Παραδοτέο 3 Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό

Transcript

1 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύµπραξη: «. Τσιάρας -. Παλάσκας» Παραδοτέο 3 Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό Υπεύθυνος σύνταξης: Νίκος Νικήσιανης ρ Οικολογίας Ιανουάριος, 2014

2

3 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου: Σύµπραξη «. Τσιάρας -. Παλάσκας» Παραδοτέο 3: Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό Αρχείο: DELIVERABLE_3_v4.doc ΕΚ ΟΣΗ/ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ: 4.0 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Ιστοσελίδα έργου: Προτεινόµενη βιβλιογραφική αναφορά: Νικήσιανης, Ν., Τσιάρας ηµήτρης, Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό. Παραδοτέο 3 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος Φορέας ιαχείρισης έλτα Νέστου Βιστωνίδας Ισµαρίδας. Αυτοτελής έκδοση, σελ. 39

4

5 Παραδοτέο 3 «Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό» Περιεχόµενα Σύνοψη... 1 A. Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών Εισαγωγή Κέντρα υποδοχής πληροφόρησης επισκεπτών Σήµανση Παρατηρητήρια - κιόσκια Οργανωµένοι χώροι αναψυχής Ποδηλατόδροµοι Υποδοµές αναψυχής στις παραλίες Λοιπές... 9 B. Προτεινόµενες Νέες Υποδοµές Γενικά στοιχεία Κιόσκια ενηµέρωσης (info-kiosk) Πεζογέφυρες Παρατηρητήρια Καλύπτρες Κιόσκια Χώροι αναψυχής Αποβάθρα Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Πινακίδες ενηµέρωσης κατεύθυνσης για την πρόσβαση στο ΕΠΑΜΑΘ Πινακίδες σήµανσης κατεύθυνσης εντός του ΕΠΑΜΘ Μονοπάτια πεζοπορίας Ποδηλατόδροµοι...38

6

7 Σύνοψη Το παρόν κείµενο και το επισυναπτόµενο αρχείο excel το παραδοτέο υπ. αρ. 3 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Στο Α Μέρος παρουσιάζεται η καταγραφή των υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και γενικότερα των υφιστάµενων υποδοµών που µπορούν να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού. Καταγράφονται έτσι 19 συνολικά υποδοµές όπως παρατηρητήρια, κιόσκια που βρίσκονται σε σηµεία φυσικού ενδιαφέροντος, πινακίδες ερµηνείας τοπίου και σήµανσης σε περιοχές ενδιαφέροντος, ποδηλατοδρόµοι και Κέντρα Πληροφόρησης ή Υποδοχής Επισκεπτών. Γίνεται η εκτίµηση ότι οι υποδοµές αυτές είναι ανεπαρκείς για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού και χρειάζονται συµπλήρωση. Στο Β Μέρος παρουσιάζεται η πρόταση για την κατασκευή νέων υποδοµών (πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος σήµανσης και ενηµέρωσης, Info-kiosk, πεζογέφυρες, παρατηρητήρια, καλύπτρες, κιόσκια, οργανωµένοι χώροι αναψυχής, αποβάθρα, µονοπάτια και ποδηλατόδροµοι), µε βάση τα αποτελέσµατα των υπολοίπων παραδοτέων (σηµεία πρόσβασης, σηµεία ενδιαφέροντος, προτεινόµενες εναλλακτικές διαδροµές), αλλά και την υφιστάµενη κατάσταση. 1

8 2

9 A. Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών 1. Εισαγωγή Το παρόν κείµενο και το επισυναπτόµενο αρχείο excel το παραδοτέο υπ. αρ. 3 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Το σχετικό απόσπασµα της Τεχνικής Προσφοράς αναφέρει σε σχέση µε το συγκεκριµένο παραδοτέο: «Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό µε στόχο τη συνολική και ολοκληρωµένη δηµιουργία δικτύου οικοτουριστικών υποδοµών, που απαιτούνται για την αρτιότερη τουριστική και οικοτουριστική ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής του ΕΠ.ΑΜΑΘ. Θα προσδιοριστούν, θα περιγραφούν και θα χαρτογραφηθούν οι υπάρχουσες οικοτουριστικές υποδοµές και υποδοµές ερµηνείας περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα θα παρουσιαστεί η ένταξή τους σε ένα δίκτυο απαιτούµενων κατάλληλων υποδοµών στο ΕΠΑΜΑΘ. Το προτεινόµενο δίκτυο θα αφορά προτάσεις µε την µορφή κατευθύνσεων/οδηγιών για τις απαιτούµενες και πλέον κατάλληλες παρεµβάσεις, (µονοπάτια, ποδηλατόδορµοι, θέσεις θέας-παρατηρητήρια, στάσεις ανάπαυσης και ενηµέρωσης, πληροφοριακές - θεµατικές πινακίδες, κλπ) ή και επισκευή συντήρηση υφιστάµενων µε την χωροθέτησή τους και τις γενικές προδιαγραφές αυτών για την οικοτουριστική ανάπτυξη της περιοχής του ΕΠ.ΑΜΑΘ, λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις δυνατότητες της προστατευόµενης περιοχής, την υφιστάµενη κατάσταση και τα προγραµµατιζόµενα έργα από άλλους φορείς». Στο Α µέρος του παραδοτέου 3 καταγράφονται οι υπάρχουσες υποδοµές ερµηνείας περιβάλλοντος και γενικότερα οι υποδοµές που µπορούν να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού, όπως παρατηρητήρια και κιόσκια που βρίσκονται σε σηµεία φυσικού ενδιαφέροντος, πινακίδες ερµηνείας τοπίου και σήµανσης σε περιοχές ενδιαφέροντος, ποδηλατοδρόµοι και Κέντρα Πληροφόρησης ή Υποδοχής Επισκεπτών. Οι υποδοµές αυτές εντοπίστηκαν και καταγράφτηκαν µετά από βιβλιογραφική έρευνα, επιτόπια έρευνα στην περιοχή και συνεργασία µε τα στελέχη του Φορέα ιαχείρισης. Συνολικά καταγράφηκαν οι παρακάτω υποδοµές: Είδος Υποδοµής Αρ. Κέντρα Πληροφόρησης ή Υποδοχής Επισκεπτών 4 Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου 9 (σηµεία) Σήµανση 8 (σηµεία) Παρατηρητήριο - κιόσκι 9 Οργανωµένος Χώρος Αναψυχής 3 Ποδηλατόδροµος 1 Τουριστικό Περίπτερο 3 Γέφυρα 1 Υποδοµές σε παραλία 12 (σηµεία) 3

