Η Γηπισκαηηθή Δξγαζία παξνπζηάζηεθε ελψπηνλ ηνπ Γηδαθηηθνχ Πξνζσπηθνχ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ

Transcript

1 ΜΔΛΔΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΣΙΚΟΤ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ C/SIDE (CLIENT/SERVER INTEGRATED DEVELOPMENT ENVIRONMENT) ΣΟΤ ΤΣΗΜΑΣΟ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ MICROSOFT NAVISION Η Γηπισκαηηθή Δξγαζία παξνπζηάζηεθε ελψπηνλ ηνπ Γηδαθηηθνχ Πξνζσπηθνχ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ ε Μεξηθή Δθπιήξσζε ησλ Απαηηήζεσλ γηα ην Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δηδίθεπζεο Σερλνινγίεο θαη Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ θαη Δπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ Καηεχζπλζε Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ ηνπ ΜΠΙΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΤ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟ 2010

2 Η ΣΡΙΜΔΛΗ ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΓΑΚΟΝΣΧΝ ΔΓΚΡΙΝΔΙ ΣΗ ΓΙΠΛΧΜΑΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΣΟΤ ΜΠΙΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΤ: Λνπθήο Δπξηπίδεο, Δπηβιέπσλ Δπίθ. Καζεγεηήο Σκήκα Μεραληθψλ Πιεξνθνξηαθψλ θαη Δπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ Κνθνιάθεο ππξίδσλ, Μέινο Δπίθ. Καζεγεηήο Σκήκα Μεραληθψλ Πιεξνθνξηαθψλ θαη Δπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ Υαξαιακπίδεο Ισάλλεο, Μέινο Δπίθ. Καζεγεηήο Τπφ Γηνξηζκφ Σκήκα Μεραληθψλ Πιεξνθνξηαθψλ θαη Δπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΤ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟ 2010 ii

3 ΠΔΡΙΛΗΦΗ ηελ παξνχζα Γηπισκαηηθή Δξγαζία γίλεηαη κειέηε θαη αμηνπνίεζε ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο C/SIDE (Client/Server Integrated Development Environment) ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ Microsoft Navision. Αξρηθά κειεηάκε ηα βαζηθά αληηθείκελα θαη εξγαιεία πνπ πξνζθέξεη ην πξνγξακκαηηζηηθφ πεξηβάιινλ C/SIDE θαη εμνηθεησλφκαζηε κε ηηο δηάθνξεο δπλαηφηεηεο πνπ απηφ παξέρεη, εκβαζχλνληαο ζηελ θαηαλφεζε ηεο ππάξρνπζαο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Πσιήζεσλ ηνπ Microsoft Navision. ηε ζπλέρεηα επεθηείλεηαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ κε ηελ πινπνίεζε ελφο ππνζεηηθνχ ζελαξίνπ γηα ηελ εηαηξεία CRONUS International. Παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ηα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ζελαξίνπ ζην πεξηβάιινλ C/SIDE θαη θιείλνπκε κε ηελ παξνπζίαζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ζπκπεξαζκάησλ πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ ελαζρφιεζε καο κε ην πεξηβάιινλ. ABSTRACT In the current thesis we conduct a study of the C/SIDE (Client/Server Integrated Development Environment) programming environment which is a core component of the MS Navision. Additionally we take advantage of the C/SIDE environment in order to implement a hypothetical scenario. Iniatially we get familiar with the basic objects and tools offered by C/SIDE, concentrating in understanding of the existing functionality of MS Navision s Sales Subsystem. In addition we extend the functionality of Human Resources Subsystem by implementing a hypothetical scenario for the company CRONUS International. We describe in detail the steps we followed for the implementation of the hypothetical scenario in C/SIDE environment and we conclude with the most significant outcomes of the study. ΜΠΙΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟ Σκήκα Μεραληθψλ Πιεξνθνξηαθψλ θαη Δπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΤ iii

4 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ - ΑΦΙΔΡΧΔΙ Αξρηθά, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ επηβιέπνληα Καζεγεηή ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο Δπίθνπξν Καζεγεηή Λνπθή Δπξηπίδε. Η ζπλεξγαζία καο ήηαλ άςνγε ζε φια ηα επίπεδα θαη φπνηε ρξεηάζηεθα ηε βνήζεηά ηνπ ήηαλ πάληα δηαζέζηκνο. Θα ήζεια επίζεο λα επραξηζηήζσ ηα ππφινηπα δχν κέιε ηεο επηηξνπήο, ηνλ Δπίθνπξν Καζεγεηή Κνθνιάθε ππξίδσλα, θαζψο θαη ηνλ Δπίθνπξν Καζεγεηή (Τπφ Γηνξηζκφ) Υαξαιακπίδε Ισάλλε, νη νπνίνη θαη αμηνιφγεζαλ ηελ παξνχζα εξγαζία. Σέινο, έλα κεγάιν επραξηζηψ ζηελ νηθνγέλεηα κνπ γηα ηελ εζηθή θαη νηθνλνκηθή ππνζηήξημε, ηελ νπνία είρα απφ απηνχο, θαζ φιε ηε δηάξθεηα ησλ θνηηεηηθψλ κνπ ρξφλσλ. Η παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία είλαη αθηεξσκέλε ζηνπο γνλείο κνπ, Βαζίιε θαη Μαξία. iv

5 ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΧΝ ΠΔΡΙΛΗΦΗ... iii ABSTRACT... iii ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ - ΑΦΙΔΡΧΔΙ... iv ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΧΝ... v ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 - ΔΙΑΓΧΓΗ... 7 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 - ΤΣΗΜΑΣΑ ERP - MS NAVISION πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πφξσλ Δπηρείξεζεο ERP Ιζηνξηθή Αλαδξνκή ηφρνο ησλ ERP Βαζηθά Τπνζπζηήκαηα ERP Σξφπνη Αλάπηπμεο ERP πζηεκάησλ Πιενλεθηήκαηα Τηνζέηεζεο ERP πζηεκάησλ Μεηνλεθηήκαηα Τηνζέηεζεο ERP πζηεκάησλ Κξίζηκνη Παξάγνληεο Δπηηπρίαο Έξγσλ ERP Η Βηνκεραλία ησλ ERP πζηεκάησλ Βαζηθή Οζφλε MS Navision Γλσξηκία κε ηα Τπνζπζηήκαηα Τπνζχζηεκα Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ Τπνζχζηεκα Αγνξψλ Τπνζχζηεκα Παξαγσγήο Τπνζχζηεκα Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 - ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 - C/SIDE Βαζηθά Αληηθείκελα ζην Microsoft Dynamics NAV Βαζηθή Γνκή ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο C/SIDE Σν πεξηβάιινλ ρξήζηε (User Interface) ζηε C/SIDE ρεδηάδνληαο Αληηθείκελα (Objects) C/SIDE Δθαξκνγέο Γεληθέο C/SIDE Έλλνηεο Η Φπζηθή θαη ε Λνγηθή Βάζε Γεδνκέλσλ Πίλαθεο (Tables) Δκθαλίδνληαο θαη Σξνπνπνηψληαο Ιδηφηεηεο Πηλάθσλ Δκθαλίδνληαο θαη Σξνπνπνηψληαο Ιδηφηεηεο Πεδίσλ Γεκηνπξγψληαο Πίλαθεο v

6 4.3.4 Δηζαγσγή Γεδνκέλσλ ζε Πίλαθεο Πξσηεχνληα Κιεηδηά Γεπηεξεχνληα Κιεηδηά Οξηζκφο πζρεηίζεσλ Μεηαμχ Πηλάθσλ Φφξκεο (Forms) Controls Φφξκαο πλδεδεκέλεο θαη κε πλδεδεκέλεο Φφξκεο Γεκηνπξγία θελήο θφξκαο Γεκηνπξγία ζπλδεδεκέλεο θφξκαο Πξνζζήθε Controls ζηε θφξκα Καηαζηάζεηο (Reports) ρεδηαζηέο Καηάζηαζεο (Report Designers) Dataports XMLports Codeunits Menusuites ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 - ΚΑΣΑΝΟΗΗ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ Λεηηνπξγηθφηεηα Τπνζπζηήκαηνο Πσιήζεσλ Πίλαθαο Πειάηε θαη Φφξκα Πειάηε Πίλαθαο Παξαγγειίαο Πψιεζεο θαη Φφξκα Παξαγγειίαο Πψιεζεο ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6 - ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΝΔΑ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ ελάξην Τινπνίεζε ελαξίνπ Γεκηνπξγία Πηλάθσλ (Tables) Γεκηνπξγία Φνξκψλ (Forms) Γεκηνπξγία Codeunit Γεκηνπξγία Καηαζηάζεσλ (Reports) Γεκηνπξγία MenuSuite ΚΔΦΑΛΑΙΟ 7 - ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ vi

7 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 - ΔΙΑΓΧΓΗ Οη επηρεηξήζεηο ζήκεξα θαινχληαη λα επηβηψζνπλ ζε έλα ηδηαίηεξα αληαγσληζηηθφ θαη απαηηεηηθφ πεξηβάιινλ. Σν άλνηγκα λέσλ αγνξψλ ζε παγθφζκηα θιίκαθα θαζψο θαη νη νινέλα απμαλφκελεο απαηηήζεηο ησλ πειαηψλ έρνπλ σο απνηέιεζκα λα εληείλεηαη ε πίεζε πξνο ηηο επηρεηξήζεηο, νδεγψληαο ζηελ αλάγθε γηα αλαπξνζαξκνγή ησλ πξαθηηθψλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ αθνινπζνχλ κε ζθνπφ ηελ πην απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε θαη θαηεχζπλζε ηεο δήηεζεο θαη ηεο παξαγσγήο. Πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ζσζηή πξφβιεςε ηεο δήηεζεο θαη θαη επέθηαζε ηεο παξαγσγήο, ζα πξέπεη νη επηρεηξήζεηο λα επηθνηλσλνχλ θαη λα παξέρνπλ κε απνηειεζκαηηθφ ηξφπν αθξηβείο πιεξνθνξίεο ζηε ζσζηή ζηηγκή. Η επηθνηλσλία ζα πξέπεη λα γίλεηαη ηφζν εζσηεξηθά κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ηκεκάησλ ηεο φζν θαη κε ην ζχλνιν ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο θαζψο θαη κε ηνπο πειάηεο. Γηα ηελ επίηεπμε απηήο ηεο επηθνηλσλίαο είλαη απαξαίηεηα πιένλ ηα νινθιεξσκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ (Enterprise Resources Planning System ERP). θνπφο ηεο παξνχζαο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο είλαη ε κειέηε θαη αμηνπνίεζε ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο C/SIDE (Client/Server Integrated Development Environment) ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ Microsoft Navision. Αξρηθά κειεηάκε ηα βαζηθά αληηθείκελα θαη εξγαιεία πνπ πξνζθέξεη ην πξνγξακκαηηζηηθφ πεξηβάιινλ C/SIDE θαη εμνηθεησλφκεζα κε ηηο δηάθνξεο δπλαηφηεηεο πνπ απηφ παξέρεη, εκβαζχλνληαο ζηελ θαηαλφεζε ηεο ππάξρνπζαο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Πσιήζεσλ ηνπ Microsoft Navision. ηε ζπλέρεηα επεθηείλεηαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ κε ηελ πινπνίεζε ελφο ππνζεηηθνχ ζελαξίνπ γηα ηελ εηαηξεία CRONUS International, κε ηε ρξήζε ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξακεηξνπνίεζε θαη βειηίσζε ησλ δηαθφξσλ ππνζπζηεκάησλ ηνπ Microsoft Navision. Η δηπισκαηηθή απηή εξγαζία είλαη δνκεκέλε ζε επηά θεθάιαηα. ην θεθάιαην 2 παξνπζηάδνληαη θάπνηεο γεληθέο έλλνηεο πνπ αθνξνχλ ηα ζπζηήκαηαηα ERP θαζψο θαη ηα βαζηθά ππνζπζηήκαηα ηνπ MS Navision θαζψο θαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα ησλ ππνζπζηεκάησλ απηψλ. Καηφπηλ ζην θεθάιαην 3 παξνπζηάδεηαη ε κεζνδνινγία ε νπνία αθνινπζήζεθε ζηελ παξνχζα εξγαζία, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηελ εμνηθείσζε κε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE, ηε κειέηε ηνπ αληίζηνηρνπ εγρεηξηδίνπ (manual), ηελ βαζχηεξε θαηαλφεζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο θάπνησλ ππνζπζηεκάησλ θαη ηέινο ηε δεκηνπξγία επηπιένλ ιεηηνπξγηθφηεηαο. ην θεθάιαην 4 γίλεηαη παξνπζίαζε βαζηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE. ην θεθάιαην 5 παξνπζηάδεηαη κηα βαζχηεξε πξνζέγγηζε ηεο ππάξρνπζαο ιεηηνπξγηθφηεηαο κέζα απφ ην πεξηβάιινλ C/SIDE. ηε ζπλέρεηα ζην θεθάιαην 6 παξνπζηάδεηαη ε δεκηνπξγία ηεο λέαο ιεηηνπξγηθφηεηαο ζην ππνζχζηεκα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Σέινο ζην θεθάιαην 7 θιείλνπκε κε γεληθά ζπκπεξάζκαηα, θαζψο θαη πξννπηηθέο γηα πεξαηηέξσ έξεπλα επί ηνπ ζέκαηνο απηνχ. 7

8 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 - ΤΣΗΜΑΣΑ ERP - MS NAVISION 2.1 πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πόξωλ Δπηρείξεζεο ERP Χο χζηεκα Γηαρείξηζεο Πφξσλ Δπηρείξεζεο (Enterprise Resources Planning System ERP) νξίδεηαη έλα νινθιεξσκέλν Π, ην νπνίν ππνζηεξίδεη φιεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο θαη ηηο κεηαμχ ηνπο δηαζπλδέζεηο, θαζηζηψληαο έηζη δπλαηφ ηνλ ελνπνηεκέλν πξνγξακκαηηζκφ ρξήζεο, ηελ αμηνπνίεζε θαη ηελ παξαθνινχζεζε φισλ ησλ παξαγσγηθψλ ηεο πφξσλ (π.ρ. κεραλεκάησλ, πιηθψλ, αλζξψπσλ, νηθνλνκηθψλ πφξσλ, θ.ιπ.) κε ηειηθφ ζηφρν ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ [3]. χκθσλα κε ηνλ παξαπάλσ νξηζκφ έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα απνηειείηαη απφ: Τιηθφ (Hardware): Πξνζσπηθνχο ππνινγηζηέο (PCs), Μεγαιχηεξνπο ππνινγηζηέο, φπσο π.ρ. Servers, Mainframes, θ.ιπ. Γίθηπα (networks), ηνπηθά θαη επξείαο πεξηνρήο. Λνγηζκηθφ (Software): Λεηηνπξγηθφ ζχζηεκα θαη ινηπφ ινγηζκηθφ ζπζηήκαηνο (operating system, system software), χζηεκα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ (database management system), Λνγηζκηθφ εθαξκνγψλ (application software). Αλζξψπνπο: Υξήζηεο (users) δηαθφξσλ ηεξαξρηθψλ επηπέδσλ, Δεμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ πιεξνθνξηθήο/επηθνηλσληψλ. Γεδνκέλα (Data) Ιζηνξηθή Αλαδξνκή Σα ζπζηήκαηα ERP απνηεινχλ ζήκεξα ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο ππνδνκέο γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ, αιιά θαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, θαζψο επίζεο θαη ηε δηαζχλδεζή ηνπο κε πειάηεο θαη πξνκεζεπηέο. Σα ζπζηήκαηα απηά δηακνξθψζεθαλ κέζα απφ κία καθξά εμειηθηηθή πνξεία, ε νπνία αλαιχεηαη ζηε ζπλέρεηα. Καηά ηελ δεθαεηία ηνπ 1960 ηα παξαγσγηθά ζπζηήκαηα επηθέληξσλαλ ηελ πξνζνρή ηνπο θπξίσο ζηνλ έιεγρν ησλ απνζεκάησλ ηνπο. Απηφ πεξηειάκβαλε θιαζηθά κνληέια, φπσο Βέιηηζηε Πνζφηεηα Παξαγγειίαο (Economic Order Quantity EOQ), Απνζέκαηα Αζθαιείαο (Safety Stock - SS), Γηαρείξηζε Σερληθψλ Πξνδηαγξαθψλ (Bill of Material Processing BOMP) θαη 8

9 Γηαρείξηζε Δληνιψλ Δξγαζίαο (Work Order Management WOM). Χζηφζν νη επηρεηξήζεηο εθείλε ηελ πεξίνδν είραλ ηελ δπλαηφηεηα λα θξαηνχλ πςειά απνζέκαηα γηα λα ηθαλνπνηνχλ νπνηαδήπνηε δήηεζε απφ ηνπο πειάηεο θαη ηαπηφρξνλα λα είλαη αληαγσληζηηθνί. Απηφ είρε σο απνηέιεζκα νη πεξηζζφηεξεο ηερληθέο θαη εθαξκνγέο λα πεξηνξίδνληαη κφλν ζηελ απνηειεζκαηηθή νξγάλσζε θαη δηαρείξηζε κεγάισλ πνζνηήησλ απνζέκαηνο. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970 νη επηρεηξήζεηο δελ είραλ πιένλ ηε δπλαηφηεηα λα θξαηνχλ πςειά απνζέκαηα. Απηφ είρε ζαλ απνηέιεζκα ηελ αλάπηπμε ησλ πξψησλ ζπζηεκάησλ Πξφβιεςεο Απαηηήζεσλ Τιηθψλ (Material Requirements Planning MRP), ηα νπνία ζπλδχαδαλ φια ηα παξαπάλσ κνληέια ζε κηα εληαία εθαξκνγή. Γηα πξψηε θνξά, ρξεζηκνπνηψληαο έλα πξφηππν πιάλν ρξνλνπξνγξακκαηηζκνχ ηεο παξαγσγήο (Master production Schedule MPS) θαη ηηο απαηηνχκελεο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ησλ πιηθψλ (Bill of Materials BOM), έλαο ππνινγηζηήο αξθνχζε γηα λα πξνζδηνξίζεη ηε ρξνληθή ζηηγκή θαη ηηο αθξηβείο πνζφηεηεο πιηθψλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα παξαρζεί έλα ηειηθφ πξντφλ. Παξάιιεια κε ηελ αλάπηπμε ησλ MRP ζπζηεκάησλ, αλαπηχρζεθαλ θαη ηα πξψηα ζπζηήκαηα Πξφβιεςεο Απαηηήζεσλ Παξαγσγηθνχ Γπλακηθνχ (Capacity Requirements Planning CRP). Έηζη, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα MRP, δεκηνπξγήζεθαλ εθαξκνγέο πνπ λα ππνζηεξίδνπλ ιεηηνπξγίεο, φπσο ν ζρεδηαζκφο θαη ε πξφβιεςε ηνπ ζπλφινπ ησλ πσιήζεσλ, ην ρξνλνπξνγξακκαηηζκφ (MPS) θαη ηε δπλακηθφηεηα ηεο παξαγσγήο θαη γεληθφηεξα ηε δηαρείξηζε ηεο δήηεζεο θαη ηηο ζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο θάζε παξαγγειίαο. Η εηζαγσγή ησλ κνληέισλ θαη ηερληθψλ ρξνλνπξνγξακκαηηζκνχ ηεο παξαγσγήο (MPS) ζηα MRP ζπζηήκαηα απνηέιεζε ην έλαπζκα γηα ηε δεκηνπξγία ησλ πξψησλ ζπζηεκάησλ πνπ εθηείλνληαλ ζε φιν ην εχξνο ηεο επηρείξεζεο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980, ε θαηαθφξπθε αχμεζε ηεο ρξήζεο ησλ ππνινγηζηψλ θαη νη λέεο ηερλνινγίεο πιεξνθνξηθήο επέηξεςαλ ηελ αλάπηπμε ιεηηνπξγηψλ πνπ ζρεηίδνληαλ κε ηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο κηαο επηρείξεζεο. Με απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγήζεθαλ ηα πξψηα νινθιεξσκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα Manufacturing Resource Planning (MRP II), πνπ ζπλδχαδαλ ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο παξαγσγήο θαη πιηθψλ κε ηε ινγηζηηθή θαη ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή δηαρείξηζε κηαο επηρείξεζεο. Έηζη κέζα απφ ηελ νηθνλνκηθή απεηθφληζε ηεο παξαγσγήο θαη ησλ θηλήζεσλ ησλ απνζεκάησλ ηα MRP II ζπζηήκαηα έγηλαλ πνιχ ειθπζηηθά εξγαιεία ζηε ιήςε απνθάζεσλ ζε κηα επηρείξεζε. ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 ηα MRP II ζπζηήκαηα επεθηάζεθαλ ψζηε λα ζπκπεξηιάβνπλ ην ζρεδηαζκφ θαη ηε δηαρείξηζε ζρεδφλ φισλ ησλ παξαγσγηθψλ πφξσλ κηαο επηρείξεζεο. Έηζη ιεηηνπξγίεο, φπσο ν ζρεδηαζκφο πξντφλησλ, ε δηαρείξηζε απνζεθψλ, ε δηαρείξηζε έξγσλ θαη αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, θαη νιφθιεξε ε εκπνξηθή θαη νηθνλνκηθή δηαρείξηζε κηαο επηρείξεζεο, ζπκπεξηιακβαλφηαλ ζε έλα κφλν ζχζηεκα. Απηνχ ηνπ είδνπο ηα νινθιεξσκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα έγηλαλ γλσζηά σο πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ (Enterprise Resource Planning ERP). Η ηζηνξηθή απηή αλαδξνκή ηεο δηακφξθσζεο ησλ ERP ζπζηεκάησλ απφ ηε δεθαεηία ηνπ 60 κέρξη ζήκεξα θαίλεηαη ζρεκαηηθά ζηελ Δηθφλα

10 Δικόνα 2.1: Ιζηνξηθή αλαδξνκή ηεο δηακφξθσζεο ησλ ERP ζπζηεκάησλ ηόρνο ηωλ ERP ηφρνο ησλ ERP δελ είλαη ε εμππεξέηεζε ησλ απαηηήζεσλ ελφο ηνκέα ζηελ επηρείξεζε, φπσο ι.ρ. ηνπ ινγηζηεξίνπ, ηεο παξαγσγήο, ησλ πσιήζεσλ θ.ιπ., αιιά ε εμππεξέηεζε ησλ δηαδηθαζηψλ κέζα ζηελ επηρείξεζε, ζηηο νπνίεο δηαδηθαζίεο εκπιέθνληαη νη δηάθνξνη ηνκείο, έηζη ψζηε λα κπνξεί απηή λα δηεθπεξαηψλεη ηηο θχξηεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηέο ηεο (core businesses). πλνπηηθά νη επηκέξνπο ζηφρνη πνπ έρεη έλα ζχζηεκα ERP είλαη: Βέιηηζηε Αμηνπνίεζε ησλ Πφξσλ Βειηηζηνπνίεζε ηνπ επηπέδνπ Δμππεξέηεζεο ησλ πειαηψλ Βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ Διαρηζηνπνίεζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ απνζεκάησλ Μείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ζε νιφθιεξε ηελ εθνδηαζηηθή αιπζίδα Μείσζε ηνπ ρξφλνπ παξαγσγήο Απνηειεζκαηηθφηεξνο ζπληνληζκφο ηνπ θπθιψκαηνο δήηεζε- παξαγσγήπξνζθνξά Βέιηηζηε δηαρείξηζε ησλ απνζεκάησλ Βαζηθά Τπνζπζηήκαηα ERP Σν βαζηθά ππνζπζηήκαηα απν ηα νπνία απνηειείηαη, γεληθά, έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ (ERP) θαη νη παξερφκελεο απφ απηά δπλαηφηεηεο πεξηγξάθνληαη ζηελ ζπλέρεηα: 10

11 Τποζύζηημα Οικονομικήρ Γιασείπιζηρ Λνγαξηαζκνί Πιεξσηένη (Accounts Payable): παξαθνινπζεί ηηο πιεξσκέο πξνο ηνπο πξνκεζεπηέο πνπ αθνξνχλ ππεξεζίεο ή πιηθά. Λνγαξηαζκνί Δηζπξαθηένη (Accounts Receivable): παξαθνινπζεί ηα βξαρππξφζεζκα νηθνλνκηθά πξνηεξήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο πσιήζεηο κε πίζησζε ζηνπο πειάηεο είηε ζε επίπεδν ρνλδξηθήο είηε ζε επίπεδν ιηαληθήο. Γεληθή Λνγηζηηθή (General Ledger): δηαρεηξίδεηαη φινπο ηνπο ινγαξηαζκνχο κηαο επηρείξεζεο νη νπνίνη είλαη νξγαλσκέλνη ζ έλα πξνθαζνξηζκέλν ινγηζηηθφ ζρέδην. Μηζζνδνζία (Payroll): παξαθνινπζεί θαη δηαρεηξίδεηαη ηηο πιεξσκέο ησλ ππαιιήισλ κηαο επηρείξεζεο. Τποζύζηημα Πωλήζεων Σν ππνζχζηεκα Πσιήζεσλ θαιχπηεη ηελ εηζαγσγή παξαγγειηψλ θαη δεκηνπξγία παξαζηαηηθψλ, δειηίσλ Απνζηνιήο, ηηκνινγίσλ πψιεζεο/αγνξάο, ελεκέξσζε ησλ αξρείσλ πειαηψλ / απνζήθεο, ελεκέξσζε νηθνλνκηθνχ ππνζπζηήκαηνο. Τποζύζηημα Αγοπών Σν ππνζχζηεκα Αγνξψλ θαη Πξνκεζεπηψλ θαιχπηεη ηελ εηζαγσγή θαη ηξνπνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ Πειαηψλ / Πξνκεζεπηψλ, πεξηιακβάλεη αγνξέο, πιεξσκέο, επηζηξνθέο, παξαγγειίεο, εηζπξάμεηο, ΦΠΑ πεξηφδνπ, ελεκέξσζε αξρείνπ πξνκεζεπηψλ/απνζήθεο, ελεκέξσζε νηθνλνκηθνχ ππνζπζηήκαηνο. Τποζύζηημα Παπαγωγήρ Σν ππνζχζηεκα Παξαγσγήο θαιχπηεη ηελ εηζαγσγή, δηαρείξηζε θαη παξαθνινχζεζε ησλ εληνιψλ παξαγσγήο. Σν ππνζχζηεκα απηφ (αθνξά παξαγσγηθέο επηρεηξήζεηο) είλαη ην ζεκαληηθφηεξν ππνζχζηεκα, θαζψο επηηξέπεη ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ λα επηηχρνπλ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ηνπο, κε ηαπηφρξνλε κείσζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο θαη ησλ απνζεκάησλ. Πην ζπγθεθξηκέλα πεξηιακβάλεη: Σερληθέο Πξνδηαγξαθέο Τιηθψλ (Bill of Material BOM): κέζα απφ ην ππνζχζηεκα ΒΟΜ δηαρεηξίδνληαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ησλ πιηθψλ. Φαζενιφγηα Πξντφλησλ (Product Routing): ην θαζενιφγην θαζνξίδεη ηε ζεηξά θαη ην ρξφλν ησλ εξγαζηψλ ή δηαδηθαζηψλ πνπ απαηηνχληαη γηα λα παξαρζεί έλα πξντφλ κέζα απφ ηα αληίζηνηρα θέληξα εξγαζίαο. Κεληξηθφ Πιάλν Υξνλνπξνγξακκαηηζκνχ (Master Production Schedule MPS): ζην ππνζχζηεκα MPS ζρεδηάδνληαη θαη πξνγξακκαηίδνληαη νη εληνιέο παξαγσγήο πνπ αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ζηα ηειηθά ή άιια πξντφληα, ηα νπνία πσινχληαη πξνο ηνπο πειάηεο. Πξνβιέςεηο Απαηηήζεσλ Τιηθψλ (Material Requirements Planning MRP): ην ππνζχζηεκα MRP απνζθνπεί ζηε βέιηηζηε ξχζκηζε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο πξνηείλνληαο πιάλα, γηα έλα πξνθαζνξηζκέλν ρξνληθφ νξίδνληα, ηα νπνία βαζίδνληαη ζηηο απαηηήζεηο θαη ζηε δηαζεζηκφηεηα πιηθψλ. 11

12 Πξνβιέςεηο Απαηηήζεσλ Παξαγσγηθνχ Γπλακηθνχ (Capacity Requirements Planning CRP): ην ππνζχζηεκα CRP απνζθνπεί ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ απαηηήζεσλ θαη ην βέιηηζην πξνγξακκαηηζκφ ηνπ παξαγσγηθνχ δπλακηθνχ ζπλήζσο ζηα θέληξα εξγαζίαο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ παξαγσγή. Τποζύζηημα Γιασείπιζηρ Ανθπώπινος Γςναμικού Σν ππνζχζηεκα απηφ ζπλήζσο θαιχπηεη φιεο ηηο ζχγρξνλεο αλάγθεο πνπ έρεη ε δηεχζπλζε αλζξψπηλνπ πφξσλ, ηφζν γηα ηελ δηνίθεζή φζν θαη γηα ηελ θάιπςε ηεο κηζζνδνζίαο. Αθνξά θπξίσο ζηε δηνίθεζε, ζηελ εμέιημε, ζηελ εθπαίδεπζε θαη ζηηο πξνζιήςεηο ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ κηαο επηρείξεζεο. Τποζύζηημα Αποθηκών Καιχπηεη ηελ εηζαγσγή ηξνπνπνίεζε βαζηθψλ ζηνηρείσλ εηδψλ (πνζνζηφ ΦΠΑ επίπεδν αλαπαξαγγειίαο), γηα θάζε Γειηίν Απνζηνιήο κείσζε πνζφηεηαο είδνπο, γηα θάζε Γειηίν Παξαιαβήο αχμεζε πνζφηεηαο είδνπο, ηξέρνπζεο πνζφηεηεο εηδψλ θαζψο θαη ηα είδε αλα παξαγγειία Σξόπνη Αλάπηπμεο ERP πζηεκάηωλ Μηα επηρείξεζε κπνξεί λα αλαπηχμεη έλα ERP χζηεκα δχν ελαιιαθηηθέο πξνζεγγίζεηο : Α) Υξεζηκνπνηψληαο έλα ππάξρνλ ινγηζκηθφ, ην νπνίν ζα δηακνξθσζεί θαη ζα πξνζαξκφζεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ έηζη ψζηε λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο θαη ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο. Η ζπγθεθξηκέλε πξνζέγγηζε πξνζθέξεη ζηελ επηρείξεζε ρακειφ θφζηνο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηαρχηεξν ρξφλν πινπνίεζεο, ελψ παξνπζηάδεη κηθξφ θίλδπλν απνηπρίαο. Απφ ηελ άιιε είλαη πηζαλφ ην ππάξρνλ ινγηζκηθφ λα ραξαθηεξίδεηαη απφ ζεκαληηθέο δηαθνξέο ζε ζρέζε κε ηηο αλάγθεο θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο. ηελ πεξίπησζε απηή απαηηνχληαη αιιαγέο ζηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο έηζη ψζηε λα πξνζαξκνζηεί ζηηο ιεηηνπξγίεο πνπ ππνζηεξίδεη ην ππάξρνλ ινγηζκηθφ. Οη αιιαγέο απηέο άιινηε είλαη «ζεηηθέο» θαη βειηηψλνπλ ηελ ιεηηνπξγία θαη ηελ απφδνζε ηεο επηρείξεζεο, κπνξεί φκσο λα έρνπλ θαη αξλεηηθά απνηειέζκαηα θαη δπζρεξαίλνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο θαη κεηψλνπλ ηελ απφδνζή ηεο. Γηα ην ιφγν απηφ κηα επηρείξεζε πξηλ πξνρσξήζεη ζηελ αλάπηπμε ηνπ ινγηζκηθνχ πξέπεη λα αλαιχζεη ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ ππνζηεξίδεη ην ινγηζκηθφ απηφ έηζη ψζηε λα γίλεη πξνζεθηηθή επηινγή θαη λα απνθεπρζνχλ ηπρφλ αξλεηηθά απνηειέζκαηα. Β) Μέζσ εμαξρήο αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ πνπ ππνζηεξίδεη επαθξηβψο θαη πιήξσο ηηο αλάγθεο θαη ηελ ιεηηνπξγία ηεο ζπγθεθξηκέλεο επηρείξεζεο. Η ζπγθεθξηκέλε πξνζέγγηζε παξνπζηάδεη πςειφ θφζηνο θαη κεγαιχηεξν ρξφλν πινπνίεζεο. Δπίζεο ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγάιν θίλδπλν απνηπρίαο κεγαιχηεξνο ν θίλδπλνο απνηπρίαο, εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο πνπ ην ζχζηεκα πνπ ζα αλαπηπρζεί είλαη ηδηαίηεξα πνιχπινθν. Απφ ηηο δχν παξαπάλσ πξνζεγγίζεηο ε πιεηνλφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ επηιέγεη ηελ ρξεζηκνπνίεζε ελφο ππάξρνληνο ινγηζκηθνχ, ιφγσ θπξίσο ηνπ ρακειφηεξνπ θφζηνπο θαη ηεο 12

