Συστήματα Ηλεκτρονικών Πληρωμών

Transcript

1 Συστήματα Ηλεκτρονικών Πληρωμών Department of Informatics and Research Group Prof. Drakoulis Martakos & Charalampos Vassiliou

2 Σύνοψη Μαθήματος ISR Group Η κρισιμότητα των Ηλεκτρονικών Πληρωμών Πληρωμή με Πιστωτικές Κάρτες Online Χαρακτηριστικά Επιτυχημένων Μεθόδων Ηλεκτρονικής Πληρωμής Ασφάλεια Ηλεκτρονικών Πληρωμών Δημόσια Υποδομή Συμμετρική και Ασύμμετρη Κρυπτογράφηση Ψηφιακές Υπογραφές Πρότυπα για Ηλεκτρονικές Πληρωμές Ηλεκτρονικές Κάρτες και Έξυπνες Κάρτες Χρεωστικές Κάρτες Ηλεκτρονικά Πορτοφόλια Προβλήματα Ασφαλείας με Πιστωτικές Κάρτες Κάρτες Αγορών για B2B Έξυπνες Κάρτες Ηλεκτρονικά Μετρητά και Καινοτομικές Μέθοδοι Πληρωμής Ηλεκτρονικά Μετρητά και Εναλλακτικές αντί για Πιστωτικές Κάρτες Κάρτες Αποθηκευμένης Αξίας (Stored-Value Cards) και άλλες Καινοτομίες Ηλεκτρονική Αφοσίωση και Προγράμματα Ανταμοιβών Πληρωμές Πρόσωπο-με-Πρόσωπο Παγκόσμιες Β2Β Πληρωμές Ηλεκτρονικές Επιταγές (E-Checking)

3 Γενικά ISR Group Ηλεκτρονικές πληρωμές: H ηλεκτρονική μεταφορά κονδυλίων μέσω διαφόρων συστημάτων Σημασία: Αποτελούν την ραχοκοκαλιά του ηλεκτρονικού επιχειρείν. Κατηγορίες Πληρωμών B2B (business-to-business) B2C (business-to-customer)

4 Απαιτήσεις Ασφαλείας Ηλεκτρονικών Συναλλαγών ISR Group Πρόβλημα: το επίπεδο ασφάλειας των ηλεκτρονικών συναλλαγών Aρχές ασφαλείας: Έλεγχος αυθεντικότητας (Authentication) Εξουσιοδότηση (Authorization) Εμπιστευτικότητα (Confidentiality) Ακεραιότητα (Integrity) Μη Αποποίηση Ευθύνης (Non-repudation)

5 Εμπλεκόμενα Μέρη (stakeholders) ISR Group Έμπορος: Η πλευρά που αποκομίζει την ηλεκτρονική πληρωμή με αντάλλαγμα αγαθά και υπηρεσίες Πελάτης: Η πλευρά που κάνει την ηλεκτρονική πληρωμή σε αντάλλαγμα με αγαθά ή υπηρεσίες Οργανισμός οικονομικών υπηρεσιών: Οι τράπεζες ή διάφοροι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που εκδίδουν το όργανο ηλεκτρονικής πληρωμής που χρησιμοποιείται για την αγορά Έμπιστη Τρίτη Οντότητα (Trusted Third Party): Μια αρχή ασφαλείας ή μια υπηρεσία την οποία εμπιστεύονται τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέρη για την διασφάλιση των συναλλαγών τους

6 Μέθοδοι Ηλεκτρονικών Πληρωμών ISR Group Παραδοσιακές Μέθοδοι Ηλεκτρονικών Πληρωμών Πιστωτικές κάρτες Ηλεκτρονικές επιταγές Ψηφιακά μετρητά Σύγχρονες Τάσεις Ηλεκτρονικών Πληρωμών Κινητές Συσκευές (m-payment) Τηλεοράσεις (t-payment) Bluetooth ή Υπέρυθρες (p-payment)

7 Online πληρωμές με πιστωτικές κάρτες ISR Group Άνοιγμα λογαριασμού στην τράπεζα Κρυπτογραφημένη μετάδοση στοιχείων Ύπαρξη ή μη ενδιάμεσου οργανισμού Ευκολία στη χρήση Εξασφάλιση των χρημάτων στην τράπεζα Πιο διαδεδομένη μέθοδος πληρωμής στην Ευρώπη Συστήματα Online πληρωμών μέσω πιστωτικών καρτών : SET, PayPal

8 Ηλεκτρονικές Επιταγές ISR Group Χρησιμοποίηση ψηφιακών υπογράφων & ψηφιακών πιστοποιητικών Υψηλή ασφάλεια (κωδικοποίηση με το δημόσιο κλειδί της τράπεζας) Τα χρήματα είναι εξασφαλισμένα στην τράπεζα ΧρήσηκυρίωςστιςΗΠΑκυρίωςγιαB2B πληρωμές Συστήματα πληρωμών μέσω ηλεκτρονικών επιταγών : CheckFree, E-Checks της FSTC

9 Ψηφιακά μετρητά ISR Group Κατηγορίες Μαγνητική κάρτα (smart card) Ειδικό λογισμικό (π.χ. μικροπληρωμές) Πλεονεκτήματα Υψηλή ανωνυμία Μεταβιβασιμότητα και Ανεξαρτησία Μειονέκτημα Πιθανή απώλεια της κάρτας (μη εξασφάλιση των χρημάτων) Συστήματα ψηφιακών μετρητών : Mondex, Visa Cash

10 Αξιολόγηση μεθόδων ηλεκτρονικής πληρωμής Κριτήρια Ανεξαρτησία (Independence) Διαλειτουργικότητα και μεταφερσιμότητα (Interoperability and portability) Ασφάλεια (Security) Ανωνυμία (Anonymity) Διαιρετότητα (Divisibility) Ευκολία στη χρήση (Easy of use) Χρέωση συναλλαγής (Transaction fees) ISR Group

11 Κατάσταση στην Ελλάδα ISR Group Ελάχιστες εφαρμογές Ηλεκτρονικών Πληρωμών (Β2Β & Β2C) Χρήση μόνο συστημάτων πιστωτικών καρτών Οι Έλληνες είναι επιφυλακτικοί για τις ηλεκτρονικές μορφές πληρωμών. Οι Έλληνες εμπιστεύονται κατά 25,83% λιγότερο από το κοινοτικό μέσο όρο τις πληρωμές μέσω του Internet (πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης)

12 Πληρωμή με πιστωτικές κάρτες online ISR Group Μέχρι πρόσφατα, οι καταναλωτές ήταν εξαιρετικά διστακτικοί να χρησιμοποιήσουν την πιστωτική τους κάρτα για αγορές στο Διαδίκτυο Αυτό αλλάζει επειδή: Κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών καταστημάτων, συνεχόμενη ανάπτυξη εφαρμογών e-banking και αύξηση security awareness Το 85% των συναλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο Διαδίκτυο είναι B2B και όχι B2C (οι πιστωτικές κάρτες χρησιμοποιούνται σπάνια σε B2B συναλλαγές) Επιπλέον των πιστωτικών καρτών και της μεταφοράς χρημάτων, οι ηλεκτρονικές πληρωμές (e-payments) είναι μία άλλη εναλλακτική μέθοδος πληρωμής. Υπάρχουν πολλοί τύποι ηλεκτρονικής πληρωμής. Το κοινό στις διαφορετικές αυτές μεθόδους είναι η ικανότητα μεταφοράς μίας πληρωμής από ένα πρόσωπο ή ομάδα σε άλλο πρόσωπο ή ομάδα μέσω ενός δικτύου χωρίς να είναι απαραίτητο να έρθουν πρόσωπο-με-πρόσωπο

13 Τέσσερις εμπλεκόμενοι στις ηλεκτρονικές πληρωμές ISR Group Εκδότης. Οι τράπεζες ή μη τραπεζικοί οργανισμοί που εκδίδουν το όργανο ηλ.πληρωμής που χρησιμοποιείται για την αγορά. Ρόλος-κλειδί στην πραγματοποίηση online αγορών. Οι πελάτες πρέπει να προμηθευτούν λογαριασμούς ηλεκτρονικής πληρωμής από έναν εκδότη Οι εκδότες συνήθως εμπλέκονται στην πιστοποίηση μίας συναλλαγής και της έγκρισης του ποσού Πελάτης/πληρώνων/αγοραστής. Ηπλευράπουκάνειτην ηλεκτρονική πληρωμή σε αντάλλαγμα με αγαθά ή υπηρεσίες Έμπορος/πληρωτέος/πωλητής. Η πλευρά που αποκομίζει την ηλεκτρονική πληρωμή με αντάλλαγμα αγαθά και υπηρεσίες Ρυθμιστής. Συνήθως κυβερνητικός ενδιάμεσος, τουοποίουοι κανονισμοί ελέγχουν τη διαδικασία ηλεκτρονικής πληρωμής Το ακρωνύμιο PAIN (Privacy, Authentication, Integrity and Nonrepudiation) επινοήθηκε για να αναπαραστήσει τα σημαντικότερα θέματα εμπιστοσύνης που πρέπει να πληροί κάθε μέθοδος ηλεκτρονικής πληρωμής

14 Χαρακτηριστικά επιτυχημένων μεθόδων ηλεκτρονικής πληρωμής (1) ISR Group Ανεξαρτησία (Independence). Κάποιες μορφές ηλεκτρονικών πληρωμών απαιτούν εξειδικευμένο λογισμικό ή υλικό, για τη διεκπεραίωση της πληρωμής. Οι μέθοδοι αυτοί, είναι λιγότερο πιθανό να πετύχουν Διαλειτουργικότητα και μεταφερσιμότητα (Interoperability and portability). Όλες οι μορφές ΗΕ τρέχουν σε εξειδικευμένα συστήματα που είναι συνδεδεμένα με άλλα επιχειρησιακά συστήματα και εφαρμογές. Μία μέθοδος ηλεκτρονικής πληρωμής πρέπει να συνεργάζεται με τα υπάρχοντα συστήματα και εφαρμογές, και να υποστηρίζεται από τυποποιημένες υπολογιστικές πλατφόρμες Ασφάλεια (Security). Πόσο ασφαλής είναι η συναλλαγή; Ποιες είναι οι αρνητικές συνέπειες της συναλλαγής? Και πάλι, αν ο κίνδυνος για τον πληρώνοντα είναι μεγαλύτερος απ ότι για τον πληρωνόμενο, η μέθοδος είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή Ανωνυμία (Anonymity). Αντίθετα με τις πιστωτικές κάρτες και τις επιταγές, αν ένας αγοραστής χρησιμοποιεί μετρητά, δεν υπάρχει τρόπος να εντοπιστεί. Κάποιοι αγοραστές επιθυμούν η ταυτότητα και οι αγορές τους να παραμείνουν ανώνυμα. Γιαναεπιτύχουν, ειδικές μέθοδοι πληρωμής όπως ηλεκτρονικά μετρητά (ecash) ή ψηφιακά μετρητά πρέπει να διατηρούν την ανωνυμία του αγοραστή.

15 Χαρακτηριστικά επιτυχημένων μεθόδων ηλεκτρονικής πληρωμής (2) ISR Group Διαιρετότητα (Divisibility). Οι περισσότεροι πωλητές αποδέχονται πιστωτικές κάρτες μόνο για αγορές εντός συγκεκριμένου εύρους. Κάθε μέθοδος που μπορεί να αντιμετωπίσει τις χαμηλότερες και τις υψηλότερες τιμές, έχει μεγάλες πιθανότητες να γίνει ευρέως αποδεκτή Ευκολία στη χρήση (Easy of use). Για B2C ηλεκτρονικές πληρωμές, οι πιστωτικές κάρτες είναι το σύνηθες, λόγω της ευκολίας στη χρήση τους. Για B2B πληρωμές, το ερώτημα είναι αν οι online μέθοδοι πληρωμής μπορούν να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες off-line μεθόδους προμηθειών Χρέωση συναλλαγής (Transaction fees). Όταν σε μία πληρωμή χρησιμοποιείται πιστωτική κάρτα, ο έμπορος πληρώνει ένα τέλος συναλλαγής περίπου 3% της τιμής αγοράς του αντικειμένου (επιπλέον τής ελάχιστηςσταθερήςχρέωσης). Οι χρεώσεις αυτές καθιστούν απαγορευτική την υποστήριξη μικρότερων αγορών με πιστωτικές κάρτες. Άρα, υπάρχει ανάγκη για εναλλακτικούςτύπουςπληρωμής

16 Κρίσιμαερωτήματαγιατηνασφάλεια ISR Group Όταν χρησιμοποιείται πιστωτική κάρτα για τις αγορές μέσω Διαδικτύου, πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δε θα υποκλέψει κάποιος τον αριθμό καθώς η κάρτα διασχίζει το δίκτυο; (ΑΣΦΑΛΕΙΑ) Αν επικοινωνήσεις με κάποιο δικτυακό τόπο ΗΕ με την πρόθεση αγοράς, πώς μπορείς να είσαι βέβαιος ότι πρόκειται για νόμιμη ιστοσελίδα; (ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ) Αν μία εταιρεία στείλει ένα λογαριασμό σε μία άλλη εταιρεία μέσω Διαδικτύου, πώς μπορεί ο παραλήπτης να είναι βέβαιος ότι ο λογαριασμός δεν έχει αλλαχθεί; (ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ) Αν ένας πελάτης στείλει σε μία εταιρεία μία ηλεκτρονική επιταγή και στη συνέχεια αρνηθεί ότι την έστειλε, πώς μπορεί κανείς να αντικρούσει αυτή την άρνηση; (ΜΗ-ΑΠΑΡΝΗΣΗ) Οι ερωτήσεις αυτές αντικατοπτρίζουν τα θέματα εμπιστοσύνης (ή PAIN ) που προκύπτουν με τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών: Ασφάλεια, Πιστοποίηση, Ακεραιότητα και Μη-Απάρνηση Ένα καλά σχεδιασμένο online σύστημα ασφαλείας παρέχει τις απαντήσεις στις περισσότερες, αλλά όχι σε όλες, αυτές τις ερωτήσεις καθώς και σε παρεμφερείς.

17 Υποδομές Δημοσίων Κλειδιών (PKI) ISR Group Public key infrastructure (PKI) ένας τρόπος διασφάλισης των ηλεκτρονικών πληρωμών με τη χρήση απόκρυψης με δημόσιο κλειδί, ψηφιακές υπογραφές και ψηφιακά πιστοποιητικά με μία δικτυακή εφαρμογή Δημόσια απόκρυψη με κώδικα Απόκρυψη (κρυπτογράφηση) η διαδικασία απόκρυψης ενός μηνύματος με τέτοιο τρόπο που να είναι δύσκολο, δαπανηρό ή χρονοβόρο για ένα μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο να το αποκρυπτογραφήσει Στην περίπτωση των ηλεκτρονικών πληρωμών, το μήνυμα μπορεί να είναι οι πληροφορίες σχετικά με την πιστωτική κάρτα που εισάγονται σε μία φόρμα ή μία σύμβαση ανάμεσα σε δύο εταιρείες Η απόκρυψη έχει τέσσερα βασικά τμήματα: Απλό κείμενο μη κρυπτογραφημένο μήνυμα αναγνώσιμο από άνθρωπο Ciphertext μήνυμα αφού κρυπτογραφηθεί σε μη-αναγνώσιμη μορφή Αλγόριθμος κρυπτογράφησης ο μαθηματικός τύπος που χρησιμοποιείται για να μετατρέψει το απλό κείμενο σε ciphertext και αντιστρόφως Κωδικός (key) ο μυστικός κωδικός που χρησιμοποιείται για να κρυπτογραφήσει και να αποκρυπτογραφήσει ένα μήνυμα

18 Δύο βασικές κατηγορίες συστημάτων κρυπτογράφησης ISR Group Συμμετρική (με έναν μυστικό, ιδιωτικό κώδικα) Ο κώδικας χρησιμοποιείται να κρυπτογραφεί και να αποκρυπτογραφεί κείμενο Τον μοιράζονται αποστολέας και παραλήπτης του κειμένου Διάφοροι αλγόριθμοι μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην κρυπτογράφηση (Πρότυπο Κρυπτογράφησης Δεδομένων (Data Encryption Standard - DES) Ακόμα και αν ο αλγόριθμος είναι γνωστός, το μήνυμα παραμένει ασφαλές όσο μόνο αποστολέας και παραλήπτης γνωρίζουν τον κωδικό Κωδικοί 40-bit μπορούν να σπάσουν σε δευτερόλεπτα και κωδικοί 56-bit είναι ζήτημα ημερών, ανάλογα με τη δύναμη του υπολογιστή Ασύμμετρη (δημόσιος κωδικός) που χρησιμοποιεί τμήμα κωδικών Δημόσιος κωδικός για την κρυπτογράφηση του μηνύματος Ιδιωτικός κωδικός για την αποκρυπτογράφηση του μηνύματος (ήαντιστρόφως) Υπάρχει μόνο ένα αντίγραφο του ιδιωτικού κώδικα, και το φυλάσσει ο ιδιοκτήτης του. Ένας δημόσιος κωδικός είναι διαθέσιμος σε οποιονδήποτε, μέσω Internet Ο πιο κοινός αλγόριθμος κρυπτογράφησης δημόσιου κωδικού είναι ο RSA. Ο RSA χρησιμοποιεί κωδικούς που ποικίλουν από 512 bits ως 1024 bits Το βασικό πρόβλημα με την κρυπτογράφηση με δημόσιο κωδικό είναι η ταχύτητά της. Δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την κρυπτογράφηση μεγάλου όγκου δεδομένων.

19 Απόκρυψη με Ιδιωτικό Κωδικό (Private Key Encryption) ISR Group

20 Μεγέθη κωδικών & χρόνος δοκιμής όλων των πιθανών κωδικών ISR Group

21 Ψηφιακές Υπογραφές: Αυθεντικότητα & αποτροπή της άρνησης ISR Group Ψηφιακές υπογραφές ένας ένας αναγνωριστικός κωδικός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να πιστοποιήσει την ταυτότητα του αποστολέα ενός μηνύματος ή αρχείου Χρησιμοποιείται για: Πιστοποίηση της ταυτότητας του αποστολέα ενός μηνύματος ή εγγράφου Εξασφάλισηότιτοαρχικόπεριεχόμενοτουμηνύματοςδενέχειαλλάξει Ψηφιακές Υπογραφές πώς λειτουργούν: 1. Δημιουργία που εμπεριέχει το συμβόλαιο 2. Με τη χρήση ειδικού λογισμικού, επαναδιατυπώνεται το μήνυμα, μετασχηματιζόμενο σε μια σειρά ψηφίων 3. Χρησιμοποιείς τον ιδιωτικό σου κωδικό για να κρυπτογραφήσεις το μήνυμα (την ψηφιακή σου υπογραφή). Κανείς άλλος δε μπορεί να το κάνει, γιατί χρησιμοποιείς το κλειδί σου 4. του αρχικού μηνύματος και του κρυπτογραφημένου περιεχομένου στον παραλήπτη 5. Ο παραλήπτης με το ειδικό λογισμικό διαβάζει το μήνυμα που έλαβε 6. Η εταιρεία χρησιμοποιεί το δημόσιο κωδικό σου για να αποκρυπτογραφήσει το μήνυμα που έστειλες. Αν ταιριάζει με το αποκρυπτογραφημένο, είναι έγκυρο

22 Λειτουργία των Ψηφιακών Υπογραφών ISR Group

23 Ψηφιακά πιστοποιητικά και φορείς με εξουσία έκδοσης πιστοποιητικών ISR Group Αν πρέπει να γνωρίζεις το δημόσιο κωδικό κάποιου για να του στείλεις ένα μήνυμα, από πού προέρχεται αυτός και πώς μπορεί να είσαι σίγουρος για την πραγματική ταυτότητα του ατόμου αυτού; Ψηφιακά πιστοποιητικά επιβεβαίωση ότι ο κάτοχος ενός δημόσιου ή ιδιωτικού κωδικού είναι αυτός που υποστηρίζει ότι είναι Φορείς Πιστοποιητικών (Certificate authorities- CAs) τρίτοι που εκδίδουν ψηφιακά πιστοποιητικά Name : Richard key-exchange Key : Signature Key : Serial # : Other Data : Expires : 6/18/04 Signed : CA s Signature Η VeriSign (verisign.com) είναι η πιο γνωστή από τις CAs και εκδίδει τρειςκατηγορίεςπιστοποιητικών. Η 1επιβεβαιώνει ότι ένα πραγματικά έρχεται από τη διεύθυνση του χρήστη. Η 2 ελέγχει την ταυτότητα του χρήστη σε μία βάση δεδομένων. Η 3 απαιτεί επίσημα έγγραφα.

24 Πρότυπα για ηλεκτρονικές πληρωμές ISR Group Secure socket layer (SSL) πρωτόκολλο που αξιοποιεί καθιερωμένα (standards) πιστοποιητικά για: εξακρίβωση στοιχείων και κρυπτογράφηση δεδομένων για εξασφάλιση ιδιωτικότητας και εμπιστευτικότητας Transport Layer Security (TLS) από το 1996, άλλο όνομα για SSL Kαθιστά εφικτή την κρυπτογράφηση αριθμών πιστωτικής κάρτας που αποστέλλονται από το φυλλομετρητή του πελάτη στο δικτυακό τόπο του πωλητή. Ωστόσο, μία αγορά από το Διαδίκτυο απαιτεί περισσότερα από την προώθηση της πιστωτικής κάρτα στον πωλητή. Ο αριθμός της πρέπει να ελεγχθεί για το κατά πόσον είναι σε ισχύ, η τράπεζα του καταναλωτή πρέπει να επικυρώσει την κάρτα, και η αγορά πρέπει να προωθηθεί. Το TLS δεν είναι σχεδιασμένο να χειρίζεται τα βήματα αυτά Secure Electronic Transaction (SET) ένα πρωτόκολλο σχεδιασμένο για να παρέχει ασφαλείς συναλλαγές με πιστωτική κάρτα, και για τους καταναλωτές και τους εμπόρους. Αναπτύχθηκε από κοινού από τις Netscape, Visa, MasterCard, και άλλες

25 Ηλεκ. Κάρτες & Έξυπνες Κάρτες (1) ISR Group Κάρτες πληρωμής ηλεκτρονικές κάρτες που περιέχουν πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πληρωμές Credit cards (πιστωτικές κάρτες) παρέχουν στον κάτοχο πίστωση για να κάνει αγορές, μέχρι ένα όριο που καθορίζεται από τον εκδότη της κάρτας. Σπάνια έχουν ετήσια συνδρομή, αλλά οι κάτοχοί τους χρεώνονται με υψηλούς τόκους γιαταμηπληρωμέναυπόλοιπάτους. Charge cards (κάρτες χρέωσης) το υπόλοιπό τους υποτίθεται ότι πληρώνεται εξ ολοκλήρου με την παραλαβή μηνιαίας κίνησης. Τεχνικά, ο κάτοχος της κάρτας παίρνει δάνειο για 30 ως 45 ημέρες που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο του statement. Συνήθως υπάρχει και μηνιαία συνδρομή. Debit card (χρεωστικές κάρτες) το κόστος μίας αγοράς αποσύρεται αμέσως από τον τραπεζικό λογαριασμό του κατόχου (λογαριασμός καταθέσεων) Οι Παίκτες Κάτοχος κάρτας Έμπορος (πωλητής) Εκδότης (ητράπεζα) Ο Αποκτητής (acquirer) (η τράπεζα του εμπόρου ή κάποιος τρίτος ειδικός για επεξεργασίες, αποκτά τις αποδείξεις των πωλήσεων) Εταιρεία της κάρτας (VISA, MasterCard)

26 Online επεξεργασία πιστωτικής κάρτας ISR Group

27 Ηλεκ. Κάρτες & Έξυπνες Κάρτες (2) ISR Group Πύλη (gateway) πιστωτικής κάρτας μία online σύνδεση που ενώνει τα συστήματα του πωλητή στα back-end συστήματα επεξεργασίας του εκδότη της πιστωτικής κάρτας Εικονική πιστωτική κάρτα ένα σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών στο οποίο ο εκδότης της πιστωτικής δίνει έναν ειδικό αριθμό συναλλαγής που μπορεί να χρησιμοποιείται online αντί για συνηθισμένους αριθμούς πιστωτικής κάρτας Ηλεκτρονικά πορτοφόλια (e-wallets) λογισμικό στο οποίο ο χρήστης αποθηκεύει τους αριθμούς πιστωτικής κάρτας και άλλες προσωπικές πληροφορίες. Όταν ψωνίζει online ο χρήστης απλά επιλέγει το e-wallet για να συμπληρώσει αυτόματα τις πληροφορίες που χρειάζονται για να πραγματοποιήσει μία αγορά Ψώνια με ένα κλικ (one-click shopping) αποθηκεύουν τις πληροφορίες τις παραγγελίες στον εξυπηρετητή δικτύου του πωλητή E-wallet λογισμικό που «κατεβάζεται» στο desktop του ιδιοκτήτη της κάρτας που αποθηκεύει τις ίδιες πληροφορίες και επιτρέπει ψώνια με ένα κλικ

28 Κίνδυνοι ασφαλείας με τις πιστωτικές κάρτες ISR Group Κλεμμένες κάρτες. Αν κάποιος κλέψει μία πιστωτική κάρτα και ο πραγματικός κάτοχος της κάρτας αμφισβητήσει κάποιες χρεώσεις που έγιναν από τον κλέφτη, ο εκδότης θα πιστώσει το λογαριασμό του κατόχου της κάρτας & θα πληρώσει τον έμπορο Ακύρωση από τον πελάτη. Ένας πελάτης μπορεί να εξουσιοδοτήσει μία πληρωμή και στη συνέχεια να το αρνηθεί. Αν η άρνηση γίνει πιστευτή από τον εκδότη, ο έμπορος θα υποστεί τη ζημία. Οι έμποροι μπορούν να αποφύγουν τέτοιες περιπτώσεις αποδεικνύοντας ότι ο πελάτης επιβεβαίωσε την παραγγελία και παρέλαβε τα αγαθά. Η συναλλαγή μπορεί επίσης να διευθετηθεί με ψηφιακές υπογραφές, αλλά αυτός ο τύπος επικύρωσης είναι ακριβός και δυσκίνητος για τις περισσότερες online συναλλαγές με πιστωτική κάρτα Κλοπή των πληροφοριών της κάρτας που είναι αποθηκευμένες στον υπολογιστή του εμπόρου. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου hackers ηλεκτρονικά μπήκαν στον υπολογιστή του εμπόρου όπου φυλάσσονταν οι πληροφορίες της πιστωτικής κάρτας. Το κλειδί για την προστασία των δεδομένων αυτών είναι η απομόνωση του υπολογιστή ή των αρχείων που τα περιέχουν ώστε να μην είναι άμεσα προσβάσιμα μέσω Διαδικτύου.

29 Κάρτες αγοράς για B2B ISR Group Κάρτες αγοράς κάρτες πληρωμής ειδικού-σκοπού που εκδίδονται στους υπαλλήλους μίας εταιρείας για να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά γιατηναγοράμηστρατηγικών υλικών και υπηρεσιών, μέχρι συγκεκριμένο χρηματικό όριο Πλεονεκτήματα τηςχρήσηςκαρτώναγοράς Αύξηση παραγωγικότητας Συγκέντρωση λογαριασμών Τακτοποίηση πληρωμών Επιθυμητή τιμολόγηση Αναφορές διοίκησης Έλεγχος Το πρόβλημα είναι ότι οι παραδοσιακές B2B μέθοδοι πληρωμής μπορεί να είναι πολύ ακριβές για μικρές επιχειρήσεις. Σήμερα, οι σημαντικότεροι παίκτες στις πιστωτικές κάρτες -Visa, MasterCard και American Express- προσπαθούν να πείσουν τις εταιρίες να χρησιμοποιούν κάρτες αγορών αντί για επιταγές για αγορές μεγάλων ποσοτήτων χαμηλού κόστους. Σύμφωνα με μία μελέτη της American Express, η μετακίνηση από έντυπες επιταγές σε κάρτες αγορών μπορεί να μειώσει το μέσο κόστος επεξεργασίας ανά συναλλαγή από 99 cents σε 22 cents.

30 Οι συμμετέχοντες και διαδικασία χρήσης κάρτας αγοράς ISR Group

31 Έξυπνες Κάρτες (1) ISR Group Ηλεκτρονική κάρτα που περιέχει ενσωματωμένο μικροτσίπ που καθιστά δυνατές προκαθορισμένες λειτουργίες ήτην προσθήκη, διαγραφή ή διαχείριση της πληροφορίας στην κάρτα (SMART CARDS)

32 Έξυπνες Κάρτες (2) ISR Group Κατηγορίες έξυπνων καρτών Κάρτα επαφής (contact card) μία έξυπνη κάρτα που περιέχει μία μικρή χρυσή πλάκα στην επιφάνεια ώστε όταν εισάγεται σε έναν αναγνώστη έξυπνων καρτών να κάνει επαφή και να προωθεί δεδομένα από και προς το ενσωματωμένο μικροτσίπ Κάρτες χωρίς επαφή (contactless-proximity card) μία έξυπνη κάρτα με ενσωματωμένη αντένα, μέσω της οποίας δεδομένα και εφαρμογές προωθούνται προς και από μία μονάδα ανάγνωσης καρτών ή άλλη συσκευή Ασφάλεια στις έξυπνες κάρτες Θεωρητικά, είναι πιθανό να «μπεις» (hack) σε μία έξυπνη κάρτα παρ όλο που είναι πιο ασφαλείς από τις συμβατικές κάρτες πληρωμής - Οι περισσότερες κάρτες μπορούν τώρα να αποθηκεύουν την πληροφορία σε κρυπτογραφημένη μορφή - Οι ίδιες κάρτες μπορούν επίσης να κρυπτογραφούν και αποκρυπτογραφούν δεδομένα που είναι κατεβασμένα σε ή διαβάζονται από την κάρτα Το κόστος για τον επιτιθέμενο είναι πολύ μεγαλύτερο από τα οφέλη που αποκομίζει

33 Σημαντικές εφαρμογές της χρήσης έξυπνων καρτών ISR Group Αφοσίωση. Οι λιανέμποροι χρησιμοποιούν τις έξυπνες κάρτες για να εντοπίσουν τους πιο αφοσιωμένους τους πελάτες και να τους ανταμείψουν. Χρηματο-Οικονομικά. Οικονομικοί οργανισμοί, συνεταιρισμοί πληρωμών, και εκδότες πιστωτικών και χρεωστικών καρτών χρησιμοποιούν τις έξυπνες κάρτες για να επεκτείνουν τις παραδοσιακές υπηρεσίες πληρωμών με κάρτα Πληροφορική (ΙΤ). Οι έξυπνες κάρτες επιτρέπουν στα άτομα να προστατέψουν την ιδιωτικότητά τους, και οι εκδότες των καρτών θα μπορούν να διασφαλίσουν ότι μόνο οι έγκυροι πελάτες θα έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγεία και Κοινωνική Ασφάλεια. Πολλές χώρες με εθνικά συστήματα υγείας εξελίσσουν ή υιοθετούν την τεχνολογία των έξυπνων καρτών για να μειώσουν τα κόστη που συνδέονται με την παροχή υπηρεσιών υγείας και κυβερνητικών κοινωνικών υπηρεσιών. Το μεγαλύτερο υλοποιημένο σύστημα είναι στη Γερμανία με πάνω από 80 εκ κάρτες Μεταφορές. Η διαθεσιμότητα της τεχνολογίας έξυπνης κάρτας χωρίς επαφή με ένα τσιπ, που έχει χαμηλό κόστος, έχει υιοθετηθεί από πολλές εταιρείες μεταφορών, ειδικά για τη συλλογή των ναύλων Ταυτοποίηση. Οι έξυπνες κάρτες χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές όπως φοιτητικές ταυτότητες, διπλώματα οδήγησης και κάρτες μετανάστευσης.

34 Ηλεκτρονικά μετρητά και καινοτομικές μέθοδοι πληρωμής ISR Group Ηλεκτρονικά μετρητά (e-cash) ψηφιακό αντίστοιχο του χάρτινου νομίσματος, που επιτρέπει ασφαλείς και ανώνυμες αγορές αντικειμένων με χαμηλή τιμή Η δυσκολία ανοίγματος λογαριασμού και το κατέβασμα λογισμικού, και η δυσκολία διατήρησης σημαντικού αριθμού χρηστών φαίνεται ότι παραμέρισαν τα πλεονεκτήματα του e-cash 4 κατηγορίες ηλεκτρονικών μετρητών: e-cash και εναλλακτικές της πιστωτικής κάρτας, κάρτες προκαθορισμένης αξίας, προγράμματα ηλεκτρονικής αφοσίωσης (e-loyalty) και ανταμοιβών, και πληρωμές πρόσωπο με πρόσωπο (person-to-person - P2P). Μικροπληρωμές-μικρές πληρωμές, συνήθως κάτω από $ 10 Οι πιστωτικές κάρτες δεν είναι αποτελεσματικές για τόσο μικρές πληρωμές Οι καταναλωτές είναι απρόθυμοι να εισάγουν τα στοιχεία της κάρτας τους ή να περιμένουν τυπική εξουσιοδότηση πιστωτικής κάρτας Οι μικροπληρωμές είναι ένας χώρος που «αξιοποιούνται» το e-cash και άλλες χρήσεις καρτών πληρωμής

35 E-Coin.net ISR Group Το σύστημα αποτελείται από τρεις συμμετέχοντες: Χρήστης - Ανοίγει λογαριασμό στο ecoin.com - Κατεβάζει ένα ειδικό ηλεκτρονικό πορτοφόλι στο desktop του - Αγοράζει ecoins με πιστωτική κάρτα - Ένα ecoin είναι μία ψηφιακή σειρά, μήκους 15 bytes, που έχει αξία 5 cents. Κάθε σειρά είναι μοναδική ώστε να αναγνωρίζεται εύκολα. Τα ecoins κατεβάζονται στο e-wallet Έμπορος ενσωματώνει ένα ειδικό ecoin εικονίδιο στη σελίδα πληρωμών του ecoin εξυπηρετητής λειτουργεί ως μεσίτης - Διατηρεί λογαριασμούς πελατών και εμπόρων - Δέχεται αιτήσεις πληρωμής από το e-wallet του πελάτη - Υπολογίζει ενσωματωμένα τιμολόγια για έμπορο Το ecoin σύστημα αντιμετωπίζει το ζήτημα των διπλών αγορών. Επειδή τα ecoins είναι απλά συλλογές bytes και bits, θα μπορούσαν να πλαστογραφηθούν ή να αντιγραφούν. Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, ο εξυπηρετητής του ecoin έχει μία βάση δεδομένων όλων των κουπονιών που έχουν εκδοθεί. Όταν ξοδευτεί ένα ecoin, το αντίγραφο στον εξυπηρετητή διαγράφεται. Αν κανείς επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει το ίδιο ecoin, θα απορριφθεί.

36 Ηλεκτρονικά μετρητά και εναλλακτικές κάρτες πληρωμής ISR Group Ασύρματες πληρωμές (Payment through Mobile) Το m-pay bill σύστημα της Vodafone που επιτρέπει στους συνδρομητές να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα για να κάνουν μικροπληρωμές Βασίζεται στην αντίστροφη χρέωση: οι χρήστες απαντούν σε ένα τηλεφωνικό αριθμό που αναρτάται σε ένα site στέλνοντας ένα SMS απότοκινητότους Ένα μήνυμα στέλνεται πίσω, που επιβεβαιώνει την πληρωμή και περιέχει ένα κωδικό PIN που δρα ως password στο συγκεκριμένο λογαριασμό του πελάτη Οπελάτηςμετάπροχωρεί με τη συναλλαγή, και η χρέωση φαίνεται στο μηνιαίο λογαριασμό της Vodafone Qpass (qpass.com) Αποφεύγει κάποια προβλήματα e-cash Το Q pass χρησιμοποιείται κυρίως για την αγορά περιεχομένου από υπηρεσίες ενημέρωσης και περιοδικών (New York Times, Wall Street Journal) ΟχρήστηςφτιάχνειέναQ pass λογαριασμό, δημιουργώντας ένα user name και password και καθορίζοντας μία πιστωτική κάρτα για τις αγορές Μετά, όταν πραγματοποιείται μία αγορά σε συνεργαζόμενη ιστοσελίδα, ο χρήστης απλά εισάγει το Q pass user name και το password και επιβεβαιώνει την αγορά Αντί για την άμεση χρέωση της κάρτας, οι χρεώσεις συσσωρεύονται σε μία μηνιαία συναλλαγή, που χρεώνεται στην πιστωτική κάρτα του χρήστη

37 Κάρτες αποθηκευμένης αξίας ISR Group Οι κάρτες αποθηκευμένης αξίας (stored-value cards) χρησιμοποιούνται περισσότερο από το e-cash ως εναλλακτική για τις πιστωτικές κάρτες Όταν χρησιμοποιούνται για να αποθηκεύσουν μετρητά από μία τράπεζα ή ένα λογαριασμό πιστωτικής κάρτας, οι έξυπνες κάρτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά αντικειμένων με αξία από λίγα σεντ ως εκατοντάδες δολάρια Διάφοροι τύποι προμηθευτών αποδέχονται κάρτες αποθηκευμένης αξίας: fast-food εστιατόρια, φαρμακεία, αυτόματες μηχανές πώλησης, βενζινάδικα, μεταφορές, ψιλικατζίδικα, κινηματογράφοι, γκαράζ, μανάβικα, πολυκαταστήματα, ταξί, παρκόμετρα, καφετέριες και βιντεοκλαμπ Visa cash κάρτα αποθηκευμένης αξίας που έχε σχεδιαστεί για μικρές αγορές ή μικροπληρωμές χορηγείται από τη Visa Mondex κάρτα αποθηκευμένης αξίας που έχε σχεδιαστεί για μικρές αγορές ή μικροπληρωμές χορηγείται από τη Mondex, μία θυγατρική της MasterCard

38 Ηλεκτρονική αφοσίωση (loyalty) και προγράμματα ανταμοιβώνisr Group Προγράμματα αφοσίωσης online Οι B2C δικτυακοί τόποι ξοδεύουν εκατοντάδες δολάρια για να αποκτήσουν νέους πελάτες Η ανταμοιβή έρχεται μόνο από πελάτες που επανέρχονται, και συνήθως συστήνουν και σε άλλους πελάτες την ιστοσελίδα Electronic script μία μορφή ηλεκτρονικού χρήματος (ήπόντων), που εκδίδεται από κάποιον τρίτο ως τμήμα κάποιου προγράμματος αφοσίωσης. Μπορεί να χρησιμοποιείται από τους καταναλωτές για να κάνουν αγορές σε καταστήματα Beenz μία μορφή ηλεκτρονικού script που προσφέρεται από το beenz.com, την οποία κερδίζουν οι καταναλωτές σε συμμετέχουσες ιστοσελίδες και την εξαργυρώνουν για αγαθά ή υπηρεσίες Ο καταναλωτής κερδίζει beenz όταν επισκέπτεται, εγγράφεται ή αγοράζει σε 300 συμμετέχοντες δικτυακούς τόπους Τα Beenz αποθηκεύονται και χρησιμοποιούνται για αγορές αργότερα Συνεργασία με τη MasterCard για τη rewardzcard κάρτα αποθηκευμένης αξίας που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά για αγορές, όπου γίνεται αποδεκτή η MasterCard Μετατροπή beenz σε χρήματα που μπορούν να ξοδευτούν στο Διαδίκτυο, μέσω τηλεφώνων, ταχυδρομικών παραγγελιών ή φυσικών καταστημάτων Προπληρωμένες κάρτες αποθηκευμένης αξίας χρήση online και off-line RocketCash - Συνδυάζει online λογαριασμό μετρητών με πρόγραμμα ανταμοιβών - Ο χρήστης ανοίγει λογαριασμό και προσθέτει χρήματα - Χρησιμοποιείται για τις αγορές σε συμμετέχοντες λιανεμπόρους

39 Internetcash (1) ISR Group Αγορά εφήβων βασικοί λόγοι για να κάνουν on-line συναλλαγή: Επικοινωνία με φίλους μέσω και chat rooms Εργασίες για μαθήματα του σχολείου Αναζήτηση πληροφορίας Παιχνίδια Κατέβασμα μουσικής και παιχνιδιών Γιατί δεν ψωνίζουν online Οι γονείς δεν θα αφήσουν τα παιδιά τους να χρησιμοποιήσουν την πιστωτική τους κάρτα online Δεν μπορούν να αγγίξουν τα προϊόντα Είναι δύσκολο να επιστραφούν αντικείμενα που αγοράστηκαν στο Διαδίκτυο Δεν έχουν αρκετά χρήματα Η συναλλαγή μπορεί να μην είναι ασφαλής

40 Internetcash (2) ISR Group Το InternetCash παρέχει κάρτες προπληρωμένης αποθηκευμένης αξίας που πωλούνται αντί $10, $20, $50, $100 Πρέπει να ενεργοποιηθούν προηγουμένως Δίνει στο χρήστη προνόμια σε online καταστήματα με το σήμα InternetCash Η αξία των αγορών αυτόματα αφαιρείται από την αξία της κάρτας Οι συναλλαγές με την InternetCash είναι ανώνυμες Η InternetCash αντιμετωπίζει προβλήματα Κατ αρχήν πρέπει να βρουν εμπόρους που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τις κάρτες Πρέπει να πείσουν τους εμπόρους να αποδεχτούν την κάρτα για online αγορές Υπάρχουν διάφορα νομικά θέματα

41 Πληρωμές πρόσωπο-με-πρόσωπο ISR Group Person-to-person (P2P) payments μηχανισμός ηλεκτρονικής πληρωμής (όπως το paypal.com) που καθιστούν δυνατή τη μεταφορά πόρων μεταξύ δύο ατόμων Ξεπληρώνουν δανεισμένα χρήματα Πληρωμή για αντικείμενα που αγοράστηκαν σε online δημοπρασία Στέλνουν χρήματα σε φοιτητές Στέλνουν δώρα σε μέλη της οικογένειας Εικονικά όλες αυτές οι υπηρεσίες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Υποθέστε ότι θέλετε να στείλετε χρήματα σε κάποιον μέσω Διαδικτύου: Πρώτα, επιλέγετε μία υπηρεσία και ανοίγετε ένα λογαριασμό. Αυτό συνεπάγεται ότι θα δημιουργήσετε user name και password, θα τους δώσετε το address σας, καιθαπαρέχετεστηνυπηρεσίαμίακάρταπληρωμής ή τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού σας Στη συνέχεια θα προσθέσετε πόρους στο λογαριασμό σας με την κάρτα πληρωμής ή τον τραπεζικό λογαριασμό Αφού τροφοδοτηθεί ο λογαριασμός, είστε έτοιμοι να στείλετε χρήματα. Στο λογαριασμό έχετε πρόσβαση με το user name και password Στη συνέχεια καθορίζετε την διεύθυνση του ατόμου που θέλετε να λάβει τα χρήματα, καθώς και το ποσό που επιθυμείτε να στείλετε. Ένα αποστέλλεται στην προκαθορισμένη διεύθυνση. Το περιέχει ένα σύνδεσμο πίσω στο Δικτυακό Τόπο της υπηρεσίας. Όταν ο παραλήπτης κάνει κλικ στο σύνδεσμο, θα τους ζητηθεί να δημιουργήσουν ένα λογαριασμό στον οποίο θα αποσταλούν ή θα πιστωθούν τα χρήματα Οι παραλήπτες μπορούν μετά να μεταφέρουν τα χρήματα απότολογαριασμόαυτόστοντραπεζικότους λογαριασμό ή στην πιστωτική τους κάρτα

42 Παγκόσμιες B2B πληρωμές ISR Group Γράμματα πίστωσης (Letters of credit - LC) μία γραπτή συμφωνία ότι η τράπεζα θα πληρώσει τον πωλητή εκ μέρους του αγοραστή, ένα ποσό χρημάτων μόλις επισυναφθούν τα κατάλληλα έγγραφα Το LC δίνει λεπτομερείς οδηγίες γιαταέγγραφαπουπρέπεινα παρουσιαστούν από το δικαιούχο για πληρωμή, πριν τη λήξη του LC Το πλεονέκτημα του LC είναι ότι οι πληρωμές είναι εγγυημένες σε σύντομο χρονικό διάστημα (μερικές φορές, ακόμα και λεπτά) Πλεονεκτήματα για πωλητές Μειώνεται ο κίνδυνος της πίστωσης (credit risk) Ηπληρωμήείναι εξασφαλισμένη Οτοπικός/εθνικός κίνδυνος μειώνεται Πλεονεκτήματα για τον αγοραστή Του επιτρέπει να διαπραγματευτεί για χαμηλότερη τιμή Μπορεί να επεκτείνει την πηγή προμηθειών του Οι πόροι αποσύρονται από το λογαριασμό του αγοραστή μόνο αφού το έγγραφο εξεταστεί από την εκδίδουσα τράπεζα

43 Πληρωμές μέσω TradeCard ISR Group TradeCard (tradecard.com) καινοτιμική μέθοδος ηλεκτρονικής πληρωμής που χρησιμοποιεί κάρτα πληρωμών Η TradeCard επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διεξάγουν αποδοτικά και αποτελεσματικά B2B συναλλαγές, είτε μεγάλες είτε μικρές, εγχώριες ή εκτός συνόρων, ήσε διάφορα συναλλάγματα Αγοραστέςκαιπωλητέςαλληλεπιδρούνμέσω του TradeCard συστήματος, το οποίο: Ελέγχει τις παραγγελίες αγοράς και για τις δύο πλευρές Αναμένει την επιβεβαίωση από μία εταιρεία logistics, ότι οι παραδόσεις εστάλησαν και παρελήφθησαν Εξουσιοδοτεί την πληρωμή ολοκληρώνοντας τις οικονομικές συναλλαγές ανάμεσα στον αγοραστή και τον πωλητή

44 Ηλεκτρονικές επιταγές ISR Group Πάνω από 70% όλων των πληρωμών που δεν είναι σε μετρητά στις ΗΠΑ, είναι σε επιταγές (το 2002, 80 δις επιταγές). Η επεξεργασία των επιταγών αυτών κοστίζει περίπου 1% του ΑΕΠ των ΗΠΑ (GDP). Το ποσοστό αυτό δεν προσμετρά τα κόστη που σχετίζονται με τον έλεγχο για απάτη, που υπολογίζεται ότι είναι $60 δις ετησίως (το 2002), με τις τράπεζες να έχουν $1,45 δις σε απώλειες, καιοιπληρωνόμενοι$60 δις. Τα κόστη αυτά επιβάλλουν τη χρήση ηλεκτρονικών επιταγών (e-checks) η ηλεκτρονική έκδοση ή αναπαράσταση μίας έντυπης επιταγής Οι ηλεκτρονικές επιταγές περιέχουν τις ίδιες πληροφορίες με μία έντυπη επιταγή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν όποτε χρησιμοποιούνται οι έντυπες επιταγές και βασίζονται στο ίδιο νομικό πλαίσιο. Οι ηλεκτρονικές επιταγές βασικά δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο που δουλεύει μία έντυπη επιταγή, αλλά σε καθαρά ηλεκτρονική μορφή. Είναι ταχύτερες και φθηνότερες Εξαλείφουν την ανάγκη για ακριβούς ανασχηματισμούς διαδικασιών και εκμεταλλεύονται τις ικανότητες του τραπεζικού κλάδου Τα echeck Secure (από το vantaguard.com) και checkfree.com παρέχουν λογισμικό που καθιστά δυνατή την αγορά αγαθών και υπηρεσιών μέσω ηλεκτρονικών επιταγών Χρησιμοποιούνται κυρίως σε B2B συναλλαγές

45 Σύγκριση μεθόδων και Συμπεράσματα ISR Group Προς το παρόν δεν υπάρχει μια μέθοδος ηλεκτρονικής πληρωμής που να δείχνει ότι επικρατεί απέναντι στις υπόλοιπες. Από τη στιγμή που το ηλεκτρονικό εμπόριο θα αποκτήσει κρίσιμη μάζα (critical mass), η επιλογή θα γίνει αυτόματα από τους πελάτες.

46 Contact Details ISR Group Charalampos Vassiliou Senior Researcher Department of Informatics and Panepistimioupolis, , Athens Phone: +(301) Fax: +(301)