Απεικονιστική Διερεύνηση & Παρακολούθηση του Χειρουργημένου Μαστού

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Απεικονιστική Διερεύνηση & Παρακολούθηση του Χειρουργημένου Μαστού"

Άγνη Τρικούπης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Απεικονιστική Διερεύνηση & Παρακολούθηση του Χειρουργημένου Μαστού Αρκάδιος Χ. Ρουσάκης Διευθυντής τμήματος Αξονικής & Μαγνητικής Τομογραφίας Δ.Θ.Κ.Α. «Υγεία» & «Μητέρα»

2 Τύποι Επεμβάσεων στο Μαστό Διαδερμικές βιοψίες (core, vacuum) Χειρουργικές βιοψίες Θεραπευτική Χειρουργική για Καρκίνο: ~85% συντηρητική (ΣΧΕ), με ή χωρίς Μασχαλιαίο Λεμφαδενικό Καθαρισμό (ΜΛΚ) ή/και Λεμφαδένα Φρουρό (ΛΦ) + Ακτινοθεραπεία (ΑΚΘ) Πλαστικές: αυξητικές, μειωτικές, αποκατάστασης

3 Συνέπειες Επεμβάσεων στο Μαστό: Δομικές Αλλαγές Ποικίλλουσας έκτασης & έντασης (ανάλογα με τον τύπο ) Χρονικά εξελισσόμενες & μεταβαλλόμενες μέχρι να σταθεροποιηθούν (μήνες έτη) Απεικονιστικά ευρήματα συχνά παρόμοια ή παραπλήσια εκείνων του Καρκίνου

4 Απεικονιστική Διερεύνηση του Χειρουργημένου Μαστού Άμεσα-σύντομα μετεγχειρητικά Χρόνια παρακολούθηση, στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου & έγκαιρης διάγνωσης υποτροπής είτε νέας εστίας Καρκίνου Μετά ΣΧΕ+ΑΚΘ: υποτροπή Καρκίνου: 1-2,5% ανά έτος τοπικές υποτροπές συνήθως μέσα στα πρώτα 3-7 έτη, 5% στην 5ετία (50% με ψηλάφηση) αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης νέου ΚΜ

5 Απεικόνιση του Χειρουργημένου Μαστού Εξέταση 1ης γραμμής: Μαστογραφία (ΜΓ) + Υπερηχογράφημα (ΥΓ) & Κλινική Εξέταση (ΚΕ) Μαγνητική Μαστογραφία (ΜΜ): «εργαλείο» επίλυσης προβλημάτων Διαδερμικές Βιοψίες/Σημάνσεις Κατευθυνόμενες Απεικονιστικά ή με Ψηλάφηση

6 Απεικονιστική Διερεύνηση του Χειρουργημένου Μαστού Άμεσα Μετεγχειρητικά μετά από ΣΧΕ Αξιολόγηση μετεγχειρητικών επιπλοκών & προβλημάτων στο μαστό: ΚΕ, ΥΓ, MΜ Ανίχνευση υπολειμματικού καρκίνου όταν η ιστολογική εξέταση δείχνει διήθηση ή εγγύτητα των εγχειρητικών ορίων με τη νεοπλασία: MΜ Ανίχνευση πολυκεντρικού-αμφοτερόπλευρου καρκίνου, όταν στην ιστολογική ILC, DCIS, LCIS: MΜ

7 Πρώιμες Αλλαγές στο Χειρουργημένο Μαστό Αιμάτωμα, ορώδης συλλογή (seroma), οίδημα δέρματος/παρεγχύματος, διαταραχή αρχιτεκτονικής, clips Περισσότερο έκδηλες τις 2 πρώτες εβδ Διερεύνηση με ΚΕ + ΥΓ, + ΜΓ Ένδειξη για ΜΓ άμεσα μετεγχειρητικά: ανίχνευση υπολειμματικών μικροαποτιτανώσεων ή μάζας

8 Πρώιμα Ευρήματα στο ΥΓ Αιμάτωμα

9 Ανίχνευση πολυκεντρικού είτε αμφοτερόπλευρου Καρκίνου Μαστού Μέθοδος Ευαισθησία ΜΓ <45% ΜΓ+ΥΓ ~63% ΜΜ ~80%

10 ΜΜ σύντομα μετά από ΣΧΕ Ιδανικά: εντός 9 ημερών από την ΣΧΕ μέρες μετά την ΣΧΕ, καλύτερα μέρες

11 Πρόσφατη Ογκεκτομή ΑΡ (πριν 40 ημ) Ιστολογική: ILC, διηθημένα όρια εκτομής T1 T2 MIP Διάχυτο Λοβιακό καρκίνωμα άμφω T1 T1 + Gd Αφαίρεση 20-30% των διηθητικών λοβιακών ΚΜ: καμπύλη τύπου 1