10 Η γενική εκτίµηση είναι ότι οι παραπάνω υποδοµές δεν επαρκούν για την προώθηση του οικοτουρισµού στην περιοχή. Συγκεκριµένα, υπάρχει µεγάλη έλλειψη κατάλληλης σήµανσης, που να υποδεικνύει την κατεύθυνση προς τις διάφορες περιοχές ενδιαφέροντος του Πάρκου. Υπάρχουν ελάχιστες πινακίδες ερµηνείας τοπίου σε σχέση µε την έκταση της περιοχής και τον αριθµό των σηµείων ενδιαφέροντος. Υπάρχουν πολύ λίγα λειτουργικά παρατηρητήρια, τα οποία καλύπτουν πολύ µικρό ποσοστό των εκτάσεων που είναι κατάλληλες για παρατήρηση πουλιών. Σηµειώνεται εδώ ότι ο πεδινός χαρακτήρας της περιοχής καθιστά πιο χρήσιµα τα παρατηρητήρια. Υπάρχει επαρκής αριθµός Κέντρων Πληροφόρησης ή Υποδοχής Επισκεπτών µε κατάλληλες εγκαταστάσεις. Ωστόσο, τα δύο από αυτά δεν λειτουργούν. Οι παραπάνω υφιστάµενες υποδοµές και οι ελλείψεις τους λαµβάνονται παρακάτω υπόψη για να προταθεί η κατασκευή νέων υποδοµών. 4

11 2. Κέντρα υποδοχής πληροφόρησης επισκεπτών Στην ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΘ έχουν κατασκευαστεί τέσσερα κέντρα υποδοχής και πληροφόρησης των επισκεπτών: Κέντρο Πληροφόρησης Πόρτο Λάγους Το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας λειτουργεί από το Φορέα ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Βρίσκεται στην δυτική είσοδο του χωριού Πόρτο-Λάγος, στο. Αβδήρων Ν. Ξάνθης, πάνω στην παλιά Εθνική Οδό Ξάνθης - Κοµοτηνής. Είναι επισκέψιµο όλες τις εποχές του χρόνου. Προσφέρει ενηµέρωση για την περιοχή, µέσα από εκθεµατικές επιφάνειες, έντυπο υλικό, ταινίες, ξεναγήσεις κα. Εδώ βρίσκεται και η έδρα του Φορέα. Στοιχεία επικοινωνίας: ιεύθυνση: ΠΟΡΤΟ ΛΑΓΟΣ ΞΑΝΘΗΣ, τηλ: , φαξ: , info@fd-nestosvistonis.gr Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου. Το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου λειτουργεί από το Φορέα ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Βρίσκεται στην Κεραµωτή N. Καβάλας (πίσω από το Γυµνάσιο). Είναι επισκέψιµο όλες τις εποχές του χρόνου. Προσφέρει ενηµέρωση για την περιοχή, µέσα από εκθεµατικές επιφάνειες, έντυπο υλικό, ταινίες, ξεναγήσεις κα. Στοιχεία επικοινωνίας: ιεύθυνση: ΚΕΡΑΜΩΤΗ ΚΑΒΑΛΑΣ, τηλ: , φαξ: , infonestos@fd-nestosvistonis.gr Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου και Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Ερασµίου Το Περιβαλλοντικό Πάρκο βρίσκεται στο ανατολικό σκέλος του έλτα του Νέστου, πλησίον του οικισµού Εράσµιο και εντός του εναποµείναντος τµήµατος του παραποτάµιου δάσους (Κοτζά Ορµάν). ιαθέτει εκθεσιακό χώρο, παιδότοπο, µονοπάτια, αναψυκτήριο και υπαίθριες εγκαταστάσεις ενηµέρωσης και αναψυχής. Σήµερα παραµένει κλειστό. Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους (Ν. Καρυά). Το Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Νέστου βρίσκεται στο δυτικό σκέλος του έλτα του Νέστου, πλησίον του οικισµού Ν. Καρυά και εντός του µεγαλύτερου εναποµείναντος τµήµατος του παραποτάµιου δάσους (Κοτζά Ορµάν). Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2001, υπό την ευθύνη του ασαρχείου Καβάλας. ιαθέτει εκθεσιακό χώρο, αίθουσα προβολών και υπαίθριες εγκαταστάσεις ενηµέρωσης και αναψυχής. Σήµερα είναι επισκέψιµο µόνο σε συνεννόηση µε το ασαρχείο. 5

12 3. Σήµανση Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος τοπίου Από προηγούµενες δράσεις του Φορέα ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου, έχουν τοποθετηθεί πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος µεγάλων διαστάσεων σε µία σειρά από οικότοπους του ΕΠΑΜΘ. Στην παρουσία µελέτη καταγράφθηκαν υφιστάµενες πινακίδες στις λιµνοθάλασσες Πτελέας, Καρατζά (πάνω στον ποδηλατόδροµο), Ξηρολίµνης και Ερατεινού, στη νότια όχθη της λίµνης Βιστωνίδας, στη δυτική όχθη της λίµνης Ισµαρίδας και το αλσύλιο του Πόρτο Λάγους. Οι πινακίδες αυτές περιέχουν βασικές πληροφορίες για τον εκάστοτε οικότοπο και παραµένουν σήµερα λειτουργικές και αξιοποιήσιµες. Λειτουργικές πινακίδες βρίσκονται επίσης και εντός άλλων υποδοµών, όπως στα 4 παραπάνω αναφερόµενα Κέντρα υποδοχής και πληροφόρησης των επισκεπτών και στο παρατηρητήριο του Αγ. Κοσµά (αναφέρονται στην καταγραφή των αντίστοιχων υποδοµών). Σε άλλα σηµεία, όπως στις λίµνες γλυκού νερού της Χρυσούπολης, οι τοποθετηµένες πινακίδες έχουν αφαιρεθεί ή καταστραφεί, ενώ κάποιες άλλες, όπως αυτή στη λίµνη Βιστωνίδα, βρίσκονται πια εκτός διαδροµών. Έχουν επίσης τοποθετηθεί και παραµένουν λειτουργικές και αξιοποιήσιµες πινακίδες ερµηνείας τοπίου στα δύο σηµεία θέας, νότια και δυτικά της λίµνης Ισµαρίδας. Τέλος, έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σηµεία του Πάρκου µικρές µεταλλικές πινακίδες µε την ονοµασία της κάθε περιοχής και το λογότυπο του Πάρκου, οι οποίες ωστόσο έχουν σήµερα καταστραφεί και δεν είναι αξιοποιήσιµες. Πινακίδες σήµανσης - κατεύθυνσης Στην περιοχή του ΕΠΑΜΘ υπάρχει πολύ περιορισµένη σήµανση πρόσβασης ή κατεύθυνσης. Στην παρούσα µελέτη καταγράφονται πινακίδες σε δύο από τους κόµβους της Εγνατίας οδού (οι οποίες ωστόσο δεν αναφέρουν το Εθνικό Πάρκο, αλλά την κατεύθυνση αντίστοιχα προς «Ποταµό Νέστου» και «Άβδηρα, Βιστωνίδα, Φανάρι») και ελάχιστες πινακίδες στο επαρχιακό δίκτυο (όπως αυτή στην έξοδο της Κεραµωτής). Υπάρχουν ακόµα πινακίδες πρόσβασης σε λιγοστά σηµεία ενδιαφέροντος, όπως το «παρατηρητήριο Λαφρούδας» (που αναφέρεται στην τοποθεσία Πύργος Λάφρης) και τα δύο σηµεία θέας νότια και δυτικά της Ισµαρίδας. Για τη γενικότερη πρόσβαση και κατεύθυνση ωστόσο εξυπηρετούν µερικώς και οι υφιστάµενες πινακίδες του οδικού δικτύου, που παραπέµπουν σε περιοχές ενδιαφέροντος όπως οι λίµνες Ισµαρίδα και Βιστωνίδα, το Φανάρι, το έλτα του Νέστου, οι παραλίες της περιοχής κοκ. Πυκνή σήµανση υπάρχει ακόµα προς το Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου, το Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου και το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας. Η περιοχή των Τοξοτών επίσης διαθέτει το δικό της επαρκές σύνολο πινακίδων σήµανσης και κατεύθυνσης. 6

