δ) την Οδηγία 2006/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά

Transcript

1 ΠΡΑΞΗ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΑΡΙΘΜ. 2588/ ΘΕΜΑ: Υπολογισμός Κεφαλαιακών Απαιτήσεων έναντι του Πιστωτικού Κινδύνου σύμφωνα με την Τυποποιημένη Προσέγγιση Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, αφού έλαβε υπόψη: α) τις διατάξεις του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος και ειδικότερα το άρθρο 55 Α αυτού, όπως ισχύει, β) τις διατάξεις του Ν. 3601/2007 «Ανάληψη και άσκηση δραστηριοτήτων από τα πιστωτικά ιδρύματα, επάρκεια ιδίων κεφαλαίων των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και λοιπές διατάξεις» και ειδικότερα τα άρθρα 25 και 27 αυτού, γ) την Οδηγία 2006/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων, και ειδικότερα τα άρθρα 78 έως 83, 90 έως 93, 152, 153 και τα Παραρτήματα II, III, IV, VI και VIII αυτής, δ) την Οδηγία 2006/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων των επιχειρήσεων επενδύσεων και των πιστωτικών ιδρυμάτων, ε) τις σχετικές με την εφαρμογή του Ν. 3601/2007 αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος (ΠΔ/ΤΕ 2587/ , 2589/ , 2591/ , 2593/ και 2594/ ), στ) την ΠΔ/ΤΕ 2524/ «Κωδικοποίηση των διατάξεων της ΠΔ/ΤΕ 2054/ , όπως ισχύει, για το συντελεστή φερεγγυότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα», όπως ισχύει, ζ) την ΠΔ/ΤΕ 2577/ , όπως ισχύει, σχετικά με το πλαίσιο αρχών λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και τις σχετικές αρμοδιότητες των διοικητικών τους οργάνων, η) τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας (Committee of European Banking Supervisors) σχετικά με την αναγνώριση των Εξωτερικών Οργανισμών Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (GL7/ Guidelines on the recognition of External Credit Assessment Institutions), Α Π Ο Φ Α Σ Ι Σ Ε ότι οι κεφαλαιακές απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων έναντι του πιστωτικού κινδύνου σε ατομική και ενοποιημένη βάση σύμφωνα με την Τυποποιημένη Προσέγγιση ισούνται με το 8% των σταθμισμένων ανοιγμάτων τα οποία υπολογίζονται σύμφωνα με την παρούσα Πράξη. 1

2 ΟΡΙΣΜΟΙ Για τους σκοπούς της παρούσας Πράξης νοούνται ως: 1. «Χρηματοδοτικό Άνοιγμα» ή «Άνοιγμα»: Ένα στοιχείο εντός ή εκτός ισολογισμού που δημιουργεί ή ενδέχεται να δημιουργήσει απαίτηση του πιστωτικού ιδρύματος. 2. «Συναλλαγή επαναγοράς»: Πράξη που διέπεται από συμφωνία υπαγόμενη στον ορισμό της συμφωνίας «πώλησης και επαναγοράς» ή «αγοράς και επαναπώλησης» σύμφωνα με τον ορισμό της ΠΔ/ΤΕ 2591/ σχετικά με τον Υπολογισμό Κεφαλαιακών Απαιτήσεων των Πιστωτικών Ιδρυμάτων για τον Κίνδυνο Αγοράς. 3. «Δανειοδοσία τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων και δανειοληψία τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων»: Πράξη υπαγόμενη στον ορισμό της «δανειοδοσίας τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων και δανειοληψίας τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων» σύμφωνα με τον ορισμό της ΠΔ/ΤΕ 2591/ «Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου»: Μέθοδος χρησιμοποιούμενη από πιστωτικό ίδρυμα προκειμένου να μειωθεί ο πιστωτικός κίνδυνος που συνδέεται µε ένα ή περισσότερα ανοίγματα που εξακολουθεί να διατηρεί. 5. «Χρηματοδοτούμενη Πιστωτική Προστασία»: Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου όπου η μείωση του πιστωτικού κινδύνου ενός χρηματοδοτικού ανοίγματος απορρέει από το δικαίωμα του πιστωτικού ιδρύματος, σε περίπτωση αθέτησης υποχρέωσης του αντισυμβαλλομένου ή επέλευσης άλλων συγκεκριμένων πιστωτικών γεγονότων που έχουν σχέση µε τον αντισυμβαλλόμενο, να προβεί στη ρευστοποίηση ή να επιτύχει τη μεταβίβαση ή την κατάσχεση ή την παρακράτηση περιουσιακών στοιχείων ή ποσών (εξασφαλίσεων) ή στη μείωση του ποσού του ανοίγματος ή στην αντικατάστασή του µε το ποσό της διαφοράς μεταξύ του ύψους του χρηματοδοτικού ανοίγματος και του ύψους μιας υποχρέωσης του πιστωτικού ιδρύματος. 6. «Μη Χρηματοδοτούμενη Πιστωτική Προστασία»: Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου όπου η μείωση του πιστωτικού κινδύνου ενός χρηματοδοτικού ανοίγματος απορρέει από τη δέσμευση που αναλαμβάνει τρίτος να καταβάλει ένα ποσό σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του πρωτοφειλέτη ή την επέλευση άλλων συγκεκριμένων πιστωτικών γεγονότων. 7. «Κεντρικός αντισυμβαλλόμενος»: Οντότητα ευρισκόμενη νομικά μεταξύ αντισυμβαλλομένων σε συμβάσεις που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, σε µία ή περισσότερες χρηματαγορές, αναλαμβάνουσα το ρόλο αγοραστή έναντι κάθε πωλητή και πωλητή έναντι κάθε αγοραστή. 8. «Αναγνωρισµένα χρηµατιστήρια»: Χρηματιστήρια, τα οποία αναγνωρίζονται από τις αρμόδιες αρχές και ανταποκρίνονται στα πιο κάτω κριτήρια: α. Λειτουργούν κανονικά. β Διέπονται από κανόνες που θεσπίζονται ή εγκρίνονται από τις αρμόδιες αρχές της 2

