Παιδαγωγικζσ Εφαρμογζσ Η/Υ. Ράνια Πετροποφλου

Transcript

1 Παιδαγωγικζσ Εφαρμογζσ Η/Υ Ράνια Πετροποφλου

2 Τι κα δοφμε?

3 ICT - Information and communication technologies

4 ICT - Information and communication technologies Οι Νζεσ Τεχνολογίεσ Πλθροφορίασ και Επικοινωνιϊν (ΤΠΕ) ζχουν ιδθ ενταχκεί ςτθν εκπαιδευτικι διαδικαςία τόςο ςε ευρωπαϊκό όςο και ςε εκνικό επίπεδο με ςκοπό τθ δθμιουργία νζων περιβαλλόντων μάκθςθσ όπου, μζςω κατάλλθλων δραςτθριοτιτων, κα δίνεται θ δυνατότθτα ςτουσ μακθτζσ να αποκτοφν γνϊςεισ, αλλθλεπιδρϊντασ όχι μόνο με τα αντικείμενα του πραγματικοφ κόςμου αλλά και με εικονικά αντικείμενα. Η ειςαγωγι του υπολογιςτι ςτθν Διδακτικι διαδικαςία, με τθ μορφι καινοτόμου δράςθσ, φιλοδοξεί να αλλάηει τισ υπάρχουςεσ διδακτικζσ μεκόδουσ, τισ μακθςιακζσ διαδικαςίεσ, τα περιβάλλοντα μάκθςθσ, το ρόλο του εκπαιδευτικοφ και του μακθτι, τισ δραςτθριότθτεσ του αναλυτικοφ προγράμματοσ, κακϊσ και τισ εκπαιδευτικζσ διαδικαςίεσ.

5 ICT - Information and communication technologies Η ειςαγωγι των ΤΠΕ, επομζνωσ, επιφζρει αλλαγζσ ςτθν εκπαίδευςθ, τθν ζρευνα και τισ διαδικαςίεσ τθσ διδαςκαλίασ και τθσ μάκθςθσ και δθμιουργεί νζουσ ρόλουσ, μεκοδολογίεσ και πρακτικζσ, κακϊσ και νζα ανοικτά περιβάλλοντα μάκθςθσ. Στο πλαίςιο αυτό, ςκοπόσ είναι θ ανάπτυξθ κριτικισ και δθμιουργικισ ςκζψθσ και ςφνκετων διεργαςιϊν ςκζψθσ, κακϊσ και θ επίλυςθ αυκεντικϊν προβλθμάτων μάκθςθσ. (Underwood & Underwood 1990 & Chan D., 2002, Ψυχάρθσ 2005).

6 Πρότυπα ειςαγωγήσ ΤΠΕ ςτην διδακτική διαδικαςία (1) Οι ΤΠΕ ωσ αυτόνομο γνωςτικό αντικείμενο ςτα πλαίςια του ψθφιακοφ- πλθροφορικοφ αλφαβθτιςμοφ (ICT digitalliteracy). ο βαςικόσ ςτόχοσ θ απόκτθςθ βαςικϊν γνϊςεων και δεξιοτιτων ςε κζματα θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν και θ ειςαγωγι ςτθν ζννοια του προγραμματιςμοφ και των αλγορίκμων Σε αυτι τθν προςζγγιςθ θ αξιοποίθςθ των ΤΠΕ αφορά τθν τεχνολογικι υποδομι, το ποια γνϊςθ πρζπει να οικοδομθκεί, ποιεσ ςτάςεισ και δεξιότθτεσ κα πρζπει να αναπτυχκοφν, ποια κα είναι τα προςόντα των εκπαιδευτικϊν που κα διδάξουν, ποια διδακτικι μεκοδολογία κα εφαρμοςκεί κλπ.

