Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ"

Ερατώ Κρεστενίτης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία τη συμπληρώνει σωστά. Α1. Η ανθεκτικότητα κάποιων βακτηρίων σε αντιβιοτικά οφείλεται σε γονίδια που εδράζονται α) στο βακτηριακό χρωμόσωμα β) στο πλασμίδιο γ) στο DNA των μιτοχονδρίων τους δ) στο DNA των χλωροπλαστών τους Α2. Με εξαίρεση ορισμένους ιούς, η μορφή που έχει το γενετικό υλικό σε όλους τους οργανισμούς είναι το: α) μονόκλωνο DNA β) δίκλωνο DNA γ) μονόκλωνο RNA δ) δίκλωνο RNA Α3. Ο παράγοντας απελευθέρωσης συμμετέχει στη διαδικασία της: α) αντιγραφής του DNA β) μεταγραφής του DNA γ) μετάφρασης του mrna δ) αντίστροφης μεταγραφής ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 5

2 Α4. Η λακτόζη είναι: α) αμινοξύ β) μονοσακχαρίτης γ) πρωτεΐνη δ) δισακχαρίτης Α5. Ένα μόριο DNA που απομονώθηκε από τον πυρήνα ενός κυττάρου περιέχει 500 ζεύγη βάσεων. Για την πλήρη διάσπαση του μορίου αυτού σε νουκλεοτίδια απαιτούνται: α) 998 μόρια νερού ΘΕΜΑ Β β) 999 μόρια νερού γ) 1000 μόρια νερού δ) 1002 μόρια νερού Β1. Να αντιστοιχίσετε σωστά τον κάθε αριθμό της στήλης Ι με ένα μόνο γράμμα, Α ή Β ή Γ, της στήλης ΙΙ Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. Υποκινητής Α. Μεταγράφεται και μεταφράζεται 2. Χειριστής 3. Εσώνια Β. Μεταγράφεται αλλά δε μεταφράζεται 4. Κωδικώνια λήξης μετάφρασης 5. Εξώνια Γ. Δε μεταγράφεται ούτε μεταφράζεται 6. Γονίδιo trna 7. Κωδικόνιο έναρξης μετάφρασης Β2. Να γράψετε τους ορισμούς Α) Γονίδιο Β) Σύμπλοκο έναρξης πρωτεινοσύνθεσης Μονάδες 4 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 5

3 Β3. Ποιοι είναι οι απαραίτητοι παράγοντες για τη λειτουργία της αντιγραφής (απλή αναφορά) Μονάδες 6 Β4. Τι γνωρίζετε για το γενετικό υλικό των ημιαυτόνομων οργανιδίων; Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Έστω μια χρωστική η οποία μπορεί να συνδεθεί επιλεκτικά με την αζωτούχο βάση θυμίνη (Τ) της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας. Με τη χρωστική αυτή εμποτίζονται Ι) ένα βακτήριο E.coli II) ένα ηπατικό κύτταρο θηλαστικού ΙIΙ) ένα κύτταρο φύλλου πορτοκαλιάς ΙV) ένα κύτταρο ρίζας κρεμμυδιού Σε ποιες θέσεις εντός των κυττάρων αυτών θα βρεθεί η χρωστική αυτή μετά από παρατήρηση με οπτικό μικροσκόπιο Μονάδες 8 Γ2. Σε μια θέση έναρξης αντιγραφής του DNA, η σύνθεση στη μια αλυσίδα είναι συνεχής, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας το παραπάνω σχήμα, να σχεδιάσετε σ αυτό όλες τις νεοσυντιθέμενες αλυσίδες του DNA και να σημειώσετε τον προσανατολισμό τους, γράφοντας τα 3' και 5' άκρα, αιτιολογώντας την απάντηση σας. Γ3. Αν ένα ευκαρυωτικό γονίδιο με ' -5' φωσφοδιεστερικούς δεσμούς δημιουργεί μια πρωτεΐνη με 349 πεπτιδικούς δεσμούς, να βρείτε πόσα νουκλεοτίδια του γονιδίου αυτού περιέχονται σε εσώνια (6 μονάδες). Δίνεται ότι το 5 αμετάφραστο άκρο του ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 3 ΑΠΟ 5

