Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

Transcript

1 1 Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΤΕΙ Πάτρας Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Πολιτικών Έργων Υποδομής Ακαδημαϊκό έτος Πάτρα Δεκέμβριος 2011

2 2 Πίνακας περιεχομένων Εισαγωγή Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Παρουσίαση του Τμήματος Προγράμματα Σπουδών Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Διδακτικό έργο Ερευνητικό έργο Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Συμπεράσματα Σχέδια βελτίωσης Πίνακες... 48

3 3 Εισαγωγή 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης 1.1. Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τμήμα. Η ΟΜΕΑ του Τμήματος Πολιτικών Έργων -Υποδομής αποτελείται από τα τέσσερα υπηρετούντα μέλη εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματος στη βαθμίδα καθηγητή και αναπληρωτή καθηγητή όπως ορίστηκαν με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος: 1. Βγενοπούλου Ειρήνη, καθηγήτρια 2. Καθρέπτα Νικόλαο, καθηγητή 3. Κοντονή Διονυσία-Πηνελόπη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Για την άντληση στοιχείων και τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης τα μέλη της ΟΜΕΑ συνεργάστηκαν με την αντιπρόεδρο ακαδημαϊκών υποθέσεων του Ιδρύματος, με το Γραφείο της ΜΟΔΙΠ, με τον υπεύθυνο για τις αξιολογήσεις των Τμημάτων της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών, με το λοιπό τακτικό εκπαιδευτικό προσωπικό, με μέρος του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού και με τη Γραμματεία του Τμήματος Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης. Δυσκολίες παρουσιάστηκαν ως προς τη συγκέντρωση στοιχείων όπως για παράδειγμα δεν κατέστη δυνατόν να εξευρεθούν στοιχεία για την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων μας. Επίσης δεν υπήρχαν επαρκείς επεξηγήσεις για τη συμπλήρωση των πινάκων. Ήταν πολλές φορές δύσκολο να εντοπιστεί το ζητούμενο. Ειδικότερα για το Τμήμα Πολιτικών Ε/Υ, υπάρχει το ζήτημα της έλλειψης μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού των ανώτερων βαθμίδων, το οποίο έχει ως συνέπεια την

4 4 επιβάρυνση των μελών της ΟΜΕΑ τα οποία είναι ήδη επιβαρυμένα με διοικητικά καθήκοντα. Tέλος η μη αυτοδυναμία του Τμήματος που έχει σαν αποτέλεσμα τη μη λειτουργία των οργάνων του Τμήματος (Συμβούλιο, Γενική Συνέλευση) και η υποκατάστασή τους από το Συμβούλιο ΤΕΙ παρουσιάζει πρόσθετες δυσκολίες στη διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης. Στα θετικά σημεία της διαδικασίας συγκαταλέγονται η εποικοδομητική συνεργασία με το γραφείο ΜΟΔΙΠ, η καλή πρόσβαση σε στατιστικά στοιχεία εγγεγραμμένων σπουδαστών, προσέλευσης στις εξετάσεις, αποφοίτησης κ.λ.π Προτάσεις του Τμήματος για τη βελτίωση της διαδικασίας. Από πλευράς ΑΔΙΠ θα ήταν σκόπιμο να δοθούν περισσότερες επεξηγήσεις ως προς τη συμπλήρωση των πινάκων. Από πλευράς ΤΕΙ η ενεργοποίηση του Γραφείου Διασύνδεσης για την παρακολούθηση της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων θα προσέδιδε μεγάλα και πολυποίκιλα οφέλη όχι μόνον για βελτίωση της διαδικασίας αξιολόγησης αλλά και για την όλη περαιτέρω πορεία του Τμήματος. 2. Παρουσίαση του Τμήματος 2.1 Γεωγραφική θέση του Τμήματος Το ΤΕΙ Πάτρας βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης της Πάτρας. Αποτελείται από τρεις σχολές (ΣΕΥΠ, ΣΔΟ και ΣΤΕ) με τα αντίστοιχα 16 συνολικά τμήματα. Εξ αυτών τα 5 τμήματα λειτουργούν στα παραρτήματα (Αμαλιάδα, Πύργο και Αίγιο). Τα υπόλοιπα 11 τμήματα - μεταξύ των οποίων και το Τμήμα Πολιτικών Έργων Υποδομής - βρίσκονται συγκεντρωμένα στο χώρο του campus του ΤΕΙ, μια έκταση