7 Πρότυπα ειςαγωγήσ ΤΠΕ ςτην διδακτική διαδικαςία (2) Οι ΤΠΕ ενταγμζνεσ ςτθ Διδακτικι του γνωςτικοφ αντικειμζνου με ςκοπό τθν ολιςτικι, διακεματικι προςζγγιςθ τθσ μάκθςθσ. Στθν προςζγγιςθ αυτι θ ζμφαςθ δίνεται ςε κεμελιϊδθ ςτοιχεία τθσ Παιδαγωγικήσ και τησ Διδακτικισ όπωσ: τθ μοντελοποίθςθ, τθν προςομοίωςθ, το ςχεδιαςμό αλγορίκμων και επιςτθμονικϊν δραςτθριοτιτων τθν ανάπτυξθ επιςτθμονικισ μεκοδολογίασ προκειμζνου να διερευνθκεί και να ανακαλυφκεί θ γνϊςθ μζςω τθσ μοντελοποίθςθσ και τθσ προςομοίωςθσ

8 Πρότυπα ειςαγωγήσ ΤΠΕ ςτην διδακτική διαδικαςία (3) Οι ΤΠΕ ωσ ςυνδυαςμόσ των δφο προθγοφμενων προςεγγίςεων, Στθν περίπτωςθ αυτι δίνεται βαρφτθτα ςτθ χριςθ του Η/Υ ωσ εργαλείου που ςτθρίηει τα διάφορα γνωςτικά αντικείμενα μζςω τθσ χριςθσ δραςτθριοτιτων κλπ..

9 Πρότυπα ειςαγωγήσ ΤΠΕ ςτην διδακτική διαδικαςία (4) Ζνασ από τουσ βαςικοφσ άξονεσ για τθν επίτευξθ των παραπάνω ςτόχων είναι θ ειςαγωγι των Νζων Τεχνολογιϊν Πλθροφορικισ και Επικοινωνιϊν (ΤΠΕ) ςτθ διδακτικι πρακτικι και τθν επιςτθμονικι ζρευνα. Η ειςαγωγι αυτι όμωσ δεν κα πρζπει να παραμζνει μόνο ςτο επίπεδο τθσ αλλαγισ των οργανωτικϊν δομϊν τθσ εκπαίδευςθσ ι ςτθν απλι χριςθ των ΤΠΕ, αλλά να προκαλεί τθ δθμιουργία νζων δυναμικϊν περιβαλλόντων μάκθςθσ όπου οι εκπαιδευτικοί και οι μακθτζσ κα πρζπει να αναπτφξουν και δεξιότθτεσ ςκζψθσ (κριτικι ςκζψθ και δθμιουργικι ςκζψθ) και δεξιότθτεσ διεργαςιϊν ςκζψθσ (λιψθσ αποφάςεων και επίλυςθσ αυκεντικϊν προβλθμάτων).

10

11 To νζο εκπαιδευτικό ςκθνικό

12 φγχρονα Περιβάλλοντα Μάκθςθσ Χαρακτθριςτικά τθσ παραδοςιακισ αντίλθψθσ για τθ μάκθςθ Η γνϊςθ προκφπτει από τθν πακθτικι αποδοχι Η μάκθςθ είναι μια μοναχικι πορεία Η μάκθςθ είναι μονοδιάςτατθ και ακολουκεί ζνα μόνο δρόμο Η μάκθςθ εςτιάηεται ςτισ γνωςτικζσ ανεπάρκειεσ των μακθτϊν Πθγι πλθροφόρθςθσ είναι μόνο ο δάςκαλοσ και το βιβλίο Η γνϊςθ αναπαράγεται Ο δάςκαλοσ μεταφζρει γνϊςθ Χαρκτθριςτικά τθσ ςφγχρονθσ αντίλθψθσ για τθ μάκθςθ Η γνϊςθ ανακαλφπτεται και κατακτάται από το μακθτι Η μάκθςθ είναι κοινωνικι διαδικαςία Η μάκθςθ είναι ςφαιρικι (ολιςτικι) και οδθγοφμαςτε ςε αυτιν από διάφορα μονοπάτια Η μάκθςθ εςτιάηεται ςτα ενδιαφζροντα και τισ ικανότθτεσ των μακθτϊν Η πλθροφόρθςθ προζρχεται από ποικίλεσ διαφορετικζσ πθγζσ Η γνϊςθ παράγεται από τουσ μακθτζσ Ο δάςκαλοσ διευκολφνει τθ ςφνδεςθ τθσ γνϊςθσ με τθν πραγματικότθτα

13 φγχρονα Περιβάλλοντα Μάκθςθσ Νζοσ Ρόλοσ Δαςκάλου Διευκολφνει το ςχθματιςμό ομάδων ςυνεργαςίασ και το διάλογο μεταξφ των μελϊν Ενκαρρφνει και υποςτθρίηει μακθτικζσ πρωτοβουλίεσ χεδιάηει το περιβάλλον μάκθςθσ, ϊςτε να προωκείται θ αυτονομία θ αλλθλεπίδραςθ και οι επιλογζσ Εντάςςει τθν αποκτθκείςα γνϊςθ ςε ζνα ρεαλιςτικό πλαίςιο Χρθςιμοποιεί ποικίλεσ ςτρατθγικζσ για να καλφψει όλα τα ενδιαφζροντα Αξιολογεί τθ διαδικαςία τθσ δικισ του διδαςκαλίασ Υποςτθρίηει και διευκολφνει τον αναςτοχαςμό (selfreflection) επί τθσ διαδικαςίασ μάκθςθσ Κάνει χριςθ διάφορων εργαλείων για τθν παρακολοφκθςθ τθσ πορείασ μάκθςθσ Νζοσ Ρόλοσ Μακθτι Αποτελεί μζλοσ μιασ ομάδασ με κοινό ςτόχο Αναλαμβάνει τθν αποπεράτωςθ ζργου και αναπτφςςει τθν ανάλογθ δράςθ Αλλθλεπιδρά με ςυμμακθτζσ τθσ ίδιασ ομάδασ για τθν εκπλιρωςθ του ςτόχου Αναηθτά τθ ςφνδεςθ τθσ γνϊςθσ με τθν πραγματικότθτα Καλλιεργεί τα ταλζντα του και τα χρθςιμοποιεί ςε όλα τα γνωςτικά πεδία Επιβλζπει τθ διαδικαςία μάκθςθσ του και αυτοαξιολογείται Αναςτοχάηεται τθν όλθ προςπάκεια που κατζβαλε, ςτζκεται κριτικά και λαμβάνει αποφάςεισ για τθ μελλοντικι του δράςθ Παρακολουκεί κακθμερινά τθ διαδικαςία μάκθςθσ που ακολουκεί και τα αποτελζςματα αυτισ

14 φγχρονεσ Θεωρίεσ Μάκθςθσ (1) Οι ςφγχρονεσ κοινωνικοπολιτιςμικζσ κεωρίεσ μάκθςθσ αποτελοφν το κεωρθτικό υπόβακρο πάνω ςτο οποίο εδράςτθκε ρθτά ι άρρθτα τόςο ο μεταςχθματιςμόσ τθσ μάκθςθσ και τθσ αξιολόγθςθσ ςτον 21 ο αιϊνα όςο και θ ανάπτυξθ και θ αξιοποίθςθ των ςφγχρονων περιβαλλόντων μάκθςθσ. Μια κεωρία μάκθςθσ είναι ζνα οργανωμζνο ςφνολο αρχϊν που επεξθγοφν τον τρόπο με τον οποίο οι άνκρωποι μακαίνουν, τον τρόπο δθλαδι με τον οποίο αποκτοφν νζεσ γνϊςεισ και δεξιότθτεσ. Ο κοινωνικόσ εποικοδομθτιςμόσ (Social constructivism), θ κεωρία τθσ εγκακιδρυμζνθσ (Situated learning) και τθσ κατανεμθμζνθσ μάκθςθσ (Distributed cognition) και θ κεωρία τθσ Δραςτθριότθτασ (Activity theory), αποτελοφν τισ ςθμαντικότερεσ εκφάνςεισ των κοινωνικοπολιτιςμικϊν κεωριϊν.

15 φγχρονεσ Θεωρίεσ Μάκθςθσ (2) Ο κοινωνικόσ εποικοδομητιςμόσ (Social constructivism), αναδεικνφει τθ ςθμαςία τθσ κοινωνικισ αλλθλεπίδραςθσ και του πλαιςίου (κοινωνικοφ-πολιτιςμικοφ) μζςα ςτο οποίο αναπτφςςονται οι μακθςιακζσ δραςτθριότθτεσ, ωσ βαςικοφσ παράγοντεσ γνωςτικισ ανάπτυξθσ. ο εκπαιδευόμενοσ μακαίνει αναπροςαρμόηοντασ τισ νοθτικζσ του δομζσ ανάλογα με τθν αλλθλεπίδραςθ που ζχει με το περιβάλλον του, θ γνϊςθ δε «μεταβιβάηεται» ςτο εκπαιδευόμενο, αλλά δθμιουργείται από τον ίδιο, ο οποίοσ δρα και επικοινωνεί μζςα ςε ςυγκεκριμζνα κοινωνικά και πολιτιςμικά πλαίςια, το περιβάλλον του εκπαιδευομζνου περιλαμβάνει τόςο τθν υλικοτεχνικι υποδομι, μζροσ τθσ οποίασ αποτελεί και το χρθςιμοποιοφμενο λογιςμικό (τεχνολογικό περιβάλλον), όςο και τουσ υπόλοιπουσ εκπαιδευομζνουσ και εκπαιδευτικοφσ, ο εκπαιδευτικόσ παρζχει βοικεια ςτουσ εκπαιδευομζνουσ του, θ οποία ελαττϊνεται ςταδιακά, αφοφ βαςικόσ ςτόχοσ είναι να γίνουν οι εκπαιδευόμενοι αυτορρυκμιηόμενοι και ανεξάρτθτοι καταςκευαςτζσ τθσ γνϊςθσ τουσ, ο εκπαιδευτικόσ χρθςιμοποιεί ρεαλιςτικοφ και ανοικτοφ τφπου δραςτθριότθτεσ και υπό τθν κακοδιγθςι του οι εκπαιδευόμενοι ςυνεργάηονται και δομοφν νζεσ ιδζεσ.

16 φγχρονεσ Θεωρίεσ Μάκθςθσ (3) Η κεωρία τθσ εγκαθιδρυμζνησ μάθηςησ (Situated learning) εςτιάηει ςτο μακθςιακό περιβάλλον και αναδεικνφει το ςθμαντικό ρόλο που παίηουν οι Κοινότθτεσ Μάκθςθσ (learning communities) ςτθ γνωςτικι ανάπτυξθ του ατόμου. θ γνϊςθ είναι ενςωματωμζνθ ςτθ ηωι των κοινοτιτων, μζςα ςτισ οποίεσ τα μζλθ μοιράηονται αξίεσ, πεποικιςεισ, και πρακτικζσ, θ γνϊςθ είναι ςυνδεδεμζνθ με τθν πρακτικι. Δεν υφίςταται γνϊςθ χωρίσ τθν πράξθ, οι άνκρωποι οργανϊνουν τθ μάκθςι τουσ ανάλογα με τισ κοινότθτεσ ςτισ οποίεσ ανικουν. Επομζνωσ, τα ςχολεία είναι ιςχυρά μακθςιακά περιβάλλοντα για τουσ εκπαιδευόμενουσ, θ διαδικαςία τθσ μάκθςθσ και θ ιδιότθτα του μζλουσ τθσ ομάδασ (membership) είναι αδιάςπαςτεσ. Το άτομο αιςκάνεται ότι ανικει κάπου και ρυκμίηει ανάλογα τθ κζςθ του ςτθν ομάδα αλλά και μακαίνει ταυτόχρονα, θ ςυνειςφορά ςτθν κοινότθτα- ι θ ενδυνάμωςθ (empowerment) - δθμιουργεί τισ προχποκζςεισ για μάκθςθ.

17 τρατθγικζσ/προςεγγίςεισ Μάκθςθσ (1) Ο όροσ " ςτρατθγικι" αναφζρεται ςε μία επιμελϊσ ςχεδιαςμζνθ και ςυγκροτθμζνθ ςυνακολουκία ςφνκετων αλλά καλά εναρμονιςμζνων μεταξφ τουσ ατομικϊν/ςυνεργατικϊν δραςτθριοτιτων, που εφαρμόηει/αξιοποιεί ο εκπαιδευτικόσ με ςκοπό να υλοποιιςει τουσ ειδικοφσ ςτόχουσ τθσ μακθςιακισ διαδικαςίασ. Στθ ςφγχρονθ παιδαγωγικι κεωρία και πράξθ, θ Συνεργατική Μάθηςη (Collaborative Learning-CL) ζχει ιδθ αναγνωριςκεί ωσ μια από τισ πιο ςθμαντικζσ και πολλά υποςχόμενεσ προςεγγίςεισ για τθ βελτίωςθ τθσ διδαςκαλίασ κακϊσ προάγει: τθ ςυνοικοδόμθςθ τθσ γνϊςθσ μζςω τθσ ςυνεργαςίασ και τθσ κοινωνικισ δικτφωςθσ, τθν ανάπτυξθ ςφνκετθσ ςκζψθσ (εξωτερίκευςθ, διατφπωςθ, επιχειρθματολογία και διαπραγμάτευςθ νοθμάτων), τθν εισ βάκοσ επεξεργαςία των πλθροφοριϊν, το ςχθματιςμό ομάδων και τθν ενεργι ςυμμετοχι-ςυνεργαςία των εκπαιδευομζνων ς αυτζσ, τθν επίτευξθ ατομικϊν και ομαδικϊν ςτόχων, τθν εκπόνθςθ ςφνκετων (ατομικϊν-ομαδικϊν) αυκεντικϊν δραςτθριοτιτων, τθν ανάλθψθ διακριτϊν ρόλων, τθν επικοινωνία, τθν προςπζλαςθ και αξιοποίθςθ μακθςιακοφ υλικοφ, κλπ.

18 τρατθγικζσ/προςεγγίςεισ Μάκθςθσ (2) Το πλζγμα των αλλθλεπιδράςεων - μεταξφ των εκπαιδευομζνων, μεταξφ εκπαιδευομζνων και εκπαιδευτικϊν και μεταξφ εκπαιδευομζνων και υλικοφ (Moore, 1989) - που ονομάηεται διαδραςτικότθτα (interaction) και που αναπτφςςεται κατά τθ διάρκεια των ςυνεργατικϊν δραςτθριοτιτων μζςα ςτα ςφγχρονα περιβάλλοντα μάκθςθσ, αναγνωρίηεται ωσ κεμελιϊδθσ μθχανιςμόσ τόςο για τθν κατάκτθςθ και ςυνοικοδόμθςθ τθσ γνϊςθσ όςο και για τθν ανάπτυξθ ανϊτερων δεξιοτιτων του εκπαιδευομζνου (Πετροποφλου, 2011).

19 τρατθγικζσ/προςεγγίςεισ Μάκθςθσ (3) Η Διερευνητική Μάθηςη (Inquiry Based Learning - IBL) ζχει ιδθ εδραιωκεί ςτθ διεκνι ερευνθτικι και εκπαιδευτικι κοινότθτα ωσ μια από τισ καταλλθλότερεσ και αποδοτικότερεσ διδακτικζσ προςεγγίςεισ για τθν ανάπτυξθ και τθν καλλιζργεια επιςτθμονικϊν δεξιοτιτων (π.χ. ςυλλογι και ανάλυςθ πειραματικϊν δεδομζνων, τθ διαμόρφωςθ υποκζςεων, τον ζλεγχο, τθν επιβεβαίωςθ υποκζςεων και κεωριϊν, κ.λπ.). Αποτελεί μια ςφγχρονθ διδακτικι προςζγγιςθ, θ οποία κινθτοποιεί τουσ μακθτζσ να εμπλακοφν ενεργά ςτθ μάκθςθ, να οικοδομιςουν τθ γνϊςθ μζςω τθσ ζρευνασ, του πειραματιςμοφ και τθσ ανακάλυψθσ ςε αυκεντικζσ καταςτάςεισ, ενιςχφοντασ παράλλθλα τισ δεξιότθτεσ κριτικισ και αναλυτικισ ςκζψθσ (Bolte et al., 2012 Minner et al., 2010 Spronken-Smith, 2008). Η διερευνθτικι μάκθςθ ορίηεται ωσ «θ ςυνειδθτι διαδικαςία διάγνωςθσ προβλθμάτων, κριτικισ κεϊρθςθσ πειραμάτων και διάκριςθσ εναλλακτικϊν λφςεων, ςχεδιαςμοφ ερευνϊν, διερεφνθςθσ εικαςιϊν, αναηιτθςθσ πλθροφοριϊν, καταςκευισ μοντζλων, ςυηιτθςθσ με «ομοίουσ» και διατφπωςθσ ςυνεκτικϊν επιχειρθμάτων» (Linn et al., 2004).

20 Απορίεσ; Ράνια Πετροποφλου