International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE"

Transcript

1 DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 10th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 2012

2 Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου O r g a n i z i n g C o m m i t t e e Z o e G a v r i i l i d o u A n g e l i k i E f t h y m i o u E v a n g e l i a T h o m a d a k i Penelop e Kambakis -Vougiou klis Γραμματειακή Υποστήριξη S e c r e t a r i a l S u p p o r t Ioannis Anagnostopoulos M a r i a G e o r g a n t a P o l y x e n i I n t z e N i k o s M a t h i o u d a k i s L i d i j a M i t i t s E l e n i P a p a d o p o u l o u A n n a S a r a f i a n o u E l i n a C h a dji p a p a ISBN Τ υ π ο γ ρ α φ ι κ ή ε π ι μ έ λ ε ι α Ν ί κ ο ς Μ α θ ι ο υ δ ά κ η ς Ε λ έ ν η Π α π α δ ο π ο ύ λ ο υ Ε λ ί ν α Χ α τ ζ η π α π ά Σ χ ε δ ι α σ μ ό ς ε ξ ώ φ υ λ λ ο υ Ν ί κ ο ς Μ α θ ι ο υ δ ά κ ης Copyright 2012 Δ η μ ο κ ρ ί τ ε ι ο Π α ν ε π ι σ τ ή μ ι ο Θ ρ ά κ η ς D e m o c r i t u s U n i v e r s i t y o f T h r a c e Ε ρ γ α σ τ ή ρ ι ο Σ ύ ν τ α ξ η ς, Μ ο ρ φ ο λ ο γ ί α ς, Φ ω ν η τ ι κή ς, Σ η μ α σ ι ο λ ο γ ί α ς, L a b o ra to r y o f S y n ta x, M o r pho l o g y, P h o n e t i c s, S e m a n t i c s, Δ ι ε θ ν έ ς Σ υ ν έ δ ρ ι ο Ε λ λ η ν ι κ ή ς Γ λ ω σ σ ο λ ο γ ί α ς I n t er n a ti o n a l C o n fe r e n c e o f G r e e k L inguist ic s +Μ όρφωση Δ Π Θ +M orp ho SE D U T H

3 Σπύρος Αρ μοστή, Μαριάννα Κατσογιάννου, Κυ ριακή Χριστοδού λου, & Χαράλαμπος Θ εμιστοκλέου ς ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ Σπύρος Αρμοστή Πανεπιστήμιο Κύπρου Κυριακή Χριστοδούλου Πανεπιστήμιο Κύπρου Μαριάννα Κατσογιάννου Πανεπιστήμιο Κύπρου Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους Πανεπιστήμιο Κύπρου ABSTRACT The written representation of Cypriot Greek by means of the Greek alphabet poses some problems concerning sounds not existing in Standard Modern Greek, such as post-alveolar consonants. In the case of creating dictionaries of Cypriot Greek, the solution selected is based on linguistic and typographical considerations; an equally important factor for any solution selected should also be the acceptability and usability of the proposed writing system by its potential users. The present study presents the experimental investigation of the trends of native speakers of Cypriot Greek regarding the written representation of post-alveolar consonants. Keywords: Cypriot Greek, writing system, post-alveolar consonants. 1. Εισαγωγή Η παρούσα έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος, που υλοποιήθηκε στο Πανεπιστημίου Κύπρου στη διάρκεια των ετών (βλ. Κατσογιάννου κ.ά. υπό έκδοση). Το πρόγραμμα επικεντρώνεται ερευνητικά αφενός στη μελέτη του λεξιλογίου της σύγχρονης κυπριακής ελληνικής και αφετέρου στην επεξεργασία μιας συνεκτικής πρότασης για τη γραπτή του αναπαράσταση εφόσον αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στην Κύπρο κανένα επίσημο σύστημα γραφής της διαλέκτου. Το πρόγραμμα αποτέλεσε την πρώτη φάση του φιλόδοξου έργου της δημιουργίας ενός λεξικού ηλεκτρονικής μορφής, το οποίο θα διατίθεται στο ευρύ κοινό μέσω του διαδικτύου. Ένα από τα προβλήματα που έπρεπε να επιλυθεί για τη σύνταξή του, ήταν και η γραπτή αναπαράσταση φθόγγων που δεν υπάρχουν στην κοινή νέα ελληνική (ΚΝΕ), και ιδιαίτερα των μεταφατνιακών συμφώνων. Παρόλο που το θέμα αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί λαμβάνοντας υπόψη μόνο ενδογλωσσικά κριτήρια, εντούτοις, όπως παρατηρούν οι Cahill και Karan (2008), κοινωνιογλωσσικοί και πολιτικοί παράγοντες (όπως κρατικές πολιτικές, διαλεκτική ποικιλία, γλωσσικές στάσεις, και η επίδραση άλλων συστημάτων γραφής) παίρνουν συχνά προτεραιότητα εις βάρος μιας γλωσσολογικά ιδανικής ορθογραφίας. Έτσι, κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθεί πειραματικά το πώς επιλέγει ο κόσμος να αναπαριστά τα σύμφωνα αυτά. Προτού περιγραφεί η έρευνα και ο τρόπος διεξαγωγής της, θα γίνει μια σύντομη αναφορά στα υπό εξέταση σύμφωνα και στα φωνολογικά φαινόμενα πίσω από αυτά Τα μεταφατνιακά σύμφωνα της κυπριακής Η κυπριακή ελληνική (στο εξής «κυπριακή») διαφέρει από την ΚΝΕ σε αρκετά σημεία, ένα από τα οποία είναι και η ύπαρξη μεταφατνιακών (συγκεκριμένα ουρανοφατνιακών) συμφώνων στο φωνητικό της ρεπερτόριο. Οι μεταφατνιακοί φθόγγοι της κυπριακής είναι οι εξής: In Z. Gavriilidou, A. Efthymiou, E. Thomadaki & P. Kambakis-Vougiouklis (eds), 2012, Selected papers of the 10th ICGL, pp Komotini/Greece: Democritus University of Thrace.

4 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] (1) Τριβόμενα συριστικά σύμφωνα: (1ʹ) το άηχο [ʃ] (i) ως απλό (μονό) [ʃ], όπως π.χ. στις λέξεις [ˈiʃɐ] <ί α> και [mɐˈʃɛɾin] <μα αίρ > (ii) ως μακρό (διπλό) [ʃː], όπως π.χ. στη λέξη [ˈʃːilːɔs] < ύλλο > (2ʹ) το ηχηρό μακρό 1 [ʒː], όπως π.χ. στη λέξη [mɐxɐˈʒːɐ] <μαχα ά> (2) Προστριβή σύμφωνα: (1ʹ) το άηχο [ ʃ] (i) ως απλό (μονό) [ ʃ], όπως π.χ. στη λέξη [fɐˈ ʃɛs] <φα > (ii) ως μακρό (διπλό) και δασύ [ ʃ ː], όπως π.χ. στη λέξη [fɐˈ ʃ ːɛs] <φα (2ʹ) το ηχηρό απλό 2 [ ʒ], όπως π.χ. στη λέξη [ˈ ʒizːɔ] < ίζω>. > Η γραφηματική αναπαράσταση των πιο πάνω φθόγγων αποτελεί το θέμα της παρούσας μελέτης. Πέρα από αυτά, εξετάζονται και δύο συγκεκριμένοι συνδυασμοί συμφώνων, ήτοι [k+ʃ] και [p+ʃ], οι οποίοι γράφονται ως διφωνηματικά γραφήματα < > και < > αντίστοιχα (κατ αντιστοιχία προς τους συνδυασμούς [k+s] και [p+s], οι οποίοι γράφονται ως < > και < > αντίστοιχα). Τέλος, στη μελέτη αυτή θα εξεταστούν και οι χαρακτήρες < > και < >, οι οποίοι εμφανίζονται ως αλλόγραφα των γραφημάτων < > και < > αντίστοιχα όταν βρίσκονται στο τέλος λέξης: π.χ. < ο > [nduʃ] <μα > [mɐ ʃ] Συνίζηση και ουράνωση Τα μεταφατνιακά σύμφωνα της κυπριακής συσχετίζονται συχνά με δύο φωνολογικά φαινόμενα, τη συνίζηση και ουράνωση. Η συνίζηση είναι η μη πραγμάτωση ενός άτονου /i/ φωνητικά ως [i] σε προφωνηεντική θέση π.χ. <καμ ά> = [kɐˈmɲɐ] (όχι [kɐˈm ɐ]) <πκο ο > = [pci] (όχι [p i]). Ειδικά όταν η συνίζηση λαμβάνει χώρα μετά από τα φατνιακά σύμφωνα /s/, / s/ και /z/ καθώς και μετά τα υπερωικά σύμφωνα /x/ και /k/, τότε το /i/ δεν προφέρεται, ενώ τα σύμφωνα αυτά μετατρέπονται σε μεταφατνιακά σύμφωνα (δηλαδή παθαίνουν ουράνωση): <ί ο > = /ˈi ɔs/ [ˈiʃɔs] < > = /ˈ ɔnin/ [ˈʃɔnin]. Στην περίπτωση των υπερωικών /x/ και /k/, η ουράνωση μπορεί να προκύψει χωρίς απαραίτητα να υπάρχει συνίζηση: όταν αυτά τα δύο σύμφωνα ακολουθούνται από τα φωνήεντα [i] και [ɛ], τότε τα υπερωικά /x/ και /k/ ουρανώνονται συνήθως σε [ʃ] και [ ʃ] αντίστοιχα: π.χ. < αίρο μα > = /ˈxɛɾumɛ/ [ˈʃɛɾumɛ] < ερί > = /kɛˈɾin/ [ ʃɛˈɾin]. Η μόνη περίπτωση κατά την οποία μεταφατνιακά σύμφωνα σε λέξεις της κυπριακής δεν είναι αποτέλεσμα συνίζησης ή ουράνωσης είναι όταν αυτά εμπεριέχονται σε δάνειες λέξεις: π.χ. < αππού> [ʃɐˈp ːu] (από το αγγλικό shampoo) Τρόποι γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων της κυπριακής Η κυπριακή δεν διαθέτει τυποποιημένη γραπτή αναπαράσταση. Για τη συγγραφή κειμένων όπως λογοτεχνικά κείμενα και διαλεκτικά λεξικά χρησιμοποιείται το ελληνικό αλφάβητο. Ωστόσο, προκύπτουν προβλήματα στην αναπαράσταση φθόγγων της κυπριακής που δεν υπάρχουν στην ΚΝΕ. Έτσι διάφοροι συγγραφείς χρησιμοποιούν διαφορετικές γραφηματικές συμβάσεις: π.χ. για τη δήλωση του [ʃ] χρησιμοποιείται το γράμμα σίγμα με διάφορα διακριτικά, ως εξής: < > (π.χ. Γιαγκουλλής 2005),< > (π.χ. Γεωργίου 1990), < > (π.χ. Παπαγγέλου 2001), < > (Χατζηιωάννου 2002) και < ʹ> (Ξιούτας 1972). 3 Από την άλλη, στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, δεν γίνεται χρήση διακριτικών λόγω κυρίως τεχνικών προβλημάτων, όπως η έλλειψη κατάλληλης γραμματοσειράς για τα κυπριακά (βλ. π.χ. 1 Το [ʒː] είναι εγγενώς μακρό στην κυπριακή. 2 Το [ ʒ] δεν υπάρχει ως μακρό στην κυπριακή. Επίσης πάντοτε συνοδεύεται από το σύμφωνο [n], δηλαδή εμφανίζεται ως [n ʒ]. 3 Για περισσότερες πληροφορίες βλ. Papadima, Ayiomammitou and Kyriacou (2011). [ 664 ]