5 5 100 στρεμάτων περίπου, με τα κτήρια της κεντρικής διοίκησης, του ειδικού λογαριασμού, της φοιτητικής εστίας, της βιβλιοθήκης κ.λ.π. και έχει επεκταθεί και σε κτήρια γειτονικά προς τα κυρίως οικήματα. Το Τμήμα Έργων Υποδομής βρίσκεται στον κυρίως χώρο του Ιδρύματος και διαθέτει το δικό του κτήριο το οποίο αποτελείται από αίθουσες, γραφεία και εργαστήρια. Επίσης στο κεντρικό κτήριο του Ιδρύματος και σε απόσταση 300μ περίπου βρίσκεται ο χώρος της Γραμματείας και δυο εργαστήρια (υδραυλικής και αντοχής υλικών) με τους αντίστοιχους χώρους γραφείων Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία (ποσοτικά στοιχεία). Κατά το ακαδημαϊκό έτος στο Τμήμα υπηρετούσαν: Μέλη ΕΠ δώδεκα (12) Καθηγητές δυο (2) Αναπληρωτές Καθηγητές ένας (1) Επίκουροι Καθηγητές δυο (2) σε προσωποπαγή θέση Καθηγητές Εφαρμογών επτά (7) σε προσωποπαγή θέση Μέλη ΕΤΠ δυο (2) Διοικητικό Προσωπικό τρεις (3) Η εξέλιξη των μελών ΕΠ του Τμήματος την τελευταία τετραετία φαίνεται στον πίνακα 1 του Παραρτήματος και είναι σαφώς φθίνουσα. Κατά το ακαδημαϊκό έτος προκηρύχθηκαν τέσσερις θέσεις ΕΠ των οποίων η εξέλιξη έχει ως εξής: Βρίσκονται στη διαδικασία υπογραφής τα πρακτικά της συνεδρίασης του εκλεκτορικού σώματος για τη θέση βαθμίδας Αναπληρωτή Καθηγητή του Τομέα Υδραυλικών Έργων με γνωστικό αντικείμενο: «Εφαρμοσμένα Μαθηματικά για Μηχανικούς», όπου εκλέχτηκε ένας εκ

6 6 των υποψηφίων. Βρίσκονται στη διαδικασία σύνταξης της εισηγητικής έκθεσης τα εκλεκτορικά για τρεις (3) θέσεις εκτός ετήσιου προγραμματισμού που είχαν προκηρυχθεί το και ειδικότερα οι ακόλουθες: 1. Μία (1) θέση, βαθμίδας Επίκουρου- Αναπληρωτή Καθηγητή του Τομέα Δομοστατικών Έργων με γνωστικό αντικείμενο: «Σχεδιασμός και ανάλυση υπέργειων έργων υποδομής». 2. Μία (1) θέση, βαθμίδας Επίκουρου- Αναπληρωτή Καθηγητή του Τομέα Υδραυλικών Έργων με γνωστικό αντικείμενο: «Τεχνολογία περιβάλλοντος με έμφαση στο σχεδιασμό εγκαταστάσεων καθαρισμού νερού και επεξεργασίας λυμάτων» 3. Μία (1) θέση, βαθμίδας Αναπληρωτή Καθηγητή του Τομέα Υδραυλικών Έργων με γνωστικό αντικείμενο: «Εφαρμοσμένη Υδραυλική» Προκηρύχθηκαν και είναι στο στάδιο έγκρισης από το ΥΠΕΠΘ δυο θέσεις ΕΠ του Τομέα Συγκοινωνιακών Έργων σε βαθμίδα επίκουρου αναπληρωτή καθηγητή και μια θέση του Τομέα Δομοστατικών Έργων σε βαθμίδα καθηγητή εφαρμογών. Οι ανάγκες του Τμήματος σε εκπαιδευτικό προσωπικό καλύπτονται με την πρόσληψη έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού. Οι ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό παραμένουν ίδιες και μάλιστα αυξάνονται καθώς συνταξιοδοτούνται μέλη ΕΠ αλλά λόγω οικονομικών συνθηκών ο αριθμός των εκτάκτων μειώνεται σημαντικά κάθε ακαδημαϊκό έτος. Κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος προσλήφθηκαν σαράντα πέντε (45) κατά το χειμερινό και τριάντα τριών (33) κατά το εαρινό εξάμηνο επιστημονικοί και εργαστηριακοί καθηγητές. Εξ αυτών οι έξι (6) κατά το χειμερινό και οι πέντε (5) κατά το εαρινό εξάμηνο ήταν επιστημονικοί συνεργάτες στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή για τη διδασκαλία των θεωρητικών μαθημάτων. Οι εργαστηριακοί συνεργάτες

7 7 είτε ανήκουν στη βαθμίδα του καθηγητή εφαρμογών με διδακτορικό ή μεταπτυχιακό δίπλωμα, είτε προσελήφθηκαν ως εργαστηριακοί συνεργάτες με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης (εκτός ελάχιστων) Αριθμός και κατανομή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία. 1 Σχολιάστε. Οι εγγεγραμμένοι προπτυχιακοί σπουδαστές κατά τα τελευταία έτη φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα Αριθμός σπουδαστών Το Τμήμα δεν διαθέτει μεταπτυχιακούς φοιτητές Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του; Το Τμήμα Πολιτικών Έργων Υποδομής ιδρύθηκε με το Π.Δ. 561/1985 με περιεχόμενο σπουδών: «Το περιεχόμενο σπουδών του τμήματος έργων υποδομής καλύπτει γνωστικές περιοχές σχετικές με τα αντικείμενα : των υδραυλικών έργων. των συγκοινωνιακών έργων. Η πρώτη περιοχή αναφέρεται στα αστικά υδραυλικά έργα (υδρεύσεις και αποχετεύσεις) και στα έργα γεωργικής υδραυλικής (αρδεύσεις, αποστραγγίσεις, διευθετήσεις ποταμών). Η δεύτερη περιοχή αναφέρεται στα έργα οδοποιίας, την τεχνική της κυκλοφορίας και των μεταφορών. Συγκεκριμένα οι σπουδές στο τμήμα έργων υποδομής περιλαμβάνουν, γενικά, γνώσεις που αναφέρονται στον σχεδιασμό, κατασκευή, επίβλεψη, λειτουργία, επισκευή και συντήρηση υδραυλικών και συγκοινωνιακοί έργων.» 1 Συμπληρώστε, στην Ενότητα 11, τους πίνακες 2 και 3.

8 8 Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος εμπλουτίστηκε και προσαρμόστηκε στις σύγχρονες τεχνολογικές απαιτήσεις μετά από πρόταση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος με την Υ.Α /Ε5 (ΦΕΚ Β 537/ ): «Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της εφαρμογής των τεχνικών επιστημών στη μελέτη, επίβλεψη και κατασκευή τεχνικών έργων υποδομής, που περιλαμβάνουν: έργα οδοποιΐας, υδραυλικά, γεωτεχνικά, τοπογραφικά και άλλα. Το Τμήμα έχει ως αποστολή την κατάρτιση σπουδαστών μέσα από τη μετάδοση του κατάλληλου τεχνολογικού υπόβαθρου και απόκτηση εμπειρίας πάνω στις εφαρμογές της ειδικότητας. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους οι πτυχιούχοι του Τμήματος αποκτούν τις απαραίτητες εξειδικευμένες επιστημονικές, τεχνολογικές, τεχνικές γνώσεις και ικανότητες ώστε να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά και να ασχολούνται αυτοδύναμα είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα με τη μελέτη, έρευνα και εφαρμογή της τεχνολογίας πάνω σε σύγχρονους και ειδικούς τομείς έργων και εργασιών του γνωστικού αντικειμένου του Τμήματος. Κατά τη διάρκεια των σπουδών διδάσκονται θεωρητικά μαθήματα, ασκήσεις πράξης και εργαστηριακά μαθήματα. Τα μαθήματα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: Μαθήματα γενικής υποδομής (Μαθηματικά, Τεχνική Φυσική, Στατική, Προγραμματισμός Η/Υ). Μαθήματα ειδικής υποδομής (Αντοχή Υλικών, Εδαφομηχανική, Τοπογραφία, Υδραυλική). Ορισμένα από τα μαθήματα ειδικής υποδομής στα τελευταία εξάμηνα σπουδών χαρακτηρίζονται ως κατ επιλογήν υποχρεωτικά και δίνουν τη δυνατότητα επιλογής στο σπουδαστή ώστε να διαμορφώσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα σπουδών της αρεσκείας του ανάλογα με την κλίση και τις προτιμήσεις του.

9 9 Μαθήματα ειδικότητας (Οδοποιΐα, Γεφυροποιΐα, Σεισμική Τεχνολογία, Λιμενικά Έργα). Μαθήματα διοίκησης, οικονομίας, νομοθεσίας και ανθρωπιστικών σπουδών(στοιχεία Οικονομίας, Τεχνολογία και Πολιτισμός). Προαιρετικά μαθήματα(γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, Κόστος Κατασκευών και Προϋπολογισμός, Ρύπανση. Προστασία Περιβάλλοντος, Προηγμένος Σχεδιασμός με Η/Υ). Το τελευταίο εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνει Πρακτική Άσκηση στο επάγγελμα καθώς και εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας. Η Πρακτική Άσκηση είναι εποπτευόμενη, καθοδηγούμενη και αξιολογούμενη και υλοποιείται σε χώρους εργασίας όπου γίνεται πρακτική εφαρμογή των γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τα προηγούμενα εξάμηνα σπουδών. Η Πτυχιακή Εργασία πριν από τη λήψη του πτυχίου δίνει τη δυνατότητα στο σπουδαστή να αποκτήσει την εμπειρία μελέτης σε βάθος ενός αντικειμένου της ειδικότητας με πειραματική ή αναλυτική εργασία και με κατάλληλη βιβλιογραφική επισκόπηση και να αναδείξει τις προσωπικές συνθετικές του ικανότητες.» Πώς αντιλαμβάνεται σήμερα η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος; Η ειδικότητα του πολιτικού έργων υποδομής είναι κλασσική όσο περίπου και η ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου. Επομένως ο στόχος του Τμήματος παραμένει αναλλοίωτος από την ίδρυσή του. Ο τρόπος όμως για την επίτευξη του στόχου που εκφράζεται από το περιεχόμενο σπουδών μπορεί να υποστεί αλλαγές, αναβαθμίσεις, τροποποιήσεις, προσαρμογές χωρίς αυτές να είναι θεμελιώδεις. Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος έχει σχετικά πρόσφατα καθοριστεί (2006) από

10 10 την ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος. Παρόλα αυτά η εξέλιξη των κοινωνικών αναγκών, των αλλαγών, του εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων σπουδών και του ανταγωνισμού στην ανώτατη εκπαίδευση επιβάλλουν μια νέα αναβάθμιση- προσαρμογή του περιεχομένου σπουδών στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η προστασία του περιβάλλοντος, η στροφή προς την εξοικονόμηση ενέργειας και τις εναλλακτικές μορφές, η χρήση των δυνατοτήτων των εργαλείων της πληροφορικής είναι κάποιοι από τους τομείς που πρέπει να ενσωματωθούν στη σύγχρονη ταυτότητα του πολιτικού έργων υποδομής. Στα πλαίσια αυτά ήδη το Τμήμα πρότεινε την αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών (βλ. ενότητα 3). Το αναθεωρημένο πρόγραμμα σπουδών προσπαθεί να εμπλουτίσει, εκσυγχρονίσει και αναβαθμίσει την προσφερόμενη γνώση. Την εμπλουτίζει εισάγοντας νέα μαθήματα και ενότητες μαθημάτων στην ειδικότητα του πολιτικού έργων υποδομής, την εκσυγχρονίζει με την προσθήκη ενοτήτων για την προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με την κατασκευή έργων υποδομής και σύγχρονες μεθόδους πληροφορικής στον κλάδο και την αναβαθμίζει προσθέτοντας γνώσεις θεωρητικού υπόβαθρου, προσαρμοζόμενο στις νέες κατευθύνσεις κατάρτισης προγραμμάτων σπουδών Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Το περιεχόμενο σπουδών όπως έχει καθοριστεί με την Υ.Α /Ε5 (ΦΕΚ Β 537/ ) το οποίο με λεπτομέρεια αναφέρει τα μαθήματα που προσφέρονται από το Τμήμα στον πολιτικό έργων υποδομής θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και προσαρμοστεί σύμφωνα με τις εξελίξεις όπως αυτές αναπτύχθηκαν Επιτυγχάνονται οι στόχοι που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Αν όχι, ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια αυτή;

11 11 Η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει την πεποίθηση ότι οι στόχοι του Τμήματος επιτυγχάνονται σε μεγάλο βαθμό. Η απόκριση της αγοράς εργασίας στην επάρκεια των αποφοίτων μας είναι πολύ θετική. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι απόφοιτοί μας να προσλαμβάνονται από τις τεχνικές εταιρείες ή τεχνικά γραφεία στα οποία εκπονούν την πρακτική τους εργασία. Τροχοπέδη όμως στην επαγγελματική αποκατάσταση και εξέλιξή τους αποτελεί η μη κατοχύρωση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. Δεν μπορεί επομένως να θεωρηθεί ότι επιτυγχάνεται ο στόχος του Τμήματος αν δεν διευθετηθεί το θέμα της θέσπισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του Τμήματος Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος; Σύμφωνα με τα διατυπωθέντα στις παραπάνω παραγράφους θα ήταν σκόπιμη μια αναθεώρηση των στόχων με την έννοια όχι βασικών αλλαγών, αλλά εκσυγχρονισμού και εμπλουτισμού των στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Ποιες επιτροπές είναι θεσμοθετημένες και λειτουργούν στο Τμήμα; Στο Τμήμα έχουν συσταθεί επιτροπές που υποβοηθούν τη λειτουργία του όπως η επιτροπή κατατακτηρίων εξετάσεων, μετεγγραφών, αξιολόγησης έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού, πρακτικής άσκησης, προμήθειας αναλωσίμων, καταστροφής παλαιωμένου εξοπλισμού κ.λ.π. Επίσης λειτουργούν επιτροπές για την ανάπτυξή του όπως η επιτροπή του προγράμματος σπουδών, η ΟΜΕΑ κ.λ.π. Τέλος μέλη του Τμήματος έχουν επιφορτιστεί με υπευθυνότητες όπως το πρόγραμμα κινητικότητας σπουδαστών Erasmus, εκπρόσωποι στην

12 12 Επιτροπή Ερευνών κ.λ.π Ποιοι εσωτερικοί κανονισμοί (π.χ. εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών) υπάρχουν στο Τμήμα; Στο Τμήμα, όπως και σε κανένα άλλο Τμήμα του ΤΕΙ Πάτρας, δεν υπάρχει ιδιαίτερος εσωτερικός κανονισμός. Υπάρχει μόνον ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του ΤΕΙ Είναι διαρθρωμένο το Τμήμα σε Τομείς; Σε ποιους; Ανταποκρίνεται η διάρθρωση αυτή στη σημερινή αντίληψη του Τμήματος για την αποστολή του; Το Τμήμα είναι διαρθρωμένο σε τρεις τομείς: Δομοστατικών Έργων, Συγκοινωνιακών Έργων και Υδραυλικών Έργων. Με την πρόσφατη αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών η ακαδημαϊκή κοινότητα θεώρησε ότι η διάρθρωση αυτή επιτελεί τον επιδιωκόμενο στόχο και δεν υφίσταται λόγος κάποιας τροποποίησης.

13 13 3. Προγράμματα Σπουδών 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Πώς κρίνετε το βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Στις παρακάτω παραγράφους αναπτύσσεται το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών στη μορφή που είχε κατά το Ακαδημαϊκό Έτος Το Πρόγραμμα βρίσκεται υπό αναθεώρηση όπως περιγράφεται συνοπτικά στην Παράγραφο και αναλυτικά στην Έκθεση Αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών που έχει συνταχθεί από το Τμήμα τον Απρίλιο του Στην τρέχουσα μορφή του το Πρόγραμμα Σπουδών προσφέρει 43 μαθήματα, 33 εκ των οποίων έχουν θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος και 10 μόνο θεωρητικό. Η ακριβής κατανομή των μαθημάτων φαίνεται στους Πίνακες 12.1 και Από το ακαδημαϊκό έτος άρχισε η εισαγωγή των νεοεισερχομένων σπουδαστών σε ένα εξάμηνο, το χειμερινό. Το Τμήμα έχει ξεκινήσει διαδικασία αναθεώρησης του προγράμματος σπουδών με στόχο τον εκσυγχρονισμό του με τις σημερινές απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, με την εξέλιξη της επιστήμης, της τεχνογνωσίας και της τεχνολογίας, με τα εκκολαπτόμενα επαγγελματικά δικαιώματα και έχει ως βάση και οδηγό την ουσιαστική ένταξη του Τμήματος Πολιτικών Έργων Υποδομής στην ανώτατη εκπαίδευση. Έχει συνταχθεί και κατατεθεί Έκθεση Αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών τον Απριλίο του Στην έκθεση αυτή περιγράφονται με λεπτομέρεια όλες οι προτεινόμενες αλλαγές και η πλήρης διάρθρωση του προτεινόμενου νέου Προγράμματος Σπουδών. Κατά τη σύνταξη της παρούσας Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης η διαδικασία αναθεώρησης βρισκόταν στο στάδιο έγκρισης από το συμβούλιο του

14 14 ΤΕΙ. Σκοπός και στόχος του αναμορφωμένου προγράμματος σπουδών είναι να αναβαθμίσει την ποιότητα των αποφοίτων από άποψη κυρίως θεωρητικού υπόβαθρου, προσφέροντας τους περιεχόμενο σπουδών το οποίο θα τους οπλίσει με τα εφόδια για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σημερινής αγοράς εργασίας. Έχοντας ως γνώμονα το στόχο αυτό το αναμορφωμένο πρόγραμμα τροποποιεί, ενσωματώνει, προσθέτει, καταργεί μαθήματα και διδακτικές ενότητες ως εξής: αυξάνει τις θεωρητικές ώρες των μαθημάτων προσθέτοντας διδακτικές ενότητες θεωρητικής εμβάθυνσης, εξειδίκευσης και εκσυγχρονισμού. Επειδή ισχύει ο περιορισμός των 39 μαθημάτων αυτό επιτυγχάνεται δημιουργώντας μαθήματα διπλής ονομασίας και ύλης (παράδειγμα: «Οδοποιία Ι Ψηφιακή Οδοποιία», «Τοπογραφία χαρτογραφικές σχεδιάσεις», «Ειδικά θέματα τοπογραφίας - Γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών», «Τεχνική Φυσική και Ειδικά θέματα Φυσικής» κ.λ.π.) εκσυγχρονίζει την ύλη των μαθημάτων όπου απαιτείται (παράδειγμα: εισάγει τη διδασκαλία της συμβολικής γλώσσας MATHEMATICA στο εργαστήριο των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, εισάγει την ενότητα της ψηφιακής οδοποιίας στο αντίστοιχο μάθημα κ.λ.π.) εισάγει απαραίτητα μαθήματα ειδικότητας (παράδειγμα «Προγραμματισμός και κοστολόγηση έργων υποδομής», «Κτηματολόγιο») εισάγει νέα σύγχρονα μαθήματα της ειδικότητας (παράδειγμα «Εγκαταστάσεις καθαρισμού νερού», «Περιβαλλοντικές επιπτώσεις στα έργα υποδομής»), εισάγοντας ένα ακόμη ζεύγος μαθημάτων Επιλογής Υποχρεωτικά. Οι κίνδυνοι για τους αποφοίτους προέρχονται από τα επικαλυπτόμενα τμήματα του προγράμματος σπουδών με τα αντίστοιχα άλλων συναφών ειδικοτήτων του ΤΕΙ και των ΑΕΙ. Λόγω της γενικής φύσης της

15 15 ειδικότητας του μηχανικού έργων υποδομής υπάρχουν αναπόφευκτες επικαλύψεις με τις ειδικότητες του πολιτικού μηχανικού, του δομικού μηχανικού, του τοπογράφου κ.λ.π. Η επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον με θέσπιση ξεκάθαρων επαγγελματικών δικαιωμάτων και όχι μέσα από αλλαγή του προγράμματος σπουδών. Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών, στην τρέχουσα μορφή του, είναι εύκολα προσβάσιμο από κάθε ενδιαφερόμενο. Συγκεκριμένα είναι διαθέσιμο στον κεντρικό Ιστότοπο του ΤΕΙ Πάτρας: καθώς και στο Ιστότοπο του Τμήματος: Επίσης είναι διαθέσιμο στον Οδηγό Σπουδών του Τμήματος. Επί του παρόντος δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων για την τελευταία τετραετία. Οι όποιες σχετικές πληροφορίες έρχονται μόνο απ την επικοινωνία των αποφοίτων με το Εκπαιδευτικό Προσωπικό ή/και την επαφή του Εκπαιδευτικού Προσωπικού με εταιρίες και επαγγελματίες του χώρου Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; 2 Στους Πίνακες 12.1 και 12.2 δίδονται πληροφορίες για την κατανομή των μαθημάτων σε υποχρεωτικά και κατ επιλογήν υποχρεωτικά, σε θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα, σε μάθημα γενικής υποδομής, ειδικής υποδομής, ειδικότητας, και διοίκησης, οικονομίας, νομοθεσίας & ανθρωπιστικών σπουδών. Δίδονται επίσης οι ώρες διδασκαλίας και οι διδακτικές μονάδες ανά μάθημα, οι ιστότοποι των μαθημάτων που χρησιμοποιούν την Πλατφόρμα Ασύγχρονης Εκπαίδευσης (e-class), καθώς και οι διδάσκοντες και συνεργάτες ανά μάθημα κατά το 2 Συμπληρώστε τους πίνακες 12.1 και 12.2.

16 16 Ακαδημαϊκό έτος Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το τελευταίο έτος της αξιολόγησης , 30 απ τα συνολικά 43 μαθήματα, ήτοι ποσοστό 70% αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα της Πλατφόρμας Ασύγχρονης Εκπαίδευσης (e-class) βελτιώνοντας την αμεσότητα με τους φοιτητές αλλά και την ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Το Πρόγραμμα Σπουδών είναι δομημένο με τρόπο ώστε να υπάρχει σωστή οργάνωση της ύλης μεταξύ των μαθημάτων χωρίς επικαλύψεις αλλά και χωρίς κενά ύλης. Στον Οδηγό Σπουδών του Τμήματος υπάρχει το Περίγραμμα των Μαθημάτων στο οποίο δίνεται σύντομη αλλά περιεκτική περιγραφή της ύλης των μαθημάτων, κατανεμημένης με τρόπο ώστε να διασφαλίζονται οι παραπάνω στόχοι της καλής οργάνωσης και αλληλουχίας της ύλης μεταξύ των μαθημάτων. Από εκεί και πέρα είναι ευθύνη του διδάσκοντα έτσι ώστε η διδαχθείσα ύλη να είναι σύμφωνη με το Περίγραμμα του εκάστοτε μαθήματος όπως αυτό εμπεριέχεται στον Οδηγό Σπουδών του Τμήματος. Στο Πρόγραμμα Σπουδών εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων. Μέχρι το ακαδημαϊκό έτος υπήρχαν 8 ομάδες προαπαιτούμενων μαθημάτων με συνολικά 16 μαθήματα, ήτοι ποσοστό 16/43=37,2%. Με απόφαση του Συμβουλίου ΤΕΙ από το καταργήθηκαν τα προαπαιτούμενα μαθήματα, λόγω δυσχερειών που προέκυπταν από την μονή εισαγωγή των νεοεισερχομένων σπουδαστών. Όλα τα μαθήματα του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών είναι αμιγώς μαθήματα του Τμήματος και δεν υπάρχει κανένα μάθημα που να προσφέρεται από άλλο Τμήμα ή, αντίστροφα, μάθημα που να προσφέρεται σε άλλο Τμήμα. Στο Πρόγραμμα Σπουδών υπάρχει ένα μάθημα ξένης γλώσσας Τεχνικής Ορολογίας στα Αγγλικά.

17 Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Η αξιολόγηση των σπουδαστών γίνεται κυρίως μέσω της τελικής εξέτασης στο τέλος του εξαμήνου. Για τα θεωρητικά μαθήματα υπάρχουν δύο εξεταστικοί περίοδοι σε κάθε εξάμηνο. Για τα εργαστηριακά μαθήματα οι τρόποι εξέτασης ποικίλουν από εργαστήριο σε εργαστήριο και είναι ευθύνη του διδάσκοντα ο καθορισμός του κατάλληλου τρόπου εξέτασης. Στα περισσότερα εργαστηριακά μαθήματα υπάρχουν ενδιάμεσες αξιολογήσεις μετά από κάθε κύκλο ασκήσεων που γίνονται κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων ή και μετά από κάθε εργαστηριακή άσκηση. Σε κάποια εργαστήρια υπάρχει και μία τελική γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου. Σε πολλά θεωρητικά μαθήματα υπάρχει εργασία (ή εργασίες) κατά τη διάρκεια του εξαμήνου οι οποίες αξιολογούνται και συνυπολογίζονται στον τελικό βαθμό του σπουδαστή. Σε κάθε περίπτωση είναι αρμοδιότητα του διδάσκοντα να εφαρμόσει μεθόδους πολλαπλής αξιολόγησης των σπουδαστών. Οι σπουδαστές υποχρεούνται στην εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας για τη λήψη του πτυχίου. Η διαδικασία ανάθεσης που ακολουθείται είναι κατά σειρά η έγκριση του θέματος από τον αρμόδιο Τομέα μαθημάτων όπου εξετάζεται η συνάφεια και η αξία του θέματος σε σχέση με τους στόχους και το αντικείμενο του Τμήματος, αίτηση του σπουδαστή και έγκριση ανάθεσης του θέματος από το Συμβούλιο του Τμήματος. Λόγω του πολύ μικρού αριθμού του Μόνιμου Εκπαιδευτικού Προσωπικού παρατηρείται έντονο πρόβλημα καθώς μεγάλη μερίδα σπουδαστών αναζητά για μεγάλο χρονικό διάστημα διαθέσιμο θέμα και επιβλέποντα καθηγητή για την εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας. Το γεγονός αυτό δημιουργεί καθυστερήσεις στους σπουδαστές και δυσλειτουργία στο θεσμό της Πτυχιακής Εργασίας, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που σπουδαστές αναγκάζονται να επιλέγουν θέμα εκτός των προσωπικών τους τεχνικών και επιστημονικών ενδιαφερόντων. Για να μειωθούν τα

18 18 παραπάνω προβλήματα έχει ζητηθεί από το έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό να συνδράμει στην ανάθεση Πτυχιακών Εργασιών. Δεδομένου όμως ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων οι Έκτακτοι Εκπαιδευτικοί έχουν μειωμένο διαθέσιμο χρόνου για εργασία πέραν του ωραρίου διδασκαλίας που τους έχει ανατεθεί από το ΤΕΙ, καθώς επίσης και των συχνών αλλαγών σε πρόσωπα και ανατιθέμενα μαθήματα, η συνδρομή του Έκτακτου Εκπαιδευτικού Προσωπικού δεν μπορεί να είναι ιδιαιτέρως μεγάλη. Πέραν των παραπάνω δυσκολιών η υπόλοιπη διαδικασία ανάθεσης, εκπόνησης και εξέτασης των Πτυχιακών Εργασιών ακολουθεί υψηλά πρότυπα. Από τη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος έχουν εκδοθεί οδηγίες διαμόρφωσης των Πτυχιακών Εργασιών έτσι ώστε να διευκολύνονται οι φοιτητές κατά τη σύνταξή της. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ενιαία μορφή σε όλες τις Πτυχιακές Εργασίες του Ιδρύματος. Διασφαλίζεται επίσης η σωστή δομή των Πτυχιακών Εργασιών που θα πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα βασικά μέρη μιας εργασίας (Περιεχόμενα, Πρόλογος, Εισαγωγή, Κορμός της Πτυχιακής, Συμπεράσματα, Βιβλιογραφία). Η εξέταση γίνεται ενώπιον τριμελούς εξεταστικής επιτροπής και είναι ανοικτή διαδικασία για όλους τους σπουδαστές και καθηγητές Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; Η διεθνής διάστασης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών περιορίζεται στη συμμετοχή του Τμήματος σε προγράμματα διεθνούς συνεργασίας. Συγκεκριμένα το Τμήμα συμμετέχει επί σειρά ετών στο πρόγραμμα ERASMUS, μέσω του οποίου επισκέφθηκαν ξένα πανεπιστήμια κατά το ακαδημαϊκό έτος σπουδαστές. Οι σπουδαστές του Τμήματος ενημερώνονται για τις ευκαιρίες που τους παρέχονται μέσω των παραπάνω προγραμμάτων από τη Γραμματεία του

19 19 Τμήματος, το Γραφείο Διασύνδεσης, την Κεντρική Διοίκηση του ΤΕΙ και τον εκπρόσωπο προγραμμάτων του Τμήματος, μέσω ενημερωτικών δελτίων ή/και προσωπικής επικοινωνίας. Το Τμήμα εφαρμόζει το σύστημα μεταφοράς μονάδων (ECTS) και ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους σπουδαστές για τις ευκαιρίες παρακολούθησης μαθημάτων στο Ίδρυμα υποδοχής και την αναγνώριση των μαθημάτων κατά την επάνοδό τους στην Ελλάδα. Πέραν των παραπάνω το Τμήμα έχει προβεί στη σύναψη διμερών συμφωνιών με Πανεπιστήμια του εξωτερικού για ανταλλαγή σπουδαστών: Ecole National Superieuse d' Architecture de Montpellier, Γαλλία, Slovak University of Technology, Σλοβακία, Technica Univerzita Ostrava, Τσεχία Πώς κρίνετε την πρακτική άσκηση των φοιτητών; Ο θεσμός της Πρακτικής Άσκησης αποτελεί βασικό και αναπόσπαστο τμήμα των Σπουδών για την απόκτηση του Πτυχίου. Όλοι οι σπουδαστές υποχρεούνται να κάνουν Πρακτική Άσκηση για 6 μήνες σε αντικείμενο συναφές με αυτό του Τμήματος. Τα οφέλη της Πρακτικής Άσκησης είναι σημαντικά και πολλαπλά. Το γεγονός αυτό έχει γίνει αντιληπτό απ τους σπουδαστές οι οποίοι ξεκινούν από νωρίς την αναζήτηση του φορέα εκτέλεσης της Πρακτικής Άσκησης. Η οργάνωση της πρακτικής άσκησης γίνεται από τη Γραμματεία του Τμήματος σε συνδυασμό με το Γραφείο Διασύνδεσης του ΤΕΙ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Τμήμα συμμετέχει σε πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ για την περαιτέρω ενίσχυση του θεσμού της Πρακτικής Άσκησης. Τα προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί στην οργάνωση της πρακτικής άσκησης είναι η δυσκολία ανεύρεσης κατάλληλων τεχνικών εταιρειών ή φορέων για την άσκηση των σπουδαστών. Λίγες μόνον τεχνικές εταιρείες ή γραφεία γνωρίζουν την ύπαρξη του Γραφείου Διασύνδεσης

20 20 με αποτέλεσμα οι σπουδαστές να βρίσκουν μόνοι τους ή μέσω γνωριμιών του εκπαιδευτικού προσωπικού το φορέα άσκησής τους. Ένα άλλο θέμα που προκύπτει είναι η δυσκολία πρόσβασης από μέρους εποπτών καθηγητών στον τόπο άσκησης των σπουδαστών. Δεν προβλέπεται αποζημίωση ούτε μερική απαλλαγή από διδακτικό έργο με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η συστηματική παρακολούθηση των σπουδαστών. Η Πρακτική Άσκηση στοχεύει στην μεταφορά στην πράξη των θεωρητικών γνώσεων που έχει αποκτήσει ο Σπουδαστής και στην ομαλή προσαρμογή του στην αγορά εργασίας. Οι εμπειρίες που αποκτά κατά το εξάμηνο της άσκησης είναι πολύ σημαντικές και αποτελούν σημαντικό εφόδιο για την μετέπειτα σταδιοδρομία του. Δεν είναι δε λίγες οι φορές που οι σπουδαστές συνεχίζουν να εργάζονται στο φορέα άσκησης τους και μετά το πέρας του εξαμήνου ή/και την απόκτηση του πτυχίου. Σημαντικά οφέλη προκύπτουν όταν γίνεται σύνδεση του αντικειμένου απασχόλησης κατά την Πρακτική Άσκηση με την εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας καθώς βοηθάει τον Σπουδαστή να εξειδικευθεί σε συγκεκριμένο αντικείμενο και να γίνει περισσότερο ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας. Λόγω όμως των δυσκολιών που περιγράφονται παραπάνω στην ενότητα στην ανάθεση Πτυχιακών Εργασιών η σύνδεση αυτή δεν επιτυγχάνεται συχνά. Με άξονα την εδραίωση συνεργασιών για την Πρακτική Άσκηση των σπουδαστών, το Τμήμα έχει αναπτύξει δίκτυο διασύνδεσης με φορείς (Δήμοι, ΔΕΥΑ, Περιφέρεια, Τεχνικές υπηρεσίες ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λ.π.), τεχνικές εταιρείες, τεχνικά γραφεία και κάνει συνεχείς προσπάθειες να διευρύνει τις συνεργασίες με ακόμα περισσότερους αξιόλογους φορείς. Το Τμήμα έχει ορίσει διαδικασίες ελέγχου για τη διασφάλιση της ποιότητας του εκτελούμενου έργου κατά τη διάρκεια της Πρακτικής Άσκησης. Συνεργασίες γίνονται μόνο με φορείς με αντικείμενο συναφές

21 21 με αυτό του Τμήματος. Ο δε φορέας εκτέλεσης της άσκησης παρέχει βεβαίωση με το ακριβές αντικείμενο απασχόλησης του Σπουδαστή πριν την έναρξη της άσκησης. Σε περίπτωση που το αντικείμενο αυτό δεν συνάδει με τους σκοπούς και τους στόχους του Τμήματος δεν επέρχεται συμφωνία. Για τον καλύτερο έλεγχο και την επαφή μεταξύ του Τμήματος και του φορέα άσκησης ορίζεται ένας Επόπτης καθηγητής για κάθε σπουδαστή. Όπως αναφέρθηκε όμως παραπάνω παρατηρούνται σημαντικές δυσκολίες στην πραγματική και συστηματική παρακολούθηση της Πρακτικής Άσκησης. Παρά τις δυσκολίες γίνεται προσπάθεια κριτικής αξιολόγησης των φορέων άσκησης τόσο με την προσωπική επαφή του Επόπτη με τον Σπουδαστή όσο και μέσω του ημερολογίου που συμπληρώνουν οι σπουδαστές με την περιγραφή των εργασιών που πραγματοποιούν καθημερινά κατά την Πρακτική Άσκηση. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις που το Τμήμα έχει σταματήσει συνεργασίες με φορείς κατόπιν συστηματικών παραπόνων από τους σπουδαστές.

22 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τίτλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δεν υπάρχει Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Τμήμα Τμήματα και Ιδρύματα που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πώς κρίνετε τον βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας; Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Πώς κρίνετε τη χρηματοδότηση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών; Πώς κρίνετε τη διαδικασία επιλογής των μεταπτυχιακών φοιτητών; Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών; 3.3 Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Πώς κρίνετε τον βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας; Δεν υπάρχει Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών στο Τμήμα Πώς κρίνετε τη δομή του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών; Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Πώς κρίνετε τη διαδικασία επιλογής των υποψηφίων διδακτόρων; Πώς κρίνετε την οργάνωση σεμιναρίων και ομιλιών; Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών; 3 Στην περίπτωση που στο Τμήμα λειτουργούν περισσότερα από ένα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών η ενότητα αυτή πρέπει να επαναληφθεί για καθένα από τα ΠΜΣ. 4 Συμπληρώνεται μόνο στην περίπτωση λειτουργίας Διατμηματικού ή Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών. 5 Συμπληρώστε τους Πίνακες 13.1 και Συμπληρώστε τον Πίνακα 4.