* ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ * Νο. 20

Transcript

1 * ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ * Νο. 20 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 6 Απριλίου 1995 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αρ. Πρωτ.: /34/Β0013 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ & Δ.Π. ΠΟΛ.: 1108 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (13η) ΤΜΗΜΑ Β ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση της αριθμ. 625/94 γνωμοδότησης Ν.Σ.Κ. Σας κοινοποιούμε την αριθμ. 625/1994 γνωμοδότηση του Δ τμήματος του Ν.Σ.Κ., η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υφυπυργό Οικονομικών και παρακαλούμε για την εφαρμογή της. Με τη γνωμοδότηση αυτή έγινε δεκτό ότι η σύσταση καθέτων ιδιοκτησιών ακινήτου μεταξύ των μελών της Κοινοπραξίας Βιομηχάνων - Βιοτεχνών συγκροτήμτος πρώην Λαναρά - Κύρτση, δεν εμπίπτει στις φορολογικές απαλλαγές του άρθρου 4 του ν. 4458/1965, δεδομένου ότι η περιέλευση του δικαιώματος οργάνωσης της βιομηχανικής περιοχής από την ΕΤΒΑ στην Κοινοπραξία αντίκειται στο άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 4458/1965 που επιτρέπει την παραχώρηση αυτού (του δικαιώματος) μόνο σε νομικά πρόσωπα, καθόσον η Κοινοπραξία αποτελεί ένωση προσώπων (αστική εταιρεία) στερουμένη νομικής προσωπικότητας. ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Με εντολή Υπουργού Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΙΛΑΤΗΣ 1

2 ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΣ 625/94 ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ.: 12577/94 ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΜΗΜΑ Δ Συνεδρίασις της Σύνθεση: Προεδρεύων: Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.: Νομικοί Σύμβουλοι: Πάρεδροι: Εισηγητής: Ευτύχιος Κορουγένης, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ. Κυριαζής Πέτρος Χρ. Τσεκούρας, Ε. Βολάνης, Η. Παπαδόπουλος, Γρ. Κρόμπας, Θ. Ρεντζεπέρης. Κ. Καποτάς, Π. Κιούσης, Στ. Δέτσης, Φ. Ιατρέλλης. Φοίβος Ιατρέλλης, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. Αριθμός ερωτήματος: /624/Β0013/ Δ/νσης Φορολογίας Κεφαλαίου (13η) Υπουργείου Οικονομικών. Περίληψη ερωτήματος: Εάν υπάγεται στις φορολογικές απαλλαγές του άρθρου 4 του Ν. 4458/65 η σύσταση καθέτων οριζοντίων ιδιοκτησιών, μεταξύ των μελών της "Κοινοπραξίας Βιομηχάνων - Εμποροβιοτεχνών Συγκροτήματος πρώην Λαναρά - Κύρτση", επί του Βιομηχανικού αυτού συγκροτήματος. Το ιστορικό της υποθέσεως, όπως προκύπτει από το παραπάνω έγγραφο της Δ/νσεως Φορολογίας Κεφαλαίου και τα λοιπά στοιχεία και έγγραφα του φακέλλου έχει ως εξής: Με το 5850/93 συμβόλαιο του συμβ/φου Αθηνών Παν. Στασινοπούλου τα 40 μέλη της "Κοινοπραξίας Βιομηχάνων - Εμποροβιοτεχνών Συγκροτήματος πρώην Λαναρά - Κύρτση" (εφεξής η "Κοινοπραξία") απέκτησαν κατά (άνισα μεταξύ τους) ποσοστά εξ αδιαιρέτου και κατά τη διαδικασία του άρθρου 46α του Ν. 1892/90 "Για τον εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη και άλλες διατάξεις", που προστέθηκε με το άρθρο 14 του ν. 2000/91 "Για την αποκρατικοποίηση κ.λ.π.", το σύνολο του ενεργητικού της υπό εκκαθάριση εταιρείας "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΑΒΕΕ" (θυγατρική της ΕΤΒΑ). Στο εν λόγω ενεργητικό περιλαμβανόταν κατά κύριο λόγο το βιομηχανικό συγκρότημα πρώην Λαναρά - Κύρτση που αποτελείται από εδαφική έκταση, κείμενη στη θέση Κολοκυνθού στις οδούς Κηφισσού, Ακράγαντος και Αντιγόνης, εμβαδού τ.μ. στην οποία υφίστανται 29 ισόγεια και πολυόροφα κτίρια. Με την με αριθμ. πρωτ /624/ αίτηση της προς τη Δ/νση Φορολογίας Κεφαλαίου του Υπουργείου Οικονομικών, η Κοινοπραξία υποστηρίζει ότι ολόκληρο το βιομηχανικό συγκρότημα είναι χαρακτηρισμένο και ενταγμένο στο ν. 4458/1965 και 742/1977 περί βιομηχανικών περιοχών, προκειμένου να ιδρυθεί μέσα στην οικοπεδική αυτή έκταση το ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ, σύμφωνα με την αριθμ /817/ Κοινή Υπουργική απόφαση των Υπουργών Βιομηχανίας Ενέργειας και Δημοσίων Εργων και ότι Φορέας της οργάνωσης της 2

3 Βιομηχανικής αυτής περιοχής ορίστηκε η Ε.Τ.Β.Α., η οποία παρεχώρησε το δικαίωμα του φορέα στην Κοινοπραξία και στα μέλη της, σύμφωνα με την παράγραφο β του άρθρου 1 του ν. 2000/1991. Ηδη, τα μέλη της Κοινοπραξίας προτίθενται να συστήσουν μεταξύ τους και επί του προαναφερθέντος βιομηχανικού συγκροτήματος Λαναρά - Κύρτση που απέκτησαν κάθετες (σε συνάρτηση με τα επιμέρους κτίρια) και οριζόντιες (σε συνάρτιση με τους επιμέρους ορόφους κάθε κτιρίου) ιδιοκτησίες κατά τις διατάξεις του Ν. 3741/29, 1024/71, 1002 και 1117 Α.Κ., ούτως ώστε σε κάθε μελος να περιέλθει, ανάλογα προς το εξ αδιαιρέτου ποσοστό συνιδιοκτησίας του μία ή περισσότερες κάθετες ή οριζόντιες ιδιοκτησίες με τα αντίστοιχα ποσοστά εξ αδιαιρέτου επί της όλης εκτάσεως. Με την προαναφερθείσα αίτησή της η Κοινοπραξία ζητεί να απαλλαγούν τα μέλη της από το φόρο διανομής - μεταβίβασης με τον ισχυρισμό ότι στην προκειμένη περίπτωση έχουν εφαρμογή οι απαλλακτικές διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 4458/65. Ενόψει τούτων η Δ/νση Φορολογίας Κεφαλαίου (13η) ζητεί να γνωμοδοτήσει το Νομικό Συμβούλιο για τη νομιμότητα του παραπάνω αιτήματος, καθόσον της "δημιουργήθηκαν αμφιβολίες αν κατά τη διανομή, τα μέλη της Κοινοπραξίας - φυσικά πρόσωπα - ως φορείς οργάνωσης και εκμετάλλευσης θα τύχουν απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 4458/1965, δεδομένου ότι από την παράγραφο 3 του άρθρου 1 του Ν. 4458/65 προκύπτει ότι η Ε.Τ.Β.Α. μπορεί να προβαίνει στην οργάνωση και εκμετάλλευση βιομηχανικών περιοχών συμπράττουσα με Ν.Π.Δ.Δ. κ.λ.π. ή να παραχωρήσει το δικαίωμα αυτό (της οργάνωσης και εκμετάλλευσης) σε άλλα νομικά πρόσωπα και όχι σε φυσικά, όπως είναι η κοινοπραξία, έστω και αν αυτή (η Κοινοπραξία) κατέστη φορέας οργάνωσης και εκμετάλλευσης για την αποκρατικοποίηση σύμφωνα με το ν. 2000/1991 (άρθρο 1 παρ. 1)". Για το παραπάνω ερώτημα το Ν.Σ.Κ. γνωμοδότησε ως εξής: Ι. Στο άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4458/65 "Περί Βιομηχανικών περιοχών", όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 του Ν. 742/77 ορίζονται τα εξής: "Δια Προεδρικών Διαταγμάτων εκδιδομένων προτάσει των Υπουργών Συντονισμού και Βιομηχανίας - Ενέργειας, μετ' απόφασιν του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, δύνανται να καθορίζονται δια την βιομηχανικήν, βιοτεχνικήν και εν γένει οικονομικήν ανάπτυξιν της Χώρας και