5 [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Πενηνταέξ 2012). Όταν δεν χρησιμοποιούνται διακριτικά, συνήθως γίνεται χρήση ενός < > για να δηλωθεί ο μεταφατνιακός φθόγγος: π.χ. < ρ > (= < ρ >). Ορισμένοι συγγραφείς (π.χ. Παπαγγέλου 2001) κάνουν διάκριση στη δήλωση του φθόγγου [ʃ] ανάμεσα τις λέξεις < ρ > και < ώ ω>, διότι στην πρώτη περίπτωση το [ʃ] προέρχεται από ένα υπερωικό /x/, ενώ στη δεύτερη από ένα φατνιακό /s/ η τάση αυτή λαμβάνει υπόψη τη φωνολογική και ετυμολογική πληροφορία πίσω από την προφορά των μεταφατνιακών φθόγγων. Τέλος, κάποια έντυπα λογοτεχνικά κείμενα (π.χ. Ψαράς 2011) αποδίδουν τα μεταφατνιακά συμφώνα με τη χρήση ξένων χαρακτήρων (π.χ. < h >). Αυτό μπορεί να θεωρηθεί και χαρακτηριστικό πιο πρόχειρων περιστάσεων γραφής της κυπριακής, όπως στην ηλεκτρονική επικοινωνία, όπου χρησιμοποιούνται κυρίως τα Greeklish (βλ. Themistocleous 2009) Ερευνητικά ερωτήματα Από τους πιο πάνω δυνατούς τρόπους απόδοσης των μεταφατνιακών συμφώνων, το πρόγραμμα υιοθέτησε τις πιο κάτω ορθογραφικές επιλογές: (αʹ) να αποδίδονται συστηματικά με τη χρήση του διακριτικού <ˇ> ( Combining Caron, κωδικός Unicode: U-030C) (βʹ) το ιώτα να χρησιμοποιείται μόνο όταν προκύπτει από φωνολογικά-ετυμολογικά αιτιολογούμενη συνίζηση και (γʹ) να ακολουθείται η φωνητική τάση στην απόδοση των μεταφατνιακών φθόγγων δηλαδή να μην χρησιμοποιούνται τα υπερωικά <χ κ >. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τις προτιμήσεις των ομιλητών της κυπριακής σε σχέση με αυτές τις ορθογραφικές επιλογές. Ο τρόπος που επιλέγηκε να γίνει αυτό ήταν με το να φέρει τους ομιλητές αντιμέτωπους με όλους τους δυνατούς παράγοντες 4 που πιθανόν επηρεάζουν τη γραφή των μεταφατνιακών συμφώνων. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επηρεάζουν μία ή περισσότερες από τις τέσσερις πιο κάτω πτυχές της γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων: (αʹ) τη χρήση του διακριτικού <ˇ> για τη δήλωση των μεταφατνιακών συμφώνων (βʹ) τη χρήση του < > που παθαίνει συνίζηση (γʹ) τη χρήση υπερωικών συμφώνων για την (ετυμολογική) απόδοση των μεταφατνιακών συμφώνων (δʹ) τη χρήση ξένων χαρακτήρων. 2. Πειραματική μέθοδος Για την εξέταση των πιο πάνω ερευνητικών ερωτημάτων σχεδιάστηκε ένα πείραμα με τρία μέρη: προτεστ, κυρίως τεστ, και μετα-τεστ. Οι λεπτομέρειες του σχεδιασμού και της διεξαγωγής του πειράματος περιγράφονται πιο κάτω Πειραματικό υλικό Το πειραματικό υλικό αποτελείτο από ηχητικά αρχεία, τα οποία ενσωματώθηκαν σε ένα αρχείο Microsoft PowerPoint, και τα οποία άκουσαν οι συμμετέχοντες στο πείραμα με τη χρήση ακουστικών μέσω ενός φορητού ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι απαντήσεις καταγράφονταν χειρογράφως σε ένα έντυπο ερωτηματολόγιο Παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη κατά το σχεδιασμό του πειραματικού υλικού Ο τρόπος γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων (ως προς τις τέσσερις μεταβλητές που περιγράφτηκαν στο 1.3 πιο πάνω) μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, τόσο εξωγλωσσικούς (όπως π.χ. αν είναι φιλόλογος) όσο και γλωσσικούς παράγοντες. Οι γλωσσικοί 4 Βλ για αναλυτική παρουσίασή τους. [ 665 ]

6 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] παράγοντες, όπως διαφαίνονται από όσα αναφέρθηκαν στο 1.2 πιο πάνω, και οι οποίοι λήφθηκαν υπόψη κατά το σχεδιασμό του πειράματος, είναι οι εξής: (αʹ) Το εάν φωνητικά το μεταφατνιακό σύμφωνο ακολουθείται από φωνήεν ή όχι: αν ακολουθεί φωνήεν (π.χ. [fɐˈ ʃɛs]), τότε μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει είτε το < > (<φα >), είτε το διακριτικό <ˇ> (<φα >), είτε και τα δύο (<φα >), είτε κανένα από τα δύο (<φα >) αν ακολουθεί σύμφωνο (π.χ. [iˈʃtɛ]) τότε μπορεί οι συμμετέχοντες να επιλέγουν πιο συστηματικά τη χρήση του διακριτικού παρά τη μη χρήση του (και μάλλον θα αποφεύγουν τη χρήση του ιώτα: π.χ. < >). (βʹ) Το εάν φωνητικά το μεταφατνιακό σύμφωνο βρίσκεται στο τέλος της λέξης ή όχι: αν βρίσκεται στο τέλος λέξης (π.χ. [klɐ ʃ]), τότε μπορεί οι ομιλητές να προτιμούν τη γραφή χωρίς το ιώτα (π.χ. <κλα >) παρά με το ιώτα (π.χ. <κλα > ή <κλα >). (γʹ) Το εάν μετά το σύμφωνο που μας ενδιαφέρει ακολουθεί (φωνολογικά-ετυμολογικά αιτιολογούμενο) /i/ το οποίο να παθαίνει συνίζηση: μπορεί στην περίπτωση π.χ. του /mɛliˈssiɛs/ [mɛliˈʃːɛs] η ορθογράφηση <μελ > να προτιμηθεί έναντι της ορθογράφησης <μελ >, ενώ στην περίπτωση του /skɛˈpɐzzɔ/ [ʃːɛˈpɐzːɔ] η ορθογράφηση < επάζω> να προτιμηθεί έναντι της ορθογράφησης < επάζω> (επειδή σε αυτήν την περίπτωση η χρήση του < > δεν αιτιολογείται ετυμολογικά) αυτή η φωνολογική-ετυμολογική πληροφορία μπορεί να έχει επίδραση τόσο στη χρήση του < > όσο και στη χρήση του διακριτικού. (δʹ) Το εάν η λέξη (ή το μόρφημα) που περιέχει το μεταφατνιακό σύμφωνο είναι δάνεια ή όχι: μπορεί η γνώση ότι μια λέξη είναι δάνεια (που δεν αιτιολογεί τη χρήση τού < >) να επηρεάζει το αν θα χρησιμοποιηθεί το < > ή / και το διακριτικό (βλ. 1.1). (εʹ) Το εάν το μεταφατνιακό σύμφωνο ανάγεται φωνολογικά ή ετυμολογικά σε ένα υπερωικό σύμφωνο όπως το /k/ ή /x/: για όσους ενδεχομένως να θέλουν να γράφουν τα μεταφατνιακά σύμφωνα περισσότερο φωνολογικά-ετυμολογικά παρά φωνητικά (βλ. 1.2), αναμένεται να έχει σημασία το εάν το μεταφατνιακό σύμφωνο σχετίζεται με τα υπερωικά σύμφωνα /k/ και /x/ ή όχι για παράδειγμα, κάποιος που ακολουθεί αυτή την τάση, θα γράψει < > και < ο ί > (αντί < > και < ο ί >), ενώ δεν αναμένεται ότι θα γράψει <ί α> και <χ α > (αντί <ί α> και <χ α >). (ϛʹ) Το είδος του μεταφατνιακού συμφώνου: μπορεί κάποιοι ομιλητές να αντιμετωπίζουν διαφορετικά τα γραφήματα για τα τριβόμενα σύμφωνα (< ζ >), διαφορετικά τα διγραφήματα για τα προστριβή σύμφωνα (< ζ >), και διαφορετικά τα διφωνηματικά γραφήματα < > ως προς τη χρήση τού < > ή / και του διακριτικού Το γλωσσικό υλικό Με βάση τους πιο πάνω παράγοντες, σχεδιάστηκε το γλωσσικό υλικό για το κυρίως τεστ του πειράματος. Με τους διάφορους επιτρεπτούς συνδυασμούς των έξι παραγόντων προέκυψαν 28 διαφορετικές κατηγορίες λέξεων που περιέχουν μεταφατνιακά σύμφωνα. Για την απόκτηση ικανοποιητικού αριθμού παρατηρήσεων, κάθε κατηγορία προβλέφτηκε να περιέχει τρεις λέξεις, με αποτέλεσμα να εξετάζονται 28 3 = 84 λέξεις στο κυρίως τεστ. 5 5 Εκ παραδρομής, δύο από τις κατηγορίες περιέχουν δύο λέξεις αντί τρεις, ενώ δύο άλλες κατηγορίες περιέχουν τέσσερις (βλ. Παράρτημα 2) το γεγονός αυτό λήφθηκε υπόψη κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων. [ 666 ]

