Η ανθρωπότητα κινδυνεύει...

Transcript

1 Η ανθρωπότητα κινδυνεύει...

2 Από την παχυσαρκία

3 Από το κάπνισµα.

4 Από τη ρύπανση του περιβάλλοντος

5 Ως περιβάλλον ορίζεται οτιδήποτε αλληλεπιδρά µε τον άνθρωπο, όπως: Τρόπος ζωής (διατροφή, κάπνισµα κ.λπ.) Φυσική ή ιατρική ακτινοβολία Έκθεση στο εργασιακό περιβάλλον Φάρµακα Κοινωνικοοικονοµικοί παράγοντες Ουσίες στον αέρα, νερό ή έδαφος

6 1. ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ Καπνός τσιγάρων Διοξείδιο του αζώτου Καπνός καύσης ξύλων Φορµαλδεΰδη Προβλήµατα υγείας σχετιζόµενα µε τα κτίρια Ραδιενεργός ακτινοβολία

7 Ραδόνιο(σε(κλειστούς(χώρους Θεσσαλονίκη Σουηδία 0,4 6,7 Βq/m3 10,8 54 Βq/m3

8 ΡΥΠΑΝΣΗ(ΟΙΚΙΑΚΟΥ(ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σχέση της συχνότητας των «πνευµονοπαθειών» µε την οικιακή ρύπανση σε παιδιά ηλικίας 9-12 χρόνων (N=18.268) Διαπιστώθηκε αύξηση των πνευµονοπαθειών (βροχικό άσθµα + βρογχίτιδα) Με το κάπνισµα της µητέρας στο σπίτι (ρ<0,001) Με τον τύπο χρησιµοποιούµενης ενέργειας (ρ<0,02) Σιχλετίδης Λ και συν Ελλην Ιατρ 1994;60 : 210-8

9

10 Παθητικό κάπνισµα και καρδιαγγειακές παθήσεις ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ Εκτιθέµενοι σε παθητικό κάπνισµα σε σύγκριση µε τους µη εκτιθέµενους έχουν σχετικό κίνδυνο για στεφανιαία νόσο 1,25 (95%CI 1,17-1,32)

11 2. ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πνευµονοκονίαση Επαγγελµατικός καρκίνος Επαγγελµατικό βρογχικό άσθµα Εξωγενής αλλεργική κυψελιδίτιδα

12 3. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΞΙΚΕΣ(ΟΥΣΙΕΣ(ΤΟΥ(ΝΕΦΟΥΣ Μονοξείδιο(του(άνθρακα Διοξείδιο(του(θείου Οξείδια(του(αζώτου Σωματίδια Υδρογονάνθρακες Όζον

13 ΤΟΞΙΚΟ ΝΕΦΟΣ Οµάδες υψηλού κινδύνου Ηλικιωμένοι Πνευμονοπαθείς Καρδιοπαθείς Παιδιά

14 ΠΟΙΟΣ%ΦΤΑΙΕΙ%ΓΙΑ%ΤΟ%ΝΕΦΟΣ Καυσαέρια Γεωγραφική%θέση%πόλεων Θερμοκρασιακή%αναστροφή

15

16

17 ΤΥΠΟΙ&ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ&ΡΥΠΑΝΣΗΣ 1. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ&ΡΥΠΑΝΣΗ&ΤΥΠΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ &&&&&&&&&&&&&&&(αιθαλομίχλη& &1ης&&γενιάς) # # 2.&&&φΩΤΟΧΗΜΙΚΗ&(τύπου&Λος&Άντζελες)

18 Αιθαλοµίχλη=Καπνός+Οµίχλη Smog: smoke + fog Αποτελείσυνδυασμότης ομίχληςμετονκαπνόπου προέρχεταιαπότηνκαύση γαιανθράκων Επανεμφάνισητου φαινομένουσε μεγαλουπόλειςόπου γενικεύεταιηκαύση βιομάζαςωςμέσο θέρμανσης Ιστορική Αναδροµή 1952 Λονδίνο SO2: µg/m3 Καπνός: µg/m3 Επιπλέον θάνατοι : 4.000

19 Όξινη βροχή Ορίζεται εκείνη που έχει ph µικρότερο από 5,6

20 Φαινόµενο θερµοκηπίου Πράσινους φόρους. Ο ρυπαίνων πληρώνει Η πιο σοβαρή απειλή του περιβάλλοντος για την ανθρωπότητα

