Πράσινη επιχειρηµατικότητα και καινοτοµία: Μια µελέτη περίπτωσης

Transcript

1 Πράσινη επιχειρηµατικότητα και καινοτοµία: Μια µελέτη περίπτωσης Χειµερινός Κύκλος Σεµιναρίων & Εργαστηρίων 2014 Εισηγητής: Κουνετάς Κωνσταντίνος, Λέκτορας Τµ. Οικονοµικών Επιστηµών ΠΠ

2 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Η µορφή επιχειρηµατικής δραστηριότητας που θέτει ως κύριο στόχο-στρατηγική της την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης γενικότερα καλείται πράσινη επιχειρηµατικότητα. Στο µυαλό µας συνήθως έρχονται επιχειρήσεις φωτοβολταικών, ενεργειακών πάρκων που διαχειρίζονται την αιολική ενέργεια κ.λ.π Ωστόσο σηµαντικό µέρος της πράσινης επιχειρηµατικότητας αποτελούν αγροτουριστικοί συνεταιρισµοί (αρκετοί γυναικών), οικοτουριστικές µονάδες και και αρκετοί αγρότες οι οποίοι παράγουν προϊόντα µε εξωτικές πολλές φορές ονοµασίες θέτοντας στο τραπέζι τις φράσεις «πράσινη ανάπτυξη» και «πράσινη γεωργία». Μόδα η πράσινη γεωργία ( a-h-prasinh-gewrgia) και πολλές άλλες καταχωρήσεις στον τύπο αναφέρονται και υπόσχονται υψηλές αποδόσεις και φαντάζουν εύκολες και αποδοτικές λύσεις.

3 Απο καταχωρήσεις... Ο οικοτουρισµός - αγροτουρισµός προσφέρει µοναδικές ευκαιρίες για την ανάπτυξη µειονεκτικών περιοχών σε αποµακρυσµένες φτωχές αγροτικές περιφέρειες, παρεµβαίνοντας µε τρόπο που εξασφαλίζει τις τοπικές παραγωγικές ιδιαιτερότητες, προστατεύει και αναδεικνύει το οικοσύστηµα και την πολιτιστική κληρονοµιά και χρησιµοποιεί κατάλληλες πηγές ενέργειας. Ο πράσινος τουρισµός µπορεί να ενισχύσει και τον κοινωνικό ρόλο του αγρότη για να παραµείνει στον τόπο του. Συχνά αποτελεί τον κύριο κορµό του τουρισµού σε ορεινές περιοχές, θα πρέπει να αναπτύσσεται πολύ ευσυνείδητα, λόγω της ευαισθησίας των πόρων πάνω στους οποίους στηρίζεται. Η εµπλοκή των ίδιων των αγροτών και των φορέων τους σ' αυτή τη διαδικασία είναι ακόµη µια µορφή πράσινης ανάπτυξης. Ωστόσο, χρειάζεται µια ολιστική προσέγγιση ώστε να δηµιουργηθούν κίνητρα και ευκαιρίες για τους νέους αγρότες να παραµείνουν στον τόπο τους έχοντας συµπληρωµατικό εισόδηµα την καλλιέργειά τους, τον αγροτουρισµό και όλα τα οφέλη από την προστασία του περιβάλλοντος. Κίνητρα για να γίνουν οι αγρότες φύλακες του περιβάλλοντος. Τρούφα, µανιτάρια, µύρτιλλο, ιπποφαές, γκότζι µπέρι, στέβια, ρόδια, αρωµατικά φυτά και βότανα...

4 Στο παρόν σεµινάριο... Τα αρωµατικά, φαρµακευτικά φυτά και βότανα αποτελούν µια πρόσφατη καλλιέργεια και θεωρούνται ως µια από τις πιο ασφαλής για τον άνθρωπο και το περιβάλλον πηγή φαρµακευτικών και καλλυντικών προϊόντων, άκρως οικολογική και πλήρως συµβατή µε τις σύγχρονες καταναλωτικές προτιµήσεις και αξίες. Στο παρόν σεµινάριο αναπτύσσεται ένα επιχειρηµατικό πλάνο καλλιέργειας συγκεκριµένων ειδών αρωµατικών φυτών και βοτάνων και παρουσιάζονται οι ευκαιρίες, οι προοπτικές αλλά και οι κίνδυνοι. Παράλληλα γίνεται µια παράθεση βέλτιστων πρακτικών από συγκεκριµένες χώρες µε τα ίδια χαρακτηριστικά µε την Ελλάδα. Η παρούσα διάλεξη ουσιαστικά αναδεικνύει σηµαντικότερα σηµεία του ερευνητικού προγράµµατος: «Re.Herb- Καταγραφή, τεκµηρίωση, προώθηση και διανοµή των αρωµατικών και θεραπευτικών βοτάνων, φυτών και φυτικών παραγώγων. ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ-Η αγορά για φιλικά προς το περιβάλλον Βιολογικά Αρωµατικά και Φαρµακευτικά Φυτά» ( και προσπαθεί να αναλύσει ένα πιθανό επιχειρηµατικό πλάνο.

5 Ορισµοί αρωµατικών φυτών και βοτάνων Tο «φαρµακευτικό φυτό» είναι µέρος µιας ευρύτερης κατηγορίας φυτών «βοτάνων» και όπως ορίζεται από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας (WHOΨήφισµα Προβολή και Ανάπτυξη της Εκπαίδευσης και της Έρευνας στην Παραδοσιακή Ιατρική. WHO αριθµός εγγράφου 30-49), είναι ένας φυτικός οργανισµός όπου περιλαµβάνει, σε κάποιο από τα όργανα του ουσίες που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν σε θεραπεία, ή οι οποίες είναι πρόδροµες σε ηµι-σύνθεση φαρµακευτικών ειδών Φαρµακευτικά Φυτά ( ρόγες): Σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας (WHO) η έκφραση φαρµακευτικά φυτά περιλαµβάνει κάθε φυτό που περιέχει, σε κάποιο όργανο του, ή πολλά όργανά του, ουσίες που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για θεραπευτικούς σκοπούς ή οι οποίες είναι πρόδροµες ηµισυνθετικών φαρµακευτικών ενώσεων. Αρωµατικά Φυτά: µε αυτούς τους όρους ταυτοποιούνται τα φυτά πλούσια σε αιθέρια έλαια, αρωµατικές ουσίες που είναι ευχάριστες στην γεύση ή άλλες ουσίες ή ευώδη µόρια, µε αισθητηριακή δραστηριότητα οι οποίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν στην προετοιµασία αρτυµάτων και αρωµάτων. Αναλυτική παρουσίαση ιδιοτήτων, φαρµακοτεχνικών µορφών, ιστορικών δεδοµένων και άλλων στοιχείων βρίσκονται στην

6 Η Ελλάδα σε αριθµούς Ι ιαθέσιµα στοιχεία απο το ΥΠΑΑΤ που φτάνουν µέχρι το Ανυπαρξία νέων δεδοµένων ιδιαίτερα µετά το Αξία παραγωγής (τρέχουσες τιµές παραγωγού, εκατ. ) Αξία εισαγωγών (εκατ. ) 9,0(ε) Αξία εξαγωγών (εκατ. ) 5,0(ε) * 2011* Μεταβολή 12,041 14,508 Μ +20,5% Παραγωγή (tn) ,4% Εισαγωγές (tn) 5.000(ε) Εξαγωγές (tn) 2.500(ε) Φαινόµ. Κατανάλ. (tn) Αυτάρκεια % +45 Εµπορικό ισοζύγιο (εκατ. ) -4,0(ε) Περιλαµβάνονται και ο κρόκος και η µαστίχα-εισαγωγές & εξαγωγές αφορούν ακατέργαστα (πρώτης µεταποίησης) και αιθ. έλαια. Πηγή: ΥΠΑΑΤ Παπαστυλιανού (2013), *Προσωρινά-Υπολογίστηκε βάσει στοιχείων ΥΠΑΑΤ

7 Η Ελλάδα σε αριθµούς ΙΙ * 2011* 2012 Αρ. Εκµ/σεων* * Έκταση (στρ.) Μ Συνολ. Παραγωγή (tn) Μ Πηγή: Πολυσίου Μ. (2013), βάσει στοιχείων ΥΠΑΑΤ

8 Η Ελλάδα σε αριθµούς ΙII Από τα καλλιεργούµενα το 2011, κυριότερα ήταν : η µαστίχα ( στρ.), η ρίγανη ( στρ.), το γλυκάνισο (3.092 στρ.), ο κρόκος (2.000 στρ.), η µέντα (1.127 στρ.), ο µάραθος (1.001 στρ.), το τσάι του βουνού (951 στρ.), το φασκόµηλο (717 στρ.), ιπποφαές µε (622 στρ.), το δενδρολίβανο (540 στρ.), χαµοµήλι (399 στρ.), η λεβάντα (325 στρ.), το µελισσόχορτο (274 στρ.), ο δίκταµος (211 στρ.), το τριαντάφυλλο (210 στρ.), ο κορίανδρος (210 στρ.), η αλόη (152 στρ.). Καλλιεργήθηκαν επίσης µαντζουράνα (31 στρ.), βασιλικός (35 στρ.), δυόσµος (26 στρ.), θυµάρι (7 στρ.), αρωνία (4 στρ.) και αλάδανο. Από τις παραπάνω εκτάσεις µόνο το 11% ήταν αρδευόµενες (5.017 στρ.). Σε σύγκριση µε το 2010 όλες σχεδόν οι καλλιέργειες εµφανίζουν άνοδο ορισµένες αλµατώδηκαλλιεργούµενων εκτάσεων. Συγκεκριµένα, ο γλυκάνισος +86%, η ρίγανη +39%, ο µάραθος %, η λεβάντα %, ο βασιλικός %, η µέντα %, η µαντζουράνα +520%, το φασκόµηλο %, ο δίκταµος +252%, το µελισσόχορτο +17%, ο δυόσµος +20%. Μείωση εµφάνισε ο κρόκος κατά -10%. Επίσης µπήκαν στη παραγωγή νέες καλλιέργειες, όπως 622 στρ. ιπποφαούς, 130 στρ. κορίανδρου, 210 στρ. τριαντάφυλλου, 540 στρ. δενδρολίβανου, 400 στρ. χαµοµηλιού και 4 στρ. αρωνίας. Το 2011 υπήρχαν 21,400 στρ. βιολογικής καλλιέργειας αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών (πλήρους & µεταβατικού σταδίου) ενταγµένα στο Μέτρο της Βιολογικής Γεωργίας του ΠΑΑ έναντι στρ. το 2010 και στρ. το 2009.

9 Η Ελλάδα σε αριθµούς ΙV Mέση ετήσια σταθµισµένη τιµή παραγωγού ( /kg) για τα κυριότερα προϊόντα του κλάδου τη περίοδο , φαίνεται στη συνέχεια Κρόκος 933, , , ,00 Μαστίχα Χίου 74,00 73,14 69,64 71,51 Ρίγανη 1,39 1,59 1,73 1,30 Τσάι βουνού 7,01 7,00 6,58 8,00 Πηγή: ΥΠΑΑΤ Στην ρίγανη, η µέση απόδοση αυξήθηκε κατά +120%, η µέση τιµή παραγωγού κατά +147% και η µέση ακαθάριστη πρόσοδος κατά +443%. Στο µελισσόχορτο η µέση απόδοση αυξήθηκε κατά +50%, η µέση τιµή παραγωγού κατά +290% και η µέση ακαθάριστη πρόσοδος κατά +456%. Στο τσάι του βουνού, η µέση απόδοση αυξήθηκε κατά +49%, η µέση τιµή παραγωγού κατά +131% και η µέση ακαθάριστη πρόσοδος κατά +244%

10 Συνεταιρισµοί και µεγάλοι προµηθευτές Συνεταιρισµός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης, η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Βρύναινας ήµου Σούρπης N. Μαγνησίας, ο Συνεταιρισµός Σκορδοπαραγωγών Βύσσας N. Έβρου, ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Φαρµακευτικών & Αρωµατικών Φυτών υτ. Μακεδονίας, ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Καλλιεργητών Αρωµατικών, Φαρµακευτικών& Ενεργειακών Φυτών Αιτωλοακαρνανίας (Α.Σ.Κ.Α.Φ.Ε.Φ.Α.), ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Αρωµατικών Φυτών Αγρινίου. Μεµονωµένοι παραγωγοί που συνεργάζονται συµβολαιακά µε επιχειρήσεις του τοµέα ή/και δραστηριοποιούνται και ανεξάρτητα συνήθως µε πολύχρονη εµπειρία στη καλλιέργεια φυτών του τοµέα, όπως π.χ. στη Κοµοτηνή (ΒΙΟΕΡΕΛ), στη Σάµο. Ιδιόκτητες καλλιεργούµενες εκτάσεις βοτάνων διατηρούνται από µεγάλη επιχείρηση του τοµέα (APIVITA Farm) για βιολογική παραγωγή στην Αρκαδία, στον Όλυµπο και στο οµοκό. Συµβολαιακή γεωργία

11 Η Γεωγραφία Με βάση τα στοιχεία εκτάσεων του 2010, η κατανοµή του τοµέα στις διάφορες Περιφέρειες ήταν ως εξής: 1. Βόρειο Αιγαίο: 62% των εκτάσεων του τοµέα, λόγω µαστίχας Χίου και µικρότερες εκτάσεις αρωµατικών στη Σάµο και Λέσβο (κύρια γλυκάνισο). 2. Κεντρ. Μακεδονία: 25%, κυρίως µε ρίγανη και γλυκάνισο. 3. υτ. Μακεδονία: 5,5%, κυρίως λόγω κρόκου και µικρών εκτάσεων µε ρίγανη. 4. Θεσσαλία: 5%, µε ρίγανη, γλυκάνισο, τσάι βουνού και µελισσόχορτο. 5. ΑΜΘ: 1%, µε ρίγανη και γλυκάνισο. 6. Στερεά Ελλάδα: 0,2%, µε τσάι βουνού, λεβάντα, ρίγανη, µάραθο, µαντζουράνα, µέντα, φασκόµηλο. 7. Κρήτη: 0,9%, µε ρίγανη. 8. υτ. Ελλάδα: 0,04%, µε ρίγανη. 9. Αττική: 0,05%, µε δυόσµο. 10.Πελοπόννησος: 0,04% µε ρίγανη εν περιλαµβάνονται τα φυτά που συλλέγονται ως αυτοφυή σε διάφορες περιοχές.

12 Μεταποίηση σε αρωµατικά φυτά και βότανα 25 µονάδες ξήρανσης, συσκευασίας και πρώτης µεταποίησης: Αθήνα 4, Αργολίδα 3, Ηράκλειο 5, Κιλκίς 2, Κοζάνη 2, Χίος 1. Οι εισαγωγές ανέρχονται σε περ tn αξίας 9 εκατ. και οι εξαγωγές σε tn αξίας 5 εκατ.. Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, στη παραγωγή ξηρής µαστίχας, µαστιχέλαιου, σκόνης µαστίχας και τσίκλας µαστίχας Χίου (ΠΟΠ) µε έντονη εξαγωγική δραστηριότητα (είτε αυτόνοµα είτε µέσω της MEDITERRA A.E. στην οποία συµµετέχει). Ο Συνεταιρισµός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης στη συσκευασία και τυποποίηση κρόκου Κοζάνης (ΠΟΠ) µε έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Οι επιχειρήσεις ΚΟΡΡΕΣ Natural Products και APIVITA που επεξεργάζονται σε βιοµηχανική κλίµακα τη πρώτη ύλη και παράγουν αιθέρια έλαια και καταναλωτικά προϊόντα, µε κύρια την εξαγωγική δραστηριότητα σε πάνω από 15 χώρες και την ανάπτυξη δικτύων θυγατρικών και άµεσων συνεργασιών µε διεθνείς οίκους. Η επιχείρηση ΑΝΘΗΡ ΑΒΕΕ στη ξήρανση και τυποποίηση (µε συµµετοχή της ΟΠ Α.Σ.Κ.Α.Φ.Ε.Φ.Α.) Η µονάδα παραγωγής παγωµένου τσαγιού από τη Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης, µε πρώτη ύλη τσάι βουνού (Sideritis sp.).

13 Το εξωτερικό Περιβάλλον Μέσες Εξαγωγές Φαρµακευτικών Φυτών Εισαγωγές Φαρµακευτικών Φυτών Εξαγωγές προς ΕΕ Αξία (ευρώ) Ποσότητα (tn) 149,7 122,6 129,3 Μοναδιαία τιµή 4,8 4,6 4,2 Εξαγωγές εκτός ΕΕ Αξία (ευρώ) Ποσότητα (tn) 198,4 177,9 338,9 Μοναδιαία τιµή 4,2 4,5 3,3 Σύνολο Εξαγωγών Αξία (ευρώ) Ποσότητα (tn) 348,1 300,5 468,2 Μοναδιαία τιµή 4,4 4,5 3,6 Εισαγωγές από ΕΕ Αξία (ευρώ) , , ,0 Ποσότητα (tn) 251,7 336,8 211,2 Μοναδιαία τιµή 6,5 2,8 5,1 Εισαγωγές εκτός ΕΕ Αξία (ευρώ) , , ,0 Ποσότητα (tn) 473,3 718,3 469,2 Μοναδιαία τιµή 1,6 1,7 2,2 Σύνολο Εισαγωγών Αξία (ευρώ) , , ,0 Ποσότητα (tn) 725, ,1 680,4 Μοναδιαία τιµή 3,3 2,1 3,1 Eurostat, EU27 Trade Since 1988 by SITC (Μεταβλητή: DS )

14 Πρότυπα 1. Food and Agriculture Organization (FAO) των Ηνωµένων Εθνών σε συνεργασία µε τον World Health Organization. Οι κώδικες αυτοί βρίσκονται στη βάση δεδοµένων CODEX Alimentarius International Food Standards η οποία είναι αποδεκτή και από τον ιεθνή Οργανισµό Εµπορίου (World Trade Organization WTO). 2. Το σύστηµα Ολοκληρωµένης ιαχείρισης καλλιεργειών το οποίο εφαρµόζεται σύµφωνα µε το εθνικό πρότυπο AGRO 2.1 & 2.2 του ΕΛΓΟ- ΗΜΗΤΡΑ και αφορά τη πιστοποίηση του συστήµατος παραγωγής των γεωργικών προϊόντων και το δεύτερο αφορά την παραγωγή προϊόντων σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό πρωτόκολλο EUREPGAP της Foodplus. 3. Μια τρίτη µορφή πιστοποίησης υπάρχει για καλλιέργειες (εµπόρους και τυποποιητές) βιολογικά καλλιεργούµενων προϊόντων και παραγόµενης ξηρής δρόγης η οποία δεν διαφέρει από τη πιστοποίηση των άλλων βιολογικών προϊόντων φυτικής παραγωγής. Τέλος ισχύουν και για τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά οι βιοµηχανικές πιστοποιήσεις ISO και HACCP.

15 Το ιεθνές περιβάλλον Ι Με βάση στοιχεία από τον Οργανισµό Τροφίµων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organization, FAO) προσπαθούµε να έχουµε µια εικόνα σε σχέση µε τα αρωµατικά φυτά και βότανα παγκοσµίως. Εσπεριδοειδή (άλλα από το πικρό πορτοκάλι, περγαµόντο, κ.λπ). Ακολουθείται από το τσάι και το τσίλι από την άποψη της ποσότητας που παράγεται ενώ κατά τις πρώτες οκτώ καταχωρίσεις βρίσκονται επίσης µπαχαρικά, γλυκάνισο, κάρδαµο, µάτε και πιπέρι. Με βάση την Έκταση καλλιέργειας Πηγή: εδοµένα Faostat

16 Το ιεθνές περιβάλλον ΙΙ Επέκταση Αναδιάρθρωση κανέλα, άλλα εσπεριδοειδή, σπόροι παπαρούνας, μπαχαρικά, τσάι, άνισος, πιπεριά Μέντα, Λυκίσκος, αποξηραμένο τσίλι, κάρδαμο, γαρύφαλλα χαρούπια, μάτε, πύρεθρο Συρρίκνωση Συνοπτική εικόνα των εξελικτικών τροχιών των αντικειµένων που έχουν ληφθεί υπόψη Πηγή: εδοµένα Faostat

17 Το ιεθνές περιβάλλον ΙΙΙ-Ευρώπη Στην Ευρώπη, πάνω από 36,000 επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για την καλλιέργεια «φαρµακευτικών φυτών και καρυκευµάτων» µε µια έκταση περίπου 234,000 εκταρίων, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στην Βουλγαρία (περίπου 73,000 εκτάρια), στην Γαλλία (39,000 εκτάρια), στην Ρουµανία (21,500) και στην Φινλανδία (21,000). Μεταξύ 2007 και 2010, τα δεδοµένα δείχνουν µια αύξηση τόσο στον αριθµό των εταιριών (+23%), όσο και στις καλλιεργούµενες περιοχές να σηµειώνουν αύξηση πάνω από 50% σε σύγκριση µε µια έντονη µείωση στον αριθµό των γεωργικών εκµεταλλεύσεων (συνολικά µειώθηκε κατά 13%) και µια µη σηµαντική µείωση του συνόλου της χρησιµοποιούµενης αγροτικής γης (-1%). Πηγή: εδοµένα Faostat

18 Το ιεθνές περιβάλλον ΙV-Ευρώπη Μικρή συγκέντρωση σε χώρες όπως Βουλγαρία εκτάρια, πιο πυκνή επιφάνεια µόλις λιγότερο από εκτάρια βρίσκεται στην Γαλλία. Ακολουθούν οι Ρουµανία και Φινλανδία µε έκταση περίπου 20 χιλ. εκταρίων και η Πολωνία, η οποία παρόλα αυτά δείχνει µια υποχωρητική τάση, και τέλος είναι οι Λιθουανία και Ισπανία µε εκτάσεις περίπου 10 χιλ. εκταρίων

19 Ανάπτυξη ενός επιχειρηµατικού πλάνου Το επιχειρηµατικό σχέδιο αποτελεί µία συνήθη πρακτική που βοηθά τον επιχειρηµατία-ιδιοκτήτη µιας επιχείρησης να αποκρυσταλλώσει τις ιδέες και να επικεντρώσει την προσοχή του στην εφαρµογή των κατάλληλων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην υλοποίηση των ιδεών αυτών. Ένα καλό επιχειρηµατικό σχέδιο δίνει έµφαση στα πλεονεκτήµατα της επιχείρησης και αναγνωρίζει τις όποιες αδυναµίες υλοποίησης ενός επενδυτικού σχεδίου. Πάνω από όλα όµως δείχνει το πώς θα επιτευχθεί ο επιδιωκόµενος στόχος και την ανάλυση της µεθόδου επίτευξής του. ύο βασικά ερωτήµατα 1) Τι θα παράγει η επιχείρηση 2) Πόσο θα παράγει η επιχείρηση

20 Φάσεις Επιχειρηµατικού Πλάνου 1. Ορισµός του επιχειρηµατικού σχεδίου 2. Η σηµασία της κατάρτισης ενός επιχειρηµατικού σχεδίου 3. Οι φάσεις ενός επιχειρηµατικού σχεδίου όσον αφορά την εσωτερική οργάνωση της εταιρείας. 4. Η επιλογή των στόχων της επιχείρησης (mission statement) 5. Ο προσδιορισµός της θέσεως της επιχείρησης στην αγορά (SWOT-PEST) 6. Το επιχειρηµατικό σχέδιο ως εργαλείο για τους επιχειρηµατίες.

21 Βασικά στοιχεία φάσεων Επιχειρηµατικού Πλάνου (3) Εκτίµηση του κύκλου εργασιών δηλαδή του συνόλου των πωλήσεων σε ένα έτος. Ανάλυση του προϊόντος: απόφαση σχετικά µε το τι προϊόν θα παράγει η εταιρεία, ποιες είναι οι αναγκαίες πρώτες ύλες παραγωγής του, ποια είναι η παραγωγική διαδικασία που ακολουθείται µέχρι να λάβει την τελική του µορφή. Ανάλυση των εργασιών εντός της επιχείρησης. Επιλογή-πρόκριση παραγωγικού εξοπλισµού. Εκτίµηση αποθηκευτικών χώρων: Με βάση το τι και πόσο θα παράγει η επιχείρηση, τη µορφή και τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, εκτιµάται και προσδιορίζεται η ανάγκη σε αποθηκευτικούς χώρους (π.χ οι αναγκαίοι χώροι συσκευαστηρίου). Εκτίµηση αναγκών σε οικόπεδα, κτίρια και µεταφορικά µέσα:. Ιδρυτικά κεφάλαια: ιδρυτικά κεφάλαια µιας επιχείρησης ορίζουµε το άθροισµα των παγίων κεφαλαίων (κεφάλαια που χρειάζονται για την αγορά οικοπέδων, κτιρίων και εξοπλισµού) και των κεφαλαίων κίνησης (οι χρηµατικοί πόροι που χρειάζονται για την αγορά πρώτων υλών, πληρωµή µισθών, λογαριασµούς ΕΗ, ΟΤΕ).

22 Ανάλυση SWOT-PEST I Οι ευρύτεροι παράγοντες που επηρεάζουν τον κλάδο των αγροτών σε αρωµατικά φυτά και δένδρα. ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΓΡΟΤΗΣ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ- ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

23 Ανάλυση SWOT-PEST II Η σηµαντικότερη πολιτική είναι αυτή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) όπως διαµορφώνεται µέσα από την άµεση υποστήριξη και τις ρυθµίσεις του Πυλώνα Ι και την Πολιτική

24 Ανάλυση SWOT-PEST IΙI Στο νέο πρόγραµµα αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο στα πλαίσια του Συµφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ), προβλέπονται επίσης µέτρα για τον εκσυγχρονισµό των εκµεταλλεύσεων, τη βιολογική γεωργία και την προώθηση δυναµικών καλλιεργειών όπως τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά. Οι ανωτέρω εξελίξεις στους Πυλώνες Ι και ΙΙ αύξησαν τον αριθµό των παραγωγών που ασχολήθηκαν ή/και ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν µε την παραγωγή (µεταποίηση ή/και τυποποίηση) αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών. υστυχώς η αγροτική πολιτική δεν ήταν προετοιµασµένη να υποδεχθεί αυτούς τους καλλιεργητές αφού, αν και αναφέρονταν τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά σαν προωθούµενη καλλιέργεια, δεν υπήρχε κανένα σχέδιο περιφερειακής προώθησης-πρότασης (µε βάση τη βιολογική προσαρµοστικότητα και τις αποδόσεις των φυτών) αλλά ούτε και πρόνοια για τον έλεγχο και την πιστοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού και σπόρων µέσα από πειραµατικούς αγρούς που θα έδιναν τα µεγαλύτερα αποτελέσµατα προσαρµογής στις κατά τόπους κλιµατικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι εξελίξεις στους δύο πυλώνες της ΚΑΠ έδρασαν σαν push and pull παράγοντες, µε τον Πυλώνα Ι να «σπρώχνει» καλλιεργητές εκτός συµβατικών καλιεργειών µέσα από την αποδέσµευση και τον Πυλώνα ΙΙ «τραβάει» καλλιεργητές σε νέες καλλιέργειες ή σε νέες δραστηριότητες. υστυχώς, όπως αποδείχθηκε, δεν υπήρχε η ανάλογη προετοιµασία για να αξιοποιηθεί αυτή η ροή.

25 Ανάλυση SWOT-PEST IV Το γενικότερο οικονοµικό περιβάλλον είναι ο σηµαντικότερος παράγοντας καθώς µπορεί να επηρεάσει, και σε µερικές περιπτώσεις ραγδαία, τη φύση και την έκταση της παραγωγής αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών και αποτυπώνεται σε τρεις παράγοντες Πρώτον, η κρίση επέφερε σηµαντική µείωση στη εσωτερική κατανάλωση και αύξησε τις εξαγωγές µε αποτέλεσµα η σηµερινή ελληνική γεωργία να είναι σε µεγάλο βαθµό εξωστρεφής και προσανατολισµένη σε αγορές υψηλού εισοδήµατος. Η αγροτική παραγωγή που έχει µικρή εξάρτηση από την εσωτερική αγορά (και συνεπώς µικρή εξάρτηση από τη διαρκώς µειούµενη δαπάνη σε αγροτικά προϊόντα) δεν επηρεάστηκε από την ύφεση σηµαντικά. Η δεύτερη επίπτωση της οικονοµικής κρίσης ήταν η πολύ απότοµη µείωση των χρηµατοδοτήσεων τόσο λόγω υψηλών επιτοκίων όσο και λόγω έλλειψης πίστης. Λόγω αυτής της εξαιρετικά δυσµενούς εξέλιξης πολλά σχέδια βελτίωσης δεν πραγµατοποιήθηκαν ενώ πολλές επενδύσεις στην τυποποίηση απέτυχαν να εξασφαλίσουν την ιδιωτική συµµετοχή η οποία θα προερχόταν από τραπεζικό δανεισµό. Έτσι αρκετές επενδύσεις και στα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά, είτε δεν πραγµατοποιήθηκαν είτε δεν ολοκληρώθηκαν και έτσι η χωρητικότητα των µονάδων επεξεργασίαςτυποποίησης δεν αυξήθηκε ανάλογα µε την καλλιέργεια. Η τρίτη σηµαντική επίπτωση της οικονοµικής κρίσης ήταν η αύξηση της ανεργίας ιδιαίτερα ανάµεσα στους νέους (15-25 ετών) σε σχεδόν 65% και η συνακόλουθη στροφή πολλών νέων στο γεωργικό τοµέα αλλά σε µησυµβατικές καλλιέργειες.

26 Ανάλυση SWOT-PEST V Το κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον εντός του οποίου λειτουργούν οι παραγωγοί µεταβάλλεται σταθερά. Στην Ευρώπη γενικά, αλλά και στην Ελλάδα ειδικότερα, έχει παρατηρηθεί µια στροφή των καταναλωτών σε προϊόντα πιό υγιεινά, αναγνωρίσιµης τοπικής παραγωγής, πιστοποιηµένα και ιχνηλάσιµα. Η στροφή αυτή των ευρωπαίων και ελλήνων καταναλωτών αντικατοπτρίζεται στην διαρκώς αυξανόµενη ζήτηση για βιολογικά και υγιειενά προϊόντα και για προϊόντα Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ή Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Σ αυτό το πλαίσιο έχει αυξηθεί και η ζήτηση για φαρµακευτικά προϊόντα ή καλλυντικά που βασίζονται σε φυτικές ενεργές ουσίες και αποτελούν πιά σηµαντικές εισροές στις αντίστοιχες βιοµηχανίες.

27 Ανάλυση SWOT-PEST VI Οι τεχνολογίες θα προσδιορίσουν σε µεγάλο βαθµό τoν βαθµός της παραγωγής (δραστηριοποίηση σε έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α), την αυτοµατοποίηση, την υιοθέτηση καινοτόµων τεχνολογιών στην παραγωγή και αποτυπώνουν το ρυθµό της τεχνολογικής αλλαγής). Οι αλλαγές θα επηρεάσουν το κόστος, την ποιότητα και να οδηγήσουν σε καινοτοµία ενώ µπορεί να προσδιορίσουν ζητήµατα που σχετίζονται µε τα εµπόδια εισόδου και το ελάχιστο αποτελεσµατικό κόστος παραγωγής. Ένα εξαιρετικό τέτοιο παράδειγµα αποτελεί η καινοτοµία προσαρµογής των φούρνων ξήρανσης καπνού σε φούρνους ξήρανσης αρωµατικών φυτών που µειώνει δραστικά το κόστος κτήσης παγίων και επιτρέπει στη γεωργική εκµετάλλευση να προχωρήσει ένα βήµα στη χωρική επεξεργασία του προϊόντος.

28 Ανάλυση SWOT-PEST VI ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Εξελίξεις στην ΚΑΠ και κυρίως: στον Πυλώνα Ι αποσύνδεση ενίσχυσης από παραγωγή στον Πυλώνα ΙΙ διαφοροποίηση και νέες καλλιέργειες, εκσυγχρονισµός εκµεταλλέυσεων, στήριξη της µεταποίησης ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Στροφή των καταναλωτών σε προϊόντα: υγιεινά, βιολογικά, τοπικά και αναγνωρίσιµα και ιχνηλατίσµα OIKONOMIKOI ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Επιπτώσεις της ύφεσης στην: Αγροτική παραγωγή λόγω µειωµένης ζήτησης Χρηµατοδότηση λόγω υψηλών επιτοκίων και έλλειψης πίστης Επιστροφή νέων στη γεωργία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ υνατότητα καινοτόµων δράσεων στην καλλιέργεια, συλλογή, ξήρανση και επεξεργασία.

29 Ανάλυση SWOT I-µειονεκτήµατα και απειλές του τοµέα της καλλιέργειας Έλλειψη εφοδίων κυρίως πιστοποιηµένων σπόρων και πολλαπλασιαστικού υλικού. Αυτό είναι το σηµαντικότερο και καθολικά αναγνωρισµένο µειονέκτηµα του τοµέα της καλλιέργειας. Οι καλλιεργητές επιµένουν ότι θα έπρεπε να έχει υπάρξει µια οργανωµένη πειραµατική παραγωγή σπόρων και πολλαπλασιαστικού υλικού κατά µεγάλες γεωγραφικές/κλιµατικές ζώνες και να έχουν πιστοποιηθεί γηγενείς ποικιλίες µε γνωστή εκ των προτέρων ελάχιστη απόδοση ανά κλιµατικό/εδαφικό περιβάλλον. Έλλειψη ενηµέρωσης των καλλιεργητών σε θέµατα προσαρµοστικότητας, γενετικής βελτίωσης και τεχνικών καλλιέργειας. Η ενηµέρωση δεν σχετίζεται µόνο µε την έλλειψη πληροφόρησης αλλά και την απουσία εφαρµογών και προτύπων επισκέψιµων αγρών. Έλλειψη ενηµέρωσης των καλλιεργητών σε θέµατα φυτο-υγειονοµικών προτύπων και ποιότητας που έχουν άµεση σχέση µε την καλλιέργεια, συλλογή και χωρική ξήρανση των φυτών. Ανεξέλεγκτη συλλογή αυτοφυών µε ακατάλληλες µεθόδους. Το µειονέκτηµα αυτό µετατρέπεται και σε µεγάλη απειλή για την βιοποικιλότητα και το απόθεµα γενετικών πόρων των φυτών. Μικρή δραστηριοποίηση του παραδοσιακού συνεταιριστικού κινήµατος στο τοµέα.

30 Ανάλυση SWOT II -πλεονεκτήµατα και ευκαιρίες του τοµέα της καλλιέργειας Μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν επενδύσει στη καλλιέργεια αρωµατικώνφαρµακευτικών φυτών σε ιδιόκτητες εκτάσεις γεγονός που αυξάνει τον υγιή ανταγωνισµό και τα ποιοτικά standards. Μεγάλη ζήτηση της παραγωγής και αύξηση του αριθµού παραγωγών, εκτάσεων και ποικιλίας καλλιεργούµενων ειδών. Πολλές φορές συνδέεται µε µεθόδους παραγωγής φιλικούς στο περιβάλλον και ιδιαίτερα µε τη βιολογική γεωργία. Είναι ελάχιστες οι πλήρως καθετοποιηµένες µονάδες (παραγωγή µέχρι απόσταξη) και έτσι υπάρχει διαπιστωµένη ανάγκη τέτοιων για στήριξη της παραγωγής των µεγαλύτερων εξαγωγικών επιχειρήσεων. Ευκαιρία εµπορικής παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού Ευκαιρίες προγραµµάτων εκπαίδευσης των παραγωγών για τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά. Βελτιωµένες αποδόσεις και σταθερές τιµές παραγωγού µε αξιοπρεπή ακαθάριστη πρόσοδο. Τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά ικανοποιούν την ανάγκη για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, εκσυγχρονισµό της αγροτικής παραγωγής και στροφής σε καινοτόµα green και non food products. Υπάρχει δυνατότητα για καλλιέργεια συνδυασµού φυτικών ειδών και συνεπώς καλύτερης διαχείρισης του κινδύνου της γεωργικής παραγωγής. Καλλιεργούνται σε ορεινές και ηµιορεινές περιοχές και αποτελούν ένα σοβαρό συµπληρωµατικό εισόδηµα για τους αγρότες των µειονεκτικών αυτών περιοχών.

31 Ανάλυση SWOT III Κυριότερα µειονεκτήµατα και απειλές του τοµέα της µεταποίησης Έλλειψη σταθερής ποσότητας και ποιότητας εγχώριας πρώτης ύλης Έλλειψη παραγωγής αιθέριων ελαίων σε βιοµηχανική κλίµακα για εισροή στην φαρµακευτική βιοµηχανία, στα καλλυντικά και στη βιοµηχανία τροφίµων. Υπάρχουν σοβαρές ανάγκες στήριξης σε χρηµατοδοτικό επίπεδο. Οι διεθνείς κανόνες παραγωγής, τυποποίησης και εµπορίας φυτικού γενετικού υλικού και αυτοφυών ειδών οδηγούν σε αυστηρότερες προδιαγραφές. Τα διεθνή πρότυπα για τα φυτικά παρασκευάσµατα στο φαρµακευτικό τοµέα και στο κλάδο των καλλυντικών οδηγούν σε ανάγκη εφαρµογής προτύπων καλλιέργειας και πιστοποιήσεων. Περαιτέρω καθίζηση του κλάδου φαρµακείου και καλλυντικών (βασικός στόχος των µεταποιηµένων) λόγω κρίσης

32 Ανάλυση SWOT IV-Κυριότερα πλεονεκτήµατα και ευκαιρίες του τοµέα της µεταποίησης Ύπαρξη ισχυρών δυναµικών επιχειρήσεων µε έντονη εξαγωγική δραστηριότητα και ανάπτυξη δραστηριοτήτων στο εξωτερικό. Το επίπεδο µάρκετινγκ και προώθησης των προϊόντων έχει φτάσει σε επίπεδο ωριµότητας. ιαθέσιµη τεχνογνωσία από επιστήµονες και ερευνητές, τόσο στη παραγωγή όσο και στη µεταποίηση και εµπορία. Στις καλλιεργούµενες εκτάσεις η Ελλάδα έχει τεράστιο περιθώριο ανάπτυξης, σε σχέση µε το δυναµικό και τη ζήτηση που έχει εκφραστεί από τις βιοµηχανίες και οι προβλεπόµενες οικονοµίες κλίµακας µπορούν να µειώσουν ακόµα την τιµή της πρώτης ύλης για τη βιοµηχανία. Ύπαρξη θεσµικού πλαισίου άσκησης της συµβολαιακής γεωργίας. Η γεωλογική και κλιµατική ποικιλία ευνοεί την ύπαρξη διαφορετικών ειδών και δραστικών συστατικών υψηλής βιολογικής αξίας και εξαιρετικής ποιότητας. Οι καταναλωτική συµπεριφορά στην υτική Ευρώπη ευνοεί την ανάπτυξη concepts που παραπέµπουν στη φύση και στα φυσικά προϊόντα. Βοηθά στη διατήρηση οικογενειακών µεταποιητικών µονάδων. Υπάρχει δραστηριοποίηση µέσα από το (γυναικείο) αγροτουριστικό κλάδο (ιδιωτικό και συνεταιριστικό). Υπάρχουν λίγες καθετοποιηµένες παραγωγές που να δραστηριοποιούνται και στους τοµείς παραγωγής, µεταποίησης και εµπορίας και συνεπώς υπάρχουν επιχειρηµατικές ευκαιρίες επέκτασης. Ο τοµέας έχει χαρακτηριστεί ως προωθούµενος από το ΥΠΑΑΤ και συµπεριλαµβάνεται στη στήριξη της µεταποίησης. Οι εξαγωγές των µεταποιηµένων προϊόντων συνεχώς αυξάνουν.

33 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Ι Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΙ Ο ΚΛΑ ΟΣ ΟΠΟΥ ΘΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΘΕΙ (οι στόχοι ποιοτικά και ποσοτικά) ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ (ιδία κεφάλαια, δανειακές υποχρεώσεις, επιχορήγηση δηµοσίου κ.λ.π) ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ (βιολογική διάσταση) ΑΓΟΡΑ (πάρα πολύ σηµαντικό το σε ποιο αγοραστικό κοινό απευθύνεται το προϊόν και γιατί). Επίσης σηµαντικά είναι η ανάλυση του τόπου εγκατάστασης, ο ανταγωνισµός και η συνολική θέση της επιχείρησης στον κλάδο (SWOT analysis) ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ (χαρακτηριστικά του προιόντος και πλεονεκτήµατα-µειονεκτήµατα)

34 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΙΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ (προσωπικό, προµηθευτές, οργανόγραµµα κ.λ.π) ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΜΙΓΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ (τιµή πώλησης, στρατηγική πωλήσεων και διανοµής, πλάνο προώθησης) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ (π.χ. δείκτες αποδοτικότητας, ρευστότητας κ.λ.π) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΥΧΕΡΕΙΑΣ ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ

35 Ανάλυση της Παραγωγής Η αλυσίδα των φαρµακευτικών φυτών είναι πολύ περίπλοκο και δύσκολο να προσδιορισθεί. Η κύρια δυσκολία στον καθορισµό ενός µοντέλου που συνοψίζει και εκφράζει την πλήρη δοµή της αλυσίδας εφοδιασµού και τις σχέσεις µεταξύ των διαφόρων παραγόντων που τη συνθέτουν θα µπορούν να ανιχνευθούν στα ακόλουθα σηµεία: Μεγάλος αριθµός καλλιεργούµενων ειδών, ηµιτελικών και τελικών προϊόντων που παράγονται σε αυτόν τον τοµέα Πλήθος των τύπων των φορέων που συµµετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασµού (συλλέκτες, παραγωγοί, µεταποιητές, οι τελικοί χρήστες, κ.λπ.) ιαφορετικός βαθµό της κάθετης ολοκλήρωσης µεταξύ φορέων από διαφορετικά στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας.

36 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ Βασικά κριτήρια αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων Τα δύο συνηθέστερα κριτήρια που χρησιµοποιούνται για τον σκοπό αυτό είναι: το κριτήριο της Καθαρής Παρούσας Αξίας (Net Present Value NPV) και το κριτήριο της Εσωτερικής Απόδοσης επί του Κεφαλαίου (Internal Rate of Return IRR)

37 ΚΑΘΑΡΗ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ Αν η καθαρή παρούσα αξία είναι θετική, η επένδυση πρέπει να γίνει αποδεκτή, ενώ αν είναι αρνητική η επένδυση πρέπει να απορριφθεί. Σε περίπτωση αµοιβαία αποκλειόµενων επενδύσεων, επιλέγεται εκείνη µε την υψηλότερη καθαρή παρούσα αξία.

38 Εσωτερικό ποσοστό αποδόσεως Εσωτερικό ποσοστό αποδόσεως είναι το επιτόκιο που εξισώνει την παρούσα αξία των αναµενόµενων µελλοντικά ροών µετρητών, µε την αρχική δαπάνη της επενδύσεως. Η εξίσωση για τον υπολογισµό του εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως είναι :

39 Εσωτερικό ποσοστό αποδόσεως Μειονέκτηµα της µεθόδου εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως είναι το ότι προϋποθέτει δοκιµαστικές µεταβολές στους υπολογισµούς µέχρι να φθάσουµε σε µια µηδενική Κ.Π.Α. Αρχικά υπολογίζουµε την παρούσα αξία των ροών µετρητών µιας επενδύσεως χρησιµοποιώντας ένα αυθαίρετα επιλεγµένο επιτόκιο που να προσεγγίζει το κόστος κεφαλαίου. Στη συνέχεια συγκρίνουµε την παρούσα αξία µε το κόστος της επενδύσεως. Αν η παρούσα αξία είναι µεγαλύτερη από το κόστος, δοκιµάζουµε ένα υψηλότερο επιτόκιο και επαναλαµβάνουµε τη διαδικασία. Αν η παρούσα αξία είναι µικρότερη από το κόστος µειώνουµε το επιτόκιο και επαναλαµβάνουµε τη διαδικασία. Συνεχίζουµε µέχρι η παρούσα αξία των ροών µετρητών της επενδύσεως να είναι περίπου ίση µε το κόστος.

40 Κόστος Βιολογικής Παραγωγής Μελισσόχορτου Εάν προεξοφλήσουµε µε 10%, οι ενδιάµεσες εισροές είναι 936 ευρώ και η ακαθάριστη αξία παραγωγής είναι 5043 ευρώ για την περίοδο των έξι ετών µε 4 παραγωγικά χρόνια. Αυτό δίνει Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία 4107 ευρώ και Επιχειρηµατικό Κέρδος Συντελεστών της Παραγωγής (Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής µείον Πληρωµένη Εργασία και Αποσβέσεις) στα 2776 ευρώ. Εάν από αυτό το ποσό αφαιρέσουµε ενοίκια και τόκους έχουµε Καθαρό Επιχειρηµατικό Κέρδος (κέρδος της µη-πληρωµένης εργασίας) γύρω στα 2500 ευρώ ανά στρέµµα για την εξαετία δηλαδή ένα µέσο όρο προεξοφληµένου καθαρού επιχειρηµατικού κέρδους στα 417 ευρώ ανά στρέµµα και έτος. Αυτό σηµαίνει ότι µε µέσο κλήρο στα 50 στρέµµατα, το καθαρό επιχειρηµατικό κέρδος του αγροτικού νοικοκυριού µε µία πλήρη ετήσια µονάδα εργασίας (AWU) µπορεί να διαµορφωθεί στα ευρώ. Κόστος σε ευρώ ανά στρέµµα Έτος Ενδιάµεσες Εισροές Πληρωµένη Εργασία 1 ο Εγκατάσταση ο Μη παραγωγικό ο -6 ο Παραγωγικά Σύνολο Παρούσα Αξία (επιτόκιο %)

41 Κόστος Βιολογικής Παραγωγής Ρίγανης Κόστος σε ευρώ ανά στρέµµα Έτος Ενδιάµεσες Εισροές Πληρωµένη Εργασία 1 ο Εγκατάσταση ο Μη παραγωγικό ο -11 ο Παραγωγικά Σύνολο Παρούσα Αξία (επιτόκιο %) Εάν προεξοφλήσουµε µε 10%, οι ενδιάµεσες εισροές είναι 1207 ευρώ και η ακαθάριστη αξία παραγωγής είναι ευρώ για την περίοδο των έξι ετών µε 9 παραγωγικά χρόνια. Αυτό δίνει Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία 9264 ευρώ και Επιχειρηµατικό Κέρδος Συντελεστών της Παραγωγής (Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής µείον Πληρωµένη Εργασία και Αποσβέσεις) στα 7462 ευρώ. Εάν από αυτό το ποσό αφαιρέσουµε ενοίκια και τόκους έχουµε Καθαρό Επιχειρηµατικό Κέρδος (κέρδος της µη-πληρωµένης εργασίας) γύρω στα 7000 ευρώ ανά στρέµµα για την 11αετία δηλαδή ένα µέσο όρο προεξοφληµένου καθαρού επιχειρηµατικού κέρδους στα 636 ευρώ ανά στρέµµα και έτος. Αυτό σηµαίνει ότι µε µέσο κλήρο στα 50 στρέµµατα, το καθαρό επιχειρηµατικό κέρδος του αγροτικού νοικοκυριού µε µία πλήρη ετήσια µονάδα εργασίας (AWU) µπορεί να διαµορφωθεί στα ευρώ.

42 Κόστος Παραγωγής Αρώνια Κόστος σε ευρώ ανά στρέµµα Έτος Ενδιάµεσες Εισροές Πληρωµένη Εργασία 1 ο Εγκατάσταση ο 6 ο Μη παραγωγικό ο 16 ο Παραγωγικά Σύνολο Παρούσα Αξία (επιτόκιο 5%) Εάν υιοθετήσουµε το σενάριο των δέκα πρώτων πραγµατικών παραγωγικών ετών για το δένδρο τη Αρώνια και προεξοφλήσουµε µε 5%, οι ενδιάµεσες εισροές είναι 1320 ευρώ και η ακαθάριστη αξία παραγωγής είναι 27,000 ευρώ για την περίοδο των δέκα έξι ετών µε δέκα παραγωγικά χρόνια. Αυτό δίνει Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία 25,680 ευρώ και Επιχειρηµατικό Κέρδος Συντελεστών της Παραγωγής (Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής µείον Πληρωµένη Εργασία και Αποσβέσεις) στα 24,740 ευρώ. Εάν από αυτό το ποσό αφαιρέσουµε ενοίκια και τόκους έχουµε Καθαρό Επιχειρηµατικό Κέρδος (κέρδος της µη-πληρωµένης εργασίας) γύρω στα 24,000 ευρώ ανά στρέµµα για την δεκαετία δηλαδή ένα µέσο όρο προεξοφληµένου καθαρού επιχειρηµατικού κέρδους στα 2,400 ευρώ ανά στρέµµα και έτος. Αυτό σηµαίνει ότι µε µέσο κλήρο στα 10 στρέµµατα, το καθαρό επιχειρηµατικό κέρδος του αγροτικού νοικοκυριού µε µία πλήρη ετήσια µονάδα εργασίας (AWU) µπορεί να διαµορφωθεί στα 24,000 ευρώ.

43 Κόστος Βιολογικής Παραγωγής Γκοτζι-Μπέρρι Υιοθετώντας το σενάριο των δέκα πρώτων πραγµατικών παραγωγικών ετών για το γκότζι-µπέρρι και προεξοφλήσουµε µε 5%, οι ενδιάµεσες εισροές είναι 1444 ευρώ και η ακαθάριστη αξία παραγωγής είναι 27,000 ευρώ για την περίοδο των δέκα έξι ετών µε δέκα παραγωγικά χρόνια. Αυτό δίνει Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία 25,556 ευρώ και Επιχειρηµατικό Κέρδος Συντελεστών της Παραγωγής (Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής µείον Πληρωµένη Εργασία και Αποσβέσεις) στα 24,046 ευρώ. Εάν από αυτό το ποσό αφαιρέσουµε ενοίκια και τόκους έχουµε Καθαρό Επιχειρηµατικό Κέρδος (κέρδος της µη-πληρωµένης εργασίας) γύρω στα 23,000 ευρώ ανά στρέµµα για την δεκαετία δηλαδή ένα µέσο όρο προεξοφληµένου καθαρού επιχειρηµατικού κέρδους στα 2,300 ευρώ ανά στρέµµα και έτος. Αυτό σηµαίνει ότι µε µέσο κλήρο στα 10 στρέµµατα, το καθαρό επιχειρηµατικό κέρδος του αγροτικού νοικοκυριού µε µία πλήρη ετήσια µονάδα εργασίας (AWU) µπορεί να διαµορφωθεί στα 23,000 ευρώ. Κόστος σε ευρώ ανά στρέµµα Έτος Ενδιάµεσες Εισροές Πληρωµένη Εργασία 1 ο Εγκατάσταση ο 4 ο Μη παραγωγικό ο -14 ο Παραγωγικά Σύνολο Παρούσα Αξία (επιτόκιο 5%)

44 Κόστος Παραγωγής Ιπποφαούς Θα πρέπει να σηµειώσουµε ότι ουσιαστικά το Ιπποφαές δεν σηµειώνει σηµαντικές διαφορές ως προς της παραγωγή, την τιµή διάθεσης και συνεπώς η δοµή του κόστους είναι ίδια µε αυτή που περιγράφηκε παραπάνω για την Αρώνια.

45 Κόστος Βιολογικής Παραγωγής Κράταιγου Κόστος σε ευρώ ανά στρέµµα Έτος Ενδιάµεσες Εισροές Πληρωµένη Εργασία 1 ο Εγκατάσταση ο 6 ο Μη παραγωγικό ο 16 ο Παραγωγικά Σύνολο Παρούσα Αξία (επιτόκιο 5%) Εάν υιοθετήσουµε το σενάριο των δέκα πρώτων πραγµατικών παραγωγικών ετών για το κράταιγο και προεξοφλήσουµε µε 5%, οι ενδιάµεσες εισροές είναι 1320 ευρώ και η ακαθάριστη αξία παραγωγής είναι 42,000 ευρώ για την περίοδο των δέκα έξι ετών µε δέκα παραγωγικά χρόνια. Αυτό δίνει Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία 40,680 ευρώ και Επιχειρηµατικό Κέρδος Συντελεστών της Παραγωγής (Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής µείον Πληρωµένη Εργασία και Αποσβέσεις) στα 39,740 ευρώ. Εάν από αυτό το ποσό αφαιρέσουµε ενοίκια και τόκους έχουµε Καθαρό Επιχειρηµατικό Κέρδος (κέρδος της µη-πληρωµένης εργασίας) γύρω στα 38,000 ευρώ ανά στρέµµα για την δεκαετία δηλαδή ένα µέσο όρο προεξοφληµένου καθαρού επιχειρηµατικού κέρδους στα 3,800 ευρώ ανά στρέµµα και έτος. Αυτό σηµαίνει ότι µε µέσο κλήρο στα 10 στρέµµατα, το καθαρό επιχειρηµατικό κέρδος του αγροτικού νοικοκυριού µε µία πλήρη ετήσια µονάδα εργασίας (AWU) µπορεί να διαµορφωθεί στα 38,000 ευρώ.

46 Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 3.Καλλιεργούµενα Αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά υνατά σηµεία Στροφή της κατανάλωσης προς οικιακά προϊόντα Παράδοση τοπικών προϊόντων Μεγάλο εύρος κλιµατικών συνθηκών= διαφοροποιηµένη καλλιέργεια Εναλλακτικές µορφές εισοδήµατος Ευκαιρίες Υψηλή οικιακή κατανάλωση Συνεταιρισµοί και ενώσεις Ποιοτικοί στόχοι Έρευνα για την βελτίωση της ποικιλίας και των χρήσεων των προϊόντων Αδυναµίες Έλλειψη αξιόπιστων δεδοµένων για τον κλάδο Σπανιότητα πληροφοριών και τεχνικών καλλιέργειας/διαθέσιµων ειδών Έλλειψη οργανισµών σύνδεσης ζήτησης και προσφοράς Απειλές Ανταγωνισµός για την ακατέργαστη ύλη που προέρχεται από ξένες χώρες (ελεύθερης καλλιέργειας και σε χαµηλότερη τιµή/υψηλότερη ποιότητα) 1. Γενικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται µε τα υνατά σηµεία Ύπαρξη πλούτου σε εµπειρία και παράδοση Βελτιστοποίηση της γνώσης Ύπαρξη πλούσιας ποικιλίας φαρµακευτικών φυτών σε σχέση µε άλλα άγρια είδη Ευκαιρίες Πραγµατοποίηση της επίσηµης ιστοσελίδας για την χλωρίδα στην χώρα Μεγάλη ζήτηση για προϊόντα υγιεινής που βασίζονται σε θεραπευτικά και φαρµακευτικά φυτά Περίληψη των προϊόντων αυτών σε δίαιτες : λειτουργικών τροφίµων, εµπλουτισµένων τροφίµων, τροφίµων για ειδικές ιατρικές ανάγκες, συµπληρώµατα διατροφής Αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά Αδυναµίες Κατακερµατισµένη γνώση σχετικά µε την εξέλιξη της χρήσης των φαρµακευτικών φυτών σε όλη την χώρα Υπερπήδηση εµποδίων στην παρούσα φάση της έλλειψης πληροφοριών Μικρός αριθµός καλλιεργήσιµων ειδών στην χώρα Απειλές Πόροι ( ποικιλία) Ξένα είδη Εισαγόµενα φυτά

47 Μαθήµατα από την Ιταλική περίπτωση Ι Πάνω από τα 10 εκτάρια ΧΓΕ η επιφάνεια ανάπτυξης είναι υπερδιπλάσια ότι από τις εταιρείες. Στην ειδική περίπτωση, µεταξύ 2 και 5 εκταρίων, η αύξηση του πλήθους είναι αρκετά µετριοπαθής (+6,9%), ενώ η επιφάνεια που έχει επενδυθεί στην καλλιέργεια είναι περισσότερο από 16 φορές υψηλότερη από εκείνη του εν λόγω πλήθους (144%). Με άλλα λόγια, µια µεγαλύτερη παρουσία των υπό εξέταση ως µέρος των κανονισµών των εταιρειών µεγαλύτερου µεγέθους, φαίνεται να αναδύονται ακόµη πιο έντονα φαινόµενα εξειδίκευσης που αφορούν µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις.