ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (EL11)

Transcript

1 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (EL11) Α. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Άρθρο 2, παρ. 1) ο χαρακτηρισμός και καθορισμός των επιφανειακών υδάτων στοχεύει αρχικά στην αναγνώριση των επιφανειακών υδατικών συστημάτων και την κατάταξή τους σε 4 κατηγορίες: Ποταμοί: Συστήματα εσωτερικών υδάτων τα οποία ρέουν, κατά το πλείστον στην επιφάνεια του εδάφους αλλά το οποίο μπορεί για ένα μέρος της διαδρομής του να ρέει υπογείως. Λίμνες: Συστήματα στάσιμων εσωτερικών υδάτων. Μεταβατικά ύδατα: Συστήματα επιφανειακών υδάτων πλησίον του στομίου ποταμών τα οποία είναι εν μέρει αλμυρά λόγω της γειτνίασής τους με παράκτια ύδατα αλλά τα οποία μπορεί να επηρεάζονται ουσιαστικά από ρεύματα γλυκού νερού. Παράκτια: τα επιφανειακά ύδατα που βρίσκονται στην πλευρά της ξηράς μίας γραμμής της οποίας βρίσκεται σε απόσταση ενός ναυτικού μιλίου προς τη θάλασσα από το πλησιέστερο σημείο της γραμμής βάσης από την οποία μετράται το εύρος των χωρικών υδάτων και τα οποία κατά περίπτωση εκτείνονται μέχρι του απώτερου ορίου των μεταβατικών υδάτων. Ο καθορισμός των παραπάνω κατηγοριών χρησιμεύει ως πλαίσιο για την περαιτέρω διάκριση υδατικών συστημάτων και για το λόγο αυτό θα πρέπει να ακολουθούνται οι ακόλουθοι γενικοί περιορισμοί: Να αναγνωριστούν τα σημαντικά συστήματα υδάτων και να προσδιοριστούν τα εξωτερικά όρια τους. Να αναγνωριστούν τα όρια μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών των τύπων υδατικών συστημάτων. Το Σύστημα Επιφανειακών Υδάτων, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Άρθρο 2, παρ. 1 Οδηγίας), ορίζεται ως: «διακεκριμένο και σημαντικό στοιχείο επιφανειακών υδάτων, όπως π.χ. μια λίμνη, ένας ταμιευτήρας, ένα ρεύμα, ένας ποταμός ή μια διώρυγα, ένα τμήμα ρεύματος, ποταμού ή διώρυγας, μεταβατικά ύδατα ή ένα τμήμα παράκτιων υδάτων». Ένα Σύστημα Επιφανειακών Υδάτων οφείλει να είναι διακεκριμένο και σημαντικό. Οι χαρακτηριστικές ιδιότητες που καθιστούν ένα σύστημα υδάτων διακεκριμένο και σημαντικό εξετάζονται ανά κατηγορία. Εκτός των παραπάνω κατηγοριών, τα Συστήματα Επιφανειακών Υδάτων διακρίνονται ως προς το βαθμό επέμβασης των ανθρώπων σε αυτά, σε: 1. Φυσικά υδατικά συστήματα 2. Τεχνητό υδατικό σύστημα (ΤΥΣ): «ένα σύστημα επιφανειακών υδάτων που δημιουργείται με δραστηριότητα του ανθρώπου» (Ορισμός σύμφωνα με Άρθρο 2, παρ. 8 Οδηγίας). 3. Ιδιαιτέρως τροποποιημένο υδατικό σύστημα (ΙΤΥΣ): «ένα σύστημα επιφανειακών υδάτων του οποίου ο χαρακτήρας έχει μεταβληθεί ουσιαστικά λόγω φυσικών αλλοιώσεων από τις δραστηριότητες του ανθρώπου και το οποίο ορίζεται από το κράτος μέλος» (Ορισμός σύμφωνα με Άρθρο 2, παρ. 9 Οδηγίας). Η σημαντικότητα ενός στοιχείου επιφανειακών υδάτων αφορά κυρίως στο μέγεθός του. Η Οδηγία ισχύει για το σύνολο των επιφανειακών υδάτων, χωρίς να προσδιορίζεται κάποιο ελάχιστο μέγεθος για αυτά. Ωστόσο, τα επιφανειακά ύδατα περιλαμβάνουν έναν μεγάλο αριθμό πολύ μικρών στοιχείων και το διοικητικό φορτίο για την διαχείρισή τους, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους της Οδηγίας, μπορεί να αποδειχθεί τεράστιο έτσι ώστε να μη καταστεί δυνατή η διαχείρισή του. Η Οδηγία δεν περιλαμβάνει ένα όριο για πολύ μικρά υδατικά συστήματα. Εντούτοις, η Οδηγία (Παράρτημα ΙΙ) καθορίζει δύο συστήματα για τη διάκριση των υδατικών συστημάτων σε τύπους (διαδικασία 1

