Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 26 Σεπτεµβρίου Ελληνική Οικονοµία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 26 Σεπτεµβρίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονοµία Η εκτίµηση του ΝΤ περί χρηµατοδοτικού κενού 12,6 δισ. το 2015 (Ιούλ.2014) ήταν µάλλον πρόωρη και υπερβολική. Με την επανάκαµψη της χώρας στις αγορές, καθώς και την ενεργή διαχείριση του χρέους και την άντληση πόρων από φορείς Γενικής Κυβέρνησης, και την καλύτερη του αναµενοµένου υλοποίηση του Προϋπολογισµού 2014, προκύπτει ότι το χρηµατοδοτικό κενό στη διετία είναι σχεδόν µηδενικό, ακόµη και χωρίς νέο δανεισµό από τις αγορές οµολόγων. Συγκεκριµένα, προκύπτει πλεόνασµα χρηµατοδότησης 8,0 δισ. το 2014, και έλλειµµα χρηµατοδότησης 0,5 δισ. στην διετία Χρηµατοδοτικό κενό µπορεί ενδεχοµένως να προκύψει µόνο στο βαθµό που θα καθυστερήσει η καταβολή των δόσεων του προγράµµατος από το ΝΤ. Εκτιµάται, όµως, ότι ακόµη και οι ανάγκες αυτές µπορούν να καλυφθούν από τις αγορές, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι δεν θα ανατραπεί η πορεία της δηµοσιονοµικής προσαρµογής προς τα πρωτογενή πλεονάσµατα όπως έχει ήδη σχεδιασθεί. Στο πλαίσιο αυτό, η συζητούµενη αποχώρηση του ΝΤ από το ελληνικό πρόγραµµα είναι δυνατή από το 2015, µε δεδοµένο, όµως, ότι το χρηµατοδοτικό πρόγραµµα θα έχει εκτελεσθεί κανονικά το Πίνακας 1. Χρηματοδοτικές Ανάγκες Γενικής Κυβέρνησης Λήξεις Χρέους 36,4 34,5 ΔΝΤ 7,4 8,6 Μεσο-μακροχρόνιο χρέος 15,6 7,9 ΕΓΕΔ 15,0 18,0 ΕΓΕΔ σε 3-ετή ομόλογα (swap) -1,6 0,0 Τόκοι+ESM κεφάλαιο ( 7,6 + 0,5) δισ. 8,1 9,1 Ληξιπρόθεσμες οφειλές 2,0 2,5 Σύνολο χρηματοδοτικών αναγκών 46,5 46,1 Απόθεμα προηγούμενου έτους 8,0 ΕΓΕΔ 15,0 15,0 Πρωτογενές πλεόνασμα ΓΓ ,7 0,0 Πρωτογενές πλεόνασμα ΓΓ ,0 5,6 Ιδιωτικοποιήσεις 1,5 2,2 Προνομιούχες Μετοχές & Warrants 2,5 2,7 Χρονική μετάθεση τόκων 2,0 3,0 Επίσημη Χρηματοδότηση ΔΝΤ 10,6 7,1 Επίσημη Χρηματοδότηση Ευρωζώνη 10,2 0,0 SMP+ANFA 2,5 2,0 Ενδοκυβερνητικός δανεισμός 3,0 0,0 Χρηματοδότηση από την αγορά 4,5 0,0 Σύνολο πηγών χρηματοδότησης 54,5 45,6 Πλεόνασμα (+) (πηγές- ανάγκες) 8,0-0,5 Πηγή: ΔΝΤ, Ιούλ.2014, και εκτιμήσεις Alpha Bank Πιο συγκεκριµένα, το 2014 εκτιµάται ότι οι χρηµατοδοτικές ανάγκες της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχονται στα 46,5 δις (Πίνακας 1). Το ποσό αυτό προέρχεται από λήξεις χρέους προς το ΝΤ ( 7,4 δις) και από λήξεις µακροχρόνιου χρέους ( 15,6 δις). Το τελευταίο περιλαµβάνει και το χρέος για την αγορά των προνοµιούχων µετοχών των συστηµικών τραπεζών και την αντίστοιχη ακύρωση των οµολόγων του Πυλώνα Ι. Επιπλέον, οι λήξεις των ΕΓΕ ανέρχονται στα 15 δις το 2014 και οι πληρωµές τόκων (σε δηµοσιονοµική βάση) εκτιµώνται στα 7,6 δις. Τέλος, η συνεισφορά της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Στήριξης (ESM) ανέρχεται στα 0,5 δις, ενώ οι επιπρόσθετες πληρωµές ληξιπρόθεσµων οφειλών του δηµοσίου προς τον ιδιωτικό τοµέα φθάνουν τα 2,0 δις το Από την άλλη πλευρά, ποσό ύψους 1,6 δις που αφορά την µετατροπή ΕΓΕ σε 3-ετή οµόλογα Ελλ. ηµοσίου θα πρέπει να αφαιρεθεί από τις χρηµατοδοτικές ανάγκες του Οι ανωτέρω ανάγκες του 2014 πρόκειται να χρηµατοδοτηθούν από: α) Την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσµατος στη ΓΚ το 2014 το οποίο εκτιµάται στα 2,7 δις. β) Την χρηµατοδοτική βοήθεια από τη Ζώνη του Ευρώ ( 10,2 δις) και από το ΝΤ ( 10,6 δις) συνολικού ύψους 20,8 δις. γ) Τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις ύψους 1,5 δις. δ) Τις µεταφορές αποδόσεων των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης από την διακράτηση οµολόγων του Ελληνικού ηµοσίου, ύψους 2,5 δις. ε) Την χρονική µετάθεση πληρωµών τόκων ύψους 2 δις (λόγω της µετατροπής από την δηµοσιονοµική βάση σε ταµειακή). στ) Την επαναγορά προνοµιούχων µετοχών και την εξάσκηση των warrants για αγορά των µετοχών των συστηµικών εµπορικών τραπεζών, ύψους 2,5 δις. ζ) Τις εκδόσεις οµολόγων ελληνικού δηµοσίου ύψους 4,5 δις. η) Ενδοκυβερνητικό δανεισµό (βραχυχρόνιας διάρκειας) ύψους 3 δις. Το συνολικό ποσό από τις ανωτέρω πηγές χρηµατοδότησης ανέρχεται στα 54,5 δις. Έτσι, το 2014 υπάρχει χρηµατοδοτικό πλεόνασµα που προκύπτει αν από τις χρηµατοδοτικές ανάγκες ( 46,5 δις) αφαιρεθούν τα ποσά που συγκεντρώθηκαν από τις προαναφερθείσες πηγές χρηµατοδότησης ( 54,5 δις). Το πλεόνασµα αυτό ανέρχεται στα 8,0 δις, έναντι πλεονάσµατος ύψους 2,1 δις σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του ΝΤ. Πίνακας 2. Επιπλέον έσοδα που δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυση του ΔΝΤ Αποθεματικό ,0 ΕΓΕΔ σε 3-ετές swap 1,6 0,0 Προνομιούχες Μετοχές & Warrants 2,5 2,7 Χρηματοδότηση από την αγορά 1,5 0,0 Πρωτογενές πλεόνασμα ΓΓ ,0 0,0 Ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης 0,4 1,4 Σύνολο πηγών 6,0 12,1 Χρηματοδοτικό κενό (-) σύμφωνα με το ΔΝΤ 2,0-12,6 Η διαφορά ύψους 6,0 δις προκύπτει σε µεγάλο βαθµό από τις εξελίξεις µετά την Έκθεση του ΝΤ, αλλά και από άλλα δεδοµένα που δεν λαµβάνονται υπόψη στην Έκθεση αυτή, ως ακολούθως (βλέπε

2 τον Πίνακα 2): (1) Σηµειώθηκε η µετατροπή ΕΓΕ ύψους 1,6 δις σε οµόλογα 3-ετούς διάρκειας. (2) Σηµειώθηκε η επαναγορά των προνοµιούχων µετοχών από την Alpha Bank και από την Τράπεζα Πειραιώς ύψους 1,5 δις και η εξάσκηση των warrants ύψους άνω των 0,6 δις. Επίσης, επιπλέον εξάσκηση των warrants αναµένεται τον εκ.2014, (3) Νέα έκδοση 3ετών οµολόγων ύψους 1.5 δις. (4) Το ταµειακό έλλειµµα της ΓΚ που προκύπτει από την εκτίµηση της εκτέλεσης του Π2014 είναι κατά 0,4 δις µικρότερο από αυτό που λαµβάνεται υπόψη για την εκτίµηση των χρηµατοδοτικών αναγκών του 2014 από το ΝΤ. Αρκεί να σηµειωθεί ότι οι πληρωµές τόκων για την αναχρηµατοδότηση των ΕΓΕ το 2014 θα είναι χαµηλότερες κατά περίπου 300 εκατ. από ότι είχε προϋπολογιστεί. Αυτό το απόθεµα των 8,0 δις που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση για το 2014 µπορεί να διατεθεί στην κάλυψη χρηµατοδοτικών αναγκών το Ειδικότερα: Οι συνολικές χρηµατοδοτικές ανάγκες του 2015 ανέρχονται τώρα στα 46,1 δις ακόµη και χωρίς καµιά πρόσθετη µετατροπή ΕΓΕ σε µακροπρόθεσµα οµόλογα, όπως συνέβη το Από την άλλη πλευρά, οι πηγές χρηµατοδότησης το 2015 µπορεί να ανέλθουν στα 45,6 δις, ακόµα και χωρίς πρόσθετο δανεισµό από τις αγορές οµολόγων και χωρίς πρόσθετο ενδοκυβερνητικό δανεισµό, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Το αποτέλεσµα αυτό αφήνει ένα ελάχιστο έλλειµµα χρηµατοδότησης το 2015 ύψους 0,5 δις έναντι ελλείµµατος 12,6 δις που προέβλεπε το ΝΤ τον Ιούλ Η διαφορά οφείλεται στα ακόλουθα: Το ΝΤ δεν είχε λάβει υπόψη το χρηµατοδοτικό απόθεµα των 8,0 δις από το 2014, την πιθανή επιπλέον επαναγορά των προνοµιούχων µετοχών και, κυρίως, την επιπλέον εξάσκηση των warrants µε εξοικονόµηση πόρων περί τα 2,7 δις. Επιπλέον, το ταµειακό έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης λαµβάνεται από το ΝΤ υψηλότερο κατά 1,4 δις περίπου από το έλλειµµα που προκύπτει από τους πίνακες εκτέλεσης του Π2015 (Πίνακας 2). Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω ανάλυση συµπεραίνεται ότι αν η χρηµατοδότηση της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΝΤ πραγµατοποιούνταν το 2014 και το 2015 όπως έχει αρχικά προγραµµατιστεί, τότε η χώρα δεν θα αντιµετώπιζε κανένα χρηµατοδοτικό κενό ούτε το 2014, ούτε το 2015, ακόµα και χωρίς πρόσθετο δανεισµό από τις αγορές από εδώ και πέρα και, επιπλέον, χωρίς την ανάγκη να χρησιµοποιήσει το αποθεµατικό ύψους 11,5 δις που βρίσκεται διαθέσιµο στο ΤΧΣ. Ωστόσο, ο Οργανισµός ιαχείρισης ηµοσίου Χρέους (Ο ΗΧ) ήδη σχεδιάζει να προχωρήσει σε έκδοση και 18-µηνων ΕΓΕ αλλά και 7ετών οµολόγων προκειµένου να συµπληρωθεί η καµπύλη αποδόσεων της χώρας και αυτό θα γίνει κατά την διάρκεια του Επιπλέον, το πρωτογενές πλεόνασµα της γενικής κυβέρνησης ενδέχεται να είναι υψηλότερο από ότι έχει προγραµµατιστεί και το 2014, όπως συνέβη το 2013, αφήνοντας µεγαλύτερο χρηµατοδοτικό πλεόνασµα το Αυτό, άλλωστε, δείχνουν τα στοιχεία εκτέλεσης του Π2014 στο 8µηνο.2014, όπως αναλύεται στο παρόν ελτίο. Επίσης, µε την κινητικότητα που ήδη παρατηρείται στον τοµέα των ιδιωτικοποιήσεων, είναι πολύ πιθανό ότι τα προβλεπόµενα έσοδα από την πηγή αυτή ( 1,5 δις το 2014) θα υπερκαλυφθούν. Αυτό σηµαίνει ότι το χρηµατοδοτικό απόθεµα που θα µεταφερθεί στο 2015 από το 2014 θα είναι κατά πάσα πιθανότητα υψηλότερο από τα 8,0 δις που προκύπτουν από τον Πίνακα 1. Εποµένως, και το µικρό χρηµατοδοτικό έλλειµµα που προκύπτει για το 2015 είναι πολύ πιθανό να µετατραπεί σε σηµαντικό χρηµατοδοτικό πλεόνασµα. Τα ανωτέρω αποτελούν προφανώς τη βάση της πρόσφατης δήλωσης του Πρωθυπουργού της χώρας σύµφωνα µε την οποία η Ελλάδα µπορεί πλέον (πιθανώς από το 2015) να τα βγάλει πέρα χωρίς πρόσθετη χρηµατοδότηση από την Ζώνη του Ευρώ (η οποία έτσι κι αλλιώς λήγει το όπου έχουµε να λάβουµε ακόµη 1,8 δις) και από το ΝΤ. Ήδη από τον Πίνακα 1 προκύπτει ότι εάν δεν χορηγηθούν τελικά τα 7,1 δις από το ΝΤ το 2015, αυτά µπορεί εύκολα να αντικατασταθούν ως ακολούθως: α) Με τα επιπλέον 2.0 δις περίπου που µπορεί να αντληθούν από τα 18µηνα ΕΓΕ και από τα 7ετή οµόλογα ήδη από το β) Με ανανέωση της ενδοκυβερνητικής χρηµατοδότησης ύψους 3,0 δις και κατά το γ) Με δανεισµό από τις αγορές οµολόγων ύψους 4,0 δις και το Με αυτές τις κινήσεις τα 11,5 δις του ΤΧΣ εξακολουθούν να παραµένουν ανέγγιχτα και µπορεί να χρησιµοποιηθούν ως το απόθεµα ασφαλείας για οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη. Τα ανωτέρω δείχνουν ότι το Ελληνικό ηµόσιο δεν αντιµετωπίζει πλέον χρηµατοδοτικά προβλήµατα το 2015, ακόµη και χωρίς την χρηµατοδότηση από το ΝΤ κατά το έτος αυτό, αρκεί να εισπραχθούν κανονικά οι δόσεις του χρηµατοδοτικού προγράµµατος από τη ΖτΕ και, ιδιαίτερα από το ΝΤ, το Για το σκοπό αυτό απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση της τρέχουσας εξέτασης της υλοποίησης του προγράµµατος προσαρµογής από την Τρόικα. Με αυτές τις προϋποθέσεις, η Ελλάδα δεν θα αντιµετωπίζει χρηµατοδοτικά προβλήµατα το 2015 και πολύ περισσότερο από το 2016 και µετά (έως το 2022), όταν οι λήξεις χρέους είναι πολύ µικρές και δεν προβλέπεται να αυξηθούν σηµαντικά µε τον νέο δανεισµό του δηµοσίου από τις αγορές. Αυτό αποτελεί τεράστια επιτυχία για τη χώρα µας, αφού ισοδυναµεί µε έξοδο από την µεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της και είσοδό της σε πορεία δυναµικής και διεθνώς ανταγωνιστικής ανάπτυξης. Αυτή η επιτυχία στηρίχθηκε έως τώρα και θα εξακολουθήσει να στηρίζεται στα επόµενα έτη στην πολύ ικανοποιητική υλοποίηση του προγράµµατος προσαρµογής τα τελευταία 5-έτη και στην προοπτική για απρόσκοπτη συνέχιση της υλοποίησης αυτού του προγράµµατος σε συνδυασµό µε την ανάπτυξη της οικονοµίας στα επόµενα έτη. Ειδικότερα, η επιτυχία και η επάνοδος στις αγορές στηρίχθηκε 2

3 στην ταχεία εξάλειψη των τεράστιων µακροοικονοµικών ανισορροπιών που είχαν συσσωρευτεί στη χώρα στη δεκαετία του 2000 και, επίσης, στην αποκατάσταση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας που είχε πραγµατικά καταποντιστεί στην ίδια δεκαετία µε αποτέλεσµα την εκδίωξη των επιχειρήσεων από την Ελλάδα. Η Ελληνική οικονοµία λειτουργεί σήµερα µε σηµαντικά πρωτογενή πλεονάσµατα στη δηµόσια οικονοµικά της, µε πλεονάσµατα στο εξωτερικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών της και µε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο διεθνούς ανταγωνιστικότητας, έναντι των εξωπραγµατικών ελλειµµάτων και στα δύο αυτά ισοζύγια και της καταποντισµένης διεθνούς ανταγωνιστικότητας που µας οδήγησαν στην χρεοκοπία το 2010 και στην τεράστια ύφεση το Η Ελλάδα προσελκύει σήµερα το παγκόσµιο επενδυτικό ενδιαφέρον και είναι πλέον σε θέση να καλύψει µε σχετικά χαµηλό κόστος τόσο τις δραστικά µειωµένες ανάγκες χρηµατοδότησης του δηµόσιου τοµέα της, όσο και τις αυξανόµενες ανάγκες χρηµατοδότησης της ανάπτυξης του ιδιωτικού τοµέα της οικονοµίας της. Υπάρχει τώρα εξασφαλισµένη χρηµατοδότηση των µεγάλων δηµοσίων έργων της, που βρίσκονται σε φάση εντατικής υλοποίησης από τις αρχές του 2014 και αναµένεται να ενισχύσουν ουσιαστικά την αποτελεσµατικότητα της ήδη σηµαντικά βελτιωµένης οικονοµικής και κοινωνικής της υποδοµής από το Επιπλέον, οι εισροές ξένου επιχειρηµατικού κεφαλαίου για επενδύσεις στην Ελλάδα αυξάνονται µε ταχείς ρυθµούς και αναµένεται να συµβάλουν αποφασιστικά στην αύξηση και των επιχειρηµατικών επενδύσεων και στην ανάπτυξη της χώρας από το Είναι αξιοσηµείωτο ότι στο 1 ο 7µηνο.2014 οι εισροές κεφαλαίων από ξένες επιχειρήσεις για άµεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθαν στα 1,02 δις, από 0,24 δις στο 1 ο 7µηνο Επίσης, οι εισροές επιχειρηµατικών κεφαλαίων για επενδύσεις χαρτοφυλακίου ανήλθαν στα 3,8 δις στο 7µηνο.2014 έναντι σηµαντικής εκροής αντίστοιχων κεφαλαίων στο 7µηνο Ωστόσο, οι ανωτέρω εξαιρετικά ευνοϊκές εξελίξεις τόσο όσον αφορά την ευχερή κάλυψη των δανειακών αναγκών του δηµόσιου τοµέα, όσο και την αυξανόµενη εισροή επενδυτικών κεφαλαίων για επιχειρηµατικές επενδύσεις και για αύξηση της απασχόλησης στη χώρα θα αντιστραφούν αν για οποιοδήποτε λόγο επιχειρηθεί η ουσιαστική ανατροπή της πορείας υλοποίησης του Μεσοπρόθεσµου Προγράµµατος ηµοσιονοµικής Στρατηγικής (ΜΠ Π) που εφαρµόζεται µε αξιοσηµείωτη επιτυχία από την παρούσα Κυβέρνηση έως και το Σηµειώνεται ότι κύριος στόχος του ισχύοντας ΜΠ Σ για το 2015 είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης της οικονοµίας µε επιτάχυνση των επενδύσεων και µε εκλογίκευση του φορολογικού συστήµατος της χώρας στους τοµείς που αυτό είναι απολύτως αναγκαίο (φορολογία καυσίµων, φορολογία ακινήτων και έκτακτη φορολογία εισοδηµάτων). Αυτά θα προωθηθούν µε υπόβαθρο την καλύτερη του αναµενοµένου υλοποίηση του προϋπολογισµού το 2013 και το 2014 µε επίτευξη υψηλότερων πρωτογενών πλεονασµάτων στη γενική κυβέρνηση από ότι είχε προγραµµατιστεί. Από την άλλη πλευρά, αν τυχόν επιχειρηθεί κάποια ουσιαστική ανατροπή της υλοποίησης αυτού του προγράµµατος, είτε από την τρέχουσα είτε από κάποια νέα Κυβέρνηση τότε όλα τα ανωτέρω δεδοµένα όσον αφορά τη χρηµατοδότηση του δηµοσίου αλλά και της ιδιωτικής θα ανατραπούν ριζικά. Μάλιστα, σε περίπτωση εκτεταµένων αποκλίσεων από τους στόχους τόσο στον τοµέα της δηµοσιονοµικής προσαρµογής (π.χ., µε επανάληψη των πρακτικών των ανεξέλεγκτων παροχών και του τζάµπα) όσο και στους τοµείς της διεθνούς ανταγωνιστικότητας (π.χ. µε εκ νέου µεγάλη αύξηση του κόστους εργασίας) και της ανάπτυξης της οικονοµίας (µε την αντιστροφή των εισροών των επιχειρηµατικών κεφαλαίων), τότε το ελληνικό δηµόσιο δεν θα έχει δυνατότητα χρηµατοδότησης ούτε από τις αγορές ούτε και από το ΝΤ και ούτε από την ΕΚΤ και από τις κεντρικές τράπεζες της Ζώνης του Ευρώ. Τότε, το χρηµατοδοτικό έλλειµµα το 2015 (που σηµειωτέον δεν θα µπορεί να καλυφθεί από πουθενά) µπορεί να υπερβεί κατά πολύ τα 15 δις και να ανέλθει σε ακόµη πιο υψηλά επίπεδα στα επόµενα έτη. Στην πραγµατικότητα µια πολιτική που θα επιδιώξει την ανεξέλεγκτη ανατροπή του ΜΠ Σ θα σύρει αναπόφευκτα τη χώρα σε µια νέα ύφεση πολύ πιο οδυνηρή από αυτή της περιόδου και αναγκαστικά στην υπογραφή νέων Μνηµονίων, τα οποία θα έχουν αναπόφευκτα πραγµατικά αποικιοκρατικά χαρακτηριστικά αυτή τη φορά. Συµπερασµατικά, το ελληνικό δηµόσιο µπορεί τώρα να χρηµατοδοτήσει χωρίς κανένα πρόβληµα τις χρηµατοδοτικές του ανάγκες το 2015 (ακόµη και χωρίς την συµβολή του ΝΤ) και µπορεί επίσης να εξασφαλίσει σηµαντικές εισροές επιχειρηµατικών κεφαλαίων που θα συµβάλλουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξη και της αύξησης της απασχόλησης. Αυτό, ωστόσο, µπορεί να γίνει µόνο υπό την προϋπόθεση ότι το ισχύον πρόγραµµα δηµοσιονοµικής προσαρµογής και διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων θα συνεχιστεί απρόσκοπτα και ότι θα εφαρµόζεται και το (στην φάση όπου κύρια επιδίωξή του είναι η επιτάχυνση της ανάπτυξης που άρχισε ήδη από το 20014) µε την ίδια επιτυχία που εφαρµόστηκε στην περίοδο (στη φάση όπου η κύρια επιδίωξη ήταν αναγκαστικά η εξάλειψη των τεράστιων µακροοικονοµικών και η δραστική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας). Παγκόσµια Οικονοµία Με ικανοποίηση δέχθηκαν οι επενδυτές το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος, περί µη απόσχισης της Σκωτίας από το Ηνωµένο Βασίλειο. Το αποτέλεσµα εκτιµάται ότι θα αποτελέσει έναυσµα για µία ευρύτερη συνταγµατική µεταρρύθµιση στο Ηνωµένο Βασίλειο, ενώ η κυβέρνηση της χώρας θα προβεί µετά τις δεσµεύσεις της, σε παραχώρηση 3

4 περισσότερων εξουσιών στην Σκωτία αλλά και στην Αγγλία και την Ουαλία. Οι επενδυτές θεωρούν ότι η ψήφος των Σκωτσέζων κατά της ανεξαρτησίας µειώνει τις προοπτικές για ενίσχυση του κινήµατος απόσχισης της Καταλονίας από την Ισπανία και περιορίζει τη δυνατότητα διεξαγωγής του δηµοψηφίσµατος που επιθυµούν να οργανώσουν στις 9 Νοεµβρίου οι εθνικιστές της Καταλονίας. Από την άλλη πλευρά, οι γεωπολιτικές εντάσεις συνεχίζουν να αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στο παγκόσµιο εµπόριο και κατά συνέπεια στην παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη µε αποτέλεσµα ο Παγκόσµιος Οργανισµός Εµπορίου (ΠΟΕ) να αναθεωρήσει σε χαµηλότερα επίπεδα την εκτίµηση του για την πορεία του διεθνούς εµπορίου. Ο ΠΟΕ εκτιµά τώρα ότι το παγκόσµιο εµπόριο θα αναπτυχθεί κατά +3,1% το 2014, έναντι +4,6% της προηγούµενης πρόβλεψης και κατά +4,0% το 2015, έναντι +5,3% της αρχικής εκτίµησης. Οι ΗΠΑ και συµµαχικές δυνάµεις (Ιορδανία, Μπαχρέιν, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα) έκαναν πραγµατικότητα τις προειδοποιήσεις τους για έναρξη αεροπορικών επιχειρήσεων κατά της ακραίας ισλαµικής οργάνωσης (IS) στο Συριακό έδαφος, σηµατοδοτώντας την έναρξη ενός νέου πολεµικού µετώπου στην Μέση Ανατολή χωρίς ωστόσο αυτό να προβληµατίζει ιδιαίτερα τους επενδυτές στην παρούσα φάση. Στην Αυστραλία, πραγµατοποιήθηκε η σύνοδος των υπουργών οικονοµικών και διοικητών κεντρικών τραπεζών της οµάδας των είκοσι µεγάλων βιοµηχανικών και αναπτυσσόµενων χωρών του πλανήτη (G-20), ενόψει της συνόδου κορυφής που θα πραγµατοποιηθεί στην Αυστραλία, στις Νοεµβρίου. Στη σύνοδο ανακοινώθηκε και συµφωνήθηκε σχέδιο για τόνωση της ανάπτυξης της παγκόσµιας οικονοµίας µε στόχο να ενισχυθεί η αύξηση του παγκόσµιου ΑΕΠ κατά 2 ποσοστιαίες µονάδες τα επόµενα πέντε χρόνια µέσω ενός φιλόδοξου πακέτου διαρθρωτικών µέτρων το οποίο θα ανακοινωθεί στη σύνοδο κορυφής. Οι υπουργοί οικονοµικών συζήτησαν για τον εκσυγχρονισµό του διεθνούς φορολογικού συστήµατος προκειµένου να αντιµετωπιστούν οι πρακτικές αποφυγής φορολογίας ορισµένων εταιρειών µε παγκόσµιες δραστηριότητες. Στόχος της G20 είναι να εκσυγχρονιστεί ένα δίκτυο διµερών φορολογικών συµβάσεων και εθνικών φορολογικών κανόνων που προσφέρουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις µέσω εταιρικών δοµών να µεταφέρουν τα κέρδη τους σε χώρες µε χαµηλούς φορολογικούς συντελεστές. Στην Ευρώπη, οι εµπορικές τράπεζες άντλησαν φθηνά δάνεια ύψους µόλις 83 δις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) µέσω της πρώτης δόσης των πράξεων πιο µακροπρόθεσµης αναχρηµατοδότησης µε συγκεκριµένο στόχο (TLTROs). Το αντληθέν ποσό ήταν κατώτερο των προσδοκιών της αγοράς, καθώς η τελευταία εκτιµούσε ότι ο δανεισµός θα κυµαινόταν στα δισ.. η χαµηλή ζήτηση της πρώτης δόσης σύµφωνα µε τον οίκο αξιολόγησης Moody s δεν αφήνει µεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας για τη δεύτερη φάση του συγκεκριµένου προγράµµατος δανειοδότησης τον εκ Σύµφωνα µε το διεθνή οίκο η χαµηλή απορρόφηση κεφαλαίων από τις τράπεζες αποτελεί µια αδυναµία η οποία επιδρά αρνητικά στην δοκιµαζοµένη οικονοµία της Ευρωζώνης στην οποία κυβερνήσεις αλλά και νοικοκυριά δεν έχουν δυνατότητα τραπεζικής χρηµατοδότησης λόγω υψηλού δανεισµού. Στο οικονοµικό περιβάλλον έρχεται να προστεθεί και ο εξωγενής παράγοντας των γεωπολιτικών εντάσεων (Ουκρανία) ο οποίος επιβαρύνει την βιοµηχανική παραγωγή της Ευρωζώνης. Σύµφωνα µε τον οίκο αξιολόγησης, Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης αναµένεται να αυξηθεί περί το 1,0% το 2014 για να επιταχυνθεί κοντά στο 1,6% το Όσον αφορά την ΕΚΤ, ο οίκος Moody's, προβλέπει ότι θα διατηρήσει εξαιρετικά χαλαρή τη νοµισµατική της πολιτική για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Στο υποτονικό αναπτυξιακό περιβάλλον της Ευρωζώνης αναφέρθηκε και ο υπουργός οικονοµικών των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των εργασιών της διήµερης συνεδρίασης των υπουργών οικονοµικών των χωρών του G-20 που πραγµατοποιήθηκε στην Αυστραλία. Ο αξιωµατούχος των ΗΠΑ τόνισε ότι η Ευρωζώνη θα πρέπει να κάνει περισσότερα για την οικονοµία της και θα πρέπει να δοθεί έµφαση ταυτόχρονα στην αύξηση της ζήτησης βραχυπρόθεσµα αλλά και στην λήψη των απαραίτητων διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων µακροπρόθεσµα. Σηµαντική πρόκληση αποτελεί ο τρόπος µε τον οποίο θα πραγµατοποιηθούν παράλληλα και τα δύο. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, επιβεβαίωσε την πιστοληπτική διαβάθµιση (ΑΑΑ) των ΗΠΑ, µε σταθερή προοπτική. Η απόφαση του οίκου αποδίδεται στο ισχυρό χρηµατοπιστωτικό σύστηµα των ΗΠΑ το οποίο είναι ικανό να αντέξει ένα υψηλό δηµόσιο χρέος. Παράλληλα, ο οίκος εκτιµά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,0% το 2014 και κατά 3,1% το 2015 και 3,0% το Τέλος, ο οίκος αξιολόγησης εκτιµά πως η Fed θα προβεί σε άνοδο των επιτοκίων της στα µέσα του Η Moody s διατήρησε την πιστοληπτική διαβάθµιση Aa1 για τη Γαλλία, µε αρνητική προοπτική, καθώς ο οίκος εκτιµά ότι η χώρα διαθέτει µια υγιή οικονοµία. Η αρνητική προοπτική συνδέεται µε τους κινδύνους που αφορούν τις διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις και τα σχετικά µεγάλα ελλείµµατα. Στο Ηνωµένο Βασίλειο, η Moody s, ανακοίνωσε ότι διατηρεί το κρατικό αξιόχρεο της χώρας στο Aa1 και την προοπτική του «σταθερή», καθώς η απόφαση στο δηµοψήφισµα για µη ανεξαρτησία της Σκωτίας από το υπόλοιπο Ηνωµένο Βασίλειο δεν θέτει σε δοκιµασία το θεσµικό, δηµοσιονοµικό και χρηµατοοικονοµικό πλαίσιο της χώρας. 4

