Μια εταιρική σχέση μεταξύ Ευρώπης και γεωργών

Transcript

1 Κοινή Γεωργική Πολιτική Μια εταιρική σχέση μεταξύ Ευρώπης και γεωργών Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη

2 Πρόλογος Η Κοινή Γεωργική Πολιτική αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του αστικού κόσμου και της γεωργίας, η οποία αποκτά ολοένα και πιο στρατηγικό χαρακτήρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρότεινα αυτήν τη νέα εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρώπης και των γεωργών, μέσω μιας ανανεωμένης Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, μετά το Αυτή η νέα εταιρική σχέση εντάσσεται στη μέχρι τώρα σπουδαία κοινή πολιτική που πρόκειται να γιορτάσει τα πενήντα της χρόνια και η οποία περιγράφεται στις επόμενες σελίδες. Εντάσσεται επίσης στο πλαίσιο της επιθυμίας επαναδιατύπωσης του συμβολαίου εμπιστοσύνης μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών και της γεωργίας μέσω της ΚΓΠ. Η γεωργία βρίσκεται στο επίκεντρο των προκλήσεων της κοινωνίας μας. Ασφαλώς, η σημαντικότερη πρόκληση είναι η επισιτιστική. Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η πρόκληση της έλλειψης φυσικών πόρων, τους οποίους πρέπει να χρησιμοποιούμε με σεβασμό και υπευθυνότητα απέναντι στις μελλοντικές γενιές. Τέλος, είναι η εδαφική πρόκληση και η ανάγκη διατήρησης της συνέχειας, στα εδάφη μας, ενός σημαντικού τομέα για τη βιωσιμότητα της αγροτικής μας οικονομίας, των ριζών και της κληρονομιάς μας της γεωργίας. Η Ευρώπη έχει ανάγκη τους γεωργούς της και οι γεωργοί χρειάζονται τη στήριξη της Ευρώπης. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει η στήριξη των εισοδημάτων να στοχεύει πρωτίστως στους ενεργούς γεωργούς και να είναι διαμορφωμένη κατά τρόπο αντικειμενικό απέναντι στις ανάγκες κάθε τύπου γεωργικής καλλιέργειας, με μεγαλύτερη έμφαση στις πιο ευαίσθητες. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω εργαλείων για την οικονομική και οικολογική ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα. Χρειαζόμαστε μηχανισμούς παροχής κινήτρων για να βοηθήσουμε τους γεωργούς να εφαρμόσουν βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Χρειαζόμαστε επίσης σύγχρονους, αποτελεσματικούς και διαδραστικούς μηχανισμούς ασφαλείας για να αντιμετωπίσουμε τις ολοένα και πιο σφοδρές και συχνές κρίσεις. Τέλος, αυτό επιτυγχάνεται μέσω της επιθυμίας ανανέωσης της αγροτικής ζωής με ενισχυμένα μέσα που θα βοηθήσουν τους νέους να εγκατασταθούν στην ύπαιθρο, πρόσθετα μέτρα για έρευνα, καινοτομία και μετάδοση γνώσης και μέσω της επένδυσης σε υποδομές του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για τη θέση των βάσεων μιας ισχυρής γεωργίας, ικανής να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή και το διεθνή ανταγωνισμό, καλύπτοντας παράλληλα τις απαιτήσεις των πολιτών. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική είναι η διατροφή μας, είναι το μέλλον των περισσότερων από το ήμισυ των εδαφών μας. Dacian Cioloş Ευρωπαίος Επίτροπος, αρμόδιος για τη Γεωργία και την Aγροτική Ανάπτυξη

3 Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), η οποία θεσπίστηκε το 1962, αποτελεί εταιρική σχέση μεταξύ της γεωργίας και της κοινωνίας, μεταξύ της Ευρώπης και των γεωργών της. Κύριοι στόχοι της είναι: Η βελτίωση της γεωργικής παραγωγικότητας, ώστε οι καταναλωτές να χαίρουν μιας σταθερής προσφοράς τροφίμων, σε οικονομικές τιμές. Η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης των γεωργών της ΕΕ. Η ΚΓΠ αφορά τη διατροφή μας Η ΕΕ αριθμεί 500 εκατομμύρια καταναλωτές, οι οποίοι έχουν ανάγκη από μια αξιόπιστη προσφορά υγιεινών και θρεπτικών τροφίμων, σε προσιτές τιμές. Το οικονομικό περιβάλλον εξακολουθεί να παραμένει αβέβαιο και απρόβλεπτο και οι προκλήσεις, υφιστάμενες και μελλοντικές, είναι πολλές: παγκόσμιος ανταγωνισμός, οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις, κλιματική αλλαγή και αυξανόμενο κόστος των εισροών, όπως τα καύσιμα και τα λιπάσματα. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, η ΕΕ θέσπισε και έθεσε σε εφαρμογή την Κοινή Γεωργική Πολιτική. Σκοπός της είναι να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στους γεωργούς να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς το κοινωνικό σύνολο, πρώτη από τις οποίες είναι η παραγωγή τροφίμων. Χάρη στην ΚΓΠ, οι ευρωπαίοι πολίτες απολαμβάνουν την επισιτιστική ασφάλεια. Ως κοινωνία, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι γεωργοί μας παράγουν τα τρόφιμα που χρειαζόμαστε. Οι γεωργοί μας παράγουν μια εντυπωσιακή ποικιλία άφθονων, οικονομικών, ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων. Η ΕΕ είναι παγκοσμίως γνωστή για τις διατροφικές και γαστρονομικές της παραδόσεις. Λόγω των εξαιρετικών γεωργικών της πόρων, η ΕΕ θα μπορούσε και θα πρέπει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας παγκοσμίως. istockphoto

4 Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει περισσότερες προκλήσεις: Επισιτιστική ασφάλεια σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να διπλασιαστεί, προκειμένου να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού 9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων το Κλιματική αλλαγή και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων. Προστασία της υπαίθρου σε όλη την ΕΕ και διατήρηση της βιωσιμότητας της αγροτικής οικονομίας. Η ΚΓΠ αφορά την ύπαιθρό μας Η γεωργία δεν αφορά μόνο τα τρόφιμα. Αφορά επίσης και τις αγροτικές κοινότητες, καθώς και τα άτομα που ζουν σε αυτές. Αφορά την ύπαιθρό μας και τους πολύτιμους φυσικούς της πόρους. Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι γεωργοί διατηρούν την ύπαιθρο ζωντανή και συντηρούν τον αγροτικό τρόπο ζωής. Αν δεν υπήρχαν γεωργικές εκμεταλλεύσεις και γεωργοί, τα χωριά και οι κωμοπόλεις μας θα είχαν πληγεί σημαντικά. Πολλές θέσεις απασχόλησης της υπαίθρου συνδέονται με τη γεωργία. Οι γεωργοί χρειάζονται μηχανήματα, κτίρια, καύσιμα, λιπάσματα και υγειονομική περίθαλψη για τα ζώα τους. Πολλοί εργάζονται σε αυτούς τους «εφοδιάζοντες» τομείς. Άλλοι απασχολούνται σε λειτουργίες των «επόμενων βιομηχανικών σταδίων» όπως είναι η προετοιμασία, η μεταποίηση και η συσκευασία των τροφίμων. Άλλοι, απασχολούνται στην αποθήκευση, τη μεταφορά και το λιανικό εμπόριο τροφίμων. Συνολικά, η γεωργία και η παραγωγή τροφίμων αποτελούν ζωτικά στοιχεία της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Η ΕΕ αποτελείται από 27 κράτη μέλη και 14 εκατομμύρια γεωργούς, ενώ 4 επιπλέον εκατομμύρια απασχολούνται στον τομέα των τροφίμων. Ο γεωργικός τομέας και ο τομέας των τροφίμων καλύπτουν το 7% όλων των θέσεων εργασίας και παράγουν 6% του ευρωπαϊκού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Thinkstock - Hemera

5 Η ΚΓΠ είναι μια κοινή πολιτική για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαχείριση και χρηματοδότησή της ασκούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τους πόρους του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ. istockphoto Η ΚΓΠ αφορά το περιβάλλον μας Η ύπαιθρός μας δεν βρίσκεται στην αρχική φυσική της κατάσταση. Έχει διαμορφωθεί από τη γεωργία ανά τους αιώνες. Η γεωργία έχει διαμορφώσει το ποικιλόμορφο περιβάλλον μας και τα διάφορα τοπία. Η ύπαιθρος αποτελεί καταφύγιο για μεγάλη ποικιλία ειδών χλωρίδας και πανίδας. Η βιοποικιλότητα είναι πολύ σημαντική για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι γεωργοί διαχειρίζονται την ύπαιθρο προς όφελος όλων μας. Παρέχουν δημόσια αγαθά τα σημαντικότερα από τα οποία είναι η καλή φροντίδα και διατήρηση του εδάφους, του τοπίου και της βιοποικιλότητας. Η αγορά δεν καταβάλλει αντίτιμο για αυτά τα δημόσια αγαθά. Για να αποζημιώσει τους γεωργούς για αυτήν την υπηρεσία προς το κοινωνικό σύνολο, η ΕΕ παρέχει στους γεωργούς εισοδηματική ενίσχυση. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες για τους γεωργούς. Η ΚΓΠ τους προσφέρει οικονομική ενίσχυση, ώστε να προσαρμόσουν τις γεωργικές τους μεθόδους και συστήματα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι γεωργοί είναι οι πρώτοι που συνειδητοποιούν την ανάγκη φροντίδας των φυσικών μας πόρων άλλωστε, βασίζονται σε αυτούς τους πόρους για την καθημερινή τους διαβίωση. Για να αποφύγει τις αρνητικές επιπτώσεις ορισμένων γεωργικών πρακτικών, η ΕΕ παρέχει κίνητρα σε γεωργούς, ώστε να χρησιμοποιούν βιώσιμους και φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους εργασίας. Για την ακρίβεια, οι γεωργοί πρέπει να αντιμετωπίσουν μια διπλή πρόκληση: την παραγωγή τροφίμων και ταυτόχρονα την προστασία της φύσης για την προστασία της βιοποικιλότητας. Η περιβαλλοντολογικά βιώσιμη γεωργία, κατά την οποία χρησιμοποιούνται με φειδώ οι φυσικοί πόροι, είναι πολύ σημαντική για την παραγωγή τροφίμων και την ποιότητα της ζωής μας σήμερα, στο μέλλον και για τις επόμενες γενιές.

6 Η ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική μέσα στο χρόνο Η ΚΓΠ πέφτει θύμα της ίδιας της επιτυχίας της. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις καθίστανται τόσο παραγωγικές, που παράγουν περισσότερα τρόφιμα από όσα είναι απαραίτητα. Τα πλεονάσματα αποθηκεύονται και εξελίσσονται σε «βουνά από τρόφιμα». Λαμβάνονται διάφορα μέτρα, ώστε τα επίπεδα παραγωγής να προσεγγίσουν τις ανάγκες της αγοράς Γεννιέται η Κοινή Γεωργική Πολιτική. Η ΚΓΠ λαμβάνει τη μορφή κοινής πολιτικής, στοχεύοντας στην παροχή οικονομικών τροφίμων για τους πολίτες της ΕΕ και σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους γεωργούς. 0,06 0,68 0,95 0,80 11,71 6, istockphoto 1986 (στοιχεία σε δισεκατομμύρια ευρώ) Η γεωργία ως ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ Ο πληθυσμός της ΕΕ σε εκατομμύρια Επιστροφές κατά την εξαγωγή Άλλα μέτρα αγοράς Συνδεδεμένη στήριξη Αποσυνδεδεμένη στήριξη Αγροτική ανάπτυξη 2

7 1992 Η ΚΓΠ μετατοπίζεται από τη στήριξη της αγοράς στη στήριξη των παραγωγών. Η στήριξη τω τιμών περιορίζεται και αντικαθίσταται με τις πληρωμές άμεσων ενισχύσεων προς γεωργούς. Παροτρύνονται να χρησιμοποιούν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον. Η μεταρρύθμιση συμπίπτει με τη Διάσκεψη Κορυφής για το περιβάλλον στο Ρίο το 1992, η οποία εισαγάγει την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης Η ΚΓΠ παρέχει στήριξη του εισοδήματος. Μια νέα μεταρρύθμιση της ΚΓΠ αποσυνδέει τις επιδοτήσεις και την παραγωγή. Οι γεωργοί πλέον λαμβάνουν εισοδηματική ενίσχυση, εφόσον φροντίζουν την εκμετάλλευση και πληρούν τα πρότυπα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, την ευημερία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων Η νέα πρόταση μεταρρύθμισης της ΚΓΠ αποσκοπεί στην ενίσχυση του ανταγωνισμού του γεωργικού τομέα, στην προώθηση της καινοτομίας, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στη στήριξη της απασχόλησης και της ανάπτυξης σε αγροτικές περιοχές. Fotolia 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 2,88 3,05 10,09 5,33 5,9 9,47 1,45 12,30 0,18 / 3,16 3,35 50 % 40 % 30 % 15,91 32,25 36,83 20 % 10 % 0 %

8 istockphoto Κοινή Γεωργική Πολιτική Μια εταιρική σχέση μεταξύ Ευρώπης και γεωργών 4

9 Η ΚΓΠ αφορά τους γεωργούς μας Χάρη στην ΚΓΠ, οι γεωργοί παράγουν αυτά που θέλουν οι καταναλωτές Οι γεωργοί λειτουργούν ως διαχειριστές της υπαίθρου Η αγροτική οικονομία και ο αγροτικός τρόπος ζωής εξαρτώνται από τη γεωργία Η ΚΓΠ προωθεί την παραγωγικότητα και την καινοτομία Ο εκσυγχρονισμός είναι άλλη μια προτεραιότητα της ΚΓΠ Γιατί η μεταχείριση των γεωργών δεν είναι πάντα δίκαιη Ποιοτικά τρόφιμα το κλειδί για την επιτυχία Η ΕΕ ανοίγει την αγορά της στις αναπτυσσόμενες χώρες Η Ευρώπη είναι ένας σημαντικός εξαγωγέας ποιοτικών τροφίμων Η ΚΓΠ εν όψει του 2020: αντιμετώπιση των προκλήσεων

10 Η ΚΓΠ αφορά τους γεωργούς μας Έπειτα από την προσχώρηση 10 νέων κρατών μελών το 2004 και άλλων δύο το 2007, ο αριθμός των γεωργών της ΕΕ διπλασιάστηκε σε περίπου 14 εκατομμύρια. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ κατάσταση του γεωργικού εισοδήματος σε σύγκριση με το μη γεωργικό εισόδημα Οι γεωργοί αποτελούν έναν πολύ σημαντικό οικονομικό παράγοντα των αγροτικών περιοχών, τον οποίο δεν θα μπορούσε να χάσει η ΕΕ. Οι θεμελιώδεις, εγγενείς γεωργικές δεξιότητες δεν μαθαίνονται από τις σελίδες βιβλίων, αλλά μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. Ωστόσο, πολλοί νέοι άνθρωποι δεν θεωρούν πλέον τη γεωργία ως ένα ελκυστικό επάγγελμα, με αποτέλεσμα ο αριθμός των γεωργών να μειώνεται. Τη δεκαετία του 1960, οι αρχικές έξι χώρες της ΕΕ περιλάμβαναν έξι εκατομμύρια γεωργούς, έκτοτε ωστόσο, ο αριθμός μειώθηκε σε λιγότερους από τους μισούς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΚΓΠ βοηθά τους νέους να ασχοληθούν με τη γεωργία, παρέχοντάς τους κεφάλαια για να αγοράσουν γη, μηχανήματα και εξοπλισμό. Παρέχει επίσης επιχορηγήσεις για την εκπαίδευση τόσο των νέων όσο και των παλαιότερων γεωργών στις πιο σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους παραγωγής. Η ενθάρρυνση των νέων αγροτών και η διασφάλιση της συνέχειας από τη μια γενιά στην άλλη αποτελεί πραγματική πρόκληση για την ανάπτυξη της υπαίθρου στην ΕΕ. Σε ορισμένα τμήματα της Ευρώπης, η γεωργία είναι εξαιρετικά δύσκολη όπως, για παράδειγμα, στις λοφώδεις, ορεινές περιοχές ή/και σε απομακρυσμένες περιοχές. Είναι σημαντικό να διατηρηθούν ζωντανές οι κοινότητες σε αυτές τις περιοχές. Η ΚΓΠ παρέχει κεφάλαια για τη διασφάλιση της καλής οικονομικής κατάστασης και της διατήρησης των αγροτικών κοινοτήτων στις ευάλωτες περιοχές. 40 % 100 % Οι αριθμοί συνιστούν τον μέσο όρο της ΕΕ από έσοδα που προέρχονται από επιχειρηματική δραστηριότητα στη γεωργία ανά μη έμμισθη ετήσια μονάδα εργασίας ως % του μέσου μισθού στη συνολική οικονομία ανά ισοδύναμο πλήρους εργασίας. Οι αριθμοί υπολογίζονται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει δεδομένων της Eurostat. 6 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αριθμός γεωργών: εκατομμύρια

11 Χάρη στην ΚΓΠ, οι γεωργοί παράγουν αυτά που θέλουν οι καταναλωτές Ακολουθεί ένας κατάλογος προϊόντων που παράγουν ετησίως οι γεωργοί (μέσος όρος για τα έτη ) Δημητριακά 300 εκατομμύρια τόνοι Ζάχαρη 16 εκατομμύρια τόνοι Οι πολίτες της ΕΕ είναι οι τελικοί αποδέκτες της ΚΓΠ. Υπάρχουν πάντα άφθονα τρόφιμα στα καταστήματα και τις υπεραγορές μας, σε τιμές που σε γενικές γραμμές θεωρούνται προσιτές. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ σήμερα, μια μέση οικογένεια δαπανά περίπου το 15% του μηνιαίου εισοδήματός της σε τρόφιμα. Το ποσοστό αυτό είναι το μισό από εκείνο που ίσχυε το Οι γεωργοί μας μάς παρέχουν ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα. Η Ευρώπη διατηρεί ηγετική θέση σε τομείς όπως τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά, το κρέας, το ελαιόλαδο, οι οίνοι και τα αλκοολούχα ποτά. Επιπλέον, μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε πώς και πού παρήχθη το κάθε τρόφιμο, επειδή οι κανόνες σήμανσης και εντοπισμού προέλευσης της ΕΕ παρέχουν στους καταναλωτές τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κάνουν μια ενημερωμένη επιλογή όταν αγοράζουν τρόφιμα. Πολλοί καταναλωτές της ΕΕ προτιμούν τα εγχώρια ή τοπικά προϊόντα, όπου αυτά είναι διαθέσιμα. Η ζήτηση παραδοσιακών εδεσμάτων αυξάνεται διαρκώς. Ως εκ τούτου, οι γεωργοί έχουν αυξήσει τις πωλήσεις απευθείας σε καταναλωτές σε αγορές γεωργικών προϊόντων και μεταποιούν τα προϊόντα τους για να τους προσδώσουν τοπική αξία. Ελαιούχοι σπόροι 21 εκατομμύρια τόνοι Ελαιόλαδο 2 εκατομμύρια τόνοι Μήλα 10 εκατομμύρια τόνοι Αχλάδια 3 εκατομμύρια τόνοι Εσπεριδοειδή 10 εκατομμύρια τόνοι Οίνος 170 εκατομμύρια εκατόλιτρα Βόειο κρέας 8 εκατομμύρια τόνοι Χοίρειο κρέας 20 εκατομμύρια τόνοι Κρέας πουλερικών 12 εκατομμύρια τόνοι Αυγά 7 εκατομμύρια τόνοι Γάλα 140 εκατομμύρια τόνοι Tipik 7

12 Οι γεωργοί λειτουργούν ως διαχειριστές της υπαίθρου Περίπου η μισή έκταση της ΕΕ καλλιεργείται. Αυτό καθιστά ιδιαίτερα σημαντική τη γεωργία όσον αφορά το φυσικό μας περιβάλλον. Η γεωργία συμβάλλει εδώ και αιώνες στη δημιουργία και διατήρηση μιας ποικιλίας πολύτιμων ημιφυσικών οικοτόπων. Σήμερα, αυτοί οι οικότοποι διαμορφώνουν τα διάφορα τοπία της ΕΕ και φιλοξενούν μεγάλη ποικιλία άγριων ειδών. Η γεωργία και η φύση αλληλοεπηρεάζονται. Χάρη στις διαδοχικές μεταρρυθμίσεις της ΚΓΠ, οι γεωργικές μας μέθοδοι καθίστανται ολοένα και πιο φιλικές για το περιβάλλον. Συνεπώς, οι σημερινοί αγρότες έχουν διττό ρόλο να παράγουν τρόφιμα και να διαχειρίζονται την ύπαιθρο. Όσον αφορά το δεύτερο στοιχείο, παράγουν δημόσια αγαθά. Ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο οι παρούσες και οι μελλοντικές γενιές επωφελείται από την προσεκτική διαχείριση και φροντίδα της υπαίθρου. Συνεπώς, οι γεωργοί οφείλουν να ανταμείβονται από την ΚΓΠ για την παροχή πολύτιμων δημόσιων αγαθών. Οι γεωργοί χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την εισοδηματική ενίσχυση που λαμβάνουν από την ΚΓΠ για να εφαρμόσουν περιβαλλοντικά βιώσιμες μεθόδους καλλιέργειας. Αυτό τους επιτρέπει, για παράδειγμα, να μειώνουν τις ποσότητες χημικών λιπασμάτων ή φυτοφαρμάκων που εφαρμόζουν στις σοδειές. Τους επιτρέπει επίσης να περιορίζουν την πυκνότητα του ζωικού κεφαλαίου του αριθμού ζώων εκμετάλλευσης ανά εκτάριο γης. Άλλες προσαρμογές περιλαμβάνουν τη διατήρηση των ακαλλιέργητων εκτάσεων στα όρια της εκμετάλλευσης, τη δημιουργία τεχνητών λιμνών ή άλλων χαρακτηριστικών τοπίου και τη φύτευση δέντρων και θάμνων. Πρόκειται για πτυχές της γεωργίας οι οποίες υπερβαίνουν τις συμβατικές μεθόδους καλλιέργειας και τις ορθές πρακτικές καλλιέργειας. Επιπλέον, η ΚΓΠ προωθεί γεωργικές πρακτικές, όπως η διατήρηση μόνιμων βοσκότοπων και η διαφύλαξη της αισθητικής αξίας του τοπίου σε συμμόρφωση με το δημόσιο συμφέρον. Η προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοτόπων της άγριας πανίδας και χλωρίδας, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελούν άλλες προτεραιότητες, τις οποίες οφείλουν να σεβαστούν οι γεωργοί. istockphoto 8 Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα Natura 2000 της ΕΕ έχει άμεση σχέση. Πρόκειται για ένα δίκτυο περίπου περιοχών που καλύπτουν περίπου το ένα πέμπτο της επικράτειας της ΕΕ το οποίο αποσκοπεί στην προστασία της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Οι περιοχές δεν συνιστούν «περιφραγμένες» προστατευόμενες περιοχές, αλλά είναι ανοιχτές και συχνά εξαρτώνται από βιώσιμες ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση της γης, οι οποίες τις έχουν διαμορφώσει και τις έχουν διατηρήσει για χρόνια. Πολλές περιοχές βρίσκονται σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και οι γεωργοί αναλαμβάνουν τη διαχείριση της έκτασης με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε να διατηρείται η βιοποικιλότητά της.

13 Η αγροτική οικονομία και ο αγροτικός τρόπος ζωής εξαρτώνται από τη γεωργία Η γεωργία αποτελεί τη βασική οικονομική δραστηριότητα πολλών αγροτικών περιοχών της ΕΕ. Ωστόσο, πολλοί γεωργοί ασχολούνται και με επιπρόσθετες δραστηριότητες, όπως είναι η μεταποίηση τροφίμων και η φιλοξενία τουριστών. Αυτή η διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας αποτελεί πηγή ενίσχυσης, την οποία στηρίζει και ενθαρρύνει η ΕΕ μέσω των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης. Η μέση ηλικία των γεωργών αυξάνεται Κάτω των 35 Περίπου ο μισός πληθυσμός της ΕΕ ζει σε αγροτικές περιοχές. Χωρίς τη γεωργία, θα ήταν πολύ δύσκολο να διατηρηθούν ζωντανές και συγκροτημένες αρκετές από τις κοινότητες. Αν επρόκειτο να εξαλειφθεί η γεωργία, σε αρκετές περιοχές θα εμφανιζόταν πρόβλημα εγκατάλειψης γης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΚΓΠ προσφέρει στους γεωργούς οικονομική ενίσχυση, ώστε να συνεχίσουν να καλλιεργούν τη γη και να δημιουργούν πρόσθετες θέσεις απασχόλησης μέσω της ανανέωσης των αγροτικών κοινοτήτων τους, της προστασίας του φυσικού τοπίου ή των σχεδίων πολιτιστικής κληρονομιάς και πολλών άλλων έργων που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με τη γεωργία και την αγροτική οικονομία. 65 και άνω Από 55 έως 64 Πηγή: EUROSTAT Έρευνα για τη διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, τα δεδομένα ισχύουν για το έτος Από 35 έως 44 Από 45 έως 54 Αυτό συμβάλλει στην αποτροπή της εγκατάλειψης της υπαίθρου εν όψει νέων ευκαιριών απασχόλησης και της αύξησης της ανεργίας. Οι δημόσιες υπηρεσίες όπως είναι τα σχολεία και οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης διατηρούνται και βελτιώνονται, παρέχοντας έναν καλό λόγο στους κατοίκους να παραμείνουν στην ύπαιθρο και να μεγαλώσουν εκεί τα παιδιά τους. istockphoto Ο δυναμισμός των μικρών οικογενειακών εκμεταλλεύσεων θα πρέπει να ενισχυθεί. Πολλοί γεωργοί έχουν ηλικία άνω των 55 ετών και θα αποσυρθούν από την ενεργό δράση κάποια στιγμή στο μέλλον. Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι η ηλικιακή δομή των γεωργών αποτελεί θέμα προβληματισμού. Η παροχή συνδρομής προς τους νέους γεωργούς στα πρώτα τους βήματα είναι μια αναγκαία πολιτική, προκειμένου οι αγροτικές περιοχές της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις διάφορες προκλήσεις. 9

14 Η ΚΓΠ προωθεί την παραγωγικότητα και την καινοτομία Η ΚΓΠ συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας των γεωργών και στη βελτίωση των τεχνικών τους δεξιοτήτων. Κατά τα πρώτα της χρόνια, η ΚΓΠ ενθάρρυνε τους γεωργούς να χρησιμοποιούν σύγχρονα μηχανήματα και νέες τεχνολογίες, όπως χημικά λιπάσματα και προϊόντα φυτοπροστασίας. Αυτά ήταν απαραίτητα επειδή προτεραιότητα εκείνη την εποχή ήταν η αύξηση της παραγωγής τροφίμων για τον πληθυσμό. Η πολιτική ήταν πολύ αποτελεσματική. Η παραγωγικότητα ενισχύθηκε σημαντικά. Οι καλλιέργειες αυξήθηκαν σημαντικά, αλλά έχουν παραμείνει σταθερές από το Στα επόμενα χρόνια, η έρευνα και η ανάπτυξη θα είναι καίριας σημασίας για τους αγρότες, ώστε να παράγουν περισσότερα με λιγότερους πόρους. Καλλιέργειες σιτηρών των πρώτων έξι κρατών μελών (t/ha) Πηγή: Γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση: στατιστικές και οικονομικές πληροφορίες, μια ετήσια δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, διάφορα έτη. Εν όψει των πλεονασμάτων τροφίμων που προέκυψαν, η έμφαση μετατοπίστηκε. Πλέον, η ΚΓΠ βοηθά τους γεωργούς: Να καλλιεργούν κατά τρόπο που να μειώνονται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Να χρησιμοποιούν φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές τεχνικές. Να πληρούν τα πρότυπα που αφορούν τη δημόσια υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος και των ζώων. Να παράγουν και να εμπορεύονται εκλεκτά εδέσματα της περιοχής τους. Να χρησιμοποιούν με πιο παραγωγικό τρόπο τα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Να αναπτύσσουν νέες χρήσεις των γεωργικών προϊόντων σε τομείς όπως η κοσμετολογία, η ιατρική και οι χειροτεχνίες istockphoto Τα ταμεία έρευνας της ΕΕ αποσκοπούν στην ανάπτυξη νέων συστημάτων γεωργικής παραγωγής, ώστε οι γεωργοί να ανταποκρίνονται στις διάφορες προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι τουλάχιστον εκείνες τις κλιματικής αλλαγής και της αυξανόμενης πίεσης που ασκείται στους φυσικούς πόρους. Στο μέλλον, οι γεωργοί μας θα πρέπει να παράγουν περισσότερα προϊόντα με λιγότερους πόρους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ανάπτυξη μέσων, όπως είναι οι συμπράξεις καινοτομίας, για την προώθηση της καινοτομίας στη γεωργία, γεφυρώνοντας το υπάρχον χάσμα μεταξύ έρευνας και γεωργικής πρακτικής και διευκολύνοντας την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων (γεωργούς, συμβούλους, αγροτικές επιχειρήσεις, επιστήμονες, διοικητικές αρχές κ.λπ.).

15 Ο εκσυγχρονισμός είναι άλλη μια προτεραιότητα της ΚΓΠ Ο εκσυγχρονισμός των εκμεταλλεύσεων ήταν και εξακολουθεί να είναι σημαντικός στόχος της ΚΓΠ. Πολλοί γεωργοί της ΕΕ έχουν επωφεληθεί από επιχορηγήσεις για τον εκσυγχρονισμό των κτιρίων των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων και των μηχανημάτων τους. Άλλοι, χρησιμοποίησαν τις επιχορηγήσεις για να βελτιώσουν την ποιότητα των ζώων τους και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκτρέφονται. Η πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ότι ο εκσυγχρονισμός θα βοηθήσει τους γεωργούς να γίνουν οικονομικά ανταγωνιστικοί και να εφαρμόσουν περιβαλλοντικά βιώσιμες τεχνικές. Σύμφωνα με τη στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης για την επόμενη δεκαετία Ευρώπη 2020 οι γεωργοί μας θα καταστούν πιο αποτελεσματικοί και πιο ανταγωνιστικοί. Ενώ οι επιχορηγήσεις και τα δάνεια διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να παρασχεθεί συνδρομή στους γεωργούς. Μεταξύ των λιγότερο εμφανών τρόπων παροχής πολύτιμης συνδρομής σε γεωργούς της ΕΕ συγκαταλέγονται τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Το πρόγραμμα γεωργικής ανάπτυξης της ΚΓΠ θα παραμείνει σημαντική κινητήριος δύναμη αλλαγής και προόδου: θα συνεχίσει να προσφέρει ευκαιρίες σε γεωργούς για να βελτιώσουν τις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις και, γενικότερα, την ύπαιθρο στην οποία ζουν. Συλλογή του υπουργείου γεωργίας της Γαλλίας istockphoto 11

16 Γιατί η μεταχείριση των γεωργών δεν είναι πάντα δίκαιη Συγκέντρωση στο πλαίσιο της τροφικής αλυσίδας: αριθμός επιχειρήσεων Πολλά σημεία λιανικής πώλησης (σουπερμάρκετ, καταστήματα κ.λπ.) ανήκουν σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων με πολύ μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη. Γεωργοί Παρασκευαστές τροφίμων Έμποροι χονδρικής πώλησης Έμποροι λιανικής πώλησης Πηγή: Eurostat Στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων και διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, δεδομένα από το 2007 (γεωργία) και το 2009 (λοιποί τομείς). Υπολογισμός της μονάδας L2 Οι περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις είναι σχετικά μικρές. Ο μέσος γεωργός της ΕΕ διαθέτει μόλις 12 εκτάρια γης (ισοδυναμούν με περίπου 20 γήπεδα ποδοσφαίρου), ενώ το 70% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων δεν ξεπερνά σε μέγεθος τα πέντε εκτάρια. Το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεών τους σημαίνει ότι οι γεωργοί ενδέχεται να δυσκολευτούν να βρουν τη βέλτιστη τιμή αγοράς για το προϊόν τους. Οι προσπάθειές τους για βελτίωση της ποιότητας και αύξησης της προστιθέμενης αξίας ενδέχεται να μην ανταμειφθούν από την τιμή αγοράς. Η ΚΓΠ βοηθά ολοένα και περισσότερο τους γεωργούς να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους θέση έναντι άλλων φορέων της τροφικής αλυσίδας. Η ΕΕ παρέχει συνδρομή στους γεωργούς ενθαρρύνοντας: Το σχηματισμό οργανώσεων παραγωγών: οι εν λόγω οργανώσεις επιτρέπουν στους παραγωγούς να συστήνουν ομάδες, ώστε να πωλούν τα προϊόντα τους σε συλλογικό επίπεδο, διευκολύνοντάς τους να ασκούν μεγαλύτερη πίεση στην αγορά, στο πλαίσιο της τροφικής αλυσίδας. Άλλες μορφές συνεργασίας, που παρέχουν στους αγρότες μεγαλύτερες δυνατότητες άσκησης επιρροής στην αγορά και αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους και την ανταγωνιστικότητα. Εξειδικευμένους τύπους παραγωγής, όπως είναι οι βιολογικές καλλιέργειες. Συμβατικές σχέσεις σε όλο το εύρος της τροφικής αλυσίδας. Τη δημιουργία ταμείων αλληλοβοήθειας και ασφάλισης καλλιεργειών, που επιτρέπουν στους γεωργούς να ανταποκριθούν καλύτερα στην έλλειψη σταθερότητας των αγορών και στην ταχεία πτώση των τιμών. Επιπλέον, η χρήση σύγχρονων πληροφοριών, καθώς και εργαλείων διαχείρισης κινδύνου και διάθεσης προϊόντων μπορεί να αυξήσει τη γνώση των γεωργών και τις δυνατότητες διαπραγμάτευσής τους στο πλαίσιο της τροφικής αλυσίδας. Gettyimages 12 Comstock

17 Ποιοτικά τρόφιμα το κλειδί για την επιτυχία ΠΡΟΣΤΑΤΕΥOΜΕΝΗ ΟΝΟΜΑΣIΑ ΠΡΟΕΛΕYΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥOΜΕΝΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚH EΝΔΕΙΞΗ Ποικιλομορφία Η Ευρώπη είναι γνωστή για το μεγάλο εύρος εκλεκτών τροφίμων, οίνων και ζύθων που παράγει, όπως αυτά αντικατοπτρίζονται στις σπουδαίες γαστριμαργικές παραδόσεις μας. Εγγυήσεις ποιότητας Η ΚΓΠ παρέχει σήμανση και λογότυπα, που εγγυώνται την αυθεντικότητα παραδοσιακών τροφίμων. Περισσότερα από τρόφιμα φέρουν το λογότυπο ποιότητας της ΕΕ. Οι καταναλωτές μπορούν να αγοράσουν εγχώρια και παραδοσιακά τρόφιμα, γνωρίζοντας ότι η περιγραφή στη συσκευασία τους είναι αληθής. Προδιαγραφές εμπορίας Τα τρόφιμα πρέπει να πληρούν ορισμένα ελάχιστα πρότυπα ποιότητας. Τα ενιαία πρότυπα για συγκεκριμένα τρόφιμα επιτρέπουν στους καταναλωτές να συγκρίνουν τιμές από διάφορους παραγωγούς. Βιολογικά προϊόντα Οι βιολογικές μέθοδοι παραγωγής πρέπει να συμμορφώνονται με την αυστηρή νομοθεσία της ΕΕ. Η βιολογική παραγωγή σέβεται τον φυσικό κύκλο ζωής των φυτών και των ζώων. Στην ΕΕ, τα βιολογικά τρόφιμα επισημαίνονται με ειδικό λογότυπο. Παροχή εγγυήσεων με δεοντολογικά κριτήρια Η ΚΓΠ ενθαρρύνει τα συστήματα πιστοποίησης που εγγυώνται τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τις συνθήκες καλής διαβίωσης των ζώων, υπό τις οποίες παρήχθησαν τα τρόφιμα. Τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων στην ΕΕ συγκαταλέγονται μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο. Πρότυπα υγιεινής Οι κανόνες της ΕΕ εφαρμόζονται από το αγρόκτημα στο τραπέζι. Τα εισαγόμενα προϊόντα πρέπει να πληρούν τα ίδια πρότυπα, όπως και τα τρόφιμα που παράγονται από γεωργούς της ΕΕ. Σκοπός αυτών των προτύπων είναι η διατήρηση των επιπέδων ασφάλειας των τροφίμων στο πλαίσιο της τροφικής αλυσίδας. 13 Age Fotostock Thinkstock - Comstock

18 Η ΕΕ ανοίγει την αγορά της στις αναπτυσσόμενες χώρες istockphoto Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγέα τροφίμων παγκοσμίως με μεγάλη διαφορά. Μέσω της πολιτικής διεθνούς ανάπτυξης, η ΕΕ βοηθά τις αναπτυσσόμενες χώρες να πωλούν τα γεωργικά τους προϊόντα στην ΕΕ. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της χορήγησης προνομιακής πρόσβασης στην αγορά της. Κάθε χρόνο, η ΕΕ εισάγει γεωργικά προϊόντα αξίας περίπου 60 δισεκατομμυρίων ευρώ από αναπτυσσόμενες χώρες. Το εν λόγω ποσό υπερβαίνει τις εισαγωγές των πέντε σημαντικότερων εισαγωγέων μαζί (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Καναδάς, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία). Η ΕΕ έχει εκτεταμένους δεσμούς εμπορίας και συνεργασίας με τρίτες χώρες και περιφερειακά εμπορικά συγκροτήματα. Επιπλέον, έχει συνάψει (ή διαπραγματεύεται) διμερείς εμπορικές συμφωνίες με κοντινές γειτονικές χώρες και άλλες τρίτες χώρες, καθώς επίσης και συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με αναπτυσσόμενες χώρες. Εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από αναπτυσσόμενες χώρες (εκατομμύρια ευρώ) Νέα Ζηλανδία 600 Αυστραλία EΕ των Καναδάς Ιαπωνία Ηνωμένες Πολιτείες Πηγή: Έγγραφο της ΓΔ AGRI Διεθνείς πτυχές της γεωργικής πολιτικής, τα δεδομένα είναι ο μέσος όρος για τα έτη

19 Η Ευρώπη είναι ένας σημαντικός εξαγωγέας ποιοτικών τροφίμων Χάρη στο ευνοϊκό της κλίμα, τα εύκρατα εδάφη και τις τεχνικές δεξιότητες των γεωργών της, η Ευρώπη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων παγκοσμίως. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να διπλασιαστεί προκειμένου να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες 9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων ο εκτιμώμενος πληθυσμός της Γης το Η ΕΕ, μέσω της ΚΓΠ, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στο γεωργικό τομέα. ΕΜΠΟΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ (σε ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο όγκος, η ποικιλία και η ποιότητα των προϊόντων της ΕΕ την καθιστούν σημαντικό εξαγωγέα. Για την ακρίβεια, η ΕΕ αποτελεί τον βασικό εξαγωγέα γεωργικών προϊόντων (κυρίως μεταποιημένων προϊόντων και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας). Εξαγωγές της ΕΕ ανά τομέα Άλλα μηχανήματα και συσκευές 21 % Χημικά προϊόντα 11 % Φαρμακευτικά προϊόντα 8 % Γεωργία 7 % Οχήματα και ανταλλακτικά 6 % Υφάσματα 3 % Κατασκευαστικός εξοπλισμός 2 % Βόρεια Αμερική Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: Κεντρική και Νότια Αμερική και Καραϊβική και Mercosur Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: ΑΚΕ και Νότια Αφρική Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: Πηγή: Έγγραφο της ΓΔ AGRI Διεθνείς πτυχές της γεωργικής πολιτικής, τα στοιχεία είναι στρογγυλοποιημένα και αντιπροσωπεύουν το μέσο όρο για τα έτη Ουκρανία και Ρωσία Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: ASEAN και Κίνα και Ινδία Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: Νότια Κορέα και Ιαπωνία Εισαγωγές ΕΕ: 300 Εξαγωγές ΕΕ: Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία Εισαγωγές ΕΕ: Εξαγωγές ΕΕ: Πηγή: Υπηρεσίες της Επιτροπής, στοιχεία για το έτος 2010, Η ΕΕ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο ενεργά μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και διαδραματίζει εποικοδομητικό ρόλο στην κατάρτιση καινοτόμων και πρωτοπόρων κοινών κανόνων για το διεθνές εμπόριο, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της γεωργίας. Στηρίζοντας το ρόλο του ΠΟΕ, η ΕΕ συμβάλλει στη διατήρηση ενός ελεύθερου, δίκαιου και ανοιχτού συστήματος εμπορικών συναλλαγών για όλες τις χώρες του κόσμου. Η ροή των εισαγωγών και εξαγωγών γεωργικών προϊόντων από και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζεται στη συνέχεια. 15

20 Η ΚΓΠ εν όψει του 2020: αντιμετώπιση των προκλήσεων Η Κοινή Γεωργική Πολιτική εξασφαλίζει τη διατροφή μας, παρέχοντας υγιεινά, υψηλής ποιότητας και ασφαλή τρόφιμα σε προσιτές και δίκαιες τιμές. Η ΚΓΠ έχει εξελιχθεί με την πάροδο των ετών, προκειμένου να αντιμετωπίζει τις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες και να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των πολιτών. Η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών στηρίζει αυτήν την πολιτική και αναγνωρίζει τα ουσιώδη οφέλη της. Η ΚΓΠ πλέον αναδιαμορφώνεται, ώστε να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις. Τα επόμενα χρόνια, θα είναι ακόμα πιο δίκαιη, πιο οικολογική και πιο αποτελεσματική. Θα είναι επίσης και περισσότερο καινοτόμος. Όπως έκανε και κατά τα τελευταία 50 έτη, θα συνεχίσει να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε όλους τους πολίτες της ΕΕ. Η ΚΓΠ και εσείς Dreamstime Η διαδικασία μεταρρύθμισης έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ακόλουθη διεύθυνση: 16

21 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινή Γεωργική Πολιτική Μια εταιρική σχέση μεταξύ Ευρώπης και γεωργών Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σ. 21 x 21 cm Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*): (*) Ορισμένες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στους αριθμούς ή μπορεί να χρεώνουν την κλήση. Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο ( Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2012 ISBN doi: /31095 Ευρωπαϊκή Ένωση, 2012 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Printed in Belgium Τυπωμενο σε χαρτι λευκασμενο χωρις στοιχειακο χλωριο (ECF)

22 KF EL-C Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης doi: /31095