2 τυπολογίας), το Σύστημα Α και το Σύστημα Β. Μόνο η τυπολογία με βάση το Σύστημα Α διευκρινίζει τιμές για τους παράγοντες μεγέθους για τους ποταμούς και τις λίμνες. Το μικρότερο εύρος μεγέθους για έναν τύπο ποταμών του Συστήματος Α είναι km 2 περιοχή λεκάνης απορροής. Το μικρότερο εύρος μεγέθους για έναν τύπο λιμνών του Συστήματος Α είναι 0,5-1 km 2 επιφανειακή έκταση. Κανένα όριο ή εύρος μεγέθους δεν δίνεται για τα μικρά μεταβατικά και παράκτια ύδατα. Και στα δύο συστήματα Α & Β χρησιμοποιούνται οι ίδιοι υποχρεωτικοί παράγοντες. Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι το Σύστημα Α καθορίζει πώς θα χαρακτηριστούν χωρικά τα υδατικά συστήματα σε συγκεκριμένες κλάσεις υψομέτρου, μεγέθους και βάθους, ενώ το Σύστημα Β επιτρέπει τη χρήση πρόσθετων παραγόντων καθώς και ευέλικτο εύρος κλάσεων των παραγόντων. Σημειώνεται πως εφόσον χρησιμοποιηθεί το Σύστημα Β, θα πρέπει να καλύπτεται ο ίδιος αριθμός των κλάσεων ανά παράγοντα που υπάρχει στο Σύστημα Α, δηλ. η εφαρμογή του συστήματος Β πρέπει να επιτύχει τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο διαφοροποίησης με το σύστημα Α. Έχοντας αναφέρει τα παραπάνω, μπορεί να αρμόζει σε συγκεκριμένη περιοχή να αθροιστούν τα υδατικά συστήματα σε ομάδες, για ορισμένους λόγους που συνοψίζονται στο σχετικό Κατευθυντήριο Κείμενο (Guidance Document) της Οδηγίας για τα υδατικά συστήματα. Στο ίδιο κείμενο δίνεται η δυνατότητα διαφοροποίησης της παραπάνω προσέγγισης, σε περιοχές όπου υπάρχουν πολλά μικρά υδατικά συστήματα, ως εξής: Εξετάζεται αν περιλαμβάνονται μικρά στοιχεία επιφανειακών υδάτων ως τμήματα ενός παρακείμενου μεγαλύτερου υδατικού συστήματος της ίδιας κατηγορίας επιφανειακών υδάτων και του ίδιου τύπου, όπου είναι δυνατόν. Όπου αυτό δεν είναι δυνατό, ελέγχονται προκαταρκτικά τα μικρά στοιχεία επιφανειακών υδάτων για τον προσδιορισμό τους ως υδατικό σύστημα, σύμφωνα με τη σημασία τους στο πλαίσιο των σκοπών και απαιτήσεων της Οδηγίας, όπως: οικολογική σημασία, επίτευξη των στόχων μιας προστατευόμενης περιοχής, σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις σε άλλα επιφανειακά ύδατα στην περιοχή λεκάνης ποταμού. Στην περίπτωση αυτή, μικρά στοιχεία τα οποία: ανήκουν στην ίδια κατηγορία και τύπο, επηρεάζονται από ίδια κατηγορία και επίπεδο πίεσης και έχουν μια επιρροή σε άλλο καλά οριοθετημένο υδατικό σύστημα, μπορούν να ομαδοποιηθούν για τους σκοπούς αξιολόγησης και αναφοράς. Τα μικρά στοιχεία επιφανειακών υδάτων που δεν προσδιορίζονται ως επιφανειακά υδατικά συστήματα, προστατεύονται και, όπου είναι απαραίτητο, βελτιώνονται στην έκταση που απαιτείται για να επιτευχθούν οι στόχοι της Οδηγίας για τα υδατικά συστήματα στα οποία είναι άμεσα ή έμμεσα συνδεμένα. Σχετικά με τη διακριτότητα ενός συστήματος επιφανειακών υδάτων, στο σχετικό κατευθυντήριο κείμενο αναφέρεται ότι: «Για να είναι ένα υδατικό επιφανειακό σύστημα διακεκριμένο στοιχείο επιφανειακών υδάτων, δεν πρέπει να επικαλύπτονται το ένα με τον άλλο ή να αποτελούνται από στοιχεία επιφανειακών υδάτων που δεν είναι παρακείμενα». Ποτάμια υδατικά συστήματα Στο Υ.Δ. 11 προσδιορίσθηκαν τελικά, ενενήντα ένα (91) ποτάμια υδάτινα σώματα. Ο ακόλουθος Πίνακας 1 παρουσιάζει τα προσδιορισθέντα ποτάμια υδάτινα σώματα στο Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας [EL11]. 2

