθνχ, θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ζπκβνχινπ. Κειέηε ζεκάησλ πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο, ζρεδηαζκνχ θαη βηψζηκεο αλάπηπμεο, κε αλάπηπμε θαη ρξήζε κεζνδνινγηψλ ηαπηνπνίεζεο θαη αμηνιφγεζεο πηζαλψλ επηπηψζεσλ θαζψο θαη δηαρείξηζεο, πξφιεςεο θαη αληηκεηψπηζεο θηλδχλσλ γηα ην πεξηβάιινλ. Κειέηε ηεο επηθαλεηαθήο θαη ππφγεηαο πδξνινγίαο, θαζψο θαη ησλ θπζηθνρεκηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ ηχρε ησλ ξχπσλ ζην πδαηηθφ πεξηβάιινλ. Αλάπηπμε κεζνδνινγηψλ δηαρείξηζεο θαη πξνζηαζίαο ησλ πδαηηθψλ πφξσλ, ιακβάλνληαο ππφςε θαη θνηλσληθά, νηθνλνκηθά θαη λνκηθά/ζεζκηθά ζέκαηα. Νη γεληθνί ζηφρνη πξνγξακκαηηζκνχ ηεο εξεπλεηηθήο θαη ηερλνινγηθήο πνιηηηθήο ηνπ ΗΔΞΒΑ είλαη ε πεξεηαίξσ αλάπηπμε ηεο έξεπλαο ζηνπο επηζηεκνληθνχο ηνκείο δξαζηεξηφηεηαο, ν εθζπγρξνληζκφο ηνπ νξγαλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ ηνπ, ε δηεχξπλζε ησλ εθαξκνγψλ θαη ε ηερλνινγηθή αλάπηπμε, ε δεκηνπξγία πφισλ θέληξσλ αξηζηείαο θαη ε πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο. Κε ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ ην ΗΔΞΒΑ απνηειεί ζεκείν εζηίαζεο ζε ζέκαηα έξεπλαο πεξηβάιινληνο θαη πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο, ζηνρεχεη ζηε δηαζχλδεζή ηνπ κε Δζληθά θαη Γηεζλή Θέληξα θαη πεξεζίεο θαη απνζθνπεί ζηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη δεκηνπξγία πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο ζηελ νηθνλνκία, ηελ θνηλσλία θαη ην πεξηβάιινλ. 77

77 3. ΝΟΓΑΛΥΠΖ ΘΑΗ ΞΝΓΝΚΖ 3.1 Νξγάλσζε Ρν ΗΔΞΒΑ έρεη ηελ αθφινπζε δηάξζξσζε: Γηεπζπληήο Γξ. Κηραήι Θ. Ξεηξάθεο Eξεπλεηήο Α Δξεπλεηέο Γεξαζφπνπινο Δπάγγεινο Δξεπλεηήο Α Θακπεδίδεο Σαξάιακπνο Δξεπλεηήο Α Θνηξψλε Βαζηιηθή Δξεπλήηξηα Α Θνχζεο Αληψληνο Δξεπλεηήο Α Ιαγνπβάξδνο Θσλζηαληίλνο Δξεπλεηήο Α Κπαιαξάο Θσλζηαληίλνο Δξεπλεηήο Α Γεσξγνπνχινπ Διέλε Δξεπλήηξηα Β Γηαλλαθφπνπινο Σξήζηνο Δξεπλεηήο Β Θνηξσλάξνπ Αλαζηαζία Δξεπλήηξηα A Κνηξαζγεληήο Πεβαζηηαλφο Δξεπλεηήο Β Οεηάιεο Αδξηαλφο Δξεπλεηήο Β Παθειιαξίνπ Ληθφιανο Δξεπλεηήο Β Παξαθίδεο Γηάλλεο Δξεπλεηήο Β Φνπληά Γήκεηξα Δξεπλήηξηα Β Τπιφγινπ Βαζίιεηνο Δξεπλεηήο Β Αζεκαθνπνχινπ Βαζηιηθή Δξεπλήηξηα B Γαζθαιάθε Διέλε Δξεπλήηξηα B Θαδαληδήο Πηέιηνο Δξεπλεηήο Γ Kαιφγεξνο Ησάλλεο Δξεπλεηήο Γ Ιηαθάθνπ Διέλε Δξεπλήηξηα Γ Δδηθφ Ρερληθφ Δπηζηεκνληθφ Ξξνζσπηθφ Ρερληθφ Γηνηθεηηθφ Ξξνζσπηθφ Γξνχηζα Θαιιηφπε Θαηζάλνο Γεκήηξηνο Θνληνγηαλλίδεο Πίκσλ Θνπαληά Θενδψξα Θνπηεληάθε Γήκεηξα Ιηάλνπ Καξία Ιπθνχδεο Ππχξνο Κάδε Αηθαηεξίλε Κεηαμάηνπ Αγγειίλα Ξαπαγηαλλάθε Αηθαηεξίλε Ξηέξξνο Φξαγθίζθνο Ονπθνπλάθεο Ληθφιανο Αλαγλσζηνπνχινπ Θέθια Αδακνπνχινπ Αλαζηαζία Θάπνο Ληθφιανο Αζαλαζηάδε Βάλα Ξαπαγηάλλεο Γεκήηξηνο Θαηζακάλε Αλδξνλίθε Κεηζφπνπινο Βαζίιεο ΞΔ Κεηεσξνιφγνο ΞΔ Κεηεσξνιφγνο ΞΔ Κεηεσξνιφγνο ΞΔ Φπζηθφο Ξεξηβάιινληνο ΞΔ Φπζηθφο ΞΔ Φπζηθφο Ξεξηβάιινληνο ΞΔ Φπζηθφο Ξεξηβάιινληνο ΞΔ Γεσιφγνο-δξνιφγνο ΞΔ Βηνιφγνο ΞΔ Σεκηθφο ΞΔ Φπζηθφο ΞΔ Σεκηθφο Κεραληθφο ΞΔ Γηνηθεηηθνχ ΡΔ Κεραληθψλ ΡΔ Κεραληθψλ ΡΔ Γηνηθεηηθνχ-Ινγηζηηθνχ ΡΔ Ζιεθηξνληθφο ΓΔ Ξξνζσπηθνχ Ζ/ ΓΔ Ξξνζσπηθνχ Ζ/ 78

78 Αξηζκφ ζπλεξγαδνκέλσλ επηζηεκφλσλ ζηα πιαίζηα εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ. 3.2 πνδνκή Δξγαζηήξην Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο Ρν Δξγαζηήξην Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο (ΔΑΣ) ηνπ ΔΑΑ δεκηνπξγήζεθε ην Ρν ΔΑΣ/ΔΑΑ βξίζθεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ΗΔΞΒΑ, ζηνλ ιφθν Θνπθνχ, ζηελ Ξαιαηά Ξεληέιε. Πθνπφο ηνπ ΔΑΣ/ΔΑΑ είλαη ε ιεηηνπξγία ελφο εξγαζηεξηαθνχ θέληξνπ κε πεδίν εξγαζίαο ηελ εθαξκνγή δηαπηζηεπκέλσλ, ζχκθσλα κε ην δηεζλέο πξφηππν πνηφηεηαο ΔΙΝΡ ΔΛ ISO-IEC 17025, δνθηκψλ γηα ηνλ εληνπηζκφ θαη κέηξεζε ησλ ρεκηθψλ ελψζεσλ πνπ είλαη επηβιαβείο ζην πεξηβάιινλ θαη ηελ δεκφζηα πγεία. Άκεζνο ζηφρνο ηνπ, ε παξνρή πςειήο πνηφηεηαο ππεξεζηψλ κέηξεζεο αηκνζθαηξηθψλ θαη άιισλ ξχπσλ, πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζεί ζηηο απαηηήζεηο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο θαη ησλ θξαηηθψλ θαη παξαγσγηθψλ θνξέσλ γηα βηψζηκε, νηθνλνκηθή θαη ηερλνινγηθή αλάπηπμε, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο δεκφζηαο πγείαο. Ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζε: αεξνιχκαηα ή αησξνχκελα ζσκαηίδηα (ΑΠ;PM), βελδφιην, πνιπρισξησκέλεο δηβέλδν-δηνμίλεο θαη θνπξάληα (ΞΣΓ/Φ; PCDD/Fs), πνιπρισξησκέλα δηθαηλχιηα (ΞΣΓ; PCBs), πνιπθπθιηθνί αξσκαηηθνί πδξνγνλάλζξαθεο (ΞΑ; PAHs) θαη βαξέα κέηαιια (φπσο: πδξάξγπξνο, αξζεληθφ, ληθέιην, κφιπβδνο θαη ρξψκην) ζε αηκνζθαηξηθά ππνζηξψκαηα. Ξαξαθνινπζψληαο ηηο επηζηεκνληθέο θαη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο, ην ΔΑΣ/ΔΑΑ έρεη αλαπηχμεη, ζηα πιαίζηα εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη δηαθξαηηθψλ ζπλεξγαζηψλ, πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηελ ΔE θαη ηελ ΓΓΔΡ, ζπγθεθξηκέλε νξγαλνινγία θαη κεζνδνινγίεο κέηξεζεο, θξνληίδνληαο παξάιιεια ηελ ζπλερή αλαβάζκηζε ηεο πθηζηάκελεο ππνδνκήο ηνπ. Θηλεηφο Πηαζκφο Ξαξαθνινχζεζεο Αηκνζθαηξηθήο Οχπαλζεο Ρν ΗΔΞΒΑ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγεί θηλεηή κνλάδα κέηξεζεο ηεο ξχπαλζεο ε νπνία πεξηιακβάλεη έλα πιήξσο εμνπιηζκέλν ζηαζκφ κε φξγαλα κέηξεζεο αηηκνζθαηξηθψλ ξχπσλ (NO, ΛΝ 2, O 3, SO 2, CO, HC, CH 4, PM 10 ) ζε εηδηθά δηακνξθσκέλν ρψξν κε ηνλ αληίζηνηρν ζπιιέθηε δεδνκέλσλ θαη έλα κεηεσξνινγηθφ ζηαζκφ. Νη δπλαηφηεηεο ηνπ θηλεηνχ ζηαζκνχ γηα ηε κειέηε ηεο πνηφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο βειηηψζεθαλ κε ηελ απφθηεζε ελφο ζπζηήκαηνο DOAS απηφκαηεο ζθφπεπζεο, ην νπνίν επηηξέπεη ηελ παξαθνινχζεζε εθηφο ησλ ζπκβαηηθψλ ξχπσλ (ΛΝ 2, SO 2, O 3 ), θαη ηεο εκεξήζηαο πνξείαο ξχπσλ, φπσο ην Βελδφιην, Ρνινπφιην θαη Μπιφιην. Νη ξχπνη απηνί είλαη δχζθνιν λα θαηαγξαθνχλ θαη γηα ηελ πεξηνρή ηεο Αζήλαο ππάξρνπλ κφλν ζπνξαδηθέο κεηξήζεηο. Ν θηλεηφο ζηαζκφο παξάζρεη ηε δπλαηφηεηα παξνρήο ππεξεζηψλ κεηαμχ άιισλ πξνο θνξείο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, πξνζθέξνληαο άκεζε ελεκέξσζε γηα ηα επίπεδα ηεο ξχπαλζεο ζηελ πεξηνρή ησλ Αζελψλ αιιά θαη ζηε πεξηθέξεηα. Γίθηπν Κεηεσξνινγηθψλ Πηαζκψλ Νη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ΔΑΑ ζε ζέκαηα κεηεσξνινγίαο μεθίλεζαλ ην 1858 φηαλ εγθαηαζηάζεθε ν πξψηνο κεηεσξνινγηθφο ζηαζκφο ζην Θεζείν. Απφ ην 1996 ιεηηνπξγεί θαη δεχηεξνο ζηαζκφο ηνπ ΔΑΑ ζηελ Ξεληέιε. Ρν 2006 μεθίλεζε ε πξνζπάζεηα επέθηαζεο ηνπ δηθηχνπ απηφκαησλ ζηαζκψλ. Ρν δίθηπν πεξηιακβάλεη (Γεθέκβξηνο 2011) ~190 ζηαζκνχο (160 ηδηφθηεηνπο θαη 30 πνπ έρνπλ δηαηεζεί απφ άιινπο θνξείο). Νη πιεξνθνξίεο ησλ ζηαζκψλ (ζηνηρεία ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη ηζηνξηθά ζηνηρεία) δίλνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα: (Δπ. πεχζπλνο: Θ. Ιαγνπβάξδνο) 79

79 Γίθηπν θαηαγξαθήο ειεθηξηθψλ εθθελψζεσλ Ρν ΗΔΞΒΑ ιεηηνπξγεί απφ ην 2005 ζε επηρεηξεζηαθή βάζε ην δίθηπν θαηαγξαθήο ειεθηξηθψλ εθθελψζεσλ ΕΔΠ πνπ πεξηιακβάλεη 6 αηζζεηήξεο ζηελ Δπξψπε. Νη πιεξνθνξίεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν δίλνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα: Αθηηλνκεηξηθνί Πηαζκνί Ν πξψηνο Αθηηλνκεηξηθφο Πηαζκφο ηνπ ΔΑΑ (ΑΠΔΑΑ) δεκηνπξγήζεθε ην 1953, ζην Θεζείν. Δίλαη ν αξραηφηεξνο ζηαζκφο ηεο ρψξαο θαη ραξαθηεξίδεηαη σο αζηηθφο επεηδή ιεηηνπξγεί κέζα ζηνλ αζηηθφ ηζηφ ηεο Αζήλαο. Ν ΑΠΔΑΑ θαιχπηεη ην θάζκα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ΗΔΞΒΑ πνπ αθνξνχλ ζε κεηξήζεηο παξακέηξσλ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, θπζηθνχ θσηηζκνχ θαη θπζηθήο ηεο αηκφζθαηξαο (αηκνζθαηξηθή ζφισζε, αηκνζθαηξηθά αεξνιχκαηα). Ν θχξηνο εμνπιηζκφο ηνπ βξίζθεηαη ζην Θεζείν (ΑΠΔΑΑ- Θεζείν), ελψ έλα κηθξφ παξάξηεκα έρεη δεκηνπξγεζεί ζηελ Ξεληέιε (ΑΠΔΑΑ-Ξεληέιε), ζηελ νπνία έρεη ηηο θχξηεο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ην ΗΔΞΒΑ. Νη ζηαζκνί πεξηιακβάλνπλ, εμνπιηζκφ λέαο ηερλνινγίαο θαη κέηξεζεο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ ζπλνδεχνληαη απφ πξνγξάκκαηα αλάιπζεο θαη απνηχπσζεο δεδνκέλσλ. Ιεηηνπξγεί ζχκθσλα κε δηεζλή πξφηππα θαη αθνινπζεί επηζηεκνληθέο δηαδηθαζίεο ζπληήξεζεο θαη βαζκνλφκεζεο ηνπ εμνπιηζκνχ ηνπ. Κεηεσξνινγηθφ Οαληάξ Ρν ΔΑΑ ιεηηνπξγεί ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο Ξεληέιεο έλα απηνθηλνχκελν κεηεσξνινγηθφ ξαληάξ δηπινχ πνιηζκνχ, κε ζθνπφ ηε δπλαηφηεηα απηφκαηεο ζπιινγήο θαη αλάιπζεο παξαηεξήζεσλ ζε ζπρλφηεηεο X-band, ψζηε λα ζπιιέγνληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν (real-time) ζηνηρεία λεθψλ πνπ ζα επηηξέπνπλ ηελ κέηξεζε βξνρφπησζεο αιιά θαη ηελ εθηίκεζε επεξρφκελεο βξνρφπησζεο ζε απφζηαζε ρηιηφκεηξα. Νη κεηξήζεηο θαηαγξάθνληαη απηφκαηα θαη επεμεξγάδνληαη κε θαηάιιεινπο αιγνξίζκνπο θαη δηαδηθαζίεο, ψζηε λα γίλεηαη εθηίκεζε ηνπ είδνπο θαη ηεο έληαζεο ηεο βξνρφπησζεο απφ ηηο κεηξήζεηο αληαλαθιαζηηθφηεηαο. Ξξαγκαηνπνηήζεθε επέθηαζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ κεηεσξνινγηθνχ ξαληάξ θαη εμέιημή ηνπ ζε πνιπδχλακν ζχζηεκα κεηξήζεσλ πδαηφπησζεο, κε ρξήζε εδαθηθψλ νξγάλσλ ηεο θαηαλνκήο ηεο βξνρήο/ραιάδη θαη ηεο ζπρλφηεηαο ειεθηξηθψλ εθθελψζεσλ. Δξγαζηήξην Βαζκνλφκεζεο Κεηεσξνινγηθνχ Δμνπιηζκνχ Ρν ΗΔΞΒΑ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγεί εξγαζηήξην γηα ηελ εθηέιεζε βαζκνλνκήζεσλ κεηεσξνινγηθψλ νξγάλσλ. Έηζη, έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα βαζκνλνκεί ηα αθφινπζα κεηεσξνινγηθά φξγαλα: ζεξκφκεηξα (πδξαξγπξηθά θαη ειεθηξνληθά), ζεξκνγξάθνπο, πγξφκεηξα θαη πγξνγξάθνπο, ππξαλφκεηξα, ππξειηφκεηξα, αλεκφκεηξα ζεξκνχ ζχξκαηνο, θσηφκεηξα θαη βξνρφκεηξα. Ζ ζπιινγή θαη ε επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ γίλεηαη κε ζπζηήκαηα πςειήο αθξηβείαο θαη κε ηελ βνήζεηα ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Ρν εξγαζηήξην έρεη νξγαλσζεί βάζεη ησλ πξνηχπσλ ηνπ ΔΛ Έρεη εθπνλήζεη Δγρεηξίδην Ξνηφηεηαο, ην νπνίν έρεη εγθξηζεί απφ ην Γ.Π. ηνπ ΔΑΑ. Νη βαζκνλνκήζεηο δηελεξγνχληαη βάζεη ησλ πξνηχπσλ ISO. 80

80 4. ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ Κεηεσξνινγία Πηα πιαίζηα απηήο ηεο ζεκαηηθήο ελφηεηαο ζεξαπεχνληαη αληηθείκελα ζρεηηθά κε ηε κειέηε ζπλνπηηθψλ θαηλνκέλσλ. Ξαξάιιεια αληηκεησπίδνληαη ζέκαηα ζρεηηθά κε ηε ρξεζηκνπνίεζε αξηζκεηηθψλ κνληέισλ γηα ηε κειέηε θαηλνκέλσλ ηνπηθήο ή κέζεο κεηεσξνινγηθήο θιίκαθαο. Δπίζεο ζην Ηλζηηηνχην πξαγκαηνπνηείηαη επηρεηξεζηαθή πξφγλσζε θαηξνχ κε βάζε ηξία αξηζκεηηθά κνληέια: BOLAM, MM5, WRF θαζψο θαη πξφγλσζε θπκαηηζκνχ (κε ην κνληέιν WAM). Θιηκαηνινγία Πηα πιαίζηα ηεο ελφηεηαο απηήο νκάδα εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ έρεη εκπιαθεί ζηελ νξγάλσζε βάζεσλ δεδνκέλσλ κεηεσξνινγηθήο θαη πδξνινγηθήο πιεξνθνξίαο, ζηε ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία θιηκαηνινγηθψλ ζηνηρείσλ γηα ηε δεκηνπξγία ζχγρξνλσλ ρξνλνζεηξψλ αμηφπηζησλ δεδνκέλσλ, φπσο θαη γηα ηελ εξκελεία αθξαίσλ πεξηπηψζεσλ κεηεσξνινγηθψλ ζπκβάλησλ θ.ά. Ξαξάιιεια κειεηψληαη ζέκαηα ζρεηηθά κε ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο θαη ηα αίηηα πνπ ηηο πξνθαινχλ. Φπζηθή ηνπ Αηκνζθαηξηθνχ Ξεξηβάιινληνο Πηα πιαίζηα ηνπ αληηθεηκέλνπ απηνχ αληηκεησπίδνληαη πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ηε Φπζηθή ηεο ρακειήο ηξνπφζθαηξαο θαη κε ηελ πνηφηεηα ηνπ Αηκνζθαηξηθνχ Ξεξηβάιινληνο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο. Ξην ζπγθεθξηκέλα αλαθέξεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ Δξγαζηεξίνπ Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο κε ζθνπφ ηελ εθπφλεζε κειεηψλ θαη παξνρή ππεξεζηψλ ζε ζέκαηα αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο, δίλνληαο ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο θαη ηελ πγεία. Νη πθηζηάκελεο ππνδνκέο ηνπ Δ.Α.Σ. εμαζθαιίδνπλ ηελ δεηγκαηνιεςία αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ θαη αεξίσλ (πηεηηθέο θαη εκηπηεηηθέο νξγαληθέο ελψζεηο), ελψ ηαπηφρξνλα θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ ρεκηθή αλάιπζε ησλ πην ζεκαληηθψλ ξχπσλ. Ν πξνζδηνξηζκφο ησλ επηπέδσλ ηνπο ζηελ αηκφζθαηξα παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ιφγσ ησλ επηπηψζεψλ ηνπο ζηελ πγεία (ηνμηθφηεηα, ελδερφκελε θαξθηλνγέλεζε, κεηαιιαμηνγφλνο δξάζε), ζην πεξηβάιινλ (κείσζε ηνπ ζηξαηνζθαηξηθνχ φδνληνο, θσηνρεκηθή ξχπαλζε) θαη έκκεζα ζην θιίκα. Ν Θηλεηφο Πηαζκφο Ξαξαθνινχζεζεο Οχπαλζεο ηνπ ΗΔΞΒΑ, παξάζρεη ηελ επειημία κεηαθνξάο εμνπιηζκνχ ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηεο ειιεληθήο επηθξάηεηαο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ επηπέδσλ ξχπαλζεο ζηελ πεξηνρή. Πε ζπλεξγαζία κε ηνπο αληηζηνίρνπο θνξείο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, πνπ θαζνξίδνπλ θαη ηηο αλάγθεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ κειεηψλ, παξαθνινπζνχληαη νη ζπγθεληξψζεηο ζπγθεθξηκέλσλ ξχπσλ ηαπηφρξνλα κε κεηεσξνινγηθέο παξακέηξνπο θαη ζπληάζζνληαη αλαθνξέο κε ηα επηζηεκνληθά επξήκαηα. Δληέιεη, ν Πηαζκφο Ξαξαθνινχζεζεο Αεξνιπκάησλ ηνπ ΗΔΞΒΑ ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ζηελ Ξεληέιε, ιεηηνπξγεί απφ ην Κάξηην 2008, θαη έρεη σο θχξην ζθνπφ ηε κειέηε ησλ θπζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ, ησλ νπηηθψλ ηδηνηήησλ ηνπο θαη ηεο ρεκηθήο ηνπο ζχζηαζεο, γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ δηεξγαζηψλ παξαγσγήο θαη κεηαθνξάο ζσκαηηδηαθψλ ξχπσλ ζηελ Αλαηνιηθή Κεζφγεην, ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ θιηκαηηθνχ ηνπο ξφινπ ζηελ αηκφζθαηξα αιιά θαη ηηο επηδξάζεηο ηνπο ζηελ πγεία θαη ηα νηθνζπζηήκαηα. Ζιηαθή θαη Αηνιηθή Δλέξγεηα, Δμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο Πηελ πνιπζχλζεηε απηή ζεκαηηθή ελφηεηα έρνπλ εμειηρζεί πξσηνβνπιίεο ζρεηηθέο κε ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία θαη ηνλ θπζηθφ θσηηζκφ. Ππλερείο θαζκαηηθέο παξαηεξήζεηο έρνπλ δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζηελ ζε βάζνο κειέηε ηεο πξνζπίπηνπζαο ζην έδαθνο 81

81 ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο, φπσο θαη ζηελ αιιειεπίδξαζε κε ην ξππαζκέλν πεξηβάιινλ ηεο πφιεσο. Κε ηε βνήζεηα θπξίσο πεηξακαηηθψλ δηαδηθαζηψλ έρνπλ κειεηεζεί πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ηα αηνιηθά ραξαθηεξηζηηθά πεξηνρψλ κε έληνλν αλάγιπθν θαη ηελ ελδερφκελε αμηνπνίεζή ηνπο γηα αηνιηθέο εθαξκνγέο. Ξαξάιιεια κε ηε βνήζεηα κνληέισλ έρνπλ αλαπηπρζεί πξνζεγγίζεηο πξφγλσζεο ηνπ αηνιηθνχ δπλακηθνχ ζε πεξηνρέο ελδηαθέξνληνο. Ρέινο νκάδα εξεπλεηψλ έρεη εκπιαθεί ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ηε κειέηε ηεο θπζηθήο ηνπ θηηξίνπ θαη ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. Δηδηθφηεξα έρνπλ κειεηεζεί κε πεηξακαηηθέο δηεξγαζίεο πξνβιήκαηα αεξηζκνχ ρψξσλ, ρξεζηκνπνίεζεο εηδηθψλ δνκηθψλ πιηθψλ, πνηφηεηαο αέξα εζσηεξηθνχ ρψξνπ θ.ά. Ρν ζχλνιν ησλ πξνζεγγίζεσλ απηψλ ζηνρεχεη ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο κέζα ζην θηίξην. Θιηκαηηθέο αιιαγέο ζνλ αθνξά ζηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θηλδχλνπ απφ ηελ θιηκαηηθήο κεηαβνιή, ε ζρεηηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ ΔΑΑ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή θαη αθνξά κεηαμχ άιισλ ζηελ αλάπηπμε βάζεσλ δεδνκέλσλ γηα ηελ εθηίκεζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ βάζεη δηεζλψο απνδεθηψλ κεζνδνινγηψλ, ζηελ αλάπηπμε κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ κε ζηφρν ηελ ελζσκάησζε ηεο πεξηβαιινληηθήο απηήο δηάζηαζεο ζηελ ελεξγεηαθή θαη πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή θιπ. Tν ΔΑΑ, θαηφπηλ ππνγξαθήο ζρεηηθήο ζχκβαζεο κε ην ΞΔΣΥΓΔ, απνηεινχζε γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ηνλ ππεχζπλν θνξέα γηα ηε ζχληαμε ησλ εηήζησλ εζληθψλ απνγξαθψλ ζρεηηθά κε ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο πνπ θαζνξίδνληαη απφ ηε Πχκβαζε-Ξιαίζην ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηελ Θιηκαηηθή Κεηαβνιή (United Nations Framework Convention on Climate Change/UNFCCC). Δπίζεο, ην ΔΑΑ ζπλέηαμε - ζε ζπλεξγαζία κε άιινπο θνξείο - ηε 3ε Δζληθή Δθζεζε γηα ηηο Θιηκαηηθέο Αιιαγέο, ζηελ νπνία - κεηαμχ άιισλ - αλαιχνληαη νη πνιηηηθέο θαη κέηξα ηεο ρψξαο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη αμηνινγείηαη ε ζρεηηθή πξφνδφο ηνπο. Δπηπιένλ, ην ΔΑΑ έρεη θαηαζηξψζεη ην Δζληθφ Ξξφγξακκα γηα ηνλ Ξεξηνξηζκφ ησλ Δθπνκπψλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ ζηελ Διιάδα. Αθφκα, ην ΔΑΑ ζπκκεηέρεη, σο κέινο ηεο ειιεληθήο αληηπξνζσπείαο, ζηηο ζπλαληήζεηο ησλ Ππκβαιινκέλσλ Κεξψλ ηεο Πχκβαζεο θαη ησλ επηθνπξηθψλ νξγάλσλ ηεο, ζηηο ζπλαληήζεηο ηνπ Ad-Hoc Group ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηηο Θιηκαηηθέο Αιιαγέο, θαζψο θαη ζηηο δηάθνξεο ζπλαληήζεηο εξγαζίαο πνπ δηνξγαλψλνληαη απφ δηεζλείο νξγαληζκνχο ζρεηηθά κε ζέκαηα ηεο Πχκβαζεο θαη ηνπ Ξξσηνθφιινπ ηνπ Θπφην. Δπίζεο, απφ ην ΔΑΑ εθπνλήζεθε εξεπλεηηθφ πξφγξακκα ζρεηηθά κε ηε βέιηηζηε ελζσκάησζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ απαηηήζεσλ, πνπ πεγάδνπλ απφ ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θπφην, ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ εζληθψλ δξάζεσλ ηεο επφκελεο δεθαεηίαο ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα, φπνπ θαη ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνχ εμεηάδνληαη κεηαμχ άιισλ ζέκαηα φπσο ην δπλακηθφ πεξηνξηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ (π.ρ. εθαξκνγέο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θιπ.), ην νξηαθφ θφζηνο πεξηνξηζκνχ ησλ εθπνκπψλ, ε κεζνδνινγία γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πξνηεξαηνηήησλ πνιηηηθήο κε ζπλεθηίκεζε δηαθνξεηηθψλ παξακέηξσλ (θφζηνο, πεξηβαιινληηθφ φθεινο, θνηλσληθέο παξάκεηξνη, δπζθνιίεο εθαξκνγήο κέηξσλ θιπ.). Αθφκα, ζην ΔΑΑ έρεη εθπνλεζεί κηα πιεζψξα άιισλ πξνγξακκάησλ ζρεηηθά κε ηηο Θιηκαηηθέο Αιιαγέο. Ρν πξφγξακκα γηα ηε Γηεξεχλεζε πνζηεξηθηηθψλ Ξνιηηηθψλ γηα ηελ Ξξνψζεζε ησλ Κέηξσλ Ξνιηηηθήο ηνπ ΞΔΣΥΓΔ ζρεηηθά κε Κείσζε ησλ Δθπνκπψλ CO2 ζηνλ Νηθηαθφ-Ρξηηνγελή Ρνκέα έρεη σο ζηφρν ηελ εχξεζε ησλ πην απνδνηηθψλ πνιηηηθψλ θαη κέηξσλ γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ CO2 ζηνλ νηθηαθφ θαη ηξηηνγελή ηνκέα, ιακβάλνληαο ππφςε φηη ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο (θαη νη ζρεηηθέο εθπνκπέο) 82

82 ζ απηνχο ηνπο ηνκείο είλαη ζεκαληηθφηαηε θαη παξνπζηάδεη πςειφ ξπζκφ αχμεζεο ηα ηειεπηαία έηε. Δπίζεο, ην ΔΑΑ εθπφλεζε θαη πξνγξάκκαηα DAC, ηα νπνία έρνπλ σο αληηθείκελν ηελ Αλάπηπμε πνδνκήο γηα ηελ Αληηκεηψπηζε ηνπ Θηλδχλνπ ηεο Θιηκαηηθήο Κεηαβνιήο ζηηο εμήο ρψξεο: Αιβαλία, Βνζλία-Δξδεγνβίλε, Βνπιγαξία, Γηνπγθνζιαβία, Ξξψλ Γηνπγθνζιαβηθή Γεκνθξαηία ηεο Καθεδνλίαο θαη Ονπκαλία. Αθφκα, ην ΔΑΑ, ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην πνπξγείν Γεσξγίαο, Φπζηθψλ Ξφξσλ θαη Ξεξηβάιινληνο ηεο Θχπξνπ, εθπφλεζε ην πξφγξακκα γηα ηε Γηακφξθσζε Πηξαηεγηθνχ Πρεδίνπ γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηελ Θχπξν. Ξξνο ην παξφλ κέζσ πξνγξάκκαηνο LIFE αζρνιείηαη κε ηηο επηπηψζεηο ηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο ζηελ Θχπξν. Ξεξηβαιινληηθή δηαρείξηζε, πεξηβαιινληηθφο ζρεδηαζκφο θαη βηψζηκε αλάπηπμε Ρα ζρεηηθά εξεπλεηηθά ελδηαθέξνληα ηνπ ΗΔΞΒΑ επηθεληξψλνληαη ζε ζέκαηα: Βέιηηζηνπ/ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ, κε βάζε ηεθκεξησκέλε εθηίκεζε φισλ ησλ ελδερφκελσλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ θαη ζχλζεζε/ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ απηψλ (Impact assessment). Ξξφιεςεο θαη αληηκεηψπηζεο ελδερφκελσλ επηθίλδπλσλ θαηαζηάζεσλ ζην πεξηβάιινλ. Γηαρείξηζεο επηθηλδπλφηεηαο (Risk management). Ζ αληηκεηψπηζε ησλ παξαπάλσ ζεκάησλ βαζίδεηαη ζε ζπιινγή, επεμεξγαζία θαη αμηνπνίεζε δεδνκέλσλ πεδίνπ θαη κεηξήζεσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ζηνηρείσλ ηειεκεηξίαο θαη ηειεπηζθφπηζεο, ρξήζε καζεκαηηθήο πξνζνκνίσζεο, ζχγρξνλεο κεζφδνπο επηρεηξεζηαθήο έξεπλαο, πνιπθξηηεξηαθή αλάιπζε θαη δπλακηθφ πξνγξακκαηηζκφ, αλάπηπμε εθαξκνγψλ ζε ζπζηήκαηα γεσγξαθηθψλ πιεξνθνξηψλ, ρξήζε DSS, θ.ι.π. Δπηπιεφλ, εθπνλήζεθε απφ ην ΔΑΑ, ην πξφγξακκα γηα ηελ Απνγξαθή Αεξίσλ Οχπσλ, γξψλ θαη Πηεξεψλ Απνβιήησλ απφ ηε Βηνκεραλία θαη Δθπνκπψλ απφ ηελ Θεληξηθή Θέξκαλζε, ην νπνίν είρε σο ζηφρν ηε ζχληαμε έθζεζεο απνγξαθήο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ, θαζψο θαη ησλ πγξψλ θαη ζηεξεψλ απνβιήησλ, ηα νπνία είλαη απνηέιεζκα ηεο ιεηηνπξγίαο ζπγθεθξηκέλσλ βηνκεραληθψλ εγθαηαζηάζεσλ, θαζψο θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ θεληξηθήο ζέξκαλζεο. Δπηπιένλ κία ζεκαληηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ ηνκέα αζρνιείηαη κε ηελ κειέηε ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ αζηηθνπνίεζε ζε δηάθνξεο ηνπξηζηηθέο θπξίσο πεξηνρέο, φπσο ηα λεζηά ησλ Θπθιάδσλ κε ηε ρξήζε δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ θαη Ππζηεκάησλ Γεσγξαθηθήο Ξιεξνθνξίαο (GIS). δξνινγία θαη ξχπαλζε λεξψλ Ρα εξεπλεηηθά ελδηαθέξνληα ηνπ ΗΔΞΒΑ πεξηιακβάλνπλ: Ξξνζνκνίσζε πδξνινγηθψλ ιεθαλψλ θαη ππφγεησλ πδξνθνξέσλ θαη θαζνξηζκφ ηνπ πδαηηθνχ ηζνδπγίνπ, κε ρξήζε καζεκαηηθψλ κνληέισλ θαη πδξνκεηεσξνινγηθψλ παξαηεξήζεσλ. Δληνπηζκφ θαη παξαθνινχζεζε ηεο παξνπζίαο, ηχρεο θαη επηθηλδπλφηεηαο ξχπσλ ζε επηθαλεηαθά θαη ππφγεηα λεξά, ιακβάλνληαο ππφςε ηνλ ζπλνιηθφ «θχθιν ηνπ λεξνχ». Κειέηε θπζηθνρεκηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ ηχρε ησλ ξχπσλ ζην πδαηηθφ πεξηβάιινλ θαη ηελ επεμεξγαζία πγξψλ απνβιήησλ ή ηνλ θαζαξηζκφ πδαηηθψλ απνδεθηψλ. Αλάπηπμε κεζνδνινγηψλ γηα ηελ βέιηηζηε δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία πδαηηθψλ πφξσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ζεκάησλ εμνηθνλφκεζεο θαη επαλαμηνπνίεζεο λεξνχ θαη ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηα ζρεηηθά θνηλσληθά, νηθνλνκηθά θαη λνκηθά/ζεζκηθά ζέκαηα. 83

83 5. ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ ΔΟΓΑ ΘΑΗ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΑ 5.1 Αληαγσληζηηθά Ξξνγξάκκαηα - Γηεζλή CYPADAPT Adaptation plan to climate change Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: Δπξψ, δηάξθεηα 30 κήλεο (έλαξμε ) Δπξσπατθή Δπηηξνπή Ξξφγξακκα γηα ηελ πξνζαξκνγή ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο ηεο Θχπξνπ, ζε ζρέζε κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή, ζε δηάθνξνπο ηνκείο ηεο Θππξηαθήο νηθνλνκίαο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Κ. Ξεηξάθεο HIGH-COMBI - High Solar Fraction Heating and Cooling Systems With Combination of Innovative Components and Methods (TREN/07/FP6EN/S /038659)Intelligent Energy Europe, Γεληθή Γηεχζπλζε Δλέξγεηαο (DG XVII), Δπξσπατθή Δπηηξνπή ΞΔΟΗΝΓΝΠ: απφ έσο , ΞΟΝΫΞΝΙΝΓΗΠΚΝΠ: Γηα ην ΔΑΑ ΔΟΥ (ζπγρξεκαηνδφηεζε 45% ΔΟΥ απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή). Αλάπηπμε πςειψλ απνδφζεσλ ζπζηεκάησλ γηα ηε ζπλδπαζκέλε εθκεηάιιεπζε βειηηζηνπνηεκέλσλ ηερλνινγηψλ, ειηαθήο ζέξκαλζεο, ςχμεο θαη απνζήθεπζεο. Θαηά ηε θάζε ηεο έξεπλαο εμεηάζηεθαλ δηαθνξεηηθέο δηαηάμεηο θαη βειηηζηνπνηήζεθαλ κε ηε βνήζεηα πξνζνκνηψζεσλ. Θαηαζθεπάζηεθαλ πηινηηθέο εγθαηαζηάζεηο κε δηαθνξεηηθνχο ζπλδπαζκνχο ηερλνινγηψλ, επηκέξνπο ζπζηεκάησλ θαη απηνκαηηζκψλ ειέγρνπ. ιεο νη πηινηηθέο εγθαηαζηάζεηο επηηπγράλνπλ πςειφ πνζνζηφ εθκεηάιιεπζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο θαη νηθνλνκηθή απφδνζε, θαιχπηνληαο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο 70% ησλ θνξηίσλ ζέξκαλζεο ρψξσλ, δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο, θαη ςχμεο. Δμεηάζηεθαλ δηαθνξεηηθέο ηερληθέο, επηκέξνπο ζπζηήκαηα θαη ζπλδπαζκνί ηνπο (πρ λένη ηξφπνη απνζήθεπζεο, εθκεηάιιεπζε ηεο απνξξηπηφκελεο ζεξκφηεηαο γηα ςχμε, ζπλδπαζκέλνο έιεγρνο ζέξκαλζεο θαη ςχμεο). Απφ ηηο πηινηηθέο εγθαηαζηάζεηο ζπγθεληξψζεθαλ θαη αλαιχζεθαλ κεηξήζεηο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο 15 κελψλ, ειέγρζεθε ε αθξίβεηα πξνγξακκάησλ πξνζνκνίσζεο θαη ζρεδηαζκνχ, θαη αμηνινγήζεθε ε απφδνζε ησλ κνλάδσλ. Αλάιπζε ησλ απαηηήζεσλ ηεο αγνξάο γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ δπλακηθνχ δηείζδπζεο ησλ ζπζηεκάησλ απηψλ ζηελ Δπξσπατθή αγνξά ζέξκαλζεο ςχμεο. Ν ηνκέαο εθαξκνγψλ είλαη φια ηα θηίξηα κε κεζαία θαη κεγάια ζεξκηθά θαη ςπθηηθά θνξηία γηα φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Θ. Κπαιαξάο ISES Intelligent Services for Energy-Efficient Design and Life Cycle Simulation (288819/ FP7-ICT ) FP7 7 o Ξξφγξακκα Ξιαίζην, Γεληθή Γηεχζπλζε Θνηλσλία Ξιεξνθνξίαο θαη Κέζσλ, Δπξσπατθή Δπηηξνπή ΞΔΟΗΝΓΝΠ: απφ έσο , ΞΟΝΫΞΝΙΝΓΗΠΚΝΠ: Γηα ην ΔΑΑ ΔΟΥ (ζπγρξεκαηνδφηεζε 72% ΔΟΥ απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή). ΑΛΡΗΘΔΗΚΔΛΝ: Αλάπηπμε δνκηθψλ κνλάδσλ ηερλνινγηψλ ελεκέξσζεο θαη επηθνηλσληψλ γηα ηελ ελζσκάησζε, ζπκπιήξσζε θαη ελδπλάκσζε πθηζηάκελσλ εξγαιείσλ γηα ηνλ ζρεδηαζκφ θαη δηαρείξηζε ηεο ιεηηνπξγίαο θηηξίσλ ζε έλα Δηθνληθφ Δλεξγεηαθφ Δξγαζηήξην (EEE). Πηφρνο ε αμηνιφγεζε, πξνζνκνίσζε θαη βειηηζηνπνίεζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο δνκηθψλ πξντφλησλ γηα θηίξηα ππφ δηαθνξεηηθά πξαγκαηηθά ζελάξηα πξηλ ηελ εθαξκνγή, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ ζηνραζηηθφηεηα ηνπ θχθινπ δσήο ηνπο. Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ, κε ηελ αλάπηπμε ηνπ EEE γηα ππνινγηζηέο. Νη δξαζηεξηφηεηεο έξεπλαο, ηερλνινγίαο θαη αλάπηπμεο (RTD) ζηνρεχνπλ, κέζσ πξνζνκνηψζεσλ, ζηελ αλάιπζε θαη δνθηκή δηαθφξσλ αξηζκεηηθψλ κνληέισλ ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηελ ζηνραζηηθφηεηα ηνπ 84

84 θχθινπ δσήο, ζε ζπλδπαζκφ κε λέα ππνζηεξηθηηθά εξγαιεία θαη ππεξεζίεο γηα ηνλ έιεγρν ηεο αλάγθεο χπαξμεο θαη δηαιεηηνπξγηθφηεηάο ηνπο, θαη ηνλ επαλαζρεδηαζκφ πθηζηάκελσλ εξγαιείσλ, ζε έλα πην επθπή ζπλδπαζκφ. Έληαμε ελεξγεηαθψλ κνληέισλ θαη ζπλδπαζκφο κε κνληέια αλάπηπμεο πξντφλησλ θαη ππνδνκψλ γηα ηελ κνληεινπνίεζε θηηξηαθήο πιεξνθνξίαο (BIM). Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο TABULA Typology Approach for Building Stock Energy Assessment (IEE )Intelligent Energy Europe, Γεληθή Γηεχζπλζε Δλέξγεηαο (DG XVII), Δπξσπατθή ΔπηηξνπήΞΔΟΗΝΓΝΠ: απφ έσο , ΞΟΝΫΞΝΙΝΓΗΠΚΝΠ: Γηα ην ΔΑΑ ΔΟΥ (ζπγρξεκαηνδφηεζε 75% ΔΟΥ απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή). Γεκηνπξγία κηαο ελαξκνληζκέλεο δνκήο ησλ ηππνινγηψλ Δπξσπατθψλ θηηξίσλ, κε έκθαζε ζηα θηίξηα θαηνηθηψλ. Ζ δνκή ζπκπεξηιακβάλεη ηηο δηαθνξεηηθέο εζληθέο ηππνινγίεο θαηαζθεπήο. Ζ δνκή ηεο ηππνινγίαο πεξηιακβάλεη εζληθά δεδνκέλα απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο θάζε ρψξαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηππηθέο ηηκέο γηα ηηο επηθάλεηεο ηνπ θειχθνπο ησλ θηηξίσλ κε ηηο αληίζηνηρεο ηηκέο ζεξκνπεξαηφηεηαο θαη ζεξκννπηηθψλ ηδηνηήησλ αδηαθαλψλ θαη δηαθαλψλ επηθαλεηψλ, απνδνηηθφηεηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο, πνζνζηά ησλ δηαθνξεηηθψλ ηππνινγηψλ θηηξίσλ θαη εγθαηαζηάζεσλ ζην θηηξηαθφ απφζεκα, δπλαηφηεηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε δχν επίπεδα - ηππηθέο & πξνεγκέλεο επεκβάζεηο. Δζληθέο εθδφζεηο παξνπζηάδνπλ κηα αλαζθφπεζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ηππηθψλ/αληηπξνζσπεπηηθψλ θηηξίσλ θαη ηηο δπλαηφηεηεο εθαξκνγήο κέηξσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. Ρα δεδνκέλα ηεο ηππνινγίαο ησλ θηηξίσλ ζα είλαη πξνζβάζηκα κέζσ δηαδηθηχνπ. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Δ. Γαζθαιάθε CIRCE (Climate Climate Change and Impact Research: the Mediterranean Environment) DG Research ησλ Δπξσπατθψλ Θνηλνηήησλ. Γηάξθεηα 4/2007-4/2011, budget γηα ην ΔΑΑ 100,000EUR. Αληηθείκελν ηεο πξφηαζεο είλαη ε πξφβιεςε θαη πνζνηηθνπνίζε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ θαη ε εθηίκεζε ησλ ζπλεπεηψλ ηνπο γηα ηνλ πιεζπζκφ ζε θνηλσληθφ θαη νηθνλνκηθφ επίπεδν. Πηφρνο είλαη ε θαηαλφεζε ησλ ζπλεπεηψλ ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο γηα ηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή δσή ηνπ πιεζπζκνχ ζηε Κεζφγεην θαζψο θαη ε εμεχξεζε ιχζεσλ πξνζαξκνγήο ζε ζπλεξγαζία κε πξφζσπα ιήςεο απνθάζεσλ. Νη ηνκείο ππφ εμέηαζε ζα είλαη ε ελέξγεηα, ν ηνπξηζκφο, ε γεσξγία, ε πγεία, ε αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαη νη δαζηθέο ππξθαγηέο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. X. Γηαλλαθφπνπινο. CLIMRUN (Climate Local Information in the Mediterranean Region: Responding to User needs) ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο FP7 ηεο Δπηηξνπήο ησλ Δπξσπατθψλ Θνηλνηήησλ. Γηάξθεηα 3/2011-3/2014, πξνυπνινγηζκφο γηα ην ΔΑΑ 265,000EUR. Ρν αληηθείκελν ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε δεκηνπξγία ελφο πξσηνθφιινπ γηα ηε δηαβίβαζε θιηκαηηθήο πιεξνθνξίαο ζε πεξηνρηθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν ζηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο θαη δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. X. Γηαλλαθφπνπινο. 85

85 CITYZEN, megacity - Zoom for the Environment FP7 - Collaborative Project, Small or medium-scale focused research project, ENV Megacities and regional hot-spots air quality and climate. Ππληνληζηήο: Michael Gauss (Meteorologisk institutt met.no, Norway) Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: (75% ρξεκαηνδνηνχκελνο απφ ΔΔ), Έλαξμε: Πεπηέκβξηνο 2008 Πεπηέκβξηνο Πθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε κειέηε ηεο δηαρξνληθήο κεηαβνιήο ηεο ξχπαλζεο ζηηο κεγαινππφιεηο ηνπ θφζκνπ, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή, θαη ε επίδξαζε ησλ εθπνκπψλ ησλ κεγαινππφιεσλ ζην πεξηνρηθφ θαη παγθφζκην θιίκα. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Γεξαζφπνπινο Δπάγγεινο, ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ "Integrated advanced distributed system for hydro-meteorological monitoring and forecasting using low-cost high-performance X-band miniradar and cellular network infrastructures (HYDRORAD)", European Commission, 7 th EU RTD Framework, Call FP7-SME (Research for the benefit of SMEs). Ππλεξγαζία (ππεξγνιαβία) κε ηελ εηαηξία RST ηεο Διιάδνο. Ξξνυπνινγηζκφο γηα ην ΔΑΑ: 238 keuro. Γηάξθεηα: 9/2009-9/2011 Ρν θνξεηφ κεηεσξνινγηθφ RADAR ηνπ Δ.Α.Α. ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα αμηνιφγεζε πξσηφηππνπ δηθηχνπ κηθξψλ Σ-band κεηεσξνινγηθψλ ξαληάξ ζε πείξακα πνπ ζα ιάβεη ρψξα ζηε Κνιδαβία. Θα αλαπηπρζνχλ επίζεο λένη αιγφξηζκνη ππνινγηζκνχ βξνρφπησζεο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ έξγνπ: Η. Θαιφγεξνο. Particle Representation In Modeling Applications (PRIMA), Marie Curie Reintegration Grant ηνπ E. Aθχια, Ξξνυπνινγηζκφο: 45000, Ξεγή ρξεκαηνδφηεζεο: ΓΓ Έξεπλαο ΔΔ. Ππκκεηνρή σο Δπηβιέπσλ Έκπεηξνο Δξεπλεηήο Γξ. Α. Θνχζεο. Δθηίκεζε πιεκκπξηθψλ ξνψλ ζηελ Διιάδα ζε ζπλζήθεο πδξν-θιηκαηηθήο κεηαβιεηφηεηαο: Αλάπηπμε θπζηθά εδξαησκέλνπ ελλνηνινγηθνχ-πηζαλνηηθνχ πιαηζίνπ θαη ππνινγηζηηθψλ εξγαιείσλ (ΓΔΘΑΙΗΥΛ) Ξξνυπνινγηζκφο - ΔΑΑ: , 3/2011-3/2013, Ξεγή ρξεκαηνδφηεζεο: ΔΠΞΑ, Γξάζε Ππλεξγαζία, θσδηθφο: 09ΠΛ Νη εξγαζίεο ηνπ 2011 (9 κήλεο) αθνξνχλ ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ πδξνκεηεσξνινγηθνχ δηθηχνπ ηνπ έξγνπ, θαη ηελ πξνκήζεηα θαη εγθαηάζηαζε ηνπ ζρεηηθνχ εμνπιηζκνχ, ε νπνία ζα πεξαησζεί ην πξψην ηξίκελν ηνπ Δπηθεθαιήο ηεο εξεπλεηηθήο νκάδαο ηνπ ΔΑΑ: Γξ. Α. Θνχζεο. EU-FP7-PEOPLE-Marie Curie European Reintegration grant ACI/UV. Aerosol and Cloud Influence on global surface UV irradiance retrieve from satellite sensors, Ξξνυπνινγηζκφο: , 06/ /2011 H πεξηψδεο (UV) ειηαθή αθηηλνβνιία έρεη έλα επξχ θάζκα επηπηψζεσλ ζηε δσή ζηε Γε. Δπεξεάδεη φρη κφλν ηνπο αλζξψπνπο, αιιά ηα θπηά θαη ηα δψα. Δπηπιένλ, πξνθαιεί θζνξά ησλ πιηθψλ θαη επεξεάδεη ηηο βαζηθέο δηεξγαζίεο ηεο αηκνζθαηξηθήο ρεκείαο. Ξξνθεηκέλνπ λα κειεηεζεί ε UV θαη νη ζρεηηθέο επηπηψζεηο ηεο είλαη αλαγθαίεο αθξηβείο κεηξήζεηο ηεο αλά ηελ πθήιην. Ν θχξηνο ζθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνχ είλαη λα δηεξεπλεζνχλ βειηηψζεηο ζηελ εθηίκεζε ηεο UV ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο, απφ δνξπθνξηθέο κεηξήζεηο (AURA / ΝΚΗ, EUMETSAT/O3MSAF) θαη έηζη λα κεησζεί ε αβεβαηφηεηα πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο κεηξήζεηο απηέο. Ζ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ πξνβιέπεηαη λα επηηεπρζεί κε ηελ ελζσκάησζε ησλ κεηξήζεσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ δηαθνξεηηθνχο δνξπθφξνπο ζηα κνληέια αιγνξίζκνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο UV αθηηλνβνιίαο. Πεκαληηθφ 86

86 βήκα είλαη ε ζχλδεζε ησλ αεξνδφι θαη ησλ λεθψλ ζε ζρέζε κε ηελ ππεξηψδε αθηηλνβνιία. Ρα δεδνκέλα απηά ζα ζπγθεληξσζνχλ απφ δνξπθνξηθέο κεηξήζεηο, απφ επίγεηεο κεηξήζεηο αιιά θαη απφ βάζεηο δεδνκέλσλ απφ κνληέια (AeroCom). Δπηπιένλ, ζηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ησλ ξπζκψλ θσηφιπζεο JΝ 1 D θαη JNO 2 νη νπνίνη παίδνπλ πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αηκνζθαηξηθή Σεκεία. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Πη. Θαδαληδήο Lidar Climatology of Vertical Aerosol Structure for Space-Based Lidar Simulation Studies (θνξέαο: ESA, PI: EAA,, 06/ /2013, πξνυπνινγηζκφο 200kEuro) Κειέηε ηεο θαηαθφξπθεο θαηαλνκήο ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ ζε παγθφζκην επίπεδν κε βάζε ηηο κεηξήζεηο ηνπ δνξπθνξηθνχ νξγάλνπ calypso. Πηφρνο είλαη ε θαηαζθεπή κηαο θιηκαηνινγίαο δηαθνξεηηθψλ νπηηθψλ ηδηνηήησλ ζε δηαθνξεηηθά κήθε θχκαηνο, πνπ ζα απνηειέζεη βάζε γηα αιγνξίζκνπο κειινληηθψλ δνξπθνξηθψλ απνζηνιψλ. Ππλεξγάηεο εξεπλεηήο: Γξ. Πη. Θαδαληδήο. Climate Change Initiative Ozone (θνξέαο: ESA, PI: ΔΘΞΑ, 9/2010 8/2013, πξνυπνινγηζκφο 1800kEuro) Έξεπλα πάλσ ζηελ νκνγελνπνίεζεο φισλ ησλ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ ζρεηηθψλ κε ηε κέηξεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζηήιεο ηνπ φδνληνο. Πθνπφο είλαη ε εμαγσγή κηα νκνγελνπνηεκέλεο ρξνλνζεηξάο ηεο νιηθήο ζπγθέληξσζεο θαη ηεο ζπγθέληξσζεο θαζ χςνο, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο επηζηεκνληθήο θνηλφηεηαο. Ππλεξγάηεο εξεπλεηήο: Γξ. Πη. Θαδαληδήο. Pyranometer-based assessment of the effect of clouds and aerosols on atmospheric radiation (θνξέαο: Academy of Finland, PI: Finnish Meteorological Institute, 7/ /2012, πξνυπνινγηζκφο 320kEuro) Έξεπλα πάλσ ζηελ εθαξκνγή κεζφδνπ εμαγσγήο ησλ νπηηθψλ ηδηνηήησλ ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ κε βάζε κεηξήζεηο ηεο νιηθήο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Πηφρνο είλαη λα ρξεζηκνπνηεζεί ε κέζνδνο ζε καθξνρξφληεο ρξνλνζεηξέο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζην παξειζφλ γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ θφξηνπ ηεο αηκφζθαηξαο ζε αεξνιχκαηα θαηά ηα παξειζφληα έηε. Ππλεξγάηεο εξεπλεηήο: Γξ. Πη. Θαδαληδήο. Knowledge transfer and research needs for preparing mitigation / adaptation policy portfolios (PROMITHEAS-4). Αξηζκφο ζπκβνιαίνπ: Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο έξγνπ: Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: Γηάξθεηα έξγνπ: Ρν ΔΑΑ ζπκκεηέρεη δη εκνχ σο Δ κε πξνζσπηθφ 6 αηφκσλ εθ ησλ νπνίσλ 3 εξεπλεηέο ηνπ ΗΔΞΒΑ θαη 3 ζπλεξγαδφκελνη επηζηήκνλεο. Πηνλ PROMITHEAS- 4 κεηέρνπλ 16 εξεπλεηηθά ηδξχκαηα απφ 13 ρψξεο κε ζπληνληζηή ην ΘΔΞΑ ηνπ ΔΘΞΑ. Ρν εξεπλεηηθφ απηφ έξγν αζρνιείηαη κε ηελ θαηαγξαθή ησλ ζηνηρείσλ ηεο UNFCCC γηα ηελ θιηκαηηθή αιιαγή 12 ρσξψλ ηεο Βαιθαληθήο θαη ηνπ Θαπθάζνπ θαη ηελ εθπαίδεπζή ηνπο ζε θαηάιιειν ινγηζκηθφ πνιηηηθήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Σ. Θακπεδίδεο, ζπκκεηνρή Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ. COST ES1005 Towards a more complete assessment of the impact of solar variability on the Earth s climate (TOSCA). Αξηζκφο ζπκβνιαίνπ: COST 4187/10. Ππληνληζηήο: Δξγαζηήξην Φπζηθήο θαη Σεκείαο ηνπ Ξεξηβάιινληνο θαη ηνπ Γηαζηήκαηνο ηεο Γαιιίαο. Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο Γξάζεο: Γηάξθεηα Γξάζεο:

87 Ζ δξάζε απηή αζρνιείηαη κε ηελ αιιειεπίδξαζε ηεο ειηαθήο δξαζηεξηφηεηαο ζην θιίκα ηεο γεο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Σ. Θακπεδίδεο 5.2 Αληαγσληζηηθά Ξξνγξάκκαηα Δζληθά «Ξαξαθνινχζεζε θαη θαηαγξαθή ζνξχβνπ, δνλήζεσλ θαη αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Γέθπξαο Οίνπ Αληηξξίνπ θαη παξνρή ζπλαθνχο ζπκβνπιεπηηθήο ππνζηήξημεο», ΞΔΣΥΓΔ, Γηάξθεηα: 30 κήλεο (9/2008-3/2011), Ξξνυπνινγηζκφο: ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ΦΞΑ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. Α. Θνηξσλάξνπ. Διιεληθφ δίθηπν ειηαθήο ελέξγεηαο (ΔΓΖΔ) ζηα πιαίζηα ηνπ ΔΞΑΛ-ΗΗ (ΑΞ1: Γεκηνπξγία θαη αμηνπνίεζε ηεο θαηλνηνκίαο ππνζηεξηδφκελεο απφ έξεπλα θαη ηερλνινγηθή αλάπηπμε) ζηα πιαίζηα ηεο πξνθήξπμεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ΠΛΔΟΓΑΠΗΑ Ππλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο έξγνπ: Γηάξθεηα έξγνπ: Ρν έξγν απηφ αζρνιείηαη κε ηε δεκηνπξγία εζληθνχ δηθηχνπ ειηαθήο αθηηλνβνιίαο κε ζθνπφ ηελ παξνρή πιεξνθνξίαο ζηνπο δπλεηηθνχο επελδπηέο ειηαθψλ εθαξκνγψλ ζηελ Διιάδα. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Θαζγ. ΑΞΘ θ. Ά. Κπάεο, ζπκκεηνρή Γξ. Σ. Θακπεδίδεο National Network for Solar Energy (θνξέαο: π. Ξαηδείαο/ΔΠΞΑ, PI: Αξηζηνηέιεην Ξαλ. Θεζζαινλίθεο, 1/ /2012, πξνυπνινγηζκφο 319kEuro) Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ν ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε ελφο νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ηνπ δηαζέζηκνπ ειηαθνχ δπλακηθνχ ζηελ Διιάδα κε ηελ παξαγσγή ραξηψλ ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ιεπηνκεξή ρσξηθή θαη ρξνληθή αλάιπζε θαη ηελ παξνρή πξφγλσζεο ησλ επηπέδσλ ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε νξίδνληα κεξηθψλ εκεξψλ. Ρν ζχζηεκα απηφ ζα ππνζηεξηρζεί απφ κηα επηθαηξνπνηεκέλε θιηκαηνινγηθή κειέηε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο γηα κία πεξίνδν πεξίπνπ 10 εηψλ ζηε δεθαεηία ηνπ Ρα πξντφληα ζα παξνπζηάδνληαη ζην δηαδίθηπν ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν ζε ηζηνζειίδεο νη νπνίεο πνπ ζα είλαη πξνζβάζηκεο ζε θάζε ελδηαθεξφκελν, ελψ νη κεηξήζεηο ζα θαηαηίζεληαη ζε δηεζλείο βάζεηο δεδνκέλσλ. Ππλεξγάηεο εξεπλεηήο: Γξ. Πη. Θαδαληδήο. 5.3 Δζληθά Αλαπηπμηαθά Ξξνγξάκκαηα «Δλίζρπζε ηεο πθηζηάκελεο ππνδνκήο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ρεκηθψλ αλαιχζεσλ θαη κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθψλ ξχπσλ κε έκθαζε ζηηο επηθίλδπλεο γηα ηε δεκφζηα πγεία ρεκηθέο ελψζεηο», Γ ΘΞΠ, Δπηρεηξεζηαθφ Ξξφγξακκα «Αληαγσληζηηθφηεηα», Κέηξν 1.2 «Δζληθφ Πχζηεκα Ξνηφηεηαο», Γξάζε «Ξηζηνπνίεζε». Ξξνυπνινγηζκφο: πιένλ ΦΞΑ. Γηάξθεηα: 27 κήλεο (3/2005-3/2010). Ρν πξφγξακκα αθνξά ζηελ ελίζρπζε ηεο πθηζηάκελεο ππνδνκήο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο κε ζχγρξνλν εμνπιηζκφ, γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ρεκηθψλ αλαιχζεσλ θαη κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθψλ ξχπσλ, κε έκθαζε ζηηο επηθίλδπλεο γηα ηε δεκφζηα πγεία ρεκηθέο ελψζεηο. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. E. Γεξαζφπνπινο. "ΜΔΛΗΝΠ" Δπηπηψζεηο ηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο ζηελ Ρνπξηζηηθή Αλάπηπμε Δπαίζζεησλ Ξεξηνρψλ ηεο Διιάδαο. Ξηινηηθή Δθαξκνγή: Κεζζελία 88

88 Ξεξηνρέο Νινθιεξσκέλεο Ρνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο (Ξ.Ν.Ρ.Α.) ΔΠΞΑ , Γξάζε Δζληθήο Δκβέιεηαο "ΠΛΔΟΓΑΠΗΑ", Ξξάμε Η: Ππλεξγαηηθά έξγα κηθξήο θαη κεζαίαο θιίκαθαο, Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ Θ, Έλαξμε-Γηάξθεηα: Γεθέκβξηνο ρξφληα Ζ παξνχζα πξφηαζε ζηνρεχεη ζηε κειέηε, φρη απιά ησλ θαηλνκέλσλ εθείλσλ πνπ πηζαλφλ λα επεξεάζνπλ ζην κέιινλ ηνλ ηνπξηζκφ, αιιά θπξίσο ζηε κειέηε ησλ αιιειεπηδξάζεσλ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ θαηλνκέλσλ πνπ άκεζα ή έκκεζα ην έλα πξνθαιεί ην άιιν ή κεγεζχλεη ή επηηαρχλεη ηελ εμέιημή ηνπ, κε άιια ιφγηα ηε ζπλέξγεηα κεηαμχ ησλ θαηλνκέλσλ θαη ηε ζρέζε ηνπο κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Απνηέιεζκα ηεο κειέηεο ζα είλαη εθηίκεζε ηεο εμέιημεο ηνπ θιίκαηνο ζηελ πεξηνρή, κε ππνινγηζκφ κηαο ζεηξάο θιηκαηηθψλ θαη άιισλ δεηθηψλ, θαη πξνηάζεηο γηα νκαιή πξνζαξκνγή ησλ ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή, ζε έλαλ νξίδνληα νξηζκέλσλ δεθαεηηψλ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ΔΑΑ: Γεξαζφπνπινο Δπάγγεινο, ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ 5.4 Άιια πξνγξάκκαηα θαη αλαζέζεηο έξγσλ απφ δεκφζηνπο θαη ηδησηηθνχο θνξείο TEE / KENAK Αλάπηπμε ινγηζκηθνχ ζηα πιαίζηα εθαξκνγήο ηνπ Θαλνληζκνχ Δλεξγεηαθήο Απνδνηηθφηεηαο Θηηξίσλ ΘΔΛΑΘ, Ρερληθφ Δπηκειεηήξην Διιάδαο (ΡΔΔ), ΞΔΟΗΝΓΝΠ: απφ έσο , ΞΟΝΫΞΝΙΝΓΗΠΚΝΠ: Γηα ην ΔΑΑ ΔΟΥ Γεκηνπξγία ινγηζκηθνχ ελεξγεηαθψλ επηζεσξήζεσλ θαη πηζηνπνίεζεο θηηξίσλ, επηζεσξήζεσλ ιεβήησλ & εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο, θαη εγθαηαζηάζεσλ θιηκαηηζκνχ, ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηεο Δπξσπατθήο Νδεγίαο γηα ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα ησλ θηηξίσλ (EPBD). Νη ππνινγηζκνί ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ βαζίδνληαη ζην εζληθφ θαη επξσαπτθφ πξφηππν ΔΙΝΡ ΔΛ γηα ηελ έθδνζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ θαη ηελ αμηνιφγεζε ησλ πξνηεηλφκελσλ επεκβάζεσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ζχκθσλα κε ηηο Ρερληθέο Νδεγίεο ηνπ Ρερληθνχ επηκειεηεξίνπ Διιάδαο (ΡΝΡΔΔ) γηα ηηο αλαιπηηθέο εζληθέο πξνδηαγξαθέο παξακέηξσλ θαη ησλ εληχπσλ γηα ηηο ελεξγεηαθέο επηζεσξήζεηο θηηξίσλ, ιεβήησλ & εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο θαη εγθαηαζηάζεσλ θιηκαηηζκνχ. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Δ. Γαζθαιάθε «Ππκβνπιεπηηθί αξσγή πξνο ηε ΓΔΞΑ γηα ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ», δηάξθεηα: Απξίιηνο-Πεπηέκβξηνο 2011, πξνυπνινγηζκφο επξψ. Ξεγή ρξεκαηνδφηεζεο: ΓΔΞΑ. Κειέηε γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηξαηεγηθψλ δηείζδπζεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηηο βηνκεραληθέο, κεηαθνξηθέο θαη αζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Γξ. Κ. Ξεηξάθεο Δξγαζίεο Ππληήξεζεο Γεκνηηθνχ Δξγαζηεξίνπ Ξεξηβάιινληνο (Ππληήξεζε Νξγάλσλ Αλάπηπμε Ινγηζκηθνχ Δπεμεξγαζία Γεδνκέλσλ) Ξεγή ρξεκαηνδφηεζεο: Γήκνο Κεγαξψλ Ξξνυπνινγηζκφο: επξψ, Γηάξθεηα: ΛΔΑ ζχκβαζε γηα ην έηνο 2011 Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. B. Τπιφγινπ. Δθηίκεζε ησλ επηπέδσλ έληαζεο ηεο πξνζπίπηνπζαο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζε νξηδφληηα θαη θεθιηκέλε επηθάλεηα ζηε πεξηνρή ηεο Ρξίπνιεο, γηα ηελ εθηίκεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο Φ/Β ζηαζκνχ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. 89

89 Ξεγή ρξεκαηνδφηεζεο: ΟΝΘΑΠ ΖΙΗΑΘΖ ΗΗ Δ.Ξ.Δ. θαη ΒΗΝΠΑΟ Δλεξγεηαθή Α.Δ., Ξξνυπνινγηζκφο: ,00 (πιένλ ΦΞΑ), Ξεξίνδνο: Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. B. Τπιφγινπ. Ξξνζνκνίσζε Διιεληθνχ ελεξγεηαθνχ ζπζηήκαηνο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δπλακηθνχ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο ΔΠΞΑ, Ξξνυπνινγηζκφο: Δπξψ, Γηάξθεηα: 6 νο νο Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο Ξξνζαξκνγή ελεξγεηαθνχ κνληέινπ γηα ηνλ ππνινγηζκφ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ. Σξεκαηνδφηεο: Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο (ΘΑΞΔ), ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Ξξνγξάκκαηνο ηνπ έξγνπ ΔΠΞΑ - «ΔΘΛΗΘΝ ΞΙΖΟΝΦΝΟΗΑΘΝ ΠΠΡΖΚΑ ΓΗΑ ΡΖΛ ΞΝΠΡΖΟΗΜΖ ΡΝ ΔΘΛΗΘΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΗΠΚΝ ΡΥΛ ΑΞΔ ΠΡΝ ΞΙΑΗΠΗΝ ΡΖΠ ΙΝΞΝΗΖΠΖΠ ΡΖΠ ΝΓΖΓΗΑΠ 2008/0016/(COD)» πνζχζηεκα Β «Αλάιπζε ζελαξίνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ ΑΞΔ» Γηάξθεηα: 1 έηνο ( ), Ξξνυπνινγηζκφο: ,00 Αλάπηπμε ππνινγηζηηθψλ εξγαιείσλ θαη πξνζαξκνγή κνληέισλ πξνζνκνίσζεο γηα ηνλ ππνινγηζκφ: (α) ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηνλ ηνκέα ηεο Δλέξγεηαο πνπ δελ εληάζζνληαη ζηνλ κεραληζκφ εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπψλ, θαη (β) ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ κε ελεξγεηαθνχο ηνκείο, ζην πιαίζην ζελαξίσλ πνπ αλαπηχζζεη ην ΘΑΞΔ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Γξ. Η. Παξαθίδεο «Κειέηε ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ θαη ηε Γεκφζηα γεία απφ ηελ χπαξμε ηνπ ΣΡΑ Μεξφιαθαο ζηελ πεξηνρή Αραΐαο» Κειέηε ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ηνπ ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ θαη ηεο πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Διιάδαο, γηα ηηο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ ρξήζε ηνπ ΣΡΑ, ζηελ πεξηνρή ηεο Ξάηξαο, δηάξθεηα: Απγνπζηφο-Νθηψβξηνο 2011, ρξεκαηνδφηεζε: Eπξψ Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Κ. Ξεηξάθεο, Γ/ληήο ΗΔΞΒΑ, ζπκκεηνρή Γξ. Δ. Ιηαθάθνπ «Ιεπηνκεξήο απνηχπσζε βξνρνπηψζεσλ θαη εθηίκεζε ηνπ πδξνινγηθνχ ηζνδπγίνπ ζηνλ ηακηεπηήξα ηνπ Κφξλνπ» Ξξνππνινγηζκφο: Δπξψ + ΦΞΑ. Γηάξθεηα Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο γηα ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ: Γξ. Β. Θνηξψλε. 5.5 Γηαθξαηηθέο Ππλεξγαζίεο Αλάπηπμε θαηαγξαθήο εθπνκπψλ γηα ηελ Θσλζηαληηλνχπνιε θαη έιεγρνο κέζσ κνληέισλ πνηφηεηαο ηνπ αέξα θαη παξαηεξήζεσλ Σξεκαηνδφηεζε ΓΓΔΡ. Ξξνυπνινγηζκφο Δπξψ, δηάξθεηα: Ηνχληνο Ηνχληνο Ππκκεηνρή: Γξ. Σ. Θακπεδίδεο. IC-MED - Γηαθξαηηθφ Ξξφγξακκα Δπξσπατθήο Δδαθηθήο Ππλεξγαζίαο «Κεζνγεηαθφο Σψξνο» European Regional Development Fund & Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο ΞΔΟΗΝΓΝΠ: Γεκηνπξγία ζπλεξγαηηθψλ ζρεκαηηζκψλ θαηλνηνκίαο (clusters) γηα ηε βειηίσζε ηνπ θαηλνηνκηθνχ θαη επηρεηξεκαηηθνχ ηνπίνπ. Πηα πιαίζηα ηνπ έξγνπ, δηεξεπλψληαη νη δπλαηφηεηεο δεκηνπξγίαο θαη δηακφξθσζεο ησλ θαηάιιεισλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ αλάπηπμε ειιεληθψλ cluster θαηλνηνκίαο. Ρν ΔΑΑ ζπκκεηέρεη ζηελ πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο cluster ζηνλ ηνκέα ηεο αεηθφξνπ δφκεζεο. Ππληνληζηήο Διιεληθνχ Cluster: ΘΑΞΔ θαη εζεινληηθή ζπλεξγαζία κε δηάθνξνπο νξγαληζκνχο θαη εηαηξείεο. Πην πξφγξακκα ζπκκεηέρνπλ 13 αθφκε θνξείο ηνπ δεκφζηνπ - επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα 90

90 θαη ηερλνινγηθνί - αλαπηπμηαθνί νξγαληζκνί πεξηθεξεηψλ απφ ηε Γαιιία, ηελ Ηηαιία θαη ηελ Ηζπαλία. Δζεινληηθή ζπκκεηνρή σο εθπξφζσπνο ηεο Διιάδνο: Γξ. Θ. Κπαιαξάο. 5.6 Ινηπέο Ππλεξγαζίεο «INTELLIGENT URBAN MOBILITY MANAGEMENT AND TRAFFIC CONTROL SYSTEM FOR THE IMPROVEMENT OF THE URBAN ENVIRONMENT QUALITY IN THE CENTRAL AREA OF THESSALONIKI S AGGLOMERATION» ΣΚ-ΔΝΣ , Δηδηθήο πεξεζίαο Γηαρείξηζεο θαη Ξαξαθνινχζεζεο Ρακείνπ Ππλνρήο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Δπελδχζεσλ θαη Αλάπηπμεο ηνπ πνπξγείνπ Νηθνλνκίαο θαη Νηθνλνκηθψλ. Ξξνυπνινγηζκφο ΔΔΑ: (50-50% ΣΚ-ΔΝΣ & Ρακείν Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ), δηάξθεηα Ρν πξφγξακκα απνζθνπεί ζηε δεκηνπξγία ελφο θέληξνπ αζηηθήο θηλεηηθφηεηαο ζηελ πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο αέξα ζην θέληξν ηεο πφιεο. Απηφ επηηπγράλεηαη απφ ηε κέγηζηε δπλαηή ρξήζε, ζπλδπαζκφ θαη δηαρείξηζε δήηεζεο θίλεζεο, κε παξακεηξνπνίεζε σο πξνο ην ήδε επηβαξπκέλν πεξηβάιινλ ηεο πεξηνρήο. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: Ξεηξάθεο Κηραήι, ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ. "Shipboard measurements of surface flux and near-surface profiles from HiRes 2010 experiment and surface flux parameterization, Αλάζεζε έξγνπ απφ ην Naval Postgraduate School, ΖΞΑ. Ξξνυπνινγηζκφο: $ γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν 20/8/ /8/2011. Αλάιπζε κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθήο ηχξβεο απφ δηάθνξεο πεηξακαηηθέο θακπάληεο κε πινία ζην επηθαλεηαθφ ζαιάζζην αηκνζθαηξηθφ νξηαθφ ζηξψκα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ην θαινθαίξη ηνπ Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο έξγνπ: Η. Θαιφγεξνο. "Analysis of aircraft atmospheric measurements during DYNAMO project for coupled model improvement, Αλάζεζε έξγνπ απφ ην Naval Postgraduate School, ΖΞΑ. Ξξνυπνινγηζκφο: $ γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν 5/12/2011-4/12/2012. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο έξγνπ: Η. Θαιφγεξνο Κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο αζηηθήο ζεξκηθήο λεζίδαο ζηελ Θχπξν (HEAT) Έξγν ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο (ΗΞΔ) ηεο Θχπξνπ, ζηα πιαίζηα ηεο «Ρερλνινγηθήο Αλάπηπμεο θαη Θαηλνηνκίαο 2008», Ξξφγξακκα «Αεηθφξνο Αλάπηπμε», Γξάζε «Αζηηθφ θαη Γνκεκέλν Ξεξηβάιινλ». Γηάξθεηα: 01/12/ /02/2012. Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: 23,460 Δπξψ. Πθνπφο ηνπ πξνηεηλφκελνπ έξγνπ είλαη ε θαηαγξαθή, ραξηνγξάθεζε θαη παξαθνινχζεζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο αζηηθήο ζεξκηθήο λεζίδαο (UHI) κε ηε ρξήζε δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ, επίγεησλ κεηξήζεσλ θαη ε απνηχπσζε ησλ απνηειεζκάησλ ζε έλα θαηάιιεια δηακνξθσκέλν ζχζηεκα γηα ηελ δηάρπζε ησλ απνηειεζκάησλ θαη ζπκπεξαζκάησλ ηνπ Έξγνπ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΔΑΑ: Αδξηαλφο Οεηάιεο. 91

91 «Ππλδπαζκέλε ρξήζε δνξπθνξηθήο ηειεπηζθφπεζεο θαη πδξαπιηθήο πξνζνκνίσζεο κε ζθνπφ ηελ εθηίκεζε ηνπ βαζκνχ επηθηλδπλφηεηαο ζε θαηλφκελα πιεκκχξαο ζε επίπεδν ιεθάλεο απνξξνήο ζηελ Θχπξν» (SATFLOOD) Γηάξθεηα: 15/11/ /11/2013. Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: Eπξψ. Έξγν ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο (ΗΞΔ) ηεο Θχπξνπ, ζηα πιαίζηα ηεο Ξξφζθιεζεο ηεο «Γέζκεο Ξξνγξακκάησλ γηα Έξεπλα, Ρερλνινγηθή Αλάπηπμε θαη Θαηλνηνκία », Ξξφγξακκα «Ξξνζέιθπζε Δξεπλεηψλ Δμσηεξηθνχ», Θεκαηηθή Δλφηεηα «Αεηθφξνο Αλάπηπμε». Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε ραξηνγξάθεζε ηεο κεηαβνιήο ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο κε ηε βνήζεηα ηερληθψλ δνξπθνξηθήο ηειεπηζθφπεζεο απφ δνξπθφξνπο κεγάιεο δηαθξηηηθήο ηθαλφηεηαο, θαζψο θαη ε δηεξεχλεζε ηεο ραξηνγξάθεζεο θαηαγεγξακκέλσλ πιεκκπξηθψλ θαηλνκέλσλ απφ δνξπθνξηθέο εηθφλεο radar. Κέζα απφ ηε δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε, ζα γίλεη εθηίκεζε ηφζν ζηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε κηαο πξνεπηιεγκέλεο πεξηνρήο, αιιά ηαπηφρξνλα ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ πξνζνκνηψζεηο θαη πδξαπιηθέο αλαιχζεηο γηα κειινληηθνχο θηλδχλνπο πιεκκχξσλ θαη εθηίκεζε ησλ δπλεηηθψλ δεκηψλ. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΔΑΑ: Αδξηαλφο Οεηάιεο. «Air Pollution Monitoring from Space in Cyprus» (AIRSPACE) Έξγν ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην Ίδξπκα Ξξνψζεζεο Έξεπλαο (ΗΞΔ) ηεο Θχπξνπ, ζηα πιαίζηα ηεο Ξξφζθιεζεο ηεο «Γέζκεο Ξξνγξακκάησλ γηα Έξεπλα, Ρερλνινγηθή Αλάπηπμε θαη Θαηλνηνκία », Ξξφγξακκα «Αεηθφξνο Αλάπηπμε», Θεκαηηθή Δλφηεηα «Αεηθφξνο Αζηηθφο Πρεδηαζκφο». Γηάξθεηα: 01/12/ /11/2012. Ξξνυπνινγηζκφο ΔΑΑ: Eπξψ. Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε κηαο λέαο κεζνδνινγίαο γηα ηνλ έιεγρν ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα κέζσ ζπλδπαζκέλεο ρξήζεο επίγεησλ κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο (PM10), δνξπθνξηθψλ κεηξήζεσλ, ειηαθψλ θσηφκεηξσλ θαη Lidar. Πηφρν ηνπ έξγνπ απνηειεί ε ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν πξφγλσζε ηφζν ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα (ζπγθεληξψζεηο PM10) θαη ηνπ θαηξνχ γηα 72 ψξεο. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο γηα ην ΔΑΑ: Αδξηαλφο Οεηάιεο. "ΛΔΝ" Navarino Environmental Observatory, Ηαηξνβηνινγηθφ Ίδξπκα Δξεπλψλ ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ, ζε ζπλεξγαζία κε ην Ξαλεπηζηήκην ηεο Πηνθρφικεο, ην Bert Bolin Center for Climate Research θαη ηελ επελδπηηθή εηαηξία ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο TEMES S.A., Έλαξμε Κάξηηνο Δπηζη. πεχζ.: Θαζ. Σξήζηνο Εεξεθφο, Δπηζηεκνληθφο Ππλεξγάηεο, κέινο ηεο Steering Committee (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Ππζρέηηζε ησλ ρεκηθψλ ηδηνηήησλ κε νπηηθέο θαη θιηκαηηθέο παξακέηξνπο ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ησλ Αζελψλ, Δ.Ξ. «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Κάζεζε», ΖΟΑΘΙΔΗΡΝΠ ΗΗ: Δλίζρπζε ηνπ Αλζξψπηλνπ Δξεπλεηηθνχ Γπλακηθνχ κέζσ ηεο ινπνίεζεο Γηδαθηνξηθήο Έξεπλαο, πνςήθηνο Γηδάθηνξαο: Ξαξαζθεπνπνχινπ Γέζπνηλα (ην δηδαθηνξηθφ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ζην ΔΑΑ) Έλαξμε Πεπηέκβξηνο Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο: (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Κειέηε ησλ ηξνπνζθαηξηθψλ αεξνιπκάησλ κε επίγεηεο θαη δνξπθνξηθέο ηερληθέο - αλάιπζε κεηξήζεσλ θαη ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία, Δ.Ξ. «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Κάζεζε», ΖΟΑΘΙΔΗΡΝΠ ΗΗ: Δλίζρπζε ηνπ Αλζξψπηλνπ Δξεπλεηηθνχ Γπλακηθνχ κέζσ ηεο ινπνίεζεο Γηδαθηνξηθήο Έξεπλαο, πνςήθηνο Γηδάθηνξαο: Θφθθαιεο Ξαλαγηψηεο (Δπηζη. πεχζ.: Θαζ. Ξαπαγηάλλεο Αιέμαλδξνο ΔΚΞ/ΠΔΚΦΔ, Έλαξμε Πεπηέκβξηνο

92 Δπηζηεκνληθφο Ππλεξγάηεο (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). "ΔΓΖΔ" Διιεληθφ Γίθηπν Ζιηαθήο Δλέξγεηαο, ΔΠΞΑ , Γξάζε Δζληθήο Δκβέιεηαο "ΠΛΔΟΓΑΠΗΑ", Ξξάμε Η: Ππλεξγαηηθά έξγα κηθξήο θαη κεζαίαο θιίκαθαο Αληηθείκελν ηνπ έξγνπ είλαη ν ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε ελφο νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ηνπ δηαζέζηκνπ ειηαθνχ δπλακηθνχ ζηελ Διιάδα κε ηελ παξαγσγή ραξηψλ ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ιεπηνκεξή ρσξηθή θαη ρξνληθή αλάιπζε θαη ηελ παξνρή πξφγλσζεο ησλ επηπέδσλ ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε νξίδνληα κεξηθψλ εκεξψλ. Ρν ζχζηεκα απηφ ζα ππνζηεξηρζεί απφ κηα επηθαηξνπνηεκέλε θιηκαηνινγηθή κειέηε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο γηα κία πεξίνδν πεξίπνπ 10 εηψλ ζηε δεθαεηία ηνπ Ρα πξντφληα ζα παξνπζηάδνληαη ζην δηαδίθηπν ζε ζρεδφλ πξαγκαηηθφ ρξφλν ζε ηζηνζειίδεο νη νπνίεο πνπ ζα είλαη πξνζβάζηκεο ζε θάζε ελδηαθεξφκελν, ελψ νη κεηξήζεηο ζα θαηαηίζεληαη ζε δηεζλείο βάζεηο δεδνκέλσλ. Δπηζη. πεχζ.: Θαζ. Άιθεο Κπάεο, Δπηζηεκνληθφο Ππλεξγάηεο Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο. "ACEMED" Evaluation of CALIPSO s aerosol classification scheme over Eastern Mediterranean, EUFAR Transnational Access Project, ( Ξξφθεηηαη γηα λα πξφγξακκα αεξνπνξηθψλ πηήζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ πάλσ απφ ην Αηγαίν πέιαγνο, κε εηδηθά εμνπιηζκέλν αεξνζθάθνο ηεο EUFAR, κε ζθνπφ ηελ ζπγθέληξσζε ζηνηρείσλ θαζ' χςνο γηα ηε κειέηε ησλ νπηηθψλ θαη θπζηθψλ ηδηνηήησλ δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ αεξνιπκάησλ, θαη ηε ζχγθξηζή ηνπο κε αληίζηνηρεο κεηξήζεηο ζην έδαθνο. Δπηζη. πεχζ.: Dr. Βαζίιεηνο Ακνηξίδεο, Δπηζηεκνληθνί Ππλεξγάηεο Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο θαη Γξ. Δ. Ιηαθάθνπ Ξξνζδηνξηζκφο ησλ πεγψλ θαη ησλ θπζηθνρεκηθψλ ηδηνηήησλ ησλ ιεπηφθνθθσλ θαη ππεξιεπηφθνθθσλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ ηνπ αηκνζθαηξηθνχ αεξνιχκαηνο πνπ επεξεάδνπλ ηνλ θιίκα ηεο Διιάδαο, πνπξγείν Ξαηδείαο, Γηα Βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ, Ξξφγξακκα ΘΑΙΖΠ, Ξαλεπηζηήκην Αηγαίνπ, Γηεπθξίλεζε ηνπ ξφινπ ησλ ιεπηψλ θαη αδξψλ θιαζκάησλ ησλ αεξνιπκάησλ ζην θιίκα θαη πξνζδηνξηζκφο ησλ πεγψλ ηνπο θαη ησλ ηδηνηήησλ ηνπο ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν. Ππλεξγαδφκελνο εξεπλεηήο: Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο 5.7 Ξξνγξάκκαηα παξνρήο ππεξεζηψλ Ξαξνρή πξνγλψζεσλ θαηξνχ ζηελ ζπλδξνκεηηθή ππεξεζία VodafoneLive ηεο VODAFONE. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο γηα ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ: Β. Θνηξψλε. Ξαξνρή πξνγλψζεσλ θαηξνχ κε SMS κέζσ ηεο εηαηξείαο M-STAT. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο γηα ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ: Β. Θνηξψλε. Ξαξνρή πξνγλψζεσλ θαηξνχ γηα επηιεγκέλεο πφιεηο ζηελ Διιάδα γηα ρξνληθφ δηάζηεκα 12 κελψλ ζηελ εηαηξεία «OTE». Ξξνππνινγηζκφο: 7000 Δπξψ πιένλ ΦΞΑ. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο γηα ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ: Θ. Ιαγνπβάξδνο 5.8 Ξξνγξάκκαηα ρνξεγηψλ Απφ ην έηνο 2009, ν Γήκνο Κεγαξέσλ πξνκεζεχηεθε θαη εγθαηέζηεζε ζηελ πεξηνρή Κειί, έλα πιήξσο απηνκαηνπνηεκέλν κεηεσξνινγηθφ θαη αθηηλνκεηξηθφ ζηαζκφ, κε ηελ επηζηεκνληθή ζπκβνιή ηνπ ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ. Ν ζηαζκφο παξέρεη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΔΞΒΑ φιεο ηηο ιεθζείζεο παξαηεξήζεηο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ζ παξνρή ησλ πιεξνθνξηψλ κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΔΞΒΑ ζπλερίζηεθε θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο

93 Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Γξ. Βαζίιεηνο Τπιφγινπ. Πε ζπλεξγαζία κε ηνλ εξεπλεηή Γξ. Α. Γθαλάο ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ ηνπ ΔΑΑ, θαηά ην έηνο 2010, εγθαηαζηάζεθε απφ ην ΗΔΞΒΑ έλαο αθφκα απηφκαηνο κεηεσξνινγηθφο ζηαζκφο ζηελ πεξηνρή ηνπ Θινθσηνχ, Θεζζαιίαο. Ν ζηαζκφο παξέρεη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΔΞΒΑ φιεο ηηο ιεθζείζεο παξαηεξήζεηο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ζ παξνρή ησλ πιεξνθνξηψλ κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΔΞΒΑ ζπλερίζηεθε θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Γξ. Βαζίιεηνο Τπιφγινπ. Πε ζπλεξγαζία κε ηνλ εξεπλεηή Γξ. Λ. Κειήο ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ ηνπ ΔΑΑ, θαηά ην έηνο 2011, εγθαηαζηάζεθε απφ ην ΗΔΞΒΑ έλαο αθφκα απηφκαηνο κεηεσξνινγηθφο ζηαζκφο ζηελ πεξηνρή ηνπ Πίβα, Ζξαθιείνπ Θξήηεο. Ν ζηαζκφο παξέρεη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΔΞΒΑ φιεο ηηο ιεθζείζεο παξαηεξήζεηο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο Γξ. Βαζίιεηνο Τπιφγινπ. 94

94 6. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ ΘΑΗ ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ (I) ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ 6.1 Δπηζηεκνληθέο εθδφζεηο Βηβιία Κέινο ηεο εθδνηηθήο νκάδαο ηνπ επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ Polish Journal of Environmental Studies (PJoES) απφ ην 2011 ( index.php?s=board). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Κέινο ηεο εθδνηηθήο νκάδαο ηνπ επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ Journal of Fundamentals of Renewable Energy and Applications (JFREA) απφ ην 2011 ( (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Δπί θεθαιήο ηεο εθδνηηθήο νκάδαο ηνπ επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ American Journal of Environmental Engineering (AJEE) απφ ην 2011( (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Θνπεγράγε 2009: Ρν πεξηβάιινλ ζηε δίλε κηα Ξαγθφζκηαο θξίζεο Κάξηηνο 2011, Eθδφζεηο Η. Πηδέξεο. (ζπκκεηνρή Γξ. Φ. Φνπληά). Νη πεξηβαιινληηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηελ Διιάδα, Ηνχληνο 2011, Ρξάπεδα ηεο Διιάδαο. (ζπκκεηνρή Γξ. Φ. Φνπληά). Νη πεξηβαιινληηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηελ Διιάδα, Δπηηξνπή Κειέηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο, Ηνχληνο 2011, Έθδνζε: Ίδξπκα Δθηχπσζεο Ρξαπεδνγξακκαηίσλ θαη Αμηψλ ηεο Ρξάπεδαο ηεο Διιάδνο, ISBN (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο) Michaelides S., Tymvios F., Paronis D. and Retalis A., 2011, Artificial Neural Networks for the Diagnosis and Prediction of Desert Dust Transport Episodes. Edited by: K. Gopalakrishnan et al. (Eds.): Soft Comput. in Green & Renew. Ener. Sys., 269, pp , Springer-Verlag Berlin Heidelberg Νη πεξηβαιινληηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηελ Διιάδα Δπηηξνπή Κειέηεο Δπηπηψζεσλ ηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο, Ρξάπεδα ηεο Διιάδνο, Ηνχληνο Γηαζέζηκν ζηελ ηζηνζειίδα: Ρν βηβιίν παξνπζηάδεη εκπεξηζηαησκέλα ηηο πξνβιεπφκελεο θιηκαηηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο κεηαβνιέο, απνηηκά ην θφζηνο ησλ κεηαβνιψλ απηψλ γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαη εθηηκά ην θφζηνο ησλ κέηξσλ πξνζαξκνγήο ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή, ζην πιαίζην θαη ηεο ζπλαθνχο πνιηηηθήο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πξνζθέξνληαο ηε δπλαηφηεηα ε γλψζε απηή λα ζπκβάιεη ζην ζρεδηαζκφ πνιηηηθήο γηα ηελ πξνζαξκνγή ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). Γηαλλαθφπνπινο Σ. Θσζηνπνχινπ Δ., Βαξψηζνο Θ., Φνπληά Γ., Ξιεζάξαο Α., Θιηκαηηθή αιιαγή θαη δαζηθέο ππξθαγηέο: Ζ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο, θεθάιαην ζην βηβιίν Θνπεγράγε 2009: Ρν πεξηβάιινλ ζηε δίλε κηαο παγθφζκηαο θξίζεο, Δθδφζεηο Πηδέξε, Αζήλα Ξξσηφηππεο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο ζε δηεζλή πεξηνδηθά κε θξηηέο (referees), πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέζα ζην Nikolopoulou M., Kleissl J., Linden P.F., Lykoudis S., 2011, Pedestrians' perception of environmental stimuli through field surveys: Focus on particulate pollution, Science of the Total Environment, 409, Dotsika E., Zisi,, N, Tsoukala E., Poutoukis D., Lykoudis S., Giannakopoulos A., 2011 Palaeoclimatic information from isotopic signatures of Late Pleistocene Ursus ingressus bone and teeth apatite (Loutra Arideas Cave, Macedonia, Greece), Quaternary International, in print, DOI: /j.quaint Lykoudis S.P., Argiriou A.A., 2011, Temporal trends in the stable isotope 95

95 composition of precipitation: a comparison between the eastern Mediterranean and central Europe, Theoretical and Applied Climatology, 105, Kharol S.K., Badarinath K.V.S., Sharma A.R., Kaskaoutis D.G. and Kambezidis H.D. (2011) Multi-year analysis of Terra/Aqua MODIS aerosol optical depth and ground observations over tropical urban region of Hyderabad, India. Atmospheric Environment 45 (8), , doi: /j. atmosenv Tsaknakis G., Papayiannis A., Kokkalis P., Amiridis V., Kambezidis H.D., Mamouri R.E., Georgoussis G. and Avdikos G. (2011) Inter-comparison of lidar and ceilometers retrievals for aerosol and Planetary Boundary Layer profiling over Athens, Greece. Atmospheric Measurements and Techniques 4, , doi: /amt Kaskaoutis D.G., Kharol S.K., Sinha P.R., Singh R.P., Kambezidis H.D., Sharma A.R. and Badarinath K.V.S. (2011) Extremely large anthropogenic aerosol component over the Bay of Bengal during winter season. Atmospheric Chemistry and Physics 11 (4), 1-57, doi: /acpd Kaskaoutis D.G., Kosmopoulos P., Nastos P.G., Kambezidis H.D., Sharma M. and Mehdi W. (2011) Transport pathways of Sahara dust over Athens, Greece as detected by MODIS and TOMS. Geomatics, Natural Hazards and Risk (), 1-20, doi: / Kambezidis H.D., Kasselouri B. and Konidari P. (2011) Evaluating policy options for increasing RES-E penetration in Greece. Energy Policy 39 (9), Kasselouri B., Kambezidis H., Konidari P. and Zevgolis D. (2011) Environmental, economic and social aspects of the electrification of the non-interconnected islands of the Aegean Sea. Energy Procedia 6, Tourkolias, C. and Mirasgedis S., Quantification and monetization of employment benefits associated with renewable energy technologies in Greece, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15 (2011), E.G. Dascalaki and V. G. Sermpetzoglou, Energy Performance and Indoor Environmental Quality in Hellenic Schools, Energy & Buildings, Vol. 43, p , (2011). 12. G.N. Spyropoulos, C.A. Balaras, Energy Consumption and the potential of energy savings in Hellenic office buildings used as bank branches - A case study, Energy & Buildings, Vol. 43, No 4, p , (2011). 13. E.G. Dascalaki, K.G. Droutsa, C.A. Balaras, S. Kontoyiannidis, Building Typologies as a Tool for Assessing the Energy Performance of Residential Buildings A Case Study for the Hellenic Building Stock, Energy & Buildings, Vol. 43, No 12, p , (2011). 14. Kalogiros, J.A., and Q. Wang, (2011): Aircraft observations of sea surface turbulent fluxes near the California coast, Boundary-Layer Meteorology, doi: /s x. 15. Wang, Q., J.A. Kalogiros, S.R. Ramp, J. Paduan, G. Buzorius and H. Jonsson, (2011): Wind stress and coastal upwelling in the area of Monterey Bay observed during AOSN-II, Journal of Physical Oceanography, doi: /2010JPO Arola, A., Schuster, G., Myhre, G., Kazadzis, S., Dey, S., and Tripathi, S. N.: Inferring absorbing organic carbon content from AERONET data, Atmos. Chem. Phys., 11, , Gerasopoulos, E., Amiridis, V., Kazadzis, S., Kokkalis, P., Eleftheratos, K., Andreae, M. O., Andreae, T. W., El-Askary, H., and Zerefos, C. S.: Three-year ground based measurements of aerosol optical depth over the Eastern 96

96 Mediterranean: the urban environment of Athens, Atmos. Chem. Phys., 11, , V. Amiridis, D. Balis, E. Giannakaki, S. Kazadzis, A. Arola, E. Gerasopoulos Characterization of the aerosol type using simultaneous measurements of the lidar ratio and estimations of the single scattering albedo, Atmospheric Research 101, Aaltonen, V., Rodriguez, E., Kazadzis, S., Arola, A., Amiridis, V., Lihavainen, H., de Leeuw, G., On the variation of aerosol properties over Finland based on the optical columnar measurements, Atmospheric Research, doi: /j.atmosres , Amiridis, V., Zerefos, C., Kazadzis, S., Gerasopoulos, E., Eleftheratos, K.,Vrekoussis, M., Stohl, A., Mamouri, R.E., Kokkalis, P., Papayannis, A., Eleftheriadis, K., Diapouli,E., Keramitsoglou, I., Kontoes, C., Kotroni, V., Lagouvardos, K., Marinou, E., Giannakaki, E.,Kostopoulou, E., Giannakopoulos, C., Richter, A., Burrows, J.P., Mihalopoulos, N. Impact of the 2009 Attica wild fires on the air quality in urban Athens, Atmospheric Environment, doi: /j.atmosenv , Meinander, O., Kazadzis, S., Arola, A., Kivi, R., Kontu, A., Suokanerva, H., Aaltonen, V., Manninen, T., Roujean, J.-L., and Hautecoeur, O.: Spectral albedo of arctic snow during intensive melt period, Atmos. Chem. Phys. Discuss., 10, , doi: /acpd , Zerefos, C. S., Tourpali, K., Eleftheratos, K., Kazadzis, S., Meleti, C., Feister, U., Koskela, T., and Heikkilä, A.: Evidence of a possible turning point of UVB increase over Canada, Europe and Japan, Atmos. Chem. Phys. Discuss., 11, , doi: /acpd , Lianou Κ, Chalbot M.C., Kavouras I.G, Kotronarou A, Karakatsani A, Katsouyanni K, Puustinnen A, Hameri K, Vallius M, Pekkanen J, Meddings C, Harrison R.M, Ayres J.G, Brick H ten, Kos G, Meliefste K, Hartog J de, Hoek G. Temporal variations of atmospheric aerosol in four European urban areas, Environmental Science and Pollution Research, 18 (7), pp , Nastos P.T., Philandras C.M., Founda D and Zerefos C.S. (2011): ' Air temperature trends related to changes in atmospheric circulation in the wider area of Greece', International Journal of Remote Sensing (Volume 32 Issue 3, February 2011, doi: / ). 25. Kalimeris A, Founda D, Giannakopoulos C, Pierros F (2011) Long term precipitation variability in the Ionian Islands, Greece (Central editerranean): Climatic signal analysis and future projections. Theoretical and Applied Climatology DOI /s Nikos Koutsias, Gavriil Xanthopoulos, Dimitra Founda, Foula Nioti 1, Magdalini Pleniou, Giorgos Mallinis and Margarita Arianoutsou : The relationship between fire occurrence and meteorological conditions in Greece based on long-term observations ( ).(submitted in Journal of Wildland Fire) 27. Eleftheratos Θ., Zerefos C.S., Gerasopoulos E., Isaksen I.S.A., Rognerud B., Dalsøren S., and Varotsos C. (2011). A note on the comparison between total ozone from Oslo CTM2 model and SBUV satellite data, Int. J. Rem Sens., Volume 32, Issue 9, , doi: / Im U, Markakis K., Poupkou A., Melas D., Unal A., Gerasopoulos E., Daskalakis N., T. Kindap, and Kanakidou M. (2011). The impact of temperature changes on summer time ozone and its precursors in the Eastern Mediterranean, Atmos. Chem. Phys., 11, , doi: /acp Kanakidou M., Mihalopoulos N. Kindap T., Im U., Vrekoussis M., Dermitzaki E., Gerasopoulos E., Unal A., Koçak M., Markakis K., Melas D., Youssef A.F., and 97