5 Στην Ιαπωνία, το έλλειµµα στο εµπορικό ισοζύγιο (µη εποχικά προσαρµοσµένα στοιχεία), υποχώρησε στα 948,5 δισ. τον Αύγ.2014, έναντι 962,1 δισ. τον Ιούλ Η µείωση του ελλείµµατος οφείλεται στη µεγαλύτερη µείωση των εισαγωγών από τη µείωση των εξαγωγών και η οποία σχετίζεται µε την αύξηση που επιβλήθηκε στο φόρο κατανάλωσης τον Απρ.2014 αλλά και στη µείωση της αξίας των εισαγωγών ενέργειας λόγω υποχώρησης των διεθνών τιµών. Οι εξαγωγές εµφανίζονται µειωµένες αφενός διότι η ανάκαµψη της παγκόσµιας οικονοµίας δεν είναι ακόµη αρκετά ισχυρή, αλλά αναφέρεται επίσης και η τάση µεταφοράς πολλών παραγωγικών µονάδων στο εξωτερικό. Ωστόσο, το έλλειµµα στο εµπορικό ισοζύγιο µπορεί να περιορισθεί στα επόµενα 3µηνα κυρίως λόγω του χαµηλού ρυθµού αύξησης της εγχώριας ζήτησης και τη βοήθεια που µπορεί να δώσει στις εξαγωγές το υποτιµηµένο γιέν. Στην Κίνα, ο δείκτης HSBC PMI στη µεταποίηση ανήλθε στο 50,5 τον Σεπ.2014, από 50,2 τον Αύγ.2014 αιφνιδιάζοντας την αγορά η οποία προσδοκούσε υποχώρηση του στο 50,0. Στην άνοδο του δείκτη θετικά συνέβαλαν η αύξηση του υποδείκτη των νέων παραγγελιών στο 52,3 τον Σεπ.2014 από 51,3 τον Αυγ.2014 και του υποδείκτη εξαγωγικών παραγγελιών στο 53,9 τον Σεπ.2014 από 51,9 τον Αυγ Αυτό δείχνει ότι η σηµειωθείσα αύξηση του δείκτη PMI προήλθε κυρίως από την εξωτερική ζήτηση. Σηµειώνεται επίσης η υποχώρηση του υποδείκτη απασχόλησης στο 46,9 τον Σεπ.2014 (χαµηλότερο επίπεδο από το ), από 47,4 τον Αυγ Τον Ιαν.2009 ο δείκτης είχε διαµορφωθεί στο 45,0. Τα ανωτέρω δείχνουν την ανάγκη για περαιτέρω χαλάρωση της νοµισµατικής πολιτικής από την ΤτΚίνας. Εξελίξεις στην πραγµατική οικονοµία: Στις ΗΠΑ, αρνητικές ήταν οι εξελίξεις στην αγορά ακινήτων µετά την θετική εικόνα που είχε δηµιουργηθεί τον Ιουλ Ειδικότερα, οι ενάρξεις κατοικιών υποχώρησαν κατά -14,4% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014, έναντι της µεγάλης αύξησής τους κατά +22,9% τον Ιούλ Επίσης, οι άδειες οικοδοµών υποχώρησαν κατά -5,6% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 έναντι αύξησης +8,6% τον Ιούλ.2014 και οι πωλήσεις υφιστάµενων κατοικιών υποχώρησαν κατά -1,8% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014, έναντι αύξησης +2,2% τον Ιούλ Ο πληθωρισµός µε βάση το ΤΚ µειώθηκε στο 1,7% τον Αύγ.2014, από 2,0% τον Ιούλ.2014 και το σπουδαιότερα σε παράλληλη πορεία κινήθηκε και ο δοµικός ΤΚ ο οποίος υποχώρησε στο 1,7% τον Αύγ.2014 από 1,9% τον Ιουλ Η µείωση του πληθωρισµού περιορίζει την πίεση στη FED για έναρξη της διαδικασίας αύξησης των επιτοκίων πριν το 2 ο 3µηνο Στην αγορά εργασίας, οι εβδοµαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταµεία ανεργίας µειώθηκαν κατά την εβδοµάδα έως στις από (αναθεωρηµένη µέτρηση) την περασµένη εβδοµάδα. Αυτή η µείωση ήταν πολύ µεγαλύτερη των προσδοκιών της αγοράς, η οποία προέβλεπε υποχώρηση των επιδοµάτων στις Μάλιστα, και ο µέσος όρος 4-εβδοµάδων µειώθηκε κατά στις Η ανωτέρω µεγάλη µείωση των αιτήσεων εγγραφής στα ταµεία ανεργίας µπορεί να αποδοθεί στην αργία της (Labour day), καθώς οι εβδοµάδες που έπονται από αργίες χαρακτηρίζονται από υψηλή µεταβλητότητα. Πορεία εβδοµαδιαίων αιτήσεων ανεργίας ( ) Στην Ευρωζώνη, η νέα υποχώρηση του γενικού δείκτη PMI Markit τον Σεπ.2014, εντείνει τις αµφιβολίες για την ανάκαµψη της οικονοµίας. Πτώση σηµειώθηκε τόσο στο δείκτη ΡΜΙ στη µεταποίηση όσο στον δείκτη ΡΜΙ στις υπηρεσίες. Στις οικονοµίες της Γερµανίας και της Γαλλίας η εικόνα είναι θετική, καθώς στη µεν Γερµανία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ Markit ανήλθε στο 55,4 τον Σεπ.2014 από 54,9 τον Αύγ.2014, στη δε Γαλλία στο 48,8 τον Σεπ.2014, από 46,9 τον Αύγ Στη Γαλλία, βέβαια, ο δείκτης εξακολουθεί να δείχνει µείωση της παραγωγής. Τέλος, η απαισιοδοξία των καταναλωτών παραµένει, καθώς δεν αισθάνονται άνετα µε την µελλοντική τους οικονοµική κατάσταση, γεγονός που αποτυπώνεται στην πορεία του δείκτη καταναλωτικής εµπιστοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υποχώρησε στο -11,4 τον Σεπ.2014 από -10,0 τον Αυγ Στις αγορές κεφαλαίου, επικρατούν ανοδικές τάσεις, καθώς οι επενδυτές εκτιµούν ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει και νέα µέτρα νοµισµατικής πολιτικής που θα οδηγήσουν σε χαµηλότερα επιτόκια και σε αύξηση της ρευστότητας. Θετικά επέδρασε στην αγορά η επικράτηση του «Όχι» στο δηµοψήφισµα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας από το Ηνωµένο Βασίλειο που διεξήχθη στις Το εύρος τιµών αγοράς της ελληνικής 10ετίας λήξης 2024 διαµορφωνόταν µεταξύ 82,45-82,90 ( ) ή απόδοση 5,75%-5,82%. Σηµειώνεται ότι στις το 10-ετές οµόλογο είχε καταγράψει χαµηλό 5,475%. Η διαφορά απόδοσης µεταξύ των ελληνικών 10ετών οµολόγων και των αντίστοιχων γερµανικών διαµορφωνόταν στις 477 µονάδες βάσης ( ) από 464 µ.β. την Το 5ετές ελληνικό οµόλογο λήξης 2019 εκδόθηκε στις 99,13 µονάδες βάσης και διαπραγµατεύεται ( ) στις 101,82 µονάδες βάσης, ή µε απόδοση 4,23% από 4,95% που ήταν στην έκδοση του. Η απόδοση του 10ετούς γερµανικού οµολόγου διαµορφώνονταν στο 1,04% 5

6 ( ). Η Ιρλανδική 10-ετία εµφανίζει απόδοση 1,75%, η 10-ετία της Πορτογαλίας 3,18%, της Ισπανίας στο 2,23% και της Ιταλίας στο 2,36%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού οµολόγου σε σχέση µε την αντίστοιχη του 10-ετούς γερµανικού, διατηρήθηκε στις 215 µ.β. την , ενώ του 10-ετούς ιταλικού οµολόγου υποχώρησε έναντι του 10-ετούς γερµανικού στις 133 µ.β. από 140 µ.β.. 10 Year Bonds Yields (%) 22/9/ /9/2014 μβ Spread vs German Bond 22/9/ /9/2014 μβ Ελλάδα 5,80 5, Ισπανία 2,23 2, Ιταλία 2,36 2, Πορτογαλία 3,18 3, Γαλλία 1,36 1, Ολλανδία 1,16 1, Γερμανία 1,03 1,07-4 5Y CDS 22/9/ /9/2014 μβ Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ολλανδία Γερμανία Πηγή: Reuters Η απόδοση του 10-ετούς οµολόγου των ΗΠΑ διαµορφωνόταν στο 2,59% την , στον απόηχο της ανακοίνωσης για διακοπή του προγράµµατος ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας από τη Fed τον Οκτ Στις ΗΠΑ, το δηµόσιο προέβη στις σε δηµοπρασία 2-ετών οµολόγων, συνολικού ποσού $29 δις. Η απόδοση διαµορφώθηκε στο 0,589%, ενώ ο συντελεστής κάλυψης στο 3,56 έναντι µέσου όρου αντίστοιχων δηµοπρασιών 3,36. Η συµµετοχή των αλλοδαπών επενδυτών διαµορφώθηκε στο 40,9% έναντι µέσου όρου 26,4%. Αγορές συναλλάγµατος: Ο σταθµισµένος δείκτης δολαρίου ο οποίος µετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νοµισµάτων ενισχύεται σε εβδοµαδιαία βάση µε αποτέλεσµα να διαµορφώνεται στο 84,70 ( ) από 84,33 ( ). τοποθετήσεις κατά του ευρώ για µη εµπορικές συναλλαγές (specs), την εβδοµάδα που έληξε την µειώθηκαν κατά $ 3,2 δισ. µε αποτέλεσµα οι συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφωθούν στα $-22,23 δισ. από $- 25,43 δισ. την προηγούµενη εβδοµάδα. Το ευρώ διαπραγµατευόταν στα 1,2844 USD/EUR στις έχοντας ωστόσο καταγράψει την ίδια ηµέρα το χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 µηνών 1,2816 USD/EUR. Η εικόνα της αγοράς για το ευρώ παραµένει αρνητική, καθώς οι πρόσφατες δηλώσεις του διοικητή της ΕΚΤ στο Ευρωκοινοβούλιο περί χρήσης νέων πρόσθετων µη συµβατικών µέτρων προκειµένου να αναζωπυρωθεί η οικονοµική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, οδηγεί τους επενδυτές σε πωλήσεις ευρώ. Άλλωστε, η προοπτική ανόδου των επιτοκίων στις ΗΠΑ συνηγορεί σε τοποθετήσεις υπέρ του δολαρίου-ηπα. Το Γουάν Κίνας εµφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του δολαρίου-ηπα. Η οριακή ενίσχυση των τελευταίων ηµερών είχε ως αποτέλεσµα να περιορίσει τις απώλειες από τις αρχές του έτους έναντι του δολαρίου ΗΠΑ στο 1,43% ( ). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη µέση τιµή fixing στις στα 6,1485 CNY/USD από 6,1462 CNY/USD που ήταν στις Η ΤτΚίνας επιτρέπει µια µέγιστη ηµερήσια διακύµανση ±2% από την τιµή fixing. Ανοδικές τάσεις για την στερλίνα, σε εβδοµαδιαία βάση, τόσο έναντι του δολαρίου, όσο και έναντι του ευρώ. Η στερλίνα διαπραγµατευόταν στις στα $1,6332 και στα 1,2723 έναντι $1,6245 και 1,2575 στις Το βρετανικό νόµισµα κινείται σε υψηλότερα επίπεδα, καθώς µετά την επικράτηση του «Ναι» αποµακρύνθηκε το κλίµα αβεβαιότητας που θα µπορούσε να προκαλέσει µια νίκη των υπέρµαχων της απόσχισης της Σκωτίας από το υπόλοιπο Ηνωµένο Βασίλειο. Ωστόσο, η πολιτική αβεβαιότητα δεν µπορεί να θεωρηθεί ότι έχει οριστικά περιορισθεί, καθώς η επόµενη χρονιά αποτελεί έτος εκλογών µε αποτέλεσµα να υπάρξει έντονη συζήτηση σχετικά µε την παροχή περισσότερων εξουσιών στη Σκωτία. Σηµειώνεται ότι η στερλίνα από τις αρχές του έτους υποχωρεί έναντι του δολαρίου ΗΠΑ (-1,40%) και ενισχύεται έναντι του ευρώ (+5,24%), µε την προσδοκία της ταχύτερης ανόδου των επιτοκίων από την ΤτΑγγλίας. Σύµφωνα µε τα στοιχεία του χρηµατιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για µη εµπορικές συναλλαγές (specs) την εβδοµάδα που έληξε στις αυξήθηκαν κατά $ 2,94 δισ. µε τις συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφώνονται σε θετικό επίπεδο για 19η εβδοµάδα και ειδικότερα στα $ 35,00 δισ.. Οι ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονοµία Συνεχίζεται η πολύ ικανοποιητική εκτέλεση του Προϋπολογισµού της κεντρικής κυβέρνησης (ΚΚ) στο 8µηνο Ιαν.-Αύγ Στο 8µηνο αυτό επιτεύχθηκε πρωτογενές πλεόνασµα ύψους 1,945 δις στην ΚΚ, έναντι του στόχου για πρωτογενές έλλειµµα ύψους 0,962 δις και έναντι πλεονάσµατος 1,36 δις το αντίστοιχο 8µηνο πέρυσι. Τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. αυξήθηκαν ελαφρά κατά 0,5% το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014 έναντι της αντίστοιχης περιόδου πέρυσι. Πιο σηµαντική, όµως, είναι η 6

7 αύξηση των εσόδων πριν τις επιστροφές κατά 4,0% το 8µηνο 2014 έναντι του 8µηνου 2013, αν και υπολείπονται κατά 107 εκατ. έναντι του στόχου που είχε τεθεί για το 8µηνο Η υστέρηση αυτή αποδίδεται στην παράταση πληρωµής των δόσεων του ΕΝΦΙΑ κατά 2-µήνες µε εκτιµώµενη απώλεια εσόδων άνω των 800 εκατ. Προς το παρόν, σηµειώνεται η υστέρηση που εµφανίζουν τα έσοδα από την περιουσία το 8µηνο 2014 (κατά 546 εκατ. σε σχέση µε τον στόχο). Από την άλλη µεριά, συνεχίζεται η µεγάλη αύξηση των επιστροφών φόρων στα 2,18 δις στο 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, έναντι µόλις 1,17 δις την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Όσον αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π. ήταν και πάλι σηµαντικά µειωµένες κατά -5,1% σε ετήσια βάση στο 8µηνο (πολύ περισσότερο µειωµένες, κατά 1,2 δις από τον στόχο που είχε τεθεί σε αυτό το 8µηνο), από την πολύ µεγάλη πτώση κατά -9,0% το 8µηνο Ιαν.-Αύγ σε δις Πρωτογενές Ισοζύγιο Κεντρικής Κυβέρνησης (σωρευτικά στοιχεία) Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάιος Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοέμ Δεκ Ειδικότερα, στον τοµέα των Καθαρών Εσόδων του Τ.Π. σηµειώνονται τα ακόλουθα: α) Συνεχίζεται η εντυπωσιακή αύξηση στα έσοδα από τον φόρο εισοδήµατος φυσικών προσώπων (ΦΕΦΠ) κατά 12,4% το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, µε υπέρβαση του στόχου κατά 403 εκατ. Σηµειώνεται, πάντως, ότι στο 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2013 τα έσοδα από την πηγή αυτή είχαν µειωθεί κατά -28%. Με βάση το ΜΠ Σ τα έσοδα από ΦΕΦΠ προβλέπεται να µειωθούν κατά -7,3% το 2014, από την πτώση τους κατά -13,8% που προϋπολογιζόταν αρχικά στο Π2014 και έναντι της πολύ µεγάλης πτώσης τους κατά -20% το Γενικά, ο στόχος για έσοδα ύψους 7,4 δις από την πηγή αυτή το 2014 είναι εφικτός, και ενδεχοµένως, αν συνεχισθεί η πολύ ικανοποιητική πορεία τους επόµενους µήνες, να υπερβούν σηµαντικά τον στόχο. Επίσης, θετική είναι η εξέλιξη και στον φόρο εισοδήµατος νοµικών προσώπων (ΦΕΝΠ), καθώς τα έσοδα αυτά ανήλθαν στα 1,667 δισ. έναντι µόλις 883 εκατ. το αντίστοιχο διάστηµα Ωστόσο, τα έσοδα από ΝΠ το 8µηνο 2014 υπολείπονται έναντι του στόχου που είχε τεθεί κατά 243 εκατ., συνεπώς ο στόχος για έσοδα αυτής της κατηγορίας ύψους 4,0 δισ. για το 2014 συνολικά δεν φαίνεται να πραγµατοποιείται. β) Τα έσοδα από τους φόρους στην περιουσία το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014 διαµορφώθηκαν χαµηλότερα του στόχου κατά 546 εκατ., όπως προαναφέρθηκε, και ανέρχονται συνολικά στα 1,55 δισ. το 8µηνο αυτό, από 1,79 δισ. το 8µηνο εδοµένων των οπισθοδροµήσεων όσον αφορά την αποστολή των εκκαθαριστικών για την είσπραξη των φόρων περιουσίας του 2014 και την εκλογίκευση της φορολογικής βάσης επιβολής του ΕΝΦΙΑ και του συµπληρωµατικού φόρου (ΦΑΠ) ο στόχος για το 2014 για έσοδα από τον φόρο περιουσίας ύψους 3,8 δις (από 3,0 δις το 2013) θεωρείται τώρα πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. γ) Συνεχίζεται η µεγάλη πτώση της είσπραξης άµεσων φόρων ΠΟΕ κατά -20,7% στο 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, έναντι, ωστόσο, της µεγάλης αύξησής τους κατά 42,1% στο 8µηνο 2013, όπου συµπεριλαµβάνονταν και τα έσοδα από τους ΦΑΠ 2010 και Σηµειώνεται ότι µε βάση το ΜΠ Σ τα έσοδα από την πηγή αυτή προγραµµατίζονται να σηµειώσουν τελικά µεγάλη πτώση κατά -26,5% το 2014, έναντι ωστόσο τεράστιας αύξησής τους κατά 56% το 2013 για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Εκτιµάται ότι ο στόχος στον τοµέα αυτό εύκολα θα υπερκαλυφθεί. δ) Οι λοιποί άµεσοι φόροι αυξήθηκαν εντυπωσιακά κατά 43,9% το 8µηνο 2014, ενώ για το 2014 προβλέπεται να αυξηθούν κατά 13,3%, στα 3,11 δισ., έναντι µεγάλης πτώσης τους κατά -11,7% το Σύµφωνα µε τον αρχικό στόχο, πάντως, στον Π2014, τα έσοδα αυτά προβλεπόταν να αυξηθούν µόλις κατά +0,4%. Τα έσοδα αυτά περιλαµβάνουν τις εισπράξεις από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύµατος. Συµπερασµατικά, η πορεία των άµεσων φόρων το 8µηνο 2014 κρίνεται πολύ ικανοποιητική αν και στηρίζεται κυρίως στη φορολόγηση των φυσικών προσώπων και δείχνει ότι είναι εφικτή η είσπραξη άµεσων φόρων ύψους 13,99 δις το 2 ο 6µηνο 2014 (συνολικά 22,568 δις το 2014) αφού το 2 ο 6µηνο 2014 αναµένονται οι δόσεις από τον ΦΕΦΠ, ΦΕΝΠ, αλλά και οι εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ. Οι έµµεσοι φόροι µειώθηκαν το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014 κατά -3,5% (από πτώση -7,0% το 1 ο 6µηνο 2014), ενώ για το έτος ως σύνολο η µείωση έχει προϋπολογιστεί, µε βάση το ΜΠ Σ , κατά -1,1%. ε) Η πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ επιβραδύνθηκε περαιτέρω στο -2,0% το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, έναντι µεγάλης πτώσης τους κατά -9,5% το 1 ο 8µηνο Τον Αύγ.2014 η µείωση των εσόδων από τον ΦΠΑ ήταν πολύ περιορισµένη, κατά -0,3% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης -3,7% τον Αύγ Για το 2014 και µε βάση τα στοιχεία του ΜΠ Σ τα έσοδα από τον ΦΠΑ έχουν προγραµµατιστεί να είναι ελαφρά µειωµένα κατά -0,6% το 2014, πράγµα που µπορεί να επιτευχθεί µε καλύτερες εισπράξεις από τον ΦΠΑ καυσίµων στο 4 ο 3µηνο Ειδικότερα, τον Αύγ.2014 τα έσοδα από τον ΦΠΑ επί των λοιπών προϊόντων (εκτός καυσίµων και καπνού) ανέκαµψαν, καθώς αυξήθηκαν κατά 1,6% σε ετήσια βάση, µετά την διακοπή της αυξητικής τους πορείας τον Ιούν.-Ιούλ Το 8µηνο 2014 τα έσοδα αυτά είχαν µικρή µείωση κατά -0,5%, έναντι -7,4% το 8µηνο Για το έτος 2014 έχει προϋπολογιστεί πτώση των εσόδων αυτής της κατηγορίας κατά -1,7%, µετά την σηµαντική πτώση τους κατά -6,1% το 2013, στόχος που σίγουρα θα υπερκαλυφθεί. Από την άλλη πλευρά, συνεχίζεται η πολύ µεγάλη (αδικαιολόγητη) πτώση κατά -12,1% στα έσοδα από τον ΦΠΑ καπνού, από -9,9% το 8µηνο Ιαν.- 7

8 Αύγ.2013, ενώ αντίθετα περιορίστηκε σηµαντικά η πτώση στα έσοδα από τον ΦΠΑ στα καύσιµα που διαµορφώνεται τώρα στο -6,3% το 8µηνο 2014 (από την πτώση τους κατά -18,5% το 8µηνο 2013). Επίσης, σηµαντική ήταν η επιβράδυνση της πτώσης στα έσοδα από τους ΕΦΚ καυσίµων και καπνού που περιορίστηκε στο -3,1% και -5,1% αντίστοιχα το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, από -7,2% και κατά -8,3% αντίστοιχα το 1 ο 7µηνο Τα έσοδα από τον ΦΠΑ και τον ΕΦΚ καπνού αναµένεται να είναι σηµαντικά αυξηµένα στο 4 ο 3µηνο.2014, οπότε συνολικά το 2014 αναµένεται να καταγράψουν πτώση κατά -2,1% και κατά -0,5% αντίστοιχα, από -6,4% και -6,6% αντίστοιχα το Τα έσοδα από τον ΦΠΑ και τον ΕΦΚ πετρελαιοειδών προγραµµατίζεται να είναι αυξηµένα κατά 5,4% και 2,5% αντίστοιχα το 2014, πράγµα που µπορεί να υλοποιηθεί, όπως προαναφέρθηκε, αν οι καιρικές συνθήκες στην περίοδο Οκτ εκ.2013 είναι φέτος κανονικές, ακόµα και µετά τη µείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρµανσης. Σηµειώνεται ότι η περαιτέρω πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ και από τον ΕΦΚ καυσίµων µετά την µείωση του συντελεστή ΕΦΚ καυσίµων κατά 30%, υπολογίζεται σε 133,58 εκατ., ωστόσο αναµένεται η απώλεια αυτή να εξαλειφθεί από την αύξηση του όγκου κατανάλωσης. Συγκεκριµένα, στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου αναφέρεται ότι αν η αύξηση του όγκου κατανάλωσης είναι 43,5% η απώλεια εσόδων εξαλείφεται. Στον τοµέα των Πρωτογενών απανών του Τ.Π: (α) Οι δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης για µισθολογικές αποδοχές και για συντάξεις κινούνται βάση Προϋπολογισµού και µειώθηκαν κατά -0,4% το 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, από τη µεγάλη πτώση τους -8,6% το αντίστοιχο 8µηνο πέρυσι. (β) Οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταµείων (Α.Τ.) συνεχίζουν τη µεγάλη πτώση τους κατά -16,6% στα 7,27 δισ. στο 8µηνο Ιαν.-Αύγ.2014, έναντι της πτώσης κατά -17% στο 1 ο 8µηνο Σηµειώνεται ότι ήδη έχει καταβληθεί το 67,5% της προγραµµατισµένης συνολικής επιχορήγησης για το τρέχον έτος. Η επιχορήγηση του ΙΚΑ ανήλθε στα 1,76 δις στο 1 ο 8µηνο του 2014 (το 74,1% της προγραµµατισµένης ετήσιας επιχορήγησής του) και ήταν µειωµένη έναντι του 1 ου 8µήνου του 2013, όπου ήταν στα 2,0 δισ. Συνεχίζεται η αύξηση της επιχορήγησης του ΟΑΕΕ στο 88,8% της προγραµµατισµένης ετήσιας επιχορήγησης του Οργανισµού αυτού για το 2014, αν και στο 1 ο 8µηνο 2014 η επιχορήγηση αυτού του ταµείου είναι µειωµένη κατά -29,7% έναντι του 1 ου 8µηνο Είναι προφανές ότι, αν δεν βελτιωθεί σηµαντικά το ποσοστό είσπραξης των βεβαιωµένων εισφορών των ασφαλισµένων στον οργανισµό αυτό, η κρατική επιχορήγηση θα διαµορφωθεί και πάλι σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τον προγραµµατισµό. Με βάση τα ανωτέρω, η υλοποίηση του Π2014 είναι πολύ ικανοποιητική και σηµατοδοτεί την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσµατος στη γενική κυβέρνηση, σηµαντικά µεγαλύτερου από το εκτιµώµενο 1,5% του ΑΕΠ που προβλέπει το ΝΤ, ότι δηλαδή συνέβη και το προηγούµενο έτος. Ωστόσο, η επιτυχής συνέχιση της δηµοσιονοµικής προσαρµογής το 2014 εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό και από την περαιτέρω πρόοδο που θα επιτευχθεί στους τοµείς του εξορθολογισµού της λειτουργίας του κράτους µε αύξηση της παραγωγικότητάς του και της συµβολής του στην ανάπτυξη της οικονοµίας και στη δίκαιη είσπραξη των εσόδων του κράτους από όλους που είναι υπόχρεοι µε βάση την ισχύουσα νοµοθεσία. Ισοζύγιο Πληρωµών: Από τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωµών στο 7µηνο 2014 προκύπτουν σηµαντικές εξελίξεις που δείχνουν ότι ο εξωτερικός τοµέας της οικονοµίας εξακολουθεί να συµβάλλει ουσιαστικά στην ανάκαµψη µε την εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και παρά την αύξηση και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των εισαγωγών πλοίων και δευτερευόντως στην εντυπωσιακή ανάπτυξη του τουρισµού και την ανάκαµψη της εγχώριας ζήτησης. Ειδικότερα σηµειώνονται: α) Η σηµαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιµα και πλοία συµπεριλαµβανοµένων και των εισπράξεων από εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών (εκτός των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισµό και από τη ναυτιλία) κατά 8,95% σε ετήσια βάση στο 7µηνο 2014, µετά την αύξησή τους κατά 2,9% στο 7µηνο 2013, κατά 5,22% στο 7µηνο 2012 και κατά 16,94% στο 7µηνο Έτσι, οι εξαγωγές αυτές ανήλθαν στα 11,1 δις στο 7µηνο.2014, από 8,05 δις στο 7µηνο β) Η µεγάλη αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισµό κατά 13,76% στο 7µηνο 2014, µετά την αύξησή τους κατά 14,81% και στο 7µηνο Ειδικότερα τα έσοδα από τον τουρισµό ανήλθαν στα 6,68 δις στο 7µηνο.2014, από 5,88 δις στο 7µηνο.2013 και από 4,78 δις στο 7µηνο Μετά από αυτή την εξέλιξη, τα έσοδα από τον τουρισµό αναµένεται να είναι αυξηµένα κατά ποσοστό άνω του 12,0% το 2014 και να υπερβούν 13,5 δις, από 12,15 δις το Ως αποτέλεσµα, η επίπτωση του εξωτερικού τουρισµού στην αύξηση του ΑΕΠ του 2013 εκτιµάται στις 0,8 π.µ. γ) Η αξιοσηµείωτη αύξηση των εισπράξεων από τις διεθνείς µεταφορές (κυρίως από την ναυτιλία) κατά 7,61% στο 7µηνο 2014, έναντι της πτώσης τους κατά -13,5% στο 7µηνο 2013 και επίσης κατά -0,95% στο 7µηνο 2012 και κατά -11,78% στο 7µηνο Μετά από αυτές τις εξελίξεις η αύξηση του πλεονάσµατος του ισοζυγίου των µεταφορών (κυρίως της ναυτιλίας) εκτιµάται τώρα στο 17% το 2014, από 18,74% σε ετήσια βάση στο 7µηνο Η επίπτωση αυτής της αύξησης στην αύξηση του ΑΕΠ το 2014 αναµένεται να διαµορφωθεί στις 0,64 π.µ., λίγο χαµηλότερα από την προαναφερθείσα άµεση επίπτωση του τουρισµού. δ) Η µεγάλη αύξηση των εισαγωγών πλοίων κατά 119,6% στο 7µηνο.2014 (στα 2,05 δις), που συνέβαλε αρνητικά στη µεταβολή του ΑΕΠ σε ετήσια βάση στο 1 ο 6µηνο.2014 κατά -0,45 π.µ. 8

9 Με βάση τα ανωτέρω το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της χώρας σηµείωσε και πάλι σηµαντικό πλεόνασµα ύψους 2,42 δις (1,34% του ΑΕΠ του 2014) στο 7µηνο 2014, από πλεόνασµα 1,7 δισ. στο 7µηνο Μετά από αυτή την εξέλιξη, αναµένεται τώρα ότι το ΙΤΣ µε τις κεφαλαιακές µεταβιβάσεις θα είναι και πάλι πλεονασµατικό στα επίπεδα του 1,6% του ΑΕΠ το 2014, από πλεόνασµα 1,3% του ΑΕΠ το Το αναµενόµενο αυξηµένο πλεόνασµα στο ΙΤΣ το 2014, οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι εισπράξεις της χώρας από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και από εισοδηµατικές και κεφαλαιακές µεταβιβάσεις θα είναι τελικά πολύ περισσότερο αυξηµένες από ότι είχε εκτιµηθεί έως πρόσφατα. Μάλιστα, το πλεόνασµα θα ήταν πολύ µεγαλύτερο εάν δεν σηµειωνόταν η µεγάλη αύξηση των εισαγωγών πλοίων που προαναφέρθηκε, καθώς και του συνόλου των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, η οποία σε σηµαντικό βαθµό οφείλεται και στην εισροή επιχειρηµατικών κεφαλαίων από το εξωτερικό για επενδύσεις στην ελληνική οικονοµία, η οποία ήταν επίσης εντυπωσιακή στο 7µηνο 2014 και αναµένεται να είναι το ίδιο σηµαντική και για το 2014 ως σύνολο. Ειδικότερα, σηµειώθηκε αύξηση των Ξένων Άµεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) από ξένους κατοίκους στην Ελλάδα στα 1,02 δισ. στο 7µηνο 2014, από 235,4 εκατ. στο 7µηνο 2013 και 1,5 δισ. στο 7µηνο Πιο εντυπωσιακή ήταν η αύξηση των εισροών κεφαλαίων για επενδύσεις χαρτοφυλακίου (κυρίως ΑΜΚ τραπεζών και οµολογιακή έκδοση Ελλ. ηµοσίου) από ξένους κατοίκους (θεσµικούς επενδυτές και τράπεζες), που ανήλθαν στα 8,38 δις στο 7µηνο 2014, έναντι εκροών ύψους 7,1 δις στο 7µηνο 2013 και εκροών ύψους 31,74 δις στο 7µηνο Αυτές οι εισροές αναµένεται να συµβάλουν στην αύξηση των επενδύσεων και γενικά της εγχώριας ζήτησης και κατά συνέπεια στην ανάκαµψη της οικονοµίας. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η επαν-εισροή επιχειρηµατικών κεφαλαίων από το εξωτερικό και η αύξηση της εγχώριας ζήτησης, ιδιαίτερα για επενδύσεις αλλά και για κατανάλωση, συµβάλλουν και στην αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και εποµένως περιορίζουν την τάση για αύξηση του πλεονάσµατος του ΙΤΣ. Αναλυτικότερα, οι εξελίξεις στα βασικά ισοζύγια του Ισοζυγίου Πληρωµών ήταν οι ακόλουθες: Το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου διαµορφώθηκε στα 10,77 δις στο 7µηνο 2014, από 9,78 δις στο 7µηνο Η αύξηση αυτή οφείλεται στην πολύ µεγάλη αύξηση εισαγωγών πλοίων, οι οποίες ανήλθαν στα 2,05 δισ. στο 7µηνο 2014, από µόλις 0,9 δισ. στο 7µηνο Συνεπώς, η αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 6,3% σε ετήσια βάση στο 7µηνο 2014, υπερκάλυψε την πολύ ικανοποιητική αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 3,5% στο ίδιο διάστηµα. Από την άλλη πλευρά, το έλλειµµα του ισοζυγίου των καυσίµων αυξήθηκε κατά 4,2% στο 7µηνο 2014, ενώ και το έλλειµµα του ισοζυγίου των πλοίων σηµείωσε σηµαντική αύξηση, κατά 170,2%. Το έλλειµµα εµπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίµων και πλοίων µειώθηκε περαιτέρω σε 4,53 δισ. στο 7µηνο 2014 από 4,77 δισ. στο 7µηνο 2013, µε πτώση κατά -5,1% σε ετήσια βάση. Τα ανωτέρω, είναι αποτέλεσµα της συνεχιζόµενης αύξησης των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιµα και πλοία κατά 4,4% στο 7µηνο 2014, µετά την αύξησή τους κατά 4,24% στο 7µηνο 2013, +6,43% στο 7µηνο 2012 και +17,84% στο 7µηνο Οι αντίστοιχες εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιµα και πλοία σηµείωσαν οριακή άνοδο στο 7µηνο 2014 κατά +0,84% σε ετήσια βάση, µετά την πτώση τους κατά -2,64% στο 7µηνο 2013 και κατά -13,73% στο 7µηνο Στο Ισοζύγιο των Καυσίµων, οι πληρωµές για εισαγωγές καυσίµων ήταν αυξηµένες κατά 2,4% σε ετήσια βάση σο 7µηνο 2014, µετά τη µείωσή τους κατά -13,7% στο 7µηνο Παράλληλα, οι εισπράξεις από εξαγωγές καυσίµων αυξήθηκαν οριακά κατά 0,74%, έπειτα από τη µεγάλη αύξησή τους κατά 18,78% στο 7µηνο 2013, κατά 14,57% στο 7µηνο 2012 και κατά 35,65% στο 7µηνο Έτσι, το έλλειµµα του ισοζυγίου των καυσίµων αυξήθηκε κατά 4,16% σε ετήσια βάση, έναντι της µεγάλης µείωσής του κατά -33,39% στο 7µηνο 2013 και έναντι -1,06% στο 7µηνο Με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν για τον τουρισµό, τη ναυτιλία και τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών, το πλεόνασµα του Ισοζύγιο Υπηρεσιών ήταν σηµαντικά αυξηµένο κατά 20,06% στο 7µηνο 2014, µετά την αύξησή του κατά 9,5% στο 7µηνο 2013 και κατά 9,26% στο 7µηνο Αυτό ήταν αποτέλεσµα την αύξησης των συνολικών εισπράξεων από τις εξαγωγές υπηρεσιών κατά 12,7% στο 7µηνο 2014 και της αύξησης των πληρωµών για εισαγωγές υπηρεσιών κατά 3,1%, µε τις πληρωµές για τουρισµό στο εξωτερικό να είναι αυξηµένες κατά 13,7%. Όσον αφορά το Ισοζύγιο Εισοδηµάτων, οι πληρωµές τόκων, µερισµάτων και κερδών ήταν εκ νέου µειωµένες κατά -10,5% στο 7µηνο.2014, µετά την αύξηση κατά 6,6% στο 7µηνο 2013, ενώ οι εισπράξεις εγχώριων κατοίκων από τόκους, µερίσµατα και κέρδη από επενδύσεις τους στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 5,8%. Στο ισοζύγιο τρεχουσών µεταβιβάσεων το πλεόνασµα ανήλθε στα 2,77 δις στο 7µηνο 2014, έναντι 2,35 δις στο 7µηνο 2013, µε πτώση των εισροών µεταναστευτικών εµβασµάτων κατά -15,6%, µετά την αύξησή τους κατά 29,1% στο 7µηνο Επίσης, οι εκροές µεταναστευτικών εµβασµάτων στο εξωτερικό µειώθηκαν κατά -5,5% στο 7µηνο 2014 µετά τη µεγάλη πτώση τους κατά -35,38% στο 7µηνο Οι εισπράξεις από την ΕΕ-28 διαµορφώθηκαν στα 4,0 δις στο 7µηνο 2014, από 3,69 δις στο 7µηνο Επίσης, οι µεταβιβάσεις προς την ΕΕ-28 διαµορφώθηκαν στα 1,50 δις, από 1,7 δισ. στο 7µηνο Στο ισοζύγιο κεφαλαιακών µεταβιβάσεων, οι εισροές κεφαλαίων από τα διαρθρωτικά ταµεία της ΕΕ ήταν µειωµένες κατά -33,09%. Για το έτος ως 9

10 σύνολο οι εισροές από την πηγή αυτή αναµένεται να διαµορφωθούν σε σηµαντικά υψηλότερα επίπεδα από τα 3,9 δις που ανήλθαν το Στο Λογαριασµό Κεφαλαίων (ΛΚ) καταγράφηκε έλλειµµα 1,08 δισ. στο 7µηνο 2014, έναντι ελλείµµατος 3,36 δισ. στο 7µηνο Οι εξελίξεις στις κυριότερες κατηγορίες της κίνησης κεφαλαίων ήταν ως ακολούθως: σε εκατ. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Ιαν.- Ιούλιος.2014 Ιαν.- Απόλυτη Ιούλιος.2013 ιαφορά Έλλειµµα Ισοζυγίου Καυσίµων , ,3 182,9 Έλλειµµα Ισοζυγίου Πλοίων ,6-614, ,6 Έλλ. Εµπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων , ,3-244,0 Έλλειµµα Εµπορικού Ισοζυγίου , ,6 983,5 Έλλειµµα Ισοζυγίου Εισοδηµάτων , ,4-534,2 Πλεόνασµα Ισοζυγίου Υπηρεσιών , , ,7 Πλεόνασµα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 4.621, ,4 528,5 Πλεόνασµα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών (µε κεφαλαιακές µεταβιβάσεις) 2.419, ,4-722,0 Πλεόνασµα Λογαριασµού Κεφαλαίων , , ,2 Άµεσες Επενδύσεις 715,0 929,6-214,6 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου 3.779, , ,0 Λοιπές Επενδύσεις , , ,2 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος (α) Στον τοµέα των Ξένων Άµεσων Επενδύσεων σηµειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 715 εκατ. στο 7µηνο 2014, έναντι εισροής 929,6 εκατ. στο 7µηνο Ειδικότερα, οι άµεσες επενδύσεις µη κατοίκων στην Ελλάδα εµφάνισαν καθαρή εισροή 1,02 δισ. ενώ οι εγχώριες επιχειρήσεις σηµείωσαν καθαρή εκροή ύψους 303,9 εκατ. για επενδύσεις τους στο εξωτερικό. (β) Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σηµειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 8,4 δις λόγω κυρίως της αύξησης των τοποθετήσεων µη κατοίκων σε µετοχές και οµόλογα ελληνικών επιχειρήσεων κατά 3,8 δις και σε κρατικά οµόλογα το υπόλοιπο. Η κίνηση αυτή αντισταθµίστηκε εν µέρει από την καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 4,6 δις για αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε οµόλογα, µετοχές και χρηµατοοικονοµικά παράγωγα του εξωτερικού. (γ) Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 5,57 δισ., η οποία οφείλεται κυρίως στην µείωση (εκροή) των τοποθετήσεων µη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (κατά 14,14 δις), κίνηση που αντισταθµίστηκε εν µέρει από την καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 1,7 δις από µείωση των τοποθετήσεων εγχώριων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Επίσης αύξηση (εισροή) κεφαλαίων ύψους 6,9 δις σηµειώθηκε µέσω του δανεισµού του ηµοσίου από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΝΤ. Αγορά Εργασίας: Απασχόληση-Ανεργία µε βάση την έρευνα Εργατικού υναµικού (ΕΕ ) της ΕΛΣΤΑΤ: Ο αριθµός των απασχολουµένων (15-74 ετών) αυξήθηκε σε 3.539,1 χιλ. άτοµα στο 2 ο 3µηνο 2014, έναντι των 3.483,7 χιλ. το 1 ο 3µηνο 2014 και των 3.535,0 χιλ. του 2 ο 3µηνου του Εποµένως, η απασχόληση αυξήθηκε στο 2 ο 3µηνο 2014 κατά +0,12% σε ετήσια βάση (+4,1 χιλ.) και κατά +1,6% σε µηνιαία (+55,4χιλ.). Η άνοδος της απασχόλησης σε ετήσια βάση στο 2 ο 3µηνο.2014 ανακόπτει την έντονα πτωτική πορεία της απασχόλησης στην περίοδο Ακόµη και το 2013 έτος όπου σηµειώθηκε βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, λόγω της επιτάχυνσης της αναδιάρθρωσης της απασχόλησης προς πιο ευέλικτες µορφές, η απασχόληση µειώθηκε κατά -4,9% µετά τις δραµατικές µειώσεις κατά -8,0% και -6,8% το 2012 και Η αύξηση της απασχόλησης στο 2 ο 3µηνο 2014 επέφερε σηµαντική κάµψη του αριθµού των ανέργων σε 1.280,1 χιλ. στο 2 ο 3µηνο 2013 από 1.342,3 χιλ. στο 1 ο 3µηνο 2014 και 1.327,9 χιλ. στο 2 ο 3µηνο 2013, µε αποτέλεσµα το ποσοστό ανεργίας να υποχωρήσει στο 26,6% του εργατικού δυναµικού στο 2 ο 3µηνο 2013, από 27,0% στο 1 ο 3µηνο 2014 και 27,3% το 2 ο 3µηνο του Η µείωση του ποσοστού ανεργίας συνοδεύεται από µεταβολές στη σύνθεση των ανέργων, ως προς το φύλο και την ηλικία. Συγκεκριµένα, µειώθηκε σηµαντικά το ποσοστό ανεργίας των νέων στο κλιµάκιο ηλικιών έτη στο 52,0% στο 2 ο 3µηνο 2013 από 57,5% στο 2 ο 3µηνο 2013, αλλά εξακολουθεί να διατηρείται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Στο κλιµάκιο ηλικιών ετών, η ανεργία υποχώρησε στο 40,0% στο 2 ο 3µηνο.2013, από 44,1% στο 2 ο 3µηνο 2013, στο κλιµάκιο ηλικιών ετών η ανεργία παρέµεινε στα περυσινά επίπεδα (25,5%), ενώ στο διάστηµα τάξεων ετών παρουσίασε µικρή άνοδο στο 19,9% στο 2 ο 3µηνο.2014, από 18,8% στο 2 ο 3µηνο του Η άνοδος της απασχόλησης το 2014 διαφαίνεται και από τις έρευνες συγκυρίας του ΙΟΒΕ (Ιούλ.2014). Οι προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν σηµαντικά: Στη Βιοµηχανία καθώς το ισοζύγιο των απαντήσεων ανήλθε στις +10 µον. από -2 τον Ιούν.2014, έναντι -8 µονάδες τον Ιούλ β) Στις Κατασκευές και το Λιανικό Εµπόριο όπου εµφάνισαν σηµαντικά θετικό πρόσηµο και διαµορφώθηκαν για µεν τις Κατασκευές στις +14 µον., από το χαµηλό +0,9 µον. τον Ιούλ.2013 και στο Λιανικό Εµπόριο στις +10 µον. από -6 τον Ιούλ γ) Στις Υπηρεσίες όπου το ισοζύγιο για την απασχόληση διαµορφώθηκε στις +5 µον. τον Ιούλ.2014, έναντι των -16 µονάδων τον Ιούλ Παράλληλα, σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ στο 8µηνο.2014 οι προσλήψεις µισθωτών στον Ιδιωτικό τοµέα υπερέβησαν τις αποχωρήσεις κατά 190,9 χιλ. έναντι 102,6 χιλ. το 8µηνο Η εξέλιξη της απασχόλησης κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας παρουσιάζεται στον παρακάτω Πίνακα. Από τα στοιχεία του Πίνακα προκύπτει κυρίως η περαιτέρω µείωση της απασχόλησης στον στενό ηµόσιο Τοµέα κατά 16,1 χιλ. άτοµα και η σηµαντική άνοδος της απασχόλησης στον κλάδο παροχής υπηρεσιών καταλύµατος και εστίασης (38,5 χιλ.), που προήλθε από την έντονη άνοδο της τουριστικής κίνησης του τρέχοντος έτους. Σηµαντική ήταν επίσης η αύξηση της απασχόλησης και στον κλάδο της Εκπαίδευσής κατά 15,9 χιλ. άτοµα. Γενικά 10

11 κατά το 2014 το 13,4% εργαζοµένων απασχολείται στον Πρωτογενή Τοµέα, το 15,0% των εργαζοµένων στο ευτερογενή Τοµέα και το 71,5% των εργαζοµένων απασχολείται στον Τριτογενή. Ας σηµειωθεί ότι το 2014 οι απασχολούµενοι στη Γεωργία-Αλιεία αριθµούσαν 475,9 χιλ. έναντι των 650,1 χιλ. που ανήρχοντο το Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας εντοπίζονται στην Κεντρική Μακεδονία (2 ο 3µηνο 2014: 30,3%, 2 ο 3µηνο 2013: 27,9%) και τη υτική Μακεδονία (2 ο 3µηνο 2014: 29,7%, 2 ο 3µηνο 2013: 30,1%), ενώ τα χαµηλότερα ποσοστά ανεργίας εντοπίζονται στα Ιόνια Νησιά (2 ο 3µηνο 2014: 20,6%, 2 ο 3µηνο 2013: 17,2%) και το Βόρειο Αιγαίο (2 ο 3µηνο 2014: 20,1%, 2 ο 3µηνο 2013: 21,5%). Εξέλιξη της απασχόλησης κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας (σε χιλ.) Β' Β' % Αριθµητική ΚΛΑ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΡΙΜΗΝΟ µεταβολή διαφορά ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ Γεωργία, ασοκοµία και Αλιεία Ορυχεία και λατοµεία Μεταποίηση Παροχή ηλεκτρικού ρεύµατος, φυσικού αερίου, ατµού Παροχή νερού, επεξ. λυµάτων, διαχ. αποβλήτων Κατασκευές Χονδρικό & λιανικό εµπόριο, επισκευή οχηµάτων Μεταφορά και αποθήκευση ραστ. υπηρεσιών παροχής καταλύµατος και εστίασης Ενηµέρωση και επικοινωνία Χρηµατοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες ιαχείριση ακίνητης περιουσίας Επαγγελµατικές, επιστηµονικές και τεχνικές δραστηριότητες ιοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες ηµόσια διοίκηση και άµυνα. Κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση ραστ. ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής µέριµνας Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών ραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών ραστηριότητες ετερόδικων οργανισµών & φορέων ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ , ,0 0,1% 4,1 475,9 481,1-1,1% -5,2 11,5 10,7 7,5% 0,8 318,5 326,8-2,5% -8,3 28,1 26,5 6,0% 1,6 25,6 22,9 11,8% 2,7 148,2 165,4-10,4% -17,2 624,5 639,0-2,3% -14,5 173,1 172,4 0,4% 0,7 302,2 263,7 14,6% 38,5 75,6 76,5-1,2% -0,9 95,2 110,5-13,8% -15,3 2,3 2,3 0,0% 0,0 185,8 193,5-4,0% -7,7 86,3 59,8 44,3% 26,5 314,3 323,0-2,7% -8,7 293,3 277,4 5,7% 15,9 209,7 217,1-3,4% -7,4 48,3 40,6 19,0% 7,7 71,8 70,9 1,3% 0,9 47,7 53,4-10,7% -5,7 1,3 1,4-7,1% -0,1 475,9 481,1-1,1% -5,2 531,9 552,3-3,7% -20, , ,5 1,2% 29,9 Νέα προγράµµατα απασχόλησης και «Εργάνη»: ύο νέα προγράµµατα απασχόλησης ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και θα υλοποιηθούν από τον ΟΑΕ µε εθνικούς πόρους και µε πόρους από το νέο ΕΣΠΑ. Αναλυτικότερα, τα προγράµµατα έχουν ως εξής: Το πρώτο πρόγραµµα, συνολικού προϋπολογισµού 112 εκατ., αφορά ανέργους ηλικίας ετών και προβλέπει θεωρητική κατάρτιση (100 ώρες), πρακτική άσκηση (300 ώρες), πιστοποίηση και εγγυηµένη απασχόληση µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος για τουλάχιστον το 25% των εκπαιδευθέντων για τουλάχιστον 2 συνεχείς µήνες µε ελάχιστες αποδοχές 25 ηµεροµίσθια ανά µήνα. Το δεύτερο πρόγραµµα, συνολικού προϋπολογισµού 27 εκατ., αφορά ανέργους ηλικίας ετών και αποσκοπεί στη δηµιουργία νέων θέσεων εξαρτηµένης εργασίας πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τοµέα. Η επιχορήγηση για κάθε µέρα πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στα 18/ηµέρα και έως 25 ηµέρες/µήνα, µε συνολική διάρκεια προγράµµατος τους 12 µήνες. Περαιτέρω, στο πλαίσιο αντιµετώπισης της ανεργίας, το Υπουργείο Εργασίας εξελίσσει το πληροφοριακό σύστηµα «Εργάνη» ώστε να συλλέγονται στοιχεία και για τους ανέργους από τότε που θα µπουν σε ένα πρόγραµµα κατάρτισης ή απασχόλησης έως ότου βρουν σταθερή απασχόληση. Το «Εργάνη» ήδη συλλέγει στοιχεία σε πραγµατικό χρόνο για τις προσλήψεις, αποχωρήσεις και καταγγελίες συµβάσεων, το είδος της απασχόλησης (ορισµένου ή αορίστου χρόνου, µερικής ή/και εκ περιτροπής απασχόληση), τις υπερωρίες και το σύνολο του προσωπικού µίας επιχείρησης. Το σύστηµα µε όλα αυτά τα στοιχεία, για τους απασχολούµενους και τους ανέργους, προσβλέπει στην δηµιουργία ενός µόνιµου και αποτελεσµατικού µηχανισµού διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας ώστε τα προγράµµατα κατάρτισης και απασχόλησης να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο, όχι µόνο θα απορροφώνται οι πόροι του ΕΣΠΑ αλλά και θα µεγιστοποιείται η πιθανότητα ο κατάλληλος εκπαιδευόµενος να βρεθεί στην κατάλληλη θέση και να διατηρεί τη θέση του µετά το πέρας της πρακτικής άσκησης ή του επιδοτούµενου προγράµµατος. Στοιχεία συντάξεων: Tο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας δηµοσιοποίησε τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήµατος «Η ΙΚΑ» σχετικά µε το πλήθος των συντάξεων, των συνταξιούχων, τα προνοιακά επιδόµατα και την κατανοµή αυτών (ηλικιακά, ανά ποσό και γεωγραφικά) για τον Σεπτ Σύµφωνα µε τα στοιχεία, ο αριθµός των συνταξιούχων τον Σεπτ.2014 ήταν µειωµένος κατά άτοµα σε σχέση µε τον Σεπτ.2013 αν και πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι µεγάλο µέρος αυτών που έχουν αιτηθεί σύνταξης κατά το τελευταίο έτος δεν έχει ακόµη λάβει τη σύνταξή του οπότε και δεν καταγράφεται από το πληροφοριακό σύστηµα. Η µείωση του πλήθους των συνταξιούχων έχει οδηγήσει και σε µείωση της µηνιαίας δαπάνης για συντάξεις περίπου κατά 13 εκατ. (Σεπτ.2013: 2.303,4 εκατ., Σεπτ.2014: 2.316,4). Οι συντάξεις γήρατος αριθµούν άτοµα µε το 44,1% αυτών να λαµβάνει σύνταξη από 400 έως 900. Είναι αξιοσηµείωτο ότι συνταξιούχοι που λαµβάνουν σύνταξη γήρατος (11,7% των συνταξιούχων που λαµβάνουν σύνταξη γήρατος) είναι έως 60 ετών γεγονός που θα επιβαρύνει σηµαντικά τα ασφαλιστικά Ταµεία κατά τις επόµενες δεκαετίες αν αναλογισθεί κανείς ότι, µε τα σηµερινά δεδοµένα, το 22,3% των συνταξιούχων γήρατος είναι άνω των 80 ετών. Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι ο αριθµός αυτών που λαµβάνουν τουλάχιστον 3 συντάξεις και αριθµούσαν τον Σεπτ.2014 τα άτοµα ( παραπάνω σε σχέση µε τον Σεπτ.2013). Αυτό σηµαίνει ότι περίπου 1 στους 6 συνταξιούχους λαµβάνει πάνω από 2 συντάξεις, ενώ υπάρχουν συνταξιούχοι που λαµβάνουν ακόµη και 10 συντάξεις. Είναι προφανές ότι αυτό είναι αποτέλεσµα του κυκεώνα των αµέτρητων, κατακερµατισµένων Ασφαλιστικών Ταµείων και της µη ενιαίας ασφάλισης. Τιµές Εισροών και Εκροών και Εµπορία Αγροτικών Προϊόντων: Βελτιώθηκαν, σε µικρό όµως βαθµό, οι όροι εµπορίου στον πρωτογενή 11

12 τοµέα της οικονοµίας στο 7µηνο του Ειδικότερα, ο ρυθµός µεταβολής των τιµών που απολαµβάνουν (χωρίς τις επιδοτήσεις) οι παραγωγοί (εκροές) µειώθηκε µεν κατά -1,6% στο 7µηνο.2014 (7µηνο.2013: -3,4%), σε ετήσια βάση, έναντι, ωστόσο, της µεγαλύτερης µείωσης των καταβαλλοµένων τιµών (εισροές), οι οποίες στο 7µηνο.2014 µειώθηκαν κατά -1,6% από -3,4% στο 7µηνο Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων παρουσίασαν πτώση κατά -11,5% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6µηνο 2014, έναντι αύξησής τους κατά +6,3% στο 1 ο 6µηνο Η πτώση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη µεγάλη πτώση των εξαγωγών ελαιολάδου στο 1 ο 6µηνο.2014 κατά -69,2% σε ετήσια βάση ή κατά 289,2 εκατ., µετά την άνοδό τους κατά 45,5% στο 1 ο 6µηνο Η πτώση αυτή οφείλεται στη µεγάλη πτώση της εγχώριας παραγωγής στην αντίστοιχη παραγωγική περίοδο, µετά την πολύ µεγάλη αύξησή της στην περίοδο από την οποία προέκυψαν οι εξαγωγές ελαιολάδου του Σηµειώνεται ότι το ελαιόλαδο αποτελεί κατά µέσο όρο το 10% του συνόλου των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων τα τελευταία έτη. Επίσης, µεγάλη ήταν η πτώση στο 1 ο 6µηνο.2014 και των εξαγωγών καπνού και προϊόντων του κατά -19,9% σε ετήσια βάση. Πίνακας 1. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ σε εκατ. 6µηνο µηνο 2014 % µεταβολή 2014/2013 ΣΥΝΟΛΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ,5% Φρούτα & Λαχανικά 936,1 878,0-6,2% Ψάρια & Παρασκευάσµατα ψαριών 279,2 274,9-1,5% Γαλακτοκοµικά προϊόντα & αυγά πουλιών 211,5 249,8 18,1% Καπνός & Προϊόντα καπνού 193,9 155,4-19,9% ηµητριακά & Παρασκευάσµατα δηµητριακών 118,2 144,8 22,4% Έλαια & λίπη 417,6 128,8-69,2% Φυσικές υφαντικές ίνες 81,1 112,2 38,3% Προϊόντα διατροφής & Παρασκευάσµατα 105,5 97,2-7,9% Ποτά 90,3 95,8 6,2% Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 38,1 46,6 22,3% ορές, έρµατα & Γουνοδέρµατα ακατέργαστα 52,9 36,2-31,5% Ζάχαρες & Παρασκευάσµατα, Μέλι 47,4 35,4-25,3% Κρέατα & Παρασκευάσµατα κρέατος 25,6 29,2 13,8% Καφές, κακάο, τσάι, µπαχαρικά κλπ. 25,9 28,4 9,9% Ζωοτροφές 25,5 27,3 7,2% Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 18,6 19,6 5,8% Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) 5,8 5,4-7,1% Ξυλεία & Φελλός 4,5 4,8 6,2% Καουτσούκ φυσικό 0,3 0,9 224,3% Άµυλα σιταριού και καλαµποκιού 0,1 0,1 12,8% Πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ. Οι υπόλοιπες εξαγωγές αγροτικών προϊόντων (εκτός του ελαιολάδου και του καπνού) ήταν αυξηµένες στο 1 ο 6µηνο.2014 κατά +1,0%. Ειδικότερα, σηµειώνεται η νέα µεγάλη αύξηση κατά +18,1% των εξαγωγών Γαλακτοκοµικών Προϊόντων, καθώς και η αύξηση κατά 22,4% των εξαγωγών ηµητριακών και παρασκευασµάτων, κατά 13,8% των εξαγωγών Κρεάτων και παρασκευασµάτων, κατά 38,3% των εξαγωγών φυσικών Υφαντικών Ινών - κυρίως βαµβακιού, κατά 7,2% των Ζωοτροφών, κατά 6,2% των εξαγωγών Ξυλείας και κατά +6,2% των εξαγωγών Ποτών. Μείωση, ωστόσο, των εξαγωγών σηµειώθηκε και στα Φρούτα και Λαχανικά κατά - 6,2%, µετά τη µεγάλη αύξησή τους στα 1,86 δις το 2013, από 1,41 δις το Σηµειώνεται ότι οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών αποτελούν το 35%-40% των ελληνικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων τα τελευταία χρόνια. Τέλος, σε υψηλό επίπεδο (στα 275 εκατ.) διατηρούνται σε υψηλό επίπεδο παρά την κάµψη τους στο 1 ο 6µηνο.2014 (κατά -1,5%) οι εξαγωγές ψαριών και παρασκευασµάτων. Με βάση τα ανωτέρω, µειώθηκε, ελαφρά, το µερίδιο των αγροτικών προϊόντων στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιµα, στο 29,5% το 1 ο 6µηνο 2014, έναντι 32,0% στο 1 ο 6µηνο Σηµειώνεται ότι στην περίοδο οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων παρουσίασαν µέση ετήσια αύξηση +7,0%, έναντι αντίστοιχης ανόδου +2,0% του συνόλου των εξαγωγών της Χώρας χωρίς καύσιµα. Πίνακας 2. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ σε εκατ. 6µηνο µηνο 2014 % µεταβολή 2014/2013 ΣΥΝΟΛΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ,6% Φρούτα & Λαχανικά 516,4 509,7-1,3% Ψάρια & Παρασκευάσµατα ψαριών 407,7 419,8 3,0% Γαλακτοκοµικά προϊόντα & αυγά πουλιών 334,0 331,8-0,7% Καπνός & Προϊόντα καπνού 309,7 248,5-19,8% ηµητριακά & Παρασκευάσµατα δηµητριακών 192,9 193,4 0,3% Έλαια & λίπη 185,6 190,9 2,8% Φυσικές υφαντικές ίνες 173,2 183,7 6,1% Προϊόντα διατροφής & Παρασκευάσµατα 173,6 182,1 4,9% Ποτά 132,3 130,8-1,2% Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 131,8 122,4-7,2% ορές, έρµατα & Γουνοδέρµατα ακατέργαστα 143,0 112,1-21,6% Ζάχαρες & Παρασκευάσµατα, Μέλι 124,1 111,5-10,2% Κρέατα & Παρασκευάσµατα κρέατος 122,8 107,1-12,8% Καφές, κακάο, τσάι, µπαχαρικά κλπ. 99,2 81,3-18,1% Ζωοτροφές 57,3 59,7 4,3% Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 53,3 56,1 5,3% Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) 24,0 25,6 6,7% Ξυλεία & Φελλός 4,9 6,0 22,8% Καουτσούκ φυσικό 3,6 3,3-8,6% Άµυλα σιταριού και καλαµποκιού 4,0 3,3-18,4% Πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ. Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων µειώθηκαν κατά -3,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6µηνο 2014, έναντι αύξησής τους κατά +1,6% στο 1 ο 6µηνο του Από τον Πίνακα των εισαγωγών επισηµαίνεται το σηµαντικό ύψος των εισαγωγών Κρεάτων και παρασκευασµάτων που εξακολουθούν να αποτελούν το πρωταρχικό εισαγόµενο Ελλ. αγροτικό προϊόν. Είναι αξιοσηµείωτο ότι οι εισαγωγές κρεάτων αποτελούσαν το 2013 το 17,4%, και το 2012 το 18,8% του συνόλου των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων, έναντι 17,7% το Σηµειώνεται επίσης η αύξηση των εισαγωγών Γαλακτοκοµικών Προϊόντων (1 ο 6µηνο 2014:+3,0%), Αλιευµάτων (+2,8%) Ζωοτροφών (+6,1%) και προϊόντων ιατροφής (+4,9%). Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα δεν προκύπτει ακόµη σηµαντική υποκατάσταση εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από την ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή. Οι µείωση των τιµών πώλησης των αγροτικών προϊόντων που διαφαίνεται το 2014, σε συνδυασµό µε την πτώση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, που µπορεί να επιταθεί στη διάρκεια των επόµενων µηνών, λόγω κυρίως του Ρωσικού εµπάργκο που επηρεάζει τις εξαγωγές κάποιων σηµαντικών αγροτικών προϊόντων (όπως, π.χ., τα ροδάκινα), 12

13 οδηγεί στη µείωση του πραγµατικού κατά κεφαλήν αγροτικού εισοδήµατος στο τρέχον έτος. σε εκατ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΛΛΑ Α-ΚΟΣΜΟΣ 6ΜΗΝΟ 2014/2013 6ΜΗΝΟ ΜΗΝΟ 2014 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑ Τέλος, το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων αυξήθηκε σηµαντικά στο 1 ο 6µηνο 2014 στα 708,3 εκατ., από 515,7 εκατ. του 1 ου 6µηνου 2013 (βλ. ιάγραµµα), λόγω της σηµαντικής κάµψης των εξαγωγών και της αύξησης των εισαγωγών. Πορεία Αποκρατικοποιήσεων: Αστέρας Βουλιαγµένης: Στις 17/09/2014 υπεγράφη η σύµβαση αγοραπωλησίας του σηµαντικού αυτού ακινήτου από την Εθνική Τράπεζα, το Ταµείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕ ) και τον νέο ιδιοκτήτη, την αραβική Jermyn Street Real Estate Fund IV, µέσω της θυγατρικής της εταιρίας ειδικού σκοπού. Το επόµενο στάδιο της διαδικασίας είναι η έκδοση της απόφασης του Συµβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την εφαρµογή του σχεδίου ανάπλασης, κατόπιν εγκρίσεως του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης ηµοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑ Α). Εφόσον εκπληρωθούν οι συµβατικοί όροι, το έργο εκτιµάται ότι θα αποτελέσει το πολυτελέστερο θέρετρο στην Ελλάδα, καθώς θα αποκτήσει δύο ξενοδοχειακές µονάδες έξι αστέρων, δηλαδή µία κατηγορία καταλύµατος που δεν υπάρχει έως τώρα στη χώρα. Σηµειώνεται ότι η προβλεπόµενη δοµήσιµη έκταση είναι 209,5 χιλ. τ.µ, µε σηµαντικές δυνατότητες εµπορικής αξιοποίησης της περιοχής και την επακόλουθη αύξηση των απαιτούµενων θέσεων εργασίας. Σηµαντική επίσης θεωρείται, η πρόβλεψη για διατήρηση και προστασία της ζώνης πρασίνου συνολικής έκτασης 54,1 χιλ. τ.µ,. Η ανάπλαση της εν λόγω περιοχής αφορά στην υλοποίηση επενδύσεων υποδοµών µε άµεση επίδραση στην προσέλκυση τουρισµού υψηλού επιπέδου. Ιππόδροµος: Στις 19/09/2014 έληξε η προθεσµία υποβολής προσφορών για την χορήγηση του δικαιώµατος αποκλειστικής διοργάνωσης και διεξαγωγής του αµοιβαίου ιπποδροµιακού στοιχήµατος για 20-έτη. Βάσει του σχετικού δελτίου τύπου που εξέδωσε το ΤΑΙΠΕ, τα δύο επενδυτικά σχήµατα που υπέβαλαν δεσµευτικές προσφορές είναι α) η Ένωση Προσώπων «Intralot (SPV No. 1) Ltd» και «Intralot (SPV No. 2) Ltd» καθώς και η β) OPAP Investment Ltd. Τελικά, βάσει της αποσφράγισης των δύο οικονοµικών προσφορών, η ΟΠΑΠ Investments Ltd που υπέβαλε την υψηλότερη προσφορά ύψους 40,5 εκατ., ανακηρύχθηκε τελικά προτιµητέος επιτυχών πλειοδότης. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται -3,6% -11,5% +37,4% σηµαντική καθώς αφενός διασφαλίστηκε υψηλό τίµηµα πώλησης του συγκεκριµένου περιουσιακού στοιχείου του Ελλ. ηµοσίου και αφετέρου ενδυναµώνεται η προοπτική επέκτασης του κύκλου εργασιών του ιπποδροµιακού στοιχήµατος µέσω του δικτύου του ΟΠΑΠ µε αύξηση και των κρατικών εσόδων από τους αντιστοιχούντες φόρους. Ακίνητα του ηµοσίου: Ολοκληρώθηκε η µεταβίβαση είκοσι ακινήτων του ηµοσίου στην εταιρία Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ (ΦΕΚ 2424 Β 11/9/2014 και ΦΕΚ 2429 Β 12/9/2014), συνολικής εκτάσεως 3,6 εκατ. τ.µ., µε επόµενο στάδιο την διεξαγωγή αρχιτεκτονικού διαγωνισµού. Πρόκειται για µία εκτεταµένη περιοχή µε µοναδικό φυσικό πλούτο, η οποία εκτείνεται από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας έως και το Σούνιο. Ενδεικτικά, περιλαµβάνονται το Αθλητικό κέντρο του Αγ. Κοσµά, η περιοχή του Φαληρικού Όρµου, το µεγάλο Καβούρι, οι Αλυκές Αναβύσσου, εδαφικές εκτάσεις στο Λαγονήσι, τη Γλυφάδα και τη Βάρκιζα, η Μαρίνα Φλοίσβου, το Μαύρο Λιθάρι κ.ά. Η εµπορική και τουριστική αξιοποίηση των περιοχών αυτών που χρόνια υπολειτουργούν, θα δώσει ώθηση σε σηµαντικές νέες επενδύσεις µε άµεση επίδραση στην αύξηση της απασχόλησης ενώ, στόχος είναι και η διασφάλιση της προσβασιµότητας των πολιτών του λεκανοπεδίου στη θάλασσα. Η πορεία υλοποίησης των αποκρατικοποιήσεων σε εξέλιξη καθώς και των επικείµενων αποκρατικοποιήσεων, είτε αυτές αφορούν έργα υποδοµής, ή αξιοποίηση γης ή εταιρικό χαρτοφυλάκιο παρουσιάζεται σε πρόσφατη Έκθεση του ΤΑΙΠΕ τον Σεπτ Από την Έκθεση αυτή διαφαίνεται η συστηµατική προσπάθεια της χώρας για την αποτελεσµατική και αποδοτική προώθηση των αποκρατικοποιήσεων και γενικότερα για την εφαρµογή των διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων. Η διαδικασία είναι ίσως πιο σύνθετη από ό,τι αναµενόταν καθώς η συσσωρευµένη καθυστέρηση στην αξιοποίηση του πλούτου της χώρας έχει κληροδοτήσει πλήθος νοµικών και άλλων κωλυµάτων, όπως απουσία καταγραφής της γης, του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, των δικαιωµάτων εκµετάλλευσης κλπ. Τελικά, η έγκαιρη και αποτελεσµατική εφαρµογή των αποκρατικοποιήσεων υπόκειται σε σηµαντικούς τυπικούς και ουσιαστικούς περιορισµούς και απαιτεί πολλά στάδια εξέλιξης των εργασιών έως την οριστικοποίηση των συµφωνιών και την υπογραφή των σχετικών συµβάσεων πώλησης ή παραχώρησης. Πάντως, η πρόοδος που έχει σηµειωθεί έως σήµερα είναι αξιοσηµείωτη και αναµένεται να συµβάλλει στην ταχύτερη υλοποίηση του προγράµµατος τόσο το 2014, όσο και στα επόµενα έτη. Η ανάκαµψη και ανάπτυξη της οικονοµίας συµβάλλει στην επίτευξη υψηλότερου τιµήµατος, όπως προκύπτει από την τελική έκβαση της παραχώρησης του ιπποδροµιακού στοιχήµατος. Χρηµατοδότηση Έργων Υποδοµής: Μείζονος σηµασίας για την εξέλιξη των επενδύσεων και τον εκσυγχρονισµό των υποδοµών στη χώρα, αποτελεί η υπογραφή συµφωνιών συνολικού ύψους

14 εκατ. µεταξύ των αρµόδιων υπουργών και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για την κατασκευή αυτοκινητοδρόµων, την ολοκλήρωση του µετρό αλλά και τον ενεργειακό εκσυγχρονισµό της χώρας. Η υλοποίηση σηµαντικών έργων υποδοµής αναµένεται να ενισχυθεί σηµαντικά από την παροχή χρηµατοδότησης προς το ελληνικό δηµόσιο καθώς και τις εταιρίες Αττικό Μετρό, ΕΗ και Α ΜΗΕ. Ο κλάδος της ενέργειας ενισχύεται σηµαντικά καθώς 180 εκατ. θα διατεθούν στη ΕΗ για το εκσυγχρονισµό του δικτύου διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και την προοπτική επέκτασης του. Ταυτόχρονα, ενισχύεται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων, µέσω παροχής χρηµατοδότησης µέσω δανείων συνολικού ύψους 135 εκατ. στον Α ΜΗΕ για την βελτίωση του δικτύου µεταφοράς και την ηπειρωτική διασύνδεση των νησιών. Στο πλαίσιο αυτό αναµένονται περαιτέρω προτάσεις εκ µέρους των ελληνικών αρχών και οµίλων για την χρηµατοδότηση συγκοινωνιακών και σιδηροδροµικών έργων, που θα συµβάλουν σε σηµαντικές µελλοντικές εξελίξεις στον χώρο των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Παγκόσµια Οικονοµία ΗΠΑ: Ο πληθωρισµός µε βάση τον ΤΚ υποχώρησε στο 1,7% τον Αύγ.2014 (η αγορά ανέµενε 1,9%), από 2,0% τον Ιούλ.2014 και 2,1% τον Ιούν Αντίστοιχα, ο δοµικός ΤΚ µειώθηκε στο 1,7% τον Αύγ.2014 (η αγορά ανέµενε 1,9%) από 1,9% τον Ιούλ.2014 και τον Ιούν Οι κυριότερες µηνιαίες αυξήσεις καταγράφηκαν στον τοµέα της στέγασης (+0,2%), στα νέα οχήµατα (+0,2%) και στον κλάδο των ποτών (+0,8%), οι οποίες υπεραντισταθµίστηκαν από τις µηνιαίες µειώσεις στα αεροπορικά ναύλα (-4,7%), τα µεταχειρισµένα οχήµατα (-0,3%) και τα είδη ένδυσης (-0,2%). Τα στοιχεία αυτά µαρτυρούν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις στην οικονοµία αποδυναµώνονται, κάτι το οποίο θα δώσει µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα στους ιθύνοντες της Οµοσπονδιακής Τράπεζας πριν ξεκινήσουν τη διαδικασία αύξησης των επιτοκίων παρέµβασης, µετά το πέρας του προγράµµατος αγοράς οµολόγων τον ερχόµενο Οκτώβριο. Στην αγορά ακινήτων, όπως αναλύεται στην Επισκόπηση, σηµειώθηκε σηµαντική υποχώρηση τον Αύγ.2014, η οποία ωστόσο δεν αντιστάθµισε πλήρως την ανοδική πορεία που είχε σηµειωθεί τον Ιούλ.2014 στους περισσότερους τοµείς. Ειδικότερα, ο αριθµός των κατοικιών που εισήλθε στο στάδιο της κατασκευής (οι ενάρξεις κατοικιών) υποχώρησε αισθητά κατά -14,4% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 (η αγορά ανέµενε -5,2%), έναντι, ωστόσο, σηµαντικής αύξησής του κατά 22,9% τον Ιούλ.2014, µετά την πτώση του κατά -7,6% τον Ιούν Σε ετήσια βάση, οι ενάρξεις ήταν αυξηµένες τον Αύγ.2014 κατά 8,0%. Επίσης, οι άδειες οικοδοµών υποχώρησαν κατά -5,6% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 (η αγορά ανέµενε -1,6%), έναντι µεγάλης αύξησής τους κατά 8,6% τον Ιούλ.2014 και πτώσης τους κατά -3,2% τον Ιούν Σε ετήσια βάση, οι άδειες οικοδοµών ήταν αυξηµένες κατά 5,3%. Τέλος, οι πωλήσεις υφιστάµενων κατοικιών υποχώρησαν κατά -1,8% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 (η αγορά ανέµενε +1,0%), έναντι αύξησής τους κατά 2,2% τον Ιούλ.2014 και +2,4% τον Ιούν Ωστόσο, και σε ετήσια βάση οι συγκεκριµένες πωλήσεις παρουσιάζονται µειωµένες κατά -5,3%. ΖτΕ: Ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit στη ΖτΕ υποχώρησε σε νέο χαµηλό επίπεδο τον Σεπ.2014, εγείροντας νέες ανησυχίες για την πορεία ανάπτυξης της ΖτΕ. Ο δείκτης χειροτέρεψε στο 52,3 τον Σεπτ.2014, χαµηλότερο επίπεδο από τον εκ.2013, από 52,5 τον Αύγ Σε αυτό το επίπεδο, σύµφωνα µε την Capital Economics, ο δείκτης συµβαδίζει µε πολύ περιορισµένη αύξηση του ΑΕΠ περί το 0,2% σε 3µηνιαία βάση το 3 ο 3µηνο 2014, µετά την µηδενική αύξησή του στο 2 ο 3µηνο Η µείωση αυτή προέκυψε από την υποχώρηση του δείκτη ΡΜΙ τόσο στην µεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες σε επίπεδο πολύ κοντά στο 50, που δείχνουν στασιµότητα των συγκεκριµένων κλάδων. Επίσης, ελλοχεύει ο κίνδυνος αποπληθωρισµού αφού ο υποδείκτης τιµών εισροών-εκροών παραµένει κάτω του 50. Σηµειώνεται ότι ο ανωτέρω δείκτης διαµορφώνεται κάτω του 50 από τον Απρ Ειδικότερα, ο δείκτης PMI Markit στη µεταποίηση υποχώρησε στο 50,5 τον Σεπ.2014, από 50,7 τον Αύγ.2014, ενώ ο δείκτης PMI Markit στις υπηρεσίες υποχώρησε στο 52,8 τον Σεπ.2014, από 53,1 τον Αύγ Όσον αφορά στις οικονοµίες της ΖτΕ, στη Γερµανία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ Markit βελτιώθηκε περαιτέρω στο 55,4 τον Σεπ.2014, από 54,9 τον Αύγ.2014, επιβεβαιώνοντας την επάνοδο της οικονοµίας σε θετικό ρυθµό ανάπτυξης, µετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -0,2% σε 3µηνιαία βάση το 2 ο 3µηνο Τέλος, ελαφρώς πιο θετική εµφανίζεται και η εικόνα στην Γαλλία, καθώς ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit ενισχύθηκε οριακά στο 48,8 τον Σεπ.2014, από 46,9 τον Αύγ.2014, αν και παραµένει σε επίπεδο συνυφασµένο µε ύφεση της οικονοµίας. Σηµειώνεται ότι η οικονοµία έµεινε στάσιµη το 1 ο 6µηνο 2014 και αναµένεται ανάλογη πορεία και στο 3 ο 3µηνο Επιδείνωση σηµειώθηκε στο δείκτη καταναλωτικής εµπιστοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Ζώνη του Ευρώ, µε πτώση του στο -11,4 τον Σεπ.2014, από -10,0 τον Αυγ.2014 και -7,5 τον Ιούν Η αδυναµία τόνωσης της ανάπτυξης στη ΖτΕ, παρά τα µέτρα επεκτατικής νοµισµατικής πολιτικής που υιοθέτησε η ΕΚΤ, δεν επιτρέπουν στους καταναλωτές να είναι αισιόδοξοι για τις µελλοντικές οικονοµικές τους συνθήκες. Ιαπωνία: Το εµπορικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειµµα τον Αύγ.2014 (για 26 ο συνεχή µήνα) το οποίο, µε βάση µη εποχικά προσαρµοσµένα στοιχεία, ήταν µειωµένο στα 948,5 δις, έναντι 962,1 δις τον Ιούλ.2014 και 971,4 δις τον Αύγ.2013, καθώς και έναντι των προβλέψεων των αναλυτών. Η µείωση του ελλείµµατος του εµπορικού 14

15 ισοζυγίου ήταν αποτέλεσµα της µεγαλύτερης µείωσης των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Οι εισαγωγές υποχώρησαν κατά -1,5% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014, έναντι αύξησης κατά 2,3% σε ετήσια βάση τον Ιούλ.2014, αλλά µε υψηλότερο ρυθµό από τις προβλέψεις των αναλυτών, καθώς η εσωτερική ζήτηση επηρεάζεται αρνητικά από τον αυξηµένο φόρο κατανάλωσης και οι εισαγωγές πετρελαίου µειώθηκαν κατά -5,2% σε ετήσια βάση λόγω µείωσης της τιµής του. Ειδικότερα, οι εισαγωγές από την Ασία (43% των συνολικών εισαγωγών) µειώθηκαν κατά -3,1% σε ετήσια βάση µε τις εισαγωγές από την Κίνα (20% των συνολικών εισαγωγών) να έχουν µειωθεί κατά -5,3% σε ετήσια βάση. Οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά -1,3% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014 (µείωση για 2 ο συνεχή µήνα), έναντι αύξησης κατά +3,9% σε ετήσια βάση τον Ιούλ.2014, αλλά µε χαµηλότερο ρυθµό από τις προβλέψεις των αναλυτών. Η πτώση των εξαγωγών αποδίδεται στη µικρότερη του αναµενοµένου ανάκαµψη της παγκόσµιας οικονοµίας και στη µεταφορά της παραγωγής πολλών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Ειδικότερα, οι εξαγωγές στην Ασία (που αποτελούν το 56% των συνολικών εξαγωγών της Ιαπωνίας) µειώθηκαν ελαφρά κατά -0,6% σε ετήσια βάση, µε τις εξαγωγές στην Κίνα (20% των συνολικών εξαγωγών) να έχουν µειωθεί κατά -0,2% σε ετήσια βάση και τις εξαγωγές στις ΗΠΑ (18% των συνολικών εξαγωγών) κατά -4,4% σε ετήσια βάση. Σύµφωνα µε τους αναλυτές, τους επόµενους µήνες εκτιµάται ότι το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου θα συνεχίσει να µειώνεται καθώς η παγκόσµια ανάκαµψη (ιδιαίτερα στις ΗΠΑ) συνεχίζεται, ενώ θα επηρεαστεί και από την υποχώρηση του γιεν έναντι του δολαρίου σε χαµηλό 6 ετών. Κίνα: Η ΤτΚίνας προέβη στην παροχή ρευστότητας ύψους 500 δις Γουάν ($ 81,4 δις) στις πέντε µεγαλύτερες τράπεζες της χώρας παρέχοντας 100 δις Γουάν στην κάθε τράπεζα. Σύµφωνα µε τους αναλυτές, αυτή η παροχή ρευστότητας αντιστοιχεί σε µείωση του δείκτη υποχρεωτικών αποθεµατικών για τις τράπεζες κατά 50 µονάδες βάσης. Θεωρείται ότι αυτή η κίνηση θα ενισχύσει τη ρευστότητα των τραπεζών που το αµέσως προσεχές διάστηµα θα επηρεαστεί αρνητικά από την πραγµατοποίηση δηµόσιων εγγραφών εταιρειών στο χρηµατιστήριο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της δυνατότητας των τραπεζών να παρέχουν δάνεια προς τις επιχειρήσεις και κατά συνέπεια την τόνωση της ανάπτυξης. Οι αναλυτές εκτιµούν ότι αυτή η κίνηση δείχνει ότι οι αρχές της Κίνας εµπλουτίζουν τα µέτρα που λαµβάνουν για τη στήριξη των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της ανάπτυξης ,1 50,2 51,4 51,4 50,9 50,8 51,0 50,5 είκτης PMI στη µεταποίηση (Σεπτ Σεπτ.2014) 50,5 49,5 50,2 48,5 50,3 50,4 48,0 48,1 09/13 10/13 11/13 12/13 01/14 02/14 03/14 04/14 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit 50,8 49,4 HSBC/ Markit PMI Ο δείκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit (σύµφωνα µε την πρώτη µέτρηση) σηµείωσε αύξηση στο 50,5 τον Σεπτ.2014, από 50,2 τον Αύγ.2014 (χαµηλό 13 µηνών) και ήταν υψηλότερος από τις προβλέψεις των αναλυτών. Η αύξηση του δείκτη προήλθε κυρίως από την άνοδο του υποδείκτη νέων παραγγελιών σε 52,3 τον Σεπτ.2014 από 51,3 τον Αύγ.2014, µε µεγαλύτερη την άνοδο του δείκτη νέων παραγγελιών εξωτερικού σε 53,9 τον Σεπτ.2014 (υψηλό 4 1/2 ετών) από 51,9 τον Αύγ.2014 λόγω της εντονότερης εξωτερικής ζήτησης. Παράλληλα, ο υποδείκτης παραγωγής παρέµεινε αµετάβλητος στο 51,8 τον Σεπτ.2014 (χαµηλό 2 µηνών), ενώ ο υποδείκτης απασχόλησης υποχώρησε στο 46,9, το χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5 1/2 ετών. Θετική θεωρείται η αύξηση του δείκτη, αλλά όχι και η παραµονή του κοντά στο επίπεδο του 50 που δείχνει περιορισµένη αύξηση της παραγωγής. Αρνητική θεωρείται και η υποχώρηση του υποδείκτη απασχόλησης καθώς η κυβέρνηση της χώρας είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι ανησυχίες για το ρυθµό ανάπτυξης θα της δηµιουργούσε κάποια αρνητική εξέλιξη στην αγορά εργασίας. Γι αυτό το λόγο οι αναλυτές θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να λαµβάνει µέτρα προς την κατεύθυνση της τόνωσης της οικονοµίας µέσω στήριξης των επιχειρήσεων (µείωση φορολογίας, αύξηση δανεισµού, κ.ά.) και κατασκευής έργων υποδοµής, καθώς και µέσω της πολύ πρόσφατης παροχής απευθείας ρευστότητας από την ΤτΚίνας στις µεγαλύτερες τράπεζες. Οι αναλυτές θεωρούν απίθανο να λάβει η κυβέρνηση δραστικά µέτρα όπως η µείωση των επιτοκίων και των υποχρεωτικών αποθεµατικών για τις τράπεζες καθώς η ανάπτυξη στη χώρα θεωρείται ικανοποιητική. Αλβανία: Αύξηση παρουσίασε το έλλειµµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατά +20,6% σε ετήσια βάση σε 343,7 εκατ. το 2 ο 3µηνο 2014 από 285,0 εκατ. το 2 ο 3µηνο Η αύξηση του ελλείµµατος ήταν αποτέλεσµα κυρίως της αύξησης του ελλείµµατος του εµπορικού ισοζυγίου κατά +17,7% σε ετήσια βάση, σε 507,3 εκατ. το 2 ο 3µηνο 2014 από 431,1 εκατ. το 2 ο 3µηνο 2013 καθώς το 2 ο 3µηνο 2014, οι εξαγωγές µειώθηκαν κατά -5,8% σε ετήσια βάση, ενώ αντίθετα οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 8,4% σε ετήσια βάση. 51,0 50,7 51,7 51,7 51,1 50,2 50,5 15

16 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές αγοράς) -0,2-3,1-4,9-7,1-7,0-3,9 +0,7 Ιδιωτική Κατανάλωση 4,3-1,6-6,2-7,7-9,3-6,0 +0,3 ηµόσια Κατανάλωση -2,6 4,9-8,7-5,2-6,9-4,1 +5,9 Ακαθάριστες Επενδύσεις -14,3-13,7-15,0-19,6-19,2-12,8 +2,0 - Κατοικίες -33,6-20,7-21,6-18,0-32,9-37,8-28,2 - Εξοπλισµός -4,7-18,0-8,4-18,0-17,1-7,2 +5,9 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,3 26,8 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 είκτης Τιµών Καταναλωτή (µέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,0 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τοµέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-2,7 Έλλειµµα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -9,8-15,8-11,4-9,9-6,2-2,1-2,0 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών µε κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -13,3-10,1-9,2-8,6-1,2 1,3 0,5 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΟΜ Alpha Bank. * Προβλέψεις ΟΑ, Alpha Bank είκτες Οικονοµικής Συγκυρίας έτος Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 διαθέσιµη περίοδος Οικονοµική ραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίµων) -8,4-8,8-9,8-2,9-3,6-2,1-1,2 (6µην.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 7,0 6,4 15,2 21,3 36,0 28,6 (7µην.) Οικοδοµική ραστηριότητα -25,6-30,7-21,9 2,2-17,0 17,4 1,4 (6µην.) Μεταποίηση -1,1 2,2-3,9-3,0 0,1-1,8 0,0 (7µην.) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών ΡΜΙ στη µεταποίηση 46,0 45,2 47,7 48,7 50,7 50,5 50,1 (Αύγ.) είκτης Οικονοµικού Κλίµατος 90,8 92,6 91,8 91,6 95,0 99,4 101,9 (Αύγ.) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 87,8 90,6 90,1 85,4 90,0 95,6 99,9 (Αύγ.) είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-67,0-73,0-65,0-63,0-52,0-54,7 (Αύγ.) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τοµέας -3,9-4,1-3,9-3,9-4,1-3,5-3,7 (Ιούλ.) Επιχειρήσεις -4,9-4,9-4,7-4,9-5,3-4,7-4,9 (Ιούλ.) - Βιοµηχανία -2,8-1,1-1,9-2,8-4,5-5,5-6,1 (Ιούλ.) - Κατασκευές 0,6-0,3 0,4 0,6-2,6-2,2-2,4 (Ιούλ.) - Τουρισµός -2,6-0,7-1,5-2,6-2,0-1,5-1,5 (Ιούλ.) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,6-3,5-3,4-3,0-2,9 (Ιούλ.) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-5,2-4,8-3,9-3,4-2,7-2,8 (Ιούλ.) - Στεγαστικά άνεια -3,3-3,2-3,2-3,3-3,4-3,2-3,0 (Ιούλ.) Τιµές είκτης Τιµών Καταναλωτή -0,9-0,5-1,0-2,2-1,3-1,5-0,3 (Αύγ.) οµικός Πληθωρισµός -1,7-1,5-2,0-2,1-1,0-1,2 +0,4 (Αύγ.) είκτης Τιµών ιαµερισµάτων -10,8-12,0-10,1-9,5-8,5-7,3-7,9 (1ο 6µην.) Επιτόκια Ταµιευτηρίου 0,38 0,39 0,37 0,32 0,28 0,27 0,22 (Ιούλ.) άνεια προς επιχειρήσεις 7,34 7,41 7,29 7,21 7,19 7,08 6,82 (Ιούλ.) Καταναλωτικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 10,47 9,78 10,83 10,82 11,05 9,79 8,48 (Ιούλ.) Στεγαστικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 3,07 3,07 2,99 2,99 2,99 3,22 3,53 (Ιούλ.) Απόδοση 10-ετούς Οµολόγου 10,05 10,24 10,23 8,60 7,59 6,17 6,09 (Ιούλ.) ΑΕΠ σε σταθερές τιµές -3,9-4,0-3,2-2,3-1,1-0,3-3,9 (6µην.) Τελική Κατανάλωση -5,6-6,4-6,1-0,8-0,1 0,0-5,6 (6µην.) Επενδύσεις -12,8-11,5-12,9-15,3-7,9-0,8-12,8 (6µην.) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,8 1,6 5,2 0,5 5,4 5,3 +5,3 (6µην.) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -5,3-11,1 2,7-5,6 2,2 4,6 +3,4 (6µην.) Ισοζύγιο Πληρωµών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 11,1 16,8 22,5 5,4 11,5 11,5 (6µην.) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 19,3 29,7 39,8 10,0 20,5 20,5 (6µην.) Εµπορικό Ισοζύγιο -17,2-8,3-12,9-17,2-4,6-9,0-9,0 (6µην.) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 19,5 6,5 18,2 19,5 5,0 9,8 9,8 (6µην.) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εµπορικό Έλλειµµα 113,3 78,5 141,4 113,3 109,0 108,0 108,0 (6µην.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. µεταβιβ.) 2,3-1,8 5,3 2,3 0,4 0,7 0,7 (6µην.) Άµεσες Επενδύσεις (καθ. µεταβολή ροής) 2,4 1,1 0,9 2,4 0,1 0,6 0,6 (6µην.) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. µεταβολή ροής) -6,6-9,8-7,5-6,6 0,3 4,5 4,5 (6µην.) Χρηµατιστήριο Γενικός είκτης Τιµών ΧΑ 1.162,7 847, , , , , ,8 (Αύγ.) (% µεταβολή Γ ) 28,1 38,7 37,2 28,1 53,7 43,3 29,1 (Αύγ.) Χρηµατιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 29,3 31,6 39,6 39,9 41,3 40,0 (Αύγ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ. 16