13 ηαρχηεξεο πινπνίεζεο πνπ ηελ ραξαθηεξίδνπλ ζε ζχγθξηζε κε ηελ εμαξρήο αλάπηπμεο λένπ ινγηζκηθνχ Πιενλεθηήκαηα Τηνζέηεζεο ERP πζηεκάηωλ Τπάξρνπλ πνιιά πιενλεθηήκαηα ηα νπνία πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ελφο ζπζηήκαηνο ERP απφ κηα επηρείξεζε. Σα θπξηφηεξα απφ απηά είλαη φηη: Μεηψλεη ηα ιεηηνπξγηθά έμνδα. Δλνπνηεί φιεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο εμαζθαιίδνληαο θεληξηθφ έιεγρν ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο. Δπηηαρχλεη ηηο δηαδηθαζίεο θαη απηνκαηνπνηεί εξγαζίεο ξνπηίλαο. Μεηψλεη ην ρξφλν εθηέιεζεο ησλ εξγαζηψλ. Καηαξγεί ηελ επαλάιεςε εξγαζηψλ, φπσο ε πνιιαπιή θαηαρψξεζε δεδνκέλσλ ζε δηαθνξεηηθέο εθαξκνγέο. Απμάλεη ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ πιεξνθνξηψλ θαη κεηψλεη ην ρξφλν παξαγσγήο αλαθνξψλ. Δμαζθαιίδεη ηελ άκεζε, έγθπξε θαη έγθαηξε πιεξνθφξεζε ελνπνηψληαο ηηο δηαδηθαζίεο θαη ηα δεδνκέλα ζε κηα θεληξηθή βάζε παξέρνληαο παξάιιεια ζχγρξνλεο ηερληθέο πξνζπέιαζεο θαη αλάιπζεο πιεξνθνξηψλ. Βνεζά ηελ εηαηξεία λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο ξαγδαίεο κεηαβνιέο πνπ ζπληεινχληαη ζην επηρεηξεκαηηθφ ηνπίν. Απνηειεί έλα πνιχηηκν εξγαιείν ζηα ρέξηα ησλ δηνηθνχλησλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο. Γίλεη έκθαζε ζηελ εμππεξέηεζε ηνπ πειάηε θαη ζηελ παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ, αλπςψλνληαο έηζη ην γφεηξν θαη ηελ θαιή θήκε ηεο εηαηξείαο. πκβάιιεη ζηελ αχμεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ. Ρπζκίδεη φζα αθνξνχλ ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ ηξερνπζψλ απαηηήζεσλ ηεο επηρείξεζεο, ελψ παξάιιεια πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα θαη ηα κέζα γηα κηα δηαξθή βειηίσζε ησλ επηρεηξεζηαθψλ δηαδηθαζηψλ Μεηνλεθηήκαηα Τηνζέηεζεο ERP πζηεκάηωλ Σα ERP ζπζηήκαηα απφ ηελ άιιε παξνπζηάδνπλ θαη θάπνηα κεηνλεθηήκαηα Σα ERP ζπρλά απαηηνχλ απφ κηα επηρείξεζε πνιπάξηζκεο πξνζαξκνγέο, δηαζπλδέζεηο κε άιια ζπζηήκαηα θαη πνιιέο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ, ψζηε λα πξνζαξκνζηεί ζηηο αλάγθεο θαη ζηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ρξεηάδνληαη ζεκαληηθέο ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο (consulting), νη νπνίεο έρνπλ σο απνηέιεζκα ζεκαληηθέο απμήζεηο ηνπ θφζηνπο θαη ηνπ ρξφλνπ πινπνίεζεο ηνπ φινπ έξγνπ. 13

14 ε πνιιέο πεξηπηψζεηο έρνπκε πςειφ κεηέπεηηα θφζηνο γηα ηελ ππνζηήξημε θαη ζπληήξεζε ηνπ ERP ζπζηήκαηνο. Η εκπεηξία ησλ ζηειερψλ ηεο επηρείξεζεο ζηελ δηαρείξηζε ERP ζπζηεκάησλ είλαη πεξηνξηζκέλε. Τπάξρνπλ ζεκαληηθέο αλάγθεο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο επηρείξεζεο, ηφζν ησλ ρξεζηψλ φζν θαη ηνπ εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ πιεξνθνξηθήο/επηθνηλσληψλ. Η αλάπηπμή ελφο ERP ζπζηήκαηνο απφ κηα επηρείξεζε ζπρλά επηθέξεη κεγάιεο αιιαγέο ζηνλ ηξφπν νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο, αξθεηέο απφ ηηο νπνίεο δελ είλαη ζεηηθέο θαη δε δηεπθνιχλνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο, αιιά απνηεινχλ αλαγθαίν θαθφ γηα ηελ πξνζαξκνγή ηεο επηρείξεζεο ζην ERP Κξίζηκνη Παξάγνληεο Δπηηπρίαο Έξγωλ ERP Η πηνζέηεζε ελφο ζπζηήκαηνο ERP είλαη κηα ξηςνθίλδπλε επέλδπζε γηα ηηο επηρεηξήζεηο. Δίλαη πνιχ πηζαλφ κηα επηρείξεζε λα κελ έρεη πξαγκαηνπνηήζεη ζσζηή κειέηε γηα ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ ERP. Μπνξεί γηα παξάδεηγκα λα ππάξρνπλ πξνβιήκαηα παξακεηξνπνίεζεο, αζπκβαηφηεηεο δηαθνξεηηθψλ ππνζπζηεκάησλ, δπζθνιίεο ζηε κεηαηξνπή θαη κεηαθνξά δεδνκέλσλ. Όια ηα παξαπάλσ κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ αξλεηηθά ηα θέξδε κηαο επηρείξεζεο, ηηο εζσηεξηθέο ηεο ιεηηνπξγίεο, ή αθφκα θαη ηηο ζρέζεηο ηεο κε ηνπο πειάηεο, ζε πεξηπηψζεηο δπζιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο θαη θαζπζηέξεζεο ησλ παξαγγειηψλ. Οη επηρεηξήζεηο κε ηέηνηνπ είδνπο πξνβιήκαηα ζα πξέπεη λα απεπζχλνληαη ζε εηδηθνχο ζπκβνχινπο, ψζηε λα ειαρηζηνπνηήζνπλ ηα επίπεδα επηθηλδπλφηεηαο. Γεληθά ε επηηπρία ηεο πινπνίεζεο εγθαηάζηαζεο ελφο ζπζηήκαηνο ERP εμαξηάηαη θαηά θχξην ιφγν, ζχκθσλα κε ηε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία [1] απφ: Δκπινθή ζην έξγν θαη ελδηαθέξνλ αλψηεξεο θαη αλψηαηεο δηνίθεζεο (Top management involvement). ηελ εμαζθάιηζε δηαζεζηκφηεηαο ησλ βαζηθψλ εκπιεθφκελσλ ζηειερψλ. ηελ πιεξφηεηα ηεο εθπαίδεπζεο ησλ ηειηθψλ ρξεζηψλ. ηελ αμηνπηζηία ησλ δηαζέζηκσλ ζηνηρείσλ (data). ηελ εμαζθάιηζε ρξεκαηνδνηηθψλ πφξσλ. ηνλ θαηάιιειν αλαζρεδηαζκφ δηαδηθαζηψλ. ην ιεηηνπξγηθφ νξγαλφγξακκα ηνπ έξγνπ. ην ξεαιηζηηθφ ρξνλνδηάγξακκα πινπνίεζεο. ηελ απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε ηνπ έξγνπ. Καηάιιειν πξφγξακκα επηθνηλσλίαο θαη δηαρείξηζεο ηεο αιιαγήο (change management program), ψζηε λα απνθεπρζνχλ αξλεηηθέο αληηδξάζεηο θαη «αληηζηάζεηο» απφ ηνπο ππαιιήινπο ρξήζηεο (resistance to change). Καηάιιειε αληηκεηψπηζε ησλ ηερληθψλ πξνβιεκάησλ, π.ρ. αλαθνξηθά κε ηε κεηαηξνπή πξνυπαξρφλησλ ειεθηξνληθψλ δεδνκέλσλ (π.ρ. πειαηψλ, πξνκεζεπηψλ, θιπ.), δηαζχλδεζε ηνπ ERP ζπζηήκαηνο κε άιια πξνυπάξρνληα ζπζηήκαηα θαη εθαξκνγέο. 14

15 Όζν πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο δελ ιεηηνπξγνχλ ζσζηά, ηφζν πεξηζζφηεξν απμάλεηαη θαη ε επηθηλδπλφηεηα Η Βηνκεραλία ηωλ ERP πζηεκάηωλ Κπξηφηεξεο δηεζλείο εηαηξείεο αλάπηπμεο παθέησλ ERP : I. SAP (Systems Applications and Products in Data Processing): Βαζηθφ πξντφλ ην SAP R/3, δηάθνξεο κεηεμειίμεηο ηνπ θαη industry specific versions. II. ORACLE: Αλάπηπμε RDBMS θχξηα, θαη ζηε ζπλέρεηα αλάπηπμε εθαξκνγψλ πνπ ζπλζέηνπλ έλα νινθιεξσκέλν παθέην ERP (ψζηε λα κπνξεί λα δψζεη κία ελνπνηεκέλε πξνζθνξά ), δηαζπλδέζηκν επθνιφηεξα κε άιια Best of breed πξντφληα. III. PEOPLESOFT: Ιδηαίηεξα επηηπρεκέλα ηα ππνζπζηήκαηα δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ (Human Resources Management), ηα νπνία απνηεινχλ Best of Breed θαη ζπρλά νδεγνχλ ζηελ πξνκήζεηα νιφθιεξνπ ηνπ ζπζηήκαηνο. IV. J.D.EDWARDS: Ιζηνξηθά πξνκεζεπηήο εθαξκνγψλ γηα AS/400 ιεηηνπξγήζεη θαη ζε UNIX, WINDOWS NT, AS/400 OneWorld ERP πνπ κπνξεί λα V. BAAN VI. MICROSOFT BUSINESS SOLUTIONS (Βαζηθφ πξντφλ Microsoft Navision) Λφγσ ηεο πςειήο πνιππινθφηεηαο θαη ηνπ ηεξάζηηνπ θφζηνπο αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ Π επηρεηξήζεσλ, έζησ θαη κε βάζε ππάξρνληα ινγηζκηθά παθέηα ERP, ιφγσ ησλ εθηεηακέλσλ ππεξεζηψλ πνπ απαηηεί ε πξνζαξκνγή θαη έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπο ζε κηα επηρείξεζε, νη παξαπάλσ εηαηξείεο έρνπλ δεκηνπξγήζεη εθηεηακέλεο ζπκκαρίεο κε εηαηξείεο : HARDWARE, OPERATING SYSTEMS AND RDBMS, Αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη δηαζχλδεζεο εθαξκνγψλ πκβνχισλ επηρεηξήζεσλ (Consultants), π.ρ. SAP κε Andersen Consulting. ηελ παξαθάησ ελφηεηα γίλεηαη κηα πξψηε γλσξηκία κε ην πεξηβάιινλ ηνπ MS Navision, ην νπνίν απνηειεί έλα απν ηα δηεζλψο γλσζηά ERP. 15

16 2.2 Βαζηθή Οζόλε MS Navision ηελ παξαθάησ εηθφλα βιέπνπκε ην παξάζπξν ηεο εθαξκνγήο ην νπνίν είλαη πάληα αλνηθηφ θαη κέζα ζην νπνίν θάλεη ν ρξήζηεο ηηο θαζεκεξηλέο ηνπ εξγαζίεο. Δικόνα 2.2: Βαζηθή Οζφλε NAV Πην ζπγθεθξηκέλα ζηε βαζηθή νζφλε: H Title Bar καο δείρλεη ην φλνκα ηεο εηαηξείαο ζηελ νπνία δνπιεχνπκε. Η Menu Bar πεξηιακβάλεη menus πνπ καο επηηξέπνπλ λα επηιέμνπκε εληνιέο γηα ην NAV. Σέηνηεο εληνιέο είλαη ε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο κέζσ θάπνησλ ιεηηνπξγηψλ, ηα θίιηξα, ε βνήζεηα θαζψο θαη άιιεο επηινγέο πνπ αθνξνχλ ηε δηαηήξεζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ηεο εξγαζίαο ηνπ εθάζηνηε ρξήζηε. 16

17 Η Toolbar καο δίλεη γξήγνξε πξφζβαζε ζηηο πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελεο ιεηηνπξγίεο ηεο Menu Bar. Η Toolbar κπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί ή θαη λα απνθξπθηεί πεγαίλνληαο View Toolbar menu. Σν Navigation Pane καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε ην ππνζχζηεκα ζην νπνίν ζέινπκε λα εξγαζηνχκε. 2.3 Γλωξηκία κε ηα Τπνζπζηήκαηα ηελ ελφηεηα απηή ζα παξνπζηάζνπκε θάπνηεο απφ ηηο βαζηθέο νζφλεο ησλ ππνζπζηεκάησλ ηνπ MS Navision Τπνζύζηεκα Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο Δπηιέγνληαο απφ ην Navigation Pane Οηθνλνκηθή Γηαρείξηζε είκαζηε απηνκάησο ζην ππνζχζηεκα ηεο Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ απηφ καο παξέρεη. 17

18 Δικόνα 2.3.1: Τπνζχζηεκα Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο -Γπλαηφηεηα εηζαγσγήο, εκθάληζεο, απελεξγνπνίεζεο ινγαξηαζκψλ Γεληθήο Λνγηζηηθήο Ο ππξήλαο κηαο εηαηξείαο είλαη νη ινγαξηαζκνί Γεληθήο Λνγηζηηθήο ζηνπο νπνίνπο θαηαγξάθνληαη φιεο νη δνζνιεςίεο. Δπηιέγνληαο απφ ηε Γεληθή Λνγηζηηθή Λνγηζηηθφ ρέδην εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε φινπο ηνπο ινγαξηαζκνχο (Δηθφλα 2.3.2). Μπνξνχκε λα κεηαβνχκε θαη ζε κνξθή θαξηέιαο κε ζθνπφ λα δνχκε πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο γηα έλα ινγαξηαζκφ, απιά επηιέγνληαο ην ινγαξηαζκφ πνπ επηζπκνχκε θαη ζηε ζπλέρεηα παηψληαο Shift+F5 (Δηθφλα 2.3.3). Δικόνα 2.3.2: Λνγηζηηθφ ρέδην 18

19 Δικόνα 2.3.3: Καξηέια Λνγαξηαζκνχ -Γπλαηφηεηα Δηζαγσγήο Ηκεξνινγηαθψλ Άξζξσλ (ρξέσζεο πίζησζεο ινγαξηαζκψλ) Δπηιέγνληαο απν ην Navigation Pane Γεληθή Λνγηζηηθή Δγγξαθέο Λνγηζηηθήο εκθαλίδεηαη ε παξαθάησ νζφλε (Δηθφλα 2.3.4), φπνπ εηζάγνπκε ρξέσζε πίζησζε γηα θάπνην ινγαξηαζκφ. Δικόνα 2.3.4: Δγγξαθέο Λνγηζηηθήο 19

20 -Γπλαηφηεηα Παξακεηξνπνίεζεο ππνζπζηήκαηνο Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο Σν παξάζπξν παξακεηξνπνίεζεο (Δηθφλα 2.3.5) ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα νξίζνπκε ηηο default επηινγέο γηα ηε Γεληθή Λνγηζηηθή θαη γηα φιεο ηηο νηθνλνκηθά ζρεηηδφκελεο πεξηνρέο. Η παξακεηξνπνίεζε ηεο Γεληθήο Λνγηζηηθήο είλαη απαξαίηεην λα πξαγκαηνπνηεζεί γηα θάζε εηαηξεία πνπ εηζάγνπκε ζην MS Navision 5.0. Δικόνα 2.3.5: Παξακεηξνπνίεζε Γεληθήο Λνγηζηηθήο Τπνζύζηεκα Πωιήζεωλ Δπηιέγνληαο απφ ην Navigation Pane Πσιήζεηο & Marketing είκαζηε απηνκάησο ζην ππνζχζηεκα Πσιήζεσλ ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ απηφ καο παξέρεη. 20

21 Δικόνα 2.3.6: Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ & Marketing -Πειάηεο Αλ απφ ηεο Πσιήζεηο επηιέμνπκε Πειάηεο ηφηε εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε ηνπο πειάηεο ηεο εηαηξείαο (Δηθφλα 2.3.7). Μπνξνχκε λα κεηαβνχκε ζηελ θαξηέια ηνπ πειάηε αλ ζέινπκε λα δνχκε πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο θαη λα επεμεξγαζηνχκε ηα ζηνηρεία ηνπ, απιά επηιέγνληαο Shift+F5 (Δηθφλα 2.3.8). Δικόνα 2.3.7: Λίζηα Πειαηψλ 21

22 Δικόνα 2.3.8: Καξηέια Πειάηε -Παξαγγειίεο Πσιήζεσλ Μηα εμίζνπ ζεκαληηθή θαξηέια είλαη ε Καξηέια κε ηηο Παξαγγειίεο Πσιήζεσλ γηα έλα πειάηε (Δηθφλα 2.3.9). Δθεί κπνξνχκε λα παξαθνινπζήζνπκε ηη έρεη παξαγγείιεη ν εθάζηνηε πειάηεο θαζψο θαη πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο πνπ αθνξνχλ απηή ηελ παξαγγειία. Δικόνα 2.3.9: Παξαγγειίεο Πσιήζεσλ 22

23 ηε ζπλέρεηα κπνξνχκε λα θάλνπκε κεηαηξνπή παξαγγειηψλ πσιήζεσλ ζε απνζηνιέο, ηηκνιφγηα εηζπξαθηέα, εηζπξαμεηο θηι Τπνζύζηεκα Αγνξώλ Δπηιέγνληαο απφ ην Navigation Pane Αγνξέο είκαζηε απηνκάησο ζην ππνζχζηεκα Αγνξψλ ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ απηφ καο παξέρεη. Δικόνα : Τπνζχζηεκα Αγνξψλ -Δίδε Αλ απφ ην θάθειν ρεδηαζκφο επηιέμνπκε Δίδε ηφηε εκθαλίδεηαη ε θαξηέια ηνπ είδνπο (Δηθφλα ) ζηελ νπνία βιέπνπκε γηα έλα ζπγθεθξηκέλν είδνο ηε θνξά ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηα επηπιένλ ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, ην θφζηνο ηνπ, ηελ ηηκή ηνπ, ην απφζεκα ηνπ θ.α. Αλ ζέινπκε λα δνχκε ηνλ θαηάινγν κε ηα ζπλνιηθά είδε ηφηε επηιέγνπκε F5 θαη εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε ηα είδε (Δηθφλα ). 23

24 Δικόνα : Καξηέια Δίδνπο Δικόνα : Καηάινγνο Δηδψλ -Πξνκεζεπηέο Αλ απφ ην θάθειν ρεδηαζκφο επηιέμνπκε Πξνκεζεπηέο ηφηε εκθαλίδεηαη ε θαξηέια ηνπ πξνκεζεπηή (Δηθφλα ) ζηελ νπνία βιέπνπκε γηα έλα ζπγθεθξηκέλν πξνκεζεπηή ηε θνξά ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηα επηπιένλ ζηνηρεία ηνπ, ηνλ ηξφπν πιεξσκήο, ηνλ ηξφπν ηηκνιφγεζεο, ζηνηρεία επηθνηλσλίαο θ.α. Αλ ζέινπκε λα δνχκε ηνλ θαηάινγν ησλ πξνκεζεπηψλ ηφηε επηιέγνπκε F5 (Δηθφλα ). 24

25 Δικόνα : Καξηέια Πξνκεζεπηή Δικόνα : Καηάινγνο Πξνκεζεπηψλ -Παξαγγειίεο Αγνξάο Αλ απφ ην θάθειν ρεδηαζκφ επηιέμνπκε Παξαγγειίεο Αγνξάο ηφηε εκθαλίδεηαη ε θαξηέια (Δηθφλα ) κε ηηο παξαγγειίεο πνπ έρνπκε θάλεη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πξνκεζεπηή ηε θνξά. Αλ επηιέμνπκε F5 ηφηε εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε ηηο παξαγγειίεο πνπ έρνπκε θάλεη αλα πξνκεζεπηή (Δηθφλα ). 25

26 Δικόνα : Παξαγγειία Αγνξάο Δικόνα : Καηάινγνο Αγνξψλ ηε ζπλέρεηα κπνξνχκε λα θάλνπκε κεηαηξνπή παξαγγειηψλ αγνξψλ ζε παξαιαβέο, ηηκνιφγηα πιεξσηέα, πιεξσκέο θηι. 26

27 2.3.4 Τπνζύζηεκα Παξαγωγήο Δπηιέγνληαο απφ ην Navigation Pane Παξαγσγή είκαζηε απηνκάησο ζην ππνζχζηεκα Παξαγσγήο ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ απηφ καο παξέρεη. Δικόνα : Τπνζχζηεκα Παξαγσγήο ε απηφ ην ππνζχζηεκα κπνξνχκε λα νξγαλψζνπκε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ παξαγσγήο ησλ πξντφλησλ καο. -Σερληθή Πξνδηαγξαθή (ΒΟΜ) Αλ απφ ην ρεδηαζκφ Πξντφληνο επηιέμνπκε Σερληθή Πξνδηαγξαθή ηφηε καο εκθαλίδεηαη γηα ην θαζέλα πξντφλ κηα ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία πνπ ρξεηάδνληαη ψζηε λα θαηαζθεπαζηεί ην ηειηθφ πξντφλ (Δηθφλα ). 27

28 Δικόνα : Σερληθή Πξνδηαγξαθή -Φαζενιφγηα Αλ απφ ην ρεδηαζκφ επηιέμνπκε Φαζενιφγηα ηφηε εκθαλίδεηαη γηα ην θάζε πξντφλ κηα ιίζηα κε ηα θέληξα εξγαζίαο απφ ηα νπνία πξέπεη λα πεξάζεη θαζψο θαη ην ρξφλν πνπ ζα θάλεη ζην θάζε θέληξν (Δηθφλα ). Δικόνα : Φαζενιφγην 28

29 -Δληνιέο παξαγσγήο Απφ ην κελνχ ΠαξαγσγήΔθηέιεζεΠαξαγσγέο εκθαλίδεηαη ε θαξηέια Πξνεπηιεγκέλεο εγγξαθέο εγγξαθέο παξαγσγψλ θαη εθεη κπνξνχκε λα θαηαρσξήζνπκε λεεο εληνιέο παξαγσγήο. (Δηθφλα ) Δικόνα : Δληνιέο παξαγσγήο Τπνζύζηεκα Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ Δπηιέγνληαο απφ ην Navigation Αλζξψπηλν Γπλακηθφ είκαζηε απηνκάησο ζην ππνζχζηεκα Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ απηφ καο παξέρεη. 29

30 Δικόνα : Αλζξψπηλν Γπλακηθφ -Δξγαδφκελνη Δπηιέγνληαο Δξγαδφκελνη εκθαλίδεηαη ε θαξηέια ηνπ εξγαδφκελνπ φπνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηε ζέζε ηνπ, ηελ αζθάιηζε ηνπ, ζσκαηεία πνπ πηζαλφλ αλήθεη, θαζψο θαη ηε ζχκβαζε ηελ νπνία έρεη ππνγξάςεη (Δηθφλα ). Παηψληαο F5 κπνξνχκε λα δνχκε ηε ιίζηα ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο εηαηξείαο (Δηθφλα ). Δικόνα : Καξηέια Δξγαδφκελνπ 30

31 Δικόνα : Καηάινγνο Δξγαδφκελσλ 31

32 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 - ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο Μελέηη και Αξιοποίηζη ηος Ππογπαμμαηιζηικού Πεπιβάλλονηορ Ανάπηςξηρ CSIDE ηος ςζηήμαηορ Γιασείπιζηρ Δπισειπηζιακών Πόπων Microsoft Navision αθνινπζήζακε κηα ζπγθεθξηκέλε κεζνδνινγία, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ βήκαηα: Δμνηθείσζε κε βαζηθέο έλλνηεο ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ (ERP). Δμνηθείσζε κε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ πεξηβάιινληνο Microsoft Navision κειεηψληαο ηνπο αληίζηνηρνπο νδεγνχο Manuals πνπ παξέρνληαη απφ ηε Microsoft. Μειέηε ησλ νδεγψλ Manuals γηα ην πεξηβάιινλ C/SIDE κε ηε βνήζεηα ηνπ νπνίνπ πινπνηνχληαη νη εθαξκνγέο (applications) ζην Microsoft Navision. Σα manuals πεξηγξάθνπλ αλαιπηηθά θάζε αληηθείκελν ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο C/SIDE κε πεξηγξαθέο ησλ δηαδηθαζηψλ, εηθφλεο θαη ζελάξηα ππνζεηηθά γηα ηελ δεκηνπξγία λέσλ αληηθεηκέλσλ. Δμνηθείσζε κε ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο C/SIDE θαηαλνψληαο ηα αληηθείκελα κε ηα νπνία δεκηνπξγνχληαη ηα applications, φπσο Tables, Forms, Reports, C/AL θ.α., θαζψο θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ηα δηάθνξα αληηθείκελα ζπλδένληαη ψζηε λα πξνθχςεη κηα ζπγθξνηεκέλε εθαξκνγή. Βαζχηεξε θαηαλφεζε ηεο ππάξρνπζαο ιεηηνπξγηθφηεηαο, κειεηψληαο ην Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ σο πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπ ζην πεξηβάιινλ C/SIDE. Μέζσ ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο κπνξνχκε λα δνχκε πνιχ αλαιπηηθά ηα αληηθείκελα απν ηα νπνία απνηειείηαη έλα ζπγθεθξηκέλν ππνζχζηεκα, ηηο κεηαμχ ηνπο δηαζπλδέζεηο θαζψο θαη άιιεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο (φπσο δηαζπλδέζεηο ηνπ ππνζπζηήκαηνο κε άιια ππνζπζηήκαηα ηνπ MS Navision) πνπ δελ έρνπκε ηε δπλαηφηεηα λα ηηο αληηιεθζνχκε απν ην ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ. Τινπνίεζε λέαο ιεηηνπξγίαο ζην ππνζχζηεκα Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ. Έρνληαο εμνηθεησζεί κε ην πεξηβάιινλ C/SIDE κέζσ ησλ παξαπάλσ βεκάησλ ηεο κεζνδνινγίαο καο, πεηξακαηηζηήθακε κε ηε πινπνίεζε ελφο ππνζεηηθνχ ζελαξίνπ πξνζζήθεο λέαο ιεηηνπξγίαο κε ρξήζε ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE. Δηδηθφηεξα πξνρσξήζακε ζηελ πινπνίεζε ησλ θαηάιιεισλ αληηθεηκέλσλ θαη ηεο κεηαμχ ηνπο ζχλδεζεο ψζηε λα θαιχπηνληαη νη αλάγθεο ηνπ ππνζεηηθνχ ζελαξίνπ. πγγξαθή ηειηθήο κνξθήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. 32

33 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 - C/SIDE ην παξφλ θεθάιαην ζα παξνπζηάζνπκε ηε βαζηθή αξρηηεθηνληθή θαη ηα αληηθείκελα ηνπ Microsoft Dynamics NAV 5.0. Δηδηθφηεξα πεξηγξάθνληαη ηα επηά αληηθείκελα (Objects) πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην Microsoft Dynamics NAV γηα λα δεκηνπξγήζνπκε πίλαθεο (tables), θφξκεο (forms), θαηαζηάζεηο (reports) θαη άιια ζηνηρεία πνπ απαξηίδνπλ κηα εθαξκνγή (application). Δπηπξφζζεηα απηφ ην θεθάιαην πεξηγξάθεη ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο, ηε θηινζνθία ησλ αληηθεηκέλσλ ηνπ C/SIDE θαζψο θαη ηε δνκή ηεο βάζεο δεδνκέλσλ. 4.1 Βαζηθά Αληηθείκελα ζην Microsoft Dynamics NAV Τπάξρνπλ επηά βαζηθά αληηθείκελα ζην C/SIDE: Ανηικείμενο Πίλαθεο (Tables) Φφξκεο (Forms) Καηαζηάζεηο (Reports) Dataports XMLports Codeunits MenuSuites Πεπιγπαθή Υξεζηκνπνηνχληαη γηα λα πεξηγξάςνπλ πσο απνζεθεχνληαη ηα δεδνκέλα ζηε βάζε θαη πσο απηά αλαθηνχληαη. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εκθάληζε παξνπζίαζε ησλ δεδνκέλσλ ησλ πηλάθσλ ζην ρξήζηε κε νηθείν θαη ρξήζηκν ηξφπν. Οη πεξηζζφηεξεο θφξκεο επηηξέπνπλ ζην ρξήζηε λα εηζάγεη εγγξαθέο ζε έλα πίλαθα, λα εκθαλίδεη θαη λα ηξνπνπνηεί ππάξρνπζεο. Βνεζνχλ ην ρξήζηε λα βγάιεη ζπγθεληξσηηθά ζηαηηζηηθά γηα ηα δεδνκέλα, ρξεζηκνπνηψληαο θίιηξα θαη κεραληζκνχο ηαμηλφκεζεο. Δπηηξέπνπλ ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή δεδνκέλσλ πηλάθσλ. Δπηηξέπνπλ ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή δεδνκέλσλ πηλάθσλ ζε κνξθή XML. Σα XMLports θάλνπλ ηελ δηαδηθαζία αληαιιαγήο δεδνκέλσλ κεηαμχ ζπζηεκάησλ πεξηζζφηεξν απιή θαη βειηηζηνπνηεκέλε. Βνεζνχλ ηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα νξγαλψζνπλ ηνλ θψδηθα πνπ γξάθνπλ. Πεξηιακβάλνπλ menus ηα νπνία εκθαλίδνληαη ζην Navigation Pane. Καζέλα menu πεξηιακβάλεη πεξηερφκελν γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ηκήκα, φπσο Οηθνλνκηθφ ή Παξαγσγή θ.α. Πίνακαρ 4.1 Σν C/SIDE δελ είλαη αληηθεηκελνζηξαθέο πεξηβάιινλ αιιά βαζηζκέλν ζε αληηθείκελα. Απηή είλαη κηα ζεκαληηθή δηάθξηζε. ε κηα αληηθεηκελνζηξαθή γιψζζα ή πεξηβάιινλ κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε λένπο ηχπνπο αληηθεηκέλσλ βαζηζκέλσλ ζε απηά πνπ ππάξρνπλ ήδε ζην ζχζηεκα. ην C/SIDE ππάξρνπλ κφλν επηά αληηθείκελα. Μπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε θαη λα 33

34 ρξεζηκνπνηήζνπκε Tables, Forms, Reports, Dataports, XMLports, Codeunits, θαη MenuSuites αιιά ηίπνηε άιιν. Απηφο ν πεξηνξηζκφο αληηθεηκέλσλ νδεγεί ζηελ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο πινπνίεζεο θαη ηεο απνδνηηθφηεηαο κηαο εθαξκνγήο. Σν κεγαιχηεξν πξνλφκην πνπ καο δίλεη απηφο ν πεξηνξηζκφο είλαη ε ζηαζεξφηεηα θαζψο είλαη δχζθνιν λα πξνθχςεη θάπνην ζνβαξφ ζθάικα (bug) ζηελ εθαξκνγή. 4.2 Βαζηθή Γνκή ηνπ πξνγξακκαηηζηηθνύ πεξηβάιινληνο C/SIDE Μηα C/SIDE (Client Server Integrated Development Environment) εθαξκνγή απνηειείηαη απφ ηνπο επηά ηχπνπο αληηθεηκέλσλ, φπσο απηνί πεξηγξάθνληαη ζηελ ελφηεηα 4.1. Κάζε αληηθείκελν δεκηνπξγείηαη ρξεζηκνπνηψληαο έλα ζπγθεθξηκέλν ζρεδηαζηή (designer). Γηα παξάδεηγκα, νη πίλαθεο (tables) δεκηνπξγνχληαη κε ηνλ Table Designer, νη θφξκεο (Forms) κε ηνλ Form Designer θηι Σν πεξηβάιινλ ρξήζηε (User Interface) ζηε C/SIDE Η δηεπαθή ρξήζηε ζην C/SIDE απαξηίδεηαη απφ: Σν σεδιαζηή Ανηικειμένων (Object Designer) ζηνλ νπνίν πεξηιακβάλνληαη νη αληίζηνηρνη ζρεδηαζηέο γηα θάζε έλαλ απφ ηνπο επηά ηχπνπο αληηθεηκέλσλ. Σο σεδιαζηή Navigation Pane (Navigation Pane Designer), ν νπνίνο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ηαμηλφκεζε ησλ MenuSuites ζην Navigation Pane. Πνηθίια εξγαιεία (Tools) θαη ζπληάθηεο (Editors), ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ Toolbox (εξγαιεηνζήθεο) πνπ καο βνεζάεη λα πξνζζέηνπκε controls ζε θφξκεο, έλαλ C/AL Editor γηα ηελ ζχληαμε θψδηθα, παξάζπξν κε ηδηφηεηεο (Properties) γηα ηα αληηθείκελα, Debugger θαζψο θαη άιια εξγαιεία θαη ζπληάθηεο ρεδηάδνληαο Αληηθείκελα (Objects) Κάζε εθαξκνγή (application) ζρεδηαζκέλε ζην C/SIDE είλαη βαζηζκέλε ζηνπο επηά δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο αληηθεηκέλσλ πνπ είλαη δηαζέζηκνη ζηνλ ρεδηαζηή Αληηθεηκέλσλ (Object Designer) (Δξγαιεία Object Designer): 34

35 Δικόνα 4.1: Table Designer ην ρεδηαζηή Αληηθεηκέλσλ, κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ηνλ ηχπν ηνπ αληηθεηκέλνπ κε ηνλ νπνίν ζα εξγαζηνχκε. Μπνξνχκε λα «ηξέμνπκε» έλα αληηθείκελν, λα μεθηλήζνπκε ηνλ ζρεδηαζηή αληηθεηκέλνπ κε ζθνπφ λα ηξνπνπνηήζνπκε ηε ζρεδίαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ καο ή λα δεκηνπξγήζνπκε έλα θαηλνχξγην. Όια ηα αληηθείκελα ζπλδένληαη κε έλα ID, σζηφζν ππάξρνπλ πεξηνξηζκνί ζηνλ ηξφπν αξίζκεζεο. Γηα θάζε αληηθείκελν (object) ππάξρεη ζπγθεθξηκέλνο ζρεδηαζηήο (designer) κε ηε βνήζεηα ηνπ νπνίνπ ην επεμεξγαδφκαζηε. Όηαλ δεκηνπξγνχκε ή ηξνπνπνηνχκε κηα εθαξκνγή, κπνξνχκε λα εξγαδφκαζηε παξάιιεια κε νπνηνδήπνηε αξηζκφ αληηθεηκέλσλ θαη θάζε αληηθείκελν λα εκθαλίδεηαη ζηνλ αληίζηνηρν ζρεδηαζηή. Γηα παξάδεηγκα, έζησ φηη επεμεξγαδφκαζηε ηξεηο λέεο θφξκεο ηαπηφρξνλα, θάζε θφξκα ζα εκθαλίδεηαη ζην δηθφ ηεο ζρεδηαζηή θφξκαο C/SIDE Δθαξκνγέο Κάζε εθαξκνγή ζην C/SIDE απνηειείηαη απφ ηα ίδηα αληηθείκελα φπσο θαη ε βάζε δεδνκέλσλ ηεο C/SIDE. Η δηαθνξά κεηαμχ ησλ αληηθεηκέλσλ ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο είλαη φηη νη βάζεηο πεξηιακβάλνπλ κηα ζπιινγή απφ αληηθείκελα εθαξκνγήο, ελψ νη εθαξκνγέο είλαη έλα ζχλνιν απφ αληηθείκελα δεκέλα κε ηέηνην ηξφπν κεηαμχ ηνπο ψζηε λα απνηεινχλ κηα ζπκπαγή νιφηεηα Γεληθέο C/SIDE Έλλνηεο Οη επηά ηχπνη αληηθεηκέλσλ πνπ αλαθέξακε παξαπάλσ βαζίδνληαη ζε θάπνηεο γεληθέο έλλνηεο (concepts) κεξηθέο απφ ηηο νπνίεο πεξηνξίδνληαη ζε έλαλ κφλν ηχπν ελψ άιιεο ζε δηάθνξνπο 35

36 ηχπνπο αληηθεηκέλσλ. ηνλ παξαθάησ πίλαθα απεηθνλίδεηαη ε ζρέζε ηνπ θάζε αληηθεηκέλνπ κε ηηο γεληθέο έλλνηεο. Σύπορ Ανηικειμένος Έννοιερ/Concepts Table Properties, Fields, Keys, C/AL, Triggers Form Properties, C/AL, Controls, Triggers Report - Dataport Properties, C/AL, DataItems, RequestForm, Triggers XMLport Properties, C/AL, TagNames, TagTypes, XMLport Events Codeunit C/AL, Triggers MenuSuite Menu Node, Menu Group, Menu Item Πίνακαρ 4.2 *ηο ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ παραηίθενηαι οι οριζμοί ηων εννοιών ηης δεύηερης ζηήλης ηοσ πίνακα 4.2.* Η Φπζηθή θαη ε Λνγηθή Βάζε Γεδνκέλωλ Έλαο απιφο ηππηθφο ρξήζηεο δελ αλεζπρεί γηα ην πνπ απνζεθεχνληαη ηα δεδνκέλα ζην ζθιεξφ δίζθν, ζέιεη φκσο λα είλαη ζίγνπξνο φηη φηαλ ζα δεηήζεη έλα δεδνκέλν ζα ηνπ επηζηξαθεί ε ζσζηή ηηκή. Γηα ηνλ παξαπάλσ ιφγν ε βάζε δεδνκέλσλ ηνπ C/SIDE παξέρεη κηα πην αθαηξεηηθή 36

37 αλαπαξάζηαζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ δελ πεξηιακβάλεη πνιιέο ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν απνζήθεπζεο ησλ δεδνκέλσλ. Σν κνληέιν δεδνκέλσλ ηεο βάζεο ρξεζηκνπνηεί ινγηθέο έλλνηεο (φπσο αληηθείκελα, ηηο ηδηφηεηεο ηνπο θαη ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ηνπο) πνπ είλαη πην θαηαλνεηέο. Τπάξρεη δηάθξηζε κεηαμχ ηεο ινγηθήο θαη ηεο θπζηθήο βάζεο. Όηαλ αλαθεξφκαζηε ζηε ινγηθή βάζε, ελδηαθεξφκαζηε κφλν γηα ηε δνκή ησλ δεδνκέλσλ καο θαη ησλ ζρέζεσλ ηνπο κε άιια. Γελ δίλνληαη ιεπηνκέξεηεο ζην ρξήζηε ζρεηηθά κε ην πσο απηέο νη δνκέο θαη νη ζρέζεηο πινπνηνχληαη. Η θπζηθή βάζε έρεη λα θάλεη κε ην ηξφπν πνπ νη παξαπάλσ δνκέο θαη ζρέζεηο πινπνηνχληαη. ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή φηαλ ζα αλαθεξφκαζηε ζηε βάζε δεδνκέλσλ ζα ελλννχκε ηε ινγηθή ηεο αλαπαξάζηαζε, ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ζα δηεπθξηλίδεηαη. Απηφ πνπ ν ρξήζηεο βιέπεη ζην ζχζηεκα βάζεο δεδνκέλσλ ηεο C/SIDE ζαλ έλα ζπλεθηηθφ ζχλνιν πιεξνθνξίαο απνζεθεχεηαη ζε δηάθνξα θπζηθά αξρεία ηνπ δίζθνπ. Σν παξαθάησ ζρήκα (ρήκα 4.1) επεμεγεί πψο κηα ινγηθή βάζε κπνξεί λα απνζεθεπηεί θπζηθά ζε ηξείο ζθιεξνχο δίζθνπο αιιά αθφκα λα ζπληζηά κηα ινγηθή βάζε. σήμα 4.1: Απεηθφληζε Λνγηθήο vs Φπζηθήο Βάζεο Γεδνκέλσλ Δομές της Λογικής Βάσης Η πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα πξαγκαηνπνηείηαη απφ έλα θαιά νξηζκέλν ινγηθφ αξρείν πνπ απνηειείηαη απφ ηα πεδία, ηηο εγγξαθέο, ηνπο πίλαθεο θαη ηηο companies. Πεδία Σν πεδίν είλαη ε κηθξφηεξε ινγηθή κνλάδα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην ζχζηεκα βάζεο ηνπ C/SIDE. Έλα πεδίν ζπλεζίδεηαη λα απνζεθεχεη έλα bit πιεξνθνξίαο ελφο θαη κφλν ηχπνπ. Η βάζε ηνπ C/SIDE πξνζθέξεη 17 δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο γηα απνζήθεπζε ηηκψλ ζηα πεδία. Δγγξαθέο Η εγγξαθή είλαη κηα ινγηθή ζπλάζξνηζε απφ πεδία. Σα πεδία ζε κηα εγγξαθή ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα απνζεθεχνπλ πιεξνθνξίεο γηα ζεκαληηθέο ηδηφηεηεο κηαο κνλαδηθήο εγγξαθήο. Οη εγγξαθέο νξγαλψλνληαη ζε πίλαθεο. 37

38 Πίλαθεο Έλαο πίλαθαο κπνξεί λα ζεσξεζεί σο Ν γξακκέο επί Μ ζηήιεο. Κάζε Ν γξακκή πεξηγξάθεη κηα εγγξαθή θαη θάζε Μ ζηήιε πεξηγξάθεη έλα πεδίν ζε κηα εγγξαθή. Οη πίλαθεο νξγαλψλνληαη ζε companies. Companies Δίλαη ε κεγαιχηεξε ινγηθή δνκή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε βάζε ηνπ C/SIDE. Η πξσηαξρηθή ηεο ρξήζε είλαη λα μερσξίδεη θαη λα νκαδνπνηεί κεγάιεο πνζφηεηεο δεδνκέλσλ ζε κηα βάζε. Δπίζεο κπνξεί λα πεξηέρεη private πίλαθεο θαζψο θαη πίλαθεο πνπ δηακνηξάδνληαη κε άιιεο companies. ηηο επφκελεο ελφηεηεο ηνπ θεθαιαίνπ 4 ζα παξνπζηάζνπκε θάπνηα βαζηθά ζηνηρεία γηα θάζε αληηθείκελν. Γηα λα κπνχκε ζην πεξηβάιινλ C/SIDE επηιέγνπκε Δξγαιεία Object Designer θαη εκθαλίδεηαη ε παξαθάησ νζφλε (Δηθφλα 4.2) ζηελ νπνία επηιέγνπκε ζηα αξηζηεξά ηνλ αληίζηνηρν designer γηα ην αληηθείκελν πνπ επηζπκνχκε λα επεμεξγαζηνχκε ή λα δεκηνπξγήζνπκε. Δικόνα 4.2: Object Designer 38

39 4.3 Πίλαθεο (Tables) Οη εγγξαθέο ζην C/SIDE απνζεθεχνληαη ζε πίλαθεο πνπ απνηεινχληαη απφ ζηήιεο θαη γξακκέο. ηελ Δηθφλα απεηθνλίδεηαη ν πίλαθαο G/L Entry, ν νπνίνο έρεη 9 γξακκέο θαη 8 ζηήιεο. Κάζε γξακκή είλαη κηα εγγξαθή θαη θάζε ζηήιε έλα πεδίν. Δικόνα 4.3.1: Πίλαθαο G/L Entry Έλαο πίλαθαο απνηειείηαη απφ δχν κέξε: ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα θαη ηελ πεξηγξαθή ηνπ. Σα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα είλαη νη εγγξαθέο ηνπ κε ηα αληίζηνηρα πεδία. Η δηάηαμε (layout) ηνπ πίλαθα θαζψο θαη νη ηδηφηεηεο ησλ πεδίσλ ηνπ νξίδνληαη απφ ηελ πεξηγξαθή ηνπ πίλαθα. Η πεξηγξαθή ηνπ πίλαθα δελ είλαη άκεζα νξαηή ζην ρξήζηε. Αληίζεηα ζπλίζηαηαη/θαηαδεηθλχεηαη απφ ην φλνκα, ην ID θαη ηα πεδία πνπ ν ρξήζηεο νξίδεη φηαλ δεκηνπξγεί έλαλ πίλαθα. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πεδίνπ, φπσο ην φλνκα, ην ID, ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ πνπ απνζεθεχεη, ε αξρηθή ηνπ ηηκή απνηεινχλ κέξε ηεο πεξηγξαθήο ηνπ πίλαθα. Δπίζεο ηα πξσηεχνληα θαη ηα δεπηεξεχνληα θιεηδηά, απνζεθεχνληαη ζηελ πεξηγξαθή ηνπ πίλαθα. Η πεξηγξαθή ηνπ πίλαθα απνηειείηαη απφ properties, triggers, πεδία θαη θιεηδηά. Η ζρέζε κεηαμχ απηψλ ησλ ζηνηρείσλ θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα (Δηθφλα 4.3.2). 39

40 Δικόνα 4.3.2: ηνηρεία πεξηγξαθήο πίλαθα Η πεξηγξαθή ηνπ πίλαθα πεξηιακβάλεη κεξηθέο ηδηφηεηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ πίλαθα ελψ άιιεο ζρεηίδνληαη κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα. Δπίζεο άιιεο ηδηφηεηεο ζπλδένληαη κε ηα θιεηδηά ηνπ πίλαθα. Όπσο θαίλεηαη ζηε παξαπάλσ εηθφλα (4.3.2) ηα triggers αλαθέξνληαη ηφζν ζε επίπεδν πίλαθα φζν θαη ζε επίπεδν πεδίνπ Δκθαλίδνληαο θαη Σξνπνπνηώληαο Ιδηόηεηεο Πηλάθωλ Όηαλ δεκηνπξγνχκε έλα λέν πίλαθα, απηφκαηα νξίδνληαη θάπνηεο πξνθαζνξηζκέλεο ηηκέο γηα ηηο ηδηφηεηεο ηνπ πίλαθα. Όκσο αλάινγα κε ην ζθνπφ χπαξμεο ηνπ θάζε πίλαθα θαη ην πψο απηφο ζρεηίδεηαη κε άιια αληηθείκελα, είλαη απαξαίηεην θάπνηεο θνξέο λα αιιάδνπκε απηέο ηηο πξνθαζνξηζκέλεο ηηκέο. Γηα λα εκθαλίζνπκε ή λα ηξνπνπνηήζνπκε ηηο ηδηφηεηεο ελφο πίλαθα: 1. Δπηιέγνπκε απφ ην παξάζπξν ηνπ Object Designer ην θνπκπί Table ψζηε λα εκθαληζηεί ε ιίζηα κε ηνπο ππάξρνληεο πίλαθεο. 2. Δπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ επηζπκνχκε, έζησ φηη επηιέγνπκε ηνλ 18 Customer, θαη ζηε ζπλέρεηα ην θνπκπί θάησ δεμηά, Design. Δθηειψληαο ην βήκα 2 εκθαλίδεηαη ν πίλαθαο ηνπ Customer ζην ρεδηαζηή Πηλάθα (Δηθφλα 4.3.3). 3. Σνπνζεηψληαο ην δείθηε ζε κηα θελή γξακκή ζην ρεδηαζηή Πίλαθα (Table Designer) ηνπ Customer θαη επηιέγνληαο Πποβολή Properties εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ γηα νιφθιεξν ηνλ πίλαθα Customer. Αλ ηνπνζεηνχζακε ην δείθηε ζε θάπνην απφ ηα πεδία ηνπ θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγακε λα εκθαληζηνχλ νη ηδηφηεηεο, ηφηε ζα παξνπζηάδνληαλ νη ηδηφηεηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πεδίνπ θαη φρη ηνπ πίλαθα πνπ εκείο δεηάκε. 40

41 4. Δληνπίδνπκε ηελ ηδηφηεηα LookupFormID. Απηή ε ηδηφηεηα θαζνδεγεί ην C/SIDE ζηε θφξκα ζηελ νπνία πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζεη γηα λα πξνζπειάζεη ηηο ηηκέο ηνπ πίλαθα Customer. Γηα λα ηξνπνπνηήζνπκε ηελ ηηκή απηήο ηεο ηδηφηεηαο επηιέγνπκε ή πιεθηξνινγνχκε ηε λέα ηηκή ζηε ζηήιε Value. Όηαλ εηζάγνπκε ηε λέα ηηκή ηφηε επηιέγνπκε ENTER ή απιά κεηαθέξνπκε ην δείθηε ζε άιιν πεδίν κε ζθνπφ λα θαηαρσξεζεί ε θαηλνχξγηα ηηκή. 5. Δπηιέγνληαο κε ην δείθηε ηνπ πνληηθηνχ νπνηαδήπνηε ηδηφηεηα θαη ζηε ζπλέρεηα παηψληαο F1 εκθαλίδεηαη ε βνήζεηα γηα απηή ηελ ηδηφηεηα. Γηα παξάδεηγκα αλ ζηε LookupFormID παηήζνπκε F1 ηφηε εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν βνήζεηαο γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ηδηφηεηα φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα Δικόνα 4.3.3: Πίλαθαο Customer 41

42 Δικόνα 4.3.4: Ιδηφηεηεο Πίλαθα Customer θαη βνήζεηα γηα ηελ ηδηφηεηα LookupFormID Δκθαλίδνληαο θαη Σξνπνπνηώληαο Ιδηόηεηεο Πεδίωλ Γηα λα εκθαλίζνπκε ή λα ηξνπνπνηήζνπκε ηηο ηδηφηεηεο ελφο πεδίνπ πίλαθα: 1. Γηα λα δνχκε ηηο ηδηφηεηεο πεδίνπ ελφο πίλαθα, έζησ ηνπ Customer, αθνινπζνχκε ηα βήκαηα πνπ αθνινπζνχζακε θαη ζηελ ελφηεηα κε ηε δηαθνξά φηη ζην βήκα 3 ηνπνζεηνχκε ην δείθηε ζην πεδίν πνπ επηζπκνχκε θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Πποβολή Properties. Έζησ φηη ζέινπκε λα δνχκε ηηο ηδηφηεηεο ηνπ πεδίνπ No., εηθφλα Έζησ φηη καο ελδηαθέξεη ε ηδηφηεηα NotBlank. Παξαηεξνχκε φηη ε πξνθαζνξηζκέλε ηηκή ηεο είλαη No. Απηή ε ηδηφηεηα εκπνδίδεη ην ρξήζηε λα αθήζεη κηα ηηκή πεδίνπ θελή θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηα πεξηζζφηεξα πξσηεχνληα θιεηδηά. ε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα ηελ αιιάμνπκε, αθνινπζνχκε ην βήκα 4 ηεο ελφηεηαο Σέινο ζε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα θαιέζνπκε ηε βνήζεηα γηα θάπνηα απφ ηηο ηδηφηεηεο πεδίνπ, επηιέγνπκε ην πεδίν θαη παηάκε F1. 42

43 Δικόνα 4.3.5: Παξάζπξν Ιδηνηήησλ Πεδίνπ Πίλαθα Γεκηνπξγώληαο Πίλαθεο Αξρηθά φηαλ δεκηνπξγνχκε έλα θαηλνχξγην πίλαθα δελ πεξηιακβάλνληαη δεδνκέλα ζε απηφλ. Πξέπεη λα απνθαζίζνπκε ην ζθνπφ ηνπ πίλαθα θαη ηνπο ηχπνπο ηεο πιεξνθνξίαο πνπ ζα απνζεθεχνληαη ζε απηφλ κε ην λα νξίζνπκε, γηα παξάδεηγκα αλ: Θα παξαθνινπζεί ηνπο πειάηεο, νπφηε ρξεηάδεηαη λα έρνπκε πεδία φπσο ην φλνκα, ηελ εηαηξεία, ηε δηεχζπλζε θαη ηνλ ηειεθσληθφ αξηζκφ. Θα πεξηιακβάλεη έλα πξντφλ ή έλα θαηάινγν πξντφλησλ νπφηε ζα ρξεηάδεηαη λα έρνπκε πεδία φπσο ην ID ηνπ πξντφληνο, ηελ πεξηγξαθή ηνπ, ην θφζηνο θ.α. Γεληθφηεξα ηα ζηνηρεία ελφο πίλαθα κπνξνχλ λα ελζσκαησζνχλ ζε απηφλ είηε ηε ζηηγκή πνπ ηνλ δεκηνπξγνχκε είηε λα πξνζηεζνχλ αξγφηεξα θαζψο εκθαλίδνληαη λέεο απαηηήζεηο. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα λέν πίλαθα πξέπεη λα βξηζθφκαζηε ζην ρεδηαζηή Πηλάθσλ (Table Designer) θαη ζηε ζπλέρεηα λα επηιέμνπκε New, ζην θάησ δεμί κέξνο ηεο νζφλεο. ηε ζπλέρεηα ζα πξέπεη λα εηζάγνπκε ηα θαηάιιεια πεδία ψζηε ν πίλαθαο καο λα γίλεη ιεηηνπξγηθφο. Αθνχ πξνζζέζνπκε ηα πεδία πνπ ζέινπκε θαη νξίζνπκε ηηο ηδηφηεηεο πίλαθα θαη πεδίσλ πνπ ζέινπκε, ην επφκελν βήκα είλαη λα απνζεθεχζνπκε θαη λα θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα καο. Σν compile γίλεηαη θαηά ηελ απνζήθεπζε ή επηιέγνληαο F11. Ο απνζεθεπκέλνο πίλαθαο καο εκθαλίδεηαη πιένλ ζηε ιίζηα ηνπ Table Designer. 43

44 Δικόνα 4.3.6: Νένο Πίλαθαο πξνο ζρεδίαζε ζηνλ Table Designer Όπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 4.3.6, γηα θάζε πεδίν πνπ πξνζζέηνπκε ζην λέν καο πίλαθα ζα πξέπεη λα νξίζνπκε ηνλ αξηζκφ πεδίνπ (Field No.), ην φλνκα (Field Name), ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ ηνπ πεδίνπ (Data Type), ην κήθνο ηνπ (Length-Πξναηξεηηθφ) θαη ηελ πεξηγξαθή ηνπ (Description- Πξναηξεηηθφ). Παξάδεηγκα δεκηνπξγίαο λένπ Πίλαθα ε απηφ ην παξάδεηγκα ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα απιφ πίλαθα, Καηάινγν Ορεκάησλ, θαζψο θαη ηα θαηάιιεια πεδία ηνπ. 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Table. 3. ηε ζπλέρεηα ζην θάησ δεμί κέξνο επηιέγνπκε New. 4. Αθνχ εκθαληζηεί ην παξάζπξν ηνπ Table Designer (Δηθφλα 4.3.6), εηζάγνπκε ζηα πεδία Field Νν., Field Name, Data Type θαη Length ηηο αληίζηνηρεο ηηκέο γηα ηα πεδία πνπ θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: 44

45 5. Σνπνζεηνχκε ηνλ δείθηε καο ζην πεδίν Transmission θαη επηιέγνπκε Πποβολή Properties. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα απηφ ην πεδίν. 6. Δπηιέγνπκε κε ην δείθηε ηνπ πνληηθηνχ ηελ ηδηφηεηα OptionString θαη εηζάγνπκε ζηε ζηήιε Value ην εμήο: "Automatic,4-Speed, 5-Speed". Οη επηινγέο πνπ ζέζακε ζε απηφ ην πεδίν ζα εκθαληζηνχλ ζε κηα drop-down ιίζηα ζηνλ πίλαθα. 7. Κιείλνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα ην πεδίν Transmission θαζψο θαη ηνλ πίλαθα καο. 8. Δπηιέγνπκε Ναη ζην κήλπκα πνπ εκθαλίδεηαη θαη καο ξσηά αλ ζέινπκε λα ζψζνπκε ηνλ πίλαθα καο. 9. Σέινο ζην κήλπκα δηαιφγνπ Save As πνπ εκθαλίδεηαη πιεθηξνινγνχκε ην ID θαη ην φλνκα ηνπ πίλαθα πνπ απνζεθεχνπκε, θξνληίδνπκε λα είλαη επηιεγκέλν ην Compiled θαη επηιέγνπκε ΟΚ (Δηθφλα 4.3.7). Δικόνα 4.3.7: Save As Dialog Box Δηζαγωγή Γεδνκέλωλ ζε Πίλαθεο ε απηή ηελ ελφηεηα ζα εηζάγνπκε δεδνκέλα ζηνλ πίλαθα Vehicle πνπ δεκηνπξγήζακε πξνεγνπκέλσο. 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Table. 3. Φάρλνπκε ηνλ πίλαθα πνπ δεκηνπξγήζακε κε ην ID θαη ηνλ επηιέγνπκε. 4. Αθνχ έρνπκε επηιέμεη ηνλ πίλαθα ζηνλ νπνίν ζέινπκε λα εηζάγνπκε δεδνκέλα, επηιέγνπκε ην θνπκπί Run ζην θάησ δεμί κέξνο. Αθνχ παηήζνπκε Run βιέπνπκε ηνλ πίλαθα Vehicle κε ηα πεδία φπσο ηα νξίζακε φηαλ ηνλ δεκηνπξγνχζακε. Η θφξκα πνπ καο εκθαλίδεηαη γηα ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ καο, δεκηνπξγείηαη απηφκαηα φηαλ επηιέγνπκε Run. Απηή ε θφξκα είλαη κηα βαζηθή tabular form. 5. ηνλ παξαθάησ πίλαθα θαίλνληαη θάπνηεο εγγξαθέο ηηο νπνίεο εηζάγνπκε ζηνλ πίλαθα καο. Αθνχ ηηο εηζάγνπκε επηιέγνπκε Esc θαη απηνκάησο απνζεθεχνληαη. 45

46 4.3.5 Πξωηεύνληα Κιεηδηά Η πεξηγξαθή ελφο πίλαθα πεξηιακβάλεη κηα ιίζηα απφ θιεηδηά. Έλα θιεηδί απνηειείηαη απφ έλα ή θαη πεξηζζφηεξα πεδία ελφο πίλαθα. Μέρξη 40 θιεηδηά κπνξνχλ λα ζπζρεηηζηνχλ κε έλα πίλαθα. Σν πξψην θιεηδί ζηε ιίζηα είλαη ην πξσηεχνλ. Σν πξσηεχνλ θιεηδί είλαη κνλαδηθφ γηα θάζε εγγξαθή. Σν πξσηεχνλ θιεηδί ζε κηα εγγξαθή κπνξεί λα απνηειείηαη απφ ην πνιχ 20 πεδία ηεο. Με ην πξσηεχνλ θιεηδί πξνζδηνξίδεηαη ε ινγηθή ζεηξά κε ηελ νπνία απνζεθεχνληαη νη εγγξαθέο άζρεηα απφ ηε θπζηθή ηνπο ηνπνζέηεζε ζην δίζθν. Οη εγγξαθέο απνζεθεχνληαη αθνινπζηαθά κε αχμνπζα ζεηξά θαη ηαμηλνκνχληαη κε βάζε ην πξσηεχνλ ηνπο θιεηδί. Πξηλ πξνζηεζεί κηα λέα εγγξαθή, ην DBMS (Database Management System) ειέγρεη αλ ηα πεδία ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ ηεο εγγξαθήο είλαη κνλαδηθά θαη αλ είλαη κνλαδηθά, ηφηε εηζάγεη ηελ εγγξαθή ζηε ζσζηή ινγηθή ηεο ζέζε. Δπεηδή νη εγγξαθέο ζε έλα πίλαθα ηαμηλνκνχληαη θαζψο εηζάγνληαη, ε βάζε είλαη πάληα δνκηθά ζσζηή θαη απηφ επηηξέπεη γξήγνξν ρεηξηζκφ θαη αλάθηεζε δεδνκέλσλ. Σν πξσηεχνλ θιεηδί είλαη πάληα ελεξγφ. Σν DBMS δηαηεξεί ηαμηλνκεκέλνπο ηνπο πίλαθεο ζχκθσλα κε ην πξσηεχνλ θιεηδί θαη απνξξίπηεη εγγξαθέο κε ίδηεο ηηκέο ζηα πξσηεχνληα θιεηδηά. Γηα ηνλ παξαπάλσ ιφγν πξέπεη νη ηηκέο ζην πξσηεχνλ θιεηδί λα είλαη κνλαδηθέο, θαη φηαλ κηιάκε γηα κνλαδηθέο ηηκέο δελ ελλννχκε νη ηηκέο ζε θάζε πεδίν ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ λα είλαη κνλαδηθέο, αιιά ν ζπλδπαζκφο ησλ πεδίσλ πνπ απνηεινχλ ην πξσηεχνλ θιεηδί. Σν DBMS ηνπ C/SIDE δελ ππνζηεξίδεη πίλαθεο πνπ δελ έρνπλ θιεηδηά. Θέηνληαο Πξσηεχνλ Κιεηδί ε απηφ ην παξάδεηγκα ζα αιιάμνπκε ην πξσηεχνλ θιεηδί γηα ηνλ πίλαθα Vehicle. 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Table. 46

47 3. Φάρλνπκε ηνλ πίλαθα πνπ δεκηνπξγήζακε κε ην ID θαη ηνλ επηιέγνπκε. 4. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Design θάησ δεμηά. 5. ηε ζπλέρεηα αθνχ εκθαληζηεί ν πίλαθαο καο Vehicle ζην Table Designer ηφηε επηιέγνπκε Πποβολή Keys. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηα θιεηδηά ηνπ πίλαθα καο. Σν πξσηεχνλ θιεηδί πεξηιακβάλεη κφλν έλα πεδίν ην Model. Απηφ ζεκαίλεη φηη δελ κπνξνχκε λα εηζάγνπκε δπν εγγξαθέο κε ην ίδην φλνκα κνληέινπ θάηη ην νπνίν δελ είλαη θαιή επηινγή γηα πξσηεχνλ θιεηδί. Αλ φκσο πξνζζέζνπκε θαη ην Serial No. ζην πξσηεχνλ θιεηδί ζα είκαζηε ζε ζέζε λα εηζάγνπκε ην ίδην κνληέιν πνιιέο θνξέο φζν ην Serial No. παξακέλεη ζε θάζε πεξίπησζε κνλαδηθφ. 6. Δπηιέγνπκε ηε ζηήιε Key ζηελ πξψηε γξακκή ζην παξάζπξν ησλ πξσηεπφλησλ θιεηδηψλ. 7. Πιεθηξνινγνχκε θφκκα (,) κεηά ηε ιέμε Model θαη έπεηηα επηιέγνπκε ην θνπκπί Assist- Edit ( ). 8. Σέινο επηιέγνπκε ην Serial No. θαη έπεηηα ΟΚ θαη θιείλνπκε ην designer θάλνληαο compile ηνλ πίλαθα καο. Δικόνα 4.3.8: Νέν πξσηεχνλ θιεηδί Γεπηεξεύνληα Κιεηδηά Μέρξη 40 θιεηδηά κπνξνχλ λα ζπζρεηηζηνχλ κε έλα πίλαθα θαη ην πξψην απφ απηά απνηειεί ην πξσηεχνλ. Όια ηα ππφινηπα είλαη δεπηεξεχνληα θαη πξναηξεηηθά. Σα δεπηεξεχνληα θιεηδηά ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εκθάληζε ησλ εγγξαθψλ ζε κηα ζεηξά δηαθνξεηηθή απφ απηήλ ηνπ πξσηεχνληνο. Κάζε δεπηεξεχνλ θιεηδί κπνξεί λα πεξηέρεη κέρξη 20 κνλαδηθά πεδία, ηα νπνία ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ φια ηα πεδία ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ. Γηα παξάδεηγκα αλ ην πξσηεχνλ θιεηδί καο πεξηέρεη ηέζζεξα δηαθνξεηηθά πεδία ηφηε ην δεπηεξεχνλ ζα πξέπεη λα πεξηέρεη ηα ηέζζεξα πεδία ηνπ πξσηεχνληνο θαζψο θαη ην πνιχ άιια 16. Όηαλ νξίδνπκε έλα δεπηεξεχνλ θιεηδί θαη ην επηιέγνπκε σο ελεξγφ, ην ζχζηεκα απηφκαηα δηαηεξεί θαηάινγν πνπ αληαλαθιά ζηνλ ηξφπν ηαμηλφκεζεο πνπ νξίδεηαη απφ ην θιεηδί. Πνιιά δεπηεξεχνληα θιεηδηά κπνξνχλ λα είλαη ελεξγά ηαπηφρξνλα. 47

48 Μπνξνχκε λα αιιάμνπκε έλα δεπηεξεχνλ θιεηδί σο κε ελεξγφ. Απηφ ζεκαίλεη πξαθηηθά φηη ην DBMS δελ ζα ζπαηαιά ρξφλν γηα λα θάλεη αλαλέσζε ηνπ θαηαιφγνπ, εηδηθφηεξα έλα κε ελεξγφ θιεηδί δελ θαηαιακβάλεη ρψξν ζηε βάζε. Σα πεδία πνπ απαξηίδνπλ ην δεπηεξεχνλ θιεηδί δελ είλαη ζίγνπξν φηη πεξηέρνπλ κνλαδηθά δεδνκέλα. Σν DBMS δελ απνξξίπηεη εγγξαθέο κε δηπιά δεδνκέλα ζηα πεδία ηνπ δεπηεξεχνληνο θιεηδηνχ. Δάλ δχν ή πεξηζζφηεξεο εγγξαθέο πεξηέρνπλ παλνκνηφηππα δεδνκέλα ζην δεπηεξεχνλ θιεηδί ηφηε ην DBMS ρξεζηκνπνηεί ην πξσηεχνλ θιεηδί γηα λα επηιχζεη απηή ηε ζχγθξνπζε. Θέηνληαο Γεπηεξεχνλ Κιεηδί Γηα θάπνηνπο ρξήζηεο, ην date of manufacture θαη ην transmission είλαη πην ζεκαληηθά απφ φηη ην Model θαη Serial No. Απηνί νη ρξήζηεο ζέινπλ λα είλαη ζε ζέζε λα αιιάμνπλ ηε ζεηξά ησλ εγγξαθψλ ζηε θφξκα κε βάζε ηα πεδία πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ (Date of Mfg, Transmission). Γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ ρξεηάδεηαη λα ζέζνπκε δεπηεξεχνλ θιεηδί. 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Table. 3. Φάρλνπκε ηνλ πίλαθα πνπ δεκηνπξγήζακε κε ην ID θαη ηνλ επηιέγνπκε. 4. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Design θάησ δεμηά. Δκθαλίδεηαη ν Table Designer γηα ηνλ πίλαθα Vehicle. 5. ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Πποβολή Keys θαη εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε ηα θιεηδηά ηνπ πίλαθα καο. 6. Δπηιέγνπκε κε ην δείθηε ηελ πξψηε θελή γξακκή πνπ ζπλαληάκε θαη ελ ζπλερεία επηιέγνπκε ην Assist- Edit ( καο. ) νπφηε εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα 7. Δπηιέγνπκε ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα είλαη ην δεπηεξεχνλ θιεηδί, ζηελ πξνθεηκέλε επηιέγνπκε ηα Date of Mfg. θαη Transmission ρσξηζκέλα κε θφκκα (,). Δικόνα 4.3.9: Γεπηεξεχνλ Κιεηδί γηα ηνλ Πίλαθα Vehicle 48

49 8. Σέινο θιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ θιεηδηψλ, θιείλνπκε ηνλ πίλαθα θαη επηιέγνπκε ΟΚ ψζηε λα γίλεη compile θαη λα απνζεθεπηεί. Σν δεπηεξεχνλ θιεηδί καο έρεη δεκηνπξγεζεί. Υξήζε Γεπηεξεχνληνο Κιεηδηνχ Γηα λα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα δεπηεξεχνλ θιεηδί πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη, γηα παξάδεηγκα ην δεπηεξεχνλ πνπ δεκηνπξγήζακε παξαπάλσ, ηφηε: 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Table. 3. Φάρλνπκε ηνλ πίλαθα πνπ δεκηνπξγήζακε κε ην ID θαη ηνλ επηιέγνπκε. 4. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Run θάησ δεμηά θαη εκθαλίδεηαη ν πίλαθαο Vehicle κε φιεο ηηο εγγξαθέο πνπ είρακε εηζάγεη. 5. Δπηιέγνπκε απφ ηελ Toolbar ην θνπκπί Sort (Σαμηλφκεζε) θαη εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν Sort. 6. Σέινο επηιέγνπκε ην θιεηδί πνπ καο ελδηαθέξεη, ζηελ πξνθεηκέλε ην Date of Mfg, Transmission θαη επηιέγνπκε ΟΚ. Οη εγγξαθέο ηψξα επαλαηαμηλνκνχληαη κε βάζε ηα πεδία ηνπ δεπηεξεχνληνο θιεηδηνχ. Δικόνα : Σαμηλφκεζε Δγγξαθψλ Πίλαθα Vehicle κε βάζε ην Γεπηεξεχνλ Κιεηδί Οξηζκόο πζρεηίζεωλ Μεηαμύ Πηλάθωλ Όηαλ κηα βάζε δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη πίλαθεο κε ζρεηηδφκελα δεδνκέλα ηφηε κπνξνχκε λα νξίζνπκε ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ηνπο. Οξίδνπκε ζπζρεηίζεηο κεηαμχ πηλάθσλ πξνζδηνξίδνληαο έλα ή πεξηζζφηεξα πεδία πνπ πεξηιακβάλνπλ ηελ ίδηα ηηκή ζηηο ζπζρεηηδφκελεο εγγξαθέο. Απηά ηα πεδία, έρνπλ ζπρλά, ην ίδην φλνκα ζε θάζε πίλαθα. θνπφο ησλ ζπζρεηίζεσλ είλαη: Η επηθχξσζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ εηζάγνληαη. Η πξαγκαηνπνίεζε Lookup ζε άιινπο πίλαθεο. 49

50 Η δηάδνζε αιιαγψλ απφ ηνλ έλα πίλαθα ζηνλ άιιν. Οη ζπζρεηίζεηο πηλάθσλ νξίδνληαη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ηδηφηεηα TableRelation. Με απηή ηελ ηδηφηεηα επηηξέπεηαη ζην ρξήζηε λα νξίζεη απιέο θαζψο θαη πξνρσξεκέλεο ζπζρεηίζεηο. Μηα απιή ηππηθή ζπζρέηηζε πεξηιακβάλεη έλα ID πίλαθα θαη έλα πξναηξεηηθφ ID πεδίνπ, ελψ κηα πξνρσξεκέλε πεξηιακβάλεη κηα ζπλζήθε θαη θίιηξα. Όηαλ δεκηνπξγνχκε ζπζρεηίζεηο πηλάθσλ, πξνζδηνξίδνπκε ην πεδίν πνπ πξέπεη λα αλαδεηήζεη ην DBMS ζε έλα άιιν πίλαθα. ε πεξίπησζε πνπ ην πξναηξεηηθφ πεδίν δελ ζπκπιεξσζεί, απηφκαηα ε ζπζρέηηζε γίλεηαη κε ην πξψην πεδίν ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ. Αλ ζέινπκε λα ζπζρεηίζνπκε κε ην δεχηεξν ή ην ηξίην πεδίν ηνπ πξσηεχνληνο, ηφηε πξέπεη λα νξίζνπκε ην ID ηνπ πεδίνπ. Γεκηνπξγία απινχ πίλαθα πνπ ζρεηίδεηαη κε άιινπο ηα παξαθάησ βήκαηα ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα πίλαθα θαη ζηε ζπλέρεηα ζα νξίζνπκε ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ Salesperson Code θαη Salesperson/Purchaser. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ν ρξήζηεο ζα είλαη ζε ζέζε λα αλαδεηήζεη ή λα πιεθηξνινγήζεη κηα ηηκή πνπ ππάξρεη ζηνλ πίλαθα Salesperson/Purchaser. 1. Γεκηνπξγνχκε έλα λέν πίλαθα κε ηα παξαθάησ πεδία. Ο πίλαθαο θξαηάεη δεδνκέλα γηα ηελ πψιεζε ελφο είδνπο. 2. Απνζεθεχνπκε ηνλ πίλαθα κε ην φλνκα Sales Transaction θαη ην ID Αλνίγνπκε ην ρεδηαζηή Αληηθεηκέλσλ γηα ην αληηθείκελν Sales Transaction παηψληαο Design. 4. Δπηιέγνπκε ην πεδίν Salesperson Code θαη ζηε ζπλέρεηα ΠποβολήProperties. 5. ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ πνπ εκθαλίδεηαη γηα απηφ ην πεδίν επηιέγνπκε ηελ ηδηφηεηα TableRelation θαη ελ ζπλερεία επηιέγνπκε ην Assist- Edit ( ). 6. ηε ζηήιε Table πιεθηξνινγνχκε ην ID ηνπ πίλαθα πνπ ζέινπκε λα ζπζρεηίζνπκε, δηαθνξεηηθά επηιέγνπκε απφ ηε ιίζηα ησλ δηαζέζηκσλ πηλάθσλ. 7. Σέινο θιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ, θιείλνπκε θαη ηνλ πίλαθα θαη παηάκε ΟΚ ψζηε λα γίλεη compile θαη λα απνζεθεπηεί. Η ζπζρέηηζε καο πξαγκαηνπνηήζεθε. 50

51 4.4 Φόξκεο (Forms) Δπφκελν βήκα ζηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ C/SIDE, κεηά ηε δεκηνπξγία πηλάθσλ, είλαη ν ζρεδηαζκφο θνξκψλ. Οη θφξκεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα εηζάγνπκε δεδνκέλα ζε πίλαθεο ηεο βάζεο δεδνκέλσλ θαζψο θαη γηα αλάθηεζε θαη εκθάληζε δεδνκέλσλ πηλάθσλ. Μέζσ ηεο θφξκαο θαζνξίδεηαη ε ξνή ηεο εθαξκνγήο καο. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα λα πξνζπειάζνπκε έλα πίλαθα ηε θνξά είηε λα ζπλδπάζνπκε πιεξνθνξία απφ έλαλ αξηζκφ δηαθνξεηηθψλ πηλάθσλ. Μηα θφξκα κπνξεί λα εκθαλίζεη πιεξνθνξία ε νπνία ππνινγίδεηαη θαζψο εκθαλίδεηαη ε θφξκα, κπνξεί λα πεξηιακβάλεη θαη εηηθέηεο (labels) πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε θαλέλαλ πίλαθα, θαζψο θαη εηθφλεο (bitmap). ην παξαθάησ ζρήκα (ρήκα 4.4.1) θαίλνληαη ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο θφξκαο θαη νη κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο. Δικόνα 4.4.1: ηνηρεία Φφξκαο Controls Φόξκαο Όιε ε πιεξνθνξία ζε κηα θφξκα παξνπζηάδεηαη ζηα controls. Σα controls είλαη αληηθείκελα πνπ εκθαλίδνπλ δεδνκέλα απφ ηα αθφινπζα: Πεδία πίλαθα ηεο βάζεο δεδνκέλσλ Σελ ηηκή κηαο έθθξαζεο C/AL (ην πεξηβάιινλ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ C/SIDE) Δηθφλεο Bitmap ηαηηθή πιεξνθνξία φπσο έλα πεξηγξαθηθφ θείκελν 51

52 Μεξηθά controls νλνκάδνληαη απνδέθηεο (containers), γηα παξάδεηγκα ην frame. Σν frame κφλν ηνπ δελ εκθαλίδεη πιεξνθνξία, κπνξεί φκσο λα πεξηιακβάλεη έλαλ αξηζκφ απφ άιια controls πνπ ζέινπκε λα νκαδνπνηήζνπκε. Έλα πνιχ απνηειεζκαηηθφ control απνδέθηεο είλαη ην tab control, ην νπνίν κπνξεί λα πεξηέρεη, δχν ή πεξηζζφηεξα, frames ή ζειίδεο πνπ ηνπνζεηνχληαη ζηελ θνξπθή ηνπ tab. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα κεηαπεδά κεηαμχ ησλ ζειίδσλ απιά θάλνληαο θιηθ ζην αληίζηνηρν tab πλδεδεκέλεο θαη κε πλδεδεκέλεο Φόξκεο Σππηθά, κηα θφξκα ζρεηίδεηαη κε έλα πίλαθα θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα εηζάγνπκε θαη λα εκθαλίδνπκε πιεξνθνξία απφ απηφλ. ε απηή ηελ πεξίπησζε ε θφξκα καο είλαη ζπλδεδεκέλε. Μηα κε ζπλδεδεκέλε θφξκα δελ ζρεηίδεηαη κε θάπνηνλ πίλαθα. Έλα ηέηνην παξάδεηγκα είλαη κηα θφξκα ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη σο menu, απφ ην νπνίν ν ρξήζηεο επηιέγεη άιιεο θφξκεο ή reports πξνο εθηέιεζε. Σα controls ζε κηα θφξκα, ε νπνία είλαη ζπλδεδεκέλε κε θάπνην πίλαθα, είλαη ζπλήζσο ζπλδεδεκέλα κε ηα πεδία ηνπ ίδηνπ πίλαθα. Γελ είλαη αλαγθαίν λα ππάξρεη έλα control γηα θάζε πεδίν ηνπ πίλαθα νχηε φια ηα controls ηεο θφξκαο λα είλαη ζπλδεδεκέλα κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα. Σα controls ηα νπνία δελ είλαη ζπλδεδεκέλα κε πεδία νλνκάδνληαη κε ζπλδεδεκέλα. Παξάδεηγκα κε ζπλδεδεκέλνπ control είλαη ην θνπκπί εληνιψλ (command button) ην νπνίν πξνθαιεί ηελ εκθάληζε πιεξνθνξίαο ζηε θφξκα. Ιδηφηεηεο Φνξκψλ θαη Controls Οη ηδηφηεηεο πεξηγξάθνπλ πψο έλα control ηνπνζεηείηαη ζηε θφξκα, κε πνην πεδίν ζρεηίδεηαη θαη ηη ζπκβαίλεη φηαλ εηζάγνπκε δεδνκέλα ζε έλα πεδίν θαζψο θαη άιια. Γηαθνξεηηθνί ηχπνη control έρνπλ δηαθνξεηηθέο ηδηφηεηεο. Γηα παξάδεηγκα, έλα πιαίζην θεηκέλνπ (text box), έρεη πεξηζζφηεξεο ηδηφηεηεο απφ φηη έλα πιαίζην εηθφλαο (picture box). Η θφξκα έρεη θαη απηή ηδηφηεηεο. Γηα παξάδεηγκα, κπνξνχκε λα νξίζνπκε αλ ζα ρξεζηκνπνηείηαη κφλν γηα εκθάληζε πιεξνθνξηψλ ή αλ ζα κπνξεί ν ρξήζηεο λα εηζάγεη λέεο εγγξαθέο, αθφκε θαη αλ ζα κπνξεί λα αλαλεψζεη ηηο ήδε ππάξρνπζεο. Οη ηδηφηεηεο κπνξνχλ λα ξπζκηζηνχλ επηιέγνληαο ηα controls ή ηε θφξκα ησλ νπνίσλ ηηο ηδηφηεηεο ζέινπκε λα επεμεξγαζηνχκε θαη ζηε ζπλέρεηα Πξνβνιή Properties. Triggers Έλα trigger είλαη κηα δηαδηθαζία ε νπνία εθηειείηαη απηφκαηα φηαλ ζπκβαίλεη έλα πξνθαζνξηζκέλν γεγνλφο. Σν πξνθαζνξηζκέλν γεγνλφο θαη ε δηαδηθαζία πνπ εθηειείηαη φηαλ απηφ ζπκβεί θαινχληαη trigger. Οη θφξκεο πεξηιακβάλνπλ triggers, δπν απφ απηά είλαη OnOpenForm, θαη OnModifyRecord. Σν OnOpenForm πεξηιακβάλεη θψδηθα ν νπνίνο εθηειείηαη φηαλ αλνίγνπκε ηε θφξκα θαη ην OnModifyRecord πεξηιακβάλεη θψδηθα ν νπνίνο εθηειείηαη πξηλ ην ζχζηεκα απνδερηεί ηηο αιιαγέο πνπ ν ρξήζηεο θάλεη ζε κηα εγγξαθή. Σα triggers κπνξνχκε λα ηα επεμεξγαζηνχκε απφ ηνλ C/AL Editor, ηνλ νπνίν κπνξνχκε λα ηνλ πξνζπειάζνπκε απφ ην ζρεδηαζηή θφξκαο (Form Designer). 52

53 4.4.3 Γεκηνπξγία θελήο θόξκαο ε απηή ηελ ελφηεηα ζα δεκηνπξγήζνπκε κηα θελή θφξκα. Σππηθά, ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ νδεγφ θφξκαο (Form wizard) θαη ην κελνχ πεδίσλ (Field Menu), ηα νπνία ζα ηα αλαπηχμνπκε ζε επφκελεο ελφηεηεο. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε κηα θελή θφξκα αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε Δπγαλεία Object Designer. 2. Δπηιέγνπκε Form θαη αλνίγεη ε ιίζηα κε ηηο ππάξρνπζεο θφξκεο. 3. ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε New ζην θάησ δεμί κέξνο ηνπ ζρεδηαζηή θφξκαο. 4. Δπηιέγνπκε ΟΚ γηα λα δεκηνπξγήζνπκε κηα θελή θφξκα (blank form). Ο ζρεδηαζηή θφξκαο αλνίγεη. 5. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε λέα καο θφξκα. Σελ νλνκάδνπκε Blank Form κε ID Παηψληαο Run εκθαλίδεηαη ε θελή καο θφξκα (Δηθφλα 4.4.2). Δικόνα 4.4.2: Κελή θφξκα Γεκηνπξγία ζπλδεδεκέλεο θόξκαο Όηαλ δεκηνπξγνχκε κηα θελή θφξκα δελ είλαη ζπλδεδεκέλε, απηφ ζεκαίλεη φηη δελ ζρεηίδεηαη κε θάπνηνλ πίλαθα. ε απηή ηελ ελφηεηα ζα ζπζρεηίζνπκε ηελ θελή θφξκα πνπ δεκηνπξγήζακε κε έλα πίλαθα. Γηα λα ζπζρεηίζνπκε κηα θελή θφξκα κε έλα πίλαθα αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα κε ην ID (Blank Form). 2. Αλνίγνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ γηα ηε θφξκα επηιέγνληαο Πποβολή Properties. 53

54 3. Κάλνπκε θιηθ ζηελ ηδηφηεηα SourceTable. Παηψληαο ην lookup θνπκπί ( ) επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ ζέινπκε λα δηαζπλδέζνπκε κε ηε θφξκα καο. Έζησ φηη επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα 18- Customer, ηφηε ε θφξκα καο έρεη ζπλδεζεί κε ηνλ πίλαθα Customer. Δικόνα 4.4.3: Ιδηφηεηεο θφξκαο θαη ζχλδεζε ηεο κε ηνλ πίλαθα Customer 4. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα καο Πξνζζήθε Controls ζηε θόξκα ε απηή ηελ ελφηεηα ζα πξνζζέζνπκε text box, label θαη check box ζηε θφξκα καο, ηα νπνία είλαη απφ ηα πην ζπλεζηζκέλα controls πνπ ζπλαληάκε ζε κηα θφξκα. Δηζαγσγή Text box 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα καο Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Toolbox ( ) απφ ηελ Toolbar θαη εκθαλίδεηαη ην Toolbox (Δηθφλα 4.4.4). 54

55 Δικόνα 4.4.4: Toolbox 3. Γηα λα δνχκε ηη είλαη ην θάζε θνπκπί ζην Toolbox αθήλνπκε γηα ιίγα δεπηεξφιεπηα ην δείθηε καο πάλσ ζην θνπκπί πνπ καο ελδηαθέξεη. 4. Δπηιέγνπκε ζηε ζπλέρεηα ην θνπκπί Text Box θαη θαηφπηλ έλα θιηθ ζηελ θφξκα καο εθεί πνπ επηζπκνχκε λα ην ηνπνζεηήζνπκε (Δηθφλα 4.4.5) Δικόνα 4.4.5: ρεδηαζηήο Φφξκαο κε Text box Γηα λα ζπλδέζνπκε ην text box κε θάπνην πεδίν πίλαθα αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε λα εκθαληζηεί ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ γηα ην text box. 2. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα SourceExpr ζε No. (Μαδί κε ηα εηζαγσγηθά). 3. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα. 4. Αλ ζηε ζπλέρεηα εθηειέζνπκε ηε θφξκα παηψληαο Run ζα δνχκε φηη ζην Νν. εκθαλίδνληαη φιεο νη εγγξαθέο ηνπ πίλαθα καο γηα ην ζπγθεθξηκέλν πεδίν. 55

56 Δηζαγσγή Label Σν text box πνπ δεκηνπξγήζακε πξνεγνπκέλσο, δελ δίλεη μεθάζαξα ζην ρξήζηε λα θαηαιάβεη ηη πιεξνθνξία είλαη απηή πνπ απεηθνλίδεηαη. Με ζθνπφ λα βνεζήζνπκε ην ρξήζηε, πξνζζέηνπκε έλα label (εηηθέηα) πνπ πεξηγξάθεη ην πεδίν ηεο θφξκαο. 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα Απφ ην Toolbox επηιέγνπκε ην θνπκπί label. 3. Μεηαθηλνχκε ζηε ζπλέρεηα ην δείθηε ζηε θφξκα καο θαη αξηζηεξά απφ ην text box. 4. Αλνίγνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα ην label. 5. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα Caption ζε No. 6. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα. 7. Δπηιέγνπκε Run θαη βιέπνπκε φηη αξηζηεξά απφ ην text box εκθαλίδεηαη ην Νν. Σν label Νν. δείρλεη ζην ρξήζηε φηη ε πιεξνθνξία πνπ εκθαλίδεηαη ζην text box είλαη ην πεδίν Νν. ηνπ πίλαθα Customer (Δηθφλα 4.4.6). Δικόνα 4.4.6: Φφξκα κε Label θαη Text box Δηζαγσγή Check Box Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα Check box ζηε θφξκα καο, αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα Απφ ην Toolbox επηιέγνπκε ην θνπκπί Check box. 56

57 3. Αθνχ επηιέμνπκε ην Check box κεηαθηλνχκε ην δείθηε ζηε κέζε ηεο θφξκαο θαη θάησ απφ ηα δπν controls πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη. Πξέπεη λα πξνζέμνπκε φκσο θαζψο ην Check box πξέπεη λα ζπλδεζεί κε έλα πεδίν. 4. Αλνίγνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα ην Check box. 5. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα SourceExpr ζε Print Statements. 6. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα Caption ζε Print Statements. 7. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα ShowCaption ζε Yes. 8. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα. 9. Αλ ηξέμνπκε ηε θφξκα καο ηφηε πξέπεη λα εκθαληζηεί ην απνηέιεζκα πνπ δείρλεη ε παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.4.7). Δικόνα 4.4.7: Φφξκα κε Check box Δηζαγσγή Container Controls ε απηή ηελ ελφηεηα ζα πξνζζέζνπκε ζε κηα θελή θφξκα container controls θαη ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε tab, frame θαη table box controls. 1. Δπηιέγνπκε New γηα λα δεκηνπξγήζνπκε κηα λέα θελή θφξκα θαη ζην παξάζπξν New Form πιεθηξνινγνχκε ή επηιέγνπκε Item ζην πεδίν Table, έηζη ζπλδένπκε ηε θφξκα κε ηνλ πίλαθα Item. 2. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα κε ID θαη φλνκα Blank Form Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα

58 4. Αλνίγνπκε ην Toolbox, αλ δελ είλαη ήδε αλνηθηφ. ηα επφκελα βήκαηα ζα πξνζζέζνπκε tab control ζηε θφξκα καο: 1. Απφ ην Toolbox επηιέγνπκε ην θνπκπί Tab Control. 2. Μεηαθηλνχκε ην δείθηε ζηελ πάλσ αξηζηεξή πεξηνρή ηεο θφξκαο θαη θάλνπκε αξηζηεξφ θιηθ γηα λα δεκηνπξγεζεί ην tab. Παξαηεξνχκε φηη ε θφξκα έρεη έλα κφλν tab ην νπνίν νλνκάδεηαη General (Δηθφλα 4.4.8). Απηή είλαη κηα πξνθαζνξηζκέλε νλνκαζία, ηελ νπνία φκσο κπνξνχκε λα αιιάμνπκε. Δικόνα 4.4.8: Κελή θφξκα κε έλα tab 3. Γηα λα πξνζζέζνπκε πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο tabs ηφηε επηιέγνπκε ηδηφηεηεο γηα ην tab καο θαη αλνίγεη ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ. 4. Πεγαίλνπκε ζηελ ηδηφηεηα PageNames. Παξαηεξνχκε φηη ε παξνχζα ηηκή είλαη <General> (ην φλνκα ηνπ πξψηνπ tab). Η ηδηφηεηα PageNames είλαη κηα ιίζηα κε νλφκαηα tab ηα νπνία δηαρσξίδνληαη κε θφκκα κεηαμχ ηνπο. Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα ή πεξηζζφηεξα tab, αξθεί λα ηα πξνζζέζνπκε ζε ιίζηα. 5. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα PageNames ζε General,Test,Frame,Table Box φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.4.9). 6. Κιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ. 58

59 Δικόνα 4.4.9: Πξνζζήθε Tabs Μπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε controls ζηα tab καο κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν πνπ παξνπζηάζακε ζε πξνεγνχκελεο ελφηεηεο. ηα επφκελα βήκαηα ζα πξνζζέζνπκε frame control ζηε παξαπάλσ θφξκα. Δίλαη παξφκνην κε ηελ ζειίδα (page) ζε έλα Tab, ελζσκαηψλεη θαη άιια controls θαη φηαλ κεηαθηλνχκε ην frame ηα controls κέλνπλ ζην frame. 1. Δπηιέγνπκε ην frame tab ζηε θφξκα καο. 2. Απφ ην Toolbox επηιέγνπκε ην θνπκπί frame. 3. Κάλνπκε αξηζηεξφ θιηθ κέζα ζην frame tab ψζηε λα δεκηνπξγεζεί ην frame control. Μπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε ηελ έθηαζε ηνπ frame ψζηε λα ηαηξηάμεη κε ην ππφινηπν tab. 4. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα Caption ηνπ frame ζε Test Frame. 5. Μπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε κέζα ζην frame δηάθνξα controls (Δηθφλα ) 59

60 Δικόνα : Controls ζε Frame ηα επφκελα βήκαηα ζα πξνζζέζνπκε TableBox Control ζηελ παξαπάλσ θφξκα. Έλα tablebox control είλαη έλα container control πνπ πεξηιακβάλεη ζπλδεδεκέλα controls. Δπηηξέπεη ζηε θφξκα λα εκθαλίδεη πεξηζζφηεξεο απφ κηα εγγξαθέο ηαπηφρξνλα. 1. Δπηιέγνπκε ην Table Box tab. 2. Απφ ην Toolbox επηιέγνπκε ην control TableBox. 3. Κάλνπκε αξηζηεξφ θιηθ κέζα ζην tab γηα λα δεκηνπξγεζεί ην TableBox. Παξαηεξνχκε φηη ην control καο είλαη άδεην, φκσο κελ μερλάκε φηη είλαη έλα container control πνπ ζεκαίλεη φηη ρξεηάδεηαη λα πξνζζέζνπκε θαη άιια controls ζε απηφ (Δηθφλα ). 4. Δθφζνλ ε θφξκα καο είλαη ζπλδεδεκέλε κε θάπνην πίλαθα, κπνξνχκε λα επηιέμνπκε Πποβολή Field Menu θαη λα εκθαληζηεί έλα παξάζπξν κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα πνπ είλαη ε θφξκα ζπλδεδεκέλε. Δπηιέγνπκε ηα πεδία πνπ ζέινπκε θαη ζηε ζπλέρεηα παηάκε απιφ αξηζηεξφ θιηθ πάλσ ζηελ γθξη κπάξα ηνπ TableBox. Έζησ φηη βάδνπκε έλα πεδίν, ην Νν., απηφ ζα θαίλεηαη φπσο ζηελ εηθφλα Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα. 6. Μπνξνχκε λα εθηειέζνπκε ηε θφξκα λα παξαηεξήζνπκε φηη έρνπλ ιάβεη ρψξα φιεο νη πξνζζήθεο ησλ controls πνπ θάλακε ζηηο παξαπάλσ ελφηεηεο. 60

61 Δικόνα : Φφξκα κε TableBox Δικόνα : TableBox κε πεδίν πίλαθα 61

62 Γεκηνπξγία Buttons (Κνπκπηψλ) Τπάξρνπλ δχν ηχπνη buttons, ηα buttons εληνιψλ (command) θαη ηα θνπκπηά menu. Command buttons Θα δεκηνπξγήζνπκε έλα command button ην νπνίν θιείλεη ηε θφξκα. 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα πνπ επηζπκνχκε. 2. Αλνίγνπκε ην Toolbox. 3. Δπηιέγνπκε ην Command button. 4. Σνπνζεηνχκε ην δείθηε ζην ζεκείν ηεο θφξκαο πνπ ζέινπκε λα εηζάγνπκε ην θνπκπί θαη ζηε ζπλέρεηα παηάκε απιφ αξηζηεξφ θιηθ. πλήζσο ηα buttons ηνπνζεηνχληαη ζην θάησ δεμί κέξνο ηεο θφξκαο. 5. Αλνίγνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα ην button καο. 6. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα PushAction ζε ΟΚ. Θέηνληαο ΟΚ ην θνπκπί απηνκάησο φηαλ ζα ην παηάκε ζα θιείλεη ηε θφξκα. Τπάξρνπλ θαη άιιεο επηινγέο γηα απηή ηελ ηδηφηεηα φπσο Cancel, help, RunObject θ.α. 7. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα καο. 8. Αλ εθηειέζνπκε ηε θφξκα καο, ζα δνχκε φηη ην θνπκπί καο έγηλε ιεηηνπξγηθφ. Menu buttons Σα menu buttons είλαη containers γηα ηα menu items. Έλα menu item κνηάδεη πνιχ κε έλα command button θαη κνηξάδεηαη πνιιέο απφ ηηο ίδηεο ηδηφηεηεο. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα menu button αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα πνπ καο ελδηαθέξεη. 2. Αλνίγνπκε ην Toolbox. 3. Δπηιέγνπκε ην Menu Button. 4. Σνπνζεηνχκε ην Menu Button κέζα ζηε θφξκα, ζηε ζέζε πνπ επηζπκνχκε. 5. Δπηιέγνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα απηφ θαη ζηελ ηδηφηεηα Caption γξάθνπκε ην φλνκα πνπ επηζπκνχκε λα εκθαλίδεη σο φλνκα θνπκπηνχ. 6. Κιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ. 7. Σψξα ζα πξέπεη λα ηνπ πξνζζέζνπκε menu items. 62

63 8. Δπηιέγνπκε ην button καο θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Πποβολή Menu Items. Δκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν: 9. ηε ζηήιε caption γξάθνπκε ην φλνκα ηνπ menu item πνπ ζέινπκε λα πεξηέρεηαη ζην θνπκπί καο. ηε ζηήιε ShortCutKey βάδνπκε ηε ζπληφκεπζε γηα απηφ ην item απφ ην πιεθηξνιφγην. ηε ζηήιε action επηιέγνπκε ηη ζέινπκε λα θάλεη απηφ ην item. Γηα παξάδεηγκα αλ ζέινπκε λα αλνίγεη κηα άιιε θφξκα ηφηε ζα επηιέμνπκε RunObject θαη ζηε ζηήιε RunObject ζα επηιέμνπκε ην αληηθείκελν πνπ ζέινπκε λα εθηειέζεη, π.ρ. Form Με ηνλ ίδην ηξφπν βάδνπκε φζα menu items αθφκα επηζπκνχκε. 10. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα καο. 4.5 Καηαζηάζεηο (Reports) Οη θαηαζηάζεηο εκθαλίδνπλ ζπγθεληξσηηθέο πιεξνθνξίεο απφ ηε βάζε. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εθηχπσζε εγγξάθσλ φπσο ηα ηηκνιφγηα, κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ ρσξίο λα ηππψζνπλ θάηη. ε απηή ηελ ελφηεηα ζα πεξηγξάςνπκε ηα ζηνηρεία κηαο θαηάζηαζεο. Η δεκηνπξγία κηαο θαηάζηαζεο πεξηιακβάλεη ηφζν ην business logic, ην νπνίν θαιχπηεη ην είδνο ηεο πιεξνθνξίαο πνπ ζα πεξηέρεηαη ζηελ θαηάζηαζε, θαη ηε δηάηαμε (layout), ε νπνία έρεη λα θάλεη κε ηελ εκθάληζε ηεο θαηάζηαζεο φηαλ απηή ηππψλεηαη. ην παξαθάησ ζρήκα (Δηθφλα 4.5.1) θαίλνληαη ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο θαηάζηαζεο θαη νη κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο. 63

64 Δικόνα 4.5.1: πζηαηηθά ζηνηρεία θαηάζηαζεο θαη ε Request Form Παξαθάησ πεξηγξάθνληαη ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο θαηάζηαζεο: Πεξηγξαθή Καηάζηαζεο (Report Description) Πεξηιακβάλεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζπιιέγνληαη ηα δεδνκέλα θαη ην πψο απηά παξνπζηάδνληαη ζην ραξηί. Η πεξηγξαθή ηεο θαηάζηαζεο απνζεθεχεηαη ζηε βάζε. Data Item Έλα data item αληηζηνηρεί ζε έλα πίλαθα. Γηα λα αλαθηήζνπκε πιεξνθνξία απφ ηνπο πίλαθεο νξίδνπκε data items. Όηαλ κηα θαηάζηαζε ρξεζηκνπνηεί πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ πίλαθεο, ηφηε νξίδνπκε ζρέζεηο κεηαμχ ησλ data items γηα ηελ αλάθηεζε θαη ηελ νξγάλσζε ησλ επηζπκεηψλ δεδνκέλσλ. Section ε κηα θαηάζηαζε πνπ εθηππψλεηαη, φπσο ηηκνιφγην, θάζε data item κπνξεί λα έρεη έλα ή πεξηζζφηεξα sections. Έλα section κπνξεί λα ζεσξεζεί σο έλα ηκήκα πιεξνθνξίαο, νιφθιεξε ε θαηάζηαζε απνηειείηαη απφ έλαλ αξηζκφ απφ sections: Απηά πνπ εθηππψλνληαη κφλν κηα θνξά, φπσο ηα ζχλνια (grand totals), 64

65 Απηά πνπ εθηππψλνληαη κφλν κηα θνξά ζε θάζε ζειίδα, φπσο ε θεθαιίδα (header), Απηά πνπ εθηππψλνληαη γηα θάζε εγγξαθή πνπ αλαθηάηαη απφ ηε βάζε. Control Η πιεξνθνξία πνπ εκθαλίδεηαη ζηα sections απνηειείηαη απφ controls. Σα δηαζέζηκα controls είλαη: Σα text boxes, ζηα νπνία εκθαλίδεηαη ην πεξηερφκελν πεδίσλ πηλάθα, φπσο επίζεο θαη ην απνηέιεζκα ζχλζεησλ ππνινγηζκψλ. Σα labels ηα νπνία εκθαλίδνπλ ζηαηηθφ θείκελν, φπσο έλαο ηίηινο ζηήιεο ζηελ νπνία εκθαλίδνληαη δεδνκέλα. ρήκαηα, εηθφλεο. Request Form Δίλαη κηα θφξκα πνπ εθηειείηαη πξηλ εθηειεζηεί ε πξαγκαηηθή θαηάζηαζε. Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ζπιινγή αηηεκάησλ θαη επηινγψλ ηνπ ρξήζηε, φπσο ηξφπν ηαμηλφκεζεο δεδνκέλσλ ή ην επίπεδν ιεπηνκέξεηαο. Οη ηδηφηεηεο θαη ηα triggers έρνπλ ηελ ίδηα ζεκαζία κε απηήλ πνπ παξνπζηάζακε ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο ρεδηαζηέο Καηάζηαζεο (Report Designers) Ο ζρεδηαζηήο θαηάζηαζεο πεξηιακβάλεη δπν επηπξφζζεηνπο ζρεδηαζηέο: Σν ζσεδιαζηή sections, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο δηάηαμεο ησλ θαηαζηάζεσλ. Σν ζσεδιαζηή request form, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο θφξκαο κε επηινγέο δηαζέζηκεο ζην ρξήζηε. Αλνίγνπκε ην ζρεδηαζηή θαηαζηάζεσλ επηιέγνληαο reports απφ ηνλ Object Designer. Έζησ φηη ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε κηα θαηάζηαζε ε νπνία ηαμηλνκεί ηνπο πειάηεο αλά πσιεηή. Αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Πξηλ μεθηλήζνπκε κε ηελ θαηάζηαζε καο, ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε ζηνλ πίλαθα Customer 18, ην θιεηδί Salesperson Code ζηε ιίζηα κε ηα θιεηδηά, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.5.2). 65

66 Δικόνα 4.5.2: Πξνζζήθε θιεηδηνχ Salesperson Code ζηε ιίζηα θιεηδηψλ πίλαθα Customer 2. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα ηε ζπλέρεηα δεκηνπξγνχκε ην κνληέιν δεδνκέλσλ (Data model) ηεο θαηάζηαζεο καο. Με ην data model ζηελ νπζία δεκηνπξγνχκε ην business logic ηεο θαηάζηαζεο. Αξρηθά επηιέγνπκε New απφ ην ζρεδηαζηή θαηάζηαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα ΟΚ. Δκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 4.5.3). 4. Δπηιέγνπκε ηελ πξψηε γξακκή θαη πιεθηξνινγνχκε ή επηιέγνπκε ηνλ αξηζκφ ή ην φλνκα ηνπ πίλαθα Salesperson/Purchaser, Δπηιέγνπκε ηελ επφκελε γξακκή θαη πξνζζέηνπκε ηνλ πίλαθα 18-Customer. 6. Δπεηδή ζέινπκε ε θαηάζηαζε εκθαλίδεη ηνπο πειάηεο αλά πσιεηή, πξέπεη λα νξίζνπκε κε ηέηνην ηξφπν ηα data items ψζηε λα δηαβάδεη πξψηα ηνλ πίλαθα Salesperson/Purchaser. Έπεηηα γηα θάζε εγγξαθή ηνπ πίλαθα Salesperson/Purchaser, δηαβάδεη φινπο ηνπο πειάηεο πνπ έρεη ν ζπγθεθξηκέλνο πσιεηήο. Γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ επηιέγνπκε ηε γξακκή πνπ έρνπκε βάιεη ηνλ πίλαθα Customer θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ην δεμί βέινο ζην θάησ κέξνο. 7. Με επηιεγκέλν ην data item Customer αλνίγνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ. 8. Δπηιέγνπκε ηελ ηδηφηεηα DataItemLinkReference θαη επηβεβαηψλνπκε φηη έρεη ηηκή Salesperson/Purchaser. 9. Δπηιέγνπκε ηελ ηδηφηεηα DataItemLink θαη ζηε ζπλέρεηα ην Assist button. 10. ηε ζηήιε Field επηιέγνπκε Salesperson Code απφ ηνλ πίλαθα Customer. 11. ηε ζηήιε Reference, επηιέγνπκε ην πεδίν Code απφ ηνλ πίλαθα Salesperson/Purchaser (Δηθφλα 4.5.4) 66

67 Δικόνα 4.5.3: ρεδηαζηήο Καηάζηαζεο Δικόνα 4.5.4: Παξάζπξν DataItemLink 12. Δπηιέγνπκε ΟΚ. 13. ηε ζπλέρεηα εληνπίδνπκε ηελ ηδηφηεηα DataItemTableView ηνπ Customer data item θαη πιεθηξνινγνχκε SORTING(Salesperson Code). 14. Με απηφ ηνλ ηξφπν ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα Customer ηαμηλνκνχληαη κε βάζε ην πεδίν Salesperson Code. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηελ θαηάζηαζε κε ID θαη κε φλνκα Customers by Salesperson. 15. Σν κνληέιν δεδνκέλσλ καο είλαη πιένλ έηνηκν. Σν επφκελν βήκα είλαη λα ζρεδηάζνπκε ηε ζειίδα. Σε ζειίδα ηε ζρεδηάδνπκε ζην ζρεδηαζηή Section. Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζην επφκελν βήκα ζα παξνπζηάζνπκε ηα βαζηθά ζηνηρεία ηνπ Section Designer. 67

68 Section Designer Κάζε data item κπνξεί λα έρεη έλα ή πεξηζζφηεξα section ζε κηα θαηάζηαζε (report). Αλνίγνπκε ην ζρεδηαζηή sections επηιέγνληαο Πποβολή Sections, ελψ είκαζηε αθφκε ζην report designer. Έλα section είλαη έλα ππν-αληηθείκελν ελφο data item. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα section, επηιέγνπκε ην data item κε ην νπνίν ην section ζρεηίδεηαη θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ηνλ ηχπν ηνπ section. ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξέρεηαη κηα ζχληνκε πεξηγξαθή ησλ δηαζέζηκσλ ηχπσλ section: Section Body Footer GroupFooter GroupHeader Header TransFooter TransHeader Πεπιγπαθή Απηφ ην section εκθαλίδεηαη κηα θνξά γηα θάζε εγγξαθή πνπ επεμεξγάδεηαη απφ ην data item. Δάλ ππεξπεδείηαη κηα εγγξαθή ηφηε απηφ ην section δελ εκθαλίδεηαη γηα απηή ηελ εγγξαθή. Απηφ ην section εθηππψλεηαη ηειεπηαίν γηα έλα data item. Η πξνθαζνξηζκέλε ελέξγεηα είλαη λα εκθαλίδεηαη κηα θνξά γηα θάζε επεμεξγαζία ηνπ data item. Απηφ ην section εθηππψλεηαη ακέζσο κεηά ηελ επεμεξγαζία ηεο ηειεπηαίαο εγγξαθήο κηαο νκάδαο. Δθηππψλεηαη κφλν εάλ είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε ηδηφηεηα GroupTotalFields γηα ην data item. Απηφ ην section εθηππψλεηαη ακέζσο πξηλ ηελ επεμεξγαζία ηεο πξψηεο εγγξαθήο κηαο νκάδαο. Οκνίσο κε ην GroupFooter πξέπεη λα είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε ηδηφηεηα GroupTotalFields. Απηφ ην section εθηππψλεηαη κία θνξά γηα έλα data item. Δκθαλίδεηαη κία θνξά γηα θάζε επεμεξγαζία ηνπ data item,κπνξνχκε φκσο λα επηιέμνπκε λα εκθαλίδεηαη ζε θάζε ζειίδα. Απηφ ην section εθηππψλεηαη ζην ηέινο ηεο ζειίδαο γηα έλα data item πνπ ζπλερίδεηαη ζηελ επφκελε ζειίδα. Απηφ ην section εθηππψλεηαη ζηελ αξρή ηεο ζειίδαο γηα έλα data item πνπ ζπλερίδεηαη απφ ηελ επφκελε ζειίδα. Κάζε section ιεηηνπξγεί φπσο κηα θφξκα, κε ηελ ηδηφηεηα SourceTable λα είλαη ζπλδεδεκέλε κε ηνλ πίλαθα ηνπ data item. Σα controls ζηα section δελ έρνπλ triggers, έρνπλ φκσο ηηο ίδηεο ηδηφηεηεο φπσο ε θφξκα. 68

69 ηε ζπλέρεηα ζα πξνρσξήζνπκε ζην επφκελν βήκα ζρεδηαζκνχ ηεο θαηάζηαζεο, ην νπνίν είλαη ν ζρεδηαζκφο ηεο δηάηαμεο ηεο ζειίδαο (layout). 16. Δπηιέγνπκε ηελ θαηάζηαζε θαη κεηά Design. 17. Πποβολή Sections. Δκθαλίδεηαη ν ζρεδηαζηήο section έρνληαο ήδε δεκηνπξγήζεη: Salesperson/Purchaser body(1) θαη Customer body(1). 18. Δπηιέγνπκε ηελ γθξη κπάξα κε ην φλνκα Salesperson/Purchaser θαη επηιέγνπκε F3 γηα λα εηζάγνπκε section. Δκθαλίδεηαη ην θνπηί δηαιφγνπ Insert New Section. 19. Δπηιέγνπκε Header Section σο ηνλ ηχπν ηνπ section πνπ ζέινπκε λα εηζάγνπκε θαη ζηε ζπλέρεηα ΟΚ. Σν Header section εκθαλίδεηαη πάληα πάλσ απφ ην Body section. 20. Δπαλαιακβάλνπκε ηα βήκαηα 18 θαη 19 απηή ηε θνξά γηα ην Customer. Οινθιεξψλνληαο θαη απηφ ην βήκα ζα πξέπεη λα έρνπκε ηέζζεξα section ζηελ θαηάζηαζε καο, ηα νπνία δελ έρνπλ controls. Αλ εθηειέζνπκε ηελ θαηάζηαζε καο δελ ζα εκθαληζηεί ηίπνηα. 21. Δπηιέγνπκε ην Salesperson/Purchaser body section. 22. Πποβολή Field Menu. 23. Δπηιέγνπκε απφ ην Field Menu ηα πεδία Code θαη Name, θξαηψληαο παηεκέλν ην πιήθηξν Ctrl (Δηθφλα 4.5.5). Δικόνα 4.5.5: Field Menu κε επηιεγκέλα δχν πεδία 24. Σνπνζεηνχκε ην δείθηε καο ζην Salesperson/Purchaser body section θαη θάλνπκε κνλφ θιηθ γηα λα ελεξγνπνηεζεί ν ζρεδηαζηήο section θαη μαλά κνλφ θιηθ γηα λα ηνπνζεηεζνχλ ηα πεδία ζην section. 25. Μεηαθέξνπκε ηα labels, έλα ηε θνξά, απφ ην body section ζην header section θαη ηα επζπγξακκίδνπκε κε ηα αληίζηνηρα text boxes ηνπ body section. 69

70 26. Δπαλαιακβάλνπκε ηα βήκαηα γηα ην Customer body section. Δηζάγνπκε ηα πεδία No., Name, City θαη Phone No. απφ ηνλ πίλαθα Customer. Αθνχ ν νινθιεξψζνπκε θαη ην βήκα 26 ηφηε ζα πξέπεη λα έρνπκε ην απνηέιεζκα πνπ εκθαλίδεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.5.6). Δικόνα 4.5.6: Body θαη Header sections κε Πεδία θαη Ολφκαηα Πεδίσλ 27. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηελ θαηάζηαζε καο. 28. Δπηιέγνπκε Run. Δκθαλίδεηαη ε θφξκα αηηεκάησλ (Request Form), ε νπνία δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα εηζάγεη θίιηξα γηα ηα data items ή λα αιιάμεη ηελ ηαμηλφκεζε ηνπο. Δπίζεο απφ απηή ηε θφξκα κπνξνχκε λα επηιέμνπκε αλ ζα εθηππψζνπκε ή ζα δνχκε κηα πξνεπηζθφπεζε ηεο θαηάζηαζεο καο. 4.6 Dataports Σα Dataports είλαη αληηθείκελα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εηζαγσγή δεδνκέλσλ απφ αξρεία θεηκέλνπ θαζψο θαη εμαγσγή ηνπο ζε αξρεία θεηκέλνπ. Καηά ηε δηάξθεηα εηζαγσγήο θαη εμαγσγήο ππάξρνπλ πνιιέο επηινγέο γηα ην format (ηχπν) ηνπ εμσηεξηθνχ αξρείνπ. Όηαλ εηζάγνπκε δεδνκέλα απφ έλα αξρείν θεηκέλνπ, κπνξνχκε λα ειέγμνπκε ηη ζα ζπκβεί ζηελ πεξίπησζε πνπ ε εηζαρζείζα εγγξαθή έρεη ηελ ίδηα ηηκή θιεηδηνχ κε κηα ππάξρνπζα εγγξαθή ζε πίλαθα ηεο βάζεο καο. Δπηπξφζζεηα, ζε επίπεδν πεδίνπ dataport, κπνξνχκε λα ειέγμνπκε εάλ εθηειεζηεί ή φρη ην trigger OnValidate γηα θάζε πεδίν. ην παξαθάησ ζρήκα (Δηθφλα 4.6.1) θαίλνληαη ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ησλ dataports θαη νη κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο. 70

71 Δικόνα 4.6.1: πζηαηηθά ζηνηρεία dataports θαη ε Request Form Σα πεξηζζφηεξα ζπζηαηηθά ησλ dataport έρνπλ πεξηγξαθεί ζε άιια αληηθείκελα ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο. Παξαθάησ ζα επηθεληξσζνχκε ζε ζπζηαηηθά ηα νπνία δελ έρνπκε πεξηγξάςεη κέρξη ηψξα. Πεξηγξαθή Dataport Η πεξηγξαθή ηνπ dataport πεξηιακβάλεη ην πσο ζπιιέγνληαη ηα δεδνκέλα, πσο δηακνξθψλνληαη φηαλ γξάθνληαη ζην εμσηεξηθφ αξρείν θαζψο θαη ην ηη ζα πεξηιακβάλεη απηφ. Η πεξηγξαθή ηνπ απνζεθεχεηαη ζηε βάζε. Πεδίν Dataport Έλα πεδίν dataport αλαθέξεηαη ζην πεδίν ηνπ αξρείνπ απφ ην νπνίν ηα δεδνκέλα εηζάγνληαη ζηε βάζε καο. Σα πεδία ζε έλα εμσηεξηθφ αξρείν νξίδνληαη είηε κε έλα ζηαζεξφ κέγεζνο είηε νξηνζεηεκέλα κε ζπγθεθξηκέλνπο ραξαθηήξεο. Τπάξρνπλ ηέζζεξηο βαζηθνί ηχπνη dataport: ε εηζαγσγή θαη ε εμαγσγή, θάζε κηα απφ ηηο νπνίεο κε θαζνξηζκέλν θαη κε κεηαβιεηφ format (ηχπν) εμσηεξηθνχ αξρείνπ. Παξαθάησ ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα dataport ην νπνίν εμάγεηαη ζε θαζνξηζκέλν format (ηχπν): 1. Απφ ην ζρεδηαζηή αληηθεηκέλσλ επηιέγνπκε ην θνπκπί Dataport. 2. Δπηιέγνπκε New, νπφηε αλνίγεη ην παξάζπξν ηνπ ζρεδηαζηή dataport. 71

72 3. ην πξψην πεδίν DataItem πξνζζέηνπκε ηνλ πίλαθα πνπ επηζπκνχκε, γηα παξάδεηγκα αο πξνζζέζνπκε ηνλ πίλαθα G/L Account. 4. Δπηιέγνπκε κηα θελή γξακκή θαη ζηε ζπλέρεηα ηηο ηδηφηεηεο γηα ην dataport φρη γηα ην data item. 5. Οξίδνπκε ηελ ηδηφηεηα Import ζε Νν (Όρη) γηα λα δεκηνπξγεζεί έλα dataport πνπ ζα εμάγεη δεδνκέλα. ηε ζπλέρεηα νξίδνπκε ηελ ηδηφηεηα FileFormat ζε Fixed εθφζνλ ζέινπκε λα είλαη θαζνξηζκέλν. 6. Δπηιέγνπκε ην data item G/L Account. 7. Δπηιέγνπκε Πξνβνιή Dataport Fields θαη εκθαλίδεηαη ν ζρεδηαζηήο πεδίσλ ηνπ G/L Account. 8. Πξνζζέηνπκε ηα παξαθάησ πεδία θαη ζπκπιεξψλνπκε ηα πεδία φπσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα: Σα πεδία πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ πάλσ πίλαθα είλαη ηα πεδία πνπ ζα εμαρζνχλ. 9. Κιείλνπκε ην ζρεδηαζηή πεδίσλ θαη αλνίγνπκε ην παξάζπξν ηδηνηήησλ γηα ην G/L Account data item. 10. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile κε ID θαη φλνκα Sample Dataport. Όηαλ εθηεινχκε (Run) έλα dataport ηφηε ε πξνθαζνξηζκέλε θφξκα αηηεκάησλ (request form) αλνίγεη. Σν πξψην tab δελ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ, σζηφζν ην δεχηεξν, Options, είλαη ζεκαληηθφ γηαηί παξέρεη ν ρξήζηεο ην φλνκα ηνπ εμσηεξηθνχ αξρείνπ ζην νπνίν κεηαθέξνληαη ηα δεδνκέλα. Παξαθάησ θαίλνληαη ηα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε πξνθεηκέλνπ λα εμάγνπκε ηα δεδνκέλα καο ζε έλα εμσηεξηθφ αξρείν: 1. Δπηιέγνπκε ην dataport κε id Δπηιέγνπκε Run. Δκθαλίδεηαη ε θφξκα αηηεκάησλ γηα ην Sample Dataport. 3. ην Options tab επηιέγνπκε ην αξρείν ζην νπνίν ζα εμάγνπκε ηα δεδνκέλα καο. 4. Δπηιέγνπκε Desktop ζην θνπηί Save In, πιεθηξνινγνχκε Sample Dataport ζην θνπηί File Name θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Save. 5. Δπηιέγνπκε ΟΚ ζηε θφξκα αηηεκάησλ. Όηαλ ε εθηέιεζε ηειεηψζεη, ηφηε κπνξνχκε λα δνχκε ην αξρείν πνπ έρεη απνζεθεπηεί ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο ζηνλ θεηκελνγξάθν κε ηα δεδνκέλα πνπ εμάγακε (Δηθφλα 4.6.2). 72

73 Δικόνα 4.6.2: Δμαγσγή Dataport ηε ζπλέρεηα ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα dataport ην νπνίν εηζάγεηαη ζε θαζνξηζκέλν format (ηχπν). Όηαλ δεκηνπξγνχκε έλα dataport ην νπνίν εηζάγεη δεδνκέλα πξέπεη λα ιακβάλνπκε ππφςε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν νη εγγξαθέο πξέπεη λα εηζαρζνχλ ζηνλ θαηάιιειν πίλαθα. Απηφ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ αλ ν πίλαθαο πεξηέρεη ήδε εγγξαθέο κε ην ίδην πξσηεχνλ θιεηδί κε ησλ εγγξαθψλ πνπ πξφθεηηαη λα εηζαρζνχλ. ην παξαθάησ παξάδεηγκα ζεσξνχκε νηη ν πίλαθαο είλαη άδεηνο. Έζησ νηη ζέινπκε λα εηζάγνπκε ζε έλα πίλαθα ηνπ ζπζηήκαηνο καο ην παξαθάησ αξρείν (Δηθφλα 4.6.3). Δικόνα 4.6.3: Δγγξαθέο πξνο εηζαγσγή ζε txt format 73

74 Θέινπκε λα εηζάγνπκε ηηο εγγξαθέο ηεο εηθφλαο ζηνλ θελφ πίλαθα πνπ θαίλεηαη παξαθάησ: Δικόνα 4.6.4: Πίλαθαο ζηνλ νπνίν εηζάγνπκε ηηο εγγξαθέο ηεο εηθφλαο Πξέπεη λα απνθαζίζνπκε πσο ζα δηαζπάζνπκε ηηο γξακκέο ηνπ αξρείνπ πνπ πξφθεηηαη λα εηζαρζεί. Παξαηεξψληαο ηηο γξακκέο ηνπ αξρείνπ ζπκπεξαίλνπκε ηα starting positions ησλ πεδίσλ (Δηθφλα 4.6.5). Δικόνα 4.6.5: Πεδία πνπ πξέπεη λα νξίζνπκε starting positions Έρνληαο θαηαιάβεη πσο νξγαλφληαη νη γξακκέο ζην εηζαρζέλ αξρείν, πξνρσξάκε ζηε δεκηνπξγία ηνπ dataport αθνινπζψληαο ηα παξαθάησ βήκαηα: 74

75 1. Απν ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Dataport. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. Δπηιέγνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ην Dataport. 4. Οξίδνπκε ηελ ηδηφηεηα Import ζε Yes θαη ηελ ηδηφηεηα FileFormat ζε Fixed. 5. Απνζεθεχνπκε ην λέν dataport κε ID θαη φλνκα Test Import Dataport. 6. Δπηιέγνπκε Design γηα ην dataport κε ID θαη πξνζζέηνπκε σο data item ηνλ πίλαθα Dataport Test Table πνπ είλαη ν πίλαθαο ηεο εηθφλαο Πξνζζέηνπκε ηα πεδία απν ηνλ πίλαθα ζην dataport ρξεζηκνπνηψληαο ην ζρεδηαζηή πεδίσλ dataport θαη ζπκπιεξψλνπκε ζηε ζπλέρεηα ηα StartPos θαη Width φπσο θαίλνληαη παξαθάησ (φπσο απηά πξνέθπςαλ απν ηελ εηθφλα 4.6.5). 6. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ην dataport. 7. Δθηεινχκε (Run) ην dataport απν ηνλ Object Designer. Απν Options tab ηεο request form επηιέγνπκε ην αξρείν DevImport.txt σο ην αξρείν πξνο εηζαγσγή. Δπηιέγνπκε ΟΚ. 8. Αλνίγνπκε ηνλ πίλαθα κε ID θαη παξαηεηνχκε νηη πιένλ νη εγγξαθέο ηνπ αξρείνπ εηζήρζεζαλ ζηνλ πίλαθα, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.6.6). Δικόνα 4.6.6: Πίλαθαο κε ηηο εγγξαθέο πνπ εηζήρζεζαλ απν ην αξρείν txt 75

76 4.7 XMLports Σα XMLports ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εμαγσγή θαη εηζαγσγή δεδνκέλσλ ζε θαη απφ έλα εμσηεξηθφ XML αξρείν. Δίλαη παξφκνηα κε ηα dataports, κε ηε δηθνξά νηη ηα XMLports ελζπιαθψλνπλ ηα δεδνκέλα ζε XML format (ηχπν), επηηξέπνληαο ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ ζπζηεκάησλ. Σα XMLports ζρεδηάδνληαη ζην ζρεδηαζηή XMLport απφ ην παξάζπξν ηνπ Object Designer. Έλα XMLport απνηειείηαη απφ ηα εμήο δηαθνξεηηθά ζηνηρεία: πεξηγξαθή ηνπ XMLport TagName TagType SourceType Παξαθάησ παξνπζηάδεηαη κηα κηθξή πεξηγξαθή γηα θάζε ζηνηρείν. Πεξηγξαθή ηνπ XMLport Η πεξηγξαθή ηνπ XMLport πεξηιακβάλεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζπιιέγνληαη ηα δεδνκέλα θαη ην πσο απηά δηακνξθψλνληαη φηαλ γξάθνληαη ζην εμσηεξηθφ αξρείν. Η πεξηγξαθή απνζεθεχεηαη ζηε βάζε. TagName (ή Node Name) Δηζάγνπκε ηo φλνκα ηεο εηηθέηαο (tag) ηνπ XML ζην πεδίν TagName. Η εηζαγσγή ησλ νλνκάησλ εηηθεηψλ πξέπεη λα γίλεηαη κε ηε ζεηξά κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη ζην XML αξρείν. Σα ζηνηρεία γνλείο (parent elements) πξέπεη λα πξνεγνχληαη ησλ ζηνηρείσλ παηδηψλ γηα απηφ ηα ζηνηρεία παηδηά ηα ηνπνζεηνχκε θάησ απφ ηα ζηνηρεία γνλείο κε εζνρή. TagType Υξεζηκνπνηνχκε απηφ ην πεδίν γηα λα θαζνξίζνπκε αλ ην φλνκα ζην πεδίν TagName αλαπαξηζηά δεδνκέλα ηνπ ηχπνπ ζηνηρείν ή ηδηφηεηα. Η Drop-Down ιίζηα ζην πεδίν TagType πεξηιακβάλεη δχν επηινγέο: Element (ηνηρείν) θαη Attribute (Ιδηφηεηα). Η πξνθαζνξηζκέλε ηηκή είλαη Element. SourceType Υξεζηκνπνηνχκε απηφ ην πεδίν γηα λα νξίζνπκε ηε δνκή ησλ δεδνκέλσλ ζηα νπνία αληηζηνηρεί ην tag name ζηε βάζε δεδνκέλσλ ηνπ Microsoft Dynamics NAV. Σν πεδίν SourceType πεξηιακβάλεη κηα dropdown ιίζηα πνπ πεξηέρεη ηξεηο επηινγέο: Text, Table θαη Field. Η πξνθαζνξηζκέλε επηινγή είλαη ην Text. 76

77 Text: Δπηιέγνπκε απηή ηελ επηινγή φηαλ ηα XML δεδνκέλα δελ κπνξνχλ λα απεηθνληζηνχλ απεπζείαο ζηε βάζε ή φηαλ ε βάζε δελ ρξεηάδεηαη ηελ πιεξνθνξία. Γίλεηαη αλάζεζε ηεο ηηκήο ηνπ Text πεδίνπ ζε κηα κεηαβιεηή θεηκέλνπ, ηεο νπνίαο ην φλνκα θαζνξίδεηαη απφ ηελ ηδηφηεηα VariableName. Table: Δπηιέγνπκε απηή ηελ επηινγή φηαλ ην φλνκα ηνπ tag είλαη ηζνδχλακν κε έλα πίλαθα ή νηαλ πξέπεη κηα εγγξαθή ελφο πίλαθα λα αξρηθνπνηεζεί. Όπσο θαη κε ηελ επηινγή Text, νξίδνπκε έλα φλνκα κεηαβιεηήο γηα ην table, ε πξνθαζνξηζκέλε ηηκή ηεο κεηαβιεηήο είλαη ην φλνκα ηνπ πίλαθα. Field: Δπηιέγνπκε απηή ηελ επηινγή φηαλ ην φλνκα ηνπ tag είλαη ηζνδχλακν κε έλα πεδίν ηεο βάζεο. Γηα λα είλαη έγθπξε απηή ε επηινγή, δειψλνπκε ηνλ πίλαθα ψο γνλέα ηνπ πεδίνπ. ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηάζνπκε έλα απιφ παξάδεηγκα XMLport. Πην ζπγθεθξηκέλα ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα XMLport ην νπνίν εμάγεη κεξηθέο βαζηθέο πιεξνθνξίεο γηα πειάηεο. Αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε XMLport. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. πκπιεξψλνπκε ην XMLport φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα Λακβάλνληαο ππφςε ηνπο παξαθάησ θαλφλεο: Υξεζηκνπνηνχκε ηα βέιε εζνρήο γηα λα δεκηνπξγήζνπκε θαηάιιειεο ζρέζεηο γνλέα παηδηψλ Βεβαησλφκαζηε φηη ην TagName Customer έρεη SourceType Table θαη ην DataSource Customer. 4. Αλνίγνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ην XMLport θαη αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα Direction ζε Export. 5. Κιείλνπκε ην ζρεδηαζηή XMLport θαη απνζεθεχνπκε ην αληηθείκελν καο κε ην ID θαη φλνκα XML Export-Basic Customer. 77

78 Δικόνα 4.7.1: Σηκέο πνπ πξνζηίζεληαη ζην αληηθείκελν XMLport 6. ηε ζπλέρεηα γηα λα εθηειέζνπκε ην XMLport δελ κπνξνχκε λα ην πεηχρνπκε απιά παηψληαο Run, θαζψο ηα XMLport δελ εθηεινχληαη άκεζα κφλν κέζσ άιινπ αληηθεηκέλνπ. Γηα απηφ ην ιφγν, ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα codeunit (αλαθεξφκαζηε ζε απηά ζηελ επφκελε ελφηεηα 4.7) κέζσ ηνπ νπνίνπ ζα εθηειεζηεί ην XMLport. ηα παξαθάησ βήκαηα πεξηγξάθεηαη ε δεκηνπξγία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ codeunit. 7. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Codeunit. 8. Δπηιέγνπκε New. Δκθαλίδεηαη ν C/AL Editor κε ηα triggers Documentation θαη OnRun. ην OnRun trigger πιεθηξνινγνχκε ηνλ θψδηθα φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.7.2). 78

79 Δικόνα 4.7.2: Κψδηθαο γηα ην λέν Codeunit 9. Δπηιέγνπκε Πποβολή C/AL Globals θαη πξνζζέηνπκε ηηο παξαθάησ κεηαβιεηέο: TestFile κε DataType File. TestStream κε DataType OutStream. 10. Απνζεθεχνπκε ην codeunit κε ID θαη φλνκα XML Export Basic Customer. Με ηε ρξήζε ηνπ codeunit ζπλδέζακε ην XMLport κε ην codeunit Σέινο γηα λα εθηειέζνπκε ην XMLport παηάκε Run ζην codeunit πνπ δεκηνπξγήζακε. Μεηά ηελ εθηέιεζε ιακβάλνπκε ην κήλπκα XML Customer Export Complete. 12. Γηα λα δνχκε ην αξρείν πνπ εμάγακε αθνινπζνχκε ηε δηαδξνκή "C:\XML_Customer.xml" θαη ην αλνίγνπκε ζηνλ browser. 4.8 Codeunits Κψδηθαο C/AL κπνξεί λα πξνζηεζεί ζε θφξκεο, θαηαζηάζεηο ή θαη άιια αληηθείκελα. ε απιέο εθαξκνγέο, κηα ηππηθή πξνζέγγηζε είλαη, ν θψδηθαο λα ηνπνζεηείηαη ζην αληηθείκελν πνπ θαιεί ηηο ζπλαξηήζεηο. Όκσο θαζψο κεγαιψλνπλ νη εθαξκνγέο παξαηεξνχκε φηη νη ίδηεο ζπλαξηήζεηο ρξεζηκνπνηνχληαη πνιιέο θνξέο ζε δηαθνξεηηθά αληηθείκελα. Πξνθεηκέλνπ λα απνθχγνπκε ηε δήισζε ησλ ίδησλ ζπλαξηήζεσλ θάζε θνξά, είλαη πην ρξήζηκν λα ηηο δειψλνπκε κφλν κηα θνξά. Απηφ ην ζθνπφ εμππεξεηνχλ ηα codeunits. Μπνξνχκε λα 79

80 θαληαζηνχκε ην codeunit σο έλα container γηα θψδηθα C/AL. ε έλα codeunit κπνξνχκε λα δειψζνπκε ζπλαξηήζεηο, global κεηαβιεηέο θαη πξνζσξηλνχο πίλαθεο. Παξαθάησ πεξηγξάθνληαη ζπλνπηηθά νη ζπλαξηήζεηο, νη global κεηαβιεηέο θαη νη πξνζσξηλνί πίλαθεο. πλαξηήζεηο Μηα ζπλάξηεζε είλαη κηα αθνινπζία απφ δειψζεηο C/AL κε ζθνπφ λα δεκηνπξγήζνπκε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα. Μέζα ζε θάζε ζπλάξηεζε κπνξνχκε λα νξίζνπκε ηνπηθέο κεηαβιεηέο, νη νπνίεο έρνπλ εκβέιεηα πνπ πεξηνξίδεηαη ζηε ζπλάξηεζε ζηελ νπνία δειψλνληαη. Global Μεηαβιεηέο Δίλαη νη κεηαβιεηέο ησλ νπνίσλ ε εκβέιεηα θαιχπηεη φιεο ηηο ζπλαξηήζεηο ηνπ codeunit. Πξνζσξηλνί Πίλαθεο Δίλαη πίλαθεο νη νπνίνη δελ απνζεθεχνληαη ζηε βάζε. Κπξίσο ρξεζηκνπνηνχληαη σο δνκεκέλεο κεηαβιεηέο πνπ θξαηνχλ πξνζσξηλά δεδνκέλα. Όια ηα codeunits πεξηιακβάλνπλ δπν πξνθαζνξηζκέλα triggers, ηα Documentation θαη OnRun. ην Documentation πξνζζέηνπκε, πξναηξεηηθά, πιεξνθνξία ζρεηηθά κε ηνλ θψδηθα φπσο ην ζθνπφ ηνπ codeunit, αξηζκφ έθδνζεο θ.α. ην OnRun πεξηιακβάλεηαη ν θψδηθαο πνπ ζέινπκε λα εθηειείηαη φηαλ ην codeunit εθηειείηαη. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα codeunit αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε Codeunit απφ ηνλ Object Designer. 2. Δκθαλίδεηαη ν C/AL Editor ζηνλ νπνίν εηζάγνπκε ηνλ θψδηθα καο ζην OnRun trigger αλ ζέινπκε λα εθηειείηαη θάζε θνξά πνπ εθηειείηαη ην Codeunit. 3. Απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ην codeunit. Αθνχ δεκηνπξγήζνπκε ην codeunit, ην επφκελν βήκα είλαη λα δειψζνπκε ηηο global κεηαβιεηέο θαη ηηο ζπλαξηήζεηο πνπ ρξεηαδφκαζηε ζε απηφ ην codeunit. Πξνζζήθε Global Μεηαβιεηήο 1. Δπηιέγνπκε Πξνβνιή C/AL Globals. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν πνπ θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 4.8.1) 80

81 Δικόνα 4.8.1: Παξάζπξν C/AL Globals 2. Δπηιέγνπκε ην tab Variables. 3. Πιεθηξνινγνχκε ην φλνκα θαη ηνλ ηχπν ηεο κεηαβιεηήο πνπ ζέινπκε λα δειψζνπκε. Αλ ην φλνκα ηεο κεηαβιεηήο πνπ δειψλνπκε αληηζηνηρεί ζε θάπνην αληηθείκελν ηφηε πξέπεη λα ζπκπιεξψζνπκε θαη ην πεδίν Subtype. Γηαθνξεηηθά αλ είλαη ηχπνπ text ή code ηφηε ζπκπιεξψλνπκε ην πεδίν Length. Πξνζζήθε πλάξηεζεο 1. Δπηιέγνπκε ην Functions tab απφ ην παξάζπξν C/AL Globals. 2. Πιεθηξνινγνχκε ην φλνκα γηα θάζε ζπλάξηεζε πνπ ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε. 3. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί Locals γηα λα νξίζνπκε ηηο παξακέηξνπο, ηελ επηζηξεθφκελε ηηκή θαη ηηο ηνπηθέο κεηαβιεηέο γηα θάζε ζπλάξηεζε. ηελ επφκελε εηθφλα (Δηθφλα 4.8.2) θαίλεηαη ην παξάζπξν C/AL Locals. Δικόνα 4.8.2: Παξάζπξν C/AL Locals 81

82 4. Γηα θάζε παξάκεηξν θαζνξίδνπκε ηε κέζνδν κε ηελ νπνία θαιείηαη, ην φλνκα θαη ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ. Πξναηξεηηθά κπνξνχκε λα θαζνξίζνπκε ην subtype θαη ην length. Η κέζνδνο κε ηελ νπνία θαιείηαη ε παξάκεηξνο κπνξεί λα είλαη Var, πνπ ζεκαίλεη φηη ε παξάκεηξνο πεξλάηαη κε αλαθνξά θαη φρη κε ηηκή. Η ηηκή κηαο κεηαβιεηήο κπνξεί λα αιιάμεη απφ ηε ζπλάξηεζε φηαλ πεξλάηαη ζηε ζπλάξηεζε κε αλαθνξά. Όηαλ ζηελ παξάκεηξν δελ έρεη επηιερζεί ην Var ηφηε κφλν έλα αληίγξαθν ηεο κεηαβιεηήο πεξλάηαη ζηε ζπλάξηεζε. Όηαλ ε ζπλάξηεζε αιιάμεη ηελ ηηκή απηήο ηεο κεηαβιεηήο ηφηε ε αιιαγή επηδξά ζην αληίγξαθν ηεο θαη φρη ζηε ίδηα ηε κεηαβιεηή. 5. Δπηιέγνπκε ην tab Return Value γηα λα νξίζνπκε ηελ επηζηξεθφκελε ηηκή ηεο ζπλάξηεζεο καο. 6. Δπηιέγνπκε ην φλνκα θαη επηιέγνπκε θαη ηνλ ηχπν ηεο επηζηξεθφκελεο ηηκήο. 7. Δπηιέγνπκε ην tab Variables γηα λα δειψζνπκε ηνπηθέο κεηαβιεηέο, ζπκπιεξψλνληαο ηα πεδία κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο θαη ζηηο globals. 4.9 Menusuites Σν αληηθείκελν MenuSuite πεξηέρεη ην πεξηερφκελν ηνπ θπξίσο κελνχ πνπ εκθαλίδεηαη ζην Navigation Pane θαη ζην Navigation Pane Designer. Έλα MenuSuite είλαη έλα ζχλνιν απφ κελνχ. Κάζε κελνχ πεξηιακβάλεη πεξηερφκελν γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ηκήκα φπσο Οηθνλνκηθή Γηαρείξηζε, Παξαγσγή θ.α. Έλα MenuSuite έρεη ηα αθφινπζα ραξαθηεξηζηηθά: Απνηειείηαη απφ ζχλνιν κελνχ. Έλα κελνχ πεξηιακβάλεη κηα ζπιινγή απφ θφκβνπο (nodes) κελνχ, πνπ εκθαλίδνληαη ζην Navigation Pane. Ο Navigation Pane Designer νξγαλψλεηαη ζε δνκή δέληξνπ. Έλαο θφκβνο κελνχ κπνξεί λα είλαη είηε έλα menu group είηε έλα menu item. Έλαο θφκβνο κελνχ έρεη έλα κνλαδηθφ αλαγλσξηζηηθφ (globally unique identifier (GUID)) θαη πνιιέο ηδηφηεηεο. Έλα menu group πεξηιακβάλεη κηα ζπιινγή απφ θφκβνπο κελνχ. Σν menu item είλαη ην ρακειφηεξν επίπεδν ζην δέληξν. Όηαλ θάλνπκε θιηθ ζε έλα menu item ηφηε ε ζπζρεηηζκέλε κε απηφ θφξκα, θαηάζηαζε, dataport ε codeunit εθηειείηαη. ηε ζπλέρεηα ζα δείμνπκε πσο βάδνπκε ζην Navigation Pane έλα menu item πνπ ηξέρεη έλα αληηθείκελν, γηα παξάδεηγκα κηα θαηάζηαζε. 1. Δπηιέγνπκε MenuSuite απφ ηνλ Object Designer. 82

83 2. Δπηιέγνπκε ζηε ζπλέρεηα Design αλ ζέινπκε λα επεμεξγαζηνχκε θάπνην ήδε ππάξρνλ κελνχ, δηαθνξεηηθά επηιέγνπκε New γηα λα δεκηνπξγήζνπκε λέν. 3. Έζησ φηη επηιέγνπκε Design. 4. Γελ εκθαλίδεηαη κηα λέα νζφλε, φκσο κπνξνχκε λα έρνπκε πξφζβαζε ζην ζρεδηαζκφ ηνπ κελνχ παηψληαο δεμί θιηθ ζε θνπκπηά κελνχ, ζε menu groups, menu items ή νπνπδήπνηε ζηελ content pane πεξηνρή. 5. Παηψληαο ζε θάπνην ζηνηρείν ηνπ Navigation Pane δεμί θιηθ θαη ζηε ζπλέρεηα Create Item, εκθαλίδεηαη ην θνπηί δηαιφγνπ Create Item (Δηθφλα 4.9.1), ζην νπνίν ζπκπιεξψλνπκε ηνλ ηχπν ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ ζέινπκε λα εηζάγνπκε, ζηελ πξνθεηκέλε είλαη report, θαη ην ID ηνπ. Δικόνα 4.9.1: Γεκηνπξγία Menu Item 6. Παηψληαο ΟΚ δεκηνπξγείηαη ην Menu Item ζην Navigation Pane. 7. ηε ζπλέρεηα θάλνπκε compile θαη ην λέν menu item θαηαρσξείηαη ζην Navigation Pane θαη εκθαλίδεηαη θάζε θνξά ζηε ζέζε πνπ ην νξίζακε. 83

84 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 - ΚΑΣΑΝΟΗΗ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ Έρνληαο κειεηήζεη βαζηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE θαζψο θαη ηνλ ηξφπν πνπ απηά επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο, ζα αζρνιεζνχκε ζε απηφ ην θεθάιαην κε ηε κειέηε ηεο ππάξρνπζαο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ Microsoft Dynamics NAV, ζε έλα απφ ηα ππνζπζηήκαηα ηνπ, ζπγθεθξηκέλα ην Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ, θαζψο ε ίδηα θηινζνθία δηέπεη φια ηα ππνζπζηήκαηα ζρεηηθά κε ηελ πινπνίεζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο γηα θαζέλα απφ απηά. 5.1 Λεηηνπξγηθόηεηα Τπνζπζηήκαηνο Πωιήζεωλ Βαζηθή απαίηεζε γηα ην ππνζχζηεκα πσιήζεσλ-πειαηψλ είλαη ε θαηαγξαθή θαη παξαθνινχζεζε ησλ παξαγγειηψλ πνπ δέρεηαη ε επηρείξεζε απφ πειάηεο γηα δηάθνξα πξντφληα ηεο (θαη κάιηζηα ε παξαθνινχζεζε νιφθιεξνπ ηνπ θχθινπ δσήο θάζε παξαγγειίαο). πλεπψο απαηηείηαη ην ππνζχζηεκα απηφ λα πεξηιακβάλεη θαη ειάρηζηνλ έλα αξρείν παξαγγειηψλ ηχπνπ πίλαθα, ηνπ νπνίνπ νη γξακκέο (εγγξαθέο) λα αληηζηνηρνχλ ζε παξαγγειίεο θαη νη ζηήιεο (πεδία) λα αληηζηνηρνχλ ζε επί κέξνπο ζηνηρεία πνπ θαηαγξάθνπκε γηα θάζε παξαγγειία (π.ρ. πειάηεο, παξαγγειιφκελν πξντφλ, αξηζκφο ηεκαρίσλ, εκεξνκελία παξάδνζεο ζηνλ πειάηε, θιπ.). Γηα λα κελ εηζάγνπκε φια ηα ζηνηρεία ελφο πειάηε ζε θάζε παξαγγειία ηνπ είλαη επίζεο απαξαίηεην λα ππάξρεη έλα αξρείν πειαηψλ, φπνπ απνζεθεχνπκε γηα θάζε πειάηε ηνλ θσδηθφ ηνπ θαη φια ηα ππφινηπα ζηνηρεία ηνπ κία κφλν θνξά, ελψ ζε θάζε παξαγγειία εηζάγνπκε κφλν ηνλ θσδηθφ ηνπ πειάηε. Σν αξρείν πειαηψλ ζπλδέεηαη κε ην αξρείν παξαγγειηψλ κέζσ ηνπ θνηλνχ πεδίνπ θσδηθφο πειάηε (πνπ είλαη βαζηθφ πεδίν ηφζν γηα θάζε πειάηε φζν θαη γηα θάζε παξαγγειία), ην νπνίν καο επηηξέπεη γηα θάζε πειάηε λα βξίζθνπκε φιεο ηηο παξαγγειίεο ηνπ, θαη γηα θάζε παξαγγειία λα βξίζθνπκε φια ηα ζηνηρεία ηνπ αληίζηνηρνπ πειάηε (ζρέζε 1- Ν). Δπίζεο θάζε παξαγγειία αθνξά έλα απφ ηα πξντφληα ηεο επηρείξεζεο. Με ην ίδην ινηπφλ ζθεπηηθφ γηα λα κελ εηζάγνπκε φια ηα ζηνηρεία ελφο πξντφληνο ζε θάζε παξαγγειία πνπ αθνξά ηνλ πξντφλ απηφ είλαη απαξαίηεην λα ππάξρεη έλα αξρείν εηδψλ, φπνπ απνζεθεχνπκε γηα θάζε είδνο ηεο επηρείξεζεο (ηειηθφ πξντφλ, ελδηάκεζν εζσηεξηθά θαηαζθεπαδφκελν είδνο, εμσηεξηθά αγνξαδφκελν είδνο) ηνλ θσδηθφ ηνπ θαη ηα ππφινηπα ζηνηρεία ηνπ κία κφλν θνξά, ελψ ζε θάζε παξαγγειία εηζάγνπκε κφλν ηνλ θσδηθφ ηνπ είδνπο. Σν αξρείν εηδψλ ζπλδέεηαη κε ην αξρείν παξαγγειηψλ κέζσ ηνπ θνηλνχ πεδίνπ θσδηθφο είδνπο (πνπ είλαη βαζηθφ πεδίν ηφζν γηα θάζε είδνο φζν θαη γηα θάζε παξαγγειία), ην νπνίν καο επηηξέπεη γηα θάζε είδνο λα βξίζθνπκε φιεο ηηο παξαγγειίεο πνπ αθνξνχλ ην είδνο απηφ, θαη γηα θάζε παξαγγειία λα βξίζθνπκε φια ηα ζηνηρεία ηνπ αληίζηνηρνπ είδνπο (ζρέζε 1- Ν). 84

85 Δικόνα 5.1 Σν αξρείν πειαηψλ πεξηέρεη ηα βαζηθά ζηνηρεία ησλ πειαηψλ πνπ αιιάδνπλ ζπάληα, ζπλεπψο δελ απαηηεί ζπρλή ελεκέξσζε: γηα απηφλ ηνλ ιφγν απνηειεί έλα Βαζηθφ Αξρείν (Master File). Παξφκνηα ηζρχνπλ θαη γηα ην αξρείν εηδψλ. Αληίζεηα ην αξρείν παξαγγειηψλ θαηαγξάθεη κία θαζεκεξηλή δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο ζπλεπψο πξέπεη λα ελεκεξψλεηαη θαζεκεξηλά κε ηηο λέεο παξαγγειίεο: γηα απηφλ ηνλ ιφγν απνηειεί έλα Αξρείν Κηλήζεσλ (Transaction File). Δπίζεο εάλ ππάξρεη ε απαίηεζε ην ππνζχζηεκα απηφ λα παξαθνινπζεί κία παξαγγειία ζε νιφθιεξν ηνλ θχθιν δσήο ηεο, απφ ηελ θάζε ηεο αξρηθήο ππνβνιήο πξνζθνξάο πξνο ηνλ πειάηε, ζηελ ζπλέρεηα ηελ θάζε ηεο ππνβνιήο παξαγγειίαο απφ ηνλ πειάηε, κέρξη θαη ηελ απνζηνιή (νιηθή ή κεξηθή) ηεο παξαγγειίαο πξνο ηνλ πειάηε, ηελ απνζηνιή ηηκνινγίνπ θαη ηειηθά ηελ είζπξαμε ηνπ, ηφηε ζα πξέπεη ην ππνζχζηεκα απηφ λα πεξηιακβάλεη πέληε αληίζηνηρα αξρεία θηλήζεσλ: ην αξρείν πξνζθνξψλ, ην αξρείν παξαγγειηψλ, ην αξρείν απνζηνιψλ, ην αξρείν ηηκνινγίσλ θαη ην αξρείν πιεξσκψλ. Αλ εμεηάζνπκε ην Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ απφ ην πξνγξακκαηηζηηθφ πεξηβάιινλ C/SIDE ζα δνχκε φηη απνηειείηαη απφ πίλαθεο, θφξκεο, θαηαζηάζεηο, codeunits θαη menusuites. Σν πιήζνο ησλ αληηθεηκέλσλ ηα νπνία δνκνχλ ην Τπνζχζηεκα Πσιήζεσλ είλαη αξθεηά κεγάιν γηα λα θαιπθζεί απφ έλα θεθάιαην, γηα απηφ ζα δνχκε δπν βαζηθνχο πίλαθεο, ηηο αληίζηνηρεο θφξκεο ηνπο θαη θάπνηα γεληθά ζηνηρεία ζε επίπεδν C/SIDE. Πην ζπγθεθξηκέλα ζηηο ελφηεηεο πνπ αθνινπζνχλ πεξηγξάθνπκε ηνλ πίλαθα ηνπ πειάηε θαη ηελ αληίζηνηρε θφξκα ηνπ (Δλφηεηα 5.2) θαη ηνλ πίλαθα παξαγγειηψλ πσιήζεσλ θαη ηελ αληίζηνηρε θφξκα (Δλφηεηα 5.3). ηηο Δηθφλεο πνπ αθνινπζνχλ θαίλνληαη κεξηθνί απν ηνπο πίλαθεο πνπ αθνξνχλ ηνλ Πειάηε (Δηθφλα 5.2) θαζψο θαη κεξηθέο απν ηηο ππάξρνπζεο θφξκεο (Δηθφλα 5.3) πνπ ζπλαληάκε ζην πεξηβάιινλ C/SIDE 85

86 Δικόνα 5.2: Μεξηθνί απν ηνπο πίλαθεο πνπ αθνξνχλ ηνπο Πειάηεο Δικόνα 5.3: Μεξηθέο απν ηηο θφξκεο πνπ αθνξνχλ ηνπο Πειάηεο 86

87 5.2 Πίλαθαο Πειάηε θαη Φόξκα Πειάηε Ξεθηλψληαο απφ ην βαζηθφ αξρείν ηνπ ππνζπζηήκαηνο πσιήζεσλ πνπ είλαη νη Πειάηεο. Ο ρξήζηεο φηαλ επηιέγεη απφ ην Navigation Pane Πειάηεο ηφηε ηνπ εκθαλίδεηαη ε παξαθάησ νζφλε (Δηθφλα 5.4). Δικόνα 5.4: Καξηέια Πειάηε Η Καξηέια Πειάηε είλαη έλα αληηθείκελν ηχπνπ θφξκαο ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πξνζπειάζνπκε εγγξαθέο ηνπ πίλαθα πειάηεο, λα ηηο επεμεξγαζηνχκε αθφκα θαη λα εηζάγνπκε λέεο εγγξαθέο. ην πεξηβάιινλ C/SIDE ε θφξκα πνπ βιέπνπκε νλνκάδεηαη Customer Card ππάξρεη ζην αληηθείκελν Form ηνπ Object Designer. Αλ επηιέμνπκε Design γηα ην Customer Card εκθαλίδεηαη ε παξαθάησ νζφλε (Δηθφλα 5.5) ζηελ νπνία βιέπνπκε ηα αληίζηνηρα controls απφ ηα νπνία απνηειείηαη ε θφξκα θαζψο θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά ηεο θφξκαο φπσο είλαη νη ηδηφηεηεο, ηα triggers θ.α. 87

88 Δικόνα 5.5: Customer Card Design Αλ επηιέμνπκε λα εκθαληζηνχλ νη ηδηφηεηεο γηα ηελ παξαπάλσ θφξκα, ζα παξαηεξήζνπκε φηη ε ηδηφηεηα SourceTable έρεη ηελ ηηκή Customer (Δηθφλα 5.6). Απηφ ζεκαίλεη φηη ε Customer Card είλαη κηα ζπλδεδεκέλε θφξκα θαη ζπγθεθξηκέλα ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Customer. Οπφηε ηα πεδία πνπ εκθαλίδνληαη ζηε θφξκα ζε φια ηα tabs (Γεληθά, Δπηθνηλσλία, Σηκνιφγεζε, Πιεξσκέο, Απνζηνιέο, Δμση. Δκπφξην) είλαη πεδία ηνπ πίλαθα Customer. Ο ηξφπνο εηζαγσγήο ησλ πεδίσλ γίλεηαη αλ βξηζθφκελνη ζηελ παξαπάλσ νζφλε (Δηθφλα 5.5) επηιέμνπκε Πξνβνιή Field Menu φπνπ εκθαλίδνληαη φια ηα πεδία ηνπ πίλαθα Customer ηα νπνία κπνξνχκε λα εηζάγνπκε σο controls ζε νπνηνδήπνηε tab ηεο θφξκαο επηζπκνχκε. Σα πεδία πνπ πεξλάκε ζηε θφξκα απφ ην δηαζπλδεδεκέλν κε απηήλ πίλαθα, δηαηεξνχλ φιεο ηηο ηδηφηεηεο πνπ έρνπλ θαη ζηνλ πίλαθα. ην θάησ δεμί κέξνο ηεο θφξκαο ππάξρνπλ 2 command buttons θαη 3 menu buttons. Σα command buttons είλαη ηα Άθπξν θαη Βνήζεηα ελψ ηα menu buttons είλαη ηα Πειάηεο, Πσιήζεηο θαη Λεηηνπξγίεο. Θα εμεγήζνπκε ηε ιεηηνπξγία ελφο command button θαη ελφο menu button. Αλ επηιέμνπκε ηδηφηεηεο γηα ην command button Άθπξν βιέπνπκε φηη ζηελ ηδηφηεηα PushAction είλαη επηιεγκέλν ην LookupCancel (Δηθφλα 5.7). Απηφ ζεκαίλεη φηη γηα θάζε θφξκα ε νπνία ζα αλνίγεη κε lookup ην θνπκπί Άθπξν ζα ηελ θιείλεη. ηα command buttons γεληθά, απηή είλαη ε ζεκαληηθφηεξε ηδηφηεηα πνπ ειέγρνπκε. Αλ επηιέμνπκε γηα ην menu button Πειάηεο δεμί θιηθ θαη ζηε ζπλέρεηα Menu Items εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηα menu items πνπ εκθαλίδνληαη ζην ρξήζηε φηαλ θάλεη θιηθ ζην θνπκπί πειάηεο (Δηθφλα 5.8). Γηα παξάδεηγκα βιέπνπκε φηη ην πξψην item Καηάινγνο έρεη ζπληφκεπζε απν ην πιεθηξνιφγην ην θνπκπί F5 θαη φηαλ ν ρξήζηεο επηιέμεη Καηάινγνο ή F5 ηφηε εκθαλίδεηαη ε ιίζηα κε ηηο εγγξαθέο ηνπ πίλαθα Customer (Action: LookupTable). Παξφκνηα ινγηθή αθνινπζείηαη θαη ζηα ππφινηπα items ηνπ Πειάηε. 88

89 Δικόνα 5.6: Ιδηφηεηεο Φφξκαο Customer Δικόνα 5.7: Ιδηφηεηεο Command Button Άθπξν 89

90 Δικόνα 5.8: Menu Items Menu Button Πειάηεο Η παξαπάλσ θφξκα Customer Card ζπλδέεηαη κε ην αληηθείκελν Table Customer. Γεληθφηεξα ζην πεξηβάιινλ C/SIDE επηθξαηεί ε λννηξνπία φηη θάζε θαξηέια ή θαηάινγνο πνπ ζπλδέεηαη κε έλαλ πίλαθα, ζα νλνκάδεηαη φπσο ην φλνκα ηνπ πίλαθα αθνινπζνχκελν απφ ηε ιέμε Card θαη List αληίζηνηρα. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Table, έπεηηα Customer θαη ηέινο Design. Δκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 5.9) πνπ είλαη ν ζρεδηαζηήο γηα ην αληηθείκελν 18-Customer. Δικόνα 5.9: ρεδηαζηήο γηα ηνλ Πίλαθα Customer- 18 ε απηφ ην παξάζπξν βιέπνπκε φια ηα πεδία πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ πίλαθα Customer. Μπνξνχκε γηα θάζε πεδίν ηνπ πίλαθα καο λα δνχκε ηηο ηδηφηεηεο ηνπ, φπσο επίζεο θαη ηηο ηδηφηεηεο νιφθιεξνπ ηνπ πίλαθα. Μέζσ ησλ ηδηνηήησλ πεδίσλ κπνξνχκε λα νξίζνπκε δηαζπλδέζεηο ηνπ πίλαθα Customer κε άιινπο πίλαθεο. Αθφκε κπνξνχκε λα δνχκε ηα θιεηδηά ηνπ πίλαθα θαζψο θαη ηα triggers πίλαθα θαη πεδίσλ. 90

91 Αξρηθά αο δνχκε ηα θιεηδηά ηνπ πίλαθα Customer. Δπηιέγνληαο Πξνβνιή Keys εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 5.10). Σν πεδίν Νν., απνηειεί ην πξσηεχνλ θιεηδί, ελψ φια ηα ππφινηπα απνηεινχλ δεπηεξεχνληα θιεηδηά. Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη φπνηε εκθαλίδνληαη νη εγγξαθέο ηνπ πίλαθα Customer ηαμηλνκνχληαη κε βάζε ην θιεηδί No., φκσο αλ επηιέμνπκε ηαμηλφκεζε ( ) ηφηε ζα εκθαληζηεί ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 5.11) απφ ην νπνίν κπνξνχκε λα επηιέμνπκε κε πην απφ ηα θιεηδηά πνπ έρνπκε νξίζεη γηα ηνλ πίλαθα Customer, επηζπκνχκε λα γίλεη ε ηαμηλφκεζε. Δικόνα 5.10: Κιεηδηά Πίλαθα Customer Δικόνα 5.11: Σαμηλφκεζε Δγγξαθψλ Πίλαθα Πειάηε Ο ζεκέιηνο ιίζνο ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο κηαο εθαξκνγήο είλαη νη πίλαθεο. Ο πίλαθαο καο Customer είλαη πξνζβάζηκνο κέζσ δπν θνξκψλ ηεο Customer Card θαη ηεο Customer List. 91

92 Αλ επηιέμνπκε κηα θελή γξακκή ηνπ πίλαθα θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέμνπκε F9 ηφηε εκθαλίδεηαη ν C/AL Editor. Δθεί πεξηιακβάλνληαη φια ηα triggers θαη νη ζπλαξηήζεηο πνπ αθνξνχλ ηνλ πίλαθα καο ηφζν ζε επίπεδν πίλαθα φζν θαη ζε επίπεδν πεδίνπ. Σα triggers πνπ αλαθέξνληαη ζε νιφθιεξν ηνλ πίλαθα, θαη γεληθά γηα θάζε πίλαθα, είλαη 4, OnInsert, OnModify, OnDelete θαη OnRename. Σα triggers πνπ έρεη θάζε πεδίν είλαη 2 θαη είλαη ηα OnValidate θαη OnLookup. Μέζα ζηα triggers ηνπ πίλαθα εηζάγνπκε θψδηθα ζηα νπνία νξίδνπκε ηε δηαδηθαζία πνπ ζα εθηειεζηεί φηαλ ν ρξήζηεο εηζάγεη κηα εγγξαθή (OnInsert), ηξνπνπνηεί ππάξρνπζα (OnModify), δηαγξάθεη (OnDelete) ή κεηνλνκάδεη (OnRename). Δλδεηθηηθά δείρλνπκε ηνλ θψδηθα πνπ πεξηιακβάλεη ην OnInsert trigger ηνπ πίλαθα Customer (Δηθφλα 5.12), ην νπνίν θαηαρσξεί (ζην πξψην if) απηφκαηα έλα κνλαδηθφ αξηζκφ πειάηε ζχκθσλα κε ηε ζεηξά αξίζκεζεο πνπ έρνπκε νξίζεη, γηα θάζε λέν πειάηε. Δικόνα 5.12: Κψδηθαο OnInsert trigger πίλαθα Customer Με ηε ίδηα ινγηθή κε ηελ νπνία βειηηψλνπκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ελφο πίλαθα, βειηηψλνπκε θαη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ησλ πεδίσλ ηνπ, πξνζζέηνληαο θψδηθα ζηα αληίζηνηρα triggers πεδίσλ. Δλδεηθηηθά παξαζέηνπκε ζηελ επφκελε εηθφλα (Δηθφλα 5.13) ηνλ θψδηθα πνπ πξνζζέηνπκε ζηα triggers ησλ πεδίσλ Σ.Κ. θαη Πφιε ηνπ πίλαθα Customer. Δικόνα 5.13: Κψδηθαο trigger πεδίσλ Σ.Κ. θαη Πφιε 92

93 Η βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο πεδίσλ ηνπ πίλαθα φπσο θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ πίλαθα θιεξνλνκείηαη θαη ζηελ αληίζηνηρε θφξκα κέζσ ηεο νπνίαο ν ρξήζηεο εηζάγεη, ηξνπνπνηεί, δηαγξάθεη εγγξαθέο, πρ Customer Card. 5.3 Πίλαθαο Παξαγγειίαο Πώιεζεο θαη Φόξκα Παξαγγειίαο Πώιεζεο πλερίδνληαο ηελ πεξηήγεζε καο ζην ππνζχζηεκα Πσιήζεσλ ζα δείμνπκε ησλ πίλαθα παξαγγειίαο πψιεζεο θαζψο θαη ηελ αληίζηνηρε θφξκα πνπ ζπλδέηαη κε απηφλ. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα κεηαβεί απν ην ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ ηνπ MS Navision ζηε θφξκα παξαγγειηψλ αλ απν ηελ νζφλε ηεο εηθφλαο 5.2 επηιέμεη θάησ δεμηά Πσιήζεηο θαη ζηε ζπλέρεηα Παξαγγειίεο Πσιήζεσλ (Δηθφλα 5.14). Δικόνα 5.14: Φφξκα παξαγγειίαο πψιεζεο Με ζθνπφ λα επεμεξγαζηνχκε ηελ παξαπάλσ θφξκα απν ην πξνγξακκαηηζηηθφ πεξηβάιινλ C/SIDE ζα πξέπεη αξρηθά λα ηελ εληνπίζνπκε. Δθφζνλ μέξνπκε νηη ν ρξήζηεο θαηαιήγεη ζηε θφξκα παξαγγειηψλ πσιήζεσλ κέζσ ηνπ menu button Πσιήζεηο ηεο θφξκαο Customer Card, δελ κέλεη παξα λα επηιέμνπκε Design γηα ηελ Customer Card θαη ζηε ζπλέρεηα λα επηιέμνπκε ην menu button Πσιήζεηο θαη γηα απηφ λα δνχκε ηα menu items (Δηθφλα 5.15). 93

94 Δικόνα 5.15: Menu Items γηα ην menu button Πσιήζεηο ηεο Customer Card Παξαηεξνχκε απν ηελ εηθφλα 5.15 νηη νη Παξαγγειίεο Πσιήζεσλ αληηζηνηρνχλ ζηε θφξκα Sales Order ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE. Κιείλνπκε ην Customer Card θαη αλνίγνπκε ην ζρεδηαζηή θνξκψλ (Forms Designer) γηα ην αληηθείκελν Sales Order. Δκθαλίδεηαη ζηε ζπλέρεηα ε παξαθάησ νζφλε (Δηθφλα 5.16) ζηελ νπνία βιέπνπκε ηα αληίζηνηρα controls απφ ηα νπνία απνηειείηαη ε θφξκα θαζψο θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά ηεο θφξκαο φπσο είλαη νη ηδηφηεηεο, ηα triggers θ.α. Δικόνα 5.16: Sales Order Design Αλ επηιέμνπκε λα εκθαληζηνχλ νη ηδηφηεηεο γηα ηε θφξκα Sales Order ζα εκθαληζηεί ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 5.17) ζην νπνίν βιέπνπκε νηη ε ηδηφηεηα SourceTable είλαη νξηζκέλε ζηνλ πίλαθα Sales Header. Απηφ ζεκαίλεη νηη ε θχξηα θφξκα (πάλσ κέξνο ηεο θφξκαο) ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Sales Header. 94

95 Δικόνα 5.17: Ιδηφηεηεο θφξκαο Sales Order Οκνίσο αλ επηιέμνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ηελ ππν-θφξκα (αλάκεζα ζηελ θχξηα θφξκα θαη ζηα buttons) ζα δηαπηζηψζνπκε νηη εθεί εκθαλίδεηαη ε θφξκα κε ην φλνκα Sales Order Subform (Δηθφλα 5.18). 95

96 Δικόνα 5.18: Ιδηφηεηεο ππν-θφξκαο Με ηελ ίδηα ινγηθή πνπ αθνινπζήζακε ζηελ εμεξεχλεζε ηεο θφξκαο Customer Card παξαπάλσ, κπνξνχκε λα πεξηεγεζνχκε θαη ζηα controls θαη ηηο ηδηφηεηεο φπσο θαη ζηα triggers ηεο θφξκαο Sales Order. ηε ζπλέρεηα απν ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Table θαη ζηε ζπλέρεηα Design γηα ηνλ πίλαθα Sales Header πνπ ζπλδέεηαη κε ηε θφξκα καο. Δκθαλίδεηαη ε παξαθάησ εηθφλα κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα Sales Header (Δηθφλα 5.19). Δικόνα 5.19: ρεδηαζηήο γηα ηνλ πίλαθα Sales Header

97 Γηα ηνλ πίλαθα Sales Header αθνινπζνχκε ηελ πνξεία πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ γηα ηνλ πίλαθα Customer - 18, θαζψο ε ινγηθή είλαη ίδηα. Δηζη κπνξνχκε λα αλαιχζνπκε φζν πην βαζηά ζέινπκε ηνλ πίλαθα κε ζθνπφ λα θαηαλνήζνπκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ παξνπζηάδεη ζην ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ ε εθαξκνγή καο. Απφ ην Navigation Pane ζην θάθειν Δθηππψζεηο ηνπ ππνζπζηήκαηνο Πσιήζεσλ, εκθαλίδεηαη πιήζνο θαηαζηάζεσλ πνπ ν ρξήζηεο κπνξεί λα εθηππψζεη. Οη θαηαζηάζεηο απηέο είλαη αληηθείκελα report ηα νπνία κπνξνχκε λα ηα επεμεξγαζηνχκε απφ ηνλ Object Designer θαη λα δνχκε φια ηα controls πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαζψο θαη ηηο ηδηφηεηεο απηψλ. Ο ρξήζηεο κπνξεί άκεζα λα ρεηξηζηεί ηα αληηθείκελα ηχπνπ θφξκαο θαη report απφ ην Navigation Pane. Η δνκή ηνπ Navigation Pane ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Πσιήζεσλ πινπνηείηαη απφ ην αληηθείκελν MenuSuite, ζην νπνίν νξίδνληαη νη θφξκεο θαη ηα reports πνπ ζα εκθαλίδνληαη θαζψο θαη ε νκαδνπνίεζε ηνπο ψζηε λα ηα βξίζθεη ν ρξήζηεο. Γεληθά γηα θάζε αληηθείκελν ηνπ ππνζπζηήκαηνο πσιήζεσλ κπνξνχκε λα αλαηξέμνπκε ζηνλ αληίζηνηρν Designer θαη λα ην επεμεξγαζηνχκε, ζε επίπεδν development, θαζνξίδνληαο ηνλ ηξφπν πνπ ζα επηηεινχληαη θάπνηεο ιεηηνπξγίεο, λα δεκηνπξγήζνπκε λέεο ιεηηνπξγίεο, λα νξίδνπκε permissions ζηνπο ρξήζηεο θαη γεληθφηεξα λα παξακεηξνπνηήζνπκε ην εθάζηνηε ππνζχζηεκα ψζηε λα ηαηξηάμεη κε ηηο αλάγθεο ηηο επηρείξεζεο. Έλα ηέηνην ζελάξην πξνζαξκνγήο ηνπ Τπνζπζηήκαηνο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ γηα ηηο αλάγθεο ηεο CRONUS International, κε ηε βνήζεηα ηνπ πεξηβάιινληνο C/SIDE, παξνπζηάδεηαη ζην επφκελν θεθάιαην. 97

98 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6 - ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΝΔΑ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΚΟΣΗΣΑ ε απηφ ην θεθάιαην ζα δεκηνπξγήζνπκε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα ζην ππνζχζηεκα Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ. 6.1 ελάξην Η CRONUS International επηζπκεί λα παξαθνινπζεί μερσξηζηά ηνπο εμσηεξηθνχο ηεο ζπλεξγάηεο, ζπγθεθξηκέλα ζέιεη λα παξαθνινπζεί ηηο απαζρνιήζεηο ηνπο, ηηο εξγαζίεο ηηο νπνίεο έρνπλ αλαιάβεη, ηηο παξνπζίεο ηνπο θαζψο θαη ηηο πιεξσκέο ηνπο. Η λέα ιεηηνπξγηθφηεηα πξέπεη λα παξέρεη ζην ρξήζηε ηε δπλαηφηεηα λα εηζάγεη κέζσ κηαο θαξηέιαο ή ιίζηαο λέν εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε, λα κπνξεί απν απηή ηελ θαξηέια λα δεη ηηο πιεξσκέο πνπ έρνπκε θάλεη ζε απηφλ, ηηο εξγαζίεο ηηο νπνίεο έρεη αλαιάβεη θαζψο θαη δηάθνξεο ζπγθεληξσηηθέο θαηαζηάζεηο (reports) ηηο νπνίεο ζα κπνξεί άκεζα λα εθηππψζεη. Με βάζε ηελ παξαπάλσ απαίηεζε ηεο εηαηξείαο μεθηλάκε κε ηε δεκηνπξγία ησλ θαηάιιεισλ αληηθεηκέλσλ ηα νπνία ζα απνηεινχλ ηε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα. Αξρηθά δεκηνπξγνχκε ηνπο πίλαθεο, ζηνπο νπνίνπο ζα βαζίδεηαη ε εθαξκνγή καο, ηηο κεηαμχ ηνπο δηαζπλδέζεηο θαη πξνρσξάκε ζην ζρεδηαζκφ ησλ δηεπαθψλ ρξήζηε (GUI)- θφξκεο, δεκηνπξγνχκε ηηο θαηαζηάζεηο reports θαη ηέινο νξγαλψλνπκε ην Navigation Pane κε ζθνπφ λα απεηθνλίζνπκε θαη λα νκαδνπνηήζνπκε ηε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα κε ηξφπν εχρξεζην θαη θαηαλνεηφ ζην ρξήζηε. 6.2 Τινπνίεζε ελαξίνπ Γεκηνπξγία Πηλάθωλ (Tables) Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε πίλαθα, απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Table θαη ζηε ζπλέρεηα New. Η δηαδηθαζία είλαη ίδηα κε απηή πνπ πεξηγξάθεθε ζην Κεθάιαην 4. Ο βαζηθφο καο πίλαθαο ζα είλαη ν πίλαθαο πνπ ζα πεξηέρεη ζηνηρεία ησλ εμσηεξηθψλ καο ζπλεξγαηψλ, ηα νπνία δελ αιιάδνπλ ζπρλά. ηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.1) θαίλεηαη ν πίλαθαο Specialists πνπ δεκηνπξγνχκε κε ηα απαξαίηεηα πεδία. Γηα θάζε πεδίν νξίδνπκε ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ πνπ απνζεθεχνπλ θαζψο θαη άιιεο ηδηφηεηεο ηνπο κηα απφ ηηο νπνίεο είλαη θαη ε TableRelation ζηελ νπνία νξίδνπκε ηνλ πίλαθα απφ ηνλ νπνίν παίξλνπλ ηηκέο θάπνηα πεδία. Σέηνηα πεδία ζηνλ πίλαθά καο είλαη City, Post Code, Country/Region Code θαη No. Series, 98

99 Speciality ID. Γηα φια ηα ππφινηπα πεδία, εθηφο ησλ Total Paid θαη Total Cost ηα νπνία είλαη εηδηθά πεδία θαη ζα κηιήζνπκε ζηε ζπλέρεηα, δελ έρνπκε νξίζεη θάπνην TableRelation. Σα πεδία Total Paid θαη Total Cost είλαη εηδηθά πεδία (special fields) θαη ζπγθεθξηκέλα είλαη Flowfields. Έλα Flowfield είλαη ζαλ έλα εηθνληθφ πεδίν ην νπνίν επεθηείλεη ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα. Η πιεξνθνξία ζην Flowfield ππάξρεη κνλάρα φζε ψξα εθηειείηαη ν πίλαθαο. πγθεθξηκέλα ηα πεδία καο Total Paid θαη Total Cost ζέινπκε λα εκθαλίδνπλ ηηο ζπλνιηθέο πιεξσκέο (Total Paid) πνπ έρεη θάλεη ε εηαηξεία ζε ζπγθεθξηκέλν ζπλεξγάηε θαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο (Total Cost) ησλ απαζρνιήζεσλ ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζπλεξγάηε. Γηα λα ππνινγηζηνχλ απηά ηα πεδία ζα πξέπεη λα αληιεζνχλ θαη λα θηιηξαξηζηνχλ δεδνκέλα απφ ηνλ πίλαθα, πνπ δεκηνπξγνχκε παξαθάησ, Specialists Payment. Καλνληθά ζα πξέπεη πξψηα λα δεκηνπξγεζεί ν πίλαθαο ζηνλ νπνίν ζα γίλεηαη ν ππνινγηζκφο ησλ πεδίσλ θαη έπεηηα λα νξίζνπκε ηα πεδία σο Flowfields. Δκείο ηνλ έρνπκε ήδε δεκηνπξγήζεη, απιά ηνλ πεξηγξάθνπκε παξαθάησ. Οξίδνπκε ηα πεδία Total Paid θαη Total Cost σο Flowfields αθνινπζψληαο ηα εμήο βήκαηα: 1. Έρνληαο αλνηθηφ ην παξάζπξν ζρεδηαζκνχ γηα ηνλ πίλαθα Specialists, πεγαίλνπκε ην δείθηε ζην πεδίν Total Paid θαη επηιέγνπκε ηηο ηδηφηεηεο ηνπ. 2. Αθνχ εκθαληζηεί ην παξάζπξν ηδηνηήησλ πεγαίλνπκε ην δείθηε ζηελ ηδηφηεηα FieldClass. Οη πηζαλέο ηηκέο γηα απηή ηελ ηδηφηεηα είλαη Normal, flowfield θαη flowfilter. Δπηιέγνπκε flowfield. 3. Αθνχ επηιέμνπκε flowfield ηφηε ελεξγνπνηείηαη θαη άιιε κηα, λέα, ηδηφηεηα πνπ νλνκάδεηαη CalcFormula. Η ηδηφηεηα απηή εκθαλίδεηαη γηα ηα πεδία ηχπνπ flowfield θαη πεξηιακβάλεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ππνινγίδνληαη απηά ηα πεδία θαζψο θαη ηα θίιηξα πνπ νξίδνπκε ψζηε λα γίλεη ν ππνινγηζκφο ηνπο. Δπηιέγνληαο ην assist-edit γηα ηελ ηδηφηεηα CalcFormula εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν: 4. Δπηιέγνπκε ηε κέζνδν ππνινγηζκνχ, ζηελ πξνθεηκέλε είλαη Sum (άζξνηζκα). 5. Δπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα ζηνλ νπνίν ζα γίλεη ν ππνινγηζκφο, ην πεδίν ηνπ πίλαθα πνπ ππνινγίδεηαη θαη ην θίιηξν κε βάζε ην νπνίν ζα θηιηξαξηζηνχλ νη εγγξαθέο. Οπφηε ην παξαπάλσ παξάζπξν ζα πξέπεη λα έρεη σο ηηκέο απηέο πνπ θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: 99

100 ην πεδίν Table Filter ηεο παξαπάλσ εηθφλαο θηιηξάξνπκε ηηο εγγξαθέο αλά εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε θαη έπεηηα αζξνίδεηαη ην πεδίν Amount γηα απηφ ην ζπλεξγάηε. Με απηφ ηνλ ηξφπν πεηπραίλνπκε θάζε θνξά λα έρνπκε ηηο ζπλνιηθέο πιεξσκέο πνπ έρνπλ γίλεη ζε έλαλ ζπγθεθξηκέλν πειάηε. 6. Γηα λα ππνινγίδεηαη φκσο απηφκαηα ην flowfield πνπ δεκηνπξγήζακε πξέπεη λα δεκηνπξγήζνπκε έλα άιιν εηδηθφ πεδίν πνπ νλνκάδεηαη SumIndexField. Απηφ ην πεδίν είλαη «δεκέλν» κε έλα θιεηδί (index) θαη αζξνίδεη ηηο εγγξαθέο πνπ ηαμηλνκνχληαη απφ ην θιεηδί. ηελ πεξίπησζε καο πξέπεη λα νξίζνπκε ζηνλ πίλαθα Specialists Payment ην πεδίν Amount σο SumIndexField ζπλδεδεκέλν κε ην θιεηδί Specialist No. απν ην παξάζπξν ησλ θιεηδηψλ (Keys), φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: 7. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα Specialists Payment. Σψξα ην πεδίν Total Paid είλαη νινθιεξσκέλν. 8. Γηα ην πεδίν Total Cost αθνινπζνχκε αθξηβψο ηα παξαπάλσ βήκαηα κε ηε δηαθνξά φηη πξέπεη λα νξίζνπκε ηνλ πίλαθα Specialists Employment ζην CalcFormula φπσο θαη πεδίν πξνο άζξνηζε ην Pay to Specialist. Σέινο ζα πξέπεη λα νξίζνπκε ζηνλ πίλαθα Specialists Employment σο SumIndexField ην πεδίν Pay to Specialist ζην θιεηδί Specialist No. Αθνχ νξίζνπκε ηα πεδία ηνπ πίλαθα καο, πξνζπαζνχκε ζηε ζπλέρεηα λα ηνλ θάλνπκε πην ιεηηνπξγηθφ, βειηηψλνληαο ηε ιεηηνπξγία ηνπ πεδίνπ Νν. Πην εηδηθά, ζέινπκε λα αληηζηνηρίζνπκε ζηνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο καο έλα ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ αξίζκεζεο γηα ηνλ θαζέλα, ν νπνίνο 100

101 ζα πεξλάηαη απηφκαηα θάζε θνξά πνπ εηζάγνπκε λέν εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε. Γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ δεκηνπξγνχκε κηα λέα ζεηξά αξίζκεζεο φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 6.2. θαη ζηε ζπλέρεηα πξέπεη λα θάλνπκε ηηο απαξαίηεηεο πξνζζήθεο θψδηθα ζην αληίζηνηρν trigger ηνπ πίλαθα ψζηε απηφκαηα λα θαηαρσξείηαη έλαο κνλαδηθφο αξηζκφο ζεηξάο γηα θάζε λέν ζπλεξγάηε. Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ OnInsert trigger, δεκηνπξγνχκε έλα λέν πίλαθα πνπ ηνλ νλνκάδνπκε Specialist Setup θαη ν νπνίνο ζα έρεη ηα πεδία πνπ θαίλνληαη ζηε εηθφλα 6.3 θαη θαηαρσξεί ηνλ αξηζκφ ζεηξάο πνπ αληηζηνηρεί ζηνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο. Απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα καο θαη επαλεξρφκαζηε μαλά ζηνλ πίλαθα Specialists. Δικόνα 6.1: Πίλαθαο Specialists Δικόνα 6.2: Γεκηνπξγία Νέαο εηξάο Αξίζκεζεο 101

102 Δικόνα 6.3: Γεκηνπξγία Νένπ Πίλαθα Specialist Setup Δθφζνλ ζέινπκε θαηά ηελ εηζαγσγή λένπ ζπλεξγάηε απηφκαηα λα εηζάγεηαη λένο αξηζκφο κνλαδηθφο θαη βαζηζκέλνο ζηε ζεηξά αξίζκεζεο πνπ έρνπκε νξίζεη, ηφηε πξέπεη λα εηζάγνπκε θψδηθα ζην OnInsert trigger ηνπ πίλαθα Specialists. Αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Απφ ηε νζφλε ηεο εηθφλαο 6.1 επηιέγνπκε ηελ θελή γξακκή θάησ απφ ην πεδίν 58-Total Cost θαη ζηε ζπλέρεηα πιεθηξνινγνχκε F9. Δκθαλίδεηαη ν C/AL Editor κε φια ηα triggers ηνπ πίλαθα θαη ησλ πεδίσλ ηνπ (Δηθφλα 6.4). 2. Πεγαίλνπκε ην δείθηε ηνπ πνληηθηνχ καο ζην OnInsert trigger θαη πιεθηξνινγνχκε ηνλ θψδηθα πνπ θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 6.4. Δικόνα 6.4: Δηζαγσγή Κψδηθα ζην OnInsert trigger 3. Μεηά ηελ εηζαγσγή θψδηθα ζα πξέπεη λα νξίζνπκε ηηο κεηαβιεηέο PartnerSetup θαη NoSeriesMgt πεγαίλνληαο Πποβολή C/AL Globals (Δηθφλα 6.5). 102

103 Δικόνα 6.5: Γήισζε Global Μεηαβιεηψλ 4. Αθνχ νινθιεξψζνπκε θαη ην βήκα 3 θιείλνπκε ηνλ πίλαθα Specialists ηνλ απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile. 5. Αλ εθηειέζνπκε (Run) ηνλ πίλαθα Specialists ζηε ζπλέρεηα θαη εηζάγνπκε κηα λέα εγγξαθή ζα δνχκε φηη απηφκαηα θάζε θνξά παίξλεη θαη δηαθνξεηηθφ αξηζκφ ην πεδίν Νν., βαζηζκέλν ζηε ζεηξά αξίζκεζεο πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη. ηε ζπλέρεηα βειηηψλνπκε ηε ιεηηνπξγία ησλ πεδίσλ City θαη Post Code. Γλσξίδνπκε φηη ζην Microsoft Navision, ν πίλαθαο Post Code ζπλδέεη πφιεηο κε ηαρπδξνκηθνχο θψδηθεο. Θα πξνγξακκαηίζνπκε απηά ηα πεδία κε ηέηνην ηξφπν ψζηε φηαλ ν ρξήζηεο εηζάγεη κηα πφιε, ην ζχζηεκα απηφκαηα λα ζπκπιεξψλεη ηνλ αληίζηνηρν ηαρπδξνκηθφ θψδηθα θαη αληίζηξνθα. ηνλ πίλαθα Post Code ππάξρνπλ ήδε ζπλαξηήζεηο νη νπνίεο καο βνεζνχλ ψζηε λα ην πεηχρνπκε. Αθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. ηνλ πίλαθα Specialists εηζάγνπκε κηα λέα κεηαβιεηή ζηηο C/AL Globals. Σελ PostCode κε DataType Record θαη SubType Post Code. 2. Υξεζηκνπνηνχκε ηε ζπλάξηεζε ValidateCity ηνπ πίλαθα Post Code. Δηζάγνπκε ζην OnValidate trigger ηνπ πεδίνπ City ηελ παξαθάησ γξακκή θψδηθα: PostCode.ValidateCity(City,"Post Code"); 3. Δηζάγνπκε θψδηθα έηζη ψζηε φηαλ ν ρξήζηεο θάλεη lookup ζην πεδίν City, ην πξφγξακκα ζα ηξέρεη ηε ζπλάξηεζε LookUpCity. Δηζάγνπκε ζην OnLookup trigger ηνπ πεδίνπ City ηελ παξαθάησ γξακκή θψδηθα: PostCode.LookUpCity(City,"Post Code",TRUE); 4. Υξεζηκνπνηνχκε ηε ζπλάξηεζε ValidatePostCode ηνπ πίλαθα Post Code γηα λα εγθξίλνπκε ηελ ηηκή ηνπ ρξήζηε ζην πεδίν Post Code. Δηζάγνπκε ζην OnValidate trigger ηνπ πεδίνπ Post Code ηελ παξαθάησ γξακκή θψδηθα: PostCode.ValidatePostCode(City,"Post Code"); 5. Δηζάγνπκε θψδηθα έηζη ψζηε φηαλ ν ρξήζηεο θάλεη lookup ζην πεδίν Post Code, ην πξφγξακκα ζα ηξέρεη ηε ζπλάξηεζε LookUpPostCode. Δηζάγνπκε ζην OnLookup trigger 103

104 ηνπ πεδίνπ Post Code ηελ παξαθάησ γξακκή θψδηθα: PostCode.LookUpPostCode(City,"Post Code",TRUE); 6. Απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα Specialists. 7. Αλ εθηειέζνπκε (Run) ηνλ πίλαθα Specialists ζε πάκε ζην πεδίν Σ.Κ ζα δνχκε νηη φηαλ θαηαρσξνχκε έλαλ Σ.Κ. θαηαρσξείηαη απηφκαηα θαη ε αληίζηνηρε πφιε ζην πεδίν Πφιε θαη αληίζηξνθα. Αθήλνπκε πξνο ην παξφλ ηνλ πίλαθα Specialists, θαη πξνρσξάκε ζηε δεκηνπξγία ηνπ πίλαθα κε ηηο εηδηθφηεηεο ησλ εμσηεξηθψλ ζπλεξγαηψλ. Ο λένο πίλαθαο ζα νλνκάδεηαη Specialities θαη ζα έρεη δχν πεδία, Code θαη Speciality Type. Ο πίλαθαο Specialists ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Specialities κέζσ ηνπ πεδίνπ Speciality ID. ηε ζπλέρεηα δεκηνπξγνχκε ηνλ πίλαθα ζηνλ νπνίν ζα θαηαρσξνχληαη απαζρνιήζεηο ησλ εμσηεξηθψλ ζπλεξγαηψλ. Ολνκάδνπκε ηνλ πίλαθα Specialists Employment κε πεδία ηα πεδία πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθφλα 6.6. Δικόνα 6.6: Γεκηνπξγία Πίλαθα Specialists Employment Ο πίλαθαο Specialists Employment ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Specialists κέζσ ηνπ πεδίνπ Specialist No. ην νπνίν ζρεηίδεηαη κε ην πεδίν Νν. ηνπ πίλαθα Specialist κέζσ ηεο ηδηφηεηαο TableRelation. ηε ζπλέρεηα ζα βειηηψζνπκε ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ πίλαθα Specialists Employment βειηηψλνληαο ηε ιεηηνπξγία ησλ πεδίσλ Days of Employment θαη Pay to Specialist. Θέινπκε ε ηηκή ηνπ πεδίνπ Days of Employment λα ζπκπιεξψλεηαη απηφκαηα φηαλ ν ρξήζηεο εηζάγεη ηηο εκεξνκελίεο έλαξμεο θαη ιήμεο. Γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ εηζάγνπκε ηνλ παξαθάησ θψδηθα ζην OnValidate trigger ηνπ πεδίνπ Starting Date: IF "Termination Date" <> 0D THEN "Days of Employment":=("Termination Date"-"Starting Date")+1; 104

105 Καη ηνλ παξαθάησ ζην OnValidate trigger ηνπ πεδίνπ Termination Date : IF "Starting Date" <> 0D THEN "Days of Employment":=("Termination Date"-"Starting Date")+1; Δπίζεο ην πεδίν Pay to Specialist ζέινπκε λα ππνινγίδεηαη απηφκαηα σο απνηέιεζκα ηνπ γηλνκέλνπ ησλ πεδίσλ Days of Employment θαη Payable Amount/Day. Γηα λα ην πεηχρνπκε απηφ εηζάγνπκε ηελ παξαθάησ γξακκή θψδηθα ζηα OnValidate triggers ησλ πεδίσλ Days of Employment θαη Payable Amount/Day : "Pay to Specialist" :="Days of Employment"*"Payable Amount/Day"; ηε ζπλέρεηα απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα Specialists Employment. Αλ εθηειέζνπκε ηνλ πίλαθα ζα δνχκε φηη ηα πεδία Days of Employment θαη Pay to Specialist ππνινγίδνληαη απηφκαηα. Γεκηνπξγνχκε αθφκε έλαλ πίλαθα ζηνλ νπνίν ζα θαηαρσξνχληαη νη πιεξσκέο πνπ θάλεη ε εηαηξεία CRONUS International ζηνπο εμσηεξηθνχο ηεο ζπλεξγάηεο. Σνλ πίλαθα ηνλ νλνκάδνπκε Specialists Payment θαη ζα πεξηιακβάλεη ηέζζεξα πεδία, απηά πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθφλα 6.7. Δικόνα 6.7: Γεκηνπξγία Πίλαθα Specialists Payment Ο Specialists Payment ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Specialists κέζσ ηνπ πεδίνπ Specialist No. ην νπνίν ζρεηίδεηαη κε ην πεδίν Νν. ηνπ πίλαθα Specialist κέζσ ηεο ηδηφηεηαο TableRelation. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα καο. Σέινο δεκηνπξγνχκε αθφκε έλαλ πίλαθα ζηνλ νπνίν ζα θαηαρσξνχληαη νη παξνπζίεο ησλ εμσηεξηθψλ ζπλεξγαηψλ γηα θάζε εξγαζία ηνπο. Ο λένο πίλαθαο ζα νλνκάδεηαη Specialists Presence θαη ζα πεξηιακβάλεη ηα νθηψ πεδία πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθφλα

106 Δικόνα 6.8: Γεκηνπξγία Πίλαθα Specialists Presence Ο Specialists Presence ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Specialists κέζσ ηνπ πεδίνπ Specialist No. ην νπνίν ζρεηίδεηαη κε ην πεδίν Νν. ηνπ πίλαθα Specialist κέζσ ηεο ηδηφηεηαο TableRelation. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα. πλνςίδνληαο, δεκηνπξγήζακε ηνπο πίλαθεο Specialists, Specialist Setup, Specialities, Specialists Employment, Specialists Payment θαη Specialists Presence νη νπνίνη απνηεινχλ ηε βάζε ηεο λέαο ιεηηνπξγηθφηεηαο. ηε επφκελε ελφηεηα ζα δεκηνπξγήζνπκε ηηο αληίζηνηρεο θφξκεο γηα ηνπο πίλαθεο πνπ πινπνηήζακε παξαπάλσ Γεκηνπξγία Φνξκώλ (Forms) Ο ζρεδηαζκφο ηεο δηεπαθήο ρξήζηε (GUI (Graphical User Interface)) πεξηιακβάλεη ηε δεκηνπξγία δηάθνξσλ θνξκψλ κέζσ ησλ νπνίσλ ν ρξήζηεο κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζηνπο παξαπάλσ πίλαθεο θαη λα εθκεηαιιεχεηαη ηηο κεηαμχ ηνπο δηαζπλδέζεηο. Θα μεθηλήζνπκε δεκηνπξγψληαο ηηο πην απιέο θφξκεο έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα ελνπνηεζνχλ αξγφηεξα κε πεξηζζφηεξν ζχλζεηεο θφξκεο ζην ηέινο ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ GUI. Specialists Presence (Form ): Απηή ε θφξκα εκθαλίδεη ηηο παξνπζίεο θάζε εμσηεξηθνχ ζπλεξγάηε, ν ρξήζηεο κπνξεί επίζεο λα θαηαρσξήζεη παξνπζίεο γηα θάπνηνλ ή θάπνηνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο (Δηθφλα 6.9). 106

107 Δικόνα 6.9: Φφξκα Καηαρψξεζεο Παξνπζηψλ - Specialists Presence Γεκηνπξγνχκε ηελ παξαπάλσ θφξκα αθνινπζψληαο ηα εμήο βήκαηα: 1. Αλνίγνπκε ηνλ Object Designer θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ην θνπκπί Form. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. ηε νζφλε πνπ εκθαλίδεηαη επηιέγνπκε ζην πεδίν Table ηνλ πίλαθα κε ηνλ νπνίν ζέινπκε ε θφξκα καο λα ζπλδεζεί, ζηελ πεξίπησζε καο επηιέγνπκε Specialists Presence θαη ζηε ζπλέρεηα ΟΚ. 4. Αλνίγνπκε ην Toolbox (βι. Κεθάιαην 4) θαη επηιέγνπκε ην θνπκπί Table Box θαη θάλνπκε θιηθ ζηελ γθξη πεξηνρή ηεο θελήο καο θφξκαο. Δθφζνλ ε θφξκα καο ζέινπκε λα έρεη κνξθή θαηαιφγνπ. 5. ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Πξνβνιή Field Menu. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν πνπ πεξηέρεη ηα πεδία ηνπ πίλαθα Specialists Presence, δειαδή ηνλ πίλαθα ηνλ νπνίν έρνπκε ζπλδέζεη κε ηε θφξκα καο. 6. Δπηιέγνπκε ηα πεδία θαη ηα εηζάγνπκε ζην Table Box. 7. Δηζάγνπκε ηα θνπκπηά ΟΚ, Άθπξν θαη Βνήζεηα. 8. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα καο. 9. Αλ εθηειέζνπκε ηε θφξκα καο ζα δνχκε φηη κπνξνχκε λα θαηαρσξήζνπκε εγγξαθέο παξνπζηψλ γηα θάπνην ζπλεξγάηε θαη απηέο νη εγγξαθέο λα ππάξρνπλ ζηνλ αληίζηνηρν πίλαθα. Specialists Employment (Form ): Απηή ε θφξκα εκθαλίδεη ηηο απαζρνιήζεηο πνπ έρνπλ γίλεη γηα θάπνηνλ εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα δεη, λα επεμεξγαζηεί θαη λα θαηαρσξήζεη κηα λέα απαζρφιεζε (Δηθφλα 6.10). 107

108 Δικόνα 6.10: Φφξκα Καηαρψξεζεο Πξνζιήςεσλ Specialists Employment Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηε δεκηνπξγία απηήο ηεο θφξκαο είλαη ίδηα κε ηα βήκαηα ηεο θφξκαο Specialists Presence. Specialists Payments (Form ): Απηή ε θφξκα εκθαλίδεη ηηο πιεξσκέο πνπ έρεη θάλεη ε εηαηξεία ζηνπο εμσηεξηθνχο ηεο ζπλεξγάηεο. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα δεη ηηο πιεξσκέο πνπ έρνπλ γίλεη ζε θάπνηνλ ζπλεξγάηε, φπσο επίζεο, λα θαηαρσξήζεη θαη κηα ή πεξηζζφηεξεο πιεξσκέο γηα θάπνηνλ ή θάπνηνπο ζπλεξγάηεο. Δικόνα 6.11: Φφξκα Καηαρψξεζεο Πιεξσκψλ Specialists Payments Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηε δεκηνπξγία απηήο ηεο θφξκαο είλαη ίδηα κε ηα βήκαηα ηεο θφξκαο Specialists Presence. 108

109 Specialists List (Form ): Απηή ε θφξκα εκθαλίδεη έλαλ θαηάινγν ιίζηα κε φινπο ηνπο ζπλεξγάηεο ηεο εηαηξείαο θαη θάπνηα βαζηθά γηα απηνχο ζηνηρεία. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα επεμεξγαζηεί ηα ζηνηρεία, κπνξεί λα εηζάγεη λέν ζπλεξγάηε φπσο επίζεο κπνξεί λα κεηαβεί θαη ζηε κνξθή θαξηέιαο γηα φπνηνλ εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε επηζπκεί (Δηθφλα 6.12). Δικόνα 6.12: Φφξκα Καηαρψξεζεο Δμσηεξηθψλ πλεξγαηψλ - Specialists List Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηε δεκηνπξγία απηήο ηεο θφξκαο είλαη ίδηα κε ηα βήκαηα ηεο θφξκαο Specialists Presence. Πξνο ην παξφλ ηα menu items γηα ην menu button Δμση. πλεξγάηεο, ζα ηα εηζάγνπκε αξγφηεξα ζε απηφ ην θεθάιαην. Specialist Card (Κχξηα Φφξκα , ππν-φφξκα 1 Specialists Employment (Form ) θαη ππν-φφξκα 2 Specialists Payments (Form )): Απηή ε θφξκα εκθαλίδεη ζε κνξθή θαξηέιαο ηα βαζηθά ζηνηρεία ελφο εμσηεξηθνχ ζπλεξγάηε ζηελ θχξηα θφξκα ε νπνία είλαη ε θφξκα πνπ θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 6.17 θαη ηελ νπνία δεκηνπξγνχκε πξψηε θνξά. Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηε δεκηνπξγία ηεο θαξηέιαο θχξηαο θφξκαο είλαη ηα εμήο: 1. Αλνίγνπκε ηνλ Object Designer θαη ζηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Form. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. ηε νζφλε πνπ εκθαλίδεηαη επηιέγνπκε ζην πεδίν Table ηνλ πίλαθα κε ηνλ νπνίν ζέινπκε ε θφξκα καο λα ζπλδεζεί, ζηελ πεξίπησζε καο επηιέγνπκε Specialists θαη ζηε ζπλέρεηα ΟΚ. Δπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα Specialists δηφηη ε θφξκα καο ζέινπκε λα εκθαλίδεη ηα βαζηθά ζηνηρεία ησλ εμσηεξηθψλ ζπλεξγαηψλ. 4. Αλνίγνπκε ην Toolbox (βι. Κεθάιαην 4) θαη επηιέγνπκε ην θνπκπί Tab Control θαη θάλνπκε αξηζηεξφ θιίθ ζηελ γθξη πεξηνρή ηεο θελήο θφξκαο. Σν απνηέιεζκα πξέπεη λα είλαη ίδην κε ηεο εηθφλαο

110 Δικόνα 6.13: Δηζαγσγή Tab Control 5. Δπηιέγνπκε λα εκθαληζηνχλ νη ηδηφηεηεο γηα ην tab πνπ κφιηο εηζάγακε. 6. Βξίζθνπκε ηελ ηδηφηεηα PageNames θαη ζηε ζηήιε Value πιεθηξνινγνχκε ηα νλφκαηα ησλ tab πνπ ζέινπκε λα έρεη ε θαξηέια καο, ρσξίδνληαο ηα κε θφκκα θαη ρσξίο θελφ κεηαμχ ηνπο. ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ζέινπκε έλα αθφκα tab νπφηε ε ηηκή ηεο ηδηφηεηαο PageNames ζα είλαη «Γεληθά, Δπηθνηλσλία». 7. Πξηλ θιείζνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ηα tab αιιάδνπκε ηηο ηδηφηεηεο HorzGlue, VertGlue ζε Both. Απηέο νη ηδηφηεηεο επεξεάδνπλ ην κέγεζνο ησλ tab. 8. Κιείλνπκε ηηο ηδηφηεηεο. 9. Δπηιέγνπκε ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα εκθαλίδνληαη ζηελ θάζε θαξηέια, απφ Πξνβνιή Field Menu. Μεηά ηελ εηζαγσγή έρνπκε ην απνηέιεζκα ηεο παξαθάησ εηθφλαο (Δηθφλα 6.14) Δικόνα 6.14: Δηζαγσγή Πεδίσλ απφ Field Menu 110

111 Όια ηα πεδία πνπ εκθαλίδνληαη ζην tab Γεληθά είλαη πεδία ηνπ πίλαθα Specialists εθηφο απφ ην πεδίν Τπφινηπν Πιεξσηέν. Σν νπνίν απνηειεί Text Control πνπ δεκηνπξγήζακε ζε απηή ηε θφξκα. Πην ζπγθεθξηκέλα, νξίζακε γηα απηφ ην πεδίν ζηηο ηδηφηεηεο ηνπ, ε ηδηφηεηα SourceExpr λα έρεη ηηκή xrec."total Cost" - xrec."total Payed". Οπζηαζηηθά γξάθνληαο απηφ είπακε ζην ζχζηεκα λα θαηαρσξεί ζε απηφ ην control ηηκή ε νπνία ζα είλαη ην απνηέιεζκα ηεο δηαθνξάο ηνπ πλνιηθέο Οθεηιέο κε ην Δμνθιεκέλν Πνζφ γηα ηε ζπγθεθξηκέλε εγγξαθή θάζε θνξά (γηα απηφ βάδνπκε xrec). 10. Η θχξηα θφξκα καο είλαη ζρεδφλ νινθιεξσκέλε. Απηφ πνπ πξέπεη λα θάλνπκε είλαη λα δεκηνπξγήζνπκε ηα command buttons, Άθπξν θαη Βνήζεηα, θαζψο θαη ην menu button Δμση. πλεξγάηεο. Γεκηνπξγνχκε ηα command buttons επηιέγνληαο ην command button απφ ηελ toolbox θαη επηιέγνληαο ηηο ηδηφηεηεο γηα ην θαζέλα απν απηά (Άθπξν, Βνήζεηα). Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα PushAction ζε Cancel θαη FormHelp αληίζηνηρα γηα θάζε θνπκπί. Δπίζεο θξνληίδνπκε ψζηε νη ηδηφηεηεο HorzGlue θαη VertGlue λα είλαη Right θαη Bottom αληίζηνηρα. Θέηνπκε απηέο ηηο ηδηφηεηεο κε απηφ ηνλ ηξφπν γηα λα εκθαλίδνληαη ηα θνπκπηά πάληα ζην θάησ δεμί κέξνο ηεο θφξκαο. 11. Κιείλνπκε ην παξάζπξν κε ηηο ηδηφηεηεο. 12. Γεκηνπξγνχκε ην menu button Δμψη. πλεξγάηεο, επηιέγνληαο απφ ην toolbox, menu button. Δπηιέγνπκε ηδηφηεηεο γηα ην θνπκπί καο θαη θξνληίδνπκε ψζηε νη ηδηφηεηεο HorzGlue θαη VertGlue λα είλαη Right θαη Bottom αληίζηνηρα. Αιιάδνπκε ηελ ηδηφηεηα Caption ζε Δμση. πλεξγάηεο. 13. Κιείλνπκε ην παξάζπξν κε ηηο ηδηφηεηεο. 14. Δπηιέγνπκε ην menu button Δμση. πλεξγάηεο θαη θάλνπκε δεμί θιηθ. 15. Δπηιέγνπκε Menu Items. Δκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 6.15), ην νπνίν ζπκπιεξψλνπκε φπσο θαίλεηαη. Δικόνα 6.15: Δηζαγσγή Menu Items ζην Menu Button 16. Κιείλνπκε ην παξάζπξν θαη έρεη πιένλ νινθιεξσζεί ε δεκηνπξγία ηεο θχξηαο θφξκαο. 17. ηε ζπλέρεηα πξνρσξάκε κε ηε δεκηνπξγία ησλ ππν-θνξκψλ, φπσο θαίλνληαη ζηελ εηθφλα Κάζε κηα απφ ηηο δχν ππν-θφξκεο είλαη ήδε πινπνηεκέλεο παξαπάλσ. Όκσο ζέινπκε λα εκθαλίδνληαη ζηελ παξνχζα θφξκα θαη θάζε θνξά λα εκθαλίδνπλ εγγξαθέο 111

112 πνπ ζα αθνξνχλ ζπγθεθξηκέλν ζπλεξγάηε, ην ζπλεξγάηε πνπ ζα είλαη επηιεγκέλνο ζηελ θχξηα θφξκα. Δπηιέγνπκε απφ ην toolbox ην θνπκπί SubForm. 18. Κάλνπκε αξηζηεξφ θιηθ θάησ απφ ηελ θχξηα θφξκα καο θαη εκθαλίδεηαη έλα γθξη πιαίζην. 19. Δπηιέγνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ηελ ππν-θφξκα. 20. Αιιάδνπκε ηηο ηδηφηεηεο HorzGlue, VertGlue, SubFormID θαη SubFormLink φπσο θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.16). Δικόνα 6.16: Ιδηφηεηεο ππν-θφξκαο Specialists Employment Η ηδηφηεηα SubFormID θαζνξίδεη πνηα θφξκα ζα εκθαληζηεί ψο ππν-θφξκα. Η ηδηφηεηα SubFormLink θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα θηιηξαξηζηνχλ νη εγγξαθέο ηνπ Specialist Employment ζε ζρέζε κε ηελ θχξηα θφξκα. 21. Κιείλνπκε ην παξάζπξν κε ηηο ηδηφηεηεο. 22. Δπαλαιακβάλνπκε ηα βήκαηα 17 έσο 22 γηα ηε δεκηνπξγία ηεο ππν-θφξκαο 2. Φξνληίδνπκε ζηελ ηδηφηεηα SubFormID λα βάινπκε ηηκή Specialists Payments. 23. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα Specialist Card. 24. Αλ εθηειέζνπκε ηε θφξκα καο ζα εκθαληζηεί σο απνηέιεζκαηα απηφ πνπ θαίλεηαη ζηελ εηθφλα Παξαηεξνχκε νηη γηα ηνλ ζπλεξγάηε κε θσδηθφ P1000 εκθαλίδνληαη ζηελ θχξηα θφξκα θάπνηα βαζηθά ηνπ ζηνηρεία, ελσ ζηηο δπν ππν-θφξκεο εκθαλίδνληαη εγγξαθέο πνπ αθνξνχλ ηνλ ίδην σο πξνο ηηο απαζρνιήζεηο θαη ηηο πιεξσκέο πνπ ηνπ 112

113 έρνπλ γίλεη. Πην ζπγθεθξηκέλα βιέπνπκε νηη ηνπ έρεη γίλεη πξφζιεςε γηα εγθαηάζηαζε ινγηζκηθνχ, φκσο δελ έρεη πιεξσζεί. Κχξηα Φφξκα Τπν- Φφξκα 1 Τπν- Φφξκα 2 Δικόνα 6.17: Καξηέια Δμσηεξηθνχ πλεξγάηε Specialist Card ηε ζπλέρεηα ζα επηιέγνπκε Design γηα ηε θφξκα Specialists List (Form ) θαη ζα εηζάγνπκε menu items ζην menu button Δμση. πλεξγάηεο. Σα βήκαηα ηα νπνία αθνινπζνχκε είλαη ηα ίδηα κε απηά πνπ αθνινπζήζακε ζηε θφξκα Specialist Card κε ηε δηαθνξά φηη ζηε ζέζε ηνπ menu item Λίζηα ζα βάινπκε θαξηέια θαη ζα αιιάμνπκε ηελ ηηκή ηεο θφξκαο πνπ εκθαλίδεηαη ζην RunObject γηα απηφ ην menu item (Δηθφλα 6.18). 113

114 Δικόνα 6.18: Δηζαγσγή menu items Αθνχ εηζάγνπκε ηα menu items, θιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηε θφξκα καο. Specialities Card (Κχξηα Φφξκα , ππν-φφξκα Specialists List (Form )): Απν απηή ηε θφξκα ν ρξήζηεο κπνξεί λα εκθαλίζεη αλά εηδηθφηεηα ηνπο δηαζέζηκνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο. Η θχξηα θφξκα ζα ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Specialities, ελψ ε ππνθφξκα εκθαλίδεη ηε Specialists List (Δηθφλα 6.19). Δικόνα 6.19: Specialities Card 114

115 Γηα ηε δεκηνπξγία ηε δεκηνπξγία ηεο θαξηέιαο Specialities Card αθνινπζνχκε ηα βήκαηα πνπ αθνινπζήζακε θαη γηα ηε Specialist Card κε ηε δηαθνξά φηη ζηελ ηδηφηεηα ηεο ππν-θφξκαο SubFormLink πξέπεη λα βάινπκε ην θίιηξν Speciality ID=FIELD(Code), ψζηε λα εκθαλίδνληαη αλά εηδηθφηεηα νη αληίζηνηρνη ζπλεξγάηεο. Αθνχ νινθιεξψζακε θαη ηε δεκηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ θνξκψλ, πξνρσξάκε ζηελ πινπνίεζε ηνπ codeunit κε ηε βνήζεηα ηνπ νπνίνπ ζα ελεκεξψλνληαη νη θαηάιιεινη ινγαξηαζκνί ζην ππνζχζηεκα ηεο Γεληθήο Λνγηζηηθήο, φηαλ ν ρξήζηεο θαηαρσξεί κηα πιεξσκή ή κηα πξφζιεςε Γεκηνπξγία Codeunit ηελ ελφηεηα απηή ζα δεκηνπξγήζνπκε έλα codeunit ην νπνίν ζα ην νλνκάζνπκε UpdateLedAcc2 κε ID Με ηε δεκηνπξγία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ codeunit ζθνπεχνπκε λα πεηχρνπκε απηφκαηε ελεκέξσζε ησλ απαξαίηεησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ππνζπζηήκαηνο ηεο Γεληθήο Λνγηζηηθήο, θάζε θνξά πνπ ν ρξήζηεο ζα εηζάγεη εγγξαθή πιεξσκήο ή απαζρφιεζεο θάπνηνπ ζπλεξγάηε. Πην ζπγθεθξηκέλα, φηαλ ν ρξήζηεο θαηαρσξεί απφ ηηο θφξκεο Specialists Payments θαη Specialists Employment εγγξαθέο, ηφηε απηφκαηα λα εθηειείηαη ην codeunit UpdateLedAcc2. Πξηλ μεθηλήζνπκε ηελ πινπνίεζε ηνπ codeunit ζα πξέπεη λα ζθεθηνχκε ηη είδνπο ινγηζηηθέο εγγξαθέο ζα πξέπεη λα γίλνπλ θαη ζε πνηνπο ινγαξηαζκνχο. Όηαλ ν ρξήζηεο καηασωπεί μια απαζσόληζη γηα έλα ζπλεξγάηε ζα πξέπεη λα ρξεψλεηαη ν ινγαξηαζκφο «ΑΜΟΙΒΔ ΚΑΙ ΔΞΟΓΑ ΤΝΔΡΓΑΣΧΝ» θαη λα πηζηψλεηαη ν ινγαξηαζκφο «ΔΞΧΣΔΡΙΚΟΙ ΤΝΔΡΓΑΣΔ». Όηαλ ν ρξήζηεο καηασωπεί μια πληπωμή ηφηε ζα πξέπεη λα πηζηψλεηαη ν «ΣΑΜΔΙΟ» θαη λα ρξεψλεηαη ν «ΔΞΧΣΔΡΙΚΟΙ ΤΝΔΡΓΑΣΔ». Οη ινγαξηαζκνί «ΑΜΟΙΒΔ ΚΑΙ ΔΞΟΓΑ ΤΝΔΡΓΑΣΧΝ» θαη «ΔΞΧΣΔΡΙΚΟΙ ΤΝΔΡΓΑΣΔ» δελ ππάξρνπλ ζην ινγηζηηθφ ζρέδην, γηα απηφ ζα πξέπεη λα ηνπο δεκηνπξγήζνπκε, φκσο δελ ζα αλαιχζνπκε ηνλ ηξφπν δεκηνπξγίαο ηνπο ζηελ παξνχζα δηπισκαηηθή. Όιεο νη εγγξαθέο ινγηζηηθήο θαηαρσξνχληαη, αξρηθά, ζηνλ πίλαθα G/L Entry ηνπ ζπζηήκαηνο. ε απηφλ ηνλ πίλαθα ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο γηα θάζε εγγξαθή γεληθήο ινγηζηηθήο ζρεηηθά κε ην πνηνο ινγαξηαζκφο ρξεψλεηαη ή πηζηψλεηαη θαη δηάθνξεο άιιεο πιεξνθνξίεο νη νπνίεο φκσο δελ καο απαζρνινχλ ζηελ παξνχζα πινπνίεζε. Δπνκέλσο ζέινπκε ην codeunit πνπ ζα πινπνηήζνπκε, λα ελεκεξψλεη απηφλ ηνλ πίλαθα ν νπνίνο κε ηε ζεηξά ηνπ ελεκεξψλεη ηνλ θάζε ινγαξηαζκφ. Λακβάλνληαο ππφςε ηα παξαπάλσ ην codeunit καο ζα πεξηιακβάλεη 2 ζπλαξηήζεηο ηηο OnSpecialistEmployment θαη OnSpecialistPayment. Η OnSpecialistEmployment ζα ελεκεξψλεη ηνπο θαηάιιεινπο ινγαξηαζκνχο (φπσο νξίζηεθαλ παξαπάλσ) φηαλ θαηαρσξείηαη κηα απαζρφιεζε θαη ε OnSpecialistPayment ζα ελεκεξψλεη ηνπο θαηάιιεινπο ινγαξηαζκνχο (φπσο νξίζηεθαλ παξαπάλσ) φηαλ θαηαρσξείηαη κηα πιεξσκή. H δήισζε ησλ ζπλαξηήζεσλ γίλεηαη σο εμήο: 1. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Codeunit. 2. Δπηιέγνπκε New. Δκθαλίδεηαη ν C/AL Editor. 3. Δπηιέγνπκε Πποβολή C/AL Globals. 4. Δπηιέγνπκε ην tab Functions. Δθεί δειψλνπκε ηηο ζπλαξηήζεηο καο φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.20): 115

116 Δικόνα 6.20: Γήισζε πλαξηήζεσλ 5. ηε ζπλέρεηα γηα ηελ θάζε ζπλάξηεζε νξίδνπκε ηηο παξακέηξνπο πνπ παίξλνπλ επηιέγνληαο ην θνπκπί locals. Η OnSpecialistEmployment ζα παίξλεη σο παξάκεηξν ηε κεηαβιεηή Record ε νπνία ζα είλαη ηχπνπ record ηνπ πίλαθα Specialists Employment. Η OnSpecialistPayment ζα παίξλεη ψο παξάκεηξν ηε κεηαβιεηή Record ε νπνία ζα είλαη ηχπνπ record ηνπ πίλαθα Specialists Payment (Δηθφλεο 6.21 θαη 6.22). Δικόνα 6.21: Γήισζε παξακέηξνπ ζπλάξηεζεο OnSpecialistEmployment 116

117 Δικόνα 6.22: Γήισζε παξακέηξνπ ζπλάξηεζεο OnSpecialistPayment 6. ηε ζπλέρεηα δειψλνπκε ηηο global κεηαβιεηέο νη νπνίεο ζα έρνπλ εκβέιεηα ζε φιν ην codeunit. Δπηιέγνπκε ην tab Variables θαη δειψλνπκε ηηο κεηαβιεηέο φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.23). Δικόνα 6.23: Γήισζε global κεηαβιεηψλ 7. ηε ζπλέρεηα θιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ κεηαβιεηψλ θαη επαλεξρφκαζηε ζηνλ C/AL Editor, ζηνλ νπνίν βιέπνπκε φηη θάησ απφ ην OnRun trigger έρνπλ εκθαληζηεί νη ζπλαξηήζεηο πνπ δειψζακε. 8. Πεγαίλνπκε ζηε ζπλάξηεζε OnSpecialistEmployment θαη γξάθνπκε ηνλ παξαθάησ θψδηθα: 117

118 GLEntry.INIT; GLEntry."G/L Account No." := ' '; GLEntry."Debit Amount" := Record."Pay to Specialist"; Καηαρψξεζε ηηκήο ηνπ πεδίνπ Pay to Specialist ηνπ πίλαθα Specialists Employment ζην πεδίν Debit Amount ηνπ GLEntry.SETCURRENTKEY("Entry No."); IF GLLastEntry.FIND('+') THEN GLEntry."Entry No." := GLLastEntry."Entry No." + 1 ELSE GLEntry."Entry No." := 1; Γεκηνπξγία κνλαδηθνχ αξηζκνχ θαηαρψξεζεο ηεο εγγξαθήο πνπ πξφθεηηαη λα εηζαρζεί ζηνλ πίλαθα GL Entry, ζχκθσλα κε ηνλ ηειεπηαίν αξηζκφ εγγξαθήο πνπ ππάξρεη εθείλε ηε ζηηγκή ζηνλ πίλαθα. GLEntry.INSERT; Δηζαγσγή ηεο εγγξαθήο ζηνλ πίλαθα GL Entry. /* ην παξαθάησ θνκκάηη θψδηθα εθηειείηαη αθξηβψο ε ίδηα αθνινπζία εληνιψλ, φπσο κε ην παξαπάλσ θνκκάηη, κε ηε δηαθνξά φηη θαηαρσξείηαη ε ηηκή ηνπ πεδίνπ "Pay to Specialist" ηνπ πίλαθα Specialists Employment ζην πεδίν "Credit Amount" ηνπ πίλαθα GL Entry γηα ην ινγαξηαζκφ */ GLEntry.INIT; GLEntry."G/L Account No." := ' '; GLEntry."Credit Amount" := Record."Pay to Specialist"; GLEntry.SETCURRENTKEY("Entry No."); IF GLLastEntry.FIND('+') THEN GLEntry."Entry No." := GLLastEntry."Entry No." + 1 ELSE GLEntry."Entry No." := 1; GLEntry.INSERT; MESSAGE('Η εγγξαθή θαηαρσξήζεθε επηηπρψο ζηε γεληθή ινγηζηηθή.'); 9. Πεγαίλνπκε ζηε ζπλάξηεζε OnSpecialistPayment θαη γξάθνπκε ηνλ παξαθάησ θψδηθα: 118

119 /* ην παξαθάησ θνκκάηη θψδηθα εθηειείηαη αθξηβψο ε ίδηα αθνινπζία εληνιψλ, φπσο κε ην παξαπάλσ θνκκάηη, κε ηε δηαθνξά φηη θαηαρσξείηαη ε ηηκή ηνπ πεδίνπ " Amount " ηνπ πίλαθα Specialists Payments ζην πεδίν "Credit Amount" ηνπ πίλαθα GL Entry γηα ην ινγαξηαζκφ */ GLEntry.INIT; GLEntry."G/L Account No." := ' '; GLEntry."Credit Amount" := Record.Amount; GLEntry.SETCURRENTKEY("Entry No."); IF GLLastEntry.FIND('+') THEN GLEntry."Entry No." := GLLastEntry."Entry No." + 1 ELSE GLEntry."Entry No." := 1; GLEntry.INSERT; /* ην παξαθάησ θνκκάηη θψδηθα εθηειείηαη αθξηβψο ε ίδηα αθνινπζία εληνιψλ, φπσο κε ην παξαπάλσ θνκκάηη, κε ηε δηαθνξά νηη θαηαρσξείηαη ε ηηκή ηνπ πεδίνπ " Amount " ηνπ πίλαθα Specialists Payments ζην πεδίν "Debit Amount" ηνπ πίλαθα GL Entry γηα ην ινγαξηαζκφ */ GLEntry.INIT; GLEntry."G/L Account No." := ' '; GLEntry."Debit Amount" := Record.Amount; GLEntry.SETCURRENTKEY("Entry No."); IF GLLastEntry.FIND('+') THEN GLEntry."Entry No." := GLLastEntry."Entry No." + 1 ELSE GLEntry."Entry No." := 1; GLEntry.INSERT; MESSAGE('Η εγγξαθή θαηαρσξήζεθε επηηπρψο ζηε γεληθή ινγηζηηθή.'); 119

120 10. Δπηιέγνπκε ηδηφηεηεο γηα ην codeunit θαη ζηε ζπλέρεηα πεγαίλνπκε ζηελ ηδηφηεηα Permissions θαη δίλνπκε δηθαηψκαηα Δηζαγσγήο, Σξνπνπνίεζεο ζην codeunit καο γηα ηνλ πίλαθα G/L Entry. 11. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ην codeunit UpdateLedAcc2 κε ID ηε ζπλέρεηα γηα λα απνθηήζεη εθαξκνγή ην codeunit πνπ πινπνηήζακε, ζα πξέπεη λα ην θαιέζνπκε ζην ζσζηφ trigger ησλ πηλάθσλ πνπ ζέινπκε. Δθφζνλ ζέινπκε θάζε θνξά πνπ θαηαρσξείηαη κηα εγγξαθή απαζρφιεζεο λα ελεκεξψλεηαη ε γεληθή ινγηζηηθή, ηφηε ζα πξέπεη λα πάκε ζηνλ πίλαθα Specialists Employment θαη ζπγθεθξηκέλα ζην trigger OnInsert θαη λα θαιέζνπκε ην codeunit UpdateLedAcc2 αθνινπζψληαο ηα εμήο βήκαηα: Δπηιέγνπκε Design γηα ηνλ πίλαθα Specialists Employment. Δπηιέγνπκε F9. ην OnInsert() trigger πιεθηξνινγνχκε ηνλ θψδηθα: UpdateLedger.OnSpecialistEmployment(Rec); Δπηιέγνπκε Πξνβνιή C/AL Locals. Δπηιέγνπκε ην tab Variables θαη εηζάγνπκε ηε κεηαβιεηή UpdateLedger κε Datatype codeunit θαη SubType UpdateLedAcc2 Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ηνλ πίλαθα. Αλ ηξέμνπκε ηε θφξκα Specialists Employment θαη θαηαρσξήζνπκε κηα εγγξαθή απηή απηνκάησο θαηαρσξείηαη ζηνλ πίλαθα G/L Entry. Απηφ κπνξνχκε λα ην επηβεβαηψζνπκε αλ κεηά ηελ θαηαρψξεζε επηιέμνπκε Run γηα ηνλ πίλαθα G/L Entry θαη θνηηάμνπκε ηελ ηειεπηαία εγγξαθή. 13. Οκνίσο γηα ηνλ πίλαθα Specialists Payments αθνινπζνχκε ηελ ίδηα δηαδηθαζία πνπ πεξηγξάθεηαη ζην βήκα 12, κε ηε δηαθνξά φηη ζην ηξίην βήκα ηνπ βήκαηνο 12 πιεθηξνινγνχκε ηελ παξαθάησ γξακκή: UpdateLedger.OnSpecialistPayment(Rec); 14. Οινθιεξψλνληαο θαη ην βήκα 13 έρνπκε πιένλ ζπλδέζεη ην ππνζχζηεκα καο κε ηε γεληθή ινγηζηηθή Γεκηνπξγία Καηαζηάζεωλ (Reports) ε απηή ηελ ελφηεηα ζα δεκηνπξγήζνπκε ηέζζεξηο θαηαζηάζεηο ηηο νπνίεο ζα κπνξεί ν ρξήζηεο άκεζα λα εθηππψζεη ζε έληππε κνξθή. Οη θαηαζηάζεηο ηηο νπνίεο ζα δεκηνπξγήζνπκε είλαη: Καηάινγνο πλεξγαηψλ (Specialists List, ID ). πλεξγάηεο αλα Δηδηθφηεηα (Specialists per Speciality, ID ). Πιεξσκέο αλα πλεξγάηε (Payments per Specialist, ID ). Απαζρνιήζεηο αλα πλεξγάηε (Employments per Specialist, ID ). ηε ζπλέρεηα ζα δείμνπκε θάπνηα βαζηθά βήκαηα πνπ αθνινπζήζακε γηα ηε δεκηνπξγία ησλ παξαπάλσ θαηαζηάζεσλ. 120

121 Καηάλογορ ςνεπγαηών (Specialists List, ID ): ε απηή ηελ θαηάζηαζε εθηππψλεηαη έλαο θαηάινγνο κε φινπο ηνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο ηεο εηαηξείαο Cronus (Δηθφλα 6.24). Δικόνα 6.24: Καηάζηαζε «Καηάινγνο Δμσηεξηθψλ πλεξγαηψλ» Γηα ηε δεκηνπξγία ηεο παξαπάλσ θαηάζηαζεο (Δηθφλα 6.24) αθνινπζνχκε ηα εμήο βήκαηα: 1. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Report. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. Δπηιέγνπκε ΟΚ. 4. ηε ζηήιε Data Item γξάθνπκε ην φλνκα ηνπ πίλαθα απφ ηνλ νπνίν ζέινπκε λα εθηππψζνπκε ηηο εγγξαθέο ηνπ. Δπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα Specialists. 5. ηε ζπλέρεηα πξνρσξάκε ζηε ζρεδίαζε ηεο ζειίδαο. Δπηιέγνπκε Πποβολή Sections. Δκθαλίδεηαη ε παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.25), ε νπνία αξρηθά έρεη κφλν ην Specialists, Body. 121

122 Δικόνα 6.25: ρεδηαζκφο ειίδαο, Γεκηνπξγία Sections 6. Δλψ είλαη επηιεγκέλν ην Specialists, Body παηάκε F3 θαη εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν (Δηθφλα 6.26). Δπηιέγνπκε εηζαγσγή Header. Δικόνα 6.26: Δηζαγσγή λένπ Section 7. Δπαλαιακβάλνπκε ηελ ίδηα δηαδηθαζία κε ην βήκα 6 γηα ηελ εηζαγσγή θαη άιινπ Header πάλσ απφ ην Header πνπ δεκηνπξγήζακε ζην βήκα Δπηιέγνπκε ην Specialists, Body θαη ζηε ζπλέρεηα Πποβολή Field Menu. Δκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηα πεδία ηνπ πίλαθα Specialists. Δπηιέγνπκε ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα εκθαλίδνληαη ζηελ θαηάζηαζε. 9. Παηάκε δπν απιά αξηζηεξά θιηθ κέζα ζην Specialists, Body. Δκθαλίδνληαη ηα πεδία καδί κε ηα αληίζηνηρα Labels. 10. Μεηαθέξνπκε ηα Labels ζην Header (2) θαη ηα ζηνηρίδνπκε κε ηα πεδία ηνπ Specialists, Body. 11. Σα controls ζην Header (1) ηα αληηγξάθνπκε απφ έλα άιιν report ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηα θάλνπκε επηθφιιεζε ζην Header (1). 122

123 12. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ην report. 13. Αλ επηιέμνπκε Run γηα ην report θαη ζηε ζπλέρεηα Πξνεπηζθφπεζε ηφηε ζα εκθαληζηεί ε θαηάζηαζε πνπ δεκηνπξγήζακε φπσο αθξηβψο ζα εθηππσλφηαλ ζην ραξηί (Δηθφλα 6.24). ςνεπγάηερ ανά Διδικόηηηα (Specialists per Speciality, ID ): ε απηή ηελ θαηάζηαζε εθηππψλεηαη έλαο θαηάινγνο πνπ πεξηέρεη αλά εηδηθφηεηα ηνπο δηαζέζηκνπο ζπλεξγάηεο ηεο εηαηξείαο Cronus (Δηθφλα 6.27). Δικόνα 6.27: Καηάζηαζε «πλεξγάηεο αλά Δηδηθφηεηα» Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε γηα ηε δεκηνπξγία ηεο παξαπάλσ θαηάζηαζεο (Δηθφλα 6.27) είλαη ηα εμήο: 1. Απφ ηνλ Object Designer επηιέγνπκε Report. 2. Δπηιέγνπκε New. 3. Δπηιέγνπκε ΟΚ. 4. ηελ πξψηε γξακκή ηεο ζηήιεο Data Item γξάθνπκε ην φλνκα ηνπ πίλαθα Specialities θαη ζηε δεχηεξε γξακκή, θάησ απφ ην Specialities, ην φλνκα ηνπ πίλαθα Specialists. 5. ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ηε δεχηεξε γξακκή πνπ έρνπκε βάιεη ηνλ πίλαθα Specialists θαη επηιέγνπκε ην δεμί βέινο ζην θάησ κέξνο. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα ζπλδεζεί ν πίλαθαο Specialists κε ηνλ πίλαθα Specialities θαη γηα θάζε εγγξαθή ηνπ πίλαθα 123

124 Specialities λα εκθαλίδνληαη νη αληίζηνηρεο εγγξαθέο ηνπ πίλαθα Specialists φπσο απηέο έρνπλ νξηζηεί ζηελ DataItemLink ηδηφηεηα ηνπ πίλαθα Specialists. 6. Αλνίγνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ γηα ην Data Item Specialists (Δηθφλα 6.28). Δικόνα 6.28: Ιδηφηεηεο Data Item Specialists Διέγρνπκε ψζηε ε ηδηφηεηα DataItemLinkReference λα έρεη σο ηηκή ησλ πίλαθα Specialities. Οξίδνπκε ζηελ ηδηφηεηα DataItemLink ηα πεδία πνπ ζπλδένληαη γηα ηνπο πίλαθεο πνπ νξίδνπκε ζην Data item. 7. ηε ζπλέρεηα θιείλνπκε ην παξάζπξν ησλ ηδηνηήησλ θαη αθνινπζνχκε ηα βήκαηα 5 έσο 11 πνπ αθνινπζήζακε ζην report «Καηάινγνο Δμσηεξηθψλ πλεξγαηψλ». Πξνζέρνπκε ψζηε λα δεκηνπξγήζνπκε ηα sections φπσο αθξηβψο θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.29). Η δεκηνπξγία ηνπ section Specialists, Footer (3) είλαη απαξαίηεηε θαζψο κφλν εθεί κπνξνχκε λα εκθαλίζνπκε grandtotals (ππεξζχλνια). πγθεθξηκέλα ζέινπκε λα εκθαλίδνπκε ην ζπλνιηθφ θφζηνο ζπλεξγαηψλ αλά εηδηθφηεηα, νπφηε αθνχ δεκηνπξγήζνπκε ην Footer πνπ πεξηιακβάλεη ην πεδίν Total Cost, επηιέγνπκε ηηο ηδηφηεηεο γηα ην Data Item Specialists (Δηθφλα 6.28) θαη επηιέγνπκε γηα ηελ ηδηφηεηα TotalFields ην πεδίν Total Cost. 124

125 Δικόνα 6.29: ρεδηαζκφο ειίδαο, Γεκηνπξγία Sections 8. Κιείλνπκε, απνζεθεχνπκε θαη θάλνπκε compile ην report «πλεξγάηεο αλά Δηδηθφηεηα». 9. Αλ επηιέμνπκε Run γηα ην report θαη ζηε ζπλέρεηα Πξνεπηζθφπεζε ηφηε ζα εκθαληζηεί ε θαηάζηαζε πνπ δεκηνπξγήζακε φπσο αθξηβψο ζα εθηππσλφηαλ ζην ραξηί (Δηθφλα 6.27). Πληπωμέρ ανά ςνεπγάηη (Payments per Specialist, ID ): ε απηή ηελ θαηάζηαζε εθηππψλεηαη έλαο θαηάινγνο πνπ πεξηέρεη αλά ζπλεξγάηε ηηο πιεξσκέο πνπ ηνπ έρνπλ γίλεη απφ ηελ εηαηξεία Cronus (Δηθφλα 6.30). Δικόνα 6.30: Καηάζηαζε «Πιεξσκέο αλά πλεξγάηε» 125

126 Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε, θαη ε ινγηθή, είλαη ίδηα κε ηα βήκαηα πνπ αθνινπζήζακε ζηελ θαηάζηαζε πλεξγάηεο αλά Δηδηθφηεηα, απιά πξέπεη λα πξνζέμνπκε φηαλ νξίδνπκε ηα Data items λα είλαη νη θαηάιιεινη πίλαθεο, δειαδή ν πίλαθαο Specialists ζηελ πξψηε γξακκή θαη ν πίλαθαο Specialists Payment ζηε δεχηεξε γξακκή θάλνληαο ηνπ δεμηά εζνρή θαη νξίδνληαο ηνπ ηηο ηδηφηεηεο φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.31). Δικόνα 6.31: Ιδηφηεηεο data item Specialists Payment Απαζσολήζειρ ανά ςνεπγάηη (Employments per Specialist, ID ): ε απηή ηελ θαηάζηαζε εθηππψλεηαη έλαο θαηάινγνο πνπ πεξηέρεη ηηο απαζρνιήζεηο αλά ζπλεξγάηε (Δηθφλα 6.32). 126

127 Δικόνα 6.32: Καηάζηαζε «Απαζρνιήζεηο αλά πλεξγάηε» Σα βήκαηα πνπ αθνινπζνχκε, θαη ε ινγηθή, είλαη ίδηα κε ηα βήκαηα πνπ αθνινπζήζακε ζηελ θαηάζηαζε πλεξγάηεο αλά Δηδηθφηεηα, απιά πξέπεη λα πξνζέμνπκε φηαλ νξίδνπκε ηα Data items λα είλαη νη θαηάιιεινη πίλαθεο, δειαδή ν πίλαθαο Specialists ζηελ πξψηε γξακκή θαη ν πίλαθαο Specialists Employment ζηε δεχηεξε γξακκή θάλνληαο ηνπ δεμηά εζνρή θαη νξίδνληαο ηνπ ηηο ηδηφηεηεο φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα (Δηθφλα 6.33). Δικόνα 6.33: Ιδηφηεηεο data item Specialists Employment 127

128 ηε ζπλέρεηα πεξηγξάθνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν πξνζζέηνπκε ηε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ δεκηνπξγήζακε παξαπάλσ, ζην Navigation Pane ηνπ Microsoft Dynamics Navision Γεκηνπξγία MenuSuite ε απηή ηελ ελφηεηα ζα παξνπζηάζνπκε ηα βήκαηα κε ηα νπνία πξνζζέηνπκε ηε λέα καο ιεηηνπξγηθφηεηα ζην Navigation Pane θαη ζπγθεθξηκέλα ζην ππνζχζηεκα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηνπ Microsoft Dynamics Navision. Με ηελ νινθιήξσζε θαη ηνπ λένπ Menu ζην Navigation Pane, νινθιεξψλεηαη ε λέα ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε. Σν παξφλ MenuSuite είλαη ην MBS κε ID 10. Σν Navigation Pane ηνπ MBS γηα ην ππνζχζηεκα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ έρεη ηελ παξαθάησ εκθάληζε (Δηθφλα 6.34): Δικόνα 6.33: Navigation Pane Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ πξηλ ηελ πξνζζήθε λέαο ιεηηνπξγηθφηεηαο Θέινπκε λα πξνζζέζνπκε ζην Navigation Pane γηα ην Αλζξψπηλν Γπλακηθφ ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα κπνξεί: Να βιέπεη ηελ Καξηέια ηνπ εμσηεξηθνχ ζπλεξγάηε (Menu Item:Specialists Card) Να θαηαρσξεί κηα απαζρφιεζε γηα έλαλ εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε (Menu Item:Specialists Employment) Να θαηαρσξεί κηα πιεξσκή γηα έλαλ εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε (Menu Item:Specialists Payments) Να θαηαρσξεί παξνπζίεο γηα έλαλ εμσηεξηθφ ζπλεξγάηε (Menu Item:Specialists Presence) Να ελεκεξσζεί αλά εηδηθφηεηα πνηνπο εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο δηαζέηεη (Menu Item:Specialities Card) Όπσο επίζεο λα κπνξεί λα εθηππψζεη ζε έληππε κνξθή θαηαζηάζεηο (reports) κε φινπο ηνπο ζπλεξγάηεο (Menu Item:Specialists List), ηνπο ζπλεξγάηεο αλά εηδηθφηεηα (Menu 128

129 Item:Specialists per Speciality), απαζρνιήζεηο αλά ζπλεξγάηε (Menu Item:Employments per Specialist) θαη ηηο πιεξσκέο αλά ζπλεξγάηε (Menu Item:Payments per Specialist) Οπφηε πξνζζέηνπκε ηα παξαπάλσ menu items ζε έλα λέν MenuSuite πνπ δεκηνπξγνχκε θαη ην νλνκάδνπκε Company. Ο ηξφπνο εηζαγσγήο ησλ menu items είλαη ν ίδηνο κε απηφλ πνπ πεξηγξάςακε ζην Κεθάιαην 4 (Δλφηεηα 4.9 MenuSuites). Σν λέν Navigation Pane γηα ην ππνζχζηεκα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ έρεη ηελ αθφινπζε εκθάληζε (Δηθφλα 6.34): Δικόνα 6.34: Σξνπνπνίεζε Navigation Pane Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ 129