21 Όζον Στρατόσφαιρα (οζονόσφαιρα) Τροπόσφαιρα (αιθαλοµίχλη 2ης γενιάς)

22 Αιωρούµενα σωµατίδια (αιθαλομίχλη+ +3ης++γενιάς)+

23 Οικονομικήκατάσταση.Χρήσηκαυσίμων.Ατμοσφαιρική ρύπανση Akshay S Clin Chest Med 2012;33:

24

25 ΤΟΞΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Α.#ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ Οξεία#βλάβη:#####Φλεγμονή#αεραγωγών Χρόνια#βλάβη:##Επιδείνωση#Χρόνιων#Αποφρακτικών#Συνδρόμων Β.#ΑΓΓΕΙΑ Οξεία#βλάβη:#####Δυσλειτουργία#ενδοθηλίου Χρόνια#βλάβη:##Αρτηριοσκλήρυνση Γ.#ΚΑΡΔΙΑ Οξεία#βλάβη:#####Ταχυσφυγμία Χρόνια#βλάβη:##Επιδείνωση#στεφανιαίας#νόσου

26 ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΑ+PΜ10 Η0ετήσια0οριακή0συγκέντρωση0είναι0τα0400μg/m3 Η0μέση0ημερήσια0συγκέντρωση0δεν0πρέπει0να0ξεπερνάει την0τιμή0500μg/m30περισσότερες0από0350ημέρες0το0χρόνο Eυρωπαϊκή Ένωση 1999

27 Αθήνα&(Aριστοτέλους)&&&&PM10 Μέση&&ετήσια&τιμή&&&&&&&&&&&&&&&&&42μg/&m3 Μέγιστη&ημερήσια&τιμή&&&&&&&&124μg/&m3 Αριθμός&υπερβάσεων&&&&&&&&&&&&84&ημ. Εργαστήριο Φυσικής Ατµόσφαιρας ΑΠΘ 2012

28 Αττική, Δεκεµβρίου 2012 Αιθαλοµίχλη από τα PM10 που εκλύονται από την καύση βιοµάζας για θέρµανση Ιαν.%Φεβρ Δεκ.

29 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Άνω Πόλη (Σεπτέµβριος 2013) Άνω Πόλη (06/01/2014)

30 Θεσσαλονίκη+(Πλ.Αγ.Σοφίας)ΡΜ10 Μέση+ετήσια+τιμή μg+/+m3++ Μέγιστη+ημερίσια+τιμή μg+/+m3 Αριθμός+υπερβάσεων ημέρες Εργαστήριο Φυσικής Ατµόσφαιρας ΑΠΘ 2012

31 Θεσσαλονίκη+ (20/12/13+έως+24/1/14:+μέση+ημερήσια+συγκέντρωση+PM10 μg/m3) ,000 40,000 60, ,000 40,000 60, Πηγή: Δήµος Θεσσαλονίκης, Τµήµα Περιβάλλοντος

32

33 ΕΟΡΔΑΙΑ'(Πτολεμαΐδα)ΡΜ10 Μέση'ετήσια'τιμή'''''''''''''''54'μg'/'m3'' Μέγιστη'ημερίσια'τιμή''''''206''μg'/'m3 Αριθμός'υπερβάσεων''''''''153'ημέρες ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2009

34

35

36 Προβλήματα*των*επιδημιολογικών*μελετών Απαιτείται*μεγάλος*πληθυσμός*καθώς*οι*κλινικές συνέπειες*είναι*στατιστικά*οριακές Ποικιλία*συγχυτικών*παραγόντων:*φύλο,*ηλικία, BMI,*διατροφή,*κάπνισμα,*μεταβολικοί παράγοντες,*οικογενειακό*ιστορικό Η*κλινική*αιτία*του*θανάτου*ή*η*διάγνωση*μιας νόσου*δεν*είναι*πάντα*ακριβής

37 ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Λοιμώξειςαναπνευστικού(π.χ.πνευμονία) ΧρόνιαΑποφρακτικήΠνευμονοπάθεια Βρογχικόάσθμα Καρδιαγγειακάεπεισόδια Οφθαλμικέςπαθήσεις Kim KH et al J Hazard Mater 2011;192: Kodqule R, Salvi S Curr Opin Allergy Clin Immunol 2012;12:82-90 Laumbach RJ et al J Allergy Clin Immunol 2012;129:3-13

38 Εισαγωγές)στο)νοσοκομείο Zanobetti A et al Environ Health Perspect 2000; 108:1071-7

39 Εισαγωγές)στο)νοσοκομείο Εθνική)βάση)δεδομένων)των)ΗΠΑ,)202)επαρχίες)με)πληθυσμό)> Παρακολούθηση)των)εισαγωγών)στα)νοσοκομεία:)1999J2005 Συσχέτιση)με)τα)επίπεδα)των)PM2,5 Bell ML et al. Am J Epidemiol 2008;168:

40 Εισαγωγές)στο)νοσοκομείο)(PM2,5710) Εθνική)βάση)δεδομένων)των)ΗΠΑ,)108)επαρχίες)με πληθυσμό)12)εκ.)ασφαλισμένων)στη)medicare Παρακολούθηση) των) εισαγωγών) στα) νοσοκομεία: Συσχέτιση)με)τα)επίπεδα)των)PM2,5710 " Peng RD et al JAMA 2008 ; 299:

41 Ατμοσφαιρική,ρύπανση,και,επίδραση,στα ασθματικά,συμπτώματα Data based on southern California, as part of the Children s Health Study (CHS) McConnell R et al Environ Health Perspect 1999;107: Meng Y et al Policy Brief UCLA Cent Health Policy Res 2006 Aug:1-5

42 Βραχυχρόνια)επίδραση)στη θνητότητα Air)Pollution)and)Health:)a)European)Approach)(APHEA2) Πραγματοποιήθηκε)σε)29)Ευρωπαϊκές)χώρες Αύξηση)των)PM10)κατά)10)μg/m3))σχετίστηκε)με: Αύξηση)της)αναπνευστικής)θνητότητας)κατά)0.58%))))))(95% CI)0.21)e0.95%) Αύξηση)της)καρδιαγγειακής)θνητότητας)κατά)0.76%)))))(95% CI)0.47e)1.05%) Analitis A et al Epidemiology ;17(2):230-3

43 ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ+ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

44 Μακροχρόνια*επίδραση*στη*θνητότητα Αύξηση συνολικής θνητότητας κατά 6% για κάθε αύξηση των PM2,5 κατά 10 µg/m3 Hoek G et al. Environmental Health 2013, 12:43

45 Μακροχρόνια*επίδραση*στη*θνητότητα Αύξηση καρδιαγγειακής θνητότητας κατά 11% για κάθε αύξηση των PM2,5 κατά 10 µg/m3 Hoek G et al. Environmental Health 2013, 12:43

46 Αξιολογήθηκαν-8-δημοσιευμένες-εργασίες-με σπιρομετρική--διάγνωση-της-νόσου-(1--cohort)-που βασίστηκαν-σε-5-ευρωπαϊκές-μελέτες 5-μελέτες-απέδειξαν-θετική,- στατιστικά- σημαντική συσχέτιση-(κατοικία-κοντά-σε-κύριο-δρόμο) 2-μελέτες-ήταν% αρνητικές%(η- μία- σε άτομα δεν- έδειξε- συσχέτιση- με- απόσταση- κατοικίαςo κύριου-δρόμου) 1-μελέτη:-μείωση-της-ατμοσφαιρικής-ρύπανσης σχετίστηκε-με-μείωση-του-κινδύνου-ανάπτυξης-χαπ Schikowski Τ et al. Eur Respir J 2014; 43:

47 ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

48 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ 1.ΕργαστήριοΦυσικήςτηςΑτμόσφαιραςΑΠΘ Καθηγητής:ΧρήστοςΖερεφός 2.ΕργαστήριοΟρυκτολογίαςΠετρολογίαςΚοιτασματολογίαςΑΠΘ Καθηγητής:ΚλεόπαςΜιχαηλίδης 3.ΕργαστήριοΙατρικήςΦυσικήςΑΠΘ Καθηγητής:Κώσταςψαρράκος 4.ΕργαστήριοΑτμοσφαιρικήςΡύπανσης&Περιβαλλοντικής ΦυσικήςΤΕΙΔυτικήςΜακεδονίας Καθηγητής:ΑθανάσιοςΤριανταφύλλου 5.ΒιοστατιστικήΑνάλυση ΛέκτοραςΑΠΘ:ΆνναΜπετίναΧάїδιτς

49 ΣΚΟΠΟΣ Ο ρόλος της ατµοσφαιρικής ρύπανσης (αστικής εργασιακής) στην παθογένεση της ΧΑΠ δεν είναι τόσο καλά τεκµηριωµένος όσο ο ρόλος του καπνίσµατος

50

51 Χρηµατοδοτήθηκε από τη European Commission (Contract N: 7280/03/046/ )

52 Οµάδα Ν ΧΑΠ % Flow SUM ml/sec Βαριά ρινική απόφραξη % Υπερτρ. κογχών & διαφράγµατος πολυποδίαση % Α 306 2,3 406 ± ,9 Β 214 2,8 418 ± ,2 48,1 Γ ± ,7 42,6 Δ 145 4,4 853 ± ,3 20,3 Sichletidis L et al Med Lav 2004;96:452-64

53 Ρινοµανοµέτρηση 1995 Flow Sum 544 ml/sec 1998 Flow Sum 171 ml/sec Sichletidis L et al Med Lav 2004;96:452-64

54 Βιοψία ρινικού βλεννογόνου (ατροφική ρινίτιδα) Sichletidis L et al Med Lav 2004; 96 :452-64

55 Διαχρονική*επιδημιολογική*μελέτη*του αναπνευστικού*συστήματος*********************************σε κατοίκους*της*περιοχής*εορδαίας Παρακολούθηση*12*ετών Sichletidis L et al Int J Occup Environ Health 2014;20:9-15

56 ΧΑΠ$και$βαριά$ρινίτιδα * * ΟΜΑΔΑ Α (ΓΡΕΒΕΝΑ) ΟΜΑΔΑ Β (ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ) ΧΑΠ (1η εξέταση) ΧΑΠ (επανεξέταση) Βαριά ρινίτιδα (1η εξέταση) Βαριά ρινίτιδα (επανεξέταση) *p<0, Eξέταση ( Eορδαία Ν 2.687, Γρεβενά Ν 359) 2- Eξέταση ( Eορδαία Ν 757, Γρεβενά Ν 115)

57 Μετά%από%παρακολούθηση 4%δεκαετιών%της%περιοχής%Εορδαίας διαπιστώθηκε%ότι%:%% 1.%Η%σωματιδιακή%ρύπανση%επηρεάζει%σημαντικά%το%ανώτερο αναπνευστικό%(μύτη) 2.Ο%τόπος%κατοικίας%δεν%αποτελεί%προγνωστικό%παράγοντα ανάπτυξης%χαπ%

58 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ 19 ΕΤΩΝ 1990%11.086παιδιά9%12ετών απόπτολεμαΐδα 19 έτη αργότερα 2008%9Επανεξετάστηκαν 312απόαυτά

59 Συμπεράσματα++ H+ανάπτυξη+της+πνευμονικής+λειτουργίας+ήταν+εντός των+προβλεπόμενων+τιμών 2.+ Στην+ ανάπτυξη+ της+ πνευμονικής+ λειτουργίας+ δεν επέδρασαν+η+παρουσία+αλλεργίας,+οι+ρινικές+ροές+κατά την+παιδική+ηλικία+,ούτε+το+κάπνισμα 3.+Η+παρουσία+σοβαρού+βαθμού+ρινικής+απόφραξης+ήταν ιδιαίτερα+υψηλή+στην++ομάδα+των+ενηλίκων

60 Reduced&Exposure&to&PM10&and&Attenuated&Age& Related&Decline&in&Lung&Function&(SAPALDIA&Study) Downs&SH&&et&&al&&&&N&Engl&J&Med&2007;357:2338L47 Eλβετία 7 πόλεις --11 year follow up άτοµα (ηλικίας 18-60) µ"#$ %& $ ( PM 10 )* + 10µg/m3 ", + $ %" - ( ". %/- 012µ3 4) 5 $ %&6-1 FEV1 )* + 9% )*/ &6 FEF )* + 16%

61 Αναγνωρίζονται τα μικροσωματίδια, το όζον, η κατοικία/ κοντά/ σε/ δρόμους/ αυξημένης κυκλοφορίας/ και η καύση/ βιομάζας/ ως/ οι/ κύριες πηγές/του/προβλήματος Η/ αύξηση/ της/ θερμοκρασίας/του/πλανήτη/δρα/ως συνεργικός/παράγοντας

62 Ατομικό(επίπεδο(υγείας(((( Περιβάλλον( (Τρόπος(ζωής Κάπνισμα Παχυσαρκία Καθιστική(ζωή Μεταβολικά(νοσήματα Ατµοσφαιρική ρύπανση εσωτερικών χώρων Παθητικό κάπνισµα Ατµοσφαιρική ρύπανση εξωτερικών χώρων

63 Η"μοναδική"ριζική"λύση"του προβλήματος

64