εις τας διαφόρους περιοχάς αυτής και εντός των πλαισίων των υφισταμένων Σχεδίων και Προγραμμάτων Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος, Βιομηχανικαί Περιοχαί δια την εγκατάστασιν εν αυταίς πάσης φύσεως βιομηχανιών, ναυπηγοεπισκευαστικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων, ως και επιχειρήσεων επεξεργασίας, αποθηκεύσεως και εμπορίας αγροτικών προϊόντων. Μέχρι της εγκρίσεως σχεδίων και προγραμμάτων χωροταξίας, αι βιομηχανικαί περιοχαί καθορίζονται δια Προεδρικών Διαταγμάτων, εκδιδομένων προτάσει των Υπουργών Συντονισμού και Βιομηχανίας - Ενέργειας, μετ' απόφασιν του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας και Περιβάλλοντος. Ο ειδικότερος προσδιορισμός της θέσεως εκτάσεως και των ορίων εκάστης Βιομηχανικής Περιοχής γίνεται δι' αναφοράς εις απλούν διάγραμμα οριζοντιογραφίας δι' αποφάσεως των Υπουργών Βιομηχανίας - Ενέργειας και Δημοσίων Εργων, εκδιδομένης μετά γνώμην Επιτροπής της Ελληνικής Τραπέζης Βιομηχανικής Αναπτύξεως (Ε.Τ.Β.Α.) αποτελουμένης εκ του Διοικητού και των Υποδιοικητών αυτής και δημοσιευομένης δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως..." Περαιτέρω στην παρ. 3 του ίδιου άρθρου ορίζεται: "Μετ' έγκρισιν του Υπουργού Βιομηχανίας - Ενέργειας η Ε.Τ.Β.Α. δύναται να προβαίνει εις την οργάνωσιν και εκμετάλλευσιν βιομηχανικών περιοχών συμπράττουσα μετά Ν.Π.Δ.Δ., Δήμων και Κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων ή να παραχωρήσει το δικαίωμα τούτο εις έτερα νομικά πρόσωπα διαθέτοντα τας καταλλήλους τεχνικάς και οικονομικάς προϋποθέσεις. Οι όροι της συμπράξεως ή παραχωρήσεως καθορίζονται δια συμβάσεως καταρτιζομένης προς τούτο μεταξύ Ε.Τ.Β.Α. και των τρίτων". Σύμφωνα δε με το άρθρο 2 του Ν. 742/77 "Η οργάνωση και εκμετάλλευσις των Βιομηχανικών περιοχών ανήκει αποκλεστικώς στην Ε.Τ.Β.Α. Α.Ε.". 3

4 Τέλος, κατά το άρθρο 4 του πιο πάνω Ν. 4458/65 "Πάσα δικαιοπραξία αφορώσα την υπό του φορέως του δικαιώματος οργανώσεως και εκμεταλλεύσεως της βιομηχανικής περιοχής κτήσιν της κυριότητας επί των αναγκαίων δια την ίδρυσιν αυτής εδαφικών εκτάσεων και των συναφών ετέρων εμπραγμάτων δικαιωμάτων ή την υπ' αυτού προς τρίτους μεταβίβασιν δικαιώματος κυριότητος ή σύστασιν εμπραγμάτων δικαιωμάτων, ή εκμισθώσεων ή σύστασιν άλλης ενοχικής σχέσεως και εν γένει πάσα εμπράγματος ή ενοχική δικαιοπραξία αφορώσα έκτασιν προοριζομένην δια την οργάνωσιν βιομηχανικής περιοχής απαλλάσσεται παντός φόρου, τέλους, εισφοράς, δικαιώματος ή άλλης επιβαρύνσεως υπέρ του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Δήμων και Κοινοτήτων και παντός τρίτου υφισταμένων ή επιβληθησομένων εν τω μέλλοντι, υποβαλλομένη εις πάγιον τέλος χαρτοσήμου εκ δραχμών εκατόν...". Ερμηνεύοντας την παραπάνω διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Ν. 4486/65 η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου έκρινε (κατά πλειοψηφία) με την 52/94 Γνωμοδότησή της, που αποδέχθηκε και ο Υπουργός Οικονομικών (αρ. πρωτ /418/ Πολ. 1200), ότι "η παρεχόμενη από τη διάταξη αυτή απαλλαγή δεν καταλαμβάνει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο έχων το δικαίωμα οργάνωσης της βιομηχανικής περιοχής μεταβιβάζει ομού μετά της εδαφικής έκτασης και το κτίσμα, το οποίο έχει ανεγείρει ούτος". Η άποψη αυτή της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. καλύπτει όχι μόνο την περίπτωση μεταβίβασης εδαφικής έκτασης με κτίσμα από το φορέα οργάνωσης βιομηχανικής περιοχής προς τρίτους, αλλά και κάθε δικαιοπαραξία (εμπράγματη ή ενοχική) που αφορά έκταση προοριζόμενη για την οργάνωση βιομηχανικής περιοχής. Κατά συνέπεια, με βάση την προαναφερθείσα γνωμοδότηση, δεν υπάγεται στις φορολογικές απαλλαγές του άρθρου 4 του ν. 4486/65 η συγκεκριμένη περίπτωση συστάσεως καθέτων - οριζοντίων ιδιοκτησιών, αφού, όπως αναφέρθηκε σε κάθε κάθετη και οριζόντια ιδιοκτησία που συνιστάται θα αντιστοιχεί ήδη υφιστάμενο κτίσμα. Και τούτο, ανεξάρτητα από το εάν η Κοινοπραξία ή τα μέλη αυτής κατέστησαν φορείς οργανώσεως της αντίστοιχης βιομηχανικής περιοχής. ΙΙ. Περαιτέρω και ως προς το ζήτημα αυτό θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι η Ε.Τ.Β.Α., ως φορέας οργάνωσης της συγκεκριμένης Βιομηχανικής περιοχής, (και υπό την εκδοχή ότι πρόκειται πράγματι για βιομηχανική περιοχή), δεν είχε μεταβιβάσει το τυχόν δικαίωμά της αυτό προς τη θυγατρική της εταιρεία "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ Α.Β.Ε.Ε." και ως εκ τούτου δεν περιλαμβανόταν στα περιουσιακά αυτής στοιχεία. Επομένως και μόνο εξ αυτού του λόγου δεν ήταν δυνατόν να περιέλθει στην Κοινοπραξία με την αγορά απ' αυτήν του ενεργητικού της "ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ Α.Β.Ε.Ε.". Σημειωτέον ότι ούτε και στο 5850/93 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Παν. Στασινόπουλου, γίνεται οποιαδήποτε μνεία σε δικαίωμα οργάνωσης βιομηχανικής περιοχής. Εξάλλου, περιέλευση του δικαιώματος οργάνωσης της βιομηχανικής περιοχής στην Κοινοπραξία θα αντέκειτο στο άρθρο 1 παρ. 3 του Ν. 4458/65 που επιτρέπει την παραχώρηση αυτού μόνο σε νομικά πρόσωπα, καθόσον η Κοινοπραξία αποτελεί ένωση προσώπων (αστική εταιρεία) στερούμενη νομικής προσωπικότητας. Την απαίτηση δε αυτή του ν. 4458/65 δεν παραμερίζει η διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 εδ. β Ν. 2000/91 κατά την οποία αποκρατικοποίηση για την εφαρμογή του νόμου αυτού θεωρείται, μεταξύ άλλων, και "η μεταβίβαση σε ιδιώτες φορέων του Δημοσίου, περιουσιακών στοιχείων, δικαιωμάτων και προνομίων των φορέων αυτών...". Και τούτο διότι η διάταξη αυτή δεν μπορεί να έχει την έννοια ότι καθιστά επιτρεπτή, στα πλαίσια των ιδιωτικοποιήσεων, και τη μεταβίβαση ειδικών δικαιωμάτων σε ιδιώτες, τα οποία άλλες διατάξεις και για ειδικούς λόγους επιβάλλουν να περιέρχονται μόνο σε νομικά πρόσωπα. ΙΙΙ. Τέλος, θα πρέπει να προστεθεί ότι γεννώνται σοβαρές αμφιβολίες αν το συγκρότημα πρώην Λαναρά - Κύρτση αποτελεί βιομηχανική περιοχή κατά την έννοια των Ν. 4458/46 και 742/77, για τους ακόλουθους λόγους: α) Ο καθορισμός μιας περιοχής ως βιομηχανικής γίνεται κατά το άρθρο 1 παρ. 1 εδ. 1 του Ν. 4458/65 με προεδρικό διάταγμα, μόνο δε για τον ειδικότερο προσδιορισμό αυτής ως προς τη θέση, έκταση και τα όριά της απαιτείται κατά το εδ. 3 του ίδιου άρθρου απόφαση των Υπουργών Βιομηχανίας Ενέργειας και ΠΕΧΩΔΕ, η οποία αναφέρεται σε απλό διάγραμμα οριζοντιογραφίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν προκύπτει από πουθενά να έχει εκδοθεί προεδρικό διάταγμα που 4

5 να καθορίζει το συγκρότημα πρώην Λαναρά - Κύρτση ως βιομηχανική περιοχή. Υφίσταται μόνο μία υπουργική απόφαση (53962/817/ ) του Υπουργού Βιομηχανίας και Δημοσίων Εργων κατ' επίκληση των Ν. 4458/65 και Ν. 742/77, που κι αυτή καθορίζει τούτο απλώς ως χώρο για την ίδρυση, εγκατάσταση και εκμετάλλευση του "Βιοτεχνικού Κέντρου Αθηνών". Αλλωστε, και στο 5850/93 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Παν. Στασινόπουλου, με το οποίο μεταβιβάσθηκε το συγκρότημα στην Κοινοπραξία, δεν γίνεται καμμία αναφορά στο ότι τούτο αποτελεί βιομηχανική περιοχή, ούτε καν ότι προορίζεται για την ίδρυση του Βιοτεχνικού Κέντρου Αθηνών. β) Προϋπόθεση για την οργάνωση και εκμετάλλευση βιομηχανικής περιοχής είναι κατά το άρθρο 5 του ν. 4458/65 η έκδοση κανονισμού που εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Βιομηχανίας και Ενεργείας και ο οποίος μεταξύ των άλλων καθορίζει τους όρους διαθέσεως τμημάτων της περιοχής, τα σχετικά με τη διοίκηση και διαχείριση αυτής θέματα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του φορέα της περιοχής και των εγκαθισταμένων επιχειρήσεων. Τέτοιος κανονισμός δεν φαίνεται να έχει εκδοθεί στην προκειμένη περίπτωση. γ) Κατά το εδ. 4 του άρθρου 1 του Ν. 4458/65, σε περίπτωση που εντός των βιομηχανικών περιοχών εμπίπτει τμήμα που περιλαμβάνεται στο εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως, από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της αποφάσεως του εδ. 3 του ίδιου άρθρου τίθεται τούτο εκτός σχεδίου πόλεως, ανακαλουμένου αυτοδικαίως ως προς το τμήμα αυτό του διατάγματος περί σχεδίου πόλεως. Σε αντίθεση προς τη διάταξη αυτή η προαναφερθείσα 53962/817/ απόφαση ορίζει ότι η τοπογραφική αποτύπωση και εφαρμογή της ισχύουσας ρυμοτομήσεως θα εκτελεστούν από την ΕΤΒΑ Α.Ε. σε συνεργασία με την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Δημοσίων Εργων. Αλλά και στο 5850/93 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Παν. Στασινόπουλου αναφέρεται ότι από τη συνολική έκταση των τ.μ. του οικοπέδου του συγκροτήματος, 4.540,24 τ.μ. ρυμοτομούνται, δηλ. κατά τη μεταβίβαση του συγκροτήματος, γίνεται δεκτό από τα συμβαλλόμενα μέρη ότι θα εφαρμοσθεί το σχέδιο πόλεως, πράγμα που, όπως αναφέρθηκε, δεν συμβιβάζεται με την ισχύουσα νομοθεσία περί βιομηχανικών περιοχών. Στο ερώτημα, λοιπόν, που τέθηκε η απάντηση είναι ότι η σύσταση καθέτων - οριζοντίων ιδιοκτησιών στο βιομηχανικό συγκρότημα που βρίσκεται επί της Λεωφ. Κηφισσού 54 και τις οδούς Ακράγαντος και Αντιγόνης μεταξύ των μελών της Κοινοπραξίας Βιομηχάνων - Βιοτεχνών συγκροτήματος πρώην Λαναρά - Κύρτση, που απέκτησαν κατά ποσοστά εξ αδιαιρέτου το συγκρότημα αυτό, δεν εμπίπτει στις φορολογικές απαλλαγές του άρθρου 4 του Ν. 4458/65. Εθεωρήθη Αθήνα, 20/1/1995 Ο Προεδρεύων του Τμήματος Ο Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. Φοίβος Ιατρέλλης Ευτύχιος Κορουγένης Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ. ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΑΘΗΝΑ, Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας ΔΕΚΤΗ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΗΜ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 5