3 Πίνακας 1. Ποτάμια Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / Άμεση λεκάνη Αθροιστική λεκάνη Μέση ετήσια Μήκος (km) ΙΤΥΣ απορροής (km 2 ) απορροής (km 2 ) απορροή (hm 3 ) 1 GR1106R H GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΙΤΥΣ 64,1 799, ,4 2288,5 2 GR1106R N GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 3,2 10, ,4 3152,1 3 GR1106R0B N GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 10,2 177, ,5 2054,9 4 GR1106R H GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΙΤΥΣ 8,7 44, ,8 2079,2 5 GR1106R N GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 13,5 71, ,1 3150,0 6 GR1106R H GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ Π. ΙΤΥΣ 3,3 76, ,7 2070,3 7 GR1106R N GR06 ΑΓΓΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 14,5 172,5 2016,0 446,0 8 GR1106R H GR06 ΑΓΓΙΤΗΣ Π. ΙΤΥΣ/ΤΥΣ 14,7 221,4 2237,5 495,0 9 GR1106R N GR06 ΑΓΓΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 32,6 226,4 499,1 110,4 10 GR1106R H GR06 ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Ρ. ΙΤΥΣ 10,9 182,7 1145,3 168,4 11 GR1106R H GR06 ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. ΙΤΥΣ 13,4 92,6 688,9 101,3 12 GR1106R A GR06 ΤΑΦΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΤΥΣ 17,5 244,4 588,8 130,3 13 GR1106R H GR06 ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΔΟΞΑΤΟΥ ΙΤΥΣ/ΤΥΣ 5,6 36,5 755,6 167,2 14 GR1106R N GR06 ΑΧΛΑΔΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 3,0 7,9 16,7 2,5 15 GR1106R N GR06 ΒΑΘΥΡΡΕΜΑ ΦΥΣΙΚΟ 2,6 4,0 4,0 0,8 16 GR1106R H GR06 ΒΑΘΥΤΟΠΟΥ Ρ. ΙΤΥΣ 10,1 77,6 91,6 17,6 17 GR1106R N GR06 ΚΟΚΚΙΝΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 12,5 71,2 71,2 10,5 18 GR1106R N GR06 ΚΡΟΥΣΟΒΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 1,3 39,0 39,0 5,7 19 GR1106R N GR06 ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,0 8,8 8,8 1,3 20 GR1106R N GR06 ΜΑΥΡΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,0 24,8 24,8 3,6 21 GR1106R N GR06 ΜΥΛΟΡΕΥΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,4 21,4 21,4 4,1 22 GR1106R H GR06 ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. ΙΤΥΣ 11,0 132,2 444,3 65,3 23 GR1106R H GR06 ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. ΙΤΥΣ 5,2 104,8 550,4 80,9 24 GR1106R H GR06 ΧΡΥΣΟΡΡΟΗΣ Π. ΙΤΥΣ 6,0 9,7 56,8 8,3 25 GR1106R0B N GR06 ΑΓΓΙΣΤΡΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,3 85,3 85,3 48,7 26 GR1106R N GR06 ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 9,4 76,4 76,4 11,2 27 GR1106R N GR06 ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 14,3 82,1 82,1 12,1 28 GR1106R N GR06 ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 7,4 8,4 273,7 40,2 29 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 16,1 59,4 59,4 8,7 30 GR1106R H GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΙΤΥΣ 7,0 31,9 49,7 7,3 31 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,4 123,9 123,9 18,2 3

