ΠΤΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ»

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ «ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ» http ://www. postgrad. phed. auth. gr «ΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ Ι ΑΝΙΚΟ ΥΨΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΣΤΑ ΑΛΜΑΤΑ ΜΕ ΠΤΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΑΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ» της Παναγιωτίδου Αικατερίνης Μεταπτυχιακή διατριβή που υποβάλλεται στο καθηγητικό σώµα για την µερική ολοκλήρωση των απαιτήσεων για την απόκτηση του µεταπτυχιακού τίτλου του Τµήµατος Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη 2010 Εγκεκριµένο από το καθηγητικό σώµα: 1 ος Επιβλέπων: Καθηγητής Χ. Κοτζαµανίδης 2ος Επιβλέπων: Αν. Καθηγητής Θ. Πυλιανίδης 3η Επιβλέπουσα: Λέκτορας Σ. Παπαδοπούλου 1

2 2010 Παναγιωτίδου Αικατερίνη ALL RIGHTS RESERVED 2

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες µου προς τους ανθρώπους που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πραγµατοποίηση της µεταπτυχιακής µου διατριβής. Θα ήθελα αρχικά να εκφράσω τις ιδιαίτερές µου ευχαριστίες στον κύριο Κοτζαµανίδη Χρήστο, Καθηγητή του Τ.Ε.Φ.Α.Α Α.Π.Θ, ο οποίος είχε την καλοσύνη να αναλάβει την καθοδήγησή µου, και για την πολύτιµη βοήθεια και τη συνεργασία που µου πρόσφερε κατά τη διάρκεια της µεταπτυχιακής µου διατριβής. Ευχαριστώ πολύ ακόµα, τα υπόλοιπα µέλη της τριµελούς επιτροπής, την κυρία Παπαδοπούλου Σοφία, Λέκτορα του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Α.Π.Θ., και τον κύριο Πυλιανίδη Θεόφιλο, Αναπληρωτή Καθηγητή του ηµοκριτείου Πανεπιστηµίου Κοµοτηνής, για τις υποδείξεις και παρατηρήσεις τους καθώς και για την υποστήριξή τους στην διάρκεια εκπόνησης της µεταπτυχιακής µου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά την διδάσκουσα του Τ.Ε.Φ.Α.Α Α.Π.Θ, κα. Μπάσσα Ελένη, ιδάκτορα, για τη σηµαντική βοήθειά της τόσο στη στατιστική ανάλυση των δεδοµένων και την ερµηνεία τους, όσο και στα διάφορα στάδια της εργασίας µου. Επίσης, ευχαριστώ θερµά τα παιδιά που µε καλή θέληση συµµετείχαν στη διεξαγωγή της έρευνας, και βοήθησαν στη διεκπεραίωση της. Τις ευχαριστίες µου επεκτείνω στους γονείς και τους προπονητές των παιδιών, που έδωσαν τη συγκατάθεσή τους. Τέλος, θα ήθελα να πω ένα µεγάλο ευχαριστώ, στην οικογένεια µου και στα αγαπηµένα µου πρόσωπα για την κατανόηση, την ηθική υποστήριξη και την αµέριστη συµπαράσταση που έδειξαν κατά τη διάρκεια των µεταπτυχιακών µου σπουδών. 3

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας µελέτης ήταν να εξεταστεί η επίδραση του φύλου και της προπόνησης στο ιδανικό ύψος πτώσης στα άλµατα µετά από πτώση (DJ) µεταξύ προέφηβων αγοριών και κοριτσιών (9-11χρ). Μεθοδολογία: Τριάντα απροπόνητα αγόρια και κορίτσια και τριάντα αγόρια και κορίτσια του κλασικού αθλητισµού, συµµετείχαν εθελοντικά στη διεξαγωγή της έρευνας. Οι εξεταζόµενοι εκτέλεσαν 3 άλµατα από ηµικάθισµα (SJ), 3 άλµατα µε προδιάταση (CMJ) και 3 άλµατα µετά από πτώση από 10εκ (DJ10), 20εκ (DJ20), 30εκ (DJ30), 40εκ (DJ40) και 50εκ (DJ50). Για την µέτρηση των αλµάτων χρησιµοποιήθηκε ο φορητός ηλεκτρονικός τάπητας (Ergojump) που σχεδιάστηκε από τον Bosco. Όλα τα άλµατα πραγµατοποιήθηκαν µε τυχαία σειρά. Από κάθε είδος άλµατος επιλέχθηκε η καλύτερη προσπάθεια και χρησιµοποιήθηκε για στατιστική ανάλυση. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιµοποιήθηκε ανάλυση διακύµανσης (2x2x7 και 2x2x5) µε επαναλαµβανόµενες µετρήσεις (Anova with repeated measurements). Στατιστικά σηµαντικές διαφορές ελέγχθηκαν µε Post hoc Scheffe Test. Το επίπεδο σηµαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05. Αποτελέσµατα: Ο τύπος άλµατος είχε σηµαντική επίδραση στο ύψος αναπήδησης (p<.01). Το ύψος άλµατος κατά το άλµα µε προδιάταση ήταν υψηλότερο σε σύγκριση µε τους άλλους τύπους άλµατος (p<.01). Τα προπονηµένα παιδιά παρουσίασαν υψηλότερο άλµα από τα απροπόνητα. Σύµφωνα µε τα παρόντα αποτελέσµατα, η αύξηση του ύψους πτώσης δεν αύξησε το ύψος αναπήδησης κατά τα άλµατα µετά από πτώση. Αυτό ενδεχοµένως δείχνει µια ανικανότητα των προέφηβων παιδιών, αθλούµενων 4

5 και µη, να χρησιµοποιούν την αποθηκευµένη ελαστική τους ενέργεια, έτσι ώστε να βελτιώσουν την αλτική τους απόδοση κατά τη διάρκεια του άλµατος µετά από πτώση, ανεξάρτητα από το φύλο ή την προπονητική τους κατάρτιση. Λέξεις κλειδιά: κατακόρυφο άλµα, Άλµα από ηµικάθισµα, άλµα µε προδιάταση, άλµα µετά από πτώση από κάποιο ύψος. 5

6 ABSTRACT PURPOSE: The purpose of this study was to examine the effect of gender and training background on the optimal drop jump height of prepubertal subjects (9-11 years of age). METHODS: Thirty (30) untrained and thirty (30) track and field prepubescents, equally distributed in males and females (n=15 for each group), volunteered to participate. They performed in random order 3 squat jumps (SJ), 3 counter movement jumps (CMJ) and 3 drop jumps from 10cm, 20cm, 30cm, 40cm and 50cm on Ergo Jump Bosco. The trial with the best performance in jump height of each test was used for further analysis. RESULTS: The jump type affected significantly the jump height (p<.01). Jump height during CMJ was the highest among all other jump types (p<.01). Athletes jumped higher than non athletes. According to the current results, increasing the dropping height did not increase the jumping height during DJ. However, motor tendon unit loading in CMJ resulted in advanced performance for both trained and untrained prepubertal boys and girls. This possibly indicates an inability of prepubertal trained and untrained children to use their stored elastic energy to increase jumping height during drop jump, irrespective of their gender or training status. Key words: vertical jump, countermovement jump, squat jump, drop jump. 6

7 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Ευχαριστίες. 3 Περίληψη...4 Abstract... 6 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ... 9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ... 9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ. 9 Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΑΛΜΑΤΑ ΒΑΘΟΥΣ..14 ΙΙ. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΙ Ι ΚΑΙ DJ.17 ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ 19 ΚΕΡ ΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ (GAIN) ΣΤΟΝ Κ Β...22 Σκοπός της έρευνας.24 Σηµασία της έρευνας Οριοθέτηση της έρευνας...24 Περιορισµοί της έρευνας..25 Μεταβλητές. 25 Μηδενικές υποθέσεις...25 ΙΙΙ.ΜΕΘΟ ΟΣ 28 είγµα Όργανα µέτρησης.28 7

8 Περιγραφή δοκιµασιών...29 ιαδικασία µέτρησης Στατιστική ανάλυση...30 ΙV.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ...31 V.ΣΥΖΗΤΗΣΗ 35 VI.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ VII.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..41 VIII.ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.52 8

9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1. Τρεις κατηγορίες κατακόρυφων αλµάτων (Viitasalo και Bosco 1982). ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1 και 2 Εξαρτηµένες και ανεξάρτητες µεταβλητές Πίνακας 3: Ανθρωποµετρικά χαρακτηριστικά των εξεταζόµενων (µέσος όρος ± τυπική απόκλιση) Πίνακας 4: Απόλυτες τιµές του ύψους άλµατος (εκ.) ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφηµα 1: Ύψος άλµατος στα επτά διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. * p<.05 Γράφηµα 2: Χρόνος πτήσης στα επτά διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. Γράφηµα 3: Χρόνος επαφής στα πέντε διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. (p>0,05) Γράφηµα 4: Σχετική ισχύς στα πέντε διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. 9