7 [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Για το προ-τεστ σχεδιάστηκαν 10 προτάσεις, οι οποίες εμπεριείχαν 19 λέξεις ενδιαφέροντος (δηλαδή λέξεις που περιείχαν μεταφατνιακά σύμφωνα). Για το μετα-τεστ σχεδιάστηκαν 8 προτάσεις, οι οποίες εμπεριείχαν 16 λέξεις ενδιαφέροντος Συμμετέχοντες Οι συμμετέχοντες στο πείραμα ήταν 155 εκπαιδευτικοί, 45 πρωτοβάθμιας και 110 δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι ηλικίες τους κυμαίνονταν από 26 μέχρι 57 ετών (Μ = 38, ΤΑ = 6.9). Επίσης, 36 ήταν άντρες, ενώ 119 γυναίκες. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν φυσικοί ομιλητές της κυπριακής. Ο λόγος που επιλέγηκαν εκπαιδευτικοί ήταν διότι με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που εφαρμόστηκε πρόσφατα στην Κύπρο, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να χρησιμοποιήσουν την κυπριακή συγκριτικά-αντιπαραβολικά προς την ΚΝΕ (Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 2010). Ένα ζήτημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί είναι και ο τρόπος γραφής της κυπριακής επομένως, η διερεύνηση των τάσεων των εκπαιδευτικών όσον αφορά τον τρόπο γραφής της κυπριακής ίσως να μπορεί να αξιοποιηθεί εποικοδομητικά στην επιμόρφωση που τους παρέχεται στο πλαίσιο των νέων αναλυτικών προγραμμάτων Ηχογράφηση του πειραματικού υλικού Για την ηχογράφηση του πειραματικού υλικού επιλέγηκε μια φυσική ομιλήτρια της κυπριακής, η ΚΧ, 26 ετών, από τη Λευκωσία. Η ΚΧ δεν παρουσίαζε κανένα πρόβλημα ομιλίας. Το πειραματικό υλικό δόθηκε στην ομιλήτρια τυπωμένο σε χαρτί και της ζητήθηκε να διαβάσει τις λέξεις και φράσεις που της δίνονταν όσο πιο φυσικά γινόταν. Ο τρόπος ορθογράφησης του υλικού όπως παρουσιάστηκε στην ομιλήτρια δίνεται στο Παράρτημα 1. Η ομιλήτρια ήταν εξοικειωμένη με τις διάφορες μορφές γραφής της κυπριακής και ανέφερε ότι δεν αντιμετώπισε οποιαδήποτε δυσκολία στην ανάγνωση του υλικού. Η ηχογράφηση διεξήχθη στον ηχομονωμένο θάλαμο ηχογραφήσεων του Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Διαδικασία διεξαγωγής του κυρίως πειράματος Παρουσίαση του υλικού Στο προ-τεστ και μετα-τεστ, οι προτάσεις παρουσιάστηκαν αποκλειστικά ακουστικά στους συμμετέχοντες μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ούτως ώστε να καταγράψουν ελεύθερα στο χαρτί τις προτάσεις που άκουγαν χωρίς επήρειες από την όποια γραπτή μορφή τούς παρουσιαζόταν. Στο κυρίως τεστ, οι λέξεις παρουσιάζονταν και πάλι ακουστικά στους συμμετέχοντες, αλλά αυτή τη φορά είχαν να επιλέξουν αναγκαστικά ανάμεσα σε οκτώ γραπτές επιλογές που τους δίνονταν στο ερωτηματολόγιο. Οι οκτώ αυτές επιλογές προέκυπταν από το συνδυασμό των μεταβλητών που μετρούνταν, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Συγκεκριμένα, οι επιλογές που δίνονταν ήταν: με ή χωρίς το διακριτικό με ή χωρίς το ιώτα και τέλος με χρήση γραφημάτων που κανονικά δηλώνουν φατνιακά σύμφωνα (όπως < >, < ζ> κτλ) ή υπερωικά σύμφωνα (όπως <χ>, <κ> κτλ). Οι οκτώ αυτές επιλογές δίνονταν για κάθε λέξη, ασχέτως αν πραγματικά αιτιολογείται η χρήση π.χ. του < > (π.χ. δινόταν και η επιλογή <α ζ αμ > μαζί με την επιλογή <α ζαμ >) ή αν προέρχεται πραγματικά το μεταφατνιακό σύμφωνο από κάποιο υπερωικό σύμφωνο (π.χ. δινόταν και η επιλογή <ίχ α> μαζί με την επιλογή <ί α>). Οι 84 λέξεις του κυρίως τεστ παρουσιάστηκαν με προκαθορισμένα τυχαία σειρά, έτσι ώστε να μην γίνονται εμφανείς στους συμμετέχοντες οι ομαδοποιήσεις των λέξεων. [ 667 ]

8 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] με διακριτικό χωρίς διακριτικό με <ι> χωρίς <ι> με <ι> χωρίς <ι> με φατνιακά αʹ ύ α βʹ ύ α γʹ ύ α δʹ ύ α με υπερωικά εʹ ύχ α ʹ ύχα ζʹ ύχ α ηʹ ύχα Πίνακας 1 Παράδειγμα των οκτώ επιλογών που δίνονταν στους συμμετέχοντες στο κυρίως τεστ Διεξαγωγή του πειράματος Πριν την έναρξη του πειράματος, ενημερώθηκαν οι συμμετέχοντες ότι ο σκοπός της έρευνας ήταν να διαφανεί πώς γράφουν οι ίδιοι την κυπριακή, ενώ τους τονίστηκε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα κριθούν για τις ορθογραφικές τους επιλογές ειδικά αφού δεν υπάρχει επίσημη ορθογραφία για την κυπριακή. Αφού τους δόθηκε το ερωτηματολόγιο, συμπλήρωσαν τα δημογραφικά τους στοιχεία και άρχισαν το πείραμα ακούγοντας τους ήχους από τα ακουστικά. Η χρήση του PowerPoint επέτρεπε να χρησιμοποιείται όσος χρόνος χρειάζονταν για κάθε εκφώνημα, καθώς και να επαναλαμβάνεται κάποιος ήχος αν το ζητούσε ο συμμετέχων. Ανάμεσα στα τρία μέρη μπορούσε να υπάρχει μικρό διάλειμμα. Για το προ- και μετα-τεστ, οι οδηγίες που δόθηκαν γραπτώς στο ερωτηματολόγιο ήταν οι εξής: «Γράψτε τις προτάσεις με τη σειρά που ακούστηκαν». Στο κυρίως τεστ η γραπτή οδηγία που τους δινόταν ήταν η εξής: «Δεύτερο μέρος: πώς θα το γράφατε; (Κυκλώστε την απάντησή σας)». Σε αυτό το σημείο οι συμμετέχοντες έρχονταν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με το διακριτικό <ˇ> (αν δεν το είχαν χρησιμοποιήσει ήδη αφ εαυτών στο προ-τεστ), οπότε πολλοί ρωτούσαν τι συμβόλιζε. Δεν δόθηκε καμία εξήγηση για τη λειτουργία του διακριτικού για να μην επηρεαστούν υπέρ της χρήσης του η απάντηση που τους δινόταν ήταν να πράξουν όπως νομίζουν. Τα πειράματα διαρκούσαν συνολικά λεπτά. Η εξεύρεση συμμετεχόντων καθώς και η επίβλεψη του πειράματος έγινε από 37 φοιτητές του μαθήματος «Γλώσσα και γραφή» (Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου, Χειμερινό εξάμηνο ) Τρόπος ανάλυσης των δεδομένων Για την ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν από το πείραμα χρησιμοποιήθηκε ο αλγόριθμος δενδρικής ταξινόμησης id3. Ο αλγόριθμος επιτρέπει την ομαδοποίηση των δεδομένων σε συγγενείς ομάδες ανάλογα με το βαθμό της συσχέτισής τους Μετρήσεις Οι μεταβλητές που μετρήθηκαν ήταν οι τέσσερις που αναφέρθηκαν στο 1.3: η χρήση του διακριτικού <ˇ>, του ιώτα < >, υπερωικών χαρακτήρων (π.χ. <χ > αντί < >), και της χρήσης ξένων χαρακτήρων. Η τελευταία μεταβλητή αφορούσε το προ- και μετα-τεστ, αφού στο κυρίως τεστ η αναπαράσταση των λέξεων με χρήση ξένων χαρακτήρων δεν δινόταν ως επιλογή Μέθοδος ανάλυσης Από τις τέσσερις μετρηθείσες μεταβλητές δεν χρησιμοποιήθηκε στην ανάλυση η μεταβλητή που αφορούσε τη χρήση ξένων χαρακτήρων, επειδή δεν αφορά το κυρίως τεστ εντούτοις, στις γραφικές παραστάσεις που θα ακολουθήσουν θα παρουσιάζεται και αυτή η μεταβλητή, έστω κι αν δεν ήταν μέρος της ανάλυσης. Για κάθε μια από τις τρεις μεταβλητές πραγματοποιήθηκε ξεχωριστή ανάλυση σε ομάδες (cluster analysis). Οι παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη κατά την ανάλυση ήταν 16: έξι εξωγλωσσικοί παράγοντες και δέκα γλωσσικοί. Οι εξωγλωσσικοί παράγοντες ήταν το φύλο, η ηλικία, η επαρχία [ 668 ]

9 [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] καταγωγής του συμμετέχοντα, η βαθμίδα εργασίας του (πρωτοβάθμια ~ δευτεροβάθμια), καθώς και η ειδίκευσή του (ελληνική φιλολογία ~ λοιπές ανθρωπιστικές επιστήμες και τέχνες ~ θετικές επιστήμες) ένας τελευταίος εξωγλωσσικός παράγοντας ήταν και τα μέρη του πειράματος (προ-τεστ ~ κυρίως τεστ ~ μετα-τεστ), διότι λόγω της φύσης τους μπορεί να προκαλούσαν διαφορετικές αντιδράσεις στους συμμετέχοντες. Οι γλωσσικοί παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη είναι οι έξι που αναφέρονται στο Επιπλέον λήφθηκε υπόψη το εάν ορθογραφικά το μεταφατνιακό σύμφωνο ακολουθείται από το γράφημα < >, το οποίο να αντιπροσωπεύει φωνητικά ένα φωνήεν [i], π.χ. < ζίζω>: μπορεί οι συμμετέχοντες να διστάσουν να χρησιμοποιήσουν ακόμα ένα < > για να δηλώσουν το μεταφατνιακό σύμφωνο (ήτοι < ζ ίζω>) ενώ μπορεί να είχαν διαφορετικές αντιδράσεις στην περίπτωση που δεν ακολουθεί συλλαβικό < >, π.χ. < ε μώ α > (αντί < ε μώ α >). Ο παράγοντας αυτός δεν λήφθηκε υπόψη κατά το σχεδιασμό του πειράματος, για να μην διογκωθεί ακόμη περισσότερο το μέγεθος του πειραματικού υλικού. Εντούτοις υπήρξε πρόβλεψη να περιληφθούν τέτοιες λέξεις στο πειραματικό υλικό (βλ. Παράρτημα 2). Τέλος, λήφθηκαν υπόψη οι τρεις μετρηθείσες μεταβλητές ( 2.5.1), κι αυτό επειδή μπορεί να υπάρξει αλληλεπίδραση μεταξύ τους: π.χ. αν κάποιος γράφει τη λέξη [ˈʃɛɾin] με το ιώτα (< ρ >), τότε πιθανόν να μην επιλέξει να χρησιμοποιήσει και το διακριτικό ταυτόχρονα (< ρ >) και αντίστροφα, αν κάποιος επιλέξει να τη γράψει με το διακριτικό (< ρ >), τότε ίσως να αποφύγει να γράψει και το ιώτα. 3. Αποτελέσματα Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν το διακριτικό σε ποσοστό 57%, το ιώτα 66%, υπερωικούς χαρακτήρες 2%, και ξένους χαρακτήρες 2%. Τα αποτελέσματα αναλυτικά για το κάθε μέρος παρουσιάζονται στο Σχήμα 1: η χρήση του ιώτα φαίνεται να είναι σταθερή στα τρία τεστ η χρήση του διακριτικού ξεκινά χαμηλά στο προ-τεστ (8%), ανέρχεται στην πρώτη θέση στο κυρίως τεστ (74%), και κατέρχεται στο (25%) στο μετα-τεστ η χρήση υπερωικών και ξένων χαρακτήρων ήταν χαμηλή (< 5%) σε όλες τις περιπτώσεις. Σχήμα 1 Γενικά ποσοστά χρήσης των τεσσάρων μεταβλητών για το καθένα από τα τρία μέρη του πειράματος Το Σχήμα 2 παρουσιάζει όλους τους τρόπους που επέλεξαν οι συμμετέχοντες να παραστήσουν τα μεταφατνιακά σύμφωνα. Οι δύο κυριότεροι τρόποι (με σχεδόν ίση προτίμηση) ήταν: (αʹ) με τη χρήση του ιώτα και του διακριτικού και (βʹ) με τη χρήση του ιώτα χωρίς το διακριτικό. Κατά δεύτερο λόγο προτιμήθηκε το διακριτικό χωρίς το ιώτα, ενώ πολύ πιο χαμηλά ποσοστά παρουσίασε η επιλογή χωρίς ούτε το ιώτα ούτε το διακριτικό. Πέραν από αυτούς τους τέσσερις τρόπους, άλλοι τρόποι απόδοσης των μεταφατνιακών παρουσίασαν ποσοστά κάτω του 1%. [ 669 ]