3 χώρας του χρηματιστηρίου, οι οποίοι ορίζουν τις προϋποθέσεις λειτουργίας του χρηματιστηρίου, τις προϋποθέσεις πρόσβασης σε αυτό, καθώς και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια σύµβαση προτού γίνει αντικείμενο ουσιαστικής διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο. γ. Έχουν συμψηφιστικό μηχανισμό βάσει του οποίου οι συμβάσεις, που απαριθμούνται στο Παράρτημα 2, υπόκεινται σε υποχρεωτικά καθημερινά όρια κάλυψης που κατά τη γνώμη των αρμοδίων αρχών παρέχουν επαρκή εξασφάλιση. 9. «Συναλλαγή µε όρους κεφαλαιαγοράς»: Κάθε συναλλαγή που δημιουργεί άνοιγμα καλυπτόμενο από εξασφάλιση που περιλαμβάνει ρήτρα παρέχουσα στο πιστωτικό ίδρυμα το δικαίωμα να λαμβάνει περιθώριο ασφάλισης σε συχνά χρονικά διαστήματα. 10. «Βασικός Συμμετέχων στην Αγορά»: Μία από τις ακόλουθες οντότητες: α. Κεντρικές κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες ή περιφερειακές κυβερνήσεις, τοπικές αρχές, δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί που σταθμίζονται με τον συντελεστή της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας στην οποία εδρεύουν, ή πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης ή διεθνείς οργανισμούς τα ανοίγματα έναντι των οποίων σταθμίζονται με συντελεστή 0% σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, παρ. 1, 2, 3, 6 και 7. β. Πιστωτικά ιδρύματα και Επιχειρήσεις Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΠΕΥ). γ. Εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα (περιλαμβανομένων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων), στα ανοίγματα έναντι των οποίων εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 20% σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, παρ. 4 και 8. δ. Εποπτευόμενοι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων που υπόκεινται σε κεφαλαιακές απαιτήσεις ή απαιτήσεις μόχλευσης. ε. Εποπτευόμενα συνταξιοδοτικά ταμεία. στ. Αναγνωρισμένοι οργανισμοί εκκαθάρισης. 11. «Μικρή επιχείρηση»: Επιχείρηση της οποίας ο κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 2,5 εκατ. 12. «Αρχική πραγματική ληκτότητα»: Η πραγματική ληκτότητα της απαίτησης / υποχρέωσης λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τη συμβατική λήξη της αλλά και την πιθανότητα ανανέωσης, καθώς και πρόωρης αποπληρωμής της. 13. «Μέσο εξομοιούμενο με μετρητά»: Πιστοποιητικό καταθέσεων ή άλλο παρόμοιο μέσο εκδιδόμενο από το δανειοδοτικό πιστωτικό ίδρυμα. 3

4 ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 1. Σύμφωνα με την Τυποποιημένη Προσέγγιση, το σταθμισμένο κατά κίνδυνο άνοιγμα υπολογίζεται ως το γινόμενο της αξίας του ανοίγματος, όπως ορίζεται στο Τμήμα Α, πολλαπλασιασμένο με τον κατάλληλο συντελεστή στάθμισης, όπως ορίζεται ή προσδιορίζεται σύμφωνα με το Τμήμα Ε. 2. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται Τεχνικές Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου σύμφωνα με το Τμήμα ΣΤ, η αξία του ανοίγματος ή/και ο συντελεστής στάθμισης ενδέχεται να μεταβάλλονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εν λόγω Τμήμα. Τμήμα Α: Αξία ανοίγματος 1. Για τα εντός ισολογισμού στοιχεία των πιστωτικών ιδρυμάτων που εφαρμόζουν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ) και με την επιφύλαξη των παρακάτω παρ. 3-8, ως αξία ανοίγματος νοείται η αξία με την οποία τα στοιχεία αυτά αποτιμώνται στις οικονομικές τους καταστάσεις. Για πιστωτικά ιδρύματα που εφαρμόζουν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, τα ανοίγματα αποτιμώνται στην εναπομένουσα, μετά την αφαίρεση των ειδικών προβλέψεων απομείωσης, αξία τους. 2. Για τα εκτός ισολογισμού στοιχεία που παρατίθενται και κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με τον κίνδυνό τους στο Παράρτημα 1, η αξία ανοίγματος ισούται με: το 100% της λογιστικής αξίας για στοιχείο υψηλού κινδύνου, το 50% της λογιστικής αξίας για στοιχείο μεσαίου κινδύνου, το 20% της λογιστικής αξίας για στοιχείο μέτριου κινδύνου, και το 0% της λογιστικής αξίας για στοιχείο χαμηλού κινδύνου. 3. Για τα ομόλογα και δάνεια του χαρτοφυλακίου διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών μέσων, η αξία ανοίγματος ισούται με το αποσβέσιμο κόστος (amortised cost) αντί της εύλογης αξίας. 4. Για τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 2, η αξία ανοίγματος προσδιορίζεται σύμφωνα με μία από τις μεθοδολογίες που περιγράφονται στην ΠΔ/ΤΕ 2594/ σχετικά με τον Κίνδυνο Αντισυμβαλλομένου, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα συμβάσεων ανανέωσης και άλλων συμψηφιστικών συμφωνιών για τους σκοπούς των εν λόγω μεθόδων σύμφωνα με την εν λόγω Πράξη. 5. Στην περίπτωση πιστωτικού ιδρύματος που χρησιμοποιεί την Αναλυτική Μέθοδο Χρηματοοικονομικών Εξασφαλίσεων, όπως περιγράφεται στο Τμήμα ΣΤ, παρ. 20, όταν ένα άνοιγμα προέρχεται από πώληση, παροχή ως εξασφάλιση ή παροχή ως δάνειο τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων στο πλαίσιο μιας συναλλαγής επαναγοράς (repos) ή μιας συναλλαγής δανειοδοσίας/δανειοληψίας τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων, καθώς και από συναλλαγή δανεισμού περιθωρίου, η αξία ανοίγματος προσαυξάνεται κατά το 4

5 ποσό της προσαρμογής για μεταβλητότητα που αναλογεί σε τέτοιου είδους τίτλους ή βασικά εμπορεύματα, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο εν λόγω Τμήμα. 6. Όταν ένα χρηματοδοτικό άνοιγμα υπόκειται σε χρηματοδοτούμενη πιστωτική προστασία και το πιστωτικό ίδρυμα χρησιμοποιεί την Αναλυτική Μέθοδο Χρηματοοικονομικών Εξασφαλίσεων, όπως περιγράφεται στο Τμήμα ΣΤ, παρ. 20, η αξία ανοίγματος δύναται να τροποποιηθεί, εφόσον ικανοποιούνται οι σχετικοί όροι και προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που περιγράφονται στο εν λόγω Τμήμα. 7. Η αξία ανοίγματος για συναλλαγές επαναγοράς, δανειοδοσίας ή δανειοληψίας τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων, συναλλαγές με μακρά προθεσμία διακανονισμού και δανεισμού έναντι περιθωρίου μπορεί να προσδιορίζεται ή σύμφωνα με το Τμήμα ΣΤ, θεωρούμενη ως καλυμμένη με εξασφαλίσεις συναλλαγή ή σύμφωνα με τη Μέθοδο του Εσωτερικού Υποδείγματος για κίνδυνο αντισυμβαλλομένου, όπως περιγράφεται στην ΠΔ/ΤΕ 2594/ Δεν επιτρέπεται η συνδυασμένη χρήση των δύο μεθόδων. 8. Ειδικά τα ανοίγματα έναντι κεντρικού αντισυμβαλλομένου θεωρείται ότι έχουν μηδενική αξία εφόσον, τα ανοίγματα του κεντρικού αντισυμβαλλόμενου έναντι όλων όσων συνάπτουν συμφωνίες με αυτόν, καλύπτονται πλήρως με εξασφαλίσεις σε καθημερινή βάση. Τμήμα Β: Κατηγορίες χρηματοδοτικών ανοιγμάτων 1. Κάθε χρηματοδοτικό άνοιγμα κατατάσσεται από το πιστωτικό ίδρυμα ως άνοιγμα έναντι: α. Κεντρικών κυβερνήσεων ή κεντρικών τραπεζών. β. Αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών. γ. Διοικητικών φορέων και μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων. δ. Ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα. ε. Μητρικών εταιρειών, θυγατρικών ή θυγατρικών της μητρικής εταιρείας. στ. Πολυμερών τραπεζών ανάπτυξης. ζ. Διεθνών οργανισμών. η. Επιχειρήσεων. ή ως ανοίγματα: θ. Λιανικής τραπεζικής. ι. Εξασφαλιζόμενα με ακίνητη περιουσία. ια. ιβ. ιγ. Σε καθυστέρηση. Υπαγόμενα σε κανονιστικές κατηγορίες υψηλού κινδύνου. Μετοχές και συμμετοχές. 5