4 α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / Άμεση λεκάνη Αθροιστική λεκάνη Μέση ετήσια Μήκος (km) ΙΤΥΣ απορροής (km 2 ) απορροής (km 2 ) απορροή (hm 3 ) 32 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 19,6 108,5 108,5 16,0 33 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,2 17,8 17,8 2,6 34 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,0 8,0 116,5 17,1 35 GR1106R N GR06 ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 4,6 17,1 76,4 11,2 36 GR1106R N GR06 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 4,4 100,0 100,0 22,1 37 GR1106R N GR06 ΑΧΛΑΔΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 4,2 44,6 61,3 9,0 38 GR1106R N GR06 ΒΑΘΥΤΟΠΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,7 27,2 118,8 22,9 39 GR1106R A GR06 ΒΑΘΥΤΟΠΟΥ Ρ. ΤΥΣ 5,4 20,6 139,4 26,8 40 GR1106R N GR06 ΒΡΥΣΗ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 7,0 34,9 34,9 5,1 41 GR1106R H GR06 ΒΡΥΣΗ Ρ. ΙΤΥΣ 1,1 2,2 37,1 5,5 42 GR1106R N GR06 ΕΖΙΟΒΗΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 19,3 65,9 65,9 9,7 43 GR1106R N GR06 ΕΖΙΟΒΗΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 15,6 59,9 125,8 18,5 44 GR1106R N GR06 ΕΠΤΑΜΥΛΟΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 2,9 7,2 7,2 1,1 45 GR1106R N GR06 ΕΡΥΘΡΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,7 28,1 28,1 4,1 46 GR1106R H GR06 ΕΡΥΘΡΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΙΤΥΣ 4,2 14,9 45,9 6,8 47 GR1106R N GR06 ΕΡΥΘΡΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,3 3,0 31,0 4,6 48 GR1106R N GR06 ΚΑΡΒΟΥΝΟΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,1 35,0 35,0 6,7 49 GR1106R N GR06 ΚΑΣΤΡΟΛΑΚΚΑΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,7 50,2 50,2 7,4 50 GR1106R H GR06 ΚΕΡΚΙΝΙΤΗΣ Π. ΙΤΥΣ 4,6 18,8 237,8 35,0 51 GR1106R N GR06 ΚΕΡΚΙΝΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 19,5 184,3 219,0 32,2 52 GR1106R N GR06 ΚΕΦΑΛΑΡΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,8 70,6 70,6 15,6 53 GR1106R H GR06 ΚΕΦΑΛΑΡΙ Ρ. ΙΤΥΣ 6,1 17,0 87,6 19,4 54 GR1106R N GR06 ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 18,5 84,3 84,3 12,4 55 GR1106R H GR06 ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. ΙΤΥΣ 7,0 27,6 181,2 26,6 56 GR1106R N GR06 ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,1 12,5 96,8 14,2 57 GR1106R H GR06 ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. ΙΤΥΣ 2,2 3,4 184,6 27,1 58 GR1106R N GR06 ΚΟΚΚΙΝΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 11,3 44,8 116,0 17,1 59 GR1106R N GR06 ΚΟΚΚΙΝΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,1 60,0 183,2 26,9 60 GR1106R N GR06 ΚΟΤΣΑΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 17,3 114,3 114,3 16,8 61 GR1106R N GR06 ΚΡΟΥΣΟΒΙΤΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 22,9 139,4 271,2 39,9 62 GR1106R H GR06 ΚΡΟΥΣΟΒΙΤΗΣ Π. ΙΤΥΣ 2,1 5,6 276,8 40,7 63 GR1106R N GR06 ΛΑΚΚΟΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,5 87,7 87,7 19,4 4

5 α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / Άμεση λεκάνη Αθροιστική λεκάνη Μέση ετήσια Μήκος (km) ΙΤΥΣ απορροής (km 2 ) απορροής (km 2 ) απορροή (hm 3 ) 64 GR1106R N GR06 ΜΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 3,4 25,5 60,5 11,6 65 GR1106R N GR06 ΜΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 2,3 5,5 65,5 12,6 66 GR1106R N GR06 ΜΑΡΜΑΡΑ Π. ΦΥΣΙΚΟ 29,2 234,4 234,4 34,5 67 GR1106R N GR06 ΜΑΥΡΟΡΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,3 6,7 31,5 4,6 68 GR1106R H GR06 ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. ΙΤΥΣ 11,0 35,4 312,1 45,9 69 GR1106R H GR06 ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. ΙΤΥΣ 2,2 1,3 445,6 65,5 70 GR1106R H GR06 ΜΥΛΟΡΕΥΜΑ Ρ. ΙΤΥΣ 3,9 7,9 7,9 1,5 71 GR1106R H GR06 ΜΥΛΟΡΕΥΜΑ Ρ. ΙΤΥΣ 11,6 11,5 214,6 41,3 72 GR1106R N GR06 ΜΥΛΟΡΕΥΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 10,2 95,2 103,1 19,9 73 GR1106R N GR06 ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 14,0 80,0 357,9 79,2 74 GR1106R N GR06 ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 6,6 34,7 34,7 5,1 75 GR1106R N GR06 ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 5,4 13,3 115,7 25,6 76 GR1106R H GR06 ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Π. ΙΤΥΣ 0,8 51,7 167,4 37,0 77 GR1106R N GR06 ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 4,8 85,0 85,0 18,8 78 GR1106R N GR06 ΠΗΓΑΔΟΥΛΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 6,4 56,1 90,0 22,8 79 GR1106R N GR06 ΠΗΓΑΔΟΥΛΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,2 33,9 33,9 5,0 80 GR1106R N GR06 ΠΗΓΩΝ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 1,3 10,0 10,0 2,2 81 GR1106R N GR06 ΠΗΓΩΝ ΑΚΡΙΝΟΥ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 4,0 10,0 10,0 1,9 82 GR1106R N GR06 ΠΗΓΩΝ ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ-Ζ.ΠΗΓΗΣ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 12,0 90,5 90,5 20,0 83 GR1106R N GR06 ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,9 34,9 34,9 5,1 84 GR1106R A GR06 ΤΑΦΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΤΥΣ 7,3 256,8 256,8 56,8 85 GR1106R N GR06 ΦΛΑΜΟΥΡΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 41,0 161,4 161,4 23,7 86 GR1106R H GR06 ΦΛΑΜΟΥΡΙ Ρ. ΙΤΥΣ 8,7 26,0 207,5 30,5 87 GR1106R N GR06 ΦΛΑΜΟΥΡΙ Ρ. ΦΥΣΙΚΟ 5,6 20,2 181,6 26,7 88 GR1106R H GR06 ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΔΟΞΑΤΟΥ ΙΤΥΣ 8,9 68,2 361,2 79,9 89 GR1106R N GR06 ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΔΟΞΑΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟ 4,1 188,6 292,9 64,8 90 GR1106R H GR06 ΧΡΥΣΟΡΡΟΗΣ Π. ΙΤΥΣ 6,1 11,5 47,1 6,9 91 GR1106R N GR06 ΧΡΥΣΟΡΡΟΗΣ Π. ΦΥΣΙΚΟ 7,5 35,6 35,6 5,2 Σημ.: 1. Άμεση λεκάνη απορροής είναι η έκταση που αποστραγγίζεται απευθείας στο Υ.Σ. (η λεκάνη απορροής που ορίζεται από την αρχή και το πέρας του ποτάμιου Υ.Σ.) 2. Αθροιστική λεκάνη απορροής είναι η λεκάνη που ορίζεται από το σημείο πέρατος κάθε ποτάμιου Υ.Σ. 3. Η μέση ετήσια απορροή αντιστοιχεί στην αθροιστική λεκάνη απορροής. 5

6 Λιμναία υδατικά συστήματα Στον ακόλουθο Πίνακα καταγράφονται τα μεταβατικά υδατικά συστήματα στο ΥΔ11. Πίνακας 2. Λιμναία Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / ΙΤΥΣ Τύπος (φυσικές λίμνες) Έκταση (km 2 ) Περίμετρος (km) 1 GR1106L000002H GR06 ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ ΙΤΥΣ H 46,1 70,6 2 GR1106L000001H GR06 ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΛΕΥΚΟΓΕΙΩΝ ΙΤΥΣ 1,1 11,9 Μεταβατικά υδατικά συστήματα Στον ακόλουθο Πίνακα καταγράφονται τα μεταβατικά υδατικά συστήματα στο ΥΔ11. Πίνακας 3. Μεταβατικά Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / ΙΤΥΣ Έκταση (km 2 ) Περίμετρος (km) 1 GR1106T0001N GR06 ΕΚΒΟΛΕΣ Π. ΣΤΡΥΜΟΝΑ Φυσικό Παράκτια υδατικά συστήματα Στον ακόλουθο Πίνακα καταγράφονται τα παράκτια υδατικά συστήματα στο ΥΔ11. Πίνακας 4. Παράκτια Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας α/α Κωδικός Λεκάνη Ονομασία Φυσικό / ΙΤΥΣ Έκταση (km 2 ) Περίμετρος (km) 1 GR1106C0001N GR06 ΣΤΡΥΜΟΝΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ Φυσικό 479,7 106,5 2 GR1106C0002N GR06 ΑΚΤΕΣ ΣΥΜΒΟΛΟΥ Φυσικό 56,3 66,7 3 GR1106C0004N GR06 ΔΥΤ. ΚΟΛΠΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ Φυσικό 182,5 72,4 4 GR1106C0003N GR06 ΝΕΑ ΠΕΡΑΜΟΣ Φυσικό 11,4 38,5 Η γεωγραφική αποτύπωση των επιφανειακών Υ.Σ. στο Υ.Δ. 11 φαίνεται στο Σχήμα 1. 6

7 7

8 1 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΔΛΑΠ ΥΔ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ Μ Β. ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Τα υπόγεια υδατικά συστήματα ορίζονται με βάση το άρθρο 2 (παρ.2.2 & 2.12.) της Οδηγίας για τη διαχείριση των Υδάτων. Πιο συγκεκριμένα ως υπόγεια ύδατα ορίζεται το σύνολο των υδάτων που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους στη ζώνη κορεσμού και σε άμεση επαφή με το έδαφος ή το υπέδαφος και ως σύστημα υπόγειων υδάτων ορίζεται ο συγκεκριμένος όγκος υπόγειων υδάτων εντός ενός ή περισσότερων υδροφόρων οριζόντων. Ο προσδιορισμός και η οριοθέτηση των Υπόγειων Υδατικών Συστημάτων έγινε με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Τον υδρογεωλογικό χαρακτήρα των γεωλογικών σχηματισμών που συνθέτουν το υπόγειο υδατικό σύστημα και την ανάπτυξη υπόγειας υδροφορίας. Τη δυναμικότητα των υπόγειων υδροφόρων η οποία προκύπτει από τα υφιστάμενα στοιχεία υδροληψίας και εκμετάλλευσης του υπόγειου δυναμικού. Την υδρευτική χρήση του υπόγειου υδατικού συστήματος, ακόμη και στις περιπτώσεις χαμηλής δυναμικότητας με ελάχιστο όριο τα 10 m 3 ημερησίως. Την αλληλεξάρτηση του υπόγειου υδατικού συστήματος με επιφανειακά ύδατα και χερσαία οικοσυστήματα. Την ύπαρξη περιοχών που βρίσκονται σε κίνδυνο από υπεραντλήσεις, υφαλμύρινση, νιτρορύπανση και γηγενή ρύπανση από βαρέα μέταλλα και τοξικά στοιχεία. Στο Υδατικό Διαμέρισμα της Ανατολικής Μακεδονίας ΥΔ 11. προσδιορίσθηκαν και οριοθετήθηκαν δεκαπέντε (15) Υπόγεια Υδατικά Συστήματα. Ανήκουν συνολικά στην Υδρολογική Λεκάνη του Ποταμού Στρυμόνα (GR06) η οποία αποτελεί και την μοναδική λεκάνη απορροής ποταμού (ΛΑΠ) στο σύνολο του Υδατικού Διαμερίσματος της Ανατολικής Μακεδονίας. Αναλυτικότερα: Λεκάνη απορροής ποταμού Στρυμόνα (GR06) 1. Σύστημα Σερρών GR Σύστημα Αγκίστρου GR110Β Σύστημα Μενοικίου - Φαλακρού GR110Β Σύστημα Αγγίτη GR Σύστημα Δράμας GR Σύστημα Παγγαίου GR Σύστημα Μαρμαρά GR Σύστημα Άνω Πορόϊων - Μπέλες GR11FB Σύστημα Ασπροβάλτας GR Σύστημα Κρουσίων - Κερδυλίων GR Σύστημα Βροντούς GR110Β Σύστημα Νευροκοπίου GR Σύστημα Συμβόλου Καβάλας GR Σύστημα Ελευθερών Νέας Περάμου GR Σύστημα Οφρυνίου GR

9 Κατά την αρχική υποβολή του άρθρου 5 της Οδηγίας (ΙΓΜΕ., 2008), είχαν προσδιορισθεί 7 κύρια υπόγεια υδατικά συστήματα τα οποία και αποτέλεσαν τη βάση για τον προσδιορισμό των νέων υπόγειων υδατικών συστημάτων και την επικαιροποίηση του άρθρου 5 της Οδηγίας, στα πλαίσια της κατάρτισης του Σχεδίου Διαχείρισης του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Μακεδονίας. Η ψηφιοποίηση των ορίων των νέων υπόγειων υδατικών συστημάτων και η επικαιροποίηση των ορίων των υφιστάμενων έγινε επί του εγκεκριμένου ψηφιοποιημένου γεωλογικού υποβάθρου των γεωλογικών χαρτών του ΙΓΜΕ κλίμακας 1: (ΥΠΑΝ, 2008). Τα υπόγεια υδατικά συστήματα διαχωρίστηκαν με βάση την δυναμικότητά και την εκμεταλλευσιμότητά τους σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα κύρια ή υψηλής δυναμικότητας υπόγεια υδατικά συστήματα και στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα δευτερεύοντα ή τοπικής σημασίας - χαμηλής παραγωγικότητας υπόγεια υδατικά συστήματα. Πίνακας 5. Κύρια και δευτερεύοντα ΥΥΣ στο ΥΔ 11 Κύρια Υπόγεια Υδατικά Συστήματα Σύστημα Σερρών (GR ) Σύστημα Αγκίστρου (GR110Β020) Σύστημα Μενοικίου - Φαλακρού GR110Β030 Σύστημα Αγγίτη (GR ) Σύστημα Δράμας (GR ) Σύστημα Παγγαίου (GR ) Σύστημα Μαρμαρά (GR ) Δευτερεύοντα Υπόγεια Υδατικά Συστήματα Σύστημα Άνω Πορόϊων-Μπέλες (GR11FB080) Σύστημα Ασπροβάλτας (GR ) Σύστημα Κρουσίων - Κερδυλλίων (GR ) Σύστημα Βροντούς (GR110Β110) Σύστημα Νευροκοπίου (GR ) Σύστημα Συμβόλου Καβάλας (GR ) Σύστημα Ελευθερών Νέας Περάμου (GR ) Σύστημα Οφρυνίου (GR ) Τα υπόγεια υδατικά συστήματα του ΥΔ 11 Ανατολικής Μακεδονίας παρουσιάζονται στον χάρτη του Σχήματος που ακολουθεί. 9

10 10

11 Γ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΤΡΟΠΟΙΗΜΕΝΑ (ΙΤΥΣ) ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΑ (ΤΥΣ) ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η μέχρι σήμερα ανθρώπινη δραστηριότητα, έχει μεταβάλει σε ορισμένα υδατικά συστήματα, τα αρχικά τους χαρακτηριστικά. Οι αλλαγές αυτές, ανεξάρτητα από το βάθος της αλλοίωσης που έχουν επιφέρει και από τους λόγους για τους οποίους έγιναν, καθιστούν τα συστήματα αυτά κατά μια έννοια ιδιαίτερα. Τέτοια συστήματα εξετάζονται με ξεχωριστό τρόπο από την Οδηγία 2000/60/ΕΚ και ονομάζονται Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Υδατικά Συστήματα (ΙΤΥΣ). Αντίστοιχα, σε ορισμένες περιπτώσεις κατασκευάζονται με ανθρώπινη πρωτοβουλία έργα που δημιουργούν υδατικά συστήματα σε σημεία όπου προηγουμένως δεν υπήρχαν. Τέτοια συστήματα ονομάζονται Τεχνητά Υδατικά Συστήματα (ΤΥΣ). Η διαδικασία του χαρακτηρισμού των υδατικών συστημάτων ως ΙΤΥΣ ή ΤΥΣ ακολουθεί τα στάδια του αρχικού και του οριστικού προσδιορισμού. Ο αρχικός προσδιορισμός των Ιδιαιτέρως Τροποποιημένων και των Τεχνητών Υδατικών Συστημάτων πραγματοποιείται βάσει απλών κριτηρίων προσδιορισμού, σύμφωνα με το Άρθρο 5 και το Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Ο οριστικός προσδιορισμός και η οριοθέτηση των Ιδιαιτέρως Τροποποιημένων και των Τεχνητών Υδατικών Συστημάτων πραγματοποιείται σύμφωνα με την παράγραφο 3 του Άρθρου 4 της Οδηγίας 2000/60 και το σχετικό Κείμενο Κατευθυντήριων Γραμμών (Guidance document No 4 on Identification and Designation of Heavily Modified and Artificial Water Bodies). Για τον οριστικό προσδιορισμό των Ιδιαιτέρως Τροποποιημένων και των Τεχνητών Υδατικών Συστημάτων εξετάζονται οι δυνατότητες που υπάρχουν για την υλοποίηση των κατάλληλων επεμβάσεων στα χαρακτηριστικά των ΥΣ, όπως για παράδειγμα ενέργειες για την αποκατάσταση των αλλοιώσεων, ώστε να επιτευχθεί η καλή οικολογική κατάσταση. Η αξιολόγηση της αναγκαιότητας, της δυνατότητας υλοποίησης, αλλά και των επιπτώσεων από την εφαρμογή των προτεινόμενων επεμβάσεων γίνεται με βάση τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες που εξυπηρετούν τα ΙΤΥΣ και ΤΥΣ. Στις περιπτώσεις όπου κρίνεται ότι οι απαραίτητες παρεμβάσεις έχουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις στις χρήσεις που εξυπηρετούνται από τα ΙΤΥΣ και ΤΥΣ, ή δεν υπάρχουν λύσεις τεχνικά εφικτές, ή δεν υπάρχουν λύσεις εξυπηρέτησης των χρηστών πιο φιλικές στο περιβάλλον, ή οι διαθέσιμες λύσεις είναι δυσανάλογα δαπανηρές, η μετατροπή των ΙΤΥΣ και ΤΥΣ σε φυσικά υδατικά συστήματα κρίνεται ασύμφορη ή αδύνατη παραθέτοντας την ανάλογη τεκμηρίωση. Από την ολοκλήρωση της εργασίας αυτής, προκύπτει ο οριστικός προσδιορισμός των ΤΥΣ και ΙΤΥΣ. Στο ακόλουθο Σχήμα παρουσιάζεται βήμα προς βήμα η συνολική διαδικασία που ακολουθήθηκε, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, για τον αρχικό και οριστικό προσδιορισμό των ΙΤΥΣ και ΤΥΣ. 11

12 Βήμα προς βήμα η συνολική διαδικασία αναγνώρισης και προσδιορισμού των ΙΤΥΣ και ΤΥΣ 12

13 Από τα 98 συνολικά επιφανειακά υδατικά συστήματα όλων των κατηγοριών επιφανειακών υδάτων που έχουν καθοριστεί για το ΥΔ 11 Ανατολικής Μακεδονίας, τα 29 χαρακτηρίζονται οριστικά ως ιδιαιτέρως τροποποιημένα και 3 ως τεχνητά υδατικά συστήματα. Για όλα τα ιδιαιτέρως τροποποιημένα και τεχνητά υδατικά συστήματα εξετάστηκε η δυνατότητα μετατροπής τους σε φυσικά υδατικά συστήματα και κρίθηκε ασύμφορη ή αδύνατη. Στους επόμενους Πίνακες παρουσιάζονται για το ΥΔ 11, το πλήθος των ΙΤΥΣ και ΤΥΣ ανά κατηγορία υδάτων των επιφανειακών υδατικών συστημάτων. Στον χάρτη του Σχήματος 3 παρουσιάζονται τα ΙΤΥΣ και ΤΥΣ του ΥΔ

