Αποτελέσματα από την καμπάνια παρατήρησης του ε Ηνίοχου στην Ελλάδα

Transcript

1 Αποτελέσματα από την καμπάνια παρατήρησης του ε Ηνίοχου στην Ελλάδα (1) Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας (2) Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης (3) American Association of Variable Stars Observers (4) Elizabeth Obzervatory of Athens (5) Αστρονομική Ομάδα Φοιτητών Πανεπιστημίου Κρήτης Γρηγόρης Μαραβέλιας (1,2,3) Εμμανουήλ (Μάνος) Καρδάσης Ιάκωβος-Μάριος Στρίκης (1,4) Βύρωνας Γεωργαλάς (1) Μαρία Κουτουλάκη (2,5) Ορφέας Βουτυράς (1) (1) 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, Θάσος, Σεπ 2013

2 Αρχικά... Μαραβέλιας 2009, Κάλεσμα παρατηρήσεων για το ε Ηνίοχου 2009 Μάνος Καρδάσης Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, Αλεξανδρούπολη, 25 27/Σεπ/2009, σελ. 143

3 Τι βλέπουμε... > Άστρο 3ου μεγέθους > μεταβλητό (εκλειπτικό διπλό) > μεταβολή ~0.8 mag > περίοδος ~27.1 y > διάρκεια έκλειψης ~640 d > ~200 χρόνια ιστορίας

4 Καμπύλες φωτός

5 Τι πιστεύουμε...

6 Κινητοποίηση για έκλειψη > > > +

7 Πρόγραμμα παρατήρησης ΣΕΑ ενημέρωση της Ελληνικής κοινότητας για τη σπανιότητα και τη σημασία παροχή του απαραίτητου υλικού για διεξαγωγή παρατηρήσεων (έμπειροι και νέοι) συλλογή όλων των παρατηρήσεων από Έλληνες παρατηρητές, προώθηση των παρατηρήσεων στη διεθνή καμπάνια ανάλυση δημιουργία της καμπύλης φωτός μαζί με την αναφορά αποτελεσμάτων με τυχόν ενδιαφέρον.

8 Διαδίκτυο Δραστηριότητες 1. ΣΕΑ hellas-astro.gr > Το πρόγραμμα παρατήρησης του ε Ηνίοχου 2. Astrovox > έψιλον Ηνίοχου / epsilon Aurige (6196 αναγνώσεις) 3. AstroForum > έψιλον Ηνίοχου / epsilon Aurige (6703 αναγνώσεις) 4. Citizen Sky forum > Greek on-going visual observations (915 αναγνώσεις) Ομιλίες 5. Εργαστήρι οπτικής παρατήρησης μεταβλητών άστρων εργαστήριο 3ης ΠΕΕΑ (Ανάβρα, 26-28/6/2009) 6. Κάλεσμα παρατηρήσεων για το ε Ηνίοχου επίσημη πρόσκληση για παρατηρήσεις 6ο ΠΣΕΑ (Αλεξανδρούπολη, 25-27/9/2009) > 500 συμμετέχοντες + πρακτικό μίνι-σεμινάριο για οπτική 7. Κάλεσμα παρατηρήσεων για το ε Ηνίοχου συνάντηση ΣΕΑ (Πειραιάς, 29/9/2009) 8. Πρόγραμμα παρατήρησης ε Ηνίοχου τελευταίες εξελίξεις + επεξεργασία με IRIS συνάντηση ΣΕΑ (Πειραιάς, 14/3/2010) 9. Εργαστήρι οπτικής παρατήρησης μεταβλητών άστρων εργαστήριο 4ης ΠΕΕΑ (Πάρνωνας, 9-11/7/2010) 10. Τομέας παρατήρησης μεταβλητών αστέρων ΣΕΑ Ημερίδα Ήλιος και Μεταβλητά Άστρα (Παν. Αθηνών, 16/12/2010) 11. Σύνοψη τομέων συνάντηση ΣΕΑ (Αθήνα, 18/12/2010) Διάφορα 12. Πολυάριθμες ανεπίσημες συζητήσεις (συναντήσεις + ηλεκτρονικής λίστας) 13. Η χρονιά του Ηνιόχου (Βήμα Science, 17/1/2010)

9 Εργαλεία > Οπτικά (γυμνός οθφαλμός / κιάλια) > Ψηφιακά (DSLR / CCD) > Φασματοσκοπικά

10 Μέθοδοι και Σύνολα Σύνολο Αριθμός παρατηρήσεων παρατηρητών οπτικές CCD 95 1 DSLR 11 3 φασματοσκοπικές 5 2 Μέθοδος

11 Μέθοδοι και Σύνολα - στατιστικά Μέθοδος Σύνολο Αριθμός παρατηρήσεων παρατηρητών ~74% οπτικές l a ς ο ti o n λ Μέ ernaccdg! n Int pai m Ca... g in R t s L v e tdslr S -D de S C de i gu... g φασματο-stin e t σκοπικές όλων ~90% ψηφιακών

12 Παρατηρητές και Παρατηρήσεις + 2 DSLR + 7 DSLR + 1 φάσμα + 95 CCD / 2 DSLR / 4 φάσματα

13 Οπτικές Παρατηρήσεις ~86% συμμετοχή ~72% νεο-εισερχόμενοι 4 άτομα > ~84% όλων των παρατηρήσεων ~14% εκτός ΣΕΑ ~39% παρατηρητές AAVSO

14 Οπτικές Παρατηρήσεις ~86% συμμετοχή I A N! ~72% νεο-εισερχόμενοι 4 άτομα > ~84% όλων των παρατηρήσεων I A N ~14% εκτός ΣΕΑ ~39% παρατηρητές AAVSO!

15 Ολική καμπύλη φωτός

16 Οπτική καμπύλη φωτός

17 Οπτική καμπύλη φωτός 12 Αυγ 2009 ~3.0 mag

18 131 ± 15 d (1η με 2η επαφή) 12 Αυγ Φεβ 2010 ~3.0 mag ~3.8 mag Οπτική καμπύλη φωτός

19 131 ± 15 d (1η με 2η επαφή) 12 Αυγ Φεβ 2010 ~3.0 mag ~3.8 mag Οπτική καμπύλη φωτός Αύξηση μέσου έκλειψης??? 3η επαφή???

20 131 ± 15 d (1η με 2η επαφή) 12 Αυγ Φεβ 2010 ~3.0 mag ~3.8 mag Οπτική καμπύλη φωτός Αύξηση μέσου έκλειψης??? 23 Αυγ η επαφή??? ~3.1 mag

21 Συμπεράσματα από Οπτικές παρατηρήσεις Πρόγραμμα ΣΕΑ (Maravelias et al. 2012, JAAVSO,679) Hopkins Stencel η επαφή 12 Αυγ Αυγ η επαφή 2 Φεβ Φεβ η επαφή 23 Αυγ Αυγ 2011 Διάρκεια 1-2ης επαφής 131 ± 15 d 180 ± 12 d Ολική διάρκεια 710 ± 15 d 730 ± 15 d Πτώση λαμπρότητας ~ 0.8 mag mag

22 Ψηφιακή καμπύλη φωτός Κατά την διάρκεια της έκλειψης

23 Ψηφιακή καμπύλη φωτός Περίοδοι ταλαντώσεων ~0.1 mag 67 και 123 d (Kim 2008)

24 Ψηφιακή καμπύλη φωτός Περίοδοι ταλαντώσεων ~0.1 mag 67 kai 123 d (Kloppenborg et al. 2012; Hopkins et al 2008; Kim 2008) Αύξηση μέσου έκλειψης (ταύτιση με τις οπτικές παρατηρήσεις)

25 Φασματοσκοπία Αυγ Sky Watcher 80 mm + AtiK 16 IC (monochrome) + Baader Blaze grating

26 Φασματοσκοπία Σεπ m Σκίνακα + ISA SITe + φασματογράφο σχισμής Σε συμφωνία με Barsony et al. 1986, Chadima et al. 2011

27 Στόχος επετεύχθη ; ενημέρωση της Ελληνικής κοινότητας για τη σπανιότητα και τη σημασία παροχή του απαραίτητου υλικού για διεξαγωγή παρατηρήσεων (έμπειροι και νέοι) συλλογή όλων των παρατηρήσεων από Έλληνες παρατηρητές, προώθηση των παρατηρήσεων στη διεθνή καμπάνια ανάλυση δημιουργία της καμπύλης φωτός μαζί με την αναφορά αποτελεσμάτων με τυχόν ενδιαφέρον.

28 Στόχος επετεύχθη ; ενημέρωση της Ελληνικής κοινότητας για τη σπανιότητα και τη σημασία παροχή όλων των παρατηρήσεων από Έλληνες παρατηρητές, προώθηση των παρατηρήσεων στη διεθνή καμπάνια ανάλυση Ι Α Ν!!! +++Ι!!! του απαραίτητου υλικού για διεξαγωγή παρατηρήσεων (έμπειροι και νέοι) συλλογή Ν Ι Α!!! Α Ν!!! Ι Α Ν!!! Ι Α Ν +++ δημιουργία της καμπύλης φωτός μαζί με την αναφορά αποτελεσμάτων με τυχόν ενδιαφέρον.

29 Το 1 πράγμα που πρέπει να θυμάστε!

30 Το 1 πράγμα που πρέπει να θυμάστε! Οπτικές παρατηρήσεις > ΠΟΛΥ ΔΥΝΑΤΟ εργαλείο

31 Ευχαριστίες Παρατηρητές: Αθανάσιο Δούβρη Παναγιώτη Κοτταρίδη Ελένη Μαράκη Δημήτρη Πάσχο Ανδρομάχη Τσουλουχά Γιώργο Βουτυρά Νίκο Φλεμοτόμο Μανώλη Κρίκη Σεραφείμ Ντόβολο Γιώργο Στεφανόπουλο Λευτέρη Βακαλόπουλο Δημήτρη Γκιώνη Δημήτρη Μανούσο Κώστα Πανουράκη Βασίλη Τακούδη Γιώργο Βυθούλκα Συνεργάτες: Aaron Price Θοδωρή Μπιτσάκη Brian Kloppenborg Pablo Reig Paolo Bonfini Jeff Hopkins Robin Leadbeater Εργαλεία: IRIS, Python/Matplotlib,IRAF, NASA/ADS

32 more

33 Μοντέλα Μεγάλης μάζας: άστρο ~15 Μο & ~300 Ro, δίσκος ~14 Μο & ~2000 Ro (~9.5 a.u.) απόσταση ~27.5 a.u. κεντρικό άνοιγμα ~0.7 a.u. > κανονικός νέος υπεργίγαντας F0I (πληθυσμού Ι) με ένα πρωτοπλανητικό ή πρωτό-αστρικό δίσκο Carrol & Guinan 1991 (AJ, 367, 278) Μικρής μάζας: άστρο ~1 Μο & ~ 150 Ro, δίσκος ~5 Μο & ~1500 Ro (~7 a.u.) απόσταση ~17 a.u. κεντρικό άνοιγμα ~0.7 a.u. > ο υπεργίγαντας F0 είναι ένα παλιό άστρο που έχει εξελιχθεί πέρα από τον ασυμπτωτικό κλάδο γιγάντων σχηματίζοντας ένα πρωτο-πλανητικό νεφέλωμα Guinan & DeWarf 2002 (ASP Conf Series 279, 121)

34 Τι είδαμε! Pre-eclipse (2008) Nov 2009 Dec 2009 Image Credit: John D. Monnier, University of Michigan Infrared images of the transiting disk in the ε Aurigae system Kloppenborg et. al (Nature)

35 Η νέα εικόνα Stencel 2012