ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ
|
|
- Ῥαμά Ανδρέου
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ Υποκείμενο: λέγεται το πρόσωπο ή το πράγμα που ενεργεί, πάσχει ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε ονομαστική και μπορεί να είναι οποιοδήποτε μέρος του λόγου, ακόμη και ολόκληρη φράση ή πρόταση ή απαρέμφατο, θεωρούμενα ως ουσιαστικά σε ονομαστική. ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΕΣ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ (σπανιότερες μορφές): 1) Λέξεις ή φράσεις ή προτάσεις που αντικαθιστούν ένα υποκείμενο: π.χ οἱ ἐν τῇ πόλει (= οι πολιται) τοις άρχουσι πειθονται. 2) Αττική σύνταξη: ρήματα σε γ ενικό δέχονται υποκείμενο ουδετέρου γένους σε πληθυντικό αριθμό παρά τον κανόνα, π.χ οτε τα ζωα φωνην ειχε, τα προβατα ελεγε τω δεσποτη. 3) Σχήμα κατά σύνεση ή κατά το νοούμενο: ρήμα πληθυντικού αριθμού δέχεται υποκείμενο περιληπτικής σημασίας σε ενικό αριθμό. Δηλαδή δεν συμφωνεί με τον γραμματικό τύπο του υποκειμένου, αλλά με αυτό που νοείται με το υποκείμενο. Τέτοιες λέξεις συνήθως είναι οι εξής: ἡ πόλις (= οἱ πολῖται), ὁ στρατός (= οἱ στρατιῶται), τὸ στράτευμα (= οἱ στρατιῶται), τὸ στρατόπεδον (= οἱ στρατιῶται), ὁ ὄχλος (= οἱ ἄνθρωποι), τὸ πλῆθος (= οἱ πλείονες). 4) Εμπρόθετος προσδιορισμός ως υποκείμενο: α) εμπρόθετος που δηλώνει ποσό κατά προσέγγιση: εἰς, ἀμφί, περί, ὑπέρ, πρός, ὡς + αιτιατική, όταν το υποκείμενο είναι αριθμητικό και δε δηλώνεται κάτι με ακρίβεια αλλά κατά προσέγγιση, β) εμπρόθετος που δηλώνει μερισμό: κατὰ+ αιτιατική, γ) εμπρόθετος που δηλώνει έκταση: ἐπὶ+ αιτιατική. 5) Πρόληψη του υποκειμένου: το φαινόμενο αυτό παρατηρείται όταν το υποκείμενο δευτερεύουσας πρότασης, συνήθως πλάγιας ερωτηματικής ή ειδικής λαμβάνεται εκ των προτέρων (προλαμβάνεται) στην προηγούμενη πρόταση ως αντικείμενο, αιτιατική της αναφοράς ή ως άλλος προσδιορισμός. Tο υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων και των απρόσωπων εκφράσεων: είναι απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση, συνήθως ειδική ή πλάγια ερωτηματική ή ενδοιαστική. Δοκεῖ: το ρήμα αυτό μπορεί να είναι προσωπικό ή απρόσωπο, το απαρέμφατο και η δοτική προσωπική υπάρχουν και στις δύο περιπτώσεις. όταν είναι προσωπικό, το απαρέμφατο είναι πάντα ειδικό ως αντικείμενο και η δοτική προσωπική είναι του κρίνοντος προσώπου. όταν είναι απρόσωπο, έχει δύο συντάξεις και σημασίες: 1η: δοκεῖ+ ειδικό απαρέμφατο ως υποκείμενο+ δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου( νομίζω ότι ) 2η: δοκεῖ+ τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο+ δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου( κρίνω καλό να, αποφασίζω ) Απρόσωπα ρήματα χωρίς υποκείμενο (απρόσωπη/ σύστοιχη σύνταξη): τέτοιου είδους σύνταξη έχουμε με τρείς κατηγορίες ρημάτων: 1)ρήματα που δείχνουν φυσικά ή καιρικά φαινόμενα: με τα ρήματα αυτά η σύνταξη είναι απρόσωπη και σύστοιχη. Δε νοείται υποκείμενο (αν και είναι δυνατή η σύνταξη κατά την οποία υποκείμενο είναι ὁ θεὸς) από τα
2 προηγούμενα, αλλά το υποκείμενο συνυπάρχει με αυτά και είναι της ίδιας ρίζας ή συνώνυμης με το ρήμα, έχουμε δηλαδή απρόσωπη σύστοιχη σύνταξη. ὕει(βρέχει)= ὑετὸς γίγνεται συνεσκόταζε ἤδη=σκότος ἤδη ἐγίγνετο νίφει(χιονίζει)=πίπτει χιὼν συννέφει=νέφος γίγνεται ἐκείνου τοῦ μηνὸς ἔσεισε=σεισμὸς ἐγένετο 2)τριτοπρόσωπα παθητικής διάθεσης: στην περίπτωση αυτή το υποκείμενο κρύβεται μέσα στα ρήματα και είναι η σύστοιχη έννοια. Μ αυτή την κατηγορία είναι δυνατή και η προσωπική σύστοιχη σύνταξη, όταν το σύστοιχο υποκείμενο υπάρχει στην πρόταση σε ονομαστική. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα ρήματα είναι: παρασκεύασται (=παρασκευὴ γίγνεται) ηὖκται (=εὐχὴ γεγένηται) αὐξάνεται παιανίζεται κατηγορεῖται κ.α. 3)τριτοπρόσωπα ενεργητικής φωνής: και στην περίπτωση αυτή το υποκείμενο, που είναι η σύστοιχη έννοια των ρημάτων, κρύβεται μέσα στα απρόσωπα αυτά ρήματα και είναι π.χ μέλησις, μεταμέλεια ή μετάμελος, μετοχὴ ή μετουσία, ἔνδεια κ.α μέλει τινί τινος(=ενδιαφέρεται κάποιος για κάτι) μεταμέλει τινί τινος (=μετανιώνει κάποιος για κάτι) μετεστί τινί τινος (=μετέχει, παίρνει μέρος κάποιος σε κάτι) (ἐν) δεῖ τινος (=χρειάζεται κάποιος κάτι) προσδεῖ τινος (=υπάρχει επιπλέον ανάγκη από κάτι) κ.α. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 1)με τα ρήματα αυτά η δοτική προσωπική είναι του ενεργούντος προσώπου, που στη μετάφραση γίνεται υποκείμενο. 2)η γενική είναι αντικείμενο, μόνο το μεταμέλει είναι γενική της αιτίας. 3)όταν με το μέλει υπάρχει ονομαστική ή ουδέτερο αντωνυμίας ή απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση, τότε αυτό αποτελεί το υποκείμενο του. Παράλειψη του υποκειμένου: 1)με τα λεκτικά ρήματα λέγουσι, φασί, λέγεται (=λένε), στην περίπτωση αυτή στα λεκτικά νοούνται ως υποκείμενα τα τινὲς ή οἱ ἄνθρωποι.
3 2)όταν είναι αόριστο ή όπως στις φράσεις καλως εχει, ουτως εχει, όταν νοούνται τα τοῦτο, τὸ πρᾶγμα, τό ἔργον κλπ. 3)όταν το ρήμα υπαινίσσεται του υποκειμένου του (π.χ κηρύσσει κῆρυξ, σαλπίζει σαλπιγκτής). 4)όταν προσδιορίζει χρόνο ημερονυχτίου, υποκείμενο είναι η ημερα, στις φράσεις για παράδειγμα: ὀψὲ ἦν(=ήταν αργά) ἦν ἀμφὶ πλήθουσαν ἀγοράν(=ήταν η ώρα που η αγορά ήταν γεμάτη κόσμο) ἦν ἀμφὶ μέσας νύκτας(=ήταν μεσάνυκτα) ἦν ἀμφὶ τὴν τελευταίαν φυλακὴν(=ήταν η ώρα της τελευταίας βάρδιας) Υποκείμενο είναι κάθε φορά ἡ ἡμέρα, ενώ τα ὀψέ, ἀμφὶ πλήθουσαν ἀγοράν, ἀμφὶ μέσας νύκτας, ἀμφὶ τὴν τελευταίαν φυλακὴν είναι κατηγορούμενα. 5)όταν εύκολα μπορεί να νοηθεί από τα προηγούμενα ή τα συμφραζόμενα. Υποκείμενο απαρεμφάτου: τίθεται σε: α)ονομαστική: όταν είναι το αυτό(= το ίδιο) πρόσωπο με το υποκείμενο του ρήματος, όταν δηλαδή έχουμε ταυτοπροσωπία. β)αιτιατική: όταν είναι έτερο(=διαφορετικό) πρόσωπο από το υποκείμενο του ρήματος, όταν δηλαδή έχουμε ετεροπροσωπία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)Το φαινόμενο της ταυτοπροσωπίας και της ετεροπροσωπίας ισχύει για κάθε απαρέμφατο, άναρθρο ή έναρθρο, τελικό ή ειδικό, απόλυτο ή επέχον θέση ρήματος σε χρονική και συμπερασματική πρόταση. 2)Και αν ακόμα ένα απαρέμφατο εξαρτάται από τα απρόσωπα απαρέμφατα δεῖν, χρῆναι, οἷόν τε εἶναι, που με τη σειρά τους είναι αντικείμενα στα ρήματα ἡγοῦμαι, οἴομαι, φημὶ, ακόμα και αν το υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται σε ονομαστική και όχι σε αιτιατική, μολονότι τυπικά έχουμε ετεροπροσωπία. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ἡγοῦμαι, φημὶ, οἴομαι κλπ. αποτελούν μια έννοια με τα παραπάνω απρόσωπα. 3)Με ρήμα που συντάσσεται με πρόσωπο σε οποιαδήποτε πτώση + τελικό απαρέμφατο, το πρόσωπο είναι ταυτόχρονα και το υποκείμενο του απαρεμφάτου. Έτσι, αν το πρόσωπο είναι σε γενική ή δοτική, το υποκείμενο του απαρεμφάτου θα εξαχθεί, από εκεί σε πτώση αιτιατική. 4)Σε απρόσωπη σύνταξη με δοτική προσωπική, το υποκείμενο του απαρεμφάτου εξάγεται σε αιτιατική πτώση από τη δοτική προσωπική. 5)Ότι ισχύει για τις ιδιομορφίες του υποκειμένου του ρήματος, για την παράλειψη του, για το υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων και των απρόσωπων συντάξεων, για τη σύστοιχη σύνταξη, ισχύει και για το υποκείμενο του απαρεμφάτου. ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ: η μετοχή συμφωνεί με το υποκείμενο της σε γένος, αριθμό και πτώση. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)Ότι ισχύει για το υποκείμενο του ρήματος (ιδιομορφίες, παράλειψη, σύστοιχη σύνταξη, απρόσωπα ρήματα) ισχύει και για το υποκείμενο της μετοχής.
4 2)Το υποκείμενο της επιθετικής μετοχής είναι το άρθρο της. 3)Το υποκείμενο της κατηγορηματικής μετοχής σε πλάγια πτώση είναι το αντικείμενο του ρηματικού τύπου από το οποίο αυτή εξαρτάται. 4)Όταν το υποκείμενο της μετοχής συμβαίνει να είναι και υποκείμενο, αντικείμενο του ρήματος ή γενικά όρος της πρότασης, τότε η μετοχή συνάπτεται με το ρήμα μέσω του υποκειμένου της γι αυτό λέγεται συνημμένη. Όταν όμως το υποκείμενο της μετοχής δεν είναι όρος της πρότασης, τότε η μετοχή λέγεται απόλυτη. Η πτώση της μετοχής αυτής είναι: Α)ΓΕΝΙΚΗ για τα προσωπικά ρήματα (γενική απόλυτη) Β)ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ για τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις (αιτιατική απόλυτη). *Οι πιο συχνές αιτιατικές απόλυτες είναι οι εξής: 1.ἐξὸν< ἔξεστι= είναι δυνατό 2.παρὸν< πάρεστι= είναι δυνατό 3.οἷόν τε ὄν< ο-=οἷόν τ ἐστι= είναι δυνατό 4.δυνατόν ὄν< δυνατόν ἐστι= είναι δυνατό 5.μετὸν< μέτεστι= συμμετέχει κάποιος σε κάτι (απρόσωπη σύστοιχη σύνταξη) 6.μέλον< μέλει= υπάρχει ενδιαφέρον (απρόσωπη σύστοιχη σύνταξη) 7.μεταμέλον< μεταμέλει= μετανιώνει κάποιος (απρόσωπη σύστοιχη σύνταξη) 8.δέον< δεῖ=πρέπει (υποκείμενο τελικού απαρεμφάτου) 9.προσῆκον< προσήκει ή προσῆκόν ἐστι= ταιριάζει, πρέπει 10.δῆλον ὄν< δῆλόν ἐστι= είναι φανερό Οι αιτιατικές απόλυτες έχουν ως υποκείμενο τελικό απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση. Μπορεί όμως να μπει αιτιατική απόλυτη και με προσωπική σύνταξη όχι μόνο στο ουδέτερο αλλά και σε οποιοδήποτε γένος και αριθμό, αρκεί να προηγούνται τα μόρια ὡς ή ὥσπερ, που σημαίνει ότι η μετοχή θα είναι αιτιολογική με αιτιολογία υποκειμενική ή υποτιθέμενη αντίστοιχα. 5)η αιτιατική απόλυτη δόξαν ή δόξαντα έχει ως υποκείμενο ουδέτερο αντωνυμίας πληθυντικού αριθμού και όχι απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση. Γενική κατηγορηματική: όταν το κατηγορούμενο είναι ουσιαστικό, μπορεί να τεθεί και σε γενική, που λέγεται γενική κατηγορηματική και δηλώνει ότι και η γενική σε όνομα: 1)κτήση(γενική κατηγορηματική κτητική): συνύπαρξη κατηγορουμένου και κτήτορα, σ αυτό το είδος γενικής κατηγορηματικής ανήκουν οι γενικές + ἐστί, εἶναι, καθώς και οι γενικές που δηλώνουν καταγωγή, προέλευση, δημιουργό. 2)ύλη(γενική κατηγορηματική της ύλης) 3)διηρημένο σύνολο (γενική κατηγορηματική διαιρετική)
5 4)ιδιότητα, μέτρο, ηλικία, χρόνο, τόπο, χαρακτήρα, βάρος, κοινωνική τάξη, αξία, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα (γενική κατηγορηματική της ιδιότητας): η γενική αυτή συνοδεύεται συνήθως από επιθετικό προσδιορισμό. 5)αξία(γενική κατηγορηματική της αξίας) 6)καταγωγή(γενική κατηγορηματική της καταγωγής): με ρήματα που δηλώνουν καταγωγή (π.χ πέφυκα τινός, γίγνομαι τινός, εἰμί τινός κ.α). ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 1)όταν υπάρχει ομοιόπτωτο κατηγορούμενο, τότε όλες οι παραπάνω γενικές είναι απλώς κτητικές, διαιρετικές, της ύλης κτλ. αλλά όχι κατηγορηματικές. 2)τα ρήματα που σημαίνουν ονομάζω, θεωρώ, διορίζω, κάνω δέχονται γενική κατηγορηματική για το αντικείμενο τους. ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ: ΕΙΜΙ, ΓΙΓΝΟΜΑΙ και: καθίσταμαι= γίνομαι τυγχάνω= τυχαίνει να είμαι ἀποβαίνω= γίνομαι, καταντώ ὑπάρχω= είμαι εξ αρχής συμβαίνω= αποβαίνω, καταντώ ἔφυν= υπήρξα από τη φύση μου διατελῶ= είμαι συνεχώς πέφυκα= είμαι από τη φύση μου Β) Τα ΔΟΞΑΣΤΙΚΑ, δηλαδή τα ρήματα που σημαίνουν θεωρούμαι, φαίνομαι: φαίνομαι εὐρίσκομαι= θεωρούμαι ὑπολαμβάνομαι= θεωρούμαι δοκῶ= θεωρούμαι, φαίνομαι νομίζομαι= θεωρούμαι λαμβάνομαι= θεωρούμαι, πιάνομαι λέγομαι= θεωρούμαι κρίνομαι= θεωρούμαι ἁλίσκομαι= θεωρούμαι Γ) Τα ΚΛΗΤΙΚΑ, δηλαδή όσα έχουν τη σημασία του ονομάζομαι, αποκαλούμαι, όπως είναι τα:
6 ὀνομάζομαι προσαγορεύομαι= ονομάζομαι λέγομαι= ονομάζομαι καλοῦμαι= ονομάζομαι ἀκούω= ονομάζομαι Δ) Τα λεγόμενα ΠΡΟΧΕΙΡΙΣΤΙΚΑ, δηλαδή όσα δηλώνουν εκλογή, διορισμό όπως: αἱροῦμαι(παθ.)= εκλέγομαι χειροτονοῦμαι= εκλέγομαι λαγχάνω= εκλέγομαι με κλήρο (λαχνό) αποδείκνυμαι= διορίζομαι, αναδεικνύομαι Επιρρηματικό κατηγορούμενο: ονομάζεται το κατηγορούμενο που χρησιμοποιείται εκεί όπου πρέπει να χρησιμοποιούμε επίρρημα ή επιρρηματική φράση ή επιρρηματική πρόταση. Το κατηγορούμενο αυτό αποδίδεται σε ρηματικό τύπο και όχι σε όνομα και τίθεται με κάθε ρήμα, αλλά κυρίως με τα ρήματα που δηλώνουν κίνηση, και ανάλογα με την ιδιαίτερη σημασία που δηλώνει διακρίνεται σε: 1.Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου: δηλώνει τρόπο, ισοδυναμεί και μεταφράζεται με επίρρημα ή με επιρρηματική φράση. Τα πιο συνηθισμένα επιρρηματικά κατηγορούμενα του τρόπου είναι τα εξής: ἑκών, ἑκούσιος= με τη θέληση κάποιου, επίτηδες, με την πρωτοβουλία κάποιου ἄκριτος= χωρίς δίκη, ερήμην, αυτός που καταδικάζεται χωρίς να του επιτραπεί να παρουσιαστεί στο δικαστήριο ἐθελοντής, ἐθελούσιος= με τη θέληση κάποιου, αυθόρμητα ἥσυχος= ήσυχα ἄκων, ἀκούσιος= χωρίς τη θέληση κάποιου ὑπόσπονδος= ύστερα από συμφωνία, ο εξασφαλισμένος με συνθήκη αὐτεπάγγελτος= χωρίς πίεση, αυθόρμητα, αυτός που κάνει κάτι χωρίς να παρακινηθεί από κάποιον ἄσεμνος= με ευχαρίστηση, αυτός που κάνει κάτι με ευχαρίστηση ή αυτός για τον οποίο γίνεται κάτι με ευχαρίστηση αἰφνίδιος= ξαφνικός, ξαφνικά ἁθρόοι= όλοι μαζί συχνός, πυκνός, αὐτόματος= αυτομάτως, από μόνος του πολύς, μέγας, ἄφθονος, ἑνάντιος, ἀντίος 2.Επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου: δηλώνει χρόνο, ισοδυναμεί και μεταφράζεται με χρονικό επίρρημα ή επιρρηματική έκφραση του χρόνου. Τα πιο συνηθισμένα επιρρηματικά κατηγορούμενα του χρόνου είναι τα εξής:
7 σκοταῖος= τη νύχτα, με το σκοτάδι δευτεραῖος= τη δεύτερη ημέρα ὄψιος= με καθυστέρηση, αργά τριταῖος= την Τρίτη ημέρα τελευταῖος= τελικά, στο τέλος, τελευταία ἡμερήσιος, ἐνιαύσιος= για ένα χρόνο χρόνιος= ύστερα από καιρό 2.Επιρρηματικό κατηγορούμενο τάξης(σειράς): δηλώνει σειρά σε τόπο ή σε χρόνο, ισοδυναμεί και μεταφράζεται με επίρρημα. Τα πιο συνηθισμένα επιρρηματικά κατηγορούμενα αυτού του είδους είναι τα εξής: πρότερος= πιο μπροστά ὕστερος= αργότερα, πίσω πρῶτος ὕστατος= πάρα πολύ αργά, τελευταίος μόνος= πρώτος τρίτος δεύτερος 3.Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τόπου: δηλώνει τόπο, ισοδυναμεί και μεταφράζεται με τοπικό επίρρημα ή επιρρηματική φράση. Τέτοια επιρρηματικά κατηγορούμενα είναι κυρίως τα εξής: ὑπαίθριος= στην ύπαιθρο θυραῖος= στην πόρτα, ακριβώς έξω από την πόρτα πλάγιος= πλαγίως, σε πλάγια θέση θαλάσσιος= στη θάλασσα ἐπιπόλαιος= επιφανειακά, στην επιφάνεια πάνω πάνω πελάγιος= στο ανοιχτό πέλαγος μετέωρος= στο ανοιχτό πέλαγος ὅμορος= γειτονικός 4.Επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού: δηλώνει σκοπό, ισοδυναμεί και μεταφράζεται με τελική πρόταση. Τέτοια επιρρηματικά κατηγορούμενα είναι κυρίως τα εξής: βοηθὸς, ἀρωγὸς, ἐπίκουρος, σύμβουλος ΣΗΜΕΙΩΣΗ: τα επίθετα όλων των παραπάνω κατηγοριών, όταν έχουμε συνδετικό ρήμα, είναι καθαρά κατηγορούμενα!
8 Προληπτικό κατηγορούμενο ή του αποτελέσματος: λέγεται το κατηγορούμενο που λαμβάνεται εκ των προτέρων, που προλαμβάνεται δηλαδή, ενώ στην πραγματικότητα είναι το αποτέλεσμα της ενέργειας του ρήματος. Το προληπτικό κατηγορούμενο, με άλλα λόγια, είναι η λέξη που προλαμβάνει και αποδίδει στο υποκείμενο εκ των προτέρων μια ιδιότητα που δεν έχει αποκτηθεί αλλά πρόκειται να την αποκτηθεί όταν πραγματοποιηθεί εκείνο που δηλώνει το ρήμα. Το κατηγορούμενο αυτό μεταφράζεται συνήθως με συμπερασματική πρόταση με ρήμα το γίγνομαι( ώστε να γίνει, να είναι, ώστε έγινε ή και έγινε) μερικές φορές παραμένει επίθετο. Με προληπτικό κατηγορούμενο συντάσσονται τα ρήματα που δηλώνουν ότι το υποκείμενο διεκδικεί μια ιδιότητα την οποία τελικώς θα αποκτήσει στο μέλλον, το υποκείμενο υφίσταται δηλαδή μια εξέλιξη, μια εσωτερική διεργασία, για να φτάσει στο στόχο, στο αποτέλεσμα. Τείνει, κινείται δηλαδή προς αυτό το στόχο. Τα πιο συνηθισμένα ρήματα με τα οποία έχουμε προληπτικό κατηγορούμενο είναι: 1.αὔξω ή αὐξάνω= αυξάνω, μεγαλώνω κάποιον 2.παρασκευάζω 3.πήγνυμι=στερεώνω, σταθεροποιώ 4.ποθῶ 5.αἴρω/αἴρομαι= σηκώνω κάποιον, υψώνω 6.τείνω= τεντώνω 7.διδάσκω τρέφω= ανατρέφω 8.ἐκδιδάσκω= διδάσκω με ακρίβεια 9.ὠθῶ= εξωθώ, διώχνω 10.ἐκπνέω= φυσώ 11.κατασκευάζω 12.τρέψομαι 13.ῥέω ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΥ- ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ: Α. Επιθετικός προσδιορισμός 1)δηλώνει μόνιμη ιδιότητα 2)συγκρίνει το ουσιαστικό με άλλα όμοια του που δεν έχουν αυτή την ιδιότητα 3)αν ο προσδιορισμός έχει άρθρο είναι πάντα επιθετικός 4)αν δεν έχει άρθρο και προσδιορίζει άναρθρο όρο(εξαιρούνται τα επίθετα που δηλώνουν καιρικά ή φυσικά φαινόμενα) περιπτώσεις:
9 1.επίθετο+ουσιαστικό 2.ουσιαστικό+επίθετο 3.άρθρο+επίθετο+ουσιαστικό 4.ουσιαστικό+άρθρο+επίθετο 5.άρθρο+επίθετο+άρθρο+ουσιαστικό 6.άρθρο+ουσιαστικό γενικής 7.άρθρο+επίρρημα 8.άρθρο+εμπρόθετος προσδιορισμός Β. Κατηγορηματικός προσδιορισμός 1)δηλώνει παροδική ιδιότητα 2)μόνο αν ο προσδιοριζόμενος όρος έχει άρθρο περιπτώσεις: 1.επίθετο+άρθρο+ουσιαστικό 2.άρθρο+ουσιαστικό+επίθετο ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: 1.η επεξήγηση πάντα ακολουθεί. 2.συνήθως χωρίζεται με κόμμα από τον προσδιοριζόμενο όρο. 3.επεξήγηση έχουμε από το γενικό στο μερικό. 4.μεταφράζεται με το που ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΘΕΣΗ: 1.η παράθεση πάντα ακολουθεί, μόνο η προεξαγγελτική παράθεση προηγείται. 2.παράθεση έχουμε από το μερικό στο γενικό. 3.ο έναρθρος προσδιορισμός προσωπικής αντωνυμίας είναι πάντοτε παράθεση. 4.η παράθεση συμφωνεί με τον προσδιοριζόμενο όρο υποχρεωτικά στην πτώση, τυχαία στο γένος και τον αριθμό. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΘΕΣΗΣ: 1.Γενική παραθετική: όταν η παράθεση τίθεται σε γενική και προσδιορίζει τις κτητικές αντωνυμίες ἡμέτερος, -α, - ον, ὑμέτερος, -α, -ον, σφέτερος, -α, -ον ή επίθετα που δηλώνουν κτήση ή προέλευση, τότε είναι ετερόπτωτος προσδιορισμός που ονομάζεται γενική παραθετική. 2.Επιμεριστική παράθεση: λέγεται η παράθεση τμήματος ή τμημάτων ενός συνόλου στην ίδια πτώση με αυτό. Συνήθως ως επιμεριστική παράθεση τίθενται τα: ὁ μὲν ὁ δέ, πολλοὶ μὲν πολλοὶ δέ, τὰ μὲν τὰ δέ,
10 ἄλλος ἄλλοθεν κ.ά. (ΠΡΟΣΟΧΗ!!!: όταν το σύνολο δεν αποτελεί συντακτικό όρο της πρότασης, τότε λαμβάνεται μαζί με τα τμήματα (μέρη) και όλα μαζί αποτελούν ΣΧΗΜΑ ΚΑΘ ΟΛΟΝ ΚΑΙ ΜΕΡΟΣ). 3.Προεξαγγελτική παράθεση: ονομάζεται η παράθεση που προηγείται και προσδιορίζει ολόκληρη πρόταση. Συνήθως ως προεξαγγελτικές παραθέσεις τίθενται: α)τὸ λεγόμενον(όπως λένε), τὸ μέγιστον, τὸ δεινότατον, τὸ τῆς παροιμίας(κατά την παροιμία), τὸ τοῦ Ὁμήρου, τὸ πάντων μέγιστον, τὸ μέγιστον, τὸ κάλλιστον, τὸ πάντων δεινότατον, τὸ κεφάλαιον (τὸ σπουδαιότερο), τεκμήριο δέ. β)αναφορική ονοματική πρόταση που εισάγεται με τα ὅ, ὅπερ, οἷον. ΠΡΟΣΟΧΗ!!!: οι εκφράσεις σημεῖον δέ, τεκμήριον δέ, τὸ δέ ἔσχατον, τὸ δέ μέγιστον, είναι προεξαγγελτικές παραθέσεις, μόνο όταν ακολουθεί κύρια πρόταση. Εάν ακολουθεί δευτερεύουσα, εννοείται το τουτο (υποκείμενο), το ἐστί (ρήμα) και αυτές οι εκφράσεις αποτελούν κατηγορούμενα. Η ΓΕΝΙΚΗ Α) Η ΓΕΝΙΚΗ ΩΣ ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ 1) ΓΕΝΙΚΗ ΚΤΗΤΙΚΗ: είναι η γενική που δηλώνει τον κτήτορα ενός πράγματος ή προσώπου και προσδιορίζει: α)επίθετα που δηλώνουν φιλία, έχθρα, ισότητα, ταυτότητα όπως: φίλος, ἐχθρός, πολέμιος, εὔνους, δύσνους, κακόνους, κοινός, ἀλλότριος, ξένος, ἴδιος, ἑταῖρος, ἰερός κ.ά. β)λέξεις που δηλώνουν συγγένεια: πατήρ, μήτηρ, υἱός, θυγάτηρ, ἀδερφός, συγγενής, οἰκεῖος. γ)τις φράσεις ἴδιόν (ἐστι) και ἔργον (ἐστι) όπου συνήθως παραλείπονται τα ἴδιον και ἔργον. 2)ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ: είναι η γενική που δηλώνει το δημιουργό και προσδιορίζει τα ουσιαστικά: ἆθλος, νόμος, λόγος, νόσος, τὰ δεινά. 3)ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ: είναι η γενική που δηλώνει την ύλη από την οποία είναι φτιαγμένος ο προσδιοριζόμενος όρος. 4)ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: είναι η γενική που δηλώνει το περιεχόμενο και προσδιορίζει λέξεις όπως: σωρός, ἀριθμός, ὄχλος, ἀγέλη, στόλος, πλῆθος κ.ά.(προσοχη!!!: όταν η λέξη πλῆθος σημαίνει πλειοψηφία, τότε η γενική είναι διαιρετική.) 5)ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑΣ: είναι η γενική που συνοδεύεται από ομοιόπτωτο προσδιορισμό (συνήθως αριθμητικό) και δηλώνει: κοινωνική τάξη, ηλικία, αξία, βάρος, χρόνο, μέγεθος (ύψος, βάθος, μήκος, πλάτος), ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα. 6)ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ: είναι η γενική που δηλώνει το υποκείμενο μιας ενέργειας και προσδιορίζει ουσιαστικά, τα οποία όταν μετατρέπονται σε ρήματα έχουν τη γενική ως υποκείμενο. 7)ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ: είναι η γενική που δηλώνει το αντικείμενο μιας ενέργειας και προσδιορίζει: α)ρηματικά ουσιαστικά που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί και έχουν καταλήξεις: -ευς, -ός, -μών, -της, -τωρ. β)επίθετα που δηλώνουν επιμέλεια- αμέλεια, μνήμη-λήθη, εμπειρία- απειρία, συμμετοχή-πληρότητα, επιτυχίααποτυχία, χωρισμό-απαλλαγή-στέρηση, φειδώ ή το αντίθετο, εξουσία ή το αντίθετο και μερικά συνθετικά με το στερητικό α-.
11 8)ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΤΙΚΗ: είναι η γενική που δηλώνει το σύνολο, του οποίου μέρος αποτελεί ο προσδιοριζόμενος όρος και προσδιορίζει: α)επίθετα υπερθετικού βαθμού β)ονόματα που δηλώνουν ένα μέρος (αριθμητικό, αντωνυμίες, επιθετικές μετοχές). ΠΡΟΣΟΧΗ!!!: η γενική είναι διαιρετική με τα ουδέτερα αντωνυμιών και επιθέτων. 9)ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ: είναι η γενική που δηλώνει την αξία ενός πράγματος και προσδιορίζει: α)ουσιαστικά(συμπίπτει με τη γενική που δηλώνει αξία) β)τα επίθετα: ἄξιος, ἀντάξιος, τίμιος, ἀξιόχρεως (=υπολογίσιμος), ὠνητὸς (=αυτός που μπορεί να αγοραστεί). 10)ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ: είναι η γενική που δηλώνει αιτία του προσδιοριζόμενου όρου και προσδιορίζει: α) τα ουσιαστικά: ὀργή, δίκη, λύπη, μῖσος, γραφή (=καταγγελία), ἔγκλημα, αἰτία. β)τα επίθετα αἴτιος (=κατηγορούμενος), ἀναίτιος, ὑπόλογος, ὑπεύθυνος, ὑπόδικος, ἔνοχος, εὐδαίμων, μακάριος.(με το επίθετο αἴτιος η γενική είναι αντικειμενική, όταν το αἴτιος σημαίνει δημιουργός, αυτός δηλαδή που προκαλεί κάτι καλό ή κακό. 11)ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ: είναι η γενική που προσδιορίζει: α)επίθετα ή επιρρήματα συγκριτικού βαθμού (σπάνια η γενική είναι συγκριτική και με επιρρήματα υπερθετικού βαθμού, όταν το υπερθετικό δε μπορεί να αποτελέσει μέρος της γενικής). β)ονόματα που δηλώνουν σύγκριση, όπως: ἕτερος, διάφορος, ἐνάντιος, ἄλλος (=διαφορετικός), προτεραῖος, ὑστεραῖος, καθώς και σε πλοῦς ή πλάσιος. Β)Η ΓΕΝΙΚΗ ΩΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ: είναι η γενική που δηλώνει τις εξής επιρρηματικές σχέσεις: 1)ΧΡΟΝΟ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ): είναι συνήθως οι ακόλουθες: χειμῶνος, θέρους, νυκτός, ἡμέρας, ἑσπέρας, δείλης, πολλοῦ/ὀλίγου χρόνου, ὄρθρου, μεσημβρίας,ἔαρος, ἐνιαυτοῦ. 2)ΤΟΠΟ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ): είναι σπάνια η χρήση της γιατί ο τόπος δηλώνεται συνήθως με τοπικά επιρρήματα, συνήθεις γενικές του τόπου είναι οι ακόλουθες: αὐτοῦ, οὗ (=όπου), οὗπερ. 3)ΣΚΟΠΟ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ): είναι πάντοτε γενική έναρθρου απαρεμφάτου. 4)ΑΙΤΙΑ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ): προσδιορίζει ρήματα: α)ψυχικού πάθους, όπως: θαυμάζω, ἀγανακτῶ, ὀργίζομαι, οἰκτίρω, ἄγαμαι, αἰδοῦμαι, φθονῶ, εὐδαιμονίζω. β)δικαστικά: αἰτῶμαι, διώκω, κατηγορῶ, γράφομαι (=καταγγέλλω), δικάζω, κρίνω, φεύγω( =κατηγορούμαι), καταγιγνώσκω (= καταδικάζω), ἀπογιγνώσκω (=αθωώνω), αἱρῶ (=καταδικάζω), ἁλίσκομαι (=καταδικάζομαι). 5)ΑΞΙΑ (ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ): προσδιορίζει ρήματα που φανερώνουν ποσό, αξία ή τίμημα, γι αυτό ονομάζεται γενική του ποσού ή του τιμήματος. Τέτοια ρήματα είναι τα εξής: ἀξιῶ, τιμῶ, τιμῶμαι, ὠνοῦμαι, πωλῶ, πιπράσκω, ἀποδίδομαι (=πουλώ). Γ) ΓΕΝΙΚΗ ΜΕ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ: η γενική που εξαρτάται από ρήματα που προέρχονται από επίθετα συντασσόμενα με γενική. 1)ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ: με επιρρήματα όπως: ἀπείρως, ἐμπείρως, ἐπιμελῶς, ἀμελῶς, λάθρα, κρύφα, ἐγκρατῶς.
12 2)ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ: με τα επιρρήματα: ἀξίως, ἀνάξιως. 3)ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΤΙΚΗ: με τα επιρρήματα: α)τοπικά: ποῦ (=σε ποιο μέρος), πόθεν (=από πού), ἐνταῦθα (=στο από δω), ἀμφοτέρωθεν/ἑκατέρωθεν (=και από τις δύο πλευρές), πανταχοῦ (=παντού). β)χρονικά: πηνίκα (=ποια ώρα), ὀψέ (=αργά), πρωί (=νωρίς), τηνικαῦτα (=τότε). γ)ποσοτικά: ἅπαξ (=μια φορά), δίς, τρίς, πολλάκις. 4) ΓΕΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: α)με τροπικά επιρρήματα: εὖ, καλῶς, κακῶς, οὕτως, ὡς, πῶς, ὅπως που συνοδεύουν τα ρήματα ἔχω, κεῖμαι, καθίσταμαι, ἥκω. β)με τα προθετικά επιρρήματα: ὄπισθεν, ἔμπροσθεν, πλησίον, ἐντός, ἐκτός, εἴσω, ἐγγύς, πόρρω-πρόσσω. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)η γενική του περιεχομένου προσδιορίζει μόνο τα ουσιαστικά σωρος, πληθος, οχλος, αγελη, αριθμος, στολος, και όχι τα επίθετα που δηλώνουν πληρότητα, συμμετοχή, τα οποία συντάσσονται με γενική αντικειμενική. 2)η γενική της ιδιότητας που δηλώνει αξία ταυτίζεται με τη γενική της αξίας που προσδιορίζει ουσιαστικά. 3)η γενική κατηγορηματική της ιδιότητας που δηλώνει αξία ταυτίζεται με την γενική κατηγορηματική της ιδιότητας. 4)η γενική που δηλώνει καταγωγή, προέλευση, με τα ρήματα εἰμί, πέφυκα, γίγνομαι εμπίπτει στη γενική κατηγορηματική κτητική. 5)η γενική με τα επιφωνήματα φεῦ, οἴμοι (= αλίμονο) είναι της αιτίας. 6)η γενική του χρόνου είναι διαφορετικός προσδιορισμός από τη γενική της ιδιότητας, που δηλώνει χρόνο. η γενική του χρόνου προσδιορίζει ρηματικό τύπο και απαντάμε στο πότε, άρα είναι επιρρηματικός προσδιορισμός. η γενική της ιδιότητας που δηλώνει χρόνο προσδιορίζει ουσιαστικά και απαντάμε στο πόσο, άρα είναι ετερόπτωτος προσδιορισμός. 7)είναι δυνατόν από ένα ουσιαστικό να εξαρτώνται ταυτόχρονα μια γενική υποκειμενική και μια γενική αντικειμενική. Η ΔΟΤΙΚΗ Α)Η ΔΟΤΙΚΗ ΩΣ ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ 1) ΔΟΤΙΚΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ: α)δοτική αντικειμενική προσδιορίζει ουσιαστικά που έχουν την ίδια σημασία με τα ρήματα ή τα επίθετα που συντάσσονται με δοτική. β)η δοτική αντικειμενική προσδιορίζει επίθετα που έχουν την ίδια σημασία με τα ρήματα ή τα ουσιαστικά που συντάσσονται με δοτική. Δηλαδή δηλώνουν: α. ωφέλεια ή βλάβη ὠφέλιμος, βλαβερός, χρήσιμος, ἐπιζήμιος.
13 β. φιλία ή έχθρα φίλος, ἐχθρός, πολέμιος, ἐνάντιος, εὔνους, δύσνους, κακόνους, εὐμενής, δυσμενής, ἐπιτήδειος. γ. ευπειθία ή υποταγή εὐπειθής ὑπήκοοος, ἀπειθής, πιστός. δ. αυτό που αρμόζει ή πρέπει και τα αντίθετα τους ἁρμόδιος, ἀνάρμοστος, ἀπρεπής. ε. ταυτότητα, ομοιότητα- ισότητα, συμφωνία- ακολουθία, διαδοχή ὅμοιος, ἀνόμοιος, ὁ αὐτός (= ο ίδιος), παραπλήσιος, ἴσος, ἄνισος, σύμφωνος, ἀκόλουθος, διάδοχος. στ. προσεγγιση, επικοινωνία, ανάμειξη γείτων, ὅμορος (= γειτονικός). ζ. όσα είναι σύνθετα με τις προθέσεις εν και συν συγγενής, σύμφυτος, ἔμφυτος, σύμμαχος, συνήθης (=φίλος). ΠΡΟΣΟΧΗ!!! η δοτική αντικειμενική συντάσσεται και με επιρρήματα που έχουν την ίδια σημασία με τα ρήματα ή τα επίθετα που συντάσσονται με δοτική, όπως: ὁμοίως, ἑπομένως, συμφώνως, ἅμα, ὁμοῦ, ἑξῆς. 2)ΔΟΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: προσδιορίζει επίθετα που δεν παράγονται από ρήματα ή παράγονται από ρήματα που δεν συντάσσονται με δοτική. 3)ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ Ή ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Ή ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ: προσδιορίζει επίθετα ή επιρρήματα συγκριτικού ή υπερθετικού βαθμού. Οι πιο συχνές τέτοιες δοτικές είναι: πολλῷ, ὀλίγῳ, ὅσῳ, τόσῳ, τοσούτῳ. ΔΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ: δηλώνει ένα πρόσωπο που μπορεί να συνοδεύει όλα τα ρήματα- προσωπικά και απρόσωπακαι αναφέρεται σε ολόκληρη την πρόταση, κι όχι μόνο στο ρήμα. Διακρίνεται σε: 1)απλή δοτική προσωπική: συνοδεύει απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις (σπάνια προσωπικά) και αποτελεί το λογικό υποκείμενο. Γι αυτό και δίνει το υποκείμενο του απαρεμφάτου σε αιτιατική για ετεροπροσωπία. 2)δοτική προσωπική κτητική: δηλώνει το πρόσωπο στο οποίο ανήκει κάτι και βρίσκεται κοντά στα υπαρκτικά ρήματα εἰμί, ὑπάρχω, γίγνομαι, όταν έχουν τη σημασία του έχω. 3)δοτική προσωπική χαριστική-αντιχαριστική: δηλώνει το πρόσωπο για χάρη του οποίου γίνεται κάτι, ωφελείται ή βλάπτεται. 4) δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου: δηλώνει το πρόσωπο κατά τη γνώμη του οποίου ισχύει ή δεν ισχύει κάτι, αυτή η δοτική βρίσκεται κατά κανόνα με τα ρήματα: δοκεῖ, φαίνεται, δῆλόν (ἐστι), φανερόν (ἐστιν). ΠΡΟΣΟΧΗ!!! με το δοκει η δοτική είναι του κρίνοντος προσώπου, όταν το δοκει συντάσσεται με ειδικό απαρέμφατο. 5)δοτική προσωπική της αναφοράς: δηλώνει το πρόσωπο σχετικά με το οποίο ισχύει αυτό που εκφράζει το περιεχόμενο της πρότασης, ανεξάρτητα από την κρίση του, συνοδεύεται συνήθως από το ὡς. 6)δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου( ποιητικό αίτιο): δηλώνει το πρόσωπο που ενεργεί και αποτελεί λογικό υποκείμενο του ρήματος, συντάσσεται με: α)ρηματικά επίθετα σε τέος και τός β)παθητικά ρήματα, κυρίως σε συντελικό χρόνο (παρακείμενο, υπερσυντέλικο). γ)απρόσωπα ρήματα: μέλει, μεταμέλει (=μετανιώνω), μετέστι (=συμμετέχω), δεῖ (=έχω ανάγκη), παρασκεύασται.
14 7)δοτική προσωπική ηθική: δηλώνει το πρόσωπο που ενδιαφέρεται, νιώθει χαρά ή λύπη, δυσαρέσκεια, ικανοποίηση ή δυσφορία. α)συνήθως ως δοτική ηθική τίθεται το α και β πρόσωπο (σπάνια το γ ) της προσωπικής αντωνυμίας (μοί, σοί, ἡμῖν, ὑμῖν). β)συχνά τη δοτική ηθική συνοδεύουν ως επιρρηματικό κατηγορούμενο οι λέξεις: βουλομένῳ, ἡδομένῳ, ἀχθομένῳ, ἀσμένῳ, προσδεχομένῳ. Οι λέξεις αυτές μαζί με το ἐστί τινι ισοδυναμούν με τα ρήματα βούλεται, ἥδεται, ἄχθεται. 8)δοτική προσωπική της συμπάθειας: δηλώνει το πρόσωπο που υποφέρει ψυχικά ή σωματικά και αιτία είναι αυτό που δηλώνεται με την πρόταση. Β)Η ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΟΤΙΚΗΣ: η δοτική με ρήματα μπορεί να δηλώσει τις εξής επιρρηματικές σχέσεις: 1)ΧΡΟΝΟ(ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ): είναι συνήθως οι ακόλουθες: ἡμέρᾳ, νυκτί, τῷ ἐπιόντι ἔτει, τῇ προτεραίᾳ, τῇ ὑστεραίᾳ, μηνί, Παναθηναίοις, Θεσμοφορίοις. 2)ΤΟΠΟ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ): είναι συνήθως οι ακόλουθες: Μαραθῶνι, Ἐλευσῖνι, Σαλαμῖνι, τῇδε (= εδώ, σ αυτό το μέρος), ταύτῃ (= εδώ), ἄλλῃ (=αλλού), ᾗ (=όπου). 3)ΑΙΤΙΑ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ): προσδιορίζει κυρίως ρήματα ψυχικού πάθους, όπως: ἥδομαι, χαλεπῶς φέρω, ἄχθομαι, ὀργίζομαι κ.ά. 4)ΠΟΣΟ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ, ΜΕΤΡΟΥ, ΔΙΑΦΟΡΑΣ): προσδιορίζει ρήματα που δηλώνουν υπεροχή, διαφορά, σύγκριση, όπως: ὑστερῶ, διαφέρω, ὑπερέχω κ.ά. 5)ΑΝΑΦΟΡΑ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ): προσδιορίζει ρήματα που δηλώνουν υπεροχή, διαφορά ή σύγκριση, όπως η δοτική του ποσού. 6)ΣΥΝΟΔΕΙΑ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΕΙΑΣ): προσδιορίζει ρήματα που δηλώνουν κίνηση, ενέργεια που είναι συνήθως οι ακόλουθες: ὁπλίταις, ναυσί, στόλῳ, ἀνδράσι, ἵπποις, ἱππεῦσι, στρατῷ. 7)ΤΡΟΠΟ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ): δηλώνει κάτι αφηρημένο και είναι συνήθως οι ακόλουθες: δρόμῳ, λόγῳ, ἔργῳ, δημοσίᾳ, ἰδίᾳ, κραυγῇ, τρόπῳ, βίᾳ, κοινῇ, σιγῇ, πεζῇ, ῥώμῃ, θυμῷ, προθυμίᾳ. 8)ΜΕΣΟ (ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ): δηλώνει κάτι πιο συγκεκριμένο, με τη βοήθεια του οποίου γίνεται αυτό που δηλώνει το ρήμα. 9)ΟΡΓΑΝΟ(ΔΟΤΙΚΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ): δηλώνει κάτι χειροπιαστό, όπως: πελέκει, βακτηρίᾳ κτλ. Γ) ΔΟΤΙΚΗ ΜΕ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ 1)ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ: με αυτού του είδους τη δοτική συντάσσονται τα επιρρήματα που έχουν ίδια σημασία με ρήματα ή επίθετα που συντάσσονται με δοτική, όπως: ὁμοίως, ἑπομένως, συμφώνως, ὠφέλιμως, ἅμα, ὁμοῦ κ.ά. 2)ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ, ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ, ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ: συντάσσονται τα επιρρήματα συγκριτικού ή υπερθετικού βαθμού: πολλῷ, ὀλίγῳ, τοσούτῳ, τόσῳ, ὅσῳ. 3) ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: προσδιορίζει τροπικά επιρρήματα+ ἔχω. Η ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ Α) Η ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΩΣ ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
15 1)ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: προσδιορίζει συνήθως επίθετα και σπάνια ουσιαστικά ή αντωνυμίες. Οι πιο συχνές αιτιατικές της αναφοράς είναι: τὸ ὄνομα, τὸ εὖρος, τὸ ὕψος, τὸ πλῆθος, τὸ μῆκος, τὸν ἀριθμόν, γνώμην, τοῦτο, ταῦτα, τὰ πάντα, ἅπαντα. Β)Η ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗΣ 1)ΧΡΟΝΟ ή ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ): ἡμέραν, νύκτα, μῆνα, ἔτη, τὸ πρῶτον, τὴν ἀρχήν, τὸ ἀρχαῖον, ἐνιαυτόν κ.ά. 2)ΤΟΠΟ ή ΤΟΠΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ) 3)ΑΙΤΙΑ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ): τί, ὅ,τι, τοῦτο, ταῦτα, όταν προσδιορίζουν ρήματα ψυχικού πάθους ή ακολουθεί αιτιολογική πρόταση ως επεξήγηση. 4)ΣΚΟΠΟ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ): τί, ὅ,τι, τοῦτο, ταῦτα, όταν προσδιορίζουν ρήματα κίνησης ή ακολουθεί τελική πρόταση ως επεξήγηση. 5)ΤΡΟΠΟ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ): τοῦτον τὸν τρόπον, τίνα τρόπον, προῖκα (=δωρεάν), δίκην (=όπως, σαν), τὴν ταχίστην (=πολύ γρήγορα), τὴν εὐθείαν (= κατευθείαν). 6) ΑΝΑΦΟΡΑ (ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ): γένος, εἶδος, φύσιν, γνώμην, τὰ πάντα, τὰ ἄλλα, τὸ πλῆθος, τὸ μέγεθος, τὸ εὖρος, τὸ ὄνομα, τὸ ἐπ ἐμέ, τὸ ἐπὶ σὲ και σε αιτιατικές που δηλώνουν μέλη του σώματος με παθητικούς τύπους ρημάτων τὸν ὦμον, τὴν κλεῖν, τὸν πόδα, τὴν κεφαλήν, τὴν χεῖρα, τὸν ὀφθαλμόν. Η ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗΣ: τα ορκωτικά επιρρήματα συντάσσονται με αιτιατική νή, ναὶ μά (=ναι), για κατάφαση ή ισχυρή βεβαίωση μά, οὐ μα (=όχι), για άρνηση. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Διάκριση άμεσου και έμμεσου αντικειμένου: 1)η αιτιατική του προσώπου ως αντικείμενο συνδυαζόμενη με οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο είναι πάντοτε άμεσο. 2)η δοτική συνδυαζόμενη με οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο, είναι πάντοτε έμμεσο. 3)απαρέμφατο ή δευτερεύουσα πρόταση ως αντικείμενο έχει θέσει αιτιατικής πράγματος, έτσι συνδυαζόμενα αυτά τα δυο με οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο μπορεί κάθε φορά να είναι άμεσο ή έμμεσο. Σύστοιχο αντικείμενο: ονομάζεται το αντικείμενο όταν είναι σε αιτιατική και δηλώνει το ίδιο το περιεχόμενο, την ίδια την έννοια του ρήματος. Έχει την ίδια ρίζα με το ρήμα ή ρίζα συνώνυμου ρήματος. Τέτοιο αντικείμενο δέχεται κάθε ρήμα ακόμη και αμετάβατο. Όταν το σύστοιχο αντικείμενο έχει ομοιόπτωτο προσδιορισμό (επιθετικόκατηγορηματικό), συνήθως παραλείπεται, μια και, ως παραγόμενο από την ίδια ή συνώνυμη ρίζα με το ρήμα, δε μας δίνει τίποτε περισσότερο από το ίδιο το ρήμα. Μένει όμως ο προσδιορισμός, είτε αμετάβατος είτε σε αιτιατική ουδετέρου. Άρα ένα ουδέτερο επιθέτου ή αντωνυμίας, αντικαθιστά ένα σύστοιχο αντικείμενο. Σύστοιχα αντικείμενα με ιδιαίτερη σημασία: η σύστοιχη σύνταξη έχει πολλές και ποικίλες εφαρμογές, γιατί μπορεί να συμπεριλάβει όχι μόνο αιτιατικές ομόρριζες με το ρήμα, όπως νικω νικην, αλλά ακόμη και αιτιατικές παρεμφερούς ή απλά συγγενούς νοήματος με το ρήμα, όπως νικῶ μάχην ή ναυμαχίαν (= νικώ μια μάχη ή ναυμαχία). 1. δικάζω δίκην = αποφασίζω, ορίζω ποινή διῶκω δίκην ή γραφὴν = επιδιώκω να βρω το δίκιο μου
16 δικάζω φυγὴν = ορίζω ως ποινή την εξορία δικάζω φόνον = ορίζω ως ποινή το θάνατο φεύγω δίκην = είμαι κατηγορούμενος ἀγωνίζομαι δίκην ή γραφὴν = υπερασπίζω υπόθεση ως το τέλος εἰσέρχομαι δίκην, γραφήν, ἀγῶνα = κάνω αγωγή 2.νικῶ νίκην = κερδίζω μια νίκη νικῶ μάχην = κερδίζω μια μάχη νικῶ στάδιον = κερδίζω σε αγώνα δρόμου νικῶ δίκην = κερδίζω σε δίκη, την υπόθεση 3.δίκην ὀφιλσκάνω = χάνω την υπόθεση δίκην ή γραφὴν αἱρῶ = κερδίζω την υπόθεση μωρίαν ὀφλισκάνω = δημιουργώ ή δίνω την εντύπωση ότι είμαι μωρός περιέρχομαι πρεσβείαν = περιφέρομαι ως πρεσβευτής ἐξέρχομαι στρατείαν = βγαίνω για εκστρατεία πρεσβεύω τὴν εἰρήνην = διαπραγματεύομαι τους όρους της ειρήνης ἀποκρίνομαι τὸ ἐρωτώμενον = απαντώ, δίνω απάντηση στην ερώτηση σπένδομαι ἀναχώρησιν = κάνω συνθήκη για αποχώρηση ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ: Το έναρθρο απαρέμφατο λειτουργεί ως: α)ουσιαστικό, γι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως: 1. Υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο 2. Ομοιόπτωτος προσδιορισμός ετερόπτωτος προσδιορισμός 3. Επιρρηματικός προσδιορισμός εμπρόθετος προσδιορισμός β)ως ρηματικός τύπος, γι αυτό έχει τις ιδιότητες του ρήματος: 1. Υποκείμενο ( ταυτοπροσωπία, ετεροπροσωπία) 2. Αντικείμενο 3. Χρόνο, φωνή, διάθεση ΕΙΔΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ: 1)Εξαρτάται από ρήματα: λεκτικά (λέγω, φάσκω, φημί, ὁμολογῶ κ.ά.), δοξαστικά (νομίζω, δοκῶ, ἡγοῦμαι, οἴομαι, ὑπολαμβάνω κ.ά.), γνωστικά ( γιγνώσκω, ἀκούω κ.ά.).
17 2)Το ειδικό απαρέμφατο χρησιμεύει ως: α. υποκείμενο: σε απρόσωπα ρήματα των παραπάνω κατηγοριών (δοκεῖ, εἴρηται, λέγεται, ἀγγέλλεται) β. αντικείμενο: σε προσωπικά μεταβατικά ρήματα των παραπάνω κατηγοριών. γ. επεξήγηση: σε γενικές έννοιες και κυρίως σε ουδέτερα αντωνυμιών (τοῦτο, τόδε, ἐκεῖνα, τοιαῦτα). ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ: είναι πάντα ειδικό και ισοδυναμεί με: α)δυνητική οριστική, όταν δηλώνει δυνατό στο παρελθόν. β)δυνητική ευκτική, όταν δηλώνει δυνατό στο παρόν-μέλλον. ΠΡΟΣΟΧΗ!!!: το απαρέμφατο μέλλοντα είναι ειδικό, με εξαίρεση το τελικό απαρέμφατο μέλλοντα που εξαρτάται από τα ρήματα: μέλλω (= πρόκειται), ἀναιρῶ (= χρησμοδοτώ), διανοοῦμαι, ἐλπίς ἐστιν, προθυμοῦμαι. ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ: χρησιμεύει ως: 1) Υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις όπως: α. χρῆ = πρέπει, ἀνάγκη ἐστὶ = είναι ανάγκη, δεῖ = πρέπει, καιρός ἐστι = είναι ευκαιρία, προσήκει = ταιριάζει, οἷόν τ ἐστὶ/ ἔξεστι/ δυνατόν (ἐστι)= είναι δυνατόν, ἔνεστι (ῥᾴδιόν ἐστι)= είναι εύκολο, πάρεστι (χαλεπόν ἐστι)= είναι δύσκολο, δοκεῖ= φαίνεται καλό, εἰκός (ἐστι)= είναι φυσικό, ἄξιόν (ἐστι)= αξίζει, είναι σωστό. β. σε απρόσωπα ρήματα (κελευστικά, προτρεπτικά, παραινετικά, αιτητικά, ευχετικά), με τα ρήματα αυτά το τελικό απαρέμφατο είναι του πλαγίου λόγου επιθυμίας. 2)αντικείμενο, σε ρήματα: α. δυνητικά (δύναμαι, οἷός τ εἰμί, ἔχω) β. βουλητικά (βούλομαι, ἐφίεμαι (= επιθυμώ), ὀρέγομαι, (ἐ)θέλω) γ. αποπειρατικά (πειράωμαι- ῶμαι, ἐγχειρῶ (=προσπαθώ), ἀγωνίζομαι) δ. κελευστικά, προτρεπτικά, παραινετικά, αιτητικά, ευχετικά (κελεύω, ἐπιτάττω, παραγγέλλω, προστάττω, ἐπισκήπτω, συμβουλεύω, παραινῶ, δέομαι, αἰτῶ, ἀξιῶ, εὔχομαι). Με τα ρήματα αυτά το τελικό απαρέμφατο είναι πλαγίου λόγου επιθυμίας. 3)κατηγορούμενο, σε συνδετικά ρήματα (εἰμί, γίγνομαι, καλῶ) 4)επεξήγηση: σε γενικές έννοιες και ουδέτερα αντωνυμιών. ΤΕΛΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: ως ετερόπτωτος προσδιορισμός προσδιορίζει επίθετα και ουσιαστικά που δηλώνουν δυνατότητα, καταλληλότητα, αναγκαιότητα, προθυμία, επάρκεια, κλίση (ἱκανός, δυνατός, ἕτοιμος, ῥᾴδιος, χρήσιμος, πρόθυμος, ἀναγκαῖος, δεινός, ἄξιος, ἐπιτήδειος). ΤΕΛΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ Ή ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ: το τελικό αυτό απαρέμφατο είναι επιρρηματικός προσδιορισμός που εξαρτάται από ρήματα που δηλώνουν σκόπιμη ενέργεια ή κίνηση, παραχώρηση, επιτυχία, εκλογή, εμπόδιο: ἀφίημι (=επιτρέπω), δίδωμι, διαπράττομαι (= πετυχαίνω), φύομαι ( είμαι από τη φύση μου έτσι ώστε να ), ποιῶ. ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ: είναι ανεξάρτητο από την πρόταση στην οποία βρίσκεται, μπαίνει παρενθετικά ως στερεότυπη έκφραση μέσα στο λόγο, χωρίς να αποτελεί συντακτικό όρο (υποκείμενο, αντικείμενο, επεξήγηση). Τέτοια απαρέμφατα είναι:
18 ὡς συντόμως εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα, με δύο λόγια ὡς συνελθόντι εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα, με δύο λόγια ὡς διὰ βραχέων εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα, με δύο λόγια ὡς (ἔπος) εἰπεῖν = για να πω έτσι ὀλίγου δεῖν = λίγο λείπει, σχεδόν μικροῦ δεῖν = λίγο λείπει, σχεδόν (οὐ) πολλοῦ δεῖν = λίγο λείπει, σχεδόν ὡς ἐν κεφαλαίῳ εἰπεῖν = για να μιλήσω με συντομία τὸ ἐπ ἑμοὶ εἶναι = όσο εξαρτάται από μένα τὸ νῦν εἶναι = όσο για τώρα ἑκὼν εἶναι = όσο εξαρτάται από τη θέληση κάποιου ὡς ἐμοὶ δοκεῖν = όπως νομίζω τὸ ἐπὶ τούτῳ εἶναι = όσο εξαρτάται από αυτόν τὸ ξύμπαν εἰπεῖν = γενικά ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν = για να μιλήσω απλά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)κοντά στα ρήματα ὄμνυμι, ἐλπίζω, προσδοκῶ, ἐπαγγέλλομαι, ὑπισχνοῦμαι υπάρχει απαρέμφατο σε χρόνο μέλλοντα που είχε άρνηση και ου και μη μεταφράζεται και με το ότι και με το να αλλά είναι πάντοτε ειδικό. 2)απαρέμφατο σπάνιο στους ποιητές αντί προστακτικής. 3)δεν υπάρχει τελικό απαρέμφατο πλαγίου λόγου επιθυμίας σε χρόνο μέλλοντα εκτός από το ρήμα μέλλω. ΜΕΤΟΧΗ: 1.ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ Τυπικό γνώρισμα της επιθετικής μετοχής είναι το άρθρο της (που τυπικά αποτελεί και υποκείμενο της). Μπορεί όμως και να παραλείπεται το άρθρο, οπότε ονομάζεται αναφορική μετοχή και ισοδυναμεί με αναφορική πρόταση. Η επιθετική- αναφορική μετοχή λειτουργεί ως όνομα. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)η έναρθρη μετοχή με άρνηση μη είναι πάντοτε αναφορικουποθετική. 2)ότι βρίσκεται ανάμεσα στο άρθρο και στη μετοχή εξαρτάται από τη μετοχή. 3)όταν ανάμεσα στο άρθρο και τη μετοχή παρεμβάλλονται οι αντιθετικοί σύνδεσμοι μεν- δε, τότε η μετοχή δεν είναι επιθετική.
19 Ουσιαστικοποίηση της επιθετικής μετοχής: ορισμένες επιθετικές μετοχές ουσιαστικοποιήθηκαν ύστερα από την παράλειψη του προσδιοριζόμενου ουσιαστικού. Τέτοιες είναι οι εξής: οἱ προσήκοντες οἱ ἔχοντες ὁ διώκων ὁ φεύγων οἱ λέγοντες ἡ ἐπιοῦσα τὰ ὄντα τὰ ἐψηφισμένα τὰ εγνωσμένα τὰ κατεψηφισμένα τὰ κατεγνωσμένα οι συγγενείς οι πλούσιοι ο κατήγορος ο κατηγορούμενος οι ρήτορες, οι πολιτικοί η επόμενη μέρα η περιουσία οι αποφάσεις οι αποφάσεις οι καταδικαστικές αποφάσεις οι καταδικαστικές αποφάσεις 2. Η ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ: Η κατηγορηματική μετοχή συμπληρώνει το νόημα του ρήματος, κατέχουσα θέση κατηγορουμένου ή κατηγορηματικού προσδιορισμού ή πλαγίου λόγου κρίσης. Μεταφράζεται με: 1)ότι, που + οριστική 2)να + υποτακτική Τα ρήματα που συντάσσονται με κατηγορηματική μετοχή είναι τα εξής: 1. Εἰμί, γίγνομαι, υπαρχω (με τα ρήματα αυτά η μετοχή είναι κατηγορηματική και σχηματίζει περίφραση με το ρήμα),διαγίγνομαι, διάγω, διατελῶ, λανθάνω, οἴχομαι, τυγχάνω, φαίνομαι,φθάνω, δῆλός εἰμι, καθίσταμαι, φανερὸς εἰμὶ (σημ.: αν τα ρήματα οἴχομαι και φθάνω συνοδεύονται από μετοχές μέλλοντα, τότε αυτές είναι τελικές ή αιτιολογικές, ενώ όταν συνοδεύονται από μετοχές ενεστώτα είναι τροπικές). Η κατηγορηματική μετοχή αναλαμβάνει το κύριο νόημα γι αυτό και μεταφράζεται ως ρήμα και το ρήμα ως επίρρημα. 2. Ψυχικού πάθους (ἀγαπῶ, ἥδομαι, χαίρω, ἀγανακτῶ, ἄχθομαι, ὀργίζομαι, ἀλγῶ,λυποῦμαι κ.τ.λ.). Με τα ρήματα αυτά η μετοχή είναι κατηγορηματική, αν δηλώνει το σύγχρονο με το ρήμα εξάρτησης. Ενώ είναι αιτιολογική, αν δηλώνει το προτερόχρονο. 3. Έναρξης λήξης (ἄρχω, ἄρχομαι, ὑπάρχω, λήγω, παύομαι). Το ενεργητικό παύω συντάσσεται με κατηγορηματική μετοχή που προσδιορίζει το αντικείμενό του. Η κατηγορηματική μετοχή μεταφράζεται με το να + υποτακτική. 4. Ανοχής, καρτερίας, καμάτου (ἀνέχομαι, καρτερῶ, ὑπομένω, κάμνω, ἀπαγορεύω,ἀπεῖπον, ἀπείρηκα). Η κατηγορηματική μετοχή μεταφράζεται με το να + υποτακτική. 5. Νικῶ, ἡττῶμαι, ἀδικῶ, χαρίζομαι, εὐ ή καλῶς ποιῶ, κακῶς ποιῶ, λείπομαι, χάριν φέρω, κρατῶ. Η κατηγορηματική μετοχή μεταφράζεται με το και ή που + οριστική ή με το να + υποτακτική.
20 6. Αίσθησης, γνώσης, μάθησης και μνήμης (ἀκούω, αἰσθάνομαι, ὁρῶ, περιορῶ, οἶδα,σύνοιδα, ἐπίσταμαι, γιγνώσκω, κατανοῶ, εὑρίσκω, λαμβάνω, ἁλίσκομαι, πυνθάνομαι,μανθάνω, μέμνημαι). Η κατηγορηματική μετοχή μεταφράζεται με το ότι + οριστική ή με το να +υποτακτική. 7. Δήξης, δηλώσεως, αγγελίας και ελέγχου (δείκνυμι, ἀποδείκνυμι, ἀγγέλλω κ.τ.λ.). Η κατηγορηματική μετοχή μεταφράζεται με το ότι ή πως + οριστική. 8. Πλησμονής, κορεσμού, επάρκειας, απόλαυσης (ἐμπίπλαμαι, ἀρκῶ, μεστός εἰμι). ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)η κατηγορηματική μετοχή είναι συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, όταν βρίσκεται σε ονομαστική και είναι συνημμένη στο αντικείμενο του ρήματος, όταν βρίσκεται σε πλάγια πτώση. Πολύ σπάνια στον πλάγιο λόγο τη συναντούμε σε αιτιατική απόλυτη. 2)η κατηγορηματική μετοχή είναι πλάγιος λόγος κρίσης, μόνο όταν εξαρτάται από ρήματα γνωστικά, αισθητικά ή αγγελίας και τότε μόνο αναλύεται σε κύρια πρόταση κρίσης, όπως θα ήταν στον ευθύ λόγο. 3. Η ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ: 1) Αιτιολογική μετοχή: 1.είναι η μετοχή των δοξαστικών (νομίζων, ἡγούμενος, ὑπολαμβάνων, οἰόμενος), γνωστικών (ἐπιστάμενος, εἰδώς, γιγνώσκων), ψυχικού πάθους (ἀγανακτῶν, ἡδόμενος, δεδοικώς, φοβούμενος),αισθήσεως (ἀκούων, ὁρῶν, πυνθανόμενος, αἰσθανόμενος), βουλητικών (βουλόμενος, ἐπιθυμῶν). 2.συχνά συνοδεύεται από τα μόρια: α)ὡς, για να δηλώσει υποκειμενική αιτία (με την ιδέα ότι, γιατί κατά τη γνώμη ), β) ἅτε (δή), οἷον (δή), οἷα (δή), για να δηλώσει υποτιθέμενη αιτία (σαν να, γιατί τάχα, γιατί δήθεν). 3.η αιτιολογική μετοχή απαντά σε όλους τους χρόνους (ακόμη και σε μέλλοντα) και αναλύεται σε αιτιολογική πρόταση. 4.έχει άρνηση οὐ. 5. μεταφράζεται με γιατί ή επειδή. 6.οι μετοχές τί μαθών, τί βουλόμενος, τί παθὼν, σε ευθείες ερωτήσεις είναι αιτιολογικές. 2) Τελική μετοχή: 1.απαντά σχεδόν πάντα σε χρόνο μέλλοντα, αλλά και σε ενεστώτα (σπάνια), όταν εξαρτάται από ρήμα κίνησης. 2.μπορεί και αυτή να συνοδεύεται από το μόριο ως και τότε η διάκριση ανάμεσα σε τελική και αιτιολογική μετοχή στηρίζεται στο νόημα. 3.έχει άρνηση μή 4.μεταφράζεται με το για να. 3) Εναντιωματική μετοχή: 1. αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. 2.συχνά συνοδεύεται από τα μόρια καίπερ, καίτοι, ὅμως, καὶ ταῦτα, καί, οὐδέ, μηδέ (εἶτα, ἔπειτα: στην αρχή ευθείας ερώτησης).
21 3.πολύ συχνά εναντιωματικές είναι οι αιτιατικές απόλυτες: ἐξόν, ἐνόν, προσῆκον, μετόν, οἷον ὄν κ.α. 4.εκφράζει καθαρή εναντίωση με την έννοια του ρήματος. 5.έχει άρνηση οὐ. 6.μεταφράζεται με μολονότι, παρόλο, ενώ, αν και, και αν 4) Χρονικουποθετική μετοχή: 1.η χρονική μετοχή αορίστου, όταν δεν αναφέρεται στο παρελθόν, αλλά και στο παρόν- μέλλον είναι χρονικουποθετική. 2. αναλύεται σε χρονικουποθετική πρόταση με υποτακτική ή ευκτική. 5) Αναφορικουποθετική μετοχή: 1.η επιθετική μετοχή με άρνηση μή. 2.αναλύεται σε αναφορικουποθετική πρόταση. 6) Χρονική μετοχή: 1.άρνηση οὐ ή μή. 2.απαντά συνήθως σε αόριστο και ισοδυναμεί με χρονική πρόταση. 3.συνήθως συνοδεύεται από χρονικά επιρρήματα: ἅμα, εὐθύς, αὐτίκα, ἔτι, ἤδη, τότε, ἄρτι (=πριν από λίγο). 7) Τροπική μετοχή: 1.άρνηση οὐ. 2.απαντά συνήθως σε ενεστώτα και δεν αναλύεται σε πρόταση. 3.σχεδόν πάντα είναι οι τροπικές μετοχές οι: ἄγων, φέρων, ἔχων + αιτιατική. 8) Υποθετική μετοχή: 1.έχει άρνηση μή. 2.μεταφράζεται με αν 3.απαντά σε όλους τους χρόνους, εκτός από μέλλοντα. 4.μια μετοχή είναι υποθετική όταν: α)προσδιορίζει δυνητικό αν (δυνητική οριστική, δυνητική ευκτική, δυνητικό απαρέμφατο, δυνητική μετοχή), β)προσδιορίζει μέλλοντα ή προστακτική. Ανάλυση μετοχής σε δευτερεύουσα πρόταση: 1. Για να αναλύσουμε μια μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση, πρέπει να προσέξουμε τα εξής: α)το είδος της μετοχής, για να βρούμε την έγκλιση που θα χρησιμοποιήσουμε και το κατάλληλο σύνδεσμο. β)το πρόσωπο και τον αριθμό του υποκειμένου της μετοχής, για να βρούμε το κατάλληλο πρόσωπο και τον αριθμό της έγκλισης στην οποία θα μετατραπεί η μετοχή.
22 γ)το χρόνο εξάρτησης της μετοχής (αρκτικό- ιστορικό), ή το χρονικό σημείο (παρελθόν-παρόν-μέλλον) στο οποίο αναφέρεται η μετοχή. 2. Πριν αναλύσουμε μια μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση: 1.αναγνωρίζω το είδος. 2.επιλέγω το σύνδεσμο εισαγωγής της δευτερεύουσας πρότασης ανάλογα με το είδος και τη σημασία της μετοχής. 3.το υποκείμενο της μετοχής γίνεται υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης. 4.μετατρέπουμε το ρηματικό τύπο της μετοχής σε ρήμα του ίδιου χρόνου, σε έγκλιση ανάλογη με το είδος της πρότασης. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1)όλες οι μετοχές αναλύονται στις αντίστοιχες δευτερεύουσες, εκτός από τις τροπικές και κατηγορηματικές. Η κατηγορηματική μετοχή, όταν είναι πλάγιος λόγος κρίσης, ισοδυναμεί με ειδική πρόταση, ποτέ όμως δεν αναλύεται σε ειδική πρόταση. Αν τραπεί ο πλάγιος λόγος σε ευθύ, γίνεται κύρια πρόταση κρίσης. 2)αν η μετοχή αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση με οριστική, τότε: ΜΕΤΟΧΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ Α) ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ: αν εξαρτάται από αρκτικό χρόνο ή αν αναφέρεται στο παρόν. Β)ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΥ ή ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ: αν εξαρτάται από ιστορικό χρόνο ή αν αναφέρεται στο παρελθόν. ΜΕΤΟΧΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ Α) ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ: αν εξαρτάται από αρκτικό χρόνο ή αν αναφέρεται στο παρόν. Β)ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ ή ΕΥΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ: αν εξαρτάται από ιστορικό χρόνο ή αν αναφέρεται στο παρελθόν. 3)αν η μετοχή αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση με υποτακτική ή ευκτική, τότε διατηρεί το χρόνο της. 4)οι μετοχές μέλλοντα και αορίστου διατηρούν τον χρόνο τους σε οποιαδήποτε έγκλιση και αν αναλυθούν. ΕΞΑΙΡΕΣΗ!!! αποτελεί η τελική μετοχή, η οποία αν και είναι πάντα σε μέλλοντα αναλύεται σε τελική πρόταση με ἵνα+ υποτακτική αορίστου ή μετά από ιστορικό χρόνο με ευκτική αορίστου, Αν δε θέλουμε να αλλάξει ο χρόνος, τότε μπορεί να αναλυθεί σε: ὅπως+ οριστική μέλλοντα. 5)αν η μετοχή είναι δυνητική, τότε αναλύεται σε δυνητική οριστική ή σε δυνητική ευκτική, ανάλογα με τη χρονική βαθμίδα στην οποία αναφέρεται. Υποθετικές προτάσεις- υποθετικοί λόγοι: 1ο ΕΙΔΟΣ: ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ Υπόθεση εἰ + οριστική κάθε χρόνου Απόδοση κάθε έγκλιση(εκτοσ!!! Από δυνητική οριστική) Διευκρινήσεις:
23 α)όταν έχουμε τόσο στην υπόθεση όσο και στην απόδοση οριστική μέλλοντα, τότε ο υποθετικός λόγος δηλώνει το πραγματικό με σημασία προσδοκώμενου. β)τίθεται στην απόδοση δυνητική οριστική μόνο όταν αυτή είναι ρητορική ερώτηση. 2ο ΕΙΔΟΣ: ΜΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ Υπόθεση εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου Απόδοση δυνητική οριστική Διευκρινήσεις: α) Ιστορικοί χρόνοι θεωρούνται: ο παρατατικός, ο αόριστος και ο υπερσυντέλικος. β) Δυνητική οριστική: θεωρείται η οριστική ιστορικού χρόνου με το δυνητικό ἄν. γ) Απόδοση: εκτός από δυνητική οριστική, ενδέχεται να υπάρχει οριστική ιστορικού χρόνου απρόσωπου ρήματος ή έκφρασης. δ)το δυνητικό αν μπορεί να παραληφθεί από την απόδοση, όταν αυτή είναι παρατατικός απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων και δηλώνεται το μη πραγματικό του απαρεμφάτου και όχι του ρήματος. Επίσης, παραλείπεται, όταν με την απόδοση δηλώνεται το αναπόφευκτο και όχι απλώς κάτι το πιθανό ή δυνατό. 3ο ΕΙΔΟΣ: ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΟ Υπόθεση ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική Απόδοση οριστική μέλλοντα Διευκρινήσεις: α) Απόδοση: εκτός από οριστική μέλλοντα, ενδέχεται να υπάρχει μελλοντική έγκλιση (υποτακτική, προστακτική, ευχετική ευκτική, δυνητική ευκτική) ή μελλοντική φράση (μελλω + τελικό απαρέμφατο, απρόσωπο ρήμα ή έκφραση + απαρέμφατο, ρηματικό επίθετο σε τέος, -τος). 4ο ΕΙΔΟΣ: ΑΟΡΙΣΤΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ- ΜΕΛΛΟΝ Υπόθεση ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική Απόδοση οριστική ενεστώτα ή γνωμικού αορίστου Διευκρινήσεις: α) Απόδοση: εκτός από οριστική ενεστώτα, ενδέχεται να υπάρχει υποτακτική ή προστακτική ή α) απρόσωπο ρήμα και έκφραση + απαρέμφατο, β) ρηματικό επίθετο σε τέος, -τος. β) Γνωμικός αόριστος: είναι ο αόριστος που μεταφράζεται σαν ενεστώτας με την προσθήκη του «συνήθως» και χρησιμοποιείται γνωμικά στη θέση του.
24 5 ο ΕΙΔΟΣ: ΑΠΛΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΛΕΓΟΝΤΟΣ Υπόθεση εἰ + ευκτική Απόδοση δυνητική ευκτική ή οριστική αρκτικού χρόνου Διευκρινήσεις: α) Δυνητική ευκτική: θεωρείται η ευκτική με το δυνητικό ἄν και εκφράζει κάτι που μπορεί να γίνει στο παρόν ή στο μέλλον (απαντά σ όλους τους χρόνους, πλην του μέλλοντα). β) Απόδοση: εκτός από δυνητική ευκτική, ενδέχεται να υπάρχει οριστική αρκτικού χρόνου(κυρίως ενεστώτα και μέλλοντα), προστακτική και δυνητικό απαρέμφατο (μόνο στην περίπτωση που αυτό βρίσκεται σε εξάρτηση). γ) Αρκτικοί χρόνοι θεωρούνται: ο ενεστώτας, ο μέλλοντας και ο παρακείμενος. δ) Δυνητικό απαρέμφατο: θεωρείται το απαρέμφατο που συνοδεύεται από το δυνητικό ἄν. Είναι δε εξαρτημένο, όταν προηγείται μέσα στην απόδοση του υποθετικού λόγου κάποιο ρήμα εξάρτησης. 6ο ΕΙΔΟΣ: ΑΟΡΙΣΤΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Υπόθεση εἰ + επαναληπτική ευκτική Απόδοση οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου Διευκρινήσεις: α) Επαναληπτική ευκτική: είναι μία μορφή ευκτικής σε δευτερεύουσα πρόταση, που αναφέρεται σε γεγονότα του παρελθόντος και βρίσκεται κυρίως σε χρόνο αόριστο. Με τη βοήθεια της κύριας πρότασης, η επαναληπτική ευκτική εκφράζει την αόριστη επανάληψη στο παρελθόν. β) Απόδοση: εκτός από οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου, ενδέχεται να υπάρχει και δυνητική οριστική (κυρίως αορίστου). γ) Δυνητική οριστική: θυμίζουμε ότι θεωρείται η οριστική ιστορικού χρόνου με το δυνητικό ἄν. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση η δυνητική οριστική, συνήθως, απαντά σε χρόνο αόριστο.
Συντακτικό. χρόνου. Απρόσωπα ρήματα και εκφράσεις Προσοχή ουσιαστ.(σε ονομαστ.)+ἐστί ουδέτερο επιθέτου+ἐστί(π.χ. ἄξιον ἐστί) ουδέτερο μτχ.
Συντακτικό Υποκείμενο -οτιδήποτε έχει άρθρο -εμπρόθετος προσδιορισμός(ἀμφί+αιτ.=ποσό κατά προσέγγιση) -Υποκ.απαρεμφάτου(ταυτοπροσωπία-ετεροπροσωπία) -Υποκ.μετοχής=ίδια πτώση,γένος,αριθμό με τη μετοχή (εκτός
Διαβάστε περισσότεραἀγανακτῶ, ἄγαμαι (θαυμάζω), εὐδαιμονίζω / μακαρίζω (καλοτυχίζω), ζηλῶ, ἥδομαι, θαυμάζω, οἰκτίρω (λυπάμαι), ὀργίζομαι, χαίρω κ.ά.
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕ ΠΛΑΓΙΕΣ ΠΤΩΣΕΙΣ Η ΓΕΝΙΚΗ α) γενική του χρόνου Με τη γενική του χρόνου δηλώνεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο συμβαίνει ένα γεγονός ως γενική του χρόνου χρησιμοποιούνται
Διαβάστε περισσότεραΜε την προσδοκία ότι το βιβλίο αυτό θα αποβεί χρήσιμο σε μαθητές και συναδέλφους φιλολόγους, εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο τους.
5 Πρόλογος Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια βελτιωμένη έκδοση του Συντακτικού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας σε πίνακες που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2000. Η επανέκδοσή του κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να
Διαβάστε περισσότεραΒασικοί κανόνες κατά τη σύνταξη της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Βασικοί κανόνες κατά τη σύνταξη της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Η σύνταξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας προϋποθέτει καλή γνώση των γραμματικών και συντακτικών κανόνων, ενώ η σωστή σύνταξη του άγνωστου κειμένου
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΘΥ ΣΤΟΝ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ α) Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος κατά τη σύνταξη είναι δύο ειδών: ευθύς και πλάγιος. β) Ευθύς ονομάζεται ο λόγος που μεταδίδεται σε κάποιον αμετάβλητος και με τις ίδιες λέξεις, όπως
Διαβάστε περισσότεραΣΤΑΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
1 ο Στάδιο Διαβάζουμε προσεκτικά το κείμενο 2 ο Στάδιο Χωρίζουμε περιόδους/ημιπεριόδους 3 ο Στάδιο Βρίσκουμε ρήματα (μετοχές & απαρέμφατα) σε κάθε περίοδο/ημιπερίοδο. 4 ο Στάδιο Βρίσκουμε συνδέσμους που
Διαβάστε περισσότεραΗ απρόσωπη σύνταξη. Απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις. Ορισμός
Η απρόσωπη σύνταξη Απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις Ορισμός Απρόσωπα ή τριτοπρόσωπα λέγονται τα ρήματα που βρίσκονται σε γ ενικό πρόσωπο και δεν έχουν ως υποκείμενο ένα πρόσωπο ή πράγμα. Σχηματισμός
Διαβάστε περισσότεραΑπρόσωπο ρήμα. Μπιλανάκη Ελευθερία
Απρόσωπο ρήμα Μπιλανάκη Ελευθερία α) ενεργητικά, όπως: δοκεῖ (= φαίνεται, νομίζεται, θεωρείται) δεῖ, πρέπει, προσήκει (= πρέπει, επιβάλλεται, αρμόζει) ἔνεστι, πάρεστι, ἔστιν (= είναι δυνατό) μέλλει (=
Διαβάστε περισσότεραΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ (απρόσωπες εγκλίσεις)
ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ (απρόσωπες εγκλίσεις) απαρέμφατο μετοχή 1. ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ α. έναρθρο (μεταφράζεται ως τελικό, ως ειδικό ή ως ουσιαστικό ) υποκείμενο αντικείμενο προσδιορισμός (του κατά τι γεν
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Σύνταξης της Αρχαιοελληνικής Γλώσσας
[Εργαλεία] Αρχές Σύνταξης της Αρχαιοελληνικής Γλώσσας ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΩΝ Α- ΣΤΕΡΗΤΙΚΟ 6.5. ΑΙΤΙΑ 2.22., 2.23., 2.24., 2.28., 2.33., 4.25., 4.26., 5.6., 5.36., 5.40., 11.2., 11.24., 11.27., 11.30., 11.66., 12.1.,
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ Ο. ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΟΥ
Περίοδος ονομάζεται το κομμάτι του λόγου που αρχίζει και τελειώνει σε ισχυρό σημείο στίξης (τελεία, ερωτηματικό, θαυμαστικό). Όταν στην αρχή ή στο τέλος έχουμε άνω τελεία, μιλάμε τώρα πια για ημιπερίοδο.
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία συντακτικού. (βασικές γνώσεις)
Στοιχεία συντακτικού (βασικές γνώσεις) 1. Υποκείμενο - Σε μια πρόταση, το υποκείμενο είναι η λέξη που μας δείχνει ποιος κάνει αυτό που λέει το ρήμα (συνήθως το βρίσκουμε ρωτώντας ποιος;) - Το υποκείμενο
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΟΧΗ Η ΜΕΤΟΧΗ. Ας θυμηθούμε το σχηματισμό και την κλίση της ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
έχει τις ιδιότητες του επιθέτου (γένος, αριθμός, πτώση) ΜΕΤΟΧΗ έχει τις ιδιότητες του ρήματος (χρόνοι, φωνή, διάθεση, υποκείμενο, αντικείμενο, προσδιορισμοί) «Μετέχοντας» στην πρόταση με τις ιδιότητες
Διαβάστε περισσότεραΟ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΘΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΑΓΙΟ ΣΤΟΝ ΕΥΘΥ
Ο ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΘΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΑΓΙΟ ΣΤΟΝ ΕΥΘΥ 9/2/2010 ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ α) Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος κατά τη σύνταξη
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Η ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Βήματα που ακολουθούμε όταν προσπαθούμε να συντάξουμε και να μεταφράσουμε ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο. Ποια διαδικασία προηγείται; Της μετάφρασης
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ απαραίτητοι για τη σωστή μετάφραση
1 ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ απαραίτητοι για τη σωστή μετάφραση 1. Τι ρωτάμε, όταν συναντούμε στο κείμενο ένα ΡΗΜΑ (Απαρέμφατο ή Μετοχή); >>> [α. Ποιος, ποια, ποιο ; = ΥΠΟΚ., Τι;, Σε ποιον, Με ποιον,
Διαβάστε περισσότεραΠοια μετοχή λέγεται επιρρηματική; Επιρρηματική λέγεται η μετοχή που χρησιμοποιείται για να εκφράσει επιρρηματικές
Η Επιρρηματική Μετοχή Ποια μετοχή λέγεται επιρρηματική; Επιρρηματική λέγεται η μετοχή που χρησιμοποιείται για να εκφράσει επιρρηματικές σχέσεις, δηλ. το χρόνο, την αιτία, το σκοπό, την υπόθεση, την εναντίωση
Διαβάστε περισσότεραΑ. Οι κύριες προτάσεις στον πλάγιο λόγο
Α. Οι κύριες προτάσεις στον πλάγιο λόγο i. Οι κύριες προτάσεις κρίσεως μετατρέπονται στον πλάγιο λόγο σε ειδική πρόταση, ειδικό απαρέμφατο, κατηγορηματική μετοχή, ανάλογα με το είδος του ρήματος εξάρτησης.
Διαβάστε περισσότεραΗ απρόσωπη σύνταξη στα ν.ε. Απρόσωπα ρήματα είναι : α) τα ρήματα που σχηματίζονται μόνο στο γ' ενικό πρόσωπο: πρέπει, πρόκειται, επείγει κ.ά.
Η απρόσωπη σύνταξη στα ν.ε. Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Προτού μιλήσουμε για την απρόσωπη σύνταξη στα αρχαία ελληνικά (α.ε.), ας την δούμε πρώτα στα νέα ελληνικά (ν.ε.). Υπάρχουν άραγε απρόσωπα
Διαβάστε περισσότεραΣυντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. Το κατηγορούμενο
Το κατηγορούμενο Κι έφτασε η ώρα να ασχοληθούμε με το κατηγορούμενο στα αρχαία ελληνικά. Για να γίνει, όμως, περισσότερο κατανοητό θα δίνουμε παράλληλα και παραδείγματα στα νέα ελληνικά (ΝΕ). Ας αρχίσουμε
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ. Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση. Ως προς το περιεχόμενό τους 1) κρίσεως ο ομιλητής θέλει να πληροφορήσει, να δηλώσει
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Βασικέ Οδηγίε : ίνεται ιδιαίτερη σηµασία στην εισαγωγή στα ρητορικά κείµενα (Βιβλίο Ρητορικών Κειµένων Μαθητή, Βιβλίο εκπαιδευτικού). Σε κάθε περίοδο διδασκαλία θα πρέπει να γίνεται ανάγνωση ολόκληρη τη
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα Ενότητα 15 Α. Κείμενο Η Αθήνα προπύργιο της Ευρώπης
Διαβάστε περισσότεραΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ. Ἀκούω δ αὐτόν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐπὶ τοῦτον τὸν λόγον τρέψεσθαι, ὡς
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 04 02 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ομιλητής, αφού απέδειξε ότι ο ισχυρισμός του Θεόμνηστου ότι ο ίδιος είχε δολοφονήσει τον πατέρα
Διαβάστε περισσότεραΑΠΡΟΣΩΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗ. α. απρόσωπου ρήματος δηλ. ενός ρήματος στο γ' ενικό πρόσωπο
ΑΠΡΟΣΩΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗ Τι πρέπει να γνωρίζω για την απρόσωπη σύνταξη; 1. Τα απρόσωπα ρήματα δεν κλίνονται, δηλαδή δεν σχηματίζουν πρόσωπα (α', β' και γ' ενικό και πληθυντικό) αλλά βρίσκονται πάντα και μόνο στο
Διαβάστε περισσότεραΠροτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα Ενότητα 1 Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο Η επιβίωση
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ 27 Β ΟΡΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ Εκφέρεται είτε με απλή αφαιρετική είτε με το σύνδεσμο quam και ομοιόπτωτα ή ομοιότροπα (όταν ο α όρος δεν κλίνεται, είναι δηλαδή επίρρημα
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Η γλώσσα μας αποτελείται από λέξεις. Λέξεις μικρές ή και μεγάλες, συνηθισμένες ή ασυνήθιστες. Ο αριθμός των λέξεων της γλώσσας μας είναι τεράστιος. Η ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη
Διαβάστε περισσότεραΚΥΡΙΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
ΚΥΡΙΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ Αμετάβατ Μεταβατικό Συνδετικό ο Μονόπτωτο Δίπτωτο +κατηγορούμενο +Αντικείμενο + 2 Αντικείμενα σε Άμεσο Έμμεσο Γενική Δοτική Αιτιαική - Αιτιατ. - Δοτική
Διαβάστε περισσότεραaccedo spolio, vaco utor, potior
Θ.Α. ΑΜΕΛΙ ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Π Ι Ν Α Κ Ε Σ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α ΜΕΡΟΣ 1. Υποκείµενο Κατηγορούµενο - Αντικείµενο 3 2. Προσδιορισµοί 7 3. Χρήση των πτώσεων (Ονοµαστική - Γενική οτική Αιτιατική 9 Αφαιρετική)
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28-12-2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΙΜΙ= είμαι, υπάρχω. ΥΠΟΤΑ- ΚΤΙΚΗ ω ης η ωμεν. ισθι εστω. εσοίμην εσοιο εσοιτο εσοίμεθα εσοισθε εσοιντο ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟ. ο υσης ο υσ η ο υσαν
ΕΙΜΙ= είμαι, υπάρχω Ε- ΝΕ- ΣΤΩ- ΤΑΣ ΠΑ- ΡΑ- ΤΑ- ΤΙ- ΚΟΣ ΜΕΛ- ΛΟ- ΝΤΑΣ ΚΛΙΣΗ ΟΡΙΣΤΙ- ΚΗ ε ιμί ε ι εστί(ν) εσμέν εστέ ε ισί(ν) η/ ην ησθα ην ημεν ησαν εσομαι εσ η/ εσει εσται εσόμεθα εσεσθε εσονται ΥΠΟΤΑ-
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Αρχαιομάθειας. Κείμενο. Κατάλογος φαινομένων. Περιεχόμενα. [Διδασκαλία - Εκπαίδευση] Ηλεκτρονικές Ασκήσεις
[Διδασκαλία - Εκπαίδευση] Εργαστήριο Αρχαιομάθειας Ηλεκτρονικές Ασκήσεις Κατάλογος φαινομένων Περιεχόμενα - Κείμενο - Γραμματική - Συντακτικό - Λεξιλογικά - Ερμηνευτικά - Μεταφραστικά Κείμενο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ,
Διαβάστε περισσότεραΠροτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα Από το εγχειρίδιο της Α Γυμνασίου Ενότητα 12 Α. Κείμενο
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 03-04 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προγραμματισμός κατά ενότητα Ενότητα Α. Κείμενο Θυσία για την πατρίδα ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: εὐδαίμων,
Διαβάστε περισσότεραΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γραμματική εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια του γλωσσικού μαθήματος. Δε διδάσκεται χωριστά, αλλά με βάση την ενιαία προσέγγιση της γλώσσας, όπου έμφαση δίνεται στη λειτουργική χρήση της. Διδάσκεται
Διαβάστε περισσότεραΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ
ΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ Κατά την κλίση των ρημάτων παρουσιάζονται ορισμένοι όμοιοι τύποι. Ιδιαίτερη προσοχή λοιπόν πρέπει να δοθεί στους εξής: 1. Το γ ενικό πρόσωπο Οριστικής Ενεστώτα Ενεργητικής Φωνής
Διαβάστε περισσότεραΤο αντικείμενο [τα βασικά]
Το αντικείμενο [τα βασικά] Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με το αντικείμενο στα αρχαία ελληνικά. Παράλληλα θα δίνονται παραδείγματα και στα Νέα Ελληνικά (ΝΕ) Τι είναι το αντικείμενο; Αντικείμενο είναι
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κείµενο ιδαγµένο: ηµοσθένους, Υπέρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας, (18-20) 18 Ὥστ ἔγωγ οὐκ ἄν ὀκνήσαιµ
Διαβάστε περισσότεραΤο υποκείμενο. Όλα τα υποκείμενα: ρημάτων / απαρεμφάτων / μετοχών μεταφράζονται με Ονομαστική. 1. Ονομαστική: όταν είναι υποκείμενο ρήματος
Το υποκείμενο ΟΡΙΣΜΟΣ: Υποκείμενο είναι ο όρος της πρότασης που εκφράζει το πρόσωπο ή το πράγμα το οποίο κάνει ή υφίσταται ό,τι δηλώνει το ρήμα. Είναι εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος στην πρόταση. Όλα
Διαβάστε περισσότεραΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 04 02 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΡΟΣ Α ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να αποδοθεί το κείμενο στη νέα ελληνική. (Μονάδες:
Διαβάστε περισσότεραΔειγματική Διδασκαλία του αδίδακτου αρχαιοελληνικού κειμένου στη Β Λυκείου με διαγραμματική παρουσίαση και χρήση της τεχνολογίας
ΓΕΛ Ελευθερούπολης, Πέμπτη 7-2-2013 3 ο ΓΕΛ Καβάλας, Πέμπτη 14-2-2013 Δρ Κωνσταντίνα Κηροποιού Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Καβάλας Δειγματική Διδασκαλία του αδίδακτου αρχαιοελληνικού κειμένου στη Β Λυκείου
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ 21 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ Λέγεται το αίτιο που εντοπίζεται σε εξωτερικές καταστάσεις, όχι σε ψυχικές συγκινήσεις και συναισθήματα. Εκφράζεται: α.
Διαβάστε περισσότεραqwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηq σwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλι klzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjklz
qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηq σwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλι Πλάγιος Λόγος qπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςj Συντακτικό αρχαίων ελληνικών 9/3/2014 klzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjklz
Διαβάστε περισσότεραΣε μια περίοδο ή ημιπερίοδο σύνθετου λόγου οι προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους:
ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Σε μια περίοδο ή ημιπερίοδο σύνθετου λόγου οι προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους: με το ασύνδετο σχήμα παρατακτικά / κατά παράταξη υποτακτικά / καθ' υπόταξη ΑΣΥΝΔΕΤΟ
Διαβάστε περισσότερα«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου
Πώς τροποποιούµε το µήνυµα: 1. Έγκλιση (σελ. 1) 2. Άποψη - Ποιόν Ενεργείας (σελ. 7) 3. Άρνηση - Ερώτηση (σελ. ) 4. Τροπικά (σελ. 13). Επιτονισµός και τόνος (σελ. 13) 1 1. Έγκλιση: Οριστική (+/-) Απαρέµφατο
Διαβάστε περισσότεραΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ
ΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ Κατά την κλίση των ρημάτων παρουσιάζονται ορισμένοι όμοιοι τύποι. Ιδιαίτερη προσοχή λοιπόν πρέπει να δοθεί στους εξής: 1. Το γ ενικό πρόσωπο Οριστικής Ενεστώτα Ενεργητικής Φωνής
Διαβάστε περισσότεραΗ πρόταση. Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα.
Η πρόταση Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα. Ορθογραφικές παρατηρήσεις 1. Το πρώτο γράμμα κάθε πρότασης
Διαβάστε περισσότεραΗ παθητική σύνταξη και το ποιητικό αίτιο
Η παθητική σύνταξη και το ποιητικό αίτιο Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Ας δούμε τι συμβαίνει στα νέα ελληνικά. Πολλές φορές μπορούμε να εκφράσουμε το ίδιο νόημα και με την ενεργητική και με την
Διαβάστε περισσότεραΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ (GERUNDIVUM) ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ (GERUNDIVUM) ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Το γερουνδιακό είναι ρηματικό επίθετο παθητικής διάθεσης (διαθέτουν, δηλαδή, όλα τα ρήματα στην παθητική φωνή καθώς και τα αποθετικά
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Προγραμματισμός κατά ενότητα
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 203-204 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προγραμματισμός κατά ενότητα Ενότητα Α. Κείμενο Πατρική δικαιοσύνη 2 Εμπλουτισμός λεξιλογίου: ἄκων,
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (ΑΓΝΩΣΤΟ)
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (ΑΓΝΩΣΤΟ) ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 1: Ἴσως οὖν εἴποιεν ἂν πολλοὶ τῶν φασκόντων φιλοσοφεῖν, ὅτι οὐκ ἄν ποτε ὁ δίκαιος ἄδικος γένοιτο, οὐδὲ ὁ σώφρων
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Α. «Ἐπεί δ ἡ πόλις τῶν συγκειµένων τοῖς ἀπό συµβόλων κοινωνοῦσι»:να µεταφράσετε το απόσπασµα που σας δίνεται. Μονάδες 10 Β. Να γράψετε σ
ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ι ΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Αριστοτέλους «Πολιτικά» Τῷ περί πολιτείας
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 3)
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 3) Διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο Πλάτωνος Πρωταγόρας, 324 Α-C Εἰ γάρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τό κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τούς ἀδικοῦντας τί ποτε
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΑΙΑ Β ΛΥΚ. ΠΡΟΕΤ. Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΑΡΧΑΙΑ Β ΛΥΚ. ΠΡΟΕΤ. Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 18 03 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΒΕΛΩΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΜΕΡΟΣ Α Α. Να αποδοθεί το κείμενο στη νέα ελληνική. (Μονάδες: 20) Ότι βέβαια, άνδρες Αθηναίοι,
Διαβάστε περισσότερα403 3. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 3.1 134 3.2 135 3.3 136 3.4 137 3.5 138 3.6 139 3.7 140 3.8 141 3.9 142 4. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 4.1 143 4.2 144 4.3 145 4.4 146 4.5 147
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που
ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που Χρησιμοποιούνται ως 1. αντικείμενο σε ρήματα: λεκτικά: λέω, υπόσχομαι, ισχυρίζομαι, διδάσκω, ομολογώ,
Διαβάστε περισσότεραΗ ύλη για τις εξετάσεις υποτροφιών: (για οποιαδήποτε διευκρίνιση μπορείτε να απευθύνεστε στις γραμματείες των φροντιστηρίων).
Η ύλη για τις εξετάσεις υποτροφιών: (για οποιαδήποτε διευκρίνιση μπορείτε να απευθύνεστε στις γραμματείες των φροντιστηρίων). ΑΛΓΕΒΡΑ: από το βιβλίο Άλγεβρα και στοιχεία πιθανοτήτων της Α Γενικού Λυκείου.
Διαβάστε περισσότεραΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3) Να σχολιάσετε τον κάθε όρο ειρήνης και ποιές συνέπειες θα έχει για τους Αθηναίους. Πώς ο Ξενοφώντας διακρίνει τον σημαντικότερο όρο;
ΑΣΚΗΣΕΙΣ Ερωτήσεις κατανόησης 1) Ποια απάντηση έδωσαν οι Σπαρτιάτες στους συμμάχους τους για την τύχη των Αθηναίων; Ποιοι οι λόγοι αυτής της απόφασης και ποια τα κίνητρα των Σπαρτιατών; Πώς την κρίνετε;
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
~ 1 ~ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1. Γιατί, στις άλλες ικανότητες, όπως ακριβώς εσύ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΩΤΑΓΟΡΑ 322Α - 323Α
ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια (210-4903576) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ... Α] ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ ΠΡΩΤΑΓΟΡΑ
Διαβάστε περισσότεραΞενοφώντος Κύρου Παιδεία 3, 2, 12
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Αρχαία (άγνωστο) Θεωρητική Β Λυκείου 1 ο τετράμηνο Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία 3, 2, 12 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1) Να μεταφραστεί στη Νέα Ελληνική το παραπάνω κείμενο. (20 μονάδες)
Διαβάστε περισσότεραΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ
ΟΜΟΙΟΙ ΚΑΙ OMOHXΟΙ ΤΥΠΟΙ Ορισμένοι ρηματικοί τύποι παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητες. Όμοιοι τύποι του ενεστώτα των βαρύτονων και συνηρημένων ρημάτων 1. Το γ ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα ενεργητικής
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Η σύνταξη μιας πρότασης
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Η σύνταξη μιας πρότασης Τα δύο πιο βασικά στοιχεία σε κάθε πρόταση είναι το ρήμα και το ουσιαστικό. Το κομμάτι της πρότασης που αναφέρεται στο ρήμα το λέμε ρηματικό σύνολο (ΡΣ) ή ρηματικό
Διαβάστε περισσότεραΞενοφῶντος, Ἱέρων, 5, 1-2
Ξενοφῶντος, Ἱέρων, 5, 1-2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το έργο «Ἱέρων», το οποίο είναι ένας διάλογος ανάμεσα στον ποιητή Σιμωνίδη και τον τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα, πραγματεύεται το θέμα της τυραννίδας. Στην απορία του
Διαβάστε περισσότεραΑρχαία Κατεύθυνσης Ενδεικτικές Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων 2012 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ. Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια (Β3, 1-2/Β6, 1-4) ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Α1. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια (Β3, 1-2/Β6, 1-4) ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γιατί η ηθική σχετίζεται με την ευχαρίστηση και τη δυσαρέσκεια, αφού εξαιτίας της ευχαρίστησης κάνουμε τα ευτελή πράγματα,
Διαβάστε περισσότεραΔημοσθένους, Περὶ Ἁλοννήσου, 2-3
Δημοσθένους, Περὶ Ἁλοννήσου, 2-3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ο λόγος «Περί Αλοννήσου» δεν ανήκει στον Δημοσθένη, γράφτηκε όμως στην εποχή του από κάποιον από τους πολιτικούς του φίλους. Ήδη από τον 4ο μ.χ.
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1.
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1. Μετάφραση Γιατί η ηθική αρετή έχει σχέση με τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα γιατί κάνουμε τα τιποτένια για την ευχαρίστηση, ενώ απέχουμε από τα όμορφα εξαιτίας της λύπης. Γι αυτό πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ. Αριστοτέλους Πολιτικά, Θ 2, 1 4)
53 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Φιλολάου & Εκφαντίδου 26 : Τηλ.: 2107601470 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Αριστοτέλους Πολιτικά,
Διαβάστε περισσότεραΓΡΑΠΣΗ ΕΞΕΣΑΗ ΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ B ΛΤΚΕΙΟΤ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΣΙΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ AΔΙΔΑΚΣΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΓΡΑΠΣΗ ΕΞΕΣΑΗ ΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ B ΛΤΚΕΙΟΤ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΣΙΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ AΔΙΔΑΚΣΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ονοματεπώνυμο: Σμήμα: Ημερ/νία: 15/1/2017 ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ, Το απόζπαζμα ζτεηίζεηαι με ηην εκζηραηεία
Διαβάστε περισσότεραΤα ουσιαστικά. Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός
Τα ουσιαστικά Ανισοσύλλαβα ουσιαστικά λέµε τα ουσιαστικά που στον πληθυντικό έχουν µια παραπάνω συλλαβή, ενώ ισοσύλλαβα αυτά που έχουν στον ενικό και στον ενικό και τον πληθυντικό τον ίδιο αριθµό συλλαβών.τα
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Ακαδημίας 98, Πλατεία Κάνιγγος Αθήνα ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α1. Ακόμη το να σφάλλει κανείς μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους (γιατί το κακό και το άπειρο πάνε μαζί,
Διαβάστε περισσότεραΑΣΚΗΣΕΙΣ. 1) Πώς είναι το πολιτικό σκηνικό στην Αθήνα; Σε ποια παράταξη ανήκει ο Θηραμένης και ποια ήταν η πρόταση του στην εκκλησία του δήμου;
ΑΣΚΗΣΕΙΣ Ερωτήσεις κατανόησης 1) Πώς είναι το πολιτικό σκηνικό στην Αθήνα; Σε ποια παράταξη ανήκει ο Θηραμένης και ποια ήταν η πρόταση του στην εκκλησία του δήμου; 2) Ποια η διπλωματική δραστηριότητα του
Διαβάστε περισσότεραΛυσίου, Κατὰ Ἀγοράτου, 93-95
Λυσίου, Κατὰ Ἀγοράτου, 93-95 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Λυσίας είναι ένας από τους σημαντικότερους ρήτορες και λογογράφους της αρχαιότητας. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από τον λόγο του Λυσία «Κατὰ Ἀγοράτου», ο Λυσίας προτρέπει
Διαβάστε περισσότεραΠΙΝΑΚΕΣ & ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΠΙΝΑΚΕΣ & ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Α. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 1. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ: εκφέρονται με οριστική (απλή ή δυνητική*)
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 9 Ιουνίου 2017 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 9 Ιουνίου 2017 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Μετάφραση Στις άλλες, δηλαδή, ικανότητες, όπως ακριβώς
Διαβάστε περισσότεραΚΕΙΜΕΝΟ: Υπερείδης, Επιτάφιος, 23-26
ΚΕΙΜΕΝΟ: Υπερείδης, Επιτάφιος, 23-26 Ο Επιτάφιος του Υπερείδη είναι ένας από τους έξι επιτάφιους της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Γράφτηκε και εκφωνήθηκε στις αρχές της άνοιξης του 322 π. Χ. Αφορά τους
Διαβάστε περισσότεραΑρχαία Ελληνικ ή Γλώσσα. ο:3ο Γυμνάσιο Καρδίτσας
Όνομα: Κωνσταντί να,επώνυμο: Καλούτσα Τά ξη:γ,τμήμα: 2 Μάθημα: Αρχαία Ελληνικ ή Γλώσσα Σχολεί ο:3ο Γυμνάσιο Καρδίτσας Σχολικ ό έτος: 2011-2012 Στην εξωτερική όψη της κύλικας του Δούριδος (περ. 480 π.χ.)
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΦΩΝΗ ΣΥΖΥΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΦΩΝΗ ΣΥΖΥΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ Α.1. ΦΩΝΗ Τα ρήματα σχηματίζουν δύο φωνές. α. Ενεργητική Φωνή β. Παθητική
Διαβάστε περισσότεραΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ β ΛΥΚΕΙΟΥ Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, 1,1,27-28 Ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ἠγγέλθη τοῖς τῶν Συρακοσίων στρατηγοῖς οἴκοθεν ὅτι φεύγοιεν ὑπὸ τοῦ δήμου. Συγκαλέσαντες οὖν τοὺς ἑαυτῶν στρατιώτας Ἑρμοκράτους
Διαβάστε περισσότεραΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ /1
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ /1 Α. ΚΥΡΙΑ ΚΡΙΣΕΩΣ Δυνητική Δυνητική Ευκτική Α.1. ΕΙΔΙΚΗ 1. Εξάρτηση : κυρίως από ρήματα λεκτικά, αλλά και γνωστικά, αισθητικά, δεικτικά, δηλωτικά, μνήμης (σπάνια από δοξαστικά).
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΡΧΑΙΑ / Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 31/03/2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ ὅπως
Διαβάστε περισσότεραΟι σύνθετες προτάσεις αποτελούνται από δύο ή περισσότερες απλές προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικά στοιχεία.
Οι σύνθετες προτάσεις Οι σύνθετες προτάσεις αποτελούνται από δύο ή περισσότερες απλές προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικά στοιχεία. Παράταξη και υπόταξη Υπάρχουν δύο ειδών συνδέσεις μεταξύ
Διαβάστε περισσότεραΡήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μία κατάσταση.
Τι είναι ρήμα; Παραδείγματα: α) Ο εργάτης δουλεύει β) Ο ήλιος σκεπάστηκε από τα σύννεφα γ) Το μωρό κοιμάται Οι λέξεις «δουλεύει», «σκεπάστηκε», «κοιμάται», λέγονται ρήματα γιατί φανερώνουν ότι ο εργάτης
Διαβάστε περισσότεραΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Η σύνταξη των μονόπτωτων προθέσεων ἀπὸ ἀπό: από, μακριά από γενική τόπο τοπική αφετηρία τόπο προέλευση τόπο απόσταση τόπο απομάκρυνση καταγωγή. χρόνο χρονική αφετηρία
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ Στις άλλες δηλαδή ικανότητες, καθώς ακριβώς εσύ λες, αν κάποιος
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ 2017 Α. Μετάφραση Στις άλλες δηλαδή ικανότητες, καθώς ακριβώς εσύ λες, αν κάποιος διατείνεται ότι είναι ικανός αυλητής ή (ενν. ικανός) σε άλλη οποιαδήποτε τέχνη,
Διαβάστε περισσότεραΟι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να: Να κατανοούν την ανθρωποκεντρική διάσταση του αρχαίου κόσμου.
ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΡΜΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες: Ι. Να επεξεργάζονται το αρχαιοελληνικό κείμενο σε σχέση
Διαβάστε περισσότεραΑΡΘΡΑ. Μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά, επίθετα, τις κλιτές μετοχές και ορισμένες αντωνυμίες. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΑΡΘΡΑ Μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά, επίθετα, τις κλιτές μετοχές και ορισμένες αντωνυμίες. Μας δείχνουν για τη λέξη που τα ακολουθεί: Το γένος: αρσενικό, θηλυκό ουδέτερο Τον αριθμό:
Διαβάστε περισσότεραΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ. καί ὑπερενεγκόντες ναῦς ἀποκομίζονται: κύρια πρόταση ἀποκομίζονται: ρήμα
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Συντακτική ανάλυση Οἱ μέν οὖν παρά τήν γῆν: κύρια πρόταση ἐκομίζοντο: ρήμα οἱ Πελοποννήσιοι: υποκ. τῆς νυκτός: γεν. του χρόνου εὐθύς: επιρ. προσδ. χρόνου κατά τάχος: ΠΣ τρόπου ἐπ οἴκου: ΠΣ κατεύθυνσης
Διαβάστε περισσότεραΗ σύνταξη του απαρεμφάτου
Η σύνταξη του απαρεμφάτου Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Για το απαρέμφατο και το σχηματισμό του έχουμε ήδη μιλήσει. Τώρα θα ασχοληθούμε με τη θέση του απαρεμφάτου στο λόγο Ας ξεκινήσουμε λοιπόν
Διαβάστε περισσότεραΑρχαία Ελληνικά ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Αρχαία Ελληνικά ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ προσανατολισμού Α1. Από αυτό ακριβώς γίνεται φανερό ότι καμία από τις ηθικές αρετές δεν υπάρχει μέσα μας εκ φύσεως όντως, κανένα πράγμα που έχει από τη φύση μια ορισμένη
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΘΕΩΡΙΑ Ημερομηνία: 26/7/2014 Φροντιστήριο Πειραιά Κατηγορία: Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Τα καλύτερα Φροντιστήρια της πόλης! Τάξη: Γ Λυκείου Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά - Συντακτικό Τίτλος: Ανάλυση μετοχών σε
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 2017
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 2017 Α1. Στις άλλες δηλαδή ικανότητες, όπως ακριβώς λες εσύ, αν κάποιος ισχυρίζεται ότι είναι ικανός αυλητής ή ικανός σε οποιαδήποτε άλλη τέχνη, στην οποία δεν είναι,
Διαβάστε περισσότεραΣτάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας
Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα 2 : Β. Ετυμολογία Γ2. Συντακτικό
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ Γυμνασίου Ενότητα 2 : Β. Ετυμολογία Γ2. Συντακτικό 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Διαφάνειες Ετυμολογία: ουσιαστικών από ρήματα Παραγωγή 3-7 Ασκήσεις ετυμολογίας 8-16 Σύνταξη: Οι επιρρηματικοί
Διαβάστε περισσότεραΑ. Διδαγμένο κείμενο : Πολιτικά Αριστοτέλους ( Α2,15-16) &( Γ1, 1-2/3-4/6/12 )
Διαγώνισμα Αρχαία Ελληνικά γ λυκείου Α. Διδαγμένο κείμενο : Πολιτικά Αριστοτέλους ( Α2,15-16) &( Γ1, 1-2/3-4/6/12 ) Είναι φυσική λοιπόν η τάση του ανθρώπου να συνυπάρχει μαζί με άλλους σε μια τέτοια κοινωνία.
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Α1. (Μετάφραση) Και αυτά, επειδή η ηθική αρετή συνδέεται με τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα συναισθήματα. δηλαδή η ευχαρίστηση είναι εκείνη για την οποία κάνουμε τις τιποτένιες
Διαβάστε περισσότεραΠώς βρίσκουμε το υποκείμενο σε μια πρόταση;
Το υποκείμενο του ρήματος Γεια σας! Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με το υποκείμενο του ρήματος στα αρχαία ελληνικά. Παράλληλα θα δώσουμε και παραδείγματα στα νέα ελληνικά (ΝΕ). Τί είναι το υποκείμενο;
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ Β Β1 Έννοια της μεσότητας α) Για τα πράγματα : (αντικειμενικό κριτήριο) Πρόκειται για το συγκεκριμένο εκείνο σημείο, το οποίο απέχει εξίσου από
ΘΕΜΑ Α Μετάφραση Έτσι, λοιπόν, ο κάθε ειδικός αποφεύγει και την υπερβολή και την έλλειψη, επιζητεί το μέσο και αυτό προτιμά, και το μέσο όχι σε σχέση με τα πράγματα (όχι από καθαρά ποσοτική άποψη)αλλά
Διαβάστε περισσότεραΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 3 Διδαγμένο κείμενο Ἀριστοτέλους Πολιτικά (Α1,1/Γ1,2/Γ1,3-4/6/12)
Διαβάστε περισσότερα