14 Πίνακας 6. Ποτάμια Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας Α/Α Κωδικός Κωδικός Υδάτινου Λεκάνης Σώματος Ονομασία Μήκος (km) Παρατηρήσεις 1 GR06 GR1106R H ΑΓΓΙΤΗΣ Π. 14,7 Διευθέτηση-αναχώματα, πιέσεις από καλλιέργειες 2 GR06 GR1106R H ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Ρ. 10,9 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 3 GR06 GR1106R H ΑΝΩΝΥΜΟ Ρ. 7,0 Διευθέτηση- ευθυγράμμιση, πιέσεις από καλλιέργειες 4 GR06 GR1106R H ΒΑΘΥΤΟΠΟΥ Ρ. 10,1 Τμήμα κατάντη φράγματος 5 GR06 GR1106R H ΒΡΥΣΗ Ρ. 1,1 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση, αστική ανάπτυξη 6 GR06 GR1106R H ΕΡΥΘΡΟΡΕΜΑ Ρ. 4,2 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση, εκροή ΕΕΛ 7 GR06 GR1106R H ΚΕΡΚΙΝΙΤΗΣ Π. 4,6 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 8 GR06 GR1106R H ΚΕΦΑΛΑΡΙ Ρ. 6,1 Επιμήκυνση φυσικού ρ. με τεχνητή τάφρο 9 GR06 GR1106R H ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. 7,0 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 10 GR06 GR1106R H ΚΛΕΦΤΟΛΑΚΚΟΣ Ρ. 2,2 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 11 GR06 GR1106R H ΚΡΟΥΣΟΒΙΤΗΣ Π. 2,1 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση, αστική ανάπτυξη 12 GR06 GR1106R H ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. 13,4 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 13 GR06 GR1106R H ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. 11,0 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 14 GR06 GR1106R H ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. 2,2 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 15 GR06 GR1106R H ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. 11,0 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 16 GR06 GR1106R H ΜΠΕΛΙΤΣΑΣ Π. 5,2 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 17 GR06 GR1106R H ΜΥΛΟΡΡΕΥΜΑ Ρ. 3,9 Τμήμα κατάντη φράγματος 18 GR06 GR1106R H ΜΥΛΟΡΡΕΥΜΑ Ρ. 11,6 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 19 GR06 GR1106R H ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΣ Ρ. 0,8 Καλυμμένο τμήμα εντός πόλεως Δράμας 20 GR06 GR1106R H ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ Π. 64,1 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα, ρύθμιση ροής 21 GR06 GR1106R H ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ Π. 8,7 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 22 GR06 GR1106R H ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ Π. 3,3 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 23 GR06 GR1106R H ΦΛΑΜΟΥΡΙ Ρ. 8,7 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση 24 GR06 GR1106R H ΧΕΙΜ. ΔΟΞΑΤΟΥ 8,9 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 25 GR06 GR1106R H ΧΕΙΜ. ΔΟΞΑΤΟΥ 5,6 Διευθέτηση-ευθυγράμμιση-αναχώματα 26 GR06 GR1106R H ΧΡΥΣΟΡΡΟΗΣ Π. 6,1 Καλυμμένο τμήμα εντός Νιγρίτας, διευθέτηση 27 GR06 GR1106R H ΧΡΥΣΟΡΡΟΗΣ Π. 6,0 Διευθέτηση 14

15 Πίνακας 7. Ποτάμια Τεχνητά Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας Α/Α Κωδικός Κωδικός Υδάτινου Λεκάνης Σώματος Ονομασία Μήκος (km) Παρατηρήσεις 1 GR06 GR1106R A ΒΑΘΥΤΟΠΟΥ Ρ. 5,4 Τεχνητή κοίτη (αλλαγή πορείας ρέματος) 2 GR06 GR1106R A ΤΑΦΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ 17,5 Τεχνητή αποστραγγιστική τάφρος πρώην ελώδους γης 3 GR06 GR1106R A ΤΑΦΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ 7,3 Τεχνητή αποστραγγιστική τάφρος πρώην ελώδους γης Πίνακας 8. Λιμναία Ιδιαιτέρως Τροποποιημένα Υδάτινα Σώματα Υ.Δ. Ανατολικής Μακεδονίας Α/Α Κωδικός Κωδικός Υδάτινου Λεκάνης Σώματος Ονομασία Έκταση (km 2 ) Παρατηρήσεις 1 GR06 GR1106L H ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ 46,1 Αύξηση βάθους και όγκου, αναχώματα, ρύθμιση εκροής 2 GR06 GR1106L H Τ.Λ. ΛΕΥΚΟΓΕΙΩΝ 1,1 Ταμιευτήρας φράγματος 15

16 16

17 1 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΔΛΑΠ ΥΔ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (EL11 17