12 Πρόσφατη Ογκεκτομή ΔΕ (29 ημ), Ιστολογική: ILC ΜΙΡ Πολυεστιακό ILC plaisi o ΜΙΡ Αφαίρεση Τ1 fat sat+gd T2

13 Χρόνιες (όψιμες) Αλλαγές στο Μαστό μετά ΣΧΕ + ΑΚΘ Μάζα με ανώμαλη/ακτινωτή παρυφή (ουλή) έλξη δέρματος είτε θηλής, δυστροφικές αποτιτανώσεις, λιπονέκρωση, ασυμμετρία, διαταραχή αρχιτεκτονικής Αναπτύσσονται και σταθεροποιούνται μήνες έως χρόνια μετά τη θεραπεία ΑΚΘ: περισσότερο έκδηλες 6-12 μήνες Συχνά αδύνατη η διάκριση από Καρκίνο με ΜΓ & ΥΓ Συνήθως, ΜΓ «αναφοράς» 6 μήνες μετά ολοκλήρωση θεραπείας μετά 6 μήνες άμφω

14 Ύποπτα Ευρήματα σε ΜΓ μετά θεραπεία ΥΓ Ψηλάφηση Καλόηθες Εύρημα (+FNA) Ύποπτο Εύρημα Κανένα Εύρημα Τακτικός Επανέλεγχος Ρουτίνας - ΥΓ-καθοδηγούμενη Βιοψία (Core) Αμφίβολη Σήμανση - ΜΜ ΜΓ-καθοδηγούμενη Στερεοτακτική Βιοψία ή Σήμανση Καλόηθες Εύρημα (MR-BIRADS 2) Ύποπτο Εύρημα (MR-BIRADS >3)

15 Παρακολούθηση με ΜΓ μετά ΣΧΕ+ΑΚΘ Στο 30-50% των μαστών μετά ΑΚΘ αναπτύσσονται αποτιτανώσεις: οι περισσότερες οφείλονται σε λιπονέκρωση Ευρήματα ύποπτα για καρκίνο: πλειόμορφες μικροαποτιτανώσεις, ιδιαίτερα οι διακλαδιζόμενες (branching), εμφάνιση ή αλλαγή περιοχής με διαταραχή αρχιτεκτονικής, νέα σκίαση

16 6 μήνες μετά ΔΕ Ογκεκτομή + AKΘ Οίδημα Πάχυνση δέρματος Πάχυνση στρώματος Ορώδης συλλογή Clips MLO CC Gutierrez R et al

17 ΔΕ Ογκεκτομή 6 μήνες Αιμάτωμα ή Ορώδης συλλογή Οίδημα 18 μήνες Ουλή Έλξη δέρματος Ασβεστώσεις λιπονέκρωσης Gutierrez R et al

18 ΥΓ: Χρόνια συλλογή Ορώδους Υγρού ή Αίματος

19 Πριν πολλά χρόνια: Μειωτική άμφω & ΑΡ Ογκεκτομή Εκτεταμένες ασβεστώσεις Λιπονέκρωσης Gutierrez R et al

20 Πριν πολλά χρόνια: Μειωτική άμφω & ΑΡ Ογκεκτομή Τυπικός Όζος Λιπονέκρωσης (ψηλαφητός) Gutierrez R et al

21 ΥΓ: Λιπονέκρωση

22 Εμφάνιση Ύποπτων Μικροαποτιτανώσεων σε θέση προηγούμενης Ογκεκτομής (DCIS) Υποτροπή DCIS ML CC Gutierrez R et al

23 Εμφάνιση Ύποπτων Ευρημάτων σε θέση προηγούμενης Ογκεκτομής+ΑΚΘ Διαταραχή Αρχιτεκτονικής, Έλξη Δέρματος, 2 νέες Μάζες Gutierrez R et al

24 ΥΓ: Υποηχογενείς Μάζες με ασαφή όρια & οπίσθια ακουστική σκιά (IDC) Συχνά αδύνατη η ΔΔ καρκίνου από ουλή!!!

25 ΣΧΕ+λεμφαδενικός καθαρισμός μασχάλης + ΑΚΘ (τέλος πριν 18 μήνες) Επιπροβολή Χηλοειδών Δέρματος «Ριψοκίνδυνη» η διάγνωση της ΜΓ χωρίς ΚΕ!