10 I.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κατακόρυφο άλµα είναι µια από τις πιο συχνά εκτελούµενες κινήσεις στον αθλητισµό, και έχει µελετηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία. (Anderson & Pandy, 1993; Bobbert, Gerritsen, Litjens & Soest, 1996; Bobbert, και Zandwijk, 1999; Harman, Rosenstein, Frykman & Rosenstein, 1990; Zandwijk, Bobbert & Munneke, 2000) Η δυνατότητα του κατακόρυφου άλµατος διαδραµατίζει κρίσιµο ρόλο στην εκτέλεση πολλών αθλητικών δεξιοτήτων. Το κάθετο άλµα είναι µια δυναµική πολυαρθρική κίνηση. Η απόδοση του άλµατος εξαρτάται από τη µεταφορά ενέργειας που παράγεται από τους µύες των αρθρώσεων του ισχίου και µεταφέρεται µέσω της άρθρωσης του γόνατος στην ποδοκνηµική άρθρωση (Ashley και Weiss, 1994). Ανάλογα µε το είδος της κίνησης και την αρχική θέση, τα κατακόρυφα άλµατα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες : 1. Άλµα από ηµικάθισµα (Squat Jump) 2. Άλµα µε προδιάταση (Counter movement jump) 3. Άλµα µετά από πτώση από κάποιο ύψος (Drop Jump) Άλµα από ηµικάθισµα (SJ) Σε αυτό το άλµα ο εξεταζόµενος είναι σε θέση ηµικαθίσµατος (λυγισµένα γόνατα στις 90 ο ) µε τα χέρια στη µεσολαβή. Ο εξεταζόµενος εκτελεί κατακόρυφο άλµα χωρίς τη βοήθεια των χεριών και της κίνησης προς τα κάτω του κορµού. Η προσγείωση γίνετε µε τα δυο πόδια. Άλµα µε προδιάταση (CMJ) 10

11 Σε αυτό το άλµα ο εξεταζόµενος είναι στην όρθια θέση µε τα χέρια στη µεσολαβή. Εκτελεί αρχικά προς τα κάτω κίνηση (έρχεται στη θέση ηµικαθίσµατος) και αµέσως εκτελεί άλµα. Όλη η κίνηση πρέπει να είναι συνεχόµενη, χωρίς διακοπή µεταξύ της προς τα κάτω κίνησης και του άλµατος (Young, Pryor και Wilson,1995). Μια παραλλαγή αυτού του άλµατος, είναι το ίδιο άλµα µε τη βοήθεια των χεριών. Άλµα µετά από πτώση από κάποιο ύψος (DJ) Σε αυτό το άλµα ο εξεταζόµενος βρίσκεται µε τεντωµένα πόδια και τα χέρια στη µεσολαβή πάνω σε µια πλατφόρµα από διάφορα ύψη. Φέρνει εµπρός από την πλατφόρµα το ένα του πόδι και αφήνει το σώµα του να πέσει. Προσγειώνεται στο έδαφος µε τα δυο του πόδια και προσπαθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να εκτελέσει κατακόρυφο άλµα (Young et al., 1995). Το άλµα µετά από πτώση είναι µια ικανότητα που περιλαµβάνει τον αποκαλούµενο κύκλο διάτασης - βράχυνσης όπου µια έκκεντρη συστολή προηγείται πάντα πριν από µια οµόκεντρη συστολή. Λόγω αυτού του κύκλου, η ελαστική ενέργεια αποθηκεύεται στο µυοτενόντιο σύστηµα κατά τη διάρκεια της έκκεντρης φάσης που έπειτα χρησιµοποιείται στην οµόκεντρη φάση, ενισχύοντας την περαιτέρω. Ο κύκλος διάτασης - βράχυνσης είναι παρόν στην πλειοψηφία των ανθρώπινων κινήσεων όπως το περπάτηµα, το τρέξιµο και το άλµα. Στην απόδοση του άλµατος εµφανίζεται µε τη µορφή του άλµατος µε προδιάταση και του άλµατος µετά από πτώση. Η ενδυνάµωση ενός άλµατος κατά τη διάρκεια του άλµατος µετά από πτώση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως ο µετασχηµατισµός 11

12 ενέργειας στους διαρθρικούς µυς (Voight et al., 1995), η κατανοµή των µυϊκών ινών (Komi & Bosco 1978a ), το επίπεδο ενεργοποίησης (Bobbert et al. 2005), η σκληρότητα των µυών και τενόντων (Homfren et al., 2007), το φύλο (Komi & Bosco, 1978b), το επίπεδο προπόνησης (Komi & Bosco,1978) και η επιβάρυνση της προδιάτασης (Komi & Bosco, 1978b, Voight et al.,1995; Walse & Wilson, 1997). Ωστόσο, όσον αφορά στη ρύθµιση της σκληρότητας στην απόδοση των αλµάτων κατά τη διάρκεια διαφόρων αλµάτων µετά από πτώση, αντικρουόµενα αποτελέσµατα αναφέρθηκαν καθώς σε άλλες περιπτώσεις προτείνεται υψηλότερη (Homfren et al., 2007) και σε άλλες βέλτιστη (Arampatzis et al., 2001) ή χαµηλότερη σκληρότητα (Walse & Wilson,1997). Στα άλµατα µε προδιάταση υπάρχει πάντα κέρδος στο ύψος άλµατος έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα (Bobbert et al., 1987, Walse & Wilson,1997). Εντούτοις αυτό δεν παρατηρήθηκε στα άλµατα µετά από πτώση στα διάφορα επίπεδα προδιάτασης (ύψος πτώσης). Για τα άλµατα µετά από πτώση έχει αναφερθεί ότι το ύψος αναπήδησης, σε απροπόνητους ανθρώπους, αυξήθηκε µέχρι ένα βέλτιστο ύψος πτώσης (Komi & Bosco,1978; Voight et al., 1997; Bobbert et al.,1987) κατόπιν σταθεροποιήθηκε και έπειτα παρατηρήθηκε µια µείωση. Η µείωση του ύψους άλµατος µετά από διαφορετικά ύψη πτώσης αποδόθηκε κυρίως σε µια νευρωνική παρεµπόδιση για την προστασία µυών και τενόντων (Leukel et al., 2008; Walse & Wilson,1997; Voight et al., 1997). Οι ασκήσεις κύκλου διάτασης βράχυνσης δεν έχουν µελετηθεί εκτενώς κατά τη διάρκεια της αναπτυξιακής περιόδου. Οι σχετικές µελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει µια θετική επίδραση της ηλικίας στο κέρδος της προδιάτασης κατά 12

13 τη διάρκεια της αναπτυξιακής περιόδου (Bosco & Komi, 1980; Temfeno et al.,2009; Paasuke et al., 2001). Οι Temfeno και συν. (2009) παρατήρησαν διαφορές µεταξύ αγοριών και κοριτσιών στο άλµα µε προδιάταση µετά την εφηβεία, ενώ οι Hewett και συν. (2006) ανέφεραν ότι στα ύψη πτώσης υψηλότερα από 30 εκατ. το ύψος άλµατος αυξήθηκε µόνο στα αγόρια και όχι στα κορίτσια κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Πρόσφατες έρευνες διαπίστωσαν ότι τα παιδιά αύξησαν την απόδοσή τους εξίσου µετά από ένα άλµα µε προδιάταση έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα. (Gerodimos et al., 2008; Harisson & Gafney, 2006) Ακόµα, φαίνεται ότι η χρόνια άσκηση αυξάνει την απόδοση των προέφηβων σε όλους τους τύπους άλµατος και για τα δύο φύλα (Benke et al 2002, Mero et al.,1990). Όσον αφορά στην επίδραση του ύψους πτώσης στα παιδιά, οι McKay και συν. (2005) αξιολόγησαν την επίδραση του ύψους πτώσης στις κάθετες δυνάµεις αντίδρασης σε προέφηβα παιδιά και ενήλικες και διαπίστωσαν σηµαντικές διαφορές µεταξύ τους. Επιπλέον, οι Quatman και συν. (2009) ανέφεραν ότι η αύξηση του ύψους πτώσης (15 µέχρι 45 εκατ.) σε νεανίδες παίκτριες καλαθοσφαίρισης δεν είχε καµία επίδραση στο ύψος άλµατος. Κατά συνέπεια τίθεται το ερώτηµα εάν η απόδοση του κατακόρυφου άλµατος των παιδιών µετά από άλµα από ηµικάθισµα καθώς επίσης και µετά από άλµα µε προδιάταση εξαρτάται από το ύψος πτώσης. Από την ανασκόπηση των µελετών διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν µελέτες οι οποίες διερεύνησαν το θέµα αυτό. Επιπλέον, ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι τα παιδιά έχουν πιο ελαστικό τένοντα (Kubo et al., 2001) και άρθρωση (Lambertz 13

