Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού

Transcript

1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού Π. ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ Επιμ. Α, Σισμανόγλειο Νοσοκομείο

2

3

4

5 ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Αποφυγή μηχανικής εφαρμογής. Ανάγκη- Δικαίωμα ελεύθερης εμπεριστατωμένης ιατρικής σκέψης. ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΣΗΣ.

6 Την 11/01/2011 ο ΟΠΑΔ έβγαλε εγκύκλιο σχετικά με τις αποδεκτές διαγνωστικές εξετάσεις έτσι όπως διατυπώθηκαν από την ΕΑΕ στον τόμο «ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ», προκειμένου οι ελεγκτές του ταμείου να το χρησιμοποιούν κατά το έργο τους.

7 Καρκίνος του Μαστού Ο καρκίνος του μαστού είναι η πλέον συχνή αιτία θανάτου στη γυναίκα. 1.5 εκατομμύριο καινούργια περιστατικά ετησίως ανιχνεύονται στον κόσμο. Στην Ελλάδα περίπου γυναίκες ετησίως εμφανίζουν καρκίνο του μαστού. Απόλυτη πρόληψη δεν υπάρχει, διότι ο καρκίνος του μαστού έχει πολλές αιτίες που δεν έχουν πλήρως κατανοηθεί. Κλινικές μελέτες τα τελευταία 35 χρόνια έδειξαν ότι η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού που έγινε μέσω προγραμμάτων προληπτικής μαστογραφίας (screening) μείωσαν τη θνητότητα κατά 30-45%. Οσο πιο μικρός ανιχνεύεται ο καρκίνος τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα επιβίωσης.

8 Καρκίνος του Μαστού Η Μαστογραφία παραμένει η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για την πρώιμη διάγνωσή του. Κλινικά σημεία ύποπτα για καρκίνο: Ένα μικρό ψηλαφητό μόρφωμα στο μαστό. Αλλαγή στο σχήμα του μαστού, ή ενόχληση που εμμένει. Εκκριμα από τη θηλή. Μαστογραφρικά σημεία ύποπτα για καρκίνο: 1. Αστεροειδής, ασαφώς περιγεγραμμένη, ή λοβωτή σκίαση. 2. Συρροή μικροαποτιτανώσεων. 3. Απεικονιστική παραμόρφωση της αρχιτεκτονικής του μαστού και ασύμμετρες σκιάσεις.

9 Παράγοντες αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού Το φύλο (οι γυναίκες έχουν 100 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άνδρες (ο καρκίνος σε άνδρα είναι αυξημένης γενετικής προδιάθεσης). Η ηλικία (96% των καρκίνων του μαστού εμφανίζεται σε γυναίκες > από 40 χρόνων σύμφωνα με το ACS, ). / Οι περισσότερες γυναίκες έχουν κίνδυνο 12-13% να εμφανίσουν καρκίνο μαστού στη ζωή τους. Ιστορικό κακοήθειας στο μαστό της ιδίας ή συγγενούς. Το γενετικό και οικογενειακό ιστορικό αποτελεί αυξημένο κίνδυνο, ιδίως συγγενής πρώτου βαθμού με καρκίνο μαστού (τα γονίδια BRCA1/BRCA2 σχετίζονται με τη διάγνωση κληρονομικού καρκίνου μαστών και ωοθηκών!). Άλλοι παράγοντες αναπαραγωγής (ηλικία κατά την εμμηνόπαυση, θεραπεία με ορμόνες αναπαραγωγής). Έκθεση σε ακτινοβολία. Κατανάλωση αλκοόλ.

10 Προσυπμτωματικός προληπτικός έλεγχος (screening) ανάλογα με την ηλικία των εξεταζομένων γυναικών: Η Αμερικάνικη Εταιρεία Καρκίνου (American Cancer Society / ACS) το 2004 διατύπωσε οδηγίες για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού: Κλινική εξέταση των μαστών κάθε τρία χρόνια για γυναίκες ηλικίας χρόνων και ετησίως για γυναίκες ηλικίας 40 ετών και πάνω. Η αυτοεξέταση είναι προαιρετική και εφόσον επιλέγεται συστήνεται να γίνεται κατόπιν οδηγιών από κλινικό ιατρό. Ετήσιο προσυμπτωματικό προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο από την ηλικία των 40 ετών. (Η θνησιμότητα μπορεί να μειωθεί κατά 30%.) Εφόσον η γενική κατάσταση της γυναίκας είναι καλή, να συνεχίζεται η μαστογραφία ανά διετία σε γυναίκες μετά το 72ο έτος της ηλικίας. Για γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση και με >20% κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο μαστού στη ζωή τους, συστήνεται επιπλέον της κλινικής εξέτασης προληπτικός ετήσιος έλεγχος με μαστογραφία από την ηλικία των ετών ή 5 έτη νωρίτερα από την διάγνωση της νόσου σε συγγενικό πρόσωπο.

11 Οδηγίες για την Αυτοεξέταση Μαστών 1. Εξέτασε το μαστό σου όρθια στο μπάνιο. Με τα χέρια τεντωμένα, ψηλάφισε όλη την επιφάνεια του μαστού. Ψάξε για ασυνήθιστους όζους ή αύξηση του πάχους του μαστού. 2. Μπροστά στον καθρέφτη. Εξέτασε οπτικά τους μαστούς σου με τα χέρια στη μέση. Στη συνέχεια ανέβασε τα χέρια πάνω από το κεφάλι. Ψάξε για οποιαδήποτε αλλαγή στο σχήμα των μαστών σου, για πρηξίματα ή για τέντωμα του δέρματος όπως επίσης και για οποιεσδήποτε αλλαγές στις θηλές. Συνέχεια τοποθέτησε τα χέρια στους γοφούς και σπρώξε προς τα κάτω ώστε να τεντώσει το δέρμα, να τεντώσουν οι μυς του μαστού. Υπάρχουν λίγες γυναίκες οι οποίες έχουν δύο ίδιους μαστούς. 3. Ξάπλωσε κάτω. Για να ελέγξεις το δεξιό μαστό βάλε ένα μαξιλάρι κάτω από τον δεξιό σου ώμο. Τοποθέτησε το δεξί σου χέρι κάτω από το κεφάλι (βελτιώνεις την κατανομή του αδένα γύρω από το στήθος σου). Χρησιμοποιώντας το αριστερό σου χέρι ψηλάφισε το στήθος σου κάνοντας κύκλους γύρω από τη θηλή. Πρώτα από όλα ξεκίνα με τον κύκλο μεγαλύτερης ακτίνας και σιγά σιγά με κυκλικές κινήσεις πήγαινε προς τη θηλή. Επανέλαβε την παραπάνω διαδικασία για τον αριστερό σου μαστό. Πίεσε τις θηλές και στους δύο μαστούς σιγά-σιγά με τα δύο σου δάκτυλα. Εάν υπάρχει η οποιαδήποτε έκκριση τότε πρέπει να συμβουλευτείς τον ιατρό σου αμέσως.

12 Διαγνωστικές Εξετάσεις Μαστών 1. Μαστογραφία Σημαντικό πλεονέκτημα η ανίχνευση κακοήθειας όταν ακόμα είναι ασυμπτωματική συνήθως υπό μορφή μικροαποτιτανώσεων, για τις οποίες αποτελεί την καταλληλότερη μέθοδο. -- Κλασσική (χρησιμοποιεί χαμηλής δόσης ακτινοβολία και φιλμ). -- Ψηφιακή (> ψηφιακός ανιχνευτής, > 40% χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας, > πλέον ακριβής σε πυκνούς μαστούς, > ηλεκτρονική διάγνωση για με σύστημα κομπιούτερ/computer aided diagnosis, CAD). Ένα ποσοστό 8%-12% των καρκίνων δεν απεικονίζεται στη μαστογραφία. Αδυναμία διάκρισης της τοπικής υποτροπής από μετεγχειρητική ουλή.

