ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΚΥΠΡΟΥ

Transcript

1 ΠΡΟΣ: Υπουργό Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Κύριο Τίµη Ευθυµίου Έντιµε Κύριε Υπουργέ, 18/10/04 ΘΕΜΑ: Προτάσεις για τον Αµπελουργικό τοµέα Ανταποκρινόµενος στην επιστολή σας µε την οποία ζητάτε τις εισηγήσεις µας για το θέµα της Ανάπτυξης και Αναδιάρθρωσης του αµπελοοινικού Τοµέα σας καταθέτουµε τις πιο κάτω απόψεις: Στρατηγικό Σχέδιο για την Ανάπτυξη και Αναδιάρθρωση του αµπελουργικού Τοµέα 1. Ο αµπελοοινικός τοµέας βρίσκεται ενέχυρο των εµπλεκοµένων συµφερόντων της βιοµηχανίας και ορισµένων πολιτικών κοµµάτων. Η οποιαδήποτε πολιτική από πλευράς του κράτους προϋποθέτει τον απεγκλωβισµό του τοµέα από αυτά τα στεγανά. 2. Ο ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ζητεί από τη κυβέρνηση την εφαρµογή ολοκληρωµένης πολιτικής τόσο για το τοµέα των επιτραπέζιων όσο και για το τοµέα των οινοποιήσιµων σταφυλιών. εν στηρίζουµε ούτε τη συρρίκνωση ούτε και την εγκατάλειψη του τοµέα της αµπελουργίας στη Κύπρο επειδή πιστεύουµε ότι διαθέτει τα αναγκαία ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα. Θεωρούµε το τοµέα αυτό ως ζωτικής σηµασίας κλάδο της αγροτικής οικονοµίας και θα πρέπει να το µετατρέψουµε σε ανταγωνιστικό τοµέα αξιοποιώντας τα πολύ µεγάλα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήµατα. 3. ηµιουργία µητρώου πραγµατικών αµπελουργών. Το µητρώο πραγµατικών αµπελουργών θα οδηγήσει στο µεγάλωµα του κλήρου και ταυτόχρονα θα µπορέσει η οποιαδήποτε πολιτική µε πολύ λιγότερους πόρους να στηρίξει εισοδηµατικά ένα µικρότερο αριθµό παραγωγών πολύ πιο αποτελεσµατικά. Η εισοδηµατική στήριξη των πραγµατικών αµπελουργών θα είναι αναγκαία για µία µεγάλη µεταβατική περίοδο µέχρι ότου καρποφορήσει η αναδιάρθρωση και η εφαρµογή της νέας πολιτικής.

2 4. Η νέα αµπελουργική πολιτική του κράτους θα πρέπει να τεθεί καθαρά πάνω σε εµπορική βάση. Η ταυτόχρονη επιδίωξη άλλων στόχων και πολιτικών δεν προαφαιρεί τις βάσεις µίας προσαρµοσµένης στην αγορά πολιτικής. Οποιαδήποτε άλλη πολιτική όπως διατήρηση πρασίνου, δηµιουργία τουριστικού ενδιαφέροντος, διατήρηση της ζωής της υπαίθρου κλπ, είναι πρόσθετες και ξέχωρες πολιτικές οι οποίες θα πρέπει να χρηµατοδοτούνται ξέχωρα και ανεξάρτητα. εν µπορούµε για σκοπούς πρασίνου να διατηρούµε οικονοµικά ταπεινωµένους τους αµπελουργούς. Επίσης θα πρέπει να τονίσουµε ότι ως ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟΣ διαφωνούµε πλήρως µε τη συνχρηµατοδότηση από τους αµπελουργούς των άλλων πολιτικών που επιθυµεί να εφαρµόζει το κράτος. Η χρηµατοδότηση των πρόσθετων πολιτικών θα πρέπει να γίνεται κατά 100% από το κράτος λαµβανοµένου υπόψιν και του πραγµατικού χρόνου εργασίας της κάθε πολιτικής. 5. Η κυβέρνηση χρειάζεται να αναγνωρίσει µία περίοδο µετάβασης και προσαρµογής µε τα νέα δεδοµένα της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, κατά την οποία θα πρέπει να παραχωρείται συνολικά και χωρίς καµία αποκοπή η εισοδηµατική στήριξη που προβλέπεται µέσα από τη συνθήκη προσχώρησης της Κύπρου στην ΕΕ. Η εισοδηµατική στήριξη σκοπό έχει να κρατήσει σταθερά τα εισοδήµατα των αµπελουργών στα επίπεδα τουλάχιστον του 2003 µέχρι το Η σταδιακή και όχι η απότοµη µείωση των εισοδηµάτων κατά τη διάρκεια της µεταβατικής περίοδου θα επιτρέψει την αξιοπρεπή προσαρµογή του τοµέα στις νέες συνθήκες της αγοράς µετά την ένταξη στην ΕΕ. Ο µη σεβασµός από πλευράς της κυβέρνησης, για αυτή της τη δέσµευση για το έτος 2004, δηµιουργεί αναγκαστική έξοδο των αµπελουργών από το επάγγελµα. Η «κυβερνητική τακτική» δηλ., αυτή της επίσπευσης της εξόδου των αµπελουργών από το επάγγελµα, αποτελεί για το ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟ απόλυτα λανθασµένη πολιτική. Ο διακανονισµός που έχει γίνει για τη φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται ως φιλικός προς τα συµφέροντα των βιοµηχανιών. Τα πραγµατικά κίνητρα αυτής της κυβερνητικής πολιτικής δεν µπορούµε να τα αντιληφθούµε πέραν από το να στηρίξουν κάποια πολιτικά κόµµατα τα συµφέροντα της βιοµηχανίας. Τόσο η εξυπηρέτηση των συµφερόντων της βιοµηχανίας

3 σε βάρος της εισοδηµατικής στήριξης όσο και η εξοικονόµηση πόρων από τη κυβέρνηση δεν µπορεί να γίνει αποδεκτή από το ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟ. 6. Η κυβέρνηση χρειάζεται µετά την ένταξη στην ΕΕ, να αντιµετωπίσει το πρόβληµα στη βάση της ουσίας του και όχι στη βάση της δηµιουργίας εντυπώσεων για επικοινωνιακούς σκοπούς. 7. Παρά τις κατεπανάληψη εκκλήσεις µας, η κυβέρνηση κατά το έτος 2004 δεν έχει προβεί στη λήψη µέτρων για απόσταξη κρίσης µε αποτέλεσµα στη συνέχεια να χρησιµοποιηθούν εθνικοί πόροι ώστε να αντιµετωπιστεί το πρόβληµα. Η δικαιολογία για τη µη απόσταξη κρίσης ήταν ότι αυτή θα οδηγούσε σε µείωση των εθνικών ποσοστώσεων εάν το φετινό φαινόµενο επαναλαµβανόταν και στα επόµενα χρόνια. Ωστόσο η πραγµατική αιτία ήταν η µη έγκαιρη και σωστή διάγνωση των διαστάσεων του προβλήµατος από κυβερνητικής πλευράς. Θεωρούµε βέβαιο ότι καµία διαδικασία εκ των υστέρων δεν θα επιχειρηθεί για να χρηµατοδοτηθεί απόσταξη κρίσης. 8. Η εισοδηµατική στήριξη όπως αυτή εκχωρείται ως δικαίωµα της Κύπρου από την συνθήκη προσχώρησης, δεν µπορεί να αντιµετωπισθεί µέσα από τη µεταφορά κονδυλίων από τις γραµµές προϋπολογισµού του σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης οι οποίες σκοπό έχουν να εξυπηρετήσουν άλλες πολιτικές όπως την εξισωτική πληρωµή για τη πρόσθετη στήριξη των µειονεκτικών περιοχών και τα αγροπεριβαλλοντικά για σκοπούς σωστής γεωργικής περιβαλλοντικής πρακτικής. 9. Στη περίπτωση όπου η κυβέρνηση έχει αδυναµίες να διαθέσει τους αναγκαίους πόρους για εισοδηµατική στήριξη, η περικοπή θα πρέπει να γίνει µόνο από καλλιέργειες οι οποίες δεν καλλιεργούνται από επαγγελµατίες αµπελουργούς. Ωστόσο όµως ο ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟΣ τονίζει τις υποχρεώσεις και δεσµεύσεις της Κ για εισοδηµατική στήριξη στο σύνολο των αµπελουργών. 10. Η κυβέρνηση θα πρέπει να χρηµατοδοτήσει µε άµεσο πρόγραµµα από εθνικούς η κοινοτικούς πόρους την εφαρµογή ενός ολοκληρωµένου προγράµµατος διαχείρισης της ποιότητας της παραγωγής.