10 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] Σχήμα 2 Γενικά ποσοστά των 11 παρατηρηθέντων τρόπων γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων 3.1. Χρήση του διακριτικού Η ανάλυση έδειξε ότι η χρήση του διακριτικού επηρεάστηκε πρωτίστως από το αν οι συμμετέχοντες επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν και το ιώτα μαζί με το διακριτικό (ή αντ αυτού): όπως φάνηκε στο Σχήμα 2, το διακριτικό είχε μεγαλύτερη χρήση μαζί με το ιώτα, παρά χωρίς το ιώτα. Η παρατήρηση αυτή ισχύει και για τα τρία μέρη, αλλά εξεχόντως για το κυρίως τεστ, όπως φαίνεται στο Σχήμα 3. Σχήμα 3 Σύνοψη των τεσσάρων συχνοτέρων τρόπων γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων ανά μέρος πειράματος Δευτερευόντως, τη χρήση του διακριτικού επηρέασε η ειδικότητα των εκπαιδευτικών: ενώ γενικά η χρήση του διακριτικού ήταν γύρω στο 60% για τις περισσότερες ειδικότητες, στην περίπτωση των καθηγητών θετικών επιστημών η χρήση του διακριτικού ήταν 47% (βλ. Σχήμα 4). Σχήμα 4 Χρήση των τεσσάρων μεταβλητών ανά ειδικότητα εκπαιδευτικού [ 670 ]

11 [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Τη χρήση του διακριτικού επηρέασε επίσης και το είδος του συμφώνου: ενώ τα περισσότερα σύμφωνα παρουσίασαν χρήση του διακριτικού πάνω από 50%, στην περίπτωση του [ ʃ] ήταν 43% (βλ. Σχήμα 5). Σχήμα 5 Επιλογές σε σχέση με το είδος των υπό εξέταση συμφώνων Τη χρήση του διακριτικού επηρέασε και το τι ακολουθεί το μεταφατνιακό σύμφωνο: όταν ακολουθούσε φωνήεν, η χρήση του διακριτικού ήταν γύρω στο 55%, εκτός αν ακολουθούσε συλλαβικό < > (π.χ. < ζίζω>), οπότε το ποσοστό ήταν αυξημένο όταν δεν ακολουθούσε φωνήεν, τα ποσοστά ήταν ψηλά, ιδίως όταν ακολουθούσε σύμφωνο (βλ. Σχήμα 6). Σχήμα 6 Επιλογές με βάση το περιβάλλον μετά το μεταφατνιακό σύμφωνο Τέλος, τη χρήση του διακριτικού επηρέασε και η ηλικία: το χρησιμοποίησε περισσότερο η ηλικιακή ομάδα 34 37, ενώ μετά τα 37, όσο μεγάλωνε η ηλικία, τόσο μειωνόταν η χρήση του διακριτικού. Σχήμα 7 Επιλογές με βάση ηλικιακές ομάδες [ 671 ]

12 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] 3.2. Χρήση του ιώτα Τη χρήση του ιώτα επηρέασε κυρίως το εάν το μεταφατνιακό σύμφωνο ακολουθείται ετυμολογικάφωνολογικά από ένα /i/ που να παθαίνει συνίζηση: όπως φαίνεται στο Σχήμα 8, το ιώτα χρησιμοποιείται πολύ περισσότερο όταν αιτιολογείται η συνίζηση (όπως στο <ί ια>), ενώ όταν δεν αιτιολογείται, είναι αρκετά χαμηλότερη η χρήση, ειδικά στις δάνειες λέξεις. Δευτερευόντως η χρήση του ιώτα επηρεάζεται από τη χρήση του διακριτικού, όπως φάνηκε και πιο πάνω. Σχήμα 8 Επιλογές με βάση την ύπαρξη αιτιολογημένης συνίζησης καθώς και με την καταγωγή της λέξης 3.3. Χρήση υπερωικών χαρακτήρων Η ελάχιστη χρήση υπερωικών χαρακτήρων που σημειώθηκε επηρεάστηκε κατά κύριο λόγο από τη χρήση του ιώτα: όπως φάνηκε στο Σχήμα 2, το συγκριτικά υψηλότερο ποσοστό συγκεντρώνει η χρήση του υπερωικού χωρίς ιώτα ή διακριτικό. Το αποτέλεσμα αυτό είναι οφειλόταν στην γραφή του συνδέσμου [ ʃɛ] ως <κα > στο προ- και μετα-τεστ (βλ. Σχήμα 3). Δευτερεύοντα ρόλο έπαιξε το εάν η λέξη είναι δάνεια, με τις δάνειες λέξεις να γράφονται πολύ πιο σπάνια με υπερωικούς χαρακτήρες παρά οι μη δάνειες (βλ. Σχήμα 8). Επίσης, το είδος του συμφώνου έπαιξε ρόλο: η χρήση υπερωικών χαρακτήρων ήταν συγκριτικά περιορισμένη στην περίπτωση των [ ʃ ː], [n ʒ], [ʒː], και [pʃ] (βλ. Σχήμα 5). Σε λιγότερο βαθμό επηρέασε το εάν τα μεταφατνιακά σύμφωνα προέρχονται όντως από υπερωικά σύμφωνα: όπως φαίνεται στο Σχήμα 9, οι υπερωικοί χαρακτήρες χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο όταν τα μεταφατνιακά σύμφωνα προέρχονται από υπερωικά, παρά όταν δεν προέρχονταν από υπερωικά. Σχήμα 9 Επιλογές με βάση το εάν τα μεταφατνιακά σύμφωνα προέρχονται από υπερωικά [ 672 ]

13 3.4. Χρήση ξένων χαρακτήρων [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Η χρήση ξένων χαρακτήρων, αν και ελάχιστη, ήταν μεγαλύτερη στο προ-τεστ παρά στο μετα-τεστ (βλ. Σχήμα 1). Τα σύμφωνα που συχνότερα γράφονταν με ξένους χαρακτήρες ήταν τα [ʃ] και [ʃː] (βλ. Σχήμα 5), ειδικά αν βρίσκονταν στο τέλος λέξης (βλ. Σχήμα 6). Από τους συμμετέχοντες, χρησιμοποίησαν περισσότερο τους ξένους χαρακτήρες όσοι ήταν άνω των 37 ετών (βλ. Σχήμα 7) καθώς και οι καθηγητές ελληνικής φιλολογίας (βλ. Σχήμα 4). Τέλος, η χρήση ξένων χαρακτήρων ήταν το κυριότερο στοιχείο που διαχώρισε τα δύο φύλα, με τους άντρες να σημειώνουν ψηλότερα ποσοστά (βλ. Σχήμα 10). Σχήμα 10 Επιλογές με βάση το φύλο 4. Σχολιασμός αποτελεσμάτων Τα γενικά αποτελέσματα κατέδειξαν ότι οι συμμετέχοντες προτίμησαν να αποδίδουν τα μεταφατνιακά σύμφωνα της κυπριακής κυρίως με τη χρήση ενός ιώτα < >, με ή χωρίς το διακριτικό <ˇ>. Στο προ- και μετα-τεστ, η χρήση του διακριτικού ήταν περιορισμένη. Αυτό ήταν αναμενόμενο, διότι ο μέσος ομιλητής της κυπριακής σπάνια γράφει στην κυπριακή, και όταν το κάνει, δεν ακολουθεί κάποιους τυποποιημένους κανόνες ως εκ τούτου, γράφει με το λιγότερο επιτηδευμένο τρόπο, δηλαδή χωρίς διακριτικά (τα οποία μπορεί να θεωρηθούν φιλολογική επιτήδευση). Παρόλα αυτά, η χρήση του διακριτικού στο κυρίως τεστ (όπου παρουσιάστηκε στους συμμετέχοντες το διακριτικό ως επιλογή) αποτέλεσε την κύρια προτίμηση των συμμετεχόντων. Μια πιθανή ερμηνεία για αυτό είναι οι συμμετέχοντες να μην είχαν προηγουμένως έρθει σε ιδιαίτερη επαφή με κυπριακά κείμενα που να χρησιμοποιούν το διακριτικό, επομένως να μην είχαν το διακριτικό υπόψη ως πιθανή λύση για τον τρόπο γραφής των μεταφατνιακών έτσι, όταν τους δόθηκε αυτή η επιλογή, ίσως να τη θεώρησαν πιο κατάλληλη σε πολλές περιπτώσεις. Αυτή η υπόθεση μπορεί να στηριχθεί και με μια άλλη παρατήρηση: μετά την εξοικείωση με το διακριτικό που επήλθε στο κυρίως τεστ, στο μετα-τεστ αυξήθηκε η χρήση του διακριτικού κατά 220% σε σχέση με το προ-τεστ. Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να αποδοθεί σε επίδραση μάθησης (learning effect): παρόλο που δεν έγινε κανένα είδος διδασκαλίας στους συμμετέχοντες για τον τρόπο χρήσης του διακριτικού, φαίνεται ότι οι ίδιοι διέκριναν τη χρησιμότητά του (π.χ. όταν το μεταφατνιακό σύμφωνο βρισκόταν στο τέλος λέξης) και το υιοθέτησαν και στο μετα-τεστ. Η χρήση τόσο του ιώτα, όσο και του διακριτικού φάνηκε να διέπεται από κάποια λογική: όταν δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το ιώτα (δηλαδή στο τέλος λέξης, ή πριν από σύμφωνο), χρησιμοποιήθηκε το διακριτικό κατά κόρον το ιώτα φάνηκε να χρησιμοποιείται περισσότερο στις περιπτώσεις που αιτιολογείται φωνολογικά δηλαδή όταν τα μεταφατνιακά σύμφωνα προκύπτουν από συνίζηση. Όσον αφορά στη χρήση υπερωικών χαρακτήρων (<χ κ >), αυτή ήταν μηδαμινή και στα τρία μέρη, ακόμα και στο κυρίως τεστ, όπου προσφερόταν ως επιλογή. Εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά παρουσίασε [ 673 ]