13 4. Παρατηρητήρια - κιόσκια Παρά τη σηµασία που έχει η παρατήρηση πουλιών για την επισκεψιµότητα του ΕΠΑΜΘ, στην περιοχή καταγράφονται πολύ λίγα λειτουργικά παρατηρητήρια. Κάποια από τα παρατηρητήρια που έχουν κατασκευαστεί σε προηγούµενες φάσεις, όπως αυτό στην παλιά έκταση του Αλιευτικού Συνεταιρισµού της ιαλαµπής στην όχθη της Βιστωνίδας, στο βόρειο άκρο του χώρου αναψυχής στο δυτικό δέλτα του Νέστου και στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος, έχουν µερικώς ή ολοσχερώς καταστραφεί. Λειτουργικά παραµένουν σήµερα το κλειστό, ξύλινο παρατηρητήριο πάνω στο δυτικό ανάχωµα της Βιστωνίδας, απέναντι από τις εκβολές του Κόσυνθου, το πέτρινο παρατηρητήριο στο ύψωµα του Αγ. Κοσµά (εκτός ΕΠΑΜΑΘ), ενώ ως παρατηρητήρια µπορούν να λειτουργήσουν και τα κιόσκια εντός της λιµνοθάλασσας Καρατζά, πάνω στον ποδηλατόδροµο. Ως παρατηρητήρια λειτουργούν επίσης τα βασικά σηµεία θέας της περιοχής, όπως ο Πύργος της Λάφρης («παρατηρητήριο Λαφρούδας» σύµφωνα µε τις πινακίδες που έχουν τοποθετηθεί) όπου υπάρχει και το παρατηρητήριο του ΠΑΚΕΘΡΑ, τα σηµεία θέας νότια και δυτικά της Ισµαρίδας, ο λόφος των Αγ. Αποστόλων πάνω από τις λιµνοθάλασσες Έλους και Πτελέας, ο λόφος της Αγ. Παρασκευής στη Βιστωνίδα και το σηµείο θέας των Στενών του Νέστου, πάνω από τους Τοξότες. 5. Οργανωµένοι χώροι αναψυχής Στην ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΘ υπάρχουν κάποιοι οργανωµένοι χώροι αναψυχής. Ο βασικότερος είναι αυτός στο δυτικό δέλτα του Νέστου, ανατολικά της Χρυσούπολης («Καφέ Νέστος»), µε ξύλινα τραπέζια, αναψυκτήριο, πάγκους, δροµάκια κα. Υποδοµές χώρου αναψυχής υπάρχουν ακόµα στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος, στην περιοχή του παλιού κάµπινγκ, παραµένουν ωστόσο µάλλον εγκαταλελειµµένες. Ως άτυποι χώροι αναψυχής λειτουργούν επίσης αυτός στο ανατολικό δέλτα του Νέστου, δυτικά του χωριού Κύρνος, τον οποίο επισκέπτονται µαζικά κάτοικοι των διπλανών χωριών, αλλά και η όχθη του Νέστου στην είσοδο των Στενών. Πέρα από τους οργανωµένους χώρους, κιόσκια, παγκάκια, ξύλινα τραπέζια και άλλες υποδοµές αναψυχής εντοπίζονται σε πολλά ακόµα σηµεία του ΕΠΑΜΘ, όπως στις παραλίες (βλ. παρακάτω), στο δρόµο περιµετρικά από το δυτικό δασόκτηµα στο δέλτα του Νέστου κα. 6. Ποδηλατόδροµοι Ο µοναδικός οργανωµένος ποδηλατόδροµος που υπάρχει στην περιοχή του ΕΠΑΜΘ είναι ο ποδηλατόδροµος της Λιµνοθάλασσας Καρατζά. Πρόκειται για έναν εκτενή ξύλινο διάδροµο µήκους περ. 1 χλµ, πάνω στη στενή ζώνη που χωρίζει τη λιµνοθάλασσα Καρατζά από τη θάλασσα, ανάµεσα στην παραλία Μέσης (ανατολικά) 7

14 και την παραλία Αρωγής (δυτικά). ιαθέτει γέφυρα στην είσοδο από παρ. Μέσης, πάνω από το κανάλι της λιµνοθάλασσας. Στη µέση βρίσκονται δύο µικρότερες ξύλινες γέφυρες που οδηγούν σε δύο κιόσκια παρατηρητήρια, καθώς και πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος. Παραµένει σε καλή κατάσταση και λειτουργικός, αν και έχει ήδη φθορές. 7. Υποδοµές αναψυχής στις παραλίες Οι περισσότερες παραλίες της περιοχής διαθέτουν κάποιες υποδοµές για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, όπως κιόσκια, παιδικές χαρές, αποδυτήρια, πινακίδες ενηµέρωσης κα. Ειδικότερα, υποδοµές εντοπίζονται στις παραλίες: - Ίµερου - Μέσης - Αρωγής - Φαναρίου - Μάνδρας - Λευκίππου - Αγ. Ιωάννη - Μυρωδάτου - Μαγγάνων - Ερασµίου - ασοχωρίου - Κεραµωτής - Αγιάσµατος - Ερατεινού Τις περισσότερες υποδοµές από τις παραπάνω παραλίες τις διαθέτουν οι παραλίες Φαναρίου, Μυρωδάτου και Κεραµωτής. Οι υποδοµές αυτές είναι γενικά επαρκείς για το θαλάσσιο τουρισµό, ενώ µπορούν να εξυπηρετήσουν και άλλες κατηγορίες επισκεπτών. Η κατάστασή τους ωστόσο είναι µέτρια, αφού οι περισσότερες κατασκευές είναι ξύλινες και δεν απολαµβάνουν την απαιτούµενη συντήρηση. Προτείνεται η διατήρηση και η συντήρησή τους. 8

15 8. Λοιπές Εγκαταλελειµµένο τουριστικό περίπτερο στην Παραλία Ίµερου. Κατεστραµµένο και κλειστό. Σε περίπτωση επαναλειτουργίας πιθανό ενδιαφέρον για οικοτουρισµό και θαλάσσιο τουρισµό. - Εγκαταλελειµµένο τουριστικό περίπτερο στο Πόρτο Λάγος. Κατεστραµµένο και κλειστό. Σε περίπτωση επαναλειτουργίας πιθανό ενδιαφέρον για οικοτουρισµό και θαλάσσιο τουρισµό. - Εγκαταλελειµµένο τουριστικό περίπτερο στο Λιµάνι Αβδήρων. Κατεστραµµένο και κλειστό. Σε περίπτωση επαναλειτουργίας πιθανό ενδιαφέρον για οικοτουρισµό και θαλάσσιο τουρισµό. - Ξύλινη γέφυρα στο δυτικό ανάχωµα. Ξύλινη γέφυρα για την πρόσβαση σε σταθµό µετρήσεων. Θέα προς νότιες ακτές, έλη, καλαµιώνες. Εξαιρετική ορνιθοπανίδα. 9

16 α/α Αρ. κατ. Κατηγορία Ονοµασία Περιγραφή Κατάσταση Περιοχή Ζώνη ΕΠΑΜΘ Κατηγορία τουρισµού 1 1 Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Κέντρο Πληροφόρησης Πόρτο Λάγους Λειτουργεί από το Φορέα ιαχείρισης ΕΠΑΜΘ Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Λειτουργεί από το Φορέα ιαχείρισης ΕΠΑΜΘ Καλή Νέστου - Οικοτουρισµός Κλειστό Νέστου Β1-3 Οικοτουρισµός 4 4 Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου Κλειστό Νέστου Α1-3 Οικοτουρισµός Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδα ερµηνείες τοπίου στο υτικό Σηµείο Θέας Ισµαρίδας Πινακίδα ερµηνείες τοπίου στο Νότιο Σηµείο Θέας Ισµαρίδας Πινακίδα ερµηνείες περιβάλλοντος στη Λιµνοθάλασσα Πτελέας Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος στη λιµνοθάλασσα Καρατζά Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνης Καλή Ισµαρίδας Β3-14 Οικοτουρισµός Καλή Ισµαρίδας Α1-1 Οικοτουρισµός Καλή Ισµαρίδας Α2-5 Οικοτουρισµός Καλή Ισµαρίδας Β3-14 Οικοτουρισµός Καλή Ισµαρίδας Β3-14 Οικοτουρισµός 10

17 Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου Πινακίδες ερµηνείες περιβάλλοντος - τοπίου 14 1 Πινακίδες σήµανσης 15 2 Πινακίδες σήµανσης 16 3 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λίµνης Βιστωνίδας Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος λιµνοθάλασσας Ερατεινού Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λίµνης Ισµαρίδας Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Αλσύλιου Πόρτο Λάγους Πινακίδες Κέντρου Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας Πινακίδες Κέντρου Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου Πινακίδες Περιβαλλοντικού Πάρκου Νέστου Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Καλή Νέστου Α2-8 Οικοτουρισµός Καλή Ισµαρίδας Α1-1 Οικοτουρισµός Καλή Βιστωνίδας Β3-7 Οικοτουρισµός Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Καλή Νέστου Α1-3 Οικοτουρισµός Καλή Νέστου Α1-3 Οικοτουρισµός 17 4 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδα Κοµοτηνής Καλή Ισµαρίδας Οικοτουρισµός 18 5 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδα Εγνατίας Α/Κ Βαφαίικων Καλή Βιστωνίδας Οικοτουρισµός 19 6 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδα Εγνατίας Εξόδου Θαλασσιάς Καλή Νέστου Οικοτουρισµός 11

18 20 7 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδες περιοχής Τοξοτών Καλή Νέστου Οικοτουρισµός 21 8 Πινακίδες σήµανσης Πινακίδες λίµνης Ισµαρίδας Καλή Ισµαρίδας Οικοτουρισµός Παρατηρητήρια - κιόσκια Παρατηρητήρια - κιόσκια 24 3 Παρατηρητήριο - κιόσκι 25 4 Παρατηρητήριο - κιόσκι Ποδηλατόδροµος Καρατζά ανατολικό παρατηρητήριο Ποδηλατόδροµος Καρατζά δυτικό παρατηρητήριο Παρατηρητηρίο στο δυτικό ανάχωµα Βιστωνίδας Παρατηρητήριο στην αποικία ερωδιών Κιόσκι για παρατήρηση πάνω στον ποδηλατόδροµο Καρατζά Κιόσκι για παρατήρηση πάνω στον ποδηλατόδροµο Καρατζά Ξύλινο παρατητήριο - δωµάτιο, µε ξύλινη γέφυρα Ξύλινο, ψηλό παρατηρητήριο στην αποικία ερωδιών Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Ηµικατεστραµµένο Βιστωνίδας Β3-7 Οικοτουρισµός 26 5 Παρατηρητήριο - κιόσκι Παρατηρητηριο στην άνω δυτική όχθη Ξύλινο παρατητηρίο Κατεστραµµένο Νέστου Α1-3 Οικοτουρισµός 27 6 Παρατηρητήριο - κιόσκι Παρατηρητηρίο Αλιευτικού Συνεταιρισµού ( ιαλαµπή) Ξύλινο παρατητηρίο Κατεστραµµένο Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός 28 7 Παρατηρητήριο - κιόσκι Παρατηρητήριο Αγ. Κοσµά Πέτρινο κτιστό παρατηρητήριο Καλή, αλλά κλειστό Νέστου - Οικοτουρισµός 12

19 29 8 Παρατηρητήριο - κιόσκι Σηµείο Θέας Στενών Νέστου Κιόσκι στο σηµείο θέας Καλή Νέστου - Οικοτουρισµός 30 9 Παρατηρητήριο - κιόσκι 31 1 Χώρος Αναψυχής 32 2 Χώρος Αναψυχής Πύργος Λάφρης (παρατηρητήριο ΠΑΚΕΘΡΑ) υτικό δέλτα - χώρος αναψυχής Χώρος αναψυχής αλσυλίου Πόρτο Λάγους Θέση θέας Καλή Βιστωνίδας Β3-7 Οικοτουρισµός Χώρος αναψυχής µε κιόσκια, αναψυκτήριο κα Παλιός χώρος αναψυχής στο χώρο του παλιού κάµπινγκ Καλή Νέστου Α1-3 Κακή Βιστωνίδας Β3-7 αναψυχή αναψυχή 33 3 Χώρος Αναψυχής Είσοδος Στενών Νέστου Άτυπος χώρος αναψυχής Καλή Νέστου - αναψυχή 34 1 Ποδηλατόδροµος 35 1 Τουριστικό περίπτερο 36 1 Υποδοµές στην παραλία Ποδηλατόδροµος Καρατζά Τουριστικό Περίπτερο Ίµερου Υποδοµές παραλίας Ίµερου Ξύλινος διαδρόµος 1 χλµ µε γέφυρα στο κανάλι, κιόσκια - παρατηρητήρια και πινακίδες Εγκαταλελειµµένο τουριστικό περίπτερο στην Παραλία Ίµερου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Βιστωνίδας Α1-2 Οικοτουρισµός Κατεστραµµένο Ισµαρίδας Γ2-7 Καλή Ισµαρίδας Γ2-7 θαλάσσιος τουρισµός Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 37 2 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Μέσης Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Ισµαρίδας Γ2-2 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 38 3 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές Παραλίας Αρωγής Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Ισµαρίδας Γ2-1 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 13

20 39 4 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Φαναρίου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Ισµαρίδας Γ1-6 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 40 5 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Λεύκιππου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Γ1-4 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 41 6 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Αγ. Ιωάννη Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Γ1-4 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 42 7 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Μυρωδάτου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Γ2-5 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 43 8 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β4-6 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 44 9 Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Μαγγάνων Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β4-3 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Ερασµίου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β3-5 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Αγιάσµατος Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β3-9 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Ερατεινού Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β3-11 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας Μάνδρας Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Βιστωνίδας Β3-3 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός Υποδοµές στην παραλία Υποδοµές παραλίας ασοχωρίου Κιόσκια, πινακίδες, αποδυτήρια κα Καλή Νέστου Β5-1 Θαλάσσιος τουρισµός, οικοτουρισµός 14

21 50 1 Λοιπές Υποδοµές Τουριστικό περίπτερο στην Παραλία Ίµερου Εγκαταλελειµµένο Ισµαρίδας Β4-1 Όλες 51 2 Λοιπές Υποδοµές Τουριστικο Περίπτερο Π. Λάγος Εγκαταλελειµµένο Βιστωνίδας Β4-2 Όλες 52 3 Λοιπές Υποδοµές Τουριστικο Περίπτερο Αβδηρων Εγκαταλελειµµένο Νέστου Γ1-4 Όλες 53 4 Λοιπές Υποδοµές Γέφυρα δυτικού αναχώµατος Βιστωνίδας Ξύλινη γέφυρα προς τηλεµετρικό σταθµό Καλή Βιστωνίδας Β3-7 Οικοτουρισµός 15

22 B. Προτεινόµενες Νέες Υποδοµές 1. Γενικά στοιχεία Όπως σηµειώθηκε και στην εισαγωγή του προηγούµενου κεφαλαίου, οι παραπάνω καταγεγραµµένες υφιστάµενες υποδοµές, αν και σηµαντικές για τη λειτουργία του Πάρκου και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, κρίνονται γενικά ως ανεπαρκείς για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού. Στο παρόν κεφάλαιο λοιπόν κατατίθενται προτάσεις για τη δηµιουργία νέων υποδοµών, µε βάση πάντα τις υφιστάµενες υποδοµές και τις καταγεγραµµένες ανάγκες. εδοµένα από έρευνα επισκεπτών και επιχειρηµατιών Σύµφωνα µε την έρευνα που έχει γίνει ανάµεσα στους επισκέπτες του Πάρκου, (παραδοτέο 1, Πιν. 12), οι επισκέπτες αξιοποιούν στην πλειοψηφία τους τα κέντρα ενηµέρωσης και τις ενηµερωτικές πινακίδες, λιγότεροι επισκέπτες χρησιµοποίησαν τα παρατηρητήρια άγριας ζωής και τα µονοπάτια και πολύ λιγότεροι τους χώρους αναψυχής. Στις προτάσεις τους οι επισκέπτες δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στα µονοπάτια και στα παρατηρητήρια άγριας ζωής, κυρίως εξαιτίας του ενδιαφέροντος που υπάρχει αλλά και των ελλείψεων που διαπιστώνονται στους τοµείς αυτούς. Οι επιχειρηµατίες των τουριστικών επιχειρήσεων της περιοχής µε τη σειρά τους, σύµφωνα µε την αντίστοιχη έρευνα (βλ. Παραδοτέο 1, πιν. 18), δηλώνουν κατά 64,4 % ότι στην περιοχή δεν «υπάρχουν γενικά οι αναγκαίες υποδοµές για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού (µονοπάτια, παρατηρητήρια, ενηµερωτικές πινακίδες κ.α.)», ενώ συµφωνούν σχεδόν οµόφωνα ότι «οι υποδοµές αυτές πρέπει να αυξηθούν. Οι ίδιοι τους προτείνουν κατά προτεραιότητα τη διαµόρφωση χώρων αναψυχής (86,4 %), την τοποθέτηση ενηµερωτικών πινακίδων (83,1 %), τη δηµιουργία Κέντρων Πληροφόρησης (78,0 %), την κατασκευή παρατηρητήριων άγριας ζωής (76,3 %) και τη διαµόρφωση µονοπατιών (69,5 %). Προτάσεις Οι προτάσεις που καταθέτονται στην παρούσα µελέτη δίνουν το βάρος σε ελαφρές υποδοµές, κυρίως ενηµέρωσης και πληροφόρησης, παρά σε µεγάλες παρεµβάσεις και τεχνικά έργα. Ως βασικότερη παρέµβαση υποδοµή προτείνεται η ανάπτυξη ενός πυκνού δικτύου πινακίδων κατεύθυνσης σήµανσης στο οδικό δίκτυο εντός του ΕΠΑΜΘ, ενηµέρωσης και κατεύθυνσης στα βασικά σηµεία πρόσβασης και ερµηνείας τοπίου στα σηµεία ενδιαφέροντος. Εκτιµάται ότι ένα πυκνό τέτοιο δίκτυο πινακίδων µπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της επισκεψιµότητας, στην προβολή και την ενηµέρωση επισκεπτών και κατοίκων για το ίδιο το ΕΠΑΜΘ, το Φορέα ιαχείρισης και γενικότερα το προστατευτέο αντικείµενο, στη συνεκτικότητα της µεγάλης έκτασης περιοχής του ΕΠΑΜΘ. Ως παρέµβαση είναι ήπια, χωρίς σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και µε µικρό κόστος σε σχέση µε τα οφέλη. Προτείνεται ακόµα η τοποθέτηση info-kiosk σε σηµαντικούς κόµβους επισκεπτών του ΕΠΑΜΘ, η διαµόρφωση µονοπατιών πεζοπορίας και ποδηλατόδροµων σε κατάλληλα σηµεία, µε κάποια µικρά συνοδά έργα (πεζογέφυρες), η επισκευή των υφιστάµενων και η κατασκευή νέων παρατηρητηρίων, κιοσκιών και χώρων αναψυχής. Σε σχέση µε τα Κέντρα Πληροφόρησης, κρίνεται ότι τα 4 κατασκευασµένα κέντρα είναι ήδη αρκετά, σε σχέση µε το ανθρώπινο δυναµικό που µπορεί αυτή τη στιγµή να κινητοποιήσει ο Φορέας ιαχείρισης ή άλλοι φορείς της περιοχής, οπότε η προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην 16

23 επανέναρξη της λειτουργία των δύο κλειστών σήµερα Κέντρων Υποδοχής Επισκεπτών στο έλτα του Νέστου και στην οµαλή λειτουργία των δύο Κέντρων Πληροφόρησης του Φορέα ιαχείρισης. Προτείνεται ακόµα η επισκευή / συντήρηση των υποδοµών αναψυχής που υπάρχουν στην περιοχή (κιοσκια κα, βλ. παραπάνω). Οι υποδοµές αυτές ωστόσο αφορούν κυρίως το θαλάσσιο τουρισµό και όχι τον οικοτουρισµό, ενώ η αρµοδιότητα δεν ανήκει στο Φορέα ιαχείρισης, αλλά στους ΟΤΑ, οπότε και δεν κοστολογείται εδώ. Συνοπτικά, προτείνονται οι παρακάτω υποδοµές: Κατηγορία Αρ. ή µήκος Κατάσταση info-kiosk 10 Κατασκευή Πεζογέφυρα 9 Κατασκευή Παρατηρητήριο 11 Κατασκευή / επισκευή Καλύπτρα 11 Κατασκευή Κιόσκι 7 Κατασκευή Χώρος αναψυχής 1 Κατασκευή Χώρος αναψυχής 3 Επισκευή / συµπλήρωση Αποβάθρα 1 Κατασκευή Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος 33 Κατασκευή Γενική πινακίδα πρόσβασης 14 Κατασκευή Πινακίδα πρόσβασης Εγνατίας 3 Κατασκευή Πινακίδα οδικής πρόσβασης 12 Κατασκευή Πινακίδα σήµανσης επαρχιακού δικτύου 128 Κατασκευή Μονοπάτι 30 χλµ Καθαρισµός, διάνοιξη, σήµανση Ποδηλατόδροµος 97 χλµ ιάµορφωση λωρίδας ποδηλατόδροµου ή σήµανση Ποδηλατόδροµος 9 χλµ ιάνοιξη ποδηλατόδροµου Ποδηλατόδροµος 22 χλµ Καθαρισµός δρόµου 17

24 Μελέτη εφαρµογής Οι προτάσεις αυτές, όπως αναφέρεται και στην Τεχνική Προσφορά, έχουν την µορφή κατευθύνσεων/οδηγιών για τις απαιτούµενες και πλέον κατάλληλες παρεµβάσεις. Η κατασκευή τελικά οποιονδήποτε από τις προτεινόµενες νέες υποδοµές απαιτεί την υλοποίηση νέας µελέτης εφαρµογής, που θα συγκεκριµενοποιεί τα απαιτούµενα τεχνικά χαρακτηριστικά κάθε υποδοµής, το περιεχόµενό και την ακριβή χωροθέτηση και το προϋπολογιζόµενο κόστος. Ανάλογα µε τους διαθέσιµους πόρους και τις προτεραιότητες του Φορέα ιαχείρισης, η µελέτη εφαρµογής µπορεί να επιλέξει από το σύνολο των προτεινόµενων υποδοµών. Τεχνικά οικονοµικά στοιχεία Παρακάτω περιγράφονται αναλυτικά οι προτεινόµενες υποδοµές κατά κατηγορία. Η περιγραφή αυτή περιέχει και πρόβλεψη των τεχνικών χαρακτηριστικών και του κόστους κάθε κατασκευής. Η πρόβλεψη αυτή ωστόσο έχει το χαρακτήρα γενικών κατευθύνσεων/οδηγιών και ο ακριβής προσδιορισµός των τεχνικών και οικονοµικών χαρακτηριστικών κάθε υποδοµής απαιτεί τη διεξαγωγή συγκεκριµένης µελέτης εφαρµογής. Εξάλλου, το τελικό κόστος κάθε κατασκευής θα εξαρτηθεί από τις τελικές τεχνικές προδιαγραφές, τα επιλεγόµενα υλικά κοκ, τα οποία µε τα σειρά τους εξαρτώνται από τους διαθέσιµους πόρους. Το υπολογιζόµενο κόστος που αναφέρεται εδώ αποτελεί έτσι µία ενδεικτική, µέση τιµή. Οι τιµές αφορούν την πλήρη προµήθεια κατασκευή τοποθέτηση των προτεινόµενων κατασκευών, εκτός του ΦΠΑ. Στο κόστος των ξύλινων κατασκευών περιλαµβάνονται: α. Η ξυλεία µε την πλήρη επεξεργασία αυτής, εµποτισµένη µε οικολογικό τρόπο (και πιστοποιηµένο). β. Η βαφή (σύµφωνα µε τις οδηγίες του Φορέα ιαχείρισης) µε βερνίκια νερού ή λαδιού. γ. Όλα τα υλικά-µικροϋλικά και εξαρτήµατα συναρµολόγησης όπως και οι κοιλοδοκοί έδρασης των παρατηρητηρίων (τετραγωνικής διατοµής και χιαστής τοποθέτησης) δ. Οι σκεπές των ξύλινων κατασκευών (παρατηρητήρια & κιόσκια) να είναι από ασφαλτικό κεραµίδι (µε το ανάλογο υλικό στεγανότητας υπό αυτού). στ. Η µεταφορά και η φορτοεκφόρτωση αυτών επί τόπου του έργου ζ. Όλες οι εργασίες συναρµολόγησης και εγκατάστασης καθώς και όλες οι αναγκαίες εργασίες και τα υλικά για την πλήρη πάκτωση των ξύλινων στηριγµάτων της, µαζί µε την αναγκαία µόνωση - επάλειψη µε µίγµα πίσσας, σε λάκκους πληρωµένους από σκυρόδεµα, και φορτοεκφόρτωση-µεταφορά όλων των προϊόντων τυχόν καθαιρέσεων - εκσκαφών. Η τελική τιµή προκύπτει από τον αριθµό των εκάστοτε υποδοµών, την υπολογιζόµενη τιµή µονάδας και την εκτίµηση του κόστους για τη µελέτη εφαρµογής (η τιµή ξεχωριστής µονάδας δεν έχει νόηµα γιατί χωρίς τη συνολική µελέτη δεν µπορεί να κατασκευαστεί/τοποθετηθεί). Ο υπολογισµός γίνεται χωριστά για κάθε κατηγορία προτεινόµενων υποδοµών. Η µελέτη εφαρµογής µπορεί ωστόσο να γίνει για το σύνολο των σχεδιαζόµενων υποδοµών ή για ευρύτερες κατηγορίες (πχ πινακίδες-σήµανση, ξύλινες κατασκευές κοκ). 18

25 2. Κιόσκια ενηµέρωσης (info-kiosk) Τα κιόσκια ενηµέρωσης (info-kiosk) προτείνεται να τοποθετηθούν σε κόµβους όπου συναθροίζονται πολλοί εξωτερικοί επισκέπτες και τουρίστες, οι οποίοι είτε δεν κατευθύνονται άµεσα στο ΕΠΑΜΘ, αλλά θα µπορούσαν να ανακατευθυνθούν και να το εντάξουν στους προορισµούς, είτε έρχονται στην περιοχή του ΕΠΑΜΘ αποκλειστικά για περιορισµένες µορφές τουρισµού (πχ θαλάσσιος τουρισµός). Τα 10 σηµεία που προτείνονται είναι τα εξής: - ιεθνές Αεροδρόµιο «Μέγας Αλέξανδρος» - Καβάλα (λιµάνι) - Ξάνθη (κέντρο) - Κοµοτηνή (κέντρο) - Ν. Καρβάλη (κέντρο, παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης) - Τοξότες (Σιδηροδροµικός Σταθµός) - Κεραµωτή (λιµάνι) - Πόρτο Λάγος (χώρος στάθµευσης Μονής Αγ. Νικολάου) - Φανάρι (λιµάνι) - Παραλία Μυρωδάτου Τα κιόσκια αυτά µέσα από εκθεµατικές επιφάνειες θα παρέχουν όλες τις απαιτούµενες πληροφορίες για το ΕΠΑΜΘ, όπως αυτές που θα συγκεντρωθούν από την παρούσα µελέτη (προτεινόµενες διαδροµές, σηµεία ενδιαφέροντος κοκ), πληροφορίες για φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής, χάρτες κοκ. Το τελικό περιεχόµενο των infokiosk θα πρέπει να προσδιοριστεί από ειδική µελέτη. Το περιεχόµενο αυτό θα πρέπει να εξειδικεύεται για κάθε info-kiosk, ανάλογα µε τη συγκεκριµένη θέση τους, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, τις κατηγορίες επισκεπτών στις οποίες απευθύνονται κα. Τεχνικά οικονοµικά χαρακτηριστικά Ενδεικτικά, προβλέπεται ότι κάθε info-kiosk θα περιέχει 3 πινακίδες διπλής όψης σκεπαστού τύπου, διαστάσεων περίπου 2x1,5 m έκαστη. Οι συνολικές διαστάσεις της κατασκευής θα είναι περίπου 2,5x2,5 m. Οι πινακίδες θα είναι ξύλινες, εκτός κι αν πρόκειται για δοµηµένο περιβάλλον, όπου η µελέτη µπορεί να προβλέψει άλλα υλικά, ανάλογα µε το συγκεκριµένο σηµείο. Η πληροφορία θα εκτυπωθεί σε βινύλιο που θα κολληθεί σε πλάκες αλουµινίου. Το κόστος (κατασκευή και µελέτη, χωρίς ΦΠΑ) προϋπολογίζεται στα