6 ιδ. ιε. Καλυμμένα Ομόλογα (covered bonds). Θέσεις σε τιτλοποίηση. ιστ. Με βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση έναντι ιδρυμάτων και επιχειρήσεων. ιζ. ιη. Μερίδια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων (ΟΣΕ). Λοιπά ανοίγματα. 2. Στην κατηγορία 1γ ανωτέρω κατατάσσονται τα ανοίγματα έναντι διοικητικών φορέων και μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων των ανοιγμάτων έναντι των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών. α. Ως Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί ορίζονται οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί που πληρούν αθροιστικά τα παρακάτω κριτήρια (Ν.2198/1994 και Ν. 3329/2004): i. Επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημόσιους σκοπούς ήτοι προσφέρουν δημόσια αγαθά (υγεία, παιδεία, άμυνα κλπ). ii. Ελέγχονται πλήρως από το δημόσιο (πλειοψηφία στη μετοχική σύνθεση, ορισμός διοίκησης, χρηματοδότηση άνω του 50% της ετήσιας δραστηριότητας). β. Διευκρινίζεται ότι τα ανοίγµατα έναντι νομικών προσώπων του Δημοσίου Τομέα που πληρούν κάποιο από τα παρακάτω κριτήρια: i. Λειτουργούν σύμφωνα με το δίκαιο περί ανωνύμων εταιρειών και είτε οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε οργανωμένη αγορά ή έχει αποφασισθεί η έναρξη διαδικασιών αποκρατικοποίησης δια της εισαγωγής μετοχών τους σε οργανωμένη αγορά με απόφαση της διυπουργικής επιτροπής αποκρατικοποιήσεων του Ν.3049/2002 ή ii. προσφέρουν προϊόντα/υπηρεσίες σε ανταγωνιστική αγορά, κατατάσσονται στην κατηγορία 1η (ανοίγµατα έναντι επιχειρήσεων). 3. Στην κατηγορία 1δ (ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα) κατατάσσονται τα ανοίγματα έναντι: α. Πιστωτικών ιδρυμάτων. β. ΕΠΕΥ συμπεριλαμβανομένων των Ανωνύμων Χρηματιστηριακών ΕΠΕΥ (ΑΧΕΠΕΥ). γ. Χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας και εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και τα οποία υπόκεινται σε προληπτική εποπτεία ισοδύναμη με αυτή που ισχύει για τα πιστωτικά ιδρύματα και ειδικότερα: i. Εταιρείες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring). ii. Εταιρείες παροχής πιστώσεων. 6

7 iii. iv. Εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing). Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ) και Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. δ. Χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας και εποπτεύονται από εποπτικές αρχές άλλων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που είναι αρμόδιες για την παροχή άδειας λειτουργίας και την εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και τα οποία υπόκεινται σε προληπτική εποπτεία ισοδύναμη με αυτή που ισχύει για τα πιστωτικά ιδρύματα. 4. Στην κατηγορία 1θ (ανοίγματα λιανικής τραπεζικής) κατατάσσονται τα ανοίγματα που πληρούν αθροιστικά τις παρακάτω προϋποθέσεις: α. Αφορούν φυσικό πρόσωπο ή πρόσωπα ή επιχείρηση μικρού ή μεσαίου μεγέθους, ανεξαρτήτως νομικής μορφής. β. Το συνολικό ποσό που οφείλει ο πιστούχος ή ομάδα συνδεδεμένων πιστούχων στο πιστωτικό ίδρυμα, καθώς και σε οποιαδήποτε μητρική επιχείρηση και τις θυγατρικές της, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους απαιτήσεων σε καθυστέρηση, καθώς και των ανοιγμάτων που εξασφαλίζονται με ακίνητη περιουσία, δεν υπερβαίνει, εξ όσων γνωρίζει το πιστωτικό ίδρυμα, το 1 εκατ. Το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να προβεί σε εύλογες ενέργειες προκειμένου να γνωρίζει το συνολικό οφειλόμενο ποσό σε ενοποιημένη βάση του πιστούχου ή της ομάδας συνδεδεμένων πιστούχων. γ. Εντάσσονται σε ένα μεγάλο αριθμό ανοιγμάτων με παρόμοια χαρακτηριστικά, ούτως ώστε να υπάρχει επαρκής διαφοροποίηση. δ. Ειδικά τα ανοίγματα έναντι επιχειρήσεων ή ομάδας συνδεδεμένων επιχειρήσεων δύνανται να ενταχθούν στην κατηγορία απαιτήσεων λιανικής τραπεζικής μόνον εφόσον ικανοποιούν επιπροσθέτως και τα παρακάτω κριτήρια: i. Η διαχείριση των συγκεκριμένων ανοιγμάτων δεν προσομοιάζει με την εξατομικευμένη διαχείριση των επιχειρηματικών ανοιγμάτων. ii. Υπάρχει διαχρονική συνέπεια στη διαχείριση κινδύνων, με την έννοια ότι ο τρόπος παρακολούθησής τους από το πιστωτικό ίδρυμα είναι ανάλογος του κινδύνου και μεταβάλλεται μόνον εφόσον υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι έχει μεταβληθεί η φύση του κινδύνου που προέρχεται από το συγκεκριμένο άνοιγμα. ε. Ανοίγματα, τα οποία μειώθηκαν κάτω του 1 εκατ. αποκλειστικά λόγω σταδιακής εξόφλησης, δεν εντάσσονται στην εν λόγω κατηγορία ανοιγμάτων. στ. Η παρούσα αξία των ελάχιστων καταβλητέων πληρωμών λιανικής χρηματοδοτικής μίσθωσης δύναται να ενταχθεί στην κατηγορία ανοιγμάτων λιανικής τραπεζικής, εφόσον πληρούνται τα παραπάνω κριτήρια α έως δ. 7