97 Moubasherg H. (2011). Megacities as hot spots of air pollution in the East Mediterranean, Atmospheric Environment, 45, , doi: /j.atmosenv Im U., Markakis K., Koçak M., Gerasopoulos E., Daskalakis N., Mihalopoulos N., Poupkou A., Kindap T., Unal A., Kanakidou M., Summertime aerosol chemical composition in the Eastern Mediterranean and its sensitivity to temperature, Atmospheric Environment, accepted. 31. Kotroni V., Lagouvardos K., and Retalis A., 2011, The heat wave of June 2007 in Athens, Greece Part 2: Modelling study and sensitivity experiments. Atmospheric Research, 100 (1), Hadjimitsis D., Mitraka Z., Gazani I., Retalis A., Chrysoulakis N., and Michaelides S., 2011, Estimation of spatio-temporal distribution of precipitable water using MODIS and AVHRR data: a case study for Cyprus. Advances in Geosciences, 30, Lelieveld J, Hadjinicolaou P, Kostopoulou E, Chenoweth J, El Maayar M, Giannakopoulos C, Hannides C, Lange MA, Tanarhte M, Tyrlis E, Xoplaki E., Climate change and impacts in the eastern Mediterranean and the Middle East, Climatic Change (manuscript CLIM-D R2, in press) 34. Flocas, H.A., M. Hatzaki, K. Tolika, C. Anagnostopoulou, E. Kostopoulou, C. Giannakopoulos, E. Kolokytha, I. Tegoulias, 2011: Evaluating the ability of three RCM/GCM couples to represent the relationship of large scale circulation with climate extremes over the Mediterranean, Climate Research, 46, doi: /cr Varotsos, K. V., Giannakopoulos, C., and Tombrou, M., 2011: Estimating future air-quality due to climate change: the Athens case study, Adv. Sci. Res., 6, Nistazakis, H.E., Assimakopoulos, V.D., Tombras, G.S., (2011), Performance estimation of free space optical links over negative exponential atmospheric turbulence channels, Optik, 122 (24), pp Giannakopoulos C., E. Kostopoulou, K.V. Varotsos, K. Tziotziou, A. Plitharas, An integrated assessment of climate change impacts for Greece in the near future, Reg. Environ. Change, DOI /s , Kohn M., E. Galanti, C. Price, K. Lagouvardos and V. Kotroni, 2011: Now-Casting Thunderstorms in the Mediterranean Region using Lightning Data. Atmospheric Research, 100, Mazarakis, N., V. Kotroni, K. Lagouvardos, A.A. Argiriou, and C.J. Anderson, 2011: The sensitivity of warm period precipitation forecasts to various modifications of the Kain Fritch Convective Parameterization Scheme. Natural Hazards and Earth System Science,s 11, Price C., Yoav Yair, Alberto Mugnai, Kostas Lagouvardos, Maria Carmen Llasat, Silas Michaelides, Stefano Dietrich, Eli Galanti, Luis Garrote, Dimitris Katsanos, Vasso Kotroni, Montserrat Llasat-Botija, Luis Mediero, Efrat Morin, Kleanthis Nicolaides, Keti Savvidou, Baruch Ziv, 2011: The FLASH Project: Using lightning data to better understand and predict flash floods. Environmental Science & Policy, 14, Price C., Y. Yair, A. Mugnai, K. Lagouvardos, M. C. Llasat, S. Michaelides, U. Dayan, S. Dietrich, F. Di Paola, E. Galanti, L. Garrote, N. Harats, D. Katsanos, M. Kohn, V. Kotroni, M. Llasat-Botija, B. Lynn, L. Mediero, E. Morin, K. Nicolaides, S. Rozalis, K. Savvidou, and B. Ziv, 2011: Using lightning data to better understand and predict flash floods in the Mediterranean. Surveys in Geophysics 32 (6), pp

98 42. Koutroulis A. G., M. G. Grillakis, I. K. Tsanis, V. Kotroni and K. Lagouvardos, 2011: Lightning activity, rainfall and flash flooding. Occasional or interrelated events? A case study in the island of Crete, Natural Hazards and Earth System Sciences, (under review). 43. Sindosi O. A., A. Bartzokas, V. Kotroni and K. Lagouvardos, 2011: Verification of precipitation forecasts of MM5 model over Epirus, NW Greece, for various convective parameterization schemes, Natural Hazards and Earth System Sciences, (under review). 44. Koussis A. D. and E. Akylas, Slug test analysis for confined aquifers in the overdamped case: Quasi-steady flow model, with estimation of the specific storage coefficient, Ground Water (in press). 45. Koussis A.D. and E. Akylas (in press), Discussion of Steady state groundwater seepage in sloping unconfined aquifers RP Chapuis Bull Eng Geol Environ 70: doi: /s Hadjinicolaou P, Giannakopoulos C, Zerefos C, Lange MA, Pashiardis S, Lelieveld J, 2011, Mid-21st century climate and weather extremes in Cyprus as projected by six regional climate models, Reg. Environ. Change, 11(3), Ξξσηφηππεο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο ζε κνλνγξαθίεο κε θξηηέο (referees), πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέζα ζην Founda D (2011) Evolution of the air temperature in Athens and evidence of climatic change: A review. Adv Build Energy Res 5:7-41. doi: /175/ Δξγαζίεο ζε εθδφζεηο δηεζλψλ ζπλεδξίσλ ή ζπκπνζίσλ πνπ δεκνζηεχηεθαλ ην E. Marinou, V. Amiridis, S. Kazadzis, D. Kopania, A. Papayannis, Aerosol Optical Depth in East Mediterranean using MODIS and CALIPSO satellite retrievals, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, V. Kotroni, S. Kazadzis, K. Lagouvardos, V. Amiridis, E. Gerasopoulos Influence of wind field patterns on aerosol optical depth over Athens and the Aegean sea, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, E. Gerasopoulos, N. Mihalopoulos, S. Kazadzis, M. Vrekoussis, G. Kouvarakis and N. Kouremeti Influence of aerosol optical properties on NO2 and O1D photolysis rates measured at Eastern Mediterranean European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, S. Kazadzis, V. Amiridis, E. Gerasopoulos and A. Arola, Aerosol absorption retrieval at ultraviolet wavelengths in a complex environment, European Aerosol Conference, Manchester UK, 5-9 September, Amiridis, V., E. Marinou, E. Gerasopoulos, S. Kazadzis, M. Gratsea, E. Liakakou, R. Mamouri, P. Kokkalis, A. Papayannis, N. Kouremeti, E. Giannakaki, D. Balis, A.Bais, ACEMED experimental campaign for the evaluation of CALIPSO s aerosol classification scheme over Greece, 6th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Gerasopoulos, E., M. Gratsea, S. Kazadzis, V. Amiridis, M. Vrekoussis,E. Liakakou, Dust impact on urban air quality, 6th International Workshop on Sand/Duststorms and associated dustfall, Αζήλα, Διιάδα, 7-9 Πεπηεκβξίνπ Im U., Daskalakis N., Mihalopoulos N., Kanakidou M., Markakis K., Doering U., Unal A., Kindap T., Gerasopoulos E., Kocak M., Kubilay N., and van Aardenne J., Quantification of air pollution levels and its sources in the Eastern 99

99 Mediterranean: A megacity perspective, Geophysical Research Abstracts Vol. 13, EGU , EGU - European Geosciences Union General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3 8 April Petrakis M., Roukounakis N., Gerasopoulos E., Psiloglou B., Lykoudis S. and Kopania T., Use of alternative fuels for the improvement of air quality from the transport sector: the case of eastern Attica, CEST th International Conference on Environmental Science and Technology, Rhodes Island, Greece, 8-10 September Im U., Daskalakis N., Gerasopoulos E., Kindap T., Kocak M., Markakis K., Melas D., Mihalopoulos N., Poupkou A., Unal A., Kanakidou M., Impact of the emissions from the eastern Mediterranean megacities on air quality, Accent Symposium 2011, Urbino. Italy, September Alexakis D., Hadjimitsis D., Agapiou A., Themistokleous K. and Retalis, A., 2011, Monitoring urban land cover with the use of satellite remote sensing techniques as a means of flood risk assessment in Cyprus, Proc. SPIE, Vol. 8176, 81761Z (2011) doi: / Themistocleous, K., Chrysoulakis, N., Hadjimitsis, D.G., Retalis, A., and Alexakis, D. Determination of the aerosol optical thickness through the atmospheric path radiance component obtained from the application of the pseudo-invariant target atmospheric correction method. In: CD-ROM of Proceedings of the the 31st EARSeL Symposium and 35th General Assembly 2011, Prague, Czech Republic, May 30 - June Kostara E., Retalis A. and Papastergiadou E, 2011, Mapping the historical land cover /use changes in Acheron river, W. Greece, 16th International Symposium on Environmental Pollution and its Impact on Life in the Mediterranean Region, September 24th to 27th, 2011, Ioannina Greece. 13. Alexakis D., Hadjimitsis D., Agapiou A., Themistokleous K. and Retalis A., 2011, The contribution of Earth observation to flood risk assessment in Cyprus: the case study of Yialias catchment area in Nicosia. VI EWRA International Symposium, Water Engineering and Management in a Changing Environment, Catania, Italy June 29th July 2nd, Kitsara G., Papaioannou G., Papathanasiou A. and Retalis A., 2011, Dimming/brightening in Athens: trends in sunshine duration, cloud cover and reference evapotranspiration. VI EWRA International Symposium, Water Engineering and Management in a Changing Environment, Catania, Italy June 29th July 2nd, Papoutsa C., Hadjimiisis D., Kounoudes T., Toulios L., Retalis A., and Kyrou, 2011, Monitoring turbidity in Asprokremmos dam in Cyprus using Earth observation and smart buoy platform. VI EWRA International Symposium, Water Engineering and Management in a Changing Environment, Catania, Italy June 29th July 2nd, C. Giannakopoulos, M. Hatzaki, E. Kostopoulou, K. Varotsos, B. Psiloglou, and D. Founda, Estimating future impacts for various sectors due to climate change in Athens, CEST2011, 12 th International conference on environmental science and technology, 8-10 September 2011, Rhodes, Greece. 17. P. Megalovasilis, A. Kalimeris, D. Founda, C. Giannakopoulos. (2011): Climatic modelling and groundwater recharge affecting future water demands in Zakynthos Island, Ionian Sea, Greece. 9ν Γηεζλέο δξνινγηθφ Ππλέδξην, Θαιαβξπηα, 5-7 /10/ Hatzaki, M., Giannakopoulos, C., McCarthy, M., Goodess, C., and Hemming, D., 2011: The cumulative impact of climate change and urban heat island on 100

100 Mediterranean cities temperatures. EGU General Assembly 2011, 3 8 April 2011, Vienna, Austria, Vol. 13, EGU Giannakopoulos, C., A. Karali, A. Roussos, M. Hatzaki, G. Xanthopoulos, and K. Kaoukis: Evaluating present and future fire risk due to climate change in the Mediterranean: a case study for Greece. 5-9 December 2011, AGU 2011 Fall Meeting, San Francisco, USA. 20. Hatzaki, M., H.A. Flocas, I. Kouroutzoglou, K. Keay, I. Simmonds, C. Giannakopoulos, and V. Bricolas, 2011: Changes of Mediterranean cyclones in the future climate employing high resolution climate simulations. 5-9 December 2011, AGU 2011 Fall Meeting, San Francisco, USA. 21. Varotsos, K. V., Giannakopoulos, C., and Tombrou, M.: Climate change impact on future air quality in Europe: A two-way approach, EGU General Assembly, Vienna, Austria 3-8 April, Varotsos, K. V., Giannakopoulos, C., and Tombrou, M.: Projections of air-quality in Europe under climate change: A two way approach, 5th GEOS CHEM Scientific and User's Meeting, at Harvard University, Boston USA, May 2-5, K.M. Fameli, V.D. Assimakopoulos and V. Kotroni, Comparative study of the land use characteristics in the Greater Athens Area (GAA) before and after 2004 Proceedings of the 12th International Conference on Environmental Science and Technology, CEST 2011, 8-10 September 2011, Rhodes, Greece, pp Petrova S., R. Mitzeva and V.Kotroni, 2011: Analyses of Summer Lightning Activity and Precipitation over Maritime, Coastal and Continental Areas, XIV International Conference on Atmospheric Electricity, August 08-12, 2011, Rio de Janeiro, Brazil 25. C.A. Balaras, E. Dascalaki, European Efforts Towards NZEBs and Energy Conservation in Hellenic Buildings, ASHRAE TRANSACTIONS, Vol. 117, Part 1, pp , ASHRAE 2011 Winter Conference Zero Energy Design, Las Vegas, Nevada, 29 Ηαλνπαξίνπ 2 Φεβξνπαξίνπ, C.A. Balaras, E.G. Dascalaki, D. Chasapis, P. Tsekouras, C. Karytsas, High Combi Pilot Projects of High Performance Solar Heating and Cooling Systems in European Buildings, 3 rd Int. Conference on Renewable Energy Sources & Energy Efficiency, ζ , I. Michaelides and E. Charalambides (editors), ISBN , Ιεπθσζία, Θχπξνο, Καΐνπ, E.G. Dascalaki, K.G. Droutsa, C.A. Balaras, On the Use of Building Typologies to Assess the Energy Performance of the Hellenic Residential Building Stock, 3 rd Int. Conference on Renewable Energy Sources & Energy Efficiency, ζ , I. Michaelides and E. Charalambides (editors), ISBN , Ιεπθσζία, Θχπξνο, Καΐνπ, C.A. Balaras, V. Touchtidis, E. Dascalaki, Energy Performance Certificates - Lessons learned in Europe and national efforts in Greece, 3 rd Int. Conference on Renewable Energy Sources & Energy Efficiency, ζ , I. Michaelides and E. Charalambides (editors), ISBN , Ιεπθσζία, Θχπξνο, Καΐνπ, C.A. Balaras, E.G. Dascalaki, A.G. Gaglia, K.G. Droutsa, S. Kontoyiannidis, An Overview of the New Hellenic Regulation on the Energy Performance of Buildings (KENAK), 3 rd Int. Conference on Renewable Energy Sources & Energy Efficiency, ζ , I. Michaelides and E. Charalambides (editors), ISBN , Ιεπθσζία, Θχπξνο, Καΐνπ, C.A. Balaras, E.G. Dascalaki, K. Droutsa, S. Kontoyiannidis, A. Gaglia, Hellenic Regulation on the Energy Performance of Buildings An Update on EPBD Transposition in Greece, 42 nd Int. Congress Heating, Refrigeration & Air- 101

101 Conditioning, ζ , Βειηγξάδη, Πεξβία, 30 Λνεκβξίνπ 2 Γεθεκβξίνπ, E.G. Dascalaki, C.A. Balaras, K. Droutsa, S. Kontoyiannidis, Building Typologies and the Assessment of the Energy Conservation Potential in the Residential Sector - The Tabula Project, 42 nd Int. Congress Heating, Refrigeration & Air- Conditioning, ζ , Βειηγξάδη, Πεξβία, 30 Λνεκβξίνπ 2 Γεθεκβξίνπ, Pantavou K. and Lykoudis S., 2011, Environmental exposure and human health effects related to heat exhaustion- a field study of heat stress, 12th International Conference on Environmental Science and Technology, Rhodes, Greece. 33. Kambezidis H.D., Kambezidou D.H. and Kambezidou S.-J.H. (2011) The solar dimming effect over the Mediterranean region. Ξξαθηηθά 5th International Conference on Solar Radiation and Daylighting (SOLARIS 2011), Brno, Ρζερία, Απγνχζηνπ 2011 (έθδνζε: Brno University of Technology. επηκέιεηα: M. Novotny, J. Mohelnikova) ζει , ISBN: (II) ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ 6.5 Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά ζπλέδξηα κέζα ζην Kambezidis H.D. (πξνζθεθιεκέλνο νκηιεηήο), Kambezidou D.H. and Kambezidou S.-J.H. (2011) Atmospheric aerosol climatology over the globe: emphasis on dust storms. NATO ARW on Climate change, human health and social security, Dubrovnik, Θξναηία, Απξηιίνπ Kasselouri B., Kambezidis H.D., Zevgolis D. and Konidari P. (2011) Environmental, economic and social aspects of the electrification on the noninterconnected islands of the Aegean Sea. MEDGREEN LB-2011, Βπξεηφο, Ιίβαλνο, Απξηιίνπ. 3. Karras I., Zevgolis D. and Kambezidis H.D. (2011) A multimedia application for the education of physics-class students on ther use of bioclimatic design in buildinds. Joint MPTL 16 and HSCI 2011 Conferences, Ινπκπιηάλα, Πεπηεκβξίνπ. 4. M.N. Anagnostou, F.S. Marzano, J. Kalogiros, J.A. Nystuen, E.N. Anagnostou, T. Chronis,M. Montopoli and E. Picciotti: Experimental investigation of precipitation structure, dynamics and microphysics in Eastern Mediterranean: the HYDREX field campaign, 5th HyMeX workshop, Punta Prima, Sant Luis, Menorca, Spain, May F.S. Marzano, E. Picciotti, G. Cinque, M. Montopoli, L. Bernardini, K. De Sanctis, E. Anagnostou, M. Anagnostou, Y. Fessas, A. Volpi, A. Telleschi, J. Kalogiros, V. Cazac, and R. Pace: Coupling X-band dual-polarized mini-radar and hydrometeorological forecast models: the HydroRad project, 13th Plinius Conference on Mediterranean Storms, Savona, Italy, 7-9 September M. N. Anagnostou, J. Kalogiros, J. V. Baelen, F. S. Marzano, T. G. Chronis, J. A. Nystuen, M. Montopoli, E. N. Anagnostou, and E. Picciotti: Advancing Hydrometeorological use of Multi-Instruments for Experimental Investigation of Precipitation Structure, Dynamics and Microphysics in Eastern Mediterranean: HYDREX, 13th Plinius Conference on Mediterranean Storms, Savona, Italy, 7-9 September

102 7. C. Giannakopoulos, M. Hatzaki, E. Kostopoulou, K. Varotsos, B.E. Psiloglou and D. Founda (2011): Estimating future impacts for various sectors due to climate change in Athens, CEST 2012, Rhodes, Greece, 8-10 September P. Megalovasilis, A. Kalimeris, D. Founda, C. Giannakopoulos. (2011): Climatic modelling and groundwater recharge affecting future water demands in Zakynthos Island, Ionian Sea, Greece. 9 ν Γηεζλεο δξνινγηθν Ππλέδξην, Θαιαβξπηα, 5-7 /10/ D. Founda, M. Petrakis and C. Giannakopoulos (2011): Manifestation of climatic change from long term observations in Eastern Mediterranean The role of urban effect. ΔΟΓΑΠΡΖΟΗ ΓΗΑ ΡΖΛ ΞΟΝΠΑΟΚΝΓΖ ΠΡΖΛ ΘΙΗΚΑΡΗΘΖ ΑΙΙΑΓΖ «Ξξφγξακκα Life10 ENV/CY/ Development of a National Strategy for Adaptation to Climate Change adverse impacts in Cyprus» Nicosia, 2 & 3 November C. Giannakopoulos, M. Petrakis, D. Founda and A. Karali. : Assessing changes in mean climate, extreme events and their impacts in the Eastern Mediterranean environment and society. ΔΟΓΑΠΡΖΟΗ ΓΗΑ ΡΖΛ ΞΟΝΠΑΟΚΝΓΖ ΠΡΖΛ ΘΙΗΚΑΡΗΘΖ ΑΙΙΑΓΖ -«Ξξφγξακκα Life10 ENV/CY/ Development of a National Strategy for Adaptation to Climate Change adverse impacts in Cyprus» Nicosia, 2 & 3 November Lagouvardos K., Kotroni V., Defer E., Bennett A., Betz H., Bousquet O., 2011, The 6-8 September 2010 flood over Southern France: observational and modeling analysis in the frame of HYMEX project. 13rd EGU Plinius Conference on Mediterranean Storms, Savona, 7-10 September Sindosi O.A., Bartzokas A., Kotroni V., and Lagouvardos K., 2011: Sensitivity experiments for the simulations of a heavy rainfall event in Epirus, NW Greece, 13rd EGU Plinius Conference on Mediterranean Storms, Savona, 7-10 September C.A. Balaras, E. Dascalaki, P. Tsekouras, D. Chasapis, C. Karytsas, From Design and Simulations to Case Study of a High Solar Combi-Plus System, ASHRAE 2011 Winter Conference Zero Energy Design, ASHRAE Seminar Going Lower with Solar, Las Vegas, Nevada, 29 Ηαλνπαξίνπ 2 Φεβξνπαξίνπ, Θ.Α. Κπαιαξάο, ASHRAE Members Technology Publications & Education, ASHRAE Region III Annual Regional Conference, Scranton, PA, Απγνχζηνπ, Θ.Α. Κπαιαξάο, ASHRAE Members Technology Publications & Education, ASHRAE Region-At-Large Annual Regional Conference, Abu Dhabi, UAE, Πεπηεκβξίνπ, K.G. Droutsa, «TEE-KENAK: The Hellenic Software for Energy Audits & Labeling of Buildings», Γίθηπν «EU-GCC CLEAN ENERGY NETWORK - D/G 2 Energy Demand Side Management and Energy Efficiency», Αζήλα, Λνεκβξίνπ, Ππκκεηνρή ζε ειιεληθά ζπλέδξηα κέζα ζην Κνηξαζγεληήο Π., θαη Γεσξγνπνχινπ Δ., Ξνιηηηθέο & Κέηξα Κείσζεο Δθπνκπψλ Αεξίσλ Θεξκνθεπίνπ: Δπηπηψζεηο ζηελ Νηθνλνκία θαη ζηηο Δπηρεηξήζεηο, Ξαξνπζίαζε ζηελ Ζκεξίδα ηνπ Δζληθνχ Θέληξνπ Ξεξηβάιινληνο & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο «Θιηκαηηθή Αιιαγή θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηα», Αζήλα, 18 Καξηίνπ Κνηξαζγεληήο Π., θαη Γεσξγνπνχινπ Δ., Δπηπηψζεηο ηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο ζε Θιάδνπο Αηρκήο, Ξαξνπζίαζε ζηελ Ζκεξίδα ηνπ Δζληθνχ Θέληξνπ Ξεξηβάιινληνο 103

103 & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο «Ξξνζαξκνγή ζηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή ζην ρψξν ηεο Κεζνγείνπ», Αζήλα, 23 Ηνπλίνπ Θ.Α. Κπαιαξάο, Λνκνζεηηθφ πιαίζην ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηεξίσλ Θ.Δλ.Α.Θ. & Ρ.Ν.Ρ.Δ.Δ., Δπηζηεκνληθφ Ρξηήκεξν «Θηίξην θαη Δλέξγεηα», Ξεξηθεξεηαθφ Ρκήκα Θεληξηθήο & Γπηηθήο Θεζζαιίαο, Ρερληθφ Δπηκειεηήξην Διιάδαο, Ιάξηζα, Νθησβξίνπ, Θ. Γξνχηζα, Κεζνδνινγία πνινγηζκνχ Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο Θηηξίσλ - ΡΔΔ- ΘΔΛΑΘ, Δπηζηεκνληθφ Ρξηήκεξν: Θηίξην & Δλέξγεηα, ΡΔΔ Ξεξηθεξεηαθφ Ρκήκα Θεληξηθήο & Γπηηθήο Θεζζαιίαο, Ιάξηζα, Νθησβξίνπ (2011). 5. Θ.Α. Κπαιαξάο, ΘΔΛΑΘ-ΡΝΡΔΔ- Eλεξγεηαθνί Δπηζεσξεηέο: Δμειίμεηο, Δζπεξίδα «Ρππνινγίεο Θαηνηθηψλ & ΘΔΛΑΘ», Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, Αζήλα, 23 Λνεκβξίνπ, Δ. Γαζθαιάθε, Ρππνινγία θηηξίσλ Ρν πξφγξακκα TABULA, Δζπεξίδα «Ρππνινγίεο Θαηνηθηψλ & ΘΔΛΑΘ», Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, Αζήλα, 23 Λνεκβξίνπ, Ξ. Γξνχηζα, Αλαδηαηχπσζε ηεο Δπξσπατθήο Νδεγίαο γηα ηα θηίξηα: Θηίξηα αλαθνξάο γηα θαηνηθίεο ζηελ Διιάδα, Δζπεξίδα «Ρππνινγίεο Θαηνηθηψλ & ΘΔΛΑΘ», Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, Αζήλα, 23 Λνεκβξίνπ, Π. Θνληνγηαλλίδεο, eθηα : έλα εξγαιείν γηα... ην ζπίηη, Δζπεξίδα «Ρππνινγίεο Θαηνηθηψλ & ΘΔΛΑΘ», Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, Αζήλα, 23 Λνεκβξίνπ, Θ.Α. Κπαιαξάο, Ζιηαθά Θεξκηθά Ππζηήκαηα - Απφ ην ΕΛΣ ζηηο Ξηινηηθέο Δθαξκνγέο Θιηκαηηζκνχ High-Combi ζε Δπξσπατθά Θηίξηα, Eco Building Conference, 4ε Γηεζλήο Έθζεζε Building Green Expo γηα ην «Δλεξγεηαθά Απηφλνκν Θηίξην θαη ηνλ Αζηηθφ Σψξν», High Combi Workshop, Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο, Αζήλα, 5 Γεθεκβξίνπ, Γεσξγνπνχινπ Δ. θαη Κνηξαζγεληήο Π., Θιηκαηηθή Αιιαγή θαη ειιεληθφο ρψξνο: Δπηπηψζεηο, θίλδπλνη, επθαηξίεο, Ξαξνπζίαζε ζηελ Ζκεξίδα ηνπ Δζληθνχ Θέληξνπ Ξεξηβάιινληνο & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο «Θιηκαηηθή Αιιαγή θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηα», Αζήλα, 18 Καξηίνπ Θσζηάξα Α., Οεηάιεο Α., Ξαπαζηεξγηάδνπ Δ., 2011, Σαξηνγξάθεζε θαη εξκελεία ησλ αιιαγψλ ζηηο θαιχςεηο ρξήζεηο γεο ηνπ πνηακνχ Αρέξνληα, Γπηηθή Διιάδα. 12 ν Ξαλειιήλην επηζηεκνληθφ ζπλέδξην Διιεληθήο Βνηαληθήο Δηαηξείαο, 29 Πεπηεκβξίνπ - 2 Νθησβξίνπ 2011, Οέζπκλν, Θξήηε. 12. Γηαλλαθφπνπινο Σ. Ρν κειινληηθφ θιίκα ζηε Κεζφγεην θαη ζηελ Διιάδα, Ζκεξίδα εξγαζίαο «Ξξνζαξκνγή ζηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή ζην ρψξν ηεο Κεζνγείνπ, Δζληθφ Θέληξν Ξεξηβάιινληνο θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, 23/6/ Γηαλλαθφπνπινο Σ., Ζ θιηκαηηθή αιιαγή ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, Ζκεξίδα εξγαζίαο «Δπηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηηο δαζηθέο ππξθαγηέο θαη ζηα δαζηθά νηθνζπζηήκαηα», Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ, 28/9/ D. Founda (2011): Historical trends and present climate in Greece: Research and systematic observations at NOA. In - country in-depth review of the 5th National Communication of the Party, ΞΔΘΑ, 1/1-5/2, Άιια 1 Δπηκέιεηα έθδνζεο: «Δηήζηνπ Θιηκαηνινγηθνχ Γειηίνπ 2011» ηνπ Ηλζηηηνχηνπ (Γξ. Γ. Φνπληά). 2 πνζηήξημε ησλ ηζηνζειίδσλ πξφγλσζεο θαηξνχ :

104 Πεκεηψλεηαη φηη ε ζπλνιηθή εκεξήζηα επηζθεςηκφηεηα ηεο ηζηνζειίδαο πξφγλσζεο θαηξνχ μεπεξλά ηηο ζε ήπηεο κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο θαη μεπεξλά ηηο ζε πεξηπηψζεηο έληνλνπ θαηξηθνχ ελδηαθέξνληνο. Απφ ηνλ Νθηψβξην ηνπ 2010, ε ηζηνζειίδα είλαη πιένλ ε 1 ε ζε επηζθεςηκφηεηα ζειίδα δεκνζίνπ νξγαληζκνχ θαη ε 2 ε ζε επηζθεςηκφηεηα ειιεληθή ηζηνζειίδα (φισλ ησλ θαηεγνξηψλ). (Γξ. Β. Θνηξψλε Θ. Ιαγνπβάξδνο). 3 Θαηάξηηζε κεληαίνπ δειηίνπ κεηεσξνινγηθψλ παξακέηξσλ. (Γξ. Β. Θνηξψλε Θ. Ιαγνπβάξδνο). 105

105 7. ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ ΚΔ ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΝΚΑΓΔΠ ΡΝ Δ.Α.Α., ΑΙΙΑ ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΗΓΟΚΑΡΑ, Α.Δ.Η., ΝΟΓΑΛΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΔΡΑΗΟΗΔΠ ΠΡΝΛ ΔΙΙΖΛΗΘΝ ΣΥΟΝ ΘΑΗ ΡΝ ΔΜΥΡΔΟΗΘΝ Ρν εξεπλεηηθφ θαη επηζηεκνληθφ πξνζσπηθφ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ, εθηφο ηεο ζπλεξγαζίαο κε επηζηήκνλεο ηνπ ΔΑΑ, έρνπλ αλαπηχμεη θαη πιήζνο ζπλεξγαζηψλ ζηελ Διιάδα θαη ζην εμσηεξηθφ, κε Δξεπλεηηθά Θέληξα, Ξαλεπηζηεκηαθά Ηδξχκαηα, Δηαηξίεο θαη Νξγαληζκνχο, ζηα πιαίζηα ησλ εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ. 7.1 Ππλεξγαζίεο κε εξεπλεηηθά ηδξχκαηα - AEI Άιιεο νκάδεο ΗΔΞΒΑ/ΔΑΑ (Νκάδα ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ Kιηκαηηθήο Αιιαγήο θαη βηψζηκεο αλάπηπμεο, Δξγαζηήξην Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο, Νκάδα Αηκνζθαηξηθήο Έξεπλαο, Δμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο, Climate, Weather, Water & Sustainability (CWWS), Θιηκαηηθή Αιιαγή, Νκάδα Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο, Δξεπλεηηθή Νκάδα Αξηζκεηηθήο Ξξφγλσζεο (Numerical Weather Prediction Group), Νκάδα Αηκνζθαηξηθήο Οχπαλζεο θαη Ξνηφηεηαο, θ.ι.π., ζπκκεηνρή ζε δίθηπν ΞΟΝΡΔΞΔ Σ. Θακπεδίδε, θ.ι.π.) Energy Strategy Centre, Δξεβάλ, Αξκελία. University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, Centre for Energy, Βειηγξάδη, Πεξβία. Academy of Science, Institute of Power Engineering, Θηλζηλάνπ, Κνιδαβία. ΑΞΘ, Πρνιή Κεραλνιφγσλ Κεραληθψλ, Δξγαζηήξην Κεηαθνξάο Θεξκφηεηαο θαη Ξεξηβαιινληηθήο Κεραληθήο, Θεζζαινλίθε. Finance Academy, Κφζρα, Οσζία. Institute for Studies and Power Engineering, Βνπθνπξέζηη, Ονπκαλία. Polytechnical University of Tirana, Ρίξαλα, Αιβαλία. Geotechnological Problems of Oil, Gas and Chemistry, Κπαθνχ, Αδεξκπατηδάλ. Black Sea Regional Energy Centre, Πφθηα, Βνπιγαξία. National Technical University of Ukraine, Energy Saving and Energy Management Institute, Θίεβν, Νπθξαλία. KAZHIMINVEST, Θαδαθζηάλ. Tallinn University of Technology, Ραιιίλ, Δζηνλία. Argonne National Laboratory, USA ζε ζέκαηα κνληεινπνίεζεο ελεξγεηαθψλ ζπζηεκάησλ. Δξγαζηήξην Βηνκεραληθήο θαη Δλεξγεηαθήο Νηθνλνκίαο, ΔΚΞ ζε ζέκαηα νηθνλνκηθψλ ηεο ελέξγεηαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο. Δξγαζηήξην Κεηαιιεπηηθήο Ρερλνινγίαο θαη Ξεξηβαιινληηθήο Κεηαιιεπηηθήο ΔΚΞ ζε ζέκαηα νηθνλνκηθψλ ηνπ πεξηβάιινληνο. Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο, Γηεχζπλζε Δλεξγεηαθήο Ξνιηηηθήο θαη Πρεδηαζκνχ - ζε ζέκαηα ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο. Ππλεξγαζία κε ην Meteorology Department ηνπ Naval Postgraduate School, ΖΞΑ, γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε θαη αλάιπζε κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθήο ηχξβεο. Ππλεξγαζία κε ην Institute of Atmospheric Physics, Chinese Academy of Sciences ηεο Θίλαο ζε ζέκαηα κεηξήζεσλ αηκνζθαηξηθήο ηχξβεο. Ππλεξγαζία κε ην Department of Information Engineering, Sapienza University of Rome, Ηηαιία ζε ζέκαηα κεηξήζεσλ κε κεηεσξνινγηθφ ξαληάξ. 106

106 Ππλεξγαζία κε ηνλ Ρνκέα Φπζηθήο Ξεξηβάιινληνο θαη Κεηεσξνινγίαο ηνπ ηκήκαηνο Φπζηθήο ηνπ Δζληθνχ θαη Θαπνδηζηξηαθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ ζε ζέκαηα κεηξήζεσλ κε κεηεσξνινγηθφ αεξνζθάθνο ζην Αηγαίν. Αξηζηνηέιεην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Ρκήκα Φπζηθήο ΔΘΞΑ, Ρκήκα Γεσινγίαο Αθαδεκία Αζελψλ, ΘΔΦΑΘ Αθαδεκία Αζελψλ, Ίδξπκα Ηαηξνβηνινγηθψλ Δξεπλψλ, Θέληξν Αηκνζθαηξηθψλ Δξεπλψλ Δζληθφ Θέληξν Έξεπλαο θαη Φπζηθψλ Δπηζηεκψλ Γεκφθξηηνο Ρκήκα Φπζηθήο, Δζληθφ Κεηζφβεην Ξνιπηερλείν Αζελψλ Climate Change Unit, Finnish Meteorological Institute Kuopio Unit, Finnish Meteorological Institute Belgian Institute for Space Aeronomy Institute of Environmental Physics and Remote Sensing, University of Bremen, Bremen, Germany Norwegian Institute for Air Research, Kjeller, Norway Physikalisch-Meteorologisches Observatorium Davos, World Radiation Center, Davos, Switzerland Goddard Earth Sciences and Technology Center Maryland, USA. Δξγαζηήξην Βηνκεραληθήο θαη Δλεξγεηαθήο Νηθνλνκίαο, ΔΚΞ ζε ζέκαηα νηθνλνκηθψλ ηεο ελέξγεηαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο Argonne National Laboratory, USA ζε ζέκαηα κνληεινπνίεζεο ελεξγεηαθψλ ζπζηεκάησλ. Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο, Γηεχζπλζε Δλεξγεηαθήο Ξνιηηηθήο θαη Πρεδηαζκνχ - ζε ζέκαηα ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο. Κέινο ηεο εξεπλεηηθήο νκάδαο «Δλεξγεηαθνχ Πρεδηαζκνχ, Θιηκαηηθήο Αιιαγήο θαη Βηψζηκεο Αλάπηπμεο». Δξγαζηήξην Βηνκεραληθήο θαη Δλεξγεηαθήο Νηθνλνκίαο, ΔΚΞ ζε ζέκαηα δηαρείξηζεο ελέξγεηαο θαη πεξηβάιινληνο. Αξηζηνηέιεην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Ρκήκα Φπζηθήο ΔΘΞΑ, Ρκήκα Γεσινγίαο Αθαδεκία Αζελψλ, ΘΔΦΑΘ Αθαδεκία Αζελψλ, Ίδξπκα Ηαηξνβηνινγηθψλ Δξεπλψλ, Θέληξν Αηκνζθαηξηθψλ Δξεπλψλ Δζληθφ Θέληξν Έξεπλαο θαη Φπζηθψλ Δπηζηεκψλ Γεκφθξηηνο Ρκήκα Φπζηθήο, Δζληθφ Κεηζφβεην Ξνιπηερλείν Αζελψλ Αλψηαην Ρερλνινγηθφ & Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Ηνλίσλ Λήζσλ (Ρκήκα Νηθνινγίαο θαη Ξεξηβάιινληνο) Max Planck Institute, Biogeochemistry Dept., Mainz, Germany University of Bremen (Institut für Umweltphysik) Karlsruhe Institute of Technology, Germany Ξαλεπηζηήκην Ξάηξαο, Ρκήκα Βηνινγίαο (Δπηθ. Θαζ. Δ. Ξαπαζηεξγηάδνπ). Δζληθφ θαη Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Ρκήκα Γεσινγίαο, Δξγαζηήξην Θιηκαηνινγίαο θαη Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο (Δπηθ. Θαζ. Ξ. Λάζηνο). Δζληθφ θαη Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Ρκήκα Φπζηθήο, Ρνκέαο Φπζηθήο Δθαξκνγψλ, Δξγαζηήξην Κεηεσξνινγίαο (Δπηθ. Θαζ. Γ. Ξαπατσάλλνπ). Κεηεσξνινγηθή πεξεζία Θχπξνπ (Γξ. Πίιαο Σξ.Κηραειίδεο). 107

107 Ρερλνινγηθφ Ξαλεπηζηήκην Θχπξνπ, Ρκήκα Ξνιηηηθψλ Κεραληθψλ θαη Κεραληθψλ Γεσπιεξνθνξηθήο, Πρνιή Κεραληθήο θαη Ρερλνινγίαο (Αλ. Θαζ. Γ. Σαηδεκηηζήο). Ρκήκα Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο, πνπξγείν Δξγαζίαο θαη Θνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ Θχπξνπ (Π. Θιεάλζνπο). European Space Agency (ESA). Earth Remote Sensing Data Analysis Center (ASTER ARO Office, Japan). NOAA/NASA (Vince Salomonson, Gene Legg, Paul Haggerty). Department of Civil and Environmental Engineering, University of Southampton, UK (Prof. C. Clayton). Department of Physics, Laboratory of Atmospheric Electricity, University of Tartu, Esthonia (Prof. Hannes Tammet and Dr. Salm). ΗΓΔΡ-EAA (Γξ. Γ. Ξαξψλεο, Γξ. Λ. Πεθάθηο). Ππλεξγαζίεο κε ηα Ξαλεπηζηήκηα Cambridge UK (Prof. J.A. Pyle) East Anglia UK(Γξ.C. Goodess) Harvard USA(Prof. D. Jacob) ΑΞΘ (Γξ. Σ. Αλαγλσζηνπνχινπ) Ηλζηηηνχην Θχπξνπ (Γξ. Ξ. Σαηδεληθνιάνπ) Γεξκαληθά Ηλζηηηνχηα Max-Planck for Meteorology (Dr. J. Feichter) θαη Max- Planck for Chemistry (Dr. J. Lelieveld) Ππλεξγαζία κε WWF Eιιάδνο γηα αμηνπνίεζε απνηειεζκάησλ ηνπ πξνγξάκκαηνο θιηκαηηθψλ αιιαγψλ γηα ηελ Διιάδα. ISAC-CNR, Italy ISMAR-CNR, Italy Meteorological Service, Cyprus Meteorological Service, France MIT, USA NASA-GSFC, USΑ Open University, Israel University of Barcelona, Spain University of Sofia, Bulgaria University of Tel-Aviv, Israel Aξηζηνηέιεην Ξαλ/κην Θεζζαινλίθεο, Ρκήκα Γεσινγίαο Δζληθή Κεηεσξνινγηθή πεξεζία Διιεληθφ Θέληξν Θαιαζζίσλ Δξεπλψλ Ξαλ/κην Αηγαίνπ Ξαλ/κην Ησαλλίλσλ, Ρκήκα Φπζηθήο Σαξνθφπεην Ξαλ/κην ΔΚΞ (Πρνιή Ξνιηηηθψλ Κεραληθψλ): Θαζ. Γ. Θνπηζνγηάλλεο θαη Γξ. Α. Δπζηξαηηάδεο, Α. Θνπθνπβίλνο θαη Γ. Θαξαβνθπξφο. Universidad Autonoma de Madrid, Θαζ. J. Rodriguez Ρερληθφ Ξαλεπηζηήκην Θχπξνπ, Δπηθ. Θαζ. Δ. Αθχιαο Stockholm University Θαζ. G. Destouni & Dr. C. Prieto. ΖΞΑ: US National Weather Service, Dr. P. Restrepo. Ξαλεπηζηήκην Ξαηξψλ, Δξγαζηήξην Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο ΔΘΔΦΔ Γεκφθξηηνο, Δξγαζηήξην Αξραηνκεηξίαο Γεσπνληθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Δξγαζηήξην Κεηεσξνινγίαο ΘΔΞΑ/ΔΘΞΑ, Αζήλα. Institute for Advanced Studies, Βηέλλε, Απζηξία. TUBITAK, Marmara Research Centre, Θσλζηαληηλνχπνιε, Ρνπξθία. 108

108 8. ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ 8.1 Γηδαζθαιία 1. Θαζεγεηήο Πχκβνπινο επηιεγείο απφ ην ΔΑΞ γηα ην αθαδεκατθφ έηνο ζηελ ζεκαηηθή ελφηεηα Γεληθέο αξρέο θσηηζκνχ ηνπ ΚΞΠ «Πρεδηαζκφο θσηηζκνχ Ξνιπκέζα». (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 2. Θαζεγεηήο Πχκβνπινο επηιεγείο απφ ην ΔΑΞ γηα ην αθαδεκατθφ έηνο ζηελ ζεκαηηθή ελφηεηα Γεληθέο αξρέο θσηηζκνχ ηνπ ΚΞΠ «Πρεδηαζκφο θσηηζκνχ Ξνιπκέζα». (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 3. πεχζπλνο δηδαζθαιίαο ηνπ καζήκαηνο «Νηθνλνκηθή Δλέξγεηαο θαη Ξεξηβάιινληνο» ζην πιαίζην ηνπ Γ.Ξ.Κ.Π. Νξγάλσζε & Γηνίθεζε Βηνκεραληθψλ Ππζηεκάησλ, πνπ πινπνηείηαη απφ ην Δζληθφ Κεηζφβεην Ξνιπηερλείν θαη ην Ξαλεπηζηήκην Ξεηξαηά. Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο. 4. Ρ.Δ.Η. Ξεηξαηά, "Energy Studies" γηα ην 10ν Cohort ηνπ πξνγξάκκαηνο "MSc in Energy" Κεηαπηπρηαθφ πξφγξακκα ζηελ Δλέξγεηα ηνπ Ρκήκαηνο Κεραλνινγίαο ΡΔΗ Ξεηξαηά κε ην Ξαλεπηζηήκην Heriot-Watt ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ, (ΦΔΘ 1049/ ). (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο, Δ. Γξνχηζα). 5. Ππλδηδαζθαιία: Αηκνζθαηξηθά αεξνιχκαηα, Κεηαπηπρηαθφ ηκήκα Φπζηθήο Ξεξηβάιινληνο Α.Ξ.Θ. (Γξ. Πη. Θαδαληδήο). 6. Κέινο ηεο ηξηκεινχο θαη επνπηεία ηεο Γ.Γ. ηεο ππνςήθηαο δηδάθηνξα Ξαξαζθεπνπνχινπ Γέζπνηλα, πνπ εθπνλεί ηε δηαηξηβή ηεο ζην ΔΑΑ κε ηίηιν: Ππζρέηηζε ρεκηθψλ ηδηνηήησλ κε νπηηθέο θαη θιηκαηηθέο παξακέηξνπο ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ησλ Αζελψλ, Ρκήκα Σεκείαο, Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). 7. Γηδαζθαιία ηνπ εξγαζηεξηαθνχ καζήκαηνο Φπζηθή Η, ζην Ρκήκα Φπζηθήο θαη Σεκείαο ηνπ ΡΔΗ Ξεηξαηά, γηα ηα ζρνιηθά έηε θαη (Γξ. Β. Τπιφγινπ). 8. Δηζεγεηήο ζηνπο κεηαπηπρηαθνχο θνηηεηέο ηνπ Ρνκέα Γεσινγηθψλ Δπηζηεκψλ θαη Αηκνζθαηξηθνχ Ξεξηβάιινληνο, ηνπ Γεσπνληθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ. Ρίηινο εηζήγεζεο: " Δηζαγσγή ζηελ Αηκνζθαηξηθή Οχπαλζε. Κεηαθνξά θαη Γηάρπζε Οχπσλ. Κεηξεηηθέο κέζνδνη θαηαγξαθήο παξακέηξσλ πνηφηεηαο αέξα.", 18 Καξηίνπ θαη 5 Καίνπ (Γξ. Β. Τπιφγινπ). 9. Δηζεγεηήο ζην Δζληθφ Θέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο γηα ηελ επηκφξθσζε αλψηεξσλ ζηειερψλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). 10. Πεκηλαξηαθή δηδαζθαιία ηνπ καζήκαηνο "δξνκεηεσξνινγία" ηνπ κεηαπηπρηαθνχ πξνγξάκκαηνο "Δπηζηήκε θαη Ρερλνινγία δάηηλσλ Ξφξσλ" ηνπ ΔΚΞ. Γηδάζθνπζα : (Γξ. B. Θνηξψλε). 8.2 Γηαιέμεηο Γηάιεμε κε ζέκα: Θιαζζηθνί θαη ειεθηξνληθνί κεηεσξνινγηθνί αηζζεηήξεο-γηαηάμεηο βαζκνλφκεζεο θαη έιεγρνο πνηφηεηαο, Γεσινγηθφ θαη Αηκνζθαηξηθφ Ξεξηβάιινλ γηα ην Πρεδηαζκφ Έξγσλ πνδνκήο, Ξ.Κ.Π. Θεηηθέο Δπηζηήκεο ζηε Γεσπνλία, Γεσπνληθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ (Γξ. Π. Ιπθνχδεο). Γηάιεμε κε ζέκα: Ξεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο απν ζπγθνηλσληαθά έξγα: Λνκνζεζία-κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο-θφξπβνο-γνλήζεηο-οχπαλζε αέξα, Γεσινγηθφ θαη Αηκνζθαηξηθφ Ξεξηβάιινλ γηα ην Πρεδηαζκφ Έξγσλ 109

109 πνδνκήο, Ξ.Κ.Π. Θεηηθέο Δπηζηήκεο ζηε Γεσπνλία, Γεσπνληθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ (Γξ. Π. Ιπθνχδεο). Γηάιεμε ζηνπο ζπνπδαζηέο ηνπ Γηαπαλεπηζηεκηαθνχ Γηαηκεκαηηθνχ Κεηαπηπρηαθνχ Ξξνγξάκκαηνο Ππνπδψλ «Σεκηθή Αλάιπζε Έιεγρνο Ξνηφηεηαο» κε ζέκα ηελ Ξεξηβαιινληηθή Κεηεσξνινγία (7/12/2011). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Δηζεγήζεηο κε ζέκα «Ινγηζκηθφ ΡΔΔ-ΘΔλΑΘ» ζε ζεηξά εθπαηδεπηηθψλ ζεκηλαξίσλ «Κειέηε Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο Θηηξίνπ», Ρερληθφ Δπηκειεηήξην Διιάδαο, Αζήλα, Ηαλνπάξηνο 2011 Κάξηηνο 2011, (Θ. Γξνχηζα). Δηζεγήζεηο κε ζέκα «Ινγηζκηθφ ΡΔΔ-ΘΔλΑΘ» ζην εθπαηδεπηηθφ ζεκηλάξην «Πχληαμε Δλεξγεηαθήο Κειέηεο Θηηξίνπ Πχκθσλα κε ηνλ Θ.Δλ.Α.Θ.», Ρερληθφ Δπηκειεηήξην Διιάδαο, Θεζζαινλίθε, Κάξηηνο 2011, (Θ. Γξνχηζα). Ξαξνπζίαζε επηζηεκνληθνχ έξγνπ ζην αηκνζθαηξηθφ νξηαθφ ζηξψκα πάλσ απφ ζάιαζζα κεηά απφ πξφζθιεζε ηνy Institute of Atmospheric Physics, Chinese Academy of Sciences, Ξεθίλν, Θίλα. (Γξ. Η. Θαιφγεξνο) Ξξνζθεθιεκέλε Γηάιεμε ζην Ρκήκα Ξνιηηηθψλ Κεραληθψλ & Γεσπιεξνθνξηθήο ηνπ Ρερληθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Θχπξνπ, κε ζέκα, Γηαρείξηζε παξάθηησλ πδξνθνξέσλ ππφ ζπλζήθεο έληνλεο πίεζεο ζηνπο πδαηηθνχο πφξνπο (Γεθέκβξηνο 2011) (Γξ. Α. Θνχζεο). Ξαξνπζίαζε ηεο πδξνινγηθήο έξεπλαο ζην ΔΑΑ ζην Workshop on Wetlands and Ecohydrology, ζην Navarino Environmental Observatory, ππφ ηελ επηζηεκνληθή δηεχζπλζε ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηεο Πηνθρφικεο. Κέινο ηεο Ππληνληζηηθήο Δπηηξνπήο (Sreering Committee) ηνπ λεντδξπζέληνο Global Wetlands & Ecohydrology Network (GWEN).(Γξ. Α. Θνχζεο). 8.3 Θαζνδήγεζε δηπισκαηηθψλ εξγαζηψλ ή πξνπηπρηαθψλ εξγαζηψλ 1. Ξξαθηηθή άζθεζε ηεο πξνπηπρηαθήο θνηηήηξηαο θαο Θσλζηαληίλαο Θαξαβαλά- Ξαπαδήκνπ ηνπ Ρκήκαηνο Γεσινγίαο & Γεσπεξηβάιινληνο ηνπ ΔΘΞΑ (ΑΚ ) θαηά ηελ πεξίνδν 11 Απξηιίνπ 11 Απγνχζηνπ 2011 ζην ΗΔΞΒΑ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 2. Ξξαθηηθή άζθεζε ηεο πξνπηπρηαθήο θνηηήηξηαο θαο Αλδξηάλαο Σξήζηνπ ηνπ Ρκήκαηνο Ζιεθηξνληθψλ πνινγηζηηθψλ Ππζηεκάησλ ηνπ ΡΔΗ-Ξεηξαηά (ΑΚ 34246) θαηά ηελ πεξίνδν 8 Ηνπλίνπ 15 Γεθεκβξίνπ 2011 ζην ΗΔΞΒΑ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 3. Ξξαθηηθή άζθεζε ηνπ πξνπηπρηαθνχ θνηηεηή θ Σαξάιακπνπ Ληαξκνπηάθε ηνπ Ρκήκαηνο Γεσγξαθίαο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Αηγαίνπ (ΑΚ ) θαηά ηελ πεξίνδν 18 Ηνπιίνπ 18 Απγνχζηνπ 2011 ζην ΗΔΞΒΑ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 4. Αλάζεζε ζέκαηνο θαη θχξηα επίβιεςε (Κάξηηνο 2009 Ηνχιηνο 2011) ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο ησλ Π. Ξαζραιάθε (ΑΚ 32631) θαη Δ. Ρζάηνβα (ΑΚ 32524) ηνπ Ρκήκαηνο Ζιεθηξνληθψλ πνινγηζηηθψλ Ππζηεκάησλ ηνπ ΡΔΗ Ξεηξαηά κε ζέκα ηελ Κειέηε κεηαθνξάο αθξηθαληθήο ζθφλεο ζηελ Διιάδα κε ηελ ρξήζε δνξπθνξηθήο ηειεπηζθφπεζεο θαη λεθνυςφκεηξνπ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 5. Αλάζεζε ζέκαηνο θαη έλαξμε θχξηαο επίβιεςεο (Ηαλνπάξηνο 2010) ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο ηεο Θ. Γεκεηξίνπ (ΑΚ ) ηνπ Ρκήκαηνο Γεσινγίαο & Γεσπεξηβάιινληνο ηνπ ΔΘΞΑ κε ζέκα ηε Κειέηε ηεο ειηαθήο ζθίαζεο/ιάκπξπλζεο ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 6. Δπίβιεςε ζηελ πξαθηηθή εμάζθεζε πξνπηπρηαθήο θνηηήηξηαο Δ. Καπξνδάθα, απφ ην Ξαλ/κην Αηγαίνπ. (Γξ. Πη. Θαδαληδήο). 110

110 7. Κέινο ηεο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο ησλ Γξίβα Ιεσλίδα θαη Εψηνπ Γεσξγίνπ, κε ζέκα «Ππλεηζθνξά ζηελ κειέηε ησλ ξχπσλ λέαο γεληάο (βελδφιην ηνινπφιην) πνπ θαηαγξάθνληαη κε ρξήζε ηνπ ζπζηήκαηνο Γηαθνξηθήο Νπηηθήο Φαζκαηηθήο Απνξξφθεζεο», ηνπ Ρκήκαηνο Ζιεθηξνληθψο πνινγηζηηθψλ Ππζηεκάησλ, ηεο Πρνιήο Ρερλνινγηθψλ Δθαξκνγψλ, ηνπ ΡΔΗ Ξεηξαηά, (Γξ. Β. Τπιφγινπ). 8.4 πνζηήξημε εθπφλεζεο δηδαθηνξηθψλ δηαηξηβψλ, θ.α. 1. Αλάζεζε ζέκαηνο, θχξηα επίβιεςε θαη κέινο ηεο 3κεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο (Νθηψβξηνο 2006) ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ θ. K. Θαββαδία ηνπ Φπζηθνχ Ρκήκαηνο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ησαλλίλσλ κε ζέκα ηελ Πχγρξνλνο ειηαθφο άηιαληαο ηεο Διιάδαο κε εθαξκνγή ζε πβξηδηθά ζπζηήκαηα ΑΞΔ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 2. Αλάζεζε ζέκαηνο, θχξηα επίβιεςε θαη κέινο ηεο 3κεινχο επηηξνπήο παξαθνινχζεζεο (Κάτνο 2009) ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο θαο Β. Θαζζεινχξε ηεο Πρνιήο Δθαξκνζκέλσλ Ρερλψλ ηνπ ΔΑΞ κε ζέκα ηε Ππκβνιή ησλ ΑΞΔ ζηε κεηξίαζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ηνπ 21 νπ αηψλα κε πξνεθηάζεηο πνιπκεζηθήο εθαξκνγήο ζηελ πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 3. Αλάζεζε ζέκαηνο, θχξηα επίβιεςε θαη κέινο ηεο 3κεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο (Ηνχληνο 2010) ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ θ. Η. Θαξξά ηεο Πρνιήο Δθαξκνζκέλσλ Ρερλψλ ηνπ ΔΑΞ κε ζέκα ην Γνκεκέλν πεξηβάιινλ κε βηνθιηκαηηθά ζηνηρεία ρξεζηκνπνηψληαο ςεθηαθά κέζα. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 4. Δμσηεξηθφο εμεηαζηήο ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο ππνςήθηαο δηδάθηνξα E.J. Gago κε ζέκα The use of photovoltaic solar energy as an energy source in the residential housing sector εθπνλεζείζα θαη ππνβιεζείζα ζην Ρκήκα Ξνιηηηθψλ Κεραληθψλ ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηεο Γξαλάδαο ζηελ Ηζπαλία (παξνπζίαζε δηαηξηβήο ζηηο ). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 5. Ππκκεηνρή ζηελ επηηξνπή θξίζεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο ππνςεθίαο Πηαπξνχιαο Πηνιάθε, Ρκήκα Γεσινγίαο, Α.Ξ.Θ. (Γξ. Πη. Θαδαληδήο). 6. Κέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ζηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή ηεο Γηαλλνχιαο Θηηζαξά κε ζέκα: «Δπίπησζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηηο ζπληζηψζεο ηνπ πδξνινγηθνχ θχθινπ», κε επηβιέπνληα ηελ Δπηθ. Θαζ. Γ. Ξαπατσάλλνπ. Ζ δηδαθηνξηθή δηαηξηβή εθπνλείηαη ζην Ρκήκα Φπζηθήο ηνπ Δζληθνχ θαη Θαπνδηζηξηαθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ. (Γξ. Α. Οεηάιεο). 7. Κέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ζηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή ηεο Αηθαηεξίλεο Θσζηάξα κε επηβιέπνπζα ηελ Δπίθνπξε Θαζεγήηξηα Δπαλζία Ξαπαζηεξγηάδνπ. Ζ δηδαθηνξηθή δηαηξηβή εθπνλείηαη ζην Ρκήκα ηνπ Ρκήκαηνο Βηνινγίαο ηνπ Ξαλ/κίνπ Ξαηξψλ. (Γξ. Α. Οεηάιεο). 8. Κέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ζηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή ηνπ Θπξηάθνπ Θεκηζηνθιένπο κε ζέκα: «Improving atmospheric correction methods for aerosol optical thickness retrieval supported by in-situ observations and GIS analysis», κε επηβιέπνληα ηνλ Αλαπι. Θαζ. Γ. Σαηδεκηηζή. Ζ δηδαθηνξηθή δηαηξηβή εθπνλείηαη ζην Ρερλνινγηθφ Ξαλεπηζηήκην Θχπξνπ. (Γξ. Α. Οεηάιεο). 9. Κέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ζηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή ηεο Σξηζηάλαο Ξαπνχηζα κε ζέκα: «Γηαρείξηζε θαη παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πδάησλ ζε κεγάια θξάγκαηα θαη παξάθηηεο πεξηνρέο ζηελ Θχπξν κε ηε ρξήζε ηεο δνξπθνξηθήο ηειεπηζθφπεζεο», κε επηβιέπνληα ηνλ Αλαπι. Θαζ. Γ. Σαηδεκηηζή. Ζ δηδαθηνξηθή δηαηξηβή εθπνλείηαη ζην Ρερλνινγηθφ Ξαλεπηζηήκην Θχπξνπ. (Γξ. Α. Οεηάιεο). 111

111 10. Mέινο ηεο ηξηκεινχο ζπκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο ηεο ππνςήθηαο δηδάθηνξνο Κάδνπ Δπγελίαο, κε ζέκα «Ξξφγλσζε Θεξκνθξαζίαο Δδάθνπο κε ρξήζε Λεπξσληθψλ Γηθηχσλ Σξνληθήο Θαζπζηέξεζεο», ηνπ Γεληθνχ Ρκήκαηνο, ηνπ Ρνκέα Σεκηθψλ θαη Φπζηθψλ Δπηζηεκψλ, ηνπ Γεσπνληθνχ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ. (Γξ. Β. Τπιφγινπ). 11. Κέινο ηξηκεινχο επηηξνπήο γηα θαζνδήγεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο θ. Ξξσηνλνηάξηνπ Άλλαο, ζην Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ. Θέκα: Κειέηε ηεο κεηαθνξάο θαη κεηαζρεκαηηζκνχ ξχπαλζεο ζε επεηξσηηθή θιίκαθα. (νινθιεξψζεθε ην 2011) (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). 12. Κέινο ηξηκεινχο επηηξνπήο γηα θαζνδήγεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο θ. Βαξψηζνπ Θσλ/λνπ, ζην Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ. Θέκα: Δπηπηψζεηο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζηε πνηφηεηα ηνπ αέξα. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). 13. Κέινο Ρξηκεινχο Ππκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο γηα θαζνδήγεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο θαο Φακέιε Θπξηαθή-Καξία «Αξηζκεηηθή κειέηε ηεο θαηαλνκήο ηεο θσηνρεκηθήο θαη ζσκαηηδηαθήο ξχπαλζεο ζηελ Δπξχηεξε Ξεξηνρή ησλ Αζελψλ κεηά ην 2004» ΖΟΑΘΙΔΗΡΝΠ ΗΗ: ΔΛΗΠΣΠΖ ΡΝ ΑΛΘΟΥΞΗΛΝ ΔΟΔΛΖΡΗΘΝ ΓΛΑΚΗΘΝ ΚΔΠΥ ΡΖΠ ΙΝΞΝΗΖΠΖΠ ΓΗΓΑΘΡΝΟΗΘΖΠ ΔΟΔΛΑΠ, ζην Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ. (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ) ζήκεξα: Κέινο ηεο 3κεινχο Ππκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο γηα ηελ επίβιεςε ηεο δηαδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο Ν. Πηληφζε, Ρκήκα Φπζηθήο, Ξαλ/κίνπ Ησαλλίλσλ, κε ηίηιν: «Ξξνηππνπνίεζε εηδηθψλ θαηξηθψλ θαηαζηάζεσλ ζηελ πεξηνρή ηεο Ζπείξνπ κε ηε ρξήζε πξνγλσζηηθνχ κνληέινπ». (Γξ. B. Θνηξψλε) ζήκεξα: Κέινο ηεο 3κεινχο Ππκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο γηα ηελ επίβιεςε ηεο δηαδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο Θπξηαθήο-Καξίαο Φακέιε, Ρκήκα Φπζηθήο, Ξαλ/κίνπ Αζελψλ, κε ηίηιν: «Αξηζκεηηθή κειέηε ηεο θαηαλνκήο ηεο θσηνρεκηθήο θαη ζσκαηηδηαθήο ξχπαλζεο ζηελ Δπξχηεξε πεξηνρή ησλ Αζελψλ κεηά ην 2004». (Γξ. B. Θνηξψλε) ζήκεξα: Κέινο ηεο 3κεινχο Ππκβνπιεπηηθήο επηηξνπήο γηα ηελ επίβιεςε ηεο δηαδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ Η. Καξθφλε, Ρκήκα Ξνιηηηθψλ Κεραληθψλ, ΔΚΞ, κε ηίηιν: «Πηνραζηηθή δηεξεχλεζε πδξνθιηκαηηθψλ ζπζρεηηζκψλ καθξνθιίκαθαο ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ». (Γξ. B. Θνηξψλε) : Mέινο ηεο ηξηκεινχο εμεηαζηηθήο επηηξνπήο ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο:«mécanismes de formation des systèmes convectifs quasistationnaires en Méditerranée nord-occidentale. Application au cas du 15 juin 2010 sur le Var» ηεο Emilie BRESSON, UNIVERSITÉ TOULOUSE III PAUL SABATIER. ΓΔΘΔΚΒΟΗΝΠ 2011, (ΓΟ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). 18. πνζηήξημε εθπφλεζεο ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηεο Θ. Κάδε, Ρκήκα Φπζηθήο Γεσγξαθίαο & Γεσινγίαο ηνπ Ρεηαξηνγελνχο, Ξαλεπηζηήκην Πηνθρφικεο (Γξ. Α. Θνχζεο). 112

112 9. ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ ΔΑΑ 9.1 Γηεζλείο δηαθξίζεηο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ASHRAE Exceptional Service Award ESA, American Society of Heating Refrigerating and Air Conditioning Engineers, Inc (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Αληηπξφεδξνο & Κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηεο ASHRAE, American Society of Heating Refrigerating and Air Conditioning Engineers, Inc (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Αληηπξφεδξνο ηνπ Ρερλνινγηθνχ Ππκβνπιίνπ ηεο ASHRAE, American Society of Heating Refrigerating and Air Conditioning Engineers, Inc (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) 9.2 Θέζεηο επζχλεο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ Θέληξνπ Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο (ΘΑΞΔ) (Γξ. Δ. Γαζθαιάθε) Focal Point ζηελ Διιάδα γηα ηελ Γηαθπβεξλεηηθή Δπηηξνπή γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC) (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Κέινο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ Δζληθνχ Θέληξνπ Ξεξηβάιινληνο & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΔΘΞΑΑ) θαηά ην δηάζηεκα (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Δθπξφζσπνο ηνπ Δζληθνχ Θέληξνπ Ξεξηβάιινληνο & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΔΘΞΑΑ), ζηελ Κφληκε Δπηηξνπή Ξαξαθνινχζεζεο ηνπ ΔΞΞΔΟΑΑ, θαηά ην δηάζηεκα (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) πεχζπλνο Ξνηφηεηαο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Αηκνζθαηξηθήο Σεκείαο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπέηνπ Αζελψλ (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). 9.3 Γηνξγάλσζε ζπλεδξίσλ θαη δηεζλψλ ζπλαληήζεσλ εξγαζίαο Argiriou A., Salamalikis V., Lykoudis S., 2011, Development and evaluation of a methodology for the generation of gridded isotopic data sets, International Symposium on Isotopes in Hydrology, Marine Ecosystems and Climate Change Studies, Monaco. Kotroni V., Lagouvardos K., Lykoudis S., 2011, High-resolution model-based wind atlas for Greece, COST ES1002 WIRE: Weather Intelligence for Renewable Energies, MC joint WG meeting and workshop, Sophia Antipolis. Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο γηα ηε δηνξγάλσζε ηνπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ «Building Simulation 2011», International Building Performance Simulation Association (IBPSA), Πίδλευ, Απζηξαιία, Λνεκβξίνπ (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ 11νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ Κεηεσξνινγίαο, Θιηκαηνινγίαο θαη Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο - COMECAP 2012, 30 Καΐνπ 1 Ηνπλίνπ 2012, Αζήλα. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηεο Γηεζλνχο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ 2νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ Building Energy and Environment COBEE 2012, 1-4 Απγνχζηνπ, 2012, Boulder, Colorado, ΖΞΑ. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηνπ Ππκβνπιεπηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ Turkish Society of HVAC and Sanitary Engineers - TTMD 10 th Biannual Symposium on HVAC+R Technologies, 30 Απξηιίνπ 2 Καΐνπ 2012, Θσλζηαληηλνχπνιε, Ρνπξθία. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) 113

113 Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Νξγαλσηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ 4 νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ Solar Air-Conditioning, Νθησβξίνπ 2011, Ιάξλαθα, Θχπξνο. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Ππλάληεζε ελεκεξσηηθνχ ραξαθηήξα κε αληηπξνζσπεία ζηειερψλ ηνπ ηνκέα Δλεξγεηαθήο Απνδνηηθφηεηαο ηνπ πνπξγείνπ Νηθνλνκηθψλ ηνπ Καπξνβνπλίνπ κε επηθεθαιήο ηελ πθππνπξγφ θα. Dragica Seculic, θαη εθπξνζψπνπο ηεο EXERGIA AE, ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ΔΑΑ ζηελ Ξεληέιε. Θέκα ζπδήηεζεο ε εκπεηξία απφ ηε δεκηνπξγία θαη πινπνίεζε ηνπ Θαλνληζκνχ Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο Θηηξίσλ ΘΔΛΑΘ (Γξ. Δ. Γαζθαιάθε, Θ. Γξνχηζα, Π. Θνληνγηαλλίδεο). Κέινο ηεο Νξγαλσηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ COMECAP2012 (Conference on Meteorology-Climatology and Atmospheric Physics) πνπ ζα δηεμαρζεί ζηελ Αζήλα (Ηνχληνο 2012) (Γξ. Γ. Φνπληά). Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ COMECAP2012 (Γξ. Γ. Φνπληά) ζήκεξα: Κφληκν κέινο ηεο ζπληνληζηηθήο επηηξνπήο (steering committee) ηεο νκάδαο ζπλεδξίσλ «Plinius Conference on Mediterranean Storms» EGU Ρνpical Conference. (Γξ. Β. Θνηξψλε). 2011: Chairperson ηνπ ζπλεδξίνπ «13rd Plinius Conference on Mediterranean Storms» ηεο EGU, 7-10 Πεπηεκβξίνπ, Παβφλα. (Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). 9.4 Ππκκεηνρή ζε ζπληαθηηθέο επηηξνπέο δηεζλψλ επηζηεκνληθψλ πεξηνδηθψλ Αλαπιεξσηήο Ππληάθηεο (Associate Editor) ηνπ Γηεζλνχο Ξεξηνδηθνχ Energy and Buildings ηεο Elsevier Ltd (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο Ππληαθηηθήο Δπηηξνπήο (Editorial Board), «Sustainable Cities and Society» (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο Ππληαθηηθήο Δπηηξνπήο (Editorial Board), International Journal Energy & Buildings, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο Ππληαθηηθήο Δπηηξνπήο (Editorial Board), The Open Civil Engineering Journal, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο Ππληαθηηθήο Δπηηξνπήο (Editorial Board), Open Construction and Building Technology Journal, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηνπ Editorial Board ηνπ πεξηνδηθνχ Αtmospheric Chemistry and Physics (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Guest-editor: Natural Hazards and Earth System Sciences, Special Issue on Mediterranean Storms. (Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). Associate Editor, Journal of Hydrological Sciences (SCI IF 1.61), (Γξ. Α. Θνχζεο). 9.5 Ππκκεηνρή ζε θξίζε εξγαζηψλ ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πεξηνδηθά Journal of Hydrology, Elsevier (Γξ. Π. Ιπθνχδεο) International Journal of Photoenergy, Hindawi (Γξ. Π. Ιπθνχδεο) Science of the Total Environment, Elsevier (Γξ. Π. Ιπθνχδεο) Θξηηήο 23 επηζηεκνληθψλ εξγαζηψλ (Απξίιηνο 2011) ππνβιεζεηζψλ ζην ζπλέδξην ISES Solar World Congress 2011, πνπ δηνξγαλψζεθε ζην Kassel ηεο Γεξκαλίαο 28 Απγνχζηνπ 2 Πεπηεκβξίνπ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Θξηηήο 5 επηζηεκνληθψλ εξγαζηψλ (Γεθέκβξηνο 2011) ππνβιεζεηζψλ ζην 11 ν Ππλέδξην Κεηεσξνινγίαο-Θιηκαηνινγίαο-Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο (COMECAP 2012), πνπ δηνξγαλψλεηαη απφ ην ΔΘΞΑ ζηελ Αζήλα ηνλ Κάτν ηνπ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 114

114 Θξηηήο ηνπ πξνηεηλφκελνπ βηβιίνπ «Weather modeling and forecasting of PV systems operation» ησλ M. Paulescu, E. Paulescu, P. Gravila, V. Badescu γηα πηζαλή έθδνζε απφ ηνλ εθδνηηθφ νίθν Springer εληφο ηνπ 2012 (αμηνιφγεζε Ηνχιηνο 2011). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Θξηηήο ηνπ πξνηεηλφκελνπ βηβιίνπ «Practical modeling of solar radiation for renewable energy applications» ηνπ D. Myers γηα πηζαλή έθδνζε απφ ηνλ εθδνηηθφ νίθν CRC Press/Taylor-Francis εληφο ηνπ 2012 (αμηνιφγεζε Ηνχιηνο 2011). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Θξηηήο εξγαζηψλ ππνβιεζεηζψλ ζε 16 δηεζλή επηζηεκνληθά πεξηνδηθά κε ζχζηεκα θξηηψλ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Energy Policy (Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο) Energy & Buildings (Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο) Θξηηήο άξζξσλ ζην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ International Journal of Ventilation (Γξ. Δ. Γαζθαιάθε) Θξηηήο άξζξσλ ζην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Energy & Buildings, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο, Δ. Γαζθαιάθε) Θξηηήο άξζξσλ ζην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Solar Energy, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο, Δ. Γαζθαιάθε) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ American Journal of Infection Control, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Energies - An open access journal, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ The International Journal of Sustainable Energy Conversion and Storage - GREEN, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Automation in Construction, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Journal of Energy Engineering, American Society of Civil Engineers ASCE, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Environmental Science & Technology, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Building & Environment, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο, Δ. Γαζθαιάθε) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Applied Energy, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Construction & Building Materials, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Cultural Heritage, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Environmental Management, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ηα Γηεζλή Ππλέδξηα ηεο ASHRAE & ηα ASHRAE Transactions, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Structural Engineering and Mechanics, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Materials in Civil Engineering, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο άξζξσλ γηα ην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Sustainable Cities and Society, (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ησλ American Meteorological Society θαη Royal Meteorological Society. (Γξ. Η. Θαιφγεξνο) Θξηηήο επηζηεκνληθψλ άξζξσλ ζηα δηεζλή πεξηνδηθά Journal of Hydrology (αξηζκφο άξζξνπ: HYDROL10244R1), Atmospheric Measurement Techniques (αξηζκφο άξζξσλ: AMTD , AMTD , AMT-4-C1-2011), 115

115 Journal of Atmospheric and Oceanic Technology (αξηζκφο άξζξνπ: JTECH-D ) (Γξ. Η. Θαιφγεξνο) Atmospheric Chemistry and Physics, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Atmospheric Environment, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Journal of Geophysical Research, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Geophysical Research Letters, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Atmospheric Research, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Annales Geophysicae, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Aerosol and Air Quality Research, Particuology, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Atmospheric Science Letters, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Journal of Atmospheric Chemistry, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Computers and Geosciences, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Journal of Atmospheric and Oceanic Technology, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Journal of pure and Applied Optics, Applied Optics, (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Journal of Solar terrestrial Physics (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Energy Policy (Γξ. Η. Παξαθίδεο) Energy (Γξ. Η. Παξαθίδεο) Energy Policy (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Journal of Cleaner Production (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Journal of Environmental Management (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Education Research and Reviewes (ERR) (Γξ. Γ. Φνπληά) Meteorologische Zeitschrift (Meteorol Z) (Γξ. Γ. Φνπληά) Atmospheric Environment, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Atmospheric Chemistry and Physics, EGU (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Journal of Environmental Modelling & Software, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Optica Pura y Aplicada (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Water, Air, & Soil Pollution, Springer (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Atmospheric Research, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). New Astronomy, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Annales Geophysicae (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Environmental Science and Pollution Research, Springer (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Geophysical Research Letters, AGU (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Meteorology and Atmospheric Physics (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Journal of Geophysical Research, AGU (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Atmospheric Pollution Research, TUNCAP (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Environmental Pollution, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Science of the Total Environment, Elsevier Science (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). International Journal of Remote Sensing. (Γξ. Α. Οεηάιεο). IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing. (Γξ. Α. Οεηάιεο). Journal of Geophysical Research Atmospheres (Γξ. Α. Οεηάιεο). Journal of Atmospheric Research (Γξ. Α. Οεηάιεο). Journal of the Air & Waste Management Association (Γξ. Α. Οεηάιεο). Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics (Γξ. Α. Οεηάιεο). Natural Hazards (Γξ. Α. Οεηάιεο). Transportation Research Part C (Γξ. Α. Οεηάιεο). Θξηηήο ζην Γηεζλέο Ξεξηνδηθφ Solar Energy (Γξ. Β. Τπιφγινπ). Θξηηήο άξζξσλ ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πεξηνδηθά: Journal of Geophysical Research Atmospheres, Atmospheric Chemistry and Physics, Journal of Environmental Radioactivity, Regional Environmental Change, Weather, Climate and Society, Educational Research and Reviews, Global and Planetary Change, Atmospheric Research. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). 116

116 Atmospheric Environment (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ). Solar Energy (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ). Applied Earth Observation & Geoinformation (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ). Theoretical and Applied Climatology (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ). Journal of Wind Engineering & Industrial Aerodynamics (Γξ. Β. Αζεκαθνπνχινπ). Natural Hazards and Earth System Sciences (Γξ. Β. Θνηξψλε, Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). Global Nest (Γξ. Β. Θνηξψλε). Advances in Geosciences (Γξ. Β. Θνηξψλε, Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). Αtmospheric Research (Γξ. Β. Θνηξψλε, Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society (Γξ. Θ. Ιαγνπβάξδνο). Θξηηήο γηα ην Hydrology & Earth System Sciences, European Geophysical Union. (Γξ. Α. Θνχζεο). 9.6 Ππκκεηνρή ζε θξίζεηο εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ Κέινο ηεο επηηξνπήο αμηνιφγεζεο θαη ηνπ Κεηξψνπ Αμηνινγεηψλ ηνπ Ξξνγξάκκαηνο ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΥ, Γ6/3822/ απφθαζε ηεο πνπξγνχ Ξεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Θιηκαηηθήο Αιιαγήο (ΞΔΘΑ) (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Αμηνινγεηήο πξνηάζεσλ «Γηαγσληζκφο Δθαξκνζκέλεο Έξεπλαο θαη Θαηλνηνκίαο», Πχλδεζκνο Δπηρεηξήζεσλ θαη Βηνκεραληψλ ΠΔΒ, Αζήλα. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θξηηήο εξεπλεηηθψλ πξνηάζεσλ ζην πιαίζην ηνπ Δπξσπατθνχ πξνγξάκκαηνο EUFAR (πξνηάζεηο Sheens θαη DynaFluxes) (Γξ. Η. Θαιφγεξνο) Θξηηήο ζηα εζληθά πξνγξάκκαηα έξεπλαο θαη ηερλνινγίαο: Fondo Nacional de Desarrollo Científico y Tecnológico, FONDECYT (Γξ. Πη. Θαδαληδήο) Αμηνιφγεζε έξγσλ ππφ εθπφλεζε (mid-term review) πξνγξάκκαηνο FP7 Research Projects to the benefit of SMEs (FP7-SME-2010), γηα ινγαξηαζκφ ηνπ Research Executive Agency (RΔΑ) ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (δηάξθεηα: 01/07/ /01/2013) (Γξ. Α. Θνηξσλάξνπ). Ππκκεηνρή ζηελ Νκάδα Αμηνιφγεζεο πξνγξακκάησλ New Eurasia Foundation: Russian call «Measures to Attract Leading Scientists to Russian Educational Institutions». (Γξ. Α. Οεηάιεο). Ππκκεηνρή ζηελ Νκάδα Αμηνιφγεζεο πξνγξακκάησλ ηνπ Romanian National Council for Scientific Research (Γξ. Α. Οεηάιεο). Ππκκεηνρή ζηελ αμηνιφγεζε αηηήζεσλ ππνςήθησλ γηα κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο πξψηνπ θχθινπ (κεηαπηπρηαθφ δίπισκα εηδίθεπζεο) ηνπ ΗΘ. (Γξ. Α. Οεηάιεο). Ππκκεηνρή ζηελ αμηνιφγεζε αηηήζεσλ ηεο ΓΓΔΡ ζηα πιαίζηα ηεο δξάζεο: «πνζηήξημε Νκάδσλ Κηθξνκεζαίσλ Δπηρεηξήζεσλ γηα Γξαζηεξηφηεηεο Έξεπλαο & Ρερλνινγηθήο Αλάπηπμεο». (Γξ. Α. Οεηάιεο). Kξηηήο πξνγξακκάησλ ζηελ Agence Nationale de la Recherche (France) ζηε ζεκαηηθή ελφηεηα Environnement, Terre et Espace. (Γξ. Β. Θνηξψλε). 9.7 Ππκκεηνρή ζε επηζηεκνληθέο, ζπληνληζηηθέο θαη ζπκβνπιεπηηθέο επηηξνπέο θαη ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο Global Network for Isotopes in Precipitation, International Atomic Energy Agency. (Γξ. Π. Ιπθνχδεο) Αηξεηφο Γξακκαηέαο ηεο Διιεληθήο Δπηηξνπήο Φσηηζκνχ ( γηα ηελ 4εηία Ηαλ 2011 Γεθ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). 117

117 Ξξφεδξνο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο Πηαζκψλ (ΔΔΠ) ηνπ ΗΔΞΒΑ κε έγγξαθν ηνπ Γληή 47/ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Γηνξηζκέλνο Ξξφεδξνο ηνπ ΓΠ ηνπ Φνξέα Γηαρείξηζεο Δζληθνχ Ξάξθνπ Πρηληά- Καξαζψλα απφ ηνλ πνπξγφ ΞΔΘΑ (ΦΔΘ ΝΓΓ 332/ ) γηα ηελ πεξίνδν Κάξηηνο 2010 Φεβξνπάξηνο (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Δθπξφζσπνο ηνπ ΔΑΑ ζην Γίθηπν ΞΔΟΗΘΡΗΝΛΖ ηεο ΓΓΔΡ (Γξ. Γ. Φνπληά). Κέινο ηεο Γηεζλνχο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ 5 νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ SOLARIS 2011, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζην Brno ηεο Ρζερίαο (10-11/8/2011). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο ηνπ 11 νπ Γηεζλνχο Ππλεδξίνπ Κεηεσξνινγίαο, Θιηκαηνινγίαο, Φπζηθήο ηεο Αηκφζθαηξαο (COMECAP 2012), πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεί ζηελ Αζήλα ζηηο 30 Καΐνπ 2 Ηνπλίνπ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Κέινο ηεο ζπγγξαθηθήο νκάδαο ηεο Έθζεζεο Global Energy Assessment, κηαο πξσηνβνπιίαο ηεο IIASA πνπ αλακέλεηαη λα εθδνζεί ην Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο Θχξηνο ζπγγξαθέαο ηνπ Working Group III ηεο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ ΝΖΔ γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC) γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο 5εο Έθζεζεο Απνηίκεζεο. Γξ. Π. Κνηξαζγεληήο Δηδηθφο εκπεηξνγλψκνλαο ζε ζέκαηα ελεξγεηαθψλ επηζεσξήζεσλ, Κέινο ηεο επηακεινχο Γλσκνδνηηθήο Δπηηξνπήο Δλεξγεηαθψλ Δπηζεσξεηψλ (Γ.ΔΞ.Δ.Δ.) ηεο Δηδηθήο Γξακκαηείαο Δπηζεψξεζεο Ξεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο ηνπ πνπξγείνπ Ξεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Θιηκαηηθήο Αιιαγήο (ΞΔΘΑ). (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηεο Δπηηξνπήο Θαζνδήγεζεο ησλ Advanced Energy Design Guides ηεο ASHRAE - AEDG Steering Committee. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κέινο ηεο Γηεζλνχο Δπηζηεκνληθήο Ππλεξγαζίαο ICT 4 E2B Forum, European stakeholders forum crossing value and innovation chains to explore needs challenges and opportunities in further research and integration of Information Communication Technologies - ICT systems for Energy Efficiency in Buildings, European Commission, FP7 ICT programme. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Ππκκεηνρή ζηελ Νκάδα Πχληαμεο ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ ιηθνχ ηνπ Ρερληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Διιάδαο γηα ηελ Θαηάξηηζε Δλεξγεηαθψλ Δπηζεσξεηψλ. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο, Γξ. Δ. Γαζθαιάθε, Θ. Γξνχηζα) Κέινο ηεο Steering Committee ηνπ Navarino Environmental Observatory, ζπλεξγαζία ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηεο Πηνθρφικεο, ηεο Αθαδεκίαο Αζελψλ θαη ηεο ΡΔΚΔΠ Α.Δ. (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Κέινο Δπηηξνπήο Κειέηεο γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (ΔΚΔΘΑ) πνπ ζπζηάζεθε κε πξσηνβνπιία ηνπ Γηνηθεηή ηεο Ρξάπεδαο ηεο Διιάδνο θ. Γεσξγίνπ Α. Ξξνβφπνπινπ, ην Κάξηην ηνπ 2009, ζηελ νπνία αλαηέζεθε ην έξγν ηεο εθπφλεζεο κειέηεο ζρεηηθά κε ηηο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). Κέινο ηνπ δηθηχνπ EUFAR / European Facility for Airborne Research ( (Γξ. Δ. Ιηαθάθνπ). Κέινο ηεο Διιεληθήο Κεηεσξνινγηθήο Δηαηξείαο (B. Kνηξψλε, Θ. Ιαγνπβάξδνο) Κέινο ηεο Ακεξηθαληθήο Κεηεσξνινγηθήο Δηαηξείαο (Θ. Ιαγνπβάξδνο) Κέινο ηεο Βξεηηαληθήο Κεηεσξνινγηθήο Δηαηξείαο (Θ. Ιαγνπβάξδνο) Κέινο ηεο Γαιιηθήο Κεηεσξνινγηθήο Δηαηξείαο (Θ. Ιαγνπβάξδνο) 118

118 9.8 Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πξνγξάκκαηα ή νξγαληζκνχο Κέινο Ρερληθψλ Δπηηξνπψλ ηεο ASHRAE, American Society of Heating Refrigerating and Air Conditioning Engineers, Inc (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Θχξηνο ζπγγξαθέαο ηνπ Working Group II ηεο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ ΝΖΔ γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC) γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο 5εο Έθζεζεο Απνηίκεζεο. (Γξ. Δ. Γεσξγνπνχινπ) Κέινο ηεο Διιεληθήο Καζεκαηηθήο Δηαηξίαο (Γξ. Β. Τπιφγινπ). Κέινο ηεο Διιεληθήο Κεηεσξνινγηθήο Δηαηξίαο (Γξ. Β. Τπιφγινπ). Κέινο ηεο American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers (ASHRAE) (Γξ. Β. Τπιφγινπ). Κέιε Δλψζεσλ: Κέινο American Geophysical Union, European Geophysical Society and British Institute of Physics. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). Coordinator of Working Group on WG4: Intense sea-atmosphere interactions ηνπ δηεζλνχο πξνγξάκκαηνο HYMEX (Hydrological cycle in Mediterranean Experiment (Γξ. K. Ιαγνπβάξδνο) Coordinator of Ρask Team on Lightning Observations ηνπ δηεζλνχο πξνγξάκκαηνο HYMEX (Hydrological cycle in Mediterranean Experiment (Γξ. K. Ιαγνπβάξδνο) Κέινο ηνπ Working Group on WG3: Heavy rainfall, flash-floods and floods ηνπ δηεζλνχο πξνγξάκκαηνο HYMEX (Hydrological cycle in Mediterranean Experiment (Γξ. Β. Θνηξψλε) 9.9 Ξξνζθεθιεκέλεο νκηιίεο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ (invited talks) Γηεζλέο Ππλέδξην ASHRAE, Ιαο Βέγθαο, ΖΞΑ (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) 42 nd Int. HVAC Congress, Βειηγξάδη, Πεξβία (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) ASHRAE Region III CRC, Scranton, PA, ΖΞΑ (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) ASHRAE Region-At-Large CRC, Abu Dhabi, UAE (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Δπηζηεκνληθφ Ρξηήκεξν «Θηίξην θαη Δλέξγεηα», Αζήλα (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Κεγάινο αξηζκφο ζπκκεηνρψλ ζε ζεκηλάξηα θπξίσο Ρνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη Νξγαληζκψλ (Greenpeace, WWF, Νηθνιφγνη Ξξάζηλνη θ.ιπ.) (Γξ. Κ. Ξεηξάθεο) Γηαιέμεηο εθιαΐθεπζεο ηεο επηζηήκεο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Γεσξγνπνχινπ Δ. θαη Κνηξαζγεληήο Π., Δπηπηψζεηο ηεο Θιηκαηηθήο Αιιαγήο ζηνλ Διιεληθφ ρψξν, Ξαξνπζίαζε ζηελ Ζκεξίδα ηνπ Ρερληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Διιάδαο/ Ξεξηθ. Ρκήκα Ξεινπνλλήζνπ «Θιηκαηηθή Αιιαγή θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηα», Ρξίπνιε, 2 Ηνπιίνπ Ππκκεηνρή εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ζε επηηξνπέο ηνπ Δ.Α.Α. Κέινο ηεο 4κεινχο Δπηζηεκνληθήο Δπηηξνπήο Πηαζκψλ (ΔΔΠ) γηα ηελ επίβιεςε θαη ζπληνληζκφ ηεο εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Κεηεσξνινγηθνχ θαη ηνπ Αθηηλνκεηξηθνχ ζηαζκνχ ηνπ ΗΔΞΒΑ ζην Θεζείν θαη ζηελ Ξεληέιε. (Γξ. Θ.Α. Κπαιαξάο) Ππκκεηνρή ζηελ επηηξνπή παξαιαβήο ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ ηνπ ΔΑΑ, γηα ηελ παξαιαβή δχν αδεηψλ ινγηζκηθνχ, ζην πιαίζην ηεο ζχκβαζεο γηα ηελ «πξνκήζεηα αδεηψλ ινγηζκηθνχ επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ GPS θαη ππνινγηζκνχ παξακφξθσζεο» κεηαμχ ΔΑΑ θαη METRICA AE (έξγν ΔΝΣ EL0071) (Γξ. Β. Τπιφγινπ). 119

119 9.12 Κέζα Καδηθήο Δλεκέξσζεο - Δθιαΐθεπζε θαη επηθνηλσλία κε ην θνηλφ Κεγάιν αξηζκφ δεκνζηεπκάησλ ζηα Κέζα Καδηθήο Δλεκέξσζεο (Γξ. Κ. Ξεηξάθεο). Εσληαλή εκθάληζε ζηελ πξστλή εθπνκπή ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ ΛΔΡ «ζπκβαίλεη ηψξα» κε παξνπζηάζηξηα ηελ δεκνζηνγξάθν Καξία Παξάθνγινπ (11 Ηαλνπαξίνπ 2011) ζρεηηθά κε ηα αίηηα ησλ παξάθαηξσλ θαηξηθψλ θαηλνκέλσλ, φπσο απηψλ ησλ εθηεηακέλσλ πιεκκπξψλ ζηελ Α. Απζηξαιία θαη εξκελεία ηνπο βάζε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ (ηξνπνπνίεζε θαηξνχ). (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Εσληαλή ηειεθσληθή παξέκβαζε ζηελ πξστλή εθπνκπή 6-8 πκ ηνπ ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ ξαδην9 κε παξνπζηαζηή ηνλ δεκνζηνγξάθν Γηψξγν Πκπξλή (10 Καξηίνπ 2011) ζρεηηθά κε ηελ εμέιημε ηνπ θαηξνχ απφ ζήκεξα θαη έσο ηα ηέιε ηεο επφκελεο εβδνκάδαο, έπεηηα απφ ηελ ρεηκσληάηηθε παξέλζεζε ησλ ηειεπαηαίσλ 3 εκεξψλ κε ην ςχρνο θαη ηα ρηφληα πνπ ελέζθεςαλ ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο επεηξσηηθήο Διιάδαο. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Εσληαλή ηειεθσληθή παξέκβαζε ζηελ απνγεπκαηηλή εθπνκπή «ππνζπλείδεζε» 3-4 κκ ηνπ ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ ΛΔΡ 105,8 κε παξνπζηάζηξηα ηελ δεκνζηνγξάθν Σξχζα Ξαπαζηαχξνπ (13 Καξηίνπ 2011) ζρεηηθά κε ηελ πνξεία δηαζπνξάο ησλ ξαδηελεξγψλ εθιχζεσλ απφ ην ππξεληθφ εξγνζηάζην ζηελ Φνπθνπζίκα ηεο Ηαπσλίαο, αλ ππάξμεη έθξεμε ιφγσ ηήμεο ηνπ ππξεληθνχ αληηδξαζηήξα, κεηά ηνλ θνβεξφ ζεηζκφ ησλ 9 Οίρηεξ θαη ην αθνινπζήζαλ ηζνπλάκη ζηηο 11 Καξηίνπ (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Εσληαλή ηειεθσληθή παξέκβαζε ζηελ πξστλή ελεκεξσηηθή εθπνκπή ζηελ αγγιηθή γιψζζα «Good morning Athens» 8-10 πκ ηνπ ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ AIR 104,4 κε παξνπζηάζηξηα ηελ δεκνζηνγξάθν Σξχζα Κπαηδέιε (21 Απξηιίνπ 2011) γηα ηελ πξφβιεςε ηνπ θαηξνχ έσο θαη ηελ Θπξηαθή ηνπ Ξάζρα. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Ππκκεηνρή ζε άξζξν ηεο δεκνζηνγξάθνπ Ονχιαο Ξαππά-Πνπινχκηα κε ηίηιν «Πηνλ θαηαξακέλν ηφπν Κάε κήλα βξέρεη» ζηελ εθεκεξίδα ΘΟΗΑΘΑΡΗΘΖ ΔΙΔΘΔΟΝΡΞΗΑ (5 Ηνπλίνπ 2011) ζρεηηθά κε ην θεηηλφ βξνρεξφ κήλα Κάτν θαη ηηο ζρεηηθά ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. Αλαθνξά ζε ζεξκνθξαζίεο άιισλ Καΐσλ ρακειφηεξεο ή πςειφηεξεο ηνπ θεηηλνχ. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Ππκκεηνρή ζε άξζξν ηνπ δεκνζηνγξάθνπ Σξήζηνπ Πηεθαλή κε ηίηιν «Παββαηνθχξηαθν κε κίλη θαχζσλα πξν ησλ ππιψλ» ζηελ εθεκεξίδα TA NEA (12 Ηνπιίνπ 2011) ζρεηηθά κε ηνλ επεξρφκελν κίλη θαχζσλα ηνπ επφκελνπ Παββαηνθχξηαθνπ θαη αξρψλ ηεο εβδνκάδαο. (Γξ. Σ. Θακπεδίδεο). Άξζξν πνπ δεκνζηεχηεθε ζηελ Δπηζεψξεζε Ρνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ηεο Θεληξηθήο Έλσζεο Γήκσλ Διιάδαο (Πεπ. 2011), αλαθνξηθά κε ηα απνηειέζκαηα ηνπ Δπξσπατθνχ Ξξνγξάκκαηνο CITYZEN-FP7 γηα ηε ξχπαλζε ζηελ Αζήλ αθαη άιιεο κεγαινππφιεο ηεο Αλαηνιηθήο Κεζνγείνπ. (Γξ. Δ. Γεξαζφπνπινο). Ππκκεηνρή ζε άξζξν πνπ δεκνζηεχηεθε ζηελ ηνπηθή εθεκεξίδα «Δλεκέξσζε Κεγάξσλ θαη Γπξηθήο Αηηηθήο» κε ηίηιν «9 ε Νθησβξίνπ 1944», πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 11 νθησβξίνπ (Γξ. Β. Τπιφγινπ). Κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο. Άξζξα ζηνλ ηχπν κε ζηφρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θνηλνχ ζε επηζηεκνληθά ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ξχπαλζε θαη ην θιίκα. (Γξ. Σ. Γηαλλαθφπνπινο). Ππλεληεχμεηο ζηελ ηειεφξαζε/εθεκεξίδεο γηα ζέκαηα θαηξνχ θαη πξφγλσζεο: ΛΔΡ, Alter, ΛΔΑ, Έζλνο (Γξ. K. Ιαγνπβάξδνο). 120

120 10. ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ Ρα έζνδα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο εξεπλεηηθέο ηνπ δξαζηεξηφηεηεο, θαζψο θαη απφ ηα θνλδχιηα ηνπ Ραθηηθνχ Ξξνυπνινγηζκνχ πνπ αληηζηνηρνχλ ζην Ηλζηηηνχην Δξεπλψλ Ξεξηβάιινληνο θαη Βηψζηκεο Αλάπηπμεο, φπσο απηά θαηαλέκνληαη απφ ην Γ.Π. ηνπ Δ.Α.Α. 11. ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ Νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ηλζηηηνχην Δξεπλψλ Ξεξηβάιινληνο θαη Βηψζηκεο Αλάπηπμεο (Η.Δ.Ξ.Β.Α.) ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (Δ.Α.Α.), βξίζθνληαη ζηνλ Ιφθν Θνπθνχ ηεο Ξεληέιεο, ζηε ζπκβνιή ησλ νδψλ Ησάλλνπ Κεηαμά θαη Βαζηιέσο Ξαχινπ. Ραρπδξνκηθή δηεχζπλζε Η.Δ.Ξ.Β.Α.: Η. Κεηαμά & Βαζ. Ξαχινπ Ξεληέιε Αηηηθήο Ρειέθσλν γξακκαηείαο Η.Δ.Ξ.Β.Α.: (θα Θαηζακάλε Αλδξνλίθε) FAX: Θεληξηθή ηζηνζειίδα Η.Δ.Ξ.Β.Α.: 121

121 ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑΠ ΘΑΗ ΑΠΡΟΝΦΠΗΘΖΠ ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ

122 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο (Η.Α.Α.) είλαη ην αξραηφηεξν Ηλζηηηνχην ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (Δ.Α.Α.) κε ηηο πξψηεο θαηαγεγξακκέλεο αζηξνλνκηθέο παξαηεξήζεηο ηνλ Πεπηέκβξην ηνπ Έρεη σο αληηθείκελν ηελ αλάπηπμε ηεο βαζηθήο θαη εθαξκνζκέλεο έξεπλαο κε ζηφρν ηε κειέηε ησλ νπξαλίσλ ζσκάησλ, ηνπ δηαζηήκαηνο πνπ ηα πεξηιακβάλεη θαη γεληθά ηεο χιεο πνπ επξίζθεηαη ζην δηάζηεκα, φπνπ απηφ επεθηείλεηαη. Απηφ γίλεηαη κε ηε βνήζεηα παξαηεξήζεσλ πνπ δηεμάγνληαη απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο αιιά θαη απφ δνξπθφξνπο. Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο έρεη επίζεο ζθνπφ ηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ γηα ηε δηάδνζε ηεο αζηξνλνκηθήο γλψζεο. Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο δηαζέηνληαο ζχγρξνλε ππνδνκή (ζχγρξνλν δηθηπαθφ θαη ππνινγηζηηθφ εμνπιηζκφ θαη ζχγρξνλα αζηξνλνκηθά φξγαλα) θαη ελεξγφ εξεπλεηηθφ πξνζσπηθφ έρεη ηηο πξνδηαγξαθέο λα παίμεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δηεζλή αζηξνλνκηθή θνηλφηεηα ηελ επφκελε δεθαεηία. Νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο βξίζθνληαη ζηελ Αζήλα ζην Ιφθν Λπκθψλ, ζην Θεζείν, ζην Αζηεξνζθνπείν Ξεληέιεο, ζην Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ Θνξηλζίαο θαη ζην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ Θαιαβξχησλ. 123

123 2. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ & ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε ππνδνκή πνπ ηνπ επηηξέπεη λα αλαπηχζζεη δξαζηεξηφηεηεο Δξεπλεηηθέο, Δθπαηδεπηηθέο θαη Ξαξνρήο πεξεζηψλ. Ν εμνπιηζκφο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ, απνηειείηαη απφ ζπζηήκαηα δηθηχνπ, ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα αλάιπζεο θαη επεμεξγαζίαο αζηξνλνκηθψλ δεδνκέλσλ, ηειεζθφπηα θαη άιια αζηξνλνκηθά φξγαλα, ηα νπνία είλαη εγθαηεζηεκέλα ζην Ιφθν Λπκθψλ θαη ζηνπο αζηξνλνκηθνχο ζηαζκνχο Ξεληέιεο θαη Θξπνλεξίνπ Θνξηλζίαο. 2.1 Έξεπλα Νη εξεπλεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο ζέκαηα: ΖΙΗΑΘΖ ΘΑΗ ΖΙΗΝΠΦΑΗΟΗΘΖ ΦΠΗΘΖ ΞΙΑΠΚΑΡΝΠ ΦΠΗΘΖ ΡΖΠ ΚΔΠΝΑΠΡΟΗΘΖΠ ΙΖΠ ΑΠΡΔΟΔΠ ΚΔΓΑΙΖΠ ΚΑΕΑΠ ΑΠΡΟΗΘΑ ΠΠΡΖΚΑΡΑ ΘΑΗ ΓΑΙΑΜΗΔΠ ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑ ΞΔΟΘΟΝ ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑ ΑΘΡΗΛΥΛ-Σ ΘΝΠΚΝΙΝΓΗΑ 2.2 Δθπαίδεπζε Ξξνγξάκκαηα κεηαπηπρηαθήο έξεπλαο. Ξξνγξάκκαηα γηα ηε κέζε εθπαίδεπζε. Μελαγήζεηο ζρνιείσλ, νξγαλσκέλσλ νκάδσλ θαη θνηλνχ θαη ΚΚΔ. Ξξνγξάκκαηα εθιαΐθεπζεο θαη δηάρπζεο αζηξνλνκηθψλ γλψζεσλ ζην θνηλφ. 2.3 Ξαξνρή πεξεζηψλ Πχληαμε Ζκεξνινγηαθψλ ζηνηρείσλ. Ξαξνρή Ξιεξνθνξηψλ θαη πεξεζηψλ ζηελ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα. Ξαξνρή Ξιεξνθνξηψλ πξνο Γεκφζηεο πεξεζίεο, Ηδησηηθνχο Φoξείο, ΚΚΔ θαη θνηλφ. Έθδνζε εθιατθεπκέλνπ δηαδηθηπαθνχ πεξηνδηθνχ Αζηξνλνκίαο-Αζηξνθπζηθήο Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε ππνδνκή πνπ ηνπ επηηξέπεη λα αλαπηχζζεη δξαζηεξηφηεηεο Δξεπλεηηθέο, Δθπαηδεπηηθέο θαη Ξαξνρήο πεξεζηψλ. Ν εμνπιηζκφο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ, απνηειείηαη απφ ζπζηήκαηα δηθηχνπ, ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα αλάιπζεο θαη επεμεξγαζίαο αζηξνλνκηθψλ δεδνκέλσλ, ηειεζθφπηα θαη άιια αζηξνλνκηθά φξγαλα, ηα νπνία είλαη εγθαηεζηεκέλα ζην Ιφθν Λπκθψλ θαη ζηνπο αζηξνλνκηθνχο ζηαζκνχο Ξεληέιεο Θξπνλεξίνπ Θνξηλζίαο θαη Σεικνχ. 124

124 3. ΝΟΓΑΛΥΠΖ & ΞΝΓΝΚΖ 3.1 Νξγάλσζε Ρν Η.Α.Α. έρεη ηελ αθφινπζε δηάξζξσζε: Γηεπζπληήο Σξήζηνο Γνχδεο Δξεπλεηέο Αλαζηάζηνο Γαπέξγνιαο Δξεπλεηήο Α Ησάλλεο Γεσξγαληφπνπινο Δξεπλεηήο Α Δκκαλνπήι Ξιεηψλεο Δξεπλεηήο Α Ησάλλεο Κπέιιαο-Βειίδεο Δξεπλεηήο Β Ξαλαγηψηεο Κπνχκεο Δξεπλεηήο Β Ξαλαγηψηεο Σάληδηνο Δξεπλεηήο Β Γεκήηξηνο Ππλαρφπνπινο Δξεπλεηήο Β Δκκαλνπήι Μπινχξεο Δξεπλεηήο B Αληψληνο Γεσξγαθάθεο Δξεπλεηήο Γ Αζαλάζηνο Θαηζηγηάλλεο Δξεπλεηήο Γ Άιθεζηηο Κπνλάλνπ Δξεπλήηξηα Γ Δπηζηεκνληθφ Ρερληθφ Ξξνζσπηθφ ιγα Καιαλδξάθε Δπηζηεκνληθνί Ππλεξγάηεο Δπάγγεινο Θνληηδάο (Δπίηηκνο Γηεπζπληήο Δξεπλψλ) Πηαχξνο Άθξαο Πππξίδσλ Βαζηιάθνο Ξαπαδφπνπινο Ξαληειήο Αζαλάζηνο Ξαπατσάλλνπ Θσλζηαληίλνο Ρδηψηδηνπ Ξαλαγηψηεο Καξραβίιαο Lun Tan Κεηαδηδαθηνξηθνί Δξεπλεηέο Norberto Castro Ζιίαο Θνπινπξίδεο Γεψξγηνο Κνχληξηραο Ησάλλεο Αιηθάθνο Γηδαθηνξηθνί Φνηηεηέο Ιάδαξνο Θνπηνπιίδεο Ησάλλα Ιεσληδάθε Κεηαπηπρηαθνί Φνηηεηέο Φίιηππνο Θνιηνπάλνο Δπγελία Θνπκπηά Θσλζηαληίλνο Καξθάθεο Αιέμαλδξνο Ξαπαγεσξγίνπ 125

125 Ξξνπηπρηαθνί Φνηηεηέο Γήκεηξα Ακπαξηδή Ρερληθφ πξνζσπηθφ Θνπκεληάθνπ Νπξαλία Ληθφιανο Καηζφπνπινο Ξαξάζρνο Βαξδαμφγινπ Θσκάο Βάξζνο Γεψξγηνο Γήκνπ Βαζίιεηνο Ξαπαζαλαζίνπ Γξακκαηεία Θέληξν Δπηζθεπηψλ Θέληξν Δπηζθεπηψλ Θέληξν Δπηζθεπηψλ Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ Δπηζηεκνληθφ Γλσκνδνηηθφ Ππκβνχιην ηνπ Η.Α.Α. Δκκαλνπήι Ξιεηψλεο Ξξφεδξνο Ησάλλεο Γεσξγαληφπνπινο Αληηπξφεδξνο Αλαζηάζηνο Γαπέξγνιαο Κέινο 3.2 πνδνκέο Νη βαζηθφηεξεο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Η.Α.Α., εθηφο απφ ην θηίξην πνπ ζηεγάδνληαη ηα γξαθεία ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ Η.Α.Α. ζηελ Ξεληέιε, είλαη ην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ, ην Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ, θαη ηα θηίξηα ησλ δηαθφξσλ ηειεζθνπίσλ (ζηελ Ξεληέιε θαη ζην Θεζείν) ηα νπνία δηαρεηξίδεηαη, γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο, ην Θέληξν Δπηζθεπηψλ ηνπ Η.Α.Α. Πηηο ππνδνκέο πεξηιακβάλεηαη θαη ην ηνπηθφ δίθηπν θαη πνινγηζηηθφ Θέληξν ηνπ Η.Α.Α. Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ Ρν θηίξην ηνπ ζφινπ ζην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ πνπ ζηεγάδεη ην ηειεζθφπην «ΑΟΗΠΡΑΟΣΝΠ». 126

126 Ρν Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή «Λεξατδφξαρε» ηεο νκψλπκεο νξνζεηξάο ηεο Ξεινπνλλήζνπ ζε πςφκεηξν 2340 κ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο θαη ζε απφζηαζε 220 ρικ λνηηνδπηηθά ησλ Αζελψλ. Ζ ηνπνζεζία απηή είλαη απφ ηηο ζθνηεηλφηεξεο ηεο επεηξσηηθήο Δπξψπεο. Πην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ έρεη εγθαηαζηαζεί ην ππεξζχγρξνλν νπηηθφ ηειεζθφπην «ΑΟΗΠΡΑΟΣΝΠ» ην νπνίν θαηαζθεπάζηεθε απφ ηελ γεξκαληθή εηαηξία Carl Zeiss. Ρν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ είλαη ην θάηνπηξφ ηνπ κε δηάκεηξν 2.3 κ πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ππεξεπαίζζεηεο ζπζθεπέο παξαηήξεζεο πνπ δηαζέηεη θαη ηελ θαζαξφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο ηεο πεξηνρήο ην θαζηζηά έλα πνιχ ηθαλφ εξγαιείν γηα ηελ παξαηήξεζε αζηξνλνκηθψλ αληηθεηκέλσλ, αθφκα θαη πνιχ ακπδξψλ ή θαη καθξηλψλ αληηθεηκέλσλ πνπ βξίζθνληαη ζηηο εζραηηέο ηνπ Πχκπαληνο. Ρν ηειεζθφπην ζπλδπάδεη ηερλνινγία ε νπνία εθαξκφδεηαη ζε κεγαιχηεξα ηειεζθφπηα (κε δηάκεηξν θαηφπηξνπ 10 κ) έρνληαο σο απνηέιεζκα ηελ πνιχ θαιή ηθαλφηεηα ζηφρεπζεο ελφο αληηθεηκέλνπ (κε αθξίβεηα ζηφρεπζεο κηθξφηεξεο απηήο ησλ δπν δεπηεξνιέπησλ ηεο κνίξαο) θαζψο θαη εμαηξεηηθή αθξίβεηα ζηελ Ρν ηειεζθφπην «ΑΟΗΠΡΑΟΣΝΠ». Ρν θηλνχκελν κέξνο ηνπ πνπ δπγίδεη πεξίπνπ 40 ηφλνπο κπνξεί λα ζηνρεχεη κε απίζηεπηε αθξίβεηα (ιίγα δεπηεξφιεπηα ηεο κνίξαο) ηα νπξάληα αληηθείκελα. παξαθνινχζεζε αληηθεηκέλσλ (γηα πάλσ απφ κηα ψξα κε ζρεδφλ κεδεληθή κεηαηφπηζε ηνπ ζηφρνπ). Ζ πξνζεγκέλε θαηαζθεπή ησλ νπηηθψλ ηνπ ζπζηεκάησλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηερληθέο απηφκαηεο δηφξζσζεο ησλ κεραληθψλ κεξψλ ηνπ ηειεζθνπίνπ εγγπάηαη ηελ άξηζηε πνηφηεηα ησλ αζηξνλνκηθψλ παξαηεξήζεσλ πνπ κπνξεί λα ππνζηεξίμεη ην ζπγθεθξηκέλν ηειεζθφπην. Ρν ηειεζθφπην ήδε δηαζέηεη ηειεπηαίαο ηερλνινγίαο επηζηεκνληθά φξγαλα, ηα νπνία θαιχπηνπλ έλα κεγάιν θάζκα παξαηεξήζεσλ ζηελ ζχγρξνλε αζηξνλνκία/αζηξνθπζηθή. Ζ ζπλνπηηθή ηνπο πεξηγξαθή έρεη σο εμήο: CCD θάκεξα (πεδίν νξάζεσο ζηνλ νπξαλφ 5 πξψηα ιεπηά ηεο κνίξαο) SITeAB, 1024 x 1024 pixels. Έρνληαο δπλαηφηεηα ςχμεο, κε πγξφ άδσην, ζηνπο -120 o C, ε θάκεξα απηή ρξεζηκνπνηείηαη γηα νπξαλίσλ αληηθεηκέλσλ ζηα νπηηθά κήθε θχκαηνο κε ρξήζε εηδηθψλ θίιηξσλ. Φαζκαηνγξάθνο ρακειήο θαη κεζαίαο αλάιπζεο (ATS: Aristarchos Transient Spectrometer). Ν θαζκαηνγξάθνο απηφο ζπλδέεηαη κε ην ηειεζθφπην κε κηα ζπζηνηρία 50 νπηηθψλ ηλψλ νη νπνίεο κεηαθέξνπλ ην θσο απφ καθξηλά θνζκηθά αληηθείκελα κε απνηέιεζκα ηελ αλάιπζή ηνπ ζηα δηάθνξα κήθε 127

127 θχκαηνο θαη ηελ αλίρλεπζε ζηνηρείσλ θαη κνξίσλ ππφ ηελ κνξθή θαζκαηηθψλ γξακκψλ. Ν θαζκαηνγξάθνο απηφο είλαη εθνδηαζκέλνο κε CCD θάκεξα (Apogee) 1024x1024 pixel Αληρλεπηηθή ζπζθεπή γηα εμσ-πιαλήηεο (RISE-2). H ζπζθεπή απηή, ήδε εγθαηεζηεκέλε ζην ηειεζθφπην, δηαζέηεη εηδηθφ νπηηθφ ζχζηεκα θαη ςεθηαθή θάκεξα ε νπνία επηηξέπεη ηελ πνιχ γξήγνξε θαηαγξαθή κεηαβνιψλ ηεο θσηεηλφηεηαο ελφο νπξαλίνπ αληηθεηκέλνπ. Κε ηνλ ηξφπν απηφ, κπνξεί, π.ρ., λα γίλεη αληηιεπηή ε δηέιεπζε ελφο πιαλήηε γχξσ απφ έλαλ αζηέξα. Ζ ζπζθεπή RISE-2 είλαη παλνκνηφηππε κε ηελ RISE-1 ε νπνία βξίζθεηαη εγθαηεζηεκέλε ζην Liverpool Telescope ζηελ La Palma (Θαλάξηα Λεζηά). Κε ηελ ζπκπιεξσκαηηθή ρξήζε θαη ησλ δχν απηψλ νξγάλσλ (εθκεηαιιεπφκελνη ηελ δηαθνξά ζην γεσγξαθηθφ κήθνο ησλ δχν πεξηνρψλ Διιάδαο/Θαλαξίσλ λήζσλ) επηηπγράλεηαη πιήξεο παξαθνινχζεζε ηεο κεηαβνιήο ηνπ αζηέξα απφ πηζαλή δηέιεπζε ελφο πιαλήηε. Vernikos-Eugenides CCD θάκεξα (VEC) επξένο πεδίνπ (12 πξψηα ιεπηά ηεο κνίξαο) Fairchild x 4096 pixels κε ςχμε πγξνχ αδψηνπ. Ζ θάκεξα απηή, ιφγσ ηεο απαξάκηιιεο επαηζζεζίαο ηεο ζην νξαηφ θσο κπνξεί λα ππνζηεξίμεη παξαηεξήζεηο πνιχ ακπδξψλ αληηθεηκέλσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θνζκνινγηθέο απνζηάζεηο. Φαζκαηνγξάθνο πςειήο αλάιπζεο (MES-AT: Manchester Echelle Spectrometer). Ν θαζκαηνγξάθνο ήδε δνθηκαζκέλνο ζε ηειεζθφπηα ηνπ Κεμηθνχ (SPM), ηεο Απζηξαιίαο (AAT) θαη ησλ Θαλαξίσλ λήζσλ (WHT), κπνξεί λα πξαγκαηνπνηήζεη παξαηεξήζεηο πςειήο αλάιπζεο θαη λα δψζεη πιεξνθνξίεο ηφζν γηα ηελ ρεκηθή ζχζηαζε νπξαλίσλ αληηθεηκέλσλ φζν θαη γηα ηελ θηλεκαηηθή ηνπο. Ν θαζκαηνγξάθνο είλαη εθνδηαζκέλνο κε CCD θάκεξα SITe κε 2048 x 2048 pixels. Φαζκαηφκεηξν Κέηξεζεο Φίιηξσλ (MMFS) ην νπνίν ζηελ ιεπηνκεξή θαηαγξαθή ησλ ηδηνηήησλ ησλ θσηνκεηξηθψλ θίιηξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην ηειεζθφπην. Ρν εηδηθφ απηφ θαζκαηφκεηξν είλαη εγθαηεζηεκέλν ζην νπηηθνειεθηξνληθφ εξγαζηήξην ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ζηελ Ξεληέιε. Νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ απνηεινχληαη απφ ην θηίξην ηνπ ζφινπ ηνπ ηειεζθνπίνπ, ην θηίξην 128

128 Άπνςε απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ. Πε πξψην πιάλν δηαθξίλεηαη ν ζφινο ηνπ ηειεζθνπίνπ «ΑΟΗΠΡΑΟΣΝΠ», ελψ, ζην κέζν πεξίπνπ ηεο θσηνγξαθίαο δηαθξίλνληαη νη ινηπέο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο. Πην βάζνο αξηζηεξά ηεο θσηνγξαθίαο δηαθξίλνληαη νη εγθαηαζηάζεηο ησλ αλαβαηήξσλ ηνπ ρηνλνδξνκηθνχ θέληξνπ. ειέγρνπ ηνπ ηειεζθνπίνπ θαη δηακνλήο ησλ παξαηεξεηψλ θαζψο θαη ην θηίξην πνπ ζηεγάδεη ηνλ ππνζηαζκφ ηεο Γ.Δ.Ζ. θαη ηηο βνεζεηηθέο γελλήηξηεο ξεχκαηνο. Ρελ θαηαζθεπή ησλ θηηξίσλ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ αλέιαβαλ Διιεληθέο εηαηξίεο. Ππκπιεξσκαηηθέο εγθαηαζηάζεηο είλαη επίζεο απηέο ηνπ ζνιίζθνπ πνπ ζηεγάδεη ηα φξγαλα παξαθνινχζεζεο θαη θαηαγξαθήο ηεο πνηφηεηαο ησλ αζηξνλνκηθψλ παξαηεξήζεσλ θαζψο θαη κηθξφ ζηέγαζηξν κε δεμακελή αδψηνπ. Ν ζφινο πνπ ζηεγάδεη ην ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο» θαηαζθεπάζζεθε απφ ηελ Διιεληθή εηαηξία «ΞΟΝΡΔΟ Α.Ρ.Δ.». Ρν θπξίσο κέξνο ηνπ θηηξίνπ απνηειείηαη απφ ηξία επίπεδα. Πην πξψην επίπεδν ζηεγάδεηαη ην θέληξν ειέγρνπ ηνπ ηειεζθνπίνπ απνηεινχκελν απφ ηηο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο ππνζηήξημεο ηνπ ηειεζθνπίνπ. Γηα ιφγνπο ζεξκηθήο κφλσζεο απφ ην ππφινηπν πεξηβάιινλ ην δεχηεξν επίπεδν ηνπ ζφινπ παξακέλεη θελφ απφ θάζε είδνπο δξαζηεξηφηεηα ελψ ζην ηξίην θαη ηειεπηαίν επίπεδν ηνπ ζφινπ, ζηεγάδεηαη ην ίδην ην ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο» ην νπνίν βξίζθεηαη ηνπνζεηεκέλν ζε θνιψλα ε νπνία είλαη αλεμάξηεηε απφ ην ππφινηπν θηίξην πξνο απνθπγή δηάδνζεο δνλήζεσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα επεξεάζνπλ ην ηειεζθφπην θαη ηηο παξαηεξήζεηο. Ρν θηίξην ηνπ ζφινπ ζθεπάδεηαη απφ θηλνχκελν κέξνο ην νπνίν κπνξεί λα πεξηζηξέθεηαη έηζη ψζηε λα αθνινπζεί πάληα ηελ θίλεζε ηνπ ηειεζθνπίνπ. Απηφ ην θηλνχκελν κέξνο αλνίγεη αθήλνληαο έλα «παξάζπξν» ηξηψλ κέηξσλ πεξίπνπ απφ ην νπνίν κπνξεί λα βιέπεη ην ηειεζθφπην. Ν ζρεδηαζκφο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζφινπ έρεη ην πιενλέθηεκα φηη ηα νπηηθά ζπζηήκαηα ηνπ ηειεζθνπίνπ κπνξνχλ λα έξζνπλ πνιχ γξήγνξα ζε ζεξκηθή ηζνξξνπία κε ηνλ πεξηβάιινληα ρψξν νδεγψληαο έηζη ζε κηα θαηάζηαζε φπνπ ε ηνπηθή αηκφζθαηξα δελ έρεη αλαηαξάμεηο θαη επνκέλσο ε πνηφηεηα ησλ εηδψισλ είλαη ε βέιηηζηε δπλαηή. Ρν θηίξην ειέγρνπ θαη δηακνλήο βξίζθεηαη ζε απφζηαζε 35 κέηξσλ απφ ην θηίξην ηνπ ζφινπ ηνπ ηειεζθνπίνπ, νχησο ψζηε ε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, ε ζεξκφηεηα απφ ηηο κεραλέο, ηνπο Ζ/ θιπ. λα κελ επεξεάδνπλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ηειεζθνπίνπ θαη θπξίσο ηελ πνηφηεηα ησλ αζηξνλνκηθψλ παξαηεξήζεσλ. 129

129 Ρν θηίξην ειέγρνπ ηνπ ηειεζθνπίνπ απνηειείηαη απφ έλα ρψξν κε εγθαηεζηεκέλνπο φινπο ηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο θαη ηα ειεθηξνληθά ζπζηήκαηα ηα νπνία ειέγρνπλ ην ηειεζθφπην, ηνλ ζφιν θαη ηα επηζηεκνληθά φξγαλα ηα νπνία είλαη εγθαηεζηεκέλα ζην ηειεζθφπην. Δπίζεο ππάξρνπλ βνεζεηηθνί ππνινγηζηέο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο αλάιπζεο ησλ δεδνκέλσλ πνπ ιακβάλνληαη ζε πξσηνγελή κνξθή απφ ην ηειεζθφπην. Πην ίδην θηίξην ζηεγάδεηαη θαη κηθξφ νπηηθν-ειεθηξνληθφ εξγαζηήξην γηα ηελ ππνζηήξημε εξγαζηψλ ζπληήξεζεο ηνπ ηειεζθνπίνπ. Ρν κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ θηηξίνπ απηνχ απνηειείηαη απφ ρψξνπο δηακνλήο ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ εξγάδεηαη θαη επηζθέπηεηαη ην αζηεξνζθνπείν. Ν ρψξνο απηφο απνηειείηαη απφ ηξεηο θξεβαηνθάκαξεο ηθαλέο λα θηινμελήζνπλ επηά άηνκα ζπλνιηθά, δχν ηνπαιέηεο κε κπάλην, ρψξν εζηίαζεο θαη αλάπαπζεο θαζψο θαη θνπδίλα κε φιεο ηηο απαξαίηεηεο ζπζθεπέο γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο άλεηεο δηακνλήο ηνπ πξνζσπηθνχ. Ζ θηηξηαθή ππνδνκή νινθιεξψλεηαη κε δχν αθφκα θηίξηα. Πην έλα θηίξην ζηεγάδνληαη νη δχν γελλήηξηεο (75 kva θαη 12 kva) νη νπνίεο ππνζηεξίδνπλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ηειεζθνπίνπ ζε πεξίπησζε βιάβεο ηνπ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Ζ. Πην δεχηεξν θηίξην ζηεγάδνληαη, απφ ην 2007, νη εγθαηαζηάζεηο θαη ν κεηαζρεκαηηζηήο πςειήο ηάζεσο ηνπ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Ζ. Ζ παξνρή ξεχκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ππνγείνπ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Ζ. (απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Σηνλνδξνκηθνχ Θέληξνπ έσο θαη ην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ). Αλάκεζα ζηνλ ζφιν ηνπ ηειεζθνπίνπ θαη ζην θηίξην ειέγρνπ θαη δηακνλήο ππάξρεη ζνιίζθνο, ν νπνίνο ζηεγάδεη έλα κηθξφ ηειεζθφπην MEADE κε δηάκεηξν θαηφπηξνπ 30 εθ πνπ ρξεζηκεχεη γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηελ θαηαγξαθή ηεο αηκνζθαηξηθήο πνηφηεηαο (ηνπηθέο αηκνζθαηξηθέο δηαηαξαρέο θαη αλαηαξάμεηο, παξάγνληεο νη νπνίνη επεξεάδνπλ θαη αιινηψλνπλ ηηο αζηξνλνκηθέο παξαηεξήζεηο). Πην βνξηλφ κέξνο ηνπ θηηξίνπ φπνπ ζηεγάδεηαη ν ππνζηαζκφο ηεο Γ.Δ.Ζ. ππάξρεη κηθξφ ζηέγαζηξν γηα ηελ θχιαμε δεμακελήο πγξνχ αδψηνπ. Ζ δεμακελή απηή έρεη ρσξεηηθφηεηα 600 ιίηξσλ θαη ηξνθνδνηείηαη κε πγξφ άδσην απφ εηδηθφ φρεκα ηεο εηαηξείαο Air Liquid Hellas. Αμίδεη ηέινο λα ζεκεησζεί φηη ε παξνρή λεξνχ ζην θηίξην δηακνλήο γίλεηαη απφ ηξεηο ππφγεηεο δεμακελέο ρσξεηηθφηεηαο 10 ηφλσλ ε θάζε κία. Ζ ζπζζψξεπζε ηνπ λεξνχ γίλεηαη κέζσ ζπζηήκαηνο αγσγψλ πνπ νδεγνχλ ην βξφρηλν λεξφ πνπ ζπγθεληξψλεηαη ζηε ζηέγε ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζηηο δεμακελέο. Απφ ηηο δεμακελέο, ην λεξφ, κε ηελ βνήζεηα ππφγεηαο αληιίαο, δηνρεηεχεηαη ζην θηίξην δηακνλήο. Έσο θαη ηε βάζε ηνπ Σηνλνδξνκηθνχ Θέληξνπ Θαιαβξχησλ (πςφκεηξν 1700 κ.) ππάξρεη αζθαιηνζηξσκέλνο δξφκνο ν νπνίνο δηαηεξείηαη αλνηθηφο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν, γηα ηε κεηάβαζε απφ ηε βάζε ηνπ Σηνλνδξνκηθνχ Θέληξνπ έσο ηελ θνξπθή ρξεζηκνπνηείηαη ν ππάξρσλ δαζηθφο δξφκνο (ρσκαηφδξνκνο), κήθνπο 8.5 ρηιηνκέηξσλ. Γηα ην ζθνπφ απηφ ην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ είλαη εθνδηαζκέλν κε δχν ηδηπ 4x4. Θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν ε κεηάβαζε ζηελ θνξπθή είλαη αδχλαηε κέζσ ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ ιφγσ ρηνληνχ. Πε αξθεηά ζεκεία ην ρηφλη ζπζζσξεχεηαη ζρεκαηίδνληαο ιφθνπο πνπ θηάλνπλ θαη ηα 15 κ. χςνο θάλνληαο απαγνξεπηηθή ηελ πξφζβαζε πξνο ην αζηεξνζθνπείν. Θαηά ηνπ ρεηκεξηλνχο κήλεο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζηηο εγθαηαζηάζεηο κέζσ ηεο ρξήζεο ησλ αλαβαηήξσλ θαη ηνπ εηδηθνχ νρήκαηνο ηνπ Σηνλνδξνκηθνχ Θέληξνπ. Απφ ηνλ Λνέκβξην ηνπ 2009 νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ είλαη ζπλδεδεκέλεο, κέζσ δηθηχνπ νπηηθψλ ηλψλ, κε ην Δζληθφ δίθηπν ηειεπηθνηλσληψλ επηηξέπνληαο ηαρχηεηεο κέρξη θαη 100 Mb/s γηα πξφζβαζε ζην internet θαη γηα 130

130 κεηαθνξά δεδνκέλσλ. Ρν δίθηπν απηφ επηηξέπεη θαη ηειεθσληθή επηθνηλσλία. Ξξηλ απφ ηελ χπαξμε ησλ νπηηθψλ ηλψλ νη ηειεπηθνηλσλίεο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ γηλφηαλ κέζσ κηθξνθπκαηηθήο δεχμεο κε δπλαηφηεηα ηαρπηήησλ κέρξη θαη 13 Mb/s. Ιφγσ ηνπ φηη δελ ππάξρεη θαηεπζείαλ νπηηθή επαθή ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ κε ηελ Αζήλα, ε δεχμε γίλεηαη κέζσ ελφο ελδηάκεζνπ αλακεηαδφηε ζηα Γεξάλεηα φξε. Ζ δηεξγαζία απηή είλαη αθφκα ζε ιεηηνπξγία θπξίσο γηα ηελ ρξήζε ηειεθσληθψλ γξακκψλ απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Δ.Α.Α. ζην Θεζείν θαη ζηελ Ξεληέιε αιιά θαη ζαλ βνεζεηηθφο ζε πεξίπησζε βιάβεο ηνπ δηθηχνπ ησλ νπηηθψλ ηλψλ. Ρν Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ είλαη εμνπιηζκέλν κε δίθηπν ππνινγηζηψλ (server, work stations, ππνινγηζηέο, θιπ) πνπ ππνζηεξίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηειεζθνπίνπ, ησλ αζηξνλνκηθψλ νξγάλσλ θαη ηηο επηθνηλσλίεο θαζψο θαη ζχζηεκα απνζήθεπζεο δεδνκέλσλ (Data Storage System) κε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο κέρξη 15 Terabytes. Δπίζεο, ππάξρνπλ ππνινγηζηέο εμνπιηζκέλνη κε εηδηθά πξνγξάκκαηα επεμεξγαζίαο αζηξνλνκηθψλ δεδνκέλσλ γηα ηελ άκεζε επεμεξγαζία ησλ παξαηεξήζεσλ απφ ην ηειεζθφπην απφ ηνπο εξεπλεηέο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ αιιά θαη απφ επηζθέπηεο εξεπλεηέο. Αζηξνλνκηθφο Πηαζκφο Θαιαβξχησλ Πηελ πφιε ησλ Θαιαβξχησλ ππάξρεη ρψξνο απνθιεηζηηθά παξαρσξεκέλνο απφ ηηο ηνπηθέο αξρέο ζην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ. Ν ρψξνο δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε επίπισζε γηα λα θηινμελήζεη κέρξη θαη δχν άηνκα φπσο επίζεο ηειέθσλν θαη internet κε ηαρχηεηεο κέρξη θαη 10 Mb/s. Αξηζηεξά: Πηελ πφιε ησλ Θαιαβξχησλ ππάξρεη ζηαζκφο γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ. Πην ρψξν απηφ ππάξρεη δπλαηφηεηα δηακνλήο θαη εξγαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ αζηεξνζθνπείνπ. Γεμηά: Άπνςε ηνπ νπηηθν-ειεθηξνληθνχ εξγαζηεξίνπ πνπ βξίζθεηαη ζηα θηίξηα ηνπ Η.Α.Α. ζηελ Ξεληέιε. Ρν εξγαζηήξην είλαη εθνδηαζκέλν κε εηδηθέο νπηηθέο ηξάπεδεο γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ ζπζθεπψλ ηνπ ηειεζθνπίνπ. Νπηηθν-Ζιεθηξνληθφ Δξγαζηήξην Ξεληέιεο Πην θηίξην ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ζηελ Ξεληέιε ιεηηνπξγεί νπηηθν-ειεθηξνληθφ εξγαζηήξην κε ζθνπφ ηελ ππνζηήξημε, ζπληήξεζε, βαζκνλφκεζε θαη αλαβάζκηζε ησλ επηζηεκνληθψλ νξγάλσλ. Δίλαη εθνδηαζκέλν κε εηδηθέο νπηηθέο ηξάπεδεο θαζψο θαη κε ηηο απαξαίηεηεο ζπζθεπέο θαη εξγαιεία γηα ηελ δνθηκή θαη θαηαζθεπή νπηηθψλ δηαηάμεσλ. 131

131 Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ Ρν θηίξην ηνπ ζφινπ ζην Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ πνπ ζηεγάδεη ην ηειεζθφπην κε δηάκεηξν θαηφπηξνπ 1.23 κ. Ρν Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ ηδξχζεθε ην 1972 θαη βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηεο Θνξηλζίαο ζηε βφξεηα Ξεινπφλλεζν ζηελ θνξπθή ηνπ φξνπο Θπιιήλε θνληά ζην ρσξηφ Θξπνλέξη. Γηαζέηεη έλα ηειεζθφπην κε δηάκεηξν θαηφπηξνπ 1.23 κ. ην νπνίν είλαη έλα απφ ηα κεγαιχηεξα ηειεζθφπηα πνπ ππάξρνπλ απηή ηελ ζηηγκή ζηελ Διιάδα, κε πνιιέο επηηπρεκέλεο επηζηεκνληθέο παξαηεξήζεηο θαηά ηελ καθξά δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ (έηνο έλαξμεο παξαηεξήζεσλ: 1975). Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε φηη γηα ηελ πεξίνδν ππάξρνπλ πάλσ απφ 50 εξγαζίεο ζε επίζεκα δηεζλή αζηξνλνκηθά πεξηνδηθά κε θξηηέο νη νπνίεο βαζίδνληαη ζε παξαηεξήζεηο απφ ην ζπγθεθξηκέλν ηειεζθφπην. Ρν νπηηθφ ηειεζθφπην ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Θξπνλεξίνπ θαηαζθεπάζηεθε απφ ηελ βξεηαληθή εηαηξία Grubb Parsons Co., Newcastle, ην Ρν ηειεζθφπην είλαη ηχπνπ Cassegrain θαη απνηειείηαη απφ έλα παξαβνινεηδέο πξσηεχνλ θάηνπηξν δηακέηξνπ 1.23 κ θαη έλα ππεξβνινεηδέο δεπηεξεχνλ θάηνπηξν δηακέηξνπ 0.31 κ Αξηζηεξά: Ρν ηειεζθφπην 1.23 κ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Θξπνλεξίνπ. Δλδεηθηηθφ ηεο καθξφρξνλεο επηηπρεκέλεο ηνπ πνξείαο είλαη φηη ηελ δεθαεηία ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο ησλ 50 δεκνζηεχζεσλ ζε δηεζλή πεξηνδηθά κε θξηηέο νη νπνίεο πξνθχπηνπλ απφ παξαηεξήζεηο κε ην ζπγθεθξηκέλν ηειεζθφπην. Γεμηά: Ρν θηίξην ηνπ μελψλα ζην Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ. Πην θηίξην απηφ κπνξνχλ λα θηινμελεζνχλ έσο θαη 10 άηνκα. κε εζηηαθφ ιφγν f/13. Ρα θάηνπηξα θαηαζθεπάζηεθαλ απφ ηελ εηαηξία Zerodur. Ρν ηειεζθφπην είλαη εθνδηαζκέλν κε ςεθηαθή CCD θάκεξα ηχπνπ Apogee 47p κε 1024 x 1024 pixels παξέρνληαο ζπλνιηθφ πεδίν ζηνλ νπξαλφ πεξίπνπ 3 πξψηα ιεπηά 132

132 ηεο κνίξαο θαζψο θαη έλα ζχζηεκα αιιαγήο θίιηξσλ (filter wheel) φπσο θαη κηα ζεηξά ησλ βαζηθψλ θίιηξσλ (U,B,V,R,I). Ρν Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ δηαζέηεη ηελ βαζηθή ππνδνκή γηα ηε ζηήξημε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ φπσο θαη ζπλερή παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο απφ ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ. πάξρνπλ νη θαηάιιειεο εγθαηαζηάζεηο (θηίξην 80η.κ.) γηα ηελ δηακνλή ηθαλνπνηεηηθνχ αξηζκνχ πξνζσπηθνχ (κέρξη θαη 10 άηνκα) δηαζέηνληαο ππλνδσκάηηα, θνπδίλα, θαη αίζνπζα εξγαζίαο γηα ην πξνζσπηθφ. Δπίζεο, ππάξρεη αίζνπζα επαινπκίλσζεο θαηφπηξνπ. Πην ππφγεην ηνπ θηηξίνπ ηνπ ζφινπ ππάξρεη ν θαηάιιεινο εμνπιηζκφο κε ηνλ νπνίν πξαγκαηνπνηείηαη ε επαινπκίλσζε ηνπ θπξίσο θαηφπηξνπ ηνπ ηειεζθνπίνπ. Ξξέπεη λα ηνληζηεί φηη κε ηνλ ζπγθεθξηκέλν εμνπιηζκφ (πνπ είλαη ν κνλαδηθφο ζηελ Διιάδα) γίλεηαη ε επαινπκίλσζε ησλ θαηφπηξσλ φισλ ζρεδφλ ησλ κηθξφηεξσλ ηειεζθνπίσλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ Διιάδα (θπξίσο ζε παλεπηζηεκηαθνχο ρψξνπο). Έσο θαη ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ (πςφκεηξν 930 κ.) ππάξρεη αζθαιηνζηξσκέλνο δξφκνο ν νπνίνο δηαηεξείηαη αλνηθηφο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Ρν Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ είλαη εμνπιηζκέλν κε δχν ππνινγηζηέο, νη νπνίνη ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο ςεθηαθήο θάκεξαο θαη γηα ηελ παξάιιειε ρξήζε βνεζεηηθνχ ινγηζκηθνχ γηα ην ηειεζθφπην. πάξρεη ζηαζεξή ηειεθσληθή επηθνηλσλία κέζσ γξακκήο ηνπ Ν.Ρ.Δ. θαζψο θαη ειεθηξνληθή επηθνηλσλία (ρακειήο ηαρχηεηαο ζχλδεζεο) κέζσ ζχλδεζεο ADSL. Θέληξν Δπηζθεπηψλ Αξηζηεξά :Δθδειψζεηο γηα ην θνηλφ ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ηζηνξηθνχ ηειεζθνπίνπ Γσξίδε ζην Θεζείν. Γεμηά: Ρν δηνπηξηθφ ηειεζθφπην Newall ζηελ Ξεληέιε, έλα απφ ηα παιαηφηεξα κεγάια ηειεζθφπηα παγθνζκίσο. Ρν 1995, ζηα πιαίζηα επηδνηνχκελνπ πξνγξάκκαηνο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ην πνπξγείν Αλάπηπμεο, ην Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ δεκηνπξγεί έλα Θέληξν Δπηζθεπηψλ (ΘΔ) ζηνλ Αζηξνλνκηθφ Πηαζκφ Ξεληέιεο, θαηά ηα πξφηππα πνιιψλ κεγάισλ αζηεξνζθνπείσλ ηνπ εμσηεξηθνχ. 133

133 Πην ΘΔ δηαηίζεηαη αζηξνλνκηθφο εμνπιηζκφο πνπ βξίζθεηαη θπξίσο ζηελ Ξεληέιε. Ν εμνπιηζκφο απηφο πεξηιακβάλεη: To κεγάιν δηνπηξηθφ ηζηνξηθφ ηειεζθφπην Newall. Ρν ηειεζθφπην απηφ θαηαζθεπάζηεθε ζηελ Αγγιία ην 1869 απφ ηελ εηαηξεία T. Cook & Sons, γηα ινγαξηαζκφ ηνπ βαζχπινπηνπ εξαζηηέρλε αζηξνλφκνπ R.S. Newall. Ρελ επνρή εθείλε ππήξμε ην κεγαιχηεξν δηνπηξηθφ ηειεζθφπην ηνπ θφζκνπ. Ρν 1891 κεηαθέξζεθε ζην αζηεξνζθνπείν ηνπ Cambridge θαη ην 1957 δσξήζεθε ζην Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ θαη εγθαηαζηάζεθε ζηνλ Αζηξνλνκηθφ Πηαζκφ Ξεληέιεο. πήξμε ην θχξην αζηξνλνκηθφ φξγαλν γηα ηνπο Έιιελεο αζηξνλφκνπο κέρξη ην Έθηνηε ρξεζηκνπνηήζεθε ζπνξαδηθά γηα αζηξνλνκηθέο παξαηεξήζεηο κέρξη ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ Αλαθαηλίζηεθε ην 1995 θαη ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ παξαηήξεζε δηαθφξσλ αζηξνλνκηθψλ θαηλνκέλσλ απφ ηνπο επηζθέπηεο ηνπ Θέληξνπ Δπηζθεπηψλ έσο ην 2006, φπνπ κεγάιε βιάβε ηνπ ζφινπ ηνπ ηειεζθνπίνπ ην κεηέηξεςε, ειιείςεη νηθνλνκηθψλ πφξσλ γηα ηελ επηδηφξζσζή ηεο, ζε κνπζεηαθφ αληηθείκελν. Ρν ηειεζθφπην έρεη δηάκεηξν αληνθζαικίνπ θαθνχ 62.5 εθαηνζηψλ θαη κήθνο ελλέα κέηξσλ. Πηεγάδεηαη ζε πεξηθαιιέο θηίξην απφ πεληειηθφ κάξκαξν θαη ν ζφινο ηνπ έρεη δηάκεηξν 14 κέηξα. Ρν δάπεδν ηνπ ηειεζθνπίνπ είλαη θηλεηφ (αλειθπζηήξαο) γηα λα εμαζθαιίδεηαη ε εχθνιε πξφζβαζε ησλ παξαηεξεηψλ ζην πξνζνθζάικην ζχζηεκα. Ξαξάιιεια, δηακνξθψζεθε ν ηζφγεηνο ρψξνο ηνπ θηηξίνπ πνπ ζηεγάδεη ην ηειεζθφπην Newall, ζε αίζνπζα δηαιέμεσλ, ρσξεηηθφηεηνο 120 αηφκσλ, ε νπνία είλαη πιήξσο εμνπιηζκέλε κε ζχγρξνλν νπηηθναθνπζηηθφ εμνπιηζκφ. Αξηζηεξά: Ν κηθξφο ζφινο ζηελ Ξεληέιε πνπ ζηεγάδεη ην ηειεζθφπην ησλ 35 εθαηνζηψλ. Γεμηά: Ρν ειηαθφ ηειεζθφπην Razdow ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Η.Α.Α. ζηελ Ξεληέιε. Πήκεξα ε επίδεημε ησλ νπξαλίσλ ζσκάησλ, γίλεηαη κε ηελ ρξήζε ζχγρξνλνπ θαηαδηνπηξηθνχ ηειεζθνπίνπ δηακέηξνπ 35 εθαηνζηψλ, ην νπνίν είλαη εγθαηεζηεκέλν ζε ζφιν δηακέηξνπ 3.4 κέηξσλ ζε παξαθείκελν θηίξην. 134

134 Αξηζηεξά: Ρν κεζεκβξηλφ ηειεζθφπην πνπ βξίζθεηαη ζε εηδηθφ ζφιν ζην Θεζείν. Γεμηά: Ρν ηζηνξηθφ ηειεζθφπην Γ. Γσξίδε ζην ζφιν φπνπ ζηεγάδεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ ζην Θεζείν. Ξεξηζηαζηαθά, ην Θέληξν Δπηζθεπηψλ ρξεζηκνπνηεί ζε δηάθνξεο εθδειψζεηο ην ειηαθφ ηειεζθφπην Razdow ζηελ Ξεληέιε, ην κεζεκβξηλφ ηειεζθφπην ζην Θεζείν θαη ην ηζηνξηθφ δηνπηξηθφ ηειεζθφπην Γ. Γσξίδε πνπ ζηεγάδεηαη ζε ζφιν δηακέηξνπ 9 κέηξσλ ζηνλ ιφθν ησλ Λπκθψλ, ζην Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ. Γηαρείξηζε ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ θαη πνινγηζηηθνχ Θέληξνπ ηνπ Η.Α.Α. Γηαρείξηζε ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ (LAN) astro.noa.gr ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο κε πεχζπλν ηνλ Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε. Ρν δίθηπν θνξκνχ ηνπ ΗΑΑ είλαη ηκήκα ηνπ εθηεηακέλνπ δηθηχνπ (WAN) ΛΝΑΛΔΡ ηνπ Δ.Α.Α., θαη ζπλδέεηαη κε ην Γηαδίθηπν (ΔΓΔΡ) ζηα 1Gbps κέζσ ηνπ δηαδηθηπαθνχ θφκβνπ WAN ηνπ ΔΑΑ ζηελ Ξεληέιε ν νπνίνο βξίζθεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ΗΑΑ. Απφ ην 2010 ε δηαρείξηζε ηνπ ΛΝΑΛΔΡ πξαγκαηνπνηείηαη πιένλ απφ ηελ Γηεχζπλζε πνζηήξημεο Δξεπλψλ ηνπ ΔΑΑ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο ππεπζχλνπο ησλ ηνπηθψλ δηθηχσλ ησλ ηλζηηηνχησλ. Ρν ηνπηθφ δίθηπν AstroLAN ιεηηνπξγεί ζηα 100/1000 Mbps (θαισδίσζε FO θαη UTP) θαη εμππεξεηείηαη απφ ζπζηήκαηα πξφζβαζεο, ηέζζεξεηο δξνκνινγεηέο Cisco (3825, 3640, 2600), έμη κεηαγσγείο Cisco 2950 θαη /1000 Mbps, ζπζηήκαηα αζχξκαηεο ζχλδεζεο. Θεληξηθφο ππνινγηζηήο είλαη έλαο server HP rx2640 εγθαηεζηεκέλνο ην Ρν 2011 ε παξνρή ξεχκαηνο ζηνλ δηθηπαθφ εμνπιηζκφ ε νπνία γηλφηαλ απφ ηξία μερσξηζηά ζπζηήκαηα αδηάιεηπηεο παξνρήο ξεχκαηνο αληηθαηαζηάζεθε κε θεληξηθή κνλάδα UPS πςειψλ πξνδηαγξαθψλ. Απφ ην 2010, ην ηνπηθφ δίθηπν (κε ππεχζπλν ηνλ Γξ. Α. Θαηζηγηάλλε) ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ ηειεζθνπίνπ «Αξίζηαξρνο» ζην Σεικφ ζπλδένληαη κε ην ηνπηθφ δίθηπν ηνπ ΗΑΑ κέζσ ηνπ ΔΓΔΡ κε νπηηθή ίλα. Ζ αζχξκαηε δεχμε Σεικφο-Γεξάληα-Ξεληέιε, πνπ ιεηηνπξγεί απφ ην 2007 ρξεζηκνπνηείηαη σο εθεδξηθή. Δπίζεο, ζην ηνπηθφ δίθηπν ηνπ ΗΑΑ ζπκπεξηιακβάλεηαη ην Θέληξν Δπηζθεπηψλ θαη ηκήκα ηεο Γηεχζπλζεο πνζηήξημεο Δξεπλψλ ηνπ ΔΑΑ (ζπλδέζεηο κέζσ νπηηθψλ ηλψλ) θαη εηδηθά ζπζηήκαηα ηνπ ΓΗ θαη ηνπ ΗΔΞΒΑ. Απφ ην 2006 ιεηηνπξγεί θαη θφκβνο αζχξκαηεο πξφζβαζεο, κέζσ ηνπ δηθηχνπ ηνπ ΗΑΑ, ζηελ Αίζνπζα Πεκηλαξίσλ ζηελ Ξεληέιε. Ππλνιηθά ην AstroLAN ζπκπεξηιακβάλεη πάλσ απφ εθαηφ δηθηπαθέο κνλάδεο (ππνινγηζηέο, δηθηπαθνί εθηππσηέο θαη ζπζηήκαηα δηθηχνπ). 135

135 Πηνπο ρξήζηεο ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ (πεξίπνπ 30) πξνζθέξνληαη ππεξεζίεο ζχλδεζεο θαη θαηαρψξηζεο (IP, DNS, LDAP), ππεξεζίεο πξφζβαζεο (ssh, ftp, sftp, X), ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (sendmail, pine, pop3, imap, webmail) θαη ηζηνζειίδσλ (http-server, http-hosting), ζπληνληζκνχ ρξφλνπ (sntp), εθηχπσζε κέζσ δηθηχνπ (jetadmin), θ.α. Νη ππεξεζίεο απηέο πξνζθέξνληαη θαη ζηελ Δζληθή Αζηξνλνκηθή Δπηηξνπή (ΔΑΔ) θαη ηνπ Ππιιφγνπ Δξεπλεηψλ ηνπ ΔΑΑ ησλ νπνίσλ νη ηζηνζειίδεο είλαη εγθαηεζηεκέλεο ζε ζχζηεκα ηνπ ΗΑΑ. Ρν 2011 νη ππεξεζία ρξεζηψλ εθζπγρξνλίζηεθε θαζψο κεηαθέξζεθε ζηελ θεληξηθή ππεξεζία θαηαιφγνπ ρξεζηψλ (LDAP) θαη δηθηπαθψλ θφκβσλ (DNS) ηνπ ΔΑΑ κε ηελ βνήζεηα ηεο ΓΔ (Λ. Κίιαο). Ξαξάιιεια, αλαδηνξγαλψζεθε ζεκαληηθά ε ππεξεζία ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, θαζψο κεηαθέξζεθε ζε θεληξηθφ εηθνληθφ ζχζηεκα (virtual mail server) ηνπ ΔΑΑ. Κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ Η.Α.Α. (ππεχζπλνο Γξ. Η. Κπέιιαο-Βειίδεο, ζπλεξγάηεο Γξ Α. Κνλάλνπ) πξνζθέξνληαη ζην Γηαδίθηπν, κεηαμχ άιισλ, θαη δπλακηθέο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο (κε απηφκαηε αλαλέσζε) Ζκεξνινγηαθψλ Πηνηρείσλ, ηεο θαηάζηαζεο ηνπ δηθηχνπ ΛΝΑΛΔΡ θαη ζηαηηζηηθψλ πξφζβαζεο ζηελ ηζηνζειίδα. Πε ζπλεξγαζία κε ην ΗΔΞΒΑ (ππεχζπλνο Γξ Β. Τηιφγινπ) αλαπηχρζεθε θαη παξέρεηαη δπλακηθή ππεξεζία «Γειηίν Θαηξνχ» κέζα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ γηα ηνπο κεηεσξνινγηθνχο ζηαζκνχο ηνπ ΔΑΑ ζην Θεζείν, ζηελ Ξεληέιε, ζηα Κέγαξα, ζηνλ Θινθσηφ Ρξηθάισλ ελψ ην 2011 πξνζηέζεθε ν ζηαζκφο Πίβαο ζηελ Θξήηε. 136

136 4. ΔΟΔΛΖΡΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ ΖΙΗΑΘΖ ΘΑΗ ΖΙΗΝΠΦΑΗΟΗΘΖ ΦΠΗΘΖ ΞΙΑΠΚΑΡΝΠ Πην Η.Α.Α. δηεξεπλψληαη νη πεγέο θαη νη δηαδηθαζίεο επηηάρπλζεο ησλ ειηαθψλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ (ΖΔΠ) ζε πνιχ πςειέο ελέξγεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ειηαθψλ εθξήμεσλ, άκεζα ζρεηηδφκελεο κε ην ζέκα ηνπ Γηαζηεκηθνχ Θαηξνχ. Γηελεξγείηαη, κε δηεζλείο ζπλεξγαζίεο, αλάιπζε δεδνκέλσλ ΖΔΠ απφ ηα δηαζηεκφπινηα STEREO, ACE, Ulysses, WIND, θαη SOHO ησλ ESA θαη NASA θαη ζπζρέηηζε ηνπο κε ειεθηξνκαγλεηηθέο εθπνκπέο απφ ηνλ Ήιην. Ρα πνιχ Αξηζηεξά: Ζ πξφβιεςε γεγνλφησλ ΖΔΠ είλαη πςίζηεο ζεκαζίαο γηα αζθαιή δηαπιαλεηηθά ηαμίδηα (πξνέιεπζε Posner et al. 2007, EOS Trans. AGU, 88 (52), Fall Meet. Suppl., Abstract SH41A- 0302). Γεμηά: Ρν Η.Α.Α. είλαη Γνκηθφο Δπηζηεκνληθφο Δξεπλεηήο ηνπ πεηξάκαηνο EPD ηνπ SOLAR ORBITER ηεο ESA ( ESA/SRE, Γεθέκβξηνο 2009). ελεξγεηαθά ΖΔΠ θηάλνπλ ζηε Γε ζε ιηγφηεξν απφ κηα ψξα απφ ηελ έθξεμε ζηνλ Ήιην θαη κπνξνχλ λα δηαπεξάζνπλ ηα ηνηρψκαηα δηαζηεκνπινίσλ θαη δνξπθφξσλ θαη λα θαηαζηξέςνπλ ηα ειεθηξνληθά ηνπο, θαζψο θαη ηηο ζηνιέο αζηξνλαπηψλ πξνθαιψληαο επηδήκηεο αιιαγέο ηνπ DNA ηνπο. Ζ πξφβιεςε ησλ γεγνλφησλ ΖΔΠ ζηα πιαίζηα ηνπ Γηαζηεκηθνχ Θαηξνχ είλαη πςίζηεο ζεκαζίαο. Κε δηεζλείο ζπλεξγαζίεο πινπνηείηαη ζην Η.Α.Α. ε κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ δεμακελψλ ζσκαηηδίσλ θαη ε κειέηε ηεο επίδξαζεο ηεο δνκήο ηνπ Γηαπιαλεηηθνχ Καγλεηηθνχ Ξεδίνπ επάλσ ζην πξνθίι ηεο έληαζεο ησλ ΖΔΠ. Γίλνληαη ζπγθξίζεηο ησλ εληάζεσλ, ησλ θαζκάησλ θαη ηεο ζχλζεζεο ΖΔΠ, κε ηαπηφρξνλε αλάιπζε δεδνκέλσλ ζε εληειψο δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο ηεο Ζιηφζθαηξαο. Γίλεηαη αλάιπζε ησλ εληάζεσλ θαη ησλ γσληαθψλ θαηαλνκψλ ησλ ΖΔΠ κε ζθνπφ ηελ εμεχξεζε χπαξμεο αλαθιαζηήξσλ ζην δηάζηεκα θαη ηε δηεξεχλεζε ηεο επίδξαζήο ηνπο ζηα γεγνλφηα ΖΔΠ. Πην Η.Α.Α. (εγεηηθφ κέινο νκάδαο εξγαζίαο ηεο Γηεζλνχο Αθαδεκίαο Αζηξνλαπηηθήο) κειεηάηαη ε επίδξαζε ησλ ειηαθψλ εθξήμεσλ ζηνλ Άξε θαη ζε αζηξνλαχηεο κειινληηθψλ απνζηνιψλ. Ρν Η.Α.Α. ζπκκεηέρεη ζηελ πινπνίεζε ελφο Δπξσπατθνχ Ππζηήκαηνο Ξξνεηδνπνίεζεο Γηαζηεκηθνχ Θαηξνχ. Νη κειέηεο πινπνηνχληαη ζηα πιαίζηα ησλ εξεπλεηηθψλ έξγσλ SEPServer θαη COMESEP ηνπ FP7, κε ην Η.Α.Α. σο Θχξην Δπηζηεκνληθφ Δηαίξν. Tν Η.Α.Α. είλαη Γνκηθφο Δπηζηεκνληθφο Δξεπλεηήο (Co-Investigator) ηνπ Energetic Particle Detector (EPD) ηεο κειινληηθήο απνζηνιήο SOLAR ORBITER ηεο ESA (εθηφμεπζε ην 2017) πνπ κε ην Solar Probe Plus (NASA) ζα νδεγήζεη ζε ηεξάζηηα πξφνδν ηελ πξφβιεςε ηνπ Γηαζηεκηθνχ θαηξνχ. 137

137 ΦΠΗΘΖ ΡΖΠ ΚΔΠΝΑΠΡΟΗΘΖΠ ΎΙΖΠ Πεκαληηθή έξεπλα πξαγκαηνπνηείηαη απφ Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α., νη νπνίνη κειεηνχλ ηηο ηδηφηεηεο ηεο χιεο πνπ απνηειεί ην κεζναζηξηθφ ρψξν κέζα ζηνπο γαιαμίεο (αέξην θαη ζθφλε) ζηα δηάθνξα ζηάδηα εμέιημεο (απφ ηελ δεκηνπξγία σο ηνλ «ζάλαην» ησλ αζηεξηψλ θαη ηελ κεηαηξνπή ηεο ζε λέα άζηξα). Πην Η.Α.Α. δξαζηεξηνπνηείηαη κηα απφ ηηο πην ελεξγέο νκάδεο δηεζλψο ζηελ αλίρλεπζε θαη κειέηε ππνιεηκκάησλ ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ ζηνλ Γαιαμία καο θαη ζε θνληηλνχο γαιαμίεο. Δίλαη γλσζηφ φηη νη αζηέξεο «πεζαίλνπλ» κέζσ βίαησλ, ή κε, εθξήμεσλ αλάινγα κε ηελ κάδα ηνπο κε απνηέιεζκα λα εθηηλάζζεηαη ε χιε ηνπο ζην κεζναζηξηθφ ρψξν ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο νπνίαο θηλείηαη κε ππεξερεηηθέο ηαρχηεηεο. Αξηζηεξά: Σαξηνγξάθεζε ηεο πεξηνρήο ηνπ ππνιείκκαηνο ππεξθαηλνθαλνχο G απφ εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο. Ζ παξαηήξεζε απηή επειέγε απφ ην δηεζλνχο θχξνπο επηζηεκνληθφ πεξηνδηθφ Astronomy & Astrophysics σο εμψθπιιν ηνπ ηεχρνπο 3 ηνπ ηφκνπ 481 (2008). Γεμηά: Σαξηνγξάθεζε ηεο πεξηνρήο ηνπ ππνιείκκαηνο ππεξθαηλνθαλνχο G απφ εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο. Ζ παξαηήξεζε απηή επειέγε απφ ην δηεζλνχο θχξνπο επηζηεκνληθφ πεξηνδηθφ Astronomy & Astrophysics σο εμψθπιιν ηνπ ηεχρνπο 3 ηνπ ηφκνπ 499 (2009). Ζ χιε ηνπ αζηέξα πνπ εθηηλάζζεηαη δεκηνπξγεί θειχθε αεξίσλ, ηα νπνία αλάινγα κε ηελ αξρηθή κάδα θαη ηελ εμέιημε κπνξεί λα είλαη ππνιείκκαηα ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ (supernova remnants) ή πιαλεηηθά λεθειψκαηα (planetary nebulae). Λεθειψκαηα φκσο δεκηνπξγνχληαη θαη γχξσ απφ άιια αληηθείκελα φπσο νη κπιε κεηαβιεηνί αζηέξεο (luminous blue variables stars) ιφγσ ηεο αζηάζεηαο θαη ησλ ζπλερψλ απσιεηψλ κάδαο πνπ παξνπζηάδνπλ. Έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ησλ εξεπλεηψλ ηνπ Η.Α.Α. είλαη ε αλίρλεπζε θαη, ελ ζπλερεία, ε θηλεκαηηθή θαη δπλακηθή κειέηε ησλ δεκηνπξγνχκελσλ λεθεισκάησλ κέζα απφ εηθφλεο θαη θαζκαηνζθνπηθέο παξαηεξήζεηο. Απφ απηέο κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηελ κνξθνινγία ηνπο, ηηο ηαρχηεηεο δηαζηνιήο ηνπο, ηνπο κεραληζκνχο απφ ηνπο νπνίνπο δεκηνπξγήζεθαλ, ηηο απνζηάζεηο ηνπο, ηηο δηαζηάζεηο ηνπο θ.ι.π. πνπ ηειηθά ζα βνεζήζνπλ ηα ζεσξεηηθά κνληέια λα απεηθνλίζνπλ φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα ηη πξαγκαηηθά ζπκβαίλεη ζε απηά θαη θαη επέθηαζε ζηνλ γαιαμία. Δπηπιένλ, πξαγκαηνπνηνχληαη κειέηεο ηνπ πιεζπζκνχ ησλ ππνιεηκκάησλ ππεξθαηλνθαλψλ ζε θνληηλνχο γαιαμίεο απφ φπνπ ζπλάγνπκε φηη νη ηδηφηεηεο (π.ρ. 138

138 ζεξκνθξαζία, ιακπξφηεηα) ηνπ πιεζπζκνχ ηνπο εμαξηψληαη απφ ην ηνπηθφ ηνπο πεξηβάιινλ θαη ηα πνζνζηά ζρεκαηηζκνχ κεγάιεο κάδαο άζηξσλ. Ξέξαλ ηεο αλσηέξσ εθπεκπφκελεο αθηηλνβνιίαο, κειεηψληαη νη ηδηφηεηεο ηεο ζθφλεο ζε ππεξθαηλνθαλείο θαη ππνιείκκαηα ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ θαζψο θαη ζηνλ πεξηβάιινληα ρψξν ηνπο θαζψο ε ζθφλε ζηνπο γαιαμίεο είλαη έλα ζεκαληηθφ ζπζηαηηθφ πνπ θαζνξίδεη ηα κνξθνινγηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά θαζψο θαη ηνλ ξπζκφ αζηξηθήο γέλεζεο πνπ είλαη απαξαίηεην ζηνηρείν γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο εμέιημήο ηνπο. Κηα ζεκαληηθή επίζεο εξεπλεηηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ δηεμάγεηαη απφ εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α., είλαη ε πξνζπάζεηα ππνινγηζκνχ βαζηθψλ παξακέηξσλ κέζα απφ παξαηεξήζεηο πιαλεηηθψλ λεθεισκάησλ, ηα νπνία καο παξέρνπλ ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ γαιαμηαθή ρεκηθή εμέιημε, ηελ αζηξηθή εμέιημε θαη ηνλ εκπινπηηζκφ ζε ρεκηθά ζηνηρεία ηνπ κεζναζηξηθνχ ρψξνπ. Κέζσ ηεο παξαηήξεζεο ηεο ρεκηθήο ζχζηαζεο ησλ πιαλεηηθψλ λεθεισκάησλ καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα βγάινπκε ζπκπεξάζκαηα γηα ηε ζχλζεζε ησλ ππξήλσλ ζην εζσηεξηθφ ησλ αζηέξσλ θαη ηε κεηαθνξά χιεο ζηα επηθαλεηαθά ζηξψκαηα. Δπηπιένλ, ην πιήζνο ησλ πιαλεηηθψλ λεθεισκάησλ θαη νη κάδεο ηνπο πξνζδηνξίδνπλ ηελ πνζφηεηα ηνπ πιηθνχ πνπ εκπινπηίδεη έλαλ γαιαμία. Νη εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. πξαγκαηνπνηνχλ θάζε ρξφλν ζεκαληηθφ αξηζκφ παξαηεξήζεσλ ζε δηάθνξα ηειεζθφπηα αλά ηνλ θφζκν (επίγεηα θαη δνξπθνξηθά), ζπιιέγνληαο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ κειέηε ησλ αλσηέξσ πξνβιεκάησλ. ΑΠΡΔΟΔΠ ΚΔΓΑΙΖΠ ΚΑΕΑΠ Αξηζηεξά: Έλα απφ ηα λεαξά θαη κεγάιεο κάδαο ζκήλε (Arches cluster) ππφ κειέηε ζην Η.Α.Α. Ν εληνπηζκφο κεγάιεο κάδαο εθιεηπηηθψλ ζπζηεκάησλ ζην ζκήλνο απηφ ζα βνεζήζεη ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ νξίνπ κέγηζηεο κάδαο αζηέξα πνπ ζρεκαηίδεηαη ζηε Φχζε. Γεμηά: πέξπζξε εηθφλα ηνπ Κεγάινπ Λέθνπο ηνπ Καγγειάλνπ απφ ην δνξπθφξν Spitzer, απφ εξγαζία εξεπλεηψλ ηνπ Η.Α.Α. Πεκεηψλνληαη θαη ηα γλσζηά άζηξα κεγάιεο κάδαο. Ζ κειέηε ησλ ππέξπζξσλ ηδηνηήησλ ηνπο παξέρεη ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ εμειηθηηθή πνξεία πνπ αθνινπζνχλ ηα άζηξα κεγάιεο κάδαο. Ζ κειέηε ησλ άζηξσλ κεγίζηεο κάδαο είλαη έλαο ελεξγφο ηνκέαο έξεπλαο ηνπ Η.Α.Α. Ππγθεθξηκέλα, πξνζπαζνχκε λα απαληήζνπκε ζην εξψηεκα: πνηα είλαη ε κεγαιχηεξε δπλαηή κάδα αζηέξα πνπ δεκηνπξγεί ε Φχζε; Ιφγσ ησλ πνιχπινθσλ αζηαζεηψλ ζηε δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο άζηξσλ κεγάιεο κάδαο, ε ζεσξεηηθή πξφβιεςε ηνπ κέγηζηνπ νξίνπ κάδαο είλαη δχζθνιε. Ρν απνδεθηφ φξην ησλ 150 ειηαθψλ καδψλ, πξφζθαηα 139

139 ακθηζβεηήζεθε κε παξαηήξεζε αζηέξσλ κε 300 ειηαθέο κάδεο. Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. ρξεζηκνπνηνχλ κηα εηδηθή ηερληθή κέηξεζεο καδψλ, κέζσ δηπιψλ εθιεηπηηθψλ ζπζηεκάησλ. Ν ζθνπφο είλαη ν εληνπηζκφο θαη αθξηβήο κέηξεζε κεγάιεο κάδαο αζηέξσλ ζε λεαξά ζκήλε κεγάιεο κάδαο, φρη κφλν ζην δηθφ καο Γαιαμία, αιιά θαη ζε γεηηνληθνχο γαιαμίεο. Νη αθξηβείο κεηξήζεηο πνπ πξνθχπηνπλ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο δεκηνπξγίαο θαη εμέιημεο ησλ άζηξσλ κεγάιεο κάδαο. Ζ θαηάιεμε ηέηνησλ άζηξσλ νδεγεί ζε εθξήμεηο ππεξθαηλνθαλψλ ή εθηηλάμεηο αθηίλσλ γάκκα. Ξαξάιιεια, ζην Η.Α.Α. γίλεηαη κειέηε ησλ ηδηνηήησλ άζηξσλ κεγάιεο κάδαο ζην ππέξπζξν. Κε ηελ εθηφμεπζε ηνπ δνξπθφξνπ Spitzer πνπ ιεηηνπξγεί ζηα ππέξπζξα κήθε θχκαηνο είλαη πιένλ δπλαηή ε ζπζηεκαηηθή κειέηε εθαηνληάδσλ άζηξσλ κεγάιεο κάδαο ζε πεξηβάιινληα κε δηαθνξεηηθή κεηαιιηθφηεηα, ζε δηαθνξεηηθνχο γαιαμίεο. πέξπζξε αθηηλνβνιία εθπέκπνπλ άζηξα κε ζεξκή ή θξχα ζθφλε. Υο εθ ηνχηνπ, ε αλίρλεπζε άζηξσλ κεγάιεο κάδαο ζην ππέξπζξν απνθαιχπηεη ηελ χπαξμε ζθφλεο, ε κειέηε ηεο νπνίαο είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο εμειηθηηθήο ηνπο πνξείαο. Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. εξεπλνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά, θαζψο θαη ηα λεθειψκαηα πνπ ζρεκαηίδνληαη ψζηε λα θαηαλνήζνπλ ηνπο κεραληζκνχο αθαίξεζεο κάδαο θαη εκπινπηηζκνχ ηεο δηαζηξηθήο χιεο. Θαηά ηελ ηειεπηαία πεληαεηία αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα ηεο Αζηεξνζεηζκνινγίαο, έλα θιάδν ηεο Αζηξνθπζηθήο πνπ αζρνιείηαη κε ηε κειέηε ηφζν ηνπ ηξφπνπ πνπ πάιινληαη νξηζκέλεο θαηεγνξίεο αζηέξσλ ζρεηηθά κεγάισλ καδψλ θαη ειηθηψλ, φζν θαη ησλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχλ ζην εζσηεξηθφ ησλ αζηέξσλ απηψλ θαη πνπ πξνθαινχλ απηνχο ηνπο παικνχο. Νη κειέηεο απηέο βαζίζηεθαλ ζε παξαηεξήζεηο πνπ έγηλαλ απφ ηειεζθφπηα ηφζν ζηελ Διιάδα, φζν θαη ζηε Λφηην Αθξηθή. ΑΠΡΟΗΘΑ ΠΠΡΖΚΑΡΑ ΘΑΗ ΓΑΙΑΜΗΔΠ Ζ κειέηε αζηξηθψλ πιεζπζκψλ θαη αζηξηθψλ ζπζηεκάησλ ζηνπο γεηηνληθνχο καο γαιαμίεο, ε ηαμηλφκεζε ησλ καθξηλψλ γαιαμηψλ, ε εθηίκεζε ησλ θπζηθψλ παξακέηξσλ, θαη ηεο θαηαλνκήο ησλ δηαθφξσλ ηχπσλ, ζπκβάιιεη (α) ζηελ δηεξεχλεζε ηεο αζηξηθήο δεκηνπξγίαο θαη είλαη θχξηνο παξάγσλ γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο εμέιημεο ηνπο θαη (β) ζηελ έξεπλα ηεο νξαηήο θαη αφξαηεο χιεο πνπ ππάξρεη ζην Πχκπαλ. Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. δηαζέηνπλ ηελ ηερλνγλσζία ζε εθαξκνγέο επεμεξγαζίαο θαη αλάιπζεο αζηξνλνκηθψλ εηθφλσλ θαη δεδνκέλσλ, θαζψο θαη ζε ζπζηήκαηα Ρερλεηήο Λνεκνζχλεο, ε νπνία είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ Αξηζηεξά: Ν γαιαμίαο NGC 6822 θαη ηα αζηξηθά ζπκπιέγκαηα (θφθθηλν πεξίγξακκα). Κε δηαβαζκίζεηο ηνπ γθξη παξνπζηάδνληαη νη ηζνπιεζείο άζηξσλ κηθξήο ειηθίαο. Γεμηά: Θαιιηηερληθή απεηθφληζε ηνπ δηαζηεκηθνχ παξαηεξεηεξίνπ ηεο απνζηνιήο ESA/Gaia. ESA - C. Carreau. 140

140 πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ησλ κνληέισλ. Κε βάζε παξαηεξήζεηο αζηξηθψλ ζκελψλ ζηνπο γαιαμίεο LMC θαη SMC απφ ην Γηαζηεκηθφ Ρειεζθφπην Hubble ηεο NASA, θαζψο θαη ζηνλ γαιαμία NGC 6822, εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. δηαπίζησζαλ δηαρσξηζκφ κάδαο ζηα λέα απηά ζπζηήκαηα ν νπνίνο ζρεηίδεηαη αληίζηξνθα κε ηελ θεληξηθή ππθλφηεηα θαη είλαη πξσηνγελνχο θχζεο. Πην Η.Α.Α. γίλεηαη αζηξνκεηξηθή έξεπλα θαη θαηάξηηζε θαηαιφγνπ δεπγψλ αζηέξσλ. Ρέηνηνπ είδνπο δεχγε αζηέξσλ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ηαπηφρξνλα, ζηελ ίδηα πεξηνρή ηνπ γαιαμία, ην θάζε δεχγνο, θαη απφ ην ίδην πιηθφ. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο ε κειέηε ηνπο βνεζά ηνλ έιεγρν θαη ηε βειηίσζε ησλ ζεσξηψλ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ εμέιημεο ηφζν ησλ αζηέξσλ φζν θαη ηνπ γαιαμία καο. Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζην Data Processing and Analysis Consortium (DPAC, ) γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ηελ πινπνίεζε ηεο επεμεξγαζίαο θαη ηεο αλάιπζεο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο GAIA ηεο ESA. Πην Η.Α.Α. αλαπηχζζεηαη κνληέιν θαηαλνκήο αζηξηθψλ πιεζπζκψλ ζηνπο γαιαμίεο LMC θαη SMC κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία βηβιηνζεθψλ ζπλζεηηθψλ θαζκάησλ γαιαμηψλ θαζψο θαη ινγηζκηθφ γηα ηελ απηφκαηε ηαμηλφκεζε θαη παξακεηξνπνίεζε ησλ θαζκάησλ. Ρν Η.Α.Α. ζπκκεηέρεη θαη ζην GΑΗΑ Research for European Astronomy Training ( ), κηα παλεπξσπατθή ζχκπξαμε επηζηεκφλσλ, γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο επηζηεκνληθήο εθκεηάιιεπζεο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο απνζηνιήο GAIA. Ρέινο, εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. αλαπηχζζνπλ ην ινγηζκηθφ M.A.G.I.L. γηα ηελ εμαγσγή ησλ θπζηθψλ παξακέηξσλ εθηεηακέλσλ αληηθεηκέλσλ (φπσο, π.ρ., γαιαμίεο). Ρν ινγηζκηθφ απηφ έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα πξνζνκνηψλεη εηθφλεο εθηεηακέλσλ αληηθεηκέλσλ φπσο ζα ηα «δεη» θαη ζα ηα αλαγλσξίζεη ε GAIA. ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑ ΞΔΟΘΟΝ Ζ Αζηξνλνκία πεξχζξνπ απνηειεί έλαλ απφ ηνπο πιένλ ζχγρξνλνπο θιάδνπο ηεο αζηξνλνκίαο. Ζ ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο νδήγεζε ζηελ θαηαζθεπή εηδηθψλ ζπζθεπψλ ηθαλψλ λα θαηαγξάθνπλ ηελ αθηηλνβνιία αθφκα θαη ησλ πην ςπρξψλ νπξαλίσλ αληηθεηκέλσλ ηα νπνία εθπέκπνπλ ζηα ππέξπζξα κήθε θχκαηνο. Ρν πξφζθαην παξάδεηγκα ηνπ δηαζηεκηθνχ ηειεζθνπίνπ Herschel ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο (ESA) είλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο επηθαηξφηεηαο ηνπ θιάδνπ απηνχ ηεο αζηξνλνκίαο. 141

141 Αξηζηεξά: Θαιιηηερληθή απεηθφληζε ηνπ ππέξπζξνπ δηαζηεκηθνχ παξαηεξεηεξίνπ Herschel ηεο ESA ( ESA 2009). Γεμηά: πέξπζξεο παξαηεξήζεηο ηνπ Γαιαμία καο απφ ην δηαζηεκηθφ ηειεζθφπην COBE ηεο NASA θαη αληίζηνηρεο πξνζνκνηψζεηο ηνπ Γαιαμία κε ηελ ρξήζε κνληέινπ δηάδνζεο αθηηλνβνιίαο απφ εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο. Ζ εξγαζία απηή επειέγε απφ ην δηεζλνχο θχξνπο επηζηεκνληθφ πεξηνδηθφ Astronomy & Astrophysics σο εμψθπιιν ηνπ ηεχρνπο 1 ηνπ ηφκνπ 459 (2006). Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. δξαζηεξηνπνηνχληαη ηφζν ζε επηζηεκνληθά ζέκαηα ηεο αζηξνλνκίαο ππεξχζξνπ φζν θαη ζε ζέκαηα δηαζηεκηθήο ηερλνινγίαο. Πηα ππέξπζξα κήθε θχκαηνο νη αζηξνλφκνη κπνξνχλ λα αληρλεχζνπλ εθπνκπή απφ πνιχ ςπρξά αληηθείκελα φπσο ε κεζναζηξηθή ζθφλε ε νπνία ππάξρεη δηάρπηε ζηνπο γαιαμίεο. Ξαξάιιεια, κπνξνχλ λα δνπλ «κέζα» απφ ηε ζθφλε θαη λα αληρλεχζνπλ αληηθείκελα πνπ ζε άιια κήθε θχκαηνο (π.ρ. ζηελ νπηηθή αθηηλνβνιία) δελ είλαη νξαηά. Πην Η.Α.Α. γίλεηαη έξεπλα πάλσ ζε ζέκαηα κνξθνινγίαο ησλ γαιαμηψλ. Κέζσ παξαηεξήζεσλ ζηα νπηηθά θαη ζηα ππέξπζξα κήθε θχκαηνο αιιά θαη κε ηελ ρξήζε ηξηζδηάζηαηνπ κνληέινπ δηάδνζεο αθηηλνβνιίαο γίλνληαη κειέηεο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ηδηνηήησλ θαη ηεο ζπλνιηθήο πνζφηεηαο ηεο ζθφλεο θαζψο θαη γηα ηελ ζρεηηθή θαηαλνκή ηεο ζε ζρέζε κε ηα αζηέξηα θαη ην αέξην ζηνπο γαιαμίεο. Ξαξάιιεια, κε θαζκαηνζθνπηθέο παξαηεξήζεηο απνθαιχπηνληαη ζηνηρεία θαη κφξηα (φπσο π.ρ. ην κφξην ηνπ λεξνχ) κέζα απφ ηελ εθπνκπή ηνπο ζηα παξαηεξνχκελα κήθε θχκαηνο. Ζ αλίρλεπζε πνιχ δεζηήο ζθφλεο ππνδειψλεη έληνλν πεδίν αθηηλνβνιίαο, ηθαλφ λα ηελ ζεξκάλεη ζε ζρεηηθά πςειέο ζεξκνθξαζίεο. Ρν ραξαθηεξηζηηθφ απηφ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αλίρλεπζε ελεξγψλ ππξήλσλ ζηα θέληξα ησλ γαιαμηψλ πνπ ζε άιια κήθε θχκαηνο παξακέλνπλ θξπκκέλνη. Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. πξαγκαηνπνηνχλ ηέηνηεο κειέηεο ζπλδπάδνληαο παξαηεξήζεηο ζε δηάθνξα κήθε θχκαηνο φπσο, π.ρ., ππέξπζξα, αθηίλεο- Σ, θαη νπηηθά. Ρν δηαζηξηθφ πιηθφ πνπ απνηειείηαη θπξίσο απφ ζθφλε θαη αέξην πδξνγφλν είλαη ζε ζπλερή αιιειεπίδξαζε κε ηνπο γελλήηνξέο ηνπ, ηα άζηξα. Ρν πιηθφ απηφ εθηνμεχεηαη ζηνλ δηαζηξηθφ ρψξν απφ ηηο βίαηεο εθξήμεηο ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ. Πηε ζπλέρεηα, είλαη απηφ ην πιηθφ ην νπνίν ζα δεκηνπξγήζεη ηα λέα άζηξα κέζα απφ δηαδηθαζίεο βαξπηηθήο θαηάξξεπζεο. Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. κειεηνχλ ηα ππνιείκκαηα απφ απηέο ηηο εθξήμεηο ησλ ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ γηα λα βγάινπλ ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο δηεξγαζίεο γέλλεζεο θαη ζαλάηνπ ησλ άζηξσλ. 142

142 Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. έρνπλ ζπκκεηάζρεη ζηελ βαζκνλφκεζε ηνπ αληρλεπηή HIFI ν νπνίνο είλαη εγθαηεζηεκέλνο ζην δηαζηεκηθφ ηειεζθφπην Herschel ηνπ Δπξσπατθνχ Ρν ινγφηππν ηνπ Θέληξνπ Διέγρνπ ηνπ πςειήο αλάιπζεο θαζκαηνγξάθνπ HIFI ( SRON 2007). Ζ Διιάδα δηα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ είλαη έλα απφ ηα κέιε απηνχ ηνπ Θέληξνπ. Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο. Ν θαζκαηνγξάθνο HIFI ζρεδηάζηεθε θαη θαηαζθεπάζζεθε απφ κηα κεγάιε ζχκπξαμε ηλζηηηνχησλ κε θχξην ηλζηηηνχην ηνλ Νιιαλδηθφ Νξγαληζκφ Γηαζηήκαηνο (SRON). Κε ηελ επθαηξία ηεο έληαμεο ηεο Διιάδαο ζηελ ESA (Δπξσπατθφ Νξγαληζκφ Γηαζηήκαηνο) ζηηο αξρέο ηνπ 2005, επηηεχρζεθε ελεξγφο ζπκκεηνρή ζε απηή ηελ απνζηνιή. Ρν Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ είλαη κέινο ηνπ Θέληξνπ Διέγρνπ (Instrument Control Center) ηνπ αληρλεπηή HIFI κε ζεκαληηθή ζπκκεηνρή ζηελ βαζκνλφκεζε θαη ηνλ έιεγρν ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ νξγάλνπ απηνχ. ΑΠΡΟΝΛΝΚΗΑ ΑΘΡΗΛΥΛ-Σ Ζ αζηξνλνκία αθηίλσλ-σ απνηειεί κία απφ ηηο θχξηεο επηζηεκνληθέο θαηεπζχλζεηο ηνπ Η.Α.Α. Φσηφληα αθηίλσλ-σ εθπέκπνληαη θαηά ηελ πξνζαχμεζε χιεο ζε εμαηξεηηθά ζπκπαγή αζηξνλνκηθά αληηθείκελα, φπσο αζηέξεο λεηξνλίσλ ή κειαλέο νπέο. Ξαξαηεξήζεηο ζηηο αθηίλεο-σ ζπλεπψο αληρλεχνπλ ηα πιένλ βίαηα θαη ελεξγεηηθά θαηλφκελα ζην Πχκπαλ, π.ρ. ην ζρεκαηηζκφ κειαλψλ νπψλ. Ζ έξεπλα ζην Η.Α.Α. επηθεληξψλεηαη ζηε κειέηε Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ, κειαλψλ νπψλ κε κάδεο έλα εθαηνκκχξην έσο θαη έλα δηζεθαηνκκχξην κεγαιχηεξεο απφ ηελ ειηαθή νη νπνίεο βξίζθνληαη ζηα θέληξα γαιαμηψλ θαη πξνζαπμάλνπλ ηε κάδα ηνπο Αξηζηεξά: Θαιιηηερληθή απεηθφληζε ηνπ δηαζηεκηθνχ παξαηεξεηεξίνπ αθηίλσλ-σ XMM-Newton ηεο ESA ( ESA). Γεμηά: Ζ πην επαίζζεηε παξαηήξεζε ζηηο αθηίλεο-σ απφ ηνλ δνξπθφξν XMM- Newton ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο. Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. ζπκκεηέρνπλ ζηελ δηεζλή νκάδα πνπ αλαιχεη θαη εξκελεχεη ηα δεδνκέλα απφ ηελ παξαηήξεζε απηή κε ζθνπφ ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ πνζνζηνχ ησλ απνξξνθεκέλσλ Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ ζην Πχκπαλ. 143

143 θαηαβξνρζίδνληαο χιε απφ ηνλ ελδναζηξηθφ ρψξν ελψ ηαπηφρξνλα αθηηλνβνινχλ ηεξάζηηα πνζά ελέξγεηαο. Γηα ηε κειέηε ησλ Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. ζπκκεηέρνπλ ζηηο κεγαιχηεξεο δηεζλείο επηζηεκνληθέο ζπλεξγαζίεο θαη ρξεζηκνπνηνχλ ηαθηηθά ηα κεγαιχηεξα δηαζηεκηθά θαη επίγεηα ηειεζθφπηα γηα ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ. Ρν Η.Α.Α. έρεη αλαπηχμεη ζπγθεθξηκέλε ηερλνγλσζία ζηηο αθηίλεο-σ, φπσο ινγηζµηθφ γηα ηελ απηνκαηνπνηεκέλε αλάιπζε δεδνκέλσλ απφ ηα δηαζηεκηθά ηειεζθφπηα Chandra ηεο NASA θαη ΣΚΚ-Newton ηνπ Δπξσπατθνχ Νξγαληζκνχ Γηαζηήκαηνο. Έλα απφ ηα θαίξηα εξσηήκαηα πνπ νη εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. πξνζπαζνχλ λα απαληήζνπλ είλαη πνηνί είλαη νη κεραληζκνί πνπ δεκηνπξγνχλ ηεξάζηηαο κάδαο κειαλέο νπέο ζηα θέληξα ησλ γαιαμηψλ. Ζ πιένλ δηαδεδνκέλε ζεσξία ππαγνξεχεη φηη ζρεκαηίδνληαη θαηά ηηο ζπγθξνχζεηο γαιαμηψλ. Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. έζεζαλ ηελ ππφζεζε απηή ππφ ακθηζβήηεζε. Κειέηεζαλ ηε κνξθνινγία γαιαμηψλ κε ελεξγνχο ππξήλεο θαη θαηέδεημαλ φηη νη γαιαμηαθέο ζπλελψζεηο δελ είλαη ε κνλαδηθή δηαδηθαζία ζρεκαηηζκνχ ηνπο. Ζ εμέιημε κε ην ρξφλν ησλ Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ απνηειεί εξεπλεηηθφ πεδίν κε έληνλν ελδηαθέξνλ. Ξαξαηεξήζεηο δείρλνπλ φηη νη Δλεξγνί Γαιαμηαθνί Ξπξήλεο ήηαλ πνιππιεζείο ζην λεαξφ Πχκπαλ ελψ ζήκεξα είλαη ζπάληνη. Ζ θπζηθή δηαδηθαζία πνπ νδεγεί ζε απηή ηε κεηαβνιή παξακέλεη άγλσζηε. Αζηξνλφκνη ηνπ Η.Α.Α. πξνζπαζνχλ λα ιχζνπλ απηφ ην πξφβιεκα, ζπλδπάδνληαο παξαηεξήζεηο ζηηο αθηίλεο-σ κε δεδνκέλα ζε άιια κήθε θχκαηνο (π.ρ. νπηηθφ, ππέξπζξν). Δπηπιένλ, ε ελέξγεηα πνπ εθιχεηαη θαηά ηελ πξνζαχμεζε χιεο πάλσ ζε ππέξκαδεο κειαλέο νπέο πηζηεχεηαη φηη επεξεάδεη ηνπο γαιαμίεο πνπ ηηο θηινμελνχλ. Δξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. ζπκκεηέρνπλ ζε πξνγξάκκαηα πνπ ζηφρν έρνπλ ηελ θαηαλφεζε ηεο αιιειεπίδξαζεο γαιαμηψλ θαη κειαλψλ νπψλ. Ξξφζθαηα βξήθαλ ελδείμεηο πνπ ππνδεηθλχνπλ φηη νη Δλεξγνί Γαιαμηαθνί Ξπξήλεο πεξηνξίδνπλ ηελ παξαγσγή άζηξσλ ζηνπο γαιαμίεο θαη δελ ηνπο επηηξέπνπλ λα απμήζνπλ ηελ αζηξηθή ηνπο κάδα. Κηα απφ ηηο βαζηθέο δπζθνιίεο ζηε κειέηε ηεο εμέιημεο ησλ ππέξκαδσλ κειαλψλ νπψλ θαη ηεο επίδξαζήο ηνπο ζηνπο γαιαμίεο πνπ ηηο θηινμελνχλ είλαη φηη έλα ζεκαληηθφ, άιια φρη θαιά πξνζδηνξηζκέλν, πνζνζηφ ηνπο είλαη θξπκκέλεο πίζσ απφ ππθλά πέπια ζθφλεο ηα νπνία θαζηζηνχλ ηνλ εληνπηζκφ ηνπο δχζθνιν. Ρν Η.Α.Α. ζπκκεηέρεη ζε παξαηεξεζηαθά πξνγξάκκαηα πνπ ζθνπφ έρνπλ λα εληνπίζνπλ θαη λα πξνζδηνξίζνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ ησλ νπνίσλ ε αθηηλνβνιία απνξξνθάηαη απφ λέθε αεξίνπ θαη ζθφλεο. ΘΝΠΚΝΙΝΓΗΑ Πην Η.Α.Α. δηεμάγεηαη ζεκαληηθή έξεπλα ζε ζέκαηα Θνζκνινγίαο, δειαδή ζε ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηεο ίδηαο ηεο δνκήο θαη εμέιημεο ηνπ Πχκπαληνο σο ζπλφινπ, αιιά θαη ησλ επηκέξνπο δνκηθψλ ιίζσλ πνπ ην απνηεινχλ. Ρν Πχκπαλ απνηειείηαη θαηά θχξην ιφγν απφ ηξεηο ζπληζηψζεο, νη αιιειεπηδξάζεηο ησλ νπνίσλ δεκηνπξγνχλ ηελ πνιππινθφηεηα θαη πνιπκνξθηθφηεηα ησλ θνζκηθψλ δνκψλ πνπ παξαηεξνχληαη, δειαδή ησλ αζηέξσλ, γαιαμηψλ, ζκελψλ γαιαμηψλ, κειαλψλ νπψλ, θβάδαξο, πάιζαξο θιπ. Νη ηξείο απηέο ζπληζηψζεο είλαη: (α) ε γλσζηή ζε εκάο χιε (πνπ ηελ απνηεινχλ ηα πξσηφληα, λεηξφληα, ειεθηξφληα, θιπ), (β) ε ιεγφκελε «ζθνηεηλή» χιε πνπ νπζηαζηηθά είλαη κηα κνξθή χιεο πνπ δελ αιιειεπηδξά ειεθηξνκαγλεηηθά (δελ παξάγεη δειαδή θσο) αιιά θπξίσο κέζσ ηεο βαξπηηθήο δχλακεο θαη πνπ είλαη πεξίπνπ νθηψ θνξέο πην πνιχ απφ ηελ πξψηε ζπληζηψζα πνπ 144

144 πξναλαθέξακε, θαη (γ) ε ιεγφκελε «ζθνηεηλή» ελέξγεηα, ε νπνία απνηειεί ηελ θπξίαξρε ζπληζηψζα, κε 70% πεξίπνπ επί ηνπ ζπλνιηθνχ πνζνχ πιν-ελέξγεηαο, ηνπ Πχκπαληνο. Ζ Θνζκνινγηθή εξεπλεηηθή δξαζηεξηφηεηα ζην Η.Α.Α. επηθεληξψλεηαη θπξίσο ζηελ πξνζπάζεηα αθξηβνχο κέηξεζεο ηεο ζπκκεηνρήο ησλ δηαθνξεηηθψλ ζπληζησζψλ ζην ζπλνιηθφ θνζκηθφ ξεπζηφ, αιιά θαη ηεο πηζαλήο θνζκηθήο εμέιημεο ηεο «ζθνηεηλήο» ελέξγεηαο ρξεζηκνπνηψληαο πιεηάδα πξνζεγγίζεσλ (ππεθαηλνθαλείο ηχπνπ Ηα, ππφβαζξν κηθξνθπκαηηθήο αθηηλνβνιίαο, θιπ), νξηζκέλεο απφ ηηο νπνίεο έρνπλ πξνηαζεί απφ αζηξνλφκνπο ηνπ Η.Α.Α., φπσο παξαδείγκαηνο ράξηλ ε ρξήζε ελεξγψλ γαιαμηαθψλ ππξήλσλ θαη γαιαμηψλ κε έληνλε αζηξνγέλεζε σο ηρλειάηεο ησλ θνζκνινγηθψλ παξακέηξσλ. Ρν Η.Α.Α. δξαζηεξηνπνηείηαη επίζεο ζηελ κειέηε ηεο δνκήο, δπλακηθήο θαη θνζκηθήο εμέιημεο ηεο κεγάιεο θιίκαθαο δνκήο ηνπ Πχκπαληνο θαη ησλ θνζκηθψλ δνκψλ πνπ πεξηέρεη. Ηδηαίηεξα κειεηνχληαη ηα κεγαιχηεξα θνζκηθά ζψκαηα πνπ βξίζθνληαη θνληά ζε δπλακηθή ηζνξξνπία, φπσο νη νκάδεο θαη ζκήλε γαιαμηψλ αιιά θαη ε άισο ηνπο ζθνηεηλήο χιεο ζηελ νπνία είλαη εκβαπηηζκέλα. Νη κειέηεο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε: ηελ αλάιπζε πνιπθαζκαηηθψλ παξαηεξήζεσλ νπηηθψλ, ππέξπζξσλ θαη αθηίλσλ-σ ψζηε λα ππάξρεη ε αθξηβέζηεξε δπλαηή θαηαλφεζε ησλ θπζηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ ζπληεινχληαη ζην εζσηεξηθφ απηψλ ησλ θνζκηθψλ ζσκάησλ αιιά θαη ζην εγγχο πεξίγπξν ηνπο, ηε ζεσξεηηθή κειέηε ησλ πξνβιέςεσλ δηαθνξεηηθψλ θνζκνινγηθψλ ζεσξήζεσλ ζρεηηθά κε ην αλακελφκελν πιήζνο αιιά θαη ηηο κάδεο ησλ ζθνηεηλψλ άισ πνπ εκπεξηέρνπλ νκάδεο θαη ζκήλε γαιαμηψλ, ρξεζηκνπνηψληαο αλαιπηηθέο πξνζεγγίζεηο κέζσ ηνπ θνξκαιηζκνχ Press-Schecther, θαη ηελ ρξήζε αξηζκεηηθψλ Θνζκνινγηθψλ θαη ξεπζηνδπλακηθψλ πξνζνκνηψζεσλ Λ- ζσκάησλ, γηα ηελ κειέηε ησλ επηπηψζεσλ ηεο κε-γξακκηθήο πεξηνρήο ηεο βαξχηεηαο ζηελ κνξθνινγία θαη ηελ δπλακηθή ησλ θνζκηθψλ απηψλ δνκψλ αιιά θαη ησλ αιιειεπηδξάζεψλ ηνπο, πνπ πηζηεχεηαη φηη επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηελ εμέιημή ηνπο. Ξξνβνιή ηεο θαηαλνκήο άισ ζθνηεηλήο χιεο ζε Θνζκνινγηθή πξνζνκνίσζε ηνπ Πχκπαληνο ζηελ ζεκεξηλή ηνπ ειηθία (αξηζηεξή εηθφλα) θαη φηαλ ην Πχκπαλ ήηαλ ζηελ κηζή ζεκεξηλή ηνπ ειηθία (δεμηά εηθφλα). πσο είλαη θαλεξφ ε ρξνληθή εμέιημε ησλ θνζκηθψλ δνκψλ είλαη δξακαηηθή. Ζ πξνζνκνίσζε έγηλε ζε ζπλεξγαζία κε ην εξεπλεηηθφ θέληξν ΗΑΡΔ ηεο Θφξδνβαο Αξγεληηλή. Ζ πξνζνκνησκέλε θνζκηθή θιίκαθα αληηζηνηρεί ζε 1.6 δηζεθαηνκκχξηα έηε θσηφο. Ρν κέγεζνο ησλ θνπθίδσλ αληηζηνηρεί ζηε κάδα ησλ άισ ζθνηεηλήο χιεο, κε ηηο κεγαιχηεξεο λα πξνζνκνηάδνπλ ηα κεγαιχηεξα ζκήλε γαιαμηψλ θαη ηηο κηθξφηεξεο ηηο νκάδεο γαιαμηψλ. 145

145 5. ΑΛΑΞΡΜΗΑΘΑ & ΔΟΔΛΖΡΗΘΑ ΔΟΓΑ 5.1 Αλαπηπμηαθά έξγα ηνπ Η.Α.Α. 1) Ρειεζθφπην 2.3 κ. ζην Σεικφ Θαιαβξχησλ. Σξεκαηνδφηεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο απφ ηελ Γ.Γ.Δ.Ρ. κέζσ ηεο έθηαθηεο επηρνξήγεζεο γηα ην Αζηεξνζθνπείν. Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο είλαη ν Γηεπζπληήο ηνπ Η.Α.Α. Θαζεγεηήο Σξήζηνο Γνχδεο. Πηελ επηζηεκνληθή νκάδα ζπκκεηέρνπλ νη, Γξ. Ξ. Κπνχκεο, Γξ. Δ. Μπινχξεο, Γξ. Ξ. Σάληδηνο, Γξ. Α. Θαηζηγηάλλεο, Γξ. Α. Καξνχζεο. 2) Βαζκνλνκήζεηο ηνπ επηζηεκνληθνχ νξγάλνπ RISE2 (ρξεκαηνδνηνχκελν απφ παλεπηζηήκηα θαη εξεπλεηηθά ηδξχκαηα ηεο Κεγ. Βξεηαλίαο) ζην ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο». 3) Αλαβάζκηζε θαη δνθηκέο ηνπ θαζκαηνγξάθνπ ATS ζην ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο». 4) Δγθαηάζηαζε θαη δνθηκή λέαο βάζεο ζηήξημεο ζην ηειεζθφπην ησλ 30 εθ. πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηηο κεηξήζεηο DIMM ζηνλ κηθξφ ζφιν. 5) Βαζκνλφκεζε ησλ ζπκβνινκεηξηθψλ θίιηξσλ κε ηνλ θαζκαηνγξάθν MFMS ζην εξγαζηήξην Νπηηθήο ηνπ Η.Α.Α. 6) Αλαβάζκηζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο ηνπ θαζκαηνγξάθνπ MES-ΑΡ. 7) Γνθηκέο θαιήο ιεηηνπξγίαο ηεο CCD θάκεξαο LN/CCD 2kx2k. 5.2 Δξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα πνπ ζπκκεηέρεη ην Η.Α.Α. 1. European Commission Framework Program Seven Marie Curie International Reintegration Grant The Understanding the evolution of Active Galactic Nuclei (PERG03-GA ) κε επηζηεκνληθφ ππεχζπλν ηoλ Γξ. I. Γεσξγαληφπνπιν, Ππκκεηέρεη θαη ν Γξ. Α. Γεσξγαθάθεο. Ν ζπλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο ηνπ πξνγξάκκαηνο αλέξρεηαη ζηα 45k θαη ε δηάξθεηα ηνπ είλαη ηεηξαεηήο ( ). Πθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε θαηαλφεζε ηεο θπζηθήο δηαδηθαζίαο πνπ επζχλεηαη γηα ηελ εμέιημε κε ην ρξφλν ησλ Δλεξγψλ Γαιαμηαθψλ Ξπξήλσλ. Ρν πξφγξακκα έρεη ρξεκαηνδνηήζεη δχν κεηαδηδαθηνξηθνχο εξεπλεηέο, Γξ. Κνχληξηρα (Ηαλ ζήκεξα) θαη Γξ. Θνπινπξίδε (Απξ Γεθ. 2009) 2. European Commission Framework Program Seven Marie Curie International Reintegration Grant The Most Massive Stars in the Local Universe (PIRG04-GA ) κε επηζηεκνληθή ππεχζπλν ηελ Γξ. Α. Κπνλάλνπ, ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ θαη δηάξθεηα Πθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε κειέηε αζηέξσλ κεγάιεο κάδαο ζην θνληηλφ Πχκπαλ. Ρν πξφγξακκα έρεη ρξεκαηνδνηεί έλαλ κεηαδηδαθηνξηθφ εξεπλεηή, Γξ. Castro Rodriguez (Λνέκ σο ζήκεξα) θαη δπν κεηαπηπρηαθνχο θνηηεηέο (Δ. Θνπκπηά, Θ. Καξθάθεο, Ηαλ.- Ηνχι. 2010). 3. Θνηλσθειέο Ίδξπκα Ησάλλε Π. Ιάηζε. Σξεκαηνδφηεζε εξεπλεηηθήο κειέηεο κε ηίηιν Establishing the Triangulum Galaxy (M33) as an Anchor of the Extragalactic Distance Scale κε επηζηεκνληθή ππεχζπλν ηελ Γξ. Α. Κπνλάλνπ, ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ θαη δηάξθεηα 12 κελψλ (2011). Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ν ππνινγηζκφο ηεο απφζηαζεο ηνπ Γαιαμία M33 ρξεζηκνπνηψληαο εθιεηπηηθά δηπιά ζπζηήκαηα. 4. Ππκκεηνρή (Γξ. Α. Κπνλάλνπ) ζην παξαηεξεζηαθφ πξφγξακκα ηνπ ππέξπζξνπ δνξπθφξνπ Spitzer SAGE-SMC: Surveying the Agents of Galaxy Evolution in the Tidally-Disrupted, Low-Metallicity Small Magellanic Cloud" (P.I. K. Gordon, Space Telescope Science Institute, USA). Ρν πξφγξακκα SAGE-SMC 146

146 απνηειεί έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πξνγξάκκαηα ηνπ δνξπθφξνπ Spitzer κε ζπλνιηθά 285 ψξεο παξαηήξεζεο ζην κέζν (8-24κm) θαη καθξηλφ ππέξπζξν (70, 160κm) ζπλνιηθήο επηθάλεηαο 25 ηεηξαγσληθψλ κνηξψλ ζην Κηθξφ Λέθνπο ηνπ Καγγειάλνπ θαη 8 ηεηξαγσληθψλ κνηξψλ ζε Γέθπξα πνπ ελψλεη ηα δχν Καγγειαληθά Λέθε. 5. Ππκκεηνρή (Γξ. Α. Κπνλάλνπ) ζην παξαηεξεζηαθφ πξφγξακκα "VLT-Flames Tarantula Survey". Πθνπφο είλαη ε κειέηε ηεο επίδξαζεο ηεο πεξηζηξνθήο ησλ αζηέξσλ ζηελ εμέιημε ηνπο, ν ππνινγηζκφο ηνπ πνζνζηνχ κεγάιεο κάδαο αζηέξσλ ζε δηπιά ζπζηήκαηα θαη ηελ θαηαλφεζε ηεο εμέιημεο δηπιψλ αζηέξσλ. Ππλνιηθά 900 αζηέξηα ζηελ ελεξγή πεξηνρή 30 Dor ηνπ Κηθξνχ Λέθνπο ηνπ Καγγειάλνπ παξαηεξήζεθαλ κε ηνλ θαζκάηνγξαθν FLAMES ηνπ ηειεζθνπίνπ 8 κέηξσλ VLT (Very Large Telescope) ηνπ νξγαληζκνχ ESO (European Southern Observatory). Ζ Γξ. Κπνλάλνπ ζπλεηζθέξεη ζηε κειέηε ηεο κεηαβιεηφηεηαο ησλ 900 αζηέξσλ, ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ηδηνηήησλ ηνπο ζην ππέξπζξν θαη ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ δηπιψλ ζπζηεκάησλ. 6. Απνλνκή ρξφλνπ (Δπηζηεκνληθφο Ππλππεχζπλνο Γξ. Κπνλάλνπ, 4.5 ψξεο ην P87 ην 2011 κε ην SINFONI/VLT), ηίηινο Fundamental Parameters of a Massive Eclipsing Wolf-Rayet Binary in the Arches Cluster ζην ηειεζθφπην 8.2κ VLT ζην Paranal Observatory ηεο Σηιήο. 7. Απνλνκή ρξφλνπ (Δπηζηεκνληθή Ππλππεχζπλε Γξ. Κπνλάλνπ, 39 βξαδηέο κεηαμχ 28 Καξηίνπ θαη 5 Καΐνπ, 2011), ηίηινο First Variability Survey of the Young Massive Clusters Danks 1 & 2 ζην 1κ ηειεζθφπην Swope ζην Las Campanas Observatory ηεο Σηιήο. 8. Απνλνκή ρξφλνπ (Δπηζηεκνληθή Ππλππεχζπλε Γξ. Κπνλάλνπ, ψξεο, Cycle κε ηίηιν A Complete Census of Dust Production in Local Group Dwarf Galaxies κε ην δηαζηεκηθφ ηειεζθφπην Spitzer (proposal #80063). 9. Ππκκεηνρή ζε εξεπλεηηθή νκάδα ζηα πιαίζηα ηνπ Data Processing & Analysis Consortium (DPAC, ) γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ επηζηεκνληθνχ ηκήκαηνο ηεο απνζηνιήο ESA/Gaia. Δίλαη κία παλεπξσπατθή θνηλφηεηα πεξίπνπ 400 επηζηεκφλσλ θαη κεραληθψλ, νξγαλσκέλσλ ζε ελλέα Coordination Units (CU) κε ζθνπφ ηελ πξνεηνηκαζία θαη ηελ πινπνίεζε ηεο επεμεξγαζίαο θαη ηεο αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ ηνπ δηαζηεκηθνχ πξνγξάκκαηνο. Ρν ΗΑΑ ζπκκεηέρεη ζε ζπλνιηθά ηξία πξνγξάκκαηα ζε δχν CU. Ξαθέην εξγαζίαο (Top Level Work Package) CU8/TWP832 Unresolved Galaxy Classifier. Πηφρνο ηνπ είλαη ε αλάπηπμε ζπζηήκαηνο απηφκαηεο ηαμηλφκεζεο θαη πξνζδηνξηζκνχ αζηξνθπζηθψλ παξακέηξσλ γαιαμηψλ απφ ηα θάζκαηα ηνπ BP/RP θαζκαηνγξάθνπ. πεχζπλνο είλαη ε Γξ Κ. Θνληηδά (Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ), ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΑΑ νη Γξ Α. Γαπέξγνιαο θαη Γξ Η. Κπέιιαο-Βειίδεο θαη νη C. A. L. Bailer-Jones θαη P. Tsalmantza (MPI for Astronomy, Heidelberg), B. Rocca-Volmerange (Institut Astrophysique de Paris), Antonella Vallenari (Padova Osservatorio Astronomico), θ.α. Ξαθέην εξγαζίαο CU8/TWP806 Classifier and utility tools. Πηφρνο ηνπ είλαη ε αλάπηπμε βηβιηνζήθεο ινγηζκηθνχ θνηλψλ εξγαιείσλ γηα ην CU8. πεχζπλνο είλαη ν Γξ Η. Κπέιιαο-Βειίδεο (ΗΑΑ) θαη ζπκκεηέρνπλ νη: A.-M. Jannotto θαη S. Fernandez (CNES, Toulouse) θαη P. Tsalmantza (MPI for Astronomy, Heidelberg). Ξαθέην εξγαζίαο CU2/Development Unit 3 Universe Model. Πηφρνο ηνπ είλαη ε δεκηνπξγία ςεθηαθήο βηβιηνζήθεο ζχλζεησλ θαζκάησλ κνληέισλ γαιαμηψλ ζην πιαίζην πξνεηνηκαζίαο ηνπ δνξπθφξνπ GAIA ηνπ ΔΝΓ. πεχζπλνο ηνπ ηκήκαηνο Galaxies ηνπ DU3 είλαη ε Γξ Κ. Θνληηδά (Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ), ζπκκεηέρνπλ απφ ην ΗΑΑ ν Γξ Α. Γαπέξγνιαο θαη Γξ Η. Κπέιιαο-Βειίδεο. Πην CU2/DU3 ζπλεξγάδνληαη επηζηήκνλεο απφ πάλσ απφ δέθα Ηλζηηηνχηα. Πηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο έρνπλ γίλεη παξνπζηάζεηο ζε ηέζζεξα Γηεζλή Ππλέδξηα θαη πξνεηνηκάζηεθαλ δχν εξγαζίεο νη νπνίεο έγηλαλ δεθηέο γηα δεκνζίεπζε. Ρν πξφγξακκα απαηηεί κεγάιν αξηζκφ ηερληθψλ εγγξάθσλ ηα νπνία ηεξνχληαη ζηνλ ηζηφηνπν ηνπ DPAC. Ζ επηζηεκνληθή 147

147 καο νκάδα (κε Δ.. ηελ Κ. Θνληηδά) ππέβαιε πξφηαζε Extragalactic Science with Gaia γηα ην Ξξφγξακκα PRODEX ηεο ESA, ε νπνία θαη εγθξίζεθε πξνο ρξεκαηνδφηεζε. 10. Ππκκεηνρή ζην Ξξφγξακκα ηνπ European Science Foundation GREAT-ESF ( ). Ρν GREAT είλαη κηα παλ-δπξσπατθή ζχκπξαμε επηζηεκφλσλ, ε νπνία ζηνρεχεη ζηελ πιήξε επηζηεκνληθή εθκεηάιιεπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο απνζηνιήο ESA/Gaia θαη ζα πξνζθέξεη ζηελ επξσπατθή αζηξνλνκηθή θνηλφηεηα ηε δπλαηφηεηα λα απαληήζεη ζε θαίξηεο εξσηήζεηο γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ Γαιαμία καο θαη ηνπ Πχκπαληνο. Ρν ΗΑΑ ζπκκεηέρεη κε ηνπο Γξ Α. Γαπέξγνια θαη Γξ Η. Κπέιια-Βειίδε ζηελ νκάδα εξγαζίαο "WGA6 Extra-galactic Science from Gaia" απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη έρεη θάλεη παξνπζίαζε ζε Γηεζλέο Ππλέδξην (Cambridge, 2011). 11. European Commission Seventh Framework Programme, FP7-SPACE , SEPServer - Data Services and Analysis Tools for Solar Energetic Particle Events and Related Electromagnetic Emissions, (GA ) κε επηζηεκνληθφ ππεχζπλν ηελ Γξ. Όιγα Καιαλδξάθε, ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ ,00 θαη δηάξθεηα Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε δεκηνπξγία ελφο λένπ εξγαιείνπ ην νπνίν δηεπθνιχλεη πνιχ ζεκαληηθά ηελ έξεπλα ησλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ (SEPs) θαη ηελ πξνέιεπζή ηνπο: κηά βάζε πνπ ζα παξέρεη δεδνκέλα SEPs θαη ηηο ζρεηηδφκελεο ειεθηξνκαγλεηηθέο παξαηεξήζεηο θαη κεζφδνπο αλάιπζεο, έλα πιήξε θαηάινγν ησλ παξαηεξνχκελσλ SEPs θαη εθπαηδεπηηθφ πιηθφ γηα ηηο ειηαθέο εθξήμεηο. Ππληνληζηήο Ξξνγξάκκαηνο: University of Helsinki, Finland, Other Collaborative Partners: Christian-Albrechts Universitaet zu Kiel, Germany, Centre Nationale de la Recherche Scientifique, France, University of Barcelona, Spain, University of Turku, Finland, University of Oulu, Finland, Julius Maximilians Universitaet, Wuerzburg, Germany, University of Ioannina, Greece, Astrophysikalisches Institut Postdam, Germany, DH Consultancy, Belgium. 12. European Commission Seventh Framework Programme, FP7-SPACE , COMESEP COronal Mass Ejections and Solar Energetic Particles: forecasting the space weather impact, (GA ) κε επηζηεκνληθφ ππεχζπλν ηελ Γξ. Όιγα Καιαλδξάθε, ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ ,00 θαη δηάξθεηα Πθνπφο ηνπ έξγνπ είλαη ε αλάπηπμε εξγαιείσλ γηα ηελ πξφβιεςε γεσκαγλεηηθψλ θαηαηγίδσλ θαη ειηαθψλ θαηαηγίδσλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ (SEPs), κε βάζε επηζηεκνληθή αλάιπζε δεδνκέλσλ θαη κνληεινπνίεζε. Ρα εξγαιεία απηά ζα ελζσκαησζνχλ ζε έλα Δπξσπατθφ απηνκαηνπνηεκέλν ιεηηνπξγηθφ Πχζηεκα Ξξνεηδνπνίεζεο Γηαζηεκηθνχ Θαηξνχ. Ρα απνηειέζκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο ζα νδεγήζνπλε ζηελ δηαζθάιηζε ησλ αζηξνλαπηψλ απφ ηηο αθξαίεο ζπλζήθεο ηνπ πεξηβάιινληνο ησλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ ζην δηάζηεκα, θαη ζε αζθαιείο επαλδξσκέλεο απνζηνιέο ζην Φεγγάξη κε επφκελν ζηαζκφ ηνλ Άξε ή θάπνην αζηεξνεηδή. Ππληνληζηήο Ξξνγξάκκαηνο: Institut d Aéronomie Spatiale de Belgique, Belgium, Other Collaborative Partners: Universitaet Graz, Austria, Koninklijke Sterrenwacht van Belgie, Belgium, Sveuciliste Zagrebu, Croatia, Danmarks Tekniske Universitet, Denmark, University of Central Lancashire, UK. 13. Ππκκεηνρή (Γξ. Όιγα Καιαλδξάθε) ζην πξφγξακκα Θνηλνπξαμία ηεο κειινληηθήο απνζηνιήο ηεο ESA SOLAR ORBITER (εθηφμεπζε: 2017), σο Co-Investigator ηεο νκάδαο EPD (Energetic Particle Detector) κε ζθνπφ ηελ αλάιπζε δεδνκέλσλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ ζε απφζηαζε 1/5 ηεο απνζηάζεσο Γεο απφ ηνλ Ήιην. Principal Investigator Θνηλνπξαμίαο: Prof. Javier-Pacheco Rodriguez, Univestiry of Alcala, Spain 14. Ππκκεηνρή (θαηφπηλ πξνζθιήζεσο; Γξ. Όιγα Καιαλδξάθε) ζην Ξξφγξακκα Particle Radiation Hazards en route to, and in orbit about, Mars, ππφ ηελ αηγίδα ηεο International Academy of Astronautics (IAA). 148

148 Ππκκεηνρή σο Team Leader of Sub-Group 2. Πθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε δηεξεχλεζε ησλ θηλδχλσλ πνπ δηαηξέρνπλ αζηξνλαχηεο απφ ζσκαηηδηαθέο αθηηλνβνιίεο θαηά ηελ δηάξθεηα δηαπιαλεηηθψλ ηαμηδηψλ θαη ζε απνζηνιή ζηνλ πιαλήηε Άξε. 149

149 6. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΔΠ ΓΖΚΝΠΗΔΠΔΗΠ & ΞΑΟΝΠΗΑΠΔΗΠ 6.1 Γεκνζηεχζεηο Βηβιία Ξξσηφηππεο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο ζε κνλνγξαθίεο κε θξηηέο ή ζε δηεζλή πεξηνδηθά κε θξηηέο, πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέζα ζην On the Lx - L6 κm ratio as a diagnostic for Compton-thick AGN, Georgantopoulos, I.; Rovilos, E.; Akylas, A.; Comastri, A.; Ranalli, P.; Vignali, C.; Balestra, I.; Gilli, R.; Cappelluti, N., 2011, A&A, 534, X-ray observations of highly obscured η9.7 κm > 1 sources: an efficient method for selecting Compton-thick AGN?, Georgantopoulos, I.; Dasyra, K. M.; Rovilos, E.; Pope, A.; Wu, Y.; Dickinson, M.; Comastri, A.; Gilli, R.; Elbaz, D.; Armus, L.; Akylas, A., 2011, A&A, 531, The XMM Deep survey in the CDF-S. I. First results on heavily obscured AGN, Comastri, A.; Ranalli, P.; Iwasawa, K.; Vignali, C.; Gilli, R.; Georgantopoulos, I.; Barcons, X.; Brandt, W. N.; Brunner, H.; Brusa, M., 2011, A&A, 526, L9 4. X-ray detected infrared excess AGN in the Chandra deep fields: a moderate fraction of Compton-thick sources, Georgantopoulos, I.; Rovilos, E.; Xilouris, E. M.; Comastri, A.; Akylas, A., 2011, A&A, 526, X-ray observations of sub-mm LABOCA galaxies in the ecdfs', Georgantopoulos, I.; Rovilos, E.; Comastri, A., 2011, A&A, 526, A strategy to measure the dark energy equation of state using the H II galaxy Hubble function and X-ray active galactic nuclei clustering: preliminary results, Plionis, M.; Terlevich, R.; Basilakos, S.; Bresolin, F.; Terlevich, E.; Melnick, J.; Chavez, R., 2011, MNRAS, 416, Hubble expansion and structure formation in the ``running FLRW model'' of the cosmic evolution, Grande, Javier; Solà, Joan; Basilakos, Spyros; Plionis, Manolis, 2011, JCAP, 8, 7 8. Generalized evolution of linear bias: A tool to test gravit, Basilakos, S.; Plionis, M.; Pouri, A., 2011, PhRvD, 83, Dynamics and constraints of the massive graviton dark matter flat cosmologies, Basilakos, S.; Plionis, M.; Alves, M. E. S.; Lima, J. A. S., 2011, PhRvD, 83, X-ray detected infrared excess AGN in the Chandra deep fields: a moderate fraction of Compton-thick sources", Georgantopoulos, I.; Rovilos, E.; Xilouris, E. M.; Comastri, A.; Akylas, A., 2011, Α&Α, 526, "The GALEX Ultraviolet Virgo Cluster Survey (GUViCS). I. The UV luminosity function of the central 12 sq. deg", Boselli, A.; Boissier, S.; Heinis, S.; Cortese, L.; Ilbert, O.; Hughes, T.; Cucciati, O.; Davies, J.; Ferrarese, L.; Giovanelli, R.; Haynes, M. P.; Baes, M.; Balkowski, C.; Brosch, N.; Chapman, S. C.; Charmandaris, V.; Clemens, M. S.; Dariush, A.; de Looze, I.; di Serego Alighieri, S.; Duc, P.-A.; Durrell, P. R.; Emsellem, E.; Erben, T.; Fritz, J.; Garcia-Appadoo, D. A.; Gavazzi, G.; Grossi, M.; Jordán, A.; Hess, K. M.; Huertas-Company, M.; Hunt, L. K.; Kent, B. R.; Lambas, D. G.; Lançon, A.; MacArthur, L. A.; Madden, S. C.; Magrini, L.; Mei, S.; Momjian, E.; Olowin, R. P.; Papastergis, E.; Smith, M. W. L.; Solanes, J. M.; Spector, O.; Spekkens, K.; Taylor, J. E.; Valotto, C.; van Driel, W.; Verstappen, J.; Vlahakis, C.; Vollmer, B.; Xilouris, E. M., 2011, Α&Α, 528,

150 12. "Tracing the molecular gas in distant submillimetre galaxies via CO(1-0) imaging with the Expanded Very Large Array", Ivison, R. J.; Papadopoulos, P. P.; Smail, Ian; Greve, T. R.; Thomson, A. P.; Xilouris, E. M.; Chapman, S. C., 2011, MNRAS, 412, "The extent of dust in NGC 891 from Herschel/SPIRE images", Bianchi, S.; Xilouris, E. M., 2011, A&A, 531, "Dust Heating Sources in Galaxies: The Case of M33 (HERM33ES)", Boquien, M.; Calzetti, D.; Combes, F.; Henkel, C.; Israel, F.; Kramer, C.; Relaño, M.; Verley, S.; van der Werf, P.; Xilouris, E. M.; The HERM33ES Team, 2011, AJ, 142, The Distance to the Massive Eclipsing Binary LMC-SC1-105 in the Large Magellanic Cloud, Bonanos, A.Z.; Castro, N.; Macri, L.M.; Kudritzki, R.-P. 2011, ApJ, 729, L9 16. Object X: The Brightest Mid-infrared Point Source in M33, Khan, R.; Stanek, K.Z.; Kochanek, C.S.; Bonanos, A.Z., 2011, ApJ, 732, The VLT-FLAMES Tarantula Survey. I. Introduction and observational overview, Evans, C.J.; Taylor, W.D.; Henault-Brunet, V. et al. 2011, A&A, 530, The VLT-FLAMES Tarantula Survey. II. R139 revealed as a massive binary system, Taylor, W.D.; Evans, C.J.; Sana, H.; et al. (incl. A.Z. Bonanos) 2011, A&A, 530, L The VLT-FLAMES Tarantula Survey. III. A very massive star in apparent isolation from the massive cluster R136, Bestenlehner, J.M.; Vink, J.S.; Grafener, G. et al. (incl. A.Z. Bonanos) 2011, A&A, 530, L Surveying the Agents of Galaxy Evolution in the Tidally Stripped, Low Metallicity Small Magellanic Cloud (SAGE-SMC). I. Overview, Gordon, K.D.; Meixner, M.; Meade, M.R. et al. (incl. A.Z. Bonanos) 2011, AJ, 142, The Photometric and Spectral Evolution of the 2008 Luminous Optical Transient in NGC 300, Humphreys, R.M.; Bond, H.E.; Bedin, L.R.; Bonanos, A.Z. et al. 2011, ApJ, 743, Discover of the benchmark metal poor T8 dwarf BD B, D.J. Pinfield, B. Burningham, N. Lodieu, S.K. Leggett, C.G. Tinney, L. van Spaandonk, F. Marocco, R. Smart, J. Gomes, L. Smith, P.W. Lucas, A. Day-Jones, D.N. Murray, A.C. Katsiyannis, S. Catalan, C. Cardoso, J.R.A. Clarke, S. Folkes, M.C. Galvez- Ortiz, D. Homeier, J.S. Jenkins, H.R.A. Jones, Z. Zhang, MNRAS (in press). 23. Spatial and temporal variations of CIRs: Multi-point observations by STEREO, Gómez-Herrero, R.; Malandraki, O.; Dresing, N.; Kilpua, E.; Heber, B.; Klassen, A.; Müller-Mellin, R.; Wimmer-Schweingruber, R. F., Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics, 2011, 73(4), Particle Acceleration and Propagation in Strong Flares without Major Solar Energetic Particle Events, Klein, K.-L.; Trottet, G.; Samwel, S.; Malandraki, O., 2011, Solar Physics, 269/2, The 17 January 2005 Complex Solar Radio Event Associated with Interacting Fast Coronal Mass Ejections, Hillaris, A.; Malandraki, O.; Klein, K. -L; Preka- Papadema, P.; Moussas, X.; Bouratzis, C.; Mitsakou, E.; Tsitsipis, P.; Kontogeorgos, A., 2011, Solar Physics, 273/2, Analysis and study of the in situ observation of the June 1st 2008 CME by STEREO, Nieves-Chinchilla, T.; Gómez-Herrero, R.; Viñas, A. F.; Malandraki, O.; Dresing, N.; Hidalgo, M. A.; Opitz, A.; Davila, J. M., 2011, Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics, 73/11-12, THEMIS observations of earthward convected fux ropes triggering field depolarization/substrom expansion and associated particle energization, 151

151 Vogiatzis, I. I.; Malandraki, O. E.; Zong, Q.-G.; Zhou, X.-Z.; Sarris, T. E.; Sarris, E. T.; Zhang, H.; Fritz, T. A., 2011, Annales Geophysicae, 29/11, Proper motion and densification of the International Celestial Reference Frame in the direction of the Galactic bulge, Teixeira, R.; Galli, P. A. B.; Benevides- Soares, P.; Le Campion, J. F.; Fidêncio, M.; Krone-Martins, A.; Ducourant, C.; Sinachopoulos, D., 2011, A & A, 534, Observational constraints on the physics behind the evolution of active galactic nuclei since z 1, Georgakakis, A.; Coil, A. L.; Willmer, C. N. A.; Nandra, K.; Kocevski, D. D.; Cooper, M. C.; Rosario, D. J.; Koo, D. C.; Trump, J. R.; Juneau, S., 2011, MNRAS, 418, Herschel/HerMES: the X-ray-infrared correlation for star-forming galaxies at z 1, Symeonidis, M.; Georgakakis, A.; Seymour, N.; Auld, R.; Bock, J.; Brisbin, D.; Buat, V.; Burgarella, D.; Chanial, P.; Clements, D. L.; and 29 coauthors, 2011, MNRAS, 417, A serendipitous XMM survey of the SDSS: the evolution of the colourmagnitude diagram of X-ray AGN from z= 0.8 to 0.1, Georgakakis, Antonis; Nandra, K., 2011, MNRAS, 414, Searching for an intermediate-mass black hole in the blue compact dwarf galaxy MRK 996, Georgakakis, A.; Tsamis, Y. G.; James, B. L.; Aloisi, A., 2011, MNRAS, 413, AEGIS: Demographics of X-ray and Optically Selected Active Galactic Nuclei, Yan, Renbin; Ho, Luis C.; Newman, Jeffrey A.; Coil, Alison L.; Willmer, Christopher N. A.; Laird, Elise S.; Georgakakis, Antonis; Aird, James; Barmby, Pauline; Bundy, Kevin; and 12 coauthors, 2011, ApJ, 728, 38. Δξγαζίεο ζε εθδφζεηο δηεζλψλ ζπλεδξίσλ ή ζπκπνζίσλ πνπ δεκνζηεχηεθαλ ην Constraining the Dark Energy Equation of State Using Alternative Cosmic Tracers, Chávez, R., Terlevich, R., Terlevich, E., Bresolin, F., Melnick, J., Plionis, M., Basilakos, S., 2011, XIII Latin American Regional IAU Meeting (Eds. Henney & Torres-Peimbert), RMxAC, 40, 9 2. AGN clustering in deep X-ray surveys, Koutoulidis, L.; Georgantopoulos, I., Plionis, M., Georgakakis, A., Coil, A. "The X-ray Universe, Germany, June 2011, article id The deep sky under the X-ray limelight, Comastri, A., Georgantopoulos, I. et al. "The X-ray Universe 2011, Presentations of the Conference held in Berlin, Germany, June article id.002" 4. The Ultra Hard X-ray Luminosity Function of AGN, Fotopoulou, S. Georgantopoulos, I. Hasinger, G., Salvato, M., Brusa, M., Akylas, A., Georgakakis, A., " The X-ray Universe 2011, Presentations of the Conference held in Berlin, Germany, June 2011: article id.071" 5. Searching for Compton-thick AGN in the CDFS, Georgantopoulos, Ioannis, Comastri, A., Ranalli, P., Cappelluti, N., Vignali, C., Gilli, R., Rovilos, E., The X- 152

152 ray Universe 2011, Presentations of the Conference held in Berlin, Germany, June Available online at: article id.075" 6. [Ne V]-selected heavily obscured AGN at the epoch of the X-ray background Gilli, R., Mignoli, M., Vignali, C., Comastri, A. Cappelluti, N. Georgantopoulos, I. Ranalli, P., The X-ray Universe 2011, Presentations of the Conference held in Berlin, Germany, June article id.076" 7. Star formation properties of obscured AGN, Rovilos, M., Comastri, A., Georgantopoulos, I., Ranalli, P., Vignali, C., Gilli, R. Cappelluti, N., The X- ray Universe 2011, Presentations of the Conference held in Berlin, Germany, June Available online at: article id.276" 8. Querying for heavily obscured AGN via high 9.7κm optical depths: results from the 12κm, GOODS, and FLS Spitzer spectroscopic samples, Dasyra, K. M., Georgantopoulos, I., Pope, A., Rovilos, M., SF2A-2011: Proceedings of the Annual meeting of the French Society of Astronomy and Astrophysics Eds.: G. Alecian, K. Belkacem, R. Samadi and D. Valls-Gabaud, pp "The far-infrared view of M87 as seen by the Herschel Space Observatory", Baes, M.; Clemens, M.; Xilouris, E. M.; Fritz, J.; Cotton, W. D.; Davies, J. I.; Bendo, G. J.; Bianchi, S.; Cortese, L.; De Looze, I.; Pohlen, M.; Verstappen, J.; Böhringer, H.; Bomans, D. J.; Boselli, A.; Corbelli, E.; Dariush, A.; di Serego Alighieri, S.; Fadda, D.; Garcia-Appadoo, D. A.; Gavazzi, G.; Giovanardi, C.; Grossi, M.; Hughes, T. M.; Hunt, L. K.; Jones, A. P.; Madden, S.; Pierini, D.; Sabatini, S.; Smith, M. W. L.; Vlahakis, C.; Zibetti, S., 2011, Jets at all Scales, Proceedings of the International Astronomical Union, IAU Symposium, Volume 275, p "New Herschel Multi-wavelength Extragalactic Survey of Edge-on Spirals (NHEMESES)", Holwerda, B. W.; Bianchi, S.; Baes, M.; de Jong, R. S.; Dalcanton, J. J.; Radburn-Smith, D.; Gordon, K.; Xilouris, E. M., 2011, IAU 284, "The Spectral Energy Distribution of Galaxies", (SED2011), 5-9 September 2011, Preston, UK, editors, R.J. Tuffs & C.C.Popescu 11. "Excess Submillimeter Emission in the Starburst Galaxy NGC 3310?", Zhu, M.; Papadopoulos, P. P.; Xilouris, M.; Kuno, N.; Lisenfeld, U., 2011, Galaxy evolution: Infrared to millimeter wavelength perspective. Proceedings of a conference held at Guilin, China October Edited by W. Wang, J. Lu, Z. Luo, Z. Yang, H. Hua, and Z. Chen. San Francisco: Astronomical Society of the Pacific, 2011., p "Spectral Energy Distributions of a set of HII regions in M33 (HerM33es)", Relano, M.; Verley, S.; Perez, I.; Kramer, C.; Xilouris, E. M.; Boquien, M.; Braine, J.; Calzetti, D.; Henkel, C.; HerM33es Team, 2011, "The Spectral Energy Distribution of Galaxies", (SED2011), 5-9 September 2011, Preston, UK, editors, R.J. Tuffs & C.C.Popescu 13. "Variation in the dust spectral index across M33", Tabatabaei, F. S.; Braine, J.; Kramer, C.; Xilouris, M.; Boquien, M.; Verley, S.; Schinnerer, E.; Calzetti, D.; Combes, F.; Israel, F., 2011, "The Spectral Energy Distribution of Galaxies", (SED2011), 5-9 September 2011, Preston, UK, editors, R.J. Tuffs & C.C.Popescu 153

153 14. "Gas and Dust in M33", Braine, J.; Gratier, P.; Kramer, C.; Mookerjea, B.; Xilouris, M.; Calzetti, D., 2011, Tracing the Ancestry of Galaxies (on the land of our ancestors), Proceedings of the International Astronomical Union, IAU Symposium, Volume 277, p The Infrared Properties of Massive Stars in the Magellanic Clouds, Bonanos, A.Z., Lennon, D.J., Massa, D.L. et al. 2011, Proceedings of the 39th Liège Astrophysical Colloquium, held in Liège July 2010 (Eds. G. Rauw, M. De Becker, Y. Nazé, J.-M. Vreux, P. Williams), Société Royale des Sciences de Liège, Bulletin, 80, The O stars in the VLT-FLAMES Tarantula Survey, de Koter, A., Sana, H., Evans, C.J. et al. (incl. A.Z. Bonanos) 2011, Journal of Physics: Conference Series, Volume 328, Issue 1, pp The Unresolved Galaxies with Gaia ; Kontizas, M.; Bellas-Velidis, I.; Rocca- Volmerange, B.; Kontizas, E.; Tsalmantza, P.; Livanou, E.; Dapergolas, A.; Karampelas, A.; 2011, EAS Publications Series, Volume 45, 2011, pp

154 6.2 Ξαξνπζηάζεηο Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά ζπλέδξηα κέζα ζην "Fundamental Parameters of Four Massive Eclipsing Binaries in Westerlund 1", Moffat meeting, Lac Taureau, Quebec, July 11-15, 2011, A. Bonanos. 2. "Techniques for Observing Binaries in Other Galaxies", IAU Symposium 282, Slovakia, July 18-22, 2011, A. Bonanos (invited talk) 3. IAU Symp. 283 on «Planetary Nebulae, an eye to the future», Tenerife, Spain, July 2011, P. Boumis (poster) 4. Unresolved Galaxy Classifier, Current Status and Future Development, Ioannis Bellas-Velidis, Mary Kontizas, Anastasios Dapergolas, Evdokia Livanou, Evangelos Kontizas, Antonios Karampelas, 2011, DPAC/CU8 Classification Meeting, Max Planck Institute for Astronomy, Heidelberg, 1-2 February, Carbon Stars Tracers of the MW Disk Kinematics and their Association to the Open Clusters M. Kontizas, A. Dapergolas, E. Kontizas, E. Livanou, I. Bellas- Velidis, D. Hatzidimitriou, Th. Gavas; 2011, GREAT-ITN Kick-Off meeting, Institute of Astronomy, University of Cambridge, UK Apr The Unresolved Galaxies with Gaia ; Kontizas, M.; Bellas-Velidis, I.; Rocca- Volmerange, B.; Kontizas, E.; Tsalmantza, P.; Livanou, E.; Dapergolas, A.; Karampelas, A.; 2011, JENAM2011, Saint-Petersburg, July Unresolved Galaxies Classifier for ESA s Gaia Mission ; Ioannis Bellas-Velidis, Mary Kontizas, Anastasios Dapergolas, Evdokia Livanou, Evangelos Kontizas, Antonios Karampelas; 2011, Rozhen National Astronomical Observatory: Thirty Years Eyes on the Sky, International Conference, Smolyan, September, Ππκκεηνρή ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε παξνπζίαζε εξγαζίαο ζην 3rd Galileo-Xianghui Conference, Νθηψβξηνο 2011, Beijing, Θίλα 9. Ππκκεηνρή ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε παξνπζίαζε εξγαζίαο ζην EROSITA conference, Νθηψβξηνο 2011, Garmisch, Γεξκαλία 10. Ππκκεηνρή ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε παξνπζίαζε εξγαζίαο ζην ΣΚΚ conference, Ηνχληνο 2011, Βεξνιίλν, Γεξκαλία 11. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην Asia, Oceania Geosciences Society, Session ST02: Space Weather and Space Climate: Coupling Processes from the Sun to the Earth κε παξνπζίαζε εξγαζίαο SEP Spectral and Composition Simultaneous Observations in the 3-Dimensional Heliosphere: Comparisons between Ulysses and ACE/Wind in late 2001, 8-12 August 2011 Taipei, Taiwan (Invited Talk). 12. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Use of Incident and Reflected Solar Particle Beams to Trace the Topology of Magnetic Clouds, ST5.1/NH8.6 session: Space Weather and its Effects on Terrestrial and Geo- Space Environments: Science and Applications, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Earthward convected flux ropes/magnetic islands triggering field dipolarization/substorm expansion: Comparison between observations and simulations, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Angular spread of solar energetic electrons observed by STEREO, ACE and SOHO, Vienna, Austria, 3-8 April

155 15. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο The 17 January 2005 complex solar radio event associated with interacting fast Coronal Mass Ejections, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Simultaneous Observations of SEP Elemental Composition and Spectra on Widely-Separated Spacecraft: Comparisons between Ulysses and ACE/Wind in , Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Energetic Particle Observations and Propagation in the 3-D Heliosphere: December 2006 events, European Geosciences Union General Assembly, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Spectral and compositional invariances in the 3-D heliosphere: Ulysses, WIND & ACE observations, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην δηεζλέο ζπλέδξην European Geosciences Union General Assembly κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Data Services and Analysis Tools for Solar Energetic Particle Events and Related Electromagnetic Emissions SEPServer, European Geosciences Union General Assembly, Vienna, Austria, 3-8 April Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Scientific data analysis within SEPServer: new perspectives in SEP research, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Observational Solar Energetic Particle Data for the SEPServer Project, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο The role of the IP environment on the SEP events, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Multipoint observations of the August 18, 2010 solar energetic particle event, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Forecasting the Space Weather Impact: the COMESEP Project, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην The Sun Stereo-4/SDO-2/SOHO- 25 Workshop, κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Solar Activity at Minimum: A CIR dominated inner Heliosphere, Kiel, Germany, July, Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην 13th European Solar Physics Meeting κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Solar Energetic Particle Research at IAA/NOA a Space Weather Perspective, September 2011, Rhodes, Greece (talk). 27. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην 13th European Solar Physics Meeting κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Solar energetic particle events and associated phenomena in the corona and IP space September 2011, Rhodes, Greece (talk). 28. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην Eight European Space Weather Week κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Space Weather Research at NOA/IAA within the COMESEP FP7 Project: The Solar Energetic Particle Perspective, 28 November - 2 December, 2011, Namur, Belgium (talk). 156

156 29. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην Eight European Space Weather Week κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Use of Pitch-Angle Distribution Information of Solar Electrons & Ions to Investigate Characteristics of Magnetic Clouds, 28 November - 2 December, 2011, Namur, Belgium 30. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην Eight European Space Weather Week κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Use of Pitch-Angle Distribution Information of Solar Electrons & Ions to Investigate Characteristics of Magnetic Clouds, 28 November - 2 December, 2011, Namur, Belgium 31. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην Eight European Space Weather Week κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Forecasting the Space Weather Impact : the COMESEP Project, 28 November - 2 December, 2011, Namur, Belgium 32. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην American Geophysical Union (AGU) Fall Meeting, San Francisco κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Multi-spacecraft observations of energetic particles by STEREO, San Francisco, CA, USA, 5-9 December 2011, (Invited talk: R. Gomez-Herrero). 33. Ππκκεηνρή ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε ζην Eight European Space Weather Week κε παξνπζίαζε εξγαζίαο Data Services and analysis Tools for Solar energetic particle Events and related electromagnetic Emissions SEPServer, 28 November - 2 December, 2011, Namur, Belgium Ππκκεηνρή ζε ειιεληθά ζπλέδξηα κέζα ζην Fundamental Parameters of Four Massive Eclipsing Binaries in Westerlund 1, Hel.A.S. 10th Conference, Ioannina, September 5-7, 2011, A. Bonanos (contributed talk) 2. Deep optical observations and study of the VRO supernova remnant», P. Boumis, J. Alikakos, F. Mavromatakis. Hel.A.S. 10th Conference, Ioannina, September 5-7, 2011, A. Bonanos (contributed talk) 3. First Images from the Aristarchos Telescope, C. Goudis, P. Boumis, E. Xilouris, A. Katsiyannis. P. Hantzios, J. Alikakos, D. Abartzi, A. Maroussis, G. Dimou., Hel.A.S. 10th Conference, Ioannina, September 5-7, Revealing new optically emitting extragalactic supernova remnants, I. Leonidaki, P. Boumis, A. Zezas, Hel.A.S. 10th Conference, Ioannina, September 5-7, Greek Participation to Solar Orbiter development, A.C. Katsiyannis, M.K. Georgoulis, C. Gontikakis, Hel.A.S. 10th Conference, Ioannina, September 5-7, 2011, Hel.A.S Greek Participation to Solar Orbiter development, M.K. Georgoulis, A.C. Katsiyannis, T.G. Chondros, A. Skodras, C. Gontikakis, International Space Conference, Athens, September 2011, IEEE Explore Digital library, 7. Space Weather Research at IAA/NOA: Solar Energetic Particle Investigations, O.E. Malandraki, A. J. Tylka, C. K. Ng, L. C. Tan, R. G. Marsden, C. Tranquille, K. L. Klein, J. D. Patterson, T. P. Armstrong, L. J. Lanzerotti, A. Papaioannou, P. K. Marhavilas, K. Tziotziou, N. Crosby, R. Vainio: 10 th Hellenic Astronomical Society Conference, 5-8 September 2011, Ioannina, Greece (talk). 8. Solar Energetic Particles (SEPs) on a heliospheric scale - an attempt to compile the complete Ulysses event list over solar cycle 23, A. Papaioannou, O. E. Malandraki, K. Tziotziou,, 10th Hellenic Astronomical Society Conference, 5-8 September 2011, Ioannina, Greece. 157

157 7. ΔΟΔΛΖΡΗΘΔΠ ΠΛΔΟΓΑΠΗΔΠ Institut de Ciencies de l' Espai, Barcelona, Spain (Mercedes Lopez-Morales), «Hypervelocity stars ejected by the Galactic center s supermassive black hole», ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο COST Action MP0905 Short Term Scientific Mission. "Αλίρλεπζε θαη Κειέηε κεγάιεο έθηαζεο ακπδξψλ ππνιεηκκάησλ ππεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ (SNRs) ζην Βφξεην Ζκηζθαίξην ηνπ Νπξαλνχ κε ρξήζε ησλ ηειεζθνπίσλ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Πθίλαθα (1.3κ, 0.3κ) θαη ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ (2.3κ) θαη Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν ηνλ Γξ. Ξ. Κπνχκε. Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Θαζ. Σ. Γνχδε, Γξ. Δ. Μπινχξε, Η. Αιηθάθν, κε ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο (Δπηθ. Θαζ. Φ. Καπξνκαηάθε), κε ην Ξαλεπηζηήκην Ξαηξψλ (Ιέθηνξα Δ. Σξηζηνπνχινπ). "Αλίρλεπζε θαη Κειέηε Ξιαλεηηθψλ Λεθεισκάησλ (PNe) ζε πεξηνρέο θνληά ζην Γαιαμηαθφ Θέληξν, κε ρξήζε ησλ ηειεζθνπίσλ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Πθίλαθα (1.3κ, 0.3κ) θαη Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν ηνλ Γξ. Ξ. Κπνχκε. Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Γξ. Δ. Μπινχξε, Γξ. Π. Άθξα (UNAM, Mexico), Δπηθ. Θαζ.. Φ. Καπξνκαηάθε (Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο), Dr. G. van de Steene, Dr. P. Van Hoof (Βαζηιηθφ Αζηεξνζθνπείν Βειγίνπ). "Κειέηε ζχλζεησλ δνκψλ θαζκαηηθψλ γξακκψλ εθπνκπήο Ξιαλεηηθψλ Λεθεισκάησλ, λεθεισκάησλ Κπιε Κεηαβιεηψλ Αζηέξσλ θαη πνιεηκκάησλ πεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ, ρξεζηκνπνηψληαο ηα 1.3κ θαη 0.3κ ηειεζθφπηα ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Πθίλαθα, ην 2.1κ ηειεζθφπην ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ San Pedro Martir ηνπ Κεμηθνχ, ην 4.2κ ηειεζθφπην WHT ησλ Θαλαξίσλ Λήζσλ θαη ην 2.3κ ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο» θαη Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν ηνλ Γξ. Ξ. Κπνχκε. Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ην Ξαλεπηζηήκην Κάληζεζηεξ (Prof. J. Meaburn, Prof. M. Lloyd), κε ην Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο UNAM ζην Κεμηθφ (Prof. J.A. Lopez, Dr. W. Steffen), κε ην Ξαλεπηζηήκην Ηξιαλδίαο (Prof. M. P. Redman). "Αλίρλεπζε θαη Κειέηε πνιεηκκάησλ πεξθαηλνθαλψλ αζηέξσλ (SNRs) ζε θνληηλνχο γαιαμίεο κε ρξήζε ηνπ δνξπθφξνπ CHANDRA θαη ησλ 1.3κ ηειεζθφπηνπ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Πθίλαθα, 2.1κ ηειεζθνπίνπ ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ San Pedro Martir ηνπ Κεμηθνχ, 1.2κ FLWO θαη 4κ KPNO ηειεζθφπηα ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ FLWO ηεο Αξηδφλαο θαη 4κ Blanco ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ CTIO ηεο Σηιήο θαη Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν ηνλ Γξ. Ξ. Κπνχκε. Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Η. Ιεσληδάθε, κε ην Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (Prof. J. Raymond), ην Ξαλεπηζηήκην Θξήηεο (Δπηθ. Θαζ. Α. Εέδαο). Κνληεινπνίεζε ξαβδσηψλ ζπεηξνεηδψλ γαιαμηψλ θαη Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν ηνλ Γξ. Δ. Μπινχξε. Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Γξ. Ξ. Κπνχκε, Π. Άθξα θαη κε ηελ Αθαδεκία Αζελψλ (Γξ. Ξ. Ξάηζε). Κειέηε ησλ Ηδηνηήησλ ηεο ζθφλεο ζε ππεξθαηλνθαλείο θαη ζηνλ πεξηβάιινληα κεζναζηξηθφ ρψξν, ρξεζηκνπνηψληαο ην 12κ ηειεζθφπην APEX (SZ/LABOCA 2mm, 850κm, SABOCA 350κm) ηεο Σηιήο θαη ην 2.3κ ηειεζθφπην «Αξίζηαξρνο». Ρν πξφγξακκα είλαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Γξ. Ξ. Κπνχκε, Γξ. Δ. Μπινχξε, κε ην Ξαλεπηζηήκην Βφλλεο (Γξ. Ξαληειήο Ξαπαδφπνπινο, Dr. Kaustuv Basu), Ξαλεπηζηήκην Λφηηλγρακ (Dr. Loretta Dunne), Ξαλεπηζηήκην Θάξληηθ (Dr. Haley Gomez), ην Βαζηιηθφ Αζηεξνζθνπείν Δδηκβνχξγνπ (Dr. Rob Ivison). Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ησλ Γξ. Α. Γαπέξγνια θαη Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην Δζληθφ θαη Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ (Κ. Θνληηδά, Γ. Σαηδεδεκεηξίνπ). Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ησλ Γξ. Α. Γαπέξγνια θαη Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην Institut d Astrophysique de Paris, France (B. Rocca-Volmerange). Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ησλ Γξ. Α. Γαπέξγνια θαη Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην INAF, Padova Observatory (A. Vallenari) 158

158 Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ηνπ Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην Centre National d'etudes Spatiales, Toulouse (Anne-Marie Janotto, Serge Chastel, S. Fernandez) Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ησλ Γξ. Α. Γαπέξγνια θαη Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην Max-Planck Institute for Astronomy, Heildeberg, Germany (Corin Bailer-Jones, Paraskevi Tsalmantza). Δπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία ησλ Γξ. Α. Γαπέξγνια θαη Γξ. Η. Κπέιια-Βειίδε κε ην Nicolaus Copernicus University, Torun, Poland (T. Tomov, M. Mikolajewski) Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε ην Osservatorio Astronomico di Bologna, Ηηαιία Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε ην Infrared Astronomy Group, SACLAY, Γαιιία Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ κε ην Max Planck fur Extraterrestrische Physik, Γεξκαλία Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Naval Research Laboratory, Space Science Division, USA: Ππλεξγαζία κε ηνλ Dr. Allan Tylka γηα ηε κειέηε ηεο πξνέιεπζεο, ηεο επηηάρπλζεο θαη ηεο δηάδνζεο ησλ Ζιηαθψλ Δλεξγεηαθψλ Πσκαηηδίσλ ζηε Ρξηζδηάζηαηε Ζιηφζθαηξα. Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην University of Maryland, USA: Ππλεξγαζία κε ηνλ Dr. Lun Tan γηα ηελ κειέηε καγλεηηθψλ αλαθιαζηήξσλ ζην Γηάζηεκα θαη κειέηεο Γηαζηεκηθνχ Θαηξνχ Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Observatoire de Paris, Meudon, France: Ππλεξγαζία κε ηνλ Dr. Ludwig Klein θαη ηελ νκάδα ηνπ γηα ηελ κειέηε ηεο πξνέιεπζεο θαη ηεο επηηάρπλζεο Ζιηαθψλ Δλεξγεηαθψλ Πσκαηηδίσλ ζηνλ Ήιην. Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Christian-Albrechts Universitaet zu Kiel, Germany: Ππλεξγαζία κε ηνλ Prof. Bernd Heber θαη ηελ νκάδα ηνπ γηα ηελ κειέηε ηεο δηάδνζεο Ζιηαθψλ Δλεξγεηαθψλ Πσκαηηδίσλ κε ηαπηφρξνλεο παξαηεξήζεηο απφ ηα δηαζηεκφπινηα STEREO θαη ACE. Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην European Space Agency/ESTEC: Ππλεξγαζία κε ηνλ Dr. Richard Marsden θαη ηελ νκάδα ηνπ γηα ηελ ζχγθξηζε ηεο ζχλζεζεο ηφλησλ ζην δηαπιαλεηηθφ ρψξν εληφο θαη εθηφο ηνπ επηπέδνπ ηεο εθιεηπηηθήο. Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Institut d'aeronomie Spatiale de Belgique, Belgium & University of Central Lancashire, United Kingdom: Ππλεξγαζία κε ηηο Dr. Norma Crosby θαη Dr. Silvia Dalla γηα ηε δεκηνπξγία ελφο European Space Weather Alert System ειηαθψλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ θαη ζηεκκαηηθψλ εθηηλάμεσλ κάδαο. Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Γεκνθξίηεην Ξαλεπηζηήκην Θξάθε: Ππλεξγαζία κε ηνλ Θαζ. Δκκαλνπήι Παξξή γηα ηε κειέηε καγλεηνζθαηξηθψλ ππνθαηαηγίδσλ Δπηζηεκνληθή Ππλεξγαζία ηεο Γξ. Ν. Καιαλδξάθε κε ην Δζληθφ θαη Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ: Ππλεξγαζία κε ηνπο Θαζεγεηέο Ξαλαγηψηα Ξξέθα θαη Μελνθψληα Κνπζά γηα ζπζρέηηζε δηαπιαλεηηθψλ παξαηεξήζεσλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ κε ειηαθέο ξαδηνεμάξζεηο απφ ην πείξακα ARTEMIS. 159

159 8. ΔΞΗΚΝΟΦΥΠΖ, ΔΘΞΑΗΓΔΠΖ ΘΑΗ ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ 8.1 Δθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα Νη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Θέληξνπ Δπηζθεπηψλ (ΘΔ) πεξηιακβάλνπλ: (α) Ππζηεκαηηθέο θαζεκεξηλέο πξσηλέο μελαγήζεηο ζρνιείσλ θαη ζσκαηείσλ, θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ αθαδεκατθνχ έηνπο. Νη μελαγήζεηο πεξηιακβάλνπλ δηάιεμε ιεπηψλ ηνπ ππεπζχλνπ ηνπ ΘΔ ζρεηηθά κε ηελ επηζηεκνληθή κέζνδν, ηελ αμία ηεο επηζηήκεο γηα ηελ αλζξψπηλε θνηλσλία θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ. Αθνινπζεί πξνβνιή εθπαηδεπηηθψλ βηληενηαηληψλ δηάξθεηαο ιεπηψλ, δηαηίζεηαη ρξφλνο 15 ιεπηψλ γηα ηηο εξσηήζεηο ησλ επηζθεπηψλ θαη ηέινο ε μελάγεζε νινθιεξψλεηαη κε ηελ επίζθεςε ζην ηειεζθφπην Newall φπνπ παξνπζηάδνληαη ε ηζηνξία θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ. (β) Βξαδηλέο μελαγήζεηο θνηλνχ ειεχζεξεο πξφζβαζεο. Νη μελαγήζεηο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη 2-4 θνξέο ηνλ κήλα (Ξαξαζθεπέο θαη Θπξηαθέο) θαη πεξηιακβάλνπλ φηη θαη νη πξσηλέο, ζε πην πξνρσξεκέλν επίπεδν, παξαηήξεζε κε ηειεζθφπην δηαθφξσλ νπξάλησλ αληηθεηκέλσλ, θαζψο θαη καζήκαηα νπξαλνγξαθίαο ζηελ χπαηζξν. Ξαξάιιεια γίλνληαη πξφζζεηεο βξαδηλέο μελαγήζεηο ζε νξγαλσκέλεο νκάδεο αηφκσλ (ζχιινγνη, ζρνιεία θηι). Ν εηήζηνο κέζνο φξνο ηνπ αξηζκνχ ησλ λπρηεξηλψλ μελαγήζεσλ είλαη 80. Πηηγκηφηππν απφ ηελ βξαδηά «Αζηξνλνκίαο θαη Ξνίεζεο» Αζηεξνζθνπείνπ ζην Θεζείν. ζηνπο ρψξνπο ηνπ (γ) Δηδηθέο εθδειψζεηο κε αθνξκή δηάθνξα αζηξνλνκηθά θαηλφκελα, ζε ζπλεξγαζία κε εξαζηηέρλεο αζηξνλφκνπο. (δ) Πεκηλάξηα εξαζηηερλψλ αζηξνλφκσλ. Ρα ζεκηλάξηα απηά γίλνληαη κία θνξά ην κήλα. (ε) Γηαιέμεηο. Ν ππεχζπλνο ηνπ ΘΔ, πξαγκαηνπνηεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο θαηά κέζν φξν δηαιέμεηο αζηξνλνκηθνχ πεξηερνκέλνπ ζε ζρνιεία, πνιηηηζηηθνχο ζπιιφγνπο, πνιηηηζηηθά δεκνηηθά θέληξα θηι. Ρν ΘΔ παξέρεη πιεξνθνξίεο ζε ελδηαθεξφκελνπο γηα ηελ Αζηξνλνκία ηδηψηεο, θαη Καδηθά Κέζα Δπηθνηλσλίαο. Ζ επηζθεςηκφηεηα ηνπ ΘΔ, ζηα 15 ρξφληα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ, ππεξβαίλεη ηνπο επηζθέπηεο. Πηα πιαίζηα επηθνηλσλίαο θαη πξνζθνξάο ζην επξχηεξν θνηλφ, εξεπλεηέο ηνπ Η.Α.Α. δξαζηεξηνπνηνχληαη θαη ζηνπο παξαθάησ ηνκείο: πνινγηζκφο θαη έθδνζε εκεξνινγηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ΗΑΑ. Ζ έθδνζε θαη δηαλνκή απηψλ ησλ ζηνηρείσλ πξαγκαηνπνηείηαη εηεζίσο απφ ην Ζ έθδνζε θαη δηαλνκή απηψλ ησλ ζηνηρείσλ απνηειεί έλαλ απφ ηνπο νηθνλνκηθνχο πφξνπο πνπ δηαζέηεη ην Ηλζηηηνχην. πνινγηζκνί αζηξνλνκηθψλ θαηλνκέλσλ θαη άιισλ εκεξνινγηαθψλ ζηνηρείσλ γηα δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο πνπ δεηνχλ θαηά θαηξνχο πνιίηεο ή θαη νξγαληζκνί κε αηηήζεηο απφ ην ΔΑΑ. Ν ππνινγηζκφο θαη ε 160

160 έθδνζε απηψλ ησλ ζηνηρείσλ γίλεηαη απφ ηνπο Γξ Α. Γαπέξγνια θαη Γξ Η. Κπέιια- Βειίδε. Ξαξνρή Ξιεξνθνξηψλ πξνο Γεκφζηεο πεξεζίεο, Ηδησηηθνχο Φoξείο, ΚΚΔ θαη θνηλφ. Γηνξγάλσζε ηνπ 16 νπ Θεξηλνχ Πρνιείνπ (1-3 Πεπηεκβξίνπ 2012) γηα καζεηέο Ιπθείνπ ην Πεπηέκβξην ηνπ Ξξνπηπρηαθά Καζήκαηα Ξξαθηηθή άζθεζε ζηνλ επί πηπρίσ θνηηεηή, Π. Καξίλν, ηνπ ΔΚΞ ζρνιή ΠΔΚΦΔ Λνέκβξηνο- Γεθέκβξηνο 2011 θαη είρε ζέκα θσηνκεηξηθή κειέηε αζηξηθψλ ζπζηεκάησλ κε δεδνκέλα απφ ην Hubble Space Telescope. Ξ. Κπνχκεο: Δπίβιεςε Ξξαθηηθήο άζθεζεο ηεο Ακπαξηδή Γήκεηξαο κε ζέκα: «Αζηξνθσηνγξάθηζε απφ ην Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ», (Απξίιηνο-Πεπηέκβξηνο 2011). Α. Κπνλάλνπ: Γηδαζθαιία ζην Σεηκεξηλφ ζρνιείν Αζηξνθπζηθήο 2011 (12-17 Γεθεκβξίνπ, Θεζζαινλίθε), κε ζέκα «Αζηξηθή Δμέιημε» ζε θνηηεηέο Φπζηθνχ. ιγα Καιαλδξάθε: Δπηβιέπνπζα ηεο θνηηήηξηαο Θσλζηαληίλαο Ινχκνπ ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Ξαηξψλ γηα εθπφλεζε Ξξαθηηθήο Άζθεζεο ζην Ηλζηηηνχην Αζηξνλνκίαο θαη Αζηξνθπζηθήο ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ, κε αληηθείκελν ηελ κειέηε ησλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ κε ην δηαζηεκφπινην ACE ηεο NASΑ, Νθηψβξηνο-Γεθέκβξηνο Κεηαπηπρηαθά Καζήκαηα Δπίβιεςε ησλ κεηαπηπρηαθψλ εξγαζηψλ (master): ησλ θνηηεηψλ Δ. Θνπκπηά (Γξ. Κπνλάλνπ) θαη Θ. Καξθάθεο (Γξ. Κπνλάλνπ). 8.4 Δπίβιεςε δηδαθηνξηθψλ δηαηξηβψλ Ιεσληδάθε Ησάλλα, «Αλίρλεπζε θαη κειέηε ππνιεηκκάησλ ππεξθαηλνθαλψλ ζε θνληηλνχο γαιαμίεο». (Δπηβιέπνληεο: Ξ. Κπνχκεο, Α. Εέδαο, Σ. Γνχδεο) Αιηθάθνο Ησάλλεο, «Αλίρλεπζε θαη κειέηε ππνιεηκκάησλ ππεξθαηλνθαλψλ θαη εμσγαιαμηαθήο ζθφλεο». (Δπηβιέπνληεο: Σ. Γνχδεο, Δ. Μπινχξεο, Ξ. Κπνχκεο, Α. Γαπέξγνιαο) Maya Beltcheva, Spatial distribution of stellar populations for galaxies resolved in stars by GAIA. (Δπηβιέπνληεο: Κ. Θνληηδά, Η. Κπέιιαο-Βειίδεο, Ξ. Ληάξρνο) Θαξάκπειαο Αληψληνο, Ραμηλφκεζε θαη παξακεηξνπνίεζε γαιαμηαθψλ θαζκάησλ κε έκθαζε ζηνπο αλψκαινπο γαιαμίεο έληνλεο αζηξνγέλλεζεο, ζηα πιαίζηα ηεο πξνεηνηκαζίαο ηνπ δνξπθφξνπ GAIA, (Δπηβιέπνληεο: Κ. Θνληηδά, Ξ. Ληάξρνο, Η. Κπέιιαο-Βειίδεο). 161

161 9. ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ ΞΝ ΠΚΒΑΙΙΝΛ ΠΡΖΛ ΞΟΝΒΝΙΖ ΡΝ ΔΑΑ 9.1 Θέζεηο επζχλεο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ 1. Δ. Μπινχξεο (Αλαπιεξσηήο ππεχζπλνο Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ) 2. Α. Γαπέξγνιαο (πεχζπλνο Αζηεξνζθνπείνπ Θξπνλεξίνπ Θνξηλζίαο) 3. Ξ. Κπνχκεο (Δθπξφζσπνο ηνπ Η.Α.Α./Δ.Α.Α. ζηελ εηήζηα ζπλάληεζε δηεπζπληψλ θαη ππεπζχλσλ ηειεζθνπίσλ σο Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ηνπ ηειεζθνπίνπ 2.3κ «Αξίζηαξρνο» ζην επξσπατθφ δίθηπν ηειεζθνπίσλ «OPTICON». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ηνπ ηειεζθνπίνπ 2.3κ «Αξίζηαξρνο». Δπηζηεκνληθφο πεχζπλνο ησλ αζηξνλνκηθψλ νξγάλσλ πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ κέζσ δηεζλψλ ζπλεξγαζηψλ (α) θαζκαηνγξάθνπ πςειήο αλάιπζεο MES-AT, (β) θαζκαηνγξάθνπ ρακειήο αλάιπζεο ATS (γ) θσηνκέηξνπ RISE2 ηνπ 2.3κ ηειεζθνπίνπ «Αξίζηαξρνο». πεχζπλνο ηνπ Δξγαζηεξίνπ Νπην-ειεθηξνληθήο ηνπ Η.Α.Α./Δ.Α.Α.) 4. I. Γεσξγαληφπνπινο (Κέινο ηεο επηζηεκνληθήο νκάδαο ηνπ δνξπθφξνπ ΛΖΣΚ. Κέινο ηεο επηζηεκνληθήο νκάδαο (science partner) ηνπ δνξπθφξνπ αθηίλσλ-σ ΗΣΝ. Κέινο ηνπ Astronomy Working Group ηνπ European Space Agency). 5. Ν. Καιαλδξάθε: [(Α) Δκπεηξνγλψκνλαο κέινο ζηελ Νκάδα Δζληθήο Δθπξνζψπεζεο ηεο Διιάδαο ζηελ επηηξνπή Science Programme Committee/European Space Agency. (Β) National Co-ordinator, International Space Weather Initiative (θαηφπηλ πξνζθιήζεσο)] 9.2 Γηνξγάλσζε ζπλεδξίσλ θαη δηεζλψλ ζπλαληήζεσλ εξγαζίαο 1. E. Μπινχξεο: Γηνξγάλσζε ηεο ζπλάληεζεο εξγαζίαο (workshop) ηεο Γηεζλνχο επηζηεκνληθήο νκάδαο HeViCS (Herschel Virgo Cluster Survey), Αζήλα, Νθησβξίνπ Ν Η. Κπέιιαο-Βειίδεο ήηαλ κέινο ηεο Δπηζηεκνληθήο Νξγαλσηηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Ππλεδξίνπ Rozhen National Astronomical Observatory: Thirty Years Eyes on the Sky, International Conference, Smolyan, September, Co-Chair SOC (Α. Κπνλάλνπ) θαη Co-Charis LOC (Α. Κπνλάλνπ θαη Ξ. Κπνχκεο) δηεζλνχο ζπλεδξίνπ κε ηίηιν Massive Stars: From α to Υ, γηα ην νπνίν ππνβιήζεθε πξφηαζε γηα IAU Symposium θαη επηιέρζεθε ην Οφδνο Ξαιιάο μελνδνρείν γηα ηε δηεμαγσγή ηνπ ζπλεδξίνπ, Ηνπλίνπ, Lead-Convener (Ν. Καιαλδξάθε), Open Session on the Sun and Heliosphere (including Hannes Alfvén Medal Lecture), ST 1.1., European Geosciences Union General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3-8 April, Co-Convener (Ν. Καιαλδξάθε), Particle acceleration in solar system plasmas: synergy between in-situ and remote observations, ST1.3, European Geosciences Union General Assembly 2011, Vienna, Austria, 3-8 April, Ππκκεηνρή ζε ζπληαθηηθέο επηηξνπέο δηεζλψλ επηζηεκνληθψλ πεξηνδηθψλ M. Ξιεηψλεο: Ππληάθηεο (editor) ηνπ δηεζλνχο πεξηνδηθνχ International Journal of Modern Physics D (IJMPD). A. Γεσξγαθάθεο: Assistant editor ζην εηδηθφ ηεχρνο (Special Issue) κε ζέκα Seeking for the Leading Actor on the Cosmic Stage: Galaxies versus Supermassive Black Holes ηνπ πεξηνδηθνχ Advances in Astronomy. 162

162 9.4 Θξίζεηο εξγαζηψλ ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πεξηνδηθά Δ. Ξιεηψλεο (MNRAS, Astrophysical Journal, Astronomy & Astrophysics, Bulletin of the Asociación Argentina de Astronomía) Η. Γεσξγαληφπνπινο (Astrophysical Journal, Astronomy & Astrophysics) Α. Κπνλάλνπ (Astronomy & Astrophysics, Astrophysical Journal) Δ. Μπινχξεο (MNRAS) Ξ. Κπνχκεο (Astrophysical Journal) O. Καιαλδξάθε (Astrophysical Journal, Journal of Geophysical Research - Space Physics, Solar Physics - Astrophysics and Space Science Transactions) 9.5 Ππκκεηνρή ζε επηζηεκνληθέο, ζπληνληζηηθέο θαη ζπκβνπιεπηηθέο επηηξνπέο θαη ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο Η. Γεσξγαληφπνπινο: Ππκκεηνρή ζηελ επηζηεκνληθή νκάδα ζρεδηαζκνχ ηoπ δνξπθφξνπ αθηίλσλ-σ NHXM πνπ ππνβιήζεθε ζηελ ESA σο ππνςήθηνο Κ-class mission. Δ. Μπινχξεο: θξηηήο (referee) γηα ηνπο νξγαληζκνχο European Science Foundation (ESF) θαη Netherlands Organization for Scientific Research (NOW)] Ν. Καιαλδξάθε [(Α) Δκπεηξνγλψκνλαο, κέινο ζηελ Νκάδα Δζληθήο Δθπξνζψπεζεο ηεο Διιάδαο ζηελ επηηξνπή Science Programme Committee/European Space Agency. (Β) National Co-ordinator, International Space Weather Initiative (θαηφπηλ πξνζθιήζεσο) ππφ ηελ αηγίδα ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ] 9.6 Θξίζεηο εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ Α. Κπνλάλνπ (Θξηηήο πξφηαζεο γηα ην Science Foundation ηεο Ρζερίαο) Α. Κπνλάλνπ (Θξηηήο επηζηεκνληθψλ πξνηάζεσλ παξαηήξεζεο ηνπ δνξπθφξνπ Hubble Space Telescope ηεο NASA/ESA, Cycle 19, Καΐνπ, 2011 ζην Space Telescope Science Institute, Baltimore, Maryland, USA.) Ν. Καιαλδξάθε (Δκπεηξνγλψκνλαο, κέινο ζηελ Νκάδα Δζληθήο Δθπξνζψπεζεο ηεο Διιάδαο ζηελ επηηξνπή Science Programme Committee/European Space Agency. Ν. Καιαλδξάθε [National Co-ordinator, International Space Weather Initiative (θαηφπηλ πξνζθιήζεσο) ππφ ηελ αηγίδα ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ] 9.7 Ππκκεηνρή ζε δηεζλή επηζηεκνληθά πξνγξάκκαηα ή νξγαληζκνχο Δ. Μπινχξεο: Ππκκεηνρή ζηελ νκάδα βαζκνλφκεζεο ηνπ θαζκαηνγξάθνπ HIFI ηνπ Γηαζηεκηθνχ Ρειεζθνπίνπ HERSCHEL ηεο ESA. Ππκκεηνρή ζηα δηεζλή επηζηεκνληθά πξνγξάκκαηα HeViCS (The Herschel Virgo Cluster Survey), HERM33ES (Herschel M33 extended Survey) and HerCULES (Herschel Comprehensive (U)LIRG Emission Survey) Δ. Ξιεηψλεο: XMM-Newton Large-Scale Structure Survey (XMM-LSS). PI: Dr. Marguerite Pierre, Saclay-France (2003-todate): Participation in the Consortium as a co-η. Δ. Ξιεηψλεο: The Ultimate XMM Extragalactic X-ray Survey (XXL). PI: Dr. Marguerite Pierre, Saclay-France (2010-todate). Member of the scientific committee of the project and of the steering committee of the Consortium. ( Η. Κπέιιαο-Βειίδεο: DPAC ( ) 163

163 Η. Κπέιιαο-Βειίδεο: GREAT-ESF ( ) Α. Γαπέξγνιαο: DPAC ( ) Α. Γαπέξγνιαο: GREAT-ESF ( ). Καιαλδξάθε: Ππκκεηνρή ζην πξφγξακκα Θνηλνπξαμία ηεο κειινληηθήο απνζηνιήο ηεο ESA SOLAR ORBITER, σο Co-Investigator ηεο νκάδαο EPD (Energetic Particle Detector) κε ζθνπφ ηελ αλάιπζε δεδνκέλσλ ελεξγεηαθψλ ζσκαηηδίσλ ζε απφζηαζε 1/5 ηεο απνζηάζεσο Γεο απφ ηνλ Ήιην. Principal Investigator Θνηλνπξαμίαο: Prof. Javier-Pacheco Rodriguez, Univestiry of Alcala, Spain. 9.8 Θχθινο δηαιέμεσλ ηνπ Η.Α.Α. Ρν 2011 πξαγκαηνπνηήζεθαλ 21 ζεκηλάξηα ζην ΗΑΑ, 15 απφ ηα νπνία έγηλαλ απφ θαηαμησκέλνπο επηζηήκνλεο θαη θαζεγεηέο απφ ην εμσηεξηθφ (Δπξψπε θαη ΖΞΑ). Δπίζεο, θάζε Ξαξαζθεπή γίλεηαη ζπλάληεζε "journal club" ησλ εξεπλεηψλ θαη θνηηεηψλ, ζηελ νπνία ζπδεηνχληαη πξφζθαηεο δεκνζηεχζεηο θαη γίλεηαη ελεκέξσζε γηα θαηλνχξηεο αλαθαιχςεηο. 1 Dr. Pablo Araya-Melo 2 Dr. Norberto Castro 3 Mr. John Alikakos 4 Dr. Sofia Carvalho 5 Dr. Eleni Vardoulaki 6 Mrs. Sotiria Fotopoulou 7 Dr. Maria Caballero- García 8 Prof. Lucas Macri 9 Prof. Andreas Berlind 10 Prof. Rolf Kudritzki 11 Dr. Andrea Mehner Jacobs University Bremen, Germany National Observatory of Athens, Greece National Observatory of Athens, Greece Academy of Athens, Greece Centro de Astrofisica da Universidade do Porto, Portugal International Max- Planck Research School, Technische Universitaet Muenchen, Germany University of Crete, Greece Texas A&M University, USA Vanderbilt University, USA IfA, University of Hawaii, USA University of Minnesota, USA Radio Emission in the Cosmic Web Blue Massive Stars Beyond the Milky Way Detection and Study of Supernova Remnants and Extragalactic Dust Measuring the gravitational lensing in the Cosmic Microwave Background Understanding the nature of the faint radiosource population Computing Photometric Redshifts in the Lockman Hole Hard X-ray spectral variability of the brightest Seyfert AGNs with SWIFT/BAT A 3% determination of the Hubble constant with HST and WFC3 Galaxy Clustering on Very Small Scales Dissecting Galaxies with the Brightest Stars in the Universe Eta Carinae's longterm recovery from its famous

164 12 Dr. Nikos Fanidakis 13 Dr. Matthew Greenhouse 14 Dr. David Pinfield 15 Dr. Giorgos Leloudas 16 Dr. Mercedes Lopez-Morales 17 Dr. Spiros Basilakos 18 Dr. Simone Bianchi 19 Dr. Andrea Bellini 20 Dr. Thanassis Katsiyannis Durham University, UK NASA Goddard, USA University of Hertfordshire, UK University of Copenhagen, Denmark Institut de Ciencies de l'espai, Barcelona, Spain Academy of Athens, Greece INAF Arcetri Astrophysical Observatory, Italy University of Padova, Italy National Observatory of Athens, Greece 21 Dr. Stella Kafka DTM, Carnegie Institution of Washington, USA Great Eruption and the 2009 "Event" Unravelling the Properties of Active Galaxies in Hierarchical Cosmologies The James Webb Space Telescope: Mission Overview and Status Brown dwarfs and exoplanets at the University of Hertfordshire The environments of hydrogen-poor cosmic explosions and their progenitors Exoplanetary atmospheres: what have we learned thus far and what is next? The Physical Properties of the Cosmic Acceleration: a new scalar field or a modified theory of gravity? HeViCS - the Herschel Virgo Cluster Survey Wide-Field High- Precision Photometry and Astrometry of Stellar Clusters Greek Participation to the Extreme UV Imager (EUI) development Unveiling the elusive Type Ia Supernova progenitors Ξξνζθεθιεκέλεο δηαιέμεηο εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Α. Κπνλάλνπ: Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία ζην IAU Symposium 282, Slovakia, July Η. Γεσξγαληφπνπινο: Ξξνζθεθιεκέλε νκηιία ζην ζπλέδξην 3rd Galileo Xianqhui, Νθηψβξηνο 2011, Θίλα Η. Γεσξγαληφπνπινο: Ξξνζθεθιεκέλε Νκηιία ζην Αζηεξνζθνπείν ηεο Bologna (Ηηαιία), Κάξηηνο

165 9.10 Γηαιέμεηο εθιαΐθεπζεο ηεο επηζηήκεο Α. Θαηζηγηάλλεο: Ππκκεηνρή ζηνλ δηαγσληζκφ FAMELAB πνπ δηνξγαλψλεηαη δηεζλψο απφ ην Βξεηαληθφ Ππκβνχιην. Ν δηαγσληζκφο απηφο αθνξά ηελ ηθαλφηεηα εθιαΐθεπζεο θαη επεμήγεζεο ηεο επηζηήκεο ζην πιαηχ θνηλφ. Πηα πιαίζηα απηνχ ηνπ δηαγσληζκνχ θέξδηζε βξαβείν θνηλνχ Δπηζθέςεηο ή παξακνλή ζε άιια Δξεπλεηηθά Θέληξα ή Ξαλεπηζηήκηα Δ. Ξιεηψλεο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην Ξαλεπηζηήκην CEA-Saclay ηεο Γαιιίαο (6-12 Ηαλνπαξίνπ 2011). Δ. Ξιεηψλεο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην Ξαλεπηζηήκην ηεο Βαξθειψλεο ηεο Ηζπαλίαο (26 29 Ηνπιίνπ 2011). Δ. Ξιεηψλεο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην Ξαλεπηζηήκην INAOE-ηνπ Κεμηθνχ γηα επηζηεκνληθή ζπλεξγαζία κε ηνλ Dr. Chamvusyan (10 Πεπηεκβξίνπ έσο 1 Νθησβξίνπ 2011). Δ. Ξιεηψλεο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην Ξαλεπηζηήκηνπ ηεο Καδξίηεο (Ηζπαλία) γηα επηζηεκνληθή ζπλεξγαζία κε ηνλ Prof. Terlevich. Η. Γεσξγαληφπνπινο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην ΗΛΑF/OABO ζηελ Ηηαιία γηα αλάιπζε δεδνκέλσλ ηνπ δνξπθφξνπ ΣΚΚ θαζψο θαη ηνπ δνξπθφξνπ Herschel ηεο ESA. (28 Πεπηεκβξίνπ έσο 5 Νθησβξίνπ 2011). Η. Γεσξγαληφπνπινο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην ΗΛΑF/OABO ζηελ Ηηαιία γηα αλάιπζε δεδνκέλσλ ηνπ δνξπθφξνπ ΣΚΚ θαζψο θαη ηνπ δνξπθφξνπ Herschel ηεο ESA. (2-10 Λνεκβξίνπ 2011). Η. Γεσξγαληφπνπινο: Δπίζθεςε γηα εξεπλεηηθή ζπλεξγαζία ζην ΗΛΑF/OABO ζηελ Ηηαιία γηα αλάιπζε δεδνκέλσλ ηνπ δνξπθφξνπ ΣΚΚ θαζψο θαη ηνπ δνξπθφξνπ Herschel ηεο ESA. (29 Λνεκβξίνπ έσο 8 Γεθεκβξίνπ 2011) Γηδαζθαιία ηνπ Γξ. Η. Γεσξγαληφπνπινπ ζην Σεηκεξηλφ Πρνιείν Αζηξνθπζηθήο ζηελ Θαζηνξηά ππφ ηελ αηγίδα ηνπ Αξηζηνηέιεηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο (12-16 Γεθεκβξίνπ 2011). Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν CTIO (Cerro Tololo Interamerican Observatory) ηεο Σηιήο, εηθφλεο κε ην ηειεζθφπην 4κ Blanco, κε επηζηεκνληθφ ππεχζπλν Γξ. Ξ. Κπνχκε, Λνεκβξίνπ 2011, ηίηινο Investigation of Supernova Remnants in nearby galaxies. Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν SPM (San Pedro Martir) ηνπ Κεμηθνχ, θαζκαηνζθνπία κε ην ηειεζθφπην 2.1κ, κε Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν Γξ. Κπνχκε,15-17 Λνεκβξίνπ 2011, ηίηινο Possible high-velocity shocks in the interaction zone between the Orion-Eridanus superbubble and the interstellar media». Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν KPNO (Kitt Peak National Observatory) ηεο Αξηδφλαο, θαζκαηνζθνπία κε ην ηειεζθφπην 4κ, κε Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν Γξ. Ξ. Κπνχκε, Γεθεκβξίνπ 2011, ηίηινο Investigation of Supernova Remnants in nearby galaxies. Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν SPM (San Pedro Martir) ηνπ Κεμηθνχ, θαζκαηνζθνπία κε ην ηειεζθφπην 2.1κ, κε Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν Γξ. Κπνχκε, 8-9 Ηνπιίνπ 2011, ηίηινο Morpho-kinematical investigation of the SNR G Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν La Palma ησλ Θαλαξίσλ Λήζσλ, θσηνκεηξία κε ην ηειεζθφπην 2κ LT, κε Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν Γξ. Κπνχκε, ζπλνιηθά 33 ψξεο ζην 2011, ηίηινο Search for Earth-mass companions to WASP-14b. 166

166 Ξαξαηεξήζεηο ζην Αζηεξνζθνπείν Πθίλαθα ζηελ Θξήηε, εηθφλεο θαη θαζκαηνζθνπία κε ηα ηειεζθφπηα 1.3κ θαη 0.3κ, κε Δπηζηεκνληθφ πεχζπλν Γξ. Κπνχκε, 28 Απγνχζηνπ - 05 Πεπηεκβξίνπ 2011, ηίηινο New optical detections and study of extended Galactic Supernova Remnants. A. Κπνλάλνπ: Κάτνο 2011: Δπίζθεςε γηα επηζηεκνληθή ζπλεξγαζία κε ηνπο D. Lennon, N. Walborn 9.12 Ππκκεηνρή εξεπλεηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ ζε επηηξνπέο ηνπ Δ.Α.Α. Ξ. Κπνχκεο: Αληηπξφεδξνο ηνπ Γηνηθεηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ Ππιιφγνπ Δξεπλεηψλ ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ. πεχζπλνο ηειεζθνπίνπ «Αξίζηαξρνο». πεχζπλνο εξγαζηεξίνπ νπην-ειεθηξνληθήο. A. Θαηζηγηάλλεο: Ρακίαο ηνπ Γηνηθεηηθφ Ππκβνχιην ηνπ Ππιιφγνπ Δξεπλεηψλ ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ. πεχζπλνο Ζ/ ηειεζθνπίσλ. Δ. Ξιεηψλεο: Ξξφεδξνο ηνπ Δπηζηεκνληθνχ Γλσκνδνηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΗΑΑ/ΔΑΑ Η. Γεσξγαληφπνπινο: Αληηπξφεδξνο ηνπ Δπηζηεκνληθνχ Γλσκνδνηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΗΑΑ/ΔΑΑ Α. Γαπέξγνιαο: Κέινο ηνπ Δπηζηεκνληθνχ Γλσκνδνηηθνχ Ππκβνπιίνπ ηνπ ΗΑΑ/ΔΑΑ Ξ. Σάληδηνο: πεχζπλνο Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ Α. Γαπέξγνιαο: πεχζπλνο Αζηεξνζθνπείνπ Θξπνλεξίνπ Δ. Μπινχξεο: Αλαπιεξσηήο πεχζπλνο Αζηεξνζθνπείνπ Σεικνχ θαη Αζηεξνζθνπείνπ Θξπνλεξίνπ Δπηηξνπή θαηαλνκήο ρξφλνπ ηειεζθνπίνπ Σεικνχ: Γνχδεο, Σάληδηνο, Κπνχκεο, Μπινχξεο, Γαπέξγνιαο Δπηηξνπή θαηαλνκήο ρξφλνπ ηειεζθνπίνπ Θξπνλεξίνπ: Γαπέξγνιαο, Μπινχξεο, Ππλαρφπνπινο 9.13 Κέζα Καδηθήο Δλεκέξσζεο - Δθιαΐθεπζε θαη επηθνηλσλία κε ην θνηλφ Α. Κπνλάλνπ: Ξξνβνιή βξάβεπζεο L Oreal-UNESCO ζηελ ηειεφξαζε (MEGA, ANT1), θαη εθεκεξίδεο (π.ρ. Θαζεκεξηλή, Ρα Λέα) Ππκκεηνρή ηνπ Γξ. Α. Γαπέξγνια ζε 3 εθδειψζεηο μελαγήζεσλ θνηλνχ ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ ζην Θεζείν 167

167 10. ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΑΠ Νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αζηξνλνκίαο & Αζηξνθπζηθήο πεξηιακβάλνπλ: Γξαθεία Γηνίθεζεο: Θεζείν Δξγαζηήξην Γηαζηεκηθήο Φπζηθήο: Θεζείν Γξαθεία Δξεπλεηψλ θαη Δξγαζηήξηα: Ξεληέιε Αζηεξνζθνπείν Σεικνχ Αζηεξνζθνπείν Θξπνλεξίνπ Θνξηλζίαο Ραρπδξνκηθή δηεχζπλζε Η.Α.Α. ΘΖΠΔΗΝ ΞΔΛΡΔΙΖ Ιφθνο Λπκθψλ, Θεζείν Κεηαμά & Βαζ. Ξαχινπ Αζήλα Ξεληέιε Αηηηθήο Ρειέθσλν γξακκαηείαο Η.A.A. (θπξία Νπξαλία Θνπκεληάθνπ): FAX γξακκαηείαο Η.A.A.: , Θεληξηθή ηζηνζειίδα Η.A.A.: 168

168 ΓΔΥΓΛΑΚΗΘΝ ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΔΘΛΗΘΝ ΑΠΡΔΟΝΠΘΝΞΔΗΝ ΑΘΖΛΥΛ ΔΡΖΠΗΑ ΔΘΘΔΠΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΥΛ

169 1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ Ρν Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην (Γ.Η.) είλαη έλα απφ ηα πέληε Ηλζηηηνχηα πνπ απαξηίδνπλ ην Δζληθφ Αζηεξνζθνπείν Αζελψλ (Δ.Α.Α.), ην νπνίν απνηειεί Δζληθφ Δξεπλεηηθφ Θέληξν πνπ επηβιέπεηαη απφ ηελ Γεληθή Γξακκαηεία Έξεπλαο θαη Ρερλνινγίαο, ηνπ πνπξγείνπ Ξαηδείαο δηα Βίνπ Κάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ. Ρν Γ.Η. απνηειεί έλα απφ ηα αξραηφηεξα Ηλζηηηνχηα ζηελ Διιάδα, κε αδηάθνπε ιεηηνπξγία απφ ην Ρν 1897 εγθαηαζηάζεθε ν πξψηνο ζεηζκνγξάθνο ζηελ Αζήλα θαη ην 1899 άξρηζε ε ιεηηνπξγία ηνπ πξψηνπ ζεηζκνγξαθηθνχ δηθηχνπ. Απφ ηελ ρξνληθή εθείλε ζηηγκή μεθίλεζε ε ζπζηεκαηηθή θαη ιεπηνκεξήο παξαθνινχζεζε ηεο ζεηζκηθφηεηαο ζηελ πεξηνρή πνπ εθηείλεηαη απφ 34 Λ κέρξη θαη 42 Λ θαη απφ 19 Δ κέρξη 30 Δ. Ζ έδξα ηεο Γηεχζπλζεο ηνπ Γ.Η. βξίζθεηαη ζηνλ Ιφθν Λπκθψλ απέλαληη απφ ηελ Αθξφπνιε, ζην θέληξν ησλ Αζελψλ ζην Θεζείν. Πηελ Έθζεζε απηή παξνπζηάδνληαη νη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Γεσδπλακηθνχ Ηλζηηηνχηνπ (Γ.Η.) ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (Δ.Α.Α), ζηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο Αλαιχεηαη ε επηζηεκνληθή θαηεχζπλζε ηνπ Γ.Η., πεξηγξάθνληαη ζπλνπηηθά ηα εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα πνπ εθηεινχληαη ζην Γ.Η. θαη ηα νπνία ρξεκαηνδνηνχληαη είηε απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, είηε απφ Διιεληθνχο θνξείο. Ρέινο, δίλεηαη θαηάινγνο ησλ επηζηεκνληθψλ εξγαζηψλ πνπ έρνπλ δεκνζηεπζεί απφ ηνπο επηζηήκνλεο ηνπ Γ.Η. θαη παξέρνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπ Γ.Η. ζε δηεζλή θαη ειιεληθά γεγνλφηα. 170

170 2. ΔΞΗΠΡΖΚΝΛΗΘΖ ΘΑΡΔΘΛΠΖ & ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΔΠ 2.1 Δξεπλεηηθφο πξνζαλαηνιηζκφο Απνζηνιή ηνπ Γ.Η. απνηειεί ε κειέηε θαη πξνψζεζε ηεο έξεπλαο ζηα πεδία: ηεο Πεηζκνινγίαο, ηεο Φπζηθήο ηνπ εζσηεξηθνχ ηεο Γεο, ηεο Γεσθπζηθήο, Ρεθηνληθήο ιηζνζθαηξηθψλ πιαθψλ, ηεο Ζθαηζηεηνινγίαο θαη Γεσζεξκίαο, ηεο Πεηζκνηεθηνληθήο θαη Ρερληθήο Πεηζκνινγίαο. Ρα θχξηα θαζήθνληα ηνπ Γ.Η. απνηεινχλ ε θαηαγξαθή, ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ δηαθφξσλ ζεηζκνινγηθψλ-γεσθπζηθψλ παξακέηξσλ, ε εθπφλεζε εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ζρεηηθψλ ζπνπδψλ θαη ε εθπαίδεπζε θαη νη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ζε ηξίηνπο. Ρν Γ.Η. ιεηηνπξγεί ζε θαζεκεξηλή 24σξε βάζε (24/7), 365 κέξεο ηνλ ρξφλν. Ζ αλάιπζε θαη εθηίκεζε ηεο ζεηζκηθήο δξαζηεξηφηεηαο γίλεηαη απφ εηδηθνχο ηερληθνχο επηζηήκνλεο ηνπ Γ.Η. Γηα ηελ αδηάθνπηε αζθαιή ιεηηνπξγία θαη ζπληήξεζε ησλ δηαθφξσλ εμνπιηζκψλ θαη ηδηαίηεξα ησλ ζεηζκνινγηθψλ ζηαζκψλ πνπ ιεηηνπξγνχλ, ην Γ.Η. απαζρνιεί επίζεο έκπεηξν ηερληθφ πξνζσπηθφ. Πην Γ.Η. έρεη επίζεο αλαηεζεί ε θξίζηκε απνζηνιή ηεο ελεκέξσζεο ζε 24σξε βάζε ηεο Θπβέξλεζεο, ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Ξνιηηηθήο Ξξνζηαζίαο, ηνπ Ν.Α.Π.Ξ. θαη ηνπ θνηλνχ ζρεηηθά κε ηελ ζεηζκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Διιάδα. Απφ ην 2010, ζην Γ.Η. έρεη αλαηεζεί λα ιεηηνπξγεί σο επηρεηξεζηαθά ππεχζπλν γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη πξνεηδνπνίεζε γηα θχκαηα ηζνπλάκη. Ζ ζρεηηθή ππνδνκή έρεη ήδε μεθηλήζεη λα πξνεηνηκάδεηαη. Ξαξάιιεια, εξεπλεηέο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ δηεμάγνπλ ζεκαληηθή εξεπλεηηθή εξγαζία ζην αληηθείκελν. 2.2 Πχληνκε παξνπζίαζε ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Αληηθεηκεληθνί ζηφρνη (εξεπλεηηθέο θαηεπζχλζεηο) Νη εξεπλεηηθέο θαηεπζχλζεηο ηνπ Γ.Η. θαιχπηνπλ έλα επξχ θάζκα απφ ηνλ ρψξν ηεο Πεηζκνινγίαο, Φπζηθήο ηνπ εζσηεξηθνχ ηεο Γεο, γεσθπζηθήο, Ρεθηνληθήο ιηζνζθαηξηθψλ πιαθψλ, Ζθαηζηεηνινγίαο, Γεσζεξκίαο, Πεηζκνηεθηνληθήο, Ρερληθήο Πεηζκνινγίαο θαη Ρζνπλάκη. Ρα έσο ηψξα εθδνζέληα απνηειέζκαηα, παξνπζηάδνληαη ζε επφκελα θεθάιαηα. Γξαζηεξηφηεηεο εξεπλεηηθψλ νκάδσλ Νη εξεπλεηέο ηνπ Γ.Η. είλαη ελεξγνί ζηα παξαθάησ πεδία: Πεηζκηθφηεηα Γηάδνζε ζεηζκηθψλ θπκάησλ- Ηζρπξή ζεηζκηθή θίλεζε Γνκή Ξξφγλσζε ζεηζκψλ Ξαξακεηξηθή έξεπλα γεσθπζηθψλ-ζεηζκνινγηθψλ παξακέηξσλ απφ ζπγγελείο επηζηεκνληθνχο θιάδνπο Πεηζκηθά ζαιάζζηα θχκαηα (Ρζνπλάκη) Γεσινγηθή ηειεπηζθφπεζε Δθαξκνζκέλε Γεσθπζηθή 171

171 3. ΝΟΓΑΛΥΠΖ & ΞΝΓΝΚΖ 3.1 Νξγάλσζε Ζ δνκή ηνπ Ηλζηηηνχηνπ έρεη σο εμήο: Ν Γηεπζπληήο, νη εξεπλεηέο (12), Δηδηθνί Ρερληθνί Δπηζηήκνλεο (15) θαη ην δηνηθεηηθφ θαη ηερληθφ πξνζσπηθφ (12). πάξρεη επίζεο ην Δπηζηεκνληθφ Γλσκνδνηηθφ Ππκβνχιην πνπ απνηειείηαη απφ πέληε εξεπλεηέο (εθιέγνληαη θάζε ηξία ρξφληα απφ ηνπο εξεπλεηέο ηνπ ηλζηηηνχηνπ) πνπ ζπκβνπιεχεη ηνλ δηεπζπληή. 3.2 πνδνκή Ρν Δζληθφ Ξνιππαξακεηξηθφ Τεθηαθφ Πεηζκηθφ Γίθηπν Δπξέσο Φάζκαηνο Απφ ην 1997, ην Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην ηνπ Δ.Α.Α. ιεηηνπξγεί έλα ςεθηαθφ ζεηζκηθφ δίθηπν επξέσο θάζκαηνο ππφ ηνλ FDSN θσδηθφ, HL. Πήκεξα ππάξρνπλ 45 ςεθηαθνί ζηαζκνί επξέσο θάζκαηνο πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ν ζρεδηαζκφο ηνπ δηθηχνπ έγηλε κε πξννπηηθή λα κεηαθέξνληαη δεδνκέλα, ρξεζηκνπνηψληαο ηηο ίδηεο γξακκέο κεηάδνζεο, απφ άιιν εμνπιηζκφ πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο παξάιιεια ζηνπο ζεηζκνινγηθνχο ζηαζκνχο. Έηζη, δεθαηέζζεξηο (14) απφ ηνπο ζηαζκνχο είλαη εμνπιηζκέλνη επηπιένλ κε θεξαίεο - δέθηεο VHF κε ζθνπφ ηελ κέηξεζε ηεο ειεθηξνκαγλεηηθήο εθπνκπήο ζηα 41 θαη 46 MHz. Δπηπιένλ επηηξέπεηαη ε ηαπηφρξνλε κεηαθνξά δεδνκέλσλ ζεηζκηθήο επηηάρπλζεο θαη δεδνκέλσλ CGPS ζε ζπλερφκελε ξνή, εθφζνλ νη θαηάιιεινη δέθηεο θαη επηηαρπλζηνγξάθνη είλαη δηαζέζηκνη ζε θάζε ηνπνζεζία. Ρν ζχλνιν ησλ δεδνκέλσλ κεηαδίδνληαη ζηνλ θεληξηθφ ζηαζκφ ηεο Αζήλαο ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ίδηα ζχλδεζε. Δπηπιένλ, απφ ην 2003 ην δίθηπν έρεη θαηαζηεί ζπκβαηφ κε ηα πεξηζζφηεξα επξσπατθά ζεηζκνγξαθηθά δίθηπα θαη έρεη ηελ δπλαηφηεηα αληαιιαγήο δεδνκέλσλ κε απηά ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ππγθεθξηκέλα, ζηαζκνί ηνπ δηθηχνπ HL κνηξάδνληαη κε ηα δίθηπα IRIS (4), ORFEUS (10), INGV-MEDNET (8) θαη GFZ-GEOFON (11). Ρo δίθηπν επίζεο ιακβάλεη δεδνκέλα απφ ζεηζκνινγηθνχο ζηαζκνχο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνη ζηελ Ηηαιία, Κάιηα, Αιβαλία, Βνπιγαξία, Καπξνβνχλην, Πεξβία, Βνζλία, Ρνπξθία θαη Θχπξν. Πηελ ηδηαίηεξε ηζηνζειίδα ηνπ δηθηχνπ κπνξνχλ λα βξεζνχλ πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο γηα ηελ επηζηεκνληθή θαη ηερληθή θνηλφηεηα. Δπίζεο ιεηηνπξγεί ζχζηεκα εηδνπνίεζεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ην ινγηζκηθφ απηφκαηνπ εληνπηζκνχ επηθέληξσλ SeisComP3. Πηελ πεξίπησζε γέλεζεο ζεηζκνχ ζηνλ ειιεληθφ ρψξν κε ηνπηθφ κέγεζνο άλσ ηνπ 3, απνζηέιιεηαη απηφκαηα ζην Δπξσκεζνγεηαθφ Πεηζκνινγηθφ Θέληξν EMSC-CSEM θαη αλαλεψλεηαη ζρεηηθά ε πξναλαθεξζείζα ηζηνζειίδα. Έρεη αλαπηπρζεί κηα βάζε δεδνκέλσλ ε νπνία πεξηιακβάλεη φια ηα γεγνλφηα πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί απφ ην ζεηζκνγξαθηθφ δίθηπν επξέσο θάζκαηνο, ππφ ηελ κνξθή δεδνκέλσλ θπκαηνκνξθψλ θαη μερσξηζηψλ δεδνκέλσλ θάζεσλ θαζψο θαη θαηάινγν, πνπ θαιχπηνπλ ηελ ρξνληθή πεξίνδν απφ ην 2000 θαη κεηά, απφ ηφηε πνπ ην δίθηπν πιένλ βξηζθφηαλ ζε πιήξε αλάπηπμε. Πηελ θχξηα ηζηνζειίδα ηνπ Γ.Η., παξνπζηάδνληαη πεξηπηψζεηο ζεκαληηθψλ ζεηζκηθψλ γεγνλφησλ απφ ηνλ ειιεληθφ ρψξν, νξηζκέλεο απφ ηηο νπνίεο έρνπλ ήδε δεκνζηεπζεί, ελψ φπσο θαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ EMSC-CSEM γίλεηαη αλάινγε δεκνζίεπζε κεηά απφ θάζε αλαιπηηθφ πξνζδηνξηζκφ ιχζεο αλαθνηλψζηκνπ επηθέληξνπ θαη κεγέζνπο. 172

172 Θα πξέπεη λα ηνληζζεί φηη πιένλ έρεη αλαπηπρζεί έλα πιήξεο κίλη ππνινγηζηηθφ θέληξν ην νπνίν εμππεξεηεί ην Δζληθφ Πεηζκηθφ Γίθηπν, ην Δζληθφ Γίθηπν Δπηηαρπλζηνγξάθσλ θαη ην Γίθηπν CGPS ηνπ Γ.Η. εθαξκφδνληαο ηελ εκπεηξία πνπ αλαπηχρζεθε ζην πιαίζην αλάπηπμεο ηνπ Δζληθνχ Πεηζκηθνχ Γηθηχνπ, απφ πιεπξάο ππνινγηζηηθήο δχλακεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν αιιά θαη αλάινγνπ ζπζηήκαηνο επηθνηλσλία πνπ κε αζθάιεηα κεηαθέξνπλ ηα δεδνκέλα απφ φινπο ηνπο αλάινγνπο ζηαζκνχο ζην θέληξν επεμεξγαζίαο ζην Θεζείν. Πεκεηψλεηαη επίζεο ε δεκηνπξγία ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο ηνπ Δζληθνχ Πεηζκηθνχ Γηθηχνπ απφ πιεπξάο state of health, θαζψο θαη ζεηζκηθνχ εδαθηθνχ ζνξχβνπ γηα ηελ αζθαιή θαη θαιή ιεηηνπξγία ηνπ δηθηχνπ κεηξήζεσλ ζε 24/7 βάζε ιεηηνπξγίαο. Πεηζκνινγηθνί ζηαζκνί πνπ θαηαγξάθνληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζην Γ.Η./ΔΑΑ Κειέηε ηεο ηζρπξήο ζεηζκηθήο θίλεζεο Ν βαζκφο ησλ θαηαζηξνθψλ πνπ επηθέξεη έλαο ηζρπξφο ζεηζκφο, ζπρλά πεξηγξάθεηαη κέζσ ηνπ κεγέζνπο ηεο καθξνζεηζκηθήο έληαζεο, ε νπνία πξνζδηνξίδεηαη κεηά απφ ηελ αμηνιφγεζε ησλ καθξνζεηζκηθψλ εξσηεκαηνινγίσλ. Ιφγσ ηνπ φηη απφ ηελ πιεπξά ησλ επηζηεκφλσλ (ζεηζκνιφγσλ, κεραληθψλ, πνιενδνκηθψλ ζρεδηαζηψλ) πξνηηκάηαη έλα πην αληηθεηκεληθφ κέηξν ηεο εδαθηθήο δφλεζεο, ρξεζηκνπνηνχληαη εηδηθά ζεηζκνγξαθηθά φξγαλα, νη επηηαρπλζηνγξάθνη, πξνθεηκέλνπ λα παξέρεηαη έλα ελφξγαλν κέηξν ηεο δφλεζεο απηήο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ηνπνζεζία. Ρν Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην ιεηηνπξγεί δίθηπν ζπιινγήο καθξνζεηζκηθψλ παξαηεξήζεσλ απφ ην 1886 θαη κφληκν δίθηπν επηηαρπλζηνγξάθσλ απφ ην Ρν Ηλζηηηνχην ζπλεηζθέξεη ζηηο εζληθέο (HEAD v1.0) θαη επξσπατθέο 173

173 πξνζπάζεηεο αλάπηπμεο βάζεσλ δεδνκέλσλ ηζρπξήο ζεηζκηθήο θίλεζεο θαη κε ηνλ ηξφπν απηφ ζηελ δηάζεζε ησλ δεδνκέλσλ γηα εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο θαη άιινπ είδνπο κειέηεο (HUhttp:// UH, HUhttp:// UH). Γίθηπν καθξνζεηζκηθψλ παξαηεξήζεσλ ( macroseismic network) Ρα καθξνζεηζκηθά δεδνκέλα απνηεινχλ ηελ κφλε πιεξνθνξία πνπ λα πεξηγξάθεη ηηο θαηαζηξνθηθφηεηα ησλ ηζηνξηθψλ ζεηζκψλ γηα ηνπο νπνίνπο δελ ππάξρνπλ ελφξγαλεο κεηξήζεηο. Ρν Γ.Η. ηνπ Δ.Α.Α. ζπιιέγεη καθξνζεηζκηθά δεδνκέλα απφ ην 1886 αθνινπζψληαο ζε γεληθέο γξακκέο ηελ ίδηα δηαδηθαζία. Νη 3500 ηνπνζεζίεο ζηηο νπνίεο απνζηέιιεηαη εξσηεκαηνιφγην καθξνζεηζκηθψλ παξαηεξήζεσλ κεηά ηελ γέλεζε ελφο ηζρπξνχ ζεηζκνχ. Ρα δηαθνξεηηθά ρξψκαηα αλαθέξνληαη ζε πφιεηο/ρσξηά δηαθνξεηηθψλ λνκαξρηψλ. Θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα ην Γ.Η. αλαπηχζζεη ηελ βάζε καθξνζεηζκηθψλ δεδνκέλσλ έρνληαο δχν ζηφρνπο: ηελ εκηαπηνκαηνπνίεζε ηεο ζπιινγήο καθξνζεηζκηθψλ παξαηεξήζεσλ θαη ηελ δηαρείξηζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ζπλδένληαη κε ηηο καθξνζεηζκηθέο εληάζεηο. Κέζα ζε απηφ ην πιαίζην εθδφζεθε έλαο άηιαληαο πνπ πεξηιακβάλεη έλα ζχλνιν καθξνζεηζκηθψλ παξαηεξήζεσλ ειιεληθψλ ζεηζκψλ απφ δηάθνξεο πεξηνρέο θαη κε δηαθνξεηηθά κεγέζε θαη αξηζκφ παξαηεξήζεσλ γηα ηελ ρξνληθή πεξίνδν Ρν δίθηπν επηηαρπλζηνγξάθσλ ( Ρν Γεσδπλακηθφ Ηλζηηηνχην ιεηηνπξγεί δίθηπν θαηαγξαθέσλ ηζρπξήο ζεηζκηθήο δφλεζεο (επηηαρπλζηνγξάθσλ) ζε εζληθή θιίκαθα, κε εγθαηαζηάζεηο νξγάλσλ θαηά θχξην ιφγν ζε αζηηθά θέληξα, αιιά θαη πιεζίνλ κεγάισλ ηερληθψλ έξγσλ ή αξραηνινγηθψλ ρψξσλ. Ζ εγθαηάζηαζε απηνχ ηνπ ηχπνπ ησλ νξγάλσλ μεθίλεζε ην 1975, αιιά θαηά ηελ ηειεπηαία 10εηία κέζσ εζληθψλ θπξίσο πξνγξακκάησλ αγνξάζηεθαλ λέα φξγαλα θαη ην 174