14 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] και η χρήση ξένων χαρακτήρων, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο από καθηγητές ελληνικής φιλολογίας παρά από άλλες ειδικότητες ένα αποτέλεσμα που δεν ήταν αναμενόμενο. Πέρα από τη χρήση ξένων χαρακτήρων, η ειδικότητα των εκπαιδευτικών φάνηκε να παίζει ρόλο στη χρήση του διακριτικού, με τους καθηγητές θετικών επιστημών να χρησιμοποιούν λιγότερο το διακριτικό σε σχέση με άλλες ειδικότητες. Τέλος, η ηλικία φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο, αφού μετά την ηλικία των 37, όσο αυξανόταν η ηλικία των συμμετεχόντων, τόσο μειωνόταν η χρήση του διακριτικού. 5. Συμπεράσματα Από τα αποτελέσματα της πιο πάνω έρευνας φαίνεται να δικαιολογούνται οι ορθογραφικές επιλογές του προγράμματος. Συγκεκριμένα, η χρήση του διακριτικού <ˇ> για την απόδοση των μεταφατνιακών συμφώνων, την οποία υιοθετεί το πρόγραμμα, φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση στους ομιλητές της κυπριακής. Επίσης, παρατηρείται ότι οι συμμετέχοντες μπορούν να διακρίνουν πού να χρησιμοποιούν το ιώτα και πού όχι, βασιζόμενοι στο φωνολογικό περιβάλλον του μεταφατνιακού συμφώνου. Έτσι, η επιλογή του προγράμματος να χρησιμοποιεί το ιώτα μόνο αν αιτιολογείται συνίζηση δεν διαφαίνεται να δημιουργεί δυσκολίες. Επίσης, τα εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά χρήσης υπερωικών χαρακτήρων <χ κ > από τους συμμετέχοντες επιβεβαίωσαν ότι η επιλογή του προγράμματος να ακολουθήσει τη φωνητική παρά τη φωνολογική-ετυμολογική τάση γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων είναι πιο αποδεκτή από τους φυσικούς ομιλητές της κυπριακής. Ακόμα, η έρευνα κατέδειξε ότι οι παιδαγωγοί είναι σε θέση να μάθουν εύκολα ένα σύστημα γραφής το οποίο να αποδίδει τα μεταφατνιακά σύμφωνα συστηματικά με τη χρήση του διακριτικού, ενώ το ιώτα να χρησιμοποιείται μόνο αν αιτιολογείται ετυμολογικά. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έρευνα αυτή εξέτασε το ζήτημα της γραφής των μεταφατνιακών συμφώνων περισσότερο με βάση γλωσσικές παραμέτρους παρά κοινωνικές μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να επικεντρωθούν και στην κοινωνική διάσταση του ζητήματος, η οποία είναι καθοριστικής σημασίας για την όποια πορεία θα ακολουθήσει το προτεινόμενο σύστημα γραφής. Βιβλιογραφία Cahill, Michael and Elke Karan Factors in designing effective orthographies for unwritten languages. SIL Electronic Working Papers : 16 pages. Papadima, Aspasia, Ioli Ayiomammitou, and Stelios Kyriacou Typographic practices and spelling convention for the written representation of a non-standard dialect: the case of the Greek-Cypriot dialect. Paper presented at the 20th Linguistic Days in Prague Conference, Prague, Czech Republic, May Themistocleous, Christiana Written Cypriot Greek in online chat: Usage and attitudes. Proceedings of the 8th International Conference on Greek Linguistics, Γεωργίου, Ηλίας Γελόκλαμαν. Σειρά Κυπριακής Λαϊκής Ποίησης. Λευκωσία: Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Γιαγκουλλής, Γ. Κωνσταντίνος (2 η έκδ.) Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Λευκωσία: Τhe Philips College. Κατσογιάννου, Mαριάννα, Σπύρος Αρμοστή, Κυριακή Χριστοδούλου, και Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους. υπό έκδοση. Κατάρτιση λημματολογίου ενός διαλεκτικού λεξικού: η βάση δεδομένων. Proceedings of the 9 th International Conference on Greek Research. Ξιούτας, Νικόλαος (2 η έκδ.) Βασίλη Μιχαηλίδη, Ποιήματα. Λευκωσία. Παπαγγέλου, Ρόης Το κυπριακό ιδίωμα: μέγα κυπρο-ελληνο-αγγλικό (και με λατινική ορολογία) λεξικό: ερμηνευτικό-ετυμολογικό-προφοράς-ορθής γραφής. Αθήνα: Ιωλκός. Πενηνταέξ Κυριάκος «Μιλάτε τζαι κυπριακά.» Σημερινή, 15 Ιανουαρίου. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Πρόγραμμα Σπουδών Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Λευκωσία: ΥΠΠΟ. Χατζηιωάννου, Κυριάκος (3 η έκδ.) Περὶ τῶν ἐν τῇ μεσαιωνικῇ καὶ νεωτέρᾳ κυπριακῇ ξένων γλωσσικῶν στοιχείων. Λευκωσία: Ἐκδόσεις Κ. Ἐπιφανίου. Ψαράς, Ν. Κυριάκος, επιμελητής Λαϊκά Παραμύθια, Αʹ τόμος. Άσσια: Λαογραφικός και πολιτιστικός όμιλος Εθνικού Άσσιας «Μιχαήλ Κάσιαλος». [ 674 ]

15 [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Παράρτημα 1: ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΟΠΩΣ ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΧ ΓΙΑ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ Προτάσεις Προ-τεστ: (1) Έ λλίο μ ά ού α πί κ α ε ε ίπο ε πκ ο μ άλο ; (2) ούμπω α κο μπκ ά ο ζα φ ρη α γά κ α ο γ α ί ο ά ω! (3) κε ο μο γ ρεύκε καλο ζα πογ α ζ. (4) ύλλη η ώρα α ίζε α μαλλ ά η. (5) α ούε μο ζ ο γ α α ο μα άρκα ο ζάκ. (6) ύλλο μο φαε α χαρκ ά πο ε κ βαζε η α ούλλα. (7) Η αλλού λλίο άρρω η ζα πί ε χάππκ α α φ ρε α μίλ α η. (8) ίδα α ά ρωπο α βο ρά αγχωμ ο α μπε ε κά μαχαζ ά. (9) αλεί φα ο ούλλο ο ά ο μί. (10) μπα ζα ζί ε πά ο κκομππκ ού ερ μο γ α ί ί α κο α ο α ρκα! Προτάσεις Μετα-τεστ: (1) Έ πο α πκ ο γλ ζ ά άμ πο φα πο. (2) ο α α ο λάππκ α α πκ ά ω φλ ζά α αλλά βρα μ ο πο ρκα. (3) καμε ο εφκ κε ω με βρεμ α μαλλ ά ζα αρρώ η ε. (4) π α α ούρ ο η δο λε ά ζ αλλολλίο α με κ ώ ο με ε κλω. (5) α μο επά ε ο πολλά πο ε κλείο α κο μπκ ά ο πα ελο ού ο. (6) δε πα κ α ο κλα, ε η - -γλ ώ ε η ούμπα. (7) ο λαλεί η καρκ ά μο α κο βε κ άζω με ού ο ά ρωπο ζα α με μφω ούμε. (8) φα α μαχαζ ά μ α ώρα α βρω ο ά ζα πα ά γ α η βάρκα μο. [ 675 ]

16 [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] Λέξεις για κυρίως τεστ: βο ί ε ώ ω α α ά, λ άρη ο κ παρ ού μελ ρύζ α κκεραζ ά, κορ ζ άζω ύ α α ο ε ο ά άζο μα ο μα άζω κλω ά φοη άρη λαμπρα ζ ά ζ λα κα ζ ώ ο μα α ζε ά φε ζ άζω πο ζ άζω κο ά φα παπού α ούρα, αλλα ά λα κλε ά α κλα άρη μα αίρ ε μώ α επάζω ύλλο ο ί βολί ζ φα ζ ζα ούρκο ζίζω α ζ λ α παρα ζ λλω λα ίζω κ ο βού ε α ί καλο α ο ρίζο μα αππού οκολά α ππα ά, ά ο λε μά αλλα ί αλλα αμπαζούρ π ζάμε αγκαζ χ ζα α ζαμ ζ β ππα ζάρ κκ λί ζ ρο φρα ζ λα μ ο ά κκ μπο ζο γ α πα ί κο ο μά λα κάρω μί φλα ο ρεπορ άζ πα άζ ρο ζ ά ο κλα κε [ 676 ]

17 Πρόταση Λέξη Φθόγγος Τελικό σύμφωνο Ακολουθεί φωνήεν Αιτιολογείται συνίζηση Δάνειο μόρφημα Συσχέτιση με /k x/ Πρόταση Λέξη Φθόγγος Τελικό σύμφωνο Ακολουθεί φωνήεν Αιτιολογείται συνίζηση Δάνειο μόρφημα Συσχέτιση με /k x/ [ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΑΤΝΙΑΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ] Παράρτημα 2: ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Προ-τεστ Μετα-τεστ 1 2 miˈ ʃ ːɐ ʃ ː ɣliˈ ʃɐ ʃ ˈɛʃi ʃ 1 ˈʃɐmiʃi ʃ ʃɛ ʃ ˈʃɐmiʃi ʃ ˈʃɔɲːɐ ʃ 2 fliˈn ʒɐɲːɐ n ʒ kɐluˈpʃin pʃ nduʃ ʃ 3 3 ʃɛ ʃ ʃɛ ʃ pɔʝɐˈ ʃin ʃ ɐˈkʃuɾistɔs kʃ 4 kʃɐˈnizːi kʃ 4 ʃ ʃ ɐniˈpʃuɛs pʃ klɔˈ ʃ ːɛs ʃ ː 5 ʒːun ʒː ɐniˈpʃɔs pʃ 5 6 ˈʃːilːɔs ʃː ɛˈpɐʃinɛn ʃ 7 ʃɛ ʃ 6 klɐ ʃ ʃ 8 mɐxɐˈʒːɐ ʒː 7 ʃɛ ʃ ˈsɐn ui ʃ ʃ mɐxɐˈʒːɐ ʒː 9 iˈmiʃ ʃ 8 ʃːiˈɲːɐ ʃː ˈɐmbɐ ʃɛ ʃ ʃɛ ʃ ˈ ʒisis n ʒ 10 ˈiʃɐ ʃ ˈʃɛɾ kɐ ʃ Οι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν στο προ- και μετα-τεστ με ένδειξη της τιμής που παίρνουν σε σχέση με τους διάφορους γλωσσικούς παράγοντες, καθώς και του αριθμού της πρότασης στην οποία συναντώνται στο Παράρτημα 1. {Στους πίνακες του παραρτήματος σημειώνονται με έντονα γράμματα οι λέξεις στις οποίες το μεταφατνιακό σύμφωνο ακολουθείται ορθογραφικά από ένα συλλαβικό <ι>.} [ 677 ]

18 Δεν ακολουθε ί φωνήεν Μη τελικό σύμφωνο Ακολουθεί φωνητικά φωνήεν Δεν ακολουθεί φωνολογικά αιτιολογούμενη συνίζηση /i/ Δάνεια λέξη /μόρφημα Ετυμολογικά μη αιτιολογούμενη σχέση με τα υπερωικά /k, x/ Ακολουθεί αιτιολογούμενη συνίζηση /i/ Μη δάνεια λέξη / μόρφημα [ ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ & ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ] Παράγοντες Λέξεις Μη σχέση ʃ 1 vuˈniʃɛs, iˈʃɔnːɔ, ɐθɐˈʃɐ με ʃː 2 liˈʃːɐɾis, tu cipɐɾiˈʃːu, mɛliˈʃːɛs /k, x/ ʒː 3 ˈɾiʒːɐ, c ːɛˈɾɐʒːɐ, kɔɾiˈʒːɐzːɔ Σχέση με ʃ 4 ˈniʃɐ, ˈʃɔɲːɐ, stiˈʃɔn /k, x/ ʃː 5 ɔˈʃːɐ, ˈʃːɐzːumɛ, ʃːɔs Μη σχέση ʃ ː 6 mɐˈ ʃ ːɐzːɔ, klɔˈ ʃ ːɐ, fɔiˈ ʃ ːɐɾis, pɐˈpu ʃ ːɐ ʃ 7 lɐmbɾɐˈ ʃɐ, ˈ ʃɔlɐs, kɐˈ ʃɔnːumɛ Σχέση με /k, x/ n ʒ 8 ɐˈn ʒɐ, fɛˈn ʒɐzːɔ, puˈn ʒɐzːɔ ʃ ː 9 kuˈ ʃ ːɐ, fɐˈ ʃ ːɛs Μη σχέση kʃ 10 ˈkʃuɾɐ, ɐlːɐˈkʃɐ, lɐˈkʃɛs pʃ 11 klɛˈpʃɐ, ɐniˈpʃɔs, klɐˈpʃɐɾis ʃ 12 psiˈʃɛs, mɐˈʃɛɾin, ʃiˈmɔnɐs ʃː 13 ʃːɛˈpɐzːɔ, ˈʃːilːɔs, ʃːiˈnin Σχέση με ʃ 14 fɐˈ ʃɛs, ʃɛˈnuɾ kɔs /k, x/ n ʒ 15 ˈ ʒ zːɔ, ɐˈn ʒɛlisːɐ, pɐɾɐˈn ʒɛlːɔ ʃ ː 16 lɐˈ ʃ ː zːɔ, ˈkɔ ʃ ːinɔs, ˈ u ʃ ːɛs pʃ 17 ɐˈnipʃin, kɐluˈpʃis, ɐpʃuˈɾizːumɛ ʃ 18 ʃɐˈp ːu, ʃɔkɔˈlɐtɐ, p ːɐˈʃɐs ʃː 19 ˈɐʃːɔilɛ, ˈmɐʃːɐlːɐ, ˈiʃːɐlːɐ ʒː 20 ɐmbɐˈʒːuɾ, piˈʒːɐmɛs, ɐŋgɐˈʒːɛ ʃ 21 ˈxɔ ʃɐs, ɐ ʃɐˈmis, ʃ ˈzvɛs, vɔˈ ʃin n ʒ 22 p ːɐˈn ʒɐɾin, ː ˈ ʒiɾɔs, fɾɐˈn ʒɔlɐ ʃ ː 23 ʃ ː ˈmɛ ːɔn, ˈ ʃ ːɐin, ˈ ʃ ːɛc ːin kʃ 24 mbuzːuˈkʃis, ʝinɐˈkʃis, pɐˈkʃiʃin ʃ 25 kunuˈʃmɐs, lɐˈʃkɐɾɔ, iˈʃtɛ ʃ 26 iˈmiʃ, flɐʃ, nduʃ Τελικό σύμφωνο ʒ 27 ɾɛpɔˈɾ tɐʒ, pɐ iˈnɐʒ, ɾuʒ ʃ 28 ˈsɐn ui ʃ, klɐ ʃ, scɛ ʃ Οι 84 λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν στο κυρίως τεστ, χωρισμένες στις 28 κατηγορίες που προκύπτουν από τους επιτρεπτούς συνδυασμούς έξι γλωσσικών παραγόντων. [ 678 ]

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009)

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) 1. Ταυτότητα της Έρευνας Το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού στην Κύπρο στις ηλικίες των 12 με 15 χρόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2013/14. Μιχαηλίδου Αγγελική Λάλας Γεώργιος

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2013/14. Μιχαηλίδου Αγγελική Λάλας Γεώργιος ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2013/14 Μιχαηλίδου Αγγελική Λάλας Γεώργιος Περιγραφή Πλαισίου Σχολείο: 2 ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών Τμήμα: Β 3 Υπεύθυνος καθηγητής: Δημήτριος Διαμαντίδης Συνοδός: Δημήτριος Πρωτοπαπάς

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας

Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Γραφεία: Κτήριο Αποστολίδη, Καλλιπόλεως και Ερεσού 1 T.K. 20537, 1678 Λευκωσία, Τηλ.: + 357 22893850, Τηλομ.: + 357 22 894491 Παρουσίαση 26 Ιανουαρίου 2014 2. ΣΚΟΠΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σπουδάστρια: Ευθυμίου Μαρία Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ζακοπούλου Βικτωρία

Σπουδάστρια: Ευθυμίου Μαρία Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ζακοπούλου Βικτωρία Σπουδάστρια: Ευθυμίου Μαρία Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ζακοπούλου Βικτωρία Λίγα λόγια για την εργασία Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, σήμερα, αποτελούν μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση στο σχολείο. Ωστόσο πολλά

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ)

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) Διεθνής Έρευνα Δεξιοτήτων Ενηλίκων H πιο διεξοδική και εκτενής διεθνής έρευνα μελέτης των δεξιοτήτων και ικανοτήτων ενηλίκων

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) On-the-fly feedback, Upper Secondary Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) Τάξη: Β Λυκείου Διάρκεια ενότητας Μάθημα: Φυσική Θέμα: Ταλαντώσεις (αριθμός Χ διάρκεια μαθήματος): 6X90

Διαβάστε περισσότερα

Το υπουργείο μας. Ατυχήματα - πρώτες βοήθειες στο σχολείο

Το υπουργείο μας. Ατυχήματα - πρώτες βοήθειες στο σχολείο Αθήνα 29 Το υπουργείο μας Ατυχήματα - πρώτες βοήθειες στο σχολείο Χρήστος Τριπόδης Αναστάσιος Χριστάκης Παναγιώτα Γ. Ψυχογιού Νικόλαος Τριπόδης Αθήνα 29 Ατυχήματα - πρώτες βοήθειες στο σχολείο Συγγραφείς:

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Ποιός είναι ο σκοπός του μαθήματος μας? Στο τέλος του σημερινού μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

1. Σκοπός της έρευνας

1. Σκοπός της έρευνας Στατιστική ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων πιστοποίησης ελληνομάθειας 1. Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός αυτής της έρευνας είναι κυριότατα πρακτικός. Η εξέταση των δεκτικών/αντιληπτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2002 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση, φίλτρα, γραφήματα στα υπολογιστικά φύλλα.

Ταξινόμηση, φίλτρα, γραφήματα στα υπολογιστικά φύλλα. Ταξινόμηση, φίλτρα, γραφήματα στα υπολογιστικά φύλλα. Επαρκές Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Πληροφορική Δημιουργός: Αθανασία Τρακαδά ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

plus Πειραματικό Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου Κατηγορία A: Μαθητές Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων

plus Πειραματικό Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου Κατηγορία A: Μαθητές Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων plus Πειραματικό Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου Κατηγορία A: Μαθητές Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων Στόχοι Εργασίας Μεθοδολογία Ομάδας Μέσα από το μεγάλο όγκο των δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε.

Α. Τηλεοπτικές συνήθειες-τρόπος χρήσης των Μ.Μ.Ε. 38 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Ένας από τους βασικούς στόχους της παρούσας έρευνας ήταν η εύρεση εκείνων των χαρακτηριστικών των εφήβων τα οποία πιθανόν συνδέονται με τις μελλοντικές επαγγελματικές τους επιλογές. Ως

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και διδασκαλία αγγλικής γλώσσας. Γουλέτη Κατερίνα, Κοκκώνη Ανθή, Περικλεους Κατερίνα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Δυσλεξία και διδασκαλία αγγλικής γλώσσας. Γουλέτη Κατερίνα, Κοκκώνη Ανθή, Περικλεους Κατερίνα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΙΕΣ 09.30 Προσέλευση 10.00-11.15 Ο υποτιτλισμός ως εργαλείο εκμάθησης ξένων γλωσσών, Γουλέτη Κατερίνα 11.15-11.45 Διάλειμμα 11.45-13.00 Προσεγγίζοντας τα αγγλικά για μαθητές με δυσλεξία,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΦΩΚΑ/ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΜΗΜΑ ΦΩΚΑ/ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΜΗΜΑ ΦΩΚΑ/ΤΕΤΑΡΤΗ 09.00 -.00 5 ZE MI WA 0 0 0 9 0,95 9 ΑΓ ΓΕ ΠΑ 0 0 0 0 0 0 95 ΑΔ ΡΟ ΙΩ 0 0 0 0 0 0 97 ΑΙ ΚΩ ΠΑ 0 0 0 0 0 0 5 507 ΑΛ ΕΥ ΤΖ 0 0 0 0 0 0 6 99 ΑΝ ΟΡ ΚΩ 7 5 0 0 0,65 7 95 ΑΝ ΙΩ ΟΡ 9 9 9 6

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης ί>ηγο^η 26 Επιστήμες της Αγωγής 26 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η οικολογία μάθησης για τους υπολογιστές ΙII: Η δική σας οικολογία μάθησης

Η οικολογία μάθησης για τους υπολογιστές ΙII: Η δική σας οικολογία μάθησης Η οικολογία μάθησης για τους υπολογιστές ΙII: Η δική σας οικολογία μάθησης Παλαιγεωργίου Γιώργος Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ιανουάριος 2011 Ψυχομετρία Η κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστική επεξεργασία αξιολογήσεων μαθημάτων & διδακτικού έργου από τους φοιτητές

Στατιστική επεξεργασία αξιολογήσεων μαθημάτων & διδακτικού έργου από τους φοιτητές ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας UNIVERSITY OF THE PELOPONNESE Quality Assurance Unit Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση Στατιστική επεξεργασία αξιολογήσεων μαθημάτων &

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πειραιάς, 13 Μαρτίου 2014 ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοινώνει τα αποτελέσµατα της Έρευνας Εκπαίδευσης Ενηλίκων,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΦΙΛΙΑΣ. Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Εκτέλεση: Κέντρο Ερευνών Cyprus College

ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΦΙΛΙΑΣ. Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Εκτέλεση: Κέντρο Ερευνών Cyprus College ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΚΟΙΝΟΥ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΦΙΛΙΑΣ Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Εκτέλεση: Κέντρο Ερευνών Cyprus College Ταυτότητα της Έρευνας Ανάθεση: Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως Θέμα: Αντιλήψεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6 πρώτο δεύτερο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I ΓΑΛ 170 e-french ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής ΓΑΛ 104 Γραπτός λόγος II ΓΑΛ 111 Φωνητική ΓΑΛ 1 Από

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ

1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ α) Απάντηση στην Έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικής Αξιολόγησης της νέας κατεύθυνσης του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών ΜΒΑ (Διοίκησης Επιχειρήσεων) με Εξειδίκευση τη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική Εξ

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων. Σεπτέμβριος 2017

Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων. Σεπτέμβριος 2017 Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων Σεπτέμβριος 2017 Μεθοδολογία Είδος έρευνας: Ποσοτική έρευνα Μεθοδολογία: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις (CATI) Στόχος έργου: Διερεύνηση εικόνας πολιτικών και προσωπικοτήτων,

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση του προβλήματος

Παρουσίαση του προβλήματος Εισαγωγή Κατά τον Martin (2013) ο φίλαθλος χρησιμοποιεί το άθλημα που παρακολουθεί και συγκεκριμένα την ομάδα ή τον αθλητή ως μέσο απόδρασης από τη καθημερινότητα, ως μέσο διασκέδασης, αίσθηση του επιτεύγματος,

Διαβάστε περισσότερα

Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο

Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ε Π Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Υ Σ Σ Τ Ο Ν Π Ο Λ Υ Χ Ω Ρ Ο Μ Ε Τ Α Ι Χ Μ Ι Ο Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς Ν ο έ μ β ρ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 4: Χαρακτηριστικά της Ομιλίας Φωνητική και Φωνολογία (2ο Μέρος) Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2 Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2... είναι ένα εκπαιδευτικό θέμα ή ζήτημα που ένας ερευνητής παρουσιάζει και αιτιολογεί σε μία έρευνητική μελέτη θέμα πρόβλημα σκοπός - ερωτήματα Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα»

Διαβάστε περισσότερα

Paper 3: Listening, reading and writing in Greek. Σεμινάριο ΚΕΑ Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος

Paper 3: Listening, reading and writing in Greek. Σεμινάριο ΚΕΑ Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος Paper 3: Listening, reading and writing in Greek Σεμινάριο ΚΕΑ 24.6.18 Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος Δοκίμιο 3 Αποτελεί το 30% της εξέτασης Χρόνος: 2 ώρες 15 λεπτά Section A: 45 Section B: 1.15 Ακρόαση/Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων. Σεπτέμβριος 2017

Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων. Σεπτέμβριος 2017 Αποτελέσματα έρευνας πολιτικών απόψεων Σεπτέμβριος 2017 2 Πίνακας περιεχομένων Μεθοδολογία 3 Ικανοποίηση από χειρισμούς Προέδρου 4 Εικόνα πολιτικών προσώπων/ προσωπικοτήτων 6 Υποψήφιοι πρόεδροι 7 Αρχηγοί

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Έρευνα: Μέθοδοι Συλλογής και Ανάλυσης εδομένων Έλεγχοι Υποθέσεων

Εκπαιδευτική Έρευνα: Μέθοδοι Συλλογής και Ανάλυσης εδομένων Έλεγχοι Υποθέσεων Εκπαιδευτική Έρευνα: Μέθοδοι Συλλογής και Ανάλυσης εδομένων Έλεγχοι Υποθέσεων Ένα Ερευνητικό Παράδειγμα Σκοπός της έρευνας ήταν να διαπιστωθεί εάν ο τρόπος αντίδρασης μιας γυναίκας απέναντι σε φαινόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015)

Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015) Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας Το Μουσικό Σχολείο (Μ.Σ.) λειτουργεί στην Κύπρο από το 2006. Η ίδρυσή του έγινε στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, με

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Α. ΜΠΑΚΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Στον οδηγό αυτό παρατίθενται συμβουλές για την συγγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ 2010-2013 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 01/07/2013 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας

Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Θεμελιώδεις Αρχές Επιστήμης και Μέθοδοι Έρευνας Αυτό το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικά δοκίμια ελληνομάθειας για Γυμνάσια & Λύκεια /Τεχνικές Σχολές

Διαγνωστικά δοκίμια ελληνομάθειας για Γυμνάσια & Λύκεια /Τεχνικές Σχολές Πρόγραμμα Εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης /ξένης γλώσσας στη Μέση Εκπαίδευση Διαγνωστικά δοκίμια ελληνομάθειας για Γυμνάσια & Λύκεια /Τεχνικές Σχολές Σεπτέμβριος 2011 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου,

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Αναστασία Χριστοδούλου, Dr. Γεώργιος Δαμασκηνίδης Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Θεσσαλονίκη, 2015 Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ 2009-10 Τι είναι γλώσσα; Γλώσσα είναι το σύστημα ήχων ( φθόγγων ) και εννοιών που χρησιμοποιούν οι ανθρώπινες κοινότητες για

Διαβάστε περισσότερα

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 Ιδανικός Ομιλητής Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου «προσεκτικός ομιλητής»

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog. Ισπανική γλώσσα. 33 φοιτητές (ενήλικες > 25 ετών) και 2 εκπαιδευτικοί

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog. Ισπανική γλώσσα. 33 φοιτητές (ενήλικες > 25 ετών) και 2 εκπαιδευτικοί Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog Σελίδα 1 μελέτη περίπτωσης πληροφορίες 1. Γενικές Πληροφορίες Πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο για ενήλικες (ηλικία άνω 25 Επίπεδο (ηλικία των μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Aρ. Φακ.: ΠΙ 7.7.06.13.3 Αρ. Tηλ.: 22402300 Aρ. Φαξ: 22480505 e-mail: eisagogiki@cyearn.pi.ac.cy ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία 17 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2011-2012 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Β06Σ03 «Στατιστική περιγραφική εφαρμοσμένη στην ψυχοπαιδαγωγική» Διδάσκων: Κ. Χρήστου

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Είδαμε πως το 4.2% των μαθητών στο δείγμα μας δεν έχουν ελληνική καταγωγή. Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε κάποια ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των ξένων μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ

ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (# 252) Ε ΕΞΑΜΗΝΟ 9 η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΛΙΓΗ ΘΕΩΡΙΑ Στην προηγούμενη διάλεξη μάθαμε ότι υπάρχουν διάφορες μορφές έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πληροφορική Τεχνολογία. Σημειώσεις

Εισαγωγή στην Πληροφορική Τεχνολογία. Σημειώσεις ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ Σεπτέμβριος 2002 Εισαγωγή στην Πληροφορική Τεχνολογία Σημειώσεις Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Τμήμα Πληροφορικής ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς αναφορικά με το Μποϊκοτάζ της 14 ης και 15 ης Μαρτίου 2015. για την

Ανάλυση αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς αναφορικά με το Μποϊκοτάζ της 14 ης και 15 ης Μαρτίου 2015. για την Ανάλυση αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς αναφορικά με το Μποϊκοτάζ της 14 ης και 15 ης Μαρτίου 2015 για την Μάρτιος 2015 Μέλος Του ομίλου εταιρειών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Cypronetwork Του ΣΕΔΕΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό

Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό 1. Ταυτότητα της έρευνας Κατά τη σχολική χρονιά 2016-2017,

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικό Πολύκεντρο ΑΔΕΔΥ

Κοινωνικό Πολύκεντρο ΑΔΕΔΥ Κοινωνικό Πολύκεντρο ΑΔΕΔΥ ΚΙΝΗΤΡΑ & ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟΥ Σύνοψη των αποτελεσμάτων της έρευνας στα επιμορφωτικά προγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ 2010-2015 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 31/08/2014 Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια της μεταβλητής και της λίστας με την βοήθεια του λογισμικού Scratch

Η έννοια της μεταβλητής και της λίστας με την βοήθεια του λογισμικού Scratch Η έννοια της μεταβλητής και της λίστας με την βοήθεια του λογισμικού Scratch Επαρκές Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Πληροφορική Δημιουργός: Ουρανία Καλαντζή ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

1. Η Κοινωνιογλωσσική κατάσταση στην Κύπρο

1. Η Κοινωνιογλωσσική κατάσταση στην Κύπρο Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ασπασία Παπαδήμα & Στέλιος Κυριάκου Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 1 Το εργαστήριο χωροταξικού σχεδιασμού ολοκληρώνεται ως εξής: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Παράδοση τελικής έκθεσης. Κάθε ομάδα θα παραδώσει, μέσω του

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ Αναλυτικό Πρόγραμμα Πού μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας A. Montgomery Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας Καρολίνα Δουλουγέρη, ΜSc Υποψ. Διαδάκτωρ Σήμερα Αναζήτηση βιβλιογραφίας Επιλογή μεθοδολογίας Ερευνητικός σχεδιασμός Εγκυρότητα και αξιοπιστία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ. Σπύρος Σπύρου Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Κοινωνιολογίας Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ. Σπύρος Σπύρου Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Κοινωνιολογίας Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Σπύρος Σπύρου Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Κοινωνιολογίας Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 12 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος Δάσκαλος ΔΣ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης & Μαίρη Χασάνδρα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Γιάννης Θεοδωράκης & Μαίρη Χασάνδρα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γιάννης Θεοδωράκης & Μαίρη Χασάνδρα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2006 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γιάννης Θεοδωράκης & Μαίρη Χασάνδρα : Εκδόσεις Χριστοδουλίδη Α. & Π. Χριστοδουλίδη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ 2010-2015 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 31/01/2014 Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η Αχτένιστη Αγελάδα. Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική. Δημιουργός: ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΟΥΚΑ

Η Αχτένιστη Αγελάδα. Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική. Δημιουργός: ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΟΥΚΑ Η Αχτένιστη Αγελάδα Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική Δημιουργός: ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΟΥΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Σημείωση

Διαβάστε περισσότερα

(Nοέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας

(Nοέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας Ανατροφοδότηση από Διευθυντές/Διευθύντριες και εκπαιδευτικούς, σχετικά με τις ενέργειες για στήριξη των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό (Nοέμβριος 2015) 1. Ταυτότητα της

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 1: Εισαγωγικές Επισημάνσεις Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ 2010-2015 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 28/02/2015 2/38 «ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να:

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ανταποκρίνονται στην ακρόαση του προφορικού

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ»

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Ε Τάξη του Δημοτικού Σχολείου Καψόχωρας Ιανουάριος Ιούνιος 2013 Συντελεστές προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΨΕΒΕ) ΗΜΕΡΙΔΑ Προχωρημένες μέθοδοι ανάλυσης ποσοτικών δεδομένων στις επιστήμες της συμπεριφοράς

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΨΕΒΕ) ΗΜΕΡΙΔΑ Προχωρημένες μέθοδοι ανάλυσης ποσοτικών δεδομένων στις επιστήμες της συμπεριφοράς ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΨΕΒΕ) ΗΜΕΡΙΔΑ Προχωρημένες μέθοδοι ανάλυσης ποσοτικών δεδομένων στις επιστήμες της συμπεριφοράς Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2018 9:00-13.30 Αμφιθέατρο Κεντρικής Βιβλιοθήκης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγός Εκπαιδευτικού. Έργα: Διερεύνηση Εισαγωγή. Παρουσιάζοντας αυτή την υπό-ενότητα. Αφιερώστε περίπου 2 ώρες

Oδηγός Εκπαιδευτικού. Έργα: Διερεύνηση Εισαγωγή. Παρουσιάζοντας αυτή την υπό-ενότητα. Αφιερώστε περίπου 2 ώρες : Διερεύνηση Εισαγωγή Αυτή η υπό-ενότητα είναι προαιρετική: ίνει στους συμμετέχοντες μια επιπλέον ευκαιρία να εργαστούν λεπτομερώς σε ένα έργο μοντελοποίησης. Υποθέτουμε ότι οι συμμετέχοντες θα κατανοήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Η ελληνική κυπριακή διάλεκτος στα σχολικά γλωσσικά εγχειρίδια της κυπριακής εκπαίδευσης: ορθογραφικές συμβάσεις και τυπογραφικές πρακτικές

Η ελληνική κυπριακή διάλεκτος στα σχολικά γλωσσικά εγχειρίδια της κυπριακής εκπαίδευσης: ορθογραφικές συμβάσεις και τυπογραφικές πρακτικές Η ελληνική κυπριακή διάλεκτος στα σχολικά γλωσσικά εγχειρίδια της κυπριακής εκπαίδευσης: ορθογραφικές συμβάσεις και τυπογραφικές πρακτικές Abstract The aim of this study is to register and analyze the

Διαβάστε περισσότερα

"Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες"

Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες [Διδακτικές Δοκιμές] "Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες" Ενότητες Α' Λυκείου Θέμα: Οργάνωση του λόγου με αιτιολόγηση Ενότητα "Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες" Έκφραση-Έκθεση Α' Λυκείου Διδακτική δοκιμή Κυριακή

Διαβάστε περισσότερα

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Τι είναι η ερευνητική εργασία Η ερευνητική εργασία στο σχολείο είναι μια δυναμική διαδικασία, ανοιχτή στην αναζήτηση για την κατανόηση του πραγματικού κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Σχολείο: ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΛΕΜΕΣΟΣ Τάξη: Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Θέμα: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων. Ταυτότητα της Έρευνας Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων και Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών προσφέρεται κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Αθανάσιος Γαγάτσης Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής Πανεπιστήµιο Κύπρου Χρήστος Παντσίδης Παναγιώτης Σπύρου Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ 16-17 Λίγα λόγια για την ηλεκτρονική αξιολόγηση των μαθημάτων Η ηλεκτρονική αξιολόγηση των μαθημάτων ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικό ταξίδι στην Ελλάδα

Μουσικό ταξίδι στην Ελλάδα Μουσικό ταξίδι στην Ελλάδα Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική Δημιουργός: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ. Ονοματεπώνυμα: Ηλιάνα Στάμογλου, 4635

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ. Ονοματεπώνυμα: Ηλιάνα Στάμογλου, 4635 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Ονοματεπώνυμα: Ηλιάνα Στάμογλου, 4635 Γεωργία Φυντάνη, 4838 Μάθημα: Μαθησιακές Δυσκολίες Διδάσκων:

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Κ.Ε.Π. - Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους Αθήνα, Ιούνιος 2015

Σ.Κ.Ε.Π. - Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους Αθήνα, Ιούνιος 2015 Η Επίδραση της Επαφής και της Διαδραστικής Συνεργασίας με Νέους με Αναπηρίες στη Στάση των Μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: Ένα Πιλοτικό Πρόγραμμα Παρέμβασης Σ.Κ.Ε.Π. - Σύνδεσμος Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ 1. Από τη Γραμμική Β στην εισαγωγή του αλφαβήτου - Στον ελληνικό χώρο, υπήρχε ένα σύστημα γραφής μέχρι το 1200 π.χ. περίπου, η

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2)

Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2) Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Γλώσσα (2) Αντίληψη της ομιλίας Απεικόνιση της πρότασης «θα σας διηγηθώ την ιστορία των δύο νέων» κυματομορφή Φασματόγραμμα Συνάρθρωση Οι φθόγγοι αλληλεπικαλύπτονται μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία παιχνιδιού με το ΜΙΤ AppInvnentor (Πινγκ - Πονγκ).

Δημιουργία παιχνιδιού με το ΜΙΤ AppInvnentor (Πινγκ - Πονγκ). Δημιουργία παιχνιδιού με το ΜΙΤ AppInvnentor (Πινγκ - Πονγκ). Επαρκές Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Πληροφορική Δημιουργός: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΡΑΒΟΓΛΙΑΔΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΠΟΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ AFC ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΙΝΑΚΑ

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΠΟΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ AFC ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΙΝΑΚΑ Ελληνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Πρακτικά 18 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Στατιστικής (2005) σελ.247-256 ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΠΟΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ AFC ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΙΝΑΚΑ ΣΥΜΠΤΩΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εφημερίδες! Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική. Δημιουργός: ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ-ΛΙΝΑ ΒΑΛΣΑΜΙΔΟΥ

Εφημερίδες! Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική. Δημιουργός: ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ-ΛΙΝΑ ΒΑΛΣΑΜΙΔΟΥ Εφημερίδες! Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Προσχολική Παιδαγωγική Δημιουργός: ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ-ΛΙΝΑ ΒΑΛΣΑΜΙΔΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Σημείωση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ by Τaλκ/ Αύγουστος 29, 2018/ Χωρίς σχόλια Οι εκπαιδευτικοί Ευαγγελία Δεσύπρη και Κωνσταντίνα Μάρκου υπογράφουν τη νέα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 32. Μέτρια 18.9% Καλή 40.2% Πολύ καλή 40.8% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 31. 10 Αττική. Φαίνεται πως οι μαθητές στην Αττική έχουν καλύτερες γνώσεις Αγγλικών.

ΠΙΝΑΚΑΣ 32. Μέτρια 18.9% Καλή 40.2% Πολύ καλή 40.8% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 31. 10 Αττική. Φαίνεται πως οι μαθητές στην Αττική έχουν καλύτερες γνώσεις Αγγλικών. Β. Ενδιαφέροντα κι εξωσχολικές δραστηριότητες. Γνώση Αγγλικών Ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 97.9% των ερωτηθέντων μαθητών γνωρίζει Αγγλικά. Το επίπεδο γνώσεών τους εκτιμάται απ τους ίδιους

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας: «Ο ρόλος της μουσικής στη ζωή των νέων συγκρίνοντας απόψεις των μαθητών του 50 ου ΓΕΛ Αθηνών και του 2 ου ΓΕΛ Κηφισιάς»

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας: «Ο ρόλος της μουσικής στη ζωή των νέων συγκρίνοντας απόψεις των μαθητών του 50 ου ΓΕΛ Αθηνών και του 2 ου ΓΕΛ Κηφισιάς» Σχολείο: 50 Ο ΓΕΛ Αθηνών Τμήμα: Β 1 Σχολικό Έτος: 2015-2016 «Ερευνητική Εργασία» Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας: «Ο ρόλος της μουσικής στη ζωή των νέων συγκρίνοντας απόψεις των μαθητών του 50 ου ΓΕΛ Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική

Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική Ενότητα 1: Βασίλης Γιαλαμάς Σχολή Επιστημών της Αγωγής Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα ενότητας Παρουσιάζονται βασικές

Διαβάστε περισσότερα

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 10th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 2012 Οργανωτική

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις δομές δεδομένων Στοίβα και Ουρά με τη βοήθεια του Scratch

Εισαγωγή στις δομές δεδομένων Στοίβα και Ουρά με τη βοήθεια του Scratch Εισαγωγή στις δομές δεδομένων Στοίβα και Ουρά με τη βοήθεια του Scratch Επαρκές Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Πληροφορική Δημιουργός: ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΠΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Προχωρημένα Θέματα Διδακτικής της Φυσικής

Προχωρημένα Θέματα Διδακτικής της Φυσικής Προχωρημένα Θέματα Διδακτικής της Φυσικής Ενότητα 6η: Το γενικό μεθοδολογικό πλαίσιο Κώστας Ραβάνης Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( )

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Μάιος 2014 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ (2013-2014) Κεντρική Επιμόρφωση για Διευθυντές/ντριες & Εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Προσφορά Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης για τους Νεοεισερχόμενους Εκπαιδευτικούς Δημοτικής Εκπαίδευσης

Θέμα: Προσφορά Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης για τους Νεοεισερχόμενους Εκπαιδευτικούς Δημοτικής Εκπαίδευσης ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Aρ. Φακ.: ΠΙ 7.7.06.13.2 Αρ. Tηλ.: 22402300 Aρ. Φαξ:: 22480505 e-mail: eisagogiki@cyearn.pi.ac.cy ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία 17 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ DQS DIN EN ISO 9001: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001:2015 & BS ISO 29990:2010

2. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ DQS DIN EN ISO 9001: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ISO 9001:2015 & BS ISO 29990:2010 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στη νέα σειρά δωρεάν Προγραμμάτων Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης που

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Αποτελεί ένα από τα τέσσερα τμήματα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής. Υπήρξε το πολυπληθέστερο σε φοιτητές τμήμα. Έχει παραδώσει στην κοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜ.Ε.Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ 1-16 Λίγα λόγια για την ηλεκτρονική αξιολόγηση των μαθημάτων Η ηλεκτρονική αξιολόγηση των μαθημάτων ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα