ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΛΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΥΨΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΛΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΥΨΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΦΗΒΩΝ ΑΓΟΡΙΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ 1

2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ» Τομέας Αγωνιστικών Αθλημάτων Μεταπτυχιακή Διατριβή με τίτλο : «Συγκριτική ανάλυση της αλτικότητας μετά από πτώση από διαφορετικό ύψος πτώσης μεταξύ ενηλίκων ανδρών και προέφηβων αγοριών» Του Αδαμόπουλου Ηλία Εγκεκριμένο από το καθηγητικό σώμα : 1ος Επιβλέπων : Κοτζαμανίδης Χρήστος, Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Α.Π.Θ. 2ος Επιβλέπων Γαλαζούλας Χρήστος, Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Α.Π.Θ. 3ος Επιβλέπων :Γιαννακός Αθανάσιος, Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν στη διεξαγωγή και ολοκλήρωση της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής. Πρώτα, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον κύριο επιβλέποντα καθηγητή κ. Κοτζαμανίδη Χρήστο για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπο μου, ως προς τη διεξαγωγή της έρευνας μου, καθώς επίσης τον Επίκουρο καθηγητή κ. Πατίκα Δημήτριο και τον Επίκουρο καθηγητή κ. Σκούφα Δημήτριο για τις συμβουλές τους. Τέλος, ιδιαίτερες ευχαριστίες θέλω να εκφράσω στους φίλους και συνεργάτες κα. Μπάσσα Λένα, κ. Παράσχο Ηλία και την Ξενοφώντος Ανθή για την αμέριστη βοήθεια, υπευθυνότητα και υπομονή που έδειξαν. 3

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εκτέλεση άλματος από το ίδιο ύψος πτώσης θα μπορούσε να προκαλέσει διαφορετικό επίπεδο έντασης στους ενήλικες και διαφορετικό στα παιδιά και έτσι δικαιολογείται εν μέρει η χαμηλότερη επίδοση που παρουσιάζουν τα παιδιά. Στην έρευνα πήραν μέρος 15 ενήλικες άνδρες (24,07±3,41) και παιδιά (10,50±0,64). Οι εξεταζόμενοι εκτέλεσαν άλματα βάθους από το 75%, 100%, 125% και 150% του μέγιστου κάθετου άλματός τους. Οι παράμετροι που αναλύθηκαν ήταν: το ύψος αναπήδησης, η σκληρότητα στην άρθρωση του γόνατος, η ομαλοποιημένη κάθετη δύναμη αντίδρασης, το κέρδος αναπήδησης, η ηλεκτρομυογραφικά δραστηριότητα αγωνιστών και ανταγωνιστών μυών, ο χρόνος επαφής, και η γωνία, η ροπή και ισχύς της άρθρωσης του γόνατος. Ως κέρδος αναπήδησης ορίστηκε ο λόγος του μέγιστου ύψους αναπήδησης μετά από άλμα βάθους προς το μέγιστο κάθετο άλμα. Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ανάλυση διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (An.O.Va with repeated measurements). Το επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05. Τα αποτελέσματα μας έδειξαν ότι το ύψος αναπήδησης, η σκληρότητα στην άρθρωση του γόνατος και η αγωνιστική δραστηριότητα ήταν μεγαλύτερη στους ενήλικες ενώ η ανταγωνιστική δραστηριότητα, η ομαλοποιημένη κάθετη δύναμη αντίδρασης και το κέρδος αναπήδησης ήταν υψηλότερο στα παιδιά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ενήλικες άνδρες αποδίδουν καλύτερα από τα παιδιά στα άλματα βάθους ακόμα και όταν το ύψος πτώσης έχει ομαλοποιηθεί ως προς το μέγιστο κάθετο άλμα. Ωστόσο, το κέρδος αναπήδησης στα παιδιά χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση. ABSTRACT Jumping from the same height during drop jumps could be a task of different intensity for adults and children and could partially explain children s lower performance. The purpose of this study was to investigate the differences in biomechanical, neuromuscular parameters and jump gain between prepubertal boys and adult males during jumping from various jumping heights normalized to their squat jump heights. Fifteen (n=15) adult males and boys participated in this study. They performed drop jumps from dropping heights equal to 75, 100, 125 and 150% of their squat jump height. The following parameters were examined: Jump height, knee joint stiffness, normalized ground reaction forces, jump gain, EMG agonist and antagonist activity, contact time, and the knee joint ankle, the power and the torque. Jump gain was defined as the ratio of maximum jump height from each drop height to the maximal height during squat jump. Anova with repeated measurements was used for the statistical analysis. Level of significance was set at p<0.05. The obtained results showed that jump height, knee joint stiffness and agonist activity were higher in adults while antagonist activity, normalized ground reaction force and jump gain were higher in children. 4

5 The obtained results indicate that adults males compared to children perform better during drop jumps even when drop heights are normalized to their maximum squat jump. This difference could be attributed to neuromuscular and mechanical parameters. However, the higher jumping gain in children needs further research. 5

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ...4 ABSTRACT.5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Άλμα από ημικάθισμα (SQUAT JUMP) Άλμα με προδιάταση (COUNTERMOVEMENT JUMP) Άλματα βάθους (DROP JUMP) Παράγοντες που επηρεάζουν τα άλματα βάθους..9 2.ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Δυνάμεις αντίδρασης Προπόνηση Ευνοϊκό ύψος πτώσης Παιδί και DJ 15 3.ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΕΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Ερευνητικές- Μηδενικές υποθέσεις Σημασία της έρευνας Οριοθέτηση της έρευνας Περιορισμοί της έρευνας ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δείγμα Όργανα μέτρησης Περιγραφή δοκιμασιών Διαδικασία μέτρησης Καταγραφή χαρκτηριστικών Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ.24 7.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Γενικά χαρακτηριστικά Φάση προενεργοποίησης Φάση ανάσχεσης Φάση ώθησης.40 8.ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΡΓΑΦΙΑ..50 6

7 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η βάδιση, το τρέξιμο και το άλμα είναι ίσως οι πιο συνηθισμένες κινήσεις που εκτελεί ένα άτομο στην καθημερινή του ζωή αλλά και στον αθλητισμό. Άλμα ονομάζεται η πράξη ώθησης του σώματος, προς τα πάνω, από το έδαφος ή άλλη επιφάνεια, η οποία πραγματοποιείται με την ενεργοποίηση των μυών των κάτω άκρων. Το άλμα, όπως και το τρέξιμο είναι μία πλειομετρική άσκηση(fukunaga, T. et al. 1996). Πλειομετρικές ασκήσεις ονομάζονται οι ασκήσεις οι οποίες έχουν ως στόχο την γρήγορη και ισχυρή κίνηση, συνήθως με σκοπό την βελτίωση της απόδοσης σε κάποιο συγκεκριμένο άθλημα, μέσω του κύκλου διάτασης-βράχυνσης(ssc) ( Holcomb,Lander, Rutland and Wilson 1996). Ο κύκλος διάτασης-βράχυνσης (SSC) κατά την διάρκεια της μυϊκής δραστηριότητας ορίζεται η ακολουθία της έκκεντρης σύσπασης από μία άμεσα εκτελεσμένη σύγκεντρη σύσπαση. Στην περίπτωση του άλματος βάθους συγκεκριμένα υπάρχει μία προενεργοποιήση των εκτεινόντων μυών των κάτω άκρων. Η έκκεντρη σύσπαση παίζει σημαντικό ρόλο στον κύκλο διάτασης-βράχυνσης (Komi,1984) καθώς αυξάνει την απόδοση σε σχέση με την καθαρά σύγκεντρη σύσπαση του απομονωμένου μυός (Cavagna et al. 1965,1968; Asmussen and Bonde-Petersen 1974). Παράγοντες που επηρεάζουν απόδοση στα άλματα βάθους με αναπήδηση είναι η συγκέντρωση της ελαστικής ενέργειας κατά τον κύκλο διάτασης-βράχυνσης σε συνδυασμό με την συνεισφορά των αντανακλαστικών του νευρομυϊκού συστήματος (Komi & Gollhofer 1997; Dietz & Noth, 1979; Bosco et al. 1981,1982; Viitasalo & Bosco, 1982). η ικανότητα του μυός να αποθηκεύει και στην συνέχεια να χρησιμοποιεί ελαστική ενέργεια εξαρτάται από: το μήκος του μυός και την ταχύτητα σύσπασης (Cavagna et al., 1965) την ισχύ στο τέλος της διάτασης του μυός και τον χρόνο μετάβασης από την έκκεντρη στη σύγκεντρη φάση (Bosco et al., 1981.) Η επίτευξη όσο το δυνατόν μικρότερου χρόνου στο μεσοδιάστημα (ισομετρική φάση) από έκκεντρη σε σύγκεντρη φάση σημαίνει μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση ελαστικής ενέργειας χωρίς αυτή να χαθεί με τη μορφή θερμότητας Γενικά οι μηχανισμοί που ενεργοποιούνται για να παραχθεί έργο στον μυ στην διάρκεια του κύκλου διάτασης-βράχυνσης είναι οι εξής (Sale, 1985 ): Προενεργοποίηση του κεντρικού νευρικού συστήματος Ελαστικός μηχανισμός του μυοτενόντιου συμπλέγματος Αντανακλαστικά Συσταλτός μηχανισμός 7

8 Το κατακόρυφο άλμα είναι μια από τις πιο συχνά εκτελούμενες κινήσεις στον αθλητισμό, και έχει μελετηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία. (Anderson, & Pandy, 1993; Bobbert, Gerritsen, Litjens, Soest, 1996; Bobbert, & Zandwijk, 1999; Harman, Rosenstein, Frykman, Rosenstein, 1990; Zandwijk, Bobbert, Munneke, 2000). Το κάθετο άλμα θεωρείται ένας από τους κυριότερους παράγοντες αθλητικής απόδοσης, και αποτελεί μία δυναμική πολυαρθρική κίνηση και κατά συνέπεια υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αξιολόγησή της (Baker, 1996). Η απόδοση του άλματος εξαρτάται από την μεταφορά ενέργειας που παράγεται από τους μύες των αρθρώσεων του ισχίου και μεταφέρεται μέσω της άρθρωσης του γόνατος στην ποδοκνημική άρθρωση (Ashley & Weiss 1994). Ακόμα παράγοντες που καθορίζουν την απόδοση του κάθετου άλματος είναι η μέγιστη δύναμη των κάτω άκρων, ο ρυθμός ανάπτυξη της δύναμης και ο νευρομυϊκός συντονισμός της κίνησης (Kraemer & Newton, 1994). Η μέγιστη δύναμη είναι ποιοτικά σημαντική για την απόδοση της ισχύος, γιατί η ισχύς είναι ένα προϊόν της δύναμης και της ταχύτητας. Κατά συνέπεια μια αύξηση στο 1RM (μέγιστη απόδοση δύναμη) συσχετίζεται συνήθως με μια αύξηση στην ισχύ (Rutherford, Greig, Sargeant & Jones, 1986). Ο Ρυθμός ανάπτυξης δύναμης (ΡΑΔ), που είναι η ικανότητα ανάπτυξης της δύναμης, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για τους αθλητές που το άθλημά τους περιέχει εκρηκτικές κινήσεις (ταε κβο ντο, σπριντ, άλματα κλπ) (Hakinnen & Komi, 1981). Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο και για τον υπόλοιπο πληθυσμό, όπως για παράδειγμα τους ηλικιωμένους, όπου η γρήγορη ανάπτυξη μυϊκής δύναμης μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων, γεγονός που σχετίζεται με τη διαταραχή της ισορροπίας (Bellew, 2002). Ως κύριο στόχο, το κάθετο άλμα έχει την μεταφορά του κέντρου μάζας του σώματος προς μία συγκεκριμένη και επιθυμητή κατεύθυνση(philipp and Wilkerson,1990), και πραγματοποιείται με την μεταφορά ενέργειας από την άρθρωση του ισχίου σε αυτήν του γόνατος και εν συνεχεία στην ποδοκνημική άρθρωση. (Oddsson, 1989). Ανάλογα με το είδος της κίνησης και την αρχική θέση, τα κατακόρυφα άλματα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες : 1. Άλμα από ημικάθισμα (Squat Jump) 2. Άλμα με προδιάταση (Counter movement jump) 3. Άλμα μετά με πτώση από κάποιο ύψος (Drop Jump) 1.1.Άλμα από ημικάθισμα (SJ) Σε αυτό το άλμα ο εξεταζόμενος έχει ως αφετηρία την θέση του ημικαθίσματος (λυγισμένα γόνατα στις 90 ο ), και τα χέρια στην μεσολαβή. Ο εξεταζόμενος εκτελεί το άλμα χωρίς την βοήθεια των χεριών και χωρίς κίνηση του κορμού προς τα κάτω jump (Anderson, Pandy 1993). 8

9 1.2.Άλμα με προδιάταση (CMJ) Στο άλμα με προδιάταση ο εξεταζόμενος έχει ως αφετηρία την όρθια θέση με τα χέρια στην μεσολαβή.από τη θέση αυτή εκτελείτε μία γρήγορη κάμψη των αρθρώσεων του ισχίου, του γόνατος και των αστραγάλων πριν από την απογείωση ( Bobbert et al., 1996). Υπάρχει και μία παραλλαγή του άλματος με προδιάταση στην οποία τα χέρια δεν βρίσκονται στην μεσολαβή αλλά είναι ελεύθερα. 1.3.Άλμα μετά με πτώση από κάποιο ύψος (DJ) Στο άλμα μετά με πτώση από κάποιο ύψος ο εξεταζόμενος πέφτει από μία ανυψωμένη από το έδαφος πλατφόρμα και έρχεται σε επαφή με το έδαφος με τις άκρες των δαχτύλων των ποδιών, εκτελώντας κάμψη στα γόνατα και τα ισχία και στην συνέχεια εκτελεί ένα καινούργιο άλμα. 1.4.Παράγοντες που επηρεάζουν τα άλματα βάθους(drop Jumps) Παράγοντες που προσδιορίζουν και μπορούν να επηρεάσουν την εκτέλεση ενός drop jump είναι: 1. Το φύλλο (Bosco 1985; Bosco &Komi 1980) 2. Η ηλικία (Haywood 1999, Davies, White & Young, 1983; Kubo, Kanehisa, Kawakami & Fukanaga, 2001) 3. Το προπονητικό υπόβαθρο (Ηakkinen & Komi 1985; Hakkinen, 1989) 4. Η τεχνική εκτέλεσης (Bobbert, Huijing, Van Ingen Schenau, 1987; Walsh & Wilson., 1997) 5. Το επίπεδο ανάπτυξης (Hass, Schick, Tillman, Chow, Brunt & Cauraugh, 2005; Croce, Russell, Swartz & Decoster, 2004) 6. Η προφορική ανατροφοδότηση (Onate, Guskiewicz & Sullivan, 2001) 7. Ο τύπος των μυϊκών ινών (Mero, Luhtanen, Viitasalo & Komi., 1981; Bosco, Ito, Komi, Luhtanen, Rahkila, Rusko & Viitasalo 1982; Komi & Bosco,1978) 8. Τα ελαστικά στοιχεία του μυός (Kubo, Kawakami & Fukunaga, 1999) 9. Την ελαστικότητα του τένοντα (Voigt, Simonsen, Dyhre-Poulsen & Klausen, 1995; Walsh & Wilson., 1997) 10. Το ύψος πτώσης (Viitasalo et al., 1998) Η Σκληρότητα Η σκληρότητα περιγράφει τη σχέση της δύναμης (ροπή) και της παραμόρφωσης (επιμήκυνσης) που προκαλεί στο μυοτενόντιο σύστημα (Butler et al., 2003). Η σκληρότητα υπολογίζεται ως το πηλίκο της καταβαλλόμενης δύναμης ως προς την επιμήκυνση του μυοτενοντίου συστήματος K= F/Δx Κ= σκληρότητα, F= δύναμη Χ= μήκος ΜΤΣ 9

10 Υπάρχουν τρεις κατηγορίες σκληρότητας: 1. Η σκληρότητα μέλους Kleg = F/Δx (Latash & Zatsiorsky, 1993) 2. Η σκληρότητα άρθρωσης Kjoint=ροπή άρθρωσης/ γωνιακή μετατόπιση άρθρωσης (Farley CT, 1998) και 3. Η Σκληρότητα τένοντα: Kten= F/ διάταση τένοντα Τεχνική εκτέλεσης Oι Bobbert και συν. (1987), έχουν αναφέρει δύο διαφορετικές τεχνικές στην εκτέλεση του drop jump. Η πρώτη τεχνική ονομάστηκε countermovement drop jump (CDJ) κατά την οποία συμπεριλαμβάνονταν μία πιο προοδευτική κίνηση του κέντρου μάζας από κάτω προς τα επάνω και συνεπώς κατά την διάρκεια της προσγείωσης το μέγεθος της κίνησης είναι μεγαλύτερο. Η δεύτερη τεχνική οριζόταν ως Bounce drop jump (BDJ) και στην οποία υπήρχε μία γρήγορη χρονικά μετατροπή της κίνησης από την πτώση μέχρι το κάθετο άλμα. Σύμφωνα με τον Bobbert 1990., η πιθανότητα να κάνει κάποιος μεγαλύτερη κίνηση προς τα κάτω μετά την προσγείωση είναι αυξημένη εάν το ύψος που θα επιλεγεί για το άλμα αυξηθεί και δεν υπάρξει έλεγχος της τεχνικής της κίνησης. Σε αυτή την περίπτωση η νευρομυική λειτουργία παραπέμπει σε άλλα είδη αλμάτων και όχι σε αυτά που ενδιαφέρει την παρούσα έρευνα. Ο ερευνητής αναφέρει πως κατά τη διάρκεια του (BDJ) όπου και ο αθλητής έχει πολύ μικρό χρόνο επαφής με το έδαφος παρατηρείται μεγαλύτερο άλμα και απόδοση σε σχέση με το (CDJ) στο οποίο ο αθλητής έχει μεγαλύτερο διάστημα παραμονής στο έδαφος. Αυτό το γεγονός της ανάγει στο συμπέρασμα πως οι εκτελέσεις τέτοιων αλμάτων (drop jump) από την ίδια αφετηρία μπορούν να δώσουν διαφορετικά αποτελέσματα και τιμές στο τέλος Διαφορές μεταξύ των δυο φύλων Όσον αφορά τις διαφορές μεταξύ των δυο φύλων έρευνα των Bosco και Komi (1980) έδειξε ότι η απόδοση των ανδρών ήταν καλύτερη από αυτή των γυναικών. Στις νεαρές ηλικιακές ομάδες τα αποτελέσματα και για τα δυο φύλα ήταν παρόμοια, αλλά, μετά την ηλικία των 15 ετών η απόδοση των κοριτσιών ήταν χαμηλότερη από αυτή των αγοριών. Επίσης, οι ενήλικες άνδρες παρουσίασαν πολύ καλύτερη απόδοση από αυτή των γυναικών. Οι Komi & Bosco (1978) επισήμαναν ότι η απόδοση δύναμης των κοριτσιών είναι 20-30% χαμηλότερη από αυτή των ανδρών. Σύμφωνα με τους συγγραφείς μια πιθανή εξήγηση της μείωσης της απόδοσης σε ηλικιωμένους μπορεί να είναι η σχετική κατανομή των γρήγορων και αργών μυϊκών ινών στους εκτείνοντες των ποδιών. 10

11 1.4.4.Η προπόνηση Η προπόνηση επίσης επηρεάζει την απόδοση του κατακόρυφου άλματος. Έρευνα των Viitasalo και συν. (1998), έδειξε διαφορές μεταξύ προπονημένων και απροπόνητων εξεταζόμενων κατά την εκτέλεση αλμάτων βάθους. Συγκεκριμένα οι προπονημένοι άλτες πήδηξαν 32% υψηλότερα στο DJ40 και 34% υψηλότερα στο DJ80 από την ομάδα ελέγχου. Η διαφορά μεταξύ των δυο ομάδων στη νευρομυϊκή λειτουργία αποδόθηκε στις διαφορές του προπονητικού υπόβαθρου και/ή στις κληρονομικές ικανότητες. Ο HortobaÂgyi (1982) βρήκε ότι οι απροπόνητοι αθλητές που προετοιμάστηκαν με άλματα βάθους, είχαν μεγαλύτερη επίδοση σε αλτικά τεστ από τους αθλητές που έκαναν προπόνηση με βάρη. Οι Schmidtblicher, Golhofer και Frick (1987) ανέφεραν ότι η προπόνηση τεσσάρων εβδομάδων με άλματα βάθους προκαλεί μεγαλύτερη βελτίωση στην απόδοση του κύκλου διάτασης βράχυνσης σε σύγκριση με την απλή ομόκεντρη συστολή. Προηγούμενες έρευνες (Leukel, Taube, Gruber, Hodapp, Golhofer, 2008; Leukel, Golhofer, Keller Taube, 2008) απέδειξαν ότι η διέγερση του κινητικού νευρώνα αυξάνεται σε μέγεθος με την αύξηση του ύψους πτώσης αλλά μειώνεται όταν το ύψος πτώσης στα άλματα βάθους ξεπεράσει τα 60cm. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία δεν έχει ερευνηθεί το ιδανικό ύψος πτώσης στα άλματα με πτώση (DJ) σε παιδιά προεφηβικής ηλικίας. Ενδιαφέρον θα ήταν να διερευνηθεί το ιδανικό ύψος πτώσης σε άλματα μετά από πτώση (DJ) σε αγόρια και κορίτσια προεφηβικής ηλικίας, αθλούμενα και μη Διέγερση ανταγωνιστών μυών Ως συνδιέγερση (coactivation ή cocontraction) ορίζεται η ενεργοποίηση των αγωνιστών που συνοδεύεται από ταυτόχρονη χαμηλότερη ενεργοποίηση των ανταγωνιστών μυών μιας άρθρωσης (Solomonow & Krogsgaard, 2001). Η συνδιέγερση των αγωνιστών και ανταγωνιστών μυών βασίζεται στην αρχή της αντίστροφης νεύρωσης, σύμφωνα με την οποία προκαλείται διέγερση των κινητικών νεύρων του αγωνιστή και ταυτόχρονη αναστολή της δράσης των ανταγωνιστών μυών. Αυτή η διαδικασία ρυθμίζεται τελικά μέσω των μηχανισμών του νωτιαίου μυελού, επειδή αγωνιστές και ανταγωνιστές ενεργοποιούνται ενιαία από τα κέντρα του εγκεφάλου σύμφωνα με την αρχή του κοινού οδηγού (DeLuca & Mambritto, 1987). Η διέγερση των ανταγωνιστών μυών έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αρνητικής ροπής σε σχέση με τη ροπή των αγωνιστών, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο τη συνισταμένη ροπή (net torque) που παράγεται κατά τη σύσπαση του μυός (Maganaris, Baltzopoulos & Sargeant, 1998c). Έχει ακόμα βρεθεί ότι οι ανταγωνιστές μύες μέσω του μηχανισμού της αμοιβαίας αναστολής (reciprocal inhibition) παρεμποδίζουν το νευρικό σύστημα να διεγείρει πλήρως τους αγωνιστές της κίνησης (Milner, Cloutier, Leger & Franklin, 1995; Tyler & Hutton, 1986). Με την πρώτη ματιά, λοιπόν, φαίνεται ότι η διέγερση των ανταγωνιστών μυών διαδραματίζει ανασταλτικό ρόλο στην παραγωγή δύναμης και γενικότερα στην απόδοση των αθλητών. Πέρα από τα μειονεκτήματα, η συνδιέγερση παρουσιάζει και εμφανή πλεονεκτήματα. Συγκεκριμένα, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της σταθερότητας της άρθρωσης (Aagaard, 11

12 Simonsen, Andersen, Magnusson, Bojsen-Moller & Dyhre-Poulsen, 2000; Carpentier, Duchateau & Hainaut, 1996; Kellis, 1998; Kellis & Baltzopoulos, 1999b; Solomonow & Krogsgaard, 2001), στο ρεγουλάρισμα της μηχανικής αντίστασης της άρθρωσης (Baratta, Solomonow, Zhou, & Zhu., 1988; Solomonow, Baratta, Zhou & D'Ambrosia, 1988), καθώς και στην παραγωγή κινήσεων που χαρακτηρίζονται από συντονισμό και ακρίβεια (DeLuca & Mambritto, 1987; Solomonow & Krogsgaard, 2001). H ανταγωνιστική δραστηριότητα δεν είναι ίδια σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων. Οι σημαντικότεροι από αυτούς που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία είναι, αναφορικά: ο τύπος της σύσπασης, η ταχύτητα της σύσπασης, η άρθρωση που ασκείται, οι μύες που εμπλέκονται, το εύρος της κίνησης η ηλικία διαφορές μεταξύ ενηλίκων και ηλικιωμένων, η νευρομυϊκή κόπωση, οι τραυματισμοί, η κινητική μάθηση, οι προσαρμογές της προπόνησης δύναμης, και η ηλικία όσον αφορά της διαφορές προεφήβων- ενηλίκων- που θα απασχολήσουν την παρούσα εργασία. 2.ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Η προπόνηση της κατακόρυφης αλτικής ικανότητας αποτελεί μια σημαντική και εξειδικευμένη μορφή προπόνησης σε πολλά αγωνίσματα ισχύος (δύναμης και ταχύτητας). Πολλοί ερευνητές ασχολήθηκαν με τα μέγιστα κατακόρυφα άλματα και τα ερευνητικά αποτελέσματα προσέφεραν πάρα πολλά στην εξέλιξη της προπονητικής διαδικασίας (Komi & Bosco, 1978; Arambatzis et al. 2001a&b; Walsh, Arampatzis, Schade & Bruggemann, 2004; Kotzamanidis, 2006). Έχει βρεθεί θετική συσχέτιση της κατακόρυφης αλτικής ικανότητας με τη βελτίωση της μέγιστης ικανότητας ισχύος (Bosco, 1985; Schmidtbleicher, 1991; Viitasalo, Salo & Lachtinen,1998). 2.1.Δυνάμεις αντίδρασης Οι Judex και Zernicke (2000) έδειξαν ότι το ανώριμο οστό είναι ευαίσθητο σε υψηλά ποσοστά πίεσης. Μερικές πρωτοποριακές μελέτες στους ανθρώπους μέτρησαν την πίεση οστών κατά τη διάρκεια των σωματικών δραστηριοτήτων όπως περπάτημα, τρέξιμο και άλματα βάθους από διάφορα ύψη. ( Milgrom, Finestone & Levi, 2000; Burr, Milgrom & Fyhrie 1997; Ekenman, Halvorsen & Westblad, 1997) Ενδιαφέρουσα ήταν η διαπίστωση ότι υψηλότερης έντασης άσκηση (άλματα βάθους από τα μεγαλύτερα ύψη) δεν προκάλεσαν υψηλότερη κνημιαία πίεση. (Milgrom et al., 2000). Παραμένει άγνωστο, εάν αυτό ισχύει και στα παιδιά. Στους ενήλικες, τα άλματα DJ από τα ύψη cm δεν προκάλεσαν υψηλότερη κνημιαία πίεση (Milgrom et al., 2000). 12

13 2.2.Προπόνηση Η συστηματική άθληση και ο τύπος προπόνησης είναι δύο ακόμη παράγοντες που επηρεάζουν τις προσαρμογές του μυοσκελετικού συστήματος (Bencke, Damsgaard, Saekmose, Jorgensen, Jorgensen & Klausen, 2002). Η προπόνηση της κατακόρυφης αλτικής ικανότητας αποτελεί μια σημαντική και εξειδικευμένη μορφή προπόνησης σε πολλά αγωνίσματα ισχύος (δύναμης και ταχύτητας). Πολλοί ερευνητές ασχολήθηκαν με τα μέγιστα κατακόρυφα άλματα και τα ερευνητικά αποτελέσματα προσέφεραν πάρα πολλά στην εξέλιξη της προπονητικής διαδικασίας (Komi & Bosco, 1978; Arambatzis et al. 2001a&b; Walsh, Arampatzis, Schade & Bruggemann, 2004; Kotzamanidis, 2006). Έχει βρεθεί θετική συσχέτιση της κατακόρυφης αλτικής ικανότητας με τη βελτίωση της μέγιστης ικανότητας ισχύος (Bosco, 1985; Schmidtbleicher, 1991; Viitasalo, Salo & Lachtinen,1998). Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι η προπόνηση δύναμης μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα επίπεδα νευρομυϊκής ενεργοποίησης και στα επίπεδα δύναμης (Ozmum, Mikesky & Surburg, 1994). Άλλες μελέτες έχουν δείξει μια αρκετά καλή συσχέτιση μεταξύ της μέγιστης δύναμης των κάτω άκρων και του μέγιστου ύψους άλματος (Blackburn & Morrissey, 1998). Σκληρότητα Αρχικά υπήρχε η θεώρηση ότι η ελαστικότητα του τένοντα (passive stiffness) παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της απόδοσης κατά τα άλματα βάθους (Kubο, Morimoto, Komuro, Tsunoda, Fukanaga, 2007). Σε άλλες έρευνες όμως (Horita, Komi, Nicol & Kyrolainen, 2002; Hoffren, Ishikawa and Komi, 2007) προτάθηκε πως σημαντικότερος παράγοντας για την μεταφορά της ενέργειας είναι η ενεργή σκληρότητα (active stiffness) δηλαδή η σκληρότητα των ελαστικών στοιχείων εντός του μυός. Η αλληλεπίδραση μεταξύ αντανακλαστικών και stiffness στους εκτείνοντες μύες του γόνατος παίζει σημαντικό ρόλο στην απόδοση των αλμάτων μετά από πτώση. Ακόμα έχουν παρατηρηθεί διαφορές στην χρήση της ελαστικής ενέργειας μεταξύ σκληρού και μαλακού μυοτενόντιου συστήματος (ΜΤΣ). Στο μαλακό ΜΤΣ η αποθήκευση ελαστικής ενέργειας είναι μεγαλύτερη αλλά δεν αποδίδεται γρήγορα κατά την σύγκεντρη φάση (Bobbert, 2001). Αντίθετα έχει παρατηρηθεί πως ασκούμενοι με πιο σκληρό Αχίλλειο τένοντα απορροφούν λιγότερη ελαστική ενέργεια αλλά την αποδίδουν πιο γρήγορα (Arampatzis et al, 2006). Τέλος οι Arampatzis και συν. το 2001 βρήκαν πως απαιτείται μια βέλτιστη τιμή σκληρότητας του ΜΤΣ για να παραχθεί η μεγαλύτερη δυνατή τιμή ισχύος. 2.3.Ευνοϊκό ύψος πτώσης Μια σημαντική παράμετρος των αλμάτων βάθους είναι το ευνοϊκό ύψος πτώσης. Σε έρευνα των Viitasalo και συνεργατών (1998), όπου χρησιμοποιήθηκαν άλματα βάθους από 0,80m και 0,40m, βρέθηκε ότι οι αθλητές του τριπλούν διέφεραν σε όλες τις μεταβλητές και για τα δυο άλματα (DJ40 και DJ80) με εξαίρεση τη φάση ώθησης. Οι αθλητές πήδηξαν 32% υψηλότερα στο DJ40 και 34% υψηλότερα στο DJ80 13

14 από την ομάδα ελέγχου. Επίσης, οι άλτες παρουσίασαν βραχύτερες δυνάμεις απόσβεσης και συνολικό χρόνο επαφής και μεγαλύτερο μέσο όρο και μέγιστες δυνάμεις αντίδρασης από την ομάδα ελέγχου. Η αύξηση στο ύψος πτώσης από 0,40 m σε 0,80 m δεν παρουσίασε καμία σημαντική επίδραση στο ύψος της κάθετης αναπήδησης ή στους χρόνους επαφής. Ωστόσο, η αύξηση του ύψους πτώσης προκάλεσε αύξηση στη μέση και τη μέγιστη τιμή των δυνάμεων απόσβεσης και για τις δυο ομάδες και για την ομάδα ελέγχου συσχετίστηκε με μια μείωση στη φάση ώθησης. Οι Bobbert και συνεργάτες (1987) αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια του bounce drop jump (BDJ), στο οποίο οι άλτες έχουν πολύ μικρό χρόνο επαφής, υψηλότερα επίπεδα δύναμης παράγονται σε σύγκριση με το countermovement drop jump (CDJ) στο οποίο οι άλτες έχουν μεγαλύτερο χρόνο επαφής. Αυτό δείχνει εμφανώς το γεγονός ότι από το ίδιο αρχικό ύψος πτώσης μπορούν να προκύψουν διαφορετικές τιμές στα άλματα. Ποσοστιαία μεταβολή ύψους πτώσης Οι Ishikawa και Komi (2004) μελέτησαν τις αλλαγές που επιφέρει η ποσοστιαία μεταβολή του ύψους πτώσης και βρήκαν ότι το ηλεκτρομυογράφημα όλων των μυών που εξετάστηκαν αυξήθηκε κατά την προενεργοποίηση και την φάση επαφής όσο αυξάνονταν το ύψος πτώσης, ενώ αντίθετα μειώθηκε κατά την φάση ώθησης. Ακόμα βρέθηκε ότι το εύρος της διάτασης και της βράχυνσης του μυοτενόντιου συμπλέγματος δεν παρουσίασε αλλαγές αντίθετα με την μυική ίνα και τον νευρώδη ιστό που παρουσίασαν ξεκάθαρες αλλαγές με την αύξηση του ύψους πτώσης. Τέλος παρατηρήθηκε ότι κατά την διάρκεια της φάσης επαφής η αλλαγή στην επιμήκυνση της μυικής ίνας είναι μικρότερη από αυτήν του νευρώδη ιστού όσο αυξάνει η ένταση της πτώσης. Σε μία παρόμοια έρευνα που έγινε από τους Ishikawa, Niemela και Komi (2005) βρέθηκε ότι η κάθετη αντίδραση αυξάνει όσο αυξάνεται το ύψος πτώσης ενώ ο χρόνος πτήσης αυξάνει στα αρχικά ύψη και στην συνέχεια μειώνεται. Ακόμα παρατηρήθηκε ότι ο νευρώδης ιστός όλων των μυών που εξετάστηκαν επιμηκύνεται με την αύξηση του ύψους πτώσης. Τέλος βρέθηκε ότι η ελαστική υποχώρηση μειώνεται με την αύξηση του ύψους πτώσης. Τέλος σε μία πρόσφατη έρευνα (Sousa, Ishikawa, Vilas-Boas and Komi, 2007) παρατηρήθηκε ότι η μέγιστη δύναμη αντίδρασης και μέγιστη ταχύτητα πτώσης αυξήθηκαν με την αύξηση του ύψους πτώσης ενώ το μέγιστο ύψος αναπήδησης αυξήθηκε μέχρι ένα επίπεδο. Όσον αφορά το EMG, στην προενεργοποίηση, και για τους δύο μείς, έχουμε αύξηση του σήματος όσο αυξάνει το ύψος πτώσης. Στην έκκεντρη φάση παρατηρείται αύξηση μόνο στα πολύ μεγάλα ύψη ενώ στην φάση ώθησης δεν παρατηρείται καμία σημαντική διαφορά. Ακόμα βρέθηκε ότι η συμπεριφορά του μυοτενόντιου συμπλέγματος, και των δύο μυών, παρουσίασε παρόμοια συμπεριφορά σε όλα τα ύψη πτώσης και τέλος το εύρος της διάτασης και των δύο μυών αυξήθηκε με την αύξηση του ύψους πτώσης, ενώ το εύρος της βράχυνσης παρέμεινε σταθερό. 14

15 2.4.Παιδί και DJ Η πρώτη επαφή του παιδιού με τα άλματα είναι λίγο μετά την ηλικία των 2 ετών. Σε αυτήν την ηλικία αρχίζει να μαθαίνει να χρησιμοποιεί την αναπήδηση. Τα άλματα χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες ανάλογα με την κατεύθυνση (κάθετη ή οριζόντια), τον τρόπο προσγείωσης (με ένα ή δύο πόδια) ή τον τρόπο απογείωσης. Η χρονική σειρά με την οποία γνωριζει το παιδί τα άλματα είναι (Haywood 1999): Άλμα από κάποιο ύψος Οριζόντια απογείωση Κάθετη απογείωση Το παιδί μέχρι την ηλικία των 5-6 ετών μαθαίνει όλες τις μορφές των αλμάτων (Haywood 1999). Το αν η εκτέλεση των αλμάτων, που είναι περίπλοκες κινήσεις, είναι σωστές επηρεάζεται από τα πρώιμα στάδια κινητικής μάθησης, κυρίως στην ηλικία των ετών (Payne & Isaacs, 2002). Ο Bosco, 1985 προτείνει πως το κεντρικό νευρικό σύστημα στις μικρές ηλικίες δεν είναι ώριμο και το κατώφλι ενεργοποίησης στα τενόντια όργανα του Golgi είναι χαμηλό σε σχέση µε τους ενήλικες και αυτό οφείλεται στο γεγονός της ανάγκης της προστασίας του σώματος ενάντια σε υψηλές επιβαρύνσεις. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολλές μελέτες σχετικά με τα άλματα βάθους σε παιδιά. Kάποιες από αυτές ασχολήθηκαν με την τεχνική προσγείωσης και μελέτησαν τις δυνάμεις της επίγειας αντίδρασης, τα ελαστικά στοιχεία του μυός αλλά και το πιο πρόγραμμα προπόνησης είναι καταλληλότερο για την παραγωγή έργου και τις διαφορές αυτών των στοιχείων μεταξύ παιδιών και ενηλίκων, αγοριών και κοριτσιών, μεταξύ προπονημένων και απροπόνητων. Δυνάμεις αντίδρασης Σε έρευνα των McKay, Tsang, Heinonen, MacKelvie, Sanderson και Khan (2005), μετρήθηκαν οι μέγιστες δυνάμεις αντίδρασης, τα μέγιστα ποσοστά δύναμης, και ο χρόνος για την αύξηση της δύναμης από 12 διαφορετικά άλματα σε μια δυναμοπλατφόρμα. Τα βασικά συμπεράσματα αυτής της μελέτης είναι ότι οι μέγιστες κάθετες δυνάμεις αντίδρασης που πραγματοποιήθηκαν από 9.5 χρονών παιδιά κατά τη διάρκεια του άλματος κυμάνθηκαν από 2 έως 5 φορές του σωματικού βάρους, και τα άλματα με δυο πόδια προκάλεσαν δυνάμεις μεγαλύτερες από 3.4 φορές του σωματικού βάρους. Προηγούμενες μελέτες βρήκαν ότι τα παιδιά αναπτύσσουν δυνάμεις κάθετης αντίδρασης 1 φορά μεγαλύτερη του σωματικού βάρους ενώ περπατούν (Beck, Andriacchi & Kuo, 1981) και 3 φορές μεγαλύτερες του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια του τρεξίματος. (Engsberg, Lee & Patterson, 1991) Μέγιστες δυνάμεις κάθετης αντίδρασης των 8.5 φορές μεγαλύτερες του σωματικού βάρους (5.6 φορές μεγαλύτερες του σωματικού βάρους στην αρχική επαφή) έχουν πρόσφατα αναφερθεί σε προσγειώσεις από κιβώτιο 61 cm. Σε αυτήν τη μελέτη, οι τιμές των μέγιστων δυνάμεων κάθετης αντίδρασης ήταν σταδιακά υψηλότερες όταν τα εξεταζόμενα παιδιά εκτέλεσαν άλματα βάθους από 10, 30, και 50 εκατοστά. Εντούτοις, αυτή η σχέση δεν ήταν γραμμική. 15

16 Τεχνική πρσγείωσης Όσο αναφορά την τεχνική της προσγείωσης δεν έχει μελετηθεί επαρκώς στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας παρόλο που η προσγείωση μετά από πτώση από κάποιο ύψος εμπλέκεται με την αύξηση των τραυματισμών σε όλες τις αθλητικές δεξιότητες. Οι έρευνες που έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα είναι περιορισμένες και αναφέρονται κυρίως σε ενήλικες (Hewett, Stroupe, Nance, Noyes, 1996; Houston, Vigert, Ashton-Miller, Wojtys, 2001; Fagenbaum, Darling, 2003; Lephatr, Ferris, Riemann, Myers & Fu, 2002; McNair, Prapavessis, Callender, 2000; Onate et al., 2001, Prapavessis, McNair, 1999) και περιορισμένος αριθμός σε προέφηβους (Croce et al., 2004, Hass et al., 2004, Sigg, Belyea & Ives, 2001, Swartz, Decoster, Russel, Croce, 2006). Σκληρότητα Σε έρευνα που έγινε από τον Oliver και Smith (2010) βρέθηκε ότι σε συνεχόμενες αναπηδήσεις (hopping), αγόρια και άνδρες είχαν ίδιο επίπεδο σκληρότητας όταν αναπηδούσαν σε αργή συχνότητα ενώ σε γρηγορότερη συχνότητα οι άνδρες ήταν σε θέση να αναπηδήσουν με μεγαλύτερη σκληρότητα. Ακόμα οι Lloyd και συν. το 2011 βρήκαν ότι σε μέγιστες συνεχόμενες αναπηδήσεις (hopping) οι έφηβοι ηλικίας 15 χρονών είχαν σημαντικά μεγαλύτερη σκληρότητα κάτω άκρου (leg stiffness) σε σχέση με παιδιά ηλικία 9-12 χρονών ενώ σε υπομέγιστες δεν βρέθηκαν διαφορές. Σε έρευνα που έγινε σε 6χρονα παιδιά από τους Wang και συν. (2004) η μικρή απόδοση που παρατηρήθηκε αποδόθηκε: στην ανώριμη τεχνική αναπήδησης (ελλιπής προδιάταση και έκταση κάτω άκρων) και στην μικρή σκληρότητα του ΜΤΣ Τέλος σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τους Korff και συνεργάτες (2009) παρατηρήθηκε πως οι προέφηβοι δεν μπορούν να ρυθμίσουν την σκληρότητα των κάτω άκρων καθώς δεν βρέθηκε συσχέτιση της σκληρότητας και της παραγόμενης ισχύος και πως η σκληρότητα του ΜΤΣ των έφηβων συσχετίζονταν θετικά με την μυϊκή μάζα ενώ δεν βρέθηκε παρόμοια συσχέτιση στους προέφηβους. Ευνοϊκό ύψος πτώσης Όσο αφορά την επίδραση του ύψους πτώσης στα παιδιά οι McKay και συν. βρήκαν στατιστικά σημαντική επίδραση της αλλαγής του ύψους πτώσης στην κάθετη αντίδραση του εδάφους χωρίς όμως να παρατηρηθεί διαφορά στην επίδοση. Οι Quantman και συν., σε προέφηβες αθλήτριες καλαθοσφαίρισης, βρήκαν ότι η αύξηση του ύψους πτώσης από τα 15 στα 45 εκατοστά δεν επιφέρει καμία επίδραση στην επίδοση. Σε πρόσφατη έρευνα οι Lazaridis και συν. αναφέρουν ότι η μείωση στην επίδοση στα άλματα μετά από πτώση στα παιδιά μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες που σχετίζονται με την μεγαλύτερη μείωση της σκληρότητας που παρατηρείται,σε σχέση με τους ενήλικες, με την αύξηση του ύψους πτώσης. 16

17 Δεν έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες με ποσοστιαία αλλαγή του ύψους πτώσης, ούτε με ύψος πτώσης σχετικοποιημένο ως προς την μέγιστη κάθετη αναπήδηση και θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μελετηθούν οι διαφορές που παρουσιάζονται και μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων. 3.ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν να μελετηθούν οι διαφορές που παρουσιάζονται στα δυναμικά, κινηματικά και ηλεκτρομυογραφικά χαρακτηριστικά του ατόμου καθώς και στην αλτική απόδοση, σε ενήλικες άνδρες και προέφηβα αγόρια, με την ποσοστιαία αλλαγή του ύψους πτώσης κατά την εκτέλεση ενός άλματος βάθους (Drop jump), καθώς επίσης και οι διαφορές ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 4.ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Ανεξάρτητες Ομάδα (2) Ύψος πτώσης(4) Εξαρτημένες Ύψος άλματος Διάρκεια Στηρικτικής φάσης Σχετική Κάθετη δύναμη αντίδρασης Γωνία γόνατος στην φάση προενεργοποίησης Γωνία γόνατος στην φάση αρχικής επαφής Μέγιστη Γωνία Κάμψης στην φάση στήριξης Μέγιστη Ταχύτητα κάμψης γόνατος Μέγιστη Ταχύτητα ώθησης γόνατος Ηλεκτρομυογράφημα εκτεινόντων γόνατος στην φάση προενεργοποίησης Ηλεκτρομυογράφημα εκτεινόντων γόνατος στην φάση ανάσχεσης Ηλεκτρομυογράφημα εκτεινόντων γόνατος στην φάση ώθησης Ανταγωνιστική δραστηριότητα καμπτήρων μυών του γόνατος Πίνακας 1. Οι ανεξάρτητες και οι εξαρτημένες μεταβλητές που αναλύθηκαν. 17

18 4.1.Ερευνητικές-Μηδενικές υποθέσεις Ερευνητική Υπόθεση Τα προέφηβα αγόρια (Η1) θα διαφέρουν με τους ενήλικες άνδρες(η2) σε όλες τις εξαρτημένες μεταβλητές που θα μελετηθούν. 1η Μηδενική Υπόθεση Το Ύψος Άλματος κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 2η Μηδενική Υπόθεση Η Διάρκεια της Στηρικτικής φάσης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 3η Μηδενική Υπόθεση Η Σχετική Κάθετη δύναμη αντίδρασης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%,DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 4η Μηδενική Υπόθεση Η Γωνία γόνατος στην φάση προενεργοποίησης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 5η Μηδενική Υπόθεση Η Γωνία γόνατος στην φάση αρχικής επαφής κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 6η Μηδενική Υπόθεση Η Μέγιστη Γωνία Κάμψης στην φάση στήριξης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 18

19 7η Μηδενική Υπόθεση Η Μέγιστη Ταχύτητα κάμψης γόνατος κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 8η Μηδενική Υπόθεση Η Μέγιστη Ταχύτητα ώθησης γόνατος κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 9η Μηδενική Υπόθεση Το Ηλεκτρομυογράφημα των εκτεινόντων του γόνατος στην φάση προενεργοποίησης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 10η Μηδενική Υπόθεση Το Ηλεκτρομυογράφημα των εκτεινόντων του γόνατος στην φάση ανάσχεσης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 11η Μηδενική Υπόθεση Το Ηλεκτρομυογράφημα των εκτεινόντων του γόνατος στην φάση ώθησης κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 12η Μηδενική Υπόθεση Η Ανταγωνιστική δραστηριότητα καμπτήρων μυών του γόνατος κατά την εκτέλεση των αλμάτων μετά από πτώση (DJ) από τέσσερα διαφορετικά ύψη (DJ75%, DJ100%, DJ125%, DJ150%) δεν θα είναι διαφορετικό ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. 4.2.Σημασία της έρευνας Από την παρούσα έρευνα ενδεχομένως να εξάγουμε πολύτιμα συμπεράσματα που θα μας βοηθήσουν στην επιλογή του ευνοϊκού ύψους πτώσης και στη αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη χρήση της πλειομετρικής προπόνησης στην παιδική, και όχι μόνο, ηλικία. 19

20 4.3.Οριοθέτηση της έρευνας Το δείγμα το οποίο χρησιμοποιήθηκε ήταν 15 μη αθλούμενοι ενήλικες και 15 μη αθλούμενα προέφηβα αγόρια ηλικίας 9-11 ετών. Όλοι οι ενήλικες συµµετέχοντες έδωσαν την έγγραφη συγκατάθεσή τους πριν από την συµµετοχή τους, ενώ για τους προέφηβους, υπέγραψαν την φόρμα αποδοχής και συναίνεσης στην έρευνα οι γονείς τους. Οι προέφηβοι βρισκόντουσαν στο πρώτο στάδιο της σεξουαλικής ωρίμανσης κατά Tanner (1962).Ο καθορισμός του σταδίου ωρίμανσης έγινε από τους γονείς τους και από την επίδειξη φωτογραφιών της ηβικής ανάπτυξης (Duke, Litt & Gross, 1980). Όλοι οι συμμετέχοντες δεν εμφάνιζαν οποιοδήποτε σύμπτωμα νευρολογικής φύσεως καθώς και δεν είχαν υποστεί τραυματισμό στην άρθρωση της ποδοκνημικής ή του γόνατος καθώς και στην σπονδυλική στήλη. Αποκλείστηκαν από την έρευνα άτομα παχύσαρκα (ποσοστό λίπους άνω του 30%) και υπέρβαρα λόγω των προβλημάτων που δημιουργεί ο λιπώδης ιστός όταν παρεμβάλλεται μεταξύ ηλεκτροδίων και μυός (Blimkie, Sale & Bar-Or, 1990; Kellis,1998;Solomonow et al.,1994). Όλες οι μετρήσεις έγιναν από τον ίδιο ερευνητή και κάτω από τις σταθερές συνθήκες (χώρος, θερμοκρασία, υγρασία, ώρα μετρήσεων). 4.4.Περιορισμοί της έρευνας Κατά τη διάρκεια των μετρήσεων δεν ήταν δυνατό να ελεγχθεί η σωματική κόπωση και η ψυχολογική διάθεση του δείγματος. 5.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 5.1.Δείγμα Το δείγμα αποτέλεσαν 15 μη αθλούμενοι ενήλικες και 15 μη αθλούμενα προέφηβα αγόρια ηλικίας 9-11 ετών. Ομάδα Ηλικία Ύψος(εκατοστά) Βάρος(κιλά) Άνδρες 24,07±3,41 179,87±5,54 80,13±8,63 Παιδιά 10,50±0,64 144,79±5,81 40,79±5,51 Πίνακας 2:Οι μέσοι όροι και οι τυπικές αποκλίσεις των σωματομετρικών χαρακτηριστικών των συμμετεχόντων ανά ηλικιακή ομάδα 20

21 5.2.Όργανα μέτρησης Η καταγραφή και αξιολόγηση του ΗΜΓ των αγωνιστών και ανταγωνιστών μυών του γόνατος έγινε με τον τηλεμετρικό ηλεκτρομυογράφο BTS Τelemg (Milano, Italy). Για την καταγραφή των κινηματικών και δυναμικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το σύστημα κινηματικής ανάλυσης VICON 612 με έξι M3 κάμερες (Oxford Metrics Ltd., Oxford, Oxforshire, UK) προσαρμοσμένο σε συνθήκες ανάλυσης αλμάτων (προσαρμογή της συνθήκες φωτεινότητας χώρου και συχνότητα λήψης ν=100 Hz). Για την καταγραφή των δυναμικών χαρακτηριστικών του ατόμου χρησιμοποιήθηκε η δυναμοπλατφόρμα Bertec 40 x 60 εκ. (Bertec Corporation, Columbusm OH, USA). Η μέτρηση του σωματικού λίπους έγινε με το δερματοπτυχόμετρο LAFAYETTE (Lafayette Instrument Co. Lafayette, Indiana, USA). 21

22 Οι ανθρωπομετρικές διεργασίες περιελάμβαναν εκτός από μέτρηση ύψους και σωματικής μάζας και μετρήσεις όπως μήκος ισχίου, πάχος γόνατος και ποδοκνημικής άρθρωσης με ειδικό ανθρωπομετρικό όργανο. (Model 01291, Lafayette Instrument Company, Lafayette, Indiana. 5.3.Περιγραφή των δοκιμασιών Οι εξεταζόμενοι εκτέλεσαν μέγιστα άλματα από ημικάθισμα ( Squat jump) και άλματα βάθους ( Drop jump) από τα ακόλουθα ύψη πτώσης: 75%, 100%, 125% και 150% τις μέγιστης επίδοσης του squat jump. 5.4.Διαδικασία μέτρησης Αρχικά συμπληρώνονταν η καρτέλα του εξεταζόμενου που περιελάμβανε το ιστορικό του και ανθρωπομετρικά μεγέθη (σωματικό ύψος και σωματική μάζα). Αφού ο εξεταζόμενος πραγματοποιούσε ζέσταμα (δαπεδοεργόμετρο, δυναμικές ασκήσεις) εκτελούσε 2 άλματα από ημικάθισμα (Squat Jump) για εξοικείωση και 3 για αξιολόγηση, από τα οποία κρατούσαμε το καλύτερο. Στην συνέχεια εκτελούσε άλματα βάθους από το 75%, 100%. 125% και 150% του μέγιστου Squat Jump. Εκτελούταν 2 άλματα για εξοικείωση και 3 για αξιολόγηση από κάθε ύψος. Τα άλματα εκτελέστηκαν με τυχαία σειρά και τα χέρια στην μεσολαβή. 5.5.Καταγραφή χαρκτηριστικών Καταγραφή κινηματικών χαρκτηριστικών Η καταγραή των κινηματικών χαρακτηριστικών πραγματοποιήθηκε με δεκαέξι ανακλαστήρες (14mm) που τοποθετήθηκαν σε ανατομικά σημεία των δύο κάτω άκρων και της πυελικής ζώνης. (αμφίπλευρα σε, μύτη ποδιού, φτέρνα, ποδοκνημική άρθρωση, άρθρωση γόνατος, μηρός, κνήμη, λαγόνια άκανθα ) Πριν από την καταγραφή της κίνησης, κάθε εξεταζόμενος καταγράφονταν σε μία στατική θέση στον χώρο εκτέλεσης των αλμάτων, η οποία χρησιμοποιήθηκε ως σημείο αναφοράς για τον ορισμό και την κίνηση των αρθρώσεων. 22

23 5.5.2.Καταγραφή ηλεκτρμυογρφήματος Για τη συλλογή του ΗΜΓ χρησιμοποιήθηκαν διπολικά κυκλικά ηλεκτρόδια επιφανείας μιας χρήσης Αg-AgCl (Fiab Spa) διαμέτρου 0,8 cm, τα οποία συνδέθηκαν με τη συσκευή καταγραφής μέσω οπτικής ίνας. Η απόσταση μεταξύ των κέντρων των ηλεκτροδίων ήταν 1.2 εκατοστά για να αποφευχθεί η πιθανότητα συλλογής σήματος από κοντινούς μύες (cross talk). Η καταγραφή του ΗΜΓ πραγματοποιήθηκε στον έξω πλατύ, στον δικέφαλο μηριαίο, στην έσω κεφαλή του γαστρκνημίου και στον πρόσθιο κνημιαίο. Η λήψη σήματος έγινε με συχνότητα 1000 Hz ανά κανάλι, και ομαλοποιήθηκε για τις συχνότητες από 10 Hz (High pass) εώς 500 Hz (Low pass) ως ποσοστό της μέγιστης τιμής σήματος. Για την ανάλυση του ΗΜΓ έγινε επξεργασία του ακατέργαστου σήματος. Έπειτα ανόρθωση και υπολογισμός της μέσης τετραγωνικής ρίζας του ΗΜΓ. Για την αξιολόγηση της σχέσης ΗΜΓ-κίνησης χρησιμοποιήθηκαν απόλυτες τιμές. Έγινε η συλλογή όλων των σημάτων (ΗΜΓ) σε μία ενιαία μονάδα BTS Τelemg (Milano, Italy) και μαζί με τα δυναμικά και τα κινηματικά στο σύστημα Vicon Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων Ο εξοπλισμός VICON 612 με έξι M3 κάμερες (Oxford Metrics Ltd., Oxford, Oxforshire, UK) χρησιμοποιήθηκε για να καταγράψει την τρισδιάστατη κίνηση 16 ειδικών ανακλαστήρων διαμέτρου 2.5 εκατοστών. Αρχικά πραγματοποιήθηκε μια στατική προσπάθεια στην οποία ζητήθηκε από τον εξεταζόμενο να παραμείνει ακίνητος στο κέντρο της δυναμοπλατφόρμας για 3 δευτερόλεπτα. Η διαδικασία αυτή έγινε για να υπάρχει το μηδενικό σημείο ως σημείο αναφορας ωστέ να δημιουργηθεί αργότερα το τρισδιάστατο κινημτικό μοντέλο. Για τους σκοπούς της κινηματικής, ηλεκτρομυογραφικής και κινητικής ανάλυσης το καλύτερο άλμα (βάση ύψους άλματος-επίδοσης) συλλέχθηκε και επεξεργάστηκε περεταίρω. Για τους σκοπούς της ΗΜΓ ανάλυσης και συγκεκριμένα για το μέγεθος αυτής (amplitude) πραγματοποιήθηκε Advanced Analysis μέσω του λογισμικού Matlab 7.1 η οποία περιελάμβανε φιλτράρισμα και ανόρθωση του σήματος, και στην συνέχεια ομαλοποίηση της μέσης τιμής του σήματος (mean) ως προς την μέγστη τιμή (max) του SJ. Οι μέγιστε κάθετες δυνάμεις αντίδρασης με το έδαφος σχετικοποιήθηκαν ως προς την σωματική μάζα σε kg για να εξαλειφθεί η παράμετρος βάρος μεταξύ των δύο ηλικιακών κατηγοριών. Η επίδοση στο άλμα υπολογίστηκε με δύο τρόπους για την αξιοπιστία της τιμής: α) από τους χρόνους πτήσης, β)από το λογισμικό Vicon Motion Analysis System με αυτόματη και άμεση ένδεθξη της επίδοσης. 23

24 6.ΣΤΑΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ανάλυση διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (2x5) (An.O.Va with repeated measurements) με διόρθωση Bonferroni. Έλεγχος επιμέρους διαφορών έγινε με post-hoc scheffe test Το επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0,05. 7.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 7.1 Γενικά χαρακτηριστικά 7.1.1Ύψος αναπήδησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=34,296, p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=180,853,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδας p>,05. Σχ.1: Το ύψος αναπήδησης σε εκ. μετά από πτώση από τέσσερα διαφορετικά ύψη 24

25 7.1.2.Κέρδος αναπήδησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=76,026, p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=1358,299,p<,05). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * * * * * Σχ.2: Το ποσοστιαίο κέρδος αναπήδησης ως προς το μέγιστο κάθετο άλμα 34 25

26 7.1.3.Χρόνος επαφής Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=9,985,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=8,039,p<,05). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * * * Σχ.3: Η διάρκεια της στηρικτικής φάσης 26

27 7.2.Φάση προενεργοποίησης Στο κεφάλαιο αυτό θα παρουσιαστούν όλες οι μεταβλητές που παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν στην φάση της προενεργοποίησης. Αυτές είναι Γωνία Γόνατος 50 ms πριν την επαφή Γωνία Γόνατος Τη Στιγμή Της Επαφής ΗΜΓ αγωνιστών μυών Γωνία Γόνατος 50 ms πριν την επαφή Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=8,861,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=27,755,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.4: Γωνία κάμψης στην άρθρωση του γόνατος σε μοίρες 50ms πριν την επαφή 27

28 7.2.2.Γωνία Γόνατος Τη Στιγμή Της Επαφής Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=5,085,p<,05) και της ομάδας (F(1,28)=17,019,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * Σχ.5:Η γωνία κάμψης της άρθρωσης του γόνατος σε μοίρες την χρονική στιγμή της επαφής 28

29 7.2.3.ΗΜΓ αγωνιστών μυών στην Προενεργοποίηση Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=21,514,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=17,457,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.6: ΗΜΓ έξω πλατύ στη φάση προενεργοποίησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 29

30 7.2.4.ΗΜΓ γαστρκνημίου μυός στην Προενεργοποίηση Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,48)=216,120,p<,01) και της ομάδας (F(1,16)=51,099,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.7: ΗΜΓ γαστροκνήμιου στη φάση προενεργοποίησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 30

31 ΗΜΓ πρόσθιου κνημιαίου μυός στην Προενεργοποίηση Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,48)=639,894,p<,01) και της ομάδας (F(1,16)=19,019,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.8: ΗΜΓ πρόσθιου κνημιαίου στη φάση προενεργοποίησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 31

32 7.3.Φάση ανάσχεσης Στο κεφάλαιο αυτό θα παρουσιαστούν όλες οι μεταβλητές που παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν στην φάση της ανάσχεσης. Αυτές είναι Ομαλοποιημένη Μέγιστη Κάθετη Δύναμη Αντίδραση στη φάση ανάσχεσης Μέση γωνιακή ταχύτητα φάση ανάσχεσης Γωνία γόνατος την στιγμή της μέγιστης κάμψης Ροπή Άρθρωσης Γόνατος Σκληρότητα ΜΤΣ Άρθρωσης Γόνατος ΗΜΓ αγωνιστών μυών στην φάση ανάσχεσης Ανταγωνιστική Δραστηριότητα στην Φάση Ανάσχεσης Ομαλοποιημένη Μέγιστη Κάθετη Δύναμη Αντίδραση στη φάση ανάσχεσης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=14,460,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=20,343,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.9: Κάθετη δύναμη αντίδρασης σχετικοποιημένη ως προς τη σωματική μάζα στη φάση ανάσχεσης 32

33 7.3.2.Μέση γωνιακή ταχύτητα φάση ανάσχεσης. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=18,817,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=14,523,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.10:Η μέση γωνιακή ταχύτητα στην άρθρωση του γόνατος στη φάση ανάσχεσης. 33

34 7.3.3.Γωνία γόνατος την στιγμή της μέγιστης κάμψης. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=32,077,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=131,261,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.11:Η γωνία κάμψης της άρθρωσης του γόνατος τη χρονική στιγμή της μέγιστης κάμψης. 34

35 7.3.4.Ροπή Άρθρωσης Γόνατος Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων δεν προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης και της ομάδας p>,05 Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.11: Η ροπή στο σημείο μέγιστης κάμψης του γόνατος 35

36 7.3.5.Σκληρότητα ΜΤΣ Άρθρωσης Γόνατος Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=7,236,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=12,823,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.12:Η σκληρότητα στα τέσσερα διαφορετικά ύψη πτώσης 36

37 7.3.6.ΗΜΓ αγωνιστών μυών στην φάση ανάσχεσης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=28,735,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=30,961,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.13: ΗΜΓ έξω πλατύ στη φάση ανάσχεσης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 37

38 7.3.7.ΗΜΓ γαστρκνημίου μυός στην φάση ανάσχεσης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,48)=94,696,p<,01) και της ομάδας (F(1,16)=262,421,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * * * * * Σχ.14: ΗΜΓ γαστροκνημίου μυός στη φάση ανάσχεσης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 38

39 7.3.8.Ανταγωνιστική Δραστηριότητα των καμπτήρων του γόνατος στην Φάση Ανάσχεσης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=30,094,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=301,032,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα,p>,05. * Σχ.15:Η ανταγωνιστική δραστηριότητα των καμπτήρων του γόνατος(οπίσθιοι μητιαίοι)στην φάση ανάσχεσης. 39

40 7.4.Φάση ώθησης Στο κεφάλαιο αυτό θα παρουσιαστούν όλες οι μεταβλητές που παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν στην φάση της ώθησης. Αυτές είναι Ομαλοποιημένη Κάθετη Αντίδραση Εδάφους Φάση Ώθησης Μέση Γωνιακή ταχύτητα φάση ώθησης Μέγιστη κάθετη ταχύτητα ώθησης Μηχανική Ισχύς Άρθρωσης Γόνατος ΗΜΓ αγωνιστών μυών στην φάση ώθησης Ανταγωνιστική δραστηριότητα στην φάση ώθησης Ομαλοποιημένη Κάθετη Αντίδραση Εδάφους Φάση Ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων δεν προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης p>,05 αλλά παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική επίδραση της ομάδας (F(1,28)=11,134,p<,05). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.16: Κάθετη δύναμη αντίδρασης σχετικοποιημένη ως προς τη σωματική μάζα στη φάση ώθησης 40

41 7.4.2.Μέση Γωνιακή ταχύτητα φάση ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=6,443,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=12,222,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.17:Η μέση γωνιακή ταχύτητα στην άρθρωση του γόνατος στη φάση ώθησης. 41

42 7.4.3.Μέγιστη κάθετη ταχύτητα ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων δεν προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης αλλά παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική επίδραση της ομάδας (F(1,28)=182,331,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσηςκαι ομάδα, p>,0 Σχ.18:Η κάθετη ταχύτητα απογείωσης στα τέσσερα διαφορετικά ύψη πτώσης. 42

43 7.4.4.Μηχανική Ισχύς Άρθρωσης Γόνατος Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=96,039,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=1005,491,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.19: Η ισχύς στα τέσσερα διαφορετικά ύψη πτώσης 43

44 7.4.5.ΗΜΓ αγωνιστών μυών στην φάση ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=24,044,p<,01). αλλά προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση της ομάδας (F(1,28)=23,918,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.20: ΗΜΓ έξω πλατύ στη φάση ώθησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 44

45 7.4.6.ΗΜΓ γαστρκνημίου μυός στην φάση ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,48)=132,365,p<,01) και της ομάδας (F(1,16)=15,528,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * * * * * Σχ.21: ΗΜΓ γαστροκνημίου στη φάση ώθησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 45

46 7.4.6.ΗΜΓ πρόσθιου κνημιαίου μυός στην φάση ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,48)=248,553,p<,01) και της ομάδας (F(1,16)=496,885,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. * * * * * Σχ.22: ΗΜΓ πρόσθιου κνημιαίου στη φάση ώθησης σχετικοποιημένo προς το μέγιστο ΗΜΓ του SJ 46

47 7.4.7.Ανταγωνιστική δραστηριότητα των καμπτήρων του γόνατος στην φάση ώθησης Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε στατιστικά σημαντική επίδραση του ύψους πτώσης (F(3,84)=185,125,p<,01) και της ομάδας (F(1,28)=10,898,p<,01). Δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων ύψος πτώσης και ομάδα, p>,05. Σχ.24:Η ανταγωνιστική δραστηριότητα των καμπτήρων του γόνατος(οπίσθιοι μηριαίοι)στην φάση ώθησης. 47