26 ΜΜ για παρακολούθηση μετά από ΣΧΕ+ΑΚΘ διάκριση υποτροπής από ουλή: εξαιρετική NPV (88-96%) & ακρίβεια (>90%) Ευαισθησία >90% για ανίχνευση υπολειμματικού ΚΜ είτε υποτροπής Μετά από ΣΧΕ (π.χ. DCIS): >3-6 μήνες Μετά από ΣΧΕ+ΑΚΘ: >12-18 μήνες Ώστε να έχει εξαλειφθεί η αγγειοβρίθεια του «φρέσκου» κοκκιωματώδους ιστού (πρόσληψη Gd)

27 ΜΜ μετά από Ογκεκτομή ΑΡ+ΧΜΘ & 2 εβδομάδες μετά έναρξη ΑΚΘ MIP, εικόνες αφαίρεσης μετά IV Gd

28 ΔΕ ογκεκτομή +ΑΚΘ (τέλος πριν 16 μήνες) +ΧΜΘ ΔΔ: Ουλή vs Υποτροπή

29 Ουλή ή Υποτροπή ; ΥΓ Σύντομος επανέλεγχος ή ΜΜ

30 ΜΜ: Ουλή μετά τη θεραπεία Αφαίρεση-MIP Τ1-w Αφαίρεση

31 Πριν 10 χρόνια: Ογκεκτομή ΔΕ + ΑΚΘ

32 Πριν 10 χρόνια: Ογκεκτομή ΔΕ + ΑΚΘ

33 ΜΜ: ΔΕ μαστός, 2 εστίες MR-BIRADS 5 MIP T1 T1 +Gd Αφαίρεση

34 3 Χρόνια μετά από Ογκεκτομή & ΑΚΘ ΔΕ Μαστού

35 ΜΜ: εστία πρόσληψης με αστεροειδές σχήμα: MR BI-RADS 5 ανεξαρτήτως καμπύλης! Αφαίρεση Ιστολογική: Ακτινωτή ουλή Τ1-w +C & καταστολή λίπους ΜΙΡ ανασυνθέσεις εικόνων αφαίρεσης

Τακτικός έλεγχος (Screening) με ΜΜ γυναικών με Ατομικό Ιστορικό ΚΜ & υπολογιζόμενο «κίνδυνο» <20% Πιθανότατα, επωφελέστερος, όταν Κατά την αρχική διάγνωση ΚΜ, δεν

36 Τακτικός έλεγχος (Screening) με ΜΜ γυναικών με Ατομικό Ιστορικό ΚΜ & υπολογιζόμενο «κίνδυνο» <20% Πιθανότατα, επωφελέστερος, όταν Κατά την αρχική διάγνωση ΚΜ, δεν είχε γίνει ΜΜ Κατά την αρχική διάγνωση: ILC Ο καρκίνος είχε διαγνωσθεί με ΜΜ Πυκνοί μαστοί Όχι ορμονοθεραπεία Sardanelli F, et al. Europ J Cancer 2010;46:

37 Απεικόνιση του Μαστού μετά από Πλαστική Επέμβαση

38 45 ετών, πριν 1 έτος «μειωτική» πλαστική επέμβαση, ιστολογική (-)

39 Αφαίρεση-ΜΙΡ Αφαίρεση-ΜΙΡ

40 Αφαίρεση Αφαίρεση

41 Τ1-w Τ1-w +C Λιπονέκρωση Τ1-w +C Αφαίρεση

42 Απεικονιστική Διερεύνηση του Μαστού με Ένθεμα Εξέταση 1 ης γραμμής: ΜΓ με ειδικές λήψεις ΥΓ ΜΜ: προσοχή όταν υπάρχει μηχανισμός διάτασης με βαλβίδα!

43 Μελέτη Ενθεμάτων με ΜΜ Η ΜΜ είναι η εξέταση αναφοράς για: Έλεγχο ακεραιότητας, ανίχνευση ρήξεων Ανίχνευση περιενθεματικής φλεγμονής Ανίχνευση περιενθεματικής ίνωσης Ανίχνευση/αποκλεισμό ΚΜ γύρω ή πίσω από το ένθεμα

44 Ενθέματα Σιλικόνης για αισθητικούς λόγους Ψηλαφητό σκληρό μόρφωμα στην ΑΡ μασχάλη

45 Περίγραπτο μόρφωμα ΑΡ μαστού Συμπαγές; Υπερηχογενές μόρφωμα ΑΡ μασχάλης

46 «Λεμφαδενοπάθεια από Σιλικόνη» ΑΡ μασχάλης Τ2-w. Τ2-w. Τ1-w. Ενδοκαψική ρήξη ενθέματος ΑΡ Τ1-w.+Gd, fat sat Εκλεκτική απεικόνιση Σιλικόνης

47 Κύστη ΑΡ μαστού Τ2-w. Τ1-w.+Gd T2-w. fat sat Εκλεκτική απεικόνιση Σιλικόνης

48 Συμπεράσματα Ο χειρουργημένος μαστός αποτελεί συχνά διαγνωστική πρόκληση Μετά από ΣΧΕ + ΑΚΘ: περιορίζεται σημαντικά η διαγνωστική ακρίβεια της ΜΓ & ΥΓ Η ΜΜ αποτελεί σημαντικό εργαλείο επίλυσης προβλημάτων. Αναγκαία η διαθεσιμότητα MR-καθοδηγούμενων επεμβατικών πράξεων

49 Sarah Dees Cancer Woman

Σχετικά έγγραφα

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά