Πξνζβνιή ζε θύιιν από Liriomyza

Transcript

1 Καηεσζσληήρηες οδεγίες καθροζθοπηθϋλ έιεγτφλ γηα ηε δηαπίζηφζε ή κή ηοσ επηβιαβοϊς οργαληζκοϊ Liriomyza trifolii (Burgess) θαη Liriomyza huidobrenis (Blanchard) 1. Δπηβιαβής οργαληζκως: Liriomyza trifolii (Burgess) θαη Liriomyza huidobrenis (Blanchard) 2. Φσηά, θσηηθά προχωληα θαη άιια αληηθείκελα ποσ ειέγτοληαη: θπηά πνσδώλ εηδώλ πνπ πξννξίδνληαη γηα θύηεπζε, εθηόο από βνιβνύο, θνξκνύο, ξηδώκαηα, ζπόξνπο πξνο ζπνξά θαη θνλδύινπο. 3. Τωποη δηελέργεηας ηφλ καθροζθοπηθϋλ ειέγτφλ θαη δεηγκαηοιευηϋλ: Οη καθξνζθνπηθνί έιεγρνη θαη δεηγκαηνιεςίεο γίλνληαη ζε: Φπηώξηα παξαγσγήο πνσδώλ εηδώλ 4. Φρωλος δηελέργεηας ηφλ καθροζθοπηθϋλ ειέγτφλ: Μαθξνζθνπηθνί έιεγρνη δηελεξγνύληαη όιν ην ρξόλν εθόζνλ ππάξρνπλ θπηά πνπ ππόθεηληαη ζε έιεγρν. 5. Μολάδα ειέγτοσ: Σεκείν παξαηήξεζεο δεηγκαηνιεςίαο απνηειεί ην ζπγθεθξηκέλν θπηώξην, θπηεία. Γηα θαιιηέξγεηεο αλαγξάθνληαη ηα ζηξέκκαηα, γηα θπηώξηα ην όλνκα ηεο εθκεηάιιεπζεο. 4. Γηαδηθαζία καθροζθοπηθϋλ ειέγτφλ: Σσκπηϋκαηα Τα ζπκπηώκαηα πξνζβνιήο από ηα δηάθνξα είδε Liriomyza είλαη παξόκνηα θαη είλαη δύζθνιν λα δηαθξηζεί ην είδνο πνπ ηα πξνθαιεί. Σηα θπηά ηα πξώηα ζεκάδηα παξνπζίαο ηνπ εληόκνπ είλαη θπθιηθά ζεκάδηα δηαηξνθήο ησλ ελειίθσλ θαη νη ζηνέο πξνλπκθώλ ζηα θύιια. Τα ζεκάδηα δηαηξνθήο είλαη θπθιηθά ζηίγκαηα δηακέηξνπ 0,2mm θαη ιεπθνύ ρξώκαηνο ζηελ πάλσ επηθάλεηα ησλ θύιισλ. Οη πξνλύκθεο νξύζζνπλ ζηνέο ζηελ πάλσ επηθάλεηα ησλ θύιισλ θαη είλαη ζπλήζσο άζπξνπ ρξώκαηνο κε ίρλε από ηα απνρσξήκαηα ησλ πξνλπκθώλ πνπ θαίλνληαη σο δηαθεθνκκέλεο καύξεο γξακκέο. ησλ Πξνζβνιή ζε θύιιν από Liriomyza

2 Ξεληζηές ηοσ Liriomyza trifolii: έρεη αλαθεξζεί λα πξνζβάιιεη 25 νηθνγέλεηεο θπηώλ κε ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ζηελ Asteraceae θαζώο θαη ζηα παξαθάησ ζεκαληηθά θαιιηεξγνύκελα θπηά: Aster spp., ηεύηια, Bidens spp., Brassica chinensis, Capsicum annuum, ζέιηλα, Κηλέδηθα ιάραλα, ρξπζάλζεκα, βακβάθη, αγγνύξηα, Dahlia spp., Dianthus spp., ζθόξδα, Gerbera spp., Gypsophila spp., Lathyrus spp., κεδηθή, πξάζζα, καξνύιηα, θνινθύζηα, πεπόληα, θξεκκύδηα, κπηδέιηα, Phaseolus coccineus, P. lunatus, P. vulgaris, παηάηεο, ζπαλάθη, ηνκάηεο, Tropaeolum spp., Vigna spp., θαξπνύδηα, Zinnia spp. Ξεληζηές ηοσ Liriomyza huidobrenis: δεθαηέζζεξηο νηθνγέλεηεο έρνπλ αλαθεξζεί σο μεληζηέο ρσξίο ηδηαίηεξε πξνηίκεζε γηα θάπνηα από απηέο. Τν L. huidobrenis έρεη αλαθεξζεί ζε Amaranthus spp., Aster spp., κειηηδάλεο (Solanum melongena), παληδάξηα (Beta vulgaris), Capsicum annuum, ζέιηλα (Apium graveolens), ρξπζάλζεκα (Dendranthema morifolium), αγγνύξηα (Cucumis sativus), Dahlia spp., Dianthus spp., θνπθηά (Vicia faba), ζθόξδα (Allium sativum), Gypsophila spp., θάλλαβηο (Cannabis sativa), Lathyrus spp., καξνύιαη (Lactuca sativa), κεδηθή (Medicago sativa), πεπόληα (Cucumis melo), θξεκκύδηα (Allium cepa), κπηδέιηα (Pisum sativum), Phaseolus vulgaris, παηάηεο (Solanum tuberosum), Primula spp., ξαπαλάθηα (Raphanus sativus), ζπαλάθη (Spinacia oleracea), ηνκάηεο (Lycopersicon esculentum), Tropaeolum spp., Verbena spp. θαη Zinnia spp. Τα ραξαθηεξηζηηθά θαζώο θαη ε βηνινγία ησλ L. trifolii θαη L. huidobrensis είλαη παξόκνηα θαη γηα ηα δύν απηά είδε. Φαραθηερηζηηθά εληωκοσ Ασγω: σνεηδνύο ζρήκαηνο κε κέγεζνο 0,2 0,3 mm x 0,10 0,15mm ιεπθνύ ρξώκαηνο θαη ειαθξώο δηαθαλέο. Προλϊκθε: Αθέθαιε, κε κήθνο κεγαιύηεξν ησλ 3mm ζε πιήξε αλάπηπμε. Η πξνλύκθε πξώηνπ ζηαδίνπ είλαη άρξσκε θαηά ηελ εθθόιαςε θαη ζηε ζπλέρεηα γίλεηαη ειαθξώο θίηξηλε πνξηνθαιί. Τα κεγαιύηεξα πξνλπκθηθά ζηάδηα είλαη θίηξηλν-πνξηνθαιί. Puparium: Ωνεηδνύο ζρήκαηνο, κήθνο 1,3-2,3 x 0,5-0,75mm, δηαθόξσλ ρξσκάησλ ζπλήζσο ειαθξώο θίηξηλo πνξηνθαιί πνπ ζθνπξαίλεη αξγόηεξα θαη γίλεηαη ρξπζνθαθέ.

3 Δλήιηθο: Μηθξνύ κεγέζνπο, ρξώκαηνο γθξη καύξν, κε ζπκπαγή ζώκα κήθνπο 1,3 2,3 mm κε κήθνο πηέξπγαο 1,3 2,3mm. Τα ζειπθά ελήιηθα είλαη ειαθξώο κεγαιύηεξα ησλ αξζεληθώλ. L. trifolii L. huidobrenis Βηοιογία: ε κέγηζηε εκθάληζε ησλ ελήιηθσλ γίλεηαη πξηλ ην κεζεκέξη. Τα αξζεληθά ζπλήζσο εκθαλίδνληαη πξηλ από ηα ζειπθά. Η ζύδεπμε πξαγκαηνπνηείηαη 24 ώξεο κεηά ηελ εκθάληζε ηνπ ελήιηθνπ θαη κία κόλν ζύδεπμε είλαη ηθαλή λα γνληκνπνηήζεη όια ηα απγά πνπ ζα γελλεζνύλ. Τα ζειπθά ηξππνύλ ηα θύιια ησλ μεληζηώλ δεκηνπξγώληαο ηξαύκαηα ηα νπνία ιεηηνπξγνύλ σο ζέζεηο δηαηξνθήο θαη ελαπόζεζεο απγώλ. Οη νπέο δηαηξνθήο πξνθαινύλ ηελ θαηαζηξνθή ελόο κεγάινπ αξηζκνύ θπηηάξσλ ην νπνίν είλαη εκθαλέο θαη κε γπκλό νθζαικό. Πεξίπνπ ην 15% ησλ νπώλ πνπ δεκηνπξγεί ην L. trifolii πεξηέρνπλ βηώζηκα απγά. Τα αξζεληθά δελ είλαη ηθαλά λα

4 ηξππήζνπλ ηα θύιια αιιά έρεη παξαηεξεζεί λα δηαηξέθνληαη ζε νπέο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί από ηα ζειπθά. Τα απγά ελαπνηίζεληαη αθξηβώο θάησ από ηελ επηθάλεηα ηνπ θύιινπ. Ο αξηζκόο ησλ απγώλ πνπ ελαπνηίζεληαη πνηθίιεη αλάινγα κε ηελ ζεξκνθξαζία θαη ηνλ μεληζηή. Κάζε ζειπθό άηνκν ηνπ L. trifolii ελαπνζέηεη 25 απγά ζε θπηά ζέιηλνπ ζηνπο 15 ν C θαη 400 απγά ζε ζεξκνθξαζία πεξίπνπ 30 ν C. Έλα ζειπθό άηνκν ηνπ L. trifolii γέλλεζε 493 απγά ζην κπηδέιη ελώ έλα άιιν 639 ζε ρξπζάλζεκα. Τα απγά εθθνιάπηνληαη ζε 2-5 εκέξεο αλαιόγσο ηεο ζεξκνθξαζίαο. Η δηάξθεηα αλάπηπμεο ηεο πξνλύκθεο επίζεο πνηθίιεη αλάινγα κε ηελ ζεξκνθξαζία θαη ηνλ μεληζηή αιιά δηαξθεί πεξίπνπ 4-7 εκέξεο ζε ζεξκνθξαζία γύξσ ζηνπο 24 ν C. Σε Phaseolus ζε ζηαζεξή ζεξκνθξαζία 30 ν C νη πξνλύκθεο ηνπ L. trifolii νινθιήξσζαλ ηελ αλάπηπμε ηνπο κέζα ζε 4 εκέξεο θαη ζε 20 ν C κέζα ζε 7 εκέξεο. Σε ζεξκνθξαζίεο άλσ ησλ 30 ν C ν ξπζκόο ζλεζηκόηεηαο ησλ αηειώλ ζηαδίσλ απμάλεη δξακαηηθά. Η πξνλύκθε κεηά ηελ εθθόιαςε ηεο από ην σό αξρίδεη λα δηαλνίγεη ζηνά ζην κεζόθύιιν γηα λα δηαηξαθεί. Τν L. trifolii λπκθώλεηαη εμσηεξηθά είηε ζην θύιισκα είηε ζην έδαθνο αθξηβώο θάησ από ηελ επηθάλεηα ηνπ ζε βάζνο 5 cm. Έρεη αθόκε παξαηεξεζεί λα λπκθώλεηαη εζσηεξηθά ηνπ θύιινπ ζε είδε όπσο ην θξεκκύδη. Τν L. huidobrensis λπκθώλεηαη κέζα ζην θύιιν. Η λύκθσζε επεξεάδεηαη αξλεηηθά από ηελ πςειή πγξαζία θαη από ηελ μεξαζία. Η έμνδνο ησλ αθκαίσλ ηεο ιηξηόκπδαο ζπκβαίλεη 7-14 εκέξεο κεηά ηελ λύκθσζε, ζε ζεξκνθξαζίεο κεηαμύ 20 ν C θαη 30 ν C. Σε ρακειόηεξεο ζεξκνθξαζίεο ε έμνδνο ησλ αθκαίσλ θαζπζηεξεί. Σην εξγαζηήξην ην L. trifolii θαηάθεξε λα επηβηώζεη ζε απνζήθεπζε ζηνπο 4,5 ν C γηα 8 εβδνκάδεο. Σηηο λόηηεο Η.Π.Α. ν βηνινγηθόο θύθινο ησλ εηδώλ απηώλ ζπλερίδεηαη άζνιε ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Σηε λόηηα Florida έρεη 2 ή 3 νινθιεξσκέλεο γεληέο πνπ αθνινπζνύληαη από έλαλ αξηζκό κε νινθιεξσκέλσλ, επηθαιππηόκελσλ γελεώλ. Σην ζέιηλν ην L. trifolii νινθιεξώλεη ηνλ βηνινγηθό ηνπ θύθιν (ελαπόζεζε απγνύ έμνδνο ελήιηθνπ) ζε 12 εκέξεο ζηνπο 35 ν C, ζε 26 εκέξεο ζηνπο 20 ν C θαη ζε 54 εκέξεο ζηνπο 15 ν C. Σην ρξπζάλζεκν ν βηνινγηθόο ηνπ θύθινο νινθιεξώλεηαη ζε 24 εκέξεο ζηνπο 20 ν C αιιά ζηα Vigna sinensis θαη Phaseolus lunatus δηαξθεί κόιηο 20 εκέξεο ζε απηή ηελ ζεξκνθξαζία. Σηελ Καιηθόξληα ην L. huidobrensis ζπκπιεξώλεη ηνλ βηνινγηθό ηνπ θύθιν κέζα ζε εκέξεο ην θαινθαίξη θαη ζε εκέξεο ην ρεηκώλα. Τα αθκαία ησλ Liriomyza spp. δνπλ κεηαμύ 15 θαη 30 εκεξώλ. Καηά κέζν όξν ηα ζειπθά δνπλ πεξηζζόηεξν από ηα αξζεληθά.

5 Παγίδες ελειίθφλ Γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ ελειίθσλ ρξεζηκνπνηνύληαη θίηξηλεο θνιιεηηθέο παγίδεο. Οη παγίδεο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη εληόο ησλ θαιιηεξγνύκελσλ εθηάζεσλ θαη ζην ύςνο ησλ θπηώλ. Η ηνπνζέηεζε ησλ παγίδσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε ηελ έλαξμε ηεο θαιιηέξγεηαο. Ο έιεγρνο ησλ παγίδσλ πξέπεη λα γίλεηαη ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηελ εβδνκάδα θαη λα ζπλερίδεηαη γηα όζν ρξνληθό δηάζηεκα δηαηεξείηαη ε θαιιηέξγεηα. Σε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζνύλ ζπιιήςεηο ελειίθσλ ζα πξέπεη ε παγίδα λα απνζηέιιεηαη ζηα αξκόδηα εξγαζηήξηα γηα αλαγλώξηζε. Τνπνζεηνύληαη 1-2 παγίδεο /ζηξ γηα ζεξκνθεπηαθή επηθάλεηα. Οη παγίδεο ηνπνζεηνύληαη ζην ύςνο ησλ θπηώλ θαη ζα πξέπεη λα πξνζαξκόδνληαη αλάινγα κε ηελ αλάπηπμε ησλ θπηώλ. Καηάιιειες κεηατεηρίζεης: Κάιπςε κνλάδαο κε εληνκνζηεγή δίθηπα, επεκβάζεηο κε ηα εγθεθξηκέλα εληνκνθηόλα. Γλφζηοποίεζε ζηε Φσηοψγεηολοκηθή Υπερεζία Κάζε θσηφρηοϊτος, έκπορος, ηδηοθηήηες θιπ πρέπεη λα γλφζηοποηεί ζηελ αρκωδηα Φσηοψγεηολοκηθή Υπερεζία ηες περηοτής ηοσ, οποηαδήποηε αζσλήζηζηε εκθάληζε ζσκπηφκάηφλ ή θάζε αλφκαιία ποσ παροσζηάδεηαη ζηα θσηά