14 et al., 2003), που αποτελούν κρίσιµους παράγοντες για την απόδοση του άλµατος από τα διάφορα ύψη πτώσης (Walse και Wilson, 1997). ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΑΛΜΑΤΑ ΒΑΘΟΥΣ Ο κύκλος διάτασης - βράχυνσης είναι ένας αποδοτικός µυϊκός τύπος ενεργοποίησης που χαρακτηρίζεται από την διάταση του στοχευόµενου µυ (έκκεντρη φάση) πριν από µια επακόλουθη βράχυνση στην οµόκεντρη φάση. Σε σύγκριση µε τις οµόκεντρες ενέργειες χωρίς προηγούµενη διάταση, η µυϊκή απόδοση ενισχύεται (Cavagna, Saibene, Margaria 1965; Gregor et al., 1988). Η εκτέλεση ενός άλµατος µετά από πτώση περιλαµβάνει πτώση από ένα ύψος, προσγείωση, και εν συνεχεία εκτέλεση ενός µέγιστου κατακόρυφου άλµατος. (Bosco & Pittera 1982). Η ικανότητα του µυός να αποθηκεύει και έπειτα να χρησιµοποιεί ελαστική ενέργεια εξαρτάται από το µήκος του µυός και την ταχύτητα σύσπασης, την ισχύ στο τέλος της φάσης της διάτασης του µυός και το χρόνο µετάβασης από την έκκεντρη στην σύγκεντρη φάση σύσπασης, από το επίπεδο προενεργοποίησης του µυός, την ενεργοποίηση στην έκκεντρη φάση και το µυοτατικό αντανακλαστικό (Horita, Komi, Nicol & Kyrolainen, 2002). Αρχικά υπήρχε η θεώρηση ότι η ελαστικότητα του τένοντα (passive stiffness) παίζει σηµαντικό ρόλο στη βελτίωση της απόδοσης κατά τα άλµατα µετά από πτώση (Kubο, Morimoto, Komuro, Tsunoda, Fukanaga, 2007). Ωστόσο, σε άλλες έρευνες προτάθηκε πως σηµαντικότερος παράγοντας για τη µεταφορά της ενέργειας είναι η ενεργή σκληρότητα (active stiffness) δηλαδή η σκληρότητα των ελαστικών στοιχείων εντός του µυός. Η αλληλεπίδραση µεταξύ αντανακλαστικών και stiffness στους εκτείνοντες µύες του γόνατος παίζει σηµαντικό ρόλο στην 14

15 απόδοση των αλµάτων µετά από πτώση. (Horita et al., 2002; Hoffren, Ishikawa & Komi, 2007) Όσον αφορά στις διαφορές µεταξύ των δυο φύλων, σε έρευνα των Bosco και Komi (1980) διαπιστώθηκε ότι η απόδοση στα άλµατα µετά από πτώση των ανδρών ήταν καλύτερη από αυτή των γυναικών. Στις νεαρές ηλικιακές οµάδες τα αποτελέσµατα και για τα δυο φύλα ήταν παρόµοια, αλλά, µετά την ηλικία των 15 ετών η απόδοση των κοριτσιών ήταν χαµηλότερη από αυτή των αγοριών. Επίσης, οι ενήλικες άνδρες παρουσίασαν πολύ καλύτερη απόδοση από αυτή των γυναικών. Οι Komi και Bosco (1978) επισήµαναν ότι η απόδοση της δύναµης των κοριτσιών είναι 20-30% χαµηλότερη από αυτή των ανδρών. Σύµφωνα µε τους συγγραφείς, µια πιθανή εξήγηση της µείωσης της απόδοσης σε ηλικιωµένους µπορεί να είναι η σχετική κατανοµή των γρήγορων και αργών µυϊκών ινών στους εκτείνοντες των ποδιών. Μια σηµαντική παράµετρος των αλµάτων µετά από πτώση είναι το ευνοϊκό ύψος πτώσης. Σε έρευνα των Viitasalo, Salo & Lahtinen (1998), όπου χρησιµοποιήθηκαν άλµατα µετά από πτώση από 80 εκ. και 40 εκ. βρέθηκε ότι οι αθλητές του τριπλούν διέφεραν σε όλες τις µεταβλητές και για τα δυο άλµατα (DJ40 και DJ80) µε εξαίρεση τη φάση ώθησης. Οι αθλητές εκτέλεσαν άλµατα 32% υψηλότερα στο άλµα µετά από πτώση από 40 εκ. και 34% υψηλότερα στο DJ80 από την οµάδα ελέγχου. Η αύξηση στο ύψος πτώσης από 40 εκ. σε 80 εκ. δεν παρουσίασε καµία σηµαντική επίδραση στο ύψος της κάθετης αναπήδησης ή στο χρόνο επαφής. Ωστόσο, η αύξηση του ύψους πτώσης προκάλεσε αύξηση στη µέση και τη µέγιστη τιµή των δυνάµεων απόσβεσης και για τις δυο οµάδες και για την οµάδα ελέγχου συσχετίστηκε µε µια µείωση στη φάση ώθησης. 15

16 Οι Bobbert, Huijing & Schenau (1987) αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια του bounce drop jump (BDJ), πραγµατοποιείται µια γρήγορη χρονικά κίνηση από την πτώση µέχρι το κατακόρυφο άλµα. Σ αυτό το είδος άλµατος (BDJ) οι άλτες έχουν πολύ µικρό χρόνο επαφής µε το έδαφος και παρατηρείται µεγαλύτερο άλµα και απόδοση σε σύγκριση µε το counter movement drop jump (CDJ) όπου πραγµατοποιείται µια πιο προοδευτική κίνηση του κέντρου µάζας από κάτω προς τα πάνω, και έτσι κατά τη διάρκεια της προσγείωσης το µέγεθος της κίνησης είναι µεγαλύτερο. Έτσι οι άλτες έχουν µεγαλύτερο χρόνο επαφής µε το έδαφος. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι από το ίδιο αρχικό ύψος πτώσης µπορούν να προκύψουν διαφορετικές τιµές στα άλµατα. Η προπόνηση επίσης επηρεάζει την απόδοση του κατακόρυφου άλµατος. Έρευνα των Viitasalo και συν. (1998), έδειξε διαφορές µεταξύ προπονηµένων και απροπόνητων ενηλίκων κατά την εκτέλεση αλµάτων µετά από πτώση. Συγκεκριµένα οι προπονηµένοι άλτες εκτέλεσαν άλµα 32% υψηλότερα στο άλµα µετά από πτώση από 40 εκ. και 34% υψηλότερα στο άλµα µετά από πτώση από 80 εκ. από την οµάδα ελέγχου. Η διαφορά µεταξύ των δυο οµάδων στη νευροµυϊκή λειτουργία αποδόθηκε στις διαφορές του προπονητικού υπόβαθρου και/ή στις κληρονοµικές ικανότητες. Ο Hortobagyi (1982) βρήκε ότι οι απροπόνητοι αθλητές που προετοιµάστηκαν µε άλµατα µετά από πτώση, είχαν µεγαλύτερη επίδοση σε αλτικά τεστ από τους αθλητές που έκαναν προπόνηση µε βάρη. Οι Schmidtblicher, Golhofer και Frick (1987) ανέφεραν ότι η προπόνηση τεσσάρων εβδοµάδων µε άλµατα µετά από πτώση προκαλεί µεγαλύτερη βελτίωση στην απόδοση του κύκλου διάτασης βράχυνσης σε σύγκριση µε την απλή οµόκεντρη συστολή. 16

17 Προηγούµενες έρευνες (Leukel, Taube, Gruber, Hodapp, Golhofer, 2008; Leukel, Golhofer, Keller Taube, 2008) απέδειξαν ότι η διέγερση του κινητικού νευρώνα αυξάνεται σε µέγεθος µε την αύξηση του ύψους πτώσης αλλά µειώνεται όταν το ύψος πτώσης στα άλµατα µετά από πτώση ξεπεράσει τα 60 εκ. II. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΙ Ι ΚΑΙ DJ υνάµεις αντίδρασης Οι Judex και Zernicke (2000) έδειξαν ότι το ανώριµο οστό είναι ευαίσθητο σε υψηλά ποσοστά πίεσης. Μερικές πρωτοποριακές µελέτες στους ανθρώπους µέτρησαν την πίεση οστών κατά τη διάρκεια των σωµατικών δραστηριοτήτων όπως περπάτηµα, τρέξιµο και άλµατα µετά από πτώση από διάφορα ύψη (Milgrom, Finestone & Levi, 2000; Burr, Milgrom & Fyhrie 1997; Ekenman, Halvorsen & Westblad, 1997). Ενδιαφέρουσα ήταν η διαπίστωση ότι υψηλότερης έντασης άσκηση (άλµατα µετά από πτώση από µεγαλύτερα ύψη) δεν προκάλεσαν υψηλότερη κνηµιαία πίεση (Milgrom et al., 2000). Παραµένει άγνωστο, εάν αυτό ισχύει και στα παιδιά. Σε έρευνα των McKay, Tsang, Heinonen, MacKelvie, Sanderson και Khan (2005), µετρήθηκαν οι µέγιστες δυνάµεις αντίδρασης, τα µέγιστα ποσοστά δύναµης, και ο χρόνος για την αύξηση της δύναµης από 12 διαφορετικά άλµατα σε µια δυναµοπλατφόρµα. Τα βασικά συµπεράσµατα αυτής της µελέτης είναι ότι οι µέγιστες κάθετες δυνάµεις αντίδρασης που πραγµατοποιήθηκαν από 9.5 χρονών παιδιά κατά τη διάρκεια του άλµατος κυµάνθηκαν από 2 έως 5 φορές του σωµατικού βάρους, και τα άλµατα µε δυο 17

18 πόδια προκάλεσαν δυνάµεις µεγαλύτερες από 3.4 φορές του σωµατικού βάρους. Προηγούµενες µελέτες βρήκαν ότι τα παιδιά αναπτύσσουν δυνάµεις κάθετης αντίδρασης 1 φορά µεγαλύτερη του σωµατικού βάρους ενώ περπατούν (Beck, Andriacchi & Kuo, 1981) και 3 φορές µεγαλύτερες του σωµατικού βάρους κατά τη διάρκεια του τρεξίµατος (Engsberg, Lee & Patterson, 1991). Μέγιστες δυνάµεις κάθετης αντίδρασης των 8.5 φορές µεγαλύτερες του σωµατικού βάρους (5.6 φορές µεγαλύτερες του σωµατικού βάρους στην αρχική επαφή) έχουν πρόσφατα αναφερθεί σε προσγειώσεις από ύψος 61 εκατοστών. Σε αυτήν τη µελέτη, οι τιµές των µέγιστων δυνάµεων κάθετης αντίδρασης ήταν σταδιακά υψηλότερες όταν τα εξεταζόµενα παιδιά εκτέλεσαν άλµατα µετά από πτώση από 10, 30, και 50 εκατοστά. Εντούτοις, αυτή η σχέση δεν ήταν γραµµική. Στους ενήλικες, τα άλµατα µετά από πτώση από τα ύψη εκ. δεν προκάλεσαν υψηλότερη κνηµιαία πίεση (Milgrom et al., 2000). Εξάρθρωση Σε έρευνα των Noyes, Barber-Westin, Fleckenstein, Walsh και West (2005), αναφέρθηκαν εξαρθρώσεις των κάτω άκρων σε ποσοστό 62% σε γυναίκες αθλήτριες και 75% στους άνδρες κατά την προσγείωση από άλµατα µετά από πτώση. Στο ίδιο αποτέλεσµα κατέληξαν και οι Sue, Barber-Westin, Galloway, Frank, Noyes, Corbett και Walsh, (2005), όπου βρέθηκε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες αθλητές/τριες ηλικίας 9-10 ετών παρουσιάζουν σε υψηλό ποσοστό εξαρθρώσεις των κάτω άκρων κατά τη διάρκεια ενός άλµατος µετά από πτώση. Σε µια έρευνα σε αθλητές ποδοσφαίρου διαπιστώθηκε ότι δεν 18

19 υπάρχουν διαφορές στο φύλο όσον αφορά τον κίνδυνο τραυµατισµού σε προέφηβους αθλητές. Ωστόσο, στα κορίτσια έχει παρατηρηθεί µεγαλύτερος κίνδυνος τραυµατισµού µετά την ηλικία των 11 ετών. Τα στοιχεία αποδίδονται στο ότι στην ηλικία των 12 ετών ο κίνδυνος τραυµατισµού του γόνατος στα κορίτσια αυξάνεται (Buehler-Yund,1999). ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ 1. Επίδραση στην κινητική απόδοση Είναι γνωστό ότι η πλειοµετρική προπόνηση βελτιώνει τις ικανότητες της αναπήδησης και του τρεξίµατος και άλλες βαλλιστικές κινήσεις (Spurrs, Murphy & Watsford, 2003). Έρευνα του Kotzamanidis (2006), µελέτησε την επίδραση ενός προγράµµατος πλειοµετρικής προπόνησης στην ταχύτητα τρεξίµατος και στο άλµα από θέση ηµικαθίσµατος σε προέφηβα αγόρια. Τα αποτελέσµατα κατέδειξαν σηµαντικές διαφορές µεταξύ των προπονηµένων παιδιών και της οµάδας ελέγχου στην ταχύτητα τρεξίµατος και στο άλµα από ηµικάθισµα. Στην οµάδα των προπονηµένων οι επιδόσεις του άλµατος από ηµικάθισµα αυξήθηκαν σηµαντικά µετά το πλειοµετρικό πρόγραµµα και είχαν καλύτερες επιδόσεις από την οµάδα ελέγχου. εν υπήρξε καµία αλλαγή, ούτε στη ταχύτητα τρεξίµατος ούτε στο άλµα από ηµικάθισµα για την οµάδα ελέγχου. 2. Επίδραση της άσκησης Η συστηµατική άθληση και ο τύπος προπόνησης είναι δύο ακόµη παράγοντες που επηρεάζουν τις προσαρµογές του µυοσκελετικού συστήµατος (Bencke, 19

20 Damsgaard, Saekmose, Jorgensen, Jorgensen & Klausen, 2002). Αποτελέσµατα ερευνών έδειξαν ότι η προπόνηση δύναµης µπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα επίπεδα νευροµυϊκής ενεργοποίησης και στα επίπεδα δύναµης (Ozmum, Mikesky & Surburg, 1994). Σε έρευνα των Παναγιωτίδου Κ., Παπαδοπούλου Σ.., Μπάσσα Ε., Ριτζαλέου Μ., και Σκούφα. όπου συγκρίθηκαν αθλήτριες πετοσφαίρισης µε µη αθλούµενα κορίτσια της ίδιας ηλικιακής οµάδας, παρουσιάστηκε υπεροχή των αθλητριών στην ταχύτητα απελευθέρωσης της µπάλας από όρθια και καθιστή θέση σε σύγκριση µε τα απροπόνητα κορίτσια, η οποία αποδόθηκε στην επίδραση της χρόνιας προπόνησης πετοσφαίρισης. Άλλες µελέτες έχουν δείξει µια αρκετά καλή συσχέτιση µεταξύ της µέγιστης δύναµης των κάτω άκρων και του µέγιστου ύψους άλµατος (Blackburn & Morrissey, 1998). Σε έρευνα των Bencke και συν. (2002) από τα αποτελέσµατα του άλµατος µετά από πτώση φάνηκε ότι οι αθλητές της ενόργανης γυµναστικής γενικά ήταν καλύτεροι. Τα προπονηµένα αγόρια της γυµναστικής είχαν καλύτερες αναλογίες από τα προπονηµένα αγόρια διαφορετικών αθληµάτων, αλλά στο άλµα µετά από πτώση από 40εκ. ήταν καλύτεροι µόνο από τα µη προπονηµένα αγόρια του ίδιου αθλήµατος (ενόργανη γυµναστική). Αυτά τα αποτελέσµατα δείχνουν την επίδραση της προπονητικής ιδιαιτερότητας σε άλµατα όπως το άλµα µετά από πτώση. 3. Οστική πυκνότητα Λίγες πρότερες ασκήσεις παρέµβασης που αφορούσαν προέφηβα παιδιά και εφήβους, υποδεικνύουν µια θετική ανταπόκριση και επίδραση σε δραστηριότητες επιβάρυνσης δηλαδή άλµατα και τρέξιµο. (Morris, Naughton & 20

21 Gibbs, 1997; Bradney, Pearce & Naughton, 1998; McKay Petit & Schutz, 2000; Heinonen Sievanen, Kannus, 2000; Fuchs Bauer, Snow, 2001) Στα προέφηβα και έφηβα παιδιά, τα αποτελέσµατα µακροχρόνιων (Fuchs et al., 2001; Slemenda, Reister & Hui 1994) και παρεµβατικών ερευνών υποστηρίζουν (Morris et al., 1997; Bradney et al., 1998; McKay et al., 2000; Fuchs et al., 2001; Heinonen et al., 2000) την άποψη ότι η αυξηµένη δραστηριότητα προκαλεί αλλαγές στην οστική πυκνότητα. Μελέτες δείχνουν ότι ο προέφηβος σκελετός ανταποκρίνεται στα έντονα, επιθετικά προγράµµατα άσκησης που εισάγουν ένα σηµαντικό ποσό µηχανικής φόρτισης, πέρα από αυτό (το ποσό) που παρέχεται χαρακτηριστικά µέσα από τα µαθήµατα Φυσικής Αγωγής (Bradney et al., 1998; Fuchs et al., 2001). Σε µελέτη του Fuchs και συν. (2001), καταγράφεται αύξηση της τάξεως του 4,5% και 3,1% στο οστό των προέφηβων παιδιών (ηλικίας 5,9-9,8), τα οποία συµµετείχαν σε ένα πρόγραµµα αλµάτων υψηλών απαιτήσεων. Επίσης αυτά τα δεδοµένα συνάδουν µε το ότι τα προέφηβα κορίτσια µόνο µε έντονη άσκηση µπορούν να αυξήσουν την οστική µάζα των οστών τους. Προηγούµενες έρευνες µε τις συµµετέχουσες να βρίσκονται ήδη µετά την εµµηναρχή έδειξαν ότι δεν υπήρχε ιδιαίτερο όφελος στην οστική µάζα. Οι επόµενες µελέτες έδειξαν επίσης ότι η προεµµηνορροϊκή περίοδος, είναι (σε µεγαλύτερο βαθµό από την περίοδο εµµηναρχής) η πιο κατάλληλη για να ενισχυθούν τα οστά µε τη βοήθεια άσκησης (Haapasalo, Kannus, Sievanen, Heinonen, Oja & Vuori, 1994). Στα κορίτσια, η πρώιµη εφηβεία µπορεί να αποτελεί ένα προσοδοφόρο διάστηµα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης για απλές παρεµβατικές ασκήσεις, ώστε να υπάρξει θετικό αποτέλεσµα για την υγεία των οστών. 21

22 4. Άλµατα και πρόσθιος χιαστός στα κορίτσια Σύµφωνα µε έρευνες οι αθλήτριες έχουν τέσσερις στις επτά περισσότερες πιθανότητες τραυµατισµού του πρόσθιου χιαστού έναντι των ανδρών σε παρόµοια επίπεδα στο ίδιο άθληµα (Malone, Hardaker, Garrett, Feagin & Bassett, 1993; Arendt & Dick, 1995; Myklebust, Maehlum, Holm & Bahr, 1998). Μια µελέτη των Hewett, Lindenfeld, Riccobene & Noyes, (1999) έδειξε πως τα απροπόνητα κορίτσια είχαν σηµαντικά υψηλότερη συχνότητα σοβαρών τραυµατισµών στο γόνατο από τα προπονηµένα κορίτσια και αγόρια. ιάφοροι τύποι προπονήσεων µπορούν να έχουν επιθυµητές προσαρµογές που µπορούν να µειώσουν τον τραυµατισµό πρόσθιου χιαστού σε αθλήτριες (Caraffa, Cerulli, Projetti, Aisa & Rizzo, 1996; Hewett et al., 1999; Myklebust, Engebretsen, Braekken, Skjolberg, Olsen & Bahr, 2003). Πλειοµετρικά προγράµµατα άσκησης, τα οποία εκπαιδεύουν µύες, συνδετικό ιστό και νευρικό σύστηµα µε την αποτελεσµατική εκτέλεση κύκλου διάτασης βράχυνσης και µε σκοπό τη σωστή τεχνική και σωµατικούς µηχανισµούς, µπορεί να µειώσει τους σοβαρούς τραυµατισµούς συνδέσµων. ΚΕΡ ΟΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ (GAIN) ΣΤΟΝ Κ Β Σε έρευνα των Gerodimos, Zafeiridis, Perkos, Dipla, Manou και Kellis (2008), τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι το ύψος του άλµατος µε προδιάταση ήταν υψηλότερο σε σύγκριση µε το άλµα από ηµικάθισµα σε όλες τις ηλικιακές οµάδες. Αυτό συµφωνεί µε προηγούµενες µελέτες σε παιδιά (Bosco & Komi 1980; Harrison & Gaffney, 2001) νέους και ενήλικες. 22

23 Εντούτοις, οι Paasuke, Ereline & Gapeyeva (2001; 2003), ανέφεραν µια φανερή αύξηση στην επίδοση του κάθετου άλµατος χρησιµοποιώντας άλµα µε προδιάταση µόνο σε νεαρά άτοµα και απέτυχε να αποδείξει ότι υπάρχουν διαφορές ανάµεσα στο άλµα µε προδιάταση και το άλµα από ηµικάθισµα των προέφηβων, έφηβων, µεσηλίκων και ηλικιωµένων ατόµων. Η αύξηση στην απόδοση της αλτικής ικανότητας µε τη χρήση του άλµατος µε προδιάταση αποδόθηκε στη χρήση του κύκλου διάτασης βράχυνσης. Σε δυο έρευνες (Bosco & Komi, 1980; Harrison & Gaffney, 2001) έγινε σύγκριση του βαθµού αποτελεσµατικής επίδρασης του κύκλου διάτασης βράχυνσης στην αλτική απόδοση µεταξύ παιδιών και ενηλίκων. Οι Bosco και Komi, (1980) κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι η ικανότητα της χρήσης του κύκλου διάτασης βράχυνσης στο άλµα µε προδιάταση και άλµα από ηµικάθισµα εξαρτάται από την ωρίµανση και την ηλικιακή διαδικασία, ενώ οι Harrison και Gaffney (2001) χρησιµοποίησαν το ποσοστό αλλαγής (SJ σε CMJ) και ανέφεραν ότι τα παιδιά 6 ετών και ενήλικες 23 ετών χρησιµοποιούν τον κύκλο διάτασης βράχυνσης εξίσου καλά. εν µελετήθηκε το κέρδος απόδοσης µετά από άλµα µε προδιάταση (CMJ), το ιδανικό ύψος πτώσης και η επίδραση της χρόνιας προπόνησης στις παραπάνω παραµέτρους. Το ύψος πτώσης είναι ένας σηµαντικός παράγοντας στο σχεδιασµό της προπόνησης (Schmidtbleicher, 1992). Σύµφωνα µε τη βιβλιογραφία δεν έχει ερευνηθεί το ιδανικό ύψος πτώσης στα άλµατα µε πτώση που να επιτρέπει την εκτέλεση του υψηλότερου κατακόρυφου άλµατος µετά την πτώση, σε παιδιά προεφηβικής ηλικίας. Ενδιαφέρον θα ήταν να διερευνηθεί το ιδανικό ύψος πτώσης σε άλµατα µετά από πτώση σε αγόρια και κορίτσια προεφηβικής ηλικίας, αθλούµενα και µη. 23

24 Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός της παρούσας µελέτης ήταν να εξεταστούν οι διαφορές στο ιδανικό ύψος πτώσης στα άλµατα µετά από πτώση µεταξύ απροπόνητων προέφηβων αγοριών και κοριτσιών και προέφηβων αγοριών και κοριτσιών που προπονούνται σε εκρηκτικά αγωνίσµατα του κλασικού αθλητισµού. Σηµασία της έρευνας Η παρούσα έρευνα ενδεχοµένως να βοηθήσει στην αποτελεσµατική και ασφαλή χρήση της πλειοµετρικής προπόνησης όσον αφορά την επιλογή του ύψους πτώσης στον παιδικό αθλητισµό. Οριοθέτηση της έρευνας Το δείγµα της έρευνας αποτέλεσαν προέφηβα αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 9 έως 11 ετών που βρίσκονταν στο πρώτο και δεύτερο στάδιο της σεξουαλικής ωρίµανσης κατά Tanner (1962), µη αθλούµενα και από αγόρια και κορίτσια της ίδιας ηλικιακής οµάδας που προπονούνται σε αγωνίσµατα του κλασικού αθλητισµού. Ο αριθµός ανά ηλικιακή οµάδα ήταν 15 άτοµα (n=15). Η συµµετοχή του δείγµατος ήταν εθελοντική χωρίς καµιά οικονοµική ή υλική ανταµοιβή. Όλες οι µετρήσεις έγιναν από τον ίδιο ερευνητή και κάτω από τις σταθερές συνθήκες (χώρος, θερµοκρασία, υγρασία, ώρα µετρήσεων). Ζητήθηκε έγγραφη συναίνεση του γονέα. 24

25 Περιορισµοί της έρευνας Κατά τη διάρκεια των µετρήσεων δεν ήταν δυνατό να ελεγχθεί η σωµατική κόπωση και η ψυχολογική διάθεση των ατόµων του δείγµατος. Μεταβλητές Πίνακας 1: Εξαρτηµένες και ανεξάρτητες µεταβλητές Ανεξάρτητες Εξαρτηµένες Οµάδα (2) Φύλο (2) Άλµατα (7) Ύψος άλµατος Χρόνος πτήσης Πίνακας 2: Εξαρτηµένες και ανεξάρτητες µεταβλητές Ανεξάρτητες Εξαρτηµένες Οµάδα (2) Φύλο (2) Άλµατα (5) Χρόνος επαφής Σχετική ισχύς 25

26 Στατιστικές υποθέσεις Οι µηδενικές υποθέσεις µε τις αντίστοιχες εναλλακτικές τους που θα εξεταστούν στην παρούσα µελέτη είναι: 1. ΗΟ) Το Ύψος Άλµατος κατά την εκτέλεση του άλµατος από ηµικάθισµα (SJ) και του άλµατος µε προδιάταση (CMJ) και των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) δεν θα είναι διαφορετικό ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. Η1) Το Ύψος Άλµατος κατά την εκτέλεση του άλµατος από ηµικάθισµα (SJ) και του άλµατος µε προδιάταση (CMJ) και των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) θα είναι διαφορετικό ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. 2. ΗΟ) Ο Χρόνος Πτήσης κατά την εκτέλεση του άλµατος από ηµικάθισµα (SJ) και του άλµατος µε προδιάταση (CMJ) και των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) δεν θα είναι διαφορετικός ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. Η2) Ο Χρόνος Πτήσης κατά την εκτέλεση του άλµατος από ηµικάθισµα (SJ) και του άλµατος µε προδιάταση (CMJ) και των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) θα είναι διαφορετικός ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. 26

27 3. ΗΟ) Ο Χρόνος Επαφής κατά την εκτέλεση των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) δεν θα είναι διαφορετικός ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. Η3) Ο Χρόνος Επαφής κατά την εκτέλεση των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) θα είναι διαφορετικός ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. 4. ΗΟ) Η Σχετική Ισχύς κατά την εκτέλεση των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) δεν θα είναι διαφορετική ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. Η4) Η Σχετική Ισχύς κατά την εκτέλεση των αλµάτων µετά από πτώση (DJ) από πέντε διαφορετικά ύψη (10εκ., 20εκ., 30εκ., 40εκ. και 50εκ.) θα είναι διαφορετική ανάµεσα στα δύο φύλα µεταξύ αθλούµενων και µη. 27

28 IIΙ. ΜΕΘΟ ΟΣ είγµα Το δείγµα αποτέλεσαν 60 παιδιά ηλικίας 9-11 ετών. 15 απροπόνητα αγόρια, 15 αγόρια αθλητές του κλασικού αθλητισµού, 15 απροπόνητα κορίτσια και 15 κορίτσια αθλήτριες του κλασικού αθλητισµού (Πίνακας 3). Τα προπονηµένα παιδιά ήταν ενεργά εγγεγραµµένα σε αθλητικά σωµατεία για 2-3 έτη και προπονούνταν 2-3 φορές την εβδοµάδα για 10 µήνες. Όλα τα παιδιά ήταν στο 1-2 στάδιο σεξουαλικής ωρίµανσης (Tanner, 1962). Πίνακας 3: Ανθρωποµετρικά χαρακτηριστικά των εξεταζόµενων (µέσος όρος ± τυπική απόκλιση) ΗΛΙΚΙΑ ΥΨΟΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ ΕΙΓΜΑ (χρ) (εκ) ΜΑΖΑ (κλ) ΗΛΙΚΙΑ (χρ) Αθλητές ± ± ± ±0.4 Αγόρια ± ± ±5.5 0 Αθλήτριες ± ± ± ±0.6 Κορίτσια ± ± ±6.9 0 Όργανα µέτρησης Ηλεκτρονική ζυγαριά Seca 707, ακριβείας 100gr, µε την οποία µετρήθηκε το βάρος στο πλησιέστερο χιλιόγραµµο. Αναστηµόµετρο Seca 220, ακριβείας 0.1cm µε το οποίο µετρήθηκε το ύψος των δοκιµαζόµενων µε ακρίβεια εκατοστού. 28

29 Το όργανο που χρησιµοποιήθηκε για τη µέτρηση της αλτικής απόδοσης και της µηχανικής ισχύος ήταν ο φορητός ηλεκτρονικός τάπητας (Ergojump) που σχεδιάστηκε από τον Bosco. Περιγραφή των δοκιµασιών Οι εξεταζόµενοι εκτέλεσαν µέγιστα κατακόρυφα άλµατα (squat jump και counter movement jump) και άλµατα µετά από πτώση από τα ακόλουθα ύψη: 10εκ, 20 εκ, 30 εκ, 40 εκ και 50 εκ. Στο κάθε άλµα έγιναν τρεις προσπάθειες και καταγράφηκε η καλύτερη τιµή. Η εκτέλεση των αλµάτων έγινε µε τυχαία σειρά. ιαδικασία µέτρησης Οι µετρήσεις πραγµατοποιήθηκαν τις απογευµατινές ώρες της ηµέρας. Συµπληρώθηκε η καρτέλα του εξεταζόµενου που περιλαµβάνει το ιστορικό του και ανθρωποµετρικά µεγέθη (σωµατικό ύψος και σωµατική µάζα) (Παπαδοπούλου, 2001). Ακολούθησε προθέρµανση διάρκειας 5 λεπτών µε τρέξιµο σε χαµηλή ένταση και ασκήσεις των κάτω άκρων. Στην έρευνα τα άλµατα που εξετάστηκαν ήταν το άλµα από ηµικάθισµα, το άλµα µε προδιάταση και άλµα µετά από πτώση από κάποιο ύψος. Τα άλµατα έγιναν µε τα χέρια στη µεσολαβή και τον κορµό όρθιο. Η απογείωση και η προσγείωση γινότανε στο ίδιο σηµείο, µε τα δυο πόδια και µε άνοιγµα όσο το άνοιγµα των ώµων. Ζητήθηκε από τους εξεταζόµενους, τα άλµατά τους να είναι όσο το δυνατό πιο ψηλά. Σε κάθε είδος άλµατος οι εξεταζόµενοι εκτέλεσαν τρεις προσπάθειες απ τις οποίες επιλέχθηκε η καλύτερη. Μεταξύ 29

30 των προσπαθειών πραγµατοποιήθηκε διάλειµµα ενός λεπτού. Στο τέλος της δοκιµασίας ακολούθησε αποθεραπεία και διατάσεις. Στατιστική ανάλυση Για τη στατιστική ανάλυση των δεδοµένων χρησιµοποιήθηκε ανάλυση διακύµανσης (2x2x7) και (2x2x5) µε επαναλαµβανόµενες µετρήσεις (Anova with repeated measurements) Το επίπεδο σηµαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05. Στατιστικά σηµαντικές επιδράσεις ελέγχθηκαν µε post-hoc scheffe test. Η ανάλυση έγινε στις απόλυτες τιµές αλλά και στις σχετικοποιηµένες. τιµές ως προς την απόδοση του άλµατος από ηµικάθισµα ή προς την απόδοση στο άλµα µετά από πτώση από 10 εκ. 30

31 IV.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι απόλυτες τιµές του ύψους άλµατος παρουσιάζονται στον πίνακα 4. Βρέθηκε σηµαντική επίδραση του τύπου άλµατος (p<0.05). ιαπιστώθηκαν σηµαντικές διαφορές στις απόλυτες τιµές µεταξύ προπονηµένων και απροπόνητων παιδιών (p<0.05). εν παρουσιάστηκαν διαφορές µεταξύ αγοριών και κοριτσιών (p>0.05). εν βρέθηκε στατιστικά σηµαντική αλληλεπίδραση (p>0.05). Πίνακας 4: Απόλυτες τιµές του ύψους άλµατος (εκ.) SJ CMJ DJ10 DJ20 DJ30 DJ40 DJ50 ΑΓΟΡΙΑ 19.1± ± ± ± ± ± ±3.0 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 18.9± ± ± ± ± ± ±3.6 ΑΘΛΗΤΕΣ 24.9± ± ± ± ± ± ±5.6 ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ 22.5± ± ± ± ± ± ±4.3 Ύψος Άλµατος Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσµάτων βρέθηκε στατιστικά σηµαντική επίδραση του τύπου άλµατος στο ύψος άλµατος F (6,336)= 10,308, p<.01. εν βρέθηκε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και φύλου, ούτε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και επιπέδου προπόνησης, ούτε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος, φύλου και προπόνησης, ούτε διαφορά µεταξύ των φύλων, ούτε 31

32 µεταξύ προπονηµένων και µη, στον παράγοντα ύψος άλµατος (p>0,05). ιαπιστώθηκε ότι το άλµα µε προδιάταση διαφέρει στατιστικά σηµαντικά, παρουσιάζοντας υψηλότερες τιµές στο ύψος άλµατος απ όλους τους άλλους τύπους άλµατος (p<.001). Tα υπόλοιπα άλµατα δεν διαφέρουν στατιστικά σηµαντικά µεταξύ τους (p>.05) (Γράφηµα 1). 160 ΥΨΟΣ ΥΨΟΣ ΑΛΜΑΤΟΣ (%) * ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΑΘΛΗΤΕΣ 20 0 SJ CMJ DJ10 DJ20 DJ30 DJ40 DJ50 ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ Γράφηµα 1: Ύψος άλµατος στα επτά διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. * p<.05 Χρόνος Πτήσης Βρέθηκε στατιστικά σηµαντική επίδραση του τύπου άλµατος στο χρόνο πτήσης F (6,336)= 10,308, p<.01. εν βρέθηκε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και φύλου, ούτε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και επιπέδου προπόνησης, ούτε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος, φύλου και προπόνησης, ούτε διαφορά µεταξύ των φύλων, ούτε µεταξύ προπονηµένων και µη, στον παράγοντα χρόνο πτήσης (p>0,05). ιαπιστώθηκε ότι το άλµα µε προδιάταση διαφέρει στατιστικά σηµαντικά, 32

33 παρουσιάζοντας υψηλότερες τιµές στο ύψος άλµατος απ όλους τους άλλους τύπους άλµατος (p<.001) ενώ τα υπόλοιπα άλµατα δεν διαφέρουν στατιστικά σηµαντικά µεταξύ τους (p>.05) (Γράφηµα 2). ΧΡΟΝΟΣ ΠΤΗΣΗΣ (%) ΧΡΟΝΟΣ ΠΤΗΣΗΣ SJ CMJ DJ10 DJ20 DJ30 DJ40 DJ50 ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΑΘΛΗΤΕΣ ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ Γράφηµα 2: Χρόνος πτήσης στα επτά διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. Χρόνος Επαφής Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσµάτων δεν βρέθηκε επίδραση του τύπου άλµατος στο χρόνο επαφής των αλµάτων µετά από πτώση από τα 5 διαφορετικά ύψη πτώσης (p>.05). εν βρέθηκε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και οµάδας (p<.05). εν βρέθηκαν διαφορές µεταξύ των οµάδων (p<.05). (Γράφηµα 3). Γράφηµα 3: Χρόνος επαφής στα πέντε διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. (p>0,05) 33

34 Σχετική ισχύς ιαπιστώθηκε σηµαντική επίδραση του τύπου άλµατος στη σχετική ισχύ (p>.01). Η ισχύς ήταν στατιστικά σηµαντικά χαµηλότερη στο άλµα µετά από πτώση από τα 10 εκ. σε σύγκριση µε τα 20 και τα 30 εκ. Βρέθηκε αλληλεπίδραση τύπου άλµατος και προπόνησης (p<.05) και οι αθλητές και οι αθλήτριες είχαν υψηλότερες τιµές ισχύος στα 50 εκ. από τις οµάδες ελέγχου. εν βρέθηκαν διαφορές φύλου (p>.05) και καµία άλλη αλληλεπίδραση (Γράφηµα 4). ΙΣΧΥΣ 200 ΑΓΟΡΙΑ 150 ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΙΣΧΥΣ (%) DJ10 DJ20 DJ30 DJ40 DJ50 ΑΘΛΗΤΕΣ ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ Γράφηµα 4: Σχετική ισχύς στα πέντε διαφορετικά άλµατα στις τέσσερις οµάδες. 34

35 V.ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα αποτελέσµατα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι τα προέφηβα αγόρια και κορίτσια παρουσίασαν τις υψηλότερες τιµές κατά τη διάρκεια του άλµατος µε προδιάταση έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα. Η αύξηση του ύψους πτώσης δεν είχε καµία επίδραση στην απόδοση του άλµατος χωρίς επίσης να υπάρχει οποιοδήποτε κέρδος έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα. ιαφορά φύλου δεν παρατηρήθηκε σε κανένα τύπο άλµατος αλλά παρατηρήθηκαν στατιστικά σηµαντικές υψηλότερες απόλυτες τιµές στο ύψος άλµατος για τα προπονηµένα παιδιά σε σύγκριση µε τα απροπόνητα. Οι υψηλότερες τιµές που παρατηρήθηκαν στα προπονηµένα παιδιά στο ύψος άλµατος έναντι των απροπόνητων, είναι σε συµφωνία µε προηγούµενες µελέτες (Mero et al., 1990) που έδειξε ότι η χρόνια προπόνηση αθλητών του στίβου προκαλεί µια προσαρµογή στην απόδοση του άλµατος. Η παρατηρηθείσα αυξανόµενη δύναµη στα προπονηµένα παιδιά φαίνεται να επιβεβαιώνει την υψηλότερη απόδοσή τους. Ωστόσο, αυτό το αποτέλεσµα (Komi & Bosco 1978b), σχετικά µε τις διαφορές µεταξύ αγοριών και κοριτσιών επιβεβαιώθηκε από πρόσφατα έρευνα των Laffaye και Choukou (2009). Στα παρόντα αποτελέσµατα των ασκήσεων κύκλου διάτασης βράχυνσης (άλµα µε προδιάταση και άλµατα µετά από πτώση) διαπιστώθηκε ότι η επιβάρυνση της προδιάτασης είχε επιπτώσεις επιλεκτικά στην απόδοση του άλµατος. Το ύψος άλµατος αυξήθηκε στο άλµα µε προδιάταση έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα σε όλες τις οµάδες, όπως και σε προηγούµενες µελέτες (Gerodimos et al., 2008 Harisson et al., 2001). Εκτός αυτού, το ύψος αναπήδησης στο άλµα µε προδιάταση ήταν υψηλότερο από όλα τα ύψη των 35

36 αλµάτων µετά από πτώση. Αυτά τα αποτελέσµατα υποστηρίζονται µερικώς από προηγούµενες µελέτες (Walse & Wilson, 1997, Tsimaxidis et al., 2009). Ωστόσο, υπάρχουν άλλες µελέτες που ανέφεραν ότι καµία διαφορά δεν υπάρχει µεταξύ άλµατος µε προδιάταση και του άλµατος µετά από πτώση (Komi & Bosco 1978b) ή σε άλλες περιπτώσεις η απόδοση του άλµατος στο άλµα µε προδιάταση ήταν υψηλότερη από το άλµα µετά από πτώση (Asmussen, & Βonde-Petersen, 1974, Voight et al., 1995). εν παρατηρήθηκαν διαφορές στο χρόνο επαφής κατά τη διάρκεια αλµάτων από διάφορα ύψη πτώσης µεταξύ προπονηµένων και απροπόνητων παιδιών. Η διαπίστωση αυτή θα µπορούσε να επιβεβαιωθεί και από προηγούµενες µελέτες (Hoffren et al., 2007 ; Bobbert et al., 1987b). Λαµβάνοντας υπόψη ότι µια µείωση του χρόνου επαφής εκφράζει περίπου µια αύξηση της σκληρότητας (Arampatzis et al., 2001) που θα µπορούσε να υποστηριχθεί ότι τα προπονηµένα παιδιά δεν ήταν σε θέση να ρυθµίζουν την σκληρότητα τους καλύτερα από τα απροπόνητα παιδιά. Αυτό σηµαίνει ότι η υψηλή επίδοσή τους θα µπορούσε να εξηγηθεί από µια ενδεχόµενη υψηλότερη ενεργοποίηση των αγωνιστών µυών τους, όπως παρατηρήθηκε επίσης σε προπονηµένους και απροπόνητους ενήλικες (Viitasalo et al., 1998). Τα αποτελέσµατα µας δείχνουν ότι σε σύγκριση µε το άλµα από ηµικάθισµα, η απόδοση των αλµάτων µετά από πτώση δεν παρουσίασε καµία βελτίωση στα παιδιά στα άλµατα µετά από πτώση από 10 έως 50 εκ. Με βάση το πρότυπο των ενηλίκων, προηγούµενες µελέτες έχουν δείξει ότι µέχρι ένα ορισµένο ύψος πτώσης, 30 εκατ. για τον Voight et al., (1995) και 40 εκατ. για άλλους ερευνητές (Assmussen & Bonde-Petersen, 1974, Bosco & Comi 1978b), υπήρξε µια αύξηση στο ύψος άλµατος σε σύγκριση µε το άλµα από 36

37 ηµικάθισµα. Εντούτοις, περαιτέρω αύξηση του ύψους πτώσης προκάλεσε µια σταθεροποίηση και έπειτα µια µείωση του ύψους άλµατος. Αυτή η µείωση αποδόθηκε σε µια νευρωνική αναστολή επειδή σε ύψη πτώσης υψηλότερα από 40 εκατ. παρατηρήθηκε µια µείωση του H-reflex (Leukel). Αυτή η µείωση αποδόθηκε στους ανασταλτικούς µηχανισµούς του νωτιαίου µυελού που δηµιουργήθηκαν από Ib afferent (Walse NAD Wilson, 1997) ή από προσυναπτική αναστολή (Leukel et al., 2008, Leukel) όπως φαίνεται από µια έρευνα που βασίζεται στην µέτρηση του H-reflex (Leukel et al., 2008). Έχει επίσης αναφερθεί ότι οι ελαστικές µονάδες µυών και τενόντων αποθηκεύουν περισσότερη ελαστική ενέργεια (Asmussen & Bonde-Petersen, 1974). Καθώς τα παιδιά που έχουν πιο ελαστικό τένοντα (Kubo et al., 2001) και άρθρωση (Kubo et al., 2001). Εντούτοις τα αποτελέσµατα µας δείχνουν ότι τα παιδιά δεν µπορούν να χρησιµοποιήσουν αποτελεσµατικά την αποθηκευµένη ελαστική ενέργειά τους κατά τη διάρκεια της έκκεντρης φάσης ενός άλµατος µετά από πτώση µε την αποτελεσµατική ενεργοποίηση των µυών κατά τη διάρκεια της έκκεντρης φάσης. Αυτή η αναποτελεσµατικότητα των παιδιών έχει επιβεβαιωθεί πρόσφατα (Lazaridis, Bassa, Patikas, Giakas, Gollhofer, Kotzamanidis, 2010).Τα αποτελέσµατα αυτής της έρευνας θα µπορούσαν να υποστηριχθούν µερικώς από προηγούµενες µελέτες (Paasuke et al., 2001 Benque et al., 2002) οι οποίες δεν παρουσίασαν βελτίωση στην αλτική απόδοση στα προέφηβα αγόρια από άλµατα µετά από πτώση από 40 εκ. ή µεταξύ του ύψους πτώσης 20 και 40 εκ. (Bencke et al., 2002). Οι Quatman και συν. (2009) δεν βρήκαν επίσης καµία βελτίωση στο ύψος σε έφηβους αθλητές του µπάσκετ χωρίς να αξιολογήσουν το κέρδος όσον αφορά το άλµα από ηµικάθισµα. Η απουσία διαφοράς µεταξύ της απόδοσης στο άλµα από 37

38 ηµικάθισµα και αλµάτων µετά από πτώση στα παιδιά που φάνηκε στην παρούσα µελέτη είναι κοινή σε προπονηµένα και απροπόνητα παιδιά, παρά το γεγονός ότι στους ενήλικες, οι προπονηµένοι φαίνεται να επιτυγχάνουν υψηλότερο κέρδος αναπήδησης σε πτώση από υψηλότερα ύψη σε σύγκριση µε απροπόνητους (Komi & Bosco 1978a). Έτσι αυτό το ζήτηµα µεταξύ παιδιών και ανηλίκων χρειάζεται περαιτέρω, διερεύνηση. ύο πιθανές εξηγήσεις θα µπορούσαν να δοθούν για αυτήν την περίπτωση. Τα παιδιά γενικά παρουσιάζουν υψηλότερο χρόνο επαφής από τους ενήλικες και αυτό είναι ένας παράγοντας που προκαλεί µια διάχυση της αποθηκευµένης ελαστικής ενέργειας χωρίς πρόκληση σηµαντικής βελτίωσης του άλµατος (Bobert 1987a). Η δεύτερη εξήγηση θα µπορούσε να βασιστεί στους Voight και συν. (1987) κατά τους οποίους το κέρδος στην απόδοση του άλµατος κατά τη διάρκεια της εφαρµογής της επιβάρυνσης της προδιάτασης εξαρτάται από την ταχύτητα της διάτασης. Το κέρδος παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της χαµηλής ταχύτητας διάτασης δηλ. κατά τη διάρκεια του άλµατος µε προδιάταση και αλµάτων µετά από πτώση από τα ύψη µέχρι 30 εκ. ενώ για τις υψηλότερες ταχύτητες διάτασης (πχ άλµατα µε πτώση από µεγαλύτερα ύψη) µια αναστολή εµφανίστηκε (Voight et al., 1995). Αδηµοσίευτη έρευνα (Lazaridis, 2005) έδειξε ότι τα παιδιά κατά τη διάρκεια της προσγείωσης αναπτύσσουν υψηλότερες τιµές ταχύτητας από τους ενηλίκους. Ενδεχοµένως αυτό το γεγονός προκάλεσε υψηλότερη αναστολή στα παιδιά και δεν µπορεί αποτελεσµατικά να συµβάλει στο κέρδος αναπήδησης κατά τη διάρκεια των αλµάτων µετά από πτώση που εξετάστηκαν στην παρούσα έρευνα. 38

39 Τα αποτελέσµατα αυτής της έρευνας δείχνουν ότι η επιβάρυνση της διάτασης, εκφρασµένο ως ύψος πτώσης, δεν αύξησε το ύψος άλµατος κατά τη διάρκεια του άλµατος µετά από πτώση αλλά µόνο στο άλµα µε προδιάταση και στα προπονηµένα και απροπόνητα προέφηβα αγόρια και τα κορίτσια. Αυτό ενδεχοµένως δείχνει µια ανικανότητα των προέφηβων παιδιών να µεταφέρουν την αποθηκευµένη ελαστική ενέργειά τους ώστε να εκτελέσουν υψηλότερο άλµα κατά τη διάρκεια του άλµατος µετά από πτώση. 39

40 VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα προέφηβα αγόρια και κορίτσια παρουσίασαν τις υψηλότερες τιµές κατά τη διάρκεια του άλµατος µε προδιάταση έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα. Η αύξηση του ύψους πτώσης δεν είχε καµία επίδραση στην απόδοση του άλµατος χωρίς επίσης να υπάρχει οποιοδήποτε κέρδος έναντι του άλµατος από ηµικάθισµα. Καµία διαφορά δεν παρατηρήθηκε µεταξύ απροπόνητων και προπονηµένων παιδιών σε όλους τους τύπους άλµατος. Τα προπονηµένα παιδιά (αγόρια και κορίτσια) παρουσίασαν καλύτερη απόδοση από τα απροπόνητα σε όλες τις µεταβλητές που µετρήθηκαν χωρίς εντούτοις οποιαδήποτε στατιστικά σηµαντική διαφορά. 40

41 VIΙ.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Anderson, F.C., & Pandy, M.G. (1993). Storage and utilization of elastic strain energy during jumping. Journal of Biomechanics, 26 (12), Arampatzis, A., Falk, S., Walsh, M., & Bruggemann, G.P. (2001) Influence of leg stiffness and its effect on myodynamic jumping performance. Journal of Electromyogr. Kinesiol. 11, Arendt, E., & Dick, R. (1995). Knee injury patterns among men and women in collegiate basketball and soccer. NCAA data and review of literature. Am J Sports Med: 23 (6), Ashley, C.D., & Weiss, L.W. (1994). Vertical Jump Performance and Selected Physiological Characteristic of Women. Journal of Strength and Conditioning Research, 8, 1, Asmussen, E., & Bonde-Petersen, F. (1974). Storage of elastic energy in skeletal muscles in man. Acta Physiol. Scand. 91, , Bassey, E., Littlewood, J.J., & Taylor, S.J. (1997). Relations between compressive axial forces in an instrumented massive femoral implant, ground reaction forces, and integrated electromyographs from vastus lateralis during various osteogenic exercises. J Biomech. 30, Beck R.J., Andriacchi, T.P., Kuo, K.N. (1981). Changes in the gait patterns of growing children. J Bone Joint Surg [Am].63, Bencke, J., Damsgaard, R., Sackmose, A., Jorgensen, P., Jorgensen, K., Klausen, K. (2002). Anaerobic power and muscle strength characteristics of 11 years old elite and non-elite boys and girls from 41

42 gymnastics, team handball, tennis and swimming. Scand. J. Med. Sci. Sports. 12, Blackburn, JR., & Morrissey, MC. (1998). The relationship between open and closed kinetic chain strength of the lower limb and jumping performance. J Orthor Sports Phys Ther 27 (6), Bobbert M.F., Huijing, P.A., & Ingen Schenau., GJ. (1987a). Drop jumping. I. The influence of jumping technique on the biomechanics of jumping. Med. Sci. Sports Exerc. 19 (4), Bobbert, M.F., Huijing, P.A., & Ingen Schenau., GJ. (1987b). Drop jumping. II. The influence of dropping height on the biomechanics of drop jumping. Med. Sci. Sports Exerc. 19 (4), Bobbert, M.F., & Casius, L.J.R. (2005). Is the effect of a countermovement on jump height due to active state development? Med. Sci. Sports Exerc. 37, Bobbert, M.F., Gerritsen, K.G.M., Litjens, M.C.A., van Soest, A.J. (1996). Why is countermovement jump height greater than squat jump height? Med. Sci. Sports Exerc. 28 (11), Bobbert, M.F., & Zandwijk, J.P. (1999). Dynamics of force and muscle stimulation in human vertical jumping, Med. Sci. Sports Exerc. 31 (2), Bosco. C., & Pittera, C. (1982). Zur Trainingswirkung neuentwickelter Sprungiibungen auf die Explosivkraft. Leistungssport 12,

43 Bosco, C., Vitasalo, P., Komi, & Luhtanen, P. (1982). Combined effect of elastic energy and myoelectrical potentiation during stretchshortening cycle exercise. Acta Physiol Scand. 114, Bosco, C., & Komi, P.V. (1980). Influence of aging on the mechanical behavior of the leg extensor muscles. Eur. J. Appl. Physiol. 45, Bosco, C., Luhtanen, P., & Komi, P.V. (1983). A simple method for measurement of mechanical power in jumping. Eur. J. Appl. Physiol. 50, Bradney, M., Pearce, G., & Naughton, G. (1998). Moderate exercise during growth in prepubertal boys: changes in bone mass, size, volumetric density, and bone strength: a controlled prospective study. J Bone Miner Res;13, Buehler-Yund, C. (1999). A longitudinal study of injury rates and risk factors in 5 to 12 year old soccer players. In: Environmental Health. Cincinnati, Ohio: University of Cincinnati,161. Burr, D., Milgrom, C., & Fyhrie, D. (1996). In vivo measurement of human tibial strains during vigorous activity. Bone;18, Caraffa, A., Cerulli, G., Projetti, M., Aisa, G., & Rizzo, A. (1996). Prevention of anterior cruciate ligament injuries in soccer. A prospective controlled study of proprioceptive training. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc: 4 (1), Cavagna, G.A., Saibene, F.P., & Margaria, R. (1965) Effect of negative work on the amount of positive work performed by an isolated muscle. J Appl Physiol. Jan;20,