4 11. Αναµπελώσεις. Εκεί όπου παρουσιάζονται ποικιλίες οι οποίες µπορούν να έχουν εµπορευσιµότητα θα πρέπει να συµπεριληφθούν στις επιτρεπόµενες ποικιλίες για αναµπελώσεις. Η κυβέρνηση θα πρέπει να τεκµηριώνει µε µελέτες προβλέψεων τις εισηγήσεις της σχετικά µε τις ποικιλίες που η ίδια προτείνει. Ιδικά ωστόσο στα επιτραπέζια σταφύλια θα πρέπει να δοθούν προτεραιότητες στις ποικιλίες οι οποίες προσφέρουν πρωιµάδα µε εκκοπή εντός του Ιουνίου και Ιουλίου, όπως η πρώιµη κόκκινη ποικιλία. 12. Εκριζώσεις. Να δοθούν κίνητρα για εκρίζωση στους αµπελουργούς που το επιθυµούν ειδικότερα στις περιοχές που έχει αποδειχτεί ότι δε µπορούν να παράξουν καλής ποιότητας οινοποιήσιµα σταφύλια. Σε αυτούς τους γεωργούς να δοθούν εναλλακτικές λύσεις για άλλες οικονοµικά βιώσιµες καλλιέργειες. Από τον περασµένο χρόνο εξαγγέλθηκε και εφαρµόσθηκε σχέδιο εκρίζωσης και αναµπέλωσης. Εισηγούµαστε όπως όσοι επιθυµούν να µην προχωρήσουν στην αναµπέλωση εκριζωµένων ποικιλιών µαύρου να αποζηµιωθούν και να φύγουν. Θα πρέπει να εξαγγελθεί νέο σχέδιο εκρίζωσης των προβληµατικών ποικιλιών και των πλεονασµάτων ώστε να αποζηµιωθούν οι αµπελουργοί και να εγκαταλείψουν τα αµπέλια. Στη περίπτωση εκρίζωσης των αµπελώνων οι πραγµατικοί γεωργοί θα πρέπει να αποζηµιώνονται για απώλεια εισοδήµατος για µία περίοδο τουλάχιστον 10 χρόνων. 13. Εκριζώσεις χωρίς διάκριση. Όλες οι περιοχές οι οποίες το επιθυµούν και πληρούν τα γενικά κριτήρια θα πρέπει να συµπεριληφθούν στους δικαιούχους για εκριζώσεις. Π.χ. Τουρκοκυπριακά αµπέλια 14. Βιολογική καλλιέργεια. Η βιολογική καλλιέργεια συµβάλλει στην µείωση της παραγωγής ως εκ τούτου εισηγούµαστε να αυξηθούν τα κίνητρα για τη Βιολογική καλλιέργεια των αµπελιών και να δηµιουργηθούν αµιγώς βιολογικά καλλιεργούµενες περιοχές τόσο στα Κρασοχώρια Λεµεσού και Πάφου όσο και στην περιοχή Κουµανταρίας µε στόχο την παραγωγή παραδοσιακών οικολογικών απµελοοινικών προϊόντων. Οι περιοχές αυτές θα αποτελούν τουριστικό πόλο έλξης και ταυτόχρονα τα προϊόντα αυτά θα έχουν εξαγωγικό πλεονέκτηµα. Για τον Κυπριακό σουτζούκο

5 µπορούµε να διεκδικήσουµε την πατέντα. Επίσης το βιολογικό έψιµο µπορεί να πωληθεί σαν φυσικό γλυκαντικό πρόσθετο. 15. Εφαρµογή της νοµοθεσίας για τους Τοπικούς οίνους και τους οίνους ονοµασίας προέλευσης. Η εσοδεία 2005 θα πρέπει να µας δώσει τα πρώτα Κυπριακά κρασιά µε Γεωγραφική ένδειξη τα οποία θα πρέπει να δουλέψουµε για να πάρουν τη θέση τους στην παγκόσµια αγορά κρασιού µέσα από τη συµµετοχή της Κύπρου σε διεθνής διαγωνισµούς και εκθέσεις. 16. Η Κυβέρνηση να επιδοτήσει την δηµιουργία νέων τοπικών οινοποιών. Να συντοµεύσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες για έκδοση των αδειών ανέγερσης και εγκατάστασης των οινοποιείων. Τα πολεοδοµικά προβλήµατα και οι υπερβολικές γραφειοκρατίκές διαδικασίες βρίσκονται κόντρα σε κάθε επιχειρηµατική πρωτοβουλία για νέα επένδυση στο τοµέα. 17. ιατήρηση του Αµπελώνα στις ψηλότερες περιοχές. Τα αµπέλια στις ψηλότερες περιοχές πρέπει να διατηρηθούν για σκοπούς πρασίνου χρησιµοποιώντας πρόσθετο κονδύλι επιδότησης το οποίο να καλύπτει πλήρως το κόστος συντήρησης των αµπελώνων. Εάν το κράτος επιθυµεί να διατηρηθεί πράσινο τότε να αυξήσει σηµαντικά τις κατά σκάλα επιδότηση και οι αµπελουργοί να καταστρέφουν τον καρπό πολύ ενωρίς και να µην χρησιµοποιούν λιπάσµατα φάρµακα και άλλα έξοδα. Το πράσινο είναι ελεύθερο αγαθό και ως τέτοιο απολαµβάνετε από το σύνολο της κοινωνίας, το κόστος του οποίου θα πρέπει να πληρώνει εξολοκλήρου η κοινωνία όπως επίσης το πράττει στη περίπτωση των άλλων δασικών περιοχών. Οι παραγωγοί θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για να χρησιµοποιήσουν το σχέδιο για κτίσιµο ξερολιθιάς. 18. Εκσυγχρονισµός του κυπριακού αµπελώνα. Για την σταδιακή µείωση των κρατικών ενισχύσεων ενδείκνυται ο εκσυγχρονισµός του Κυπριακού Αµπελώνα µε την εκµετάλλευση των κινήτρων που δίδει το ΣΑΑ για µηχανοποίηση των καλλιεργητικών φροντίδων µε σκοπό τη µείωση του κόστους καλλιέργειας. 19. Πληθυσµός της Υπαίθρου. Για να κρατηθεί ο πληθυσµός της υπαίθρου στόχος της πιο πάνω εκστρατείας θα πρέπει να είναι οι πραγµατικοί αµπελουργοί (και κατεπέκταση οι

6 πραγµατικοί γεωργοί) µε ιδιαίτερη έµφαση στις µικρές ηλικίες κάτω των 40 ετών, στόχος που τίθεται και από την ΕΕ. Έστω και εάν υπάρχουν κίνητρα από την ΕΕ που αφορούν τις µικρές ηλικίες, είναι απαραίτητη η δηµιουργία υποδοµής ώστε να κρατηθεί ο κόσµος στα χωριά. Το κράτος έπρεπε να είχε ήδη προχωρήσει σε ανασυγκρότηση της υπαίθρου µε ολοκληρωµένες ενέργειες (π.χ Βελτίωση του οδικού δικτύου και δηµιουργία πόλων έλξης για τους νέους. Στα πλαίσια της συµπλεγµατοποίησης των χωριών που έχει ξεκινήσει το Υπουργείο Εσωτερικών θα µπορούσε να κατασκευαστούν Κέντρα Νεότητας σε καθένα από τα συµπλέγµατα. Εκεί να παρέχονται µαθήµατα σε τοµείς που ενδιαφέρουν τους νέους και να γίνονται εκδηλώσεις). Η ζωή στην ύπαιθρο για να µπορέσει να κρατηθεί θα πρέπει να δηµιουργηθούν οι πραγµατικές προϋποθέσεις. Ποίες είναι λοιπόν αυτές: α. Η δηµιουργία οικονοµίας κλίµακας των µικρών κοινωνιών της ορεινής περιοχής, β. Η ανάµιξη στρωµάτων και ηλικιών του πληθυσµού, γ. Η δηµιουργία εναλλακτικών θέσεων εργασίας συµπληρωµατικών και ανεξάρτητων της γεωργίας, γ. Η αποκέντρωση της πρωτεύουσας µε τη µεταφορά κρατικών κυρίως υπηρεσιών η τµηµάτων του Πανεπιστηµίου στις ορεινές περιοχές. 20. Εκµετάλλευση οικονοµικών κινήτρων για άλλα οινικά προϊόντα. ίδονται οικονοµικά κίνητρα από το Υπουργείο Εµπορίου για εγκαταστάσεις παρασκευής οινικών προϊόντων, π.χ. σουτζούκου, έψηµα κ.λ.π, που συνεισφέρουν στο εισόδηµα των αµπελουργών. Όµως και σε αυτό τον τοµέα δεν έχει γίνει επαρκής ενηµέρωση, οπότε τα κίνητρα έχουν µείνει ανεκµετάλλευτα. Μικροί γυναικείοι συνεταιρισµοί θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν τοπικές κερδοφόρες οικοτεχνίες/βιοτεχνίες. 21. Περισσότερη ενηµέρωση. Η ενηµέρωση από το κράτος πρέπει να συνεχιστεί. Τα προγράµµατα, οι επιλογές των γεωργών και τα οικονοµικά κίνητρα θα πρέπει να παρουσιάζονται στα χωριά µε πρακτικά παραδείγµατα σε συντονισµένες εκστρατείες από Λειτουργούς του Υπουργείου Γεωργίας. Αν οι γεωργοί µας γίνουν δεχτικοί στις οδηγίες των υπουργείων τότε θα µπορέσουν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις των καιρών και να δηµιουργήσουν βιώσιµη γεωργία.

7 22. Εκπαίδευση. Να λειτουργήσουν Γεωργικές Σχολές. Η Σχολή Γεωργικής Εκπαίδευσης στο Αυγόρου δεν είχε µέχρι τώρα αποδοχή από τους αγρότες. Είναι καιρός να δοθεί περισσότερη δηµοσιότητα και να βρεθούν τρόποι για περισσότερη συµµετοχή. Επίσης, µαθήµατα καλής γεωργικής πρακτικής θα µπορούσαν να δίδονται µε τη διοργάνωση διαλέξεων σε συµπλέγµατα χωριών ( π.χ. Αµπελοχώρια Λεµεσού και Πάφου, Πιτσιλιά κ.α.). 23. Οργάνωση Παραγωγών: Επίσης λόγω του µικρού κλήρου σε πολλές περιοχές αλλά και λόγω απαίτησης από την ΕΕ θα πρέπει να δηµιουργηθούν συνεταιρισµοί. Η λειτουργία των συνεταιρισµών θα παρέχει τη δυνατότητα περαιτέρω επιχορήγησης από την ΕΕ, ενώ συγχρόνως θα εξασφαλίζει δικαιότερη αντιµετώπιση από τα οινοποιεία. Είναι όµως εύκολο για τους αµπελουργούς µας να προχωρήσουν στον καταρτισµό συνεταιρισµών όταν ακόµα και η συµπλήρωση των νέων αιτήσεων είναι ήδη µια περίπλοκη διαδικασία γι αυτούς; Πιστεύουµε ότι χρειάζεται ουσιαστικότερη συµµετοχή του κράτους στο τοµέα παροχής τεχνικών γεωπονικών συµβουλών. Κυρίως στη περίπτωση των Επιτραπέζιων σταφυλιών θα χρειασθεί το συντοµότερο να συσταθεί ΟΠ η οποία να είναι φορέας έκφρασης και διαπραγµάτευσης των ιδίων των παραγωγών όπως προβλέπεται από το κανονισµό Μεταποίηση προϊόντων. Να εξαγγελθούν ουσιαστικά προγράµµατα για να επιδοτούνται οι αµπελουργοί στη παραγωγή σταφίδας για οικιακή χρήση και εξαγωγές. 25. Προώθηση. Να προωθηθούν για παραγωγή ντόπιων οινοποιήσιµων σταφυλιών και να γίνει καµπάνια για να µάθει ο κόσµος να καταναλώνει το παραδοσιακό κυπριακό κρασί..η κυβέρνηση να διαθέτει κρασιά και άλλα οινικά προϊόντα τα οποία θα παραχωρεί σε τιµή κόστους στους ξένους τουρίστες που επιστρέφουν στη πατρίδα τους καθώς επίσης και στους Κύπριους που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Αυτό θα βοηθήσει στις προσπάθειες που καταβάλλονται για να µάθει ο κόσµος του εξωτερικού να καταναλώνει κυπριακά οινικά προϊόντα. 26. Logistics Εξαγωγών. Έντονη θα πρέπει να είναι η δραστηριοποίηση από όλους τους φορείς, κράτος, οινοβιοµήχανους και αντιπρόσωπους στο εξωτερικό για την αύξηση των

8 εξαγωγών αφού πιο πριν προσπαθήσουµε για παραγωγή κρασιών ποιότητας. Η κυβέρνηση θα πρέπει σε συνεργασία µε τους φορείς των µεταφορών το συντοµότερο να µελετήσει σχέδιο µεταφορών/εξαγωγών των γεωργικών προϊόντων. Πρόσθετα θα πρέπει η κυβέρνηση να προωθήσει µεταφορές οι οποίες να είναι ταχύπλοες και πάνω σε καθηµερινή βάση σε λιµάνια της Στερεάς Ευρώπης. 27. Σήµανση προϊόντων. Η σήµανση των προϊόντων κρασιού θα πρέπει να τεθεί πάνω σε πολύ αυστηρή βάση. Ο κίνδυνος που αντιµετωπίζουν τα κυπριακά κρασιά από τα «No Name» κρασιά της Νοτίου Αφρικής και των χωρών της Λατινικής Αµερικής είναι πολύ µεγάλος λόγω ιδιαίτερα χαµηλών τιµών και σχετικά καλής ποιότητας. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα των κυπριακών κρασιών θα µπορέσουν µόνο και µόνο τότε να γίνουν σεβαστά από το καταναλωτή όταν αυτά διατηρήσουν συνέχεια στην αγορά. Στη σήµανση θα πρέπει να αναφέρεται η προέλευση των συστατικών του κρασιού και όχι µόνο ο τόπος συσκευασίας. 28. Η κυβέρνηση θα πρέπει αµέσως µετά την ολοκλήρωση της πολιτικής και την εκτίµηση του συνολικού κόστους για το αµπελουργικό να θέσει το θέµα στο Συµβούλιο Υπουργών της ΕΕ αφού πιο πριν το διαβουλευτεί µαζί µε την Κοµµισίον ώστε να το διαπραγµατευτεί αποτελεσµατικά. εν θα πρέπει όµως να γίνει απλή εγγραφή για χάρη εσωτερικής κατανάλωσης η και συλλογής αποδεικτικών στοιχείων για δήθεν προσπάθειες, αλλά να υπάρξει µία πραγµατική και ειλικρινής µάχη υπέρ του ζωτικού αυτού κλάδου. Ευχαριστούµε για τη συνεργασία και παρακαλούµε για τα παραπέρα. Με φιλικούς χαιρετισµούς, Κυριάκος Χατζηγιάννης Γενικός Γραµµατέας Παναγροτικού Συνδέσµου Κύπρου