ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ"

Άλκηστις Βλαστός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Α. Λιόπα-Τσακαλίδη Γ. Ζερβουδάκης ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

2 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων (Magnoliophyta) Τα αγγειόσπερμα, είναι Φύλο (ή Διαίρεση) του Αθροίσματος Spermatophyta στην οποία ανήκουν τα περισσότερα είδη των καλλιεργούμενων φυτών και χωρίζεται σε δύο Κλάσεις: Κλάση Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons, Liliatae ή Liliopsida) Κλάση Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida, Magnoliatae ή Dicotyledons)

3 Κλάση Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons)

4 Κλάση Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons, Liliatae ή Liliopsida) Μονοκοτυλήδονο είναι το φυτό του οποίου ο σπόρος ή το έμβρυο έχει μόνο ένα εμβρυακό φύλλο ή κοτυληδόνα. Η κοτυληδόνα στα μονοκοτυλήδονα φυτά συνήθως χρησιμεύει για την πρόσληψη χρήσιμων ουσιών από το ενδοσπέρμιο. Τα περισσότερα μονοκοτυλήδονα φυτά είναι μικρά και ποώδη, ενώ λίγα είναι θάμνοι ή δέντρα.

5 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Η Κλάση Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons, Liliatae ή Liliopsida,) η οποία περιλαμβάνει περίπου είδη, έχει τα εξής μορφολογικά χαρακτηριστικά: Το έμβρυο μέσα στο σπόρο φέρει ένα εμβρυακό φύλλο (κοτυληδόνα) Οι διακλαδώσεις του βλαστού μπορεί να μην υπάρχουν και αν υπάρχουν είναι συνήθως απλές (μόνο πρώτης τάξης) Οι νευρώσεις στα φύλλα είναι επί το πλείστον παράλληλες Τα άνθη είναι επί το πλείστον τριμερή (ή πολλαπλάσια) Φέρουν θυσανώδεις ρίζες Η διάταξη των αγωγών δεσμίδων έχει μορφή ατακτοστήλης

6 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Το έμβρυο μέσα στο σπόρο φέρει ένα εμβρυακό φύλλο

7 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Οι διακλαδώσεις του βλαστού μπορεί να μην υπάρχουν και αν υπάρχουν είναι συνήθως απλές (μόνο πρώτης τάξης)

8 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Οι νευρώσεις στα φύλλα είναι επί το πλείστον παράλληλες

9 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Τα άνθη είναι επί το πλείστον τριμερή

10 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Φέρουν θυσανώδεις ρίζες

11 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledons) Στο βλαστό η διάταξη των αγωγών δεσμίδων έχει μορφή ατακτοστήλης.

12 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα

13 Κλάση Δικοτυλήδονα Δικοτυλήδονο είναι το φυτό του οποίου ο σπόρος ή το έμβρυο έχει μόνο δύο εμβρυακά φύλλα ή κοτυληδόνες. Οι κοτυληδόνες στα δικοτυλήδονα φυτά συνήθως χρησιμεύουν για την αποταμίευση θρεπτικών συστατικών. Δικοτυλήδονα φυτά είναι οι περισσότεροι θάμνοι και τα δέντρα.

14 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα Κλάση Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida, Magnoliatae ή Dicotyledons), η οποία περιλαμβάνει περίπου είδη, έχει τα εξής μορφολογικά χαρακτηριστικά: Το έμβρυο μέσα στο σπόρο φέρει δύο εμβρυακά φύλλα Οι διακλαδώσεις του βλαστού σύνθετες (διακλαδώσεις πολλών τάξεων δηλ. διακλαδώσεις επί των διακλαδώσεων) Οι νευρώσεις στα φύλλα είναι επί το πλείστον δικτυωτές Φέρουν πασαλώδεις ρίζες Τα μέρη των ανθέων είναι τετραμερή ή πενταμερή Η διάταξη των αγωγών δεσμίδων έχει μορφή κυκλική

15 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα Το έμβρυο μέσα στο σπόρο φέρει δύο εμβρυακά φύλλα

16 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα Οι διακλαδώσεις του βλαστού σύνθετες (διακλαδώσεις πολλών τάξεων δηλ. διακλαδώσεις επί των διακλαδώσεων)

17 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα Οι νευρώσεις στα φύλλα είναι επί το πλείστον δικτυωτές

18 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Φέρουν πασαλώδεις ρίζες Κλάση Δικοτυλήδονα

19 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Κλάση Δικοτυλήδονα Στο βλαστό η διάταξη των αγωγών δεσμίδων έχει μορφή κυκλική

20 Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων Δικοτυλήδονα Τα άνθη είναι επί το πλείστον τετραμερή ή πενταμερή

21 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Τα κυριότερα κριτήρια ταξινόμησης των λαχανικών σε επιμέρους ομάδες είναι: 1. Βοτανική συγγένεια 2. Βρώσιμο τμήμα λαχανικού 3. Απαιτήσεις λαχανικού σε θερμοκρασία 4. Τρόπος πολλαπλασιασμού λαχανικού στην καλλιεργητική πράξη 5. Χρόνος που απαιτείται για να συμπληρωθεί ο καλλιεργητικός κύκλος 6. Τρόπος επικονίασης του λαχανικού 7. Απαιτήσεις λαχανικού σε φωτοπερίοδο

22 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Η ταξινόμηση με βάση την βοτανική συγγένεια βασίζεται στην κοινή καταγωγή και τις ομοιότητες των φυτών όσον αφορά κάποια μορφολογικά και φυσιολογικά γνωρίσματα. Είναι μια ταξινόμηση που βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση τόσο της προσαρμοστικότητάς τους στο περιβάλλον όσο και της φυσιολογικής τους συμπεριφοράς όσον αφορά την βλαστική τους ανάπτυξη, την άνθηση, τον σχηματισμό καρπών και σπόρων κλπ

23 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Στην βοτανική ονοματολογία η βασική μονάδα διάκρισης είναι το είδος του φυτού. Διαφορετικά είδη είναι για παράδειγμα η τομάτα και η πιπεριά. Σύμφωνα με τον Διεθνή Κώδικα Βοτανικής Ονοματολογίας κάθε είδους φυτού φέρει ένα διώνυμο όνομα στη λατινική γλώσσα. Έτσι η τομάτα ονομάζεται Solanum lycopersicum και η πιπεριά Capsicum annuum.

24 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Πολλά είδη που μοιάζουν μεταξύ τους ταξινομούνται στο ίδιο γένος. Το γένος στο οποίο ανήκει ένα είδος αποτελεί την πρώτη λέξη της διώνυμης λατινικής ονομασίας του ενώ η δεύτερη διακρίνει το συγκεκριμένο είδος. Η τομάτα από το όνομά της φαίνεται ότι ανήκει στο γένος Solanum. Όπως και η πατάτα (Solanum tuberosum). Για να καταδειχθεί ότι γίνεται αναφορά σε ένα γένος φυτών, το όνομα του γένους γράφεται με προσθήκη της λατινικής συντομογραφίας sp. (species = είδος) στο τέλος (π.χ. Solanum sp. = είδος του γένους Solanum).

25 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Πολλά συγγενικά μεταξύ τους γένη φυτών ταξινομούνται σε μία βοτανική οικογένεια. Το αγγούρι (Cucumis) το κολοκύθι (Cucurbita) το καρπούζι (Citrullus) ανήκουν όλα στην οικογένεια Cucurbitaceae. Πολλές συγγενείς βοτανικές οικογένειες συνιστούν μια τάξη κοκ. Από την άλλη πλευρά, το ίδιο είδος συχνά διαιρείται περαιτέρω σε βοτανικές ποικιλίες. Η βοτανική ποικιλία συμβολίζεται με την συντομογραφία var. (variety = ποικιλία).

26 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Το είδος Brassica oleracea έχει 5 τουλάχιστον καλλιεργούμενες βοτανικές ποικιλίες που στην καλλιεργητική πράξη είναι γνωστές ως διαφορετικά φυτά το λάχανο (B. oleracea var. capitata) το κουνουπίδι (B. oleracea var. botrytis) το μπρόκολο (B. oleracea var. italica) το λάχανο Βρυξελών (B. oleracea var. gemmifera) το γογγύλι (B. oleracea var. gongyloides)

27 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Οι καλλιεργητικές ποικιλίες στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρονται με την προσθήκη cv. (cultivated variety = καλλιεργούμενη ποικιλία), Solanum lycopersicum cv. Marathon. Όλα τα λαχανικά ανήκουν στο φυτικό βασίλειο και πιο συγκεκριμένα στο φύλο των αγγειοσπέρμων. Όσον αφορά την επόμενη ταξινομική βαθμίδα, δηλαδή την κλάση, ορισμένα ανήκουν στα μονοκότυλα, ενώ τα περισσότερα είναι δικότυλα.

28 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Μονοκότυλα Οικογένεια Liliaceae (Λειλιώδη) Πράσο (Allium porrum L.) Κρεμμύδι (Allium cepa L.) Σκόρδο (Allium sativum L.) Οικογένεια Asparagaceae Σπαράγγι (Asparagus officinalis L.)

29 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Solanaceae (Σολανώδη) Τομάτα (Solanum lycopersicum L.) Πιπεριά (Capsicum annuum L.) Μελιτζάνα (Solanum melongena L.) Πατάτα (Solanum tuberosum L.)

30 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Cucurbitaceae (Κολοκυνθώδη) Αγγούρι (Cucumis sativus L.) Πεπόνι (Cucumis melo L.) Καρπούζι (Citrullus lanatus) Κολοκυθάκι (Cucurbita pepo L.)

31 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Fabaceae (Ψυχανθή) Φασόλι (Phaseolus vulgaris L.)

32 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Cichoriaceae Μαρούλι (Lactuca sativa L.) Αντίδι (Cichorium endivia L.) Ραδίκι (Cichorium intybus L.) Οικογένεια Asteraceae (Συνθετώδη) Αγκινάρα (Cynara scolymus L.)

33 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Brassicaceae (Σταυρανθή) Λάχανο κεφαλωτό ή μάπα (Brassica oleracea L., var. capitata) Γογγύλι (Brassica oleracea L., var.gongyloides) Κουνουπίδι (Brassica oleracea L., var. botrytis) Μπρόκολο (Brassica oleracea L. var. italica) Λάχανο Βρυξελών (Brassica oleracea L., var. gemmifera) Κινέζικο λάχανο (Brassica pekinensis Rupr.) Ραπανάκι (Raphanus sativus var. radicula) Ρόκα (Eruca sativa Mill.)

34 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Chenopodiaceae (Χηνοποδιώδη) Σπανάκι (Spinacia oleracea L.) Παντζάρι (Beta vulgaris L. var. conditiva) Σέσκουλο (Beta vulgaris L. var. cicla και flavescens)

35 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Apiaceae (Σκιαδανθή) Σέλινο (Apium graveolens L.) Μαϊντανός (Petroselinum crispum Mill.) Καρότο (Daucus carota L.) Άνιθος (Anethum graveolens L. var. Hortorum) Μάραθος (Foeniculum vulgare Mill)

36 Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Συστηματική ταξινόμηση με βάση τη βοτανική συγγένεια Κλάση Δικότυλα Οικογένεια Malvaceae (Μαλαχώδη) Μπάμια (Hibiscus esculentus (L.) Moench.)

Σχετικά έγγραφα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014-2015 Α. Λιόπα-Τσακαλίδη Γ. Ζερβουδάκης ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Ταξινόμηση με βάση το βρώσιμο