8 ζ. Ανοίγματα υπό τη μορφή τίτλων δεν μπορούν να υπαχθούν στην κατηγορία των ανοιγμάτων λιανικής τραπεζικής. 5. Στην κατηγορία 1ι (ανοίγματα που εξασφαλίζονται με ακίνητη περιουσία) κατατάσσονται τα ανοίγματα που έχουν ως εξασφάλιση εγγεγραμμένο βάρος (υποθήκη ή προσημείωση) επί κατοικιών ή/και εμπορικών ακινήτων. 6. Στην κατηγορία 1ια (ανοίγματα σε καθυστέρηση) κατατάσσονται τα πάσης μορφής ανοίγματα του πιστωτικού ιδρύματος για τα οποία πληρούνται αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: α. Είναι σε καθυστέρηση για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών. β. Το ποσό της καθυστέρησης υπερβαίνει το μεγαλύτερο μεταξύ των: i. 5% της δόσης, εφόσον υπάρχουν προκαθορισμένες δόσεις, ή το 2% του εν ισχύ ορίου, εφόσον πρόκειται για ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό ή άλλης μορφής ανακυκλούμενη πίστωση, για την εξυπηρέτηση της οποίας δεν προβλέπονται συμβατικές δόσεις, και ii. 500 για ανοίγματα έναντι επιχειρήσεων, 100 για ανοίγματα εξασφαλιζόμενα με ακίνητα τα οποία χρησιμοποιούνται ως κατοικίες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υποπαρ. 10β του Τμήματος Ε κατωτέρω και 50 για τα λοιπά ανοίγματα. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να επιτρέψει σε πιστωτικό ίδρυμα να θέσει διαφορετικά από τα παραπάνω προβλεπόμενα όρια, εφόσον στηρίζονται σε εκτενή, αναλυτική και κατά την κρίση της, έγκυρη μελέτη των πιστούχων που επανήλθαν σε ενήμερη κατάσταση χωρίς την παρέμβαση του πιστωτικού ιδρύματος. Τα όρια αυτά δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να υπερβαίνουν το 10% της δόσης ή το 5% του εν ισχύ πιστωτικού ορίου. δ. Εάν οι αρμόδιες αρχές άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, έχουν ορίσει διαφορετικό αριθμό ημερών καθυστέρησης, για την κατάταξη ανοιγμάτων στην παρούσα κατηγορία, τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν αυτό το διάστημα για το χαρακτηρισμό των ανοιγμάτων έναντι κατοίκων των εν λόγω κρατών ως «ανοίγματα σε καθυστέρηση». 7. Στην κατηγορία 1ιβ (ανοίγματα που υπάγονται σε κανονιστικές κατηγορίες υψηλού κινδύνου) κατατάσσονται: α. Τα ανοίγματα έναντι επενδυτικών εταιρειών υψηλής μόχλευσης (Ηedge funds). β. Οι επενδύσεις σε Ιδιωτικά Επενδυτικά Κεφάλαια (Private equity investments). γ. Πιστώσεις για τις οποίες οι όροι της σύμβασης έχουν τροποποιηθεί προς το ευνοϊκότερο για τον πιστούχο χωρίς αυτό να δικαιολογείται από βελτίωση της πιστοληπτικής του ικανότητας ή μεταβολές στις τιμές της αγοράς (π.χ. επιτόκια) ή 8

9 γενικότερα δεν είναι σύμφωνοι με την πιστοδοτική πολιτική του πιστωτικού ιδρύματος για την έγκριση νέων πιστώσεων. Τα ανοίγματα αυτά θα παραμένουν στην εν λόγω κατηγορία για χρονικό διάστημα μέχρι τη συμπλήρωση δωδεκαμήνου από την προβλεπόμενη έναρξη εξυπηρέτησής τους. Μετά την παρέλευση του δωδεκαμήνου και εφόσον η πίστωση εξυπηρετείται κανονικά θα κατατάσσονται στην κατάλληλη κατά περίπτωση κατηγορία ανοιγμάτων. Η Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος εξουσιοδοτείται να εντάξει στην εν λόγω κατηγορία και ανοίγματα με άλλα χαρακτηριστικά. 8. Στην κατηγορία 1ιδ (καλυμμένα ομόλογα) κατατάσσονται τα ομόλογα που: α. Υπάγονται στις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 22 της Οδηγίας 85/611/ΕΟΚ, όπως ισχύει, ή στις διατάξεις του άρθρου 91 του Ν. 3601/2007. Προκειμένου, ειδικότερα, για εκδόσεις που πραγματοποιούνται έμμεσα από πιστωτικά ιδρύματα με έδρα στην Ελλάδα πληρούνται οι προϋποθέσεις ισοδυναμίας κατά τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 22 της Οδηγίας 85/611/ΕΟΚ και των παρ. 10 και 13 του άρθρου 91 του Ν. 3601/2007 και β. έχουν ως εξασφάλιση οποιοδήποτε από τα ακόλουθα στοιχεία ενεργητικού: i. Ανοίγματα έναντι ή ανοίγματα καλυπτόμενα από την εγγύηση κεντρικών κυβερνήσεων, κεντρικών τραπεζών, δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, όπως αυτοί ορίζονται στην υποπαρ. 2α, παραπάνω, περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών της ΕΕ. ii. iii. iv. Ανοίγματα έναντι, ή ανοίγματα καλυπτόμενα από την εγγύηση, κεντρικών κυβερνήσεων ή κεντρικών τραπεζών εκτός ΕΕ, πολυμερών τραπεζών ανάπτυξης ή διεθνών οργανισμών που σταθμίζονται με συντελεστή 0%, σύμφωνα με τις παρ. 1,6 και 7 του Τμήματος Ε αντίστοιχα. Ανοίγματα έναντι ή καλυπτόμενα από την εγγύηση περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών, καθώς και δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, όπως αυτοί ορίζονται στην υποπαρ. 2α, παραπάνω, εκτός ΕΕ, τα οποία, σύμφωνα με το Τμήμα Ε, παρ. 2 και 3 α δ, κατατάσσονται: (1) Είτε στην πρώτη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας. (2) Είτε στη δεύτερη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, με την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω ανοίγματα δεν υπερβαίνουν το 20% του ονομαστικού ποσού των ανεξόφλητων καλυμμένων ομολόγων του ιδρύματος που τα έχει εκδώσει. Ανοίγματα έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων και ΕΠΕΥ που κατατάσσονται σύμφωνα με το Τμήμα Ε, παρ. 4: (1) Είτε στη πρώτη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας. 9

10 (2) Είτε τουλάχιστον στη δεύτερη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφόσον τα αντισυμβαλλόμενα ιδρύματα είναι ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας και εποπτεύονται από τις αρμόδιες αρχές κράτους-μέλους της ΕΕ και η ληκτότητα των ανοιγμάτων δεν υπερβαίνει τις 100 ημέρες. Το σύνολο των ανοιγμάτων έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων και ΕΠΕΥ και των δύο παραπάνω κατηγοριών (1) και (2), δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 15% του ονομαστικού ποσού των ανεξόφλητων καλυμμένων ομολόγων του πιστωτικού ιδρύματος που τα έχει εκδώσει. v. Δάνεια που εξασφαλίζονται με ακίνητα που χρησιμοποιούνται ως κατοικίες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, υποπαρ. 10β, μέχρι το μικρότερο ποσό μεταξύ: vi. vii. (1) Του ονομαστικού ποσού της υποθήκης/προσημείωσης, συνεκτιμώντας κάθε προηγούμενη υποθήκη/προσημείωση και (2) του 80% της αξίας του ενυπόθηκου ακινήτου, Δάνεια που εξασφαλίζονται με εμπορικά ακίνητα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, υποπαρ. 10γ, μέχρι το μικρότερο ποσό μεταξύ : (1) Του ονομαστικού ποσού της υποθήκης/προσημείωσης συνεκτιμώντας κάθε προηγούμενη υποθήκη/προσημείωση και (2) του 60% της αξίας του ενυπόθηκου ακινήτου. Δάνεια που εξασφαλίζονται με πλοία, εφόσον οι αντίστοιχες υποθήκες, σε συνδυασμό με κάθε προηγούμενη υποθήκη/προσημείωση, δεν υπερβαίνουν το 60% της αξίας του ενυπόθηκου πλοίου. γ. Για τους σκοπούς της παραπάνω υποπαρ. β, ο όρος «εξασφάλιση» περιλαμβάνει τις περιπτώσεις όπου τα περιγραφόμενα στα παραπάνω εδάφια i έως vii περιουσιακά στοιχεία, προορίζονται κατά το νόμο αποκλειστικά για την προστασία των ομολογιούχων από ζημία. δ. Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 το προβλεπόμενο στο εδάφιο vii ανωτέρω ποσοστό του 60% μπορεί να αντικαθίσταται από ποσοστό 70%. ε. Για τα ακίνητα που δίνονται σε εξασφάλιση καλυμμένων ομολόγων, τα πιστωτικά ιδρύματα που εκδίδουν τα εν λόγω ομόλογα πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις του Τμήματος Ε, υποπαρ. 10δ. στ. Κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις των παραπάνω υποπαρ. α έως δ τα καλυμμένα ομόλογα, έχουν τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται στην παρ. 4 του άρθρου 22 της Οδηγίας 85/611/ΕΟΚ, όπως ισχύει, και έχουν εκδοθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 2007, είναι αποδεκτά για την προνομιακή αντιμετώπιση που προβλέπεται στο Τμήμα Ε, παρ. 14 μέχρι τη λήξη τους. 10

11 9. Στην κατηγορία 1ιστ. (ανοίγματα με βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση έναντι ιδρυμάτων και επιχειρήσεων) εντάσσονται τα ανοίγματα για τα οποία υπάρχει ειδική πιστοληπτική αξιολόγηση βραχυπροθέσμου ανοίγματος, από καθορισμένο Εξωτερικό Οργανισμό Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (Ε.Ο.Π.Α.). Τμήμα Γ: Υπολογισμός σταθμισμένων ανοιγμάτων 1. Για τον υπολογισμό των σταθμισμένων ανοιγμάτων, η αξία ανοίγματος (Τμήμα Α) πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή στάθμισης που ορίζεται ή προσδιορίζεται σύμφωνα με το Τμήμα Ε, εκτός εάν το άνοιγμα αφαιρείται από τα ίδια κεφάλαια. 2. Ο προσδιορισμός των συντελεστών στάθμισης πραγματοποιείται ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγεται το άνοιγμα και τη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας στην οποία κατατάσσεται, σύμφωνα με το Τμήμα Ε. 3. Με την επιφύλαξη της παρ. 2 παραπάνω, όταν ένα χρηματοδοτικό άνοιγμα υπόκειται σε πιστωτική προστασία, ο συντελεστής που χρησιμοποιείται για τη στάθμισή του δύναται να τροποποιηθεί σύμφωνα με το Τμήμα ΣΤ. 4. Η βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας δύναται να προσδιορίζεται με βάση τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις που πραγματοποιούνται από αναγνωρισμένους Ε.Ο.Π.Α., σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο Τμήμα Δ. 5. Ειδικά για ανοίγματα έναντι κεντρικών κυβερνήσεων ή κεντρικών τραπεζών, η βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας δύναται να προσδιορίζεται με βάση τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις που πραγματοποιούνται από Οργανισμούς Εξαγωγικών Πιστώσεων (Ο.Ε.Π.), εφόσον πληρείται μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α. Η πιστοληπτική αξιολόγηση είναι μία συναινετική βαθμολόγηση κινδύνου από Ο.Ε.Π που συμμετέχει στο «Διακανονισμό περί Κατευθυντηρίων Γραμμών στον Τομέα Εξαγωγικών Πιστώσεων», οι οποίες τυγχάνουν δημόσιας στήριξης του ΟΟΣΑ. β. Ο Ο.Ε.Π. δημοσιεύει τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις του και εφαρμόζει τη μεθοδολογία που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, η δε πιστοληπτική αξιολόγηση συνδέεται με ένα από τα οκτώ «Ελάχιστα Ασφάλιστρα Εξαγωγικών Πιστώσεων» που προβλέπονται στη μεθοδολογία αυτή. Τμήμα Δ: Χρήση των πιστοληπτικών αξιολογήσεων των Ε.Ο.Π.Α./Ο.Ε.Π. 1. Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να χρησιμοποιούν κατά τον υπολογισμό των σταθμισμένων ανοιγμάτων στο πλαίσιο της Τυποποιημένης Προσέγγισης τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις εκείνων των Ε.Ο.Π.Α., τους οποίους η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αξιολογήσει και έχει αναγνωρίσει, ότι παρέχουν πιστοληπτικές αξιολογήσεις που δύνανται να χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό, εφεξής «αναγνωρισμένους Ε.Ο.Π.Α.». 11

12 2. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα αξιολογεί έναν Ε.Ο.Π.Α. κατόπιν αίτησης ενός τουλάχιστον πιστωτικού ιδρύματος, που προτίθεται να χρησιμοποιήσει τις αξιολογήσεις του για σκοπούς υπολογισμού κεφαλαιακών απαιτήσεων στο πλαίσιο της Τυποποιημένης Προσέγγισης και θα αναγνωρίζει ότι οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις που παρέχει ο εν λόγω Ε.Ο.Π.Α. μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό μόνον εφόσον κρίνει ότι η μεθοδολογία αξιολόγησης ανταποκρίνεται στα κριτήρια της αντικειμενικότητας, της ανεξαρτησίας, της συνεχούς αναθεώρησης και της διαφάνειας και ότι οι απορρέουσες πιστοληπτικές αξιολογήσεις ανταποκρίνονται στα κριτήρια της αξιοπιστίας και της διαφάνειας όπως αναλυτικά παρατίθενται στο Παράρτημα 4 της παρούσας. 3. Η Τράπεζα της Ελλάδος στο πλαίσιο αναγνώρισης των Ε.Ο.Π.Α. για τη χρησιμοποίηση των πιστοληπτικών τους αξιολογήσεων για σκοπούς υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων στο πλαίσιο της Τυποποιημένης Προσέγγισης, θα καθορίσει, με βάση τα κριτήρια και τη μεθοδολογία που παρατίθενται στο Παράρτημα 4, την αντιστοίχιση των πιστοληπτικών τους αξιολογήσεων τους σε έξι βαθμίδες πιστωτικής ποιότητας με βάση τις οποίες θα προκύψει ο συντελεστής στάθμισης. 4. Ένας Ε.Ο.Π.Α. που έχει αναγνωριστεί από τις αρμόδιες αρχές ενός κράτουςμέλους της ΕΕ θα αναγνωρίζεται, κατά περίπτωση, από την Τράπεζα της Ελλάδος χωρίς να προβαίνει σε δική της αξιολόγηση. Επίσης όταν οι αρμόδιες αρχές ενός κράτουςμέλους έχουν προβεί σε μια αντιστοίχιση δυνάμει της παρ. 3 ανωτέρω, η Τράπεζα της Ελλάδος θα την αναγνωρίζει κατά περίπτωση, χωρίς να προβεί η ίδια σε αντιστοίχιση. 5. Τα πιστωτικά ιδρύματα χρησιμοποιούν τόσο πιστοληπτικές αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατόπιν εντολής όσο και αυτόκλητες πιστοληπτικές αξιολογήσεις. 6. Ένα πιστωτικό ίδρυμα δύναται να καθορίσει έναν ή περισσότερους αναγνωρισμένους Ε.Ο.Π.Α., των οποίων τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις θα χρησιμοποιεί για τον προσδιορισμό των συντελεστών στάθμισης που εφαρμόζονται στις κατηγορίες ανοιγμάτων του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, εφεξής «καθορισμένους Ε.Ο.Π.Α.». Τις αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να τις χρησιμοποιεί κατά τρόπο συνεπή και όχι επιλεκτικά, για όλα τα ανοίγματα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία ανοιγμάτων, σε συνεχή βάση και με διαχρονική συνέπεια. Σε κάθε περίπτωση τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να χρησιμοποιούν μόνο τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις των Ε.Ο.Π.Α. που λαμβάνουν υπόψη όλα τα ποσά που τους οφείλονται τόσο σε κεφάλαιο όσο και σε τόκους. 7. Πολλαπλές αξιολογήσεις α. Εάν για ένα άνοιγμα είναι διαθέσιμη μία μόνο πιστοληπτική αξιολόγηση από καθορισμένο Ε.Ο.Π.Α., αυτή η πιστοληπτική αξιολόγηση θα χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του συντελεστή στάθμισης του εν λόγω στοιχείου. β. Εάν για ένα άνοιγμα είναι διαθέσιμες δύο πιστοληπτικές αξιολογήσεις από καθορισμένους Ε.Ο.Π.Α., οι οποίες αντιστοιχούν σε διαφορετικούς συντελεστές 12

13 στάθμισης, θα χρησιμοποιείται η αξιολόγηση που οδηγεί στον υψηλότερο συντελεστή στάθμισης. γ. Εάν για ένα άνοιγμα είναι διαθέσιμες περισσότερες από δύο πιστοληπτικές αξιολογήσεις από καθορισμένους Ε.Ο.Π.Α., οι δύο αξιολογήσεις που αντιστοιχούν στους δύο χαμηλότερους συντελεστές στάθμισης, ήτοι οι δύο «καλύτερες» αξιολογήσεις θα είναι οι αξιολογήσεις αναφοράς. Εάν οι αξιολογήσεις αναφοράς είναι διαφορετικές, χρησιμοποιείται αυτή που οδηγεί στον υψηλότερο συντελεστή στάθμισης από τις δύο, δηλαδή η «χειρότερη» αξιολόγηση. Εάν οι δύο αξιολογήσεις αναφοράς είναι ισοδύναμες, οδηγούν δηλαδή στον ίδιο συντελεστή στάθμισης, θα χρησιμοποιείται αυτός ο συντελεστής στάθμισης. δ. Εάν για άνοιγμα έναντι κεντρικών κυβερνήσεων ή κεντρικών τραπεζών είναι διαθέσιμες δύο ή περισσότερες πιστοληπτικές αξιολογήσεις από Ο.Ε.Π. ή εάν είναι διαθέσιμες πιστοληπτικές αξιολογήσεις από καθορισμένους Ε.Ο.Π.Α. και Ο.Ε.Π. το πιστωτικό ίδρυμα θα εφαρμόζει την προσέγγιση των παραπάνω υποπαρ. β και γ για την επιλογή του κατάλληλου συντελεστή στάθμισης. 8. Πιστοληπτική αξιολόγηση εκδότη και έκδοσης α. Εάν το άνοιγμα εντάσσεται σε πρόγραμμα έκδοσης χρεογράφων ή σε πιστωτική διευκόλυνση για τα οποία υπάρχει πιστοληπτική αξιολόγηση, τότε η εν λόγω πιστοληπτική αξιολόγηση θα χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του συντελεστή στάθμισης που εφαρμόζεται στο εν λόγω άνοιγμα. β. Εάν δεν υπάρχει πιστοληπτική αξιολόγηση που μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα στο άνοιγμα, αλλά υπάρχει πιστοληπτική αξιολόγηση για δεδομένο πρόγραμμα ή πιστωτική διευκόλυνση του πιστούχου στην οποία δεν ανήκει το εν λόγω άνοιγμα ή υπάρχει γενική πιστοληπτική αξιολόγηση για τον πιστούχο, τότε θα χρησιμοποιείται η εν λόγω πιστοληπτική αξιολόγηση εφόσον η χρήση αυτής της αξιολόγησης συνεπάγεται υψηλότερο συντελεστή στάθμισης από αυτόν που θα εφαρμοζόταν στο εν λόγω άνοιγμα αν δεν είχε καταταχθεί σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας. Αν η χρήση αυτής της αξιολόγησης συνεπάγεται χαμηλότερο συντελεστή στάθμισης, αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο αν το εν λόγω άνοιγμα έχει, από κάθε άποψη, την ίδια ή υψηλότερη εξοφλητική προτεραιότητα από εκείνη του προγράμματος ή της πιστωτικής διευκόλυνσης για την οποία υπάρχει πιστοληπτική αξιολόγηση ή, εφόσον η αξιολόγηση αφορά τον εκδότη, από την εξοφλητική προτεραιότητα όλων των άλλων, μη εξασφαλισμένων, κανονικής εξοφλητικής προτεραιότητας ανοιγμάτων του ίδιου εκδότη. γ. Οι παραπάνω υποπαρ. α και β δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις ανοιγμάτων υπό την μορφή «καλυμμένων ομολόγων», που ικανοποιούν τα κριτήρια του Τμήματος Β, παρ. 8, τα οποία σταθμίζονται με βάση τη στάθμιση των μη καλυμμένων ανοιγμάτων έναντι των πιστωτικών ιδρυμάτων που τα εκδίδουν και ειδικότερα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Τμήμα Ε, παρ

14 δ. Οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις εκδοτών που ανήκουν σε όμιλο δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται ως πιστοληπτικές αξιολογήσεις άλλου εκδότη του ιδίου ομίλου. 9. Μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες πιστοληπτικές αξιολογήσεις α. Οι βραχυπρόθεσμες πιστοληπτικές αξιολογήσεις μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για βραχυπρόθεσμα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα και επιχειρήσεων. β. Κάθε βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση θα εφαρμόζεται μόνο στο στοιχείο στο οποίο αναφέρεται η βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση και δεν θα χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό συντελεστών στάθμισης για άλλα ανοίγματα του ιδίου εκδότη. γ. Κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις των παραπάνω υποπαρ. α και β ανωτέρω, εάν σε μία διαβαθμισμένη βραχυπρόθεσμη πιστωτική διευκόλυνση εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 150%, θα εφαρμόζεται επίσης συντελεστής στάθμισης 150% σε όλα τα μη διαβαθμισμένα ανοίγματα χωρίς εξασφάλιση έναντι αυτού του οφειλέτη, είτε είναι βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα. δ. Κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της παραπάνω υποπαρ. β, εάν σε μια διαβαθμισμένη βραχυπρόθεσμη πιστωτική διευκόλυνση εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 50%, δεν μπορεί να εφαρμοστεί συντελεστής χαμηλότερος από 100% σε οποιοδήποτε μη διαβαθμισμένο βραχυπρόθεσμο άνοιγμα. 10. Στοιχεία που εκφράζονται σε εθνικό και ξένο νόμισμα α. Μια πιστοληπτική αξιολόγηση που αναφέρεται σε στοιχείο εκπεφρασμένο στο εθνικό νόμισμα του πιστούχου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό συντελεστή στάθμισης για άλλο άνοιγμα έναντι του ίδιου πιστούχου που είναι εκπεφρασμένο σε ξένο νόμισμα. Το άνοιγμα αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως αδιαβάθμητο. β. Κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της υποπαρ. α ανωτέρω, όταν προκύπτει άνοιγμα από τη συμμετοχή πιστωτικού ιδρύματος σε δάνειο σε ξένο νόμισμα, που έχει χορηγήσει πολυμερής τράπεζα ανάπτυξης της οποίας το προνομιακό πιστωτικό καθεστώς αναγνωρίζεται από την αγορά, η Τράπεζα της Ελλάδος επιτρέπει τη χρησιμοποίηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης ανοίγματος που είναι εκπεφρασμένο στο εθνικό νόμισμα του πιστούχου. Τμήμα Ε : Συντελεστές στάθμισης 1. Ανοίγματα έναντι κεντρικών κυβερνήσεων/κεντρικών τραπεζών α. Στα ανοίγματα έναντι κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών, τα οποία κατατάσσονται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας με βάση την πιστοληπτική αξιολόγησή τους από καθορισμένο Ε.Ο.Π.Α., εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης σύμφωνα με τον Πίνακα 1: 14

15 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας Συντελεστής στάθμισης 0% 20% 50% 100% 100% 150% β. Στα ανοίγματα για τα οποία αναγνωρίζεται πιστοληπτική αξιολόγηση Ο.Ε.Π., για τους σκοπούς της στάθμισης κινδύνων, εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης με βάση τα Ελάχιστα Ασφάλιστρα Εξαγωγικών Πιστώσεων (Ε.Α.Ε.Π.) σύμφωνα με τον Πίνακα 2: ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Ε.Α.Ε.Π Συντελεστής στάθμισης 0% 0% 20% 50% 100% 100% 100% 150% γ. Στα ανοίγματα έναντι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 0%. δ. Στα ανοίγματα έναντι κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών τα οποία δεν κατατάσσονται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 100%. ε. Στα ανοίγματα έναντι των κεντρικών κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών των κρατών-μελών της ΕΕ, που είναι εκπεφρασμένα στο εθνικό νόμισμα της εν λόγω κεντρικής κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας και χρηματοδοτούμενα στο ίδιο νόμισμα, εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 0%. στ. Μέχρι τις εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 0%, στα ανοίγματα έναντι των κεντρικών κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών των κρατώνμελών της ΕΕ, που είναι εκπεφρασμένα και χρηματοδοτούμενα στο νόμισμα οποιουδήποτε κράτους-μέλους. ζ. Στα ανοίγματα έναντι των κεντρικών κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών των εκτός ΕΕ χωρών-μελών της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας (Παράρτημα 3), που είναι εκπεφρασμένα στο εθνικό νόμισμα της εν λόγω κεντρικής κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας και χρηματοδοτούμενα στο ίδιο νόμισμα, εφαρμόζεται ο συντελεστής στάθμισης τον οποίον εφαρμόζουν οι τοπικές αρμόδιες αρχές. η. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να επιτρέπει στα πιστωτικά ιδρύματα να σταθμίζουν τα ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας και άλλων τρίτων χωρών που είναι εκπεφρασμένα και 15

16 χρηματοδοτούμενα στο εθνικό νόμισμα της χώρας με τον ίδιο συντελεστή, τον οποίο εφαρμόζουν οι τοπικές αρμόδιες αρχές, εφόσον στην εν λόγω χώρα ισχύουν εποπτικές και κανονιστικές ρυθμίσεις τουλάχιστον ισοδύναμες με εκείνες που ισχύουν στην ΕΕ. 2. Ανοίγματα έναντι Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών α. Τα ανοίγματα έναντι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών κατατάσσονται στη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας στην οποία κατατάσσονται τα ανοίγµατα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας στην επικράτεια της οποίας υπάγονται και σταθμίζονται με συντελεστή σύμφωνα με τον Πίνακα 3: ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας στην οποία κατατάσσεται η κεντρική κυβέρνηση Συντελεστής στάθμισης 20% 50% 100% 100% 100% 150% β. Στα ανοίγματα έναντι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών σε χώρες για τις οποίες η κεντρική κυβέρνηση δεν κατατάσσεται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 100%. γ. Εάν οι αρμόδιες αρχές άλλων κρατών-μελών της ΕΕ ή χωρών-μελών της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας ή άλλων χωρών με ισοδύναμο καθεστώς εποπτείας σταθμίζουν τα ανοίγματα έναντι περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών ως ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης στη δικαιοδοσία της οποίας υπάγονται, τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα επιτρέπεται να σταθμίζουν με τον ίδιο τρόπο τα ανοίγματά τους έναντι αυτών των περιφερειακών κυβερνήσεων και τοπικών αρχών. 3. Ανοίγματα έναντι διοικητικών φορέων και μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων α. Τα ανοίγματα έναντι Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών που πληρούν τα κριτήρια του Τμήματος Β, υποπαρ. 2α κατατάσσονται στη βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας στην οποία κατατάσσονται τα ανοίγµατα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας στην επικράτεια της οποίας εδρεύουν και σταθμίζονται με συντελεστή σύμφωνα με τον Πίνακα 4: 16

17 ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας στην οποία κατατάσσεται η κεντρική κυβέρνηση Συντελεστής στάθμισης 20% 50% 100% 100% 100% 150% β. Στα ανοίγματα έναντι επιχειρήσεων του δημοσίου τομέα που εδρεύουν σε χώρες για τις οποίες η κεντρική κυβέρνηση δεν κατατάσσεται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 100%. γ. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, αν η Τράπεζα της Ελλάδος κρίνει ότι ο κίνδυνος των ανοιγμάτων έναντι ελληνικών Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών που πληρούν τα κριτήρια Τμήματος Β, υποπαρ. 2α εξομοιώνεται με αυτόν των ανοιγμάτων έναντι της ελληνικής κυβέρνησης, λόγω της ύπαρξης επαρκών εγγυήσεων, τα ανοίγματα αυτά θα αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα έναντι της ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, στις περιπτώσεις αυτές δεν θα εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης χαμηλότερος από 20%. δ. Εάν οι αρμόδιες αρχές κρατών-μελών της ΕΕ ή χωρών-μελών της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας ή άλλων χωρών με ισοδύναμο καθεστώς εποπτείας σταθμίζουν τα ανοίγματα έναντι Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών που εδρεύουν στην επικράτειά τους ως ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της εν λόγω χώρας, τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα επιτρέπεται να σταθμίζουν με τον ίδιο τρόπο τα ανοίγματά τους έναντι αυτών των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ε. Στα ανοίγματα έναντι διοικητικών φορέων και μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων που δεν ικανοποιούν τα κριτήρια του Τμήματος Β, υποπαρ. 2α εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 100%. 4. Ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα α. Ανοίγματα με αρχική πραγματική ληκτότητα άνω των τριών (3) μηνών i. Στα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα με αρχική πραγματική ληκτότητα άνω των τριών (3) μηνών, τα οποία κατατάσσονται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας με βάση την πιστοληπτική τους αξιολόγηση από καθορισμένο Ε.Ο.Π.Α., εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης σύμφωνα με τον Πίνακα 5: ΠΙΝΑΚΑΣ 5 Βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας Συντελεστής Στάθμισης 20% 50% 50% 100% 100% 150% 17

18 ii. Στα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, με αρχική πραγματική ληκτότητα άνω των τριών (3) μηνών, τα οποία δεν κατατάσσονται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφαρμόζεται ο μεγαλύτερος συντελεστής στάθμισης μεταξύ: (1) Του 50% και (2) του συντελεστή στάθμισης που εφαρμόζεται στα ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας από τις αρμόδιες αρχές της οποίας έχει λάβει άδεια λειτουργίας το εν λόγω ίδρυμα. β. Ανοίγματα με αρχική πραγματική ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών i. Με την επιφύλαξη του εδαφίου iv, παρακάτω, στα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα με αρχική πραγματική ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών για τα οποία είτε υπάρχει γενική πιστοληπτική αξιολόγηση από καθορισμένο Ε.Ο.Π.Α. για τον εκδότη είτε υπάρχει πιστοληπτική αξιολόγηση για πρόγραμμα ή πιστωτική διευκόλυνση του εκδότη εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης σύμφωνα με τον Πίνακα 6: ΠΙΝΑΚΑΣ 6 Βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας Συντελεστής Στάθμισης 20% 20% 20% 50% 50% 150% ii. iii. Με την επιφύλαξη του εδαφίου iv παρακάτω, στα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, με αρχική πραγματική ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3)μηνών, τα οποία δεν κατατάσσονται σε βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας, εφαρμόζεται ο μεγαλύτερος συντελεστής στάθμισης μεταξύ: (1) Του 20% και (2) του συντελεστή στάθμισης που εφαρμόζεται στα ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας από τις αρμόδιες αρχές της οποίας έχει λάβει άδεια λειτουργίας το εν λόγω ίδρυμα. Αλληλεπίδραση με βραχυπρόθεσμες πιστοληπτικές αξιολογήσεις Η αλληλεπίδραση με βραχυπρόθεσμες πιστοληπτικές αξιολογήσεις καθορίζεται ως εξής: (1) Εάν δεν υπάρχει βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση, για κανένα άνοιγμα του ιδρύματος, εφαρμόζεται η γενική προνομιακή αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων ανοιγμάτων των εδαφίων i και ii ανωτέρω σε όλα τα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα με εναπομένουσα ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών. 18

19 iv. (2) Εάν υπάρχει βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση για κάποιο άνοιγμα του ιδρύματος, η οποία σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 16 του παρόντος Τμήματος, συνεπάγεται την εφαρμογή ευνοϊκότερου ή ισοδύναμου συντελεστή στάθμισης με εκείνον της γενικής προνομιακής αντιμετώπισης των βραχυπρόθεσμων ανοιγμάτων σύμφωνα με τα εδάφια i και ii ανωτέρω, η βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση χρησιμοποιείται μόνο για το εν λόγω άνοιγμα. Στα άλλα βραχυπρόθεσμα ανοίγματα εφαρμόζεται η γενική προνομιακή αντιμετώπιση που προβλέπεται στα εδάφια i και ii ανωτέρω. (3) Εάν υπάρχει βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση που συνεπάγεται την εφαρμογή λιγότερο ευνοϊκού συντελεστή στάθμισης από εκείνον που προβλέπεται από τη γενική προνομιακή αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων ανοιγμάτων σύμφωνα με τα εδάφια i και ii ανωτέρω, η γενική προνομιακή αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων ανοιγμάτων δεν χρησιμοποιείται. Σε όλα τα βραχυπρόθεσμα ανοίγματα χωρίς διαβάθμιση εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής στάθμισης με εκείνον της εν λόγω βραχυπρόθεσμης αξιολόγησης. Ανοίγματα με εναπομένουσα ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών στο εθνικό νόμισμα του πιστούχου (1) Στα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, με εναπομένουσα ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών, τα οποία είναι εκπεφρασμένα και χρηματοδοτούμενα στο εθνικό νόμισμα του πιστούχου, επιτρέπεται η εφαρμογή συντελεστή στάθμισης κατά μία κατηγορία λιγότερο ευνοϊκού από τον προνομιακό συντελεστή στάθμισης που σύμφωνα με τις υποπαρ. 1.ε. έως η. ανωτέρω, εφαρμόζεται στα ανοίγματα έναντι της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας από τις αρμόδιες αρχές της οποίας έχουν λάβει άδεια λειτουργίας. (2) Σε κανένα άνοιγμα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, με εναπομένουσα ληκτότητα μικρότερη ή ίση των τριών (3) μηνών το οποίο είναι εκπεφρασμένο και χρηματοδοτούμενο στο εθνικό νόμισμα του πιστούχου δεν εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης χαμηλότερος του 20%. γ. Λοιπά ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα i. Στις επενδύσεις σε μετοχές ή σε στοιχεία εποπτικών κεφαλαίων που εκδίδονται από ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού τομέα εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης 100%, εκτός εάν αφαιρούνται από τα ίδια κεφάλαια. ii. Όταν ένα άνοιγμα έναντι ιδρύματος του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι υπό μορφή ελάχιστων αποθεματικών που απαιτούνται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών, η Τράπεζα της Ελλάδος επιτρέπει την εφαρμογή του συντελεστή 19

20 στάθμισης που εφαρμόζεται στα ανοίγματα έναντι της ίδιας, εφόσον πληρούνται αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις: (1) Τα αποθεματικά διατηρούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) 1745/2003 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 12 ης Σεπτεμβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση υποχρέωσης ελάχιστου αποθεματικού ή σύμφωνα με μελλοντικό κανονισμό που θα τον αντικαταστήσει ή σύμφωνα με εθνικές απαιτήσεις καθ όλα ισοδύναμες προς τον εν λόγω κανονισμό. Την ίδια αντιμετώπιση τυγχάνουν και τα τυχόν ποσά που έχουν κατατεθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος από την επιβολή κυρώσεων. (2) Στην περίπτωση πτώχευσης ή αφερεγγυότητας του ιδρύματος το οποίο διατηρεί τα αποθεματικά, αυτά θα επιστραφούν εγκαίρως και πλήρως στο πιστωτικό ίδρυμα και δεν διατίθενται για την κάλυψη άλλων υποχρεώσεων του ιδρύματος. 5. Ανοίγματα έναντι μητρικών εταιρειών, θυγατρικών ή θυγατρικών της μητρικής εταιρείας α. Ανοίγματα ενός πιστωτικού ιδρύματος έναντι αντισυμβαλλομένου που αποτελεί την μητρική του επιχείρηση, δική του θυγατρική ή θυγατρική της μητρικής του επιχείρησης ή επιχείρηση που συνδέεται με σχέση κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 42 ε, παρ. 5, εδ. α' του κ.ν. 2190/1920, όπως εκάστοτε ισχύει και οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα, σταθμίζονται με 0%, εφόσον πληρούνται αθροιστικά οι κάτωθι προϋποθέσεις: i. Ο αντισυμβαλλόμενος είναι πιστωτικό ίδρυμα ή ΕΠΕΥ ή χρηματοδοτική εταιρεία χαρτοφυλακίου ή χρηματοδοτικό ίδρυμα ή εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ή επιχείρηση παροχής επικουρικών υπηρεσιών, που υπόκειται σε καθεστώς προληπτικής εποπτείας. ii. iii. iv. Ο αντισυμβαλλόμενος ενοποιείται με το πιστωτικό ίδρυμα με τη μέθοδο της ολικής ενοποίησης. Ο αντισυμβαλλόμενος υπόκειται στις ίδιες διαδικασίες αξιολόγησης, μέτρησης και ελέγχου κινδύνων με το πιστωτικό ίδρυμα. Δεν υφίσταται κανένα τρέχον ή προβλεπόμενο ουσιαστικό πρακτικό ή νομικό εμπόδιο για την άμεση μεταβίβαση ιδίων κεφαλαίων ή την εξόφληση υποχρεώσεων από τον αντισυμβαλλόμενο προς το πιστωτικό ίδρυμα. β. Στην εν λόγω κατηγορία δεν μπορούν να ενταχθούν ανοίγματα από μετοχές ή απαιτήσεις από στοιχεία τα οποία σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο εντάσσονται στα εποπτικά ίδια κεφάλαια (δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, καθώς και καινοτόμοι και μη, υβριδικοί τίτλοι). 20