13 Κριτήρια ποιοτική αξιολόγηση της εικόνας του μαστού -Σωστή τοποθέτηση της συσκευής αυτόματης έκθεσης. -Ενδεδειγμένη συμπίεση. - Απουσία αναδίπλωσης του δέρματος, αντικειμένων που παρεμβάλλονται όπως οι ώμοι, artifact κίνησης, η απουσία άλλων αντικειμένων όπως είναι η σκόνη επάνω στην εικόνα. -Σωστή αναγνώριση των ανατομικών δομών. -Σωστή έκθεση. -Σωστή τεχνική εμφάνισης του φιλμ. -Συμμετρικές εικόνες.

14 Διαγνωστική Απεικονιστική Εκτίμηση Σε γυναίκες που εμφανίζουν ψηλαφητή μάζα ή μαστογραφικό εύρημα κατά το screening ή ιστορικό με καρκίνου μαστού γίνεται συνήθως μαστογραφία και υπερηχογράφημα, ενώ μπορεί να συμπεριληφθούν και επιπλέον εξετάσεις, προκειμένου ο ακτινοδιαγνώστης να εξάγει συμπέρασμα: Μαστογραφία με τις standard λήψεις και όπου χρειάζεται επιπρόσθετες συμπληρωματικές / εντοπιστικές λήψεις, που εκτιμούν καλύτερα ασύμμετρες σκιάσεις ή περιοχές με αυξημένο κλινικό ενδιαφέρον. προσδιορίζουν τη μορφολογία των αποτιτανώσεων ή βελτιώνουν την απεικόνιση μιας μάζας.

15 Διαγνωστικές Εξετάσεις Μαστών 2. Υπερηχογράφημα σε συνδυασμό με έγχρωμο Doppler ή έγχυση σκιαγραφικού μέσου. - Ιδιαίτερα χρήσιμο σε νεαρές γυναίκες, γιατί δεν επιβαρύνει με ακτινοβολία. - Συμπληρωματικά με τη μαστογραφία αυξάνει την ανίχνευση καρκίνου του μαστού κατά 7,4%. - Όμως όχι αξιόπιστο για τις μικροαποτιτανώσεις. 3. Μαγνητική τομογραφία μαστών (μαγνητική μαστογραφία). - Ευαισθησία έως 100% στην ανίχνευση διηθητικού καρκινώματος σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς. - Διάγνωση της τοπικής υποτροπής ή νέας νόσου και η διάκριση αυτής από μετεγχειρητική ουλή. - Προεγχειρητική σταδιοποίηση σε γυναίκες με καρκίνο μαστού για τον αποκλεισμό πολυεστιακής ή πολυκεντρικής νόσου. - Ιδιαίτερα χρήσιμη σε νεαρές γυναίκες που είναι φορείς των γονιδίων BRCA1 & BRCA2. - Όμως: - χαμηλή ειδικότητα (κυμαίνεται από 37%-97%), - υψηλό κόστος αυτής, αλλά και - αδυναμία απεικόνισης των μικροαποτιτανώσεων.

16 Διαγνωστικές Εξετάσεις Μαστών 4. Βιοψία σε συνεργασία ακτινοδιαγνώστη και χειρουργού για την εντόπιση και τη λήψη ιστού από το ύποπτο εύρημα, χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένες βελόνες, με τοπική αναισθησία: -- για ψηλαφητή μάζα, κατευθυνόμενη υπό υπερήχους αναρρόφηση με λεπτή βελόνη (FNA) (54% των δειγμάτων για κυτταρολογική εξέταση ανεπαρκή). -- για μη ψηλαφητή μάζα (μικροαποτιατνώσεις), στερεοτακτική εντόπιση υπό μαστογραφική ή υπερηχογραφική καθοδήγηση, ή στο μαγνητικό τομογράφο για βλάβες αφανείς στις άλλες τεχνικές με τη χρήση συρμάτινου οδηγού και ανοιχτή βιοψία (Wire-localized Biopsy/WLB). με χονδρή βελόνα (Stereotactic core-needle Biopsy/SCB). με τη βοήθεια κενού (Vacuum-assisted Biopsy/VAB; Mammotome Minimally Invasive Breast Biopsy/MIBB). Ανάπτυξη νέων στερεοτακτικών εργαλείων για την εξαίρεση μεγαλύτερων τμημάτων μαζικού ιστού: Advanced Breast Biopsy Instrumentation/ABBI. 5. Ανοιχτή, χειρουργική εκτομή. * Τοποθέτηση ασφαλούς μεταλλικού κλιπ στο σημείο της βιοψίας, ώστε να ανιχνεύεται σε επόμενες μαστογραφίες.

17 Διαγνωστική Απεικονιστική Εκτίμηση BI-RADS (Breast Imaging Reportig and Data System), σύμφωνα με το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ακτινολογίας (American College of Radiology /ACR), 4 η έκδοση το : Μη διαγνωστική εξέταση. Σύσταση για συμπληρωματικές εξετάσεις (εντοπιστικές λήψεις, μεθυντικές λήψεις, και/ή υπερηχογράφημα). 1: Αρνητική εξέταση.(μαστοί συμμετρικοί, χωρίς ύποπτες αποτιτανώσεις ή μάζες). 2: Καλοήθη ευρήματα. 3: Πιθανόν καλοήθη ευρήματα. Σύσταση για παρακολούθηση σε σύντομο διάστημα (6 μήνες). Τα ευρήματα σε αυτή την κατηγορία θα πρέπει να έχουν πιθανότητα < 2% να είναι κακοήθη. 4: Ύποπτη βλάβη. Σύσταση για βιοψία. Τα ευρήματα δεν έχουν τυπική εικόνα κακοήθειας, αλλά η πιθανότητα είναι πιο αυξημένη από την κατηγορία 3. 5: Υψηλή πιθανότητα για κακοήθεια. Χειρουργική αντιμετώπιση. Τα ευρήματα έχουν πιθανότητα >95% να είναι κακοήθη. 6: Γνωστή κακοήθεια στο μαστό. Προστέθηκε σε περιπτώσεις διαγνωσμένης με βιοψία κακοήθεις, που ο ιατρός καλείται να δώσει δεύτερη γνώμη σε μια εξέταση ή κατά την παρακολούθηση της ανταπόκρισης του όγκου στη χημειθεραπεία.

18 Ιεραρχήσαμε τους διαγνωστικούς αλγόριθμους σε 5 διαβαθμίσεις σύστασης των διαφόρων απεικονιστικών εξετάσεων Απόλυτη ένδειξη : Εξέταση υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας, για την οποία υπάρχουν ισχυρά βιβλιογραφικά δεδομένα ότι, είναι απαραίτητο να διενεργηθεί σε όλους τους ασθενείς με το ερευνούμενο κλινικό πρόβλημα. Ενδεδειγμένη εξέταση: Εξέταση υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας, για την οποία τα βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι, τα αποτελέσματα της συνεισφέρουν σημαντικά στη διάγνωση ή/και στο χειρισμό του ερευνούμενου κλινικού προβλήματος. Σχετική ένδειξη: Εξέταση η διενέργεια της οποίας δικαιολογείται υπό προϋποθέσεις. Πρόκειται για εξετάσεις, που συχνά η διαγνωστική τους ακρίβεια ή οι προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση τους ή η στοιχειοθέτηση της παραπομπής συναρτώνται με άλλοτε άλλους παράγοντες, οι οποίοι περιγράφονται στα αντίστοιχα σχόλια. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις: Εξετάσεις που αποσκοπούν στην απάντηση συγκεκριμένων κλινικών ερωτημάτων ή που δικαιολογούνται όταν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι ή όταν το ερευνούμενο κλινικό πρόβλημα εμφανίζει κάποια ιδιαιτερότητα ή παραλλαγή. Οι παράμετροι αυτοί αναφέρονται στα σχόλια. Συνήθως πρόκειται για συμπληρωματική εξέταση, που μπορεί να είναι περίπλοκη, μη ευρέως διαθέσιμη ή απαιτούσα ειδική εμπειρία για τη διενέργειά της ή/και για την αξιολόγηση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της από τον παραπέμποντα ιατρό. Μη ενδεδειγμένη εξέταση: Εξέταση για την οποία υπάρχουν ισχυρά βιβλιογραφικά δεδομένα ότι έχει πολύ χαμηλή διαγνωστική ακρίβεια στο πλαίσιο του εξεταζόμενου κλινικού προβλήματος και δεν συμβάλλει ούτε στη διάγνωση ούτε στο χειρισμό του.

19 Αποφύγαμε τις αναλυτικές στατιστικές πληροφορίες, ώστε να έχουν πρακτική αξία. Προσεγγίσαμε τα κλινικά ερωτήματα στα επίπεδα -- ελέγχου του συμπτώματος και -- διερεύνησης της πιθανής διάγνωσης.

20 ΜΕΡΟΣ 1 Ο Τρίστηλες αναλύσεις (νόσος-εξέταση-σχόλιο) των ακτινολογικών πράξεων. ΜΕΡΟΣ 2 Ο Επιγραμματικές πληροφορίες για τις ακτινολογικές πράξεις, σε μορφή διαγραμμάτων αλγορίθμου.

21

22 Ασυμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Δεν ενδείκνυται. Screening γυναικών ηλικίας < 40 έτη Μαστογραφία Δεν υπάρχει απόδειξη ένδειξης εκτέλεσης μαστογραφίας σε γυναίκες ηλικίας <40 έτη που δεν ανήκουν σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου μαστού. ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Screening γυναικών ηλικίας έτη ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία Υπερηχογράφημα ΣΧΟΛΙΑ Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Γυναίκες που απαιτούν τον έλεγχο πρέπει να ενημερώνονται για τους πιθανούς κινδύνους και τα πλεονεκτήματα αυτού. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα.

23 Ασυμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Screening γυναικών ηλικίας έτη ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Screening γυναικών ηλικίας > 70 έτη Μαστογραφία Υπερηχογράφημα ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία Υπερηχογράφημα Ενδείκνυται. Γυναίκες αυτής της ηλικίας πρέπει να υπόκεινται σε ανά τριετία έλεγχο (που θα οργανώνεται από κρατικούς φορείς). Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα. Ενδείκνυται. ΣΧΟΛΙΑ Γυναίκες αυτής της ηλικίας πρέπει να υπόκεινται σε έλεγχο αυτοβούλως. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα.

24 Ασυμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Σχετική ένδειξη. Μαστογραφία Γυναίκες με μέτριο ή υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού λόγω οικογενειακού ιστορικού θα πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένα κέντρα μαστού. Screening προτείνεται μετά από συνεκτίμηση του γονιδιακού ελέγχου. Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού Υπερηχογράφημα Μαγνητική τομογραφία Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα. Ενδείκνυται. Πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι η MRI είναι πλέον ευαίσθητη μέθοδος για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό.

25 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Γυναίκες ηλικίας < 50 έτη υπό HRT ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Screening σε γυναίκες ηλικίας > 50 έτη που έχουν υποβληθεί σε μειωτική επέμβαση Ασυμπτωματικές Γυναίκες ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία Υπερηχογράφημα ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία Υπερηχογράφημα ΣΧΟΛΙΑ Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Η θεραπεία με ορμονική υποκατάσταση αυξάνει την πυκνότητα των μαστών και την πιθανότητα ανάπτυξης καλοήθων παθήσεων του μαστού. Υπάρχει σαφής ελάττωση της ευαισθησίας και της ειδικότητας στο screening αυτών των γυναικών καθώς και στον αριθμό επανακλήσεων αυτών. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι η μαστογραφία θα πρέπει να προηγείται της έναρξης της θεραπείας. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα. Ενδείκνυται. ΣΧΟΛΙΑ Η ευαισθησία της μαστογραφίας είναι χαμηλότερη σε αυτή την κατηγορία γυναικών. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεν υπάρχει απόδειξη ότι το US ελαττώνει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική μέθοδος της μαστογραφίας σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και σε γυναίκες με ενθέματα.

26 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Συμπτωματικές Γυναίκες ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ενδείκνυται. ΣΧΟΛΙΑ Μαστογραφία Στα πλαίσια του τριπλού ελέγχου (μαζί με κλινική εξέταση και US). Για γυναίκες ηλικίας > 35 έτη. Κλινική υποψία καρκίνου Υπερηχογράφημα Μαγνητική τομογραφία Πυρηνική ιατρική Ενδείκνυται. Για γυναίκες ηλικίας < 35 έτη, σε μονάδες μαστού. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Παρέχει περεταίρω χρήσιμες πληροφορίες σταδιοποίησης της νόσου, όταν η έκταση αυτής δεν δύναται να καθορισθεί επακριβώς δια του τριπλού ελέγχου. Ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική μέθοδος, ή όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ μαστογραφίας και US. ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Κλινική υποψία καρκίνου σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μειωτική επέμβαση ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία ΣΧΟΛΙΑ Ενδείκνυται σε γυναίκες με ενθέματα.

27 Συμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Σταδιοποίηση καρκίνου Μαστογραφία Ακτινογραφία θώρακος Υπερηχογράφημα Πυρηνική ιατρική Αξονική τομογραφία Μαγνητική τομογραφία Ενδείκνυται. Τοπική σταδιοποίηση γίνεται με μαστογραφία και US. Για απομεμακρυσμένες μεταστάσεις προτείνεται σπινθηνογράφημα οστών, CRX και US ήπατος, ή CT θώρακος/κοιλίας. Ενδείκνυται σε ορισμένες περιπτώσεις. Γίνεται σε αδιευκρίνιστες περιπτώσεις. ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Παρακολούθηση γυναικών μετά θεραπεία καρκίνου ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μαστογραφία Υπερηχογράφημα Μαγνητική τομογραφία Πυρηνική ιατρική ΣΧΟΛΙΑ Ενδείκνυται. Η παρακολούθηση γίνεται με το τριπλό σχήμα. Σε ειδικές περιπτώσεις συνιστάται σπινθηρογράφημα μαστών.

28 Συμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Δεν Ενδείκνυται αρχικά. Γενικευμένο οίδημα, πόνος, τάση, έλξη θηλής μαστού Μαστογραφία Υπερηχογράφημα Υπάρχει σχετική αξία σε γυναίκες ηλικίας > 40 έτη με επιμένοντα μη ειδικά συμπτώματα. Ενδείκνυται σε συγκριμένες περιπτώσεις. Σε απουσία λοιπών συμπτωμάτων υπόπτων για κακοήθεια, το US δεν μπορεί να μεταβάλλει τη διαχείριση της ασθενούς. ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Κυκλική μασταλγία Μαστογραφία Υπερηχογράφημα Καμία εκ των δύο μεθόδων δεν ενδείκνυται μόνο επί πόνου των μαστών, χωρίς να υπάρχει άλλο κλινικό σύμπτωμα.

29 Συμπτωματικές Γυναίκες ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ Φλεγμονές μαστού ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Υπερηχογράφημα Μαστογραφία ΣΧΟΛΙΑ Ενδείκνυται. Χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση και σε κατευθυνόμενες παροχετεύσεις. Χρησιμοποιείται για τη διαφοροδιάγνωση από κακοήθεια. ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΝΟΣΟΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΧΟΛΙΑ Έλεγχος ενθεμάτων Υπερηχογράφημα και Μαγνητική τομογραφία Το US αποτελεί φθηνή και γρήγορη μέθοδο. Η MRI αποτελεί ειδική εξέταση.