4 ώριμου mrna περιέχει 486 νουκλεοτίδια και το 3 αμετάφραστο άκρο 611 νουκλεοτίδια. Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας (4 μονάδες). ΘΕΜΑ Δ Δίνεται το παρακάτω γονίδιο που φέρνει την πληροφορία για τη σύνθεση ενός μικρού πεπτιδίου. Μονάδες 10 Δ1. Να γράψετε την αλληλουχία των αζωτούχων βάσεων και στη 2η αλυσίδα του γονιδίου και να δηλώσετε ποια από τις δυο είναι η μη κωδική αλυσίδα. Να μην αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Μονάδες 4 Δ2. Να γράψετε την αλληλουχία του mrna που δημιουργείται στον πυρήνα του ευκαρυωτικού κυττάρου και να τοποθετήσετε τα άκρα αυτού. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Δ3. Ποια είναι η αλληλουχία του mrna που προσδένεται στο ριβόσωμα, προκειμένου να μεταφραστεί; Πώς ερμηνεύετε τη διαφορά στην αλληλουχία των βάσεων των δύο mrna; Δ4. Ποια είναι η αλληλουχία των αντικωδικονίων με τη σειρά που συμμετέχουν στην μετάφραση, αιτιολογώντας την απάντηση σας (4 μονάδες). Να δώσετε την αλληλουχία των των αμινοξέων (δίνεται ο γενετικός κώδικας) του πεπτιδίου που συντίθεται μετά τη μετάφραση του mrna χωρίς να αιτιολογήσετε την απάντηση σας (3 μονάδες) ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 4 ΑΠΟ 5

5 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 5 ΑΠΟ 5

6 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. β Α2. β Α3. γ Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β Γ 2 - Γ 3 - Β 4 - Β 5 - Α 6 - Β 7 - Α Β2. Γονίδιο: τμήμα του DNA με συγκεκριμένη αλληλουχία βάσεων στο οποίο περιέχονται οι πληροφορίες που καθορίζουν την σύνθεση ενός πολυπεπτιδίου ή ενός μορίου RNA Συμπλοκο έναρξης πρωτεινοσύνθεσης : Το σύμπλοκο που δημιουργείται μετά την πρόσδεση του mrna στην μικρή υπομονάδα του ριβοσώματος και του trna που μεταφέρει το αμινοξύ μεθειονίνη. Β3. Απαραίτητοι παράγοντες για την διαδικασία της αντιγραφής είναι ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 4

7 Α) τα νουκλεοτίδια (ριβονουκλεοτίδια, δεοξυριβονουκλεοτίδια) Β) ενέργεια Γ) ένζυμα: DNA πολυμεράσες, πριμόσωμα, ελικάση, δεσμάση, επιδιορθωτικά Β4. Σελ 25 σχολ. Βιβλίου «Τα μιτοχόνδρια.. μιτοχονδριακό DNA» ΘΕΜΑ Γ Γ1. I) Κυτταρόπλασμα (κύριο μόριο DNA, πλασμίδιο) ΙΙ) πυρήνας, μιτοχόνδρια ΙΙΙ) πυρήνας, μιτοχόνδρια, χλωροπλάστες ΙV) πυρήνας, μιτοχόνδρια Γ Αιτιολόγηση σελ 34 σχολ βιβλιου «Οι DNA πολυμεράσες. ασυνεχής στην άλλη» Γ3. Εφόσον στο γονίδιο υπάρχουν 6048 φωσφοδιεστερικοί δεσμοί τότε αυτό θα αποτελείται από 6050 νουκλεοτίδια [το γονίδιο είναι γραμμικό δίκλωνο (νουκλεοτίδια= φωσφοδιεστερικοί δεσμοί +2) το πρώτο και το τελευταίο νουκλεοτίδιο δε σχηματίζουν δεσμό στην κάθε αλυσίδα, αιτιολόγηση φωσφοδιεστερικού δεσμού] Το πρόδρομο mrna είναι μονόκλωνο μόριο που προέρχεται από τη μεταγραφή της μη κωδικής αλυσίδας του γονιδίου άρα θα έχει το μισό αριθμό νουκλεοτιδίων από το γονίδιο δηλ νουκλεοτίδια. Το ώριμο mrna στα ευκαρυωτικά κύτταρα προέρχεται από το πρόδρομο έπειτα από την αφαίρεση των εσωνίων μέσω της διαδικασίας της ωρίμανσης. Το ώριμο mrna αποτελείται από τις εξής περιοχές: & 3 αμετάφραστες ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 4

8 περιοχές και την περιοχή των εξονίων που αντιστοιχεί στην περιοχή που μεταφράζεται σε αμινοξέα. Ο γενετικός κώδικας είναι κώδικας τριπλέτας, αυτό σημαίνει ότι 3 νουκλεοτίδια κωδικοποιούν ένα αμινοξύ. Εφόσον οι πεπτιδικοί δεσμοί είναι 349 αυτό σημαίνει ότι τα αμινοξέα είναι 350 (1 πεπτιδικός δεσμός ανάμεσα σε 2 αμινοξέα, το πρώτο και το τελευταίο αμινοξύ δε σχηματίζουν δεσμό). Άρα τα 350 αμινοξέα μεταφράζονται από 350*3=1050 νουκλεοτίδια του ώριμου mrna που αντιστοιχούν στα εξώνια. Σ αυτά προσθέτουμε και 3 νουκλεοτίδια του κωδικώνιου λήξης που δεν αντιστοιχούν σε αμινοξύ. Άρα το ώριμο mrna θα αποτελείται από & 3 αμετάφραστες περιοχές (δηλ )= 2160 νουκλεοτίδια. Αν αφαιρέσουμε τα νουκλεοτίδια αυτά από το πρόδρομο mrna θα βρούμε των αριθμό νουκλεοτιδίων των εσωνίων δηλ =865 νουκλεοτίδια. ΘΕΜΑ Δ Δ1. 3 CGCTAGTACCACCTCAAATTCGCACCTCTACATCAACG 5 Δ2. mrna GCGAUCAUGGUGGAGUUUAAGCGUGGAGAUGUAGUUGC 3 Αιτιολόγηση Σελ 36 σχολ. Βιβλίου «Κατά την έναρξη της μεταγραφής. ονομάζεται κωδική» Δ3. mrna που θα μεταφραστεί GCGAUCAUGGUGGAGGUGGAGAUGUAGUUGC 3 Η διαφορά στην αλληλουχία των βάσεων οφείλεται στην αφαίρεση του εσωνίου κατά την ωρίμανση του mrna σελ 37 σχολ. Βιβλίου «Όταν ένα γονίδιο περιέχει εσώνια. ώριμο mrna» Δ4. Αντικωδικόνια 3 UAC 3 CAC ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 3 ΑΠΟ 4

9 3 CUC 3 CAC 3 CUC 3 UAC Τα αντικωδικόνια είναι μια ειδική τριπλέτα νουκλεοτιδίων στο με την οποία προσδένεται αυτο στο αντίστοιχο κωδικόνιο του mrna λόγω συμπληρωματικότητας. Κάθε μόριο trna διαθέτει μια είδική θέση σύνδεσης με ένα συγκεκριμένο αμινοξύ. Το πρώτο trna θα προσδεθεί στο κωδικόνιο έναρξης AUG και θα μεταφέρει το αμινοξύ μεθειονίνη. Στο κωδικόνιο λήξης δεν αντιστοιχεί κάποιο trna άρα δεν υπάρχει και αντικωδικόνιο. Η αλληλουχία αμινοξέων σύμφωνα με το γενετικό κώδικα θα είναι. Η2Ν-μεθειονίνη- βαλίνη- γλουταμινικό οξύ- βαλίνη- γλουταμινικό οξύ- μεθειονίνη- COOH ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 4 ΑΠΟ 4

Σχετικά έγγραφα

Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό